8.hanh
TRANSCRIPT
-
8/14/2019 8.Hanh
1/42
Lp hnh (Liliopsida)
Phn lp B H
1 Alismatidae Alismatidales Alismatidaceae
2 Triurididae Triuridales Triuridaceae
3 Liliidae Liliales Liliaceae
Dioscoreales Dioscoreaceae
Orchidales Orchidaceae
Zingiberales ZingiberaceaePoales Poaceae
4 Arecidae Arecales Arecaceae
Arales Araceae
http://alismatidceae/Alismataceae.ppthttp://liliaceae%20sl/LILIACEAE.ppthttp://dioscoreaceae/Dioscoreaceae.ppthttp://orchidaceae/Orchidaceae.ppthttp://zingiberaceae/ZINGIBERACEAE.ppthttp://poaceae/POACEAE.ppthttp://arecaceae/ARECACEAE.ppthttp://araceae/ARACEAE.ppthttp://araceae/ARACEAE.ppthttp://arecaceae/ARECACEAE.ppthttp://poaceae/POACEAE.ppthttp://zingiberaceae/ZINGIBERACEAE.ppthttp://orchidaceae/Orchidaceae.ppthttp://dioscoreaceae/Dioscoreaceae.ppthttp://liliaceae%20sl/LILIACEAE.ppthttp://alismatidceae/Alismataceae.ppt -
8/14/2019 8.Hanh
2/42
Lp hnh (Liliopsida)
Cc h cn ch : Thi li - Commelinaceae
Ma d - Costaceae Ci - Cyperaceae Chui - Musaceae
Da di - Pandanaceae Khc khc - Smilacaceae Ru hm - Taccaceae
http://commelinaceae/Commelinaceae.ppthttp://costaceae/Costaceae.ppthttp://cyperaceae/Cyperaceae.ppthttp://musaceae/Musaceae.ppthttp://pandanaceae/Pandanaceae.ppthttp://smilacaceae/Smilacaceae.ppthttp://taccaceae/Taccaceae.ppthttp://taccaceae/Taccaceae.ppthttp://smilacaceae/Smilacaceae.ppthttp://pandanaceae/Pandanaceae.ppthttp://musaceae/Musaceae.ppthttp://cyperaceae/Cyperaceae.ppthttp://costaceae/Costaceae.ppthttp://commelinaceae/Commelinaceae.ppt -
8/14/2019 8.Hanh
3/42
H hnh (Liliaceae) sensu lato
Dng sng: C lu nm; thn hnh (vy, o, c);thn r; cy ho g; cy leo
L: n, so le, hnh di, ng, rng
Cm hoa: Bng, chm, c, tn, ring l Hoa: , l-ng tnh, mu 3, K ging C=P
Bu trn hoc bu d-i
P3+3 A3+3 G(3) hoc G(3) Qu v ht: Nang, mng.
http://bach%20hop.ppt/http://hanh.ppt/http://huyet%20du.ppt/http://huyet%20du.ppt/http://thien%20mon%20-mach%20mon.ppt/http://nang.ppt/http://nang.ppt/http://nang.ppt/http://he.ppt/http://liliaceae-hoa.ppt/http://liliaceae-hoa.ppt/http://he.ppt/http://nang.ppt/http://nang.ppt/http://nang.ppt/http://thien%20mon%20-mach%20mon.ppt/http://huyet%20du.ppt/http://hanh.ppt/http://bach%20hop.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
4/42
Liliaceae
-
8/14/2019 8.Hanh
5/42
a dng ca Liliaceae s.l. Th gii: 298 chi, 4,500 loi Phn b khp ton cu.
Takhtajan (1987) chia thnh 14 h, thuc4 b.
