a4 bai 4 (phan 1) - nguyen quoc lan

12
BOÄ MOÂN TOAÙN ÖÙNG DUÏNG - ÑHBK ------------------------------------------------------------------------------------- TOAÙN 4 – HK2 0506 CHUOÃI VAØ PHÖÔNG TRÌNH VI PHAÂN BAØI 4: PHÖÔNG TRÌNH VI PHAÂN CAÁP 1 (PHAÀN 1) TS. NGUYEÃN QUOÁC LAÂN (4/2006)

Upload: sincos1983

Post on 27-Sep-2015

219 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

rtjrtj

TRANSCRIPT

  • BO MON TOAN NG DUNG - HBK-------------------------------------------------------------------------------------

    TOAN 4 HK2 0506

    CHUOI VA PHNG TRNH VI PHAN BAI 4: PHNG TRNH VI PHAN CAP 1

    (PHAN 1)

    TS. NGUYEN QUOC LAN (4/2006)

  • NOI DUNG---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    1 TONG QUAN

    2 CAC KHAI NIEM C BAN

    3 NGHIEM PHNG TRNH VI PHAN

    4 PHNG TRNH VI PHAN CAP 1

    5 PHNG TRNH VI PHAN PHAN LY BIEN SO

    6 PHNG TRNH VI PHAN CAP 1 TUYEN TNH

    7 PHNG TRNH VI PHAN TOAN PHAN

    8 PT VI PHAN KHONG GIAI C VI AO HAM

    (SINH VIEN T XEM: SGK, TRANG 136 139)

  • TONG QUAN -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Mo hnh Vat Ly, C, ien Phng trnh vi phan!

    Van toc nguoi i ty le thuan vi hieu nhiet o vat va

    nhiet o khong kh. Biet nhiet o khong kh la 20C va

    vat giam nhiet o t 100C xuong 60C sau 20 phut.

    Sau bao lau t thi iem au, nhiet o vat se la 30C?

    R

    L0V

    C

    iC

    qU

    dt

    diLUiRU CLR === ,,

    Kirchhoff: 0=++C

    qRi

    dt

    diL

    022

    =++=C

    q

    dt

    dqR

    dt

    qdL

    dt

    dqi

  • Phng trnh vi phan (thng ODE): ham an y = y(x),

    bien x & cac ao ham (hoac vi phan) y(k), k = 0, 1 n

    VD: 03 =+ xdx

    dy ( ) xexyyy =++ 3'4'' ( ) ( ) 0=+ dyyxdxyx

    KHAI NIEM C BAN --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Cap 1 Cap 2 Cap 1

    Phng trnh vi phan cap n: cha ao ham cao nhat cap n

    Dang tong quat PT vi phan cap 1:

    ( ) ( ) ( ) ( )( )( ) 0,,'',',, =xyxyxyxyxF nKDang tong quat cap n:( ) ( )( ) 0',, =xyxyxF

  • NGHIEM PHNG TRNH VI PHAN -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Nghiem PTVP:

    Ham so y = y(x),

    x khoang I R (c) Dang tham so

    (a) Dang hien: y = f(x)

    (b) Dang an: H(x, y) = 0( )( )

    ==

    tyy

    txx

    VD: xeydx

    dy =Nghiem: xey 2=

    Nghiem: xx eCey 2+= nghiem tong quat

    VD: xdx + ydy = 0: 2 dang nghiem hien, an VD: 21' yy =

    Nghiem PTVP cap n THONG THNG cha n hang so:

    o th nghiem: ng cong tch phan( ).,,, 1 nCCxy K=

  • PHNG TRNH PHAN LY BIEN SO--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Phng phap: Phan ly x & dx mot ve, y & dy mot ve.

    Tch phan 2 ve Nghiem (noi chung dang an)

    VD: Kiem tra dang phan ly cua cac ptrnh xyya ='/

    ( ) ( ) 011/ 22 =++ dyxydxyxb ( ) 04/ =++ dxxyxdyc

    ( ) ( )( ) ( )( ) ( ) ( ) ( )

    =+=+

    =

    0

    0

    '

    2211 dyygxfdxygxf

    dyygdxxf

    ygxfyTong quat: 3 dang

    phng trnh vi phan

    phan ly bien so

    Nhan dang: Bien x va y phan ly (separable)

    Co the tach ri moi ve 1 bien! VD: 02 = dxyxdy

  • GIAI PT VI PHAN PHAN LY BIEN SO-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    VD (SGK, 23/tr190): Van toc nguoi i cua vat ty le

    thuan vi hieu nhiet o cua vat va nhiet o khong kh.

