แผนพฒนาภาค พ.ศ. 2560 – 2565 ฉบบทบทวน

เสนอตอ

คณะกรรมการบรณาการนโยบายพฒนาภาค (ก.บ.ภ.)

มนาคม 2562

เอกสารประกอบวาระท 4.3

ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลางและ

พนทกรงเทพมหานคร

ภาคตะวนออก ภาคใต

ภาคใตชายแดน

เอกสารประกอบวาระท 3.1 - ราง -

แผนพฒนาภาคเหนอ ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒

(พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๕) ฉบบทบทวน

-ราง-

สารบญ

หนา ๑. สภาพทวไป ๑

๑.๑ ทตง ๑

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ ๑

๑.๓ ภมอากาศ ๑

๑.๔ การใชประโยชนทดน ๑

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต ๑

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒ ๒.๑ โครงขายถนน ๒

๒.๒ รถไฟ ๒

๒.๓ สนามบน ๒

๒.๔ ดานชายแดน ๒

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางด าเนนการในภาค ๓

๒.๖ บรการสาธารณปโภค ๓

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๓ ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ ๓

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา ๔

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน ๗

๔. ประชากรและสงคม ๗ ๔.๑ ประชากร ๗

๔.๒ แรงงาน ๘

๔.๓ การศกษา ๘

๔.๔ สาธารณสข ๙

๔.๕ สดสวนคนจน ๙

หนา

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๑๐ ๕.๑ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๐

๕.๒ สถานการณปญหาภยพบต ๑๐

๖. สภาวะแวดลอม ๑๑ ๖.๑ จดแขง ๑๑

๖.๒ จดออน ๑๒

๖.๓ โอกาส ๑๓

๖.๔ ภยคกคาม ๑๓

๗. ปญหาและประเดนทาทาย ๑๔

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา ๑๔ ๘.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร ๑๕

๘.๒ วตถประสงค ๑๕

๘.๓ เปาหมาย ๑๕

๘.๔ ตวชวดและคาเปาหมาย ๑๕

๘.๕ ยทธศาสตรการพฒนา 15

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคเหนอทสอดคลองกบแผนแมบทภายใต ๒2 ยทธศาสตรชาต

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๕)

๑. สภาพทวไป ๑.๑ ทตง ภาคเหนอ ประกอบดวย ๑๗ จงหวด ไดแก เชยงใหม

ล าพน ล าปาง แมฮองสอน เชยงราย พะเยา แพร นาน พษณโลก ตาก อตรดตถ สโขทย เพชรบรณ นครสวรรค ก าแพงเพชร พจตร และอทยธาน เปนพนท เชอมโยงเศรษฐกจกลมอนภมภาคลมแมน าโขง กลมประเทศเอเชยใต และกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนโดยมอาณาเขต ตดตอกบสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ดานตะวนออกและ ดานเหนอ มแมน าโขงเปนเสนกนพรมแดน และดานตะวนตก ตดตอ สหภาพเมยนมา

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ มพนทรวม ๑๐๖.๐๓ ลานไร คดเปนรอยละ ๓๓ ของพนทประเทศ ลกษณะภมประเทศของพนทตอนบนเปนทสง เปนภเขา ปาไม และแหลงตนน าล าธาร พนทตอนลางเปนภเขาสงทางทศตะวนตก และ ทศตะวนออก ตอนกลางเปนพนทราบลมของแมน าปง วง ยม นาน สะแกกรง และปาสก

๑.๓ ภมอากาศ มอากาศรอนช นสลบรอนแหงแลง แบงเปน ๓ ฤด คอ ฤดรอน ชวงเดอนกมภาพนธ-พฤษภาคม มอากาศรอนและแหงแลง โดยเฉพาะเดอนมนาคมและเมษายน จงหวดทมอณหภมสงสด คอ อตรดตถ ฤดฝน ชวงเดอนพฤษภาคม–ตลาคม ไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต มปรมาณน าฝนเฉลยป ๒๕๕๘ เทากบ ๑,๐๕๓.๑๐ มลลเมตร จงหวดทมฝนตกมากทสด คอ เชยงราย ฝนตกนอยทสด คอ ล าปาง ฤดหนาว ชวงเดอน ตลาคม-กมภาพนธ อากาศหนาวเยน ไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอจากประเทศจน จงหวดทมอณหภมต าสด คอ จงหวดเชยงราย

๑.๔ การใชประโยชนทดน ในป ๒๕๕๘ จากพนทภาครวม ๑๐๖.๐๓ ลานไร จ าแนกเปนพนทปาไม ๕๖.๔๙ ลานไร หรอรอยละ ๕๓.๓ พนทท าการเกษตร ๓๒.๕๐ ลานไร หรอรอยละ ๓๐.๖ และพนทใชประโยชนอนๆ ๑๗.๐๓ ลานไร หรอรอยละ ๑๖.๑ ของพนทภาค

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต

๑.๕.๑ ด น ส ภ า พ ด น เ ป น ด น ร ว น ป น ดนเหนยวท เกดจากตะกอนล าน า มความอดมสมบรณคอนขางสง โดยเฉพาะดนบรเวณลมแมน าตางๆ เหมาะสมส าหรบการท านา ประมาณ ๑๖.๔ ลานไร หรอรอยละ ๑๕.๕ ของพนทภาค และปลกพชไรประมาณ ๒๐.๐ ลานไร หรอรอยละ ๑๘.๙ ของพนทภาค

๑.๕.๒ แหลงนา มลมน าขนาดใหญ ๘ ลมน า

แมฮองสอน

สโขทย พษณโลก

เพชรบรณ

ล าพน ล าปาง แพร

นาน

พะเยา

เชยงราย

อตรดตถ

นครสวรรค

อทยธาน

ก าแพงเพชร

เชยงใหม

ตาก

พจตร

ปง ยม

นาน

วง

๒

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

ไดแก ลมน าปง ลมน าวง ลมน ายม ลมน านาน ลมน าสาละวน ลมน ากก ลมน าปาสก และลมน าสะแกกรง ล าน าหลกของภาค ไดแก แมน าปง แมน าวง แมน ายม และ แมน านาน ซงไหลไปบรรจบกนเปนแมน าเจาพระยา ทจงหวดนครสวรรค รวมทงมแหลงน าธรรมชาตขนาดใหญในพนท ไดแก กวานพะเยา (พะเยา) บงบอระเพด (นครสวรรค) และ บงสไฟ (พจตร) นอกจากนยงมแหลงน าบาดาลส าคญในภาคเหนอตอนบน ไดแก แองเชยงใหมและแองล าพน ส าหรบภาคเหนอตอนลาง มแหลงน าบาดาลขนาดใหญอยบรเวณทราบลมเหนอจงหวดนครสวรรคขนไปถงจงหวดอตรดตถ คณภาพของน าบาดาลสวนใหญอยในเกณฑทบรโภคได

๑.๕.๓ ปาไม ภาคเหนอมพนทปาไมมากทสดของประเทศ ในป ๒๕๖๐ ภาคเหนอมพนทปาไม ๕๖.๓๘ ลานไร คดเปนรอยละ ๕๒.๕ ของพนทภาค หรอรอยละ ๕๕.๒ ของพนทปาไมประเทศ ลกษณะเปนปาดงดบ ปาเบญจพรรณ และปาเตงรง โดยเฉพาะจงหวดในภาคเหนอตอนบน เชน เชยงใหม ตาก และแมฮองสอน

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒.๑ โครงขายถนน เชอมโยงกบโครงขายหลกของประเทศและเชอมโยงสประเทศเพอนบาน

สปป.ลาว เมยนมา และสามารถเชอมโยงไปยงจนตอนใต

๒.๑.๑ ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑ (ถนนพหลโยธน) เรมตนทกรงเทพมหานคร สนสด ทดานพรมแดนแมสาย อ.แมสาย จงหวดเชยงราย เชอมโยงกบประเทศเมยนมาททาขเหลก เปนระยะทางทงสน ๙๙๔.๗๕ กโลเมตร และทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑๑ (สายอนทรบร–เชยงใหม) เปนทางหลวงแผนดนสายหลกแนวเหนอ–ใต เชอมการคมนาคมระหวางจงหวดในภาคกลางกบจงหวดในภาคเหนอระยะทาง ๕๔๕.๗๘ กโลเมตร

๒.๑.๒ เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ-ใต (North-South Economic Corridor : NSEC) หรอเสนทาง R๓A เชอมโยงระหวางคนหมง จนตอนใต มายงเมองหวยทราย แขวงบอแกว สปป.ลาว เขาสประเทศไทยผานสะพานมตรภาพไทย-ลาว แหงท ๔ (เชยงของ-หวยทราย) ท อ.เชยงของ จ.เชยงราย ผาน ทางหลวงหมายเลข ๑ ลงสภาคกลางและภาคใต เชอมไปถงมาเลเซยและสงคโปร

๒.๑.๓ เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตก (East-West Economic Corridor : EWEC) หรอเสนทาง R๒ เชอมโยง ๔ ประเทศ ไดแก เมยนมา ไทย ลาว และเวยดนาม โดยเชอมโยงจากเมยนมา ผานสะพานมตรภาพไทย-เมยนมา แหงท ๑ สอ าเภอแมสอด จงหวดตาก-พษณโลก-เพชรบรณ เขาส ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตามทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑๒ (ชยภม ขอนแกน มหาสารคาม กาฬสนธ มกดาหาร) และเชอมส สปป.ลาว ผานสะพานมตรภาพแหงท ๒ (มกดาหาร-สะหวนนะเขต) เปนเสนทางเชอมโยงการคาการลงทนภายใตกรอบความรวมมอกลมประเทศอนภมภาคลมน าโขง (GMS)

๒.๒ รถไฟ มเสนทางรถไฟกรงเทพฯ - เชยงใหม สามารถเชอมโยงสทางรถไฟสายตะวนออก เฉยงเหนอทสถานรถไฟชมทางบานภาช จงหวดพระนครศรอยธยา

๒.๓ สนามบน ม ๑๒ แหง เปนสนามบนนานาชาต ๒ แหง คอ ทาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม และทาอากาศยานนานาชาตแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย และสนามบนในประเทศ ๑๐ แหง ไดแก ล าปาง แมฮองสอน นาน พษณโลก สโขทย แพร แมสอด ตาก เพชรบรณ และปาย

๒.๔ ดานชายแดน ม ๘ ดานถาวร ๒๑ จดผอนปรนทเปนจดเชอมโยงการคาชายแดนกบประเทศเพอนบาน

๓

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางดาเนนการในภาค ไดแก รถไฟทางค ชวงปากน าโพ - เดนชย ชวงเดนชย - เชยงใหม และ ชวงเดนชย – เชยงราย – เชยงของ รวมถงรถไฟความเรวสง กรงเทพ – เชยงใหม และสนามบนนานาชาตเชยงใหมแหงท ๒ อยระหวางเสนอโครงการ

๒.๖ บรการสาธารณปโภค

๒.๖.๑ ไฟฟา มระบบสายสงเชอมโยงกบระบบสายสงของประเทศและมโรงงานและเขอนผลตกระแสไฟฟาทส าคญ ไดแก โรงไฟฟาแมเมาะ (ล าปาง) โรงไฟฟาลานกระบอ (ก าแพงเพชร) เขอนสรกต (อตรดตถ) เขอนภมพล (ตาก) และเขอนแมงดสมบรณชล (เชยงใหม)

๒.๖.๒ ประปา มระบบบรการประปาครอบคลมพนทเขตเมอง ในพนทความรบผดชอบ ของส านกงานประปาเขต ๙ (เชยงใหม) และ ส านกงานประปาเขต ๑๐ (นครสวรรค) นอกจากนมระบบประปาของ อปท. และประปาหมบาน

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ

๓.๑.๑ เศรษฐกจของภาคเหนอมขนาดเลก มลคาผลตภณฑภาค ณ ราคาประจ าป ๒๕๕๙ เทากบ ๑,๑๓๒,๘๖๑ ลานบาท คดเปนรอยละ ๗.๘ ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ ซงมสดสวนเลกลง เมอเทยบกบป ๒๕๕๕ ทมสดสวนรอยละ ๘.๙ ของประเทศ

๓.๑.๒ โครงสรางเศรษฐกจขบเคลอนโดยภาคบรการและภาคเกษตร ในป ๒๕๕๙ ภาคบรการมสดสวนถงรอยละ ๕๖.๓ สวนใหญเปนการคาสงคาปลก การศกษา และบรการภาครฐ ส าหรบโรงแรมและภตตาคารมแนวโนมขยายตวสงสอดคลองกบการเตบโตของการทองเทยว ภาคเกษตร มสดสวนรอยละ ๒๔.๕ ของผลตภณฑภาค ซงเปนการผลตพชเกอบทงหมด สวนภาคอตสาหกรรมมบทบาทนอย เพยงรอยละ ๑๙.๒ ซงสวนใหญกวารอยละ ๖๒ เปนอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

๓.๑.๓ เศรษฐกจภาคเหนอขยายตวตากวาระดบประเทศ ในป ๒๕๕๙ เศรษฐกจภาคเหนอ ขยายตวรอยละ ๑.๘ ขณะทประเทศขยายตวรอยละ ๓.๓ เปนผลจากการหดตวของภาคเกษตรทลดลงมาก ถงรอยละ ๖.๐ เนองจากไดรบผลกระทบจากปญหาภยแลง และราคาผลผลตตกต าท าใหเกษตรกรลดการผลต สงผลกระทบตอก าลงซอของเกษตรกร ขณะทภาคบรการขยายตวไดดทกสาขา โดยเฉพาะสาขาการคาสงและคาปลก และสาขาการใหบรการทางการเงนฯ ทขยายตวรอยละ ๑๒.๘ และ ๗.๐ ตามล าดบ

๓.๑.๔ รายไดเฉลยตอประชากรตากวาคาเฉลยของประเทศ ในป ๒๕๕๙ ผลตภณฑภาค ตอหวประชากรของภาคเหนอ (GRP Per capita) เทากบ ๙๘,๙๙๙ บาทตอคนตอป ยงหางจากระดบประเทศเกอบ ๑ เทา จงหวดทมรายไดเฉลยตอหวสงสด ๓ อนดบแรก ไดแก จงหวดล าพน (๑๗๒,๗๑๗ บาท) ก าแพงเพชร (๑๓๗,๘๘๒ บาท) และเชยงใหม (๑๓๐,๐๓๔ บาท) เนองจากเปนแหลงอตสาหกรรมและพนทเศรษฐกจหลกของภาค ขณะทจงหวดแพร (๖๔,๘๘๓ บาท) สโขทย (๖๔,๗๓๒ บาท) และแมฮองสอน (๖๑,๒๕๕ บาท) มรายไดเฉลยตอประชากรต าทสดในภาค

๓.๑.๕ พนทเศรษฐกจคอนขางกระจกตวในจงหวดใหญ โดยจงหวดทมขนาดเศรษฐกจใหญทสดของภาค คอ จงหวดเชยงใหม สดสวนรอยละ ๑๙.๖ รองลงมา ไดแก จงหวดก าแพงเพชร รอยละ ๙.๔

๔

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

นครสวรรค รอยละ ๙.๒ และเชยงรายรอยละ ๘.๘ ขณะทแมฮองสอนมขนาดเลกทสดเพยงรอยละ ๑.๑ ทงน พนทเศรษฐกจ ไมมความเปลยนแปลงจากชวงทผานมามากนก

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา

๓.๒.๑ ภาคเกษตร

๑) ภาคเกษตรมบทบาทสาคญตอเศรษฐกจภาคเหนอ ทงในดานเปนฐานรายไดหลกของประชากรสวนใหญและการจางงาน ในป ๒๕๕๙ ผลตภณฑภาคเกษตรมมลคา ๒๗๗,๓๖๑ ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ ๒๔.๕ ของผลตภณฑภาค ผลผลตเกษตรของภาคเหนอสวนใหญเปนผลตภณฑ จากพช ทส าคญ ไดแก ขาว ขาวโพดเลยงสตว และออยโรงงานในพนทภาคเหนอตอนลาง ซงเปนการท าเกษตรแปลงใหญทยงมการใชสารเคมสง ส าหรบการผลตพชผก และไมผล สวนใหญอยในภาคเหนอตอนบน โดยระบบการผลตปรบสเกษตรอนทรยมากขน ซงยงอยในระดบเกษตรอนทรยตามวถพนบาน แตมแนวโนมขยายส เชงพาณชย พชอนทรยส าคญ ไดแก ชาอนทรย ในพนทจงหวดเชยงใหม เชยงราย ล าปาง และแมฮองสอน ขาวอนทรย และขาวหอมมะลอนทรย ในจงหวดเชยงราย พะเยา และเชยงใหม รวมทงพชผกและผลไมเมองหนาว

ตารางท ๑ ผลตภณฑภาค โครงสรางเศรษฐกจ และอตราขยายตว

รายการ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ มลคาผลตภณฑภาค

มลคา (ลานบาท) ๑,๑๐๐,๖๐๗ ๑,๑๒๓,๙๐๕ ๑,๑๑๒,๘๔๔ ๑,๐๙๐,๘๗๐ ๑,๑๓๒,๘๖๑ สดสวนตอประเทศ (รอยละ) ๘.๙ ๘.๗ ๘.๔ ๗.๙ ๗.๘ อตราขยายตวทแทจรง (รอยละ) ๘.๙ -๐.๙ -๒.๐ -๐.๙ ๑.๘

มลคาผลตภณฑภาคตอหว มลคา (บาท/คน/ป) ๙๔,๙๖๖ ๙๗,๒๕๓ ๙๖,๕๙๓ ๙๔,๙๙๙ ๙๘,๙๙๙ อตราการขยายตว (รอยละ) ๑๙.๑ ๒.๔ -๐.๗ -๑.๗ ๔.๒

โครงสรางเศรษฐกจ (รอยละ) ภาคเกษตร ๓๓.๐ ๓๓.๐ ๓๑.๑ ๒๗.๔ ๒๔.๕ - เกษตรกรรมฯ ๓๓.๐ ๓๓.๐ ๓๑.๑ ๒๗.๔ ๒๔.๕

ภาคอตสาหกรรม ๑๗.๗ ๑๗.๘ ๑๘.๓ ๑๗.๗ ๑๙.๒ - เหมองแรฯ ๕.๒ ๕.๒ ๕.๒ ๔.๒ ๔.๑ - อตสาหกรรม ๑๒.๕ ๑๒.๖ ๑๓.๑ ๑๓.๕ ๑๕.๑

ภาคบรการ ๔๙.๓ ๔๙.๒ ๕๐.๖ ๕๔.๙ ๕๖.๓ - การคาสงคาปลก ๑๑.๐ ๑๐.๘ ๑๑.๖ ๑๒.๒ ๑๒.๘ - ขนสง ๑.๗ ๑.๗ ๑.๙ ๒.๓ ๒.๔ - อนๆ ๓๖.๕ ๓๖.๗ ๓๗.๑ ๔๐.๔ ๔๑.๒

ทมา : ประมวลจากขอมลของส านกบญชประชาชาต สศช.

๒) พนทใชประโยชนทางการเกษตร ในป ๒๕๕๙ มพนทใชประโยชนทางการเกษตรรวม ๓๒.๕ ลานไร คดเปนรอยละ ๒๑.๘ ของพนทใชประโยชนทางการเกษตรทงประเทศ โดยพนทเกษตรของภาคเหนอสวนใหญอยในจงหวดภาคเหนอตอนลาง ซงลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนพนทคอนขางราบ เหมาะส าหรบปลกขาวและพชไร มความเหมาะสมในการท าเกษตรแปลงใหญ ขณะทจงหวดในภาคเหนอ

๕

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

ตอนบนมพนทเกษตรไมมากเนองจากเปนภเขาสงสลบทราบเชงเขา และมขนาดฟารมเลกมากประมาณ ๑๐ ไรตอครวเรอน จงเหมาะกบเกษตรแบบประณตหรอเกษตรอนทรย

๓) พนทชลประทานตอพนท เกษตรของภาคเหนอสงกวาคาเฉลยประเทศ โดยในป ๒๕๕๙ มสดสวนรอยละ ๒๗.๘ ซงสงกวาคาเฉลยของประเทศทมสดสวนรอยละ ๒๑.๙ ครอบคลมพนทประมาณ ๙.๐๒ ลานไร คดเปนรอยละ ๒๗.๖ ของพนทชลประทานทงประเทศ พนทโครงการชลประทานของภาคเกอบรอยละ ๗๐ อยในจงหวดภาคเหนอตอนลาง แตยงมสดสวนพนทชลประทานตอพนทเกษตรคอนขางต าเพยงรอยละ ๒๗.๓ จงเปนขอจ ากดในการบรหารจดการน าเพอการเกษตร ทงการเกบกกน า ในฤดแลง และชะลอน าในชวงฤดฝนไมใหทวมพชผลเสยหาย

๓.๒.๒ ภาคอตสาหกรรม

๑) อตสาหกรรมของภาคเหนอมบทบาทนอยเ มอเทยบกบระดบประเทศ ในป ๒๕๕๙ ผลตภณฑภาคอตสาหกรรม (สาขาอตสาหกรรมและเหมองแร) มมลคา ๒๑๗,๑๖๑ ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ ๑๙.๒ ของผลตภณฑภาค และมสดสวนเพยงรอยละ ๕.๐ ของมลคาผลตภณฑภาคอตสาหกรรมของประเทศ โครงสรางอตสาหกรรมหลกประกอบดวย ผลตภณฑอาหารมสดสวนสงทสด รอยละ ๔๙.๗ ของสาขาอตสาหกรรม รองลงมาเปนการผลตเครองดม ผลตภณฑคอมพวเตอรฯ ผลตภณฑจากแรอโลหะ และเครองแตงกาย ตามล าดบ โดยสวนใหญยงคงพงพาฐานทรพยากรธรรมชาตในพนท เชน วตถดบทางการเกษตร แรดนขาว และไมแปรรป รวมทงอาศยฝมอแรงงานเปนหลก อตสาหกรรมในภาคเหนอตอนลาง จงหวดก าแพงเพชรและนครสวรรค เปนกลมอาหารและเครองดม กลมพลงงานชวภาพ/ชวมวล โดยเปนโรงงานขนาดใหญ และมนคม อตสาหกรรมท จ งหวด พจ ตร ส าหรบภาคเหนอตอนบน ในนคมอตสาหกรรมล าพนสวนใหญเปนกลมชนสวนอเลกทรอนกสของนกลงทนญปนซงปจจบนเตมพนทแลว และมโรงงานอตสาหกรรมอาหารแปรรป และอตสาหกรรมเบาตางๆ กระจายในจงหวดเชยงใหม ล าพน ล าปาง โดยเปนผผลตขนาดกลางและขนาดยอม

๒) ภาคเหนอเปนแหลงผลตหตถอตสาหกรรมทสาคญของประเทศ เปนผลตภณฑ ทมอตตลกษณของศลปวฒนธรรมภาคเหนอและมความหลากหลาย อาท ผาทอ เครองเงน เฟอรนเจอรไม ผลตภณฑตกแตงบาน เปนตน แหลงผลตสวนใหญกระจายในจงหวดภาคเหนอตอนบน โดยมจงหวดเชยงใหมเปนแหลงจ าหนายหลก และเปนเมอง UNESCO’s Creative City Network (สาขา Crafts and Folk Art) ซงปจจบนมการพฒนายกระดบผลตภณฑใหมคณภาพสงขน โดยไดรบการสนบสนนจากสถาบนการศกษา และศนยสรางสรรคการออกแบบ (TCDC ภาคเหนอ) นอกจากน ตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๐ เปนตนมา ไดมการพฒนาอตสาหกรรมสรางสรรคในกลมซอฟตแวร และดจทลคอนเทนต ซงในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๕๘ โครงการทไดรบอนมตสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมซอฟทแวร และดจทลคอนเทนต มการขยายตวเฉลยของจ านวนผประกอบกจการสงถงรอยละ ๒๙.๔ ตอป โดยเฉพาะในพนทจงหวดเชยงใหมซงเปนเมองส าหรบนกพฒนางานดจทล (Best City for Digital Nomads) ซงปจจบนมการพฒนาธรกจ Startup โดยส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจตล (DEPA ภาคเหนอ) และมหาวทยาลยเชยงใหมไดใหการสนบสนน

๓.๒.๓ การคาชายแดน

๑) ดานชายแดนภาคเหนอเปนประตการคากบประเทศเพอนบาน ทงเมยนมา และ สปป.ลาว และสามารถเชอมโยงการคากบประเทศจนตอนใต การคาชายแดนเตบโตอยางตอเนอง ป ๒๕๖๐ การคาผานดานศลกากร (การคาชายแดนและผานแดน) มมลคารวม ๑๕๓,๑๘๓.๖๓ ลานบาท สวนใหญเปน

๖

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

การสงออกจงไดดลการคาสงมาโดยตลอด ในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๖๐ มลคาการคาชายแดนภาคเหนอขยายตวเฉลยรอยละ ๑๙.๓ ตอป ตามการคากบประเทศเมยนมาจากการเปดประเทศท าใหมความตองการสนคา เพออปโภคบรโภคสง และการน าเขาพลงงานไฟฟาทโรงไฟฟาพลงงานความรอนหงสา ของ สปป.ลาว ผานทางดานทงชาง อยางไรกตาม ภาคเหนอเปนเพยงทางผานของสนคาออกสประเทศเพอนบานและจนตอนใตเทานน โดยสนคาสวนใหญมาจากสวนกลาง ดานชายแดนหลก ไดแก ดานแมสอด จงหวดตาก สดสวนรอยละ ๕๒.๐ และดานในจงหวดเชยงรายรวมประมาณรอยละ ๓๐.๕ ไดแก ดานเชยงของ เชยงแสน และดานแมสาย สนคาสงออกทส าคญ อาท น ามนเชอเพลง วสดและอปกรณกอสราง น าตาลทราย เครองโทรสารพรอมอปกรณ สนคาอปโภคบรโภค สนคาน าเขา อาท พลงงานไฟฟา โคกระบอมชวต ผลตภณฑอนๆ จากสตว ผกและผลไม พชน ามน และสนคาเกษตร ส าหรบเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนในภาคเหนอ ม ๒ แหง ไดแก อ าเภอแมสอด จงหวดตาก และอ าเภอแมสาย เชยงแสน เชยงของ ในจงหวดเชยงราย ปจจบนอยระหวาง การพฒนาพนทอตสาหกรรมและโครงสรางพนฐาน

๒) โครงสรางการคาชายแดนจาแนกตามประเทศคคา ในป ๒๕๖๐ มลคาการคาสวนใหญยงคงเปนเมยนมา ๙๒,๒๙๔.๐๕ ลานบาท คดเปนรอยละ ๖๐.๓ รองลงมาเปน สปป.ลาว ๔๑,๔๓๑.๒๙ ลานบาท รอยละ ๒๗.๐ เปนอนดบสองสงกวาการคาผานแดนกบจนตอนใต เปนผลมาจากการน าเขาพลงงานไฟฟา และการพฒนาพนทในแขวงบอแกวและหลวงน าทา ท าใหความตองการสนคาอปโภคบรโภคและ วสดอปกรณกอสรางมากขน ขณะทการคาผานแดนกบจนตอนใตชะลอตว โดยมมลคา ๑๙,๔๕๘.๒๙ ลานบาท คดเปนรอยละ ๑๒.๗ สวนหนงเปนผลมาจากเศรษฐกจประเทศจนอยในภาวะชะลอตว ส าหรบชองทางการคากบจนตอนใตเปลยนมาผานดานเชยงของมากขนจากเดมทผานทางดานเชยงแสน โดยในป ๒๕๖๐ การคากบจนผานดานเชยงของมสดสวนถงรอยละ ๗๘.๕ เนองจากความสะดวกของการขนสงตามเสนทาง R๓A ผานสะพานขามแมน าโขงแหงท ๔ ประกอบกบการขนสงทางเรอททาเรอเชยงแสนยงตดปญหารองน า ผประกอบการจงเปลยนมาเปนการขนสงสนคาทางถนน R๓A หรอขนสงทางเรอในแมน าโขงแตถายสนคาไปยงทาเรอของประเทศลาวเพอหลกเลยงโขดหนและเกาะแกง จากนนขนสงทางบกตามถนน R๓A ผานทาง ดานเชยงของ

๓.๒.๔ การทองเทยว

๑) การทองเทยวของภาคเหนอโดดเดนดานวฒนธรรมและธรรมชาต โดยมจดแขงอยทสภาพภมสงคมซงเปนภเขาสง ทศนยภาพสวยงาม อากาศเยนสบาย มความหลากหลายทางชาตพนธ โดยเฉพาะวฒนธรรมทงดงามเปนเอกลกษณ ผคนมความเปนมตร รวมทงเปนประตเชอมโยงการทองเทยว สประเทศเพอนบาน และยงมแหลงมรดกโลกทงดานประวตศาสตรและเชงนเวศน จงดงดดใหนกทองเทยวหลงไหลเขามาอยางตอเนอง และเรมขยายตลาดทองเทยวเฉพาะกลมมากขน เชน MICE การทองเทยว เพอสขภาพ การทองเทยวชมชน กฬา/การผจญภย พ านกระยะยาว และการทองเทยวในกลมประเทศ อนภมภาคลมแมน าโขง โดยมเชยงใหมเปนเมองทองเทยวหลกทมชอเสยงระดบโลก อยางไรกตาม สภาพโดยรวมของทรพยากรธรรมชาต และแหลงทองเทยวหลกมความเสอมโทรม การบรหารจดการดาน การทองเทยว และระบบขนสงสาธารณะยงขาดประสทธภาพ และปญหาหมอกควนทสงผลกระทบ ตอการตดสนใจมาทองเทยว เปนประเดนททาทายตอการพฒนาการทองเทยวของภาคเหนอ

๒) รายไดจากการทองเทยวภาคเหนอขยายตวตอเนอง ในป ๒๕๖๐ มนกทองเทยวจ านวน ๓๓.๘๒ ลานคน คดเปนรอยละ ๑๑.๗ ของจ านวนนกทองเทยวทงประเทศ และมรายไดจาก การทองเทยว ๑๗๕,๔๕๔.๒๒ ลานบาท คดเปนรอยละ ๗.๑ ของรายไดทองเทยวทงประเทศ รองจาก

๗

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

กรงเทพฯ ภาคใต และภาคตะวนออก โดยป ๒๕๕๖-๒๕๖๐ รายไดจากการทองเทยวภาคเหนอขยายตวเฉลยรอยละ ๑๑.๓ ตอป ต ากวาระดบประเทศทขยายตวรอยละ ๑๓.๖ และจ านวนนกทองเทยวเพมขนเฉลย รอยละ ๘.๒ ขณะทของประเทศเพมขนรอยละ ๘.๒ นกทองเทยวสวนใหญกวารอยละ ๘๒.๔ เปนชาวไทย และยงเปนการทองเทยวกระแสหลก ส าหรบนกทองเทยวตางชาตรอยละ ๔๑.๑ มาจากยโรปและอเมรกา และรอยละ ๒๘.๘ เปนนกทองเทยวจากจนซงขยายตวสงมาก

๓) รายไดจากการทองเทยวยงคงกระจกตวในเมองทองเทยวหลกแต มแนวโนมกระจายสเมองรองมากขน ในป ๒๕๖๐ จงหวดทมสดสวนรายไดจากการทองเทยวมากทสดสวนใหญเปน เมองทองเทยวหลก คอ เชยงใหม รอยละ ๕๖.๕ เชยงราย รอยละ ๑๔.๘ พษณโลก รอยละ ๔.๕ และเพชรบรณ รอยละ ๔.๐ อยางไรกตาม พบวา เมองทองเทยวรอง เชน นาน พจตร ล าพน อทยธาน อตรดตถ นครสวรรค ก าแพงเพชร พะเยา ล าปาง มการขยายตวของรายไดการทองเทยวในอตราทสง

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน

๓.๓.๑ รายไดเฉลยครวเรอนของภาคเหนอตากวาระดบประเทศมาก และขยายตวในอตรา ทชะลอลง โดยในป ๒๕๖๐ รายไดเฉลยครวเรอนภาคเหนอ ๑๙,๐๔๖ บาทตอเดอน ต ากวาระดบประเทศ ท ๒๖,๙๔๖ บาทตอเดอน จงหวดทมรายไดเฉลยครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดล าพน ๒๔,๔๖๘ บาทตอเดอน ต าสด คอ จงหวดเชยงราย ๑๑,๘๐๙ บาทตอเดอน และพบวาอตราการขยายตวของรายไดเฉลยครวเรอนชะลอตวลง เหลอเฉลยรอยละ ๑.๗ ตอป ในชวง ๒๕๕๔-๒๕๖๐

๓.๓.๒ หนสนเฉลยครวเรอนของภาคเหนอตากวาคาเฉลยของประเทศ แตมแนวโนมขยายตว ในป ๒๕๖๐ ภาคเหนอมหนสนเฉลยตอครวเรอน ๑๖๗ ,๙๕๒ บาท ต ากวาของประเทศ ท ๑๗๘,๙๙๔ บาท จงหวดทมหนสนเฉลยตอครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดพษณโลก ๒๗๓,๒๑๒ บาท รองลงมาคอ จงหวดอทยธาน ๒๖๓,๗๕๕ บาท ต าสดในภาคคอ จงหวดเชยงราย ๓๐,๖๐๘ บาท แมวาหนสนเฉลยตอครวเรอนของภาคยงคอนขางต า แตมอตราการขยายตวเฉลยเพมขน เฉลยรอยละ ๕.๖ ตอปในชวง ๒๕๕๔-๒๕๖๐

๔. ประชากรและสงคม ๔.๑ ประชากร

๔.๑.๑ อตราการเพมประชากรของภาคตากวาระดบประเทศ ป ๒๕๖๐ มจ านวนประชากร ๑๒.๑๐ ลานคนหรอรอยละ ๑๘.๓ ของประเทศ เพมขนจาก ๑๑.๘๐ ลานคน ในป ๒๕๕๕ และมอตรา การเพมขนของประชากรในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๖๐ โดยเฉลยรอยละ ๐.๔ ต ากวาประเทศทมอตราการเพมเฉลยรอยละ ๐.๕ โดยจงหวดเชยงใหม มประชากรมากทสด ๑.๗๕ ลานคน รองลงมา คอ จงหวดเชยงราย มประชากร ๑.๒๙ ลานคน และจงหวดนครสวรรค มประชากร ๑.๐๗ ลานคน คดเปนรอยละ ๑๔.๔ ๑๐.๖ และ ๘.๘ ของประชากรภาค ตามล าดบ

๔.๑.๒ สดสวนประชากรสงอายเพมขน สงกวาระดบประเทศ โครงสรางประชากรมแนวโนม การเปลยนแปลงไปสสงคมสงวยมากขน เปนผลจากความส าเรจของการวางแผนครอบครวและการพฒนา ดานสาธารณสข โดยในป ๒๕๕๕ มสดสวนประชากรสงอายรอยละ ๑๖.๘ เพมขนเปนรอยละ ๑๗.๗ ในป ๒๕๖๐ ซงสงกวารอยละ ๑๖.๙ ของสดสวนผสงอายระดบประเทศ จงท าใหประชากรวยแรงงานตองรบภาระ

๘

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

ในการดแลผสงอายมากขน จากประชากรวยแรงงาน ๓.๘ คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในป ๒๕๕๕ เปนประชากร วยแรงงาน ๒.๘ คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในป ๒๕๕๙

๔.๑.๓ ประชากรเมองโดยรวมเพมขน ป ๒๕๕๕ มประชากรเมองจ านวน ๓.๑๓ ลานคน หรอรอยละ ๒๖.๕ ของประชากรทงภาค เพมขนเปน ๓.๒๗ ลานคน หรอรอยละ ๒๗.๑ ของประชากรทงภาค ในป ๒๕๕๙ โดยจงหวดตากมอตราการเพมของประชากรเมองมากทสด รอยละ ๒๕.๑ รองลงมา ไดแก จงหวดเชยงราย และพษณโลก มอตราการเพมของประชากรเมองรอยละ ๑๙.๖ และ ๑๔.๖ ตามล าดบ ซงสวนใหญเปนเมองศนยกลางความเจรญของภาคทงดานเศรษฐกจ การศกษา และเปนทตงของเขตเศรษฐกจพเศษ จงท าใหประชากรอพยพเขาไปท างานและอาศยจ านวนมาก

ตารางท ๒ ประชากรภาคเหนอ

รายการ ป

๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐

จ านวนประชากร (ลานคน) ๑๑.๘๐ ๑๑.๘๓ ๑๑.๘๕ ๑๒.๐๗ ๑๒.๐๘ ๑๒.๐๙

โครงสรางประชากร (รอยละ)

กลม ๐-๑๔ ป ๑๘.๖ ๑๘.๒ ๑๗.๘ ๑๗.๔ ๑๖.๘ ๑๖.๗

กลม ๑๕-๕๙ ป ๖๔.๖ ๖๔.๑ ๖๓.๖ ๖๓.๑ ๖๑.๗ ๖๑.๘

กลม ๖๐+ ๑๖.๘ ๑๗.๗ ๑๘.๖ ๑๙.๕ ๒๑.๕ ๒๑.๔

จ านวนประชากรเมอง (ลานคน) ๓.๑๓ ๓.๑๕ ๓.๑๙ ๓.๒๘ ๓.๒๗ ๓.๒๙

๔.๒ แรงงาน

แรงงานสวนใหญมความรระดบประถมศกษา มแนวโนมจบการศกษาระดบสงมากขน ป ๒๕๖๐ มผมงานท า ๖.๒๒ ลานคน สวนใหญอยในภาคบรการ รอยละ ๔๖.๘ ของผมงานท าของภาค จ านวนแรงงานท ม ความร ระดบประถมลดลง จากรอยละ ๕๑.๕ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๔๗.๕ ในป ๒๕๖๐ มความรระดบมธยมตน ลดลงจากรอยละ ๑๔.๕ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๔.๑ ในป ๒๕๖๐ ระดบมธยมปลาย เพมขนจากรอยละ ๙.๙ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๑.๗ ในป ๒๕๖๐ แรงงานระดบอาชวะเพมขนจากรอยละ ๒.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๒.๙ ในป ๒๕๖๐ ระดบอดมศกษา เพมขนจากรอยละ ๘.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๒.๒ ในป ๒๕๖๐ เหนไดวาคณภาพแรงงานดขน

๔.๓ การศกษา

๔.๓.๑ สถาบนการศกษามทกระดบ โดยระดบอดมศกษาม ๒๙ แหง ครอบคลมเกอบ ทกจงหวด แยกเปนมหาวทยาลยของรฐ ๑๔ แหง เอกชน ๗ แหง วทยาลยเอกชน ๒ แหง และวทยาลยชมชน ๖ แหง

๔.๓.๒ จานวนปการศกษาเฉลยของประชากรตากวาคาเฉลยประเทศ ในป ๒๕๖๐ ประชากร มจ านวนปการศกษาเฉลย ๘.๗ ป ซงต ากวาระดบประเทศทมปการศกษาเฉลย ๙.๕ ป โดยจงหวดล าปางและจงหวดพษณโลกมจ านวนปการศกษาเฉลยสงสด ๙.๕ ป รองลงมา ไดแก จงหวดล าพน และจงหวดอตรดตถ ๙.๓ ป ตามล าดบ ขณะทจงหวดแมฮองสอน มจ านวนปการศกษาเฉลยต าสด ๖.๕ ป

๙

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๔.๓.๓ ผลสมฤทธทางการศกษาอยในเกณฑตา โดยผลการสอบ O-NET ชน ม.๓ (๔ วชาหลก) ในปการศกษา ๒๕๕๕ มคะแนนเฉลยรอยละ ๓๖.๖ และลดลงเปนรอยละ ๓๔.๔ ในป ๒๕๖๐ ซงยงต ากวาเกณฑคาเฉลยรอยละ ๕๐ ในทกวชา โดยป ๒๕๖๐ วชาภาษาไทยมคะแนนเฉลยสงสด รอยละ ๔๙.๖ รองลงมาไดแก วชาวทยาศาสตร รอยละ ๓๓.๓ และวชาคณตศาสตรมคะแนนต าสดรอยละ ๒๗.๗

๔.๔ สาธารณสข

๔.๔.๑ มสถานบรการสาธารณสขใหบรการครอบคลมทวถงทกพนท มจ านวนโรงพยาบาลรฐบาล จ านวน ๑๙๑ แหง แยกเปน โรงพยาบาลชมชน (รพช.) ๑๖๙ แหง โรงพยาบาลทวไป (รพท.) ๑๖ แหง โรงพยาบาลศนย (รพศ.) ๖ แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ.สต.) จ านวน ๒,๒๓๘ แหง

๔.๔.๒ บรการสาธารณสขมการพฒนาดขนเปนลาดบ โดยสดสวนแพทยตอประชากร มแนวโนมดขน จากแพทย ๑ คนตอประชากร ๒,๙๖๘ คน ในป ๒๕๕๕ เปน ๒,๐๗๔ คน ในป ๒๕๖๐ อยางไรกตาม บคลากรทางการแพทยยงกระจกตวอยในจงหวดทเปนเมองศนยกลางและเมองหลกของภาค ไดแก จงหวดพษณโลกและเชยงใหม โดยจงหวดพษณโลกมสดสวนแพทยตอประชากร ๑,๑๒๘ คน และจงหวดเชยงใหม มสดสวนแพทย ตอประชากร ๑,๒๕๒ คน

๔.๔.๓ อตราการฆาตวตายมแนวโนมลดลง แตยงคงมสดสวนสงทสดของประเทศ อตราการฆาตวตายตอประชากรแสนคนของภาคลดลง จาก ๑๐.๘ ตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๘.๗ ตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๖๐ โดยจงหวดแมฮองสอนเปนจงหวดทมอตราการฆาตวตายสงสดของภาคเหนอและประเทศ เทากบ ๑๔.๑ ตอประชากรแสนคน รองลงมา ไดแก จงหวดล าปาง และจงหวดนาน มอตราการฆาตวตาย ๑๑.๓ และ ๑๐.๙ ตอประชากรแสนคนตามล าดบ ขณะทจงหวดพจตรมอตราการ ฆาตวตายต าสด ๔.๖ ตอประชากรแสนคน

๔.๕ สดสวนคนจน

สดสวนจนลดลงมาก แตยงคงสงกวาระดบประเทศ การกระจายรายไดมแนวโนมดขน สดสวนคนจนของภาคลดลงจากรอยละ ๑๗.๔ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๙.๘ ในป ๒๕๖๐ สงกวาสดสวนคนจนของประเทศทมอตรารอยละ ๘.๙ โดยจงหวดแมฮองสอน มสดสวนคนจนสงสด รอยละ ๓๓.๓ รองลงมา ไดแก จงหวดตาก รอยละ ๒๗.๒ และจงหวดนาน รอยละ ๑๗.๙ สวนการกระจายรายไดของภาคมแนวโนมดขน โดยสมประสทธการกระจายรายไดปรบจาก ๐.๔๔ ในป ๒๕๕๔ เปน ๐.๔๑ ในป ๒๕๖๐

๑๐

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๕.๑ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

5.1.1 พนทปาไมภาคเหนอมแนวโนมเพมขน ป ๒๕๖๐ ภาคเหนอมพนทปาไม จ านวน ๕๖.๓๘ ลานไร คดเปนรอยละ ๕๒.๕ ของพนทภาค หรอรอยละ ๕๕.๒ ของพนทปาไมของประเทศ เพมขนจาก ๕๖.๒๘ ลานไร ในป ๒๕๕๖ เปนผลจากการรณรงคของภาครฐ การบงคบใชกฎหมาย และการท า CSR ภาคเอกชน

5.1.2 มปญหาหมอกควนและฝนละอองขนาดเลกเกนมาตรฐานในพนทภาคเหนอตอนบน โดยเฉพาะชวงเดอนกมภาพนธถงเมษายนของทกป ซงเปนผลมาจากการเผาปา การเผาในทโลง และการเผาวสดเหลอใชทางการเกษตร สงผลกระทบโดยตรงตอสขภาพอนามยของประชาชน ภาวะเศรษฐกจและธรกจการทองเทยว ป ๒๕๖๐ (เดอนมกราคมถงพฤษภาคม) ภาคเหนอมปรมาณฝนละอองขนาดเลกเฉลย ๒๔ ชวโมงเกนมาตรฐานสงสดทต าบลบานดง อ าเภอแมเมาะ จงหวดล าปาง เทากบ ๒๓๗ ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร (คาฝนละอองขนาดเลกไมควรเกนมาตรฐานท ๑๒๐ ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร) และมจ านวนวนทมคาฝนละอองขนาดเลก (PM๑๐) เฉลย ๒๔ ชวโมงเกนมาตรฐาน ๒๕ วน ลดลงจาก ๔๙ วน ในป ๒๕๕๕

5.1.3 ปรมาณการกกเกบนาในเขอนขนาดใหญของภาคเหนอลดลง ป ๒๕๖๑ (ขอมล ณ วนท ๑ มกราคม ๒๕๖๑) ภาคเหนอมปรมาณน ากกเกบในอางเกบน าขนาดใหญ ๘ แหง ๒๐,๐๙๕ ลาน ลบ.ม. หรอรอยละ ๘๑ ของความจอางเกบน าทงหมด ลดลงจากป ๒๕๕๕ (ขอมล ณ วนท ๑ มกราคม ๒๕๕๕) ซงมปรมาณน ากกเกบ ๒๓,๐๒๐ ลาน ลบ.ม. หรอรอยละ ๙๓ ของความจอางเกบน าทงหมด

5.1.4 คณภาพแหลงนาผวดนภาคเหนอมแนวโนมลดลง คณภาพแหลงน าหลกในภาคเหนอรวม ๑๑ แหง ไดแก แมน าสายหลก ๙ สาย (แมน าปง วง ยม นาน กก แมจาง ล อง กวง) และแหลงน านง ๒ แหง (กวานพะเยา และบงบอระเพด) ในป ๒๕๖๐ มคณภาพแหลงน าเฉลยลดลง เมอเปรยบเทยบกบป ๒๕๕๕ โดยแมน าวง และแมน าจาง มคณภาพแหลงน าลดลงจากคณภาพด ในป ๒๕๕๕ เปนพอใชในป ๒๕๖๐ ขณะทแมน าล มคณภาพแหลงน าดขนจากพอใชเปนด บงบอระเพด มคณภาพแหลงน าดขนจากเสอมโทรมเปนพอใช สาเหตหลกมาจากน าเสยของชมชนเมอง ชมชนทอาศยรมน า การทองเทยว (รสอรท โรงแรม) และการปนเปอนของสารเคมทใชในพนทเกษตรกรรม

5.1.5 ปญหาขยะภาคเหนอมแนวโนมลดลง ในป ๒๕๖๐ ภาคเหนอมปรมาณขยะทงสน ๔.๐๐ ลานตน ลดลงจาก ๔.๓๓ ลานตน ในป ๒๕๕๖ หรอลดลงรอยละ ๗.๖ โดยพบวาภาคเหนอมปรมาณขยะทถกก าจดอยางถกตองมากขนจาก ๐.๘๗ ลานตน ในป ๒๕๕๖ เปน ๑.๕๔ ลานตน ในป ๒๕๖๐ เนองจากม อปท. ใหบรการเกบรวบรวมและก าจดขยะมากขน จงหวดทมปรมาณขยะมากทสด ไดแก จงหวดเชยงใหม มปรมาณขยะ ๖๐๙,๑๑๙.๓๐ ตน รองลงมา ไดแก จงหวดเชยงราย มปรมาณขยะ ๓๙๙,๙๓๔.๑๕ ตน

๕.๒ สถานการณปญหาภยพบต

5.2.1 พนทประสบปญหาอทกภยมแนวโนมเพมขน ในป ๒๕๖๐ มจ านวนหมบาน ทประสบปญหาอทกภย จ านวน ๑๔,๑๑๒ หมบาน คดเปนรอยละ ๒๘.๙ ของหมบานทประสบอทกภย ทงประเทศ เพมขนจากป ๒๕๕๕ ซงมหมบานประสบปญหาอทกภยเพยง ๓,๔๒๕ หมบาน คดเปนรอยละ ๔๕.๐ ของหมบานทประสบอทกภยทงประเทศ โดยในป ๒๕๖๐ จงหวดเชยงรายมหมบานทประสบอทกภย

๑๑

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

มากทสด จ านวน ๑,๖๘๐ หมบาน รองลงมา ไดแก จงหวดสโขทย ๑,๖๐๒ หมบาน และพษณโลก ๑,๔๗๘ หมบาน

5.2.2 พนทประสบปญหาภยแลงมแนวโนมลดลง ในป ๒๕๕๙ มจ านวนหมบานทประสบ ภยแลง จ านวน ๓,๕๐๗ หมบาน คดเปนรอยละ ๒๙.๖ ของหมบานทประสบภยแลงทงประเทศ ลดลงจาก ป ๒๕๕๕ ซงมหมบานประสบปญหาภยแลง จ านวน ๑๒,๐๑๘ หมบาน คดเปนรอยละ ๒๙.๕ ของหมบานทประสบภยแลงทงประเทศ โดยในป ๒๕๕๙ จงหวดเชยงใหมมหมบานทประสบภยแลงมากทสด จ านวน ๖๖๖ หมบาน รองลงมาไดแก จงหวดก าแพงเพชร ๔๖๒ หมบาน และอตรดตถ ๔๑๙ หมบาน

5.2.3 การเกดไฟไหมปามแนวโนมเพมขน ในชวงป ๒๕๕๖-๒๕๖๐ มอตราการเกดไฟปาเพมขนเฉลยรอยละ ๑.๓๓ โดยป ๒๕๕๖ เกดไฟปา ๓,๒๗๔ ครง มพนทปาถกไฟไหม ๓๑,๖๔๑ ไร และใน ป ๒๕๖๐ เกดไฟปาเพมขนเปน ๓,๔๙๒ ครง พนทปาถกไฟไหมเพมเปน ๖๐,๗๗๔ ไร สาเหตสวนใหญ เกดจากการหาของปา เผาไร ลาสตว และเลยงสตว

5.2.4 พนทมความเสยงตอการเกดแผนดนไหว เนองจากอยบรเวณพนทรอยเลอนส าคญ ๑๑ รอยเลอน ตงแตป ๒๕๕๕ – ๒๕๖๐ มการเกดแผนดนไหวทสามารถรบรได ในพนทจงหวดแมฮองสอน ล าปาง เชยงใหม แมฮองสอน เชยงราย พะเยา แพร และนาน เกดแผนดนไหว จ านวน ๒๑ ครง ขนาดความรนแรงตงแต ๒.๒- ๖.๓ แมกนจด (Magnitude) และมแผนดนไหวรนแรงเพยงครงเดยว ในป ๒๕๕๗ ขนาดความรนแรง ๖.๓ แมกนจด (Magnitude) มจดศนยกลางอยท อ าเภอแมลาว จงหวดเชยงราย ซงถอวาเปนเหตการณแผนดนไหวทมจดศนยกลางในประเทศไทยขนาดรนแรงทสด

ตารางท ๓ ปญหาภยพบตของภาคเหนอ

รายการ ป

๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐

ผไดรบผลกระทบจากอทกภย

- จ านวนหมบาน ๓,๔๒๕ ๗,๓๖๓ ๔,๕๔๙ ๑,๗๓๔ ๘,๔๑๓ ๑๔,๑๑๒

- จ านวนครวเรอน (ลานครวเรอน) ๐.๒๐ ๐.๓๕ ๐.๑๓ ๐.๑๑ ๐.๑๑ ๐.๒๕

ผไดรบผลกระทบจากภยแลง

- จ านวนหมบาน ๑๒,๐๑๘ ๙,๔๒๗ ๘,๕๒๒ ๘,๖๕๖ ๓,๕๐๗ -

- จ านวนครวเรอน (ลานครวเรอน) ๑.๑๑ ๐.๗๖ ๐.๔๘ ๐.๗๖ ๐.๒๙ -

๖. สภาวะแวดลอม 6.1 จดแขง

๖.๑.๑ ภาคเหนอมความพรอมตอการพฒนาเชอมโยงดานการคาและบรการกบนานาชาต และกลมประเทศในอนภมภาคลมนาโขง โดยมโครงขายคมนาคมเชอมโยงพนทเศรษฐกจภาคกลาง ของประเทศและเสนทางตามแนว North-South Economic Corridor (จนตอนใต เมยนมาร ลาว ไทย) และ East-West Economic Corridor (เวยตนาม กมพชา ลาว ไทย เมยนมาร) และมเมองส าคญทเปน ฐานการพฒนาทเชอมโยงกบนานาชาต อาท เชยงใหม เชยงราย และตาก

๑๒

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๖.๑.๒ สนคาเกษตรและเกษตรแปรรปของภาคเหนอมความหลากหลาย โดยในพนทภาคเหนอตอนลางมศกยภาพในดานผลตภณฑอาหาร โดยเฉพาะขาวและผลตภณฑจากขาว บรรจภณฑชวภาพ ตลอดจนอตสาหกรรมพลงงานชวภาพ เชน เอทานอลจากกากน าตาล พลงงานไฟฟาจากแกลบ อตสาหกรรมอาหารสตว เนองจากเปนแหลงผลตสนคาเกษตรทส าคญของประเทศ และสามารถน าเขาวตถดบเกษตรจากประเทศเพอนบาน สวนภาคเหนอตอนบนมศกยภาพในการพฒนาดานเกษตรประณต เกษตรอนทรยโดยเฉพาะพชผกและดอกไมเมองหนาวส าหรบตลาดเฉพาะทมก าลงซอสง และพฒนาผลตภณฑอาหารทมมลคาเพมสง อาท อาหารเสรมสขภาพ Functional Food และผลตภณฑเวชส าอางตางๆ เปนตน

๖.๑.๓ ภาคเหนอเปนฐานการผลตหตถอตสาหกรรมเชงสรางสรรคโดยใชฐานความร ดานเทคโนโลยศลปวฒนธรรมและการออกแบบรวมสมย เพอตอบสนองตอกระแสความตองการของตลาด อาท ของตกแตงบาน ของทระลก และสนคาหตถกรรม ทมศกยภาพในการพฒนาสรางมลคาเพมสงานหตถศลป โดยเฉพาะในพนทกลมจงหวดภาคเหนอตอนบน

๖.๑.๔ เปนฐานทรพยากรดานการทองเทยวทหลากหลาย รายไดจากการทองเทยวเปนรายไดสาคญของภาค ภาคเหนอมแหลงทองเทยวหลากหลายทสามารถพฒนาเชอมโยงการทองเทยวภายในภาค และเชอมโยงกบกลมประเทศลมน าโขง โดยเฉพาะการจดกลมการทองเทยว (Cluster) อาท ทองเทยวเชงประวตศาสตร เชงวฒนธรรมและวถชวตชมชน เชงนเวศน และเชงสขภาพ

๖.๑.๕ สภาพภมเศรษฐกจ-สงคมเออตอการพฒนาภาคธรกจบรการ จากความพรอม ดานบรการพนฐานของเมอง โครงสรางพนฐานของธรกจบรการ สภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรม โดยเฉพาะลกษณะของคนทองถนภาคเหนอทเออตองานบรการ ท าใหภาคเหนอมศกยภาพส าหรบภาคธรกจบรการ อาท ศนยการประชมนานาชาต ส านกงานตวแทนในภมภาค งานแสดงสนคา บรการทางการศกษา ธรกจบรการสขภาพและทางการแพทย และธรกจดานบรการโลจสตกส เปนตน

6.2 จดออน

6.2.1 ทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรมลง และประสบปญหาหมอกควน มการบกรกและ ตดไมท าลายปาเพอขยายพนทเพาะปลกอยางตอเนอง ซงจะสงผลกระทบกบพนทปาตนน า ความสมดลของระบบนเวศ การสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ กอใหเกดปญหาการชะลางหนาดนในพนทลาดชน อทกภย ภยแลง นอกจากนน ยงมปญหาหมอกควนและฝนละอองขนาดเลกเกนมาตรฐาน ซงเปนผลมาจากการเผาปา การเผาในทโลง และการเผาวสดเหลอใชทางการเกษตร สงผลกระทบโดยตรงตอการด ารงชวต ของประชาชน ภาวะเศรษฐกจและการทองเทยว

6.2.2 การขยายตวของพนทเมอง ชมชน และอตสาหกรรมทขาดการบรหารจดการ ทมประสทธภาพ สงผลกระทบโดยตรงตอการจดการสงแวดลอมเมอง โดยเฉพาะการก าจดขยะมลฝอยและ น าเสยจากชมชนและอตสาหกรรม การใหบรการขนสงมวลชนสาธารณะทไมสามารถใหบรการไดอยางทวถง การบดบงทศนยภาพหรอรกล าโบราณสถานทควรคาแกการอนรกษ ท าใหเกดมลภาวะตางๆ การสนเปลองพลงงาน ปญหาความปลอดภย รวมถงการเตบโตของชมชนทรกล าพนทเกษตรกรรมอนอดมสมบรณ และ ตดทอนระบบโครงขายชลประทานเพอการเกษตร น าไปสการสญเสยพนทเกษตรกรรมของภาคและ สรางมลภาวะตอปจจยการผลตทางการเกษตร

6.2.3 ภาคเหนอมขอจากดดานแรงงานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรเขาสสงคมผสงอาย สงผลใหสดสวนประชากรวยแรงงานลดลง แรงงานสวนใหญมความร

๑๓

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

ระดบประถมศกษา ขาดความรและทกษะทสนบสนนการพฒนาตามศกยภาพและโอกาสของภาค ทส าคญคอ ความรและทกษะในดานภาษาเพอการทองเทยวและธรกจบรการตางๆ เทคโนโลยทางการแพทย เทคโนโลยดจตอล เครองทนแรงทใชเทคโนโลยทเหมาะสมตามภมสงคม

6.2.4 การเขาสสงคมผสงอาย ประชากรผสงอายภาคเหนอมสดสวนสงขน เปนผลใหภาระพงพงสงขน การเตรยมความพรอมของรฐเพอรองรบสงคมผสงอายยงมนอย แมวาในระดบชมชน ปจจบนจะมความตนตวและเขามามบทบาทในการจดสวสดการและการดแลผสงอายเพมมากขนในรปของชมรมผส งอาย แตโดยทวไปแลวยงมจดออนดานความตระหนกถงปญหาและการเตรยมตวในระยะยาว

6.3 โอกาส

6.3.1 การเชอมโยงโครงขายเสนทางคมนาคม สงผลใหเกดโอกาสในการขยายตลาดการคา การทองเทยว และบรการการศกษานานาชาต ธรกจบรการสขภาพและการแพทย จากการเชอมโยงโครงขายการคมนาคมตามเสนทาง R๓A ผาน สปป.ลาว สจนตอนใต ท าใหภาคเหนอเปนประตเชอมโยง การขนสงสนคาและนกทองเทยวทคาดวาจะมปรมาณเพมขน และมโอกาสในการขยายธรกจบรการดานตางๆ อาท การบรการทางการแพทย การศกษา การประชมและแสดงสนคานานาชาต และการจดตงส านกงานตวแทนในภมภาค โดยเฉพาะทจงหวดเชยงใหม

6.3.2 นโยบายภาครฐในการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ในพนทภาคเหนอ ๒ แหง คอจงหวดตาก และจงหวดเชยงราย การด าเนนการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษดงกลาว ชวยสงเสรมและอ านวยความสะดวกดานการคาการลงทน สนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐาน เชอมโยงกจกรรม ทางเศรษฐกจของภาคเหนอกบประเทศเพอนบาน

6.3.3 ยทธศาสตรดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ทก าหนดแนวทางการพฒนาดาน Digital Contents และก าหนดใหจงหวดเชยงใหมเปนพนทน ารองในแผนปฏบตการวาระแหงชาต การพฒนาเมองอจฉรยะ (Smart city) ซงจะสงผลใหภาคเหนอเปนฐานการพฒนาในดานเทคโนโลยดจตอล อตสาหกรรมซอฟตแวร และเปนแหลงสรางสรรคอตสาหกรรมภาพยนตรทใชเทคโนโลยดจตอลเปนองคประกอบส าคญ เชน การตน/ภาพยนตร Animation การตดตอภาพยนตร เกมสคอมพวเตอร และสอการเรยนรตางๆ

6.3.4 ภาคเหนอไดประโยชนจากการใชขอตกลงการผลตสนคาเกษตร (Contract Farming) กบประเทศเพอนบาน ในการผลตวตถดบการเกษตรบรเวณชายแดนและน าเขามาแปรรป ในประเทศ เพอสรางมลคาเพมและลดการใชฐานทรพยากรของภาค

6.3.5 ตลาดการทองเทยวขยายตว จากการเชอมโยงแหลงทองเทยวภายในกลมประเทศ GMS ซงมความโดดเดนดานประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณและธรรมชาตทคลายคลงกน สามารถพฒนาเปนเสนทางการทองเทยวทหลากหลายรวมกนและดงดดนกทองเทยวจากประเทศจนและนานาชาต นอกจากนน แหลงทองเทยวเชงธรรมชาตของภาคทมเปนจ านวนมากยงสามารถพฒนาเปนสถานททองเทยวและการพกผอนระยะยาวส าหรบผสงอาย

6.4 ภยคกคาม

6.4.1 การเปดเสรทางการคาและการรวมกลมทางเศรษฐกจในอนภมภาคตางๆ โดยเฉพาะ GMS และประชาคมอาเซยน (AEC) สงผลตอโอกาสการขยายการคาการลงทนของภาค ขณะเดยวกน กอใหเกดความเสยงหลายดานเนองจากจะมการเคลอนยายสนคา บรการ และบคคลระหวางประเทศสมาชก

๑๔

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

ทสะดวกขน ดงนน หากไมมการพฒนาบคลากรในภาคใหเกดการตนตว สามารถแขงขนไดในตลาดสากลและการปองกนปญหาทจะเกดขนยอมสงผลกระทบทางลบทงในเชงเศรษฐกจและสงคม

6.4.2 การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลตอการผลตภาคเกษตร การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศกอใหเกดปญหาตอการเกษตร โดยท าใหปรมาณผลผลตทางการเกษตรลดลง สงผลใหเกดความไมมนคงดานอาหาร และรายไดของเกษตรกร

6.4.3 ภยธรรมชาต มแนวโนมรนแรงขน ภาคเหนอประสบปญหาอทกภย ภยแลง การพงทลายของดน หมอกควนและฝนละอองขนาดเลก และแผนดนไหวเปนประจ า และมแนวโนมรนแรงขน สาเหตมาจากปจจยภายในทมการรกพนทปาซงเปนพนทลาดชนเพอขยายพนทเพาะปลกและการเผาปา รวมถงสภาพอากาศทมความแปรปรวน สงผลกระทบตอการพฒนาทางเศรษฐกจและคณภาพชวตของประชาชน

๗. ปญหาและประเดนทาทาย 7.1 เปนแหลงทองเทยวเปาหมายระดบสากล มทนทางวฒนธรรมและทรพยากรธรรมชาตโดดเดน

แตพนททองเทยวคอนขางกระจกตว

7.2 มฐานภมปญญาทองถนทม อตตลกษณ และมองคความร / เทคโนโลย/นวตกรรม ของสถาบนการศกษาจ านวนมาก แตยงไมสามารถน ามาใชประโยชนเชงพาณชยไดอยางคมคา

7.3 ยงไมสามารถใชประโยชนจากการเชอมโยงเศรษฐกจกบอนภมภาคตางๆ ไดอยางเตมท ผประกอบการในพนทสวนใหญยงไมมสวนรวมในหวงโซการผลต การคาในอนภมภาค และสนคาสงออกชายแดนสวนใหญมาจากนอกภาค จงไมสรางมลคาเพมและรายไดใหกบภาค

7.4 โครงสรางพนฐานของเมองศนยกลางยงไมสมบรณ โดยเฉพาะระบบขนสงสาธารณะและสนามบน

7.5 พนทเกษตรสวนใหญอยนอกเขตชลประทาน การบรหารจดการน าในพนทเกษตรยงไมทวถง การท าการเกษตรสวนใหญยงเปนเกษตรเคม สนคาเกษตรยงเปนขนปฐมภมและแปรรปขนตน

7.6 ประชาชนสวนใหญยงยากจน สดสวนคนจนของภาคสงกวาระดบประเทศ และดอยโอกาสในการเขาถงบรการภาครฐ

7.7 ประชากรสงอายมสดสวนสงทสดในประเทศ ขณะทขาดแคลนแรงงานทงเชงปรมาณและคณภาพ

7.8 พนทปาตนน าบางสวนมสภาพเสอมโทรม มปญหาบกรกและใชประโยชนพนทปาผดประเภท และยงคงเผชญปญหามลพษหมอกควนรนแรง

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา ภาคเหนอมทนทางสงคมและวฒนธรรมประเพณทมอตลกษณโดดเดน ทมการฟนฟ สบสานและ

สรางสรรคพฒนาสการผลตสนคาและบรการ โดยเฉพาะเปนแหลงทองเทยวทมบรการสขภาพและผลตภณฑหตถกรรมทมชอเสยงระดบสากล พนทเกษตรของภาคเหนอมขนาดเลกเหมาะสมตอการปรบระบบการผลตเพอสรางคณคาตามแนวทางเกษตรอนทรย นอกจากน ท าเลทตงของภาคเหนอมศกยภาพในการขยายการคาการลงทนและบรการเชอมโยงเศรษฐกจกบประเทศเพอนบานในกลมอนภมภาคลมแมน าโขง และสามารถขยายไปสจนตอนใตและกลมประเทศเอเชยใตตามแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ-ใต และ ตะวนออก-ตะวนตก

๑๕

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

รวมถงเปนพนทปาตนน าทส าคญของประเทศ ดงนน การพฒนาภาคเหนอสความ “มนคง มงคง ยงยน” จ าเปนจะตองน าศกยภาพทางภมสงคมประกอบกบปจจยสนบสนนดานโครงสรางพนฐาน และองคความรของสถาบนการศกษาและองคกรในพนท มาใชในการตอยอดการผลตและบรการทมศกยภาพและโอกาสเพอสรางมลคาสงตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค รวมทงการใชประโยชนจากการเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน ในการเสรมสรางขดความสามารถของธรกจทองถนเพอขยายฐานเศรษฐกจของภาค

8.1 เปาหมายเชงยทธศาสตร : พฒนาเปนฐานเศรษฐกจสรางสรรคมลคาสง เชอมโยงเศรษฐกจ กบประเทศในกลมอนภมภาคลมแมน าโขง

8.2 วตถประสงค

8.2.1 เพอยกระดบการผลตและการสรางมลคาเพมแกสนคาและบรการ โดยใชความร เทคโนโลย นวตกรรม และภมปญญาทองถนทมอตตลกษณ

8.2.2 เพอเชอมโยงหวงโซคณคาของระบบเศรษฐกจภาคเขากบระบบเศรษฐกจของประเทศ และภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

8.2.3 เพอดแลชวยเหลอคนจน และผสงอาย ใหมคณภาพชวตทด พงพาตนเอง พงพาครอบครว และพงพากนในชมชนได

8.2.4 เพอแกไขปญหาดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก การบรหารจดการน า ปาตนน า และปญหาหมอกควน

8.3 เปาหมาย

8.3.1 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคเหนอขยายตวเพมขน 8.3.2 สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคเหนอลดลง

8.4 ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคเหนอ

639,691 ลานบาท

(มลคา CMV ป 2559)

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ 3.0

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ 3.0

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ 3.0

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ 3.0

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ 3.0

สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคเหนอ

0.417 (ป ๒๕๖๐)

ลดลงต ากวา 0.417

ลดลงต ากวา 0.417

ลดลงต ากวา 0.417

ลดลงต ากวา 0.417

ลดลงต ากวา 0.417

๑๖

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

8.5 ยทธศาสตรการพฒนา

๘.๕.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนาการทองเทยวและธรกจบรการตอเนองใหมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพมอยางยงยน และกระจายประโยชนอยางทวถง รวมทงตอยอดการผลตสนคาและบรการ ทมศกยภาพสงดวยภมปญญาและนวตกรรม

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 รายไดการทองเทยวภาคเหนอ

๑๕๘,๗๗๑ ลานบาท

(ป ๒๕๕๙)

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑๒.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑๒.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑๒.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑๒.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑๒.๐

แนวทางการพฒนา

1) พฒนากลมทองเทยวทมศกยภาพตามแนวทางการทองเทยวเชงสรางสรรคและวฒนธรรม ไดแก (๑) กลมทองเทยวอารยธรรมลานนาและกลมชาตพนธ ในพนทจงหวดเชยงใหม ล าพน ล าปาง แมฮองสอน เชยงราย พะเยา แพร นาน (๒) กลมทองเทยวมรดกโลก (ทางประวตศาสตร) ในพนทจงหวดสโขทย และก าแพงเพชร (๓) กลมทองเทยวเชงธรรมชาต ในพนทจงหวดเชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน นาน เพชรบรณ อทยธาน (๔) กลมทองเทยวทมเปาหมายเฉพาะ ไดแก MICE ในจงหวดเชยงใหม ทองเทยวเชงผจญภย/กฬาเพอการพกผอน/เชงสขภาพ และการพ านกระยะยาว ในจงหวดเชยงใหม แมฮองสอน นาน โดยมแนวทางด าเนนการดงน

(1) พฒนาคณภาพแหลงทองเทยว ปรบปรงโครงสรางพนฐานและสงอ านวย ความสะดวกทมมาตรฐานและสอดคลองกบความตองการของกลมเปาหมาย

(2) พฒนาปจจยแวดลอมใหเออตอการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอน ามาพฒนาตอยอดสนคาและบรการดานการทองเทยว อาท การวจย การพฒนานวตกรรม การออกแบบ การสอสาร ตลอดจนสงเสรมการจดทะเบยน การคมครอง การใชทรพยสนทางปญญา เพอสนบสนน การพฒนาตอยอดไปสการทองเทยวเชงสรางสรรค

(3) สนบสนน Community Based Tourism/Local Tourism เพอกระจายประโยชน จากการทองเทยวสชมชน รวมทงใหความส าคญกบการฟนฟสบสานวฒนธรรมและภมปญญาทองถนและ น ามาประยกตสรางสรรคสนคาและบรการทองเทยวทมอตลกษณเพอสรางมลคาเพม

(4) สนบสนนการเชอมโยงเสนทางทองเทยวทงระหวางแหลงทองเทยวในภาค เชอมโยงกบประเทศเพอนบาน อาท เสนทางสายวฒนธรรม เสนทางทองเทยวแหลงมรดกโลก และสงเสรมกจกรรมทองเทยวและบรการรปแบบใหมๆ เพอสรางรายไดตลอดป

(5) เสรมสรางศกยภาพผประกอบการและบคลากรในอตสาหกรรมการทองเทยว เพอใหมทกษะและองคความรในธรกจตลอดหวงโซการผลต การทองเทยว ทงดานการออกแบบ การวจยและพฒนา การสรางนวตกรรมเทคโนโลย เพอสรางความแตกตางและความโดดเดนของสนคาและบรการ ใหสอดคลองกบความตองการของตลาดทองเทยว รวมทงสนบสนนการบรหารจดการธรกจและการตลาด ทงการรกษาฐานเดมและขยายไปสตลาดกลมใหมทมศกยภาพและการสรางตลาดในรปแบบ e-tourism

๑๗

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

(6) รกษาอตลกษณของเมอง โดยใหความสาคญตอการอนรกษ สบสานประเพณ วฒนธรรม สถาปตยกรรมพนบาน และเมองเกา โดยเฉพาะเมองเกาเชยงใหม เชยงราย แพร ตาก พะเยา นาน กาแพงเพชร ลาปาง ลาพน และแมฮองสอน การสงเสรมการเรยนรของชมชน และการสราง“แบรนด” หรอเอกลกษณของเมอง รวมทงพฒนาสภาพแวดลอมเมองศนยกลางของจงหวด และเมองทองเทยวใหเปนเมองนาอยเพอสนบสนนการพฒนาเมองใหมคณคาเออตอการขยายตวทางเศรษฐกจและสงคมอยางมสมดล

2) พฒนาตอยอดอตสาหกรรมและบรการเปาหมายทมศกยภาพสง ไดแก กลมอาหารและสนคาเพอสขภาพ กลมบรการทางการแพทยและสขภาพ และกลมผลตภณฑเชงสรางสรรค โดยใหจงหวดเชยงใหมเปนศนยกลางและขยายสพนทเครอขายทมศกยภาพ โดยมแนวทางด าเนนการดงน

(1) สนบสนนสถาบนการศกษาในการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และสงเสรมการน ามาใชเชงพาณชย ตามแนวคดการสราง Food Valley เพอสรางมลคาเพมสนคาและบรการ ใหตอบสนองตอตลาดเปาหมายเฉพาะ อาท กลมสนคาเพอสขภาพผสงอาย กลมอาหารเสรมสขภาพและความงาม

(2) ขยายเครอขายการพฒนาธรกจบรการทางการแพทยและสขภาพใหม ความหลากหลายสอดคลองกบตลาดเปาหมาย โดยเฉพาะกลมผสงอาย และกลมทองเทยวเชงสขภาพ มงส การเปน Medical & Wellness Hub ระดบอนภมภาค

(3) สนบสนนการพฒนาเชยงใหมเปน Creative City พรอมทงสนบสนนการวจยและพฒนาเพอสรางนวตกรรมผนวกกบความโดดเดนของวฒนธรรมและภมปญญาทองถน เพอสรางมลคาเพมใหสนคามความแตกตางโดดเดนสามารถตอบสนองตอตลาดเปาหมายเฉพาะ อาท สนคา Life Style สนคาหตถกรรม และของทระลกตางๆ ทเนนคณภาพทงการออกแบบและการใชงาน

(4) เสรมสรางความเขมแขงของกลมธรกจ ขยายเครอขายเพอใหเกดพลง ในการขบเคลอน และพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของธรกจตลอด Value Chain

(5) เ พมศกยภาพผประกอบการกลมอตสาหกรรมและบรการเปาหมาย กลมเศรษฐกจสรางสรรค กลมวสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม และวสาหกจชมชน ในการด าเนนธรกจดวยเทคโนโลยและนวตกรรมดจทล

๘.๕.๒ ยทธศาสตรท ๒ ใชโอกาสจากเขตเศรษฐกจพเศษ และการเชอมโยงกบอนภมภาค GMS BIMSTEC และ AEC เพอขยายฐานเศรษฐกจของภาค

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 มลคาการคาชายแดนภาคเหนอ

๑๕๒,๐๔๘ ลานบาท

(ป ๒๕๕๙)

ขยายตว ไมตากวา

รอยละ ๑๕.๐

ขยายตว ไมตากวา

รอยละ ๑๕.๐

ขยายตว ไมตากวา

รอยละ ๑๕.๐

ขยายตว ไมตากวา

รอยละ ๑๕.๐

ขยายตว ไมตากวา

รอยละ ๑๕.๐ อตราการขยายตวของการผลตสาขาอตสาหกรรมภาคเหนอ

๑๑๖,๓๗๓ ลานบาท

(มลคา CMV ป ๒๕๕๙)

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

๑๘

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

แนวทางการพฒนา

1) เสรมศกยภาพของโครงสรางพนฐาน และวางผงเมองทงเมองหลกและเมองชายแดน ใหสอดคลองและสมดลระหวางการอนรกษกบการขยายตวทางเศรษฐกจ พฒนาโครงขายเสนทางและระบบขนสงยอยทเชอมตอกบระบบหลกของประเทศและอนภมภาคตามแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ -ใต และ แนวตะวนออก-ตะวนตก รวมทงพฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและสงอ านวยความสะดวก ซงจะรองรบการเปนพนทเศรษฐกจส าคญเชอมโยงอนภมภาค GMS BIMSTEC และ AEC

2) พฒนาเชยงใหมเปนเมองศนยกลางเศรษฐกจ ใหมศกยภาพในการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจเทยบเทาเมองขนาดใหญในระดบนานาชาตและมความนาอย โครงสรางพนฐานและระบบขนสงมวลชนขนาดใหญ และสงเสรมใหเกดการพฒนาเศรษฐกจดจทล จดท าแผนการใชประโยชนทดนของ ศนยเศรษฐกจ แหลงทอยอาศยและพนทเฉพาะในเมอง เชน เขตอตสาหกรรมเชงนเวศ พนทอนรกษมรดกทางวฒนธรรม และพนทเปดโลงตามหลกการจดท าแผนผงภมนเวศ โดยเฉพาะเรงรดการด าเนนงานตาม ผลการศกษาเกยวกบระบบขนสงสาธารณะของ สนข. โดยพจารณา ขยายขดความสามารถของระบบ ทาอากาศยาน พฒนาเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทมประสทธภาพสงเพอรองรบสงคมดจทล พฒนาระบบบรหารจดการสงแวดลอมเมองอยางมประสทธภาพเพอการพฒนาเมองอยางยงยน

3) พฒนาเมองสถานขนสงระบบรางทนครสวรรค แพร (อ าเภอเดนชย) เชยงราย (อ าเภอเชยงของ) และเมองในพนทเศรษฐกจพเศษชายแดน ไดแก อ าเภอแมสอด อ าเภอแมสาย อ าเภอเชยงแสน อ าเภอเชยงของ โดยจดท าแผนแมบทพนทและแผนการใชประโยชนทดนตามความเหมาะสมของการใชพนทของแตละเมอง พฒนาโครงขายคมนาคมขนสงและระบบโลจสตกสใหทวถงสามารถเชอมโยงกบพนทโดยรอบและประเทศเพอนบาน รวมทงสงเสรมกจกรรมเศรษฐกจทเหมาะสมกบพนท

4) พฒนาผประกอบการและบคลากรใหมความร มทกษะฝมอ เขาถงขอมล กฏระเบยบการด าเนนธรกจ ในธรกจระดบภมภาค และสากล รวมถงเงอนไขทางดานสงแวดลอมและมนษยธรรมทถกน ามาเปนขอกดกนทางการคา รวมทงสนบสนนใหองคกรภาคธรกจเอกชนทมความเขมแขงรวมพฒนาเครอขายกบธรกจทองถนทมศกยภาพ เพอยกระดบขดความสามารถใหเขาส Supply Chain ของธรกจใหญได

5) พฒนาสนคาทมศกยภาพสามารถแขงขนได รวมทงสนคาทตอบสนองตลาด ในกลมประเทศเพอนบาน และ AEC โดยใหความส าคญกบการใชประโยชนความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบอยางการเกอกลกน บนความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนทงไทยและเพอนบาน ซงจะสอดรบกบการเปน เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษของพนทอ าเภอแมสอด จงหวดตาก และจงหวดเชยงราย

๑๙

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๘.๕.๓ ยทธศาสตรท ๓ ยกระดบเปนฐานการผลตเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย เชอมโยงสอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทสรางมลคาเพมสง

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตวการผลตภาคเกษตรภาคเหนอ

๙๙,๗๒๐ ลานบาท (มลคา CMV ป ๒๕๕๙)

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๔.๐

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาฐานการผลตสนคาเกษตรอนทรยในพนทภาคเหนอตอนบน และเกษตรปลอดภยในพนทภาคเหนอตอนลาง โดยสนบสนนการท าเกษตรยงยนอยางครบวงจร เกษตรปลอดภย เกษตรอนทรย สนบสนนการรวมกลมและสรางเครอขายเกษตรกรเพอพฒนาทงดานการผลตและการตลาดอยางมประสทธภาพ ใหความรกบเกษตรกรในการใชสารอนทรยแทนสารเคม เฝาระวงผลกระทบจาก การใชสารเคมทมตอดนและน า สงเสรมชองทางการกระจายผลผลต สรางพฤตกรรมและคานยมการบรโภคอาหารเพอสขภาพ สนบสนนการตรวจสอบคณภาพผลผลต และการตรวจสอบยอนกลบอยางเปนระบบ เพอสรางความมนใจใหผบรโภค

2) สนบสนนการเชอมโยงผลผลตเกษตรสอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทมศกยภาพ ไดแก (๑) การแปรรปพชผก ผลไม สมนไพร (ไพล คาวตอง ยอ มะขามปอม ค าฝอย) ในจงหวดเชยงใหม เชยงราย ล าปาง ล าพน (๒) การแปรรปขาว พชไร พชพลงงาน ในจงหวดพจตร ก าแพงเพชร นครสวรรค โดยสนบสนนการพฒนาสนคาเกษตรตลอดหวงโซคณคา สงเสรมการน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชในการเพมประสทธภาพการผลต พฒนาผลตภณฑใหมทตอบสนองความตองการของตลาดเฉพาะ และสนบสนนการน าผลผลตและวสดเหลอใชทางการเกษตรจากพชและสตวมาผลตพลงงานทดแทน

3) พฒนาอตสาหกรรมชวภาพอยางบรณาการตลอดหวงโซคณคา และเชอมโยงกบอตสาหกรรมเกษตรชวภาพ อตสาหกรรมแปรรปอาหาร และแปรรปชวมวล ในจงหวดนครสวรรค และก าแพงเพชร โดยสนบสนนการน าผลผลตและวสดเหลอใชทางการเกษตรจากพชและสตว พฒนาเปนพลงงานทดแทน สนบสนนการพฒนาและเผยแพรองคความรในการน าพช/วสดชวภาพ มาใชประโยชนตลอดหวงโซคณคา อาท ใชประโยชนในการเปนอาหารสตว แปรรปเพอเปนสนคา น ากากมาใชในการผลตพลงงานชวมวล เปนการเพมมลคาผลผลตการเกษตรทไดประโยชนสงสดและชวยลดปญหาสงแวดลอม สงเสรมการวจยและพฒนา ตลอดจนพฒนาคลสเตอรอตสาหกรรมชวภาพในพนททเหมาะสม

4) สนบสนนการวจยและพฒนาทางการเกษตรทงระบบ สงเสรมการใชปจจยการผลตและเทคโนโลยทเหมาะสมกบสภาพพนท รวมทงเสรมสรางความร การใหขอมลเพอการตดสนใจการผลต แกเกษตรกร เชนการโซนนงพนทปลกพช การเกษตรแปลงใหญซงเปนการบรหารจดการทดนใหเกดประโยชนสอดคลองกบศกยภาพและใหผลตอบแทนทเหมาะสม เพอเพมประสทธภาพและลดตนทนการผลต

5) สรางและพฒนาเกษตรกรรนใหมใหเปนเกษตรกรอจฉรยะ (Smart Farmer) ทมขดความสามารถในการแขงขน โดยยกระดบใหเกษตรกรเปนผประกอบการเกษตรบนฐานทรพยากรชวภาพ

๒๐

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

และภมปญญาทองถน รวมทงพฒนาศกยภาพเกษตรกรในการเขาถงองคความรดานการผลตและการตลาด การใชประโยชนจากขอมล แหลงเงนทน และเทคโนโลย

6) พฒนาชองทางตลาดออนไลนและระบบโลจสตกสส าหรบสนคาเกษตรจากชมชน พฒนานวตกรรมส าหรบการสรางระบบโลจสตกสสนคาเกษตรจากชมชน เพอสงเสรมการขายสนคาเกษตรออนไลนโดยเกษตรกร

7) พฒนาแหลงน าเพอการเกษตรอยางเปนระบบเครอขายทเชอมโยง เพอใชประโยชนไดอยางเหมาะสมและเตมประสทธภาพ รวมถงการพฒนาแหลงเกบกกน านอกเขตพนทชลประทาน เพอเพมประสทธภาพการกกเกบน าไวใชในพนทเกษตรกรรม แกไขปญหาการขาดแคลนน าของเกษตรกร ในพนทนอกเขตชลประทาน

๘.๕.๔ ยทธศาสตรท ๔ พฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาความยากจน พฒนาระบบดแลผสงอายอยางมสวนรวมของครอบครวและชมชน ยกระดบทกษะฝมอแรงงานภาคบรการ

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 สดสวนคนจนภาคเหนอ

รอยละ ๙.๘๓ (ป ๒๕๕๙)

ไมเกน รอยละ ๘.๐

ไมเกน รอยละ ๘.๐

ไมเกน รอยละ ๘.๐

ไมเกน รอยละ ๘.๐

ไมเกน รอยละ ๘.๐

สดสวนผสงอายทเขาถงบรการดแลผสงอายระยะยาว (Long Term Care) ภาคเหนอ

รอยละ ๐.๖๗ (ป ๒๕๕๙)

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๕.๐

เพมขนไมตากวารอยละ

๕.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๕.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๕.๐

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๕.๐

แนวทางการพฒนา

1) สงเสรมการสรางรายไดและการมงานท าของผส งอาย และผมรายไดนอย โดยด าเนนการในรปของกลมอาชพและกลมวสาหกจชมชน สงเสรมการน าภมปญญาผสงอายไปใชในการพฒนาวสาหกจชมชน เพอใหมรายไดและไดพฒนาศกยภาพของตวเองอยางตอเนอง สามารถพงพาตนเองไดและมคณภาพชวตดขน

2) พฒนายกระดบรายไดและคณภาพชวตของประชาชนในพนททมขอจ าก ด ทางกายภาพและมปญหาความยากจน ตามแนวทางแมฮองสอนโมเดล

3) พฒนาระบบการดแลผสงอายระยะยาวส าหรบผสงอายทมภาวะพงพง โดยการ มสวนรวมของชมชนและการบรณาการจากหนวยงานทเกยวของ เพอรองรบการเพมขนของผสงอาย ทไมสามารถดแลตนเองได รวมทงแกปญหาการขาดแคลนผดแลผสงอาย ตลอดจนสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนในการจดบรการดานสวสดการใหกบผสงอายและผดอยโอกาสในชมชน

4) พฒนาแรงงานใหมความรและทกษะในการประกอบอาชพตรงตามความตองการของตลาดแรงงาน ควบคไปกบการยกระดบทกษะฝมอใหสงขน สอดคลองกบโครงสรางการผลตและบรการ บนฐานความรและเศรษฐกจสรางสรรค

๒๑

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

5) สรางความเขมแขงและสรางสภาพแวดลอมในการพฒนาใหกบสถาบนครอบครวและชมชน เพอใหชมชนเขามามบทบาทในการพฒนาคนทกชวงวย ตลอดจนการจดสวสดการชมชนได อยางยงยน และเปนโครงขายการคมครองทางสงคมใหกบผสงอายและผดอยโอกาสในชมชน

๘.๕.๕ ยทธศาสตรท ๕ อนรกษและฟนฟปาตนนาใหคงความสมบรณ จดระบบบรหารจดการนาอยางเหมาะสมและเชอมโยงพนทเกษตรใหทวถง ปองกนและแกไขปญหามลพษหมอกควน อยางยงยน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 สดสวนพนทปาไมตอพนทภาคเหนอ

รอยละ ๕๒.๕ (ป ๒๕๕๙)

ไมตากวา รอยละ ๕๘.๐ ของพนทภาค

ไมตากวา รอยละ ๕๘.๐ ของพนทภาค

ไมตากวา รอยละ ๕๘.๐ ของพนทภาค

ไมตากวา รอยละ ๕๘.๐ ของพนทภาค

ไมตากวา รอยละ ๕๘.๐ ของพนทภาค

จานวนวนทมคาฝนละอองขนาดเลก (PM๑๐) เกนมาตรฐาน ของภาคเหนอ

๓๘ วน (ป ๒๕๕๙)

ไมเกน ๑๕ วน ไมเกน ๑๕ วน ไมเกน ๑๕ วน ไมเกน ๑๕ วน ไมเกน ๑๕ วน

แนวทางการพฒนา

1) อนรกษและฟนฟระบบนเวศและปาไมในพนทปาตนน าในพนท ๘ จงหวดภาคเหนอตอนบน โดยเฉพาะ จงหวดนาน โดยใหความส าคญกบการฟนฟปาตนน าทเสอมโทรมใหมความอดมสมบรณ เพอใหเปนฐานทรพยากรทมนคงและเปนแหลงดดซบน าฝนและเพมปรมาณน าตนทนในแตละลมน า ควบคไปกบการปองกนแกไขปญหาการบกรกท าลายพนทปา ตลอดจนสงเสรมการปลกปาเพอเพมพนท ปาตนน า

2) พฒนาการจดการน าเชงลมน าทงระบบในลมน าหลกของภาค ไดแก ลมน าปง วง ยม และนาน และพฒนาแหลงกกเกบน าธรรมชาตขนาดใหญทส าคญ ไดแก บงบอระเพด จงหวดนครสวรรค บงสไฟ จงหวดพจตร และกวานพะเยา จงหวดพะเยา เพอใหเกดความสมดลทงในดานการจดหา การใช และการอนรกษ

3) แกไขปญหาหมอกควนในพนทภาคเหนอตอนบนและจงหวดตาก โดยสงเสรม การปรบเปลยนการท าการเกษตรจากการปลกพชเชงเดยวไปสการปลกพชในระบบวนเกษตร สนบสนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยและระบบจดการพนทเกษตรทเหมาะสม การสงเสรมใหน าเศษวสดทางการเกษตรไปใชประโยชน เพอลดการเผาวสดทางการเกษตร และสงเสรมกระบวนการมสวนรวมของภาครฐ ภาคเอกชน ประชาชน และองคกรปกครองสวนทองถนในการปองกนแกไขปญหาหมอกควน

๒๒

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคเหนอทสอดคลองกบแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต ๙.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนาการทองเทยวและธรกจบรการตอเนองใหมคณภาพ สามารถสราง

มลคาเพมอยางยงยน และกระจายประโยชนอยางทวถง รวมทงตอยอดการผลตสนคาและบรการ ทมศกยภาพสงดวยภมปญญาและนวตกรรม

๙.๑.๑ โครงการพฒนาตนแบบแหลงทองเทยวโดยชมชนและเมองแหงศลปะเชงสรางสรรค

สาระสาคญ พฒนาตนแบบแหลงทองเทยวโดยชมชน โดยเนนการสงเสรมกระบวนการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชนแบบมสวนรวม เนนกระบวนการเรยนรรวมกน เสรมสรางความเขมแขงชมชนทจดการทองเทยว และพฒนา องคความรทองถนจากฐานงานวจยทองถนเชอมโยงการพฒนาชมชนอยางยงยน ตลอดจนพฒนาเมองแหงศลปะเชงสรางสรรค โดยใชเอกลกษณความโดดเดนจากทรพยากรทมอยในเมอง ควบคไปกบการสรางสรรคผลงานจากความรเชงวชาการดานศลปะรวมสมยทกสาขา และผลกดนใหเกดกระแสการตนตวในเรองเมอง แหงศลปะในวงกวาง

หนวยงานดาเนนงานหลก องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (อพท.) ส านกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา การทองเทยวแหงประเทศไทย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงการตางประเทศ

๙.๑.๒ โครงการพฒนาสนคาและบรการสรางสรรคดานการทองเทยวดวยเทคโนโลย นวตกรรม และทนทางวฒนธรรม

สาระสาคญ พฒนาสนคาและบรการดานการทองเทยว ผานการใชเทคโนโลย นวตกรรม ทนทางวฒนธรรมและภมปญญาทองถนใหแกชมชนและผประกอบการ เพอตอยอดเปนสนคาและบรการเชงสรางสรรค เพอสรางใหเกดความโดดเดน แตกตาง มเอกลกษณ สอดคลองตรงกนกบความตองการของผบรโภค รวมทงสงเสรมใหเกดการน ากระบวนการคดเชงสรางสรรคไปใชในการพฒนาสนคาและบรการ ตลอดจนการสรางนวตกรรม เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (อพท.) กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงอตสาหกรรม และกระทรวงพาณชย

๙.๑.๓ โครงการสงเสรมการทองเทยวเชอมโยงแหลงประวตศาสตร วถชวตชมชน

สาระสาคญ พฒนาและสงเสรมการทองเทยวเชอมโยงทางประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณและวถชวตชมชน โดยเนนการเชอมโยงแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร

๒๓

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

เมองมรดกโลก โบราณสถาน ทสอดคลองกน เชน การจดรายการเสนทางทองเทยวตามรอยประวตศาสตร อทยานประวตศาสตร ชมอารยธรรมโบราณสถานตางๆ อนสาวรย อนสรณสถาน สงปลกสรางทมคณคา และความส าคญทางประวตศาสตรเเละวฒนธรรมรวมทงพฒนากจกรรมและบรการ และการทองเทยวรปแบบใหมใหกบนกทองเทยว เชน การทองเทยวเชงเกษตร การทองเทยวโดยชมชน การทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยววถพทธ การทองเทยวกลมมสลม เปนตน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงวฒนธรรม และองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (อพท.)