-
8/14/2019 8.Hanh
6/42
a dng ca Liliaceae s.l.TT Tn khoa hc Tn Vit Nam
1 Agavaceae Da m, (Tha)
2 Alliaceae Hnh
3 Amaryllidaceae Thu tin, (Nng)
4 Asparagaceae Thin mn ng
5 Asphodelaceae L hi
6 Astelidaceae Huyt d
7 Colchicaceae Ti c
8 Convallariaceae Ti rng, (Hong tinh)
9 Dracaenaceae Huyt gic
10 Hemerocallidaceae Hoa hin
11 Hypoxydaceae Ti voi ln, (Sm cau)
12 Liliaceae Hu ty
13 Phormiaceae H-ng bi
http://agavaceae.ppt/http://alliaceae.ppt/http://amaryllidaceae.ppt/http://asparagaceae.ppt/http://convallariaceae.ppt/http://dracaenaceae.ppt/http://hoa%20hien.ppt/http://hypoxydaceae.ppt/http://hypoxydaceae.ppt/http://hoa%20hien.ppt/http://dracaenaceae.ppt/http://convallariaceae.ppt/http://asparagaceae.ppt/http://amaryllidaceae.ppt/http://alliaceae.ppt/http://agavaceae.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
7/42
Vai tr ca h Hnh
Liliaceae c s dng rng ri, bao gm: Cy cnh (Nng, Huyt d, Thu tin, Lili,
vv.) Gia v (Hnh, ti, H, Kiu, vv.) M phm (L hi)
Cht nhum (Hoa hin) C nhiu loi c (Ngt ngho)
Thuc.
http://thuy%20tien.ppt/http://hoa%20hien.ppt/http://ngot%20ngeo.ppt/http://ngot%20ngeo.ppt/http://ngot%20ngeo.ppt/http://hoa%20hien.ppt/http://thuy%20tien.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
8/42
Cc i din lm thuc
Allium: Hnh hoa, H Aloe:L hi
Asparagus: Thin mn ng Crinum: Nng hoa trng Curculigo: Sm cau l to
Daiswa:By l mt hoa Disporopsis: Hong tinh hoa trng
http://hanh.ppt/http://he.ppt/http://he.ppt/http://lo%20hoi.ppt/http://lo%20hoi.ppt/http://thien%20mon%20-mach%20mon.ppt/http://nang.ppt/http://nang.ppt/http://sam%20cau%20la%20to.ppt/http://bay%20la%20mot%20hoa.ppt/http://bay%20la%20mot%20hoa.ppt/http://hoang%20tinh%20hoa%20trang.ppt/http://hoang%20tinh%20hoa%20trang.ppt/http://hoang%20tinh%20hoa%20trang.ppt/http://bay%20la%20mot%20hoa.ppt/http://sam%20cau%20la%20to.ppt/http://nang.ppt/http://thien%20mon%20-mach%20mon.ppt/http://lo%20hoi.ppt/http://he.ppt/http://hanh.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
9/42
Cc i din lm thuc Dracaena: Huyt gic, Bng bng Disporum: Hong tinh cch
Lilium: Bch hp Ophiopogon: Mch mn Polygonatum: Hong tinh vng
http://huyet%20giac.ppt/http://huyet%20giac.ppt/http://bay%20la%20mot%20hoa.ppt/http://bach%20hop.ppt/http://bach%20hop.ppt/http://thien%20mon%20-mach%20mon.ppt/http://thien%20mon%20-mach%20mon.ppt/http://hoang%20tinh%20vong.ppt/http://hoang%20tinh%20vong.ppt/http://thien%20mon%20-mach%20mon.ppt/http://bach%20hop.ppt/http://bay%20la%20mot%20hoa.ppt/http://huyet%20giac.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
10/42
H C nu (Dioscoreaceae)
Dng sng: Dy leo, qun tri hay phi L: n, kp; gn hnh cung Cm hoa: Chm, bng
Hoa: Nh, n tnh, khc gc P3+3 A3-6 G0, P3+3 A0 G(3)
Qu: Nang, c cnh chy dc,
Ht: C cnh
http://cu%20mai.ppt/http://dac%20diem%20chung.ppt/http://dioscoreaceae-qua.ppt/http://dioscoreaceae-qua.ppt/http://dioscoreaceae-qua.ppt/http://dac%20diem%20chung.ppt/http://cu%20mai.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
11/42
Dioscoreaceae
-
8/14/2019 8.Hanh
12/42
H C nu (Dioscoreaceae)
Th gii: 9/650 Phn b vng nhit i v cn nhit
i. Nhiu loi -c trng vi din tch -c
l-ng 2,5 triu ha
-
8/14/2019 8.Hanh
13/42
H C nu (Dioscoreaceae)
Vit Nam: 1 chi (Dioscorea), khong 45 loi. Thn r hay r c giu cht dinh d-ng,
-c dng lm thc n ngon (C ci, C t,C m, Khoai rng, vv.),
Cng c loi c nh- Khoai tri (D.bulbifera L.), Nu trng (D. hispida Dennst),
Nn c ( D. chingii Prain et Burkill) D.membranacea).
