ค ำน ำ

ภมปญญาทองถนเปนสงทบรรพบรษของไทยสรางสมมาเปนระยะเวลายาวนาน และเปน สงมคณคายงทชมชนรนหลงควรอนรกษและสบสานตอไป ภมปญญาสวนใหญจะเชอมโยงสการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตทมอยในทองถน เชน การท าบายศร การท าปนแดงปองกนยงลาย การปนตมดวยกระสอบ เปนตน ซงเปนภมปญญาทองถนทเทศบาลต าบลหนองไมแดงมและเปนภมปญญาททรงคณคาแกการจดบนทกไวเปนการสบสานและอนรกษภมปญญาทองถนทส าคญและมประโยชนไวไมใหสญหายไปจากชมชน และน าไปสการอนรกษและพฒนาภมปญญานนๆ ตอไป หากตองการจะอนรกษและปรบใชประโยชนจากภมปญญาทองถนเพอการพฒนาชมชน จ าเปนอยางยงทจะตองใชภมปญญาเดมกบภมปญญาใหมใหสอดคลองกบฐานทรพยากรทมอย ผนวกกบปจจบนเยาวชนและคนรนตอมา ไมคอยใหความส าคญ หรอไมทราบขอมลเกยวกบภมปญญาทมอยในชมชนมากนก จงจ าเปนอยางยงทจะตองจดท าเอกสารภมปญญาทองถนขน

เทศบาลต าบลหนองไมแดง

สำรบญ

หนา ฐำนขอมลภมปญญำทองถนเทศบำลต ำบลหนองไมแดง

สภาพทวไป 1 การบรการพนฐาน 3 ก านน ผใหญบานต าบลหนองไมแดง 4 ประธานชมชน ต าบลหนองไมแดง 5 แหลงเรยนรต าบลหนองไมแดง 6 ภมปญญาทองถนต าบลหนองไมแดง 7 - การท าบายศร 7 - การท าปนแดง ปองกนยงลาย 8 - การปนตมดวยกระสอบ 9

ฐำนขอมลภมปญญำทองถน เทศบำลต ำบลหนองไมแดง

อ ำเภอเมองชลบร จงหวดชลบร

1

สภาพทวไป

ลกษณะภมประเทศ o เทศบาลต าบลหนองไมแดง เปนชมชนกงเมองกงชนบทหางจากทวาการอ าเภอเมองชลบร 8 กโลเมตร และ

หางจากศาลากลางจงหวดชลบร 8 กโลเมตร มเนอทโดยประมาณ 10 ตารางกโลเมตร หรอ 7,000 ไร ภมประเทศสวนใหญมพนทเปนทราบสง ทราบเชงเขา พนทลาดเอยงสชายทะเล ทศตะวนตกตดตอกบทะเลมลกษณะเปนปาชายเลน

ลกษณะภมอากาศ o ลกษณะสภาพภมอากาศ อณหภม ความชน ขนอยกบฤดกาล

ฤดรอน เรมตงแตเดอน กมภาพนธ – เมษายน ของทกป ฤดฝน เรมตงแตเดอน พฤษภาคม – ตลาคม ของทกป ฤดรอน เรมตงแตเดอน พฤศจกายน- มกราคม ของทกป

อาณาเขตและเขตการปกครอง ทศเหนอ ตดตอกบเขต เทศบาลต าบลคลองต าหร ทศใต ตดตอกบเขต เทศบาลต าบลนาปาและเทศบาลเมองบานสวน ทศตะวนออก ตดตอกบเขต เทศบาลต าบลดอนหวฬอ ทศตะวนตก ตดตอกบเขต เทศบาลต าบลบางทราย และชายทะเล

เทศบาลต าบลหนองไมแดง มจ านวนหมบาน 7 หมบาน โดยแยกเปน ดงน หมท 1 บานศรพโลทย หมท 2 บานตนเขา หมท 3 บานหวยสารกา หมท 4 บานกนทง หมท 5 บานสมอกาฝาก หมท 6 บานอตะเภา หมท 7 บานหนองไมแดง

*** จ านวนประชากรทงสน 10,689 คน แยกเปนชาย 5,659 หญง 5,030 คน *** จ านวนครวเรอน 6,394 ครวเรอน *** จ านวนประชากรหนาแนนเฉลย 949 คน / ตารางกโลเมตร