๙.๑.๔ โครงการจดทาแผนพฒนาเมองและยานสรางสรรคสระดบสากล

สาระสาคญ จดท าแผนพฒนาเมองและยานสรางสรรค รวมถงการพฒนาพนทโดยรอบ ใหเกดเปนเมองและยานสรางสรรคระดบสากล พฒนาเขตการจดการพนท เพอสรางพนทนวตกรรมและความคดสรางสรรคในเมองทองเทยว โดยเนนการใหความส าคญกบการรกษาและเชดชอตลกษณชมชน สนบสนนเอกลกษณ ทางวฒนธรรม และสงเสรมภาพลกษณทดของเมองและประเทศ ซงจะชวยดงดด การลงทนและการทองเทยว สงผลใหเมองไดรบการพฒนาอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงวฒนธรรม ส านกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน)

๙.๑.๕ แผนงานพฒนาเมองทองเทยวเชงสขภาพ

สาระสาคญ พฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางบรการสขภาพในอาเซยน โดยพฒนาจงหวดทมศกยภาพใหเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพทมอตลกษณเฉพาะถน เพอสรางมลคาของการเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพเฉพาะของประเทศไทย เชน เชยงใหม เชยงราย ล าปาง แมฮองสอน เปนตน โดยการพฒนาใหสอดคลอง กบศกยภาพของแตละเมอง ตงแต การวางผงของแหลงทองเทยวทมจดเดนเฉพาะ สรางสงอ านวยความสะดวกเพอรองรบ ขยายและพฒนาระบบการคมนาคมขนสงเพออ านวยความสะดวกในการเขาถงเมองไดโดยงาย การพฒนาผประกอบการ ในทองถนและบรหารจดการโดยชมชนและทองถน พฒนาและบรณาการดานการบรการสขภาพ บรการวชาการและงานวจยดานบรการสขภาพ รวมทงสรางศนยกลางยาและผลตภณฑสขภาพแผนไทย ผานกลไกการสรางและพฒนาเครอขายดานการแพทยและสาธารณสข โดยความรวมมอจากทงภายในและภายนอกประเทศ ใหเกดเปนบรการและผลตภณฑสขภาพทมอตลกษณจนสามารถเพมสดสวนรายไดใหภาคเหนอและประเทศไทยมความมงคงทางเศรษฐกจอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการทองเทยวและกฬา

๙.๑.๖ โครงการยกระดบการทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทยแบบครบวงจร

สาระสาคญ : พฒนาและยกระดบมาตรฐานการทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทย ใหเกดความโดดเดนในระดบนานาชาต โดยการใชองคความร

๒๔

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

และภมปญญาดงเดมของไทยพฒนาตอยอดใหเกดเปนนวตกรรม สรางมลคาเพม ตงแตการสงเสรมสขภาพ ธรกจบรการสขภาพ นวดแผนไทย การดแลผสงอาย สถานพกฟนเพอการฟนฟสขภาพ การรกษาดวยสมนไพร รวมทงการพฒนาผลตภณฑสมนไพรเพอการรกษาและเสรมความงาม ใหไดมาตรฐานเปนทยอมรบ สนานาชาต และสงเสรมใหเกดการทองเทยวเชงสขภาพในประเทศไทยทงจากนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข

๙.๑.๗ โครงการพฒนาเสนทางการทองเทยวเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและประเทศสมาชกอาเซยน

สาระสาคญ ปรบปรงโครงสรางพนฐาน ระบบสาธารณปโภค และระบบขนสงสาธารณะ สงอ านวยความสะดวกในการผานแดน จดแวะพกรถ เชอมโยงกบแหลงทองเทยวและกจกรรมของชมชนตลอดเสนทางการทองเทยว เพออ านวย ความสะดวกและสรางความประทบใจแกนกทองเทยว

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงคมนาคม

๙.๑.๘ โครงการยกระดบความปลอดภยดานการทองเทยว

สาระสาคญ สงเสรมมาตรการการสรางความปลอดภยจากการทองเทยวทางถนน รวมถงมาตรการปองกนจากการถกหลอกลวงเอารดเอาเปรยบของนกทองเทยว สรางเครอขายอาสาสมครในระดบชมชน สงเสรมใหคนในชมชนรวมเปนเจาภาพทด ตลอดจนมแนวทางในการใหความชวยเหลอเยยวยานกทองเทยวและการสราง ความรวมมอในการบรหารจดการวกฤตการณดานการทองเทยวไทย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงการทองเทยวและกฬา ส านกงานต ารวจแหงชาต

๙.๑.๙ โครงการพฒนาและฟนฟแหลงทองเทยวแบบครบวงจรเพอคนทงมวล

สาระสาคญ พฒนาแหลงทองเทยวตามอตลกษณของพนทโดยค านงถงอารยสถาปตย และเปนมตรกบสงแวดลอม เพอรองรบนกทองเทยวไดทกวยและ ทกสภาพรางกาย โดยเฉพาะกลมผสงอาย ผพการ และคนทใชรถเขน ใหไดรบ ความสะดวก สบาย ปลอดภย มากยงขน สามารถใชเปนแหลงทองเทยวตนแบบ ในการพฒนาแหลงทองเทยวอนๆ ได รวมถงการฟนฟแหลงทองเทยวทเสอมโทรมและก าหนดขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยวในพนททมความเปราะบางทางธรรมชาต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา

๒๕

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๙.๑.๑๐ แผนงานการเพมประสทธภาพ ผลตภาพการผลต และขดความสามารถในการแขงขนดวยเทคโนโลยดจทล ขอมล และปญญาประดษฐ

สาระสาคญ สงเสรมใหภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการเขาสยคอตสาหกรรม ๔.๐ เขาใจถงความส าคญและประโยชน และเตรยมความพรอมในการน าเทคโนโลยดจทล ขอมล และปญญาประดษฐมาใชในการท าธรกจ การปรบปรงผลตภาพการผลตและยกระดบความสามารถในการแขงขน เพมศกยภาพผประกอบการทกกลมรวมถงกลมอตสาหกรรมเปาหมาย กลมเศรษฐกจสรางสรรค กลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และกลมคาปลกคาสง ในการด าเนนธรกจดวยเทคโนโลยและนวตกรรมดจทล

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงแรงงาน กระทรวงพาณชย ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

๙.๑.๑๑ โครงการเพมมลคาใหธรกจบรการดวยเทคโนโลยดจทล ขอมล และปญญาประดษฐ

สาระสาคญ มงยกระดบธรกจบรการแบบเดมสบรการมลคาสง โดยสนบสนนการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลในกลมธรกจบรการเปาหมาย ไดแก ธรกจทองเทยว แฟชน ไลฟสไตล สอสรางสรรคและแอนเมชน รวมถงการเพมผลตภาพแรงงาน ภาคบรการ และพฒนาทกษะแรงงานใหมความรขนสง สอดคลองกบความตองการ ของตลาด

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย

๙.๑.๑๒ แผนงานการสรางและพฒนาผประกอบการยคใหมทขบเคลอนดวยความคดสรางสรรค เทคโนโลยและนวตกรรม

สาระสาคญ พฒนาและสงเสรมผประกอบการทงกลมธรกจทมศกยภาพเดม กลมธรกจเทคโนโลย และกลมผประกอบการชมชนใหขบเคลอนดวยเทคโนโลยและนวตกรรม โดยสงเสรมผประกอบการใหมองคความรทจ าเปนในการสรางมาตรฐานคณภาพการบรหารจดการทเปนระบบ มความสามารถในเชงเทคโนโลย การตลาดและการบรหารธรกจ ตลอดจนน าเทคโนโลยมาใชในการตอยอดธรกจและคดคนสนคาและบรการจากนวตกรรมใหมๆ และสงเสรมการคาขายสนคาและบรการ ผานเทคโนโลยดจทล เพอสรางมลคาเพมและโอกาสทางการตลาดของธรกจ รวมถงสามารถเขาถงตลาดทงในและตางประเทศ

หนวยงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพาณชย กระทรวงมหาดไทย

๒๖

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๙.๑.๑๓ แผนงานพฒนาและสนบสนนนวตกรรมแบบเปดของวสาหกจเรมตน และผประกอบการธรกจเทคโนโลยสภมภาค

สาระสาคญ สนบสนนผประกอบการภมภาค ใหเกดการจดตงธรกจอยางจรงจงและพฒนาเปนผประกอบการดานนวตกรรม โดยสนบสนนการพฒนาโครงการนวตกรรมในรปเงนใหเปลา ภายใตแผนงานนวตกรรมเพอเศรษฐกจแบบเปด ทงผประกอบการธรกจนวตกรรม และวสาหกจเรมตน โดยใหสามารถเขาถงแหลงเงนทน เทคโนโลย ท าใหสามารถสรางสนคาและบรการทมมลคาเพม สรางตลาดใหม และเตบโต อยางกาวกระโดด

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.๒ ยทธศาสตรท ๒ ใชโอกาสจากเขตเศรษฐกจพเศษ และการเชอมโยงกบอนภมภาค GMS BIMSTEC และ AEC เพอขยายฐานเศรษฐกจของภาค

๙.๒.๑ แผนงานการพฒนาและปรบปรงระบบคมนาคมขนสงทางราง

สาระสาคญ พฒนาและปรบปรงโครงสรางพนฐานทางราง รถจกรและลอเลอน และศนยซอมบ ารง ไดแก รถไฟขนาด ๑ เมตร และรถไฟความเรวสง เพอใหเปนโครงขายการเดนทางและขนสงหลกของประเทศทสอดรบกบความตองการเดนทางและขนสงสนคา รวมทงสนบสนนใหเกดการพฒนาพนทตามแนวระเบยงเศรษฐกจ เกษตรกรรม ทองเทยวและอตสาหกรรมของประเทศไดอยางมประสทธภาพ (โดยโครงการในภาคเหนอ ในชวง ๕ ปแรก ไดแก โครงการกอสรางทางคสายใหม ชวงนครสวรรค -ก าแพงเพชร – ตาก –แมสอด โครงการกอสรางทางค ชวง ปากน าโพ – เดนชย โครงการรถไฟความเรวสง ชวงกรงเทพฯ – พษณโลก)

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๒.๒ แผนงานการพฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมอง ในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล และเมองหลกในภมภาค

สาระสาคญ พฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมองในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล และเมองหลกในภมภาค ไดแก นครราชสมา ขอนแกน อบลราชธาน สระแกว สงขลา พงงา ภเกต หาดใหญ พษณโลกและเชยงใหม (โดยโครงการในภาคเหนอ ในชวง ๕ ปแรก ไดแก โครงการกอสรางระบบขนสงมวลชน จงหวดเชยงใหม)

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย

๙.๒.๓ แผนงานการพฒนาทาอากาศยานและระบบบรการการเดนอากาศ

สาระสาคญ พฒนาทาอากาศยานหลกของประเทศ และขยายขดความสามารถของระบบทาอากาศยานภมภาคตางๆ ใหสามารถรองรบปรมาณความตองการเดนทางและขนสงสนคาทางอากาศทเพมมากขน (โดยโครงการในภาคเหนอ ในชวง ๕ ปแรก ไดแก โครงการพฒนาทาอากาศยานเชยงใหม ระยะท ๑)

๒๗

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๒.๔ แผนงานการพฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและสงอานวยความสะดวก ตามเสนทางยทธศาสตรทสาคญ

สาระสาคญ พฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและสงอ านวยความสะดวกตามเสนทางยทธศาสตรทส าคญ เชน สถานขนสงสนคาชายแดน ใหสามารถเชอมโยงประตการคาหลกของประเทศ สนบสนนการขนสงตอเนองหลายรปแบบดวยการน าระบบเทคโนโลยและนวตกรรมททนสมยมาใชในการบรหารจดการ เพอลดตนทน โลจสตกสและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคขนสง รวมทงสรางมลคาเพมจากการเปนศนยกลางทางภมศาสตรและเชอมตอกบเครอขายโลจสตกสในระดบภมภาค (โดยโครงการในภาคเหนอ ในชวง ๕ ปแรก ไดแก โครงการพฒนาสถานขนสงสนคา จงหวดเชยงใหม)

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๒.๕ แผนงานจดระเบยบและพฒนาเมองศนยกลางทางเศรษฐกจ

สาระสาคญ จดท าแผนแมบทพนทศนยกลางความเจรญตามความเหมาะสม ของพนทของแตละเมอง และจดท าแผนการใชประโยชนทดนของศนยเศรษฐกจ แหลงทอยอาศยและพนทเฉพาะในเมอง พฒนาระบบขนสงมวลชนขนาดใหญเพอใหเปนระบบการสญจรหลกของคนในเมอง พฒนาโครงสรางพนฐานดานโทรคมนาคม สอสาร และดจทลททนสมยเพอสรางบรรยากาศใหพรอมตอการลงทนดานนวตกรรมและดจทล และน าเทคโนโลยมายกระดบคณภาพชวตของประชาชน ทกกลม และเพมพนทสาธารณะตอประชากร โดยเนนความสอดคลองกบอตลกษณ ความหลากหลาย และศกยภาพของเมอง บนพนฐานของการมสวนรวมของ ทกภาคสวนในสงคม โดยเมองในภาคเหนอ ไดแก เชยงใหม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการคลง กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๙.๒.๖ แผนงานจดระเบยบและพฒนาเมองศนยกลางทางเศรษฐกจ

สาระสาคญ ฟนฟเมองเดมโดยพฒนาใหเปนเมองนาอยอจฉรยะทมโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสง การสอสารและพลงงานทใชเทคโนโลยททนสมยและระบบดจทลในการยกระดบความนาอยทงในมตเศรษฐกจ สงคม (อาท สขภาพ การศกษาและความปลอดภย) ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม ประเพณและอตลกษณทองถน และพฒนาเมองใหมใหเปนเมองททนสมยระดบโลก

๒๘

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

มศนยเศรษฐกจ ทอยอาศย แหลงงาน พนทพกผอน และพนทพฒนาเฉพาะ โดยพฒนาระบบโครงสรางพนฐานเมองใหมความพรอมรองรบการพฒนา

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพลงงาน

๙.๒.๗ แผนงานฟนฟเมองประวตศาสตร และแหลงศลปกรรม

สาระสาคญ จดท าแผนการพฒนาเมองในรปแบบการทองเทยวเชงวฒนธรรมตามศกยภาพและอตลกษณของเมองในพนทเมองประวตศาสตร ซงค านงถงการพฒนาเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและคณภาพชวตของคนในเมอง โดยเนนกระบวนการ มสวนรวมของประชาชน ตลอดจนพฒนาและฟนฟเมองประวตศาสตรและ แหลงศลปกรรม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๙.๓ ยทธศาสตรท ๓ ยกระดบเปนฐานการผลตเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย เชอมโยง สอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทสรางมลคาเพมสง

๙.๓.๑ แผนงานสงเสรมการผลตและสรางมลคาเพมสนคาเกษตรอตลกษณพนถน ทมศกยภาพทางการตลาด

สาระสาคญ สงเสรมการผลตสนคาเกษตรอตลกษณพนถนอยางครบวงจรตลอด หวงโซการผลต โดยอาศยการใชประโยชนจากการสรางภาพลกษณและเรองราวของสนคาในแตละชมชนหรอพนท รวมถงการใชจดเดนของสนคาเกษตรพนถนและ ภมปญญาทองถนของไทย การสรางความแตกตางของสนคาเกษตร การรบรองขนทะเบยนสงบงชทางภมศาสตร และการพฒนาสนคาเกษตรทมเอกลกษณประจ าถนใหมคณภาพเปนทยอมรบของผบรโภค น าไปสการผลตและแปรรปเปนผลตภณฑทมคณคาและเอกลกษณเฉพาะ ตลอดจนการพฒนางานวจย เทคโนโลยและนวตกรรมเพอสนบสนนการเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตร การสงเสรมอาชพและ เพมมลคา และการรวมกลมและสรางเครอขายการผลตและการตลาดของแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงมหาดไทย

๙.๓.๒ แผนงานพฒนาโอกาสทางการตลาดใหกบสนคาเกษตรอตลกษณพนถน

สาระสาคญ พฒนาและขยายตลาดทงในประเทศและตางประเทศ ผานเทคโนโลยและนวตกรรม รวมถงเครองมอในการสอสารและประชาสมพนธ ไปถงผบรโภค เพอสงเสรมและขยายชองทางการตลาดทงภายในประเทศ และการสงออกสตลาดตางประเทศ ตลอดจนสนบสนนและสงเสรมชมชนในการพฒนาพนทหรอน าเสนอผลตภณฑทเปนเอกลกษณของพนท รวมถงวถชวตและวฒนธรรมการเกษตร

๒๙

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

เพอเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตร ทเชอมโยงกบการพฒนาการทองเทยว เชงสรางสรรคของแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงพาณชย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงการทองเทยวและกฬา

๙.๓.๓ แผนงานพฒนาและสงเสรมการผลตสนคาเกษตรและอาหาร ใหเขาสระบบมาตรฐานความปลอดภย

สาระสาคญ เพอสนบสนน สงเสรม และก ากบดแลใหการผลตสนคาเกษตรและอาหารเขาสระบบมาตรฐานความปลอดภย โดยใชมาตรการสนบสนนและสงเสรมการผลต รวมทงการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานการผลตสนคาเกษตร เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการสนคาเกษตรตลอดสายการผลต ใหมคณภาพมาตรฐานตามความตองการของตลาด ควบคไปกบการสงเสรม ดานการตลาดทตระหนกถงการบรโภคสนคาเกษตรและอาหารทปลอดภย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกระทรวงศกษาธการ

๙.๓.๔ แผนงานสนบสนนและยกระดบการผลตใหเขาสมาตรฐานเกษตรอนทรย

สาระสาคญ พฒนาตอยอดการผลตใหเขาสมาตรฐานเกษตรอนทรยและก ากบดแลใหการผลตเปนไปตามมาตรฐานเกษตรอนทรยอนเปนทยอมรบ ควบคกบการสงเสรมดานการตลาดเกษตรอนทรย เพอสรางโอกาสทางการตลาด ทงในประเทศและตางประเทศ โดยสงเสรมการผลตสนคาเกษตรตามมาตรฐานระบบการผลตเกษตรอนทรย รวมถงการตรวจตดตาม ตรวจรบรองฟารมทผานการรบรองระบบฯ และเพมจานวนฟารม/พนทใหมใหเขาสระบบการผลตเกษตรอนทรยเพมขน ควบคกบสงเสรมการท าเกษตรอนทรยวถพนบานและยกระดบเกษตรกรเขาสระบบมาตรฐานเกษตรอนทรยระดบสากล ตลอดจนก าหนดมาตรการสนบสนนจงใจ และการสนบสนนกลไกทางการตลาดทเออตอการปรบระบบการผลตเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงมหาดไทย

๙.๓.๕ แผนงานพฒนาศกยภาพของเกษตรกรเพอเตรยมไปสการเปนผประกอบการ ในอนาคต

สาระสาคญ สงเสรมเกษตรทฤษฎใหมและเกษตรกรรมยงยน พฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) ทงทายาทและแกนน า สงเสรมใหมการใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตและบรหารจดการฟารมอยางเปนระบบ และยกระดบโครงสรางการผลตในอตสาหกรรมเกษตรแปรรปอยางครบวงจร

๓๐

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

หนวยงาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน)

๙.๓.๖ แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ

สาระสาคญ สงเสรมการผลตและแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ โดยประยกตใช องคความรและนวตกรรมจากภมปญญาทองถน เทคโนโลยสะอาด เทคโนโลยวสด และนาโนเทคโนโลย และเทคโนโลยตางๆ เพอใหเกดการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ ตลอดจนมการสงเสรมการท าเกษตรกรรม ทค านงถงระบบนเวศ เปนมตรกบสงแวดลอม และการสงเสรมการแปรรปเปนผลตภณฑทใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพดานพช สตว และเชอจลนทรย รวมทงการน าวสดเหลอทงทางการเกษตรมาใชประโยชนในภาคอตสาหกรรมและพลงงานทเกยวเนอง กบชวภาพ เพอสรางคณคาและมลคาเพมใหกบสนคาเกษตรและผลตภณฑ อนจะกอใหเกดมลคาทางเศรษฐกจบนฐานทรพยากรชวภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.๓.๗ แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรใหมคณภาพมาตรฐาน และยกระดบไปสผลตภณฑคณภาพสง

สาระสาคญ ประยกตใชเทคโนโลยไปสการผลตในเชงพาณชยใหกบเกษตรกร กลมเกษตรกร หรอชมชน ทจะใชวตถดบทางการเกษตรในการแปรรปสรางมลคาไปสสนคาเกษตรแปรรป สนคาเกษตรขนสงทมคณคาเฉพาะ รวมถงตอยอดไปสผลตภณฑคณภาพสง โดยการพฒนาสงเสรมผลกดนใหเกษตรกรรวมกลมแปรรปสนคาเกษตรไปสความเปนผประกอบการแบบมออาชพ เพอสรางมลคาเพมของสนคา มกระบวนการผลตทมคณภาพมาตรฐาน การน าเทคโนโลยและนวตกรรม การแปรรปสงเสรมใหกบกลมเกษตรกร การพฒนาผลตภณฑและบรรจภณฑ และเชอมโยงสอดคลองกบความตองการของตลาด

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.๓.๘ แผนงานสงเสรมการรวมกลมเกษตรกร

สาระสาคญ เพอใหมกลไกสนบสนนและผลกดนการรวมกลมเกษตรกรหรอสถาบนเกษตรกรในการรวมกนพฒนาการผลต การแปรรป และการตลาด รวมทงสามารถบรหารจดการในเชงธรกจแบบครบวงจรได ซงจะเปนปจจยสนบสนนไปสการเปนธรกจหรอวสาหกจเพอชมชน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๓๑

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

๙.๓.๙ แผนงานวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม

สาระสาคญ วจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการเกษตร ตลอดจน ภมปญญาและองคความรทน าไปสการเพมประสทธภาพและพฒนากระบวนการผลต และการแปรรป ทสามารถน าไปประยกตใชไดจรงในเชงพาณชย รวมถงการวจยพฒนาสนบสนนในดานตางๆ ทจะเปนประโยชนตอการวางแผนปองกนและรบมอกบผลกระทบทอาจจะเกดขน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

๙.๓.๑๐ แผนงานพฒนาคณภาพมาตรฐานสนคาเกษตรและผลตภณฑ

สาระสาคญ ยกระดบคณภาพมาตรฐานและการยอมรบของผบรโภค ทงในประเทศและตางประเทศ ซงตองมการพฒนาทงตวมาตรฐาน กระบวนการตรวจรบรอง และการตรวจสอบยอนกลบ ใหเกษตรกรสามารถเขาถงไดอยางกวางขวางและไมเปนภาระตนทนการผลต โดยสนบสนนกระบวนการผลตสนคาเกษตรและผลตภณฑของเกษตรกร กลมเกษตรกรใหไดผลผลตทมคณภาพมาตรฐาน เพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร ตลอดจนพฒนาระบบกระบวนการรบรองใหมความรวดเรว และระบบการตรวจสอบยอนกลบ เพอใชในการตดตามตรวจสอบทตนทาง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๙.๓.๑๑ แผนงานสงเสรมดานการตลาดสนคาเกษตรและผลตภณฑ

สาระสาคญ เพอใหเกษตรกรสามารถน าผลผลตทางการเกษตรและผลตภณฑเขาถงชองทางการตลาดในระดบตางๆ ผานการประชาสมพนธ การแสดงสนคา ควบคไปกบการใชเครองมอและเทคโนโลยเพอการเขาถงตลาดโดยตรงกบผบรโภค

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๙.๓.๑๒ แผนงานพฒนาผประกอบการเกษตรและผลตภณฑสนคาเกษตรจากฐานทรพยากรชวภาพ

สาระสาคญ การพฒนาการจดการผลผลตและผลตภณฑจากฐานทรพยากรชวภาพโดยยกระดบใหเกษตรกรเปนผประกอบการ SME เกษตรบนฐานทรพยากรชวภาพและภมปญญาทองถนทมอตลกษณเฉพาะของแตละทองถนและภมนเวศ

หนวยงานดาเนนงานหลก สถาบนพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ (องคการมหาชน) กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๙.๓.๑๓ แผนงานพฒนาและยกระดบอตสาหกรรมชวภาพ

สาระสาคญ เนนสงเสรมการน าเทคโนโลยและนวตกรรมมาใชเพอเพมประสทธภาพของกระบวนการผลตส าหรบอตสาหกรรมชวภาพ และพฒนาตอยอดอตสาหกรรมชวภาพเปนผลตภณฑตางๆ โดยสรางมลคาเพมจากวตถดบชวภาพ รวมถงการพฒนาระบบจดการเทคโนโลยและทรพยสนทางปญญาทางชวภาพ รวมทงสงเสรม

๓๒

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

ผประกอบการอตสาหกรรมชวภาพในการสรางนวตกรรม ใหค าแนะน าและสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยรวมกนระหวางผประกอบการ สถานศกษา และหนวยงานวจยของภาครฐ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.๓.๑๔ โครงการสวนผสมฟงกชนและนวตกรรมอาหาร

สาระสาคญ น าผลตผลทางการเกษตรของไทย เชน ขาว มนส าปะหลง ออย ซงเปนวตถดบตงตนทส าคญมาใชในการผลตสารใหประโยชนเชงหนาทชนดตางๆ โดยใชวธทางเทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยขนสงอนๆ รวมถงการใชประโยชนจากสมนไพร และจลนทรยตางๆ ซงมศกยภาพในการน ามาผลตสารใหประโยชนเชงหนาท ทมมลคาสง เพอสนบสนนการสรางนวตกรรมอาหารดานตางๆ เชน อาหารส าหรบผบรโภคเฉพาะกลม อาหารปลอดภย และบรรจภณฑ เปนตน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.๓.๑๕ แผนงานการพฒนาศกยภาพของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหม (Smart Farmer)

สาระสาคญ เพมขดความสามารถของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหมทมทกษะ ในการประกอบการ สามารถเขาถงและใชขอมลขาวสารและความร ทงทางดานเทคโนโลย การจดการ และการตลาด มทกษะความร ความสามารถในดานบญช การผลต การควบคมตนทน การเพมประสทธภาพการผลต และจดการคณภาพผลผลตของตน และสามารถเขาถงชองทางการตลาดทหลากหลายได โดยมกลมเปาหมายทงทายาทเกษตรกร เกษตรกรในปจจบน และคนกลมใหมทจะเขาสภาคเกษตรในอนาคต รวมถงการสงเสรมใหเกษตรกรสามารถพฒนาการจดการคณภาพใหไดตามมาตรฐานสนคาเกษตร (GAP) มาตรฐานการผลตและแปรรป (GMP) และมาตรฐานอนในระดบสากล

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน)

๙.๓.๑๖ แผนงานการพฒนาชองทางตลาดออนไลนและระบบโลจสตกสสาหรบสนคาเกษตรจากชมชน

สาระสาคญ ตลาดออนไลนเปนชองทางใหมทชวยใหเกษตรกรสามารถเสนอขายสนคาไดตรงถงผซอและผบรโภค และเรยนรเรองรสนยมและความตองการของผบรโภคเพอนามาปรบการผลตสนคา อยางไรกด ปญหาหลกของเกษตรกรคอ การขนสงสนคาไปใหถงมอผบรโภคอยางมประสทธภาพ ซงจ าเปนตองไดรบการสงเสรมสนบสนนจากภาครฐ โดยมการทดลองน ารองและพฒนานวตกรรมส าหรบการสรางระบบโลจสตกสสนคาเกษตรจากชมชน

๓๓

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน)

๙.๓.๑๗ โครงการการพฒนาแหลงนาเพอการเกษตรและการสรางระบบสงนาทครอบคลมและทวถงพนทชลประทานและนอกเขตชลประทาน

สาระสาคญ จดท าแผนการพฒนาแหลงน า และพนทรบน าเพอการเกษตร พฒนาแหลงน า ตลอดจนสงเสรมการบรหารจดการน าในพนทแบบมสวนรวมของชมชน เพอยกระดบประสทธภาพการใชน า และผลตภาพของน าเพอการเกษตร

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

๙.๔ ยทธศาสตรท ๔ พฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาความยากจน พฒนาระบบดแลผสงอายอยางมสวนรวมของครอบครวและชมชน ยกระดบทกษะฝมอแรงงานภาคบรการ

๙.๔.๑ แผนงานรณรงคสรางความเขาใจเพอเตรยมความพรอมในดานสขภาพเศรษฐกจ สงคม และสภาพแวดลอม กอนเขาสวยสงอาย

สาระสาคญ สงเสรมความรอบรและทกษะชวตผานระบบการศกษาทงในระบบและนอกระบบ ระดมพลงสอสรางสรรคเพอรองรบสงคมสงวย เตรยมความพรอมประชากรในทกมต ทงในดานสขภาพ เศรษฐกจ สงคม และสภาพแวดลอม เพอใหกาวเขาสวยสงอายอยางมคณภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวฒนธรรม คณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน กจการโทรคมนาคมแหงชาต กรมประชาสมพนธ กระทรวงศกษาธการ กองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค กระทรวงสาธารณสข

๙.๔.๒ แผนงานสงเสรมผสงอายทมศกยภาพในการประกอบอาชพ

สาระสาคญ สงเสรมการจางงานใหกบผสงอายในอาชพทเหมาะสมกบวย ประสบการณการท างาน และสมรรถนะทางกาย สงเสรมการกระจายงานสบานและชมชน เพอเพมโอกาสในการท างานเชงเศรษฐกจของผสงอายโดยท างานทบานหรอในชมชน และสงเสรมการน าภมปญญาผสงอายไปใชในการพฒนาวสาหกจชมชนรวมกบสมาชกชมชน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย

๙.๔.๓ แผนงานสงเสรมการจางงานตอเนองเพอเพมโอกาสในการทางานของผสงอาย

สาระสาคญ พฒนารปแบบและมาตรการจงใจในการสงเสรมการจางงานตอเนองเพอเพมโอกาสการท างานของผสงอาย โดยเฉพาะผทมความเชยวชาญเฉพาะทาง เชยวชาญพเศษทมความสามารถสง

๓๔

ราง แผนพฒนาภาคเหนอ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย

๙.๔.๔ โครงการยกระดบและเพมศกยภาพและสมรรถนะแรงงาน รวมทงการเปนผประกอบการใหม เพอเพมผลตภาพแรงงาน

สาระสาคญ สงเสรมการพฒนาและยกระดบศกยภาพและสมรรถนะแรงงานทสอดคลองกบการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจ เทคโนโลยและรปแบบการท างานใหม และทศทางการพฒนาประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย

๙.๕ ยทธศาสตรท ๕ อนรกษและฟนฟปาตนนาใหคงความสมบรณ จดระบบบรหารจดการนาอยางเหมาะสมและเชอมโยงพนทเกษตรใหทวถง ปองกนและแกไขปญหามลพษหมอกควนอยางยงยน

๙.๕.๑ แผนงานจดระบบการจดการนาในภาวะวกฤตการจดระบบการจดการพบตภย จากนาในภาวะวกฤตแบบบรณาการทงระบบ

สาระสาคญ จดท าแผนบรรเทาอทกภยแบบบรณาการ โดยมงเนนพนททมความเสยหายสง และพนทการแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนทอยางเปนระบบ ในพนทกลมลมน าภาคเหนอ โดยเปนแผนบรณการครอบคลมงานเตอนภยแจงเตอน บรหารน า พนทน านอง ชวยเหลอระหวางและหลงเหตการณ และการแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนทโดยเฉพาะพนทซงไมมศกยภาพการพฒนาชลประทาน เพอชวยแกปญหาภยแลงใหหมบานนอกเขตชลประทานสามารถท าการเกษตรยงชพได

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ ส านกบรหารทรพยากรน าแหงชาต กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๙.๕.๒ โครงการการจดการปาไมและพนทสเขยวเพอการอนรกษอยางยงยน

สาระสาคญ สงเสรมการบรหารจดการปาไมเชงพนท ฟนฟระบบนเวศปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตทเสอมโทรม สงเสรมการใชประโยชนพนทปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตใหเหมาะสม รวมถงการบรหารจดการเชงพนท โดยการน านวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมมาประยกตใชในการหยดยงการท าลายปา และ มการบรณาการรวมกนทกหนวยงาน เพอใหเกดการอนรกษอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงการคลง กระทรวงคมนาคม กองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร (กอ.รมน.)

แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

(พ.ศ. 2560 – 256๕) ฉบบทบทวน

คณะกรรมกาาการนโยบายพฒนาภาค (ก.บ.ภ.)

เอกสารประกอบวาระท 4.๓

-ราง-

เอกสารประกอบวาระ 3.1

สารบญ

หนา ๑. สภาพทวไป ๑

๑.๑ ทตง ๑

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ ๑

๑.๓ ภมอากาศ ๑

๑.๔ การใชประโยชนทดน ๑

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต ๑

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒ ๒.๑ โครงขายถนน ๒

๒.๒ รถไฟ ๒

๒.๓ สนามบน ๒

๒.๔ ดานชายแดน ๓

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางด าเนนการในภาค ๓

๒.๖ บรการสาธารณปโภค ๓

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๓ ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ ๓

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา ๔

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน ๗

๔. ประชากรและสงคม ๗ ๔.๑ ประชากร ๗

๔.๒ แรงงาน ๘

๔.๓ การศกษา ๘

๔.๔ สาธารณสข ๙

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๑๐ ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๐

๕.๒ สถานการณภยพบต ๑๐

หนา

๖. สภาวะแวดลอม ๑๑ ๖.๑ จดแขง ๑๑

๖.๒ จดออน ๑๒

๖.๓ โอกาส ๑๒

๖.๔ ภยคกคาม ๑๒

๗. ปญหาและประเดนทาทาย ๑๒

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา ๑๓ ๘.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร ๑๓

๘.๒ วตถประสงค ๑๓

๘.๓ เปาหมาย ๑๔

๘.๔ ตวชวดและคาเปาหมาย ๑๔

๘.๕ ยทธศาสตรการพฒนา ๑๔

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอทสอดคลองกบ ๒๒ แผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๕)

๑. สภาพทวไป

๑.๑ ทต ง ภาคตะวนออกเฉยง เหนอ ต งอยระหวางละตจด ๑๔◦๗' ถง ๑๘◦๒๗' เหนอ และลองตจด ๑๐๐◦๕๔' ถง ๑๐๕◦๓๗' ตะวนออก ตงอยในต าแหนงศนยกลางของอนภมภาคลมแมน าโขง โดยมอาณาเขตตดตอกบสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ดานตะวนออกและดานเหนอ มแมน าโขงเปนเสนกนพรมแดน และดานใต ตดตอราชอาณาจกรกมพชา โดยมเทอกเขาพนมดงรก กนพรมแดน

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ มพนทรวม ๑๐๕.๕๓ ลานไร ลกษณะภมประเทศเปนทราบสง มความลาดเอยงไปทางตะวนออก มลกษณะคลายกระทะ แบงเปน ๒ เขตใหญ ไดแก บรเวณแองทราบโคราช อยบรเวณทราบลมแมน ามลและช ลกษณะเปนทราบสงสลบกบเนนเขา และบรเวณแองสกลนคร อยทาง ตอนเหนอของภาค ตงแตแนวเขาภพานไปจนถงแมน าโขง เทอกเขาทแบงระหวางแองโคราชและแองสกลนคร ไดแก เทอกเขาภพาน

๑.๓ ภมอากาศ มอากาศรอนชนสลบกบแลง แบงเปน ๓ ฤด คอ ฤดรอน ชวงเดอนกมภาพนธ-พฤษภาคม อากาศจะรอนและแหงแลงมาก จงหวดทมอณหภมสงสด คอ อดรธาน ฤดฝน ชวงเดอนพฤษภาคม -ตลาคม ไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ท าใหมฝนตกเปนบร เวณกวาง แตมแนวเทอกเขาดงพญาเยนและสนก าแพง กนลมฝนจากมรสมตะวนตกเฉยงใต สงผลใหพนทแองโคราช ซงเปนเขตเงาฝนจงมสภาพแหงแลงกวาแองสกลนคร จงหวดทมฝนตกมากทสด คอ นครพนม ฝนตกนอยทสด คอ นครราชสมา ฤดหนาว ชวงเดอน พฤศจกายน-กมภาพนธ อากาศหนาวเยน ไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอจากประเทศจน จงหวดทมอณหภมต าสด คอ จงหวดเลย

๑.๔ การใชประโยชนทดน ในป ๒๕๕9 มพนทรวม ๑๐๕.๕๓ ลานไร จ าแนกเปนพนทปาไม ๑๕.๖๖ ลานไร หรอรอยละ ๑๔.๙ พนทท าการเกษตร ๖๓.๘7 ลานไร หรอรอยละ ๖๐.๕ และพนทใชประโยชนอนๆ 26.02 ลานไร หรอรอยละ ๒๔.7 ของพนทภาค

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต

๑.๕.๑ ดน สภาพดนเปนดนทรายไมอมน า ท าใหขาดแคลนน า และขาดธาตอาหาร ใตดนมเกลอหน ท าใหดนเคม จงมขอจ ากดตอการใชทดนเพอการเกษตร

๑.๕.๒ แหลงนา มลมน าขนาดใหญ ๓ ลมน า ไดแก ลมน าโขง ลมน าช และลมน ามล ล าน าหลกของภาค ไดแก แมน าช มความยาวประมาณ ๗๖๕ กโลเมตร

๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ยาวทสดในประเทศไทย มตนน าททวเขาเพชรบรณ และไหลไปรวมกบแมน ามลทจงหวดอบลราชธาน แมน ามล มความยาวประมาณ ๖๔๑ กโลเมตร ตนน าอยท เทอกเขาสนก าแพงแลวไหลลงสแมน าโขงทจงหวดอบลราชธาน นอกจากนยงมล าน าสาขายอย ไดแก ล าปาว ล าน าอน ล าน าสงคราม ล าเสยว ล าน าเลย ล าน าพอง และล าตะคอง รวมทงแหลงน าธรรมชาตขนาดใหญ ทกระจายอยในพนท เชน หนองหาร (สกลนคร) และ บงละหาน (ชยภม) นอกจากนยงมแหลงน าบาดาล มปรมาณน าในเกณฑเฉลย ๕-๑๐ ลกบาศกเมตรตอชวโมง ทความลกของบอประมาณ ๓๐ เมตร คณภาพของน าบาดาลมตงแตเคมจด กรอย และจด เนองจากพนท ในแองโคราชและแองสกลนครจะรองรบดวยหนเกลอ หากเจาะน าบาดาลลกเกนไปอาจจะพบน าเคม

๑.๕.๓ ปาไม ในป ๒๕60 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมพนทปาไม จ านวน ๑๕.๖6 ลานไร คดเปนรอยละ ๑๔.9 ของพนทภาค หรอรอยละ ๑๕.๓ ของพนทปาไมทงประเทศ ซงยงต ากวาคาเปาหมาย ในการรกษาสมดลของระบบนเวศทจะตองมพนทปาไมรอยละ ๔๐ ของพนท สวนใหญมลกษณะเปน ปาเบญจพรรณ

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒.๑ โครงขายถนน เชอมโยงกบโครงขายหลกของประเทศและเชอมโยงสประเทศเพอนบาน

สปป.ลาว กมพชา และสามารถเชอมโยงไปยงเวยดนามและจนตอนใต

๒.๑.๑ ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๒ (ถนนมตรภาพ) เชอมโยงทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑ (ถนนพหลโยธน) และทางหลวงแผนดนหมายเลข ๒๒ (อดรธาน สกลนคร นครพนม) เชอมส สปป.ลาว ผานสะพานมตรภาพไทย-ลาว แหงท ๓ (นครพนม-แขวงค ามวน) และมถนนทเชอมโยงอดรธาน-หนองคาย เชอมสสะพานมตรภาพไทย-ลาวแหงท ๑ (หนองคาย-เวยงจนทน)

๒.๑.๒ เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตก (East-West Economic Corridor: EWEC) เชอมโยงจากชายแดนไทย-เมยนมา จากจงหวดตาก-พษณโลก-เพชรบรณ เขาสภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตามทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑๒ (ชยภม ขอนแกน มหาสารคาม กาฬสนธ มกดาหาร) และเชอมส สปป.ลาว ผานสะพานมตรภาพไทย-ลาว แหงท ๒ (มกดาหาร-สะหวนนะเขต) เปนเสนทางเชอมโยงการคา การลงทนภายใตกรอบความรวมมอกลมประเทศอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS)

๒.๑.๓ เสนทางใหมเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตก ๒ (East- West Economic Corridor : EWEC ๒) เชอมโยงจาก ภาคกลางของเวยดนามในจงหวดกวางนาม เขาส สปป.ลาว ทางดาน ดากตะออก ผานแขวงเซกอง แขวงจ าปาศกด สปป.ลาว และเขาสไทยทดานวงเตา-ชองเมก จงหวดอบลราชธาน

๒.๒ รถไฟ มเสนทางเชอมโยงกบพนทเศรษฐกจหลกของประเทศบรเวณภาคกลางและพนทโครงการระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) ๓ เสนทาง ไดแก ๑) กรงเทพฯ-หนองคาย เชอมส สปป.ลาว ๒) กรงเทพฯ-อบลราชธาน ๓) สายใหม เชอมโยงบานไผ มหาสารคาม รอยเอด มกดาหาร นครพนม

๒.๓ สนามบน ม ๙ แหง เปนสนามบนนานาชาต ๒ แหง คอ อดรธาน และอบลราชธาน และสนามบนภายในประเทศ ๗ แหง ไดแก ขอนแกน นครพนม นครราชสมา สกลนคร บรรมย รอยเอด และเลย

๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๒.๔ ดานชายแดน ม ๑๕ ดานถาวร ๒๓ จดผอนปรน ทเปนจดเชอมโยงการคาชายแดนกบประเทศ เพอนบาน

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางดาเนนการในภาค ไดแก รถไฟความเรวสง (ชวงกรงเทพฯ-นครราชสมา ชวงนครราชสมา-หนองคาย) รถไฟทางค (ชวงชมทางถนนจระ-ขอนแกน ชวงขอนแกน -หนองคาย ชว งจ ระ -อบลราชธาน ) ทางหลวงพเศษระหว าง เมอง และทางพเศษ (ชวงบางปะอน-นครราชสมา ชวงระเบยงเศรษฐกจ EWEC ดานตะวนออก)

๒.๖ บรการสาธารณปโภค

๒.๖.๑ ไฟฟา มระบบสายสงเชอมโยงกบระบบสายสงของประเทศและมเขอนผลตกระแสไฟฟา ทส าคญ ไดแก เขอนอบลรตน (ขอนแกน) เขอนจฬาภรณ (ชยภม) เขอนล าตะคอง (นครราชสมา) และเขอนสรนธร (อบลราชธาน)

๒.๖.๒ ประปา มระบบบรการประปาครอบคลมพนท เขตเมอง ประกอบดวย การประปา สวนภมภาค มหนวยงานระดบเขต ๓ แหง คอ ส านกงานเขตประปาเขต ๖ (ขอนแกน) ส านกงานประปาเขต ๗ (อดรธาน) และส านกงานประปาเขต ๘ (อบลราชธาน)

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ

3.1.1 เศรษฐกจภาคตะวนออกเฉยงเหนอมขนาดเลก มลคาผลตภณฑภาค ณ ราคาประจ าป ๒๕๕9 เทากบ ๑,423,122 ลานบาท คดเปนรอยละ ๙.8 ของมลคาผลตภณฑมวลรวมประเทศ ซงลดลง เมอเทยบกบป ๒๕๕๕ ทมสดสวนรอยละ ๑๐.3 ของประเทศ

3.1.2 โครงสรางการผลตยงคงพงพงภาคเกษตร และอตสาหกรรมเปนหลก ในป ๒๕๕9 ภาคเกษตร มสดสวนรอยละ ๒๐.5 รองลงมาคอ ภาคอตสาหกรรมรอยละ ๑9.0 ส าหรบภาคบรการ มสดสวน รอยละ 60.4 ซงประกอบดวย สาขาขายสง ขายปลก ฯ สาขาขนสงฯ และบรการอนๆ รอยละ 12.6 2.3 และ 45.5 ตามล าดบ ซงรายไดหลกของภาคมาจากภาคบรการและภาคเกษตร ในขณะท ภาคอตสาหกรรมจะมแนวโนมจะเปนฐานรายไดใหมของภาคจากนโยบายการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ ป ๒๕๕๙

3.1.3 เศรษฐกจขยายตวตากวาระดบประเทศ เกดความเหลอมลาระหวางภาคมากขน โดยป ๒๕๕9 มการขยายตวรอยละ ๒.๓ ซงต ากวาการขยายตวของประเทศ ทมการขยายตวรอยละ 3.3 เปนผลมาจากการชะลอตวของภาคเกษตร ไดรบผลกระทบจากฝนทงชวงและภยแลง รวมทงราคาพชผลเกษตรตกต าตอเนอง ท าใหรายไดลดลง สงผลกระทบตออ านาจซอของครวเรอน

3.1.4 รายไดเฉลยตอประชากรเพมขนแตยงตากวาคาเฉลยของประเทศ ในป ๒๕๕9ผลตภณฑภาคตอหวประชากร (GRP Per capita) เฉลย 76,207 บาทตอคนตอป ซงต ากวาคาเฉลยของประเทศ ๒.8 เทา และต ากวา กทม. และปรมณฑลถง ๕.6 เทา จงหวดทมรายไดเฉลยตอหวสงทสด ๓ อนดบแรกของภาค ไดแก จงหวดขอนแกน (112,038 บาท) นครราชสมา (๑๐5,618 บาท) และอดรธาน (85,359 บาท) สวน ๓ อนดบสดทาย ไดแก จงหวดกาฬสนธ (57,798 บาท) ยโสธร (54,047 บาท) และหนองบวล าภ (49,443 บาท)

๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตารางท ๑ ผลตภณฑมวลรวมและโครงสรางเศรษฐกจ

รายการ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕9

มลคาผลตภณฑภาค มลคา (ลานบาท) 1,275,649 1,373,003 1,319,175 1,363,967 1,423,122 สดสวนตอประเทศ (รอยละ) 10.3 10.6 10.0 9.9 9.8 อตราขยายตวทแทจรง (รอยละ) 7.6 0.9 -0.4 3.0 2.3 มลคาผลตภณฑภาคตอหว มลคา (บาท/คน/ป) 67,588 72,925 70,247 72,831 76,207 อตราการขยายตว (รอยละ) 11.1 7.9 -3.7 3.7 4.6 โครงสรางการผลต (รอยละ) ภาคเกษตร 23.9 26.2 23.1 22.2 20.5 - เกษตรกรรม 23.4 25.7 22.6 21.8 20.1 - ประมง 0.5 0.5 0.5 0.4 0.4

ภาคอตสาหกรรม 18.7 18.1 19.4 18.7 19.1 - เหมองแรฯ 1.1 0.9 1.0 1.1 1.1 - อตสาหกรรม 17.6 17.2 18.4 17.6 18.0

ภาคบรการ 57.4 55.7 57.5 59.1 60.4 - การคา 10.4 10.4 11.3 11.9 12.6 - การขนสง 2.1 2.0 2.2 2.3 2.3 - อนๆ 44.9 43.3 44.0 44.9 45.5 ทมา : ประมวลจากขอมลของส านกบญชประชาชาต สศช.

3.1.5 เศรษฐกจยงคงกระจกตวอยในบางจงหวดทเปนแหลงการผลตทสาคญของภาค ในป ๒๕๕9 จงหวดนครราชสมา มสดสวนการผลตรอยละ 19.0 ของภาค และจงหวดขอนแกน มสดสวนการผลต รอยละ ๑๔.2 ของภาค ในขณะท จงหวดอ านาจเจรญ หนองบวล าภ มกดาหาร และยโสธร มขนาดเศรษฐกจเลกทสดของภาค แตละจงหวดมสดสวนไมถงรอยละ ๒.๐ ของภาค

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา

๓.๒.๑ ภาคเกษตร

1) เปนแหลงผลตพชเศรษฐกจหลกของประเทศ แตรปแบบการผลตยงอาศยนาฝนเปนหลกจงมผลตภาพตา โดยในป ๒๕๕9 ผลตภณฑภาคเกษตรมมลคา 292,017 ลานบาท พชหลกของภาคไดแก ขาว ออยโรงงาน และ มนส าปะหลง โดยมพนทปลกขาวมากทสดของประเทศ สวนใหญปลกขาวหอมมะล ๑๐๕ ในพนทตอนกลางและตอนลางของภาค โดยเฉพาะพนททงกลารองไห ครอบคลมพนทจงหวดยโสธร ศรสะเกษ สรนทร มหาสารคาม รอยเอด และทงสมฤทธ ครอบคลมพนทจงหวดนครราชสมาและบรรมย โดยผลผลตเฉลยตอไรในภาพรวมต ากวาระดบประเทศ เนองจากท าการเกษตรแบบดงเดม ใชสารเคมสง ซงในแตละปมการน าเขาวตถอนตรายทางเกษตร เฉลยไมต ากวา ๓ พนลานบาทตอป เปนภาค ทมพนทปลกออยและมนส าปะหลงมากทสดของประเทศ โดยออยสวนใหญปลกในพนทจงหวดนครราชสมา ชยภม ขอนแกน กาฬสนธ และอดรธาน และมนส าปะหลง ในพนทจงหวดนครราชสมา ชยภม และอดรธาน

๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ส าหรบพนทปลกขาวอนทรย มแนวโนมขยายพนทมากขน ปจจบนแหลงปลกขาวอนทรยในประเทศไทยรอยละ ๘๐.๐ อยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยเฉพาะในพนททงกลารองไห (จงหวดยโสธร สรนทร มหาสารคาม ศรสะเกษ รอยเอด) และจงหวดอบลราชธาน สวนอกรอยละ ๒๐.๐ อยในภาคเหนอตอนบน ตลาดขาวอนทรย สวนใหญสงออกตางประเทศ โดยเฉพาะสหภาพยโรป

๒) มพนทใชประโยชนทางการเกษตรมากทสด แตขนาดฟารมทถอครองตอครวเรอนเกอบตาสดของประเทศ ในป ๒๕๕9 มพนทใชประโยชนทางการเกษตร ๖๓.๘7 ลานไร คดเปน รอยละ ๔๒.๘ ของประเทศ โดยพบวาพนททมการใชประโยชนทดนสงสดคอจงหวดในบรเวณตอนลางของภาค มการพนทใชประโยชนทางการเกษตรมากทสด ๒6.42 ลานไร คดเปนรอยละ 4๑.4 ของภาค ส าหรบขนาดฟารมทถอครองตอครวเรอน มเพยง 23.4 ไรตอครวเรอน ต ากวาระดบประเทศทมขนาดฟารมถอครองตอครวเรอน 25.3 ไรตอครวเรอน จงหวดทมเนอทถอครองท าการเกษตรตอครวเรอนมากทสด ไดแก จงหวดนครราชสมา หนองคาย เลย และหนองบวล าภ มเนอทถอครอง 32.2 31.92 30.00 และ 26.0 ไรตอครวเรอน ตามล าดบ จงหวดทมเนอทถอครองท าการเกษตรต าสดของภาค ไดแก จงหวดสกลนคร นครพนม และศรสะเกษ โดยมเนอทถอครอง 17.51 18.64 และ 20.09 ไรตอครวเรอน ตามล าดบ

๓) พนทชลประทานนอยกวาทกภาค โดยมเพยง 7.32 ลานไร คดเปนรอยละ 11.5 ของพนทเกษตร ซงต ากวาระดบประเทศทมพนทชลประทานตอพนทเกษตรรอยละ 21.9 ผลผลตการเกษตรของภาคขนอยกบสภาพดนฟาอากาศเปนหลก ประกอบกบความเสยงจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ททวความรนแรงมากขน สงผลกระทบตอความมงคงดานอาหาร ในพนทตอนกลางของภาคมสดสวนพนทชลประทานตอพนทเกษตรมากทสด รอยละ 16.5 ไดแก จงหวดกาฬสนธ มสดสวนรอยละ ๑๙.๔ ของพนทเกษตรของจงหวด รองลงมาพนทตอนลางของภาคมสดสวนพนทชลประทานตอพนทเกษตร รอยละ 13.9 ไดแก จงหวดนครราชสมา และยโสธร มสดสวนรอยละ ๑๑.๒ และ ๑๑.๑ ของพนทเกษตรของจงหวด ตามล าดบ

๓.๒.๒ ภาคอตสาหกรรม

๑) อตสาหกรรมขยายตวในทศทางทลดลง และมบทบาทนอยเมอเทยบกบประเทศ การผลตสวนใหญเปนอตสาหกรรมแปรรปขนตน สรางมลคาเพมต า โดยมสดสวนเพยงรอยละ ๖.๕ ของประเทศ ในป ๒๕๕9 มมลคา ณ ราคาประจ าป 255,586 ลานบาท เพมขนจาก ๒๒๕,555 ลานบาท ในป ๒๕๕๕ และมอตราการขยายตวต าโดยป 2559 หดตวลงรอยละ 0.03 ซงต ากวาอตราการขยายตวระดบประเทศ ทมการขยายตวรอยละ 2.2 โดยอตสาหกรรมของภาคสวนใหญกระจกตวอยตามเมองหลก อาท จงหวดขอนแกน และนครราชสมา ส าหรบโครงสรางการผลตอตสาหกรรมยงอยในกลมอาหารและเครองดม สวนอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ผลตภณฑยางและพลาสตก และสงทอ เรมมบทบาทมากขน และเปนฐานสรางรายไดใหมใหกบภาค ซงอตสาหกรรมอเลกทรอนกส กระจกตวในจงหวดนครราชสมา รอยละ ๙7.8 ของภาค สวนอตสาหกรรมสงทอ สวนใหญกระจายอยทกจงหวด โดยจงหวดทมสดสวนมากทสด ๕ อนดบแรกของภาค ไดแก จงหวดขอนแกน มหาสารคาม นครราชสมา ชยภม และกาฬสนธ ส าหรบอตสาหกรรมผลตภณฑยางและพลาสตก สวนใหญกระจกตวอยทจงหวดนครราชสมา บงกาฬ อดรธาน และบรรมย ส าหรบอตสาหกรรมทเคยเปนฐานรายเดมของภาค เรมมแนวโนมลดลง อาท อตสาหกรรมเครองแตงกาย จากรอยละ ๔.6 เหลอเพยงรอยละ 4.2 ของสาขาอตสาหกรรม เนองจากผลกระทบจากการปรบคาจางแรงงานขนต าเพมขนเปนวนละ ๓๐๐ บาท สงผลใหผประกอบการยายฐานการผลตไปยงประเทศเพอนบานทมคาจาง

๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

แรงงานถกกวา สวนอตสาหกรรมพลงงานทดแทน (เอทานอล) ปจจบนมผประกอบการเปดด าเนนการแลว 8 ราย ปรมาณการผลต เฉลย 2.3 ลานลตรตอวน หรอรอยละ 39.2 ของการผลตรวมทงประเทศ

๒) การจดตงนคมอตสาหกรรม ทอยภายใตการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย(กนอ.) ปจจบนม 2 แหง ไดแก นคมอตสาหกรรมอดรธาน โดย กนอ. ไดอนมตใหบรษทเมองอตสาหกรรมอดรธาน จ ากด ด าเนนการ ซงเปนโครงการจดตงนคมอตสาหกรรมสเขยว ปจจบนอยระหวางการด าเนนการ มพนทประมาณ ๒,๒๑9 ไร ในทองทต าบลโนนสง และต าบลหนองไผ อ าเภอเมองอดรธาน จงหวดอดรธาน โดยอตสาหกรรมเปาหมาย ไดแก อตสาหกรรมชนสวนยานยนต อเลกทรอนกส ยางพาราขนปลาย และศนย โลจสตกส และนคมอตสาหกรรมหนองคาย ด าเนนการโดย บรษทนาคา คลนเพาเวอร จ ากด ปจจบนอยระหวางการศกษาวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (EIA) มเนอทประมาณ 2,960 ไร ในพนทต าบลโพนสวาง อ าเภอเมองหนองคาย จงหวดหนองคาย รองรบอตสาหกรรมเปาหมาย ไดแก อตสาหกรรมแปรรปผลตผลทางการเกษตร อาหารและเครองดม ชนสวนยานยนต และโลจสตกส

๓.๒.๓ การคาชายแดน

๑) การคาชายแดน มการขยายตวอยางกาวกระโดด และมบทบาทสาคญตอกจกรรมทางเศรษฐกจของภาคมากขน โดยในป ๒๕60 มมลคาการคาชายแดน 316,228.95 ลานบาท คดเปนรอยละ ๒4.2 ของการคาชายแดนทงประเทศ เพมขนจากรอยละ ๑๔.๘ ในป ๒๕๕๕ โดยการสงออก มมลคา 199,173.24 ลานบาท และการน าเขามมลคา ๑17,079.29 ลานบาท เกนดลการคา 82,093.95 ลานบาท จากการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศเพอนบาน และประเทศจน สนคาสงออกทส าคญ ไดแก น ามนดเซลและเบนซน รถยนต อปกรณและสวนประกอบ ผลตภณฑเหลกและเหลกกลา และเครองดมทไมมแอลกอฮอล ซงเปนสนคาสงออกทผลตจากนอกภาค สนคาน าเข าทส าคญ ไดแก ทองแดงและผลตภณฑ เครองรบ-สงสญญาณและอปกรณตดตง (โทรศพท วทย โทรทศน อปกรณ) ไมแปรรป ผกและของปรงแตงจากผก เปนตน

๒) โครงสรางของมลคาการคาชายแดน จ าแนกตามประเทศคคาของภาค พบวา ในป ๒๕60 การคากบ สปป.ลาว มมลคาการคา เทากบ ๑๖5,612.33 ลานบาท คดเปนรอยละ 52.4 ของมลคาการคาชายแดนทงภาค โดยผานดานศลกากรมกดาหาร หนองคาย และดานชองเมก จงหวดอบลราชธาน คดเปนรอยละ ๓8.4 ๓6.3 และ 10.5 ของมลคาการคากบ สปป.ลาว ตามล าดบ การคากบเวยดนาม มมลคาการคา 79,146.41 ลานบาท และจนตอนใต มลคาการคา 67,6๕๒.86 ลานบาท คดเปนรอยละ 25.0 และ 21.4 ตามล าดบ แนวโนมการคาชายแดนมความส าคญมากขน สวนใหญผานดานศลกากรมกดาหาร ส าหรบมลคาการคากบกมพชา มเพยงรอยละ ๑.2 ของมลคาชายแดนทงภาค

๓.๒.๔ การทองเทยว

๑) ทรพยากรการทองเท ยว มความหลากหลายท งการทองเท ยวยคกอนประวตศาสตรและอารยธรรมขอม การทองเทยวทางธรรมชาตทส าคญ ไดแก อทยานแหงชาตเขาใหญ จงหวดนครราชสมา ภหลวง ภเรอ และภกระดง จงหวดเลย รวมทงการทองเทยวประเพณวฒนธรรม และ การทองเทยวบรเวณเมองชายแดนรมแมน าโขงเชอมโยงประเทศเพอนบาน

๒) รายไดจากการทองเทยวของภาคตากวารอยละ ๕ ของรายไดการทองเทยวทงประเทศ ในป ๒๕๕๙ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมจ านวนนกทองเทยว ๓๗.๒๘ ลานคน คดเปนรอยละ ๑๔.0 ของจ านวนนกทองเทยวทงประเทศ และมรายไดจากการทองเทยว ๗๓,๘๙๒.๗๐ ลานบาท คดเปนรอยละ ๓.๔

๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ของรายไดทองเทยวทงประเทศ และรายไดจากการทองเทยวของภาคสวนใหญเปนรายไดจากนกทองเทยวชาวไทย รอยละ ๙๕.6 ชาวตางชาตรอยละ ๔.4 ส าหรบระยะเวลาพานกเฉลย ลดลงจาก ๒.๔๖ วน ในป ๒๕๕๕ เหลอเพยง ๒.๓๑ วน และคาใชจายตอหว เพมขนจาก ๙๘๑.๐ บาทตอวน ในป ๒๕๕๕ เปน ๑,๑๓๔.๗๕ บาทตอวน ในป ๒๕๕๙

๓) การกระจายตวของนกทองเทยว ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง มจ านวนนกทองเทยวสงสด ประมาณ ๑๗.๖ ลานคนตอป สรางรายไดประมาณ 32,799.13 ลานบาทตอป ในป ๒๕๕๙ รองลงมาคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน มนกทองเทยวประมาณ ๑๒.๙ ลานคนตอป สรางรายได 24,784.91 ลานบาทตอป และในพนทตอนกลางของภาค มนกทองเทยวประมาณ ๖.๗ ลานคนตอป สรางรายได 16,307.96 ลานบาทตอป จงหวดนครราชสมา มจ านวนนกทองเทยวและรายไดมากทสด สวนจ งหวดอ านาจเจรญ มจ านวนนกทองเท ยวและรายไดต าท สด ท งนการทองเท ยวของภาคตะวนออกเฉยงเหนอยงมปญหาในหลายดาน อาท ความเสอมโทรมของแหลงทองเทยว แหลงทองเทยวอยหางไกลกน การทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมมปฏทนการทองเทยวในชวงระยะเวลาสน ๆ สงอ านวย ความสะดวกและบคลากรดานการทองเทยวขาดมาตรฐาน รวมถงขาดการเชอมโยงเสนทางทองเทยวและปฏทนการทองเทยว

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน

๓.๓.๑ รายไดเฉลยตอครวเรอนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตาเปนอนดบสองของประเทศ โดยในป ๒๕60 มรายไดเฉลย ๒0,750 บาทตอเดอน ต ากวารายไดเฉลยตอครวเรอนทงประเทศท ๒๖,973 บาทตอเดอน

๓.๓.๒ หนสนเฉลยตอครวเรอนภาคตะวนออกเฉยงเหนอสงกวาระดบประเทศ โดยในป ๒๕60 มจ านวนครวเรอนทเปนหน ๓.61 ลานครวเรอน มากกวาทกภาค หรอมสดสวนรอยละ ๓๓.3 ของครวเรอนทเปนหนทงประเทศ และหนสนครวเรอนของภาคเฉลย ๑79,923 บาท เพมขนจาก ๑49,307 บาท ในป ๒๕๕6 และสงกวาหนสนตอครวเรอนเฉลยทงประเทศท ๑78,994 บาท โดยหนสนสงขนจากราคาสนคาเกษตรตกต า และตนทนการผลตสงขน ท าใหรายไดไมพอรายจาย เมอพจารณาวตถประสงคของการกยมพบวา ครวเรอนสวนใหญกยมใชจายเพอการอปโภคบรโภค เพอท าการเกษตร และน าไปใชลงทนในสนทรพย เชน บาน รถยนต มากกวาการกยมเพอการศกษา

๔. ประชากรและสงคม ๔.๑ ประชากร

๔.๑.๑ จานวนประชากรของภาคมากทสดของประเทศ ป ๒๕60 มจ านวนประชากร ๒๑.๙8 ลานคน หรอรอยละ ๓๓.2 ของประเทศ เพมขนจาก ๒๑.69 ลานคน ในป ๒๕๕5 และมอตราการเพมขนของประชากรในชวงป ๒๕๕5-๒๕๕0 โดยเฉลยรอยละ ๐.๓1 ต ากวาประเทศทมอตราการเพมเฉลยรอยละ ๐.54 โดยจงหวดนครราชสมา มประชากรมากทสด ๒.58 ลานคน รองลงมา คอ จงหวดอบลราชธาน มประชากร 1.81 ลานคน และจงหวดขอนแกน มประชากร ๑.76 ลานคน คดเปนรอยละ ๑๒.๐ ๘.๕ และ ๘.๒ ของประชากรภาค ตามล าดบ

๔.๑.๒ สดสวนประชากรสงอายเพมขน โครงสรางประชากรมแนวโนมการเปลยนแปลง ไปสสงคมสงวยมากขน โดยในป ๒๕๕5 มสดสวนประชากรสงอายรอยละ 15.6 เพมขนเปนรอยละ 19.2

๘

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ในป ๒๕60 ซงสงกวารอยละ 17.1 ของสดสวนผสงอายระดบประเทศ จงท าใหประชากรวยแรงงาน ตองรบภาระในการดแลผสงอายมากขน จากประชากรวยแรงงาน 3.97 คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในป ๒๕๕5เปนประชากรวยแรงงาน 3.17 คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในป ๒๕60

๔.๑.๓ ประชากรเมองโดยรวมเพมขน ป ๒๕๕5 มประชากรเมองจ านวน ๔.๓6 ลานคน หรอรอยละ ๒๐.๐ ของประชากรทงภาค เพมขนเปน ๔.๔๕ ลานคน หรอรอยละ ๒๐.27 ของประชากรทงภาค ในป ๒๕59 โดยจงหวดมหาสารคามมอตราการเพมของประชากรเมองมากทสด รอยละ ๑๘.๐ รองลงมา ไดแก จงหวดขอนแกน รอยเอด และอบลราชธาน มอตราการเพมของประชากรเมองรอยละ ๑๔.๙ ๘.๒ และ ๖.๖ ตามล าดบ ซงสวนใหญเปนเมองศนยกลางความเจรญของภาคทงดานเศรษฐกจ และการศกษา จงท าใหประชากรอพยพเขาไปท างานและอาศยจ านวนมาก

ตารางท ๒ ประชากรภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

รายการ ป

๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ 2560 จ านวนประชากร (ลานคน) ๒๑.๗๐ ๒๑.๗๘ ๒๑.๘๕ ๒๑.๙๒ ๒๑.๙๕ 21.99 โครงสรางประชากร (รอยละ)

กลม ๐-๑๔ ป ๒๒.๔ ๒๑.๘ ๒๑.๒ ๒๐.๗ ๒๐.๓ 19.8 กลม ๑๕-๕๙ ป ๖๒.๐ ๖๑.๙ ๖๑.๗ ๖๑.๕ ๖๑.๓ 61.0 กลม ๖๐+ ๑๕.๖ ๑๖.๓ ๑๗.๐ ๑๗.๗ ๑๘.๕ 19.2

จ านวนประชากรเมอง (ลานคน) ๔.๓๖ ๔.๔๐ ๔.๔๓ ๔.๔๕ ๔.๔๕ 4.45

๔.๒ แรงงาน

แรงงานสวนใหญมความรระดบประถมศกษา แรงงานระดบอาชวะมสดสวนนอยมาก ในป ๒๕60 มก าลงแรงงาน 9.63 ลานคน สวนใหญอยในภาคเกษตร รอยละ 50.77 ของก าลงแรงงาน ของภาค จ านวนแรงงานทมความรระดบประถมลดลง จากรอยละ 57.8 ในป ๒๕๕5 เปนรอยละ 56.48 ในป ๒๕60 มความรระดบมธยมตน เพมขนจากรอยละ 16.02 ในป ๒๕๕5 เปนรอยละ ๑๗.9 ในป ๒๕60 ระดบมธยมปลาย เพมขนจากรอยละ 11.87 ในป ๒๕๕5 เปนรอยละ ๑๑.96 ในป ๒๕60 แรงงานระดบอาชวะเพมขนเลกนอยจากรอยละ ๒.07 ในป ๒๕๕5 เปนรอยละ ๒.09 ในป ๒๕๖๐ ระดบอดมศกษา เพมขนจากรอยละ 7.05 ในป ๒๕๕5 เปนรอยละ 9.56 ในป ๒๕60

๔.๓ การศกษา

๔.๓.๑ สถาบนการศกษามทกระดบ โดยระดบอดมศกษาม ๕๓ แหง ครอบคลมเกอบทกจงหวด แยกเปนมหาวทยาลยของรฐ ๓๖ แหง เอกชน ๑๐ แหง และสถาบนวทยาลยชมชน ๗ แหง ในจ านวนนเปนสถาบนวจย ๑๒ แหง ซงมากทสดในประเทศ

๔.๓.๒ จานวนปการศกษาเฉลยของประชากรตากวาคาเฉลยประเทศ ในป 2560 ประชากร มจ านวนปการศกษาเฉลย ๘.6 ป ซงต ากวาระดบประเทศทมปการศกษาเฉลย ๙.5 ป โดยจงหวดขอนแกน มจ านวนปการศกษาเฉลยสงสด ๙.3 ป รองลงมา ไดแก จงหวดมหาสารคาม นครราชสมา และหนองคาย 9.1 9.0 และ ๘.๘ ป ตามล าดบ ขณะทจงหวดบงกาฬและสกลนคร มจ านวนปการศกษาเฉลยต าสด 8.1 ป

๔.๓.๓ ผลสมฤทธทางการศกษาอยในเกณฑตา โดยผลการสอบ O-NET ชน ม.๓ (4 วชาหลก) ในปการศกษา ๒๕๕5 มคะแนนเฉลยรอยละ 34.9 ลดลงเปนรอยละ ๓2.5 ในป ๒๕60 ซงต ากวาเกณฑ

๙

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

คาเฉลยรอยละ ๕๐ ในทกวชา เมอพจารณาในรายวชาป ๒๕60 พบวา วชาคณตศาสตรมคะแนนเฉลยต าสดรอยละ ๒3.9 และภาษาไทยมคะแนนเฉลยสงสดรอยละ ๔6.5 รองลงมา ไดแก วชาวทยาศาสตร และภาษาองกฤษ 31.1 และ 28.6 ตามล าดบ สาเหตส าคญสวนหนงมาจากความพรอมทางเชาวปญญาของเดกวยเรยนทเปนผลกระทบจากปญหาภาวะโภชนาการของแมและเดก

๔.๔ สาธารณสข

๔.๔.๑ มสถานบรการสาธารณสขใหบรการครอบคลมทวถงทกพนท ในป 2560 มจ านวนโรงพยาบาลรฐบาล 323 แหง ไดแก โรงพยาบาลชมชน (รพช.) ๒๙1 แหง โรงพยาบาลทวไป (รพท.) 23 แหง โรงพยาบาลศนย (รพศ.) 9 แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ.สต.) จ านวน ๓,๔๗7 แหง

๔.๔.๒ บรการสาธารณสขมการพฒนาดขนเปนลาดบและมแพทยเฉพาะทางทเชยวชาญ ดานโรคประจาถน โดยสดสวนแพทยตอประชากรมแนวโนมดขน จากแพทย ๑ คนตอประชากร ๔,176 คน ในป ๒๕๕5 เปน 2,846 คน ในป 2560 และมแพทยเฉพาะทางทเชยวชาญดานการรกษาโรคไต โรคหวใจ มะเรงทอน าด และการผาตดนวในถงน าด อยางไรกตามบคลากรทางการแพทยยงกระจกตวอยในเมองหลกของภาค ไดแก จงหวดขอนแกน นครราชสมา อบลราชธาน และอดรธาน จ านวน 1,502 1,126 728 และ 550 คน ตามล าดบ จงหวดทมสดสวนแพทยตอประชากรมาก ไดแก จงหวดบงกาฬ หนองบวล าภ นครพนม และอ านาจเจรญ จ านวน 5,021 4,864 4,804 และ 4,141 คน ตามล าดบ โดยแพทยตองมภาระในการดแลผปวยมากขน ซงอาจมผลตอความลาชารวมถงคณภาพในการใหบรการ

๔.๔.๓ ยงมปญหาความชกของโรคพยาธใบไมตบมากทสดในประเทศและมแนวโนมเพมสงขน ซงมความสมพนธกบการเกดมะเรงทอน าด อตราของผปวยดวยโรคมะเรงทอน าดในภาคเพมขน จาก 71.4 ตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕5 เปน 102.8 ตอประชากรแสนคน ในป ๒๕59 โดยจงหวดขอนแกน มอตราของผปวยดวยโรคมะเรงทอน าดสงสด 201.4 ตอประชากรแสนคน รองลงมา ไดแก จงหวดรอยเอด อบลราชธาน และสกลนคร 183.5 170.5 และ 125.4 ตอประชากรแสนคน ตามล าดบ ทงนมสาเหตมาจากคานยมความเชอและพฤตกรรมการบรโภคอาหารจากปลาน าจดมเกลดแบบดบ ๆ หรอสก ๆ ดบ ๆ ทมตวออนพยาธใบไมตบอาศยอย

๔.๔.๔ มปญหาภาวะทพโภชนาการทสงผลกระทบตอความพรอมทางเชาวปญญาวยเดก โดยคาเฉลยเชาวปญญา (IQ) ของเดกนกเรยนชนประถมศกษาปท ๑ มแนวโนมลดลงและต ากวาระดบคาเฉลยของประเทศ ป ๒๕๕๙ มคาเฉลยเชาวปญญาทระดบ ๙๔.๕ ลดลงจากระดบ ๙๖.๐ ในป ๒๕๕๔ และต ากวาประเทศทมคาเฉลย ๙๘.๒ โดยจงหวดทมคาเฉลยเชาวปญญาต าสด ๓ อนดบแรกของภาค ไดแก จงหวดอบลราชธาน อ านาจเจรญ และมกดาหาร มคาเฉลยเชาวปญญา ๘๗.๗ ๙๐.๘ และ ๙๑.๓ ตามล าดบ อนเนองมาจากปญหาโภชนาการของแมและเดก

๔.๕ สดสวนคนจน

สดสวนคนจนมแนวโนมลดลง การกระจายรายไดมแนวโนมคงท แตยงอยในระดบสงเมอเทยบกบภาพรวมทงประเทศ สดสวนคนจนของภาคลดลงจากรอยละ 19.๘ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๑.๔ ในป ๒๕๖๐ แตยงสงกวาสดสวนคนจนของประเทศทมอตรารอยละ ๗.๙ โดยม 3 จงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คอ จงหวดกาฬสนธ นครพนม และบรรมย ตดล าดบ 1 ใน 10 จงหวดทมความยากจนสงทสดของประเทศ โดยกาฬสนธ มสดสวนคนจนสงสด รอยละ 33.0 รองลงมา ไดแก นครพนม รอยละ

๑๐

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

27.8 และบรรมย รอยละ 21.0 สวนการกระจายรายไดของภาคมแนวโนมคงท โดยคาสมประสทธความไมเสมอภาคดานรายไดปรบจาก ๐.๔๔ ในป ๒๕๕๖ เปน ๐.๔๕ ในป ๒๕๖๐ มคาสงสดเมอเทยบกบภาคอน

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๕.๑.๑ ทรพยากรปาไมมแนวโนมลดลง ในป ๒๕60 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมพนทปาไม จ านวน ๑๕.๖6 ลานไร คดเปนรอยละ ๑๔.9 ของพนทภาค หรอรอยละ ๑๕.๓ ของพนทปาไมทงประเทศ ในชวงป 2556-2560 มอตราการเปลยนแปลงของพนทปาไมของภาคลดลงเฉลยรอยละ 0.24 เนองจาก การบกรกพนทปาไมเพอการเกษตรทเพมมากขน โดยจงหวดทมพนทปาไมตอพนทจงหวดมากทสดไดแก จงหวดมกดาหาร รองลงมาคอ จงหวดชยภม จงหวดเลย และจงหวดอบลราชธาน

๕.๑.๒ ปรมาณการกกเกบนาในเขอนขนาดใหญมแนวโนมเพมขน ซงภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มปรมาณน าทารายป ๖๑,๕๑๓ ลานลกบาศกเมตรตอป มอางเกบน าขนาดใหญ ๑๒ แหง ความจในการกกเกบน า ๘,๓๖๘ ลานลกบาศกเมตร หรอรอยละ ๑๓.6 ของปรมาณน าทารายป และมอตราการเปลยนแปลงปรมาณน าในอางเกบน าขนาดใหญเพมขน เฉลยรอยละ ๕.๗ ในชวงป ๒๕๕6-๒๕60 โดยในป ๒๕60 อางเกบน าขนาดใหญของภาค มปรมาณการกกเกบ 5,805 ลานลกบาศกเมตร หรอรอยละ ๖9.4 ของความจทงหมด เพมขนจากป ๒๕๕6 จ านวน 3,630 ลานลกบาศกเมตร หรอคดเปนรอยละ 44.๑ ของความจทงภาค

๕.๑.๓ คณภาพแหลงนามแนวโนมเสอมโทรมลง แหลงน าส าคญ ๆ ๑๒ แหง ไดแก ล าน าช ล าปาว ล าน ามล น าอน น าสงคราม ล าช ล าเสยว ล าน าเลย น าพอง ล าตะคองตอนบน ล าตะคองตอนลาง และ หนองหาร ป ๒๕๕6 แหลงน าอยในเกณฑด จ านวน ๕ แหง แหลงน าอยในเกณฑพอใช จ านวน 6 แหง และแหลงน าอยในเกณฑเสอมโทรม 1 แหง คอล าตะคองตอนลาง ป ๒๕60 แหลงน าอยในเกณฑดเหลอเพยง 3 แหง ไดแก แมน าสงคราม ล าช และหนองหาร แหลงน าอยในเกณฑพอใช จ านวน 7 แหง แหลงน าอยในเกณฑเสอมโทรม มจ านวน 2 แหง ไดแก น าพอง และล าตะคองตอนลาง

๕.๑.๔ ปรมาณขยะมลฝอยมแนวโนมลดลงเพยงเลกนอย โดยในป ๒๕60 มปรมาณทงสน ๗.3๑ ลานตน คดเปนรอยละ 28.0 ของปรมาณขยะทงประเทศ ลดลงจากป ๒๕๕6 จ านวน 7.76 ลานตน หรอในชวงป ๒๕๕๖-๒๕60 ลดลงเฉลยรอยละ 1.4 จ านวนองคกรปกครองสวนทองถนทใหบรการในการเกบรวบรวมและก าจดขยะมจ านวนเพมขนเฉลยรอยละ ๕.๑ แตกยงคอนขางนอยเมอเทยบกบประเทศ คดเปน รอยละ ๓๒.๘ โดยมปรมาณขยะทถกก าจดอยางถกตองตามหลกวชาการเพยง 1.62 ลานตน ในป ๒๕60 หรอคดเปนรอยละ ๑๐.๖ ของขยะทถกก าจดถกตองทงประเทศ เพมขนจากป ๒๕๕6 จ านวน 1.02 ลานตน ขยะทถกน าไปใชประโยชน ในป 2560 จ านวน 3.20 ลานตน เพมขนจากป 2556 ทมจ านวนขยะทน าไปใชประโยชน จ านวน 1.50 ลานตน

๕.๒ สถานการณดานภยพบต

๕.๒.๑ การเกดไฟปามแนวโนมเพมขน ในชวงป ๒๕๕6-๒๕60 มจ านวนการเกดไฟปาเพมขนเฉลยรอยละ 8.8 โดยป ๒๕60 เกดไฟไหมปาจ านวน 878 ครง พนทถกไฟไหม 9,687 ไร ลดลงจาก ป ๒๕๕6 ทมจ านวน 1,574 ครง และจ านวนพนทปาถกไฟไหม 19,622 ไร ซงเปนปทเกดไฟไหมปามากทสด โดยในระหวางป ๒๕๕6-๒๕60 เกดไฟไหมปาเฉลย ๑,268.8 ครงตอป คดเปนพนททถกไฟไหมเฉลย ๑๘,๗๔๑.๒ ไรตอป

๑๑

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๕.๒.๒ พนทประสบปญหาอทกภยมแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะในพนทรมแมนาและพนท ทมความเสยงจากนาปาไหลหลาก ในป ๒๕๖๐ มจ านวนหมบานทประสบอทกภย จ านวน 22,792 หมบาน คดเปนรอยละ ๔๖.๖ ของหมบานทประสบอทกภยทงประเทศ เพมขนจากป ๒๕๕๖ ซงมหมบานประสบปญหาอทกภย ๑๕,๒๓๕ หมบาน หรอรอยละ ๕๒.๖ ของหมบานทประสบอทกภยทงประเทศ สวนใหญเกดขนในพนทจงหวดทมแมน าส าคญในภาคไหลผานลงสแมน าโขง โดยจงหวดอบลราชธาน ยโสธร อ านาจเจรญ นครพนม และมกดาหาร เปนพนททประสบอทกภยมากทสด จ านวน ๒,๖๐๓ หมบาน

๕.๒.๓ ปญหาภยแลงเกดขนเปนประจาทกป ในป ๒๕๖๐ หมบานประสบภยแลง จ านวน 418 หมบาน คดเปนรอยละ ๖๐.๒ ของหมบานประสบภยแลงทงประเทศ ลดลงจากป ๒๕๕๖ หมบานประสบภยแลง จ านวน ๒๓,๗๙๘ หมบาน คดเปนรอยละ ๖๔.๑ ของหมบานประสบภยแลงทงประเทศ โดยเฉพาะบรเวณตอนกลางและตอนลางของภาค เนองจากลกษณะทางกายภาพของดนมความสามารถในการอมน าต า ขาดระบบชลประทานทครอบคลมพนทการเกษตร น าใตดนไมเพยงพอในฤดแลง บอบาดาลขาดการบ ารงรกษา

ตารางท ๓ ปญหาภยพบตของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

รายการ ป

๒๕๕6 ๒๕๕7 ๒๕๕8 ๒๕๕9 ๒๕๖๐

ผไดรบผลกระทบจากอทกภย

- จ านวนหมบาน 15,235 5,127 1,505 ๖,๐๙๕ 22,๗๙๒

- จ านวนครวเรอน (ลานครวเรอน) 0.93 0.16 0.01 0.13 0.59

ผไดรบผลกระทบจากภยแลง

- จ านวนหมบาน 23,798 8,704 5,014 ๓๒๘ 418

- จ านวนครวเรอน (ลานครวเรอน) 1.61 0.69 0.58 0.27 0.02

๖. สภาวะแวดลอม ๖.๑ จดแขง

๖.๑.๑ ทตงของภาคอย ในต าแหนงศนยกลางของอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) ซงม การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรว โดยมแนวชายแดนตดตอกบ สปป.ลาว กมพชา และสามารถเชอมโยงตอไปเวยดนามและจนตอนใตไดอยางสะดวก

๖.๑.๒ พนทท าการเกษตรมมากทสดคดเปนรอยละ ๔๒.๘ ของพนทเกษตรประเทศ และมพนทปลกขาวมากทสดโดยสามารถปลกขาวหอมมะลคณภาพดทสดของประเทศ

๖.๑.๓ ทรพยากรทองเทยวมความหลากหลาย อาท แหลงทองเทยวซากดกด าบรรพไดโนเสาร ยคกอนประวตศาสตรโบราณคดบานเชยง อารยธรรมขอม ทองเทยวเชงนเวศและธรรมชาต และทองเทยวเชงกฬา ทสามารถสรางแรงดงดดนกทองเทยวนานาชาตและนกทองเทยวเฉพาะกลมได

๖.๑.๔ สถาบนวจยต งอย ใน พนท ๑๒ แหง ซ งมความสามารถเฉพาะทางท โดดเดน อาท มหาวทยาลยขอนแกน ดานสาธารณสขและเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ดานวศวกรรมศาสตรและแปรรปอาหาร และมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตสกลนคร ดานเกษตรและประมง เปนตน

๑๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๖.๒ จดออน

๖.๒.๑ ดนขาดความอดมสมบรณ สภาพพนดนเปนดนทรายไมอมน า บางพนทมปญหาดนเคมท าใหไมสามารถใชประโยชนจากทดนอยางเตมท

๖.๒.๒ ระบบชลประทานครอบคลมพนท เกษตรเพยงรอยละ 11.9 เกษตรกรสวนใหญ ยงท าการผลตทพงพาน าฝน

๖.๒.๓ จ านวนคนจนมากทสดของประเทศ คดเปนรอยละ ๑๑.๔ ของประชากรภาค ไมสามารถเขาถงบรการทมคณภาพของรฐ ขาดโอกาสทางการศกษาและการประกอบอาชพ

๖.๒.๔ คนมพฤตกรรมการบรโภคอาหารดบ มปญหาโรคพยาธใบไมตบและมะเรงทอน าด มากทสดในประเทศ

๖.๒.๕ แมและเดกมปญหาโภชนาการสงผลใหเดกในวยเรยนมความสามารถทางเชาวปญญาและความฉลาดทางอารมณต าสดของประเทศ

๖.๒.๖ แหลงทองเทยวเสอมโทรม สงอ านวยความสะดวกยงไมเพยงพอและไมไดมาตรฐาน บางแหงตงอยหางไกลเขาถงไดยาก กจกรรมเพอการทองเทยวมนอย

๖.๓ โอกาส

๖.๓.๑ การกอสรางโครงสรางพนฐานขนาดใหญทเชอมโยงพนทเศรษฐกจหลกของประเทศ สภาค อาท โครงขายรถไฟทางค รถไฟความเรวสง ทางหลวงพเศษระหวางเมอง รวมทงการพฒนาพนทเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน จะท าใหเกดโอกาสทางเศรษฐกจใหม ๆ ในภาค

๖.๓.๒ ประเทศเพอนบานมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจสง มความตองการสนคาและบรการมากขน

๖.๓.๓ กระแสของสงคมโลกใหความส าคญตอการดแลสขภาพ ประกอบกบโครงสรางประชากรสดสวนผสงอายเพมขน ท าใหมความตองการสนคาและบรการดานสขภาพสงขน เชน อาหารมาตรฐานอนทรย พชสมนไพร ซงภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความพรอมในดานการผลต

๖.๔ ภยคกคาม

๖.๔.๑ การยายฐานการผลตและการขนสงยาเสพตดบรเวณชายแดน อาชญากรรมขามชาต ภยจากโรคตดตอจากคนและสตวทเคลอนยายจากประเทศเพอนบาน สงผลตอความมนคงของชาต

๖.๔.๒ การเปลยนสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาตมความผนผวนและรนแรงมากขน โดยเฉพาะอทกภยและภยแลง สงผลตอความมนคงดานอาหารและรายไดของเกษตรกร

๗. ปญหาและประเดนทาทาย ๗.๑ ขาดแคลนน าทวทงภาค ประสบปญหาภยแลงซ าซาก

๗.๒ มจ านวนคนจนมากทสด สวนใหญอยในภาคเกษตร จงไมสามารถหลดพนความยากจนได

๗.๓ ปญหาโภชนาการในแมและเดกสงผลใหเดกในวยเรยนมความสามารถทางเชาวปญญาและ ความฉลาดทางอารมณต า

๑๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๗.๔ มความรนแรงของโรคมะเรงตบและทอน าด อนเนองมาจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารดบ

๗.๕ เศรษฐกจของภาคมขนาดเลก มอตราการขยายตวต ากวาระดบประเทศ จงมแนวโนมเกด ความเหลอมล าทางรายไดระหวางภาคและประเทศมากขน

๗.๖ ภาคการผลตหลกดานเกษตรยงเปนแบบดงเดมพงพาธรรมชาต ท าใหมผลตภาพต า และมการใชสารเคมสง

๗.๗ อตสาหกรรมสวนใหญเปนอตสาหกรรมแปรรปเกษตรขนตน มลคาเพมต า ประกอบกบการลงทนใหม ๆ มนอย จงมแหลงสรางงานนอย

๗.๘ การคาชายแดน สนคาสงออกสวนใหญผลตจากนอกภาค ไมสรางมลคาเพมและรายไดใหกบภาค

๗.๙ ทรพยากรการทองเทยวหลากหลาย แตยงไมไดรบการพฒนาใหเปนทรจก อยในพนทหางไกล ขาดสงอ านวยความสะดวก

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมปญหาพนฐานดานการขาดแคลนน า ดนคณภาพต า ประสบอทกภยและ

ภยแลงซ าซาก คนมปญหาทงในดานความยากจน และมปญหาภาวะทพโภชนาการ แตมความพรอม ดานสถาบนการศกษาและสถาบนวจย ดงนน การพฒนาเศรษฐกจและสงคมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไปสความ “มนคง มงคง ยงยน” จ าเปนจะตองแกไขปญหาพนฐานควบคไปกบการพฒนาการวจยเพอใชความร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรคในการเสรมสรางความเขมแขงของเศรษฐกจภายในภาคใหมการเจรญเตบโตไดอยางเตมศกยภาพ พรอมทงการแสวงหาโอกาสการน าความร ทน เทคโนโลยและนวตกรรมจากภายนอกมาชวยขบเคลอน โดยการใชประโยชนจากโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงขนาดใหญทเชอมโยงภาคตะวนออกเฉยงเหนอกบโครงขายระบบการคมนาคมขนสงและพนทเศรษฐกจหลกของประเทศ รวมทงการใชประโยชนจากการเชอมโยงและขอตกลงกบประเทศเพอนบานในกลม อนภมภาคลมแมน าโขงทก าลงมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวมาเสรมสรางกจกรรมการพฒนาใหม ๆ ใหแกภาค เพอใหมอตราการเตบโตทส งเพยงพอตอการลดความเหลอมล ากบ พนทสวนอน ๆ ของประเทศได ในระยะยาว