    Biet nhiet o khong kh la 20C va vat giam nhiet o

    t 100C xuong 60C sau 20 phut. Hoi sau bao lau ke

    t thi iem au, nhiet o cua vat se la 30C?

    VD: xya 3sin'/ = yeyb ='/x

    yyc

    2'/ =

    VD: ( ) 05cos2/ 4 =++ dyydxxxa

    ( ) ( ) 0/ 2222 =++ dyyxxdxxyyb xyxyyc 2'/ 2 =

  • OI BIEN A VE PHAN LY -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    VD: (x2 + y2)dx xydy = 0: Chu y P(x, y) = (x2 + y2), Q = xy!

    Cha tong: y = f(ax + by + c) oi bien: u = ax + by + c

    VD: y = (2x + 3y + 1)2 2(2x + 3y + 1)

    Ty so: oi bien:

    =x

    yfy' uxuyuxy

    x

    yu +=== ''

    ac biet: P(x, y), Q(x, y) tong xy, + = n Phng

    trnh ang cap Pdx + Qdy = 0: Dang y = f(y/x)!

    VD:xy

    xyyyb

    2'/

    2 +=x

    yya += 1'/

  • PT VI PHAN CAP 1 TUYEN TNH -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    y = a(x)y + b(x) (E): khong thuan nhat (co ve phai)

    PT thuan nhat (khong ve phai) tng ng: y = a(x)y (E0)

    Nhan dang: y = f(x, y): Ve phai ch cha y bac 1 ( t so)

    y = f(x, y) = a(x)y + b(x): tuyen tnh (bac 1) theo y

    Tuyen tnh theo x = x(y)!

    VD: Xac nh phng trnh tuyen tnh:

    xexyyc =+3'/

    32'/ xyx

    ya =

    ( ) 022/ 2 =+ dyxyydxd32'/ xyeyb x =+

  • NGHIEM TONG QUAT THUAN NHAT ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    VD: Giai cac PTVP thuan nhat:x

    yya ='/ xyyb tg'/ =

    PT cap 1 tuyen tnh thuan nhat: y + a(x)y = 0 (E0)

    co nghiem tong quat dang: ( ) sohang:,0 CxCyy =

    VD: T nghiem tong quat cac PT thuan nhat tren, tm 1

    nghiem rieng (nghiem ac biet) cua PT khong thuan nhat33'/ x

    x

    yya +=

    x

    exyyb

    x

    costg'/ +=

    N0 rieng yr = C(x)y0(x): bien thien hang so ytq.tn = Cy0(x)

    Thay yr = C(x)y0(x) vao (*) ( ) ( ) ( )xbxyxC =0'

  • TONG KET --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Cong thc nghiem tong quat PTVP cap 1 tuyen tnh:

    ( )

    +=+=

    dxxpdxxpdxxpedxexfCeyxqyxpy

    )()()()()('

    PTVP cap 1 t/tnh (E):

    2/ Bien thien hang so C = C(x)

    1/ PT thuan nhat:

    3/ Nghiem sau cung: Tong 2 nghiem bc 1 & bc 2

    ( ) ( ) ( ) ( )xqyxpyxbyxay =++= '' hoac( ) ( ) ( )xCyyyxpyyxay 00'' ==+= hoac

    ( ) ( ) == KxCxbyC 0'

    Nghiem tong quat PT tuyen tnh = Nghiem tong quat PT

    thuan nhat (de)+ Nghiem rieng PT khong thuan nhat (kho)

  • V DU---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    VD: Giai ( ) ( )412'1 +=+ xyyx

    1/ Phng trnh thuan nhat: ( )xCyyyx

    y 0012

    ' ==+

    2/ Bien thien hang so: ( ) ( ) ( ) ( )xCxyxCxCC +== 30 1'

    3/ Nghiem sau cung: ( ) ( )42 121

    1 +++= xxCy

    VD: Giai cac phng trnhx

    xy

    xdx

    dya

    sin1/ =+

    ( ) yyxyb =+ 2'/

    VD: Tnh y(2) vi ham y thoa: ( ) 11,3' ==+ yxx

    yy

    ( )311

    2' +=

    + xy

    xy