Nhiu loi cha diosgenin, c th khai thc
lm nguyn liu bn tng hp thuc.
-
8/14/2019 8.Hanh
14/42
Cc i din lm thuc
Dioscorea: C mi C mi gng T gii Nu trng
C nu
http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai%20gung.ppt/http://cu%20mai%20gung.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://nau%20trang.ppt/http://nau%20trang.ppt/http://nau%20trang.ppt/http://nau%20trang.ppt/http://nau%20trang.ppt/http://nau%20trang.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://ty%20giai.ppt/http://cu%20mai%20gung.ppt/http://cu%20mai%20gung.ppt/http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai.ppt/http://cu%20mai.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
15/42
H Lan (Orchidaceae)
Dng sng: C lu nm, b sinh, a sinh, hoisinh.
L: Nc
Cm hoa: Chm Hoa: Hoa , Cnh mi do mt cnh hoa to
thnh, Tr nhnhu.
K3 C2+1 [A1-2 G(3)] Qu v ht: Qu nang, ht rt nh.
http://thach%20hoc.ppt/http://thach%20hoc.ppt/http://thach%20hoc.ppt/http://mot%20la.ppt/http://orchidaceae-cum%20hoa.ppt/http://orchidaceae-hoa.ppt/http://orchidaceae-qua.ppt/http://orchidaceae-qua.ppt/http://orchidaceae-hoa.ppt/http://orchidaceae-cum%20hoa.ppt/http://mot%20la.ppt/http://thach%20hoc.ppt/http://thach%20hoc.ppt/http://thach%20hoc.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
16/42
Orchidaceae
-
8/14/2019 8.Hanh
17/42
a dng
L h rt ln: 1,000 chi; 20-30,000 loi. Cy cnh: Lan cc loi Hng liu: Vanilla Va ni
Lm thuc
http://cay%20canh.ppt/http://cay%20canh.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
18/42
Cc i din lm thuc
Anoectochilus: Kim tuyn Bletilla: Bch cp
Dendrobium: Thch hc Gastrosia: Thin ma Nervilia: Mt l
http://kim%20tuyen.ppt/http://kim%20tuyen.ppt/http://bach%20cap.ppt/http://bach%20cap.ppt/http://thach%20hoc.ppt/http://thach%20hoc.ppt/http://thien%20ma.ppt/http://mot%20la.ppt/http://mot%20la.ppt/http://mot%20la.ppt/http://thien%20ma.ppt/http://thach%20hoc.ppt/http://bach%20cap.ppt/http://kim%20tuyen.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
19/42
H gng (Zingiberaceae)
Dng sng: C lu nm, c thn r
L: Xp hai dy, c l-i nh
Cm hoa: Bng, chm
Hoa: Hoa , cnh mi do nh lp to thnh, 1 nh
K(3) C(3) A1 G(3)Qu v ht: Qu nang, thm
Gii phu: T bo tit tinh du
http://dac%20diem%20chung.ppt/http://than%20re.ppt/http://cum%20hoa.ppt/http://hoa.ppt/http://qua.ppt/http://qua.ppt/http://hoa.ppt/http://cum%20hoa.ppt/http://than%20re.ppt/http://dac%20diem%20chung.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
20/42
-
8/14/2019 8.Hanh
21/42
H gng (Zingiberaceae)
a dng: Th gii: 45 chi, 1.300 loi, phn b vng
nhit i (ch yu vng ng Nam ) v cn
nhit i Vit Nam: Khong 20 chi, 100 loi.