๘.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร : พฒนาอสานสมตใหมใหเปน “ศนยกลางเศรษฐกจของอนภมภาค ลมแมนาโขง”

๘.๒ วตถประสงค

๘.๒.๑ เพอแกปญหาปจจยพนฐานดานน าและดน ใหเออตอการประกอบอาชพ การด ารงชพ และการพฒนาเศรษฐกจของภาค

๘.๒.๒ เพอดแลชวยเหลอคนจน ผดอยโอกาส และผสงอาย ใหมคณภาพชวตทด พงพาตนเอง พงพาครอบครว และพงพากนในชมชนได

๘.๒.๓ เพอยกระดบการผลตและการสรางมลคาเพมโดยใชความร เทคโนโลย และนวตกรรม สนบสนนใหการเตบโตทางเศรษฐกจของภาคไมต ากวาระดบประเทศ

๑๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๘.๒.๔ เพอเชอมโยงหวงโซมลคาของระบบเศรษฐกจภาคเขากบระบบเศรษฐกจของประเทศ และภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

๘.๒.๕ เพอพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนศนยกลางเศรษฐกจของอนภมภาคลมแมน าโขง และมบทบาทสนบสนนประเทศเปนศนยกลางภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

๘.๓ เปาหมาย

๘.๓.๑ อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคตะวนออกเฉยงเหนอขยายตวเพมขน

๘.๓.๒ สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคตะวนออก เฉยงเหนอลดลง

๘.๔ ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

892,676 ลานบาท

(ป 2559)

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 3.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 3.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 3.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 3.5

ขยายตวเฉลย รอยละ 3.5

ตอป สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

0.446 (ป 2560)

ลดลงต ากวา 0.446

ลดลงต ากวา 0.446

ลดลงต ากวา 0.446

ลดลงต ากวา 0.446

ลดลงต ากวา 0.446

๘.๕ ยทธศาสตรการพฒนา

8.5.1 ยทธศาสตรท ๑ บรหารจดการนาใหเพยงพอตอการพฒนาเศรษฐกจและคณภาพชวตอยางยงยน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน

ป ๒๕๕๙ คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 พนทชลประทานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

6.91 ลานไร เพมขน 120,000 ไร

เพมขน 120,000 ไร

เพมขน 120,000 ไร

เพมขน 120,000 ไร

เพมขน 480,000 ไร

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาแหลงน าเดมและแหลงน าธรรมชาต เพอเพมประสทธภาพการกกเกบน า โดยการปรบปรงอางเกบน า หนอง ฝายและพนทชมน าทมอยเดม และพฒนาแหลงน าธรรมชาตใหสามารถ เพมปรมาณการกกเกบ รวมทงพฒนาแหลงน าใตดนตามความเหมาะสมของพนทโดยไมใหเกดผลกระทบจากดนเคม สรางแหลงกกเกบ (แกมลง) อางเกบน า ฝาย และแหลงน าขนาดเลกในพนททเหมาะสมในพนทการเกษตร

๑๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

2) พฒนาแหลงน าใหมในพนทลมน าโขง ช มล โดยศกษา ส ารวจ และจดหาพนท เพอพฒนาแหลงน า ตลอดจนการผนน าระหวางลมน า แมน าในภาคและระหวางภาค

3) พฒนาระบบสงและกระจายน า เชน ระบบสบน า อาคารบงคบน า คลองสงน า เปนตน

4) บรหารจดการน าแบบบรณาการเชงลมน าทงระบบ โดยด าเนนการในระดบลมน าใหมความสมดลระหวางการใชน าทกกจกรรมกบปรมาณน าตนทน สงเสรมการมสวนรวมของผเกยวของทกภาคสวน และมการจดท าแผนบรหารจดการน าทงในระยะเรงดวนและระยะยาวเพอปองกนความเสยหายจากอทกภยและภยแลง

8.5.2 ยทธศาสตรท ๒ แกปญหาความยากจนและพฒนาคณภาพชวตผมรายไดนอยเพอลดความเหลอมลาทางสงคม

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน

ป ๒๕๕๙ คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 สดสวนคนจนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

รอยละ 13.0 ลดลงเหลอ รอยละ 12.2

ลดลงเหลอ รอยละ 11.5

ลดลงเหลอ รอยละ 10.8

ลดลงเหลอ รอยละ 10.0

ลดลงเหลอ รอยละ 10.0

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาอาชพและรายไดของผมรายไดนอย โดยสรางโอกาสใหกลมผมรายไดนอย มทดนท ากนของตนเอง สงเสรมการมอาชพ สนบสนนปจจยการผลตและแหลงเงนทนในการประกอบอาชพ ยกระดบฝมอและอบรมใหความร เพอใหมรายไดเสรมและเกดความมนคงทางรายได ตามแนวทางกาฬสนธโมเดล และหนองบวล าภโมเดล

2) พฒนาคณภาพชวตและจดสวสดการใหแกผสงอาย ผพการ และผดอยโอกาส โดยเพมสวสดการทางดานสงคมใหกบกลมผพการ ผดอยโอกาส และผสงอาย สงเสรมการมสวนรวมของชมชนในการดแลผพการและผสงอาย และสนบสนนการออมเพอสรางความมนคงทางรายได และพงพาตนเองไดในบนปลายชวต ยกระดบสถานพยาบาลชมชนในพนทหางไกลใหไดมาตรฐาน และใชประโยชนจากระบบสอสารทางอนเตอรเนตเชอมโยงโรงพยาบาลขนาดใหญใหสามารถดแลผปวยและผสงอาย

3) พฒนาความร ทกษะอาชพ และการเรยนรตลอดชวต โดยกระจายการบรการดานการศกษาทมคณภาพใหมความเทาเทยมระหวางพนท เพอพฒนาทกษะใหสามารถประกอบอาชพและมรายได ตามศกยภาพของแตละบคคล ปรบปรงแหลงเรยนรในชมชนและสงเสรมใหมระบบการจดการความร ภมปญญาทองถน สงเสรมใหสถาบนทางสงคมบรณาการรวมกนระหวาง “ครอบครว ชมชน ศาสนา การศกษา สอ และภาคเอกชน” ในการหลอหลอม ปลกฝงคานยม วฒนธรรมใหคนไทยด าเนนชวตทยดมนในคณธรรม จรยธรรม มวนย มจตสาธารณะ จตอาสา และมความรบผดชอบตอสวนรวม

4) พฒนาระบบการปองกนและควบคมโรคเฉพาะถน แกปญหาโรคพยาธใบไมตบ ในพนทเสยง อาท จงหวดขอนแกน สกลนคร รอยเอด หนองบวล าภ กาฬสนธ อ านาจเจรญ มหาสารคาม อดรธาน นครพนม และยโสธร โดยสงเสรมการเรยนรในการปองกนโรคพยาธใบไมตบใหแกประชาชน ทงในชมชนและเยาวชนในสถานศกษา ปรบเปลยนพฤตกรรมและคานยมในการบรโภคอาหารปรงสกจาก ปลาน าจดมเกลด ก าจดสงปฏกลจากชมชนบรเวณรอบแหลงน าอยางถกหลกสขาภบาล สรางเครอขาย

๑๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

โรงพยาบาลในการคดกรอง เฝาระวง วนจฉยและรกษาโรคพยาธใบไมตบและผปวยมะเรงทอน าด พรอมทงพฒนาระบบคดกรองกลมเสยงและระบบฐานขอมลเพอตดตามการท างาน

5) พฒนาโภชนาการแมและเดก โดยสงเสรมการบรโภคไอโอดนและใหความรแก พอแมหรอผดแลเดกในดานโภชนาการทเหมาะสม ตงแตเรมตงครรภ และวธการเลยงดเดกทเหมาะสม เพอกระตนการพฒนาเดกในชวง ๐-๓ ปแรก และยกระดบศนยพฒนาเดกเลกในชมชนและพนทหางไกลใหไดมาตรฐาน เพอเสรมสรางศกยภาพเดกกอนวยเรยน ใหมพฒนาการความพรอมทงทกษะสมอง รางกาย และสงคม

6) อ านวยความยตธรรม ลดความเหลอมล า โดยยกระดบการใหความชวยเหลอ ผมรายไดนอยและผดอยโอกาสดานกฎหมายและคดความ บรณาการการท างานรวมกนระหวางหนวยงานภาครฐและเครอขายภาคประชาชนในการแกไขขอพพาทในชมชนโดยสนตวธ และสรางการรบรกฎหมายเพอสรางภมคมกนในการปกปองตนเองไมใหตกเปนเหยอ

8.5.3 ยทธศาสตรท ๓ สร างความเขมแขงของฐานเศรษฐกจภายในควบค กบ การแกปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน

ป ๒๕๕๙ คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตวการผลตภาคเกษตรภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

145,538 ลานบาท

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 1.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 1.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 1.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 1.5

ขยายตวเฉลย รอยละ 1.5

ตอป สดสวนพนทปาไมตอพนทภาคตะวนออก เฉยงเหนอ

15.65 ลานไร สดสวนรอยละ

14.5 ตอพนทภาค

ไมต ากวา รอยละ 15.0 ตอพนทภาค

ไมต ากวา รอยละ 15.0 ตอพนทภาค

ไมต ากวา รอยละ 15.0 ตอพนทภาค

ไมต ากวา รอยละ 15.0 ตอพนทภาค

สดสวน ไมต ากวา

รอยละ 15.0 ตอพนทภาค

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาอาชพและรายไดของเกษตรกร โดยสรางความมนคงของเกษตรกรรายยอย โดยยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เกษตรทฤษฎใหม เกษตรทางเลอก เกษตรกรรมยงยน เกษตรแปลงใหญ เกษตรอตลกษณพนถน เกษตรปลอดภย เกษตรชวภาพ เกษตรแปรรป เกษตรอจฉรยะ และระบบนเวศการพฒนาการเกษตร สนบสนนการรวมกลมเกษตรกร พฒนาความเขมแขงขององคกรและสถาบนเกษตรกร พฒนาเครอขายวสาหกจชมชนหรอสหกรณการเกษตร พฒนาเกษตรกรรนใหมใหเปนมออาชพ สนบสนน การเขาถงแหลงเงนทนทเปนธรรม

2) พฒนาพนททงกลารองไหใหเปนแหลงผลตขาวหอมมะลคณภาพสง ในพนทจงหวดยโสธร สรนทร รอยเอด มหาสารคาม และศรสะเกษ รวมทงพนททมศกยภาพอน ๆ โดยปรบกระบวนการผลต ใหอยภายใตมาตรฐานเกษตรปลอดภย พฒนาหวงโซเกษตรอนทรยใหครอบคลมทกขนตอนการผลต พรอมทงขยายพนทเกษตรอนทรย โดยสงเสรมการผลตและแปรรปโดยใชนวตกรรม การยกระดบราคาสนคาเกษตรอนทรยใหแตกตางจากสนคาเกษตรทใชสารเคม และการพฒนาระบบการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย การสงเสรมกระบวนการตรวจรบรองแบบมสวนรวมในการตรวจสอบกนเองของสมาชกกลมผผลตและชมชน รวมทงการจดท าโซนนงระบบเกษตรอนทรยอยางเปนรปธรรม โดยน ารองในพนททมความพรอมและเหมาะสม

๑๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

และเชอมโยงไปสการทองเทยวเชงเกษตรหรอการทองเทยววถไทยเพอขยายฐานรายได พรอมทงจดท าฐานขอมลเกษตรอนทรย เพอเปนขอมลในการวางแผนการผลตทเหมาะสม สนบสนนการวจยและพฒนานวตกรรมใหมๆ ใหตอบสนองตลาดสนคาเพอสขภาพและการสงออก จดตงกองทนเกษตรอนทรย ตลอดจนมาตรการสงเสรมตลาดสเขยวในชมชนและทองถน สงเสรมเกษตรกรและกลมเกษตรกรจ าหนายสนคาผานชองทางพาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) ทงภายในประเทศและตางประเทศ

3) สงเสรมการปรบเปลยนไปสสนคาเกษตรชนดใหมตามศกยภาพของพนท (Zoning) และความตองการตลาด โดยสงเสรมการปลกพชผก ผลไม และไมดอก ในพนทจงหวดเลย หนองคาย บงกาฬ นครพนม ศรสะเกษ และอบลราชธาน โดยสนบสนนการปรบปรงพฒนาพนธ การตรวจรบรองมาตรฐานสนคาเกษตร การประชาสมพนธและการจดตงตลาดกลาง รวมทงสงเสรมการปลกพชสมนไพรส าคญทเปนสารตงตนในการแปรรปผลตสนคา ในพนทจงหวดสกลนคร มหาสารคาม เลย อ านาจเจรญ และอบลราชธาน ใหมปรมาณมากพอและมคณภาพตามระบบมาตรฐานการเกษตรตามความตองการของตลาดทงในและตางประเทศ และจดท าฐานขอมลพนทปลกพชสมนไพรเพอการบรหารจดการ และสงเสรมการเลยงโคเนอคณภาพสงในพนทจงหวดสกลนคร มกดาหาร นครพนม นครราชสมา สรนทร ชยภม บรรมย และอบลราชธาน และโคนม ในพนทจงหวดนครราชสมา ขอนแกน โดยสนบสนนการปรบปรงพนธ สงเสรมการปลกแปลงหญาและปรบปรงคณภาพอาหารสตว พฒนาเทคโนโลยการเลยงและทกษะเกษตรกร รวมทงการจดระบบมาตรฐานโรงฆาสตวใหไดมาตรฐานอตสาหกรรม (GMP) และเพมชองทางการจ าหนายและขยายตลาดไปสอาเซยน

4) สงเสรมและพฒนาเศรษฐกจฐานชวภาพ (Bio Economy) ใหเปนฐานรายไดใหมทส าคญของภาค โดยมงลงทนสรางเศรษฐกจบนฐานของการวจยและนวตกรรมระดบสง ในลกษณะสหวทยาการ ทใชทรพยากรฐานชวภาพ (พช สตว จลนทรย) รวมถงวสดเหลอทงทางการเกษตร ของเสยและน าเ สยจากโรงงานอตสาหกรรม ฟารมปศสตว และชมชน พฒนาตอยอดเปนผลตภณฑชวภาพทมมลคาสง กอใหเกดความกาวหนาและนวตกรรมในมตใหมๆ ทสงผลตอการปฏรปภาคเกษตร อาหาร สาธารณสขและการแพทย พลงงาน อตสาหกรรมเคม และภาคสงคม โดยพฒนาใหนครราชสมา ขอนแกน อบลราชธาน และสกลนคร เปนศนยกลางอตสาหกรรมเกษตรแปรรปและอาหารแบบครบวงจร สงเสรมการแปรรปสมนไพรในพนทจงหวดสกลนคร มหาสารคาม สรนทร อ านาจเจรญ และอดรธาน โดยพฒนาเทคโนโลยการผลตใหไดมาตรฐาน GMP พฒนาระบบรบรองผลตภณฑสมนไพรและสรางแบรนดเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและสงออก สงเสรมอตสาหกรรมใหมและธรกจแนวใหมในพนทกลมจงหวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง กลมจงหวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง 1 และตอนลาง 2 ดวยการพฒนาตอยอดจากวตถดบและของเหลอทงทางการเกษตร/อตสาหกรรม และฐานความหลากหลายทางชวภาพไปสผลตภณฑมลคาสง เชน ชวเภสชภณฑ อาหาร อาหารสตวในอนาคต โปรตนทางเลอก ผลตภณฑอนทรย พลาสตกชวภาพ (bio-plastic) สารสกดจากพชมลคาสง เอนไซมหรออาหารเสรมสขภาพจากจลนทรย เปนตน รวมทงสรางความมนคงทางพลงงานระดบชมชน จากการน าวตถดบในชมชน ของเหลอทงทางการเกษตร ขยะครวเรอน มาผลตเปนพลงงานเพอใชภายในครวเรอนหรอชมชน และสงเสรมการใชพลงงานหมนเวยนในระดบชมชน

5) สงเสรมและสนบสนนธรกจ SMEs ธรกจ Startup และวสาหกจชมชน ผลตสนคาอปโภคบรโภค ในพนทเชอมโยงระเบยงเศรษฐกจแนวตะวนออก -ตะวนตก ไดแก จงหวดชยภม ขอนแกน กาฬสนธ รอยเอด มกดาหาร เพอการสงออกสประเทศเพอนบาน โดยเนนอตสาหกรรมสเขยวและการใชวตถดบในพนท พฒนาผประกอบการ รวมทงสนบสนนความรดานกฎ ระเบยบทเกยวของ สงเสรมการเขาถง

๑๘

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

แหลงเงนทนทเปนธรรม การพฒนาชองทางการตลาดในตนทนทต าโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ เชน E-Commerce, E-Marketing เปนตน

6) ยกระดบมาตรฐานสนคากลมผาไหม ผาฝาย ผายอมคราม และสงเสรมพนททมศกยภาพใหกาวไปสการเปนศนยกลางแฟชนในระดบภมภาค อาท กาฬสนธ ขอนแกน ชยภม นครราชสมา สรนทร และสกลนคร เปนตน โดยสงเสรมการพฒนาคณภาพสนคา การออกแบบ และตราสญลกษณ พฒนาเทคโนโลยและงานศกษาวจยสรางนวตกรรมเพมมลคา พรอมทงพฒนาและยกระดบผลตภณฑชมชนอนๆ ยกระดบผประกอบการและนกออกแบบรนใหม ใหมทกษะ มความรความสามารถทงการออกแบบและ การจดการ เพอใหสนคามความหลากหลายและทนสมย สรางความเชอมโยงระหวางวสาหกจชมชนและวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมกบภาคอตสาหกรรม และสงเสรมการจบคธรกจเพอสรางโอกาสทางธรกจ

7) พฒนาเมองศนยกลางจงหวดเปนเมองนาอย โดยจดระบบสาธารณปโภคสาธารณปการทมคณภาพและใหเพยงพอตอความตองการของประชาชนและกจกรรมเศรษฐกจในเมอง จดระบบบรการสงคมทไดมาตรฐาน ทอยอาศยของผมรายไดนอย ใหความส าคญตอการผงเมอง การเพมพนทสเขยว ความสะอาด และดแลความปลอดภยของประชาชน และรกษาความสมดลของระบบนเวศ มงเนน การเพมประสทธภาพการใชพลงงาน และสนบสนนพลงงานสะอาด

8) อนรกษและสงเสรมการฟนฟทรพยากรปาไมใหคงความอดมสมบรณและรกษาความหลากหลายทางชวภาพของพนทตนน าและปาธรรมชาตทส าคญ ในพนทจงหวดเลย อดรธาน สกลนคร ชยภม นครราชสมา บรรมย สรนทร และศรสะเกษ โดยก าหนดและท าเครองหมายแนวเขตพนทปาอนรกษและพนทปานอกเขตอนรกษใหชดเจน สงเสรมประชาชนมสวนรวมในการฟนฟ ปลกปา และปองกนการบกรก เพอรกษาพนทปาตนน าและปองกนการชะลางพงทลายของดนรวมถงการอนรกษพนทชมน า

9) สงเสรมและสนบสนนการศกษาวจยเพอพฒนาความร เทคโนโลย นวตกรรมและความคดสรางสรรค ในการพฒนาภาค โดยใชประโยชนจากสถาบนการศกษา หนวยงานดานการวจยพฒนา ทกระจายตวอยในพนท สรางความเชอมโยงสถาบนการศกษา และภาคเอกชนเพอพฒนาเครอขายของอตสาหกรรมในลกษณะคลสเตอร สนบสนนสถาบนการศกษาหรอสถาบนวจย ใหมความพรอมดานโครงสรางพนฐานและบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม สงเสรมและสนบสนนการวจยในขนประยกตและทดลองเพมขน ทงการจดท าผลตภณฑตนแบบ การท าวจยตลาด การทดสอบผลตภณฑ และโรงงานน ารอง เพอใหสามารถแปลงงานวจยไปสการใชประโยชนในเชงพาณชยไดอยางเปนรปธรรมมากขน

8.5.4 ยทธศาสตรท 4 พฒนาการทองเทยวเชงบรณาการ

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน

ป ๒๕๕๙ คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 รายไดการทองเทยวภาคตะวนออก เฉยงเหนอ

73,893 ลานบาท

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 10.0

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 10.0

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 10.0

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 10.0

ขยายตวเฉลย รอยละ 10.0

ตอป

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาและสงเสรมการทองเทยวเชงประเพณวฒนธรรมในทกพนท โดยสงเสรมชมชนในการสรางสรรคกจกรรมหรอเทศกาลประจ าถนในแตละเดอนในพนทตางๆ โฆษณาประชาสมพนธแก

๑๙

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

นกทองเทยวทงชาวไทยและตางประเทศ เพอสรางการรบรสนคา บรการ แหลงทองเทยวทสะทอนอตลกษณของชมชน และเมองเกา ไดแก เมองเกาบรรมย เมองเกาพมาย เมองเกาสรนทร เมองเกานครราชสมา และเมองเกาสกลนคร พฒนาแบรนดและสอสารความแตกตางของชมชนตาง ๆ ในรปแบบการเลาเรอง (Storytelling) สงเสรมการขายแพกเกจการทองเทยวเพอกระตนการทองเทยวนอกฤดกาล สงเสรมการตลาดแบบมเปาหมายเฉพาะกลม เชน กลมผสงอาย กลมนกเรยนนกศกษา กลมผปฏบตธรรม กลมสภาพสตร เปนตน

๒) พฒนาและสงเสรมการทองเทยวอารยธรรมอสานใตในพนทจงหวดนครราชสมา บรรมย สรนทร ศรสะเกษ และอบลราชธาน โดยบรณาการจดการแผนทองเทยวในแตละจงหวดทดงจดเดนหรออตลกษณของแตละพนทมาสรางเสนทางทองเทยวเชอมโยงแหลงทองเทยวในเขตอารยธรรมอสานใต และเชอมโยงสประเทศลาว กมพชา และเวยดนาม เพอเพมระยะเวลาพ านกและคาใชจายเฉลยตอหวของกลมนกทองเทยวคณภาพทงชาวไทยและตางประเทศ พฒนาสนคาและบรการทมจดเดนหรออตลกษณทสรางจากทนทางวฒนธรรม เพอใหเกดความจดจ าและสรางความโดดเดน ลอกเลยนไดยาก พฒนาบคลากรและผประกอบการการทองเทยวใหเปนมออาชพ รกษามาตรฐานการใหบรการ จดท าแผนททองเทยวใหทองเทยวไดตลอดท งป พฒนาระบบโลจสตกสขนถายนกทอง เท ยวอย าง เปนระบบไปส แหล งทอง เท ยว ดแลความปลอดภยและสขลกษณะใหนกทองเทยว

๓) พฒนาและสงเสรมการทองเทยววถชวตลมน าโขง ในพนทจงหวดเลย หนองคาย บงกาฬ นครพนม มกดาหาร อ านาจเจรญ อบลราชธาน และสกลนคร และพฒนาเสนทางเชอมโยงแหลงทองเทยวกบประเทศเพอนบาน อาท สเหลยมวฒนธรรมลานชาง เลย-อดรธาน-หนองบวล าภ-หนองคาย-สปป.ลาว โดยพฒนาแหลงทองเทยว สนคาและบรการ ใหสอดคลองกบกระแสความนยมการทองเทยวเชงวฒนธรรมของสองฝงโขง พฒนากจกรรมการทองเทยวใหมความหลากหลาย อาท การทองเทยว/พกผอน ชมทศนยภาพและวถชวตลมแมน าโขง (Leisure/Lifestyle) การทองเทยวดวยจกรยานและการเดนทางแบบคาราวาน (Cycling/Caravan Tours) การทองเทยวเชงมหกรรม (Festivals/Events) เปนตน พฒนาถนนเชอมโยงระหวางแหลงทองเทยว พฒนาทาเรอและการทองเทยวทางน าใหไดมาตรฐานความปลอดภย สงเสรมการบรหารจดการทเกดจากชมชนเพอสรางงานและรายได เนนพฒนาผประกอบการดานการจดการและทกษะทางภาษาเพอรองรบนกทองเทยวตางชาตทเพมขน

๔) พฒนาและสงเสรมการทองเทยวยคกอนประวตศาสตร ในจงหวดขอนแกน กาฬสนธ อดรธาน หนองบวล าภ และชยภม โดยพฒนาแหลงทองเทยวและพพธภณฑใหเปนแหลงเรยนรเชงสรางสรรคและมชวต ออกแบบการจดแสดง จดนทรรศการ มลตมเดย หรอกจกรรมตางๆ ใหผชมมสวนรวม มความสนกรนรมยเสมอ (play and learn) ทงภาษาไทยและตางประเทศเพอขยายฐานนกทองเทยวทสนใจศกษาววฒนาการของภาคตงแตยคกอนประวตศาสตรจนถงปจจบน ปลกฝงใหเดกเขาพพธภณฑผานกจกรรมทศนศกษาของโรงเรยนและนนทนาการของครอบครว พฒนาสนคา/บรการ/ของทระลก ปรบปรง สงอ านวยความสะดวกในแหลงทองเทยวใหไดมาตรฐาน โฆษณาประชาสมพนธอยางตอเนอง พฒนาระบบขนสงสาธารณะเขาสแหลงทองเทยวเพอใหเขาถงไดงายและกลบมาไดบอยครง

๕) พฒนาและสงเสรมการทองเทยวเชงกฬาในพนทจงหวดบรรมย ศรสะเกษ นครราชสมา โดยสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรมกฬาใหครอบคลมทกมต เพอสรางมลคาเพมทงจาก การกฬาและธรกจทเกยวของ อาท ธรกจการแขงขนตางๆ การผลตอปกรณ/ชดกฬา/ของทระลก สนามแขงขน อาหารเสรมและเครองดม โรงแรม รานอาหาร การเดนทางและขนสง ประกนภย สถาบนพฒนากฬาอาชพ ทกระดบ เปนตน สงเสรมการศกษาในดานเวชศาสตรการกฬา วทยาศาสตรการกฬา และการบรหารจดการ

๒๐

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ธรกจกฬา เพอผลตบคลากรรองรบการขยายตวของอตสาหกรรมกฬา สนบสนนการจดมหกรรมกฬานานาชาต รวมทงสงเสรมกจกรรมทางการตลาดและการประชาสมพนธเพอสรางการรบรใหกบนกทองเทยว

๖) พฒนาและสงเสรมการทองเทยวธรรมชาตในจงหวดชยภม เลย นครราชสมา อบลราชธาน โดยสงเสรมการทองเทยวทค านงถงขดความสามารถในการรองรบของระบบนเวศเพอใหเกดความสมดลและยงยน มงเนนนกทองเทยวคณภาพเพอใหสอดคลองกบกจกรรมการทองเทยวทมงเนนใหเกดความคมคาตอประสบการณมากกวาการทองเทยวทคมคาเงน สนบสนนใหคนไทยเดนทางมาทองเทยวในพนทมากขน รวมทงใหความรนกทองเทยวในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

๗) พฒนาแหลงทองเทยวและส งอ านวยความสะดวกให ไดมาตรฐาน ดแล ความปลอดภยใหนกทองเทยว ประชาสมพนธการทองเทยว และพฒนาเสนทางการทองเทยวทเชอมโยง ในลกษณะเครอขายเพอกระจายนกทองเทยวจากเมองหลกไปสชมชนและทองถน เชอมโยงกจกรรม การทองเทยวระหวางภาคเอกชน กบชมชนและทองถน ทงในประเทศและกบประเทศเพอนบาน ทสอดคลองกบความตองการของนกทองเทยว รวมทงพฒนาทกษะฝมอบคลากรในภาคบรการและการทองเทยว จดฝกอบรมมคคเทศกดานภาษาตางประเทศ นอกจากนนพฒนาสนคา OTOP สนคาวสาหกจชมชน ของทระลก รานอาหาร ทพกใหมคณภาพด สงเสรมการทองเทยวเฉพาะกลมตามความสนใจของนกทองเทยว รวมถงระบบการจดการสงแวดลอมในแหลงทองเทยว

8.5.5 ยทธศาสตรท 5 ใชโอกาสจากการพฒนาโครงขายคมนาคมขนสงทเชอมโยงพนทเศรษฐกจหลกภาคกลางและพนทระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) เพอพฒนาเมอง และพนทเศรษฐกจใหม ๆ ของภาค

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน

ป ๒๕๕๙ คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการเจรญเตบโตเศรษฐกจของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

892,676 ลานบาท

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 3.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 3.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 3.5

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 3.5

ขยายตวเฉลย รอยละ 3.5

ตอป

แนวทางการพฒนา

1) เรงพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทเชอมโยงภาคกบพนทเศรษฐกจหลก ภาคกลางและพนทระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) ใหแลวเสรจตามแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต อาท แผนการพฒนารถไฟความเรวสง ชวงนครราชสมา-หนองคาย การพฒนาโครงขายรถไฟทางค ชวงขอนแกน-หนองคาย ชวงจระ-อบลราชธาน และโครงการทางหลวงพเศษระหวางเมองและทางพเศษ ชวงระเบยงเศรษฐกจ EWEC ดานตะวนออก

2) เรงพฒนาโครงขายระบบการคมนาคมขนสงภายในภาคใหเปนระบบทสมบรณ อาท การพฒนารถไฟสายใหม (บานไผ-นครพนม) โครงการพฒนาทาอากาศยาน ใหสามารถรองรบปรมาณความตองการเดนทางและขนสงสนคาทางอากาศทเพมขน (อดรธาน อบลราชธาน บรรมย รอยเอด นครราชสมา ขอนแกน เลย และสกลนคร) และขยายถนน ๔ ชองจราจรเพอเพมประสทธภาพทางหลวง

3) พฒนาเมองขอนแกนใหเปนเมองศนยกลางเศรษฐกจ การคา การลงทน การบรการสขภาพและศนยกลางการศกษา โดยจดท าแผนแมบทพนทศนยกลางความเจรญ เชน

๒๑

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

เขตอตสาหกรรมเชงนเวศ เขตนวตกรรม พนทอนรกษมรดกทางวฒนธรรม และพนทเปดโลง เปนตน พฒนาและปรบปรงโครงสรางพนฐานเชอมโยงกบระบบโครงสรางพนฐานหลกทเชอมโยงระหวางภาค เรงรดพฒนาระบบขนสงรางเบาเมองขอนแกน พรอมทงสงเสรมระบบขนสงสาธารณะในเมองใหเชอมโยงระหวางเมองและระบบขนสงอน

4) พฒนาพนทรอบสถานขนสงระบบรางในเมองทมศกยภาพทส าคญ อาท เมองขอนแกน เมองนครราชสมา และเมองอบลราชธาน โดยพฒนาพนทในรปแบบเมองกระชบ ใหมการใชประโยชนทดนแบบผสมผสานทงการท างาน การอยอาศย และการนนทนาการลอมรอบสถานขนสง และพฒนาพนทบรเวณเมองชายแดนทมศกยภาพ รวมทงบรเวณใกลพนทเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน อาท นครพนม หนองคาย มกดาหาร ใหมความพรอมส าหรบรองรบกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมทเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน และเปนศนยกลางความเจรญในการกระจายความเจรญไปยงพนทโดยรอบ

5) พฒนาอตสาหกรรมตอเนองจากการพฒนาระบบคมนาคม โดยพฒนาและยกระดบความเชยวชาญของผประกอบการอตสาหกรรมซอมบ ารงและผลตชนสวนอากาศยานและระบบราง ทไดมาตรฐานและเปนทยอมรบในระดบสากล พฒนาก าลงแรงงานและนวตกรรม เพอเตรยมพรอมรองรบ การพฒนาอตสาหกรรมการบนในจงหวดนครพนม อตสาหกรรมระบบรางในจงหวดขอนแกน และพฒนาสถานขนสงสนคาในจงหวดขอนแกน นครราชสมา และอดรธาน

8.5.6 ยทธศาสตรท 6 พฒนาความรวมมอและใชประโยชนจากขอตกลงกบประเทศ เพอนบานในการสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจตามแนวชายแดนและแนวระเบยงเศรษฐกจ

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน

ป ๒๕๕๙ คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 มลคาการคาชายแดนภาคตะวนออก เฉยงเหนอ

273,510 ลานบาท

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 20.0

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 20.0

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 20.0

ขยายตว ไมต ากวา

รอยละ 20.0

ขยายตวเฉลย รอยละ 20.0

ตอป

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาดานชายแดน โดยพฒนาโครงสรางพนฐานบรเวณดานศลกากรใหเพยงพอ สนบสนนการจดการดานพรมแดนแบบเบดเสรจ CIQ (Customs/Immigration/Quarantine) ใหไดมาตรฐานสากล เรงเชอมตอระบบสารสนเทศภายในและระหวางหนวยงานเพอสามารถใหบรการ ณ จดเดยว (National Single Window) เพมอตราก าลงเจาหนาทใหเพยงพอ พฒนาสงอ านวยความสะดวกบรเวณจดผอนปรนการคาชายแดนทมศกยภาพ

2) พฒนาโครงสรางพนฐานเชอมโยงชายแดน โดยเรงกอสรางสะพานมตรภาพไทย-ลาว แหงท ๕ (บงกาฬ-ปากซน) พฒนาเสนทางใหมเชอมโยงบงกาฬ-อดรธาน และรถไฟความเรวสง เพอเชอมโยงโครงขายเสนทางคมนาคมระหวางไทย ลาว เวยดนาม และจน ใหมความสะดวก ประหยดเวลาและคาใชจาย ในการเดนทาง

3) พฒนาพนท เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน มกดาหาร นครพนม และหนองคาย เพอเสรมสรางศกยภาพในการลงทนและสรางความรวมมอกบประเทศเพอนบานในการพฒนา

๒๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

เศรษฐกจชายแดน พรอมทงเรงรดการด าเนนงานโครงการและมาตรการส าคญในเขตเศรษฐกจพเศษ ใหมความพรอมดานโครงสรางพนฐาน และบรการ CIQ ทไดมาตรฐานสากล

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอทสอดคลองกบแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต

๙.๑ ยทธศาสตรท ๑ บรหารจดการนาใหเพยงพอตอการพฒนาเศรษฐกจและคณภาพชวตอยางยงยน

๙.1.1 โครงการพฒนาระบบนาชมชนเพอเกษตรยงชพนอกเขตชลประทาน สภยแลง สาระสาคญ ความตองการใชน าในภาคเกษตร โดยเฉพาะในพนทนอกเขต

ชลประทาน ยงขาดแคลนน าอยและเปนปญหาความมนคงทางสงคม จ าเปนตองมแนวทางโครงการรองรบตอการท าเกษตรยงชพในพนทนอกเขตชลประทานในรปแบบตางๆ โดยการพฒนาแหลงน าขนาดเลกและระบบกระจายน า การฟนฟแหลงน าธรรมชาต การพฒนาแหลงน าบาดาลขนาดใหญและการเตมน า การสนบสนนการใชน าบาดาลเพอการเกษตร การขดสระน าในไร และการอนรกษดนและน าในพนททไมมศกยภาพการพฒนาแหลงน า โดยตองจดท าเปนแผนบรณาการ 5 ป จะเนนด าเนนการในพนทการแกไขปญหาอทกภยและภยแลงเชงพนทอยางเปนระบบ (Area base) โดยเฉพาะภาคตะวนออกเฉยงเหนอทไมมศกยภาพการพฒนาชลประทาน เพอชวยแกปญหาภยแลงใหหมบานนอกเขตชลประทานสามารถท าเกษตรยงชพได ไมนอยกวารอยละ50 ของจ านวนหมบานทขาดแคลนน าหนาแลง สอดคลองกบยทธศาสตรเพอความมนคงและการปฏรป

หนวยงานดา เนนงานหลก ส านกงานทรพยากรน า แห งชาต กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๙.1.2 โครงการการพฒนาแหลงนาเพอการเกษตรและการสรางระบบสงนาทครอบคลมและทวถงพนทชลประทานและนอกเขตชลประทาน สาระสาคญ จดท าแผนการพฒนาแหลงน า และพนทรบน าเพอการเกษตร พฒนา

แหลงน าตลอดจนสงเสรมการบรหารจดการน าในพนทแบบมสวนรวมของชมชน เพอยกระดบประสทธภาพการใชน า และผลตภาพของน าเพอการเกษตร

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรและสงแวดลอม กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๙.๒ ยทธศาสตรท ๒ แกปญหาความยากจนและพฒนาคณภาพชวตผมรายไดนอยเพอลด ความเหลอมลาทางสงคม

๙.2.1 โครงการสงเสรมบทบาทพอแม เพอเตรยมความพรอมกอนการตงครรภ ระหวาง การตงครรภและการเลยงบตร สาระสาคญ การพฒนาศกยภาพและความรอบรดานอนามยเจรญพนธแกพอแม

คมอการเตรยมความพรอมใหแกพอแมกอนการตงครรภ สงเสรมอนามยและเดก

๒๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตงแตเรมตงครรภ สงเสรมการเกดอยางมคณภาพและการเลยงดบตร สนบสนน การเลยงลกดวยนมแม การสงเสรมการใหสารอาหารทจ าเปนตอสมองเดก พฒนาระบบสารสนเทศหรอพฒนานวตกรรม โปรแกรมในการสนบสนนการดแลสขภาพระหวางตงครรภและการเลยงดบตร

หนวยงานดา เนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน และหนวยงานทเกยวของ

๙.2.๒ โครงการปลอดพยาธใบไมตบและมะเรงทอนาด สาระสาคญ การก าจดปญหาโรคพยาธใบไมตบและมะเรงทอน าดของประชาชนทง

ในกลมทวไป กลมเสยง และกลมผปวย สงเสรมใหประชาชนไดเขาถงบรการสาธารณสขไดรบการดแลอยางทวถง รวมทงการเฝาระวงปองกนควบคมโรคพยาธ ใบไมตบมะเรงทอน าดการคดกรองพยาธใบไมตบมะเรงทอน าด การสรางความรอบรทางสขภาพและจดกจกรรมรณรงคโรคพยาธใบไมตบและมะเรงทอน าดในเดก เยาวชน ประชาชน ชมชนอยางตอเนอง และการดแลผปวยมะเรงทอน าดอยางเปนระบบและใหเกดการบรณาการ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ

๙.๓ ยทธศาสตรท ๓ สรางความเขมแขงของฐานเศรษฐกจภายในควบคกบการแกปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๙.3.1 แผนงานการพฒนาศกยภาพของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหม (Smart Farmer) สาระสาคญ เพมขดความสามารถของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหมทมทกษะใน

การประกอบการ สามารถเขาถงและใชขอมลขาวสารและความรทงทางดานเทคโนโลย การจดการและการตลาด มทกษะความร ความสามารถในดานบญช การผลต การควบคมตนทนการเพมประสทธภาพการผลต และจดการคณภาพผลผลตของตน และสามารถเขาถงชองทางการตลาดทหลากหลายได โดยมกลมเปาหมายทงทายาทเกษตรกร เกษตรกรในปจจบน และคนกลมใหมทจะเขาสภาคเกษตรในอนาคต รวมถงการสงเสรมใหเกษตรกรสามารถพฒนาการจดการคณภาพใหไดมาตรฐานสนคาเกษตร (GAP) มาตรฐานการผลตและแปรรป (GMP) และมาตรฐานอนในระดบสากล

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

๙.3.2 แผนงานสงเสรมการผลตและสรางมลคาเพมสนคาเกษตรอตลกษณพนถนทมศกยภาพทางการตลาด สาระสาคญ สงเสรมการผลตสนคาเกษตรอตลกษณพนถนอยางครบวงจรตลอดหวงโซ

การผลต โดยอาศยการใชประโยชนจากการสรางภาพลกษณและเรองราวของสนคา

๒๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ในแตละชมชนหรอพนท รวมถงการใชจดเดนของสนคาเกษตรพนถนและภมปญญาทองถนของไทย การสรางความแตกตางของสนคาเกษตร การรบรองขนทะเบยน สงบงชทางภมศาสตร และการพฒนาสนคาเกษตรทมเอกลกษณประจ าถนใหมคณภาพเปนทยอมรบของผบรโภค น าไปสการผลตและแปรรปเปนผลตภณฑทมคณคาและเอกลกษณเฉพาะ ตลอดจนการพฒนางานวจย เทคโนโลยและนวตกรรมเพอสนบสนนการเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตร การสงเสรมอาชพและเพมมลคา และการรวมกลมและสรางเครอขายการผลตและการตลาดของแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงมหาดไทย

๙.3.3 แผนงานพฒนาโอกาสทางการตลาดใหกบสนคาเกษตรอตลกษณพนถน สาระสาคญ พฒนาและขยายตลาดทงในประเทศและตางประเทศ ผานเทคโนโลย

และนวตกรรม รวมถงเครองมอในการสอสารและประชาสมพนธไปถงผบรโภค เพอสงเสรมและขยายชองทางการตลาดทงภายในประเทศ และการสงออกสตลาดตางประเทศ ตลอดจนสนบสนนและสงเสรมชมชนในการพฒนาพนทหรอน าเสนอผลตภณฑทเปนเอกลกษณของพนท รวมถงวถชวตและวฒนธรรมการเกษตร เพอเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรทเชอมโยงกบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคของแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงพาณชย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงการทองเทยวและกฬา

๙.๓.๔ แผนงานพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานความปลอดภยสนคาเกษตรและอาหารใหเปนทยอมรบในตลาดทงในและตางประเทศ สาระสาคญ เพอใหเกดการพฒนาและยกระดบคณภาพมาตรฐานความปลอดภยสนคา

เกษตรและอาหาร ตลอดจนระบบการตรวจสอบ และระบบการตรวจสอบยอนกลบใหเปนทยอมรบ เพอสรางความเชอมนในการบรโภคในตลาดทงในประเทศและตางประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสข

๙.๓.๕ แผนงานพฒนาและสงเสรมการผลตสนคาเกษตรและอาหาร ใหเขาสระบบมาตรฐานความปลอดภย สาระสาคญ เพอสนบสนน สงเสรม และก ากบดแลใหการผลตสนคาเกษตรและ

อาหารเขาสระบบมาตรฐานความปลอดภย โดยใชมาตรการสนบสนนและสงเสรมการผลต รวมทงการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานการผลตสนคาเกษตร เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการสนคาเกษตรตลอดสายการผลตใหมคณภาพมาตรฐานตามความตองการของตลาด ควบคไปกบการสงเสรมดานการตลาดทตระหนกถงการบรโภคสนคาเกษตรและอาหารทปลอดภย

๒๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.๓.๖ แผนงานสนบสนนและยกระดบการผลตใหเขาสมาตรฐานเกษตรอนทรย สาระสาคญ พฒนาตอยอดการผลตใหเขาสมาตรฐานเกษตรอนทรยและก ากบดแล

ใหการผลตเปนไปตามมาตรฐานเกษตรอนทรยอนเปนทยอมรบ ควบคกบการสงเสรมดานการตลาดเกษตรอนทรย เพอสรางโอกาสทางการตลาด ทงในประเทศและตางประเทศ โดยสงเสรมการผลตสนคาเกษตรตามมาตรฐานระบบการผลตเกษตรอนทรย รวมถงการตรวจตดตาม ตรวจรบรองฟารมทผานการรบรองระบบฯ และเพมจ านวนฟารม พนทใหมใหเขาสระบบการผลตเกษตรอนทรยเพมขน ควบคกบสงเสรมการท าเกษตรอนทรยวถพนบานและยกระดบเกษตรกรเขาสระบบมาตรฐานเกษตรอนทรยระดบสากล ตลอดจนก าหนดมาตรการสนบสนนจงใจ และการสนบสนนกลไกทางการตลาดทเออตอการปรบระบบการผลตเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงมหาดไทย

๙.3.๗ แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ สาระสาคญ สงเสรมการผลตและแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ โดยประยกตใช

องคความรและนวตกรรมจากภมปญญาทองถน เทคโนโลยสะอาด เทคโนโลยวสด นาโนเทคโนโลย และเทคโนโลยตาง ๆ เพอใหเกดการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ ตลอดจนมการสงเสรมการท าเกษตรกรรมทค านงถงระบบนเวศ เปนมตรกบสงแวดลอม และการสงเสรมการแปรรปเปนผลตภณฑทใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพดานพช สตว และเชอจลนทรย รวมทงการน าวสดเหลอทงทางการเกษตรมาใชประโยชนในภาคอตสาหกรรมและพลงงานทเกยวเนองกบชวภาพ เพอสรางคณคาและมลคาเพมใหกบสนคาเกษตรและผลตภณฑ อนจะกอใหเกดมลคาทางเศรษฐกจบนฐานทรพยากรชวภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.3.๘ แผนงานพฒนาผประกอบการเกษตรและผลตภณฑสนคาเกษตรจากฐานทรพยากรชวภาพ สาระสาคญ การพฒนาการจดการผลผลตและผลตภณฑจากฐานทรพยากรชวภาพ

โดยยกระดบใหเกษตรกรเปนผประกอบการ SME เกษตรบนฐานทรพยากรชวภาพและภมปญญาทองถนทมอตลกษณเฉพาะของแตละทองถนและภมนเวศ

หนวยงานดาเนนงานหลก สถาบนพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ (องคการมหาชน) กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๒๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๙.3.๙ แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรใหมคณภาพมาตรฐาน และยกระดบไปสผลตภณฑคณภาพสง สาระสาคญ ประยกตใชเทคโนโลยไปสการผลตในเชงพาณชยใหกบเกษตรกร

กลมเกษตรกร หรอชมชน ทจะใชวตถดบทางการเกษตรในการแปรรปสรางมลคาไปสสนคาเกษตรแปรรป สนคาเกษตรขนสงทมคณคาเฉพาะ รวมถงตอยอดไปสผลตภณฑคณภาพสง โดยการพฒนาสงเสรมผลกดนใหเกษตรกรรวมกลมแปรรปสนคาเกษตรไปสความเปนผประกอบการแบบมออาชพ เพอสรางมลคาเพมของสนคา มกระบวนการผลตทมคณภาพมาตรฐาน การน าเทคโนโลยและนวตกรรม การแปรรปสงเสรมใหกบกลมเกษตรกร การพฒนาผลตภณฑและบรรจภณฑ และเชอมโยงสอดคลองกบความตองการของตลาด

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.3.1๐ แผนงานสงเสรมการรวมกลมเกษตรกร สาระสาคญ เพอใหมกลไกสนบสนนและผลกดนการรวมกลมเกษตรกรหรอสถาบน

เกษตรกรในการรวมกนพฒนาการผลต การแปรรป และการตลาด รวมทงสามารถบรหารจดการในเชงธรกจแบบครบวงจรได ซงจะเปนปจจยสนบสนนไปสการเปนธรกจหรอวสาหกจเพอชมชน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๙.3.1๑ แผนงานวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม สาระสาคญ วจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการเกษตร ตลอดจนภมปญญาและ

องคความรทน าไปสการเพมประสทธภาพและพฒนากระบวนการผลตและการแปรรปทสามารถน าไปประยกตใชไดจรงในเชงพาณชย รวมถงการวจยพฒนาสนบสนนในดานตางๆ ทจะเปนประโยชนตอการวางแผนปองกนและรบมอกบผลกระทบทอาจจะเกดขน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

๙.3.1๒ แผนงานพฒนาคณภาพมาตรฐานสนคาเกษตรและผลตภณฑ สาระสาคญ ยกระดบคณภาพมาตรฐานและการยอมรบของผบรโภค ทงในประเทศ

และตางประเทศ ซงตองมการพฒนาทงตวมาตรฐาน กระบวนการตรวจรบรอง และการตรวจสอบยอนกลบ ใหเกษตรกรสามารถเขาถงไดอยางกวางขวางและไมเปนภาระตนทนการผลต โดยสนบสนนกระบวนการผลตสนคาเกษตรและผลตภณฑของเกษตรกร กลมเกษตรกรใหไดผลผลตทมคณภาพมาตรฐาน เพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร ตลอดจนพฒนาระบบกระบวนการรบรองใหมความรวดเรว และระบบการตรวจสอบยอนกลบ เพอใชในการตดตามตรวจสอบทตนทาง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๒๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๙.3.1๓ แผนงานสงเสรมดานการตลาดสนคาเกษตรและผลตภณฑ สาระสาคญ เพอใหเกษตรกรสามารถน าผลผลตทางการเกษตรและผลตภณฑเขาถง

ชองทางการตลาดในระดบตาง ๆ ผานการประชาสมพนธ การแสดงสนคา ควบคไปกบการใชเครองมอและเทคโนโลยเพอการเขาถงตลาดโดยตรงกบผบรโภค

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๙.3.1๔ แผนงานพฒนาและยกระดบอตสาหกรรมชวภาพ สาระสาคญ เนนสงเสรมการน าเทคโนโลยและนวตกรรมมาใชเพอเพมประสทธภาพ

ของกระบวนการผลตส าหรบอตสาหกรรมชวภาพ และพฒนาตอยอดอตสาหกรรมชวภาพเปนผลตภณฑตาง ๆ โดยสรางมลคาเพมจากวตถดบชวภาพ รวมถง การพฒนาระบบจดการเทคโนโลยและทรพยสนทางปญญาทางชวภาพ รวมทงสงเสรมผประกอบการอตสาหกรรมชวภาพในการสรางนวตกรรม ใหค าแนะน าและสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยรวมกนระหวางผประกอบการ สถานศกษา และหนวยงานวจยของภาครฐ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.3.1๕ แผนงานการพฒนาอตสาหกรรมอากาศยาน สาระสาคญ เพอจดท าแนวทางการพฒนาเพอเพมขดความสามารถของศนยซอม

บ ารงอากาศยาน เพมประสทธภาพอตสาหกรรมผลตชนสวน ใหสามารถรองรบ ความตองการและปรมาณการคมนาคมทางอากาศในประเทศและตางประเทศ รวมทงอากาศยานทใหบรการในภมภาค และการเสรมสรางและพฒนาบคลากรใหมประสทธภาพและพฒนาบคลากรใหเพยงพอและไดมาตรฐานสากลรองรบการพฒนาอตสาหกรรมอากาศยานในอนาคต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงอตสาหกรรม และบรษท การบนไทยจ ากด (มหาชน)

๙.3.1๖ แผนงานการพฒนาอตสาหกรรมระบบราง สาระสาคญ พฒนาโครงสรางพนฐานทใชในการวเคราะหทดสอบ มาตรฐาน

สนบสนนการวจยและพฒนา การถายทอดเทคโนโลย รวมถงศกษาการจดตงสถาบนวจยและพฒนานวตกรรม เทคโนโลยระบบราง เพอสงเสรมใหผประกอบการสามารถซอมบ ารงโครงสรางพนฐาน รถไฟฟา รถจกรและลอเลอน ลดการพงพาเทคโนโลยจากตางประเทศ รวมถงการพฒนาอตสาหกรรมระบบรางและอตสาหกรรมทเกยวเนองภายในประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงคมนาคม และผประกอบการภาคเอกชน

๙.3.1๗ โครงการการจดการปาไมและพนทสเขยวเพอการอนรกษอยางยงยน สาระสาคญ สงเสรมการบรหารจดการปาไมเชงพนท ฟนฟระบบนเวศปาไมและ

พนทสเขยวตามธรรมชาตทเสอมโทรม สงเสรมการใชประโยชนพนทปาไมและพนท

๒๘

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

สเขยวตามธรรมชาตใหเหมาะสม รวมถงการบรหารจดการเชงพนท โดยการน านวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมมาประยกตใชในการหยดยงการท าลายปา และมการบรณาการรวมกนทกหนวยงานเพอใหเกดการอนรกษอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๙.๔ ยทธศาสตรท 4 พฒนาการทองเทยวเชงบรณาการ

๙.4.1 โครงการสงเสรมการทองเทยวเชอมโยงแหลงประวตศาสตร วถชวตชมชน สาระสาคญ พฒนาและสงเสรมการทองเทยวเชอมโยงทางประวตศาสตรวฒนธรรม

ประเพณและวถชมชน โดยเนนการเชอมโยงแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร เมองมรดกโลก โบราณสถาน ทสอดคลองกน เชน การจดรายการเสนทางทองเทยวตามรอยประวตศาสตร อทยานประวตศาสตร ชมอารยธรรมโบราณสถานทตาง ๆ อนสาวรย อนสรณสถาน สงปลกสรางทมคณคา และความส าคญทางประวตศาสตรและวฒนธรรม รวมทงพฒนากจกรรมและบรการ และการทองเทยวรปแบบใหมใหกบนกทองเทยว เชน การทองเทยวเชงเกษตร การทองเทยวโดยชมชน การทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยววถพทธ เปนตน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงวฒนธรรม และองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (อพท.)

๙.4.2 โครงการพฒนาเสนทางการทองเทยวเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและประเทศสมาชกอาเซยน สาระสาคญ ปรบปรงโครงสรางพนฐาน ระบบสาธารณปโภค และระบบขนสง

สาธารณะ สงอ านวยความสะดวกในการผานแดน จดแวะพกรถ เชอมโยงกบ แหลงทองเทยวและกจกรรมของชมชนตลอดเสนทางการทองเทยว เพออ านวย ความสะดวกและสรางความประทบใจแกนกทองเทยว

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงคมนาคม

๙.4.3 โครงการยกระดบความปลอดภยดานการทองเทยว สาระสาคญ สงเสรมมาตรการการสรางความปลอดภยจากการทองเทยวทางถนน

ทางน า รวมถงมาตรการปองกนจากการถกหลอกลวงเอารดเอาเปรยบของนกทองเทยว สรางเครอขายอาสาสมครในระดบชมชน สงเสรมใหคนในชมชนรวมเปนเจาภาพทด ตลอดจนมแนวทางในการใหความชวยเหลอเยยวยานกทองเทยวและการสรางความรวมมอในการบรหารจดการวกฤตการณดานการทองเทยวไทย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงการทองเทยวและกฬา ส านกงานต ารวจแหงชาต

๙.๕ ยทธศาสตรท 5 ใชโอกาสจากการพฒนาโครงขายคมนาคมขนสงทเชอมโยงพนทเศรษฐกจหลกภาคกลางและพนทระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) เพอพฒนาเมอง และพนทเศรษฐกจใหม ๆ ของภาค

๒๙

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๙.5.1 แผนงานจดระเบยบและพฒนาเมองศนยกลางทางเศรษฐกจ สาระสาคญ จดท าแผนแมบทพนทศนยกลางความเจรญตามความเหมาะสมของ

พนทของแตละเมอง และจดท าแผนการใชประโยชนทดนของศนยเศรษฐกจ แหลง ทอยอาศยและพนทเฉพาะในเมอง พฒนาระบบขนสงมวลชนขนาดใหญเพอใหเปนระบบการสญจรหลกของคนในเมอง พฒนาโครงสรางพนฐานดานโทรคมนาคม ส อสาร และดจทลท ทนสมย เ พอสร างบรรยากาศใหพร อมตอการลงทน ดานนวตกรรมและดจทลและน าเทคโนโลยมายกระดบคณภาพชวตของประชาชน ในเมอง และเพมพนทสาธารณะตอประชากร โดยเนนความสอดคลองกบอตลกษณ ความหลากหลาย และศกยภาพของเมองบนพนฐานของการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม โดยชวงปท 1-5 พฒนาเมองขอนแกน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการคลง กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๙.๕.๒ แผนงานพฒนาพนทรอบสถานขนสงมวลชนขนาดใหญ สาระสาคญ พฒนาพนทโดยรอบสถานขนสงมวลชนขนาดใหญ ในรปแบบเมอง

กระชบ โดยใหมการใชประโยชนทดนแบบผสมผสานทงการท างาน การอยอาศย และการนนทนาการลอมรอบสถานขนสงทมคณภาพสง เพอน าไปสความเปนชมชน/เมองนาอย โดยในระยะแรกจะพฒนาพนทรอบสถานรถไฟความเรวสงสายภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลง (กรมธนารกษ) ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

๙.5.๓ แผนงานการพฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมองหลกในภมภาค สาระสาคญ พฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของ

เมองหลกในภมภาค ไดแก นครราชสมา ขอนแกน และอบลราชธาน หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย

๙.๖ ยทธศาสตรท 6 พฒนาความรวมมอและใชประโยชนจากขอตกลงกบประเทศเพอนบาน ในการสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจตามแนวชายแดนและแนวระเบยงเศรษฐกจ

๙.6.1 แผนงานพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน สาระสาคญ เพอกระจายความเจรญสภมภาค เพมรายไดและคณภาพชวต ของ

ประชาชนในพนท รวมทงแกปญหาความมนคงบรเวณชายแดน โดยมพนทเปาหมายของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก มกดาหาร หนองคาย และนครพนม

๓๐

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

หนวยงานดาเนนการหลก ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงการคลง กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๕)

ฉบบทบทวน

เสนอตอคณะกรรมการบรณาการนโยบายพฒนาภาคภ.)

มนาคม 2562

- ราง -

สารบญ

หนา

๑. สภาพทวไป ๑ ๑.๑ ทตง ๑

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ ๑

๑.๓ ภมอากาศ ๑

๑.๔ การใชประโยชนทดน ๑

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต ๑

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒ ๒.๑ การคมนาคมขนสงทางบก ๒

๒.๒ การคมนาคมขนสงทางนา ๓

๒.๓ การคมนาคมขนสงทางอากาศ ๓

๒.๔ ดานชายแดน ๓

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางดาเนนการในภาค ๓

๒.๖ บรการสาธารณปโภค ๔

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๔ ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ ๔

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา ๖

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน ๑๐

๔. ประชากรและสงคม ๑๐ ๔.๑ ประชากร ๑๐

๔.๒ แรงงาน ๑๒

๔.๓ การศกษา ๑๓

๔.๔ สาธารณสข ๑๓ ๔.๕ ความปลอดภยในชวตและทรพยสน ๑๔ ๔.๖ ความอบอนในชวตครอบครว ๑๕ ๔.๗ สถานการณความยากจน ๑๕

หนา

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๑๕ ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๕

๕.๒ สถานการณภยพบต ๑๗

๖. พนทกรงเทพมหานคร ๑๘

๗. สภาวะแวดลอม ๑๙ ๗.๑ จดแขง ๑๙

๗.๒ จดออน ๒๐

๗.๓ โอกาส ๒๑

๗.๔ ภยคกคาม ๒2

๘. ปญหาและประเดนทาทาย ๒๒

๙. แนวคดและทศทางการพฒนา ๒๒ ๙.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร ๒๓

๙.๒ วตถประสงค ๒๓

๙.๓ เปาหมายและตวชวด ๒๓

๙.๔ ตวชวดและคาเปาหมาย ๒๔

๙.๕ ยทธศาสตรการพฒนา ๒๔

๑๐. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร 30 ทสอดคลองกบแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๕)

๑. สภาพทวไป

๑.๑ ท ต ง ภาคกลางประกอบด วย ๑๗ จ งหว ด ได แก สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา สระบร ลพบร อางทอง สงหบร ชยนาท นครปฐม ราชบร กาญจนบร สพรรณบร สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร และประจวบครขนธ และพนทกรงเทพมหานคร มอาณาเขตตดตอกบเมยนมาดานตะวนตก ดานเหนอ ตดกบจงหวดอทยธาน นครสวรรค เพชรบรณ ดานใตตดกบจงหวดชมพร สวนทศตะวนออกตดกบจงหวดนครราชสมา นครนายก ฉะเชงเทรา และอาวไทย

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ มพนทรวม ๔๑.๑๕ ลานไร หรอรอยละ ๑๒.๘ ของประเทศ เมอรวมพนทกรงเทพมหานครมพนท ๔๒.๑๒ ลานไร หรอรอยละ ๑๓.๑ ของประเทศ ภมประเทศแบงออกเปน ๓ ลกษณะ คอ ดานตะวนตกเปนพนทสงบรเวณเทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศรเปนแนวยาวไปทางใตตามแนวพรมแดน ตอนกลางเปนทราบลมแมนาทเกดจากการทบถมของดนตะกอนทแมนาเจาพระยาและแมนาสาขาตางๆ พดพามา สภาพดนมความอดมสมบรณสง และตอนลางเปนพนทราบและทราบชายฝงทะเล

๑.๓ ภมอากาศ ภาคกลางมภมอากาศแบบทงหญาเมองรอน มฝนตกปานกลาง มลมมรสมตะวนตกเฉยงใตพดพาความชมชนมาจากทะเลอนดามนมาสภาคกลาง แตเนองจากเทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศร ซงทอดตวในแนวเหนอ-ใตทางดานตะวนตกของภาคจงเปนแนวบงลมมรสม ทาให พนทหลงเขามฝนตกนอย ปรมาณนาฝนเฉลย ประมาณ ๑,๕๐๐ มลลเมตรตอป

๑.๔ การใชประโยชนทดน ในป ๒๕๕๙ จากพนทรวม ๔๑.๑๕ ลานไร จาแนกเปนพนทปาไม ๑๓.๙๑ ลานไร หรอรอยละ ๓๓.๘ พนททาการเกษตร ๑๘.๐๒ ลานไร หรอรอยละ ๔๓.๘ และพนทใชประโยชนอนๆ ๙.๖๓ ลานไร หรอรอยละ ๒๓.๔ ของพนทภาค

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต

1.5.1 ดน ดนทพบสวนใหญในบรเวณทราบภาคกลาง มลกษณะเปนดนลมนาหรอดนตะกอนทแมนาเจาพระยา ปาสก และ แมกลอง พาตะกอนโคลนตมและทรายจากบรเวณทสงโดยรอบมาทบถมอยในบรเวณแองลมนาเปนเวลานาน และยงพดพาตะกอนใหมมาทบถมอยตลอดเวลา จากบรเวณทเคยอยใตระดบนาทะเลจนกลายเปนทราบ ดนดอนสามเหลยมปากนาและบรเวณทราบนาทวมถงมายงเขตทงราบเจาพระยา สภาพดนในภาคกลางมคณสมบตทแตกตางกนดงน ดนเหนยวด ากรงเทพ เปนดนทมเนอละเอยดเหมาะทจะใชเพาะปลกขาวหรอ

๒

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ยกรองปลกมะพราวได ดนเหนยวองครกษ เปนดนเปรยวทควรใชเปนเขตทอยอาศยหรอพนทเพอทา การอตสาหกรรม เปนลกษณะของดนทไมสมบรณ ไดแก ดนในจงหวดพระนครศรอยธยา เปนตน ดนรวนก าแพงแสน เปนดนบรเวณขอบของทราบภาคกลางใชปลกพชไรด และ ดนเหนยวทาจน พบในเขตทตดตอ กบทะเล หากยกรองใหสงขนสามารถปลกมะพราว ผก หรอไมผลอนๆ หรอใชพนทเลยงกง เลยงปลาหรอทานาเกลอ

1.5.2 แหลงน า ภาคกลางมลมนาทสาคญ ๗ ลมนา คอ ลมนาเจาพระยา ลมนาสะแกกรง ลมนาปาสก ลมนาทาจน ลมนาแมกลอง ลมนาเพชรบร และลมนาชายฝงทะเลตะวนตก โดยแมนาทสาคญ ในภาคกลาง ไดแก (๑) แมนาเจาพระยา แยกสาขาออกเปนแมนา ๓ สาย คอ แมนาทาจน แมนานอย และ แมนาลพบร (๒) แมนาปาสก (๓) แมนาแมกลอง และ (๔) แมนาเพชรบร

1.5.3 ปาไม ป ๒๕๖๐ มพนทปาไม ๑๓.๙๒ ลานไร คดเปนรอยละ ๓๓.๘ ของพนทหรอ รอยละ ๑๓.๖ ของพนทปาทงประเทศ ลกษณะของปาไมในภาคกลางสวนใหญเปนปาเบญจพรรณ ลกษณะทวไปเปนปาโปรง พนทปาไมไมรกทบ โดยมไมทมคณคาทางเศรษฐกจหลายชนด ไดแก ไมสก ไมมะคา และยงมปาไมประเภทอนๆ ดวย เชน ปาดงดบชน ขนอย ในทราบหรอบนภเขาทระดบความสงไม เกน ๖๐๐ เมตร จากระดบนาทะเล ปาชายเลน มกพบขนอยบรเวณชายฝงทะเล ปากแมนาลาคลอง และบรเวณรอบเกาะ ทมสภาพเปนดนเลน และปาชายหาด ปาทขนคลมดนหรอเนนทรายชายฝงทะเลทยกตวจนนาทวมไมถง

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค 2.1 การคมนาคมขนสงทางบก

๒.๑.๑ โครงขายถนน มเสนทางถนนสายหลกขนาดไมตากวา ๔ ชองจราจรเชอมโยงทกจงหวดและโครงขายหลกของประเทศทเชอมสภาคตางๆ แตพนทเมองยงมปญหาการจราจรแออด

๑) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑ (ถนนพหลโยธน) จากกรงเทพมหานครผานภาคกลาง (ปทมธาน พระนครศรอยธยา สระบร ลพบร ชยนาท) ไปยงภาคเหนอ ถนนเสนนบางชวงอยในโครงขาย ทางหลวงเอเชย คอ AH๑ (หนกอง-บางปะอน; ชยนาท-ตาก) AH๒ (ชยนาท-แมสาย) AH๑๒ (สระบร-หนกอง)

๒) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๒ (ถนนมตรภาพ) หรอ ทางหลวงสายสระบร–สะพานมตรภาพทหนองคาย เชอมโยงกบทางหลวงแผนดนหมายเลข ๑ (ถนนพหลโยธน) โดยสายทางเรมตนทจงหวดสระบร มงเขาสภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยสนสดทจงหวดหนองคาย และเปนสวนหนงของทางหลวงเอเซย AH๑๒

๓) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓ (ถนนสขมวท) จากกรงเทพมหานครผานจงหวดสมทรปราการไปยงภาคตะวนออก สนสดทดานพรมแดนบานหาดเลก อาเภอคลองใหญ จงหวดตราด (เขตแดนไทย-กมพชา) เปนสวนหนงของทางหลวงเอเซย AH๑๒๓

๔) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๔ (ถนนเพชรเกษม) จากกรงเทพมหานครผานภาคกลางไปยงภาคใตถงจดผานแดนถาวรสะเดา (เขตแดนไทย-มาเลเซย) เปนสวนหนงของทางหลวงเอเซย AH๒ และ AH๑๒๓

๕) ถนนกาญจนาภเษก หรอ ถนนวงแหวนรอบนอกกรงเทพมหานคร เปนทางเลยงเมองทเชอมทางสายหลกไปสทกภาคของประเทศ เพอแกปญหาการจราจรตดขดในเขตกรงเทพมหานครและ

๓

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ปรมณฑล เปนถนนสายสาคญทมเสนทางเชอมตอกนเปนวงแหวนลอมรอบตวเมองกรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร ปทมธาน และสมทรปราการ รวมถงผานจงหวดพระนครศรอยธยาดวย

๖) เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ-ใต (North-South Economic Corridor : NSEC) เชอมโยงระหวางไทย เมยนมา ลาว และจน โดยมจดเรมตนทจนเขาเขตประเทศไทยทางจงหวดเชยงราย มปลายทางทกรงเทพมหานคร และมเสนทางเชอมตอไปยงภาคใต

๗) เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใต (Southern Economic Corridor : SEC) เชอมโยงระหวางเมยนมา ไทย กมพชา และเวยดนาม ประกอบดวย เสนทางทวาย-ทก-กรงเทพมหานคร-อรญประเทศ-ปอยเปต-พนมเปญ-โฮจมนห-วงเตา ซงเปนเสนทางทมศกยภาพทางเศรษฐกจสง โดยพาดผานเมองสาคญหลายเมองและมการขนสงขามแดนตามแนวเสนทางในปรมาณมาก และเสนทางทวาย-ทก-บานพนารอน-กรงเทพมหานคร-เสยมราฐ-สตรงเตรง-คววยอน ซงเปนเสนทางเศรษฐกจและทองเทยวสาคญระหวางไทย และกมพชา รวมถงเชอมตอระหวางไทยไปภาคกลางของเวยดนามผานกมพชา

๒.๑.๒ รถไฟ มศนยกลางอยทสถานกรงเทพมหานคร หรอสถาน "หวลาโพง" โดยเปนระบบทางสาม ไดแก ชวงสถานรงสต - ชมทางบานภาช และหวหมาก - ชมทางฉะเชงเทรา และทางค ไดแก ชวงสถานชมทางบางซอ - รงสต ชมทางบานภาช - ลพบร ชมทางบานภาช - ชมทางแกงคอย และตลงชน -นครปฐม ทางรถไฟม ๕ สาย คอ สายเหนอ สายตะวนออกเฉยงเหนอ สายตะวนออก สายใต และสายแมกลอง

๒.๑.๓ รถไฟฟา มระบบรถไฟฟาขนสงมวลชนเชอมกรงเทพมหานคร ออกสพนทปรมณฑลทกทศทาง โดยปจจบนมระบบรถไฟฟาขนสงมวลชนเปดใหบรการแลวจานวน ๖ เสนทาง ประกอบดวย ๑) รถไฟฟาสายสเขยวออน ชวงหมอชต-สาโรง ๒) รถไฟฟาสายสเขยวเขม ชวงสนามกฬาแหงชาต - บางหวา ๓) รถไฟฟาสายสนาเงน ชวงเตาปน - บางซอ - หวลาโพง ๔) รถไฟฟาสายสมวง ชวงบางใหญ - เตาปน ๕) รถไฟฟาแอรพอรตเรลลงก ชวงสวรรณภม - พญาไท และ ๖) รถโดยสารดวนพเศษ BRT ชวงสาทร - ราชพฤกษ และทอยระหวางดาเนนการ ไดแก รถไฟฟาสายสแดงเขม ชวงบางซอ -รงสต สายสเขยว ชวงหมอชต-สะพานใหม-คคต และสายสชมพ ชวงแคราย-มนบร เปนตน

2.2 การคมนาคมขนสงทางน า

๒.๒.๑ การขนสงทางล าน าภายในภาค ไดแก เสนทางแมนาเจาพระยา ปาสก แมกลอง และทาจน ซงยงใชไดไมเตมศกยภาพ เนองจากปญหาลานาตนเขนในบางชวง

๒.๒.๒ การขนสงทางชายฝง คอ ทาเรอกรงเทพมหานคร เปน Feeder Port ของทาเรอแหลมฉบง รวมถงมทาเรอ Ferry หวหน - พทยา

2.3 การคมนาคมขนสงทางอากาศ มทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม และทาอากาศยาน ดอนเมอง และอยระหวางการพฒนาระบบรถไฟฟาเชอมโยง ๓ ทาอากาศยาน ดอนเมอง-สวรรณภม-อตะเภา ใหเปนศนยกลางการบนของภมภาคอาเซยน

2.4 ดานชายแดน มดานถาวร ๑ ดาน คอ ดานถาวรบานพนารอน จดผอนปรน ๒ จด คอ จดผอนปรนพเศษดานสงขร และจดผอนปรนดานพระเจดยสามองค ทเปนจดเชอมโยงการคาชายแดนกบเมยนมา

2.5 แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางด าเนนการในภาค ไดแก รถไฟความเรวสงชวงกรงเทพมหานคร-โคราช รถไฟทางคชวงนครปฐม-หวหน หวหน-ประจวบครขนธ ฉะเชงเทรา-คลองสบเกา-แกงคอย ลพบร-ปากนาโพ ฯลฯ ทางหลวงพเศษระหวางเมอง (มอเตอรเวย) ๒ เสนทาง ไดแก

๔

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑ ) เสนทางบางใหญ -กาญจนบร ๒ ) เสนทางบางปะอน -นครราชสมา การพฒนารถไฟฟาในเขตกรงเทพมหานคร และปรมณฑล ไดแก รถไฟฟาสายสเขยว ชวงหมอชต-สะพานใหม-คคต สายสชมพ ชวงแคราย-มนบร รถไฟฟาสายสแดงเขม ชวงบางซอ-รงสต สายสเหลอง ชวงลาดพราว-สาโรง และสายสสม ชวงศนยวฒนธรรม-มนบร

2.6 บรการสาธารณปโภค

๒.๖.๑ ไฟฟา การใหบรการไฟฟาครอบคลมรอยละ ๘๘.๒ ของจานวนครวเรอนในภาคกลาง โดยมทงการไฟฟานครหลวงและการไฟฟาสวนภมภาคใหบรการ

๒.๖.๒ ประปา การใหบรการนาประปายงไมครอบคลมและทวถง และมปญหาการขาดแคลนแหลงนาดบทงในเชงปรมาณและคณภาพ ในป ๒๕๕๙ การประปาภมภาค (กปภ.) ซงใหบรการนาประปารวม ๑๕ จงหวด (ยกเวนพนทของ กปน.) สามารถใหบรการแกผใชนา จานวน ๙๙๘,๓๐๓ ราย สดสวนการใหบรการ ในแตละจงหวด อยระหวางรอยละ ๙ – ๕๔ และ การประปานครหลวง (กปน.) ซงใหบรการนาประปาครอบคลมพนท กรงเทพมหานคร นนทบร และสมทรปราการ สามารถใหบรการแกผ ใชนา จานวน ๒,๓๒๐,๐๐๐ ราย หรอรอยละ ๙๙.๘ ของจานวนครวเรอนในพนทบรการ (๒,๓๒๔,๖๔๙ ราย) ทงน ในเขต กรงเทพมหานคร สามารถใหบรการครอบคลมพนททงหมด

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ

๓.๑.๑ ภาคกลางเปนแหลงเศรษฐกจทส าคญของประเทศรองลงมาจากกรงเทพมหานคร โดยภาคกลาง (๑๗ จงหวด) มมลคาผลตภณฑภาค ณ ราคาประจาป ๒๕๕๙ เทากบ ๓,๓๓๑,๗๔๘ ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ ๒๒.๙ ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ เมอเทยบขนาดเศรษฐกจ ป ๒๕๕๕ กบป ๒๕๕๙ พบวา ภาคกลาง (๑๗ จงหวด) มสดสวนการผลตลดลง สาหรบกรงเทพมหานคร เพมขนจากรอยละ ๒๙.๔ เปนรอยละ ๓๒.๕ ภาคกลางเปนภาคทมการพฒนาและใชประโยชนทดนเพอกจกรรมทางเศรษฐกจสง ซงเปนผลมาจากการเปนพนทรองรบการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจจากกรงเทพมหานคร อกทงยงไดรบ การพฒนาดานโครงสรางพนฐานคอนขางเพยบพรอม ทาใหมความสะดวกในการคมนาคมขนสงทงทางบก ทางนา และทางอากาศ รวมทงมแหลงนาและระบบชลประทานคอนขางสมบรณเมอเทยบกบภาคอนๆ และมพนทชายแดนตดกบเมยนมา จงมศกยภาพและโอกาสในการพฒนาทงทางดานเกษตรกรรม อตสาหกรรม การคาฯ การทองเทยวและบรการ ทาใหมสดสวนการผลตสงรองจากกรงเทพมหานคร และเมอภาคกลางรวมกบกรงเทพมหานคร มสดสวนสงถงรอยละ ๕๕.๕ ในขณะทภาคอนมสดสวนการผลตตอประเทศคอนขางตา

๓.๑.๒ โครงสรางเศรษฐกจของภาคกลางพงพงภาคอตสาหกรรมมากทสดแตมแนวโนมลดลง ในป ๒๕๕๙ ภาคอตสาหกรรมมสดสวนการผลตรอยละ ๔๕.๗ (สาขาอตสาหกรรม รอยละ ๔๔.๖ สาขาเหมองแรฯ รอยละ ๑.๑) ลดลงจากรอยละ ๔๘.๔ ในป ๒๕๕๕ รองลงมาคอ ภาคบรการ มสดสวนการผลต รอยละ ๔๘.๔ เพมขนจากรอยละ ๔๔.๒ ในป ๒๕๕๕ และทเหลอเปนภาคเกษตรรอยละ ๕.๙ ลดลงจากรอยละ ๗.๕ ในป ๒๕๕๕ สาหรบสาขาการผลตทมสดสวนการผลตสงทสดของภาคในป ๒๕๕๙ คอ สาขาอตสาหกรรม โดยสดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมคดเปนรอยละ ๔๔.๖ ของมลคาผลตภณฑภาค และสดสวนมลคาผลตภณฑอตสาหกรรมภาคกลางตอมลคาผลตภณฑอตสาหกรรมรวมทงประเทศอยทรอยละ ๓๗.๕ นอกจากสาขาอตสาหกรรมแลวสาขาการผลตหลกของภาคทสาคญรองลงมา คอ สาขาการคาฯ มสดสวนการผลต รอยละ ๑๒.๘ สาขาขนสงฯ รอยละ ๗.๑ และสาขาเกษตรกรรมฯ รอยละ ๕.๙

๕

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ตารางท ๑ การเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจของภาคกลาง

รายการ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ มลคาผลตภณฑภาค มลคา (ลานบาท) ๒,๙๓๔,๑๐๒ ๓,๐๒๑,๙๗๘ ๓,๐๙๖,๙๔๓ ๓,๒๔๓,๐๗๓ ๓,๓๓๑,๗๔๘ สดสวนตอประเทศ (รอยละ) ๒๓.๗ ๒๓.๔ ๒๓.๔ ๒๓.๖ ๒๒.๙ อตราขยายตวทแทจรง (รอยละ) ๗.๔ ๑.๗ ๐.๑ ๓.๑ ๑.๒ มลคาผลตภณฑภาคตอหว มลคา (บาท/คน/ป) ๒๒๑,๑๐๕ ๒๒๕,๔๓๗ ๒๒๘,๗๗๔ ๒๓๗,๒๙๖ ๒๔๑,๕๓๖ อตราการขยายตว (รอยละ) ๘.๕ ๒.๐ ๑.๕ ๓.๗ ๑.๘ โครงสรางการผลต (รอยละ) ภาคเกษตร ๗.๕ ๗.๕ ๗.๐ ๖.๒ ๕.๙

- เกษตรกรรม ปาไม และประมง ๗.๕ ๗.๕ ๗.๐ ๖.๒ ๕.๙ ภาคอตสาหกรรม ๔๘.๔ ๔๘.๑ ๔๗.๗ ๔๗.๔ ๔๕.๗

- เหมองแรฯ ๐.๘ ๐.๘ ๐.๗ ๐.๙ ๑.๑ - อตสาหกรรม ๔๗.๖ ๔๗.๔ ๔๖.๙ ๔๖.๕ ๔๔.๖

ภาคบรการ ๔๔.๒ ๔๔.๔ ๔๕.๓ ๔๖.๓ ๔๘.๔ - การคาสงคาปลก ๑๑.๔ ๑๑.๔ ๑๒.๐ ๑๒.๒ ๑๒.๘ - ขนสง ๗.๐ ๖.๗ ๖.๕ ๖.๘ ๗.๑ - อนๆ ๒๕.๘ ๒๖.๓ ๒๖.๙ ๒๗.๓ ๒๘.๔

ทมา : ประมวลจากขอมลของสานกบญชประชาชาต สศช.

