UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJExxxxxxxxxxxxxx

SEMINARSKI RAD

PORESKA I BUDETSKAKONTROLA I REVIZIJA

Tema: Organizovanje i funkcionisanje revizijskih institucija javnog sektora

STUDENT: MENTOR:xxxxxxxxxxxxxxxxxxx Prof. Xxxxxxxxxxxxxxxx

5, 6, 7, 8, 9, 10

Banja Luka, decembar 2011. godineSadraj

Uvod ........................................................................................................................ 2

1. Osnovni pojmovi u reviziji .................................................................................. 3

2. Poslovanje javnog sektora ........................................................................................... 42.1. Revizija dravne uprave pravna regulativa ...................................................... 52.2. Razvoj nezavisne revizije u svijetu ...................................................................... 5

3. Vrsta revizija u Republici Srpskoj ...................................................................... 63.1. Vrste revizora ............................................................................................... 73.2. Dravni revizori ................................................................................................. 83.3. Revizorske usluge ............................................................................................... 9

4. Organizacija i struktura revizorskih firmi ................................................................ 10

5. Nadlenost revizije u Republici Srpskoj ................................................................ 11

Zakljuak ......................................................................................................................... 13

Literatura ......................................................................................................................... 14Uvod

Rije revizija vue porijeklo od latinskog glagola koji znai "ponovo vidjeti". Zbog toga se ona obino i odreuje kao funkcija provjere poslovanja jer predstavlja naknadno provjeravanje obavljenih poslovnih dogaaja koje se vri na osnovu postojeih dokumenata. Ima uglavnom kolektivni karakter, za razliku od kontrole. Kontrola i revizija se meusobno dopunjuju da bi se ostvario cilj adekvatnog nadzora nad poslovanjem privrednog subjekta. Uspjeh revizije u velikojmjeri zavisi od postojanja i funkcionisanja mehanizma kontrole. Neki autori nazivaju reviziju ak i "naknadna kontrola" ili "kontrola kontrole". Revizija se u Zakonu o raunovodstvu i reviziji definie kao "ispitivanje raunovodstvenih iskaza radi davanja miljenja o tome da li oni objektivno i istinito prikazuju stanje imovine, kapitala i obaveza, kao i rezultate poslovanja pravnog lica".Lice koje sprovodi reviziju i odgovara za njegovu istinitost i objektivnost, naziva se revizor. Revizija se obavlja u skladu s Zakonom o raunovodstvu i reviziji, Meunarodnim standardima revizije (MSR) i Kodeksom etike za profesionalne raunovoe.Zakonom o internoj reviziji u javnom sektoru Republike Srpske ureuje seuspostavljanje sistema efikasne interne revizije u javnom sektoru Republike Srpske.Pod javnim sektorom u smislu ovog zakona, podrazumijevaju se sljedee organizacije javnog sektora: korisnici sredstava budeta Republike Srpske, budeta optina i gradova, vanbudetski fondovi, agencije i druge institucije osnovane u skladu sa zakonom, javna preduzea i organizacije u kojima je drava veinski vlasnik.

