a4 bai 4 (phan 1) - nguyen quoc lan
DESCRIPTION
rtjrtjTRANSCRIPT
-
BO MON TOAN NG DUNG - HBK-------------------------------------------------------------------------------------
TOAN 4 HK2 0506
CHUOI VA PHNG TRNH VI PHAN BAI 4: PHNG TRNH VI PHAN CAP 1
(PHAN 1)
TS. NGUYEN QUOC LAN (4/2006)
-
NOI DUNG---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 TONG QUAN
2 CAC KHAI NIEM C BAN
3 NGHIEM PHNG TRNH VI PHAN
4 PHNG TRNH VI PHAN CAP 1
5 PHNG TRNH VI PHAN PHAN LY BIEN SO
6 PHNG TRNH VI PHAN CAP 1 TUYEN TNH
7 PHNG TRNH VI PHAN TOAN PHAN
8 PT VI PHAN KHONG GIAI C VI AO HAM
(SINH VIEN T XEM: SGK, TRANG 136 139)
-
TONG QUAN -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mo hnh Vat Ly, C, ien Phng trnh vi phan!
Van toc nguoi i ty le thuan vi hieu nhiet o vat va
nhiet o khong kh. Biet nhiet o khong kh la 20C va
vat giam nhiet o t 100C xuong 60C sau 20 phut.
Sau bao lau t thi iem au, nhiet o vat se la 30C?
R
L0V
C
iC
qU
dt
diLUiRU CLR === ,,
Kirchhoff: 0=++C
qRi
dt
diL
022
=++=C
q
dt
dqR
dt
qdL
dt
dqi
-
Phng trnh vi phan (thng ODE): ham an y = y(x),
bien x & cac ao ham (hoac vi phan) y(k), k = 0, 1 n
VD: 03 =+ xdx
dy ( ) xexyyy =++ 3'4'' ( ) ( ) 0=+ dyyxdxyx
KHAI NIEM C BAN --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Cap 1 Cap 2 Cap 1
Phng trnh vi phan cap n: cha ao ham cao nhat cap n
Dang tong quat PT vi phan cap 1:
( ) ( ) ( ) ( )( )( ) 0,,'',',, =xyxyxyxyxF nKDang tong quat cap n:( ) ( )( ) 0',, =xyxyxF
-
NGHIEM PHNG TRNH VI PHAN -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nghiem PTVP:
Ham so y = y(x),
x khoang I R (c) Dang tham so
(a) Dang hien: y = f(x)
(b) Dang an: H(x, y) = 0( )( )
==
tyy
txx
VD: xeydx
dy =Nghiem: xey 2=
Nghiem: xx eCey 2+= nghiem tong quat
VD: xdx + ydy = 0: 2 dang nghiem hien, an VD: 21' yy =
Nghiem PTVP cap n THONG THNG cha n hang so:
o th nghiem: ng cong tch phan( ).,,, 1 nCCxy K=
-
PHNG TRNH PHAN LY BIEN SO--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Phng phap: Phan ly x & dx mot ve, y & dy mot ve.
Tch phan 2 ve Nghiem (noi chung dang an)
VD: Kiem tra dang phan ly cua cac ptrnh xyya ='/
( ) ( ) 011/ 22 =++ dyxydxyxb ( ) 04/ =++ dxxyxdyc
( ) ( )( ) ( )( ) ( ) ( ) ( )
=+=+
=
0
0
'
2211 dyygxfdxygxf
dyygdxxf
ygxfyTong quat: 3 dang
phng trnh vi phan
phan ly bien so
Nhan dang: Bien x va y phan ly (separable)
Co the tach ri moi ve 1 bien! VD: 02 = dxyxdy
-
GIAI PT VI PHAN PHAN LY BIEN SO-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VD (SGK, 23/tr190): Van toc nguoi i cua vat ty le
thuan vi hieu nhiet o cua vat va nhiet o khong kh.