๓.๑.๓ อตราการขยายตวเฉลยทางเศรษฐกจของภาคกลางต ากวาระดบประเทศ เศรษฐกจ ภาคกลางมอตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) รอยละ ๒.๗ ตากวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๓.๔ และถาเทยบรายปจะพบวา อตราการขยายตวทางเศรษฐกจของภาคกลางสวนใหญจะตากวาประเทศ ทงทภาคกลางเปนภาคทมบทบาททางเศรษฐกจทสาคญของประเทศ ซงสาเหตหลกมาจากเศรษฐกจของภาคพงพงการสงออกและสภาพพนททมความเสยงตอการเกดนาทวม ดงนนจาเปนตองเพมขดความสามารถในการแขงขนของภาคการผลตและบรการเพอยกระดบการพฒนาและขบเคลอนประเทศ ใหหลดพนจากการเปนประเทศรายไดปานกลาง รวมทงหาแนวทางปองกนและแกไขปญหานาทวม โดยเฉพาะในพนทเศรษฐกจสาคญของภาค

7.43

1.71 0.08

3.13

1.20

-5.0

-

5.0

10.0

2555 2556 2557 2558 t2559

รอยล

ะ

อตราการขยายตวมลคาผลตภณฑภาค

กลาง

เหนอ

อสาน

ใต

ตะวนออก

ประเทศ

๖

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๓.๑.๔ ภาคกลางมมลคาผลตภณฑภาคเฉลยตอหว(GRP Per capita) สงกวาระดบประเทศ ป ๒๕๕๙ ภาคกลางมมลคาผลตภณฑภาคเฉลยตอหวเทากบ ๒๔๑,๕๓๖ บาท เพมขนจาก ๒๒๑,๑๐๕ บาท ในป ๒๕๕๕ และสงกวาระดบประเทศทมมลคาผลตภณฑเฉลยตอหวเทากบ ๒๑๕,๔๕๕ บาท แตมอตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) รอยละ ๓.๕ ตากวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๔.๘ ในชวงเดยวกน จงหวดทมมลคาผลตภณฑจงหวดเฉลยตอหว (GPP Per capita) สงทสดคอ จงหวดพระนครศรอยธยา ๔๖๐,๒๒๓ บาท รองลงมาคอ สมทรสาคร ๓๘๒,๖๗๙ บาท และสมทรปราการ ๓๓๗,๐๒๖ บาท สวนจงหวดทมมลคาผลตภณฑจงหวดเฉล ยตอหวตาทสดคอ ชยนาท ๙๐,๕๓๒ บาท ตากวาจงหวดพระนครศรอยธยา ๕ เทา สาหรบกรงเทพมหานคร มมลคาผลตภณฑจงหวดเฉลยตอหว ๕๔๓,๗๐๘ บาท

๓.๑.๕ พนท เศรษฐกจหลกของภาคกลางยงคงกระจกตวอย ในจงหวดท เปนแหลงอตสาหกรรมส าคญของภาค โดยจงหวดทมสดสวนการผลตสงทสดคอ สมทรปราการ รอยละ ๒๐.๘ พระนครศรอยธยา รอยละ ๑๒.๐ รองลงมาคอ สมทรสาคร รอยละ ๑๑.๐ และปทมธาน รอยละ ๑๐.๔ สวนจงหวดทมสดสวนมลคาผลตภณฑจงหวดตอภาคตาทสดคอ จงหวดสมทรสงคราม รอยละ ๐.๖ ชใหเหนวา การกระจายการพฒนาในภาคกลางยงไมทวถงทกพนท โดยจงหวดในภาคทมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจดคอจงหวดในแถบปรมณฑลทรองรบการกระจายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจมาจากกรงเทพมหานคร โดยตรงและจงหวดทเปนแหลงอตสาหกรรมสาคญของภาค ดงนนจาเปนตองรกษาพนทฐานการผลตเดมของภาคควบคกบการกระจายการพฒนาไปยงพนทจงหวดอนๆ

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา

๓.๒.๑ ภาคเกษตร

๑) ภาคกลางมศกยภาพในการพฒนาดานการเกษตรตงแตตนน า กลางน า และปลายน า โดยมดนและนาอดมสมบรณ และมระบบชลประทานทด มลกษณะภมประเทศทเอออานวย ทาใหเปน แหลงผลตสนคาเกษตรหลากหลายประเภท ทงพชผก ผลไม ปศสตว และประมง รวมทงเปนแหลงอตสาหกรรมแปรรปการเกษตรทเชอมโยงแหลงผลตสนคาเกษตรทงในภาคกลาง และภาคอนๆ มสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต ตงอยทจงหวดสพรรณบร มศนยวจยขาวตงอยในพนทหลายจงหวด ไดแก จงหวดชยนาท สพรรณบร ลพบร ราชบร ปทมธาน และพระนครศรอยธยา นอกจากนยงมตลาดคาสงคาปลกสนคาเกษตรทสาคญในพนท เชน ตลาดไท จงหวดปทมธาน ตลาดศรเมอง จงหวดราชบร ตลาดปลาสวพนธ จงหวดอางทอง และตลาดมหาชย จงหวดสมทรสาคร เปนตน

๒) ภาคกลางมมลคาผลตภณฑภาคเกษตร ณ ราคาประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๙ ประมาณ ๑๙๘,๐๐๔ ลานบาท ลดลงจาก ๒๑๙,๕๕๐ ลานบาท ในป ๒๕๕๕ โดยเปนมลคาผลตภณฑเกษตรกรรม การปาไม ณ ราคาประจาป พ.ศ. ๒๕๕๙ ประมาณ ๑๖๘,๐๗๙ ลานบาท และการประมง ๒๙,๙๒๕ ลานบาท ภาคเกษตรฯ มสดสวนมลคาผลตภณฑคดเปนรอยละ ๑๖.๐ ของมลคาผลตภณฑภาคเกษตรฯ ของประเทศ เมอพจารณาอตราการเตบโตเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) ของภาคเกษตรฯ พบวา หดตวเฉลยรอยละ ๑.๘ ในขณะทระดบประเทศทหดตวเฉลยรอยละ ๑.๑ เนองจากรปแบบการผลตเปนเกษตรเชงพาณชยทใชสารเคมจานวนมาก มปญหาดนเสอมโทรม และหลายพนทมกประสบปญหาอทกภยและภยแลง มลคาผลตภณฑเกษตรกรรม การปาไมมสดสวนการผลตรอยละ ๕.๐ ตอมลคาผลตภณฑภาคกลาง และรอยละ ๑๕.๐ ของมลคาผลตภณฑเกษตรกรรม การปาไมของประเทศ สาหรบการประมง แมวาจะม

๗

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

สดสวนการผลตเพยงรอยละ ๐.๙ ตอมลคาผลตภณฑภาคกลาง แตมสดสวนสงถงรอยละ ๒๖.๒ ของมลคาผลตภณฑการประมงของประเทศ

๓) ภาคกลางเปนแหลงการท าเกษตรฯ ทส าคญของประเทศและมแนวโนมการพฒนาคณภาพการผลตมากขน แหลงการทาเกษตรฯ (เกษตรและประมง) ทสาคญของภาคกลาง คอ จงหวดราชบร มสดสวนการผลตรอยละ ๑๓.๘ รองลงมาคอ จงหวดสพรรณบร รอยละ ๑๑.๘ และสมทรสาคร รอยละ ๑๐.๔ ภาคกลางเปนพนททมทราบลมแมนาทอดมสมบรณเหมาะสมในการทาการเกษตร แมวาปจจบนมแรงผลกดนทางเศรษฐกจทาใหพนทเกษตรกรรมของภาคกลางลดลงไปมาก โดยแปรเปลยนไปเปนพนทอตสาหกรรม และ ทอยอาศยมากขน แตภาคกลางกยงถอไดวาเปนแหลงผลตสนคาเกษตรทสาคญของประเทศแหงหนง ทงทางดานการเพาะปลก การทาปศสตว และประมง สนคาเกษตรทสาคญของภาคกลางมดงน

(๑) ขาวและพชไร ผลผลตทสาคญไดแก ขาว จงหวดทมพนทปลกขาวทงนาปและนาปรงมาก คอ จงหวดสพรรณบร พระนครศรอยธยา และชยนาท มนส าปะหลง จงหวดทมพนท ปลกมนสาปะหลงมาก คอ จงหวดกาญจนบร และลพบร ออยโรงงาน ปลกมากในจงหวดกาญจนบร ลพบร และสพรรณบร สบปะรดโรงงาน ปลกมากในจงหวดประจวบครขนธ ขาวโพดเลยงสตว ปลกมากในจงหวดลพบร และสระบร

(๒) กลวยไม เปนพชสงออกสาคญททารายไดและสรางชอเสยงใหกบประเทศ โดยแหลงผลตกลวยไมทสาคญของประเทศอยในพนทภาคกลาง ซงจงหวดทมเนอทเกบเกยวและผลผลตมากทสดของภาคและของประเทศคอ จงหวดนครปฐม รองลงมาคอ จงหวดสมทรสาคร

(๓) ปศสตว ไดแก โคนม เลยงมากทสดทจงหวดสระบร รองลงมา ไดแก จงหวดลพบร ราชบร กาญจนบร ประจวบครขนธ และนครปฐม โคเนอ เลยงมากทสดทจงหวดกาญจนบร รองลงมา ไดแก จงหวดสพรรณบร ราชบร เพชรบร และประจวบครขนธ สกร เลยงมากทสดทจงหวดราชบร รองลงมา ไดแก จงหวดนครปฐม ลพบร สพรรณบร และสระบร เปดเนอ เลยงมากทสดทจงหวดสระบร รองลงมา ไดแก จงหวดนครปฐม ลพบร กาญจนบร และราชบร เปดไข เลยงมากทสดทจงหวดสพรรณบร รองลงมา ไดแก จงหวดอางทอง นครปฐม ลพบร และพระนครศรอยธยา ไกเนอ เลยงมากทสดทจงหวดลพบร รองลงมา ไดแก จงหวดกาญจนบร สระบร สพรรณบร ราชบร และนครปฐม และไกไข เลยงมากทสดทจงหวดพระนครศรอยธยา รองลงมา ไดแก จงหวดสพรรณบร นครปฐม อางทอง และสระบร

(๔) ประมง ภาคกลางมศกยภาพในการทาการประมงทงนาจดและนาเคม โดยจงหวดทมมลคาผลตภณฑประมงนาเคมสงทสดของภาค คอจงหวดสมทรสาคร รองลงมาคอ จงหวดประจวบครขนธ และสมทรปราการ สวนจงหวดทมมลคาผลตภณฑประมงนาจดสงทสดของภาค คอ จงหวดนครปฐม

๔) พนทชลประทานตอพนท เกษตรของภาคกลางสงกวาคาเฉลยประเทศ โดยมสดสวนรอยละ ๕๕.๒ ซงสงกวาคาเฉลยของประเทศทมสดสวนรอยละ ๒๑.๙ พนทชลประทานของภาคกลาง ในป ๒๕๕๙ ครอบคลมพนทประมาณ ๙.๙๕ ลานไร คดเปนรอยละ ๓๐.๕ ของพนทชลประทานทงประเทศ

๕) เกษตรปลอดภย/เกษตรอนทรยในพนทยงมไมมากนก จากขอมลการตรวจรบรองเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรยของกรมวชาการเกษตร ณ วนท ๕ พฤศจกายน ๒๕๖๑ พบวา ภาคกลางมพนทไดรบการรบรองเกษตรปลอดภยรวมทงสน ๑๐๑,๘๙๓.๕๘ ไร แบงออกเปนทยงไมหมดอาย ๙๘,๔๘๐.๖๕ ไร และทหมดอาย ๓,๔๑๒.๙๓ ไร และเกษตรอนทรย ๑,๔๖๙.๙๙ ไร แบงออกเปนทยงไม

๘

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

หมดอาย ๑,๔๔๗.๗๔ ไร และทหมดอาย ๒๒.๒๕ ไร โดยจงหวดในภาคกลางทมพนทไดรบการรบรองแหลงผลตสนคาเกษตรปลอดภยมากทสดคอ จงหวดประจวบครขนธ รองลงมาคอ จงหวดปทมธาน ราชบร และสพรรณบร สวนจงหวดทมพนทไดรบการรบรองแหลงผลตสนคาเกษตรอนทรยมากทสดคอ จงหวดลพบร รองลงมาคอ จงหวดสพรรณบร สระบร ประจวบครขนธ และราชบร

๓.๒.๒ ภาคอตสาหกรรม

๑) ภาคอตสาหกรรมเปนภาคการผลตหลกของภาคกลาง มมลคาผลตภณฑภาคอตสาหกรรม ณ ราคาประจาป พ.ศ. ๒๕๕๙ เทากบ ๑,๕๒๑,๕๕๖ ลานบาท เพมขนจาก ๑,๔๑๙,๐๒๕ ลานบาทในป ๒๕๕๕ โดยเปนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรม ๑,๔๘๔,๖๔๓ ลานบาท และสาขาเหมองแรฯ ๓๖,๙๑๓ ลานบาท สาขาอตสาหกรรมจงเปนสาขาการผลตหลกทสาคญของภาคกลาง ป ๒๕๕๙ สดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมตอมลคาผลตภณฑภาคคดเปนรอยละ ๔๔.๖ และมสดสวนมลคาผลตภณฑ สาขาอตสาหกรรมตอมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมของประเทศคดเปนรอยละ ๓๗.๕

๒) สาขาอตสาหกรรมของภาคกลางมอตราขยายตวเฉลยต ากวาระดบประเทศ เมอพจารณาการเตบโตของสาขาอตสาหกรรมของภาคกลางในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) ทผานมา พบวา สาขาอตสาหกรรมของภาคกลางขยายตวเฉลยรอยละ ๑.๓ ในขณะทระดบประเทศมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๒.๕

๓) อตสาหกรรมและแหลงผลตทส าคญของภาคกลางยงคงกระจกตวในจงหวดปรมณฑล พระนครศรอยธยา และสระบร จงหวดทมสดสวนมลคาผลตภณฑอตสาหกรรมสงทสด คอ จงหวดสมทรปราการ รองลงมาคอ จงหวดพระนครศรอยธยา สมทรสาคร ปทมธาน และนครปฐม สาหรบอตสาหกรรมสาคญๆ ทมสดสวนมลคาผลตภณฑสงทสดของภาคกลางคอ อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑอาหาร คดเปนรอยละ ๑๕.๗ ของมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมของภาค แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดสมทรสาคร สมทรปราการ และนครปฐม รองลงมาคอ อตสาหกรรมการผลตเครองดม รอยละ ๑๐.๘ แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดปทมธาน นครปฐม และพระนครศรอยธยา อตสาหกรรมการผลตเคมภณฑและผลตภณฑเคม รอยละ ๙.๘ แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดสมทรสาคร สมทรปราการ และนครปฐม อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑคอมพวเตอร อเลกทรอนกส และอปกรณทางทศนศาสตร รอยละ ๙.๘ แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดพระนครศรอยธยา และปทมธาน อตสาหกรรมการผลตยานยนต รถพวงและรถกงรถพวง รอยละ ๘.๘ แหลงผลตทสาคญอย ในพนทจงหวดพระนครศรอยธยาและสมทรปราการ อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑอนๆ ททาจากแรอโลหะ รอยละ ๗.๐ แหลงผลตทสาคญอยในพนท จงหวดสระบร อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑยางและพลาสตก รอยละ ๖.๔ แหลงผลตทสาคญอยในพนทจงหวดสมทรสาคร นครปฐม และสมทรปราการ

๔) อตสาหกรรมของภาคกลางสวนใหญยงขาดการน านวตกรรมมาสรางมลคาเพม มการใชแรงงานอยางเขมขน และสงผลกระทบดานลบตอสงแวดลอม ทาใหมคแขงทางการคาสง และยงมปญหาการขาดแคลนแรงงาน คณภาพแรงงานไมสอดคลองกบความตองการของตลาด เกดปญหามลพษเนองจากขาดประสทธภาพในการบรหารจดการควบคมมลพษจากโรงงานอตสาหกรรมทาใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม ซงปญหาเหลานควรตองหาแนวทางแกไขโดยเรว เพอใหภาคกลางมศกยภาพในการพฒนา ดานอตสาหกรรมตอไปไดอยางยงยน

๙

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๕) ภาคกลางเป นท ต งน คมอตสาหกรรมท ส าคญของประเทศ ป จจ บ นม นคมอตสาหกรรมทสาคญในพนท ๑๕ แหง ใน ๘ จงหวด คอ สมทรปราการ ไดแก นคมอตสาหกรรมบางป นคมอตสาหกรรมบางพล ปทมธาน ไดแก นคมอตสาหกรรมนวนคร สมทรสาคร ไดแก นคมอตสาหกรรมมหาราชนคร นคมอตสาหกรรมสมทรสาคร และนคมอตสาหกรรมสนสาคร พระนครศรอยธยา ไดแก นคมอตสาหกรรมบางปะอน นคมอตสาหกรรมไฮเทค (บานหวา) และนคมอตสาหกรรมสหรตนนคร ราชบร ไดแก นคมอตสาหกรรมราชบร และนคมอตสาหกรรมว อาร เอม สระบร ไดแก นคมอตสาหกรรมแกงคอย และ นคมอตสาหกรรมหนองแค เพชรบร ไดแก นคมอตสาหกรรมบรการไทย ไดมอนด ซต และประจวบครขนธ ไดแก นคมอตสาหกรรมเหลกบางสะพาน

๓.๒.๓ การคาชายแดน

๑) ภาคกลางเปนภาคทมศกยภาพในการพฒนาทางดานการคาชายแดนกบประเทศเมยนมา โดยภาคกลางมพนทชายแดนตดกบเมยนมาทางฝงตะวนตก ซงจงหวดทเปนแหลงการคาชายแดน ทสาคญคอ จงหวดกาญจนบร และประจวบครขนธ ป ๒๕๖๐ ภาคกลางมมลคาการคาชายแดนรวมทงสนประมาณ ๖๔,๙๓๓.๐๖ ลานบาท คดเปนรอยละ ๖.๐ ของประเทศ ลดลงจาก ๑๐๘,๗๘๕.๗๓ ลานบาท ในป ๒๕๕๕ โดยเปนมลคาการนาเขา ๖๔,๒๓๒.๓๔ ลานบาท และสงออก ๗๐๐.๗๒ ลานบาท ขาดดลการคากบประเทศเพอนบานมาโดยตลอด เนองจากมการนาเขากาซธรรมชาตมาจากทางเมยนมาเปนมลคาสง สาหรบการคาชายแดนของภาคกลาง ในชวง ป ๒๕๕๕-๒๕๖๐ มอตราการหดตวเฉลยรอยละ ๖.๒ ในขณะทระดบประเทศขยายตวเฉลยรอยละ ๓.๐

๒) สนคาสงออกสวนใหญเปนสนคาอปโภคบรโภค โดยสนคาสงออกไปยงเมยนมาทสาคญ ไดแก อาหารเสรมและนม เครองดมทมแอลกอฮอล เครองปรงรส นามนปาลม ตนกลาสก เครองจกรการเกษตร สกรมชวต ปยและปนซเมนต เปนตน และสนคานาเขาจากเมยนมาทสาคญ ไดแก กาซธรรมชาต โค-กระบอมชวต ไมไผลา อาหารทะเล ขเลอย และเฟอรนเจอรไม เปนตน แมวาการคาชายแดนของภาคกลางจะเปนการนาเขามากกวาสงออก เนองจากตองพงพาพลงงานและพชเกษตรทเปนวตถดบการผลตจากประเทศเพอนบาน แตกสามารถนามาใชประโยชนทางเศรษฐกจใหแกประเทศได

๓.๒.๔ การทองเทยว

๑) จ านวนนกทองเทยวของภาคกลางมแนวโนมขยายตวสงกวาระดบประเทศ ภาคกลางเปนพนททมสภาพภมประเทศทงภเขา ปาไม นาตก และทะเล รวมทงเปนแหลงประวตศาสตร ทสาคญของประเทศ จงมแหลงทองเทยวมากมายหลากหลายประเภท แหลงทองเทยวสาคญและมชอเสยง ของภาคกลาง ไดแก ชะอา หวหน และอทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา เปนตน ทาใหมนกทองเทยวเดนทางมาเทยวจานวนมาก ในป ๒๕๖๐ ภาคกลางมนกทองเทยวมาเยยมเยอน ๖๒.๒๕ ลานคน เพมขนจาก ๔๑.๘๕ ลานคน ในป ๒๕๕๕ จงหวดในภาคกลางทมจานวนนกทองเทยวมากทสด คอ จงหวดกาญจนบร รองลงมาคอ จงหวดเพชรบร พระนครศรอยธยา และประจวบครขนธ สาหรบอตราการขยายตวของจานวนนกทองเทยวของภาคกลาง ในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๖๐ มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๑๐.๒ สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๘.๙

๒) รายไดจากการทองเทยวมแนวโนมขยายตวเพมขนสงกวาระดบประเทศ ในป ๒๕๖๐ ภาคกลางมรายไดจากการทองเทยว ๑๕๘,๒๒๕.๑๘ ลานบาท (คดเปนรอยละ ๖.๔ ของประเทศ) เพมขนจาก ๘๕,๗๐๘.๔๘ ลานบาท ในป ๒๕๕๕ จงหวดทมรายไดจากการทองเทยวมากทสดในภาคกลาง คอ

๑๐

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

จงหวดประจวบครขนธ รองลงมาคอ จงหวดเพชรบร กาญจนบร และพระนครศรอยธยา สาหรบอตรา การขยายตวเฉลยของรายไดจากการทองเทยวของภาคกลางในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๖๐ มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๑๖.๑ สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๑๔.๔

๓) นกทองเทยวสวนใหญเปนชาวไทย และจ านวนวนพกและรายจายของนกทองเทยวในพนทคอนขางต ากวาภาคอน เนองจากแหลงทองเทยวหลายแหงไมมสงอานวยความสะดวก ยงไมเปนทรจก และมทตงอยใกล กรงเทพมหานคร จงไมนยมพกคาง กรงเทพมหานครมแหลงทองเทยวทมชอเสยงในระดบนานาชาต ไดแก วดพระศรรตนศาสดาราม และป ๒๕๖๐ กรงเทพมหานคร ไดเปนเมองทมนกทองเทยวตางชาตมาทองเทยวมากทสดของโลก สาหรบรายไดทองเทยวของกรงเทพมหานคร มสงถง ๙๔๗,๒๘๔.๓๐ ลานบาท คดเปนรอยละ ๓๘.๓ ของประเทศ

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน

จากขอมลลาสดป ๒๕๖๐ พบวา รายไดเฉลยตอครวเรอนของประชากรในภาคกลางสงกวาประเทศ แตหนสนเฉลยตอครวเรอนของประชากรในภาคกลางตากวาประเทศ และเมอพจารณาแนวโนมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๐) ของรายไดพบวาสงกวาระดบประเทศ สวนอตราการขยายตวเฉลยของหนสนตากวาระดบประเทศ และเมอเปรยบเทยบอตราการขยายตวระหวางรายไดกบหนสนเฉลยตอครวเรอนแลว พบวา อตราการขยายตวของรายไดเฉลยครวเรอนสงกวาหนสนเฉลย ดงนนประชากรของภาคมแนวโนมทจะมรายไดและคณภาพชวตทดขน

๓.๓.๑ รายไดเฉลยครวเรอนของภาคกลางสงกวาระดบประเทศ โดยในป ๒๕๖๐ ภาคกลาง มรายไดเฉลยครวเรอน ๓๐,๖๖๐ บาทตอเดอน สงกวาระดบประเทศ (๒๖,๙๔๖ บาทตอเดอน) เพมขนจาก ๒๑,๘๐๗ บาทตอเดอน ในป ๒๕๕๔ โดยมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๐) รอยละ ๘.๑ สงกวาระดบประเทศทขยายตวเฉลยรอยละ ๖.๗ จงหวดทมรายไดเฉลยครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดปทมธาน ๔๑,๔๘๔ บาทตอเดอน รองลงมาคอ นนทบร ๔๐,๘๖๑ บาทตอเดอน สระบร ๓๕,๓๗๘ บาทตอเดอน ราชบร ๓๓,๖๒๒ บาทตอเดอน นครปฐม ๓๒,๗๖๑ บาทตอเดอน และสมทรสงคราม ๓๐,๑๘๓ บาทตอเดอน สวนจงหวดทมรายไดเฉลยครวเรอนตาสดในภาค คอ จงหวดลพบร ๑๙,๗๙๖ บาทตอเดอน

๓.๓.๒ หนสนเฉลยครวเรอนของภาคกลางต ากวาระดบประเทศ โดยในป ๒๕๖๐ ภาคกลาง มหนสนเฉลยตอครวเรอน ๖๒,๘๕๗ บาท ตากวาระดบประเทศ (๑๗๘,๙๙๔ บาท) เพมขนจาก ๕๓,๕๑๔ บาท ในป ๒๕๕๔ โดยมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๐) รอยละ ๓.๑ ตากวาระดบประเทศทขยายตวเฉลยรอยละ ๗.๔ จงหวดทมหนสนเฉลยตอครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดปทมธาน ๒๙๔,๙๐๑ บาท รองลงมา คอ นนทบร ๒๘๘,๙๔๐ บาท ชยนาท ๒๘๖,๘๘๘ บาท และสระบร ๒๘๖,๔๖๐ บาท สวนจงหวดทมหนสนเฉลยตอครวเรอนตาสดในภาค คอ จงหวดสพรรณบร ๔๕,๘๖๑ บาท

๔. ประชากรและสงคม ๔.๑ ประชากร

๔.๑.๑ ภาคกลางมอตราการเพมขนของจ านวนประชากรสงกวาคาเฉลยของประเทศ ขอมลจากกรมการปกครอง ในป ๒๕๖๐ ภาคกลางมจานวนประชากรทงสน ๑๒.๐๒ ลานคน (ชาย ๕.๘๑ ลานคน หญง ๖.๒๐ ลานคน) หรอรอยละ ๑๘.๒ ของประเทศ เพมขนจาก ๑๑.๕๐ ลานคนในป ๒๕๕๕ และ มอตราการเพมของจานวนประชากรรวมของภาคในชวงป ๒๕๕๕ - ๒๕๖๐ เฉลยรอยละ ๐.๙ ตอป สงกวา

๑๑

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ประเทศทมอตราการเพมเฉลยรอยละ ๐.๕ โดยจงหวดทมจานวนประชากรมากทสดในสามลาดบแรก ไดแก จงหวดสมทรปราการ นนทบร ปทมธาน มจานวนประชากร ๑.๓๑ ๑.๒๓ และ ๑.๑๓ ลานคน ตามลาดบ การเพมขนของประชากรของภาคกลางสวนหนงเปนผลมาจากประชากรจากภมภาคอนหรอประชากรทไมมสญชาตอพยพมาพกอาศยและประกอบอาชพ

๔.๑.๒ โครงสรางประชากรของภาคกลางเปลยนแปลงเขาสสงคมสงวยอยางสมบรณในป ๒๕๖๖ โดยป ๒๕๕๕ ภาคกลางมสดสวนผสงอายรอยละ ๑๓.๕ เพมเปนรอยละ ๑๖.๐ ในป ๒๕๖๐ และในป ๒๕๖๖ ภาคกลางจะเขาสสงคมผสงวยอยางสมบรณโดยมสดสวนผสงอายมากกวา รอยละ ๒๐ เนองจากคน มความสนใจดานการดแลสขภาพมากขน ประกอบกบการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และความกาวหนาทางการแพทย จงทาใหคนมอายยนยาวมากขน ขณะทประชากรวยเดกมแนวโนมลดลง อยางตอเนองจากรอยละ ๑๖.๓ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๕.๐ ในป ๒๕๖๐ เชนเดยวกบประชากรวยแรงงานทมสดสวนลดลงจากรอยละ ๗๐.๒ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๖๙.๑ ในป ๒๕๖๐ สงผลใหอตราการพงพงรวม มแนวโนมสงขนอยางตอเนอง ทาใหประชากรวยแรงงานตองรบภาระในการดแลเดกและผสงอายมากขน จากประชากรวยแรงงาน ๑๐๐ คน ดแลเดกและผสงอาย ๔๒ คน ในป ๒๕๕๕ เปนประชากรวยแรงงาน ๑๐๐ คน ดแลเดกและผสงอาย ๔๕ คน ในป ๒๕๖๐ และอตราการพงพงผสงอายมแนวโนมสงขนเชนเดยวกน ทาใหประชากรวยแรงงาน ๑๐๐ คน ตองรบภาระในการดแลผสงอายจาก ๑๙ คน ในป ๒๕๕๕ เปน ๒๓ คน ในป ๒๕๖๐ เพราะฉะนนจงตองดาเนนการอยางเรงดวนในการเพมประสทธภาพและสมรรถนะกาลงแรงงาน เพอใหสามารถรกษาระดบการขยายตวทางเศรษฐกจ และมรายไดเพยงพอตอการครองชพ เพอใหสามารถดแลผทอยในภาวะพงพงได

๔.๑.๓ ประชากรเมองโดยรวมเพมขน ป ๒๕๕๕ มประชากรเมองจานวน ๔.๓๗ ลานคน หรอ รอยละ ๓๘.๐ ของประชากรทงภาค เพมขนเปน ๔.๕๒ ลานคน หรอรอยละ ๓๗.๙ ของประชากรทงภาค ในป ๒๕๕๙ หรอเพมขนโดยเฉลย ๐.๘๘ ตอป โดยจงหวดปทมธานมอตราการเพมของประชากรเมองมากทสด รอยละ ๑๕.๕ รองลงมา คอ จงหวดสมทรสาครและจงหวดลพบร มอตราการเพมของประชากรเมอง รอยละ ๑๐.๗ และ ๔.๐ ตามลาดบ

ตารางท ๒ ประชากรภาคกลาง

รายการ ป

๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐ จานวนประชากร (ลานคน) ๑๑.๕ ๑๑.๕๙ ๑๑.๗ ๑๑.๘๕ ๑๑.๙๓ ๑๒.๐๒

โครงสรางประชากร (%) กลม ๐-๑๔ ป ๑๖.๓ ๑๖.๐ ๑๕.๘ ๑๕.๕ ๑๕.๒ ๑๕.๐ กลม ๑๕-๕๙ ป ๗๐.๒ ๗๐.๑ ๖๙.๘ ๖๙.๖ ๖๙.๔ ๖๙.๑ กลม ๖๐+ ๑๓.๕ ๑๓.๙ ๑๔.๔ ๑๔.๙ ๑๕.๔ ๑๖.๐

จานวนประชากรเมอง (ลานคน) ๔.๓๗ ๔.๔๓ ๔.๔๖ ๔.๕๑ ๔.๕๒ NA ทมา: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๔.๑.๔ ประชากรแฝงกระจกตวในพนททเปนแหลงจางงานส าคญของภาค จากขอมลในป ๒๕๖๐ พบวา กรงเทพมหานคร เปนจงหวดทมประชากรแฝงมากทสด ๒.๒๐ ลานคน หรอ คดเปนรอยละ ๒๒.๓ ของประชากรแฝงทงประเทศ (๘.๐๗ ลานคน) รองลงมา ไดแก จงหวดสมทรปราการ ๘.๓๑ แสนคน

๑๒

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

นนทบร ๖.๐๖ แสนคน ปทมธาน ๕.๓๘ แสนคน และสมทรสาคร ๔.๗๕ แสนคน หรอคดเปนรอยละ ๑๐.๓ ๗.๕ ๖.๗ และ ๕.๙ ของประชากรแฝงทงประเทศ ตามลาดบ เนองจากภาคกลางและกรงเทพมหานครเปนแหลงอตสาหกรรมตางๆ เปนศนยกลางทางธรกจ การคา และสถาบนการศกษา ดงนนการใหโอกาสในการไดรบบรการจากภาครฐทางดานสวสดการ ดานสาธารณปโภค การรกษาพยาบาล และดานอนๆ จงมความจาเปน ทภาครฐตองดแลและใหบรการอยางเทาเทยม

๔.๒ แรงงาน

๔.๒.๑ สดสวนก าลงแรงงานของภาคกลางมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง ในป ๒๕๖๐ ภาคกลางมประชากรอายตงแต ๑๕ ปขนไป ๑๑.๘๙ ลานคน เปนผทอยในกาลงแรงงานหรอผทพรอม จะทางาน ๘.๓๖ ลานคน หรอคดเปนสดสวนรอยละ ๗๐.๓ ลดลงจากป ๒๕๕๕ ทมสดสวนรอยละ ๗๒.๙ ของประชากรอาย ๑๕ ปขนไป กาลงแรงงานเหลานประกอบดวย ผมงานทา ๘.๒๕ ลานคน ซงผมงานทา สวนใหญรอยละ ๕๓.๐ อยในภาคบรการ รองลงมารอยละ ๓๐.๑ อยในภาคอตสาหกรรม และรอยละ ๑๖.๙ อยในภาคเกษตรกรรม โดยแรงงานในภาคบรการมแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๔๙.๖ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๕๓.๐ ในป ๒๕๖๐ เชนเดยวกบแรงงานในภาคอตสาหกรรมมแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๒๖.๘ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๓๐.๑ ในป ๒๕๖๐ แตแรงงานในภาคเกษตรกรรมมแนวโนมลดลงจากรอยละ ๒๓.๖ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๖.๙ ในป ๒๕๖๐ สาหรบอตราการวางงาน มแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๐.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑.๑ ในป ๒๕๖๐

๔.๒.๒ แรงงานสวนใหญมความรระดบประถมศกษาและต ากวาประถมศกษา แรงงานระดบอาชวะศกษามนอยมาก ในป ๒๕๖๐ มผงานทา ๘.๒๕ ลานคน แรงงานสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษาและตากวาซงมแนวโนมลดลงจากรอยละ ๔๒.๒ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๓๔.๓ ในป ๒๕๖๐ แรงงานทจบการศกษาระดบมธยมตน เพมขนจากรอยละ ๑๗.๔ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๙.๑ ในป ๒๕๖๐ ระดบมธยมปลาย เพมขนจากรอยละ ๑๑.๑ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๓.๒ ในป ๒๕๖๐ แรงงานทจบการศกษาระดบอดมศกษาเพมขนจากรอยละ ๒๐.๓ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๒๓.๒ ในป ๒๕๖๐ สาหรบแรงงานระดบอาชวะมสดสวนนอยทสดแตมแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๔.๖ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๔.๙ ในป ๒๕๖๐ ไมสามารถตอบสนองความตองการของตลาดแรงงานในปจจบนทตองการแรงงานสายวชาชพจานวนมาก

๔.๒.๓ ก าลงแรงงานของภาคกลางเขาสระบบประกนสงคมลดลง โดยสดสวนผประกนตน ตอกาลงแรงงานลดลงจาก รอยละ ๕๕.๐ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๔๗.๕ ในป ๒๕๖๐ แตยงสงกวาคาเฉลยของประเทศ (รอยละ ๓๘.๔) โดยป ๒๕๖๐ ภาคกลางมแรงงานอยในระบบประกนสงคม จานวน ๓.๙๗ ลานคนหรอรอยละ ๔๗.๕ จงหวดทมแรงงานอยในระบบประกนสงคมมากทสดสามจงหวดแรก ไดแก จงหวดพระนครศรอยธยา สมทรสาคร และสมทรปราการ ทรอยละ ๗๙.๗ ๖๘.๗ และ ๖๕.๑ ตามลาดบ สวนจงหวดทมแรงงานอยในระบบประกนสงคมนอยทสด ไดแก จงหวดสพรรณบร รอยละ ๑๗.๗

๔.๒.๔ ภาคกลางตองพงพงแรงงานตางดาวเพมขน โดยในป ๒๕๖๐ มจานวนแรงงานตางดาว ๓ สญชาต (เมยนมา สปป.ลาว กมพชา) ทไดรบอนญาตใหทางานในภาค จานวน ๕๙๗,๐๗๑ คน เพมขนจาก ป ๒๕๕๕ จานวน ๒๔๒,๐๘๔ คน หรอคดเปนรอยละ ๔๗.๘ ของแรงงานตางดาวทไดรบอนญาตใหทางาน ทงประเทศ โดยจงหวดปทมธาน มแรงงานตางดาวเขามาทางานมากทสดในภาคกลาง จานวน ๑๖๐,๓๙๘ คน รองลงมาไดแก จงหวดสมทรสาคร จานวน ๑๔๙,๖๖๙ คน ทงน เปนผลมาจากโครงสรางประชากรทเขาส

๑๓

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ภาวะสงคมผสงอาย ขณะทอตราการเกดลดลงและอตราการขยายตวทางเศรษฐกจเพมขนโดยเฉลยทกป ประกอบกบแรงงานบางสาขาไมเปนทนยมของคนไทย โดยเฉพาะในกจการประมงทะเล และแปรรปสตวนา ผประกอบการจงตองใชแรงงานจากประเทศเพอนบานโดยเฉพาะแรงงานสญชาตเมยนมา

๔.๓ การศกษา

๔.๓.๑ คนในภาคกลางไดรบโอกาสทางการศกษาสงขนและสงกวาคาเฉลยประเทศ โดยจานวนปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานอาย ๑๕-๕๙ ป เพมขนอยางตอเนอง จาก ๘.๗ ป ในป ๒๕๕๕ เปน ๙.๘ ใน ป ๒๕๖๐ สงกวาภาคอนๆ ซงระดบประเทศมปการศกษาเฉลย ๙.๕ ป โดยจงหวดทมจานวนปการศกษาเฉลยสงสดของภาค ไดแก จงหวดนนทบร ปทมธาน และสมทรปราการ ซงมจานวนปการศกษาเฉลย ๑๑.๕ ๑๐.๙ และ ๑๐.๕ ป ตามลาดบ สาหรบกรงเทพมหานคร มจานวนปการศกษาเฉลย ๑๑.๗ ป

๔.๓.๒ ผลสมฤทธทางการศกษาอยในเกณฑต า โดยผลการสอบ O-NET ชน ม.๓ (๔ วชาหลก) ในปการศกษา ๒๕๖๐ มคะแนนเฉลย รอยละ ๓๔.๘ ลดลงจาก รอยละ ๓๖.๖ ในป ๒๕๕๕ ซงตากวาเกณฑคาเฉลยรอยละ ๕๐ ในทกวชา เมอพจารณาในรายวชาป ๒๕๖๐ พบวา วชาคณตศาสตรมคะแนนเฉลยตาสด รอยละ ๒๖.๙ และวชาภาษาไทยมคะแนนเฉลยสงสด รอยละ ๔๙.๑ รองลงมาไดแก วชาวทยาศาสตร และภาษาองกฤษ รอยละ ๓๒.๕ และ ๓๐.๗ ตามลาดบ ซงควรไดรบการปรบปรงกระบวนการการบรหารวชาการ เพอใหผลสมฤทธมคาเฉลยดขน

๔.๓.๓ สถาบนการศกษามทกระดบ ภาคกลางมสถาบนการศกษาระดบอดมศกษา ๔๔ แหง ครอบคลมเกอบทกจงหวด แยกเปนมหาวทยาลยของรฐ ๒๔ แหง มหาวทยาลยเอกชน ๑๙ แหง และวทยาลยชมชน ๑ แหง และในสวนของกรงเทพมหานคร ซ งมสถาบนการศกษาทส าคญและมชอเสยง ในระดบอดมศกษาจานวน ๖๑ แหง แยกเปนมหาวทยาลยของรฐ ๓๕ แหง และมหาวทยาลยเอกชน ๒๖ แหง ซงสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาตดอนดบใน ๘๐๐ อนดบแรกของโลก จากการจดอนดบของ Times Higher Education (THE) ประจาป ๒๐๑๙ มหาวทยาลยในพนทภาคกลางและกรงเทพมหานคร ตดอนดบใน ๘๐๐ อนดบแรกของโลก คอ มหาวทยาลยมหดล และตดอนดบท ๘๐๑-๑,๐๐๐ ไดแก จฬาลงกรณมหาวทยาลย และมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร สาหรบระดบมธยมศกษามโรงเรยนทมชอเสยงหลายแหง เชน โรงเรยนเตรยมอดมศกษา โรงเรยนมหดลวทยานสรณ โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย และโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) เปนตน

๔.๔ สาธารณสข

๔.๔.๑ ประชาชนในภาคกลางมโอกาสไดรบบรการสาธารณสขดทสดของประเทศ เนองจากเปนทตงของสถานพยาบาลทดทสดและมากทสดของประเทศ โดยมจานวนโรงพยาบาลรฐบาล จานวน ๑,๙๓๙ แหง แยกเปน โรงพยาบาลชมชน (รพช.) ๑๑๘ แหง โรงพยาบาลทวไป (รพท.) ๒๒ แหง โรงพยาบาลศนย (รพศ.) ๘ แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) จานวน ๑,๗๙๑ แหง และสดสวนแพทยตอประชากรของภาคกลางไมรวมกรงเทพมหานคร มแนวโนมดขน จากแพทย ๑ คนตอประชากร ๒,๔๔๓ คน ในป ๒๕๕๕ เปน ๒,๐๔๖ คน ในป ๒๕๖๐ ซงจงหวดสมทรสาคร มโอกาสไดรบบรการดานสขภาพสงทสด โดยมแพทย ๑ คน ตอประชากร ๑,๒๕๒ คน รองลงมาคอ จงหวดปทมธาน ซงมแพทย ๑ คน ตอประชากร ๑,๔๒๓ คน และจงหวดสระบร ซงมแพทย ๑ คน ตอประชากร ๑,๖๔๕ คน ในสวนของกรงเทพมหานคร มโอกาสไดรบบรการดานสขภาพสงทสดของประเทศ โดยมแพทย ๑ คน ตอประชากร ๖๓๐ คน มโรงพยาบาลสงกดโรงเรยนแพทย ๙ แหง โรงพยาบาลทวไป ๒๖ แหง โรงพยาบาลเฉพาะโรคและสถาบน

๑๔

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

เฉพาะโรค ๑๓ แหง ศนยบรการสาธารณสขครบทกเขตรวม ๖๘ ศนย/ ๗๖ สาขา และโรงพยาบาลเอกชน ๑๐๔ แหง ซงสวนใหญกระจกตวอยในกรงเทพมหานคร หรอคดเปนรอยละ ๓๐.๓ ของโรงพยาบาลเอกชนทงหมด

๔.๔.๒ คนในภาคกลางมแนวโนมเปนโรคไมตดตอเรอรง (NCDs) มากขน ซงเปนสาเหตหลกของการเสยชวต อตราการเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรงสาคญใน ๕ โรค ไดแก โรคมะเรง ความดนโลหต หวใจ เบาหวาน และหลอดเลอดสมอง เพมขนจาก ๕,๐๙๗ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๖,๐๙๖ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๙ โดยเฉพาะการเจบปวยดวยโรคมะเรงซงเปนสาเหตการตายสงทสดของคนไทย พบวา ภาคกลางมอตราการเจบปวยดวยโรคมะเรงเพมขน จาก ๕๘๐ คนตอประชากรแสนคนในป ๒๕๕๕ เปน ๖๗๗ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๙ แตสาหรบอตราผปวยเอดสสะสมภาคกลางมแนวโนมลดลงจาก ๑๒๑ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๑๐๓ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๙

๔.๔.๓ ภาคกลางมปญหาการตงครรภในวยรนสงกวาคาเฉลยของประเทศ ปญหาการตงครรภ ในวยรนของภาคกลางลดลงจาก ๕๘.๗ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕ - ๑๙ ปพนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๔๒.๘ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕ - ๑๙ ปพนคน ในป ๒๕๖๐ แตกยงเปนอตราทสงกวาคาเฉลยของประเทศทมอตรา ๓๙.๖ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕ - ๑๙ ปพนคน โดยจงหวดทมอตราการคลอดในหญงอาย ๑๕-๑๙ ปสงสดของภาคกลาง คอ จงหวดประจวบครขนธ รองลงมา ไดแก จงหวดสมทรสาคร และสระบร ทมอตรา การคลอด ๕๙.๒ ๕๖.๓ และ ๔๙.๒ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕ - ๑๙ ปพนคน ตามลาดบ ทงน ปญหา การตงครรภในเดกวยรนของภาคกลาง ยงคงเปนปญหาสาคญทจะตองดาเนนการปองกนและแกไขอยางตอเนอง

๔.๔.๔ อตราการตายของมารดามแนวโนมเพมขน ในขณะทอตราการตายของทารกมแนวโนมลดลง โดยอตราการตายของมารดาจากการคลอดบตรมแนวโนมเพมขนจาก ๑๗.๕ คนตอการเกด มชพแสนคนในป ๒๕๕๕ เปน ๒๘.๔ คนตอการเกดมชพแสนคน ในป ๒๕๖๐ สงกวาระดบประเทศทมอตราการตายของมารดา ๒๑.๘ คนตอการเกดมชพแสนคน โดยจงหวดทมอตราการตายของมารดาสงสดในภาค ไดแก จงหวดสมทรปราการ ปทมธาน และประจวบครขนธ ทมอตราการตายของมารดา ๗๐.๕ ๕๕.๘ และ ๕๐.๘ คนตอประชากรแสนคน ตามลาดบ สวนอตราการตายของทารกมแนวโนมลดลง จาก ๖.๐ คนตอเกดมชพพนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๕.๘ คนตอเกดมชพพนคนในป ๒๕๖๐ ซงตากวาอตราการตายของทารกระดบประเทศทมอตรา ๕.๙ คนตอการเกดมชพพนคน โดยจงหวดลพบรมอตราการตายของทารกสงสดของภาค ๘.๗ คนตอเกดมชพพนคน รองลงมา ไดแก จงหวดพระนครศรอยธยา และจงหวดราชบรเทากน กบจงหวดอางทอง มอตราการตายของทารก ๘.๒ และ ๗.๐ คนตอเกดมชพพนคน ตามลาดบ ในสวนของกรงเทพมหานคร อตราการตายของมารดามแนวโนมลดลงจาก ๑๔.๕ คนตอการเกดมชพแสนคนในป ๒๕๕๕ เปน ๑๒.๑ คนตอการเกดมชพแสนคน ในป ๒๕๖๐ สวนอตราการตายของทารกมแนวโนมลดลงเชนกน จาก ๖.๓ คนตอเกดมชพพนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๖.๑ คนตอเกดมชพพนคนในป ๒๕๖๐

๔.๕ ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

ชมชนมความปลอดภยในชวตและทรพยสนลดลง ภาคกลางมคดเกยวกบชวต รางกายและเพศและคดประทษรายตอทรพยเพมขนจาก ๑๕๕.๕ คด ในป ๒๕๕๕ เปน ๑๖๑.๒ คดตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๖๐ โดยจงหวดอางทองมสดสวนคดสงสด จานวน ๔๐๑.๙ คดตอประชากรแสนคน รองลงมา ไดแก จงหวดเพชรบร และสระบร มสดสวนคด ๑๙๘.๒ และ ๑๙๗.๕ คดตอประชากรแสนคน ตามลาดบ ส าหรบคด ยาเสพตดกมแนวโนมลดลงจาก ๘๐๑.๗ คดต อประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๔๕๙.๓ คด

๑๕

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ตอประชากรแสนคนในป ๒๕๖๐ ทงนพบคดยาเสพตดสงสดทจงหวดกาญจนบร ๖๓๕.๘ คดตอประชากรแสนคน รองลงมาไดแก จงหวดราชบรและสงหบรทมสดสวนคดยาเสพตดเทากบ ๕๙๖.๕ และ ๕๑๘.๘ คด ตอประชากรแสนคน ตามลาดบ

๔.๖ ความอบอนในชวตครอบครวมแนวโนมดขน ในขณะทอตราการสมรสมแนวโนมลดลง โดยในชวงป ๒๕๕๕ – ๒๕๖๐ อตราการหยารางในภาคกลางมแนวโนมลดลง จาก ๖.๖ คตอพนครวเรอน ในป ๒๕๕๕ เปน ๕.๗ คตอพนครวเรอนในป ๒๕๖๐ โดยภาพรวมใกลเคยงกบอตราการหยารางของทงประเทศ (๕.๗ คตอพนครวเรอน) ในป ๒๕๖๐ จงหวดสระบรมอตราการหยารางสงสดในภาค คอ ๙.๐ คตอพนครวเรอน ในขณะทจงหวดสมทรสาครมอตราการหยารางนอยทสด ๓.๕ คตอพนครวเรอน สวนอตราการสมรสภาคกลางมแนวโนมลดลงจาก ๑๖.๐ คตอพนครวเรอน ในป ๒๕๕๕ เปน ๑๒.๖ คตอพนครวเรอน ในป ๒๕๖๐ แตโดยภาพรวมยงตากวาอตราการสมรสของทงประเทศ (๑๓.๙ คตอพนครวเรอน) โดยจงหวดสระบรมอตราการสมรสสงสดในภาคคอ ๑๘.๑ คตอพนครวเรอน ในขณะทจงหวดสมทรสาครมอตราการสมรสนอยทสด ๘.๓ คตอพนครวเรอน

๔.๗ สถานการณความยากจนมแนวโนมลดลง แตความเหลอมล าในการกระจายรายไดสงขน จานวนคนจนหรอประชากรทมรายจายเพอการบรโภคตากวาเสนความยากจนลดลงจาก ๙๖๓.๕ พนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๕๙๙.๒ พนคน ในป ๒๕๖๐ เชนเดยวกบสดสวนคนจนของภาคทมแนวโนมลดลงอยางตอเนองจากรอยละ ๗.๓ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๔.๓ ในป ๒๕๖๐ โดยจงหวดชยนาทมสดสวนคนจนมากทสดของภาค รอยละ ๒๖.๒ รองลงมาไดแก จงหวดอางทองและจงหวดกาญจนบร มสดสวนคนจนรอยละ ๑๖.๕ และ ๑๑.๔ ตามลาดบ สวนสมประสทธความไมเสมอภาคในการกระจายรายได (Gini Coefficient) ภาคกลางมแนวโนมเพมขนจาก ๐.๓๙๔ ในป ๒๕๕๔ เปน ๐.๔๐๖ ในป ๒๕๖๐ โดยจงหวดมความเหลอมลาสงสด สามอนดบแรกในภาค ไดแก จงหวดชยนาท นครปฐม และสงหบร มสมประสทธความไมเสมอภาคในการกระจายรายได (Gini Coefficient) เทากบ ๐.๕๙๒ ๐.๕๐๕ และ ๐.๔๖๙ ตามลาดบ ซงเกอบทกจงหวดในภาคกลางมความเหลอมลาเพมขน ยกเวนจงหวดสมทรปราการ สมทรสาคร ปทมธาน และลพบร ทมความเหลอมลาลดลง

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๕.๑.๑ ทรพยากรดนเสอมโทรม พนทใชประโยชนนอกการเกษตรเพมขน ในขณะทพนทเกษตรลดลง ทรพยากรดนมแนวโนมเสอมโทรมในระดบสง ซงมสาเหตจากการใชประโยชนทดนทไมเหมาะสม เชน การใชสารเคม การแผวถางปาไม เปนตน และยงมปญหาดนเสอมโทรมทเกดตามธรรมชาต โดยปญหา ดนเปรยวจดในภาคกลางมปรมาณเนอท ๓.๒๐ ลานไร ปญหาดนเคมมพนทประมาณ ๐.๔๘ ลานไร พบในบรเวณพนททมตะกอนนาทะเล นากรอยและกลมจงหวดทมพนทใกลกบทะเล ไดแก จงหวดนครปฐม สพรรณบร กาญจนบร อางทอง สงหบร และชยนาท

๕.๑.๒ ปรมาณน าในอางเกบน าขนาดใหญมแนวโนมลดลง ปรมาณนาทาของภาคกลาง มาจากลมนาหลก ๗ แหง คอ ลมนาเจาพระยา ลมนาสะแกกรง ลมนาปาสก ลมนาทาจน ลมนาแมกลอง ลมนาเพชรบร ลมนาชายฝงตะวนตก มคารายปเฉลย ๒๔,๙๗๖ ลานลกบาศกเมตร จากสถตปรมาณการ เกบกกนาไดของอางเกบนาขนาดใหญของภาคกลางจานวน ๕ อาง พบวา ปรมาณนาทกกเกบไดตงแต ป ๒๕๕๖ – ๒๕๖๐ มปรมาณลดลงเฉลยรอยละ ๑.๕ ตอป โดยป ๒๕๖๐ มปรมาณนากกเกบไดจานวน ๒๐,๕๔๒

๑๖

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ลานลกบาศกเมตร คดเปนรอยละ ๖๕.๕ ของความจอาง เพมขนรอยละ ๑๐.๑ จากป ๒๕๕๙ และคดเปนรอยละ ๘๒.๒ ของปรมาณนาทารายป ขณะทความตองการใชนาเพมขน จากการเพมขนของรอบการผลตภาคเกษตร การขยายตวของภาคอตสาหกรรม การทองเทยว และการเพมขนของชมชนอยางตอเนอง สงผลใหการขาดแคลนนาในหนาแลงยงคงเปนปญหาตอเนอง

๕.๑.๓ พนทปาไมภาคกลางเพมขนเลกนอย ตงแตป ๒๕๕๖–๒๕๖๐ พบวา พนทปาไม ของภาคกลางเพมขนเฉลยรอยละ ๐.๐๔ ตอป โดยในป ๒๕๖๐ มพนทปาไม ๑๓.๙๒ ลานไร คดเปนรอยละ ๓๓.๘ ของพนทภาค ซงตากวาคามาตรฐานความสมดลของระบบนเวศ หากเปรยบเทยบกบปาไมทงประเทศภาคกลางมสดสวนพนทปาไมรอยละ ๑๓.๖ ของพนทปาทงประเทศ โดยจงหวดทมสดสวนพนทปาไมตามมาตรฐานความสมดลของระบบนเวศ คอ จงหวดกาญจนบร และเพชรบร สวนจงหวดทไมมพนทปาไม ไดแก จงหวดนนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา และอางทอง การเพมขนของผนปาเปนผลจากประชาชนมสวนรวม ในการอนรกษ ฟนฟ ดแลรกษา รวมทงมโครงการปลกปาไมอยางตอเนอง สาหรบสถานการณปาชายเลนภาคกลาง (จงหวดสมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร และประจวบครขนธ) ในชวง ๕ ปทผานมา (พ.ศ.๒๕๕๒-๒๕๕๗) ลดลงรอยละ ๙.๓ โดยป ๒๕๕๗ ภาคกลางมพนทปาชายเลนทงหมดประมาณ ๖๕,๖๒๑.๙๘ ไร ซงจงหวดทม พนทปาชายเลนมากทสด คอ จงหวดสมทรสาคร นอยทสด คอ จงหวดประจวบครขนธ สวนกรงเทพมหานคร ในชวงป ๒๕๕๖ -๒๕๖๐ มพนทปาไมเพมขน ๒,๔๕๓ ไร โดยป ๒๕๖๐ มพนทปาไม ๓,๒๕๙ ไร คดเปนรอยละ ๐.๓ ของพนทจงหวด และพนทปาชายเลนมแนวโนมลดลง อยางตอเนอง โดยเฉลยลดลงรอยละ ๒๑.๘ ตอป

๕.๑.๔ ปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนเพมขน ภาคกลางมปรมาณขยะมากเปนลาดบ ๒ ของประเทศ รองจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยในชวงป ๒๕๕๗–๒๕๖๐ ปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนของภาคกลางเฉลยเพมขนรอยละ ๒.๒ ตอป ซงเปนการเพมขนตามการขยายตวทางเศรษฐกจ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมการอปโภคบรโภคของประชาชน โดยในป ๒๕๖๐ มปรมาณขยะทเกดขน ๕.๔๐ ลานตนตอป หรอ ๑๔,๗๙๘ ตนตอวน หรอคดเปนรอยละ ๒๔ ของปรมาณขยะทเกดขนทงประเทศ จงหวดทมปรมาณการเกดขยะมากทสดตามลาดบ คอ จงหวดสมทรปราการ นนทบร ปทมธาน นครปฐม และพระนครศรอยธยา สาหรบปรมาณขยะทมการกาจดอยางถกตองตามหลกวชาการและทถกนาไปใชประโยชนเมอเทยบกบปรมาณขยะทเกดขนมสดสวนเพมขนทกป เนองจาก รฐบาลใหความสาคญกบปญหาขยะ สงผลใหมการดาเนนงานเกยวกบปญหาขยะอยางเปนระบบและมประสทธภาพเพมขน อยางไรกตาม ภาคกลางกยงคงประสบปญหาปรมาณขยะของเสยอนตรายทมแนวโนมมากขน โดยเฉพาะของเสยอนตรายจากชมชน และมลฝอยตดเชอ นอกจากน ยงมขยะในทะเลทมแนวโนมเพมมากขนเรอยๆ

๕.๑.๕ คณภาพน าของภาคกลางยงคงอยในเกณฑเสอมโทรมมากกวาภาคอนๆ ภาคกลาง มจานวนแหลงนาทสาคญอย ๑๗ แหง ในชวงป ๒๕๕๖-๒๕๖๐ คณภาพแหลงนาสวนใหญอยในเกณฑพอใช และไมมแหลงนาใดอยในเกณฑเสอมโทรมมาก โดยป ๒๕๖๐ มแหลงนาเสอมโทรมเพมขนจากป ๒๕๕๙ ในขณะทแหลงนาทมคณภาพดลดลง แมนาทอยในเกณฑเสอมโทรมอยางตอเนอง ไดแก แมนาเจาพระยาตอนลาง แมนาทาจนตอนกลางและลาง แมนาลพบร และแมนาสะแกกรง สาเหตสาคญมาจากชมชนเมอง พนทเกษตรกรรม การเพาะเลยงสตวนา และการปศสตวทไมมระบบการจดการของเสย โดยเฉพาะบรเวณอาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ อาเภอเมอง อาเภอทาวง จงหวดลพบร อาเภอบานแหลม จงหวดเพชรบร อาเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร อาเภอสามพราน อาเภอนครชยศร อาเภอบางเลน จงหวดนครปฐม และอาเภอสองพนอง จงหวดสพรรณบร สาเหตหลกเกดจากการปลอยของเสย สงปฏกลและสงโสโครกของชมชนและโรงงานอตสาหกรรม

๑๗

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

คณภาพนาชายฝงทะเล จากสถานตรวจวด ๓๘ แหง ชวงระหวางป ๒๕๕๘ – ๒๕๖๐ โดยรวม ภาคกลางมคณภาพนาอยในเกณฑพอใชและมแนวโนมดขน โดยป ๒๕๖๐ คณภาพนาทอยในเกณฑพอใช เสอมโทรมและเสอมโทรมมากปรบตวในทศทางดขนจากป ๒๕๕๙ ในขณะทคณภาพนาทอยในเกณฑดปรบตวลดลง ซงบรเวณทควรเฝาระวงเปนพเศษ เนองจากเปนบรเวณเสอมโทรมถงเสอมโทรมมาก ไดแก บรเวณปากคลอง ๑๒ ธนวา หนาโรงงานฟอกยอม และปากแมนาเจาพระยา จงหวดสมทรปราการ บรเวณปากนาแมกลอง จงหวดสมทรสงคราม บานบอนอก จงหวดประจวบครขนธ ปากแมนาแมกลอง จงหวดสมทรสงคราม และปากแมนาทาจน จงหวดสมทรสาคร ซงสาเหตสวนใหญมาจากการปลอยนาเสยของโรงงานฟอกยอม แหลงชมชนทงเศษขยะและเศษอาหาร รวมถงการเพาะเลยงสตวนาชายฝงและการเลยงปศสตว

๕.๑.๖ มลพษทางอากาศยงคงเปนปญหาอยางตอเนองของภาคกลาง ทงมลพษทไดรบผลกระทบจากสารอนทรยระเหยงาย กาซโอโซน และฝนละอองขนาดเลก ภาคกลางสวนใหญพบในจงหวดทมเขตประกอบการอตสาหกรรม ไดแก จงหวดสมทรปราการ นนทบร สระบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา และสมทรสาคร สวนปญหาฝนละอองขนาดเลกไมเกน ๑๐ ไมคอน บรเวณตาบลหนาพระลาน จงหวดสระบร ตงแตป ๒๕๕๖ -๒๕๕๙ มแนวโนมดขน แตในป ๒๕๖๐ มจานวนวนทฝนละอองสงเกนมาตรฐานเพมขนจากป ๒๕๕๙ และยงคงเปนพนททมปญหามากทสดของประเทศ สาเหตหลกมาจากโรงปนซเมนต โรงปนขาว โรงโม บด ยอยหน ถนนและการบรรทกขนสงในพนท สวนพนทบรเวณกรงเทพมหานครและปรมณฑล (นนทบร ปทมธาน สมทรปราการ และนครปฐม) ยงคงพบปญหาฝนละอองเกนคามาตรฐานอยางตอเนอง ซงเกดจากการจราจรทหนาแนน ในขณะทสารอนทรยระเหยงายมแนวโนมลดลง

๕.๒ สถานการณภยพบต

๕.๒.๑ ไฟปาแนวโนมเพมขน จากสถตตงแตป ๒๕๕๖ – ๒๕๖๐ พบวา จานวนพนทปาทถก ไฟไหมเพมขนเฉลยรอยละ ๐.๙ ตอป โดยป ๒๕๖๐ พบวา มพนทปาถกไฟไหม ๒,๓๕๗ ไร คดเปนสดสวนรอยละ ๐.๐๒ ของพนทปาภาคกลาง ลดลงจากป ๒๕๕๙ รอยละ ๖๒.๗ จงหวดทมสดสวนไฟไหมปาเมอเทยบกบพนท ปาไมมากทสดของภาคกลางคอจงหวดสพรรณบร ซงสาเหตคาดวานาจะเกดจากการเผาไรเพอกาจดวชพชหรอเศษซากพชทเหลออยภายหลงการเกบเกยว

๕.๒.๒ สถานการณอทกภยเพมขน ชวงป ๒๕๕๖ – ๒๕๖๐ ภาคกลางมจานวนหมบานและครวเรอน ทไดรบผลกระทบจากอทกภยเพมขน โดยเฉพาะป ๒๕๕๙ และ ๒๕๖๐ มหมบานไดรบความเสยหายจาก ๓๐ หมบานในป ๒๕๕๘ เปน ๒,๗๘๓ หมบานในป ๒๕๕๙ และ ๓,๕๖๙ หมบานในป ๒๕๖๐ ซงป ๒๕๖๐ จงหวดทไดรบความเสยหายมากทสด คอ จงหวดเพชรบร กาญจนบร ประจวบครขนธ และสพรรณบร ตามลาดบ สาเหตหลกเกดจากฝนตกหนกตดตอกนเปนเวลานานและนาปาไหลบาก ประกอบกบการขยายตวของเมองสงผลใหความตองการใชทดนสาหรบปลกสรางเพมมากขน

๕.๒.๓ พนทประสบภยแลงลดลง ภาพรวมในชวง ๕ ปทผานมา (๒๕๕๖-๒๕๖๐) แนวโนมหมบานทประสบภยแลงของภาคกลางมจานวนลดลง โดยป ๒๕๖๐ มเพยงจงหวดกาญจนบรเทานนทประสบกบภยแลง จานวน ๒๙ หมบาน ๘๐๒ ครวเรอน ซงตงแตป ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙ จงหวดทประสบภยแลงตอเนอง ยงคงเปนจงหวดกาญจนบร สระบร ชยนาท สพรรณบร และเพชรบร สาเหตหลกเกดจากภาวะฝนทงชวง สงผลใหปรมาณนาฝนทตกนอยและไมตกในพนทอางเกบนาขนาดใหญ

๕.๒.๔ การกดเซาะชายฝงทะเลยงเปนปญหาตอเนอง ภาคกลางมจงหวดทมพนทตดชายทะเล ไดแก จงหวดสมทรปราการ สมทรสงคราม สมทรสาคร เพชรบร และประจวบครขนธ มชายฝงทะเลยาว

๑๘

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๔๖๒.๔๘ กโลเมตร คดเปนรอยละ ๑๔.๗ ของความยาวชายฝงทงหมด โดยถกกดเซาะเปนระยะทางรวม ๑๗๑.๒๓ กโลเมตร คดเปนรอยละ ๒๐.๖ ของการกดเซาะชายฝงทะเลทงหมด ซงเปนการกดเซาะรนแรงระยะทาง ๖๓.๒๖ กโลเมตร และกดเซาะปานกลางระยะทาง ๑๔๑.๔๑ กโลเมตร โดยพนททมอตราการกดเซาะรนแรงเฉลยมากกวา ๕ เมตร เกดขนใน ๔ จงหวด ไดแก จงหวดสมทรปราการ สมทรสาคร เพชรบร และประจวบครขนธ ตามลาดบ โดยเฉพาะจงหวดสมทรปราการทพนทชายฝงทะเลถกกดเซาะรนแรงมากทสดยาวถง ๓๑.๔๗ กโลเมตร สาเหตของการกดเซาะสวนหนงมาจากการขยายตวของพนทอตสาหกรรมและชมชน ทขยายตวรกลาพนทชายฝง และการบกรกทาลายปาชายเลน ซงสงผลตอระบบนเวศชายฝง สาหรบกรงเทพมหานครประสบกบปญหาการกดเซาะชายฝงในระดบรนแรงถงรอยละ ๙๘.๓ ของแนวชายฝ งกรงเทพมหานคร กลาวคอ มแนวชายฝงถกกดเซาะรนแรง ๕.๗๑ กโลเมตรจากความยาวแนวชายฝง ๕.๘๑ กโลเมตร

ตารางท ๓ การเปลยนแปลงทางดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของภาคกลางไมรวมกทม.

รายการ ป

๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐

ปรมาณนาในอางนาขนาดใหญ ๕ อาง (ขอมล ณ วนท ๓๑ ธนวาคม) ลานลบ.ม.

๒๓,๕๕๘ ๒๓,๖๒๓ ๑๙,๑๑๔ ๑๘,๖๕๖ ๒๐,๕๔๒

พนทปาไม (ลานไร) ๑๓.๘๓ ๑๓.๘๖ ๑๓.๙๑ ๑๓.๙๑ ๑๓.๙๒

จานวนครงการเกดไฟไหมปา ๓๐๑ ๓๖๖ ๓๒๕ ๔๑๓ ๒๑๐

จานวนพนทปาถกไฟไหม (ไร) ๒,๙๗๐ ๓,๗๐๐ ๔,๕๑๕ ๖,๓๒๖ ๒,๓๕๗

ปรมาณขยะทเกดขน (ลานตน/ป) ๔.๙๘ ๕.๒๐ ๕.๒๕ ๕.๖๒ ๕.๔๐

ปรมาณขยะทกาจดถกตองตามหลกวชาการ (ลานตน/ป) ๐.๘๙ ๑.๑๙ ๑.๓๕ ๒.๒๑ ๒.๓๔

หมบานทรบผลกระทบจากอทกภย (แหง) ๑,๒๗๑ ๕๙๙ ๓๐ ๒,๗๘๓ ๓,๕๖๙

หมบานทรบผลกระทบจากภยแลง (แหง) ๑,๒๘๒ ๑,๑๓๑ ๑,๔๗๙ ๑,๘๖๑ ๒๙

๖. พนทกรงเทพมหานคร ๖.๑ กรงเทพมหานคร เปนเมองท มประชากรมากทสดของประเทศไทย โดยมประชากร

ตามทะเบยนราษฎรประมาณ ๕.๗ ลานคน คดเปนรอยละ ๘.๖ ของประเทศ ตงอยบนสามเหลยมปากแมนาเจาพระยา มแมน าเจาพระยาไหลผานและแบงเมองออกเปน ๒ ฝง คอ ฝงพระนครและฝ งธนบร โดยกรงเทพมหานครมพนททงหมด ๑,๕๖๘.๗๓๗ ตารางกโลเมตร กรงเทพมหานครเปนองคกรปกครอง สวนทองถนรปแบบพเศษของประเทศไทย

๖.๒ กรงเทพมหานคร เปนศนยกลางการปกครอง การศกษา การคมนาคมขนสง การเงนการธนาคาร การพาณชย การสอสาร และความเจรญของประเทศ เนองจากกจกรรมทางเศรษฐกจทสาคญยงคงกระจกตวอยในกรงเทพมหานคร โดยมสดสวนการผลตสงทสด มมลคาผลตภณฑ ๔,๗๓๐,๒๑๒ ลานบาท คดเปนรอยละ ๓๒.๕ ของประเทศ เศรษฐกจพงพงภาคบรการสงถงรอยละ ๘๗.๒ จงเปนศนยรวมธรกจบรการทสาคญของประเทศ มสดสวนมลคาผลตภณฑภาคบรการคดเปนรอยละ ๔๖.๑ ของประเทศ ซงมสดสวนการผลตสาขาการคาฯ รอยละ ๔๗.๐ ของประเทศ สาขาการเงน รอยละ ๕๙.๓ และสาขาการขนสงฯ รอยละ ๔๒.๑

๑๙

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๖.๓ ปญหาทส าคญของกรงเทพมหานคร ไดแก ปญหาจราจรแออด ปญหาสงแวดลอม (นาเสย ขยะ) ปญหาความปลอดภย ในชว ตและทรพย สน และปญหาน าท วม เน องจาก พนท ส วนมาก ในกรงเทพมหานครเปนทราบลม ตงอยบนพนทบรเวณดนดอนสามเหลยมปากแมนา มระดบความสงจากระดบนาทะเลปานกลางประมาณ ๑.๕๐-๒ เมตร โดยมความลาดเอยงจากทศเหนอส อาวไทยทางทศใต และเฉพาะลมแมนาเจาพระยาตอนลางจะอยสงกวาระดบนาทะเลไมเกน ๑.๕๐ เมตร ทาใหเกดปญหานาทวมบอยครงในชวงฤดมรสม

๗. สภาวะแวดลอม ภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร มทตง ลกษณะภมสงคม โครงสรางเศรษฐกจ ระบบโครงสราง

พนฐาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทเปนจดแขง จดออน โอกาส และภยคกคาม ซงมผลตอ การพฒนาเชงพนท ดงนคอ

๗.๑ จดแขง ๗.๑.๑ เปนทตงของกรงเทพมหานคร ซงเปนเมองทองเทยวทมผเดนทางมาเยอนมากทสด

ในโลก (Global Destinations Cities Index) เนองจากมแหลงทองเทยวทมชอเสยงในระดบนานาชาต ไดแก วดพระศรรตนศาสดาราม วดอรณราชวรารามราชวรมหาวหาร พระบรมมหาราชวง และถนนขาวสาร เปนตน นอกจากนยงมสงอานวยความสะดวกเพยบพรอม ทาใหรายไดทองเทยวของกรงเทพมหานครสงถงรอยละ ๓๘.๓ ของประเทศ และในป ๒๕๖๐ กรงเทพมหานคร ตดอนดบเมองทองเทยวทมผเดนทางมา เยยมเยอนมากทสดในโลก

๗.๑.๒ เปนศนยกลางการบรหารราชการ ศนยกลางเศรษฐกจและธรกจส าคญของประเทศ เนองจากเปนทตงของกระทรวง กรม ตลาดหลกทรพย สถาบนการเงน ธรกจ และการคาชนนาของประเทศ

๗.๑.๓ เปนทตงของสถาบนการศกษาชนน าทกระดบและมความพรอมดานเครองมออปกรณและบคลากรการวจย โดยมมหาวทยาลย และสถาบนวจยและพฒนาทมชอเสยงจานวนมาก

๗.๑.๔ เปนทตงของสถานพยาบาลทดทสดและมากทสดของประเทศ โดยมศนยการแพทยชนนา และสถาบนการแพทยเฉพาะทางทมชอเสยงจานวนมาก

๗.๑.๕ เปนฐานเศรษฐกจอตสาหกรรมสงออกและแหลงจางงานหลกของประ เทศ ซงอตสาหกรรมทสาคญของภาค ไดแก วสดกอสราง ยานยนต อเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา ในจงหวดสระบร พระนครศรอยธยา ปทมธาน สมทรปราการ รวมถงอตสาหกรรมแปรรปการเกษตร โดยเฉพาะ การรวมกลมของอตสาหกรรมอาหาร ๓ กลม คอ อตสาหกรรมอาหารทะเล จงหวดสมทรสาคร อตสาหกรรม ไกเนอ จงหวดลพบร และอตสาหกรรมสบปะรดกระปอง จงหวดประจวบครขนธ ตลอดจนเขตอตสาหกรรมเหลกทบางสะพาน จงหวดประจวบครขนธ

๗.๑.๖ เปนศนยกลางการคมนาคมขนสงของประเทศและภมภาคอาเซยน โดยมการพฒนาโครงสรางพนฐานทางคมนาคมขนสงอยางเพยบพรอมและทนสมย สามารถอานวยความสะดวกในการคมนาคมขนสงทครอบคลมการเชอมโยงระหวางเมอง ระหวางภาค และระหวางประเทศมากกวาภาคอนๆ ทงทางบก ทางราง ทางนา และทางอากาศ

๒๐

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๗.๑.๗ เปนแหลงรวมของแมน าสายส าคญและมพนทลมแมน าขนาดใหญทมความอดมสมบรณ มพนทชลประทานมากทสดเปน “อขาว อนา” ของประเทศ โดยมสดสวนพนทชลประทานคดเปน รอยละ ๓๐.๕ ของพนทชลประทานทงประเทศ

๗.๑.๘ เปนศนยรวบรวมและกระจายสนคาเกษตรของประเทศ เนองจากมตลาดคาสงคาปลกสนคาเกษตรทสาคญในพนท เชน ตลาดไท จงหวดปทมธาน ตลาดศรเมอง จงหวดราชบร ตลาดปลาสวพนธ จงหวดอางทอง และตลาดมหาชย จงหวดสมทรสาคร เปนตน

๗.๑.๙ เปนแหลงเกษตรกรรมทอดมสมบรณของประเทศ เนองจากมสภาพพนทและระบบชลประทานทอดมสมบรณ โดยมลกษณะการผลตทเดนและแตกตางกนไปในแตละพนท ไดแก ภาคกลางตอนบน เปนแหลงผลตขาวและพชไร เชน ออยโรงงาน และขาวโพดเลยงสตว ภาคตะวนตกเปนแหลงผลต สบปะรด มะพราว และไมผล นอกจากนภาคกลางยงเปนแหลงผลต โคนม -โคเนอ สกร และไก รวมทงยงมพนทชายฝงทะเลทเหมาะแกการทาประมงนาลกและการเพาะเลยงสตวนาชายฝงทะเลทสาคญของประเทศ

๗.๑.๑๐ มแหลงทองเทยวหลากหลาย โดยมทงแหลงทองเทยวทางธรรมชาต ประวตศาสตรศลปวฒนธรรม วถชวต และแหลงทองเทยวเชงเกษตร ซงแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาต ไดแก วดพระศรรตนศาสดาราม อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา ชะอา และหวหน เปนตน นอกจากนภาคกลางยงมพนทอกหลายแหงทมสภาพภมอากาศและธรรมชาตทเหมาะตอการพฒนาธรกจการทองเทยวและบรการเชงสขภาพ เพอตอบสนองความตองการของกลมเปาหมายทเกดขนใหม เชน การทองเทยวเชงนเวศ การบรการทพกแบบ Long Stay Home Stay การบรการสปา การดแลผสงอาย การบรการสขภาพ นวดแผนไทย สมนไพรเพอสขภาพ และอาหารสขภาพ การทองเทยวแบบผจญภย ทวรปา ฯลฯ

๗.๑.๑๑ เปนพนทในแนวเสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใต (Southern Economic Corridor : SEC) เชอมโยงระหวางเมยนมา ไทย กมพชา และเวยดนาม ซงเปนเสนทางทมศกยภาพทางเศรษฐกจสง โดยพาดผานเมองสาคญหลายเมองและมการขนสงขามแดนตามแนวเสนทางในปรมาณมาก จงเปนเสนทางเศรษฐกจและทองเทยวสาคญทเชอมโยงระหวางไทย เมยนมา และกมพชา รวมถงเชอมตอไปยงเวยดนามได

๗.๒ จดออน

๗.๒.๑ พนทกรงเทพมหานคร และจงหวดทมการเจรญเตบโตและขยายตวของเมองสงประสบปญหาทกระทบตอคณภาพชวต ไดแก ปญหาจราจรแออด ปญหาฝนละอองจากการจราจร ทหนาแนน ปญหานาเสย ปญหาขยะ ปญหานาทวม ปญหาความปลอดภยในชวตและทรพยสน รวมทงปญหาความเสยงภยการกอการราย เปนตน

๗.๒.๒ มปญหาฝนละอองในเขตอตสาหกรรมกอสราง โดยเฉพาะในพนทตาบลหนาพระลาน อาเภอเฉลมพระเกยรต จงหวดสระบร ซงเปนพนททมปญหาฝนละอองขนาดเลกไมเกน ๑๐ ไมคอน มากทสดของประเทศ

๗.๒.๓ พนทเกษตรทอดมสมบรณลดลง จากการขยายตวของเมองและอตสาหกรรมรกลาพนทเกษตร และเปนการทาการเกษตรเชงพาณชยทยงมการใชสารเคมจานวนมาก

๗.๒.๔ ปญหาการเชอมตอระหวางโครงขายถนนกบระบบการขนสงอนๆ มนอย ทาให ไมประหยดและมตนทนสง เนองจากภาคกลางไดมการพฒนาโครงขายถนนเปนจานวนมาก ในขณะท การพฒนาโครงขายรถไฟและทาเรอเพอใชขนสงสนคายงมนอย

๒๑

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๗.๒.๕ ทกษะก าลงแรงงานอยในเกณฑต าไมสอดรบกบระดบการพฒนาของภาค ซงจะสง ผลกระทบทางลบตอการพฒนา ทาใหขาดแคลนแรงงานทมความรความสามารถทสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงานและสถานการณการเปลยนแปลงของโลกได โดยเฉพาะในภาคการผลตทมการใชทน และเทคโนโลยอยางเขมขน

๗.๒.๖ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเสอมโทรมลง และมแนวโนมทจะทวความรนแรงยงขน เนองจากการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจ และชมชนเมอง โดยไมมการดาเนนมาตรการควบคม และบรหารจดการสภาวะแวดลอมทเหมาะสม ไดแก คณภาพแมนาเจาพระยาและทาจนตอนลาง เสอมโทรมลง คณภาพดนเสอมโทรมลง ปาไมและปาชายเลนถกบกรกทาลาย และความสมบรณของทรพยากรชายฝงลดลง เปนตน

๗.๒.๗ การพฒนาอตสาหกรรมสวนใหญยงใชเทคโนโลยเดม และมการใชแรงงานเขมขน จงสรางมลคาเพมไดตา

๗.๒.๘ การทองเทยวกระจกตวในกรงเทพมหานคร และบางจงหวด เนองจากแหลงทองเทยว รอบนอกไมเปนทรจกและขาดความพรอมจงไมสามารถดงดดนกทองเทยวใหพกคางในพนทได

๗.๒.๙ ผสงอายทมแนวโนมเพมจ านวนขนอยางตอเนองสงผลใหมอตราภาระพงพงเพม มากขน เนองจากสดสวนประชากรผสงอายเพมขน ในขณะทประชากรวยเดก และวยแรงงาน มแนวโนมลดลง

๗.๓ โอกาส

๗.๓.๑ การเปดเสรการคาและการลงทนกบประเทศกลม CLMV จะเปนโอกาสในการขยายตลาดสงออกสนคาอาหารและอตสาหกรรมมากขน รวมทงชกจงนกลงทนเขามาลงทนในพนทภาคกลางเพมขน เนองจากมความพรอมทงในดานทาเลทตง ระบบโครงสรางพนฐานและบรการสงคม

๗.๓.๒ การพฒนาความเชอมโยงเขตเศรษฐกจพเศษทวาย-ภาคกลาง-ระเบยงเศรษฐกจ พเศษภาคตะวนออกตามเสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใต (Southern Economic Corridor) จะเปนโอกาสในการเพมการคา การลงทน และการทองเทยว เชอมโยงกบประเทศเพอนบาน

๗.๓.๓ ความกาวหนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรว ทงเทคโนโลยสารสนเทศ เทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยวสด และนาโนเทคโนโลย จะเปนโอกาสในการปรบกระบวนการผลตสนคาใหสอดคลองกบ ความตองการของผบรโภคทหลากหลายทงในดานคณภาพ มาตรฐาน และราคา

๗.๓.๔ โครงสรางประชากรทก าลงเปลยนแปลงเปนสงคมผสงอาย เปดโอกาสใหกบสนคาและบรการใหม ทสอดคลองกบความตองการทเปลยนแปลงไป อาท การขยายตวของตลาดอาหารสขภาพ สมนไพร และการแพทยพนบาน สถานททองเทยวและการพกผอนระยะยาวของผสงอาย

๗.๓.๕ กระแสการรกษาสขภาพและความนยมธรรมชาตทขยายตวไปทวโลก ชวยใหเกดความตระหนกในการดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพมขน ในขณะเดยวกน กสรางกระแสความนยมบรโภคสนคาเชงอนรกษและสนคาสขภาพ

๗.๓.๖ แผนงานโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานระหวางภาค จะเปนโอกาสในการเชอมโยง หวงโซคณคา (Value Chain) ระหวางภาค

๒๒

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๗.๔ ภยคกคาม

๗.๔.๑ สนคาราคาถกของประเทศอนทตนทนถกกวาเขามาตตลาด สงผลใหสญเสยสวนแบงทางการตลาดและนกลงทนตางชาตยายฐานการผลตไปยงประเทศเหลานนเนองจากมตนทนการผลตทตากวา ซงสนคาของภาคกลางทไดรบผลกระทบ เชน ขาว เสอผา ผลไม เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส เปนตน

๗.๔.๒ ภยกอการรายขามชาตทมแนวโนมการกออาชญากรรมในเขตเมอง ซงเปนอาชญากรรมรปแบบใหมทเกดขนในภมภาคอาเซยน จะสงผลกระทบตอความมนคง ความปลอดภยในชวตและทรพยสน รวมทงกระทบตอเศรษฐกจ ทาใหนกธรกจหรอผประกอบการทสนใจจะเขามาลงทนขาดความเชอมน

๗.๔.๓ มาตรการกดกนทไมใชภาษ เชน มาตรฐานการผลตสนคา มาตรฐานดานความสะอาดและสขอนามย โดยไดมการตงกฎเกณฑในการรบซอสนคาจากผผลตคอนขางมาก และมการตรวจสอบคณภาพอยางเขมงวด สงผลใหผประกอบการในภาคกลางตองเรงปรบเปลยนกระบวนการผลตใหไดมาตรฐานและคณภาพสนคาใหเปนทยอมรบระหวางประเทศ

๗.๔.๔ การเปลยนสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต มความผนผวนและรนแรง มากขน โดยเฉพาะอทกภยและภยแลง

๘. ปญหาและประเดนทาทาย ๘.๑ ปญหาคณภาพชวตของคนในเมอง ไดแก ปญหาจราจร ขยะ นาเสย นาทวม มลพษทางอากาศ ฯลฯ

๘.๒ ปญหาการดแลผสงอายทมแนวโนมเพมจานวนขนอยางตอเนอง

๘.๓ ทกษะกาลงแรงงานอยในเกณฑตาไมสอดรบกบระดบการพฒนาของภาค

๘.๔ พนทเกษตรทอดมสมบรณลดลงจากการขยายตวของเมองและอตสาหกรรม และเปนการทาเกษตรเชงพาณชยทใชสารเคมจานวนมาก

๘.๕ อตสาหกรรมสวนใหญยงขาดการนานวตกรรมมาสรางมลคาเพม ใชแรงงานเขมขน และสงผลกระทบดานลบตอสงแวดลอม

๘.๖ การทองเทยวกระจกตวในกรงเทพมหานคร และบางจงหวด แหลงทองเทยวรอบนอกไมเปนทรจกและขาดความพรอมจงไมสามารถดงดดนกทองเทยวใหพกคางในพนท

๘.๗ มสถาบนการศกษาและวจยชนนาทกระดบแตยงขาดการนาผลงานวจยทสามารถใชประโยชน ในเชงพาณชยเพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการทชดเจน

๙. แนวคดและทศทางการพฒนา ภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร เปนภมภาคทมบทบาทสาคญในการเชอมโยงกบทกภาค

ภายในประเทศ เนองจากเปนทตงของเมองหลวงกรงเทพมหานคร และเปนทตงของหนวยงานราชการระดบกระทรวง หนวยงานรฐวสาหกจ สถาบนการศกษาและสถาบนวจยชนนาทกระดบ สถาบนการรกษาพยาบาลทดทสด รวมทงสถาบนธรกจ และสถาบนการเงนชนนาของประเทศ ขณะเดยวกนภาคกลางตงอยในพนทลมแมนาขนาดใหญท มความอดมสมบรณเปน “อขาว อนา” ของประเทศ และเปนพนท ในแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใตของอนภมภาคลมนาโขง (Southern Economic Corridor) ทเชอมโยงเมยนมา-ไทย-

๒๓

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

กมพชา-เวยดนาม ซงเปนเสนทางลดโลจสตกส (Landbridge) เชอมโยงภมภาคอาเซยนกบโลกตะวนตกและโลกตะวนออก

ดงนน การพฒนาภาคกลางสความ “มนคง มงคง ยงยน” จาเปนตองรกษาความมชอเสยงของกรงเทพมหานครใหเปนเมองชนนาระดบโลกตลอดไป ควบคไปกบการใชศกยภาพพนฐานดานความอดมสมบรณของดนและนา และความพรอมของสถาบนการศกษาและสถาบนวจยในการยกระดบภาคการเกษตรสเกษตรอตสาหกรรมทใชเทคโนโลย และนวตกรรมเพอผลตสนคาและบรการทมมลคาสง รวมทงการ พฒนาเสนทางลดโลจสตกสเชอมโยงทวาย (เมยนมา) กบระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (EEC) เพอใหภาคกลางเปนพนทยทธศาสตรในการเชอมโยงเสนทางการคาการขนสงระหวางทะเลตะวนตกและทะเลตะวนออกในระยะยาว

๙.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร

ภาคกลางมบทบาทสาคญในการเชอมโยงกบทกภาคภายในประเทศ เนองจากเปนทตงของกรงเทพมหานคร สถาบนการศกษาและวจยชนนาทกระดบ สถาบนการรกษาพยาบาลทดทสด นอกจากน ภาคกลางยงมแหลงทองเทยวทมชอเสยง สภาพพนทและระบบชลประทานทอดมสมบรณ เปนฐานเศรษฐกจอตสาหกรรมทสาคญของประเทศ และเปนพนทแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใตของอนภมภาคลมนาโขง (Southern Economic Corridor) ทเชอมโยงเมยนมา-ไทย-กมพชา-เวยดนาม ซงเปนเสนทางลดโลจสตกส (Landbridge) เชอมโยงภมภาคอาเซยนกบโลกตะวนตกและโลกตะวนออก ภาคกลางจงมเปาหมายทจะ “พฒนากรงเทพฯ สมหานครทนสมยและภาคกลางเปนฐานการผลตสนคาและบรการทมมลคาสง”

๙.๒ วตถประสงค

๙.๒.๑ เพอรกษาภาพลกษณของกรงเทพมหานคร ใหเปนเมองทมความทนสมย และเปนเมองนาอยนาเทยวในลาดบตนๆ ของโลกตลอดไป

๙.๒.๒ เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหอยดมสขทงสขภาพกาย จตใจ มความมนคงดานอาชพและรายได และมสภาพแวดลอมทด

๙.๒.๓ เพอเพมขดความสามารถและยกระดบการผลตและสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการดานการเกษตร อตสาหกรรม และการทองเทยว อยางตอเนอง

๙.๒.๔ เพอฟนฟและรกษาฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเออตอการพฒนาเศรษฐกจและคณภาพชวตอยางยงยน

๙.๓ เปาหมาย

9.3.1 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคกลางขยายตวเพมขน

9.3.2 สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคกลางลดลง

๒๔

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๙.๔ ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ ภาคกลาง

2,๓99,091 ลานบาท

(มลคา CMV ป 2559)

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๕

เพมขน ไมตากวา รอยละ๓.๕

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๕

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๕

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๕

สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายได

๐.๔๐๖ (ป ๒๕๖๐)

ลดลงตากวา 0.400

ลดลงตากวา 0.400

ลดลงตากวา 0.400

ลดลงตากวา 0.400

ลดลงตากวา 0.400

หมายเหต : ตวชวดและคาเปาหมายภาคกลาง ไมรวมกรงเทพมหานคร

๙.๕ ยทธศาสตรการพฒนา

9.5.1 ยทธศาสตรท ๑ พฒนากรงเทพฯ เปนมหานครทนสมยระดบโลกควบคกบการพฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาสงแวดลอมเมอง

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 กรงเทพฯ ไดรบการจดลาดบเปนเมองนาอยทประชากรมคณภาพชวตทดขน

อนดบท 98 * (ป ๒๕๖๐)

ตากวา อนดบท 97

ตากวา อนดบท 97

ตากวา อนดบท 97

ตากวา อนดบท 97

ตากวา อนดบท 97

สดสวนปรมาณขยะมลฝอยทถกกาจดอยางถกตองของภาคกลาง

รอยละ 43.25 (ป ๒๕๖๐)

ไมตากวา รอยละ ๔๕ ของปรมาณ ขยะทเกดขน

ไมตากวา รอยละ ๔๕ ของปรมาณ ขยะทเกดขน

ไมตากวา รอยละ ๔๕ ของปรมาณ ขยะทเกดขน

ไมตากวา รอยละ ๔๕ ของปรมาณ ขยะทเกดขน

ไมตากวา รอยละ ๔๕ ของปรมาณ ขยะทเกดขน

สดสวนคดชวตและทรพยสนภาคกลาง

161.2 คดตอประชากรแสนคน

(ป 2560)

ตากวา ๑๖๐ คดตอ

ประชากร แสนคน

ตากวา ๑๖๐ คดตอ

ประชากร แสนคน

ตากวา ๑๖๐ คดตอ

ประชากร แสนคน

ตากวา ๑๖๐ คดตอ

ประชากร แสนคน

ตากวา ๑๖๐ คดตอ

ประชากร แสนคน

หมายเหต : *การจดอนดบเมองทนาอยทสดในโลก World’s Most Liveable City 2017 ของ The Economist Intelligence Unit (EIU)

แนวทางการพฒนา

๑) เรงพฒนาระบบขนสงมวลชนและระบบขนสงสาธารณะ อาท รถไฟฟา รถเมล ฯลฯ เพอบรรเทาปญหาจราจรและใหประชาชนเขาถงบรการระบบขนสงสาธารณะทสะดวกสบายและปลอดภยในการเดนทาง

๒) กอสรางถนนวงแหวน โครงขายเสนทางถนนทขาดความเชอมโยง (Missing Link) สะพานขามแมนาเจาพระยา ฯลฯ เพอลดปญหาความแออดและคบคงของปรมาณการจราจรในเขตเมอง

๒๕

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ลดปญหาคอขวด เปนการเชอมตอโครงขายการเดนทางเพออานวยความสะดวกในการเขาถงและลดเวลาการเดนทาง รวมทงสรางความเชอมโยงระหวางเมอง

๓) จดระเบยบการใชประโยชนทดนโดยใชมาตรการผงเมองควบคมการใชพนทรวมทงคมครองแหลงอนรกษและทศนยภาพเมอง ตลอดจนการจดทศนยภาพของเมองใหสวยงาม มพนท สเขยวและสวนสาธารณะ

๔) พฒนาระบบดแลผสงอาย โดยสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม ใหสอดคลองตอความตองการและเออตอการใชชวต รวมทงพฒนารปแบบและคณภาพการบรการสาธารณสขระดบปฐมภมและบรการดแลระยะยาวสาหรบผสงอาย และออกแบบโครงสรางพนฐานและบรการตางๆ ใหสามารถรองรบคนทกกลมในสงคมไดอยางเทาเทยมกน (Universal Design) เพอรองรบสงคมผสงอาย และสงเสรมใหคนทกกลมสามารถเขาถงและใชประโยชนจากการพฒนาโครงสรางพนฐานและบรการตางๆ อยางเสมอภาคและเทาเทยมกน

๕) ปองกนและแกไขปญหาขยะ นาเสย นาทวม และมลพษทางอากาศ ในเขตพนททมปญหาความรนแรงและความเสยหายเปนมลคาสง โดยเฉพาะในเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล

๖) วางระบบปองกนภยอาชญากรรมและภยกอการรายในเขตกรงเทพมหานคร และพนทตอเนอง รวมทงพนททมปญหาอาชญากรรม ปญหาการจราจร และปญหาความรนแรงในสงคม โดยการใชเทคโนโลย การบงคบใชกฏหมาย การปลกจตสานกและเสรมสรางความเปนพลเมอง ตลอดจนสรางเครอขายเฝาระวง เพอดแลรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน

๗) พฒนากรงเทพมหานครเปนเมองนาอยอจฉรยะ โดยการจดทาผงภมนเวศเพอการจดการพนทและพฒนาเมองใหเปนเมองทมความนาอย อจฉรยะ และสามารถรองรบกจกรรมทางเศรษฐกจ เปนทอยอาศย ลดความเหล อมลา และยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนททกกลม โ ดยยงคงรกษาอตลกษณของพนท ซงระยะแรกดาเนนการทบางซอเพอเปนตนแบบพฒนาพนทรอบสถานระบบขนสงมวลชน และเมองอจฉรยะแหงแรก (Smart City) ในไทย และภมภาคอาเซยน

9.5.2 ยทธศาสตรท ๒ พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาตและ สรางความเชอมโยงเพอกระจายการทองเทยวทวทงภาค

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 รายไดจากการทองเทยวภาคกลาง

158,225 ลานบาท

(ป ๒๕๖๐)

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 15.0

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 15.0

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 15.0

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 15.0

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 15.0

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวระดบนานาชาต อาท วดพระศรรตนศาสดาราม ชายหาดชะอา-หวหน สนามกอลฟระดบโลกทเพชรบร กาญจนบร และพระนครศรอยธยา ใหเปนฐานการกระจายรายไดและการสรางงาน โดยยกระดบคณภาพของธรกจบรการดานการทองเทยวใหไดมาตรฐานระดบนานาชาตและเปนทประทบใจของนกทองเทยว รวมทงพฒนาการทองเทยวเชอมโยงแหลงทองเทยวชายฝงทะเลตะวนตกของภาคกลาง ไดแก จงหวดเพชรบร และประจวบครขนธ เชอมกบจงหวดชมพร และระนอง

ของภาคใต

๒๖

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๒) พฒนาแหลงทองเทยวมรดกโลกพระนครศรอยธยาอยางย งยน โดยฟนฟ บรณะโบราณสถาน และเตรยมความพรอมของเมองใหสามารถรองรบภยพบต โดยเฉพาะอทกภยได อยางมประสทธภาพ

๓) อนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทรและเมองเกา เพอรกษาอตลกษณของเมองใหเปนมรดกทางวฒนธรรมทสบทอดความเจรญรงเรองดานศลปวฒนธรรมอนยงใหญของชาตตลอดไป อาท พนทเกาะรตนโกสนทรในเขตกรงเทพมหานคร เมองเกาเพชรบร เมองเกากาญจนบร เมองเการาชบร เมองเกาสพรรณบร และเมองเกาลพบร

๔) พฒนาแหลงทองเทยวทมศกยภาพ เชน กลมประวตศาสตรและศาสนา กาญจนบร-สพรรณบร-พระนครศรอยธยา-อางทอง-สงหบร-ชยนาท-ลพบร-สระบร-นครปฐม-ราชบร-เพชรบร กลมดแลสขภาพดวยแพทยแผนไทย อาท นนทบร -สมทรสาคร-นครปฐม-เพชรบร และกลมทองเทยวทางนา อาท พระนครศรอยธยา-นนทบร-ปทมธาน-อางทอง-สงหบร โดยปรบปรงและพฒนาแหลงทองเทยวและกจกรรมการทองเทยวใหมคณคาและมลคาเพม มความหลากหลาย และเชอมโยงการทองเทยวระหวางจงหวดอยางยงยน รวมทงบรหารการทองเทยวโดยคานงถงขดความสามารถในการรองรบ

๕) เพมมาตรฐานแหลงทองเทยวทองถนและแหลงทองเทยวโดยชมชน เชน ตลาดสามชก ตลาดนาอมพวา ตลาดนาดาเนนสะดวก เกาะเกรด ทองเทยวธรรมชาตสวนผง อทยานแหงชาตแกงกระจาน ฯลฯ โดยปรบปรงสงอานวยความสะดวก กจกรรมการทองเทยว สนคาและบรการดานการทองเทยวใหไดมาตรฐานสากล

๖) พฒนาการเขาถงแหลงทองเทยวชมชน แหลงผลตสนคา OTOP และแหลงทองเทยวเชงเกษตร เพอใหมเสนทางหรอเครอขายการคมนาคมทสามารถเดนทางเขาไปยงแหลงทองเทยวไดอยางสะดวกและปลอดภย เปนการขยายเสนทางการทองเทยวและกระจายรายไดสชมชน

9.5.3 ยทธศาสตรท ๓ ยกระดบการผลตสนคาเกษตรและอตสาหกรรมโดยใชนวตกรรม เทคโนโลย และความคดสรางสรรค เพอใหสามารถแขงขนไดอยางยงยน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตวการผลตภาคเกษตร ภาคกลาง

107,392 ลานบาท

(มลคา CMV ป 2559)

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑.๙

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑.๙

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑.๙

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑.๙

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๑.๙

อตราการขยายตวการผลตสาขาอตสาหกรรม ภาคกลาง

1,126,479 ลานบาท

(มลคา CMV ป 2559)

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๒

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๒

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๒

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๒

เพมขน ไมตากวา

รอยละ ๓.๒

แนวทางการพฒนา

๑) นาผลการวจยและพฒนาดานการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตรมาใชประโยชนในเชงพาณชย เชน นาผลการวจยและพฒนาของสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาตมาใชในการ

๒๗

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

พฒนาการผลตขาวในพนท เพอเพมผลผลตตอไร เพมศกยภาพและยกระดบคณภาพขาวซงเปนสนคาสงออกทสาคญของประเทศใหมคณภาพตรงตามความตองการของตลาด เปนตน

๒) พฒนามาตรฐานฟารมเพอผลตอาหารปลอดภย (Food Safety) จากสนคาเกษตรหลกของภาค ไดแก ขาว พชผก มะพราว โคนม โคเนอ สกร ไก เปด กง ปลา โดยเฉพาะในพนททเปนแหลงผลตสาคญ ไดแก จงหวดชยนาท สงหบร อางทอง ลพบร สระบร พระนครศรอยธยา สพรรณบร ราชบร นครปฐม และประจวบครขนธ เพอการสงออกสนคาเกษตรคณภาพสง ทสอดคลองกบความตองการ ของผบรโภคในตลาดเฉพาะและตลาดระดบบน

๓) สงเสรมการใชเทคโนโลยการเกษตรเพอยกระดบส Smart Farmer และ Smart Farming โดยสงเสรมใหเกษตรกรมความรความสามารถในการใชเทคโนโลยการผลตททนสมยและพนธทเหมาะสม รวมทงปรบปรงระบบการบรหารจดการตลาดใหมประสทธภาพ

๔) ฟนฟความอดมสมบรณทรพยากรประมงทะเล โดยเรงรดการอนรกษ ฟนฟ และการจดการใชประโยชนทรพยากรประมงและสงแวดลอมใหเปนระบบเหมาะสม ควบคไปกบการสงเสรมและพฒนาอาชพ เชน การสงเสรมการวจยและถายทอดเทคโนโลยการจดการและวธการเพาะเลยงสตวนาเพอเพมประสทธภาพการผลตและสรางมลคาเพม การสงเสรมและพฒนาการประมงพนบาน รวมทงการสงเสรมและพฒนาธรกจการประมง เปนตน ในพนททมศกยภาพดานการประมงและเพาะเลยงสตวนาบรเวณชายฝงรอบอาวไทย ไดแก จงหวดประจวบครขนธ เพชรบร สมทรสงคราม สมทรสาคร และสมทรปราการ

๕) เพมความสามารถการแขงขนอตสาหกรรมประมง (สมทรสาคร) อตสาหกรรมกอสราง (สระบร) อตสาหกรรมยานยนตและอเลกทรอนกส (พระนครศรอยธยา ปทมธาน สมทรปราการ) สการใชเทคโนโลยทสงขนและเปนมตรกบสงแวดลอม

๖) พฒนาทกษะแรงงานใหมความรขนสง เพอยกระดบและปรบเปลยนทกษะแรงงานใหกาวทนการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยและนวตกรรมสามารถรองรบอตสาหกรรมและบรการแหงอนาคต

๗) พฒนากาญจนบร-ราชบร-เพชรบรตอนบนใหเปนแหลงอตสาหกรรมแปรรปผลผลตทางการเกษตรและปศสตว และกลมอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมเชอมโยงกบแหลงผลต ในเมยนมา โดยเพมประสทธภาพระบบโลจสตกสเพอลดตนทนในการขนสงสนคา รวมทงยกระดบคณภาพสนคาอตสาหกรรมในพนทใหมความทนสมยและใหไดมาตรฐานสากลไปสตลาดอาเซยน

๘) สงเสรมและสนบสนนธรกจ SMEs และ Start Up โดยใหความสาคญกบ การเสรมสรางองคความรใหแกผประกอบการในการดาเนนธรกจ อาท การนางานวจยนวตกรรมและเทคโนโลยมาใชในการเพมประสทธภาพการผลต และการใชกลยทธการตลาด ฯลฯ เพอใหสามารถเรมตนธรกจและเตบโตไดอยางมประสทธภาพ

๒๘

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

9.5.4 ยทธศาสตรท ๔ บรหารจดการน าและทรพยากรธรรมชาตเพอแกไขปญหาน าทวม ภยแลง และคงความสมดลของระบบนเวศอยางยงยน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 คณภาพนาแมนาเจาพระยาและทาจนตอนลาง

คาดชนคณภาพนา (WQI.) เทากบ

31 – 60 คะแนน (ป 2560)

คาดชน คณภาพนา

(WQI.) ระดบด มากกวา 70

คะแนน

คาดชน คณภาพนา

(WQI.) ระดบด มากกวา 70

คะแนน

คาดชน คณภาพนา

(WQI.) ระดบด มากกวา 70

คะแนน

คาดชน คณภาพนา

(WQI.) ระดบด มากกวา 70

คะแนน

คาดชน คณภาพนา

(WQI.) ระดบด มากกวา 70

คะแนน สดสวนพนทปาไมตอพนทภาคกลาง

สดสวนพนทปาไม รอยละ 30.0

ตอพนทภาคกลาง (ป 2560)

สดสวนพนท ปาไมเพมขน เปนรอยละ

31.0 ตอพนทภาค

สดสวนพนทปาไมเพมขนเปนรอยละ

32.0 ตอพนทภาค

สดสวนพนท ปาไมเพมขน เปนรอยละ

33.0 ตอพนทภาค

สดสวนพนท ปาไมเพมขน เปนรอยละ

34.0 ตอพนทภาค

สดสวนพนท ปาไมเพมขน เปนรอยละ

34.0 ตอพนทภาค

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาแหลงนา และระบบกระจายนา ในพนทแลงซาซาก อาท จงหวดกาญจนบร ประจวบครขนธ ราชบร และลพบร เพมประสทธภาพระบบบรหารจดการนา โดยปรบปรงและบารงรกษาแหลงนาเดม วางแผนจดสรรนาเพอรองรบความตองการใชนาท เพมขนจากการขยายตวของกจกร รม ทางเศรษฐกจและชมชนไดอยางพอเพยงและมเสถยรภาพ รวมทงจดทาแหลงเกบกกนาขนาดเลกกระจาย ในพนทการเกษตรเพอบรรเทาและแกไขปญหาขาดแคลนนาในชวงฤดแลง

๒) ปองกนและแกไขปญหานาทวมพนทเศรษฐกจ ชมชน แหลงประวตศาสตร โบราณสถาน และพนทนาทวมซาซาก อาท จงหวดชยนาท อางทอง สงหบร พระนครศรอยธยา สมทรสาคร นนทบร ปทมธาน และสมทรปราการ โดยเพมแหลงเกบกกนาทเปนแกมลง สงเสรมและสนบสนนใหประชาชน ในพนทเสยงจดตงกลมเฝาระวงภยนาทวม

๓) ปองกนและแกไขปญหาการทรดตวของแผนดน รวมทงปญหาการรกลาของนาเคมในเฉพาะเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล

๔) หยดยงการบกรกทาลายพนทปาและสงเสรมการฟนฟปาเสอมโทรม ในพนทจงหวดกาญจนบร เพชรบร และราชบร โดยการปลกปาเพมเตม และเพมมาตรการเฝาระวงและปองกนการบกรกปา สนบสนนสทธและบทบาทของชมชนใหเขามามสวนรวมในการบรหารจดการพนทปาชมชนไมใหเสอมโทรมลง

๕) ขดลอกลานาเพอเพมปรมาณการกกเกบนาและใชในการขนสง อาท แมนาเจาพระยา แมนาทาจน ฯลฯ และเพมประสทธภาพการเดนเรอ และปรบปรงทาเรอโดยสารสาธารณะในแมนาและลาคลองสาขาทสาคญ อาท แมนาเจาพระยา แมนาปาสก และลาคลองสาขาในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล รวมทงฟนฟคณภาพนาแมนาเจาพระยาและทาจนตอนลางในพนท พระนครศรอยธยา ปทมธาน นนทบร สมทรปราการ นครปฐม และสมทรสาคร

๒๙

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๖) ฟนฟพนทชายฝงทะเลทเสอมโทรม อาท ปองกนและแกไขปญหาการกดเซาะชายฝงทะเลในเขตพนทจงหวดสมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร ประจวบครขนธ โดยการจดทาแนวปองกนการกดเซาะชายฝงดวยวธการทเหมาะสม เชน ปลกปาชายเลน และการทาแนวไมไผกนคลน แกไขปญหามลพษทางทะเล และชายฝง โดยการบรหารจดการขยะทลงสทะเล และคราบนามนในพนทอาวไทยตอนใน

9.5.5 ยทธศาสตรท ๕ เปดประตการคา การลงทน และการทองเทยว เชอมโยง เขตเศรษฐกจพเศษทวาย-ภาคกลาง-ระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 มลคาการคาชายแดนภาคกลาง

64,933 ลานบาท ( ป 2560)

เพมขนไมตากวา รอยละ 2.0

เพมขนไมตากวารอยละ 2.0

เพมขนไมตากวา รอยละ 2.0

เพมขนไมตากวารอยละ 2.0

เพมขนไมตากวา รอยละ 2.0

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาทางหลวงพเศษระหวางเมอง และรถไฟ เชอมกรงเทพ – กาญจนบร เพอเชอมโยง พนทเศรษฐกจชายแดนของภาคกบพนทเศรษฐกจหลกของประเทศใหสามารถเกอหนนและตดตอทางการพฒนาระหวางพนทไดโดยสะดวกและรวดเรว

๒) เรงพฒนาพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนบานพนารอน อาเภอเมองกาญจนบร จงหวดกาญจนบร ใหเปนประตเชอม Southern Economic Corridor จากทาเรอทวาย-ทาเรอแหลมฉบง-ทาเรอสหนวลล ประเทศกมพชา-ทาเรอวงเตา ประเทศเวยดนาม โดยพฒนาโครงสรางพนฐานและสงอานวยความสะดวกดานการเดนทางและขนสงเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน

๓) พฒนามาตรฐานดานชายแดนไทย-เมยนมา บานพนารอน ดานเจดยสามองค และ ดานสงขร เพอเชอมโยงการคา การลงทน และการทองเทยว กบเมยนมา โดยจดระเบยบการใชประโยชนทดน ใหสอดคลองกบการพฒนาในอนาคต พรอมทงปรบปรงและพฒนาระบบโลจสตกส ระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ จดบรการและสงอานวยความสะดวกบรเวณจดผานแดน ตลอดจนระเบยบและกฏเกณฑทเกยวของ

๔) พฒนาเมองและพนทเศรษฐกจของภาคกลางตามแนวแกนหลกการเชอมโยง เขตเศรษฐกจพเศษทวายกบ EEC โดยจดเตรยมระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการรองรบการพฒนากจกรรมทางเศรษฐกจ เพอใหเออตอการพฒนาการคา การลงทน และการทองเทยวเชอมโยงระหวางไทยกบเมยนมา

9.5.6 ยทธศาสตรท ๖ พฒนาความเชอมโยงเศรษฐกจและสงคมกบทกภาคเพอเสรมสรางเสถยรภาพและลดความเหลอมล าภายในประเทศ

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 มลคาผลตภณฑภาคตอหวของภาคกลาง (GRP Per capita)

241,536 บาท ( ป 2559)

เพมขนไมนอยกวารอยละ 4

เพมขนไมนอย กวารอยละ 4

เพมขนไมนอยกวารอยละ 4

เพมขนไมนอยกวารอยละ 4

เพมขนไมนอย กวารอยละ 4

๓๐

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

แนวทางการพฒนา

๑) เรงดาเนนการแผนพฒนาโครงสรางพนฐานการคมนาคมขนสงทเชอมโยงภาคกลางกบภาคอนๆ โดยใหความสาคญกบการพฒนาระบบขนสงทางรางใหเปนโครงขายหลกในการขนสงของประเทศ และรองรบการเชอมโยงกบการขนสงรปแบบอนๆ เพอกระจายประโยชนและโอกาสจากจดความเจรญหลกของประเทศใหเชอมโยงไปยงพนทภาคอนๆ ซงจะทาใหเกดการกระตนการพฒนาและลดความเหลอมลาระหวางภาค อาท

(๑) เชอมโยงภาคเหนอ ดวยรถไฟความเรวสงกรงเทพฯ-พษณโลก และรถไฟทางคลพบร-ปากนาโพ

(๒) เชอมโยงภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ดวยรถไฟความเรวสงกรงเทพฯ -นครราชสมา และทางหลวงพเศษระหวางเมองบางปะอน-นครราชสมา

(๓) เชอมโยงภาคตะวนออก ดวยรถไฟความเรวสง กรงเทพฯ-ระยอง ทางหลวงพเศษ พทยา-มาบตาพด และรถไฟทางคฉะเชงเทรา-คลองสบเกา-แกงคอย

(๔) เชอมโยงภาคใตและภาคใตชายแดน ดวยรถไฟความเรวสงกรงเทพฯ–หวหน และรถไฟทางคประจวบครขนธ-ชมพร

๒) พฒนาพนท โดยรอบสถานขนสงมวลชนในเมองทมศกยภาพทส าคญ อาท กรงเทพมหานครและปรมณฑล พระนครศรอยธยา และบรเวณเมองชายแดนทมศกยภาพ รวมทงบรเวณใกลพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน อาท เมองพนารอน โดยสนบสนนใหมการจดทาโครงการนารองทใชแนวทางการจดรปทดน การผงเมองควบคกบการพฒนาเมองแบบประหยดพลงงาน

๑๐. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานครทสอดคลองกบแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต

๑๐.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนากรงเทพฯ เปนมหานครทนสมยระดบโลกควบคกบการพฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาสงแวดลอมเมอง

๑๐.๑.๑ แผนงานการพฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมองในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล

สาระส าคญ พฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมองในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล

หนวยงานด าเนนงานหลก องคการขนสงมวลชนกรงเทพ การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย การรถไฟแหงประเทศไทย กระทรวงคมนาคม องคกรปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย

๑๐.๑.๒ พฒนาสภาพแวดลอมและนวตกรรมเพอคนทกวย

สาระส าคญ การปรบสภาพแวดลอมในทสาธารณะใหเหมาะกบคนทกวย สงเสรมสงประดษฐและนวตกรรมเพอเพมคณภาพชวตของผสงอายและรองรบสงคมสงวย การพฒนาตนแบบเมองเพอรองรบสงคมสงวย สงเสรมการพฒนาผลตภณฑและบรการสาหรบผสงอาย อาท ทางเทา และทางขามทปลอดภยในเขตเมอง

หนวยงานด าเนนงานหลก สานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต กระทรวงศกษาธการ

๓๑

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงสาธารณสข สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา

๑๐.๑.๓ แผนงานปฏรประบบการจดบรการสาธารณสขระดบปฐมภมและบรการดแล ระยะยาวส าหรบผสงอายทมภาวะพงพงไปยงสวนภมภาค

สาระส าคญ พฒนารปแบบและคณภาพการบรการปฐมภมและบรการดแลระยะยาวสาหรบผสงอายทมภาวะพงพงในสวนภมภาค โดยเฉพาะอยางยงองคกรปกครองสวนทองถน สามารถใหบรการสาธารณสขปฐมภมไดอยางมคณภาพ ประสทธภาพ และทวถงแกประชาชน พรอมทงสงเสรมบทบาทองคกรปกครองสวนทองถนในการจดสภาพแวดลอมในทองถนเพอลดปจจยเสยงตอสขภาพ

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงมหาดไทย

๑๐.๑.๔ แผนงานการสรางความปลอดภยในชวตและทรพยสน

สาระส าคญ แผนงานการสรางความปลอดภยในชวตและทรพยสน ประกอบดวยโครงการสาคญ อาท โครงการบรณาการการแกปญหาอาชญากรรมดวยระบบกลองโทรทศนวงจรปด (มท.) โครงการสรางเครอขายเฝาระวงอาชญากรรมภาคประชาชน (สตร.) โครงการยกระดบคณภาพผขบขเพอความปลอดภยบนทองถนน (คค.) โครงการสรางความมนคงดานอาชพและรายได ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (มท.) โครงการเสรมสราง ตาบลขบขปลอดภย (มท.) โครงการพฒนาประสทธภาพความปลอดภยบนทองถนน (คค.)