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sljedee znaenje:Interna revizija je nezavisno, objektivno uvjeravanje i konsultantska aktivnost koja ima za cilj da se doda vrijednost i unaprijedi poslovanje organizacije i pomae organizaciji da ostvari svoje ciljeve obezbjeujui sistematian, disciplinovan pristup ocjeni i poboljanju efikasnosti upravljanja rizikom, kontrolama i procesima upravljanja. Organizacija podrazumijeva svaku instituciju koja se finansira iz javnih sredstava ili javno preduzee koje u strukturi ima najmanje 50% plus jednu akciju (dionicu) dravnog kapitala. Rukovodilac organizacije podrazumijeva najvii nivo upravljake vlasti u organizacijama, koji je izabran ili imenovan.Rukovodilac interne revizije podrazumijeva lice imenovano od strane rukovodioca organizacije, u skladu sa zakonima i propisima o dravnoj upravi Republike Srpske, da upravlja odjeljenjem odnosno jedinicom interne revizije za organizaciju.Odbor za reviziju podrazumijeva nezavisno, stalno tijelo izabrano izvan upraveorganizacije koji prua savjete u oblasti interne revizije.Budetski korisnici prvog nivoa su organizacije koje se finansiraju iz budetaRepublike Srpske.Budetski korisnici drugog nivoa su organizacije koje se finansiraju preko budetskihkorisnika prvog nivoa.Usluge uvjeravanja podrazumijevaju ispitivanje dokaza ija je svrha obezbijediti nezavisnu ocjenu o upravljanju rizikom, kontrolama ili procesu rukovoenja unutar organizacije.Kodeks etike podrazumijeva principe profesije i prakse interne revizije (integritet, nezavisnost, objektivnost, povjerljivost i strunost) i pravila ponaanja koja propisuju ponaanja internih revizora u obavljanju svojih funkcija, a Kodeks etike se primjenjuje i na pojedince i na organizaciju koja prua usluge interne revizije.Sukob interesa podrazumijeva svaki odnos koji nije, ili se ini da nije u najboljem interesu organizacije, a nepovoljno utie na sposobnost pojedinca da objektivno ispuni svoje dunosti i odgovornosti.Uputstvo za internu reviziju podrazumijeva akt koji ureuje procedure ija primjena je obavezna tokom rada interne revizije, a propisane su u svrhu ostvarivanja plana rada interne revizije.

1. Osnovni pojmovi u revizijiCentralna jedinica za harmonizaciju Republike Srpske podrazumijeva organizacionu jedinicu, u okviru Ministarstva finansija Republike Srpske, zaduenu za nadzor nad primjenom propisa iz oblasti interne revizije, koordinaciju rada jedinica interne revizije u organizacijama i izvjetavanja o aktivnostima interne revizije.

Analiza poslovanja javnog sektora predstavlja nastavak procesa planiranja kojom se utvruje stepen uspjenosti u ostvarivanju planskih zadataka, kao i faktori koji su uslovili veliinu rezultata i ulaganja, tj. ispitivanje cjelokupnog poslovanja javnog sektora kroz planiranje, organizovanje i kontrolu. Predmet analize poslovanja je privredna djelatnostsa stanovita osnovnih poslovnih procesa, odnosno svaki privredno-pravni subjekt i tosa stanovita poslovnih i radnih procesa i finansija.Predmet ekonomske analize u uem smislu predstavlja bilans javnog sektora i to bilans stanja, bilans uspjeha i bilans tokova novca.

Osnovne uloge revizije dravne uprave su: Informativna uloga - koja se ispoljava u aktivnostima na pripremi i kritikoj obradi pokazatelja o stepenu ostvarivanja planskih zadataka, sa svrhom ocjene opravdanosti preduzetih mjera i utvrivanja planskih ciljeva za naredni period; Kontrolna uloga - koja proistie iz injenice da se postupkom analize sti e uvid u odgovornost i stepen doprinosa pojedinih segmenata organizacione strukture ostvarenom uspjehu javnog sektora.

Osnovne uloge mjera i preporuka revizora su:

Praenje ostvarenja planiranih zadataka - ostvaruje se kroz periodine izvjetaje u kojima se sagledava odnos ostvarenih i planiranih veliina, ulaganja i rezultata. Na osnovu toga se procjenjuje realnost potrebe za rebalansom plana ije je ostvarenje u toku i pripremaju odluke za naredni planski period; Kontrola ostvarenja planova - predstavlja provjeru ponaanja nosioca izvrenja u sprovoenju planskih odluka i raspolaganju resursima u cilju utvrivanja odgovornosti;