-
8/14/2019 8.Hanh
22/42
H gng (Zingiberaceae)
Vai tr: Gia v: Gng, Ring, Tho qu, Ngh
Cnh: Bch yn Thuc: Amomum: Sa nhn, Tho qu,u khu
Curcuma: Ngh, Ngh en Kaempferia: a lin Zingiber: Gng, Gng gi
http://bach%20yen.ppt/http://amomum.ppt/http://amomum1.ppt/http://curcuma.ppt/http://kaemferia.ppt/http://zingiber.ppt/http://zingiber.ppt/http://kaemferia.ppt/http://curcuma.ppt/http://amomum1.ppt/http://amomum.ppt/http://bach%20yen.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
23/42
h la (Poaceae)
Dng sng: Cy c (mt hay nhiu nm), cho g, thn r.
L: Xp 2 dy, sc, c l-i nh
Cm hoa: Bng cht c Hoa: Hoa hay thiu:
My = l bc chung ca cm hoa
My nh = l bc ca 1 hoa My cc nh = bao hoa
K0 C0 A3 G(2-3) K3 C2 A3-6 G(2-3)
Qu v ht: Qu loi thc
http://la%20xep%20hai%20day.ppt/http://luoi%20nho.ppt/http://cum%20hoa.ppt/http://hoa1.ppt/http://hoa1.ppt/http://cum%20hoa.ppt/http://luoi%20nho.ppt/http://la%20xep%20hai%20day.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
24/42
h la (Poaceae)
a dng: Th gii: Rt ln, 700 chi, 10,000 loi, phn
b ton cu.
Vit Nam: 150 chi, 500 loi.
-
8/14/2019 8.Hanh
25/42
h la (Poaceae)
Vai tr: Rt quan trng: Lng thc: La, La m, La min, Ng
Chn nui: C cc loi Xy dng: Tre, trc, Cy cnh: Trc
Thuc:
http://lua%20cac%20loai.ppt/http://lua%20cac%20loai.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
26/42
h la (Poaceae)
Lm thuc: Coix: d Cymbopogon: S Eleusine: C mn tru Lophatherum: C l tre Imperata: C tranh
Saccharum: Ma Zea: Ng
http://coix.ppt/http://cymbopogon.ppt/http://eleusine.ppt/http://lophatherum.ppt/http://imperata.ppt/http://saccharum.ppt/http://zea1.ppt/http://zea1.ppt/http://saccharum.ppt/http://imperata.ppt/http://lophatherum.ppt/http://eleusine.ppt/http://cymbopogon.ppt/http://coix.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
27/42
H cau (Arecaceae)
Dng sng: Cy thn ct
L: n b x ging kp lng chim, chn vt, Cb
Cm hoa: Bng-mo phn nhnh bung Hoa: Hoa thiu (), l-ng tnh, n tnh, tp tnh
P3+3 A3+3 P3+3 G(3)
Qu v ht: Qu hch (kh, nc); Th-ng ch mtl non pht trin
http://areca.ppt/http://areca.ppt/http://areca.ppt/http://livistona.ppt/http://areca1.ppt/http://areca1.ppt/http://dac%20diem.ppt/http://dac%20diem.ppt/http://areca1.ppt/http://areca1.ppt/http://dac%20diem.ppt/http://dac%20diem.ppt/http://areca1.ppt/http://areca1.ppt/http://livistona.ppt/http://areca.ppt/http://areca.ppt/http://areca.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
28/42
-
8/14/2019 8.Hanh
29/42
H cau (Arecaceae)
a dng: Th gii: 240chi, 3.400 loi, phn b vng
nhit i v cn nhit i.