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย

๑๐.๑.๕ แผนงานจดระเบยบและพฒนาเมองศนยกลางทางเศรษฐกจ

สาระส าคญ จดทาแผนแมบทพนทศนยกลางความเจรญตามความเหมาะสมของพนทของแตละเมอง และจดทาแผนการใชประโยชนทดนของศนยเศรษฐกจ แหลงทอยอาศยและพนทเฉพาะ ในเมอง พฒนาระบบขนสงมวลชนขนาดใหญเพอใหเปนระบบการสญจรหลกของคนในเมอง พฒนาโครงสรางพนฐานดานโทรคมนาคม สอสาร และดจทลททนสมยเพอสรางบรรยากาศใหพรอมตอการลงทนดานนวตกรรมและดจทล และนาเทคโนโลยมายกระดบคณภาพชวตของประชาชนทกกลมทอาศยอยในเมอง และเพมพนทสาธารณะตอประชากร โดยเนนความสอดคลองกบอตลกษณ ความหลากหลาย และศกยภาพของเมอง บนพนฐานของการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม โดยชวงปท ๑ – ๕ เรงรดการพฒนาในกรงเทพและปรมณฑล

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการคลง กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สานกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๑๐.๑.๖ โครงการวางแผน ก าหนดพนท และเทคโนโลยในการบรหารจดการมลพษกากของเสยใหครอบคลมพนททกภมภาค

สาระส าคญ กาหนดแผน Zoning การจดตงศนยบรหารจดการมลพษใหครอบคลมทกภมภาคทวประเทศ โดยชประเดนความสาคญในการกาหนดพนทและเทคโนโลยทเหมาะสมในแตละภมภาค

๓๒

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ซงม Criteria การคดเลอกพนททชดเจน รวมทงทาความเขาใจในระดบชาตถงความสาคญของการจดการมลพษทกประเภทตอการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เพอปองกนการตอตานจากประชาชนโดยสรางการมสวนรวมใหประชาชนรบรและเขาใจถงปญหา

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย

๑๐.๒ ยทธศาสตรท ๒ พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาตและสรางความเชอมโยงเพอกระจายการทองเทยวทวทงภาค

๑๐.๒.๑ โครงการสงเสรมการทองเทยวเชอมโยงแหลงประวตศาสตร วถชวตชมชน

สาระส าคญ พฒนาและสงเสรมการทองเทยวเชอมโยงทางประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณและวถชวตชมชน โดยเนนการเชอมโยงแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร เมองมรดกโลก โบราณสถานทสอดคลองกน เชน การจดรายการเสนทางทองเทยวตามรอยประวตศาสตร อทยานประวตศาสตร ชมอารยธรรมโบราณสถานตางๆ อนสาวรย อนสรณสถาน สงปลกสรางทมคณคา และความสาคญทางประวตศาสตรเเละวฒนธรรมรวมทงพฒนากจกรรมและบรการ และการทองเทยวรปแบบใหมใหกบนกทองเทยว เชน การทองเทยวเชงเกษตร การทองเทยวโดยชมชน การทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยววถพทธ การทองเทยวกลมมสลม เปนตน

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงวฒนธรรม และองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (อพท.)

๑๐.๒.๒ โครงการยกระดบการทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทยแบบครบวงจร

สาระส าคญ พฒนาและยกระดบมาตรฐานการทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทย ใหเกดความโดดเดนในระดบนานาชาต โดยการใชองคความรและภมปญญาดงเดมของไทยพฒนาตอยอดใหเกดเปนนวตกรรม สรางมลคาเพม ตงแตการสงเสรมสขภาพ ธรกจบรการสขภาพ นวดแผนไทย การดแลผสงอาย สถานพกฟนเพอการฟนฟสขภาพ การรกษาดวยสมนไพร รวมทงการพฒนาผลตภณฑสมนไพรเพอการรกษาและเสรมความงาม ใหไดมาตรฐานเปนทยอมรบสนานาชาต และสงเสรมใหเกดการทองเทยวเชงสขภาพในประเทศไทยทงจากนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข

๑๐.๒.๓ โครงการเพมประสทธภาพการใหบรการและสงอ านวยความสะดวกผโดยสารเรอส าราญของทาเรอหลก

สาระส าคญ จดทาแผนพฒนาและขบเคลอนการปรบปรงและยกระดบสงอานวยความสะดวกในบรเวณทาเรอทมศกยภาพในการรองรบเรอสาราญ เชน กรงเทพฯ เปนตน

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๑๐.๒.๔ โครงการบรหารจดการการทองเทยวรมฝงแมน าเจาพระยา

สาระส าคญ จดทาเสนทางการทองเทยวทางนาเพอเชอมโยงแหลงทองเทยวหรอกจกรรมการทองเทยวสองฝงแมนาเจาพระยา ทสะทอนเอกลกษณวฒนธรรมและวถชวตของชมชนในลมนาเจาพระยา พรอมทงบรหารจดการแหลงทองเทยวในลมแมนาเจาพระยาและบรเวณใกลเคยงใหมมาตรฐาน

๓๓

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

ระดบสากลในทกมต เชน การบรหารจดการสงแวดลอม มาตรฐานความปลอดภย การมสวนรวมของชมชน การบอกเลาเรองราว เปนตน

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา และกระทรวงคมนาคม

๑๐.๒.๕ แผนงานฟนฟเมองประวตศาสตร และแหลงศลปกรรม

สาระส าคญ จดทาแผนการพฒนาเมองในรปแบบการทองเทยวเชงวฒนธรรมตามศกยภาพและอตลกษณของเมองในพนทเมองประวตศาสตร ซงคานงถงการพฒนาเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและคณภาพชวตของคนในเมอง โดยเนนกระบวนการมสวนรวมของประชาชน และบรณาการการทางานรวมกบหนวยงานในทองถนในรปแบบคณะทางาน รวมทงรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะจากภาคการพฒนาทเกยวของ ตลอดจนพฒนาและฟนฟเมองประวตศาสตรและแหลงศลปกรรม

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สานกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๑๐.๒.๖ โครงการบรหารการทองเทยว ควบคมจ านวนนกทองเทยวไมใหเกนขดความสามารถในการรองรบของระบบนเวศ

สาระส าคญ จดทาขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยวของระบบนเวศแนวปะการงและระบบนเวศทมความสาคญทวประเทศ รวมถงการทองเทยวชมสตวทะเลหายาก เชน วาฬบรดา จดระบบบรหารจดการในพนทตางๆ ใหเปนไปตามขดความสามารถอยางมประสทธภาพ โดยใหเกดพนทเปาหมายสอดคลองกบเปาหมายของยทธศาสตรชาต

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงการทองเทยวและกฬา

หนวยงานสนบสนน กองทนวจย สถาบนการศกษาทเกยวของ

๑๐.๓ ยทธศาสตรท ๓ ยกระดบการผลตสนคาเกษตรและอตสาหกรรมโดยใชนวตกรรม เทคโนโลย และความคดสรางสรรค เพอใหสามารถแขงขนไดอยางยงยน

๑๐.๓.๑ แผนงานพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานความปลอดภยสนคาเกษตรและอาหาร ใหเปนทยอมรบในตลาดทงในและตางประเทศ

สาระส าคญ เพอใหเกดการพฒนาและยกระดบคณภาพมาตรฐานความปลอดภยสนคาเกษตรและอาหาร ตลอดจนระบบการตรวจสอบ และระบบการตรวจสอบยอนกลบใหเปนทยอมรบ เพอสรางความเชอมนในการบรโภคในตลาดทงในประเทศและตางประเทศ

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสข

๑๐.๓.๒ แผนงานพฒนาและสงเสรมการผลตสนคาเกษตรและอาหาร ใหเขาสระบบมาตรฐานความปลอดภย

สาระส าคญ เพอสนบสนน สงเสรม และกากบดแลใหการผลตสนคาเกษตรและอาหารเขาสระบบมาตรฐานความปลอดภย โดยใชมาตรการสนบสนนและสงเสรมการผลต รวมทงการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานการผลตสนคาเกษตร เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการสนคา

๓๔

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

เกษตรตลอดสายการผลตใหมคณภาพมาตรฐานตามความตองการของตลาด ควบคไปกบการสงเสรม ดานการตลาดทตระหนกถงการบรโภคสนคาเกษตรและอาหารทปลอดภย

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๑๐.๓.๓ แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรใหมคณภาพมาตรฐาน และยกระดบไปสผลตภณฑคณภาพสง

สาระส าคญ ประยกตใชเทคโนโลยไปสการผลตในเชงพาณชยใหกบเกษตรกร กลมเกษตรกร หรอชมชน ทจะใชวตถดบทางการเกษตรในการแปรรปสรางมลคาไปสสนคาเกษตรแปรรป สนคาเกษตรขนสงทมคณคาเฉพาะ รวมถง ตอยอดไปสผลตภณฑคณภาพสง โดยการพฒนาสงเสรมผลกดนใหเกษตรกรรวมกลมแปรรปสนคาเกษตรไปสความเปนผประกอบการแบบมออาชพ เพอสรางมลคาเพมของสนคา มกระบวนการผลตทมคณภาพมาตรฐาน การนาเทคโนโลยและนวตกรรมการแปรรปสงเสรมใหกบกลมเกษตรกร การพฒนาผลตภณฑและบรรจภณฑ และเชอมโยงสอดคลองกบความตองการของตลาด

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๑๐.๓.๔ แผนงานการพฒนาศกยภาพของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหม (Smart Farmer)

สาระส าคญ เพมขดความสามารถของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหมทมทกษะ ในการประกอบการ สามารถเขาถงและใชขอมลขาวสารและความร ทงทางดานเทคโนโลย การจดการ และการตลาด มทกษะความร ความสามารถในดานบญชการผลต การควบคมตนทน การเพมประสทธภาพการผลต และจดการคณภาพผลผลตของตน และสามารถเขาถงชองทางการตลาดทหลากหลายได โดยมกลมเปาหมายทงทายาทเกษตรกร เกษตรกรในปจจบน และคนกลมใหมทจะเขาสภาคเกษตรในอนาคต รวมถงการสงเสรมใหเกษตรกรสามารถพฒนาการจดการคณภาพใหไดตามมาตรฐานสนคาเกษตร (GAP) มาตรฐานการผลตและแปรรป (GMP) และมาตรฐานอนในระดบสากล

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน)

๑๐.๓.๕ แผนงาน การพฒนาผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมในภาคการเกษตร

สาระส าคญ สรางและเพมสมรรถนะของผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมในภาคการเกษตรในการใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการบรหารจดการการผลต การแปรรปและการตลาด รวมทงมความเชยวชาญระดบสงในการประยกตเทคโนโลยเพอจดการหวงโซอปทานทใชในการประกอบการ การจดการฟารม การเรยนรดานเทคโนโลยและนวตกรรมใหม การพฒนาโครงการและบรหารจดการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมของเกษตรกร (SMAEs - Small and Medium Agricultural Enterprises) ทงน ดวยการจดตงสถาบนบมเพาะ ผประกอบการธรกจเกษตร เพอใหการฝกอบรม การศกษาประยกตวธปฏบตทด และการบมเพาะองคความรและความเชยวชาญทเหมาะสม

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ สถาบนเพมผลผลตแหงชาต สานกงานพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กระทรวงวทยาศาสตรและ

๓๕

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

เทคโนโลย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สภาเกษตรกรแหงชาต

๑๐.๓.๖ แผนงาน การวจยเพอพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพอพฒนาการผลต การแปรรปและยกระดบเกษตรกรและยกระดบประกอบการและธรกจการเกษตรแบบครบวงจรของหวงโซคณคา

สาระส าคญ การวจยเพอสรางความรเทคโนโลยและนวตกรรมเพอตอยอดใหเกษตรกรนาไปใชประโยชนทงดานการผลตและการแปรรป รวมทงยกระดบใหเปนผประกอบการธรกจการเกษตรตลอดหวงโซคณคา โดยจดตงหนวยประสานงานวจยเพอรบโจทยการพฒนาจากกลมเกษตรกรและผประกอบการ นาสการสบคนและพฒนาเทคโนโลยนวตกรรม การทางานรวมกบกลมเกษตรกรและผประกอบการในการประเมนความเปนไปไดทางดานการตลาดและดานเทคโนโลย การวจยทดลองและพฒนา การสรางผลตภณฑตนแบบ การทดสอบตลาด ไปจนถงการออกแบบบรรจภณฑและตราสนคา

หนวยงานด าเนนงานหลก สถาบนอดมศกษา สานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต สานกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย สานกงานพฒนาเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) สานกงานพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ (องคการมหาชน) สานกงานนวตกรรมแหงชาต

๑๐.๓.๗ แผนงานการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตสมยใหม

สาระส าคญ วจยและพฒนาเทคโนโลย อตสาหกรรมยานยนตและชนสวน รวมทงระบบกกเกบพลงงานทใหพลงงานสง ออกแบบและผลตสถานประจไฟฟา เตารบเตาเสยบ การพฒนาระบบจดการไฟฟา จดทามาตรฐาน นโยบายทางดานเทคโนโลยทเกยวของใหเหมาะสมกบการนาไปใชงานทนตอ การเปลยนแปลงนวตกรรมและเทคโนโลย พรอมทงพฒนาศนยทดสอบทมประสทธภาพ ยกระดบสมาตรฐานสากล ตลอดจนเพมผลตภาพบคลากรดวยระบบรบรองความสามารถบคลากรในอตสาหกรรมยานยนต เพอใหประเทศไทยเปนฐานการผลตรถยนตทมคณสมบต “สะอาด ประหยด ปลอดภย” และใชพลงงานในภาคขนสงอยางมประสทธภาพ

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๑๐.๓.๘ โครงการยกระดบและเพมศกยภาพและสมรรถนะแรงงาน รวมทงการเปนผประกอบการใหม เพอเพมผลตภาพแรงงาน

สาระส าคญ สงเสรมการพฒนาและยกระดบศกยภาพและสมรรถนะแรงงาน ทสอดคลองกบการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจ เทคโนโลย และรปแบบการทางานใหม และทศทางการพฒนาประเทศ รวมทงสงเสรมการสรางผประกอบการใหม ควบคกบการจดทามาตรฐานอาชพทสอดคลองกบอาชพใหม ๆ เพอเพมผลตภาพแรงงาน

หนวยงานด าเนนงาน กระทรวงแรงงาน กระทรวงการคลง กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงศกษาธการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย สคช. และหนวยงานทเกยวของ

๓๖

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.๓.๙ โครงการจดการศกษาใหสอดคลองกบทกษะอาชพและสรางผประกอบการยคใหม

สาระส าคญ จดใหนกเรยนในระดบการศกษาพนฐานไดมการฝกอาชพระยะสนเพอสรางทกษะการทางานดวยตนเองและการมความรคหกรรม หตถกรรม ชางพนฐาน ดจทลเทคโนโลยเบองตน และทกษะการจดการเบองตน จดกลไกสงเสรมสนบสนนใหมการเรยนในระดบชนมธยมปลายคขนานกบการเรยนอาชวศกษาระดบปวช.(ทวศกษา) เพอใหเยาวชนสามารถเขาสตลาดการทางานและมวฒวชาชพไดเรวถาตองการ แทนการสญเปลาจากการเรยนอดมศกษาทไมมตลาดแรงงานรองรบ รวมทงสรางทศนคตทดตอการศกษาอาชพ เพมจานวนและโอกาสการเรยนตออาชวศกษาในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) และสรางกาลงงานใหสอดคลองกบความตองการของประเทศ รวมทงสงเสรมใหสถานศกษาอาชวศกษาและสถาบนอดมศกษาจดการศกษาทเชอมตอกบการทางาน โดยนกศกษาอาชวศกษาเรยนรและฝกในสถานประกอบการผานระบบทวภาค นกศกษาอดมศกษาเรยนรและฝกในสถานประกอบการหรอสถานททางานจรง ผานระบบสหกจศกษา ระบบโรงเรยนฝกทกษะวศวกรรม บคลากรในสถานศกษาไดมประสบการณทางานตรงกบบคลากรในภาคการผลต สนบสนนการพฒนาและสงเสรมอาจารยสายการศกษาวชาชพทตองการความรและสมรรถนะตางจากสายวชาการรวมถงสรางกลไกและเพมแรงจงใจสนบสนนใหผประกอบการไดเพมการทางานกบสถานศกษา

หนวยงานด าเนนงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย องคกรปกครองสวนทองถน กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงแรงงาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ สถาบนคณวฒวชาชพ (องคการมหาชน) ภาคเอกชน และหนวยงานทเกยวของ

๑๐.๔ ยทธศาสตรท ๔ บรหารจดการน าและทรพยากรธรรมชาตเพอแกไขปญหาน าทวม ภยแลง และคงความสมดลของระบบนเวศอยางยงยน

๑๐.๔.๑ โครงการบรรเทาภยพบตทางน าแบบบรณาการ

สาระส าคญ เนองจากภยพบตทางนาไดสรางความเสยหายทงเศรษฐกจสงคม และเปนอปสรรคในการพฒนาสงคมเศรษฐกจทผานมา ควรมการจดการเพอบรรเทาภยพบตทางนา ใหลดความเสยหายลง (ใน ๕ ป ลดลงรอยละ ๕๐ ในพนทสาคญ) จากฐานเฉลย ๑๐ ปทผานมาโดยจดทาแผนบรรเทาอทกภยพนทวกฤต ทรวมยทธศาสตรตางๆ และภารกจของหนวยงาน (Function) ระดมในพนทวกฤตนาทวม ประกอบดวย ตดยอดนาหลาก ผนนาขามลม ปรบปรงลานาธรรมชาต สงกดขวางทางนา ระบบปองกนชมชนเมอง การจดการพนทนาทวม พนทชะลอนา สรางคนกนนา ระบบสบนา และมาตรการบรหารจดการนาสภาวะตางๆ เชน ระบบประมวลผลและเตอนภย การปรบตวอยกบพนทนาทวมตามธรรมชาต การปรบปฏทนเพาะปลกพช การปรบเปลยนใชทดน ทงน ในระยะ ๕ ปแรกจะมงเนนพนทพนททมความเสยหายสง และพนท การแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนทอยางเปนระบบ (Area Base) โดยเฉพาะกลมลมนาเจาพระยา และเปนแผนบรณการครอบคลมงานเตอนภย แจงเตอน บรหารนา พนทนานอง ชวยเหลอระหวางและหลงเหตการณ สาหรบพนททมความสาคญ (สอดคลองกบยทธศาสตรชาตท ๑ ดานความมนคง)

หนวยงานด าเนนงานหลก สานกงานทรพยากรนาแหงชาต กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงคมนาคม และกระทรวงมหาดไทย

๓๗

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.๔.๒ โครงการจดท าแผนแมบทการจดท าแผนพฒนาระบบจดการน าในพนทภาคกลาง (Delta Water Master Plan ๒๐๔๐)

สาระส าคญ เพอใหเกดการวางแผนและการจดการระบบนาใหสอดคลองกบการพฒนาพนท การระบายนา การแกไขมลพษ การทรดตวของแผนดนและรองรบตอการเพมขนของระดบนาทะเล จาเปนตองมการจดทาแผนแมบทการจดทาแผนพฒนาระบบจดการนาใหเหมาะสมและสมดลกบการพฒนาพนทนแบบบรณาการ มสวนรวมและรองรบการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และความเจรญเตบโตจากโครงสรางพนฐาน การทรดตวของแผนดน การยกตวของระดบนาทะเล ปญหามลพษ โดยเฉพาะในเขตพนทกรงเทพฯ และปรมณฑล โดยใชเครองมอสมยใหม

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สานกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และสานกงานทรพยากรนาแหงชาต

๑๐.๔.๓ โครงการการจดการปาไมและพนทสเขยวเพอการอนรกษอยางยงยน

สาระส าคญ สงเสรมการบรหารจดการปาไมเชงพนท ฟนฟระบบนเวศปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตทเสอมโทรม สงเสรมการใชประโยชนพนทปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตใหเหมาะสม รวมถงการบรหารจดการเชงพนท โดยการนานวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมมาประยกตใชในการหยดยงการทาลายปา และมการบรณาการรวมกนทกหนวยงาน เพอใหเกดการอนรกษอยางยงยน

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงการคลง กระทรวงคมนาคม กองอานวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร สานกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

๑๐.๔.๔ แผนงานการพฒนาเพอเพมประสทธภาพการเดนเรอล าน าและชายฝง

สาระส าคญ พฒนาเพอเพมประสทธภาพการเดนเรอในแมนาเจาพระยา และแมนาปาสก และการปรบปรงทาเรอโดยสารสาธารณะในแมนาเจาพระยาและคลองสาขาในจงหวดปทมธาน นนทบร กรงเทพฯ และสมทรปราการ รวมทงการใชประโยชนทาเทยบเรอสนคาและปรบปรงระบบบรหารจดการภายในเพอความปลอดภยในฝงอาวไทย

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม และการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

๑๐.๔.๕ โครงการเสรมสรางกลไกใหชายฝงทะเลไดรบการปองกนปญหาและมนโยบาย การจดการชายฝงทเหมาะสม โครงการฝกอบรมผน าชมชนชายฝงเกยวกบความร ในการจดการชายฝงทะเลและเกาะทเหมาะสม

สาระส าคญ กลไกสาคญหนงในการปองกนและแกไขปญหาการกดเซาะชายฝงและนาคนมาซงระบบนเวศชายฝงทมระบบอยางเหมาะสม ซงจะเปนการดาเนนการเชงรก ไดแก การมความรความเขาใจในการจดการปญหาไดอยางถกตองและเหมาะสมซงผนาชมชนชายฝงและเกาะทเกยวของจะมบทบาทอยางมากและเปนทมาของโครงการน

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๓๘

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

หนวยงานสนบสนน กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย หนวยงานในระดบทองถน สถาบนการศกษาตางๆ

๑๐.๔.๖ โครงการการประเมนปรมาณและการบรหารจดการขยะทะเล น าเสยและคราบน ามนตามหลกสากลและจดท าแผนทระบสถานการณในไทย

สาระส าคญ ประเมนปรมาณและจดทาแผนทระบสถานการณและพนทวกฤต ดานขยะทะเล นาเสย และคราบนามนในทะเล จดตงโมเดลบรหารจดการขยะทะเล นาเสย และคราบนามน ในพนทอาวไทยตอนใน เรงงานศกษาวจยดานขยะทะเลและผลตภณฑทดแทนพลาสตกใชแลวทง

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงคมนาคม สานกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

หนวยงานสนบสนน กระทรวงเกษตรและสหกรณ กองทนวจย สถาบนการศกษา ทเกยวของ

๑๐.๔.๗ โครงการเพมประสทธภาพดานการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมทางทะเลและภยพบต ดวยการบรณาการเครองมอเชงพนทแบบองครวม

สาระส าคญ จดตงระบบบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมทางทะเลและภยพบต โดยใชการบรณาการระบบขอมลเชงพนทและเทคโนโลยดานภมสารสนเทศทางทะเล เพอใชสนบสนนขอมลในการตดสนใจเชงนโยบาย ตลอดจนบรหารจดการในภาวะวกฤตและภยพบต โดยเรมจากโมเดลในพนททมความสาคญ ไดแก อาวไทยตอนใน

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม

กระทรวงคมนาคม สานกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคกรมหาชน)

หนวยงานสนบสนน กระทรวงเกษตรและสหกรณ กองทนวจย สถาบนการศกษา ทเกยวของ

๑๐.๔.๘ โครงการการพฒนาแหลงน าเพอการเกษตรและการสรางระบบสงน าทครอบคลมและทวถงพนทชลประทานและนอกเขตชลประทาน

สาระส าคญ จดทาแผนการพฒนาแหลงนา และพนทรบนาเพอการเกษตร พฒนาแหลงนา ตลอดจนสงเสรมการบรหารจดการนาในพนทแบบมสวนรวมของชมชน เพอยกระดบประสทธภาพการใชนา และผลตภาพของนาเพอการเกษตร

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สานกงานทรพยากรนาแหงชาต

๑๐.๕ ยทธศาสตรท ๕ เปดประตการคา การลงทน และการทองเทยว เชอมโยงเขตเศรษฐกจพเศษทวาย-ภาคกลาง-ระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก

๓๙

ราง แผนพฒนาภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร

๑๐.๕.๑ แผนงานพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน

สาระส าคญ เพอกระจายความเจรญสภมภาค เพมรายไดและคณภาพชวต ของประชาชนในพนท รวมทงแกปญหาความมนคงบรเวณชายแดน ในพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน กาญจนบร

หนวยงานด าเนนการหลก สานกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงการคลง กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

๑๐.๕.๒ แผนงานการพฒนาและปรบปรงโครงขายทางหลวง ทางหลวงพเศษระหวางเมองและทางพเศษ

สาระส าคญ พฒนาและปรบปรงโครงขายถนนบรเวณดานการคาและประตการคาหลกตามแนวระเบยงเศรษฐกจ และบารงรกษาโครงขายถนนทมอยในปจจบนใหทาหนาทเปนระบบเสรม (Feeder Road) ปองกนและแกไขปญหาจดเสยง จดอนตรายเพอเพมความปลอดภยและลดอตราการเกดอบตเหตทางถนน

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๑๐.๕.๓ แผนงานการพฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและสงอ านวยความสะดวกตามเสนทางยทธศาสตรทส าคญ

สาระส าคญ พฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและสงอานวยความสะดวกตามเสนทางยทธศาสตรทสาคญ เชน สถานขนสงสนคาชายแดน เปนตน ใหสามารถเชอมโยงประตการคาหลก ของประเทศ สนบสนนการขนสงตอเนองหลายรปแบบดวยการนาระบบเทคโนโลยและนวตกรรมททนสมย มาใชในการบรหารจดการ เพอลดตนทนโลจสตกสและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคขนสง รวมทงสรางมลคาเพมจากการเปนศนยกลางทางภมศาสตรและเชอมตอกบเครอขายโลจสตกสในระดบภมภาค

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๑๐.๖ ยทธศาสตรท ๖ พฒนาความเชอมโยงเศรษฐกจและสงคมกบทกภาคเพอเสรมสรางเสถยรภาพและลดความเหลอมล าภายในประเทศ

๑๐.๖.๑ แผนงานการพฒนาและปรบปรงระบบคมนาคมขนสงทางราง

สาระส าคญ พฒนาและปรบปรงโครงสรางพนฐานทางราง รถจกรและลอเลอน และศนยซอมบารง ไดแก รถไฟขนาด ๑ เมตร และรถไฟความเรวสง เพอใหเปนโครงขายการเดนทางและขนสงหลกของประเทศทสอดรบกบความตองการเดนทางและขนสงสนคา รวมทงสนบสนนใหเกดการพฒนาพนทตามแนวระเบยงเศรษฐกจ เกษตรกรรม ทองเทยวและอตสาหกรรมของประเทศไดอยางมประสทธภาพ (โดยโครงการในภาคกลางและพนทกรงเทพมหานคร ในชวง ๕ ปแรก ไดแก โครงการรถไฟความเรวสง ชวงกรงเทพฯ-พษณโลก โครงการกอสรางรถไฟทางค ชวงลพบร-ปากนา และชวงนครปฐม-ชมพร)

หนวยงานด าเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม การรถไฟแหงประเทศไทย

แผนพฒนาภาคตะวนออก ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒

(พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๕) ฉบบทบทวน

เอกสารประกอบวาระท 4.๓

ราง

เอกสารประกอบวาระท 3.๑

สารบญ

หนา ๑. สภาพทวไป ๑

๑.๑ ทตง ๑

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ ๑

๑.๓ ภมอากาศ ๑

๑.๔ การใชประโยชนทดน ๑

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต ๑

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒ ๒.๑ การคมนาคมขนสงทางบก ๒

๒.๒ การคมนาคมขนสงชายฝง ๓

๒.๓ การคมนาคมขนสงทางอากาศ ๓

๒.๔ ดานชายแดน ๓

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางด าเนนการในภาค ๔

๒.๖ บรการสาธารณปโภค ๔

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๔ ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ ๔

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา ๕

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน ๘

๔. ประชากรและสงคม ๙ ๔.๑ ประชากร ๙

๔.๒ แรงงาน ๑๐

๔.๓ การศกษา ๑๑

๔.๔ สาธารณสข ๑๑ ๔.๕ ความปลอดภยในชวตและทรพยสน ๑๒ ๔.๖ ความอบอนในชวตครอบครว ๑๓ ๔.๗ ความยากจน ๑๓

หนา

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๑๓ ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๓

๕.๒ สถานการณภยพบต ๑๕

๖. สภาวะแวดลอมของภาคตะวนออก ๑๖ ๖.๑ จดแขง ๑๖

๖.๒ จดออน ๑๗

๖.๓ โอกาส ๑๘

๖.๔ ภยคกคาม ๑๙

๗. ปญหาและประเดนทาทาย ๒๐

๘. แนวคดและทศทางการพฒนาภาค ๒๐ ๘.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร ๒๑

๘.๒ วตถประสงค ๒๑

๘.๓ เปาหมาย ๒๑

๘.๔ ตวชวดและคาเปาหมาย ๒๑

๘.๕ ยทธศาสตรการพฒนา ๒๒

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคตะวนออกทสอดคลองกบแผนแมบท ๒๗ ภายใตยทธศาสตรชาต

มกราคม 2561

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๕)

๑. สภาพทวไป ๑.๑ ทตง ขนาดพนท ภาคตะวนออก ประกอบดวย ๘ จงหวด ไดแก

ชลบร ระยอง จนทบร ตราด ฉะเชงเทรา นครนายก ปราจนบร และสระแกว มอาณาเขต ทศเหนอ ตดกบ จงหวดสระบร นครราชสมา บรรมย ทศใต ตดกบ อาวไทย ทศตะวนออก ตดกบ กมพชา ทศตะวนตก ตดกบ กรงเทพฯ ปทมธาน สมทรปราการ อาวไทย

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ มพนทรวม ๒๒.๘๑ ลานไร หรอรอยละ ๗.๑ ของประเทศ ภมประเทศเปนพนทภ เขาสงและปาไม โดยตอนกลางเปนทราบสลบภเขา ตอนลางเปนทราบลมน าและทราบชายฝงทะเล

๑.๓ ภมอากาศ ลกษณะภมอากาศของภาคตะวนออกคลายคลงกบภาคใต คอ-ทางตอนบนของภาคจากปราจนบร สระแกว ชลบร ระยอง ฉะเชงเทราจะมลกษณะอากาศแบบสะวนนา (Aw) สวนทางตอนลาง คอจนทบรและตราด จะมลกษณะอากาศแบบรอนชนแบบมรสม (Am) คอ มฝนตกชก อากาศรอนชน จงหวดทมปรมาณฝนมากทสดคอ ตราด และจงหวดทมฝนตกนอยทสดคอ ชลบร ปรมาณน าฝนเฉลย ประมาณ ๑,๕๑๘.๖ มลลเมตรตอป

๑.๔ การใชประโยชนจากทดน ป ๒๕๕๙ ภาคตะวนออก มพนทท าการเกษตรทงหมด ๑๒.๘๘ ลานไร คดเปนรอยละ ๕๖.๕ ของพนททงหมด โดยเปนพนทไมยนตนและไมผล ๕.๒๐ ลานไร พชไร ๓.๒๒ ลานไร และท านาขาว ๒.๗๘ ลานไร และพนทนอกการเกษตร ๕.๗๕ ลานไร

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต

๑.๕.๑ ดน สวนใหญเปนดนปนทราย ระบายน าไดด ไมอดมสมบรณ บรเวณทมน าทะเลทวมถงจะเปนดนโคลนหรอดนเหนยว สวนบรเวณทสงเปนดนทเกดจากการสลายตวของหนบะซอลต หนปนเหมาะแกการปลกพชสวน เชน เงาะ ทเรยน มงคด เปนตน สวนบรเวณทราบลมแมน ามดนอลลเวยนทเหมาะใชท านา

๑.๕.๒ แหลงนา ภาคตะวนออกมลมน าทส าคญ คอ ลมน าปราจนบร ลมน าบางประกง ลมน าโตนเลสาบ และลมน าชายฝงทะเลตะวนออก มแมน าสายส าคญ ไดแก แมน าระยอง แมน าจนทบร แมน าประแสร แมน าตราด และแมน าบางปะกง

๑.๕.๓ ปาไม สวนใหญเปนปาดงดบ ปาดบเขา ปาสนเขา ปาชายเลน และปาเบญจพรรณ ในป ๒๕๖๐ มพนทปาไม ๕.๑๑ ลานไร คดเปนรอยละ ๒๒.๓ ของพนทภาค ซงต ากวาคามาตรฐานความสมดลของระบบนเวศทก าหนดใหมพนทปาไมไมนอยกวารอยละ ๔๐ ของพนททงหมด หรอรอยละ ๕ ของพนทปาทงประเทศ โดยจงหวดทมพนทปามากทสด คอ จนทบร สระแกว และปราจนบร ตามล าดบ ส าหรบปาชายเลนภาคตะวนออก (ชลบร ระยอง จนทบร ตราด ฉะเชงเทรา) ป ๒๕๕๗ ภาคตะวนออกมพนทปาชายเลนทงหมดประมาณ ๑๖๔,๖๔๙.๗๑ ไร คดเปนรอยละ ๑๐.๗ ของพนทปาชายเลนทงประเทศ ซงจงหวดทมพนทปาชายเลนมากทสด คอ จงหวดจนทบร นอยทสด คอ จงหวดชลบร

๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒.๑ การคมนาคมขนสงทางบก

๒.๑.๑ โครงขายถนน มเสนทางถนนสายหลกขนาดไมต ากวา ๔ ชองจราจรเชอมโยงทกจงหวดและโครงขายหลกของประเทศทเชอมสภาคตางๆ แตพนทเมองยงมปญหาการจราจรแออด

๑) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓ (ถนนสขมวท) สายบางนา–หาดเลก เปนหนงใน ทางหลวงแผนดนสายประธานทงสของประเทศไทย จดเรมตนเชอมตอจากถนนเพลนจต เขตปทมวนกรงเทพมหานคร ไปตามชายทะเลภาคตะวนออกและสนสดทอ าเภอคลองใหญ จงหวดตราด ตดตอกบชายแดนจงหวดเกาะกง ประเทศกมพชา รวมระยะทางยาวทงสนประมาณ ๔๘๘ กโลเมตร โดยผานจงหวดสมทรปราการ ฉะเชงเทรา ชลบร ระยอง จนทบร และตราด

๒) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๓ สายสพรรณบร–อรญประเทศ (เขตแดนไทย/กมพชา) เปนทางหลวงแผนดนทเชอมตอระหวางจงหวดในภาคกลางและภาคตะวนออกของประเทศไทย สายทางเรมตนในจงหวดสพรรณบร และสนสดทชายแดนประเทศกมพชา อ าเภออรญประเทศ จงหวดสระแกว มระยะทางตลอดทงสายรวม ๒๙๙.๕๔๙ กโลเมตร ในปจจบน ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๓ เฉพาะชวงหนกองถงอรญประเทศไดรบการก าหนดใหเปนสวนหนงของโครงขายทางหลวงเอเชยสาย ๑ โดยถนนตลอดสายมขนาดระหวาง ๒-๖ ชองจราจร

๓) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๔ (ถนนเทพรตน) สายบางนา – หนองไมแดง ทางหลวงสายนไดรบการก าหนดใหเปนทางหลวงเอเชยสาย ๑๙ ขนาด ๘-๑๔ ชองจราจร มจดเรมตนท แยกบางนา กรงเทพมหานคร ผานจงหวดสมทรปราการ ฉะเชงเทรา และไปบรรจบกบถนนสขมวทททางแยกตางระดบหนองไมแดง จงหวดชลบร

๔) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๖ (ถนนบายพาสพทยา–ระยอง) สายกะทงลาย–ปลวกเกต เปนถนนแอสฟลตคอนกรตขนาด ๔ ชองจราจร ถนนสายนไดรบการก าหนดใหเปนสวนหนงของทางหลวงเอเชยสาย ๑๒๓ เรมตนแยกจากทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓ (ถนนสขมวท) บรเวณทางแยกกะทงลาย อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร สนสดททางหลวงแผนดนหมายเลข ๓ บรเวณบานปลวกเกต ต าบลเชงเนน อ าเภอเมองระยอง จงหวดระยอง ระยะทางรวม ๕๗ กโลเมตร

๕) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๐๔ สายปากเกรด–สะพานตางระดบนครราชสมา เปนทางหลวงแผนดนสายรองทเชอมระหวางจงหวดนนทบร กรงเทพมหานคร จงหวดฉะเชงเทรา จงหวดปราจนบร และจงหวดนครราชสมา

๖) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๐๕ (ถนนรงสต–นครนายก) เปนถนนเชอมตอระหวางจงหวดปทมธานกบจงหวดนครนายก

๗) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๑๗ สายจนทบร-สระแกว เปนเสนทางเชอมโยงระหวางภาคตะวนออกและภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนใต

๘) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๑๘ (ถนนตราด-บานหาดเลก) ทางไปส ตลาดชายแดนไทย-กมพชา บานหาดเลก อ าเภอคลองใหญ

๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๓๑ สายสตหบ–เขาหนซอน มชอเรยกวา ถนนสายยทธศาสตร เสนทางเรมจากถนนสขมวท ทต าบลพลตาหลวง อ าเภอสตหบ จงหวดชลบร สนสดท ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๐๔ (ฉะเชงเทรา-กบนทรบร) ทต าบลเขาหนซอน อ าเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา

๑๐) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๔๔ สายชลบร–แกลง เปนถนนทกอสรางขนเพอยนระยะทางจากจงหวดชลบรไปสจงหวดจนทบรและจงหวดตราด โดยไมผานตวเมองระยอง เปนถนนผวจราจรแอสฟลตคอนกรต ขนาด ๔ ชองจราจรตลอดสาย เรมตนจากถนนสขมวท อ าเภอเมองชลบร ผานถนนเลยงเมองชลบร ถนนกรงเทพฯ-ชลบร ทางแยกบานบงพฒนา (แยกเอม ๑๖) อ าเภอบานบง ทางแยก หนองปรอ และอ าเภอหนองใหญ เขาเขตจงหวดระยอง ผานอ าเภอวงจนทร สนสดทถนนสขมวทบรเวณทางแยก ภบาลพฒนา (แยกแกลง) อ าเภอแกลง จงหวดระยอง

๑๑) ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๓๔๘ (ถนนธนะวถ) สายอรญประเทศ – นางรอง หรอ เปนเสนทางทเชอมตอระหวางภาคตะวนออกกบภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนใต มจดเรมตนทอ าเภอ อรญประเทศ จงหวดสระแกว สนสดทอ าเภอนางรอง จงหวดบรรมย

๑๒) ทางหลวงพเศษหมายเลข ๗ สายกรงเทพมหานคร−บานฉาง เปนทางหลวงพเศษระหวางเมองสายแรกของประเทศไทย ทางสายนเปนโครงขายทางหลวงทมความส าคญในการพฒนาเสนทางคมนาคมขนสงกบพนทบรเวณชายฝงทะเลภาคตะวนออก เปนทางเชอมเขาสทาอากาศยานสากลแหงใหม คอ ทาอากาศยานสวรรณภม ถนนสายนไดรบการก าหนดใหเปนสวนหนงของทางหลวงเอเชยสาย ๑๙ และทางหลวงเอเชยสาย ๑๒๓

๒.๑.๒ รถไฟ มเสนทางรถไฟเชอมโยงจาก กทม. – อ.อรญประเทศ (กทม. ฉะเชงเทรา นครนายก ปราจนบร สระแกว อ าเภออรญประเทศ) และกทม. – ระยอง (กทม. ฉะเชงเทรา ชลบร ระยอง)

๒.๒ การคมนาคมขนสงชายฝง มทาเรอทด าเนนการใหบรการขนสงทางทะเลระหวางประเทศ โดยภาครฐและเอกชนทส าคญ คอ ทาเรอแหลมฉบง เปนทาเรอน าลกในการขนสงสนคาระหวางประเทศ ตงอยบรเวณอ าเภอศรราชา และบางละมง จงหวดชลบร ทาเรอมาบตาพด เปนทาเรออตสาหกรรมทมศกยภาพสง ตงอยบรเวณต าบลมาบตาพด อ าเภอเมองระยอง จงหวดระยอง และทาเรอศรราชา เปนทาเรอน าลกเอกชนแหงแรกทใหญทสด ตงอยบรเวณอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร ใหบรการประเภทสนคาเทกอง สนคาทวไป และคอนเทนเนอร รวมถงมทาเรอ Ferry หวหน - พทยา

๒.๓ การคมนาคมขนสงทางอากาศ มสนามบนทสามารถเชอมโยงไปสนานาชาตทส าคญ คอ ทาอากาศยานอตะเภา หรอสนามบนนานาชาตอตะเภา ตงอยต าบลพลา อ าเภอบานฉาง จงหวดระยอง หางจากจงหวดประมาณ ๓๐ กโลเมตร และอยหางจาก กทม. ประมาณ ๑๙๐ กโลเมตร ซงจะพฒนา เปนสนามบนพาณชยระหวางประเทศอกแหงหนง

๒.๔ ดานชายแดน ทเปนจดเชอมโยงการคาชายแดนไทย กมพชา มดานถาวร ๔ แหง คอ ดานบานคลองลก จงหวดสระแกว ดานบานหาดเลก จงหวดตราด ดานบานผกกาดและดานบานแหลม จงหวดจนทบร จดผอนปรน ๘ จด ไดแก จดผอนปรนจงหวดสระแกว ๓ จด คอ บานตาพระยา อ าเภอตาพระยา บานหนองปรอ อ าเภออรญประเทศ บานเขาดน อ าเภอคลองหาด จงหวดจนทบร ๓ จด คอ บานซบตาร อ าเภอสอยดาว บานชนงลาง อ าเภอโปงน ารอน บานสวนสม อ าเภอสอยดาว และจงหวดตราด ๒ จด คอ บานมะมวง และบานหมนดาน อ าเภอบอไร

๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางดาเนนการ ไดแก โครงการกอสราง ทางหลวงพเศษระหวางเมอง สายพทยา - มาบตาพด โครงการกอสรางทางรถไฟสายใหมทส าคญ ไดแก สาย มาบตาพด – ระยอง ระยะทาง ๒๔ กโลเมตร และโครงการกอสรางรถไฟทางคชวงศรราชา – ฉะเชงเทรา – คลองสบเกา – แกงคอย

๒.๖ บรการสาธารณปโภค

๒.๖.๑ ไฟฟา ป ๒๕๖๐ การใหมบรการไฟฟาครอบคลมรอยละ ๘๑.๒ ของจ านวนครวเรอน ภาคตะวนออก โดยจงหวดชลบรมสดสวนการใหบรการนอยทสด รอยละ ๗๒ ของจ านวนครวเรอนจงหวด

๒.๖.๒ ประปา การใหบรการน าประปายงไมครอบคลมและทวถง และมปญหาการขาดแคลนแหลงน าดบทงในเชงปรมาณและคณภาพ ในป ๒๕๖๐ การประปาภมภาค (กปภ.) ใหบรการน าประปา ในภาคตะวนออก จ านวน ๗๗๘,๙๓๒ ครวเรอน หรอรอยละ ๓๐.๓ ของจ านวนครวเรอนภาคตะวนออก ซงสดสวนการใหบรการในแตละจงหวดอยระหวางรอยละ ๑๓ – ๓๗ โดยจงหวดสระแกวมสดสวน การใหบรการนอยทสด และจงหวดชลบรมสดสวนของการใหบรการมากทสด

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ

๓.๑.๑ ภาคตะวนออกเปนแหลงเศรษฐกจทสาคญของประเทศรองลงมาจากกรงเทพฯ และภาคกลาง โดยภาคตะวนออก (๘ จงหวด) มมลคาผลตภณฑภาค ณ ราคาประจ าป ๒๕๕๙ เทากบ ๒,๕๙๓,๔๘๔ ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ ๑๗.๘ ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ เมอเทยบขนาดเศรษฐกจของภาคตะวนออก ป ๒๕๕๕ กบป ๒๕๕๙ พบวา ภาคตะวนออก มสดสวนการผลตลดลงจากรอยละ ๑๘.๒ ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ ในป ๒๕๕๕ เหลอรอยละ ๑๗.๘ ในป ๒๕๕๙

๓.๑.๒ โครงสรางเศรษฐกจของภาคตะวนออกพงพงภาคอตสาหกรรมมากทสด ในป ๒๕๕๙ ภาคอตสาหกรรมมสดสวนการผลตรอยละ ๕๙.๘ ของมลคาผลตภณฑภาค (สาขาอตสาหกรรม รอยละ ๕๐.๐ สาขาเหมองแรฯ รอยละ ๙.๘) ลดลงจากรอยละ ๖๒.๒ ในป ๒๕๕๕ รองลงมาคอ ภาคบรการ มสดสวนการผลตรอยละ ๓๔.๒ เพมขนจากรอยละ ๓๐.๓ ในป ๒๕๕๕ และทเหลอเปนภาคเกษตรรอยละ ๖.๐ ลดลงจากรอยละ ๗.๕ ในป ๒๕๕๕ ส าหรบสาขาการผลตทมสดสวนการผลตสงทสดของภาคในป ๒๕๕๙ คอ สาขาอตสาหกรรม โดยสดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมคดเปนรอยละ ๕๐.๐ ของมลคาผลตภณฑภาค และสดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมภาคตะวนออกตอมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมรวมทงประเทศอยทรอยละ ๓๒.๘ นอกจากสาขาอตสาหกรรมแลวสาขาการผลตหลกของภาคทส าคญรองลงมา คอ สาขาเหมองแรฯ รอยละ ๙.๘ สาขาการคาฯ มสดสวนการผลต รอยละ ๙.๖ สาขาเกษตรกรรมฯ รอยละ ๖.๐ สาขาไฟฟาฯ รอยละ ๕.๑ และสาขาขนสง รอยละ ๓.๕

๓.๑.๓ อตราการขยายตวเฉลยทางเศรษฐกจของภาคตะวนออกเทากบระดบประเทศ เศรษฐกจภาคตะวนออกมอตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) รอยละ ๓.๔ เทากบระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๓.๔ เชนกน

๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ตารางท ๑ การเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจของภาคตะวนออก

รายการ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ มลคาผลตภณฑภาค มลคา (ลานบาท) ๒,๒๕๒,๗๑๔ ๒,๒๙๕,๙๐๔ ๒,๓๗๐,๙๙๕ ๒,๓๘๓,๗๕๖ ๒,๕๙๓,๔๘๔ สดสวนตอประเทศ (รอยละ) ๑๘.๒ ๑๗.๘ ๑๗.๙ ๑๗.๓ ๑๗.๘ อตราขยายตวทแทจรง (รอยละ) ๙.๑ ๐.๐ ๐.๓ ๑.๖ ๖.๒ มลคาผลตภณฑภาคตอหว มลคา (บาท/คน/ป) ๔๒๒,๗๖๐ ๔๒๔,๖๖๕ ๔๓๒,๔๒๐ ๔๒๘,๘๔๒ ๔๖๐,๓๗๗ อตราการขยายตว (รอยละ) ๙.๔ ๐.๕ ๑.๘ - ๐.๘ ๗.๔ โครงสรางการผลต (รอยละ) ภาคเกษตร ๗.๕ ๗.๑ ๖.๗ ๖.๓ ๖.๐

- เกษตรกรรม ปาไม และประมง ๗.๕ ๗.๑ ๖.๗ ๖.๓ ๖.๐ ภาคอตสาหกรรม ๖๒.๒ ๖๑.๖ ๖๑.๔ ๖๐.๑ ๕๙.๘

- เหมองแรฯ ๑๕.๕ ๑๕.๓ ๑๔.๗ ๑๒.๐ ๙.๘ - อตสาหกรรม ๔๖.๗ ๔๖.๓ ๔๖.๖ ๔๘.๑ ๕๐.๐

ภาคบรการ ๓๐.๓ ๓๑.๓ ๓๑.๙ ๓๓.๖ ๓๔.๒ - การคาสงคาปลก ๘.๔ ๘.๓ ๘.๗ ๙.๑ ๙.๖ - ขนสง ๓.๓ ๓.๓ ๓.๓ ๓.๖ ๓.๕ - อนๆ ๑๘.๖ ๑๙.๗ ๒๐.๐ ๒๐.๘ ๒๑.๑

ทมา : ประมวลจากขอมลของส านกบญชประชาชาต สศช.

๓.๑.๔ ภาคตะวนออกมมลคาผลตภณฑภาคเฉล ยตอหว (GRP Per capita) สงกวาระดบประเทศ ป ๒๕๕๙ ภาคตะวนออกมมลคาผลตภณฑภาคเฉลยตอหวเทากบ ๔๖๐,๓๗๗ บาท เพมขนจาก ๔๒๒,๗๖๐ บาท ในป ๒๕๕๕ และสงกวาระดบประเทศทมมลคาผลตภณฑเฉลยตอหวเทากบ ๒๑๕,๔๕๕ บาท แตมอตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) รอยละ ๓.๖ ต ากวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๔.๘ ในชวงเดยวกน

๓.๑.๕ พนทเศรษฐกจหลกของภาคตะวนออกยงคงกระจกตวอยในจงหวดทเปนแหลงอตสาหกรรมสาคญของภาค โดยจงหวดทมสดสวนมลคาผลตภณฑจงหวดตอภาคสงทสดคอ ชลบร รอยละ ๓๕.๒ รองลงมาคอ ระยอง รอยละ ๓๔.๖ และฉะเชงเทรา รอยละ ๑๓.๑ สวนจงหวดทมสดสวนมลคาผลตภณฑจงหวดตอภาคต าทสดคอ จงหวดนครนายก รอยละ ๑.๐ ชใหเหนวาการกระจายการพฒนาในภาคตะวนออก ยงไมทวถงทกพนท

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา

๓.๒.๑ ภาคเกษตร

๑) ภาคตะวนออกมมลคาผลตภณฑภาคเกษตร ณ ราคาประจาป พ.ศ. ๒๕๕๙ ประมาณ ๑๕๖,๑๕๒ ลานบาท ลดลงจาก ๑๖๙,๖๓๒ ลานบาท ในป ๒๕๕๕ โดยเปนมลคาผลตภณฑสาขาเกษตรฯ ๑๓๙,๙๖๐ ลานบาท และสาขาประมง ๑๖,๑๙๒ ลานบาท ในชวง ๕ ป (๒๕๕๕-๒๕๕๙) ทผานมา ภาคเกษตรฯ ของภาคตะวนออกมอตราการหดตวเฉลยรอยละ ๓.๒ ในขณะทภาคเกษตรฯ ของประเทศมอตราการหดตวเฉลยรอยละ ๑.๑ สาขาเกษตรของภาคตะวนออกมปญหาส าคญทตองเรงแกไขหลายประการ เชน ปญหาคณภาพดนเสอมจากการใชสารเคม สารเคมตกคางในผลผลต และปญหาผลไมลนตลาด เปนตน

๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

สาขาเกษตรฯ มสดสวนมลคาผลตภณฑคดเปนรอยละ ๕.๔ ตอมลคาผลตภณฑภาคตะวนออก และรอยละ ๑๒.๕ ของมลคาผลตภณฑสาขาเกษตรฯ ของประเทศ ส าหรบสาขาประมง มสดสวนการผลตเพยงแครอยละ ๐.๖ ตอมลคาผลตภณฑภาคตะวนออก แตมสดสวนรอยละ ๑๔.๒ ของมลคาผลตภณฑสาขาประมงของประเทศ

๒) แหลงการทาเกษตรฯ ทสาคญของภาคตะวนออก คอ จงหวดจนทบร มสดสวนการผลตรอยละ ๓๙.๑ รองลงมาคอ ระยอง รอยละ ๑๓.๐ ฉะเชงเทรา รอยละ ๑๑.๗ ตราด รอยละ ๑๑.๑ และชลบร รอยละ ๑๐.๗ ปจจบนพนทเกษตรกรรมของภาคตะวนออกไดแปรเปลยนไปเปนพนทอตสาหกรรม และทอยอาศยมากขน แตภาคตะวนออกกยงถอไดวาเปนแหลงผลตสนคาเกษตรทส าคญของประเทศแหงหนง ทงทางดานการเพาะปลก การท าปศสตว และประมง สนคาเกษตรทส าคญของภาคตะวนออก มดงน

(1) ขาวและพชไร ผลผลตทส าคญไดแก ขาว และมนส าปะหลง จงหวดทมพนทปลกขาวนาปมากของภาค คอ จงหวดสระแกว ฉะเชงเทรา ปราจนบร และนครนายก สวนจงหวดทมพนทปลกมนส าปะหลงมาก คอ จงหวดสระแกว ฉะเชงเทรา และชลบร

(2) ผลไม ทส าคญไดแก ทเรยน จงหวดทเปนแหลงปลกทเรยนในภาคทส าคญ คอ จงหวดจนทบร ระยอง และตราด มงคด แหลงปลกทส าคญ คอ จงหวดจนทบร ตราด และระยอง ลาไย แหลงปลกล าไยทส าคญ คอ จงหวดจนทบร เงาะ แหลงปลกทส าคญ คอ จงหวดจนทบร และตราด ลองกอง แหลงปลกลองกองทส าคญ คอ จงหวดจนทบร

(3) ปศสตว ไดแก ไกเนอ แหลงเลยงทส าคญ คอ จงหวดชลบร ปราจนบร ฉะเชงเทรา และระยอง ไกไข แหลงเลยงทส าคญ คอ จงหวดฉะเชงเทรา ชลบร และนครนายก เปดเนอ แหลงเลยงทส าคญ คอ จงหวดฉะเชงเทรา ระยอง และปราจนบร เปดไข แหลงเลยงทส าคญ คอ จงหวดฉะเชงเทราและชลบร และสกร แหลงเลยงทส าคญ คอ จงหวดฉะเชงเทรา และชลบร

(4) ประมง ภาคตะวนออกมศกยภาพในการท าการประมง โดยจงหวดทมมลคาผลตภณฑประมงสงทสดของภาค คอ จงหวดตราด รองลงมาคอ ระยอง และจนทบร

๓) พนทชลประทานตอพนทเกษตรของภาคตะวนออกตากวาคาเฉลยประเทศ โดยมสดสวนรอยละ ๒๑.๑ ซงต ากวาคาเฉลยของประเทศทมสดสวนรอยละ ๒๑.๙ พนทชลประทานของภาคตะวนออกในป ๒๕๕๙ ครอบคลมพนทประมาณ ๒.๗๒ ลานไร คดเปนรอยละ ๘.๓ ของพนทชลประทานทงประเทศ

๔) เกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรยในพนทยงมไมมากนก จากขอมลการตรวจรบรองเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรยของกรมวชาการเกษตร ณ วนท ๕ พฤศจกายน ๒๕๖๑ พบวา ภาคตะวนออกมพนทไดรบการรบรองแหลงผลตสนคาเกษตรปลอดภยรวมทงสน ๒๔๒,๖๘๘.๔๔ ไร โดยจงหวดในภาคตะวนออกทมพนทไดรบการรบรองแหลงผลตสนคาเกษตรปลอดภยมากทสด คอ จงหวดจนทบร รองลงมาคอ จงหวดตราด และระยอง และเกษตรอนทรย ๑,๑๓๙.๐๔ ไร โดยจงหวดทมพนทไดรบการรบรองแหลงผลตสนคาเกษตรอนทรยมากทสดคอ จงหวดระยอง รองลงมาคอ จงหวดจนทบร และตราด

๓.๒.๒ ภาคอตสาหกรรม

๑) ภาคอตสาหกรรมเปนภาคการผลตหลกของภาคตะวนออก มลคาผลตภณฑภาคอตสาหกรรม ณ ราคาประจ าป ป ๒๕๕๙ เทากบ ๑,๕๔๙,๖๘๐ ลานบาท เพมขนจาก ๑,๔๐๑,๐๙๓ ลานบาทในป ๒๕๕๕ โดยเปนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรม ๑,๒๙๕,๘๘๙ ลานบาท และสาขาเหมองแรฯ ๒๕๓,๗๙๐

๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ลานบาท สาขาอตสาหกรรมจงเปนสาขาการผลตหลกทส าคญของภาคตะวนออก ป ๒๕๕๙ สดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมตอมลคาผลตภณฑภาคคดเปนรอยละ ๕๐.๐ และมสดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมตอมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมของประเทศคดเปนรอยละ ๓๒.๘

๒) อตราการขยายตวเฉลยของสาขาอตสาหกรรมของภาคตะวนออกสงกวาประเทศ โดยสาขาอตสาหกรรมของภาคตะวนออกมอตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) รอยละ ๓.๖ สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๒.๕

๓) อตสาหกรรมและแหลงผลตทสาคญของภาคตะวนออกยงคงกระจกตวในจงหวดชลบร ระยอง และฉะเชงเทรา ป ๒๕๕๙ จงหวดทมสดสวนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมสงทสดของภาค คอ ชลบร รอยละ ๓๕.๗ รองลงมาคอ ระยอง รอยละ ๓๒.๐ และฉะเชงเทรา รอยละ ๑๗.๘ ส าหรบอตสาหกรรมส าคญๆ ทมสดสวนมลคาผลตภณฑสงทสดของภาคตะวนออก คอ อตสาหกรรมการผลตถานโคก และผลตภณฑจากการกลนน ามนปโตรเลยม คดเปนรอยละ ๒๖.๕ ของมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรมของภาค แหลงผลตทส าคญอยในพนทจงหวดชลบร และระยอง รองลงมาคอ อตสาหกรรมการผลตยานยนต รถพวงและรถกงรถพวง รอยละ ๑๔.๗ แหลงผลตทส าคญอยในพนทจงหวดฉะเชงเทรา ปราจนบร และระยอง อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑคอมพวเตอร อเลกทรอนกส และอปกรณทางทศนศาสตร รอยละ ๙.๘ แหลงผลตทส าคญอยในพนทจงหวดปราจนบร และชลบร อตสาหกรรมการผลตเคมภณฑ และผลตภณฑเคม รอยละ ๗.๖ แหลงผลตทส าคญอยในพนทจงหวดระยอง ชลบร และฉะเชงเทรา และอตสาหกรรมการผลตอปกรณไฟฟา รอยละ ๗.๖ แหลงผลตทส าคญอยในพนทจงหวดชลบร ฉะเชงเทรา และระยอง

๔) การพฒนาอตสาหกรรมภาคตะวนออกยงตองคานงถงสงแวดลอม ภาคตะวนออกยงมปญหาสงแวดลอมจากภาคอตสาหกรรม ทงปญหาน าเสย มลพษทางอากาศ และขยะ นอกจากนยงมปญหา ทเปนอปสรรคในการพฒนาอตสาหกรรมทส าคญคอ ปญหาการแยงกนใชน า และปญหาการจราจร

๕) ภาคตะวนออกเปนทตงนคมอตสาหกรรมทสาคญของประเทศ ปจจบนพนททเปนแหลงทตงนคมอตสาหกรรมทส าคญอยใน ๔ จงหวด คอ ชลบร อาท นคมอตสาหกรรมปนทอง นคมอตสาหกรรมอมตะนคร ระยอง อาท นคมอตสาหกรรมมาบตาพด นคมอตสาหกรรมอสเทรนซบอรด ฉะเชงเทรา อาท นคมอตสาหกรรมเกตเวยซต นคมอตสาหกรรมเวลโกรว และปราจนบร อาท นคมอตสาหกรรมกบนทรบร นคมอตสาหกรรม ๓๐๔ ปราจนบร

๓.๒.๓ การคาชายแดน

๑) ภาคตะวนออกเปนภาคทมศกยภาพในการพฒนาทางดานการคาชายแดนกบประเทศกมพชา โดยภาคตะวนออกมพนทชายแดนตดกบกมพชาทางฝงตะวนออก ซงจงหวดทเปนแหลงการคาชายแดนทส าคญคอ จงหวดสระแกว ตราด และจนทบร ป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมมลคาการคาชายแดนรวมทงสนประมาณ ๑๒๑,๕๒๓.๒๑ ลานบาท คดเปนรอยละ ๑๑.๓ ของประเทศ เพมขนจาก ๗๙,๘๙๒.๘๙ ลานบาท ในป ๒๕๕๕ โดยเปนมลคาการน าเขา ๒๑,๐๔๘.๐๐ ลานบาท และสงออก ๑๐๐,๔๗๕.๒๑ ลานบาท อตราการขยายตวการคาชายแดนระหวางป ๒๕๕๕ – ๒๕๖๐ ขยายตวเฉลย รอยละ ๑๒.๑ สงกวาประเทศทขยายตวเฉลยรอยละ ๓.๐ นอกจากนยงมการคาผานแดนไปยงประเทศเวยดนาม โดยในป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมมลคาการคาผานแดน ๘๕๑.๑๔ ลานบาท

๒) ภาคตะวนออกเปนภาคทไดดลการคากบประเทศเพอนบานมาโดยตลอด โดยสนคาสงออกไปยงกมพชาทส าคญ ไดแก เครองดมไมมแอลกอฮอล รถจกรยานยนตและสวนประกอบ

๘

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบฯ รถยนต อปกรณและสวนประกอบ เครองจกรกลและสวนประกอบอนๆ สวนสนคาน าเขาจากกมพชาทส าคญ ไดแก ผกและของปรงแตงจากผก ลวดและสายเคเบลทหมฉนวน อะลมเนยมและผลตภณฑ เสอผาส าเรจรป เครองรบ-สงสญญาณและอปกรณตดตง

๓.๒.๔ การทองเทยว

๑) จานวนนกทองเทยวของภาคตะวนออกมแนวโนมขยายตวสงกวาระดบประเทศ ภาคตะวนออกเปนพนททมแหลงทองเทยวส าคญและมชอเสยงในระดบนานาชาต เชน พทยา เกาะชาง และ เกาะเสมด เปนตน ท าใหมนกทองเทยวเดนทางมาเทยวจ านวนมาก ในป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมนกทองเทยวมาเยยมเยอน ๓๙.๐๕ ลานคน เพมขนจาก ๒๖.๖๒ ลานคน ในป ๒๕๕๕ จงหวดทมจ านวนนกทองเทยวมากทสด คอ จงหวดชลบร รองลงมาคอ จงหวดระยอง และฉะเชงเทรา ส าหรบอตราการขยายตวของจ านวนนกทองเทยว ในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๖๐ มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๙.๕ สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๘.๙

๒) รายไดจากการทองเทยวมแนวโนมขยายตวสงกวาระดบประเทศ ในป ๒๕๖๐ภาคตะวนออกมรายไดจากการทองเทยว ๓๒๑,๙๕๙.๗๖ ลานบาท (คดเปนรอยละ ๑๓.๐ ของประเทศ) เพมขนจาก ๑๕๑,๙๑๐.๕๗ ลานบาท ในป ๒๕๕๕ จงหวดทมรายไดจากการทองเทยวมากทสดในภาคตะวนออก คอ จงหวดชลบร รองลงมาคอ จงหวดระยอง และตราด ส าหรบอตราการขยายตวเฉลยของรายไดจากการทองเทยวของภาคตะวนออกในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๖๐ มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๑๖.๓ สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๑๔.๔

๓) ภาคตะวนออกมปญหาแหลงทองเทยวเสอมโทรม ภาคตะวนออกเปนภาคทมแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาตหลายแหง แตปจจบนแหลงทองเทยวเหลานก าลงประสบปญหาส าคญทสงผลกระทบตอการทองเทยว คอ ปญหาแหลงทองเทยวเสอมโทรมจากน าเสย ขยะมลฝอย และสงปฏกลหมกหมม ปญหาทรพยากรธรรมชาตถกท าลาย และถกบกรกเพมขนจากการประกอบธรกจบรการดานการทองเทยว

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน

จากขอมลลาสดป ๒๕๖๐ พบวา รายไดและหนสนเฉลยตอครวเรอนของประชากรในภาคตะวนออกต ากวาประเทศ และเมอพจารณาแนวโนมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๐) ของรายไดพบวาเทากบระดบประเทศ สวนอตราการขยายตวเฉลยของหนสนต ากวาระดบประเทศ และเมอเปรยบเทยบอตราการขยายตวระหวางรายไดกบหนสนเฉลยตอครวเรอนแลว พบวา อตราการขยายตวของรายไดเฉลยครวเรอนสงกวาหนสนเฉลย ดงนนประชากรของภาคมแนวโนมทจะมรายไดและคณภาพชวตทดขน

๓.๓.๑ รายได เฉล ยครวเรอนของภาคตะวนออกต ากวาระดบประเทศ โดยในป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมรายไดเฉลยครวเรอน ๒๖,๗๖๗ บาทตอเดอน ต ากวาระดบประเทศ (๒๖,๙๔๖ บาทตอเดอน) และเพมขนจาก ๒๒,๕๒๗ บาทตอเดอน ในป ๒๕๕๔ โดยมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๐) รอยละ ๖.๗ เทากบระดบประเทศ จงหวดท มรายไดเฉล ยครวเรอนสงท สดของภาค คอ จงหวดจนทบร ๓๒,๘๙๔ บาทตอเดอน รองลงมาคอ ระยอง ๒๗,๗๙๘ บาทตอเดอน และตราด ๒๗,๗๙๗ บาทตอเดอน สวนจงหวดทมรายไดเฉลยครวเรอนต าสดในภาค คอ จงหวดสระแกว ๒๒,๑๑๕ บาทตอเดอน

๙

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๓.๓.๒ หนสนเฉลยครวเรอนของภาคตะวนออกต ากวาระดบประเทศ โดยในป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมหนสนเฉลยตอครวเรอน ๑๔๗,๓๖๙ บาท ต ากวาระดบประเทศ (๑๗๘,๙๙๔ บาทตอเดอน) แตเพมขนจาก ๑๒๘,๘๘๗ บาท ในป ๒๕๕๔ โดยมอตราการขยายตวเฉลย (พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๐) รอยละ ๒.๐ ต ากวาระดบประเทศทขยายตวเฉลยรอยละ ๗.๔ จงหวดทมหนสนเฉลยตอครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดตราด ๑๙๓,๖๗๕ บาท รองลงมาคอ จนทบร ๑๘๖,๐๗๒ บาท และชลบร ๑๗๐,๐๒๓ บาท สวนจงหวดทมหนสนเฉลยตอครวเรอนต าสดในภาค คอ จงหวดฉะเชงเทรา ๘๐,๐๖๒ บาท

๔. ประชากรและสงคม ๔.๑ ประชากร

๔.๑.๑ ภาคตะวนออกมอตราการเพมของจานวนประชากรสงกวาคาเฉลยของประเทศ ขอมลจากกรมการปกครอง ในป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมจ านวนประชากรทงสน ๕.๐๐ ลานคน (ชาย ๒.๔๖ ลานคน หญง ๒.๕๔ ลานคน) หรอรอยละ ๗.๖ ของประเทศ เพมขนจาก ๔.๗๒ ลานคนในป ๒๕๕๕ และมอตรา การเพมประชากรรวมของภาคในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๖๐ โดยเฉลยรอยละ ๑.๒ ตอป สงกวาประเทศทมอตราการเพมเฉลยรอยละ ๐.๕ โดยจงหวดชลบรมจ านวนประชากรมากทสด ๑.๕๑ ลานคน รองลงมา คอ จงหวดระยอง ๗.๑๑ แสนคน และจงหวดฉะเชงเทรา ๗.๑๐ แสนคน สวนหนงเปนผลมาจากการทภาคตะวนออกเปนศนยกลางความเจรญทางดานอตสาหกรรมของประเทศ จงเปนแหลงรวมกจกรรมทางเศรษฐกจและแหลงจางงาน สงผลใหมประชากรจากภมภาคอนอพยพมาพกอาศยและประกอบอาชพ

๔.๑.๒ โครงสรางประชากรของภาคตะวนออกเปลยนแปลงเขาสสงคมสงวยอยางสมบรณในป ๒๕๗๑ โดยสดสวนผสงอายเพมขนจากรอยละ ๑๒.๑ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๓.๙ ในป ๒๕๖๐ และคาดการณวาในป ๒๕๗๑ ภาคตะวนออกจะเขาสสงคมผสงวยอยางสมบรณ โดยมสดสวนผสงอายมากกวา รอยละ ๒๐ เนองจากคนมการดแลสขภาพมากขน ประกอบกบการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และความกาวหนาทางการแพทย จงท าใหคนมอายยนยาวมากขน ขณะทประชากรวยเดกมแนวโนมลดลงอยางตอเนองจากรอยละ ๑๘.๒ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๗.๔ ในป ๒๕๖๐ เชนเดยวกบประชากรวยแรงงานทมสดสวนลดลงจากรอยละ ๖๙.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๖๘.๗ ในป ๒๕๖๐ สงผลใหอตราการพงพงรวม มแนวโนมสงขนอยางตอเนอง ท าใหประชากรวยแรงงานตองรบภาระในการดแลเดกและผสงอายมากขน จากประชากรวยแรงงาน ๑๐๐ คน ดแลเดกและผสงอาย ๔๔ คน ในป ๒๕๕๕ เปนประชากรวยแรงงาน ๑๐๐ คน ดแลเดกและผสงอาย ๔๖ คน ในป ๒๕๖๐ และอตราการพงพงผสงอายมแนวโนมสงขนเชนเดยวกน ท าใหประชากรวยแรงงาน ๑๐๐ คน ตองรบภาระในการดแลผสงอายจาก ๑๗ คน ในป ๒๕๕๕ เปน ๒๐ คน ในป ๒๕๖๐ เพราะฉะนนจงตองด าเนนการอยางเรงดวนในการเพมประสทธภาพและสมรรถนะก าลงแรงงาน เพอใหสามารถรกษาระดบการขยายตวทางเศรษฐกจ และมรายไดเพยงพอตอการครองชพ เพอใหสามารถดแลผทอยในภาวะพงพงได

๔.๑.๓ ประชากรเมองโดยรวมเพมขน ป ๒๕๕๕ มประชากรเมองจ านวน ๑.๗๘ ลานคน หรอรอยละ ๓๗.๖ ของประชากรทงภาค เพมขนเปน ๑.๙๙ ลานคน หรอรอยละ ๔๐.๒ ของประชากรทงภาค ในป ๒๕๕๙ หรอเพมขนโดยเฉลยรอยละ ๒.๘๙ ตอป จงหวดชลบรมอตราการเพมของประชากรเมองมากทสดรอยละ ๒๑.๕ รองลงมา คอ จงหวดระยองและจงหวดตราด มอตราการเพมของประชากรเมอง รอยละ ๘.๕ และ ๓.๑ ตามล าดบ ซงสวนใหญเปนเมองศนยกลางของแหลงจางงานทส าคญของประเทศ และเปนทตงของโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญหลายแหง สงผลใหอตราการเพมของประชากรเมองสง

๑๐

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ตารางท ๒ ประชากรภาคตะวนออก

รายการ ป

๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐

จ านวนประชากร (ลานคน) ๔.๗๒ ๔.๗๗ ๔.๘๓ ๔.๙๐ ๔.๙๕ ๕.๐๐

โครงสรางประชากร (%)

กลม ๐-๑๔ ป ๑๘.๒ ๑๘.๐ ๑๗.๘ ๑๗.๗ ๑๗.๕ ๑๗.๔ กลม ๑๕-๕๙ ป ๖๙.๗ ๖๙.๖ ๖๙.๔ ๖๙.๒ ๖๙.๐ ๖๘.๗ กลม ๖๐+ ๑๒.๑ ๑๒.๕ ๑๒.๘ ๑๓.๒ ๑๓.๕ ๑๓.๙

จ านวนประชากรเมอง (ลานคน) ๑.๗๘ ๑.๘๙ ๑.๙๒ ๑.๙๗ ๑.๙๙ NA

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๔.๑.๔ ประชากรแฝงกระจกตวในจงหวดทเปนศนยกลางทางเศรษฐกจของภาค ขอมลจากส านกงานสถตแหงชาต ในป ๒๕๖๐ จงหวดชลบร มประชากรแฝงมากเปนอนดบสของประเทศ (ไมรวมกรงเทพมหานคร) และมากทสดของภาคตะวนออก ๕.๐๗ แสนคน คดเปนรอยละ ๖.๓ ของประชากรแฝงทงประเทศ (๘.๐๗ ลานคน) รองลงมาคอ จงหวดระยอง มประชากรแฝง ๒.๔๑ แสนคน คดเปนรอยละ ๓.๐ ของประชากรแฝงทงประเทศ ซงทง ๒ พนทเปนแหลงจางงานส าคญของภาค โดยเฉพาะดานการผลตอตสาหกรรมและบรการ สถาบนการศกษา ดงนนการใหโอกาสในการไดรบบรการจากภาครฐทางดานสวสดการ ดานสาธารณปโภค การรกษาพยาบาล และดานอนๆ จงมความจ าเปนทภาครฐตองดแลและใหบรการอยางเทาเทยม

๔.๒ แรงงาน

๔.๒.๑ สดสวนกาลงแรงงานของภาคตะวนออกมแนวโนมลดลง และสวนใหญอยในภาคบรการ ในป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมประชากรอายตงแต ๑๕ ปขนไป ๔.๗๕ ลานคน เปนผทอยในก าลงแรงงานหรอผทพรอมจะท างาน ๓.๓๔ ลานคน หรอรอยละ ๗๐.๔ ของประชากรอาย ๑๕ ปขนไป ลดลงจากป ๒๕๕๕ ทมสดสวนรอยละ ๗๔.๑ โดยก าลงแรงงานเหลานประกอบดวย ผมงานท า ๓.๓๑ ลานคน ซงผมงานท าสวนใหญรอยละ ๕๑.๕ อยในภาคบรการ รองลงมารอยละ ๒๗.๙ อยในภาคอตสาหกรรม และรอยละ ๒๐.๖ อยใน ภาคเกษตรกรรม โดยแรงงานในภาคบรการมแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๔๖.๘ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๕๑.๕ ในป ๒๕๖๐ เชนเดยวกบแรงงานในภาคอตสาหกรรมมแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๒๖.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๒๗.๙ ในป ๒๕๖๐ แตแรงงานในภาคเกษตรกรรมมแนวโนมลดลงจากรอยละ ๒๖.๕ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๒๐.๖ ในป ๒๕๖๐ ส าหรบอตราการวางงาน มแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๐.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๐.๘ ในป ๒๕๖๐

๔.๒.๒ แรงงานสวนใหญมความรระดบประถมศกษา และแรงงานระดบอาชวะศกษามสดสวนนอยมาก ในป ๒๕๖๐ มผงานท า ๓.๓๑ ลานคน แรงงานสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษาและต ากวาซงมแนวโนมลดลงจาก รอยละ ๔๒.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๓๖.๑ ในป ๒๕๖๐ แรงงานทจบการศกษาระดบมธยมตนเพมขนจากรอยละ ๑๘.๗ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๒๐.๘ ในป ๒๕๖๐ ระดบมธยมปลายเพมขนจากรอยละ ๑๒.๓ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๑๔.๑ ในป ๒๕๖๐ แรงงานทจบการศกษาระดบอดมศกษาเพมขนจากรอยละ ๑๘.๑ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๒๐.๐ ในป ๒๕๖๐ ส าหรบแรงงานระดบอาชวะมสดสวน

๑๑

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

นอยทสดและมแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๔.๐ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๔.๒ ในป ๒๕๖๐ แตยงไมสามารถตอบสนองความตองการของตลาดแรงงานในปจจบนทตองการแรงงานสายวชาชพจ านวนมาก

๔.๒.๓ กาลงแรงงานของภาคตะวนออกเขาสระบบประกนสงคมลดลง โดยสดสวนผประกนตนตอก าลงแรงงานลดลงจาก รอยละ ๖๓.๒ ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๕๖.๕ ในป ๒๕๖๐ แตยงสงกวาคาเฉลยของประเทศ (รอยละ ๓๘.๔) โดยป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมแรงงานอยในระบบประกนสงคม จ านวน ๑.๘๙ ลานคนหรอรอยละ ๕๖.๕ จงหวดระยองมแรงงานอยในระบบประกนสงคมมากทสดรอยละ ๘๒.๓ รองลงมา ไดแก จงหวดชลบรและจงหวดฉะเชงเทรา รอยละ ๗๗.๗ และ ๖๐.๑ ตามล าดบ สวนจงหวดทมแรงงานอยในระบบประกนสงคมนอยทสด ไดแก จงหวดสระแกว รอยละ ๑๖.๖

๔.๒.๔ การพงพงแรงงานตางดาวของภาคตะวนออกมแนวโนมลดลง โดยในป ๒๕๖๐ มจ านวนแรงงานตางดาว ๓ สญชาต (เมยนมา สปป.ลาว กมพชา) ทไดรบอนญาตใหท างานในภาค จ านวน ๘๒,๙๙๔ คน คดเปนรอยละ ๖.๖ ของแรงงานตางดาวทไดรบอนญาตใหท างานทงประเทศลดลงจากป ๒๕๕๕ จ านวน ๑๑๔,๙๕๐ คน โดยจงหวดชลบร มแรงงานตางดาวเขามาท างานมากทสดในภาคตะวนออก จ านวน ๓๕,๖๒๔ คน รองลงมาไดแก จงหวดระยอง จ านวน ๒๔,๒๓๖ คน ทงน เปนผลมาจากโครงสรางประชากรทเขาสภาวะสงคมผสงอาย ในขณะทประชากรวยแรงงานและวยเดกมแนวโนมลดลง ประกอบกบแรงงานบางสาขาไมเปนทนยมของคนไทย โดยเฉพาะในกจการกอสราง ผประกอบการจงตองใชแรงงานจากประเทศเพอนบานโดยเฉพาะแรงงานสญชาตกมพชา และกจการประมงทะเล แปรรปสตวน าและแปรรปดานการเกษตร จากแรงงานสญชาตเมยนมา

๔.๓ การศกษา

4.๓.1 ประชากรในภาคตะวนออกมโอกาสไดรบการศกษาสงขนใกลเคยงกบคาเฉลยของประเทศ โดยจ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานอาย ๑๕ - ๕๙ ป เพมขนอยางตอเนอง จาก ๙.๑ ป ในป ๒๕๕๕ เปน ๙.๔๗ ป ใน ป ๒๕๖๐ ซงใกลเคยงกบระดบประเทศทมปการศกษาเฉลย ๙.๕๒ ป โดยจงหวดปราจนบร มจ านวนปการศกษาเฉลยสงสดของภาค ๙.๙๐ ป รองลงมา ไดแก จงหวดระยองและจงหวดชลบรมจ านวนปการศกษาเฉลย ๙.๘๒ และ ๙.๗๘ ปตามล าดบ

4.๓.2 ผลสมฤทธทางการศกษาอยในเกณฑตา โดยผลการสอบ O-NET ชน ม.๓ (๔ วชาหลก) ในปการศกษา ๒๕๖๐ มคะแนนเฉลยรอยละ ๓๔.๙ ลดลงจากรอยละ ๓๖.๘ ในป ๒๕๕๕ แตกยงต ากวาเกณฑคาเฉลยรอยละ ๕๐ ในทกวชา เมอพจารณาในรายวชาป ๒๕๖๐ พบวาวชาคณตศาสตรมคะแนนเฉลยต าสดรอยละ ๒๗.๐ และวชาภาษาไทยมคะแนนเฉลยสงสดรอยละ ๔๙.๓ รองลงมาไดแก วชาวทยาศาสตร และ ภาษาองกฤษ รอยละ ๓๒.๖ และ ๓๐.๘ ตามล าดบ