2. Poslovanje javnog sektora Ocjena ostvarenja planskih ciljeva se sprovodi komparativnom analizom planiranih i ostvarenih rezultata i ulaganja, kako bi se uoila odstupanja i razlozi tih odstupanja i kako bi se formulisali predlozi mjera za njihovo otklanjanje, to bi poslovni uspjeh povealo do nivoa objektivno uslovljenog. Osnovni cilj analize poslovanja je pripremanje podloge, u vidu informacione osnove, za donoenje odluka u vezi planiranja, organizovanja i kontrole poslovne aktivnosti - stvaranje informacija za proces menadmenta.2.1. Revizija dravne uprave pravna regulativa

Zakonom je regulisan nain i sprovoenje revizije javnog sektora od stranekontrole i primjenu sankcija. Zakonom je propisana obaveza sainjavanja i dostavljanjagodinjih i kvartalnih finansijskih izvjetaja, u pisanom i elektronskom obliku. Obaveza je propisana za javna preduzea i druga pravna lica koja se vode u sistema dravne uprave. Pravilima je propisano da javna preduzea dostavljaju tromjesene finanansijske izvjetaje u roku od 45 dana od isteka perioda na koji se izvjetaj odnosi.

2.2. Razvoj nezavisne revizije u svijetu

U skladu sa karakteristikama savremenog poslovnog okruenja, mjenjaju se i ciljevi nezavisne revizije u periodu globalizacije koji se, u osnovi, svode na : Poveanje kredibiliteta finansijskih i nefinansijskih informacija koje prezentujemenadment u svojim godinjim izvjetajima; Pruanje savjetodavnih i konsultantskih usluga menadmentu; Poveanje odgovornosti revizora za otkrivanje nezakonitih radnji i izvjetavanje o osnovanoj sumnji u nastavak poslovanja klijenta; Pomo za uvoenje odgovornog korporativnog upravljanja;

Izvetavanje regulatornih organa o nezakonitim radnjama koje su otkrivene u procesu revizije i o sumnji u solventnost klijenata revizije.3. Vrsta revizija u Republici Srpskoj

U teoriji raunovodstva je odomaeno miljenje da postoje tri glavne vrste revizije:1) revizija finansijskih izvjetaja (bilansa),2) revizija poslovanja, i3) revizija dosljedne primjene zakona i propisa.

Revizija finansijskih izvjetaja (Audits of Financial Statements) obino ukljuuje bilans stanja, bilans uspjeha i bilans novanih tokova, izvjetaj o promjenama na kapitalu, kao i napomene i objelodanjivanja, odnosno tzv. komponente finansijskih izvjetaja. Njen je cilj da ustanovi da li su ti bilansi pripremljeni u skladu sa vaeim pravilima za bilansiranje. Ovu reviziju obino vre firme ovlaenih javnih raunovoa; a korisnici izvjetaja o reviziju su menadment klijenta, investitori, bankari, finansijski analitiari, vladine agencije, i drugi. Kada je rije o cilju finansijske revizije, Meunarodni raunovodstveni standard 200 - Ciljevi i opti principi za obavljanje revizije finansijskih izvetaja - naglaava da je: ... cilj revizije finansijskih izvjetaja da revizoru omogui da izrazi miljenje o tim izvjetajima, uzetim kao cjelina, odnosno da li postoji razumno uvjeravanje da finansijski izvjetaji pruaju istinitu i objektivnu sliku i da su pripremljeni u skladu sa relevantnim raunovodstvenim i drugim propisima. Revizija bilansa ukljuuje pribavljanje i ocjenu dokaza o finansijskom poslovanju klijenta u cilju utvrivanja stepena saglasnosti izmeu tvrdnji menadmenta i unaprijed utvrenih kriterija, kao to suzakonski propisi i raunovodstveni standardi. Revizori koji taj posao obavljaju morajubiti kvalifikovani i obueni da to urade na nezavisan i objektivan nain.Revizija poslovanja (Operational audit) je ispitivanje poslovanja nekog ekonomskog entiteta u cilju mjerenja njegovih ekonomskih uinaka. Revizija poslovanja jednog djela ili cjeline ekonomskog entiteta se obavlja da bi se procjenila efektivnost (djelotvornost, produktivnost) i efikasnost (ekonominost) poslovanja. Efektivnost je mjera obima u kome jedna organizacija ostvaruje svoje zadatke i ciljeve. Efikasnost pokazuje u kojoj mjeri jedna organizacija koristi raspoloive resurse za ostvarenje svojih poslovnih ciljeva.Ova revizija ne mora biti ograniena samo na raunovodstvo i moe obuhvatiti i procjenu organizacione strukture, marketinga, metoda proizvodnje, kompjuterske