สภาพเศรษฐกจ o อาชพ

- มอาชพเกษตรกรรม และอตสาหกรรมบรการ - มอาชพรบจางโดยเปนพนกงานโรงงานเปนสวนใหญ

หนวยธรกจในเขตเทศบาล - ปมน ามนและกาช 8 แหง - โรงงานอตสาหกรรม 35 แหง

สภาพทวไป

2

สภาพทางสงคม

o การศกษา - โรงเรยนประถมศกษา 4 แหง - โรงเรยน / สถาบนชนสง 2 แหง - ทอานหนงสอพมพประจ าหมบาน / ศนยขอมลขาวสาร 1 แหง

สถาบนและองคการทางศาสนา o วด 2 แหง

การสาธารณสข

- สถานอนามยประจ าต าบล / หมบาน 1 แหง - อตราการและการใชสวมซม รอยละ 100 เปอรเซนต

ความปลอดภยในชวตและทรพยสน - สถานต ารวจ ( ปอมต ารวจ ) 1 แหง - สถานดบเพลง 1 แหง

การบรการพนฐาน

การคมนาคม

3

- สภาพโดยทวไปเปนถนนแอสฟลทตคคอนกรต ซงบางถนนเปนหลมเปนบอและเปนถนนลกรง

การคมนาคมทางถนน - สถานขนสงรถประจ าทาง สายชลบร – ศรราชา 1 แหง - ส านกงานขนสงจงหวดชลบร 1 แหง

การไฟฟา - พนทต าบลหนองไมแดงมการใชไฟฟา 99.99 %

แหลงนาธรรมชาต - ล าน า ล าหวย 7 แหง

แหลงนาทสรางขน - บอน าสาธารณะ 1 แหง

สถานวทยชมชน -ต าบลหนองไมแดง 1 แหง ขอมลอน ๆ ( ทรพยากรธรรมชาตในพนท )

- ปาชายเลน

องคกรทมวลชนจดตงขน - กลมเยาวชน 1 กลม - อาสาสมครระดบต าบล 7 กลม - อาสาพฒนาชมชน 7 กลม - อาสาสมครพทกษสงแวดลอม 1 กลม - กลมพฒนาสตร 1 กลม - ลกเสอชาวบาน 7 กลม - กลม อสม. 7 กลม - ศนยสงเคราะหราษฏรประจ าหมบาน 7 กลม - กลมเกษตรกร 7 กลม - กลมท าผลตภณฑสมนไพร 1 กลม - อาสาสมครปองกนและปราบปรามยาเสพตด 1 กลม - กลมกองทนหมบาน 7 กลม - กลมผสงอาย 1 กลม - กลมส านกงานคมครองผบรโภค 1 กลม

กานน ผใหญบานตาบลหนองไมแดง

1. นายพงศกร องคนาวน ก านนต าบลหนองไมแดง 2. นายสนทร อศดร สารวตก านน

4

3. นายณทธนน สวสด สารวตก านน 4. นางสาวสภาวด อมโภชน แพทยประจ าต าบลหนองไมแดง 5. นายบ ารง ผาสก ผใหญบานหมท 1 6. นายสรยา คชชา ผใหญบานหมท 2 7. นายสมศกด แตงแกว ผใหญบานหมท 3 8. นายสเทพ เอยมสนทร ผใหญบานหมท 5 9. นายทว ชะเอม ผใหญบานหมท ๖ 10. นายสมศกด ทองชม ผใหญบานหมท 7

ประธานชมชน ตาบลหนองไมแดง

1. ชมชนท 1 แคลฟอรเนย นางกงทพย เกอเจรญ ประธานชมชนแคลฟอรเนย 2. ชมชนท 2 บานศรพโลทย นายนคร อนพม ประธานชมชนบานศรพโลทย 3. ชมชนท 3 สขใจ นายสทน ศรนวย ประธานชมชนสขใจ 4. ชมชนท 4 บานตนเขา นายอาร คชชา ประธานชมชนบานตนเขา 5. ชมชนท 5 คายทหาร นางละออง ศรณรงค ประธานชมชนคายทหาร 6. ชมชนท 6 บานหวยสาลกา นายภาสชย แตงแกว ประธานชมชนหวยสาลกา

5

7. ชมชนท 7 บานกนทง นายสมปอง องคนาวน ประธานชมชนกนทง 8. ชมชนท 8 บานสมอกาฝาก นายอดศกด นาแล ประธานชมชนสมอกาฝาก 9. ชมชนท 9 บานหนองไมแดง นายเชาวลตร อทรโชต ประธานชมชนบานอตะเภา 10. ชมชนท 10 บานหนองไมแดง นางศลลกษณ ปรชาสรสข ประธานชมชนบานหนองไมแดง