๔.๔ สาธารณสข

4.๔.1 ประชาชนในภาคตะวนออกมโอกาสไดรบบรการสาธารณสขดขน เนองจากมสถานบรการสาธารณสขใหบรการครอบคลมทวถงทกพนท มจ านวนโรงพยาบาลรฐบาล จ านวน ๘๒๘ แหง แยกเปน โรงพยาบาลชมชน (รพช.) ๕๘ แหง โรงพยาบาลทวไป (รพท.) ๗ แหง โรงพยาบาลศนย (รพศ.) ๕ แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ.สต.) จ านวน ๗๕๘ แหง และโดยสดสวนแพทยตอประชากรลดลงจาก ๑:๒,๑๑๒ คนในป ๒๕๕๕ เหลอ ๑:๑,๕๔๘ คนในป ๒๕๖๐ ซงใกลเคยงกบจ านวนแพทยตอประชากรของมาตรฐานโลกทก าหนดไว คอ ๑ คนตอประชากร ๑,๕๐๐ คน โดยจงหวดนครนายกมโอกาสไดรบบรการดานสขภาพสงทสดของภาค โดยในป ๒๕๖๐ มแพทยตอประชากร ๑:๗๙๖ คน รองลงมาคอ จงหวดชลบร ซง

๑๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

มแพทยตอประชากร ๑:๑,๐๓๗ คน สวนจงหวดสระแกว ปราจนบร และฉะเชงเทรา มการกระจายตวของแพทยต า โดยแพทยตอประชากร ๑:๔,๑๙๑ คน ๑:๒,๓๔๕ คน และ ๑:๒,๒๗๑ คนตามล าดบ สงผลใหการบรการดานสาธารณสขไมทวถง

4.๔.2 คนในภาคตะวนออกมแนวโนมเปนโรคไมตดตอมากขนซงเปนสาเหตหลกของ การเสยชวต อตราการเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรงส าคญใน ๕ โรค ไดแก โรคมะเรง ความดนโลหต หวใจ เบาหวาน และหลอดเลอดสมอง เพมขนจาก ๔,๙๘๗ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๕,๘๖๗ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๙ โดยเฉพาะการปวยดวยโรคมะเรง ซงเปนสาเหตการตายสงทสดของคนไทย พบวา ภาคตะวนออกมอตราการปวยตอประชากรแสนคนเพมขน จาก ๖๖๗ คนในป ๒๕๕๕ เปน ๘๒๖ คน ในป ๒๕๕๙ นอกจากนอตราผปวยเอดสภาคตะวนออกมแนวโนมลดลงจาก ๑๖๙ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๑๕๙ คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๙

4.๔.3 ภาคตะวนออกมปญหาการตงครรภในวยรนสงกวาคาเฉลยของประเทศ ปญหาการตงครรภในวยรนของภาคตะวนออกมแนวโนมลดลง จาก ๗๑.๘ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕-๑๙ ปพนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๕๒.๖ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕-๑๙ ปพนคน ในป ๒๕๖๐ แตยงสงกวาคาเฉลยของประเทศทมอตรา ๓๙.๖ คนตอประชากรหญงอาย ๑๕-๑๙ ปพนคน โดยจงหวดนครนายก มอตราคลอดบตรสงสด รองลงมาไดแก จงหวดชลบร และจงหวดระยอง มอตราคลอดบตรตอพนคน เทากบ ๖๓.๙ ๕๗.๖ และ ๕๖.๕ ตามล าดบ

4.๔.4 อตราการตายของมารดามแนวโนมเพมขน ในขณะทอตราการตายของทารกมแนวโนมลดลง โดยมอตราการตายของมารดาจากการคลอดบตรมแนวโนมเพมขนจาก ๑๒.๑ คนตอการเกดมชพแสนคนในป ๒๕๕๕ เปน ๑๖.๖ คนตอการเกดมชพแสนคน ในป ๒๕๖๐ แตยงต ากวาระดบประเทศทมอตราการตายของมารดา ๒๑.๘ คนตอการเกดมชพแสนคน จงหวดระยองมอตราการตายของมารดาสงสดในภาค รองลงมาไดแก จงหวดสระแกว และชลบร โดยมอตราการตายของมารดา ๓๕.๓ ๑๙.๐ และ ๑๗.๓ คนตอประชากรแสนคน ตามล าดบ สวนอตราการตายของทารกมแนวโนมลดลง จาก ๖.๘ คนตอเกดมชพพนคน ในป ๒๕๕๕ เปน ๕.๓ คนตอเกดมชพพนคนในป ๒๕๖๐ แตยงต ากวาระดบประเทศทมอตรา ๕.๙ คนตอการเกดมชพพนคน โดยจงหวดฉะเชงเทรามอตราการตายของทารกสงสด รองลงมา คอ จงหวดจนทบร และสระแกว โดยมอตราการตายของทารก ๖.๙ ๖.๗ และ ๖.๓ คนตอเกดมชพพนคน ตามล าดบ ถงแมสถานการณโดยภาพรวมของภาคตะวนออกจะต ากวาระดบประเทศ แตยงคงเปนประเดนทตองหาแนวทางแกไขตอไป

๔.๕ ชมชนมความปลอดภยในชวตและทรพยสนเพมขน ภาคตะวนออกมคดเกยวกบชวต รางกายและเพศและคดประทษรายตอทรพยลดลงจาก ๑๘๗.๑ คด ในป ๒๕๕๕ เปน ๑๖๓.๖ คดตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๖๐ โดยจงหวดระยองมสดสวนคดสงสด จ านวน ๒๐๕.๖ คดตอประชากรแสนคน รองลงมา ไดแก จงหวดชลบร และตราด มสดสวนคด ๑๘๒.๔ และ ๑๗๙.๘ คดตอประชากรแสนคน ตามล าดบ ส าหรบ คดยาเสพตดกมแนวโนมลดลง จาก ๑,๑๐๗.๙ คดตอประชากรแสนคน ใน ป ๒๕๕๕ เปน ๗๖๖.๐ คดตอประชากรแสนคนในป ๒๕๖๐ ทงนพบอตราการเกดคดยาเสพตดสงสดทจงหวดนครนายก ๑,๑๔๔.๘ คดตอประชากรแสนคน รองลงมาไดแก จงหวดระยองและปราจนบร ทมสดสวนคดยาเสพตดเทากบ ๑,๑๑๑.๖ และ ๗๘๐.๔ คดตอประชากรแสนคน ตามล าดบ

๑๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๔.๖ ความอบอนในชวตครอบครวมแนวโนมดขน ในขณะทอตราการสมรสมแนวโนมลดลง โดยในชวงป ๒๕๕๕ – ๒๕๖๐ อตราการหยารางในภาคตะวนออกมแนวโนมลดลง จาก ๘.๗ คตอพนครวเรอนในป ๒๕๕๕ เปน ๖.๐ คตอพนครวเรอน ในป ๒๕๖๐ แตโดยภาพรวมยงสงกวาอตราการหยารางของทงประเทศ (๕.๗ คตอพนครวเรอน) ในป ๒๕๖๐ จงหวดระยองมอตราการหยารางสงสดในภาค คอ ๑๐.๘ คตอพนครวเรอน ในขณะทจงหวดตราดมอตราการหยารางนอยทสด ๔.๒ คตอพนครวเรอน สวนอตราการสมรสภาคตะวนออกมแนวโนมลดลงจาก ๒๒.๕ คตอพนครวเรอน ในป ๒๕๕๕ เปน ๑๘.๘ คตอพนครวเรอน ในป ๒๕๖๐ แตโดยภาพรวมยงสงกวาอตราการสมรสของทงประเทศ ( ๑๓.๙ คตอพนครวเรอน) โดยจงหวดชลบรมอตราการสมรสสงสดในภาค คอ ๒๖.๐ คตอพนครวเรอน ในขณะทจงหวดตราดมอตราการสมรสนอยทสด ๘.๖ คตอพนครวเรอน

๔.๗ สถานการณความยากจนมแนวโนมลดลง และความเหลอมล าในการกระจายรายไดของภาคคงท จานวนคนจนหรอประชากรทมรายจายเพอการบรโภคตากวาเสนความยากจนลดลงจาก 328.00 พนคน ในป ๒๕๕๕ เปน 284.85 พนคน ในป ๒๕60 เชนเดยวกบสดสวนคนจนของภาคทมแนวโนมลดลงจากรอยละ ๖.2 ในป ๒๕๕๕ เปนรอยละ ๕.0 ในป ๒๕60 โดยจงหวดสระแกวมสดสวนคนจนมากทสดของภาค รอยละ ๑9.0 รองลงมาไดแก จงหวดตราดและจงหวดจนทบร มสดสวนคนจนรอยละ 8.1 และ 6.1 ตามลาดบ แตสมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดของภาคตะวนออกมแนวโนมคงท จาก 0.397 ในป 2554 เปน 0.397 ในป 2560 และหลายจงหวดในภาคมแนวโนมเพมสงขน (ยกเวนจงหวดระยอง ฉะเชงเทรา และนครนายกทมแนวโนมลดลง) โดยเฉพาะจงหวดจนทบรมความเหลอมลามากสด รองลงมา ไดแก จงหวดสระแกว และตราด มสมประสทธความไมเสมอภาคในการกระจายรายได (Gini Coefficient) เทากบ ๐.526 ๐.467 และ ๐.๔49 ตามลาดบ

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๕.๑.๑ ทรพยากรดนเสอมโทรม ทรพยากรดนมแนวโนมเสอมโทรมในระดบสง ซงมสาเหตจากการใชประโยชนทดนทไมเหมาะสม เชน การใชสารเคม การแผวถางปาไม การทงกากของเสยจากโรงงาน เปนตน และยงมปญหาดนเสอมโทรมทเกดตามธรรมชาต โดยปญหาดนเปรยวจดในภาคกลางมปรมาณเนอท ๐.๙๐ ลานไร ปญหาดนอนทรยมกเกดในบรเวณทลมน าขงชายฝงทะเล และปญหาดนเคมพบในบรเวณพนททมตะกอนน าทะเล น ากรอย และบรเวณจงหวดทมพนทใกลกบทะเล

๕.๑.๒ พนทปาไมภาคตะวนออกเพมขนเลกนอย ตงแตป ๒๕๕๖–๒๕๖๐ พบวา พนทปาไม ของภาคตะวนออกเพมขนเฉลยรอยละ ๐.๔ ตอป โดยในป ๒๕๖๐ มพนทปาไม ๕.๑๑ ลานไร คดเปนรอยละ ๒๒.๓ ของพนทภาค ซงต ากวาคามาตรฐานความสมดลของระบบนเวศ หากเปรยบเทยบกบปาไมทงประเทศภาคตะวนออกมสดสวนพนทปาไมรอยละ ๕ ของพนทปาไมทงประเทศ โดยจงหวดทมสดสวนพนทปาไมตอพนทจงหวดมากทสด คอ รอยละ ๓๒.๔ ๓๑.๓ และ ๓๐.๐ ไดแก จงหวดจนทบร ตราด และนครนายก ตามล าดบ สวนจงหวดทมสดสวนนอยทสด คอ จงหวดระยอง เพยงรอยละ ๘ ของพนทจงหวด การเพมขนของผนปาเปนผลจากประชาชนมสวนรวมในการอนรกษ ฟนฟ ดแลรกษา รวมทงมโครงการปลกปาไมอยางตอเนอง ส าหรบสถานการณปาชายเลนภาคตะวนออก (ชลบร ระยอง จนทบร ตราด ฉะเชงเทรา) ในชวง ๕ ปทผานมา (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๕๗) พบวา มพนทเพมขน ๓,๐๙๙.๒๙ ไร หรอเพมขนรอยละ ๑.๙ เปนผลจากการรณรงคปลกปาชายเลนอยางตอเนอง โดยป ๒๕๕๗ มพนทปาชายเลนทงหมดประมาณ ๑๖๔,๖๔๙.๗๑ ไร

๑๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ซงจงหวดทมพนทปาชายเลนมากทสด คอ จงหวดจนทบร รอยละ ๕๐.๒ ของปาชายเลนภาคตะวนออก หรอ รอยละ ๕.๔ ของปาชายเลนทงประเทศ นอยทสด คอ จงหวดชลบร รอยละ ๒.๘ ของปาชายเลนภาคตะวนออก

๕.๑.๓ ปรมาณนาไมเพยงพอตอความตองการใช ปรมาณน าทาของภาคตะวนออกมาจาก ลมน าหลก ๔ แหง คอ ลมน าปราจนบร ลมน าบางประกง ลมน าโตนเลสาบ และลมน าชายฝงทะเลตะวนออก มคารายปเฉลย ๒๓,๘๘๒ ลานลกบาศกเมตร จากสถตปรมาณการเกบกกน าไดของอางเกบน าขนาดใหญ ของภาคตะวนออกจ านวน ๖ แหง พบวา ปรมาณน าทกกเกบไดตงแตป ๒๕๕๖ – ๒๕๖๐ มปรมาณเพมขนเฉลยรอยละ ๒.๙ ตอป โดยปรมาณน าทเกบกกไดเมอเทยบกบความจของอางเกบน าสงสดรอยละ ๖๕.๕ ในป ๒๕๖๐ และต าสดท รอยละ ๕๐.๒ ป ๒๕๕๙ ส าหรบป ๒๕๖๐ มอางเกบน าเพมขน ๑ แหง คอ อางเกบน านฤบดนทรจนดา สงผลใหมปรมาณน ากกเกบไดของภาคตะวนออกเพมขนรอยละ ๓๐.๕ จากป ๒๕๕๙ โดยป ๒๕๖๐ มปรมาณเกบกกได จ านวน ๑,๐๕๖ ลานลกบาศกเมตร หรอรอยละ ๖๕.๖ ของความจอาง หรอรอยละ ๔.๔ ของปรมาณน าทา ถงกระนน ปรมาณน าทเกบกกไดกยงคงไมเพยงพอตอความตองการใชน าทเพมขน จากการเพมขนของการผลตภาคเกษตรทขยายตวเ พมขนมากตามราคาทส งขน การขยายตวของภาคอตสาหกรรม การทองเทยว และการเพมขนของชมชนอยางตอเนอง สงผลใหปญหาการขาดแคลนน าในหนาแลงรนแรงมากขน

๕.๑.๔ คณภาพแหลงนาของภาคตะวนออกยงคงมปญหาเสอมโทรมมากขน ภาคตะวนออก มจ านวนแหลงน าทส าคญทไดรบการตรวจวดอย ๑๑ แหง ในชวงป ๒๕๕๖ - ๒๕๖๐ แหลงน าทอยในเกณฑพอใชและเสอมโทรมมจ านวนเพมขน โดยป ๒๕๖๐ มแหลงน าทอยในเกณฑพอใชเพมขนจากป ๒๕๕๙ ในขณะทแหลงน าทมคณภาพดไมมเลย ซงแมน าทมความเสอมโทรมอยางตอเนองตงแตป ๒๕๕๙ ไดแก แมน าระยองตอนบน ตอนลาง แมน าพงราดตอนบน และแมน านครนายก สาเหตส าคญเกดจากการทงของเสย ของชมชนเมอง การใชสารเคมของเกษตรกร รวมทงการระบายน าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรมทตงอยอยางหนาแนน ซงบรเวณทมคาความสกปรกไมเปนไปตามมาตรฐานมากทสด คอ อ าเภอเมองฉะเชงเทรา จงหวดฉะเชงเทรา อ าเภอองครกษ อ าเภอบานนา จงหวดนครนายก อ าเภอเมองระยอง จงหวดระยอง

ส าหรบคณภาพน าชายฝงทะเล ตงแตป ๒๕๕๘ – ๒๕๖๐ มแนวโนมดขน โดยป ๒๕๖๐ คณภาพน าชายฝงในเกณฑด รอยละ ๕๖.๗ เกณฑพอใช รอยละ ๔๑.๗ เปนสดสวนทเพมขนเมอเทยบกบป ๒๕๕๙ ในขณะทคณภาพทเสอมโทรม รอยละ ๑.๖ ลดลงจากป ๒๕๕๙ อยางไรกตาม ยงมบรเวณทพบปญหามาอยางตอเนองไดแก บรเวณปากแมน าบางปะกง เนองจากเปนพนทรองรบน าเสยจากชมชน อตสาหกรรมเกษตรกรรม การเพมขนของพนทการเพาะเลยงสตวน า และแหลงทองเทยวทใชประโยชนรมชายฝงทะเลและการปนเปอนจากน ามนเชอเพลงจากเรอทองเทยว

๕.๑.๕ ปรมาณขยะมลทกาจดอยางถกตองและถกนาไปใชประโยชนมแนวโนมดขน ในชวงป ๒๕๕๖ – ๒๕๖๐ มปรมาณขยะทเกดขนเฉลยปละ ๒.๓๐ ลานตน หรอเพมขนเฉลย รอยละ ๐.๓ ตอป ในขณะทปรมาณการก าจดอยางถกตองเฉลยปละ ๘๒๔,๕๕๕ ตน และปรมาณขยะทถกน าไปใชประโยชนเฉลยปละ ๓๔๖,๘๕๕ ตน หรอรวมกนมสดสวนรอยละ ๕๑ ของปรมาณขยะทเกดขน แสดงวามขยะทถกก าจดไมถกตองและขยะทตกคางอก รอยละ ๔๙ โดยป ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนประมาณ ๒.๓๒ ลานตน เพมขนรอยละ ๑.๙ จากป ๒๕๕๙ เนองจากการเพมขนของประชากร การขยายตวของชมชนเมอง พฤตกรรมการบรโภคของประชาชน ตลอดจนการทองเทยว โดยขยะมลฝอยภาคตะวนออกเกดขนจากจงหวดชลบรถง รอยละ ๔๐.๑ จดเปนล าดบ ๒ (รอยละ ๐.๙) ของปรมาณขยะทงประเทศ รองจากกรงเทพมหานคร

๑๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ส าหรบการจดการขยะมลฝอยใน ๒๕๖๐ ปรมาณขยะมลฝอยทถกน าไปก าจดอยางถกตอง และปรมาณทถกน ากลบมาใชประโยชนมปรมาณเพมขน รอยละ ๕๗.๘ และ รอยละ ๒๒.๔ จากป ๒๕๕๙ ตามล าดบ สวนปรมาณของเสยอนตรายภาคตะวนออกจดอยในล าดบท ๑ ซงปญหามแนวโนมรนแรงมากขน และสวนใหญเปนของเสยอนตรายจากชมชน รวมทงการลกลอบทงกากของเสย โดยเฉพาะในพนทจงหวดระยอง และชลบร นอกจากน ยงมขยะในทะเลทมแนวโนมเพมมากขนเรอยๆ

๕.๑.๖ มลพษทางอากาศมแนวโนมดขน จากสารอนทรยระเหยงาย กาซโอโซน และฝนละอองขนาดเลก สวนใหญพบในจงหวดทมเขตประกอบการอตสาหกรรม ไดแก จงหวดระยอง ชลบร และฉะเชงเทรา ส าหรบปญหาสารอนทรยระเหยงายทมาบตาพด จงหวดระยอง ป ๒๕๖๐ ปรมาณเฉลยสารเบนซน และ ๑,๒-ไดคลอโรอเทนเพมขนจากป ๒๕๕๙ ขณะทปรมาณเฉลยสาร ๑,๓–บวทาไดอน ลดลง สาเหตเกดจากการเผาในทโลง การจราจรและยานพาหนะ และการประกอบการของโรงงานอตสาหกรรม

๕.๒ สถานการณปญหาภยพบต

๕.๒.๑ ไฟปาแนวโนมเพมขน จากสถตตงแตป ๒๕๕๖ – ๒๕๖๐ พบวา มจ านวนครงของการเกดไฟปาเพมขนเฉลยรอยละ ๑๐.๘ ตอป และจ านวนพนทปาทถกไฟไหมเพมขนเฉลยรอยละ ๒๒.๙ ตอป โดยป ๒๕๖๐ พบวา มพนทปาถกไฟไหม ๑,๐๑๑ ไร ลดลงจากป ๒๕๕๙ ถงรอยละ ๗๘.๗ คดเปนสดสวนรอยละ ๐.๐๒ ของพนทปาภาคตะวนออก หรอรอยละ ๑.๓ ของพนทปาถกไฟไหมทงประเทศ ซงสาเหตสวนใหญคาดวานาจะเกดจากการความแหงแลง และการเผาไรเพอก าจดวชพชหรอเศษซากพชทเหลออยภายหลงการเกบเกยว โดยจงหวดชลบรมสดสวนไฟไหมปาเทยบกบพนทปาไมของจงหวดมากทสด

๕.๒.๒ สถานการณอทกภยเบาบางลง ชวงป ๒๕๕๖ – ๒๕๖๐ ภาคตะวนออกมจ านวนหมบานและครวเรอน ทไดรบผลกระทบจากอทกภยลดลง โดยเฉพาะป ๒๕๕๙ มหมบานไดรบความเสยหาย๑๐๗ หมบานจาก ๗๑๗ ในป ๒๕๕๘ และครวเรอนไดรบความเสยหายลดลงจาก ๔,๙๘๑ ครวเรอนในป ๒๕๕๘ เปน ๒ ครวเรอน ซงไมมรายงานมลคาความเสยหายทเกดจากอทกภย ป ๒๕๖๐ มจ านวนหมบานและครวเรอนไดรบผลกระทบเพมขนจากป ๒๕๕๙ ซงจงหวดทไดรบผลกระทบมากทสด คอ จงหวดชลบร และจนทบร สาเหตหลกเกดจากฝนตกหนกตดตอกนเปนเวลานานและน าปาไหลบาก ประกอบกบการขยายตวของเมองสงผลใหมการกอสรางทอยอาศยและโรงงานอตสาหกรรมในพนทรบน ามากขน

๕.๒.๓ พนทประสบภยแลงลดลง ภาพรวมในชวง ๕ ป (๒๕๕๖-๒๕๖๐) ภาคตะวนออกมจ านวนหมบานทประสบภยแลงลดลง โดยจงหวดทประสบภยแลงมาตลอด ไดแก ชลบร จนทบร ตราด ปราจนบร และสระแกว สาเหตหลกเกดจากการเพมพนทเพาะปลกและภาวะฝนทงชวง สงผลใหความตองการใชน าเพอการเกษตรมากขน ประกอบกบ ปรมาณน าฝนทตกนอยและไมตกในพนทอางเกบน าขนาดใหญ นอกจากนยงมสาเหตจากการขยายตวของเศรษฐกจและเมอง สงผลใหมความตองการใชน าเพมขน

๕.๒.๔ การกดเซาะชายฝงทะเลยงเปนปญหาตอเนอง โดยภาคตะวนออกมแนวชายฝงทถก กดเซาะเปนระยะทาง ๑๖๘.๕๓ กโลเมตร คดเปนรอยละ ๒๙.๑ ของความยาวชายฝงทะเลภาค และจงหวด ทมพนทกดเซาะรนแรง ไดแก จนทบร และฉะเชงเทรา สาเหตของการกดเซาะสวนหนงมาจากการขยายตวของพนทอตสาหกรรมและชมชนทขยายตวลกล าพนทชายฝง และการบกรกท าลายปาชายเลน

๑๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ตารางท ๓ การเปลยนแปลงทางดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของภาคตะวนออก

รายการ ป

๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐

ปรมาณน าในอางน าขนาดใหญ ๕ อาง (ขอมล ณ วนท ๓๑ ธนวาคม) ลานลบ.ม.

๙๕๘ ๙๘๙ ๘๔๗ ๘๐๙ ๑,๐๕๖

พนทปาไม (ลานไร) ๕.๑๔ ๕.๐๗ ๕.๐๙ ๕.๑๑ ๕.๑๑

จ านวนครงการเกดไฟไหมปา ๕๔ ๗๒ ๖๗ ๑๑๙ ๕๕

จ านวนพนทปาถกไฟไหม (ไร) ๑,๑๐๘ ๑,๕๐๖ ๒,๖๒๒ ๔,๗๕๖ ๑,๐๑๑

ปรมาณขยะทเกดขน (ลานตน/ป) ๒.๒๙ ๒.๒๔ ๒.๓๕ ๒.๒๗ ๒.๓๒

ปรมาณขยะทก าจดถกตองตามหลกวชาการ (ลานตน/ป) ๐.๖๖ ๐.๗๑ ๐.๗๓ ๐.๗๙ ๑.๒๔

ปรมาณขยะทน าไปใชประโยชน (ลานตน/ป) ๐.๔๔ ๐.๒๖ ๐.๒๙ ๐.๒๒ ๐.๕๒

หมบานทรบผลกระทบจากอทกภย (แหง) ๖๒๕ ๓๕๖ ๗๑๗ ๑๐๗ ๓๙๕

หมบานทรบผลกระทบจากภยแลง (แหง) ๑,๕๓๖ ๒,๒๙๑ ๑,๕๖๕ ๑,๕๓๗ - หมายเหต ป ๒๕๖๐ อางเกบน าขนาดใหญ ๖ แหง โดยเพมอางเกบน านฤบดนทรจนดา

๖. สภาวะแวดลอม ๖.๑ จดแขง

๖.๑.๑ เปนศนยรวมทตงของอตสาหกรรมทสาคญของประเทศ และมแนวโนมทจะเตบโตเปนศนยกลางอตสาหกรรมสมยใหมของภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต เนองจากไดมการลงทนอตสาหกรรมขนาดใหญ และเปนอตสาหกรรมหลกทส าคญของประเทศและภมภาคอาเซยน ไดแก อตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมกลนน ามน อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมอเลคโทรนกสและเครองใชไฟฟา รวมถงอตสาหกรรมแปรรปการเกษตรในพนทสบเนองตอนในของจงหวดระยอง

๖.๑.๒ มทาเรอนาลก และระบบโครงขายการขนสงทางถนน และรถไฟทสนบสนนการเปดประตการขนสงของประเทศเขาสระบบโครงขายการเดนเรอนานาชาตไดอยางมประสทธภาพ หากมการเพมประสทธภาพทาเรอน าลกทมอย พรอมทงประสานโครงขายการขนสงหลกของพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออกใหสอดคลองและเชอมโยงกบระบบโครงขายการขนสงหลกของกรงเทพฯ และปรมณฑล ภาคกลางตอนบน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และตางประเทศ จะชวยยกระดบการพฒนาจากการเปนแคฐานการผลตและประตสงออกทางทะเลผานทาเรอน าลกแหลมฉบงและมาบตาพดในปจจบน เขาสการเปนประตเศรษฐกจนานาชาต รองรบการพฒนาอตสาหกรรม และเปดตลาดการคาไปสภมภาคตาง ๆ ของโลก เชน สหรฐอเมรกา และยโรป โดยอาศยการขนสงเชอมโยงกนในรปแบบของการขนสงตอเนองระหวาง ถนน รถไฟ และทาเรอน าลก

๖.๑.๓ เปนแหลงทองเทยวทสาคญและเปนทรจกแพรหลายในระดบชาตและนานาชาต โดยเฉพาะพทยา-บางแสน ชงเปนเมองทองเทยวทรจกกนในระดบนานาชาตอยแลว นอกจากน ยงมเกาะชาง และเกาะเสมด ทก าลงไดรบความนยมเพมขน รวมถงมการพฒนาภาพลกษณ สภาพแวดลอม และการตลาดของเมองเพมขน ท าใหกระแสการเดนทางทองเทยวจากทวโลกเดนทางมายงเมองพทยา จงหวดชลบร เพมขนอยางตอเนอง และมอตราการเตบโตสง นอกจากนภาคตะวนออกยงมทรพยากรธรรมชาตประเภทปาเขา

๑๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

น าตก อทยานแหงชาต และทะเล ทจะดงดดและใหบรการนกทองเทยวได โดยมพนทหลายแหงทมสภาพภมอากาศและธรรมชาตทเหมาะตอการพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษ ทสามารถจดกจกรรมไดหลายอยาง ทงการทองเทยวแบบผจญภย ทวรปา ลองแกง เชน การทองเทยวในอทยานแหงชาตเขาคชฌกฏ การลองแกงทอ าเภอโปงน ารอน จนทบร ตลอดจนในชวงฤดผลไมจะเปนชวงทจงใจใหนกทองเทยวไดเขาเทยวชมสวน และบรโภคผลไม

๖.๑.๔ เปนแหลงเพาะปลกผลไมหลกของประเทศ โดยเฉพาะทเรยน มงคด และเงาะ ซงมปรมาณการผลตมากพอส าหรบใชบรโภคภายในประเทศ และสงออกไปยงตางประเทศ สามารถสรางรายไดใหแกทองถนจ านวนมาก นอกจากน พนทนยงมพนทชายฝงทะเลทเหมาะแกการท าประมงน าลก และการเพาะเลยงสตวน าชายฝง

๖.๑.๕ เปนแหลงเจยระไนอญมณทมคณภาพและมชอเสยง โดยไดมการฝกฝนฝมอดานการเจยระไนจนเกดความช านาญ และมการใชวทยาการตางๆ เพอเพมคณคาของอญมณ สงผลใหภาคตะวนออกโดยเฉพาะจนทบรเปนแหลงเจยระไน และยานธรกจอญมณทส าคญของประเทศ ทสามารถสนบสนนเชอมโยงไปสการพฒนาทางดานการทองเทยว ซงนกทองเทยวทมาเยยมชมแหลงทองเทยวของพนท สามารถซอกลบไปเปนของทระลกได

๖.๑.๖ มพรมแดนตดกบชายแดนกมพชา ซงเปนจดการคาชายแดนทอยใกลกรงเทพฯ และปรมณฑล และพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออกมากทสด เมอเปรยบเทยบกบจดการคาชายแดนอนๆ ของประเทศ ประกอบกบตงอยในเสนทางสภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ท าใหสามารถเขาถงตลาดทงในกรงเทพฯ และปรมณฑล พนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก ตลอดจนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และกมพชา-เวยดนามได

๖.๒ จดออน

6.2.1 การพฒนาอตสาหกรรมตางๆ ของภาครฐและเอกชนบางแหงเรมมปญหาเรองการบรหารจดการดานมลพษทเกดขนจากกระบวนการผลต ไดแก ปญหามลพษทางอากาศจากอตสาหกรรม ในเขตพนทนคมอตสาหกรรมมาบตาพด ปญหาการจดการกากของเสยอตสาหกรรม และปญหาการบ าบด น าเสยและสารโลหะหนกทลงไปในแหลงน าตางๆ โดยเฉพาะอางเกบน าดอกกราย นอกจากน เรมเกดความขดแยง เนองจากไดมการปลอยมลพษลงสแหลงน าเพอการอปโภคบรโภคและเกษตรกรรมของประชาชนอยางกวางขวาง

6.2.2 การขยายตวของเมอง แหลงอตสาหกรรม และแหลงทองเทยวอยางรวดเรว ไดสงผลใหเกดความตองการใชนาเพอนามาใชในกระบวนการผลต บรการ และอปโภคบรโภคปรมาณมาก กอใหเกดความขดแยงเรองการใชน า เดมแหลงน าจะถกใชเพอกจกรรมการเกษตรและชมชนเกษตรขนาดเลกเทานน ปจจบนตองแยงกนใชน าระหวางภาคเกษตร อตสาหกรรม เมอง และบรการแกนกทองเทยว แมวาจะ มการพฒนาแหลงน ารองรบไวแลวบางสวน แตดวยขอจ ากดของภมประเทศ ท าใหไมสามารถกอสราง อางเกบน าขนาดใหญได จงตองมการวางทอสงน าเชอมโยงระหวางอางเกบน าทมอยเพอน าน ามาทดแทน ในบางพนทยามขาดแคลน

6.2.3 การพฒนาเศรษฐกจของภาคตะวนออกทผานมา ไดกอใหเกดปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และคณภาพชวตมากขนตามลาดบ อาท การท าลายทรพยากรปาไม ไดสงผลกระทบไปถงปญหาความแปรปรวนของลมฟาอากาศ กอใหเกดภาวะฝนแลงและน าทวมอยเสมอ โดยเฉพาะในพนทจงหวดจนทบร และตราด นอกจากนยงมการจบสตวน าโดยไมถกวธ ท าใหสตวน าตาม

๑๘

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ธรรมชาตลดลงอยางรวดเรว รวมทงพนทปาชายเลนในแตละจงหวดลดลงไปจากเดมมาก เนองจากการบกรกเพอท านากง

6.2.4 แมวาภาคตะวนออกจะเปนแหลงเพาะปลกผลไมหลกของประเทศ แตผลไมเปนผลตผลทมชวงระยะเวลาในการเกบเกยว ดแล รกษาจากด เมอพนกาหนดจะเสยหาย และเปนผลผลตทมชวงฤดกาล ไมสามารถผลตออกไดตลอดป และหากเมอใดขาดน ากจะท าความเสยหายใหแกสวนผลไม อยางรนแรง ท าใหปรมาณผลผลตไมแนนอน ไมมเสถยรภาพดานราคา รวมทงยงขาดการบรหารจดการในชวงทผลไมออกมามากและกระจกตวอยางเหมาะสมและทนเวลา ท าใหผลไมเนาเสยงาย นอกจากนยงขาดการวจยและพฒนาทงในดานการผลตใหออกผลผลตนอกฤด การเกบรกษา การล าเลยงถงทหมายกอนการเนาเสย และมปญหาเรองคณภาพมาตรฐานไมสม าเสมอ เชน การคดขนาด บรรจหบหอ แปรรป และเกบรกษา

6.2.5 การขยายตวอยางรวดเรวของภาคอตสาหกรรมทผานมา ทาใหเกดภาวะขาดแคลนแรงงาน ประกอบดวย แรงงานทเคลอนยายเขาไมไดตอบสนองความตองการทแทจรง เนองจากสวนใหญเปนแรงงานระดบลาง ท าใหเกดปญหาขาดแคลนแรงงานทมทกษะฝมอส าหรบการผลตภาคอตสาหกรรมทม การปรบเปลยนเทคโนโลยสงขน นอกจากน แรงงานทมฝมอจะพยายามเขาสอตสาหกรรมขนาดใหญทไดมาตรฐานและมความมนคงตออนาคตในการท างานมากกวา จงเกดปญหาการโยกยายการท างานอยในอตรา ทสง ตลอดจนแรงงานในทองถนไมสามารถตอบสนองความตองการไดเพยงพอ

๖.๓ โอกาส

6.3.1 ความกาวหนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรว ทงเทคโนโลยสารสนเทศ เทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยวสด และนาโนเทคโนโลย จะท าใหภาคตะวนออกมโอกาสในการปรบกระบวนการผลตส นคา ใหสอดคลองกบความตองการของผบรโภคทหลากหลาย ทงในดานคณภาพ มาตรฐาน และราคา ดงนคอ

๑) การพฒนาเทคโนโลยจะชวยเพมประสทธภาพในการผลต สงเสรมกระบวนการการผลตทสะอาด มสวนชวยประหยดการใชทรพยากร และลดปรมาณของเสยและมลพษไดมากขน

๒) เชอมโยงเทคโนโลยกบวฒนธรรมและภมปญญาทองถน จะสรางมลคาเพมใหกบสนคา สนบสนนการสรางนวตกรรม และผลกดนใหเกดการใชประโยชนในเชงพาณชย

๓) การใชประโยชนจากการเทคโนโลยอยางสรางสรรค จะสรางโอกาสการเรยนรในการเขาถงขอมลขาวสารและความรไดอยางกวางขวาง สามารถปรบตวรเทาทนการเปลยนแปลง

6.3.2 โครงสรางประชากรทกาลงเปลยนแปลงเปนสงคมผสงอาย จะท าใหภาคตะวนออกไดมโอกาสในการผลต พฒนา และปรบปรงสนคาและบรการทสอดคลองกบความตองการทเปลยนแปลงไป อาท การขยายตวของตลาดอาหารสขภาพ สมนไพร และการแพทยพนบาน สถานททองเทยวและการพกผอนของผสงอาย

6.3.3 กระแสการรกษาสขภาพและความนยมธรรมชาต จะชวยใหเกดความตระหนกในการดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพมขน ในขณะเดยวกนจะสรางกระแสความนยมบรโภคสนคาเชงอนรกษและสนคาสขภาพซงสวนใหญมาจากพช เชน สมนไพร จงเปนโอกาสในการพฒนาภมปญญาทองถน ในเรองพชสมนไพรและการดแลสขภาพซงจะเปนทรพยสนทางปญญาทสรางมลคาทางเศรษฐกจไดโดยมความหลากหลายทางชวภาพเปนแหลงวตถดบทส าคญ

๑๙

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๖.๔ ภยคกคาม

6.4.1 การขยายตวทางเศรษฐกจของภาคตะวนออกโดยเฉพาะอยางยงดานการสงออก ซงกาลงไดรบแรงกดดนจากมาตรการกดกนทไมใชภาษเพมขน เชน มาตรฐานการผลตสนคา มาตรฐานการดานความสะอาดและสขอนามย มาตรฐานแรงงาน มาตรฐานสงแวดลอม และมาตรฐานดานทรพยสนทางปญญา เปนตน ซงไดมการตงกฎเกณฑในการรบซอสนคาจากผผลตคอนขางมาก และมการตรวจสอบคณภาพอยางเขมงวด ดงนนเศรษฐกจของกลมจงหวดภาคตะวนออกทพงพาการสงออกอยางมาก จงมแนวโนมวา การสงออกจะมอปสรรคมากขนในอนาคต หากผผลตหรอผประกอบการไมสามารถปรบตวใหเขากบมาตรฐานเหลานจะสญเสยโอกาสทางการตลาดไป สงผลใหผประกอบการในกลมจงหวดภาคตะวนออกตองเรงปรบเปลยนกระบวนการผลตใหไดมาตรฐานและคณภาพสนคาใหเปนทยอมรบระหวางประเทศ

6.4.2 ระบบคณคาทดของสงคมไทยเสอมถอยลง เนองจากคนในสงคมไมสามารถปรบตวและรเทาทนการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม ท าใหพฤตกรรมของคนในสงคมเปลยนไป หนไปนยมและ ซมซบวฒนธรรมตางชาตทไมพงประสงคมากขนโดยหนมาใหความส าคญกบวตถนยม เงนตรา จนเกนความพอเพยงซงมสญญาณชใหเหนถงแนวโนมการลมสลายในครอบครว วฒนธรรม และสงคม ดงน

๑) เดกและเยาวชนบางสวนมพฤตกรรมไมเหมาะสม ขาดการเคารพเชอฟงผอาวโส ขาดความกตญญรคณ ในขณะเดยวกนยงขาดความรเทาทนกบการเปลยนแปลง ไมสามารถปรบตวและแกไขปญหาทเกดขนในชวตได นยมใชอารมณและความรนแรงมากกวาเหตผล พฤตกรรมทางเพศทไมเหมาะสม และการจบกลมมวสมกระท าความผดตางๆ ในขณะเดยวกนสถาบนครอบครวออนแอลง เนองจากวถชวตความเปนอยในสงคมเปลยนแปลงไปทตองมงท างานเพอเลยงชพ สามภรรยาตองออกไปท างานนอกบาน ท าใหการแบงเวลาใหครอบครวมนอย ความสมพนธและความชวยเหลอเกอกลกนภายในครอบครวลดลง ซงเหนไดจากการอตราการหยารางทเพมขน

๒) คนวยแรงงานตองรบภาระเพมขนในการดแลผสงอาย โดยเฉพาะคาใชจายดานสาธารณสข ท าใหก าลงการผลตลดลง อาจสงผลใหการเตบโตทางเศรษฐกจชะลอตวลงได

๓) คณภาพทางการศกษาลดตาลงอยางตอเนอง ไมสามารถสรางคนทมความรความสามารถ ทสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน และสถานการณการเปลยนแปลงของโลก

6.4.3 การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของภาคตะวนออก ดงน

1) การเพมสงขนของระดบนาทะเล และลมมรสมทรนแรงมากขนอาจสงผลใหปญหาการกดเซาะชายฝงทวความรนแรงยงขน ท าใหเกดการสญเสยพนดนชายหาดและแหลงทองเทยวทางทะเล และสงผลกระทบตอระบบนเวศทางทะเลและชายฝงโดยเฉพาะปาชายเลนซงเปนแหลงผลตสตวน า เปนทวางไขและทอยอาศยของตวออนสตวน า และเปนพนทกนชนปองกนแนวชายฝงจากการพงทลายจากแรงคลนลม เนองจากระบบนเวศปาชายเลนมความออนไหวตอระดบน าทะเลทเพมขน โดยความหนาแนนของพรรณไมจะลดลง เนองจากระดบน าทะเลทสงขน จะท าใหพชตายและถกแทนทดวยหาดเลน ในขณะท ปากแมน าจะจมลงใตน า ท าใหเกดการชะลางพงทลายของพนทลมน า

2) อณหภมนาทะเลและคาความเปนกรด-ดางของนาทะเลทเปลยนแปลงไป อาจสงผลใหพชและสตวทะเลบางชนดสญพนธ เกดปรากฏการณปะการงฟอกขาว และแหลงปะการงถกท าลาย

๒๐

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

สงผลกระทบตอผลผลตสตวน าโดยรวม ปจจบนทรพยากรประมงชายฝงและประมงทะเลอยในสภาพเสอมโทรม โดยสตวน ากรอยบรเวณชายฝงและสตวน าในทะเลมปรมาณ ชนด และขนาดลดลงโดยตลอดนอกจากนการรกล าของน าเคมเขาสล าน าจะท าใหเกดการเปลยนแปลงตอการด ารงชวตของพชสตวและพนทเกษตรกรรมโดยรอบ

3) อทธพลของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะทาใหปญหาการขาดแคลนนาในบางพนทจะรนแรงขน เนองจากตองประสบกบภาวะภยแลงเปนเวลานาน และท าใหปญหาการแยงชงทรพยากรน าระหวางภาคเกษตร และอตสาหกรรมจะเพมมากขนในอนาคต ซงเหตการณดงกลาวเคยเกดขนในป พ.ศ.๒๕๔๘ สงผลใหภาคตะวนออกโดยเฉพาะจงหวดระยองมปรมาณฝนทลดลงและขาดชวง ท าใหแหลงน าทใชในภาคอตสาหกรรมทงหมดในพนทขาดแคลนไปดวย และน าไปสวกฤตน าและการแยงชงทรพยากรน าระหวางอตสาหกรรม และภาคเกษตรกรรม นอกจากนการขาดแคลนน าจะสงผลใหตนทนการผลตภาคอตสาหกรรมเพมขน รวมทงการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะท าใหภยพบตและภาวะน าทวมฉบพลนเกดบอยครงและรนแรงขน เนองจากก าลงแรงของลมมรสมลกษณะฝนทตกหนกในเวลาอนสน ท าใหปรมาณน ามมากเกนความสามารถในการกกเกบ ประกอบกบประสทธภาพและศกยภาพในการระบายน าลงสทะเลของพนทโดยรวมลดลง ท าใหมแนวโนมในการเกดภยพบตรนแรงขน

๗. ปญหาและประเดนทาทาย ๗.๑ ปญหาสงแวดลอมในเมองอตสาหกรรม เชน มลพษทางอากาศ ขยะ น าเสย ฯลฯ

๗.๒ ปญหาปรมาณน าไมเพยงพอตอความตองการ

๗.๓ ภาวะขาดแคลนแรงงานภาคเกษตรและทกษะแรงงานภาคอตสาหกรรมอยในเกณฑต าไมสอดรบกบการพฒนาของภาค

๗.๔ ปญหาโครงสรางพนฐานไมเพยงพอตอการขยายตวของเมองทเกดขน

๗.๕ การผลตดานเกษตรและอตสาหกรรม สวนใหญยงขาดการน านวตกรรมมาสรางมลคาเพม และยงใชแรงงานเขมขน

๗.๖ การทองเทยวกระจกตวในบางจงหวด แหลงทองเทยวรอบนอกไมเปนทรจกและขาดความพรอม จงไมสามารถดงดดนกทองเทยวใหพกคางในพนท

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา ภาคตะวนออกมบทบาทส าคญในการขบเคลอนการพฒนาประเทศ เนองจากเปนพนทฐานเศรษฐกจ

อตสาหกรรมหลก (Industrial Heartland) และเปนทตงของทาเรอน าลกและทาอากาศยานนานาชาต เชอมโยงกบเศรษกจโลก นอกจากน ยงเปนพนทในแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใตของอนภมภาคลมน าโขง (Southern Economic Corridor และ Southern Coastal Economic Corridor ) ทเชอมโยงเมยนมา-ไทย-กมพชา-เวยดนาม ซงเปนเสนทางลดโลจสตกส (Land bridge) เชอมโยงภมภาคอาเซยนกบโลกตะวนตกและโลกตะวนออก นอกจากน ภาคตะวนออกยงเปนแหลงผลตอาหารส าคญของประเทศ ไดแก สกร กง ไก ขาว และผลไม รวมถงเปนแหลงทองเทยวระดบนานาชาต เนองจากมทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ

ดงนน การพฒนาภาคตะวนออกระยะตอไป จะตองพฒนาตอยอดฐานเศรษฐกจทมอยของพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก (EEC) โดยใชนวตกรรม เทคโนโลย และความคดสรางสรรคและการคาบรการ ควบคไปกบการใชศกยภาพความอดมสมบรณของดนและน าและความพรอมของสถาบนการศกษาวจย ยกระดบ

๒๑

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

สนคาการเกษตรและบรการใหมมลคาสง เพอใหภาคตะวนออกเปนพนทยทธศาสตรในการขบเคลอนการพฒนาประเทศใหหลดพนกบดก “ประเทศรายไดปานกลาง”

๘.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร

เปาหมายการพฒนาภาคตะวนออกจะมงพฒนาเปนฐานเศรษฐกจชนน าของอาเซยน โดยรกษาฐานเศรษฐกจเดมทมอยใหเตบโตอยางยงยน และสรางฐานเศรษฐกจใหมเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและสนบสนนใหประเทศเตบโตอยางมเสถยรภาพ โดยเนนการพฒนาพนททมศกยภาพสง ไดแก พนทฐานการผลตและบรการ เมองศนยกลางความเจรญในภมภาค และพนทเศรษฐกจชายแดน

๘.๒ วตถประสงค

๘.๒.๑ เพอกระจายความเจรญและโอกาสทางเศรษฐกจไปสภมภาคอยางทวถงมากขน

๘.๒.๒ เพอพฒนาพนทเศรษฐกจใหมใหสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนและการพฒนาในพนทอยางยงยน

๘.๒.๓ เพอพฒนาเมองศนยกลางของจงหวดเปนเมองนาอยส าหรบคนทกกลมในสงคม โดยมความปลอดภย การจดการสงแวดลอมเมองมมาตรฐาน บรการสาธารณะมคณภาพ และมระบบขนสงสาธารณะในเขตเมองอยางทวถง

๘.๒.๔ เพอฟนฟทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และสรางความสมดลของระบบนเวศ

๘.๓ เปาหมาย

๘.๓.๑ อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคตะวนออกขยายตวเพมขน

๘.๓.๒ สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดของภาคตะวนออกลดลง

๘.๔ ตวช วดและคาเปาหมาย

ตวช วด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตวของมลคาผลตภณฑภาคตะวนออก

1,647,422 ลบ. (มลคา CVM ป

2559)

อตราการขยายตว

ไมนอยกวา รอยละ 6.5

อตราการขยายตว

ไมนอยกวา รอยละ 6.5

อตราการขยายตว

ไมนอยกวา รอยละ 6.5

อตราการขยายตว

ไมนอยกวา รอยละ 6.5

อตราการขยายตวเฉลยไมนอยกวา รอยละ 6.5

สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคตะวนออก

0.397 (ป 2560)

สมประสทธความไมเสมอภาคนอยกวา

0.397

สมประสทธความไมเสมอภาคนอยกวา 0.397

สมประสทธความไมเสมอภาคนอยกวา

0.397

สมประสทธความไมเสมอภาคนอยกวา

0.397

สมประสทธความไมเสมอภาคนอยกวา

0.397

๒๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๘.๕ ยทธศาสตรการพฒนา

๘.๕.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนาพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกใหเปนเขตเศรษฐกจพเศษทมความทนสมยทสดในภมภาคอาเซยน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวช วด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตวของมลคาผลตภณฑ กลมจงหวดภาคตะวนออก 1

1,335,353 ลานบาท

(CVM ป 2559)

อตราการขยายตว

ไมนอยกวา รอยละ 6.3

อตราการขยายตว

ไมนอยกวา รอยละ 6.3

อตราการขยายตว

ไมนอยกวา รอยละ 6.3

อตราการขยายตว

ไมนอยกวา รอยละ 6.3

อตราการขยายตวเฉลยไมนอยกวา รอยละ 6.3

มลคาการลงทนภาครฐและเอกชนในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

ไมนอยกวา 300,000 ลานบาท

ไมนอยกวา 300,000 ลานบาท

ไมนอยกวา 300,000 ลานบาท

ไมนอยกวา 300,000 ลานบาท

มลคาการลงทน ไมตากวา 1.2 ลานลานบาท

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสง และตอยอดโครงสรางพนฐานทกระบบใหเชอมโยงเขาสพนทเศรษฐกจ เพอใหเออประโยชนตอการพฒนาอตสาหกรรมและเมองในอนาคต ไดแก สนามบนอตะเภา รถไฟความเรวสงเชอม ๓ สนามบน ทาเรอแหลมฉบงระยะ ๓ ทาเรอมาบตาพตระยะ ๓ ทาเรอสตหบ รถไฟทางคเชอม ๓ ทาเรอ และทางหลวงพเศษระหวางเมอง ชวงพทยา-มาบตาพด รวมทง พฒนาระบบสาธารณปโภค ไดแก ระบบไฟฟา ระบบประปา ภายในพนท และพนทโดยรอบ เพอรองรบความตองการลงทน กจกรรมทางเศรษฐกจ และกจกรรมอน ๆ ทเกยวของจากการพฒนาเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกไดอยางเพยงพอและมประสทธภาพ

2) สงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมเปาหมายพเศษ เพอใหเกดการลงทนของภาคเอกชนในอตสาหกรรมเปาหมายทใชเทคโนโลยขนสงและอตสาหกรรมแหงอนาคตในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก เชน จดตงศนยบรการแบบเบดเสรจ ประชาสมพนธ และชกจงนกลงทนทมศกยภาพและเหมาะสม เปนตน

3) พฒนาบคลากร การศกษา การวจย และเทคโนโลย เพอผลตก าลงคนใหตรงกบความตองการของอตสาหกรรมเปาหมาย และกอใหเกดการวจย สรางนวตกรรม และการพฒนาเทคโนโลยในการตอยอดและขบเคลอนการพฒนาในพนทอยางยงยน อาท EEC of Digital Park (EECd) และ EEC of Innovation (EECi)

4) พฒนาแหลงทองเทยวชายทะเลนานาชาตในจงหวดชลบร-ระยอง ใหเปนฐานการกระจายรายไดและการสรางงานใหแกชมชน

5) พฒนาสภาพแวดลอมเมองส าคญของจงหวดใหเปนเมองใหมอจฉรยะนาอย เออตอการขยายตวทางเศรษฐกจและสงคมอยางมสมดล

ฉะเชงเทรา : พฒนาเปนเมองทอยอาศยชนดททนสมย รองรบการขยายตวของกรงเทพฯ และการพฒนาพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๒๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

พทยา : พฒนาเปนเมองทองเทยวเชงธรกจ สขภาพ และนนทนาการ ศนยประชมและศนยแสดงสนคานานาชาตชนน าของอาเซยน และศนยการใหบรการดานการแพทยระดบนานาชาต (Medical Tourism)

อตะเภา : พฒนาเปนศนยธรกจการบนและโลจสตกสอาเซยน

ระยอง : พฒนาเปนเมองแหงการศกษาและวทยาศาสตร เมองนานาชาตทมธรกจทนสมย

๘.๕.๒ ยทธศาสตรท ๒ พฒนาภาคตะวนออกใหเปนแหลงผลตอาหารทมคณภาพและไดมาตรฐานสากล

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวช วด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตวของมลคาผลตภณฑภาคเกษตรของภาคตะวนออก

80,562 ลานบาท

(CVM ป 2559)

เพมขน ไมนอยกวา รอยละ 3.5

เพมขน ไมนอยกวา รอยละ 3.5

เพมขน ไมนอยกวา รอยละ 3.5

เพมขน ไมนอยกวา รอยละ 3.5

เพมขนเฉลย ไมนอยกวา รอยละ 3.5

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาการผลตและการคาผลไมภาคตะวนออก ใหเปนศนยผลไมเมองรอนแหงเอเชยโดยปรบปรงประสทธภาพการผลตควบคไปกบการรกษาคณภาพสนคา ตงแตขนตอนการผลต การบรรจหบหอ การแปรรป และการจดจ าหนาย

2) สงเสรมการเลยงปศสตว ไดแก สกร ไก และโค ในจงหวดชลบร ฉะเชงเทรา และสระแกว ใหผลผลตมคณภาพและไดมาตรฐานความปลอดภย สอดคลองกบความตองการของผบรโภค ทงในประเทศและตางประเทศ โดยสงเสรมใหเกษตรกรมความรความสามารถในการใชเทคโนโลยการผลตททนสมยและพนธทเหมาะสม รวมทงปรบปรงระบบการบรหารจดการตลาดใหมประสทธภาพ

3) พฒนาพนททมศกยภาพดานประมงและเพาะเลยงสตวน าบรเวณชายฝงอาวไทย ไดแก ชลบร ระยอง จนทบร และตราด ใหคงความอดมสมบรณของทรพยากรชายฝงอยางยงยนตอไป โดยเรงรดการอนรกษ ฟนฟ และการจดการใชประโยชนทรพยากรประมงและสงแวดลอมใหเปนระบบเหมาะสม ควบคไปกบการสงเสรมและพฒนาอาชพ เชน การสงเสรมการวจยและถายทอดเทคโนโลยการจดการและวธการเพาะเลยงสตวน าเพอเพมประสทธภาพการผลตและสรางมลคาเพม การสงเสรมและพฒนาการประมงพนบาน รวมทงการสงเสรมและพฒนาธรกจการประมง เปนตน

๘.๕.๓ ยทธศาสตรท ๓ ปรบปรงมาตรฐานสนคาและธรกจบรการดานการทองเทยว

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวช วด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 รายไดจากการทองเทยวภาคตะวนออก

321,959.76 ลานบาท

(ป 2560)

เพมขน รอยละ 20

เพมขน รอยละ 20

เพมขน รอยละ 20

เพมขน รอยละ 20

เพมขนเฉลย รอยละ 20

๒๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาและฟนฟแหลงทองเทยวชายทะเลในจงหวดจนทบร และตราด โดยค านงถงความยงยนของแหลงทองเทยวและการมสวนรวมของชมชน โดยการปรบปรงและพฒนาโครงสรางพนฐาน สาธารณปโภค และสงอ านวยความสะดวกใหไดมาตรฐาน และเหมาะสมกบบรบทของพนทและชมชนในพนท

2) ฟนฟและปรบปรงการพฒนาการทองเทยวในจงหวดนครนายก ฉะเชงเทรา ปราจนบร จนทบร ระยองและตราด ใหเปนแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร ศาสนา และวฒนธรรม เชงนเวศและอนรกษ เชงเกษตร เชงสขภาพ การทองเทยวโดยชมชน แหลงทองเทยวเพอนนทนาการ และทองเทยวเมองเกา โดยฟนฟแหลงทองเทยว พรอมทงปรบปรงภมทศน พฒนาเสนทาง สงอ านวยความสะดวก กจกรรมการทองเทยว สนคาและบรการดานการทองเทยวใหไดมาตรฐานสากล

3) ฟนฟและอนรกษการทองเทยวในจงหวดปราจนบรและสระแกว ใหเปนแหลงทองเทยวอารยธรรมขอม โดยฟนฟบรณะโบราณสถานและสนทรพยทางวฒนธรรม รวมทงปรบปรงและอนรกษสงแวดลอมและควบคมการใชทดนอยางเหมาะสม เพอใหเกดการพฒนาอยางยงยนตอไป

๘.๕.๔ ยทธศาสตรท ๔ พฒนาพนทเศรษฐกจชายแดนใหเปนประตเศรษฐกจเชอมโยงกบประเทศเพอนบานใหเจรญเตบโตอยางยงยน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวช วด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 มลคาการคาชายแดนภาคตะวนออก

121,523 ลานบาท

(ป 2560)

เพมขน รอยละ 15

เพมขน รอยละ 15

เพมขน รอยละ 15

เพมขน รอยละ 15

เพมขนเฉลย รอยละ 15

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนอรญประเทศ จงหวดสระแกว ใหเปนประตและศนยกลางทางการคา การทองเทยว และการลงทน เชอมโยงกบประเทศกมพชาและเวยดนาม โดยจดระเบยบการใชประโยชนทดนใหเหมาะสม พฒนาเชอมโยงโครงขายคมนาคมขนสงและระบบโลจสตกสใหมประสทธภาพ และอ านวยความสะดวกบรเวณจดผานแดน

2) พฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนหาดเลก อ าเภอคลองใหญ จงหวดตราด ใหเปนศนยกลางธรกจการคาชายแดนและการทองเทยว เชอมโยงกบจงหวดเกาะกง กมพชา โดยจดระเบยบการใชประโยชนทดน ปรบปรงเสนทางคมนาคมขนสงและระบบโลจสตกส รวมถงยกระดบมาตรฐานการใหบรการและอ านวยความสะดวกบรเวณจดผานแดน

3) พฒนาพนทเศรษฐกจชายแดนบานแหลมและบานผกกาด อ าเภอโปงน ารอน จงหวดจนทบร ใหเปนศนยกลางการคาชายแดนเชอมโยงกบจงหวดพระตะบองและไพลนของกมพชา โดยปรบปรงและพฒนาระบบบรการพนฐานเพออ านวยความสะดวกในการลงทน ตลอดจนพฒนาจดตรวจชายแดนเพอใหบรการไดอยางมประสทธภาพและไดมาตรฐานสากล

๒๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๘.๕.๕ ยทธศาสตรท ๕ แกไขปญหาทรพยากรธรรมชาตและจดระบบการบรหารจดการมลพษใหมประสทธภาพเพมขน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวช วด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 สดสวนพนทปาไมภาคตะวนออก

รอยละ 22.3 ของพนทภาค (ป 2560)

รอยละ 25 ของพนทภาค

รอยละ 27 ของพนทภาค

รอยละ 29 ของพนทภาค

รอยละ 31 ของพนทภาค

รอยละ 31 ของพนทภาค

คณภาพอากาศภาคตะวนออก (ปรมาณกาซโอโซน)

คามาตรฐานเฉลย 1 ชม.สงสด 100

ppb

ไมเกน คามาตรฐาน

ไมเกน คามาตรฐาน

ไมเกน คามาตรฐาน

ไมเกน คามาตรฐาน

ไมเกน คามาตรฐาน

จานวนแหลงนาของภาคตะวนออกทมคณภาพในเกณฑด

0 แหลง (ป 2560)

2 แหลง 3 แหลง 4 แหลง 5 แหลง 5 แหลง

สดสวนปรมาณขยะมลฝอยทถกกาจดอยางถกตองและนากลบมาใชใหมของภาคตะวนออก

รอยละ 76 (ป 2560)

ไมนอยกวา รอยละ 80 ของปรมาณขยะทเกดขน

ไมนอยกวา รอยละ 85 ของปรมาณขยะทเกดขน

ไมนอยกวา รอยละ 90 ของปรมาณขยะทเกดขน

ไมนอยกวา รอยละ 95 ของปรมาณขยะทเกดขน

ไมนอยกวา รอยละ 95 ของปรมาณ ขยะทเกดขน

แนวทางการพฒนา

1) บรหารจดการน าเพอบรรเทาภาวะภยแลงและน าทวมจนทบร ตราด และสระแกว โดยปรบปรงและบ ารงรกษาแหลงน าเดม จดสรรน า และพฒนาแหลงน าเพมเตม รองรบความตองการใชน าทเพมขนจากการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจและชมชนไดอยางพอเพยงและมเสถยรภาพ รวมทงสงเสรมการท าแหลงเกบกกน าขนาดเลกกระจายในพนทการเกษตรเพอแกไขปญหาภยแลง

2) ฟนฟปาตนน าใหเกดความสมดลตอระบบนเวศ โดยปลกปาเพมเตม และเพมมาตรการเฝาระวงตดตามการบกรกปา โดยสนบสนนสทธและบทบาทของชมชน ใหเขามามสวนรวมในการบรหารจดการพนทปาของชมชนไมใหเสอมโทรม

3) คมครองและฟนฟปาชายเลน ปะการง หญาทะเล และปองกนการกดเซาะชายฝง โดยเฉพาะจงหวดทมพนทกดเซาะรนแรง ไดแก จนทบรและฉะเชงเทรา โดยการก าหนดพนท และหลกเกณฑการใชประโยชน ภายใตกระบวนการมสวนรวมของชมชนทองถน หรอขอตกลงรวมกนของภาคพฒนา ในการจดการฟนฟปาชายเลน การเฝาระวงการลกลอบจบสตวน า การคมครองปะการง หญาทะเล พนทจบสตวน า พนทเพาะเลยง และการท าประมงชายฝง เพอปองกนการกดเซาะชายฝง ไมใหทรพยากรชายฝงเสอมโทรมลงไปอก

4) ด าเนนการตามมาตรการจดการมลพษทางอากาศ ไดแก สารอนทรยระเหยงาย และฝนละอองขนาดเลกในจงหวดระยอง ชลบร และฉะเชงเทรา โดยก าหนดมาตรการควบคม และมาตรการจงใจในการปองกน และควบคมการระบายมลพษทางอากาศในเขตชมชน และเขตอตสาหกรรมใหอยในเกณฑมาตรฐาน เพอใหชมชน และอตสาหกรรมสามารถอยรวมกนไดอยางเกอกลกนและสนตสข

๒๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

5) ปรบปรงและเพมประสทธภาพของระบบบ าบดน าเสยชมชน ในจงหวดทเปนศนยกลางการคา การทองเทยว และพนทอตสาหกรรม รวมทงการจดการน าทงจากครวเรอนและโรงงาน ใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน เพอควบคมและบรรเทาปญหาน าเสย โดยเฉพาะ ในบรเวณแมน าสายหลกทอยในเกณฑเสอมโทรมอยางตอเนอง ไดแก แมน าระยองตอนบน ตอนลาง และแมน าพงราดตอนบน

6) พฒนาและปรบปรงกระบวนการรวบรวม ขนยาย และการก าจดขยะจงหวดชลบรระยอง และฉะเชงเทรา ใหมประสทธภาพเพมขน โดยใชมาตรการคดแยกขยะและบรหารการจดเกบตามประเภทการคดแยกขยะใหเปนระบบ สวนของเสยอนตรายทมแนวโนมเพมมากขนเรอยๆ บรเวณพนทอตสาหกรรมจงหวดชลบร และระยอง สนบสนนใหภาคเอกชนทมศกยภาพเขามามสวนรวมในการแกปญหาและการลงทนก าจดใหเปนระบบและถกตองตามหลกวชาการ

๒๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคตะวนออกทสอดคลองกบแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต ๙.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนาพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกใหเปนเขตเศรษฐกจพเศษทม

ความทนสมยทสดในภมภาคอาเซยน

๙.๑.๑ แผนงานการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายในภาพรวม สาระสาคญ เนนการสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมเปาหมาย การพฒนาและ

เสรมสรางศกยภาพอตสาหกรรมของประเทศและการกระตนตลาดภายในประเทศ อาท การเจรจากบนกลงทนรายส าคญ โดยเจาะจงตดตอนกลงทนและมคณะเจรจาสทธประโยชนเปนราย ๆ การจดท ากรอบสทธประโยชนนอกเหนอจากส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน การก าหนดและสงเสรมการลงทนในพนทสงเสรมดานอตสาหกรรมระยะท ๑ รวมทง การพฒนาศนยบรการเบดเสรจ การบรการ และการอ านวยความสะดวก ประกาศเขตสงเสรมพเศษในพนทนคมอตสาหกรรมซงมการควบคมคณภาพสงแวดลอมทไดมาตรฐาน ตลอดจนการประชาสมพนธ จดตงกองทนสงเสรมการพฒนาและปองกนผลกระทบในพนทและสงเสรมการลงทน เพอน าไปสความส าเรจในการแขงขนในระยะยาว อยางยงยน ทงส าหรบอตสาหกรรมทมอยในปจจบนและตอยอดการพฒนาอตสาหกรรมใหมทมศกยภาพ ในชวง ๕ ปแรก โครงการเบองตนจ านวน ๒๔ โครงการ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงาคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๙.๑.๒ แผนงานพฒนาและปรบปรงระบบคมนาคมขนสงทางราง สาระสาคญ พฒนาและปรบปรงโครงสรางพนฐานทางราง รถจกรและลอเลอน

และศนยซอมบ ารง ไดแก รถไฟขนาด ๑ เมตร และรถไฟความเรวสง เพอใหเปนโครงขายการเดนทางและขนสงหลกของประเทศทสอดรบกบความตองการเดนทางและขนสงสนคา รวมทงสนบสนนใหเกดการพฒนาพนทตามแนวระเบยงเศรษฐกจ เกษตรกรรม ทองเทยวและอตสาหกรรมของประเทศไดอยางมประสทธภาพ โดยคาดวาเมอด าเนนการลงทนภายใตแผนงานการพฒนาและปรบปรงระบบคมนาคมขนสงทางรางแลวเสรจ จะท าใหมโครงขายทางรถไฟครอบคลมพนทเพมขน ท าใหสามารถใหบรการไดอยางรวดเรวและตรงตอเวลามากขน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๑.๓ โครงการพฒนาทาเรอแหลมฉบง ระยะท ๓ วงเงนรวม ลบ. ระยะเวลาดาเนนการ สาระสาคญ พฒนาโครงสรางพนฐานและกอสรางทาเทยบเรอตสนคาและทาเทยบ

เรออเนกประสงค เพอเพมขดความสามารถในการรองรบการขนถายสนคาประเภทตไดเพมขนจาก ๑๑ เปน ๑๘ ลาน TEU ตอป และเพมขดความสามารถในการรองรบสนคาตทางรถไฟใหสงขนจากรอยละ ๗ เปนรอยละ ๓๐ ของสนคาตทผานทาเรอแหลมฉบงทงหมด

๒๘

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๑.๔ โครงการกอสรางเสรมทรายชายหาดทองเทยวเพอรองรบการเตบโตดานการทองเทยวของประเทศ

สาระสาคญ หาดจอมเทยนไดสญเสยพนทชายหาดจากการกดเซาะไปแลวประมาณ ๖๐ ไร ในอนาคตหากไมด าเนนการแกไขจะไมเหลอพนทหนาหาดใหนกทองเทยวอกตอไป จงควรตองมการแกไขปญหาทสอดคลองกบกจกรรมการทองเทยวดวยการหาทรายมาเสรม เพอฟนฟและบ ารงรกษาชายหาดระยะทางรวม ๗ กโลเมตร ความกวางชายหาดเฉลยประมาณ ๕๐ เมตร จากผลการศกษาแสดงใหเหนวาเงน ๑ บาท ทลงทนไปในการเสรมทรายจะสรางผลตอบแทนกลบมาสระบบเศรษฐกจ ๓.๒ บาท และยงมผลตอบแทนทางออมทไมสามารถประเมนเปนตวเงนไดอกมาก

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๑.๕ โครงการพฒนาเมองอจฉรยะในพนทศนยกลางทางเศรษฐกจ

สาระสาคญ ฟนฟเมองเดมโดยพฒนาใหเปนเมองนาอยอจฉรยะทมโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสง การสอสารและพลงงานทใชเทคโนโลยททนสมยและระบบดจทลในการยกระดบความนาอยทงในมตเศรษฐกจ สงคม (อาท สขภาพ การศกษาและความปลอดภย) ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม ประเพณและอตลกษณทองถน และพฒนาเมองใหมใหเปนเมองททนสมยระดบโลก มศนยเศรษฐกจ ทอยอาศย แหลงงาน พนทพกผอน และพนทพฒนาเฉพาะ โดยพฒนาระบบโครงสรางพนฐานเมองใหมความพรอมรองรบการพฒนา

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพลงงาน

๙.๑.๖ โครงการพฒนาระบบเชอมโยงหนวยงานดาเนนงานหลกภาครฐและภาคเอกชนในรปแบบอเลกทรอนกส (National Single Window) และระบบทเกยวของ

สาระสาคญ พฒนาระบบเชอมโยงหนวยงานด าเนนงานหลกภาครฐและภาคเอกชนในรปแบบอเลกทรอนกสเพอใหสามารถเชอมโยงแลกเปลยนขอมลการนาเขา สงออก และ โลจสตกส พรอมเชอมโยงระบบเครอขายดวยระบบอเลกทรอนกสในลกษณะเบดเสรจ ณ จดเดยว รวมทงเชอมโยงและพฒนาระบบ Port Community System ตามประตการคาทส าคญ และระบบทเกยวของ เชน ระบบ e-Payment เปนตน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการคลง

๒๙

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙.๑.๗ โครงการพฒนานวตกรรมและออกแบบกระบวนการเรยนรในทกระดบชนเพอพฒนาทกษะสาหรบศตวรรษท ๒๑

สาระสาคญ สงเสรมการนวตกรรมและออกแบบกระบวนการเรยนรในทกระดบชนอยางเปนระบบ และพฒนาระบบการเรยนรเชงบรณาการทเนนการลงมอปฏบต และกจกรรมเพอพฒนาทกษะส าหรบศตวรรษท ๒๑ ควบคกบสงเสรมพฒนากระบวนการเรยนรของผเรยนผานการเรยนรรปแบบสะเตมศกษา และบรณาการดานกฬา ศลปะและดนตร (SAM : Sport Art Music) ในการพฒนาทกษะการคด วเคราะห การแกปญหา คดสรางสรรค

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

๙.๑.๘ โครงการเพมศกยภาพครใหมสมรรถนะของครยคใหม

สาระสาคญ สงเสรม สนบสนนการพฒนาสมรรถนะผมความรเฉพาะทางเพอเปนครยคใหม รวมทงปรบปรงหลกเกณฑในเออตอการใหผมศกยภาพและผเชยวชาญเฉพาะทางมาเปนครได เพอยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนร

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กองทนเพอความเสมอภาคทางการศกษา

๙.๑.๙ โครงการพฒนาอตสาหกรรมระบบอตโนมตและหนยนต

สาระสาคญ พฒนาอตสาหกรรมระบบอตโนมตและหนยนตใหมศกยภาพในการรองรบความตองการใชงานในภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการในประเทศอยางเพยงพอ และสามารถสงออกไปยงตลาดโลกได โดยใหมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพอสรางระบบอตโนมตและหนยนตทมความซบซอนและมลคาสงตามความตองการของตลาดได

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม

๙.๑.๑๐ แผนงานการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตสมยใหม

สาระสาคญ วจยและพฒนาเทคโนโลย อตสาหกรรมยานยนตและชนสวน รวมทงระบบกกเกบพลงงานทใหพลงงานสง ออกแบบและผลตสถานประจไฟฟา เตารบเตาเสยบ การพฒนาระบบจดการไฟฟา จดท ามาตรฐาน นโยบายทางดานเทคโนโลยทเกยวของใหเหมาะสมกบการนาไปใชงาน ทนตอการเปลยนแปลงนวตกรรมและเทคโนโลย พรอมทงพฒนาศนยทดสอบทมประสทธภาพ ยกระดบสมาตรฐานสากล ตลอดจนเพมผลตภาพบคลากรดวยระบบรบรองความสามารถบคลากรในอตสาหกรรมยานยนต เพอใหประเทศไทยเปนฐานการผลตรถยนตทมคณสมบต “สะอาด ประหยด ปลอดภย” และใชพลงงานในภาคขนสงอยางมประสทธภาพ

๓๐

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.๑.๑๑ แผนงานพฒนาอตสาหกรรมระบบราง

สาระสาคญ พฒนาโครงสรางพนฐานทใชในการวเคราะหทดสอบ มาตรฐาน สนบสนนการวจยและพฒนา การถายทอดเทคโนโลย รวมถงศกษาการจดตงสถาบนวจยและพฒนานวตกรรม เทคโนโลยระบบราง เ พอส ง เสรมใหผประกอบการสามารถซอมบ ารงโครงสรางพนฐาน รถไฟฟา รถจกรและลอเลอน ลดการพงพาเทคโนโลยจากตางประเทศ รวมถงการพฒนาอตสาหกรรมระบบรางและอตสาหกรรมทเกยวเนองภายในประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงคมนาคม การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย และผประกอบการภาคเอกชน

๙.๑.๑๒ โครงการศนยฝกอบรมเทคโนโลยชนสงรองรบอตสาหกรรมแหงอนาคต

สาระสาคญ ยกระดบและปรบเปลยนทกษะแรงงาน เพอเพมผลตภาพของแรงงานรองรบอตสาหกรรมและบรการแหงอนาคต

หนวยงานดาเนนงานหลกดาเนนงานหลก กระทรวงแรงงาน

๙.๑.๑๓ แผนงานจดระเบยบและพฒนาเมองศนยกลางทางเศรษฐกจ

สาระสาคญ จดท าแผนแมบทพนทศนยกลางความเจรญตามความเหมาะสมของพนทของแตละเมอง และจดท าแผนการใชประโยชนทดนของศนยเศรษฐกจ แหลงทอยอาศยและพนทเฉพาะในเมอง พฒนาระบบขนสงมวลชนขนาดใหญเพอใหเปนระบบการสญจรหลกของคนในเมอง พฒนาโครงสรางพนฐานดานโทรคมนาคม สอสาร และดจทลททนสมยเพอสรางบรรยากาศใหพรอมตอการลงทนดานนวตกรรมและดจทล และน าเทคโนโลยมายกระดบคณภาพชวตของประชาชนในเมอง และเพมพนทสาธารณะตอประชากร โดยเนนความสอดคลองกบอตลกษณ ความหลากหลาย และศกยภาพของเมอง บนพนฐานของการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม โดยชวงปท ๑ – ๕ พฒนา ๓ เมองในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก ไดแก ชลบร ระยอง ฉะเชงเทรา

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณ ช ย ก ร ะทร ว ง อ ตส าหกร รม ก ร ะทร ว งก า รท อ ง เ ท ย ว แล ะก ฬ า กระทรวงการคลง กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๓๑

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙.๑.๑๔ แผนงานการพฒนาระบบคมนาคมขนสงทางถนน มงเนนการจดท าแผนแมบทโครงขายถนนสนบสนนการพฒนาเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก รองรบการเดนทางและการขนสงเชอมโยงกบประตเศรษฐกจของประเทศ ทาเรอแหลมฉบง ทาเรอมาบตาพด และสนามบนอตะเภา รวมถงแหลงทองเทยว แหลงเกษตรกรรม และเมองส าคญภายในพนท

๑) โครงการทางหลวงพเศษระหวางเมอง กรงเทพ-พทยา-มาบตาพด

สาระสาคญ พฒนาทางหลวงพเศษระหวางมอง กรงเทพ-พทยา-มาบตาพด

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๒) โครงการทางหลวงพเศษระหวางมอง ชลบร-นครราชสมา (แหลมฉบง-ปราจนบร ทล.๓๕๙)

สาระสาคญ สรางทางหลวงพเศษระหวางมอง ชลบร-นครราชสมา (แหลมฉบง-ปราจนบร ทล.๓๕๙)

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๓) โครงการทางหลวงพเศษระหวางเมอง ชลบร-ตราด (ชลบร-แกลง)

สาระสาคญ สรางทางหลวงพเศษระหวางมอง ชลบร-ตราด (ชลบร-แกลง)

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๔) โครงการทางเลยงเมองมาบตาพด (ทางแนวใหม ๘ ชองจราจร)

สาระสาคญ สรางทางเลยงเมองมาบตาพด (ทางแนวใหม ๘ ชองจราจร)

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๕) โครงการทางเลยงเมองฉะเชงเทรา

สาระสาคญ สรางทางเลยงเมองฉะเชงเทรา

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๖) โครงการทางหลวงระหวางเมองเชอมโยงระหวางเมองใหมและเมองเดม

สาระสาคญ สรางทางหลวงระหวางเมองเชอมโยงระหวางเมองใหมและเมองเดม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๑.๑๕ แผนงานการพฒนาระบบคมนาคมขนสงทางราง พฒนาระบบคมนาคมขนสงทางรางเชอมโยงประตเศรษฐกจ ทาเรอแหลมฉบง ทาเรอมาบตาพด สนามบนอตะเภา กบโครงขายคมนาคมทางถนนแบบไรรอยตอ เพอสงเสรมใหเกดการปรบเปลยนรปแบบการขนสงไปสทางราง ลดตนทนโลจสตกสและการขนสง เพมคณภาพและความปลอดภยในการใหบรการการเดนทางในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกและระหวางพนท สนบสนนและรองรบกจกรรมทางเศรษฐกจทงในภาคอตสาหกรรม ภาคบรการ ภาคการทองเทยว และการอยอาศยของประชาชน

๓๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๑) โครงการรถไฟความเรวสงเชอม ๓ สนามบน (ดอนเมอง-สวรรณภม-อตะเภา)

สาระสาคญ กอสรางรถไฟความเรวสง กรงเทพ-ระยอง เชอม ๓ สนามบนแบบไรรอยตอ ดวยการรวมทนภาครฐและเอกชน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๒) โครงการรถไฟทางคเชอม ๓ ทาเรอ

สาระสาคญ พฒนารถไฟทางค เชอมตอกบโครงขายคมนาคมทางถนนแบบไรรอยตอ และเชอมโยงประตเศรษฐกจ ทาเรอแหลมฉบง ทาเรอมาบตาพด รวมถงเตรยมพรอมการเชอมตอระบบรางไปยงประเทศเพอนบานเพอรองรบการขยายตวของทาเรอแหลมฉบง และทาเรออตสาหกรรมมาบตาพด และเพมสดสวนการขนสงตสนคาและสนคาทางรถไฟ รองรบการขนสงสนคา และวตถดบทจะเพมขนจากการเกดอตสาหกรรมเปาหมาย และเปนพนฐานในการพฒนาระบบรถไฟทางคเพอเชอมโยงภมภาคในอนาคต แบงการพฒนาออกเปน ๒ ระยะ ระยะท ๑ ไดแก การพฒนาโครงขายรถไฟเชอมโยง ๓ ทาเรอหลกในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก โดยปรบปรงทางรถไฟทมอย เดมในพนท เขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกใหเปนระบบทางคทงหมด และพฒนาศนยกระจายสนคาแหงใหมบรเวณฉะเชงเทรา พรอมระบบการขนสงแบบไรรอยตอ ระยะท ๒ ไดแก การพฒนาโครงขายรถไฟเชอมตอกบประเทศเพอนบานในกลมประเทศกมพชา สปป.ลาว เมยนมา เวยดนาม และจนตอนลาง เขากบ ๓ ทาเรอ และพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๓) การพฒนารถไฟรางเบาภายในเมองพทยา และเมองอนทมศกยภาพเชอมโยงกบรถไฟความเรวสง เพออานวยความสะดวกในการเดนทางแกนกทองเทยวและยกระดบชวตความเปนอยของประชาชนในเมอง

สาระสาคญ กอสรางรถไฟรางเบาภายในเมองพทยา และเมองอนทมศกยภาพเชอมโยงกบรถไฟความเรวสง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๑.๑๖ แผนงานการพฒนาระบบคมนาคมขนสงทางนา เพมขดความสามารถการขนสงทางทะเล รองรบสนคาสงออก-น าเขาทจะเพมขนจากการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายและการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก ไดอยางพอเพยงและมประสทธภาพ โดยมงเนนการพฒนาทาเรอแหลมฉบง ระยะท ๓ และ ทาเรอมาบตาพด ระยะท ๓ ซงเปนประตเศรษฐกจของประเทศ รองรบการขยายตวของความตองการขนสงสนคาทางทะเลทเพมขนจากการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายและการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก รวมทงการพฒนาทาเรอพาณชย สตหบเปนทาเรอเอนกประสงค และเปนจดเชอมตอการเดนทางเพอการทองเทยวดวยเรอเฟอรร ระหวางชายฝงทะเลภาคตะวนออกกบชายฝงทะเลภาคใต และการพฒนาเสนทางเดนเรอเฟอรร พทยา-หวหน

๓๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๑) โครงการพฒนาทาเรอแหลมฉบง ระยะท ๓

สาระสาคญ เพอรองรบสนคาสงออกและน าเขาทจะเพมมากขนจากอตสาหกรรมเปาหมาย และจากการขยายตวของอตสาหกรรมจากภายนอกพนททมความจ าเปนตองใชทาเรอแหลมฉบงเปนพนทน าเขา-สงออกสนคา โดยระยะท ๓ น อยบรเวณดานทศใตของทาเรอปจจบน ขนาดพนท ๑,๖๐๐ ไร สามารถรองรบเรอระวางขบน าไมตากวา ๑๐๐,๐๐๐ เดทเวทตน ประกอบดวย (๑) ทาเรอขนสงรถยนต (Ro/Ro) ๑ ทา (๒) ทาเทยบเรอสนคาทวไปและตสนคา ๑ ทา ทาเทยบเรอตสนคา ๗ ทา ซงจะเพมขดความสามารถของทาเรอแหลมฉบงเพอรองรบตสนคาไมตากวา ๘ ลานทอย/ป และรองรบรถยนตได ๑ ลานคน/ป ท าใหทาเรอแหลมฉบงมปรมาณสนคาผานทาเรอมากตดอนดบ ๑ ใน ๑๐ ของโลก

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๒) โครงการพฒนาทาเรออตสาหกรรมมาบตาพด ระยะท ๓

สาระสาคญ เพอรองรบการน าเขาวตถดบในการผลตพลงงาน และการขยายตวของอตสาหกรรมปโตรเคมขนสง รองรบการขนสงสนคาเหลวและกาซไดเพมเตมอก ๒๐ ลานตน/ป โดยโครงการตงอยในเขตนคมอตสาหกรรมมาบตาพด เนอท ๑,๐๐๐ ไร โดยแบงเปนพนทหนาทา ๕๕๐ ไร มความยาวพนทหนาทา ๒,๒๐๐ เมตร พนทหลงทา ๔๕๐ ไร โดยมองคประกอบหลก ไดแก ทาเรอของเหลว ทาเรอกาซ ทาเรอบรการ พนทพฒนาอตสาหกรรมดานพลงงาน บอเกบกกตะกอนดน และเขอนกนคลน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

๓) โครงการทาเรอพาณชยสตหบ

สาระสาคญ การพฒนาทาเรอพาณชยสตหบเปนทาเรอเอนกประสงค ใหสามารถ (๑) รองรบเรอเฟอรร เชอมอาวไทย (๒) รองรบเรอสาราญ (๓) รองรบการขนสงสนคาคอนเทนเนอร และยทโธปกรณ (๔) รองรบการขนสงชนสวนแทนขดเจาะ โดยตองมการด าเนนการศกษาในรายละเอยดเพอก าหนดแผนแมบทการพฒนาโดยรวม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงกลาโหม

๙.๑.๑๗ แผนงานการพฒนาสนามบนและระบบโลจสตกสทเกยวของ การพฒนาสนามบน อตะเภาใหเปนสนามบนหลกของเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก เปนสนามบนหลกแหงท ๓ ของกรงเทพฯ และเปนศนยกลางการบนของภมภาค จากการเพมขดความสามารถของสนามบนผานการพฒนา ๖ กจกรรม ไดแก อาคารผโดยสารแหงท ๓ ศนยการคาและธรกจ เขตการคาเสรเพออตสาหกรรมการบน อาคารคลงสนคาและโลจสตกส ศนยซอมบ ารงอากาศยาน ศนยฝกบคลากรการบน รวมทงการพฒนาพนทโดยรอบใหเปน มหานครการบนระดบโลก และเปนฐานอตสาหกรรมทชวยขบเคลอนอตสาหกรรมของประเทศไปสผผลตชนสวนอากาศยานรายส าคญของโลก และอตสาหกรรมตอเนองทใชเทคโนโลยขนสงอน ๆ

๓๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๑) โครงการพฒนาสนามบนอตะเภาและเมองการบนภาคตะวนออก

สาระสาคญ เปนโครงการพฒนาเพอยกระดบสนามบนอตะเภาขนเปนสนามบนหลกของพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก และเปนสนามบนหลกแหงท ๓ ของกรงเทพฯ (ประกาศเปนเขตสงเสรมเศรษฐกจพเศษ) ประกอบไปดวย ๖ กจกรรม ประกอบดวย (๑) อาคารผโดยสารแหงท ๓ (๒) ศนยการคาและธรกจ (๓) เขตการคาเสรเพออตสาหกรรมการบน (๔) อาคารคลงสนคาและ โลจสตกส (๕) ศนยซอมบ ารงอากาศยาน และ (๖) ศนยฝกบคลากรการบน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงกลาโหม

๒) โครงการศนยซอมบารงอากาศยานอตะเภา

สาระสาคญ โครงการความรวมมอระหวางการบนไทย และแอรบส ออกแบบเปนโรงซอมอจฉรยะทน าเทคโนโลย อาท ขอมลขนาดใหญ โดรน เครองพมพ ๓ มต และ เครองสแกน ๓ มต มาใชในการตดตาม ตรวจสอบและซอมบ ารงอากาศทเขามารบบรการซงมงเนนไปทอากาศยานยคใหมทลาตวใชวสดผสมผสาน ในการผลต จะใชพนท ๒๐๐ ไร ภายในพนท ๖,๕๐๐ ไร ของสนามบนอตะเภา

หนวยงานดาเนนงานหลก บรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน)

๙.๑.๑๘ แผนงานการพฒนาระบบไฟฟา

การขยายระบบและเขตไฟฟา รวมทงเพมประสทธภาพระบบสงไฟฟารองรบการผลตจากโรงไฟฟาทเพมขนในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกอยางเพยงพอ

๙.๑.๑๙ แผนงานการพฒนาระบบประปา

การพฒนาแหลงน าดบ/ระบบสงน า รองรบการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกในปจจบนอนาคตอยางเพยงพอ การพฒนาคณภาพน าประปาและการขยายพนทบรการประปาใหทวถงทกพนท รองรบการทองเทยว การอยอาศยของประชาชน และการพฒนาเมองใหมไดอยางเพยงพอและมประสทธภาพ รวมถง การยายแนวทอหลบการกอสรางถนน/ขยายชองทางจราจรของ การพฒนาระบบถนน (แผนงาน ๑)

๙.๑.๒๐ แผนงานประสานการพฒนาพนท ระบบคมนาคม โลจสตกส และโครงการ EEC Track

จางทปรกษาประจ า ส าหรบโครงการโครงสรางพนฐานทมการรวมลงทนกบเอกชนหรอใหเอกชนเปนผลงทน และโครงการทรฐลงทนเอง สนบสนนการคดเลอกเอกชนรวมลงทนโครงการรถไฟความเรวสงเชอมสามสนามบน

๙.๑.๒๑ แผนงานการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายรายสาขา

สาระสาคญ โดยด าเนนการพฒนาดานอปสงค อปทาน และปจจยสนบสนน ครอบคลมทง ๑๐ อตสาหกรรมเปาหมาย ไดแก ๑) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมอเลกทรอนกสอจฉรยะ ๒) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมเกษตรและเทคโนโลยชวภาพ ๓) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมแปรรปอาหาร ๔) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวกลมรายไดดและการ

๓๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ทองเทยวเชงสขภาพ ๕) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมยานยนตสมยใหม ๖) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมหนยนตและระบบอตโนมต ๗) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมการขนสงและการบน ๘) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมการแพทยครบวงจร ๙) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมเชอเพลงชวภาพและเคมชวภาพ ๑๐) การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมดจทล

หนวยงานดาเนนงานหลก -

๙.๑.๒๒ แผนงานการพฒนาคณภาพแหลงทองเทยว

มงเนนการพฒนาแหลงทองเทยวใหม รวมทงการจดการพนทและสงแวดลอม ใหเกดการทองเทยวทมคณภาพ เพอดงดดและจงใจใหนกทองเทยวเดนทางมาทองเทยวในพนทเพมมากขน พฒนาคณภาพแหลงทองเทยวทไดรบอทธพลจากการพฒนาสนามบนอตะเภา โดยเชอมโยงเสนทางการทองเทยวใหม (จากสนามบนอตะเภา) กบการทองเทยวเชงชมชนและวถชวตชมชน รวมทงการจดการสงแวดลอมโดยเฉพาะขยะตามแนวชายฝงทะเลและเกาะทองเทยวส าคญ ในเบองตน ๕ ปแรก ประกอบดวย ๑๕ โครงการ วงเงนลงทน ๑๑,๖๘๔.๖๙๐ ลานบาท ส าหรบการลงทนในปท ๖-๒๐ ยงไมไดก าหนดวงเงน

๑) โครงการพฒนาพนทแหลมบาลฮาย เพอกอสรางลานกจกรรมแหงใหมของเมองพทยา

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย

๙.๑.๒๓ แผนงานการพฒนาโครงสรางพนฐานและสงอานวยความสะดวกเพอรองรบการขยายตวของอตสาหกรรมทองเทยว

การพฒนาโครงสรางพนฐาน และสงอ านวยความสะดวก เพอใหบรการนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก สามารถเขาถงแหลงทองเทยวส าคญไดอยางรวดเรวและปลอดภย รวมทงการกระจายตวของนกทองเทยวไปสเมองทองเทยวรอง เกาะตาง ๆ ในเบองตน ๕ ปแรก ประกอบดวย ๓๐ โครงการ วงเงน ๑๘,๘๙๔.๕๘๕ ลานบาท

๑) โครงการกอสรางระบบขนสงมวลชนเมองพทยา สาระสาคญ - หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย

๒) โครงการพฒนา/กอสรางทาเรอสาราญ Cruise Terminal พทยา สาระสาคญ - หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย

๓) โครงการศกษาจดทาแผนแมบทและสารวจออกแบบรายละเอยดและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ในขนรายละเอยดรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมและกอสรางถนนเฉลมบรพาชลทต (ระยะท ๒) เพอพฒนาปรบปรงถนนทองเทยวเลยบชายฝงทะเลภาคตะวนออก สาระสาคญ - หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย

๓๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙.๑.๒๔ แผนงานการพฒนาบคลากรดานการทองเทยว

สาระสาคญ สงเสรมความรวมมอระหวางภาครฐ ภาคเอกชนและชมชนในการพฒนาและปรบปรงหลกสตรทเกยวของกบการพฒนาบคลากรดานการทองเทยวทสอดคลองความตองการของตลาดแรงงาน เพอพฒนาบคลากรดานการทองเทยวใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล และเพยงพอตอความตองการของตลาด และครอบคลมทกสาขาการทองเทยว