aplikacije, ili ma koju drugu oblast za iju procjenu je organizacija zainteresovana. Naravno, sasvim je razumljivo da se preporuke za unapreenje poslovanja daju menadmentu organizacije.3.1. Vrste revizora

Postoje dvije glavne vrste revizora: nezavisni revizori i interni revizori.Za razliku od njih, tzv. dravni revizori obavljaju i funkcije nezavisnog i funkcije internog revizora. Veina velikih kompanija i organizacija ima sopstveno ekspertsko osoblje poznato pod imenom interni revizori. Oni su zaposleni u samim kompanijama a imaju za primarni cilj da vre procjenu efektivnosti i efikasnosti poslovanja za potrebe menadmenta. Gro njihove panje je usmjeren na procjenu pouzdanosti sistema interne kontrole.Dobar dio njihovog rada odnosi se na reviziju poslovanja; pored toga, oni mogu da vre i reviziju dosljedne primjene zakona i drugih propisa. U veini zemalja rad internih revizora je u dobroj mjeri ukljuen u proces revizije finansijskih izvetaja.U tim okolnostima, eksterni revizor je duan da procjeni da li se, i kojoj mjeri, moe daosloni na rad internih revizora klijenta.Interni revizor moe biti nezavisna od rukovodilaca pojedinih organizacionih djelova kompanije iji rad on ispituje. Ali, interni revizori - zbog toga to su zaposleni u kompaniji iji rad kritiki ocjenjuju - nikada ne mogu biti nezavisni u istoj mjeri kao i nezavisni revizori. Interni revizori imaju svoju meunarodnu profesionalnu organizaciju olienu u Institutu za internu reviziju (The Institute of Internal Auditors - IAA). Njen je zadatak da donosi standarde koji se odnose na internu reviziju, kao i da organizuje ispite i izdavanje licenci ovlaenim internim revizorima (Certified Internal Auditor - CIA).Eksterni ili nezavisni revizori, kako se veoma esto nazivaju, su ili praktiari po jedinci ili javne raunovodstvene firme koje angauju profesionalne eksperte za pruanje revizorskih usluga raznim klijentima. Zahvaljujui svom obrazovanju, obuci i praktinom iskustvueksterni revizori su kvalifikovan i za obavljanje svih vrsta revizije koje smo

ve opisali. Klijenti eksternih revizora mogu biti profitne organizacije, neprofitne organizacije, vladine agencije i pojedinci. Kao i ljekari i advokati eksterni revizori obavljaju svoje poslove uz naknadu. Postoje slinosti izmeu uloge eksternog revizora u javnoj raunovodstvenoj firmi i uloge advokata. Meutim, izmeu njih takoe postoji i ogromna razlika: od revizora se oekuje da bude nezavisani u fazi obavljanja revizije i u fazi izvetavanja o rezultatima revizije, dok se od advokata oekuje da bude iskljuivo zastupnik interesa svog klijenta u pruanju pravnih usluga. Nezavisnost revizora ukljuuje kako konceptualnu tako i tehniku stranu pitanja.U ovom momentu, dovoljno je da se kae da je za poziciju nezavisnosti revizora bitno da on bude nepristrastan u odnosu na svog klijenta, i da bude objektivan prema onima koji se oslanjaju na rezultate revizije - korisnicima revizorskih izvetaja.O fenomenu nezavisnosti revizora, to je jedna od glavnih karakteristika ove funkcije od javnog interesa, bie rijei u naim daljim analizama. Funkciju nezavisnog revizora mogu da obavljaju samo lica koja za to posjeduju odgovarajuu licencu koju izdaju profesionalne asocijacije raunovoa i revizora. Cilj registracije revizoraje da se obezbjedi da reviziju obavljaju samo osobe iji je rad pravilno nadgledan i koje imaju odgovarajue kvalifikacije. Da bi svoj rad kvalitetno obavljali nezavisni revizori moraju biti obueni da dosljedno primjenjuju etike i profesionalne standarde, imaju kontinuirano profesionalno obrazovanje, kao i da se uvede praksa stalnog usavravanja i auriranja vaeih profesionalnih standarda.