VN: 40 chi, 90 loi.
-
8/14/2019 8.Hanh
30/42
H cau (Arecaceae)
Vai tr:
Xy dng: C, da, my, song
Lng thc: Bng (toc) Cnh: Li, cau,
Du
Thuc: Areca: Cau
Caryota: Mc
Calamus: Huyt kit
Livistona: C
http://vai%20tro.ppt/http://areca.ppt/http://huyet%20kiet.ppt/http://huyet%20kiet.ppt/http://livistona.ppt/http://livistona.ppt/http://livistona.ppt/http://huyet%20kiet.ppt/http://areca.ppt/http://vai%20tro.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
31/42
H ry (Araceae)
Dng sng: Cy c, c thn r, nc, nga L: n, c b Cm hoa: Bng - mo nc, khng phn nhnh
Hoa: Hoa , trn, n tnh (l-ng tnh, tp tnh),thi:
K3+3 C3+3 A3+3 G(3)
K0 C0 A3+3 K0 C0 G(2-3)
Qu v ht: Qu mng.
http://la.ppt/http://cum%20hoa.ppt/http://hoa.ppt/http://alocasia.ppt/http://alocasia.ppt/http://hoa.ppt/http://cum%20hoa.ppt/http://la.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
32/42
4
1
2
3
-
8/14/2019 8.Hanh
33/42
H ry (Araceae)
a dng: Th gii: 110 chi, 2.000 loi. Phn b vng
nhit i v cn nhit i, mt s n i.
Vit Nam: 30 chi, khong 135 loi.
-
8/14/2019 8.Hanh
34/42
H ry (Araceae)
Vai tr: Chn nui: Ry, khoai n-a L-ng thc, thc phm: Khoai mn, s
Cy cnh: Vn nin thanh, Ln t uyn. Thuc:
Acorus: Thch xng b, Thu xng b
Homalomena: Thin nin kin Typhonium: Bn h Raphidophora: Ln t uyn
Pothos: Trng pho
http://la.ppt/http://amorphophallus.ppt/http://khoai%20so.ppt/http://acorus.ppt/http://acorus.ppt/http://homalomena.ppt/http://homalomena.ppt/http://typhonium.ppt/http://typhonium.ppt/http://raphidophora.ppt/http://pothos.ppt/http://pothos.ppt/http://raphidophora.ppt/http://typhonium.ppt/http://homalomena.ppt/http://acorus.ppt/http://acorus.ppt/http://khoai%20so.ppt/http://amorphophallus.ppt/http://la.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
35/42
Commelinaceae
c im cn ch: B l dnh nhau,
m ly thn (khch La)
-
8/14/2019 8.Hanh
36/42
Costaceae
c im cn ch :Ging h Gng, khc: L mc xon
http://la%20moc%20xoan.ppt/http://la%20moc%20xoan.ppt/http://la%20moc%20xoan.ppt/ -
8/14/2019 8.Hanh
37/42
Cyperaceae
c im cn ch :Thn c thit din tam gic, l 3 dy.
-
8/14/2019 8.Hanh
38/42
Musaceae
c im cn ch :Khc h Gng:
L khng c li nh Hoa c 5 nh
-
8/14/2019 8.Hanh
39/42
Pandanaceae
c im cn ch :L c 3 hng gai
-
8/14/2019 8.Hanh
40/42
Smilacaceae
c im cn ch :Khc h C nu:
Dy leo nh tua cun c ngun gc l l
km Cm hoa dng tn
-
8/14/2019 8.Hanh
41/42
Taccaceae
c im cn ch : L bc con hnh si nh ru Hm
-
8/14/2019 8.Hanh
42/42
Cc h phi hc:
Hnh s.l. La
Gng C nu Lan
Cau Ry