หนวยงานดาเนนงานหลก -

๙.๑.๒๕ แผนงานการสรางความเชอมนของนกทองเทยว

สาระสาคญ มงเนนการเสรมสรางภาพลกษณคณภาพและความปลอดภยใหกบการทองเทยวในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก โดยเฉพาะการสรางภาพลกษณใหมของการทองเทยวเมองพทยา และมงเนนการสอสารคณคาและภาพลกษณในพนทใหเปนแหลงทองเทยวยอดนยมทมคณภาพสงตอนกทองเทยว เพอเพมรายไดจากการทองเทยวอนเปนการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหกบเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกและประเทศไทย

หนวยงานดาเนนงานหลก -

๙.๑.๒๖ แผนงานการพฒนาบคลากรและการศกษา

ผลตบคลากร และสรางความร ตามความตองการของตลาด โดยเฉพาะงานทมรายไดสง ส าหรบคนทวไป ซงจะไมกอใหเกดปญหา จบมาแลวไมมงานท าหรอการท างานต าระดบ ผประกอบการเอกชนประสานงานโดยตรงกบสถาบนการศกษา โดยมหนวยงานด าเนนงานหลกของรฐคอยเปนผใหความชวยเหลอ และปดชองวางท าใหเกดความเปนไปได ตลอดจนระดมความรวมมอกบสถาบนการศกษาและศนยเทคโนโลยชนน าทวโลก มารวมมอกบสถาบนการศกษาไทย และเชญชวนผเชยวชาญเขามาท างานและฝกอบรมบคลากรไทย รวมมอกบนกลงทนเอกชนชนน าของโลก ผลตบคลากรสนองความตองการของภมภาค โดยเฉพาะในดานการบน ระบบอตโนมตและหนยนต การทองเทยว และ การแพทย การลงทนใน ๕ ปแรก ในเบองตนประกอบดวย ๕๗ โครงการ วงเงนลงทน ๗,๒๓๕.๒๖๑ ลานบาท ส าหรบการลงทนในปท ๖-๒๐ ยงไมไดก าหนดวงเงน

๑) การพฒนาหลกสตรและผลตบคลากร ดานการซอมบรภณฑระบบราง ดานการปรบเทยบและซอมเครองมอวดอากาศยาน ตามมาตรฐานระดบนานาชาต

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ

๒) จดใหมหองแลปกลาง เพอเปนศนยฝกอบรม ศนยรบรองสมรรถนะ พฒนาและทดสอบทกษะฝมอแรงงานวชาชพรองรบอตสาหกรรมเปาหมาย

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยและหนวยงานด าเนนงานหลกทเกยวของ

๓๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๓) การพฒนาฝมอแรงงานรองรบ ๑๐ อตสาหกรรมเปาหมายและอตสาหกรรมเทคโนโลยชนสงพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงแรงงาน

๔) การผลตและพฒนากาลงคนระดบอาชวศกษาและอดมศกษาตามความตองการของประเทศ (ปรญญาตรตอเนอง) สาระสาคญ - หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ

๙.๑.๒๗ แผนงานการพฒนาการวจยและเทคโนโลย สาระสาคญ มงเนนการสงเสรม/สนบสนนการพฒนาแหลงเรยนร ศนยการเรยนร

หลกสตร โดยเฉพาะดานการวจย การสรางนวตกรรม การพฒนาวทยาศาสตร/เทคโนโลย การเพมองคความร ทกษะ ใหบคลากรในทกระดบชนการศกษา รวมถงประชาชนทวไป รองรบความตองการของอตสาหกรรม เปาหมายในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก สงผลใหเกดการวจย สรางนวตกรรม และการพฒนาเทคโนโลย ซงจะน าไปสการตอยอดการพฒนา และการขบเคลอนการพฒนาในพนทอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก -

๙.๑.๒๘ การพฒนาเขตนวตกรรมระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก

เปนการเตรยมโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม ใหสอดคลองกบการพฒนา ๑๐ อตสาหกรรมเปาหมาย ตามยทธศาสตรประเทศไทย ๔.๐ เขตนวตกรรมระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออกจะท าหนาทเปนแหลงรวมก าลงคนดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และแหลงพฒนานวตกรรมทส าคญของประเทศ ตลอดจนพฒนาไปสพนททมระบบนเวศนวตกรรมทสมบรณ มโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกทเออตอการท าวจยและนวตกรรม เพอเหนยวน าใหภาคเอกชนมาจดตงและด าเนนการลงทนดานวจย พฒนา และนวตกรรมระดบโรงงานตนแบบในพนทเขตนวตกรรมระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก ท าใหเขตนวตกรรมระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก เปนศนยกลางการใหบรการทเกยวของกบวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจยและนวตกรรมอยางครบวงจร น าไปสการทประเทศมพนททมระบบนเวศนวตกรรมชนน าของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต รบและน าผลงานนวตกรรมออกไปสเชงพาณชย โดยมโครงการพฒนาโครงสรางพนฐาน ในเบองตนประกอบดวย ๖ โครงการ วงเงนลงทน ๓๓,๑๗๐ ลานบาท

๑) โครงการจดตงศนยกลางการวจยพฒนาเชงประยกตและนวตกรรมทางชววทยาศาสตรและเทคโนโลยชวภาพ

สาระสาคญ ศนยกลางการวจยพฒนาเชงประยกตและนวตกรรมทางชววทยาศาสตรและเทคโนโลยชวภาพ จะเปนศนยกลางเทคโนโลยทมความเกยวของกบการพฒนาเกษตรสมยใหม ยกระดบและพฒนาอตสาหกรรมเดม และสรางอตสาหกรรมใหมดานอตสาหกรรมฐานชวภาพ ไดแก อตสาหกรรมอาหารเสรมและเวชสาอาง ชวเคมภณฑ ชวเภสชภณฑ พลงงานชวภาพ และ อตสาหกรรม

๓๘

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ผลตสารทใหประโยชนเชงหนาท ภายในพนทศนยกลางการวจยพฒนาเชงประยกตและนวตกรรมทางชววทยาศาสตรและเทคโนโลยชวภาพ จะมโรงงานตนแบบ และโครงสรางพนฐานอนๆ ทเออใหเกดการสรางนวตกรรม เพอใหภาคเอกชนและหนวยงานด าเนนงานหลกวจยทเขาไปจดตง สามารถใชประโยชนจากศนยกลางการว จ ย พฒนา เช งประย กต และนว ตกร รมทางช ว ว ทย าศาสตร และเทคโนโลยชวภาพ ในดานตางๆ ไดแก ศนยวจยพฒนาเพอสรางผลตภณฑมลคาเ พมให เกดขนดวยนวตกรรม ปรบปรงกระบวนการผลตจากระดบหองปฏบตการสกระบวนการผลตในระดบอตสาหกรรม พฒนานวตกรรมใหมๆ จากผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมและวสาหกจเรมตน สการผลตในระดบอตสาหกรรม สรางเครอขายเชอมโยงงานวจยและอตสาหกรรม และสนบสนนธรกจใหมจากงานวจย รวมถงพฒนาผลตภณฑและการนาผลตภณฑไปใชงานอยางครบวงจร ตงแตอตสาหกรรมตนทางถงปลายทาง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๒) โครงการจดตงศนยกลางการวจย พฒนา และนวตกรรมดานเทคโนโลยระบบอตโนมต หนยนต และระบบอจฉรยะ

สาระสาคญ ศนยกลางการวจย พฒนา และนวตกรรมดานเทคโนโลยระบบอตโนมต หนยนต และระบบอจฉรยะ จะเปนศนยกลางการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม ระบบอตโนมต หนยนต และระบบอจฉรยะ เขาไปชวยพฒนาและสรางองคความรใหผประกอบการทเกยวของใหสามารถยกระดบสอตสาหกรรม ๔.๐ เกษตรสมยใหม และวถชวตทนสมย ดวยเทคโนโลยการผลตหนยนตและระบบอตโนมตทมคณภาพ มความแมนยาสง ไดมาตรฐาน สามารถผลตเพอจาหนายไดในเชงพาณชย เพอสามารถตอบสนองความตองการของทงภาคอตสาหกรรม ภาคเกษตรกรรม และประชาชนทวไปทงทอยภายในและภายนอกพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก โดยเฉพาะอยางยงอตสาหกรรมยานยนต อเลกทรอนกส เหลก ยางและพลาสตก และการแปรรปอาหาร ทมการใชงานหนยนต ระบบอตโนมต และระบบอจฉรยะสง เพอการยกระดบความสามารถของอตสาหกรรมในพนทใกลเคยง ใหพรอมสการพฒนาไปสอตสาหกรรมทมเทคโนโลยขนสงในอนาคต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๓) โครงการจดตงศนยกลางการวจย พฒนา และนวตกรรมดานเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ

สาระสาคญ ศนยกลางการวจย พฒนา และนวตกรรมดานเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศจะท าใหเกดศนยการวจยและพฒนาเพอสนบสนนอตสาหกรรมการบน อวกาศ และระบบภมสารสนเทศ โดยมงเนนการพฒนาเทคโนโลยใน ๒ มต ไดแก (๑) การพฒนาอตสาหกรรมชนสง ทตองการการใชเทคโนโลยขนสงทสามารถใชไดทงทางการทหารและทางพลเรอน ทงนในเบองตน จะเรมด าเนนการจากการพฒนา โครงการอากาศยานไรคนขบเพดานบนสง และโครงการจรวดน า

๓๙

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ปลอย เปนตน (๒) การพฒนาอตสาหกรรมบรการจากขอมลดาวเทยมและขอมลต าแหนงความแมนยาสง ซงเปนสงทสามารถ ท าไดเลยและเกดผลอยางรวดเรว เชน การท าแผนทส าหรบยานยนตไรคนขบสมยใหม การท าเกษตรแมนยา หรอการวางแผนการจดการอากาศยานไรคนขบ และการกอสรางโครงการขนาดใหญ โดยใชประโยชนจากขอมลดาวเทยม เปนตน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๔) โครงการจดตงเมองนวตกรรมอาหาร

สาระสาคญ เมองนวตกรรมอาหาร เปนการบรณาการวจย โดยน าองคความรและนวตกรรมจากศนยกลางการวจยพฒนาเชงประยกตและนวตกรรมทางชววทยาศาสตรและเทคโนโลยชวภาพ มาเชอมโยงและตอยอด ในดานสารปรงแตงอาหาร และเชอมตอผลงานวจยจากศนยกลางการวจย พฒนา และนวตกรรมด านเทคโนโลยระบบอตโนมต หนยนต และระบบอจฉรยะ ดวยการใช Internet of Things ในอตสาหกรรมอาหารจากตนทางถงปลายทาง เพอน าไปส Internet of Food เพอชวยเพมมลคาสนคาภาคเกษตรกรรม โดยการพฒนา สงเสรม และยกระดบการผลตอาหารของประเทศดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ๕) โครงการจดตงศนยวจย ใชประโยชน และใหบรการแสงซนโครตรอน

สาระสาคญ เครองก าเนดแสงซนโครตรอน ระดบพลงงาน ๓ GeV เปนโครงสรางพนฐานขนาดใหญ รองรบงานวจย โดยเฉพาะดานอตสาหกรรมทสามารถสรางประโยชนใหแกประเทศ ทงในดานการแพทยชนสง อตสาหกรรมวสดขนสง สงแวดลอม การบนและอวกาศ อาหาร อเลกทรอนกสสมยใหม ยานยนต ตลอดจนงานดานโบราณคดในเชงนตวทยาศาสตร องคความรและนวตกรรมทเกดจากการประยกตใชเทคโนโลยซนโครตรอนเหลาน จะสรางสรรคงานวจยตอยอดสนคาในเชงพาณชย ชวยขยายขดความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศได

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ๖) โครงการจดตงสถาบนบมเพาะและบรการวชาการดานวทยาศาสตร เทคโนโลย

วศวกรรม และคณตศาสตร สาระสาคญ สถาบนนจะบมเพาะเยาวชนในพนทภาคตะวนออกใหพรอมกาวเขาส

สายอาชพทมวทยาศาสตร คณตศาสตร วศวกรรมศาสตร และเทคโนโลย (STEM) เปนองคประกอบ รวมทงพฒนานกวจยและบคลากรอตสาหกรรมแหงอนาคต สงเสรมการประยกตความร/แนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม ในการสอนใหแกคร และการประกอบอาชพแกประชาชนในพนท เพอใหเกดการพฒนามวลรวมของบคลากรวจยและนวตกร น าไปสการขบเคลอนเศรษฐกจดวย องคความร STEM รวมถงสรางสรรคนวตกรรมใหมๆ ไดอยางตอเนอง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๔๐

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙.๑.๒๙ การพฒนาเมองใหมอจฉรยะนาอย

มงเนนการวางแผนเพอเตรยมการพฒนาเมองใหมอจฉรยะนาอยบนพนทใหมในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก ตงแตรปแบบและองคประกอบของเมองอจฉรยะ การออกแบบรปแบบการก ากบดแล การบรหารจดการในพนทเมองใหมอจฉรยะนาอย การชกชวนนกลงทน และสรางกระบวนการมสวนรวม การลงทนใน ๕ ปแรก ในเบองตนประกอบดวย ๑๗ โครงการ วงเงนลงทน ๕๑๖.๘๒๔ ลานบาท ส าหรบการลงทนในปท ๖-๒๐ ยงไมไดก าหนดวงเงน

๑) ศกษารปแบบการพฒนาเมองใหม ในลกษณะเมองอจฉรยะและออกแบบเมองใหมอจฉรยะตวอยาง จดทาผงเฉพาะเมองอจฉรยะ การพฒนาพนท โครงสรางพนฐาน และระบบในเมองอจฉรยะ

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๒) บรหารจดการโครงการเมองใหมอจฉรยะนาอย โดยก าหนดสทธประโยชนและมาตรการสนบสนน ปรบปรงปรงกฎหมาย กฎระเบยบทเกยวของ ก าหนดรปแบบการบรหารจดการ ประชาสมพนธและชกชวนนกลงทน สรางกระบวนการมสวนรวม และตดตามประเมนผลการพฒนา

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๓) การจดหาทดนของรฐและพฒนาโครงสรางพนฐานเพอจดตงเมองใหมอจฉรยะนาอย

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๔) การพฒนาเมองใหมอจฉรยะนาอย

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๙.๑.๓๐ การพฒนามหานครการบนภาคตะวนออก

มงเนนการพฒนาใหเกดกจกรรมทางธรกจและอตสาหกรรม ทเกยวเนองกบการบน โลจสตกส และอากาศยาน ภายในรศม ๑๐ – ๓๐ กโลเมตร โดยรอบสนามบนอตะเภา โดยตองเปนกจกรรมทเกยวเนองกบธรกจภายในสนามบนอตะเภา โดยตองออกแบบระบบสาธารณปโภค สาธารณปการของพนท เชน ระบบไฟฟา ระบบประปา ระบบการกาจดของเสย น าเสย และขยะ รวมไปถงโครงสรางพนฐานดาน

๔๑

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ดจทล ไวรองรบการพฒนากจกรรมตาง ๆ เหลาน เพอใหเกดการพฒนาเปนมหานครการบนภาคตะวนออก ในเบองตนประกอบดวย ๕๖ โครงการ วงเงนลงทน ๓๕๓.๘๙๘ ลานบาท (ยงไมรวมงบลงทนสนามบน)

๑) การศกษาแนวทางและออกแบบเชงหลกการ ในการพฒนาเมองใหมรอบสนามบนอตะเภา ทาเรอแหลมฉบง ทาเรอมาบตาพด และทาเรอสตหบ เพอรองรบการเตบโตของเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๒) โครงการศกษาและออกแบบการพฒนาเขตธรกจและอตสาหกรรมเทคโนโลยขนสงในมหานครเมองการบนภาคตะวนออก (ระยะ ๓ - ๔)

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๓) โครงการศกษาและออกแบบการพฒนาเขตธรกจโลจสตกสและธรกจการพาณชยอเลกทรอนกสในมหานครเมองการบนภาคตะวนออก (ระย ๓ - ๔)

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๔) การจดหาทดนของรฐและพฒนาโครงสรางพนฐานเพอจดตงศนยกลางทางการเงน

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๕) การพฒนาเมองมหานครการบนภาคตะวนออก

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๙.๑.๓๑ การพฒนาศนยกลางการเงน

มงเนนสงเสรมใหเกดการพฒนาเพอเปนศนยกลางธรกจและศนยกลางการเงนภายในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกเพอสนบสนนการด าเนนธรกจ ธรกรรมทงการเงนและธรกรรมอน ๆ ภายในพนทอยางครบวงจร รวมทงเปนอกปจจยของความสาเรจในการชกจงและดงดดนกลงทนเพอขบเคลอนภาคอตสาหกรรมและการพฒนาภายในพนท โดยการพฒนาศนยกลางธรกจและศนยกลางการเงน การลงทน

๔๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ในเบองตนประกอบดวย ๑๙ โครงการ วงเงนลงทน ๖๐๙.๑๖๓ ลานบาท ส าหรบการลงทนในปท ๖-๒๐ ยงไมไดก าหนดวงเงน

๑) การจดหาทดนของรฐและพฒนาโครงสรางพนฐานเพอจดตงศนยกลางทางการเงน

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๒) การพฒนาเมองศนยกลางธรกจและศนยกลางการเงน

สาระสาคญ -

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๙.๑.๓๒ โครงสรางพนฐาน ทอรอยสาย เคเบลใยแกวนาแสงและเสา (i-Pole)

สาระสาคญ มงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานดานดจทลเพอรองรบโครงการของรฐในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก ใหมศกยภาพส าหรบรองรบปรมาณแบนดวดทหรอปรมาณรบสงขอมล ทคาดวาจะเพมมากขน ภายในระยะเวลาอก ๓ ป รวมถงการขยายโครงขายเคเบลใยแกวน าแสงใหครอบคลมพนทและสอดคลองกบการปรบสภาพภมทศน โดยการน าสายเคเบลวางในทอรอยสายใตดน และเสา i-Pole ใหเพยงพอกบความตองการของผใหบรการดานสอสารโทรคมนาคมทจะสามารถเพมความสามารถในการรองรบปรมาณรบสงขอมล ในการใหบรการไดตามความตองการทเพมขน นอกจากนนยงสามารถรองรบการใชบรการดาน โลจสตกสอจฉรยะทใชอนเทอรเนตในทกสง และนวตกรรมตาง ๆ ในพนทระเบยงเศรษฐกจพเศษ และทส าคญคอจะเปนการลดความซาซอนในการลงทนโครงสรางพนฐานดานดจทลซงเปนการประหยดทรพยากรองครวมของประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก –

๙.๑.๓๓ ASEAN Digital Hub

สาระสาคญ มงเนนผลกดนใหประเทศไทยเปนศนยกลางดจทลของภมภาคอาเซยน โดยเปนเสนทางผานของขอมลในภมภาค และเปนทตงของผประกอบการเนอหารายใหญของโลก โดยการเพมประสทธภาพโครงขายอนเทอรเนตระหวางประเทศสการเปนศนยกลางการเชอมตออนเทอรเนตของภมภาคอาเซยน เนองมาจาก (๑) ปจจบนประเทศไทยพงการเชอมตออนเทอรเนตผานไปประเทศมาเลเซยและสงคโปรเปนหลกมากกวารอยละ ๗๐ ของปรมาณอนเทอรเนตระหวางประเทศทงหมด เพอเขาถงขอมลของผประกอบการเนอหารายใหญ อาท Google และ Facebook ซงตงศนยขอมลในประเทศทงสอง และ (๒) ประเทศไทยต งอย ในต าแหนงทางภมศาสตรท เหมาะสมกบการเปนศนยกลางการตดตอสอสารส าหรบกลมประเทศอาเซยนตอนบน (ประเทศเมยนมา ลาวและ

๔๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

กมพชา) ซงการใชงานอนเทอรเนตมการเตบโตสงมาก หากรวมปรมาณความตองการอนเทอรเนตทงจากประเทศเหลานและจากประเทศไทย ซงมความตองการขอมลของ Google และ Facebook สงเปนอนดบตนๆ ของโลกเขาดวยกน รวมกบผลการสารวจ ทระบวาประเทศไทยเปนประเทศทเหมาะสมทสดในอาเซยนในการสราง ศนยขอมลจงนาจะดงดดใหผประกอบการเนอหารายใหญมาตงฐานขอมลในประเทศไทยได

หนวยงานดาเนนงานหลก -

๙.๑.๓๔ การพฒนา Advanced Big Data, Cloud and Data Center (ABCD)

สาระสาคญ มงเนนสนบสนนใหประเทศไทยมศนยขอมลและแพลตฟอรมขอมลกลางประเทศไทย เพอลดความซาซอนดานการลงทนของหนวยงานด าเนนงานหลกภาครฐ สามารถประหยดงบประมาณลงทนไดในแตละปไดอยางมาก อกทงสามารถบรณาการขอมลระหวางหนวยงานด าเนนงานหลกทจ าเปนตองใชรวมกนไดโดยสะดวก เพมขดความสามารถในการใชขอมลเพอการพฒนาประเทศไดอยางมประสทธภาพ โดยมมาตรฐานในการควบคมความปลอดภยและความเปนสวนตวของขอมลสง รองรบความตองการใชงานศนยขอมลทเพมขน สามารถบรณาการและวเคราะหฐานขอมลขนาดใหญ ของหนวยงานด าเนนงานหลกภาครฐทจ าเปนตองใชขอมลรวมกน นอกจากนยงเปนการสงเสรมการเขามาลงทนของ ผประกอบการเนอหารายใหญ พรอมรองรบการเปนศนยกลางดจทลหรอศนยกลางโทรคมนาคมและศนยขอมลของภมภาคอาเซยนทสมบรณแบบและเปนประตทมประสทธภาพสงสดเชอมตอสโครงขายตางประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก -

๙.๑.๓๕ การพฒนาโครงสรางพนฐาน IoT ในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

สาระสาคญ มงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานดานอนเทอรเนตในทกสง ในพนทจงหวด ฉะเชงเทรา ชลบร และระยอง เพอเปนโครงสรางพนฐานรองรบการท าเมองอจฉรยะ ซ งการพฒนาดานอนเทอร เนตในทกส ง จะท าให อปกรณอเลกทรอนกสตาง ๆ เชอมตอเขากบระบบเครอขาย หรออนเทอรเนต ไดสะดวก ท าใหความสามารถในการท างานเพมขน สงผลใหชวตสะดวกสบายมากขน ดงนนพนท เขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก จงจ าเปนตองมโครงขายทจะรองรบอปกรณ ดงกลาว โดยการด าเนนการจะเนนการปรบแกไขปรบปรง กฎ ระเบยบ ทเปนอปสรรคตอการพฒนาอนเทอรเนตในทกสง ในพนท เขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก และจดท าโครงการน ารองดานเมองอจฉรยะ โดยใชอนเทอรเนตในทกสง รวมกบหนวยงานด าเนนงานหลกตาง ๆ

หนวยงานดาเนนงานหลก –

๔๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙.๑.๓๖ การสรางศนยทดสอบ ๕G และเตรยมโครงสรางพนฐานในพนทนารอง สาระสาคญ มงเนนการพฒนาเทคโนโลย ๕G รวมทงการจดท า โครงการ ๕G

TestBed เพอใหประเทศไทยไดใชประโยชนจาก ๕G ทนและเทยบไดกบประเทศตาง ๆ ในภมภาค รวมทงเมอวนท ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๖๑ คณะกรรมการดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมแหงชาต มมตใหกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมด าเนนการตามแนวทางการเตรยมโครงสรางพนฐานดานดจทลเพอขบเคลอน ๕G รวมทงการรวมใชโครงสรางพนฐานโทรคมนาคม เพอเรงรดการพฒนา ๕G ตลอดจนเพมการครอบคลมพนใหบรการและเขาถงประชาชนไดมากขน โดยเฉพาะส าหรบเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก เพอใหเปนเขตเศรษฐกจระดบโลก รองรบการลงทนอตสาหกรรมแหงอนาคต และเปนกลไกขบเคลอนเศรษฐกจในอก ๒๐ ปขางหนา ตลอดจนเปนเมองทรองรบสงคมและการใชชวตยคใหม

หนวยงานดาเนนงานหลก - ๙.๑.๓๗ การพฒนาเขตสงเสรมอตสาหกรรมและนวตกรรมดจทล (Digital Park

Thailand) และสถาบน IoT สาระสาคญ มงเนนการพฒนาพนท บรเวณอาเภอศรราชา จงหวดชลบร โดย

จดตงเขตสงเสรมอตสาหกรรมและนวตกรรมดจทล ใหเปนศนยกลางการลงทนในอตสาหกรรมดานดจทล ศนยกลางการพฒนาและประยกตใชนวตกรรมดานดจทลเพอเพมประสทธภาพอตสาหกรรมตาง ๆ ในพนทระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออกและขยายตอเนองสอาเซยน มงพฒนาก าลงคนดานดจทลใหสามารถรองรบอตสาหกรรมทจ าเปนตองใชเทคโนโลยดจทลขนสง และพฒนาโครงสรางพนฐานดานการสอสารและเทคโนโลยดจทลใหเปนศนยกลางขอมลของภมภาค รวมถงจดตงสถาบนไอโอท (IoT Institute) ขนเพอใหเกดการถายทอดเทคโนโลย และสรางสรรคงานดานดจทลในรปแบบตาง ๆ

หนวยงานดาเนนงานหลก - ๙.๑.๓๘ IoT SMART City

สาระสาคญ มงเนนการพฒนาพนทในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก ใหเปนตนแบบในการพฒนาชมชนและอตสาหกรรมโดยอาศย IoT เปนโครงสรางพนฐานหลก รวมกบระบบสอสาร และเปนแหลงทดสอบจรงขนาดใหญเพอดงดดนกลงทน โดยการพฒนาพนท ๑,๐๐๐ ตารางกโลเมตร รอบเขตสงเสรมอตสาหกรรมและนวตกรรมดจทล ใหเปน IoT City ทตอบโจทยทงอตสาหกรรมและสงคม เปนพนททดสอบ ระดบเมองทมความพรอม รวมถงเปนแหลงเรยนรใหกบภาคอตสาหกรรมและเมองอน ๆ ในประเทศไทย ซงส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล ไดออกแบบและแบงโครงการ เปน ๖ ดานไดแก โลจสตกสอจฉรยะ (Smart Logistics) นคมอตสาหกรรมอจฉรยะ (Smart Industrial Estate) ชมชนอจฉรยะ (Smart Community) ทองเทยวแบบอจฉรยะ (Smart Tourism) การแพทยอจฉรยะ (Smart Healthcare) และการบรหารจดการแบบอจฉรยะ (Smart Governance)

หนวยงานดาเนนงานหลก -

๔๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙.๑.๓๙ การพฒนาศนยกระจายพสดภณฑอตโนมต

สาระสาคญ มงเนนพฒนาศนยกระจายพสดภณฑอตโนมต เพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจในพนทระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออกใหเปนศนยบรหารจดการและกระจายสนคารองรบการคดแยกสงตอของระบบงานศนยไปรษณย และรองรบปรมาณงานในพนท ทจะมอตราการเตบโตสงในอนาคต รองรบการขยายบรการโลจสตกสใหสามารถเชอมโยงไปทวประเทศ และกลมประเทศกมพชา สปป.ลาว เมยนมา และเวยดนาม

หนวยงานดาเนนงานหลก -

๙.๑.๔๐ โครงการยกระดบทกษะบคลากรและผเชยวชาญดานเทคโนโลยและนวตกรรมดจทล

สาระสาคญ พฒนาทกษะดานเทคโนโลยดจทลใหแกบคลากรในตลาดแรงงานทกสาขาอาชพ โดยสงเสรมการพฒนาบคลากรวยท างาน และวยเกษยณใหมความสามารถสรางสรรคใชเทคโนโลยดจทลอยางชาญฉลาดในการประกอบอาชพหรอสรางรายไดรปแบบใหม พรอมทงพฒนาทกษะ ความเชยวชาญเฉพาะดานทรองรบเทคโนโลยใหมในอนาคต ใหกบบคลากรในสายวชาชพดานเทคโนโลยดจทล และมงเพมปรมาณและคณภาพของบคลากรทมความเชยวชาญทางดานดจทลในสาขาทใชเทคโนโลยดจทลเขมขน ใหมความรและทกษะในระดบมาตรฐานสากลโดยสนบสนนสถาบนการศกษาทงในและนอกระบบใหเพมหลกสตรในสาขาทขาดแคลน ตลอดจนจดท าแผนพฒนาก าลงคนทางดานดจทลทรองรบการปรบโครงสรางการพฒนาก าลงคนทางดานดจทลของประเทศในทกระดบทงภาคการศกษา ภาครฐ และภาคธรกจ ทเหมาะสมและสอดคลองตอทศทางการเปลยนแปลงของการท างานทางดานดจทลในอนาคต

หนวยงานดาเนนงานหลกดาเนนงาน กระทรวงแรงงาน กระทรวงการคลง กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงศกษาธการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ส านกงานคมครองสทธและชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน และหนวยงานด าเนนงานหลกทเกยวของ

๙.๑.๔๑ โครงการจดการศกษาใหสอดคลองกบทกษะอาชพและสรางผประกอบการยคใหม

สาระสาคญ จดใหนกเรยนในระดบการศกษาพนฐานไดมการฝกอาชพระยะสนเพอสรางทกษะการท างานดวยตนเองและการมความรคหกรรม หตถกรรม ชางพนฐาน ดจทลเทคโนโลยเบองตน และทกษะการจดการเบองตน จดกลไกสงเสรมสนบสนนใหมการเรยนในระดบชนมธยมปลายคขนานกบการเรยนอาชวศกษาระดบปวช.(ทวศกษา) เพอใหเยาวชนสามารถเขาสตลาดการท างานและมวฒวชาชพไดเรวถาตองการ แทนการสญเปลาจากการเรยนอดมศกษาทไมมตลาดแรงงานรองรบ รวมทงสรางทศนคตทดตอการศกษาอาชพ เพมจ านวนและโอกาสการเรยนตออาชวศกษาในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) และ

๔๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

สรางก าลงงานในทศทประเทศมความตองการ รวมทงสงเสรมใหสถานศกษาอาชวศกษาและสถาบนอดมศกษาจดการศกษาทเชอมตอกบการท างาน โดยนกศกษาอาชวศกษาเรยนรและฝกในสถานประกอบการผานระบบทวภาค นกศกษาอดมศกษาเรยนรและฝกในสถานประกอบการหรอสถานทท างานจรง ผานระบบสหกจศกษา ระบบโรงเรยนฝกทกษะวศวกรรม บคคลากรในสถานศกษาไดมประสบการณท างานตรงกบบคคลากรในภาคการผลต สนบสนนการพฒนาและสงเสรมอาจารยสายการศกษาวชาชพทตองการความรและสมรรถนะตางจากสายวชาการรวมถงสรางกลไกและเพมแรงจงใจสนบสนนใหผประกอบการไดเพมการท างานกบสถานศกษา

หนวยงานดาเนนงานหลกดาเนนงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงแรงงาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ สถาบนคณวฒวชาชพ (องคการมหาชน) ภาคเอกชน และหนวยงานด าเนนงานหลกทเกยวของ

๙.๑.๔๒ โครงการเสรมสรางทกษะ และพฒนาขดความสามารถบคลากรดานเทคโนโลยและนวตกรรมดจทลผานแพลตฟอรมดจทลเพอการเรยนร

สาระสาคญ พฒนาแพลตฟอรมการเรยนรทกษะดจทล ขนตน ขนกลาง ขนสง ส าหรบแรงงาน และบคลากรดานเทคโนโลยและนวตกรรมดจทล รวมถงจดใหมกลไกการสนบสนน (ทางการเงน) ส าหรบการพฒนาบคลากรดจทล ทงน จะเปนการท างานรวมกนระหวางภาครฐ ภาคเอกชน ภาคการศกษา ทงในและตางประเทศ โดยทายทสดจะพฒนาไปสหลกสตรหรอโปรแกรมทสามารถก าหนดเองได ส าหรบการท าการรบรอง Joint Degree Certification เพอพฒนาบคลากรดานเทคโนโลยและนวตกรรมดจทลทท างานไดจรง ตอบโจทยภาคอตสาหกรรม รองรบการเขาสไทยแลนด ๔.๐ และการพฒนาพนทเขตเศรษฐกจพเศษ

หนวยงานดาเนนงานหลกดาเนนงาน หนวยงานด าเนนงานหลกด าเนนงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ภาคเอกชน และหนวยงานด าเนนงานหลกทเกยวของ

๙.๑.๔๓ แผนงานจดการนาในเขตเมองจดใหมนาเพยงพอตอการเจรญเตบโตของเขตเมองเพอการอยอาศย การพาณชยและบรการ พรอมระบบจดการนาในเขตเมอง

๑) โครงการบรณาการการพฒนาระบบประปาเมอง ระบบนาแบบบรณการและครบวงจร ในพนทโครงการพฒนาระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor: EEC)

สาระสาคญ เนองจากในพนท EEC มความส าคญส าหรบการพฒนาประเทศ การเตรยมการดานทรพยากรน ามความจ าเปนเพอรองรบการพฒนาดงกลาว นอกจากการวางแผนในดานจดหาแลว ควรมการเตรยมพรอมก าหนดมาตรการการใชเทคโนโลย การประหยดน า การใชน าซ า ในทกภาคสวน (รวมครวเรอน/ราชการ)

๔๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

เพอใหการใชน าทมอยอยางคมคา โดยใชเทคโนโลยเขาชวยในโครงการทดลองน ารองในพนท รวมทงศกษาเงอนไขสงเสรมจงใจการจดการน าดานความตองการ (demand management) กอนขยายผลไปสงบประมาณปกต

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานทรพยากรน าแหงชาต และส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

๙.๑.๔๔ โครงการผนาหนา (Spearhead) ดานเศรษฐกจ

สาระสาคญ เปนแผนงานวจยและนวตกรรมขนาดใหญทมงเนนการพฒนางานวจยไปสการใชประโยชนเชงพาณชย ตามประเดนยทธศาสตรทก าหนดใน (ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๗๙) โดยมเปาหมายเพอสงเสรมใหภาคเอกชนลงทนดานวจยและพฒนาเพมมากขนเพอพฒน านวตกรรมท สรางมลคาเพมทางเศรษฐกจไดจรงในสาขาเปาหมายของประเทศอยางเปนรปธรรมและวดผลได และผลกดนใหประเทศไทยสามารถเปนผน าดานนวตกรรมระดบโลกในอตสาหกรรมทมศกยภาพ เชน อตสาหกรรมอาหารเพอสขภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

๙.๒ ยทธศาสตรท ๒ พฒนาภาคตะวนออกใหเปนแหลงผลตอาหารท มคณภาพและไดมาตรฐานสากล

๙.๒.๑ แผนงานพฒนาศกยภาพของเกษตรกรเพอเตรยมไปสการเปนผประกอบการในอนาคต สาระสาคญ สงเสรมเกษตรทฤษฎใหมและเกษตรกรรมยงยน พฒนาเกษตรกร

ปราดเปรอง (Smart Farmer) ทงทายาทและแกนน า สงเสรมใหมการใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตและบรหารจดการฟารมอยางเปนระบบ และยกระดบโครงสรางการผลตในอตสาหกรรมเกษตรแปรรปอยางครบวงจร

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สถาบนวจยและพฒนาพนทสง

๙.๒.๒ แผนงานพฒนาผประกอบการเกษตรและผลตภณฑสนคาเกษตรจากฐานทรพยากรชวภาพ สาระสาคญ การพฒนาการจดการผลผลตและผลตภณฑจากฐานทรพยากร

ชวภาพโดยยกระดบใหเกษตรกรเปนผประกอบการ SME เกษตรบนฐานทรพยากรชวภาพและภมปญญาทองถนทมอตลกษณเฉพาะของแตละทองถนและภมนเวศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถาบนพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ (องคการมหาชน)

๙.๒.๓ โครงการจดการชายฝงทะเลและเกาะแบบบรณาการ

๔๘

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

สาระสาคญ มงสงเสรมใหมการศกษาและพฒนาระบบการจดการชายฝงและเกาะของประเทศไทยทงหมดแบบบรณาการโดยมงเนนใหไดระบบนเวศชายฝงทสญเสยไปกลบคนมาอยางเหมาะสมและยงยนในแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงตางๆทเกยวของ และสถาบนการศกษาตางๆในพนท

๙.๒.๔ โครงการสงเสรมการทาเกษตรกรรมทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอสนบสนนการดแลรกษาฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยนและการสรางความมนคงดานเกษตรและอาหารแบบครบวงจร

สาระสาคญ สงเสรมการท าเกษตรกรรมทเปนมตรกบสงแวดลอม ทจะชวยดแลฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหรอระบบนเวศ ควบคไปกบการใชประโยชนไดอยางยงยน โดยสงเสรมใหปรบระบบการผลตไปสการท าการเกษตรทเปนมตรตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในรปแบบตางๆ ตามภมสงคมและระบบนเวศของแตละพนท และพฒนาใหเปนแหลงผลตสนคาเกษตรและอาหารทปลอดภย เพอเพมความมนคงดานอาหารในพนท ซงจ าเปนตองมมาตรการสนบสนนและสรางแรงจงใจตางๆ ใหเกดการปรบเปลยนระบบการผลตการเกษตร จากเกษตรเคมทสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไปสการท าการเกษตร และอาหารทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอความยงยนและความมนคงดานเกษตรและอาหารในพนทแบบครบวงจร รวมทงการท าศนยหรอ นคมเกษตร-อาหารสเขยวปลอดภยทเปนมาตรฐานในพนท เพอรองรบการทองเทยวได

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสขกระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย และสถาบนการศกษา

๙.๒.๕ แผนงานวางแผนและสงเสรมการตลาดสนคาเกษตรแปรรปและผลตภณฑแบบครบวงจร

สาระสาคญ ขยายชองทางการจ าหนายผลตภณฑเกษตรแปรรป สนคาเกษตรขนสงทมคณคาเฉพาะ และผลตภณฑคณภาพสง ทงในและตางประเทศ ดวยเครองมอและเทคโนโลยทจะมาสนบสนน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงพาณชย กระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

๙.๒.๖ แผนงาน การพฒนาศกยภาพของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหม (smart farmer)

สาระสาคญ เพมขดความสามารถของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหมทมทกษะในการประกอบการ สามารถเขาถงและใชขอมลขาวสารและความร ทงทางดานเทคโนโลย การจดการ และการตลาด มทกษะความร ความสามารถในดานบญชการผลต การควบคมตนทน การเพมประสทธภาพการผลต และจดการคณภาพผลผลตของตน และสามารถเขาถงชองทางการตลาดทหลากหลายได โดยมกลมเปาหมายทงทายาทเกษตรกร เกษตรกรในปจจบน และคนกลมใหมทจะเขาส

๔๙

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ภาคเกษตรในอนาคต รวมถงการสงเสรมใหเกษตรกรสามารถพฒนาการจดการคณภาพใหไดตามมาตรฐานสนคาเกษตร (GAP) มาตรฐานการผลตและแปรรป (GMP) และมาตรฐานอนในระดบสากล

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน)

๙.๒.๗ แผนงาน การพฒนาผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมในภาคการเกษตร

สาระสาคญ สรางและเพมสมรรถนะของผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมในภาคการเกษตรในการใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการบรหารจดการการผลต การแปรรปและการตลาด รวมทงมความเชยวชาญระดบสงในการประยกตเทคโนโลยเพอจดการหวงโซการผลตทใชในการประกอบการ การจดการฟารม การเรยนรดานเทคโนโลยและนวตกรรมใหม การพฒนาโครงการและบรหารจดการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมของเกษตรกร (SMAEs - Small and medium agricultural enterprises) ทงน ดวยการจดตงสถาบนบมเพาะ ผประกอบการธรกจเกษตร เพอใหการฝกอบรม การศกษาประยกตวธปฏบตทด และการบมเพาะองคความรและความเชยวชาญทเหมาะสม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ สถาบนเพมผลผลตแหงชาต ส านกงานพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สภาเกษตรกรแหงชาต

๙.๒.๘ แผนงาน การสงเสรมการแปรรปสนคาเกษตร

สาระสาคญ การผลตสนคาเกษตรไดมากเกนความตองการของตลาดเปนปญหาทเกดขนเปนประจ าทกปในสนคาเกษตรเกอบทกชนด สงผลใหราคาสนคาตกตาและเกษตรกรขาดทน เกดปญหาหนสนเปนวงจรอบาทวท เกดซ าแลวซ าอก แนวทางการแกปญหาหลกคอการสงเสรมใหเกดการแปรรปสนคาเกษตร เพอดดซบปรมาณสนคาเกษตรวตถดบออกจากตลาด ซงจะชวยทงการรกษาระดบราคาสนคาเกษตรวตถดบและการเพมมลคาสนคาเกษตรแปรรป โดยสงเสรมและมมาตรการจงใจส าหรบผประกอบการแปรรปสนคาเกษตร การสนบสนนชองทางตลาดใหมๆ เพอกระตนใหผประกอบการขยายการลงทนในกจการแปรรปสนคาเกษตร

หนวยงานดาเนนงานหลกดาเนนการหลก สถาบนอดมศกษา ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย

๙.๒.๙ แผนงาน การพฒนาชองทางและศนยกลางตลาดสนคาเกษตรในระดบจงหวดและอาเภอ และคลสเตอรสนคาเกษตร

๕๐

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

สาระสาคญ ตลาดสนคาเกษตรเปนกลไกส าคญทก าหนดราคาและปรมาณการผลตสนคาเกษตร ซงสงผลมากตอกาไรขาดทนของเกษตรกร จงจ าเปนตองมการพฒนาและจดการระบบและชองทางตลาด ทงทเปนตลาดขายสง ตลาดโมเดรนเทรด ตลาดผบรโภคระดบบน ไปจนถงตลาดสงออก โดยพฒนาศนยกลางตลาดสนคาเกษตรระดบจงหวด เพอสรางอ านาจตอรองใหแกเกษตรกร รวมถงสงเสรมการลงทนและความรวมมอของภาคเอกชน โดยมหนวยงานด าเนนงานหลกภาครฐเปนกลไกเชอมเพอใหเกดกตกาการคา ทเปนธรรมระหวางผผลตและผคา

หนวยงานดาเนนงานหลกดาเนนการหลก กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๙.๒.๑๐ โครงการเมองนวตกรรมอาหาร (Food Innopolis)

สาระสาคญ เพอพฒนาอตสาหกรรมอาหารของประเทศไทยใหเปน “ศนยกลางการวจยพฒนาและนวตกรรมส าหรบอตสาหกรรมอาหารของโลกภายในป ๒๕๗๒” โดยจดสรรโครงสรางพนฐานเฉพาะทาง สทธประโยชน แรงจงใจ มาตรการการสนบสนน และการบรการแบบ One-Stop-Service Platforms เพออ านวยความสะดวกดานการวจยและนวตกรรมของบรษททมประสทธภาพ กอใหเกดการสรางรายไดแกประเทศเปนสดสวนไมนอยกวารอยละ ๑๐ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) และเพมมลคาการสงออกเปน ๒ เทา ของมลคาปจจบน มผประกอบการรนใหมมศกยภาพและขดความสามารถดานเทคโนโลยและนวตกรรมทจะกอใหเกดการเตบโตเปนบรษททมยอดขาย ๕๐๐ ลานบาทตอป ไมนอยกวา ๑๐๐ ราย เกดบรษท Startup ดานเทคโนโลยอาหารทเตบโตอยางกาวกระโดดไมนอยกวา ๑๐๐ ราย และยกระดบความพรอมทางเทคโนโลยสอตสาหกรรม (Technology Readiness Levels) ของงานวจยใหมระดบทสงขนเพอถายทอดเทคโนโลยสเชงพาณชย และมโครงสรางพนฐานดานการวจยและนวตกรรมอาหารทกอใหเกดประโยชนตออตสาหกรรมอาหารเพออนาคต

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

๙.๓ ยทธศาสตรท ๓ ปรบปรงมาตรฐานสนคาและธรกจบรการดานการทองเทยว

๙.๓.๑ แผนงานพฒนาเมองทองเทยวเชงสขภาพ

สาระสาคญ พฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางบรการสขภาพในอาเซยนโดยพฒนาจงหวดทมศกยภาพใหเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพทมอตลกษณเฉพาะถน เพอสรางมลคาของการเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพเฉพาะของประเทศไทย โดยการพฒนาตงแตการวางผงของแหลงทองเทยวทมจดเดนเฉพาะสรางสงอ านวยความสะดวกเพอรองรบขยายและพฒนาระบบการคมนาคมขนสงเพออ านวยความสะดวกในการเขาถงเมองไดโดยงายการพฒนาผประกอบการในทองถนและบรหารจดการโดยชมชนและทองถน พฒนาและบรณาการดานการบรการสขภาพ บรการ

๕๑

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

วชาการและงานวจยดานบรการสขภาพ รวมทงสรางศนยกลางยาและผลตภณฑสขภาพแผนไทย ผานกลไกการสรางและพฒนาเครอขายดานการแพทยและสาธารณสข โดยความรวมมอจากทงภายในและภายนอกประเทศใหเกดเปนบรการและผลตภณฑสขภาพทมอตลกษณจนสามารถเพมสดสวนรายไดใหประเทศไทยมความมงคงทางเศรษฐกจอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการทองเทยวและกฬา

๙.๓.๒ โครงการเพมประสทธภาพการใหบรการและสงอานวยความสะดวกผโดยสารเรอสาราญของทาเรอหลก

สาระสาคญ จดท าแผนพฒนาและขบเคลอนการปรบปรงและยกระดบสงอ านวยความสะดวกในบรเวณทาเรอแหลฉบงในการรองรบเรอส าราญ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๓.๓ โครงการพฒนาตนแบบแหลงทองเทยวโดยชมชนและเมองแหงศลปะเชงสรางสรรค

สาระสาคญ พฒนาตนแบบแหลงทองเทยวโดยชมชน โดยเนนการสงเสรมกระบวนการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชนแบบมสวนรวม เนนกระบวนการเรยนรรวมกน เสรมสรางความเขมแขงชมชนทจดการทองเทยว และพฒนาองคความรทองถนจากฐานงานวจยทองถนเชอมโยงการพฒนาชมชนอยางยงยน ตลอดจนพฒนาเมองแหงศลปะเชงสรางสรรค โดยใชเอกลกษณความโดดเดนจากทรพยากรทมอยในเมองควบคไปกบการสรางสรรคผลงานจากความรเชงวชาการดานศลปะรวมสมยทกสาขาและผลกดนใหเกดกระแสการตนตวในเรองเมองแหงศลปะในวงกวาง

หนวยงานดาเนนงานหลก องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (องคการมหาชน) ส านกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา (การทองเทยวแหงประเทศไทย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการตางประเทศ

๙.๓.๔ โครงการยกระดบความปลอดภยดานนกทองเทยว

สาระสาคญ สงเสรมมาตรการการสรางความปลอดภยจากการทองเทยวทางน า ทางทะเล ทางถนน รวมถงมาตรการปองกนจากการถกหลอกลวงเอารดเอาเปรยบของนกทองเทยว สรางเครอขายอาสาสมครในระดบชมชน สงเสรมใหคนในชมชนรวมเปนเจาภาพทด ตลอดจนมแนวทางในการใหความชวยเหลอเยยวยานกทองเทยว และการสรางความรวมมอในการบรหารจดการวกฤตการณดานการทองเทยวไทย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยว

๕๒

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

๙.๓.๕ โครงการยกระดบการทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทยแบบครบวงจร

สาระสาคญ พฒนาและยกระดบมาตรฐานการทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทย ใหเกดความโดดเดนในระดบนานาชาต โดยการใชองคความรและภมปญญาดงเดมของไทยพฒนาตอยอดใหเกดเปนนวตกรรม สรางมลคาเพม ตงแตการสงเสรมสขภาพ ธรกจบรการสขภาพ นวดแผนไทย การดแลผสงอาย สถานพกฟนเพอการฟนฟสขภาพ การรกษาดวยสมนไพร รวมทงการพฒนาผลตภณฑสมนไพรเพอการรกษาและเสรมความงาม ใหไดมาตรฐานเปนทยอมรบสนานาชาต และสงเสรมใหเกดการทองเทยวเชงสขภาพในประเทศไทยทงจากนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข

๙.๔ ยทธศาสตรท ๔ พฒนาพนทเศรษฐกจชายแดนใหเปนประตเศรษฐกจเชอมโยงกบประเทศเพอนบานใหเจรญเตบโตอยางยงยน

๙.๔.๑ โครงการพฒนาเสนทางการทองเทยวเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและประเทศสมาชกอาเซยน

สาระสาคญ ปรบปรงโครงสรางพนฐาน ระบบสาธารณปโภค และระบบขนสงสาธารณะสงอ านวยความสะดวกในการผานแดน จดแวะพกรถ เชอมโยงกบแหลงทองเทยวและกจกรรมของชมชนตลอดเสนทางการทองเทยว เพออ านวยความสะดวกและสรางความประทบใจแกนกทองเทยว

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงคมนาคม

๙.๔.๒ แผนงานพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน

สาระสาคญ เพอกระจายความเจรญสภมภาค เพมรายไดและคณภาพชวต ของประชาชนในพนท รวมทงแกปญหาความมนคงบรเวณชายแดนสระแกว และตราด

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงการคลง กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

๙.๔.๓ แผนงานการพฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมองหลกในภมภาค

สาระสาคญ พฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมอง สระแกว

หนวยงานดาเนนงานหลก องคการขนสงมวลชนกรงเทพ การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย

๙.๔.๔ แผนงานการพฒนาและปรบปรงโครงขายทางหลวง ทางหลวงพเศษระหวางเมองและทางพเศษ

๕๓

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

สาระสาคญ พฒนาและปรบปรงโครงขายถนนบรเวณดานการคาและประตการคาหลกตามแนวระเบยงเศรษฐกจ และบ ารงรกษาโครงขายถนนทมอยในปจจบนใหท าหนาทเปนระบบเสรม (Feeder Road) ปองกนและแกไขปญหาจดเสยง จดอนตรายเพอเพมความปลอดภยและลดอตราการเกดอบตเหตทางถนน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๔.๕ แผนงานการพฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและสงอานวยความสะดวกตามเสนทางยทธศาสตรทสาคญ

สาระสาคญ พฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและสงอ านวยความสะดวกตามเสนทางยทธศาสตรทส าคญ เชน สถานขนสงสนคาชายแดน ใหสามารถเชอมโยงประตการคาหลกของประเทศ สนบสนนการขนสงตอเนองหลายรปแบบดวยการน าระบบเทคโนโลยและนวตกรรมททนสมยมาใชในการบรหารจดการ เพอลดตนทนโลจสตกสและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคขนสง รวมทงสรางมลคาเพมจาก การเปนศนยกลางทางภมศาสตรและเชอมตอกบเครอขายโลจสตกสในระดบภมภาค

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.๔.๖ แผนงานการพฒนาภมภาคและจงหวด ๔.๐

สาระสาคญ พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนและระเบยงเขตเศรษฐกจ การศกษาเพอพฒนากลไก รปแบบและเชอมโยงการท างานของภาครฐและประชาสงคม เพอขบเคลอนราชการบรหารสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถนอยางมประสทธภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน กระทรวงมหาดไทย ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

๙.๕ ยทธศาสตรท ๕ แกไขปญหาทรพยากรธรรมชาตและจดระบบการบรหารจดการมลพษใหมประสทธภาพเพมขน

๙.๕.๑ แผนงานการจดการมลพษทมผลกระทบตอสงแวดลอม และสารเคมทงระบบใหเปนไปตามมาตรฐานสากล

สาระสาคญ จดการมลพษทแหลงก าเนดโดยค านงถงขดความสามารถในการรองรบของพนท มการจดการลงทนในโครงสรางพนฐานดานการจดการมลพษ และจดท าระบบการอนญาตการระบายมลพษ โดยครอบคลมกจกรรมการจดการมลพษทางน า อากาศ เสยง ความสนสะเทอน ขยะมลฝอย การจดการสารเคมในภาคเกษตร

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวง

๕๔

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

สาธารณสข ส านกนายกรฐมนตร กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการคลง ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

๙.๕.๒ แผนงานจดระบบการจดการนาในภาวะวกฤตการจดระบบการจดการพบตภยจากนาในภาวะวกฤตแบบบรณาการทงระบบ

สาระสาคญ จดท าแผนบรรเทาอทกภยแบบบรณาการ โดยมงเนนพนททมความเสยหายสง และพนทการแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนทอยางเปนระบบ และเปนแผนบรณการครอบคลมงานเตอนภยแจงเตอน บรหารน า พนทน านอง ชวยเหลอระหวางและหลงเหตการณ และการแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ ส านกนายกรฐมนตร กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๙.๕.๓ แผนงานการบรหารจดการมลพษทงระบบ

สาระสาคญ จดการมลพษทแหลงก าเนดโดยค านงถงขดความสามารถในการรองรบของพนท (Carrying Capacity) และลงทนในโครงสรางพนฐานดานการจดการมลพษ อาท ระบบรวบรวมและบาบดน าเสย และกาจดขยะมลฝอยทเหมาะสมกบศกยภาพของพนท รวมทง ใชมาตรการทางเศรษฐศาสตรเพอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผกอมลพษ อาท ภาษสงแวดลอม (Green Tax) คาธรรมเนยมการระบายมลพษ (Emission Fees) คาธรรมเนยมผลตภณฑ (Product Charge) และใชเปนงบประมาณในการบรหารจดการมลพษ ตลอดจน ยกเลกหรอหามการผลตและการน าเขาสารเคมอนตราย โดยประเมนความเสยงและหลกเกณฑตามแนวทางสากล

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลง กระทรวงสาธารณสข กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานคณะกรรมการกฤษฏกา

๙.๕.๔ แผนงานการลดกาซเรอนกระจกและการปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

สาระสาคญ เพอใหเปนไปตามภาคความตกลงปารสทตองจดท าเปาหมายการมสวนรวมทประเทศก าหนด และพฒนาระบบการจดเกบและรวบรวมขอมลกจกรรมในการจดท าบญชกาซเรอนกระจกจากหนวยงานด าเนนงานหลกทเกยวของ ๕ ภาคสวน ไดแก ภาคพลงงาน ภาคกระบวนการผลตอตสาหกรรมและการใชผลตภณฑ ภาคเกษตร ภาคการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนและ ปาไม และจดท าระบบการควบคมคณภาพและการตรวจสอบคณภาพ รวมทงพฒนาระบบการรายงานขอมลและระบบตดตามประเมนผลการลดกาซเรอนกระจกทครอบคลมทกสาขา

๕๕

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงพลงงาน กระทรวงคมนาคม กระทรวงพลงงาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพาณชย กระทรวงการคล ง กระทรว งมหาด ไทย กระทรวงแร งง าน กระทรวงศกษาธการ กรงเทพมหานคร

๙.๕.๕ โครงการการจดการปาไมและพนทสเขยวเพอการอนรกษอยางยงยน

สาระสาคญ สงเสรมการบรหารจดการปาไมเชงพนท ฟนฟระบบนเวศปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตทเสอมโทรม สงเสรมการใชประโยชนพนทปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตใหเหมาะสม รวมถงการบรหารจดการเชงพนท โดยการน านวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมมาประยกตใชในการหยดยงการท าลายปาและมการบรณาการรวมกนทกหนวยงานด าเนนงานหลก เพอใหเกดการอนรกษอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

หนวยงานดาเนนงานสนบสนน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงการคลง และกระทรวงคมนาคม กองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร

๙.๕.๖ โครงการการจดการปาไมและพนทสเขยวเพอการเรยนรและพกผอนหยอนใจ

สาระสาคญ สงเสรมการสรางและพฒนาพนทสเขยวในเขตชมชนเมองและชนบท เพอการพกผอนหยอนใจและเปนแหลงเรยนรทางธรรมชาต รวมทงเพอการสรางจตส านกและความตระหนกของประชาชนถงประโยชนและรวมกน หวงแหนและอนรกษพนทสเขยว โดยการจดท าฐานขอมลและแผนทแนวเขตพนทสเขยวรายจงหวดใหเปนมาตรฐานเดยวกน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงมหาดไทย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลง กระทรวงศกษาธการ

๙.๕.๗ โครงการพฒนาและสงเสรมโรงงานอตสาหกรรม นคมอตสาหกรรม และเมองอตสาหกรรมตามแนวทางอตสาหกรรมเชงนเวศ

สาระสาคญ การพฒนาและสงเสรมอตสาหกรรมทยงยน มงใหมความเชอมโยงระหวาง นคมอตสาหกรรม สวนอตสาหกรรม เขตประกอบการอตสาหกรรมหรอชมชนอตสาหกรรม โรงงานอตสาหกรรม กบองคกร หนวยงานด าเนนงานหลกทองถน และชมชนโดยรอบ ใหเจรญเตบโตไปดวยกน ภายใตการก ากบสงแวดลอมทด และการรวมมอกนขบเคลอนอยางจรงจงของผมสวนไดสวนเสยและคนในพนท โดยพจารณาถงมตความยงยนทงทางกายภาพ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และ การบรหารจดการ ตามแนวทางอตสาหกรรมเชงนเวศ ทมตวชวดมาตรฐานและ

๕๖

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

การพฒนาปรบปรงอยางตอเนอง โดยพจารณาจากคาประสทธภาพเชงนเวศเศรษฐกจ ซงมหนวยงานด าเนนงานหลกก ากบและรบรองมาตรฐานอยางนอย ๓ ระดบ ไดแก ระดบโรงงานอตสาหกรรม โดยสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ระดบนคมอตสาหกรรม โดยการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และระดบเมองอตสาหกรรม โดยกระทรวงอตสาหกรรมรวมกบกระทรวงมหาดไทยและหนวยงานด าเนนงานหลกอนๆทเกยวของ เพอใหมโรงงาน นคม และเมอง ไดรบการรบรองเพมขนตามเปาหมายทก าหนด

หนวยงานดาเนนงานหลกดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย

๙.๕.๘ โครงการการประเมนปรมาณและการบรหารจดการขยะทะเล นาเสยและคราบนามนตามหลกสากลและจดทาแผนทระบสถานการณในไทย

สาระสาคญ ประเมนปรมาณและจดท าแผนทระบสถานการณและพนทวกฤตดานขยะทะเล น าเสย และคราบน ามนในทะเลทวประเทศ จดตงโมเดลบรหารจดการขยะทะเล น าเสย และคราบน ามนในพนทอาวไทยตอนในและพนท เขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก (EEC) ใหเปนตนแบบทประสบความส าเรจ เรงงานศกษาวจยดานขยะทะเลและผลตภณฑทดแทนพลาสตกใชแลวทง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงคมนาคม ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

๙.๕.๙ โครงการเพมประสทธภาพดานการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมทางทะเลและภยพบต ดวยการบรณาการเครองมอเชงพนทแบบองครวม

สาระสาคญ จดตงระบบบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมทางทะเลและภยพบต โดยใชการบรณาการระบบขอมลเชงพนทและเทคโนโลยดานภมสารสนเทศทางทะเล เพอใชสนบสนนขอมลในการตดสนใจเชงนโยบาย ตลอดจนบรหารจดการในภาวะวกฤตและภยพบต โดยเรมจากโมเดลในพนททมความส าคญ ไดแก อาวไทยตอนใน และพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก(EEC)

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงคมนาคม ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

หนวยงานดาเนนงานสนบสนน กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงศกษาธการ กองทนวจย สถาบนการศกษาทเกยวของ

๙.๕.๑๐ โครงการฟนฟแมนาคคลอง พนทชมนา แหลงนาธรรมชาต เพอยกระดบคณภาพชวตและการทองเทยว

สาระสาคญ ปญหาคณภาพน าเปนปญหาในการจดการน าซงท าใหคณภาพชวต และระดบ ความมนคงโดยเฉพาะในเขตเมองมระดบต า ไมไดมาตรฐานคณภาพน าตามเกณฑสากล ควรมการด าเนนการพฒนาพนทรมคลอง จดการคณภาพน า เพอ

๕๗

ราง แผนพฒนาภาคตะวนออก

ฟนฟระบบนเวศของล าน า/แหลงน า ยกระดบคณภาพชวต และการทองเทยวในพนทโดยเฉพาะในพนทเขตเมองทเปนพนทส าคญ และยงเปนการสงเสรมใหมการพฒนาเศรษฐกจสงคมในพนท (สอดคลองกบประเดนยทธศาสตรอนรกษและฟนฟแมน าล าคลองและแหลงน าธรรมชาตทวประเทศ)

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม ส านกงานทรพยากรน าแหงชาต กรงเทพมหานคร

๙.๕.๑๑ แผนงานการบรหารจดการนา

สาระสาคญ พฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม เพอการผลตน าอปโภค/บรโภค ลดความเสยหาย ความรนแรงของภยพบต (น าทวม/น าแลง และน าเสย) และจดท า Big Data ดานน า เพอการบรหารจดการน าอจฉรยะ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานทรพยากรน าแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

แผนพฒนาภาคใต

ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 256๕)

ฉบบทบทวน

ะกรรมการบรณาการนโยบายพฒนาภาค (ก.บ.ภ.)

-ราง- เอกสารประกอบวาระ ๓.๑

แผนพฒนาภาคใต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 256๕)

ะกรรมการบรณาการนโยบายพฒนาภาค (ก.บ.ภ.)

เสนอตอ

คณะกรรมการบรณาการนโยบายพฒนาภาค (ก.บ.ภ.)

มนาคม 2562

-ราง- เอกสารประกอบวาระ ๓.๑

ราง แผนพฒนาภาคใต

สารบญ

หนา ๑. สภาพทวไป ๑

๑.๑ ทตง ๑

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ ๑

๑.๓ ภมอากาศ ๑

๑.๔ การใชประโยชนทดน ๑

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต ๑

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและบรการสาธารณปโภค ๒ ๒.๑ โครงขายถนน ๒

๒.๒ รถไฟ ๒

๒.๓ สนามบน ๓

๒.๔ ทาเรอ ๓

๒.๕ ดานชายแดน ๓

๒.๖ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางการด าเนนการในภาค ๓

๒.๗ บรการสาธารณปโภค ๔

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๔ ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ ๔

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา ๕

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน ๘

๔. ประชากรและสงคม ๙ ๔.๑ ประชากร ๙

๔.๒ แรงงาน ๙

๔.๓ การศกษา ๑๐

๔.๔ สาธารณสข ๑๐ ๔.๕ ความปลอดภยในชวตและทรพยสน ๑๑ ๔.๖ สดสวนคนจน ๑๑

ราง แผนพฒนาภาคใต

หนา

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๑๑ ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๑

๕.๒ สถานการณดานภยพบต ๑๓

๖. สภาวะแวดลอมของภาคใต ๑๔ ๖.๑ จดแขง ๑๔

๖.๒ จดออน ๑๕

๖.๓ โอกาส ๑๖

๖.๔ ภยคกคาม ๑๗

๗. ปญหาและประเดนทาทาย ๑๘

๘. แนวคดและทศทางการพฒนาภาคใต ๑๘ ๘.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร ๑๘

๘.๒ วตถประสงค ๑๙

๘.๓ เปาหมาย ๑๙

๘.๔ ตวชวดและคาเปาหมาย ๑๙

๘.๕ ยทธศาสตรการพฒนา ๒๐

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคใตทสอดคลองกบแผนแมบท ๒๘ ภายใตยทธศาสตรชาต

ราง แผนพฒนาภาคใต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖5)

1. สภาพทวไป 1.1 ทตง ภาคใตตงอยบนคาบสมทรมลาย ขนาบดวยทะเลอาวไทย

ทางฝงตะวนออกมความยาวชายฝงทะเล 877 กโลเมตร และทะเลอนดามนทางฝงตะวนตกความยาวชายฝง 1,093 กโลเมตร ประกอบดวย 11 จงหวด คอ จงหวดชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช พทลง สงขลา ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง และสตล ตอนบนมพรมแดนตดกบประเทศเมยนมา เปนระยะทางสนๆ และตอนลางของภาคมพรมแดนตดกบประเทศมาเลเซยเปนระยะทางประมาณ 180 กโลเมตร

1.2 พนทและลกษณะภมประเทศ ภาคใตมพนทรวม 37.36 ลานไร สภาพภมประเทศม 2 ลกษณะ คอ ดานตะวนตกมแนวเทอกเขาตะนาวศร และเทอกเขาภเกต ซงเปนตนกาเนดแมนาสายตางๆ อาท แมนากระบร และแมนาตาป สวนพนทตอนกลางของภาคมเทอกเขานครศรธรรมราชทอดเปนแนวเหนอ-ใต สาหรบดานตะวนออกมลกษณะเปนพนทราบขนาดใหญเหมาะสาหรบการเพาะปลกพชทสาคญของภาค รวมทงมพนทชมนาทสาคญ ไดแก ทะเลนอยและทะเลสาบสงขลา ตลอดจนมพนทเกาะกระจายอยในทะเลทงสองฝงซงเปนแหลงทองเทยวทสาคญของภาค เชน เกาะสมย เกาะพะงน เกาะสมลน เกาะสรนทร เกาะพพ และเกาะหลเปะ เปนตน

1.3 ภมอากาศ สภาพภมอากาศของภาคใตเปนแบบมรสมเขตรอนและมฝนตกช ก เนองจาก อยภายใตอทธพลของลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ ลมมรสมตะวนออกเฉยงใต และลมมรสมตะวนตกเฉยงใต มฤดกาลเพยง 2 ฤด อณหภมเฉลย 32 องศาเซลเซยส ปรมาณนาฝนเฉลยประมาณ 2 ,634 มลลเมตรตอป สงกวาคาเฉลยของประเทศ (1,356 มลลเมตร/ป) เหมาะสาหรบการปลกพชเขตรอน และมนาเพยงพอกบการทาเกษตร

1.4 การใชประโยชนทดน จากพนททงหมด 37.36 ลานไร มการจาแนกการใชประโยชนพนท แบงเปน พนทปาไม 9.36 ลานไร หรอรอยละ 25.0 ของพนทภาค พนทปาชายเลน 1.28 ลานไร พนท ถอครองเพอการเกษตร 18.31 ลานไร ซงสวนใหญเปนพนทปลกยางพาราและปาลมนามน ประมาณ 15.75 ลานไร หรอ รอยละ 86.1 ของพนทการเกษตร รองลงมาเปนพนทนา และพนทปลกไมผล คดเปนรอยละ 4.1 และ 3.9 ของพนทการเกษตร ตามลาดบ

1.5 ทรพยากรธรรมชาต 1.5.1 ดน ภาคใตมดนทมปญหาทางการเกษตร จานวน 18.41 ลานไร หรอรอยละ 49.3

ของพนทภาค ซงในจานวนนเปนพนทลาดเชงซอน 12.13 ลานไร รวมทงพนทดนเคม 1.46 ลานไร ดนทราย 1.01 ลานไร ดนเปรยวจด 0.72 ลานไร และอนๆ อก 3.81 ลานไร สวนใหญเปนพนทบรเวณชายทะเลและพนทปาพร

๒

ราง แผนพฒนาภาคใต

1.5.2 แหลงนา ภาคใตมลมนาทสาคญ คอ ลมนาภาคใตฝงตะวนออก ลมนาภาคใต ฝงตะวนตก ลมนาตาป และลมนาทะเลสาบสงขลา คณภาพนาอยในเกณฑพอใชถงด มปรมาณนาทา 61,816 ลานลกบาศกเมตรตอป กกเกบนาได 4,770 ลานลกบาศกเมตรตอป หรอรอยละ 7.7 ของปรมาณนาทารายป

1.5.3 ปาไม ในป 2560 ม พนทปาไม 9.36 ลานไร สวนใหญมลกษณะเปนปาดบชน และมพนทปาชายเลน ๑.28 ลานไร บรเวณชายฝงทะเลอาวไทย จานวน ๐.18 ลานไร และชายฝงทะเลอนดามน จานวน 1.10 ลานไร ซงพนทปาชายเลนมความสาคญในการเปนแนวกนคลนและเปนแหลงเพาะพนธสตวนาบรเวณชายฝงทมความหลากหลายทางชวภาพ โดยทรพยากรปาไมของภาค เปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทสวยงาม เชน ถา นาตก และแหลงธรรมชาตประเภทภเขา ปาไม อทยานแหงชาต และเขตรกษาพนธสตวปา ฯลฯ ซงตงอยกระจายทวทงภาค

2. โครงขายคมนาคมขนสงและบรการสาธารณปโภค 2.1 โครงขายถนน มเสนทาง 4 ชองจราจรดานฝงอาวไทยทเชอมโยงโครงขายคมนาคมกบภาคกลาง

และภาคใตชายแดนตอเนองไปยงมาเลเซย สวนเสนทางคมนาคมฝงอนดามนบางชวง (ระนอง) ยงเปน 2 ชองจราจร

2.1.1 ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๔ (สายเพชรเกษม) สายกรงเทพฯ-จดผานชายแดนถาวรสะเดา เชอมโยงจงหวดชมพร–ระนอง–พงงา–ภเกต–กระบ–ตรง–พทลง–สงขลาจนถงชายแดนไทย (อาเภอสะเดา จงหวดสงขลา) ระยะทางประมาณ 805 กโลเมตร และเชอมตอกบทางพเศษเหนอ -ใต สายเหนอ เมองบกตกายฮตม ประเทศมาเลเซย โดยมบางชวงทเปนสวนหนงของทางหลวงเอเชยสาย 2 (AH2)

2.1.2 ทางหลวงแผนดนหมายเลข ๔๑ (สายสแยกปฐมพร-พทลง) เชอมโยงจงหวดชมพร– สราษฎรธาน–นครศรธรรมราช–พทลง ระยะทางประมาณ 382.61 กโลเมตร ปจจบนถนนเปน 4 ชองจราจรและเปนสวนหนงของทางหลวงเอเชยสาย 2 (AH2) ตลอดสาย

2.1.3 ทางหลวงแผนดนหมายเลข 42 (สายคลองแงะ-สไหงโก-ลก) เชอมโยงจากอาเภอสะเดา จงหวดสงขลาผานจงหวดปตตานไปยงชายแดนอาเภอสไหงโก-ลก จงหวดนราธวาส โดยเสนทางจากจงหวดปตตานเขาสจงหวดนราธวาสเปน 4 ชองจราจร และเสนทางน เปนสวนหนงของทางหลวงเอเชย สาย 18 (AH18) เชอมตอกบทางหลวงหมายเลข 3 ทเมองรนเตาปนจง รฐกลนตน ประเทศมาเลเซย และทางหลวงหมายเลข 43 (สายหาดใหญ-มะพราวตนเดยว) เชอมตอจากอาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ไปยงจงหวดปตตาน เปนทางหลวงขนาด 4 ชองจราจรตลอดสาย รวมระยะทาง 94.95 กโลเมตร

2.1.4 ทางหลวงหมายเลข ๔๔ (สายอาวลก-หนโงก หรอ สายเซาทเทรน) เปนสวนหนงในโครงการสะพานเศรษฐกจ (Land Bridge) เชอมโยงระหวางพนทฝงทะเลอนดามนกบฝงทะเลอาวไทย โดยเชอมโยงจงหวดกระบ-สราษฎรธาน เปนถนนขนาด 4 ชองจราจร ระยะทางประมาณ 133.17 กโลเมตร

2.2 รถไฟ มแนวเสนทางหลกจากกรงเทพฯ–ชมพร–สราษฎรธาน–นครศรธรรมราช–พทลง–หาดใหญ- ปาดงเบซาร และเชอมตอไปยงมาเลเซยและสงคโปร และเสนทางแยกจากชมทางทงสง (นครศรธรรมราช)–ตรง เ พอเชอมโยงการขนสงสนคาและประชาชนจากรถไฟสายหลกทชมทางรถไฟทงสง จงหวดนครศรธรรมราชไปยงฝงทะเลอนดามนทสถานกนตง จงหวดตรง

๓

ราง แผนพฒนาภาคใต

2.3 สนามบน ภาคใตมสนามบนนานาชาต 5 แหง ประกอบดวย สนามบนหาดใหญ จงหวดสงขลา สนามบนภเกต สนามบนสมย และสนามบนสราษฎรธาน จงหวดสราษฎรธาน และสนามบนกระบ สาหรบสนามบนภายในประเทศ ม 4 แหง ในจงหวดชมพร ระนอง ตรง และนครศรธรรมราช ป จจบนมการใชประโยชนเพมมากขนจากการเพมเทยวบนของสายการบนตนทนตา และประชาชนใหความสนใจใน การเดนทางโดยเครองบนมากขน

2.4 ทาเรอ ภาคใตมทาเรอสาหรบการขนสงสนคาเชอมโยงกบทาเรอแหลมฉบง ในบรเวณพนทชายฝงทะเลดานตะวนออก และสามารถเชอมโยงกบทาเรอของประเทศมาเลเซย สงคโปร และอนโดนเซย ไดแก ทาเรอนาลกสงขลา ซงเปนทาเรอหลกของภาค และทาเรอขนอม จงหวดนครศรธรรมราช เปนทาเรอเอกชนทใชสาหรบขนถายแรยปซมและแรโดโลไมตไปประเทศมาเลเซย อนโดนเซย และญปน สวนทาเรอดานฝงทะเลอนดามน ไดแก ทาเรอนาลกภเกต เปนทาเรอขนสงสนคาและทองเทยวระหวางประเทศ ทาเรอกนตง จงหวดตรง เปนทาเรอหลกในการขนถายถานหนลกไนตจากประเทศอนโดนเซยเพอสงตอไปยงโรงงานปนซเมนตในอาเภอทงสง จงหวดนครศรธรรมราช และทาเรอระนอง ซงมการใชประโยชนคอนขางนอย โดยปจจบนใหบรการขนถายวสดอปกรณตางๆ ของแทนขดเจาะปโตรเลยม

2.5 ดานชายแดน ภาคใตมพรมแดนดานทศตะวนตกเฉยงเหนอตดกบประเทศเมยนมาบรเวณจงหวดชมพรและจงหวดระนอง โดยในจงหวดระนอง เปนพรมแดนทางนาเชอมโยงทมการขนสงสนคาอปโภคบรโภคและเดนทางสญจรทางเรอไปยงเมองตะนาวศร พนทตอนลางของภาคตดกบประเทศมาเลเซย มดานชายแดนทสาคญ คอ ดานชายแดนสะเดา ปาดงเบซาร และบานประกอบ จงหวดสงขลา รวมทงดานชายแดนวงประจน ซงเปนการเชอมโยงการคาการเดนทางผานแดนระหวางจงหวดสตลและรฐเปอรลส ประเทศมาเลเซย ในขณะท ดานชายแดนตามะลงเปนดานทางนาทเชอมตอจงหวดสตลกบทาเรอลงกาว ประเทศมาเลเซย และสามารถเชอมตอกบแหลงทองเทยวทางทะเลของฝงอนดามน

2.6 แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางการดาเนนการในภาค ทสาคญ ไดแก 2.6.1 โครงการกอสรางทางหลวง บรเวณพนทภาคใตตอนบน (ชมพร – ระนอง กอสรางแลวเสรจ

142 กโลเมตร จากระยะทางทงสน 260 กโลเมตร) และบรเวณพนทภาคใตตอนกลาง เชอมโยงภาคใต ฝงอาวไทย – อนดามน (สราษฎรธาน พงงา ภเกต กระบ นครศรธรรมราช กอสรางแลวเสรจ 377 กโลเมตร จากระยะทางทงสน 648 กโลเมตร)

2.6.2 โครงการรถไฟทางค ชวงประจวบครขนธ – ชมพร อยระหวางประกวดราคา โดยชวงชมพร – สราษฎรธาน สราษฎรธาน – หาดใหญ – สงขลา อยระหวางนาเสนอคณะรฐมนตรพจารณา

2.6.3 โครงการระบบรถไฟทางคขบเคลอนดวยพลงงานไฟฟา ชวงหาดใหญ – ปาดงเบซาร อยระหวางขนตอนการพจารณาอนมตโครงการ

2.6.4 โครงการทางหลวงพเศษระหวางเมอง สายหาดใหญ – ชายแดนไทย – มาเลเซย ออกแบบแลวเสรจ อยระหวางปรบปรงแกไขรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (EIA) รวมทงการศกษารปแบบการใหเอกชนรวมลงทน

2.6.5 โครงการพฒนาทาอากาศยานภเกต ปรบปรงอาคารผโดยสารเดมเปนอาคารผโดยสารภายในประเทศจะแลวเสรจเดอนเมษายน 2562

2.7 บรการสาธารณปโภค

๔

ราง แผนพฒนาภาคใต

2.7.1 ไฟฟา ภาคใตมโรงไฟฟาขนาดใหญทใชเชอเพลงกาซธรรมชาต 2 แหง ไดแก โรงไฟฟาจะนะ จงหวดสงขลา (กาลงการผลต 1,476 เมกกะวตต) โรงไฟฟาขนอม จงหวดนครศรธรรมราช (กาลงการผลต 824 เมกกะวตต) รวมทงโรงไฟฟาขนาดกลางทงฝงตะวนตกและตะวนออก ไดแก โรงไฟฟากระบ (กาลงการผลต 315 เมกะวตต) โรงไฟฟาพลงนาสราษฎรธาน (กาลงการผลต 244 เมกะวตต) เขอนรชชประภา จงหวดสราษฎรธาน (กาลงการผลต 240 เมกกะวตต) นอกจากน มโรงไฟฟาพลงงานหมนเวยนจาก ผผลตไฟฟาเอกชนรายเลก (SPP และ VSPP) กระจายอยในจงหวดสราษฎรธาน กระบ ชมพร นครศรธรรมราช ภเกต พงงา และตรง โดยภาคใตมระบบสายสงรบพลงงานไฟฟาจากภาคกลางทาใหระบบมความมนคงมากขน

2.7.2 การประปา ภาคใตมการประปาสวนภมภาค ซงใหบรการครอบคลมในเขตเมอง อยางไรกตาม ภาคใตยงประสบปญหาขาดแคลนนาดบในชวงฤดแลง โดยเฉพาะในเมองใหญและเมองทองเทยวหลก

3. สภาพเศรษฐกจและรายได 3.1 ภาพรวมเศรษฐกจ

3.1.1 มลคาผลตภณฑภาค ณ ราคาประจาป ป ๒๕๕9 เทากบ 1,181,682 ลานบาท หรอ คดเปนรอยละ 8.1 ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ หากพจารณาในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๑ (ป ๒๕๕๕ – ๒๕๕9) ขนาดเศรษฐกจภาคใตมสดสวนเฉลยรอยละ 8.0 ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ ลดลงเลกนอย เมอเทยบกบชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๐ (ป ๒๕๕๐ – ๒๕๕๔) ทมสดสวนเฉลยรอยละ 8.4

3.1.2 โครงสรางเศรษฐกจภาคใตพงพาภาคเกษตร โดยพชเศรษฐกจหลกของภาค คอ ยางพารา และปาลมนามน โดยในชวงป 2555 – 2559 มลคาผลตภณฑมวลรวมภาคเกษตรขยายตวเฉลยรอยละ 1.7 ตอป ในขณะทภาคบรการเพมขน โดยเฉพาะสาขาทพกและบรการอาหาร และสาขาขนสงขยายตวเฉลยรอยละ 16.7 และ 8.7 ตอป ตามลาดบ

ตารางท 1 ผลตภณฑมวลรวมและโครงสรางเศรษฐกจของภาคใต

รายการ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕8 2559 มลคาผลตภณฑภาค มลคา (ลานบาท) 1,021,926 1,042,312 1,025,704 1,085,657 1,181,682 สดสวนตอประเทศ (รอยละ) 8.3 8.1 7.8 7.9 8.1 อตราขยายตวทแทจรง (รอยละ) 6.3 5.2 0.1 4.6 3.8 มลคาผลตภณฑภาคตอหว มลคา (บาท/คน/ป) 140,842 142,649 139,468 146,668 158,661 อตราการขยายตว (รอยละ) -0.7 1.3 -2.2 5.2 8.2 โครงสรางการผลต (รอยละ) ภาคเกษตร 29.8 27.6 25.0 21.8 22.3 ภาคอตสาหกรรม 16.4 16.9 16.8 16.9 15.0 - เหมองแรฯ 4.1 4.8 5.0 5.1 3.9 - อตสาหกรรม 12.3 12.1 11.8 11.9 11.1

ภาคบรการ - การคาสงคาปลก 10.3 9.7 10.1 10.0 10.8 - ขนสง 6.1 6.1 7.5 7.8 7.8 - ทพกและบรการอาหาร 7.8 9.6 10.3 13.2 14.3 - อนๆ 29.7 30.1 30.2 30.2 29.8

๕

ราง แผนพฒนาภาคใต

ทมา : ประมวลจากขอมลของสานกบญชประชาชาต สศช.