3.2. Dravni revizori

Zadatak dravnih revizora (Government auditors) se sastoji u tome da vre reviziju rada vlade i njenih agencija, korienje budeta DPZ, i dr. odnosno da obavljaju reviziju tzv. opte i zajednike potronje koja u svim zemljama ima veliki procenat uea u drutvenom proizvodu. Dravni revizori obavljaju, odnosno mogu da obavljaju, reviziju dosljedne primjene zakona i drugih propisa, reviziju poslovanja i reviziju finansijskih izvetaja.Osnovni cilj rada dravnih revizora je, ipak, da utvrde da li su programi opte izajednike potronje u skladu sa intencijama parlamenta, kao i da o bavljaju reviziju poslovanja i procjenu efektivnosti i efikasnosti pojedinih programa i projekata koje vlada izabere. Dravni revizori takoe ispituje i ugovorne odnose vlade i njenih agencija sa vodeim korporacijama kako bi se uvjerili da su isplate po tim aranmanima pravilno i korektno obavljene.Pored toga, predmet rada dravnih revizora je i revizija finansijskih izvetaja(budeta) raznih vladinih agencija i drutveno-politikih zajednica.Zapaa se da je podruje rada dravnih revizora veoma iroko i da obuhvata reviziju dobrog dijela drutvenog proizvoda jedne zemlje. Otuda, i pred dravnim revizorima u svakoj zemlji stoje ogromni zadaci; osnovni od tih zadataka je da se omogui vladi i njenim organima da svoj posao obavljaju na efektivan (to znai djelotvorno i

produktivno) i efikasan nain -odnosno da svoje vitalne funkcije obavljaju uz optimalan utroak oskudnih ekonomskih resursa. I dravni revizori imaju svoje meunarodnu profesionalnu asocijaciju koja je oliena kroz INTOSAI - International Organization of Supreme Audit Institutions (Meunarodna organizacija institucija dravne revizije). Dravna revizija se, slino reviziji finansijskih izvetaja, takoe obavlja na bazi primjene odgovarajuih standarda koje donose posebna tjela zaduena za tu vrstu standarda.3.3. Revizorske usluge