Biet nhiet o khong kh la 20C va vat giam nhiet o
t 100C xuong 60C sau 20 phut. Hoi sau bao lau ke
t thi iem au, nhiet o cua vat se la 30C?
VD: xya 3sin'/ = yeyb ='/x
yyc
2'/ =
VD: ( ) 05cos2/ 4 =++ dyydxxxa
( ) ( ) 0/ 2222 =++ dyyxxdxxyyb xyxyyc 2'/ 2 =
-
OI BIEN A VE PHAN LY -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VD: (x2 + y2)dx xydy = 0: Chu y P(x, y) = (x2 + y2), Q = xy!
Cha tong: y = f(ax + by + c) oi bien: u = ax + by + c
VD: y = (2x + 3y + 1)2 2(2x + 3y + 1)
Ty so: oi bien:
=x
yfy' uxuyuxy
x
yu +=== ''
ac biet: P(x, y), Q(x, y) tong xy, + = n Phng
trnh ang cap Pdx + Qdy = 0: Dang y = f(y/x)!
VD:xy
xyyyb
2'/
2 +=x
yya += 1'/
-
PT VI PHAN CAP 1 TUYEN TNH -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
y = a(x)y + b(x) (E): khong thuan nhat (co ve phai)
PT thuan nhat (khong ve phai) tng ng: y = a(x)y (E0)
Nhan dang: y = f(x, y): Ve phai ch cha y bac 1 ( t so)
y = f(x, y) = a(x)y + b(x): tuyen tnh (bac 1) theo y
Tuyen tnh theo x = x(y)!
VD: Xac nh phng trnh tuyen tnh:
xexyyc =+3'/
32'/ xyx
ya =
( ) 022/ 2 =+ dyxyydxd32'/ xyeyb x =+
-
NGHIEM TONG QUAT THUAN NHAT ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VD: Giai cac PTVP thuan nhat:x
yya ='/ xyyb tg'/ =
PT cap 1 tuyen tnh thuan nhat: y + a(x)y = 0 (E0)
co nghiem tong quat dang: ( ) sohang:,0 CxCyy =
VD: T nghiem tong quat cac PT thuan nhat tren, tm 1
nghiem rieng (nghiem ac biet) cua PT khong thuan nhat33'/ x
x
yya +=
x
exyyb
x
costg'/ +=
N0 rieng yr = C(x)y0(x): bien thien hang so ytq.tn = Cy0(x)
Thay yr = C(x)y0(x) vao (*) ( ) ( ) ( )xbxyxC =0'
-
TONG KET --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Cong thc nghiem tong quat PTVP cap 1 tuyen tnh:
( )
+=+=
dxxpdxxpdxxpedxexfCeyxqyxpy
)()()()()('
PTVP cap 1 t/tnh (E):
2/ Bien thien hang so C = C(x)
1/ PT thuan nhat:
3/ Nghiem sau cung: Tong 2 nghiem bc 1 & bc 2
( ) ( ) ( ) ( )xqyxpyxbyxay =++= '' hoac( ) ( ) ( )xCyyyxpyyxay 00'' ==+= hoac
( ) ( ) == KxCxbyC 0'
Nghiem tong quat PT tuyen tnh = Nghiem tong quat PT
thuan nhat (de)+ Nghiem rieng PT khong thuan nhat (kho)
-
V DU---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VD: Giai ( ) ( )412'1 +=+ xyyx
1/ Phng trnh thuan nhat: ( )xCyyyx
y 0012
' ==+
2/ Bien thien hang so: ( ) ( ) ( ) ( )xCxyxCxCC +== 30 1'
3/ Nghiem sau cung: ( ) ( )42 121
1 +++= xxCy
VD: Giai cac phng trnhx
xy
xdx
dya
sin1/ =+
( ) yyxyb =+ 2'/
VD: Tnh y(2) vi ham y thoa: ( ) 11,3' ==+ yxx
yy
( )311
2' +=
+ xy
xy