แหลงเรยนรตาบลหนองไมแดง

วดอตะเภา วดศรพโลทย สถานขนสงผโดยสารจงหวดชลบร โรงเรยนอนบาลวดอตะเภา เทศบาลต าบลหนองไมแดง แขวงการทางชลบร ส านกงานขนสงจงหวดชลบร สถาบนพฒนาฝมอภาคตะวนออก ชลบร โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพประจ าต าบล

6

ศนยความปลอดภยภาคตะวนออก ชลบร วทยาลยพลศกษา

ภมปญญาทองถน ตาบลหนองไมแดง

ภมปญญาทองถน การท าบายศร

ชอ นางเฉลา ยงยน

ชวตการทางาน

นางเฉลา ยงยน เกดบานเลขท 21 ม. 7 ต าบลหนองไมแดง อ าเภอเมอง จงหวดชลบร จบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดอตะเภา ปจจบนอาย 48 ป เมอกอนชวยบดามารดาปลกผกขายมาโดยตลอด ปจจบนไดท าขนมขาย และท าบายศศรเปนอาชพเสรม

องคความรและการถายทอด

นางเฉลา ยงยน ชอบท าดอกไมสด จงเรมดวยการน าดอกไมสดมารอยเปนพวงมาลยเลก ๆ ไหวพระ และไดพฒนาฝมอมาเปนบายศรปากชาม บายศรท าขวญนาค บายศรไหวคร นางเฉลา ยงยน ไดความรเรองการท าบายศรตาง ๆ มาจากมารดา คอ นางยง ยงยน ถายทอดความร โดยไดสอนเพอนบาน บตรหลาย ใหรจดการท าบายศรประเภทตาง ๆ เพอเปนรายไดเสรม และเพอมใหสงประดษฐของภมปญญาสญหายไป

7

สถานทตดตอ เลขท 21/1 ม. 7 ต าบลหนองไมแดง อ าเภอเมอง จงหวดชลบร

ภมปญญาทองถน ตาบลหนองไมแดง

ภมปญญาทองถน การท าปนแดง ปองกนยงลาย

ชอ นางวเชยร แจมสวาง

ชวตการทางาน

นางวเชยร แจมสวาง เกดทบานเลขท 37 ม. 3 ต าบลหนองไมแดง อ าเภอเมอง จงหวดชลบร อาย 80 ป เมอเปนเดกไดชวยพอแมท านา ตอมาทางโรงพยาบาลชลบรไดรบสมครแมบานดแลคนไขตามตกตาง ๆ ของโรงพยาบาลจงไปสมคร และไดท างานประจ าอยทตกชลาทร จนเกษยณอาย

องคความรและการถายทอด

จากชวตการท างาน นางวเชยร แจมสวาง ไดเรยนรการรกษาพยาบาลดแลผปายและการปองกนยงลายของสาธารณสข แตนางวเชยรมวธปองกนยงลายดวยวธการตางๆ โดยการใชปนแดงทกนกบหมาก ปองกนยงลายมาวางไขในน าได ซงความรทไดรบมาจาก นางชน สกใส ปจจบนไดถายทอดความรนใหกบเดกทท างานในโรงพยาบาลชลบร หลาน และคนในชมชน

สถานทตดตอ

8

เลขท 73 ม. 3 ต าบลหนองไมแดง อ าเภอเมอง จงหวดชลบร

ภมปญญาทองถน ตาบลหนองไมแดง

ภมปญญาทองถน การปนตมดวยกระสอบ

ชอ นายกมฮง ลงลขต

ชวตการทางาน

นายกมฮง ลงลขต เกดทบานเลขท 12 ม. 3 ต าบลหนองไมแดง อ าเภอเมอง จงหวดชลบร ปจจบนอาย 53 ป ผานการท างานดานชางไม ชางปนมากกวา 20 ป

องคความรและการถายทอด

ไดเรยนรดานชางจากบดา และไดดดแปลงพฒนาฝมอดานชางตามล าดบ จนไดเปนหวหนาชางและผรบเหมา ความรเรองการปนตมดวยกระสอบ นายกมฮง ไดความรมาจาก นายระเบยบ จนทรเจรญ โดยนายกมฮง ไดชกชวนชาวบานหม 2 หม 3 และหม 4 ใหท าตมดวยกระสอบแลวน าความรทไดกลบมาสอนในหมบาน

สถานทตดตอ

เลขท 12/4 ม. 3 ต าบลหนองไมแดง อ าเภอเมอง จงหวดชลบร

9