Pruanjem revizorskih usluga odnosno vrenjem revizije (Auditing) revizor prua visok (ali ne i apsolutni) stepen uvjeravanja da informacije koje su bile predmet revizije ne sadre materijalno znaajne odnosno nepouzdane iznose. U izvjetaju orevizijji, kao finalnom proizvodu procesa revizije, to se izraava na pozitivan nain - u formi uvjeravanja u razumnoj mjeri.Shodno ta. 11 Okvira MSR, cilj revizije finansijskih izvetaja je da revizoruomogui da izrazi miljenje o tome da li su finansijski izvjetaji, po svim bitnim pitanjima, pripremljeni u skladu sa utvrenim okvirom za finansijsko izvetavanje. Izrazi koji sekoriste za izraavanje revizorskog miljenja su "daju istinitu i objektivnu sliku" (Give true and fair view) ili "po svim bitnim pitanjima pruaju istinit i objektivan prikaz" (Present fairly, in all material respects), to predstavlja izraze sa istim znaenjem. Jedina razlika je u tome to je prvi izraz britanska a drugi amerika verzija jedne te iste stvari. Obelodanjeno miljenje revizora, koje je sadrano u izvetaju revizora, poveava povjerenje brojnih korisnika finansijskih izvetaja na taj nain to prua visok, ali ne i apsolutni stepen uvjeravanja u pouzdanost tih izvjetaja.Nezavisna revizija ne moe da ostvari apsolutni stepen uvjeravanja zbog injenica kao to su:- potreba za profesionalnim prosuivanjem, obavljanje provjera na osnovu uzoraka,- inherentna (prirodna, neizbena) ogranienja raunovodstvenog sistema i- sistema interne kontrole, kao i zbog toga to najvei dio revizorskih dokaza ima ubjedljiv

(Persuasive), ali na i definitivan (Conclusive) karakter.

Ljudski resursi - kompetencija, smisao za prosuivanje i integritet kadrova - predstavljaju najvaniju imovinu revizrskih firmi. A kada je rije o operativnoj organizaciji rada tih firmi one, moglo bi s pravom rei, imaju piramidalnu strukturu organizacije.Na vrhu piramide je partner (vrhunski ekspert, suvlasnik firme i potpisnik izvetaja o reviziji) koji angauje profesionalno osoblje koje mu pomae u obavljanju revizije.U hijerarhijskoj organizaciji slijede: menader - koji koordinira rad vie timova revizijekoje vode efovi timova (supervizori ili seniori); zatim, seniori ili supervizori - koji rukovode radom revizora na terenu i koji imaju po dvije ili vie godina radnog iskustva u reviziji; i, konano mlai revizori - to su oni koji obavljaju poslove provjere i prikupljanja dokaza revizije pod budnim nadzorom supervizora.Partneri - Osnovni zadatak partnera je da odrava konta kte sa klijentima. U djelokrug njihovog rada spada i razmatranje ciljeva i obima revizorskog rada kod klijenta, rjeavanje kontroverzi o tome kako neke bilansne pozicije treba da budu prikazane u finansijskim izvetajima, kao i prisustvo na skuptini akcionara i odgovori na pitanja u vezi sa finansijskim izvjetajima i izvetajem o reviziji. Ostali zadaci partnera ukljuuju prijem novih kadrova, opti nadzor nad radom osoblja u timovima revizije, pregled radnih papira revizije i potpisivanje izvetaja o reviziji.Menaderi ili supervizori su odgovorni za korodinaciju rada dva ili vie timova revizije koji obavlaju reviziju u istom vremenskom periodu. Njihov rad se svodi na pregled radnih papira revizije i rjeavanje (sa osobljem timova revizije ili osobljem klijenta) otvorenih pitanja u vezi sa problemima iz oblasti raunovodstva i revizije do kojih dolazi u toku procesa revizije. Menaderi su takoe odgovorni za odreivanje postupaka revizije koji su prikladni za pojedine klijente, kao i za primjenu ujednaenih standarda za obavljanje rada na terenu - kod klijenta. Veoma esto, menaderi imaju i obavezu da ispostavljaju i da se staraju za naplatu usluga za reviziju obavljenu kod klijenta.Stariji revizori (Senior auditors) ili supervizori (Supervisors) je naziv koji se koristi za one revizore koji su kvalifikovani da preuzmu odgovornost za planiranje i obavljanje revizije i izradu nacrta izvetaja o reviziji, koji kasnije pregledaju i odobravaju menaderi ili partneri. U obavljanju revizije, supervizori delegiraju najvei dio posla na mlaerevizore.

4. Organizacija i struktura revizorskih firmiMlai revizori (Staff Assistants) je prva stepenica koju diplomirani kadrovi moraju da prou kada se zaposle kod revizorske firme. Ovaj profil kadrova dobija brojna zaduenja koja im pomau da iskoriste svoje sposobnosti za analizu i dalje profesionalno napredovanje.

Interni revizori vre sistematian pregled i ocjenu upravljanja rizikom, internih kontrola i rukovoenja organizacije, to ukljuuje politike, procedure i aktivnosti organizacije. Interni revizori e ocjenjivati adekvatnost i efikasnost sistema finansijskog upravljanja i kontrole ,u smislu : identifikacije rizika, ocjene rizika i upravljanja rizikom od strane uprave organizacije; ispunjavanja zadataka i postizanja definisanih ciljeva organizacije; ekonomine, efikasne i djelotvorne upotrebe resursa; usklaenosti sa uspostavljenim politikama, procedurama, zakonima i regulativama; uvanja sredstava organizacije od gubitaka kao rezultata svih vidova nepravilnosti; integriteta i vjerodostojnosti informacija, ra una i podataka,ukljuujui procese internog i eksternog izvjetavanja.

Funkcija interne revizije zasniva se na sljedeim principima: nezavisnost i objektivnost, kompetentnost i duna profesionalna panja, integritet i povjerljivost.

Funkcija interne revizije vri se u skladu sa: Metodologijom i Uputstvom o internoj reviziji u javnom sektoru koje donosiCentralna jedinica za harmonizaciju u Federaciji (u daljem tekstu: CJH); Meunarodnim standardima za profesionalnu praks u interne revizije izdatim odInstituta internih revizora ( IIA) i usvojenim od strane Koordinacionog odbora i Etikim kodeksom za internu reviziju izdatim od strane IIA , a usvojenim od straneKoordinacionog odbora.

Jedinica interne revizije budetskog korisnika prvog nivoa e nadzirati i koordinirati aktivnosti jedinica za internu reviziju budetskih korisnika drugog nivoa. Pored optih uslova za prijem u radni odnos koji su propisani Zakonom o dravnoj slubi interni revizori moraju ispunjavati i posebne uslove koji e biti propisani Pravilnikom o uslovima za obavljanje poslova interne revizije. Rukovodioci jedinice interne revizije e biti imenovani, razrjeeni ili premjeteni, samo uz prethodnu saglasnost CJH.

5. Nadlenost revizije u Republici SrpskojRukovodioca Jedinice interne revizije postavlja rukovodioc organizacije, u skladu sa zakonom.Rukovodioc Jedinice interne revizije ima sljedee obaveze :1) priprema Pravilnik o internoj reviziji i operativna uputstva,2) priprema strateki plan interne revizije organizacije za razdoblje od tri godine,

3) priprema godinji plan interne revizije na osnovu ocjene rizika i usvojenogstratekog plana, te nakon njegovog odobravanja od strane rukovodioca organizacije, osigurava njegovu adekvatnu implementaciju i nadzor nad njegovim izvravanjem,4) organizuje i koordinira aktivnosti interne revizije i nadzire implementaciju planiranih aktivnosti,5) informie rukovodioca organizacije o postojanju sukoba interesa,6) informie rukovodioca organizacije ukoliko se pojavi sumnja o nepravilnostimai/ili prevari koji mogu rezultirati kriminalnim aktivnostima, ili krenja propisa, radidaljeg postupanja,7) dostavlja izvjetaj interne revizije rukovodiocu organizacije, a ako je revidirana organizacija budetski korisnik drugog nivoa i rukovodiocu te organizacije ,8) priprema godinji izvjetaj o aktivnostima interne revizije,9) osigurava kvalitet aktivnosti interne revizije u skladu sa pravilima izdatih od CJH,10) evidentira sve aktivnosti revizije i uva dokumentaciju vezanu za internu reviziju,11) osigurava obuku internih revizora, priprema i dostavljavlja godinji plan obukerukovodiocu organizacije, radi odobravanja i osigurava njegovu implementaciju,12) vri godinju ocjenu mogunosti i resursa jedinice interne revizije i dostavljapreporuke rukovodiocu organizacije, radi usklaivanja sa godinjim planom revizije,13) sarauje sa Uredom za reviziju institucija u Federaciji Bosne i Hercegovine u razmjeni izvjetaja, dokumentacije i miljenja,14) po potrebi inicira angaman eksternih eksperata,15) osigurava efikasno koritenje resursa dodjeljenih za izvravanje funkcije interne revizije, usmjerava panju CJH na sve razlike u miljenjima izmeu internih revizora i rukovodioca organizacije. Rukovodioc Jedinice interne revizije neposrednoizvjetava rukovodioca organizacije. Rukovodioc Jedinice interne revizije i interni

revizori nee vriti reviziju u organizaciji za koju nisu vezani po funkciji .Zakljak

Cilj revizije je je da se objektivnom i nezavisnom ocjenom koritenja javnih sredstava pobolja efikasnost javne potronje.Vrhovna institucija za reviziju je nezavisna od drave/ entiteta koje obavlja najviu funkciju javnog nadzora nad troenjemjavnih sredstava dravnih/entitetskih institucija sa ciljem:- Poboljanja efikasnosti i uspjenosti javnog sektora;- Redovne procjene rada javnog sektora;- Uticaja na reformske inicijative u javnom sektoru;- Jaanje sistema finansijske odgovornosti;- Sprjeavanja i otkrivanja prevara, neracionalnog troenja i zloupotreba;- Osiguranje transparentnosti i poveanje odgovornosti u troenju javnih sredstava;- Poboljanje kvaliteta i pouzdanosti finansijskih procesa;- Pruanje informacija zakonodavnim i izvrnim vlastima s ciljem pravilnog tro enja javnog novca;- Dostavljanje revizorskih izvjetaja dravnim i entitetskim vlastima, institucijama,medijima i iroj javnosti;- Jaanje povjerenja ire javnosti, domaih i stranih institucija u vrhovne institucije za reviziju.

Vrhovne institucije za reviziju podnose izvjetaje nadlenim parlamentima/skuptinama, parlamentarnim komisijama/odborima, revidiranim institucijama u skladu sa najviim profesionalnim standardima i Etikim kodeksom(Meunarodna organizacija). Vrhovne institucije za reviziju osnivaju nadleni parlamenti/ skuptine. Nezavisne su u svom radu i nezavisne su od politikog uticaja. Same planiraju reviziju. Nezavisnost i objektivnost revizije su od posebnog znaaja.Vrhovne institucije za reviziju nemaju ogranienja u pogledu planiranja revizije, provoenja revizije i izvjetavanja i posjedovati adekvatan stepen nezavisnosti kako od zakonodavnih tako i od izvrnih vlasti. Putem reviziskog izvjetaja kao osnovnog i konanog proizvoda Vrhovnih revizijskih institucija zakonodavna vlast, poreskiobveznici i javnost stiu informacije kako i na koji nain izvrna vlast upravlja sa javnimsredstvima.

Djelovanje Vrhovnih revizijskih institucija ima znacajan uticaj na ukupno upravljanje javnim finansijama. Primjer Vrhovnih revizijskih institucija Bosne i Hercegovine to pokazuje a posebno primjer Glavne slube za reviziju javnog sektora Republike Srpske.Literatura

1. Boi R.; Kondi N. "Revizija finansijskih izvjetaja vodi kroz praktinu reviziju" drugo dopunjeno i izmjenjeno izdanje, Savez raunovoa i revizora Republike Srpske, Banja Luka, 2007. godine

2. Marti, S.: Kontrola i revizija, Ekonomski fakultet, Beograd, 1987. godine

3. - Zakon o internoj reviziji javnog sektora RS,2009.- Zakon o reviziji institucija javnog sektora Republike Srpske- Zakon o reviziji institucija Bosne i Hercegovine