3.1.3 อตราการขยายตวทางเศรษฐกจของภาคใตสงกวาประเทศ เศรษฐกจภาคใตมอตรา การขยายตวในป 2559 รอยละ 3.8 และมอตราการขยายตวเฉลยในชวง 5 ป (พ.ศ. 2555-2559) รอยละ 4.0 สงกวาระดบประเทศทเศรษฐกจมอตราการขยายตวรอยละ 3.3 และในชวง 5 ป เศรษฐกจขยายตวเฉลยรอยละ 3.4

3.1.4 ผลตภณฑมวลรวมภาคใตเฉลยตอหวอยในระดบสง โดยป ๒๕๕9 ผลตภณฑมวลรวมตอหวประชากรของภาคใต (GRP Per capita) เทากบ ๑58,661 บาทตอคนตอป เพมขนจากป ๒๕๕5 ทมมลคา ๑๔0,842 บาทตอคนตอป โดยในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๑ มผลตภณฑมวลรวมเฉลยตอหวประชากรเทากบ 145,658 บาทตอคนตอป ซงสงกวาในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๐ ทมคาเทากบ ๑๑9,902 บาทตอคนตอป โดยจงหวดภเกตมผลตภณฑมวลรวมตอหวประชากรสงสด 357,498 บาทตอคนตอป รองลงมา คอ จงหวดพงงา 237,971 บาทตอคนตอป และจงหวดพทลงมผลตภณฑมวลรวมตอหวประชากรตาสด 69,159 บาทตอคนตอป

3.1.5 เศรษฐกจของภาคใตกระจกตวอยในจงหวดทเปนเมองศนยกลางเศรษฐกจและ แหลงทองเทยวทมชอเสยงของภาค โดยจงหวดทมขนาดเศรษฐกจใหญทสดของภาคใต ไดแก จงหวดสงขลา มลคา 241,701 ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ 20.5 ของผลตภณฑมวลรวมภาค รองลงมา คอ จงหวด สราษฎรธาน มลคา 200,997 ลานบาท และภเกต มลคา 191,695 ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ 17.0 และ 16.2 ของผลตภณฑมวลรวมภาค ตามลาดบ

3.1.6 ภาคเกษตรกรรมและบรการมบทบาทตอเศรษฐกจของภาคใต แตภาคบรการมบทบาทเพมขนในขณะทภาคเกษตรมแนวโนมลดลง ในป 2559 ภาคเกษตรกรรมมสดสวนการผลตรอยละ 22.3 ลดลงจากรอยละ 29.8 ในป 2555 เนองจากความผนผวนดานราคาของสนคาเกษตรหลกในพนทโดยเฉพาะยางพาราทปรบตวลดลง ขณะทในป 2559 ภาคบรการมสดสวนการผลตรอยละ 62.7 เพมขน จากรอยละ 53.8 สวนใหญเพมขนในสาขาทพกและบรการอาหาร และสาขาการขนสง สวนภาคอตสาหกรรมมสดสวนการผลต ในป 2559 รอยละ 15.0 ลดลงจากรอยละ 16.4 ในป 2555

3.2 เศรษฐกจรายสาขา

3.2.1 ภาคเกษตร

1) มลคาผลตภณฑภาคเกษตรของภาคใตมแนวโนมลดลง ป 2559 ภาคใตมมลคาผลตภณฑมวลรวมภาคเกษตร ณ ราคาประจาป จานวน ๒63,995 ลานบาท ลดลงจาก 304,382 ลานบาทในป ๒๕๕5 โดยมสดสวนมลคาผลตภณฑภาคเกษตรคดเปนรอยละ 22.3 ของมลคาผลตภณฑมวลรวมภาค อตราการขยายตวเฉลยในชวง 5 ป (พ.ศ. 2555-2559) ของภาคเกษตรฯ รอยละ 1.7 สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยหดตวรอยละ 1.1 ซงกจกรรมการผลตยางพารา ปาลมนามน ประมงและ การเพาะเลยงสตวนา และไมผล ยงเปนกจกรรมการเกษตรทมบทบาทสาคญทางเศรษฐกจของภาค โดยมสดสวนรอยละ 37.6 17.1 15.8 และ 13.3 ของมลคาผลตภณฑภาคเกษตร

2) ยางพารา เปนพชเศรษฐกจหลกของภาคใต ในป 2560 มพนทปลกยางพารา 11.09 ลานไร หรอรอยละ 49.4 ของพนทปลกยางพาราทงประเทศ โดยลดลงจาก 11.46 ลานไร ในป 2559 และ 11.22 ในป 2555 ปรมาณผลผลต 2.39 ลานไร หรอรอยละ 53.1 ของผลผลตทงประเทศ ลดลงเมอเทยบกบป 2559 และ 2555 ทมผลผลต 2.49 ลานตน และ 2.58 ลานตน ตามลาดบ จงหวด

๖

ราง แผนพฒนาภาคใต

สราษฎรธานมพนทปลกมากทสดของประเทศ 2.54 ลานไร รองลงมา ไดแก จงหวดสงขลา 1.98 ลานไร และจงหวดนครศรธรรมราช 1.50 ลานไร ผลผลตยางพาราของภาคใตมแนวโน มลดลงตามพนทปลกและผลผลตเฉลยตอไรทลดลง ในป 2560 ผลผลตยางพารา เฉลยตอไรสงกวาระดบประเทศแตมแนวโนมลดลง โดยมผลผลตเฉลยตอไร 244 กโลกรม ลดลงจากป 2559 และ 2555 ท 256 และ 280 กโลกรมตอไร ตามลาดบ

3) ปาลมนามน ป 2560 ภาคใตมพนทปลกปาลมนามน 4.66 ลานไร คดเปน รอยละ 84.6 ของพนทปลกปาลมนามนทงประเทศ เพมขนเมอเทยบกบป 2559 ทมพนทปลก 4.36 ลานไร และป 2555 ทมพนทปลก 3.75 ลานไร ปรมาณผลผลต 12.13 ลานตน หรอรอยละ 89.77 ของผลผลตทงประเทศ โดยเพมขนจาก 10.37 ลานตน และ 10.21 ลานตน ในป 2555 และ 2559 ตามลาดบ จงหวดสราษฎรธานมพนทปลกมากทสดของประเทศ 1.22 ลานไร รองลงมา ไดแก จงหวดกระบ 1.12 ลานไร ผลผลตปาลมนามนของภาคใตมแนวโนมเพมขนตามพนทปลกและพนทใหผลผลต ในป 2560 ผลผลตปาลมนามนเฉลยตอไร 2,967 กโลกรม สงกวาระดบประเทศท 2,831 กโลกรม อยางไรกตาม ผลผลตปาลมนามนเฉลยตอไรมแนวโนมลดลงจาก 3,142 กโลกรมในป 2555 และ 2,717 กโลกรมในป 2559

4) ภาคใตเปนแหลงประมงและเพาะเลยงสตวนาชายฝงทสาคญ ภาคใตม ทาเทยบเรอประมงในจงหวดสงขลา ชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช ระนองและภเกต โดยในป 2560 มปรมาณสตวนาทจบได 98,748 ตน มลคา 3,833 ลานบาท คดเปนรอยละ 39.3 ของปรมาณสตวนาของประเทศ และรอยละ 25.6 ของมลคาสตวนาของประเทศ ทงน ปรมาณและมลคาสตวนาทจบไดลดลง เมอเทยบกบป 2555 ทมปรมาณ 195,215 ตน มลคา 6,843 ลานบาท และป 2559 ทมปรมาณ 112,742 ตน มลคา 3,833 ลานบาท โดยปรมาณสตวนาจบไดมากในจงหวดภเกต สงขลา ระนอง และชมพร ในขณะทการเพาะเลยงสตวนาของภาคใต ในป 2560 สวนใหญเปนการเพาะเลยงกง มพนทเพาะเลยง 77 ,252 ไร ปรมาณผลผลต 147 ,524 ตน ม พนท เพาะเลยงก งทสาคญในจงหวดสราษฎรธาน นครศรธรรมราช สงขลา และตรง

5) พนท ใชประโยชนทางการเกษตร ป 2559 ภาคใตม พนท ใชประโยชน ทางการเกษตร 18.31 ลานไร ขนาดฟารม 20.72 ไรตอครวเรอน ซงตากวาระดบประเทศท 21.86 ไร ตอครวเรอน จงหวดสราษฎรธานมเนอทถอครองทาการเกษตรมากทสด 3.67 ลานไร รองลงมา คอ จงหวดนครศรธรรมราช 2.90 ลานไร และจงหวดภเกตมเนอทถอครองทาการเกษตรนอยทสดของภาค 0.11 ลานไร

6) พนทชลประทานตอพนททางการเกษตรของภาคใตตากวาคาเฉลยประเทศ โดยมสดสวนรอยละ 15.4 ตากวาคาเฉลยประเทศทมสดสวนรอยละ 21.9 โดยพนทชลประทานภาคใต 3.36 ลานไร หรอรอยละ 10.3 ของพนทชลประทานประเทศ จงหวดนครศรธรรมราชมพนทชลประทาน ตอพนทเกษตรสงสดรอยละ 37.1 รองลงมา คอ จงหวดสงขลา รอยละ 27.8

3.2.2 ภาคอตสาหกรรม

1) อตสาหกรรมของภาคใตอย ในภาวะชะลอตว โดยในป ๒๕๕9 การผลตภาคอตสาหกรรมมมลคา 176,675.6 ลานบาท หดตวรอยละ 5.1 เมอเทยบกบป 2558 แตขยายตวเลกนอยเมอเทยบกบป ๒๕๕๔ ทมมลคา 176,564.1 ลานบาท โดยเปนมลคาผลตภณฑสาขาอตสาหกรรม 130,835.8 ลานบาท และสาขาเหมองแรฯ 45,839.8 ลานบาท โดยสาขาอตสาหกรรมของภาคใตมอตราการขยายตวเฉลยในชวง 5 ป (พ.ศ. 2555-2559) อยในระดบตา รอยละ 0.2

๗

ราง แผนพฒนาภาคใต

2) การลงทนในภาคอตสาหกรรมมมลคาเพมขน ในป ๒๕60 ภาคใตมมลคา การลงทน 289,644 ลานบาท คดเปนสดสวน รอยละ 3.9 ของมลคาการลงทนประเทศ ขยายตวจาก ป 2555 รอยละ 30.4 โดยจงหวดสงขลามการลงทนดานอตสาหกรรมมากทสด คดเปนสดสวนรอยละ 26.1 ของมลคาการลงทนภาค รองลงมา คอ จงหวดนครศรธรรมราช และสราษฎรธาน

3) การจดตงนคมอตสาหกรรม มนคมอตสาหกรรม 1 แหง ทจงหวดสงขลา คอ นคมอตสาหกรรมภาคใต (ฉลง) พนทรวม 2 ,381 ไร โดยการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (กนอ.) ไดดาเนนการพฒนาและบรหารจดการและพฒนาเปนพนทนคมอตสาหกรรมแลว 1,162 ไร ผประกอบการ 25 ราย ประกอบกจกรรม อตสาหกรรมการผลตยาง พลาสตกและหนงเทยม อตสาหกรรมปยและเคมภณฑ และอตสาหกรรมเหลกและผลตภณฑโลหะ และ กนอ. ไดพฒนาพนทอกประมาณ 1,218 ไร เปนโครงการเมองยาง (Rubber City) ซงดาเนนการแลวเสรจในป 2560

3.2.3 การคาชายแดน

1) ภาคใตมมลคาการคาผานดานชายแดนสงทสดของประเทศ จากการคาผาน ดานชายแดนไทย - มาเลเซย จานวน 5 แหง ประกอบดวย ดานวงประจน และดานตามะลง ในจงหวดสตล ดานปาดงเบซาร ดานสะเดา และดานบานประกอบ ในจงหวดสงขลา โดยในป 2560 มมลคาการคาชายแดน 555,757.02 ลานบาท คดเปนรอยละ 92.6 ของมลคาการคาชายแดนไทย-มาเลเซย และคดเปนรอยละ 42.14 ของมลคาการคาชายแดนรวมของประเทศ เพมขนจากปทผานมารอยละ 12.6 เปนมลคาการสงออก 307,056.01 ลานบาท สนคาสงออกทสาคญ ประกอบดวย ยางพารา เครองคอมพวเตอร อปกรณและ สวนประกอบ และผลตภณฑยาง และมลคาการนาเขา 248,701.01 ลานบาท โดยมสนคานาเขา ไดแก เครองคอมพวเตอรและอปกรณ เทปแมเหลก จานแมเหลกสาหรบคอมพวเตอร และเครองจกรทใชในอตสาหกรรมและสวนประกอบ โดยดานชายแดนสะเดาและดานชายแดนปาดงเบซาร มมลคาการคาชายแดนสงสด มากเปนอนดบ 1 และอนดบ 2 คดเปนสดสวนรอยละ 92.1 ของมลคาการคาชายแดนไทย-มาเลเซย และรอยละ 41.9 ของการคาชายแดนของประเทศ

2) สาหรบมลคาการคาชายแดนไทย-เมยนมา ในจงหวดระนอง ป ๒๕60 มมลคาการคาชายแดนและการคาผานแดนรวม จานวน 25,800.01 ลานบาท เพมขนจากปทผานมา รอยละ 32.1 คดเปนรอยละ 14.1 ของมลคาการคาชายแดนไทย – เมยนมา เปนมลคาการสงออก 20,324.85 ลานบาท สวนใหญเปนการสงออกนามนเชอเพลงหลอลน ปนซเมนต และของทาดวยเหลก ตามลาดบ และการนาเขา มมลคา 5,475.16 ลานบาท สนคานาเขาสวนใหญ ไดแก สตวนาแชเยน ปลาปน และปลาหมกแชเยน แชเยนจนแขง หอยแครงมชวต

3.2.4 การทองเทยว

1) ทรพยากรการทองเทยว ภาคใตมทรพยากรการทองเทยวทหลากหลาย ทงการทองเทยวทางทะเลและชายฝง เชน ภเกต สมย การทองเทยวทางบกตอนใน เชน เขอนรชชประภา จงหวดสราษฎรธาน เทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช เทอกเขาบรรทด จงหวดพทลง การทองเทยว สปาเชงสขภาพจงหวดระนอง กระบ และพทลง การทองเทยวเชงประวตศาสตรจงหวดนครศรธรรมราช และภาคใตยงมศลปะวฒนธรรมทเปนอตลกษณ เชน หนงตะลง มโนราห และอาหารทมรสชาตทเปนเอกลกษณผสมผสานระหวางไทย จน และมสลม นอกจากน ภาคใตยงมสงคมแบบพหวฒนธรรมในจงหวดสงขลาและสตล

๘

ราง แผนพฒนาภาคใต

2) รายไดจากการทองเทยวของภาคใตอยในระดบสง โดยป ๒๕60 ภาคใตมรายไดจากการทองเทยว 774,048.7 ลานบาท ขยายตวรอยละ 12.8 เมอเทยบกบปทผานมา และขยายตวรอยละ124.1 เมอเทยบกบป ๒๕๕5 คดเปนรอยละ 31.33 ของรายไดจากการทองเทยวทงประเทศ จงหวดทมรายไดจากการทองเทยวมากทสด คอ จงหวดภเกต 423,012.9 ลานบาท รองลงมาคอ จงหวดกระบ และ สราษฎรธาน สาหรบการขยายตวเฉลยของรายไดจากการทองเทยวในชวง 5 ป (พ.ศ. 2555-2559) รอยละ 17.9 สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 14.3

3) รายจายของนกทองเทยวและระยะเวลาพานกสวนใหญจะกระจกตวใน แหลงทองเทยวทางทะเล ในป 2560 จงหวดทมรายจายเฉลยตอคนตอวนมากทสด คอ จงหวดภเกต 7,256.7 บาท รองลงมา คอ จงหวดพงงา 5 ,090.7 บาท จงหวดกระบ 5,034.2 บาท และจงหวดทนกทองเทยวมระยะเวลาพานกมากทสด คอ จงหวดพงงา 5.3 วน รองลงมา คอ จงหวดสราษฎรธาน 4.6 วน และจงหวดกระบ 4.5 วน ซงสวนใหญจะเปนจงหวดทมแหลงทองเทยวบรเวณชายฝงทะเลเปนหลก ขณะทแหลงทองเทยวบนบกยงไมเปนทรจก และมรายจายเฉลยตอคนตอวนและวนพานกนอย โดยจงหวดพทลงนกทองเทยวมรายจายเฉลยตอคนตอวน 1,389.9 บาท ระยะพานก 1.9 วน นอยทสดของภาค

4) จานวนนกทองเทยวของภาคใตขยายตวอยางตอเนอง แตยงกระจกอยใน แหลงทองเทยวหลกของแตละพนท โดยแหลงทองเทยวทมชอเสยงในพนทสวนใหญเปนแหลงทองเทยว ทางทะเลในจงหวดภเกต กระบ เกาะสมย และเกาะพงน จงหวดสราษฎรธาน และแหลงทองเทยวนนทนาการในจงหวดสงขลา ซงในป 2560 ภาคใตมนกทองเทยวจานวน 48.9 ลานคน ขยายตวรอยละ 6.3 เมอเทยบกบปทผานมา และขยายตวรอยละ 59.5 จากป ๒๕๕5 และคดเปนสดสวนรอยละ ๑6.9 ของนกทองเทยว ทงประเทศ นกทองเทยวสวนใหญเปนชาวจน มาเลเซย และเยอรมน จงหวดทมนกทองเทยวมากทสด คอ จงหวดภเกตมนกทองเทยว 14 ลานคน คดเปนรอยละ 28.6 ของนกทองเทยวรวมของภาค รองลงมาคอ จงหวดสงขลา กระบ สราษฎรธาน และพงงา สาหรบการขยายตวเฉลยของนกทองเทยวในชวง 5 ป (พ.ศ.2555-2559) รอยละ 11.8 สงกวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 8.8

3.3 เศรษฐกจระดบครวเรอน

3.3.1 รายไดเฉลยครวเรอนภาคใตสงกวาประเทศ โดยป ๒๕60 ภาคใตมรายไดครวเรอนเฉลย ๒7,889 บาทตอเดอน สงกวาประเทศซงมรายไดเฉลยครวเรอนท ๒3,839 บาทตอเดอน และเพมขนจาก 21,186 บาทตอเดอน ในป ๒๕๕5 จงหวดทมรายไดเฉลยครวเรอนสงสดของภาค คอ จงหวดภเกต 39,593 บาทตอเดอน รองลงมา คอ จงหวดสราษฎรธาน 38,025 บาทตอเดอน สวนจงหวดทมรายไดเฉลย ครวเรอนตาสด คอ จงหวดพทลง 20,508 บาทตอเดอน

3.3.2 หนสนครวเรอนภาคใตสงกวาประเทศ โดยป ๒๕60 ภาคใตมหนสนเฉลยครวเรอน 188,114 บาท สงกวาประเทศซงมหนสนเฉลยครวเรอน 173 ,535 บาทตอเดอน และเพมขนจาก 133,650 บาท ในป ๒๕๕5 จงหวดทมหนสนเฉลยครวเรอนสงสด คอ จงหวดกระบ 289,237 บาท รองลงมา คอ จงหวดสราษฎรธาน และภเกต ท 240,462 และ 239,552 บาท ตามลาดบ สวนจงหวดทมหนสนเฉลยครวเรอนตาสด คอ จงหวดพงงา 131,646 บาท

๙

ราง แผนพฒนาภาคใต

4. ประชากรและสงคม 4.1 ประชากร

4.1.1 จานวนประชากรรวมของภาคใตเพมขนสงกวาคาเฉลยของประเทศ โดยป 2560ภาคใตมประชากร 7.37 ลานคน อตราการเพมของประชากรป ๒๕๕5 – ๒๕60 เฉลยรอยละ 0.65 ในขณะทประเทศมอตราการเพมเฉลยรอยละ 0.53 จงหวดนครศรธรรมราช มประชากรมากทสด ๑.๕6 ลานคน รองลงมา คอ จงหวดสงขลา ๑.๔2 โดยจงหวดระนองมประชากรนอยทสด 0.19 ลานคน

4.1.2 สดสวนประชากรสงอายเพมขน โดยเพมขนจากรอยละ ๑2.27 ในป ๒๕๕5 เปนรอยละ ๑4.55 ในป ๒๕60 สงผลใหประชากรแรงงานตองรบภาระในการดแลผสงอายมากขน โดยในป 2560ประชากรแรงงาน 4 คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในขณะทสดสวนประชากรวยเดกลดลงอยางตอเนองจากรอยละ 21.15 ในป 2555 เปนรอยละ 19.82 ในป 2560 เชนเดยวกบประชากรวยแรงงานทมสดสวนลดลงจาก รอยละ 66.58 เหลอรอยละ 65.63 ในป 2560

4.1.3 ประชากรเมองโดยรวมเพมขน จาก 2.13 ลานคน ในป ๒๕๕5 เปน 2.27 ลานคน ในป ๒๕60 หรอเพมขนรอยละ 6.88 (สงกวาระดบประเทศทเพมขนรอยละ 3.83) โดยจงหวดภเกตมอตรา การขยายตวของประชากรเมองเฉลยในชวง 6 ป (พ.ศ.2555-2560) รอยละ 42.72 รองลงมา คอ จงหวดกระบ และจงหวดสราษฎรธาน รอยละ 6.98 และ 3.96 ตามลาดบ จะเหนไดวาจงหวดทมอตราการเพมของประชากรเมองในอตราสงสวนใหญเปนจงหวดทเปนเมองศนยกลางความเจรญดานเศรษฐกจและการทองเทยวของภาค

4.2 แรงงาน

4.2.1 สวนใหญมความรระดบประถมศกษาหรอตากวา โดยในป ๒๕60 มกาลงแรงงาน 6.03 ลานคน สวนใหญอยในภาคเกษตร รอยละ ๔1.09 ของกาลงแรงงานของภาค แรงงานทมความรระดบประถมศกษาหรอตากวามจานวน 2.86 ลานคน ขณะทแรงงานทมการศกษาระดบวชาช พชนสงและอาชวศกษามนอยมาก คดเปน สดสวนรอยละ 11.11 ของแรงงานทงหมด ซงอาจจะสงผลใหขาดแรงงานทมทกษะดานวชาชพในอนาคต

4.2.2 แรงงานตางดาว ในป 2560 ภาคใตมแรงงานตางดาวทเปนสญชาต เมยนมา ลาว และกมพชา (ขอมล ณ เดอนธนวาคม 2560) จานวน 301 ,694 คน หรอ รอยละ 82 ของแรงงานตางดาว สวนใหญแรงงาน 3 สญชาตจะทางานเกยวกบกจกรรมการกอสราง เกษตรและปศสตว และผรบใชในบาน

ตารางท 2 ขอมลดานประชากรและสงคมภาคใต

รายการ ป

๒๕๕5 ๒๕๕6 ๒๕๕7 ๒๕๕8 ๒๕๕9 2560 จานวนประชากร (ลานคน) 7.13 7.18 7.24 7.30 7.33 7.37 โครงสรางประชากร (%)

กลม ๐-๑๔ ป 21.2 20.9 20.7 20.4 19.9 19.82 กลม ๑๕-๕๙ ป 66.6 66.1 66.0 65.9 62.6 65.63 กลม ๖๐+ 12.3 13.0 13.3 13.7 17.5 14.55

จานวนประชากรเมอง (ลานคน) 2.13 1.94 2.17 2.20 2.25 2.27 คะแนน O-NET 4 วชาหลก 36.54 34.67 32.89 36.14 35.90 43.31 แรงงานตางดาว (คน) 282,330 408,980 313,933 292,409 280,787 367,288

๑๐

ราง แผนพฒนาภาคใต

4.3 การศกษา

4.3.1 สถาบนการศกษามทกระดบ โดยมระดบอดมศกษาสงกดกระทรวงศกษาธการ แบงเปนมหาวทยาลยในกากบของรฐ จานวน 3 แหง ไดแก มหาวทยาลยทกษณ มหาวทยาลยสงขลานครนทร และมหาวทยาลยวลยลกษณ ซงมทตงและวทยาเขตครอบคลม 7 จงหวด มหาวทยาลยของรฐ 9 แหง สถาบน การอาชวศกษา จานวน 4 สถาบน วทยาลยสงกดสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา จานวน 67 แหง สงกดกระทรวงการทองเทยวและกฬา สถาบนการพลศกษา จานวน 3 แหง ไดแก สถาบนการพลศกษาชมพร กระบ และตรง และมหาวทยาลยเอกชน จานวน 3 แหง

4.3.2 จานวนปการศกษาเฉลยของประชากรใกลเคยงคาเฉลยประเทศ ในป 2560 ประชากรมจานวนปการศกษาเฉลย 9.36 ในขณะทระดบประเทศมปการศกษาเฉลย 9.62 โดยจงหวด ทมจานวนปการศกษาเฉลยสงสดสามจงหวดแรก ไดแก จงหวดภเกต สงขลา และตรง มปการศกษาเฉลย 10.4 10.2 และ 9.5 ป ตามลาดบ

4.3.3 ผลสมฤทธทางการศกษาอยในระดบตากวาคาเฉลย โดยผลการสอบ O-NET ชน ม.๓ (4 วชาหลก) ในปการศกษา ๒๕60 มคะแนนเฉลย 43.31 คะแนนสงกวาระดบประเทศทมคะแนนเฉลย 41.78 ซงตากวาเกณฑคาเฉลย ๕๐ คะแนนในทกวชา โดยวชาภาษาไทยมคะแนนเฉลยสงสด 49.48คะแนน รองลงมา คอ วชาวทยาศาสตร มคะแนนเฉลย 32.70 คะแนน และวชาคณตศาสตร มคะแนนตาสด 26.59 คะแนน

4.4 สาธารณสข

4.4.1 สถานบรการสาธารณสข ภาคใตมโรงพยาบาลศนย (รพศ.) 5 แหง โรงพยาบาลทวไป (รพท.) 11 แหง และโรงพยาบาลชมชน (รพช.) 109 แหง

4.4.2 ประชาชนสามารถเขาถงบรการสาธารณสขมากขน แตยงคงกระจกตวอยใน เมองใหญ โดยมสดสวนแพทยตอประชากร 2,032 คน ในป ๒๕60 สงกวาระดบประเทศทมสดสวนแพทยตอประชากร 1,870 คน จงหวดภเกตมสดสวนแพทยตอประชากรนอยทสด คดเปน 1 ,023 คน รองลงมา คอ จงหวดสงขลาและสราษฎรธาน คดเปน 1,240 คน และ 1,902 คน ตามลาดบ ในขณะทบางจงหวดยงมสดสวนแพทยตอประชากรสง เชน จงหวดพทลง สตล และกระบ คดเปน 3,696 คน 3,592 คน และ 3,380 คน ตามลาดบ

4.4.3 ประชาชนเจบปวยดวยโรคไมตดตอทปองกนไดเพมขน โดยอตราการเจบปวย ดวย ๕ โรคหลก ไดแก โรคหวใจ โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดสมอง และโรคมะเรง เพมขนจาก 3,752 คนตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕5 เปน 5,642 คนตอประชากรแสนคนในป 2559 ตากวาระดบประเทศทมอตราการเจบปวยดวย 5 โรคหลก 6 ,090 คนตอประชากรแสนคน จงหวดภเกตมอตราการเจบปวยมากทสด คดเปน 7,038 คนตอประชากรแสนคน รองลงมา คอ จงหวดพงงา และจงหวดสงขลา คดเปน 6,901 และ 6,339 คนตอประชากรแสนคน ตามลาดบ เมอพจารณาจากโรคทเจบปวย พบวา เจบปวยดวยโรคความดนโลหตสงมากทสด คดเปน ๑,886 คนตอประชากรแสนคน รองลงมาคอ โรคหวใจ โรคเบาหวาน โรคมะเรง และโรคหลอดเลอดสมอง คดเปน ๑,387 1,074 763 และ 530 คนตอประชากรแสนคน ตามลาดบ

๑๑

ราง แผนพฒนาภาคใต

4.5 ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

สดสวนคดความปลอดภยในชวตและทรพยสนลดลง แตคดยาเสพตดมแนวโนมเพมขน ภาคใตมจานวนคดความปลอดภยในชวตและทรพยสนลดลง โดยลดลงจาก 150 คดตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕5 เปน 144 คดตอประชากรแสนคน ในป 2560 จงหวดภเกตมสดสวนคดสงสด 261 คดตอประชากรแสนคน รองลงมา คอ จงหวดพงงาและกระบมสดสวนคดตอประชากรแสนคนเทากบ 180 และ 178 คดขณะทสดสวนคดยาเสพตดมแนวโนมเพมขนจาก 668 คดตอประชากรแสน ในป ๒๕๕5 เปน 958 คดตอประชากรแสนคนในป ๒๕60 จงหวดภเกตมสดสวนคดยาเสพตดสงสดเทากบ 1 ,642 คดตอประชากร แสนคน รองลงมาจงหวดสราษฎรธาน 1,245 คดตอประชากรแสนคน

นอกจากน พนทบางสวนของภาคใต โดยเฉพาะในพนท 4 อาเภอของจงหวดสงขลา (อาเภอจะนะ อาเภอเทพา อาเภอนาทว และอาเภอสะบายอย) ยงเปนพนทท ไดรบผลกระทบจากเหตการณความไมสงบ อยางไรกตาม ภาครฐไดดาเนนนโยบายเพอแกไขปญหาดงกลาวอยางตอเนอง จงทาใหการเก ดเหตการณในพนทมแนวโนมลดลง

4.6 สดสวนคนจน

สดสวนคนจนเพมขนเลกนอย สดสวนคนจนภาคใต เพมขนจากรอยละ 7.35 ในป ๒๕๕5 เปนรอยละ 9.55 ในป ๒๕60 จงหวดพทลงมสดสวนคนจนสงสดรอยละ 18.67 รองลงมา คอ จงหวดระนอง และนครศรธรรมราช มสดสวนคนจนรอยละ 16.9 และ 14.19 ตามลาดบ และจงหวดภเกตมสดสวนคนจนตาสด รอยละ 0.07

5. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต 5.1 สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

5.1.1 พนทปาไมเพมขนเพยงเลกนอย โดยในป ๒๕60 ภาคใตมพนทปาไมจานวน 9.36 ลานไร คดเปนรอยละ ๒3.8 ของพนทภาค และคดเปนรอยละ 9.2 ของพนทปาไมท งประเทศ ตากวาเปาหมายแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ คอนขางมาก ทกาหนดใหสดสวนของพนทปาไมเพมขนเปนรอยละ ๔๐ ของพนทประเทศ โดยมอตราการเพมขนจากป ๒๕๕9 รอยละ ๐.09 หรอเพมขนจานวน 8,501.36 ไร อยางไรกตามหากเทยบกบป ๒๕๕๑ พนทปาไมลดลงถงรอยละ 12.2 หรอลดลง 1 ,305,320.88 ไร ซงการลดลงของพนทปาไมมสาเหตหลกมาจากการบกรกพนทเพอปลกยางพาราและปาลมนามน เนองจากในชวงป ๒๕๕๓ - ๒๕๕๖ ราคายางพาราและปาลมนามนปรบตวสงขนมาก ทาใหเกษตรกรรวมทงนายทน บกรกพนทปาเพอปลกพช อยางไรกตาม หากเปรยบเทยบตงแตป ๒๕๕๖-๒๕60 พบวา พนทปาไมของภาคใตเพมขนเฉลยรอยละ ๐.๐6 ตอป สวนหนงนาจะมาจากราคาพชเศรษฐกจหลกตกตาในชวงเวลาดงกล าว ทาใหการบกรกนอยลง ประกอบกบม โครงการปลกป าท งภาครฐและภาคเอกชนอยางตอเน อง และหากพจารณาสดสวนพนทปาของจงหวด พบวา จงหวดสราษฎรธานมสดสวนพนทปาไมเทยบกบพนท ปาไมของภาคใตสงสดรอยละ 25.0 รองลงมา คอ จงหวดนครศรธรรมราชรอยละ 11.9 และจงหวดระนองรอยละ 11.5 ทงนหากพจารณาจากการเพมขนของพนทปาไมเทยบกบป 2559 พบวา จงหวดนครศรธรรมราชมพนทปาไมเพมขนมากทสดจานวน 5,051 ไร ขณะทจงหวดชมพรมพนทปาไมลดลงมากทสด จานวน 7,413 ไร ภาคใตมพนทปาชายเลน 1.28 ลานไร คดเปนรอยละ 3.3 ของพนทภาค ในชวงป 2547-2557 มพนท

๑๒

ราง แผนพฒนาภาคใต

ปาชายเลนลดลงจาก 1.33 ลานไร ในป 2547 เปน 1.28 ลานไร ในป 2557 จากการถกเปลยนการใชประโยชนเพอเพาะเลยงชายฝง

5.1.2 ปรมาณนาในอางเกบนาขนาดใหญเพมขน ปรมาณนาทาของภาคใตมาจากลมนาหลก 4 แหง คอ ลมนาภาคใตฝงตะวนออก ลมนาตาป ลมนาทะเลสาบสงขลา และลมนาภาคใตฝงตะวนตก มคารายปเฉลย 61,816 ลานลกบาศกเมตร จากสถตปรมาณการเกบกกนาไดของอางเกบนาขนาดใหญของภาคใตจานวน 1 อาง คอ อางเกบนารชชประภา ซงในชวงป ๒๕๕6-๒๕60 มปรมาณนาทเกบกกไดเพมขนเฉลยรอยละ 2.4 โดยในป ๒๕60 กกเกบนาไดปรมาณ 4,928 ลกบาศกเมตร คดเปนสดสวนรอยละ 74.4 เพมขนรอยละ 3.3 จากป 2559 หรอเกบไดเพยงรอยละ 7.7 ของปรมาณนาทารายป ถงแมวาความสามารถในการกกเกบจะคอนขางตาแตไมสงผลตอการอปโภคบรโภคและการทาการเกษตรของประชาชนมากนก เนองจากมแหลงนาตามธรรมชาตทสามารถกกเกบนาไดอยเปนจานวนมากรวมทงมปรมาณนาฝนคอนขางมาก

5.1.3 คณภาพแหลงนาลดลง โดยสวนใหญอยในเกณฑพอใช จากการประเมนคณภาพแหลงนาสาคญของภาคใต จานวน 9 แหง ในชวงป 2556-2560 จานวนแหลงนาทอยในเกณฑดและในเกณฑเสอมโทรมลดลง โดยในป 2560 เมอเปรยบเทยบกบป ๒๕๕9 พบวา คณภาพนาของแหลงนาสาคญสวนใหญอยในเกณฑพอใช โดยมแมนาทมคณภาพอยในเกณฑดลดลง 2 แหง และไมมแมนาอยในเกณฑเสอมโทรม โดยแมนาพมดวงและแมนาตรง มคณภาพนาอยในเกณฑพอใชจากทเคยอยในเกณฑด และทะเลนอยจากท เคยอยในเกณฑเสอมโทรมเปลยนมาเปนพอใช

5.1.4 คณภาพนาทะเลชายฝงดขน จากการตรวจประเมนคณภาพนาทะเลชายฝงโดยดชนคณภาพนาทะเล (Marine Water Quality Index) ของกรมควบคมมลพษ ในป ๒๕60 พบวา คณภาพนาทะเลมแนวโนมดขน โดยคณภาพนาทะเลชายฝงทอยในเกณฑพอใชถงด มรอยละ 96 เพมขนจาก พ.ศ. 2559 ทเทากบรอยละ 91 และเกณฑเสอมโทรมถงเสอมโทรมมาก รอยละ 4 ลดลงจาก พ.ศ. 2559 ทเทากบ รอยละ 9 โดยพบวาคณภาพนาอาวไทยฝงตะวนออก อาวไทยฝงตะวนตก และชายฝงอนดามน อยในเกณฑด ยกเวนคณภาพนาทะเลบรเวณอาวไทยตอนในทอยในเกณฑพอใช บรเวณทมคณภาพนาทะเลดทสดอยใน 5 อนดบแรกของประเทศ คอ อาวสะพล และอาวทงววแลน จงหวดชมพร ทะเลแหวก หาดตนไทร เกาะพพ จงหวดกระบ ขณะทบรเวณทมคณภาพนาทะเลเสอมโทรมทสดทอยใน 5 อนดบแรก คอ ปากคลองทาเคย จงหวดสราษฎรธาน และเมอพจารณาในชวง 10 ปทผานมา (พ.ศ. 2551-2561) พบวา คณภาพนาทะเลชายฝงมแนวโนมดขน โดยสวนใหญอยในเกณฑพอใช และ ใน พ.ศ. 2560 มคณภาพนาทะเลชายฝง อยในเกณฑดมากทสด

5.1.5 ปรมาณขยะมลฝอยมแนวโนมเพมขนเลกนอย ในชวงป ๒๕๕6-๒๕๕9 ภาคใต มปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนเพมขนเฉลยรอยละ 1.13 ตอป โดยในป ๒๕๕9 มปรมาณขยะทเกดขนทงสน 2.70 ลานตน/ป คดเปน 7,409 ตน/วน หรอคดเปนรอยละ 8.7 ของปรมาณขยะทเกดขนทงประเทศ โดยปรมาณของขยะมลฝอยมแนวโนมเพมขนในอตราทลดลง กลาวคอ ในป 2557 มปรมาณเพมขนรอยละ 4.1 ป 2558 มปรมาณเพมขนเพยงรอยละ 0.3 และป 2559 มปรมาณลดลง รอยละ 0.6 หรอมแนวโนม ทดขนนเอง จงหวดทมปรมาณขยะมากทสดเปนจงหวดทมขนาดใหญมประชากรอาศยอยมากและจงหวด ทเปนเมองทองเทยวทสาคญของภาค คอ จงหวดสงขลา คดเปนรอยละ 21.9 ร องลงมาคอจงหวด สราษฎรธาน และจงหวดนครศรธรรมราช คดเปนรอยละ 14.0 และ 13.6 ตามลาดบ อยางไรกตาม สดสวนขยะทกาจดอยางถกตองตามหลกวชาการในภาคยงคงมนอย โดยในป 2559 มสดสวนขยะทกาจดถกตองตามหลกวชา จานวน 0.85 ลานตน คดเปนรอยละ 31.3 และสดสวนขยะทถกนาไปใชประโยชนจานวน 0.66

๑๓

ราง แผนพฒนาภาคใต

ลานตน คดเปนรอยละ 24.3 ของปรมาณขยะทเกดขนทงหมดของภาค สวนหนงมาจากการทรฐบาลกาหนดใหปญหาขยะเปนวาระแหงชาต ซงทาใหหนวยงานและภาคสวนทเกยวของตระหนกและใหความสาคญในการรวมกนแกไขปญหาขยะมากขน สงผลใหในชวงป 2556 – 2559 ปรมาณขยะตกคางของภาคมแนวโนมลดลง โดยลดลงเฉลยรอยละ 25.5 ตอป โดยป 2559 มปรมาณขยะตกคางลดลงจากป 2558 จานวน 0.13 ลานตน หรอลดลงรอยละ 5.7

5.2 สถานการณดานภยพบต

5.2.1 ไฟไหมปามแนวโนมลดลง จากสถตในชวงป 2556 – 2560 พบวา มอตราการเกดไฟปาลดลงเฉลยรอยละ 23.2 ตอป โดยป 2560 มพนทปาทถกไฟไหมจานวน 627 ไร ซงมพนทอยในจงหวดพทลงสดสวนมากทสด รอยละ 58.37 รองลงมาอยในจงหวดนครศรธรรมราช รอยละ 33.62 และจงหวด สงขลา รอยละ 7.97 สาเหตคาดวามาจากชาวบานบกรกพนทโดยการแผวถางและเผาปาเพอใชทาการเกษตร

5.2.2 สถานการณอทกภยมแนวโนมเพมขน จานวนครวเรอนทไดรบผลกระทบจากอทกภยเพมขนคอนขางมากเมอเทยบกบป ๒๕๕7 ทมผลกระทบจานวน 155,864 ครวเรอน ขณะทในป 2559 และ ๒๕60 ไดรบผลกระทบ 266,822 และ 291,719 ครวเรอน ตามลาดบ โดยสถานการณนาทวมทเกดขนในชวงป ๒๕๕7 – ๒๕60 เปนสถานการณนาทวมทเกดขนตามฤดกาล อยางไรกตามพบวาในป 2560 มปรมาณนาฝนสะสมสงสงผลใหเกดความเสยหายคอนขางมากเมอเทยบกบชวงปทผานมา

5.2.3 สถานการณภยแลงมแนวโนมลดลง ในชวงป 2555 - 2559 มแนวโนมสรางความเสยหายลดลง โดยในป 2559 ภาคใตประสบปญหาภยแลงจานวน 1,650 หมบาน 142,832 ครวเรอน คดเปนมลคาความเสยหาย 30,489,410 บาท จงหวดทประสบภยแลง ไดแก นครศรธรรมราช พงงา กระบ ตรง สราษฎรธาน และสตล

5.2.4 การกดเซาะชายฝงทะเลยงคงเปนปญหาสาคญ ในป ๒๕60 ชายฝงทะเลภาคใต ถกกดเซาะรวม 223.97 กโลเมตร คดเปนรอยละ 31.8 ของชายฝงทะเลทถกกดเซาะทงประเทศ ในจานวนน เปนการกดเซาะในจงหวดนครศรธรรมราชมากทสด รองลงมาเปนจงหวดสงขลาและภเกต ทงน การเกดปญหา การกดเซาะชายฝงสวนหนงมาจากการขยายตวของกจกรรมการใชประโยชนพนท ชายฝงทะเล ทมผลตอ การเปลยนแปลงของระบบนเวศ เชน การปลกสรางสงสาธารณปโภค และการขยายตวของชมชนรกลาชายฝง การบกรกทาลายปาชายเลนทเปนแนวกาบงคลนลมตามธรรมชาต เปนตน รวมทงภาวะความแปรปรวนของสภาพภมอากาศทมผลตอการเปลยนแปลงทศทางของกระแสนาในทะเล และการเกดคลนลมทรนแรงมากขน

ตารางท 3 สถานการณสงแวดลอมและภยพบตของภาคใต

รายการ ป

๒๕๕6 ๒๕๕7 ๒๕๕8 ๒๕๕9 ๒๕60 ปรมาณขยะทเกดขน (ลานตน/ป) 2.61 2.71 2.72 2.70 - ปรมาณขยะทถกกาจดอยางถกวธ (ลานตน/ป) 0.33 0.59 0.60 0.85 - จานวนพนทปาถกไฟไหม (ไร) 3,044 ๘,397 1,768 14,188 627 จานวนหมบานไดรบผลกระทบจากอทกภย (หมบาน) 468 3,182 1,494 5,511 6,243 จานวนครวเรอนไดรบผลกระทบจากอทกภย (ครวเรอน) 33,162 155,864 53,499 266,822 291,719 จานวนหมบานไดรบผลกระทบจากภยแลง (หมบาน) 927 2,369 976 1,650 - จานวนครวเรอนไดรบผลกระทบจากภยแลง (ครวเรอน) ๑10,067 ๑75,463 ๑๔5,918 ๑๔2,832 -

๑๔

ราง แผนพฒนาภาคใต

6. สภาวะแวดลอมของภาคใต 6.1 จดแขง

6.1.1 มแหลงทองเทยวทางทะเลทสวยงามหลายแหงทงทะเลอาวไทยและอนดามน โดยเฉพาะแหลงทองเทยวหมเกาะมชอเสยงในระดบนานาชาต อาท ภเกต พพ สมย พะงน และหลเปะ รวมทงชายหาดและหมเกาะ จงหวดชมพร สามารถเชอมโยงกบเขต The Royal Coast ของภาคกลาง

6.1.2 แหลงทองเทยวทางบกตอนในมศกยภาพและหลากหลายกระจายอยทวภาค ทงแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทอดมสมบรณและสวยงาม (เชน อทยานแหงชาตเขาหลวง เขอนรชชประภา นาแรและนาพรอนเคม เปนตน) รวมทงแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรและอารยธรรม (วดพระมหาธาตวรมหาวหาร และพระบรมธาตไชยา) สามารถพฒนาการเชอมโยงเสนทางการทองเทยว โดยการจดกลม การทองเทยว อาท การทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยวเชงสขภาพและสปา การทองเทยวเชงประวตศาสตรและวฒนธรรม รวมทงการทองเทยวชมชน

6.1.3 เปนแหลงเพาะปลกยางพารา ปาลมนามน และไมผลเมองรอน เชน เงาะ มะพราว ทเรยน มงคด และกลวยหอมทอง เปนตน รวมทงมพนทราบลมนาปากพนงและทะเลสาบสงขลาเปนแหลงปลกขาวของภาค มความพรอมทจะพฒนาเพอยกระดบการผลตใหเปนสนคามลคาสงและไดมาตรฐานการสงออก

6.1.4 มแหลงอตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตรเพอการสงออกทสาคญ อาท ยางแปรรปขนตน ไมยางพารา และอาหารทะเลแชแขง และเปนทตงของนคมอตสาหกรรมภาคใต (Rubber City) รวมทงอาเภอสะเดายงเปนพนทอตสาหกรรมแปรรปยางพาราและเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน

6.1.5 แหลงการเพาะเลยงกง สตวนาชายฝง และโคเนอของภาคทมศกยภาพ เออตอการพฒนาอตสาหกรรมการผลตอาหารทะเลและโคเนอคณภาพสงใหไดมาตรฐานสากลทสามารถตอบสนองความตองการของตลาดทงภายในและตางประเทศ

6.1.6 แหลงทรพยากรธรรมชาตทางทะเลและชายฝงทอดมสมบรณ โดยเฉพาะปาชายเลน ทงฝงอนดามนและอาวไทยซงมคณคาตอระบบนเวศวทยา เปนแหลงหวงโซอาหารของสตวนา เปนแนวปองกนชายฝงและซบนาเสย ซงเปนประโยชนตอเศรษฐกจและสงคม เปนฐานการสรางรายไดใหกบภาคทงในสาขา การผลตดานเกษตร ประมง และบรการการทองเทยว

6.1.7 เปนประตการคาชายแดนเชอมโยงกบประเทศมาเลเซยผานดานชายแดนทง ๙ แหง ซงมมลคาการคาสงทสดของประเทศ โดยมโครงขายคมนาคมเชอมโยงกบภาคกลางและภาคตะวนออก รวมทงพนทเศรษฐกจภาคเหนอตอเนองไปยงภาคใตของมาเลเซยและสงคโปร รวมทงเชอมโยงดานชายแดนเมยนมาในจงหวดระนองทสามารถเชอมโยงกบเขตเศรษฐกจพเศษทวาย และกลมประเทศ BIMSTEC

6.1.8 มสถาบนการศกษาทมชอเสยงและเปนทยอมรบในพนท อาท มหาวทยาลยสงขลานครนทร เปนศนยกลางวจย นวตกรรมและเทคโนโลยทสามารถนามาตอยอดในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม เชน นวตกรรมการแปรรปยางพาราและปาลมนามน รวมทงมสถาบนการพฒนาอาชพ เชน แพทยทางเลอก เปนตน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย เปนแหลงองคความรงานวจยดานเทคโนโลยและนวตกรรมทสาคญในพนท โดยเฉพาะนวตกรรมและเทคโนโลยดานวศวกรรมและดานการเกษตร

๑๕

ราง แผนพฒนาภาคใต

6.2 จดออน

6.2.1 แหลงทองเทยวทสาคญหลายแหงของภาคยงมปญหาคณภาพบรการ ทงดาน สงอานวยความสะดวกในสถานททองเทยว ระบบรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของนกทองเทยว ทยงไมไดมาตรฐาน รวมทงปญหาความไมสะดวกรวดเรวในการเดนทางเชอมโยงแหลงทองเทยวตางๆ ในขณะทแหลงทองเทยวหมเกาะและชาดหาดหลกของภาคมปญหาการกระจกตวของนกทองเทยว ซงเกนขดความสามารถในการรองรบ (Carrying Capacity) สงผลใหระบบบรการสาธารณปโภคและสาธารณปการไมเพยงพอตอการรองรบปรมาณนกทองเทยวทเพมขน

6.2.2 การปลกพชเชงเดยว และเปนการผลตแบบดงเดม รวมทงการแปรรปเพอสรางมลคาเพมยงมนอย ทาใหมความเสยงจากความผนผวนของราคา โดยเฉพาะยางพาราและปาลมนามน เนองจากเกษตรกรขาดความรการบรหารจดการตนทนการผลต การทาการเกษตรทฤษฎใหม การใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการเพาะปลกและการแปรรป การพฒนาการตลาด ตลอดจนการบรหารจดการตลาดสมยใหม รวมทงขาดการรวมกลมการเกษตรเพอลดตนทนการผลตและวสาหกจชมชนเพอสรางความเขมแขง

6.2.3 ขาดแคลนแรงงานภาคการเกษตรและประมง รวมทงภาคการทองเทยว ตองพงพาแรงงานจากตางดาว นอกจากน แรงงานบางสวนยงขาดทกษะฝมอทสอดคลองกบความตองการของตลาด ตลอดจนวสาหกจชมชนยงขาดความรการจดการตลาดสมยใหม

6.2.4 ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมถกทาลาย รวมทงปญหาการกดเซาะชายฝง ภาคการเกษตรทใชปยเคมและสารเคมในการเพาะปลก การขยายตวของเมองและการเพมขนของจานวนนกทองเทยว โดยเฉพาะปญหาปรมาณขยะและนาเสยจากแหลงชมชน และแหลงทองเทยวตามเกาะตางๆ นอกจากน การบกรกปาตนนา การกอสรางบานเรอนและสงกอสรางรกลาลานา สงผลใหเกดปญหาการบรหารจดการนา รวมถงคณภาพนา การใชประโยชนพนทชายฝงทไมเหมาะสม ทาใหบกรกปาชายเลน ซงเปนสาเหตทเรงใหปญหาการกดเซาะชายฝงรนแรงเพมขน รวมทงสงผลกระทบตอทรพยากรประมงเสอมโทรม

6.2.5 โครงสรางประชากรทเขาสสงคมผสงอาย สงผลกระทบตอแรงงานในภาคการผลตของภาค โดยเฉพาะภาคการเกษตรทประสบปญหาขาดแคลนแรงงานเปนฐานเดมอยแลว เมอเขาสสงคมผสงอายจะทาใหประชากรวยแรงงานลดลง ตองพงพาแรงงานตางดาวหรอแรงงานนอกพนทเพมขน

6.2.6 ขาดแคลนบคลากรทางการแพทย โดยสถานพยาบาลขนาดใหญและแพทยยงกระจกตวอยในเมองสาคญ ทาใหประชาชนในพนทชนบทไมสามารถเขาถงบรการทางการแพทยไดอยางทวถง

6.2.7 ทรพยากรธรรมชาตทเปนฐานการผลตมความเสอมโทรมจากการถกบกรกและ ใชประโยชนเพอขยายพนททางการเกษตรและเพอกจกรรมทางเศรษฐกจ และปญหาสงแวดลอมจากขยะ ทเกดจากชมชนและโรงงานอตสาหกรรม

6.3 โอกาส

6.3.1 กระแสความนยมในการดแลรกษาสขภาพ จะเปนโอกาสในการพฒนาธรกจบรการ ดานสขภาพและดานการทองเทยวในภาคใต เชน การทองเทยวแบบลองสเตย การทองเทยวทพกสมผสวฒนธรรมชนบท (Homestay) การทองเทยวเชงสขภาพและสปา การบรการดแลผสงอาย การบรการสขภาพ รวมทงธรกจอาหารเสรมและผลตภณฑสมนไพรเพอสขภาพ เพอตอบสนองความตองการของกลมนกทองเทยว ทหลากหลาย

๑๖

ราง แผนพฒนาภาคใต

6.3.2 การพฒนาเมองภเกตเปนเมองอจฉรยะตนแบบ (Smart City) ทมการนาระบบเทคโนโลยดจทลททนสมยมาใชในการใหบรการดานตางๆ เพออานวยความสะดวกใหนกทองเทยว รวมทงระบบรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน ของประชาชนและนกทองเทยว การพฒนาคลสเตอรทองเทยวอนดามน (ภเกต กระบ พงงา ตรง และสตล) ทมงเนนการทองเทยวทางทะเลระดบโลก บนฐานวฒนธรรมอนดามน พฒนาใหจงหวดภเกตและจงหวดกระบเปนศนยกลางการเชอมโยงและกระจายนกทองเทยว

6.3.3 นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมอาหารของรฐบาลทจะยกระดบการผลตใหไดมาตรฐานระดบโลกเพอการสรางมลคาเพม โดยการสงเสรมการวจยและพฒนานวตกรรมอาหาร โดยใชวทยาการอาหาร สนบสนนการทองเทยวเชงอาหารทใชวตถดบและภมปญญาทองถนทสอดคลองกบ ความตองการของตลาด โดยสรางความรวมในรปแบบประชารฐ

6.3.4 นโยบายการเชอมโยงโครงขายการคมนาคมขนสง โดยเฉพาะการพฒนารถไฟทางคและการพฒนาระบบรางเชอมตอไปยงชายแดนไทย - มาเลเซย การพฒนาสถานขนสงสนคาทงสง จงหวดนครศรธรรมราชจะสงผลใหมการเชอมโยงโครงขายการขนสงสนคาและการเดนทางระหวางฝงทะเลอนดามน - อาวไทย รวมทงเชอมโยงในภมภาคและตางประเทศมความสะดวกรวดเรวยงขน

6.3.5 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โครงการความรวมมอเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย (Indonesia-Malaysia-Thailand Growth Triangle: IMT GT) โดยเฉพาะการพฒนาเชอมโยงแนวพนทระเบยบเศรษฐกจ (แนวพนทเศรษฐกจคาบสมทรมะละกา แนวพนทเศรษฐกจดไม-มะละกา และ แนวพนทเศรษฐกจบนดาอาเจะห-เมดาน-ดไม-ปาเลมบง และแนวพนทเศรษฐกจระนอง-ภเกต-อาเจะห) จะทาใหมการเชอมโยงทางการคา การลงทน และการทองเทยว และสงผลกระทบตอเนองตอการขยายตลาดและ การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในภาคใตรวดเรวขน

6.3.6 ขอตกลงระหวางประเทศดานสงแวดลอมจะมความเขมขนมากขน ประเทศไทยไดรวมลงมตรบรองเปาหมายการพฒนาทยงยนของโลก (Sustainable Development Goals : SDGs) ในการประชมผนาประเทศสมาชกองคการสหประชาชาต เมอวนท 25 กนยายน 2558 ประกอบกบการประกาศเจตนารมณและกาหนดเปาหมายของประเทศในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกใหตากวาระดบการปลอยตามปกต รอยละ 7 - 20 ในป 2563 และความตกลงปารส (The Paris Agreement) เมอวนท 12 ธนวาคม 2558 ดวยนน จะสงผลตอทศทางการพฒนาประเทศทตองคานงถงการพฒนาทสมดลระหวางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม รวมทงตองเรงปรบเปลยนกระบวนการผลตทงภาคเกษตร อตสาหกรรม บรการ และการทองเทยวใหเปนมตรกบสงแวดลอม โดยเฉพาะการนาเทคโนโลยมาใชในการผลตและการแปรรปผลตภณฑยางพารา ปาลมนามน และประมง เพอสรางมลคาเพมและลดผลกระทบสงแวดลอม การพฒนาการทองเทยวโดยคานงถงการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน ดงนน จงจาเปนตองมการใหขอมลขาวสารแกประชาชนเพอสรางความรความเขาใจ และสนบสนนการพฒนาเกษตรกรและผประกอบการใหสามารถพฒนาการผลตตามเงอนไข เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนกบประเทศคคาอนได

6.3.7 การเปดเสรทางการคาระดบทวภาคและพหภาคเปดโอกาสใหภาคการผลตและ ภาคบรการขยายสตลาดโลกเพมขน

1) การผลตยางพารา ผลไม และอาหารทะเล จะไดรบโอกาสจากการทประเทศจนและอนเดยเปนประเทศอตสาหกรรมใหมของโลก ในการพฒนาความรวมมอและขยายตลาดการสงออกสนคายางพารา ซงในปจจบนประเทศจนเปนผนาเขารายใหญทสดของโลกจากการขยายตวของอตสาหกรรม

๑๗

ราง แผนพฒนาภาคใต

ยานยนต นอกจากน ยงเปนโอกาสในการขยายตลาดการสงออกผลไมทสาคญของภาค ไดแก ทเรยน เงาะ มงคด ลองกอง รวมทง ผลตภณฑแปรรปอาหารทะเล และตลาดการทองเทยว

2) การทองเทยวและบรการจะมโอกาสขยายตวจากจานวนนกทองเทยวทเพมสงขนและมรปแบบการทองเทยวทหลากหลายขน โดยเฉพาะนกทองเทยวกลมใหมๆ จากประเทศจนและอนเดย รวมทงนกทองเทยวจากประเทศในกลมอาเซยน ทสามารถเดนทางมาทองเทยวไดอยางสะดวกมากขน ซงในชวง ๒-๓ ปทผานมามนกทองเทยวชาวจนเดนทางเขามาทองเทยวในพนทเพมขนในอตราทสงอยางตอเนอง

6.3.8 การเปลยนแปลงทางเทคโนโลยสารสนเทศ 1) ภาคการผลตทสาคญของภาคมขดความสามารถในการแขงขนมากขน

โดยเฉพาะความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศและนวตกรรมการสอสารจะมบทบาทสาคญในการพฒนาเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน ทงดานการเกษตร อตสาหกรรม การคาและบรการการทองเทยว ดงนน ผประกอบการทกระดบจาเปนตองมการปรบตวเพอปรบปรงกระบวนการผลตและการบรการ ใหสอดคลองกบเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม

2) การสรางเสรมคณภาพชวตทดขน การพฒนาระบบอนเตอรเนตประชารฐทาให การตดตอสอสารมความสะดวกและรวดเรวมากขน สามารถเขาถงขอมลขาวสารไดอยางรวดเรว รวมทง ยงสามารถประยกตใชกบเครองอานวยความสะดวกภายในครวเรอน ตลอดจนการประยกตใชในดาน การพฒนาคณภาพการเรยนการสอน เปดโอกาสการเรยนรไดมากขน

6.4 ภยคกคาม

๖.๔.๑ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยธรรมชาตทมความผนผวนและรนแรง มากขน สงผลกระทบตอทงภาคการผลต และปญหาคลนลมแรงทสงผลตอการกดเซาะชายฝง ซงนบวนจะม ความรนแรงเพมขน ซงการดาเนนงานแกไขปญหาทผานมายงขาดการบรณาการเพอการแกไขปญหาอยางเปนระบบ

๖.๔.๒ มาตรฐานการจ ดการป าไมอย างย งยน (Forest1Stewardship1Council1-1FSC) เปนมาตรฐานในการจดการปาไมเพอการคาระหวางประเทศ กาหนดโดยองคการพทกษปาไมซงทาหนาท ใหการรบรองทางปาไม (Forest Certification) การผลตไมและผลตภณฑไมจากปาธรรมชาตและปาปลก ซงจะสงผลกระทบตอผผลตและแปรรปไมผลตภณฑจากไม โดยเฉพาะอตสาหกรรมไมยางพาราในพนทภาคใต

๖.๔.๓ การเขามาของแรงงานตางดาวไรฝมออยางผดกฎหมาย เนองจากภาคการผลตของภาคยงมความตองการแรงงานตางดาวสง โดยเฉพาะสาขาเกษตรและประมง ทาใหผประกอบการมภาระตนทนการใชแรงงานถกกฎหมายสง สงผลใหมการลกลอบนาเขาแรงตางดาวไรฝมออยางผดกฎหมาย ซงนาไปสปญหาการคามนษย รวมทงปญหาอาชญากรรม ปญหายาเสพตด และปญหาโรคระบาดจากแรงงานตางดาว ซงเปนภาระคาใชจายของงบประมาณภาครฐและกอใหเกดการระบาดไปยงประชากรในพนท

๑๘

ราง แผนพฒนาภาคใต

7. ปญหาและประเดนทาทาย ๗.๑ นกทองเทยวกระจกตวอยในแหลงทองเทยวหมเกาะและชายหาดหลก เกนขดความสามารถใน

การรองรบ (Carrying Capacity) เชน ภเกต กระบ เกาะสมย เกาะพะงน เกาะเตา เกาะพพ และเกาะหลเปะ เปนตน

๗.๒ แหลงทองเทยวชายทะเลหลายแหงยงไมเปนทรจกของตลาดการทองเทยวระดบโลก และยงขาดการพฒนาเชอมโยงแหลงทองเทยวพนทตอนในของภาค รวมถงแหลงทองเทยวโดยชมชน

๗.๓ พชเศรษฐกจ (ยางพารา ปาลมนามน และไมผล) ผลตแบบดงเดม การแปรรปเพอสรางมลคาเพมนอย แตมงานศกษาวจยทสามารถนามาขยายผลในเชงพาณชย

๗.๔ จดทตงของภาคมความไดเปรยบ สามารถพฒนาโครงขายคมนาคมขนสงเชอมโยงการคาภายในและภายนอกภมภาค

๗.๕ ทรพยากรประมงเสอมโทรม ปญหาการกดเซาะชายฝงและอทกภยรนแรงขน

8. แนวคดและทศทางการพฒนาภาคใต ภาคใตมแหลงทองเทยวทางทะเลทมชอเสยงระดบโลก และแหลงทองเทยวทมศกยภาพสามารถ

สรางรายไดใหกบภาคทงพนทตอนในและชายฝงทะเลทงสองดาน รวมทงมระบบนเวศชายฝงท เปน แหลงเพาะพนธสตวนาตามธรรมชาตและเหมาะกบการเพาะเลยงสตวนาชายฝง ในขณะทการผลตภาคเกษตร ไดแก ยางพาราและปาลมนามนซงเปนแหลงผลตและแปรรปทสาคญของประเทศยงเปนแบบดงเดม นอกจากน ภาคใตมความไดเปรยบดานสภาพทตงทางภมศาสตรทอยใกลเสนทางการคาโลก สามารถเชอมโยงการพฒนากบพนทภาคอนๆ ของประเทศ รวมทงภมภาคเอเชยใตและเอเชยตะวนออก

ดงนน การพฒนาภาคใตควรพฒนาการทองเทยวใหเปนมาตรฐานสากลเพอรกษาความมชอเสยง ของแหลงทองเทยวระดบโลก พรอมกบพฒนาแหลงทองเทยวทมศกยภาพใหเปนทรจกในระดบนานาชาต ใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตและแปรรปภาคเกษตรควบคกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม รวมทงพฒนาการเชอมโยงการคา การลงทน กบภมภาคตางๆ ของโลก

8.1 เปาหมายเชงยทธศาสตร “ภาคใตเปนเมองทองเทยวพกผอนตากอากาศระดบโลก เปนศนยกลางผลตภณฑยางพาราและปาลมนามนของประเทศ และเมองเศรษฐกจเชอมโยงการคาการลงทนกบภมภาคอนของโลก”

8.2 วตถประสงค ๘.๒.๑ เพอพฒนาการทองเทยวของภาคใหเปนแหลงทองเทยวคณภาพชนนาของโลก

๘.๒.๒ เพอพฒนาอตสาหกรรมการแปรรปยางพาราและปาลมนามนแหงใหมของภาคและ เปนมตรกบสงแวดลอม

๘.๒.๓ เพอพฒนาสนคาเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตรตลอดหวงโซคณคาและเปนมตร กบสงแวดลอม

๘.๒.๔ เพอพฒนาโครงสรางพนฐานสนบสนนการทองเทยว การพฒนาเขตอตสาหกรรม และการเชอมโยงการคาโลก

๑๙

ราง แผนพฒนาภาคใต

๘.๒.๕ เพอพฒนาพนทเศรษฐกจใหมทกอใหเกดการกระจายกจกรรมทางเศรษฐกจและ สรางโอกาสในการสรางรายไดใหแกชมชน

8.3 เปาหมาย

๘.๓.๑ อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคใตขยายตวเพมขน

๘.๓.๒ สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคใตลดลง

8.4 ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคใต

736,673 ลานบาท

ป 2555-2559 ขยายตวเฉลย รอยละ 3.74

ไมตากวา รอยละ 4.80

ไมตากวา รอยละ 4.80

ไมตากวา รอยละ 4.80

ไมตากวา รอยละ 4.80

ไมตากวา รอยละ 4.80

สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคใต

0.4๒๘ (ป 2560)

ลดลงตากวา 0.4๒

ลดลงตากวา 0.4๒

ลดลงตากวา 0.4๒

ลดลงตากวา 0.4๒

ลดลงตากวา 0.4๒

หมายเหต: คาเปาหมาย GRP ภาค คานวณจากคาเปาหมายประเทศ

8.5 ยทธศาสตรการพฒนา 8.5.1 ยทธศาสตรท ๑ พฒนาการทองเทยวของภาคใหเปนแหลงทองเทยวคณภาพชนนา

ของโลก

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 รายไดการทองเทยวภาคใต

685,975 ลานบาท

ป 2555-2559 ขยายตวเฉลย รอยละ 18.02

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 20

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 20

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 20

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 20

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 20

แนวทางการพฒนา ๑) ยกระดบมาตรฐานบรการ และสงเสรมธรกจตอเนองในแหลงทองเทยว

ทมชอเสยงของภาค เชน ภเกต สมย พะงน และหลเปะ เปนตน เพอเปนจดหมายปลายทางของการทองเทยว โดยคานงถงความสามารถในการรองรบของพนท (Carrying Capacity) อยางยงยน ดวยการพฒนาระบบบรการพนฐานและสงอานวยความสะดวก (ระบบขนสงและระบบสอสาร) ททนสมย เพยงพอโดยคานงถงมาตรฐานความสะอาดและปลอดภยของสถานททองเทยว ยกระดบมาตรฐานบรการการทองเทยว ระบบการปองกน

๒๐

ราง แผนพฒนาภาคใต

และรกษาความปลอดภยนกทองเทยว ควบคกบการสงเสรมธรกจบรการตอเนองกบการทองเทยว อาท ศนยประชมและนทรรศการ ธรกจโรงแรม รานอาหาร การผลตและจาหนายสนคาทระลก และธรกจบรการดานการแพทย โดยการนาเทคโนโลยและนวตกรรมสมยใหมมาใชเพมคณภาพและประสทธภาพกบระบบบรการสขภาพและระบบสาธารณสขทางไกล เชน ศนยบรการการแพทยฉกเฉน การแพทยเฉพาะทาง เปนตน รวมทง พฒนาบคลากรดานทกษะภาษา และบรการทองเทยว พฒนาเทคโนโลยสารสนเทศเพอเผยแพรขอมล และประชาสมพนธการทองเทยวและสงเสรมการตลาดสาหรบนกทองเทยวตางชาตระดบบน (High End)

๒) พฒนาและสนบสนนรปแบบการทองเทยวเรอสาราญ และการทองเทยว เชงอาหาร เพอการทองเทยวของภาคไปสแหลงทองเทยวชนนาระดบโลก โดยการปรบปรงทาเรอ ปรบปรงพธตรวจคนเขาเมองของผโดยสารเรอสาราญ การบรหารจดการทาเรอใหมมาตรฐานและมความปลอดภย เพอเตรยมความพรอมรองรบเหตฉกเฉน และการพฒนาบคลากรรองรบธรกจเรอสาราญ สนบสนนอตสาหกรรมบรการตอเนองและธรกจทเกยวเนองกบการทองเทยวเรอสาราญและการทองเทยวเชงอาหาร พฒนาเสนทางทองเทยวใหเชอมโยงกบแหลงทองเทยวอนทมศกยภาพ อาท การทองเทยวเชงวฒนธรรมทองถน เปนตน สรางความพรอมของชมชนเพอรองรบการทองเทยวในพนทตามแนวชายฝงทเปนแหลงทองเทยว รวมทงจดทาฐานขอมลทองเทยว การประชาสมพนธ และการตลาดการทองเทยววฒนธรรมและอาหาร อาท Food Route และการประชมสมมนาดานอาหาร เปนตน

๓) พฒนาเมองทองเทยวหลก (ภเกต) ใหเปนเมองอจฉรยะ (Smart City) และมระบบขนสงมวลชน (Monorail) เพออานวยความสะดวกในการใหบรการนกทองเทยว โดยเรงรดพฒนาระบบขนสงมวลชน (Monorail) ในจงหวดภเกต พฒนาระบบเทคโนโลยตางๆ ใหทนสมย การรกษาสภาพแวดลอมและการใชพลงงานทดแทน การพฒนาระบบขอมลการแจงเตอนแบบ real time อาท การจราจร ปรมาณนา การเตอนภย ภยพบต การใชระบบการจราจรอจฉรยะ การพฒนาโครงขายการคมนาคมใหเชอมโยงทกรปแบบ และ การบรณาการเชอมโยง CCTV การพฒนาและเพมประสทธภาพระบบการกาจดขยะและนาเสย รวมทงการสรางจตสานกของประชาชนในการมสวนรวมและทาประโยชนเพอสวนรวมในดานสงแวดลอม

๔) พฒนาแหลงทองเทยวบนบกบรเวณตอนในของภาคเชอมโยงกบแหลงทองเทยวทางทะเลทมชอเสยง อาท เขอนรชชประภา จงหวดสราษฎรธาน และอทยานแหงชาตเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช และแหลงทองเทยวชายหาดใหเปนแหลงทองเทยวแหงใหมและมการเชอมโยงโครงขายทองเทยวกบแหลงทองเทยวทางทะเลทมชอเสยงทงดานตะวนตกและตะวนออกของภาค และเขต1The Royal Coast ของภาคกลาง โดยการพฒนาและปรบปรงระบบสาธารณปโภคใหมมาตรฐานและเพยงพอ พฒนาและปรบปรงเสนทางเขาสแหลงทองเทยวใหมมาตรฐาน รวมทงจดแวะพกรถทสามารถเชอมโยงกบแหลงทองเทยวอนๆ สงเสรมการมสวนรวมขององคกรปกครองสวนทองถนในการดแล และปองก นปญหาสงแวดลอมใน แหลงทองเทยว สราง route เชอมโยงการทองเทยว จดกจกรรมสงเสรมการทองเทยว และการประชาสมพนธแหลงทองเทยวของภาค

๕) พฒนากจกรรมและบรการทองเทยวรปแบบใหมใหมความหลากหลายเพอสรางมลคาเพมใหกบการทองเทยวทสาคญของภาค อาท ทองเทยวเชงสขภาพและสปา พรอมทงสงเสรมความคดสรางสรรคเพอพฒนาตอยอดผลตภณฑและบรการทองเทยว อาท ผลตภณฑสมนไพร (อาท ขมนชน เถาวลย เปรยง หวรอยร ) และสขภาพ (ระนอง กระบ สตล สราษฎรธาน และพทลง) ทองเทยว เชงประวตศาสตรและวฒนธรรม (วดพระมหาธาตวรมหาวหาร จงหวดนครศรธรรมราช ) เมองเกา (จงหวด

๒๑

ราง แผนพฒนาภาคใต

สงขลา พงงา สตล นครศรธรรมราช และระนอง) และการทองเทยวเชงอนรกษ (อนรกษ รกษา และพฒนา Satun Geo Park ใหเปนอทยานธรณโลก Global Geo Park ตอไป) การทองเทยวผจญภย (พทลง นครศรธรรมราช และสราษฎรธาน) การทองเทยวเชงเกษตร การทองเทยวเชงธรกจและบรการ และการทองเทยวเชงกฬา โดยการพฒนา ปรบปรง บรณะ แหลงทองเทยว ใหมเรองราวทเปนเอกลกษณของแตละพนท และระบบสาธารณปโภคทมมาตรฐานเหมาะสมตามชนดของแหลงทองเทยว พฒนาสงอานวยความสะดวกใหรองรบ การทองเทยวรปแบบตางๆ และระบบขนสงสาธารณะทมความปลอดภยเขาสแหลงทองเทยว พฒนาผประกอบการในทองถนและสรางการมสวนรวมของชมชนทองถนในการเปนเครอขายอาสาสมครทองเทยว และสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนในการบรหารจดการแหลงทองเทยว พฒนาระบบปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมในแหลงทองเทยว ประชาสมพนธและการเขาถงขอมลดานการทองเทยวผานระบบ การสอสารสาธารณะทงในและนอกประเทศ รวมทงจดกจกรรมสงเสรมการตลาดดานการทองเทยว

๖) สงเสรมการทองเทยวชมชนใหมความเขมแขงและสอดคลองกบศกยภาพของพนท โดยการพฒนาแหลงทองเทยวชมชนทมศกยภาพใหมมาตรฐาน สนบสนนดานวชาการ สรางนวตกรรมและสนบสนนการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน เพอใหองคกรเครอขายชมชนมความเขมแขงและสามารถพงพาตนเอง รวมทงเปนผประกอบการทมสวนรวมในการบรหารจดการการทองเทยวของชมชน ใชอตลกษณความโดดเดนบนฐานของทนทางวฒนธรรมและภมปญญาของชมชนเปนจดขาย ยกระดบการใหบรการดานการทองเทยวทมมาตรฐานของชมชน สรางเครอขายการทองเทยวชมชนใหเชอมโยงกบผประกอบการทองเทยวรายใหญ ตลอดจนสนบสนนการพฒนาเพอยกระดบคณภาพสนคา OTOP และสนคาทระลกเพอสนบสนนการทองเทยวชมชน และเพอเปนแหลงสรางงานและกระจายรายไดสทองถนและชมชน มการทดสอบ ออกแบบผลตภณฑและ บรรจภณฑ รวมทงการประชาสมพนธการทองเทยวชมชนผานชองทางทหลากหลาย โดยเฉพาะสอออนไลน (เวบไซดและแอพลเคชนตางๆ)

8.5.2 ยทธศาสตรท ๒ พฒนาอตสาหกรรมการแปรรปยางพาราและปาลมนามนแหงใหมของประเทศ

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตว การผลตภาคอตสาหกรรมภาคใต

75,233 ลานบาท

ป 2555-2559 ขยายตวเฉลย

รอยละ 1

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 2.64

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 2.64

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 2.64

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 2.64

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 2.64

หมายเหต: คาเปาหมาย GRP ภาคอตสาหกรรม คานวณจากคาเปาหมายประเทศ

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาเขตอตสาหกรรมแปรรปยางพาราหาดใหญ–สะเดา ทครบวงจรและ เปนมตรกบสงแวดลอม โดยเชอมโยงกบการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนและนคมอตสาหกรรมยาง (Rubber City) โดยการสงเสรมการลงทนอตสาหกรรมยางพารา การขยายผลงานวจยดานเทคโนโลยและนวตกรรมสการผลตผลตภณฑยางพาราปลายนาทมมลคาสง เชน การใชยางพาราเปนวตถดบสาหรบผลตภณฑ

๒๒

ราง แผนพฒนาภาคใต

ทใชในงานวศวกรรมหรอใชในอตสาหกรรม (แผนยางปพน แผนปคอกสตว ยางรองหมอนรางรถไฟ ยางรองคอสะพาน และผสมยางมะตอยสาหรบราดถนนใหม) และวสดเครองมอทางการแพทย (วสดจดฟน อปกรณเพอการเรยน การสอนทางการแพทย และสายนาเกลอ) ตลอดจนสงเสรมการผลตเฟอรนเจอรจากไมยางทมการออกแบบ ททนสมย เพอสรางมลคาเพมใหกบอตสาหกรรมของภาคและเปนฐานเศรษฐกจทสรางรายไดอยางยงยน พฒนาระบบตลาดยางพารา (ตลาดทองถน ตลาดกลางยางพารา และตลาดซอขายลวงหนา) ใหมความเขมแขงและมระบบการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ เพอสามารถใชเปนตลาดอางองทนาเชอถอของผซอ-ขายยางของประเทศและตลาดโลก

๒) พฒนาเขตอตสาหกรรมโอเลโอเคมคอลแบบครบวงจรในจงหวดกระบ สราษฎรธานและชมพร เพอใหเปนอตสาหกรรมใหมของภาค และสรางมลคาเพมใหกบนามนปาลม รวมทงสงเสรม การผลตและจดจาหนายผลตภณฑจากอตสาหกรรมโอเลโอเคมคอลในตลาดตางประเทศ และพฒนา ความรวมมอในการกาหนดมาตรฐานกลาง คณภาพผลผลตปาลมนามนของอาเซยน และกลไกความรวมมอระหวางประเทศเพอนบาน (มาเลเซย อนโดนเซย ไทย) ในฐานะผผลตนามนปาลมรายใหญของโลกในการกาหนดมาตรฐานราคาน ามนปาลมเพอเ พมอานาจการตอรองในตลาดโลกและสรางเสถยรภาพดานราคา รวมทงสนบสนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยชวภาพดานปาลมนามนและพฒนาผลตภณฑทมมลคาสง และการพฒนาสโรงงานตนแบบ

๓) พฒนาและสนบสนนการใชเทคโนโลยชวภาพและนวตกรรมในการผลต ภาคเกษตร เพอเพมประสทธภาพการผลต และพฒนาคณภาพผลผลตใหกบยางพาราและปาลมนามน รองรบการพฒนาอตสาหกรรมแปรรปการเกษตรในอนาคต รวมทงสงเสรมการเชอมโยงการพฒนาเครอขายนวตกรรมและเทคโนโลยรวมกบสถาบนการศกษาเพอวจยพฒนาการออกแบบ พฒนาและแปรรปผลตภณฑใหมๆ อาท เครองสาอาง และผลตภณฑอาหาร เปนตน การประชาสมพนธและทาการตลาดผลตภณฑใหม เพอเพมชองทางในการจาหนายยางพาราไดมากขน

8.5.3 ยทธศาสตรท 3 พฒนาการผลตสนคาเกษตรหลกของภาคและสรางความเขมแขงสถาบนเกษตรกร

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตว การผลตภาคเกษตรภาคใต

142,921 ลานบาท

ป 2555-2559 ขยายตวเฉลย รอยละ 1.05

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 1.50

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 1.50

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 1.50

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 1.50

เพมขน ไมตากวา

รอยละ 1.50

หมายเหต: คาเปาหมาย GRP ภาคเกษตร คานวณจากคาเปาหมายประเทศ

แนวทางการพฒนา

1) ยกระดบการผลตสนคาเกษตรทเปนอตลกษณทเหมาะสมกบศกยภาพพนทของภาค เชน ขาว (ขาวสงหยด ขาวหอมกระดงงา ขาวเลบนก) ไมผล (กลวยหอมทอง มะพราว ทเรยน มงคด สมโอ) กาแฟ (กาแฟโรบสตา) พชสมนไพร และปศสตว (โคขนศรวชย) เพอใหเปนสนคามลคาสง มคณภาพ ปลอดภย

๒๓

ราง แผนพฒนาภาคใต

และไดมาตรฐานสงออก อาท เวชสาอาง ยาสมนไพร เปนตน โดยการสงเสรมความรดานกระบวนการผลตทปลอดภยและสนบสนน การใชภมปญญา นวตกรรม และเทคโนโลยเขามาชวยในการปรบปรงการปลก การบารงรกษา การเกบเกยว และการแปรรปเพอสรางมลคาเพมและสรางความหลากหลายของสนคาและบรรจภณฑ การพฒนาระบบตรวจรบรองคณภาพมาตรฐานสนคาทมประสทธภาพสามารถตรวจสอบยอนกลบได พฒนาระบบขนถายสนคาและหองเยนเพอรกษาคณภาพผลผลต การตอยอดการพฒนาการผลตสระบบเกษตรมาตรฐานตางๆ อาท เกษตรปลอดภย และเกษตรอนทรย เปนตน สงเสรมการสรางตราสนคาอตลกษณ เชอมโยงไปสภาคการผลตอน อาท การทองเทยว การทา เกษตรแปลงใหญในพนททเหมาะสม (Zoning) สงเสรมการรวมกลมในรปแบบสถาบนเกษตรกร/สหกรณ เพอยกระดบความสามารถในการผลต การดาเนนการรวบรวมผลผลต คดแยก บรรจ และประกอบธรกจออนไลนผานเครอขายการสอสารสาธารณะ และเพมชองทางตลาดในกลมตลาดเฉพาะ (Niche Market)

๒) ยกระดบอตสาหกรรมการเพาะเล ยงก งและสตวน าชายฝ ง และการทาอตสาหกรรมประมงทะเลทไดมาตรฐานสากล โดยสงเสรมใหมการเพาะเลยงทเปนมตรกบสงแวดลอม การพฒนากระบวนการผลตทมประสทธภาพและมการบรหารจดการทไดมาตรฐานสขอนามยและเปนไปตามกฎกตกาสากล การสงเสรมการจดระเบยบเรอประมงเขาสระบบการควบคมไดอยางถกตองมมาตรการควบคมและเฝาระวงการประมง IUU ทมประสทธภาพขนไปจนถงการพฒนาระบบการตรวจสอบยอนกลบ (Traceability) ของสนคาประมง รวมทงสงเสรมการแปรรปผลตภณฑอาหารทะเลทหลากหลาย ในพนทจงหวดสราษฎรธาน นครศรธรรมราช สงขลา และชมพร

๓) สงเสรมการทาการเกษตรแบบผสมผสาน เพอสรางความสามารถในการพงพาตนเองและความมนคงทางดานรายไดใหกบเกษตรกรรายยอย สามารถใชทรพยากรและปจจยการผลต อยางคมคา โดยเฉพาะการทาเกษตรและเลยงสตวผสมผสานรวมกบการปลกยางพารา ปาลมนามน และไมผล หรอในพนทปลกยางพาราและปาลมนามนทไมเหมาะสม สงเสรมการปลกพชพนธด (ไมผล และพชผก รวมทงพชเศรษฐกจ อน) ทคานงถงความสอดคลองกบความตองการของตลาด โดยการสนบสนนความร ดานเทคโนโลยและนวตกรรมใหมๆ เพอสนบสนนการทาเกษตรอนทรยวถชาวบาน และยกระดบคณภาพ การผลตใหไดมาตรฐาน โดยเฉพาะมาตรฐานเกษตรอนทรย การเพมชองทางการตลาดโดยการเชอมโยงเครอขาย รวมทงการพฒนาคณภาพดนและแหลงนาเพอสนบสนนการทาการเกษตร

๔) สงเสรมใหมการใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตและบรหารจดการฟารมอยางเปนระบบ โดยเฉพาะในกลมเกษตรกรรนใหมเพอพฒนาไปสการเปนเกษตรกรมออาชพ/เกษตรอจฉรยะ (Smart Farmer) โดยสนบสนนการรวมกลมเกษตรกร การสรางและพฒนาความเขมแขงขององคกร/สถาบนเกษตรกร และพฒนาเครอขายวสาหกจชมชนหรอสหกรณการเกษตร เพอรวมกนจดหาปจจยการผลต เครองมอและอปกรณการเกษตรสมยใหม รวมทงสงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการเกษตร เทคโนโลยดจทล ควบคกบสงเสรมใหเกษตรกรใชประโยชน ในการวางแผนการผลต และบรหารจดการฟารม อยางเปนระบบ เพอใหไดผลผลตทมคณภาพตามความตองการของตลาด และมการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม ตลอดจนสนบสนนการเขาถงแหลงเงนทนทเปนธรรมและทวถง พฒนาผประกอบการและ SMEs รวมทงสนบสนนการพฒนาธรกจ Start up และการพฒนาการเชอมโยงธรกจตามแนวทางประชารฐ เพอเพมประสทธภาพและยกระดบสนคาเกษตรใหไดมาตรฐานสากล สามารถสรางแบรนดทเปนอตลกษณและแขงขนในตลาดโลกได

๒๔

ราง แผนพฒนาภาคใต

๕) สรางความเขมแขงใหกบกลมเกษตรกรและชมชน โดยสนบสนนการเขาถงขอมลขาวสารและชองทางการตลาดทงในและตางประเทศ สรางโอกาสในการเรยนรนอกระบบและตามอธยาศย ดานวทยาศาสตร เทคโนโลย สงเสรมใหชมชนไดมโอกาสเรยนรดานอาชวศกษาทไดมาตรฐานและสอดคลองกบความตองการแรงงานในภาค เพอเสรมสรางรายไดและเตร ยมความพรอมสาหรบการประกอบอาชพ ทสอดคลองกบความตองการของตลาดในอนาคต รวมทงสนบสนนชมชนใหสามารถเขาถงแหลงเรยนรไดทกท ทกเวลา โดยใชประโยชนจากการพฒนาระบบเครอขายเทคโนโลยดจทลและดจทลแพลตฟอรม สอดจทล เพอการศกษาในทกระดบทกประเภทอยางทวถงและมประสทธภาพ รวมทงสรางโอกาสในการเขาถงระบบบรการสาธารณสข ตลอดจนพฒนาความสามารถในการพงพาตนเองและการจดการตนเอง เพอสรางภมคมกนดานสงคม

8.5.4 ยทธศาสตรท 4 พฒนาโครงสรางพนฐานสนบสนนการทองเทยว การพฒนา เขตอตสาหกรรม และการเชอมโยงการคาโลก

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 มลคาการคาชายแดนภาคใต

513,242 ลานบาท ป ๒๕๕๕-๒๕๕๙

หดตวเฉลย รอยละ 2.48

เพมขน ไมตากวา รอยละ 2

เพมขน ไมตากวา รอยละ 4

เพมขน ไมตากวา รอยละ 6

เพมขน ไมตากวา รอยละ 8

เพมขนเฉลย ไมตากวา รอยละ 5

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาโครงขายคมนาคมขนสงเชอมโยงการพฒนาแหลงทองเทยวชนนา แหงใหมกบแหลงทองเทยวทมชอเสยง โดยพฒนาถนนเลยบชายฝงทะเลอาวไทยสายชมพร–สราษฎรธาน–นครศรธรรมราช–สงขลา เชอมโยงกบสาย The Royal Coast ของภาคกลาง พฒนาเสนทางรถไฟเพอสนบสนน การทองเทยวเชอมโยงฝงอนดามนและอาวไทย อาท สายทานน–พงงา–พนพน–ดอนสก สายระนอง–ชมพร และพฒนาเสนทางรถไฟเชอมโยงพนทตอนเหนอ-ใตของฝงอนดามน และสายระนอง–พงงา–กระบ–ตรง ควบคกบการพฒนาเมองภเกต เมองหาดใหญ ใหเปนเมองศนยกลางเศรษฐกจของภาค และเตรยมความพรอมจงหวดสราษฎรธาน และกระบ ใหเปนเมองนาอย รวมทงเมองชมพร ระนอง เปนเมองในพนทพเศษ ทม การพฒนาใหสามารถรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจและการทองเทยว โดยการจดระบบผงเมองทมประสทธภาพ มการจดสภาพแวดลอมทางกายภาพและสงแวดลอมทเออตอสขภาวะของประชาชน การเตรยมโครงสรางพนฐาน (ดานคมนาคมขนสง การสอสาร และพลงงานทใชเทคโนโลยททนสมยและระบบดจทล) รวมทงพฒนาเทคโนโลยสมยใหมเพอใชในการบรหารจดการเมอง พฒนาระบบขนสงสาธารณะและพนทสาธารณะทมการออกแบบสาหรบคนทกกลม รวมทงพฒนาพนทบรเวณเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนใหม ความพรอมสาหรบรองรบกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน

๒) พฒนาและสนบสนนทาเรอสาราญในจงหวดภเกต ใหเปนทาเรอหลก (Homeport) ของโลก รวมทงพฒนาทาเรอแวะพก (Port of Call) และทาเรอมารนาใหมสงอานวยความสะดวกทมมาตรฐานความสะอาดและความปลอดภยในแหลงทองเทยวทางทะเลทมศกยภาพของภาค (กระบ พงงา และสมย) รวมทงการบารงรกษารองนา

๒๕

ราง แผนพฒนาภาคใต

๓) พฒนาระบบโครงสรางพนฐานสนบสนนการพฒนาเขตอตสาหกรรมแปรรปยางพาราหาดใหญ–สะเดา โดยเรงรดการพฒนาโครงขายรถไฟ อาท รถไฟฟาหาดใหญ-ปาดงเบซาร รถไฟทางคชมพร-สราษฎรธาน-หาดใหญ–สงขลา พฒนาทางหลวงพเศษ (Motorway) หาดใหญ-ดานพรมแดนสะเดา พฒนาศนยกระจายสนคาทงสงเปนศนยกลางการเชอมโยงการขนสงระบบราง รวมทงพฒนาเมองรอบสถานขนสงระบบรางในเมองทงสงและเมองสะเดา (ปาดงเบซาร) ตลอดจนพฒนาทาเรอสงขลาแหงท 2 เพอรองรบการขนสงสนคาเชอมโยงกบทาเรอชายฝงและทาเรอหลกทงภายในและตางประเทศ

๔) พฒนาโครงสรางพนฐานเชอมโยงภาคใตกบเสนทางการคาโลก โดยการพฒนา และปรบปรงทาเรอทมอยในปจจบนทงฝงอนดามนและฝงอาวไทยใหสามารถใชประโยชนไดอยางเตมศกยภาพ รวมทงการพฒนาและบรหารจดการพนทหลงทา พฒนาและปรบปรงสนามบนนานาชาตและสนามบนภายในประเทศใหสามารถรองรบการเดนทางและการขนสงสนคา พฒนาโครงขายรถไฟเชอมโยงทาเรอสงขลา 2 –หาดใหญ–ปาดงเบซาร–บตเตอรเวอรธ (รฐปนง มาเลเซย) รวมทงพฒนาโครงขายถนนสายหลกเปน 4 ชองจราจร และการพฒนาโครงขายถนนสายรองใหเชอมโยงกบถนนสายหลกเพอสนบสนนการขนสงและกระจายสนคาจากพนทตอนในสพนทหลกไดอยางมประสทธภาพ และการพฒนาสงอานวยความสะดวกและศนยบรการ โลจสตกสรปแบบตางๆ เพอรองรบการขนสงสนคาตอเนองหลายรปแบบและการคาการลงทนระหวางประเทศ รวมทงการพฒนาและปรบปรงโครงขายคมนาคมและสงอานวยความสะดวกบรเวณดานชายแดนโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรการ และอานวยความสะดวกในการขามแดนทงของประชาชน สนคา และยานพาหนะใหมประสทธภาพ

8.5.5 ยทธศาสตรท 5 อนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางเปนระบบ เพอเปนฐานการพฒนาทยงยน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 พนทปาชายเลนภาคใต

พนท 1.๒๘ ลานไร (ป 2557)

เพมขน ไมตากวา 8,๐๐๐ ไร

เพมขน ไมตากวา

8,๐๐๐ ไร

เพมขน ไมตากวา 8,๐๐๐ ไร

เพมขน ไมตากวา 8,๐๐๐ ไร

เพมขน ไมตากวา

32,๐๐๐ ไร

หมายเหต: ขอมลพนทปาชายเลน สานกอนรกษปาชายเลน กระทรวงทรพยากรธรมชาตและสงแวดลอม ไมไดจดทาทกปเนองจากการแปลงขอมลดาวเทยมตองใชเวลา 2-3 ป

แนวทางการพฒนา

๑) เพมประสทธภาพการจดการฐานทรพยากรใหมความอดมสมบรณ โดยเฉพาะทรพยากรดน นา ปาไม ประมง และชายฝง เพอเปนปจจยการผลตทมประสทธภาพ โดยการอนรกษและฟนฟ ทรพยากรโดยอาศยความรวมมอของชมชน สงเสรมการปลกปาชมชน ปาชายเลน การปลกไมเศรษฐกจ การรกษาระบบนเวศทางทะเล อนรกษฟนฟสตวนาบรเวณปาชายเลน และการปองกนการกดเซาะชายฝง โดยใชเทคโนโลยและรปแบบทเหมาะสมกบแตละสภาพพนท และการจดระเบยบและกาหนดกจกรรม ทางเศรษฐกจและสงปลกสรางบรเวณพนทชายฝงทะเลเพอลดผลกระทบตอการกดเซาะบรเวณชายฝง รวมทงจดการฐานขอมลเพอการวางแผนทางการเกษตรทเหมาะสม และระบบขอมลสารสนเทศเพอเฝาระวงและตดตามสถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๒๖

ราง แผนพฒนาภาคใต

๒) วางระบบปองกนและแกไขปญหาการบรหารจดการนาอยางเปนระบบ โดยนาเทคโนโลยมาใชในการจดทาระบบการจดการนาเชงลมนาททนสมย จดทาขอมลสารสนเทศดานนา เพอแกไขปญหาภยแลงและอทกภยในพนททเกดนาทวมซาซาก อาท พทลง และนครศรธรรมราช รวมทงจดหานา เพอชมชนชนบทและนาเพอการบรโภคอปโภคและการเกษตรทเพยงพอ ตลอดจนการพฒนาระบบสารองและกกเกบน า และระบบส งน าดบ โดยการพฒนาระบบโครงขายทอส งน า ระบบจาหนายน าและ การเพมประสทธภาพระบบสงนาใหเพยงพอเพอสนบสนนปรมาณความตองการใชนาทเพมขนในเขตเมอง เพอการอยอาศย พาณชย และบรการ และลดผลกระทบจากปญหาขาดแคลนนาในชวงฤดแลง

๓) สงเสรมการใชพลงงานทดแทนและเพมประสทธภาพการใชพลงงานเพอสรางความมนคงดานพลงงาน โดยสงเสรมการใชพลงงานจากธรรมชาต อาท ลม แสงแดด ชวมวล (จากวสด เหลอใชทางการเกษตร) และสนบสนนการใชเทคโนโลยการผลตทประหยดพลงงานใหกบผประกอบการ การใหความรกบประชาชนในการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ และสนบสนนการใชอปกรณประหยดพลงงาน

๔) บรหารจดการและแกไขปญหาสงแวดลอมอยางเปนระบบ โดยการลงทน ในโครงสรางพนฐานดานการจดการมลพษ อาท ระบบรวบรวมและบาบดนาเสย และระบบกาจดขยะมลฝอย ทเหมาะสม การใหความร สรางจตสานกใหกบประชาชนทกวยทงในและนอกระบบการศกษา รณรงค การบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอลดปรมาณการเกดของเสย สงเสรมและเขมงวดการดาเนนมาตรการ 3 R (Reduce Reuse Recycle) ทงในระดบทองถนและชมชน สนบสนนการนาเทคโนโลยมาใชในการควบคมและแกไขปญหาสงแวดลอม และสนบสนนมาตรการจงใจ (มาตรการทางภาษและมาตรการดานงบประมาณ) ในการจดการสงแวดลอมใหกบทองถนและชมชน

8.5.6 ยทธศาสตรท 6 พฒนาพนทระเบยงเศรษฐกจภาคใตอยางยงยน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 มลคาการสงเสรมการลงทนใน เขตพนทระเบยงเศรษฐกจภาคใต

18,153.8 ลานบาท (ป 2559)

เพมขน ไมตากวา 40,000 ลานบาท

เพมขน ไมตากวา 40,000 ลานบาท

เพมขน ไมตากวา 40,000 ลานบาท

เพมขน ไมตากวา 40,000 ลานบาท

เพมขน ไมตากวา

160,000 ลานบาท

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาประตการคาฝงตะวนตก (Western Gateway) โดยการเพมประสทธภาพโครงสรางพนฐานการขนสงและระบบโลจสตกสทมในปจจบนและพฒนาเพมเตมเพอเชอมโยงฝงอาวไทย - ฝงอนดามน-ประเทศแถบเอเชยใต ใหสามารถเดนทางและขนสงสนคาผานเสนทางประตเศรษฐกจ ดานตะวนตกของประเทศไทยไดอยางตอเนอง ไรรอยตอ สงเสรมระบบการขนสงและโลจสตกสใหไดมาตรฐานสากล และศกษาความเชอมโยงทางเศรษฐกจทงดานการผลต การคา การลงทน โดยใหความสาคญกบการพฒนาทาเรอจงหวดระนอง และการเชอมโยงเสนทางรถไฟระหวางชมพร–ระนอง ทจะสนบสนนใหเกดการใชประโยชนจากทาเรอระนองใหเปน Western Gateway

๒๗

ราง แผนพฒนาภาคใต

2) พฒนาประตสการทองเทยวอาวไทยและอนดามน (Royal Coast & Andaman Route) โดยพฒนาการทองเทยวเชอมโยงฝงอาวไทยและอนดามนตามแนวประจวบครขนธ -ชมพร-ระนอง-เมยนมา ควบคกบการพฒนาเสนทางทองเทยวและสนบสนนกจกรรมกระตนการทองเทยวเชอมโยง ทงสองฝงทะเล รวมทงการพฒนาโครงขายคมนาคมทงทางบกและทางอากาศ และสงอานวยความสะดวกดานการทองเทยว มงเนนรปแบบการทองเทยวเชงนเวศทมคณภาพและมาตรฐานเชอมโยงแหลงทองเทยว ชายฝงทะเลของจงหวดชมพรกบ Royal Coast และเชอมโยงเสนทางการทองเทยวสแหลงนาแรและเกาะตาง ๆ ของจงหวดระนองและประเทศเมยนมา

3) พฒนาอตสาหกรรมฐานชวภาพและการแปรรปการเกษตรมลคาสง (Bio-Based & Processed Agricultural Products) โดยสนบสนนการนาเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการผลต สงเสรมการวจยและพฒนาเพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาทางการเกษตร โดยเนนการวจยและพฒนาเพอตอยอดจากการผลตนามนปาลม ในจงหวดสราษฎรธาน นครศรธรรมราช และจงหวดใกลเคยง (กระบ และชมพร) ไปสผลตภณฑทมมลคาสงขน อาท Phase Change Material (PCM) และ Nutritional Foods พฒนาตอยอดอตสาหกรรมยางพาราและการแปรรปอาหาร และพชเศรษฐกจสาคญอนๆ ผานการสรางความรวมมอระหวางภาคเอกชนและสถาบนการศกษา กาหนดเขตพนทและสทธประโยชนสาหรบการพฒนาอตสาหกรรม ฐานชวภาพทชดเจน เพอดงดดการลงทนของภาคเอกชน สงเสรมการพฒนาบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

4) การอนรกษทรพยากรธรรมชาต การสงเสรมวฒนธรรม และการพฒนาเมองนาอย (Green Culture & Livable Cities) ในพนทจงหวดชมพร ระนอง สราษฎรธาน และนครศรธรรมราช โดยเนนกรอบการเปนเมองทมความนาอยสาหรบคนทกกลม และยงคงรกษาอตลกษณของพนท รวมทง อนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาตทางทะเล ปาไม และปาชายเลน เพอใหเกดการพฒนาทยงยน อนรกษและสงเสรมวฒนธรรมและภมปญญาทองถน เพมบทบาทการมสวนรวมของชมชนในการบรหารจดการและพฒนา แหลงการเรยนรและการทองเทยววถชมชน และพฒนาเมองนาอยสาหรบคนทกกลมในสงคม และเออตอ การขยายตวทางเศรษฐกจและสงคม โดยกาหนดการพฒนาเมองระนองใหเปน Smart Living City ทม การวางผงเมองและระบบสาธารณปโภคสาธารณปการททนสมย

9. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคใตทสอดคลองกบแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต 9.1 ยทธศาสตรท 1 พฒนาการทองเทยวของภาคใหเปนแหลงทองเทยวคณภาพชนนา

ของโลก

9.1.1 โครงการพฒนาตนแบบแหลงทองเทยวโดยชมชนและเ มองแหงศลปะ เชงสรางสรรค

สาระสาคญ พฒนาตนแบบแหลงทองเทยวโดยชมชน โดยเนนการสงเสรมกระบวนการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชนแบบมสวนรวม เนนกระบวนการเรยนรรวมกน เสรมสรางความเขมแขงชมชนทจดการทองเทยว และพฒนา องคความรทองถนจากฐานงานวจยทองถนเชอมโยงการพฒนาชมชนอยางยงยน ตลอดจนพฒนาเมองแหงศลปะเชงสรางสรรค โดยใชเอกลกษณความโดดเดนจากทรพยากรทมอยในเมองควบคไปกบการสรางสรรคผลงานจากความร

๒๘

ราง แผนพฒนาภาคใต

เชงวชาการดานศลปะรวมสมยทกสาขา และผลกดนใหเกดกระแสการตนตวในเรองเมองแหงศลปะในวงกวาง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา การทองเทยวแหงประเทศไทย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการตางประเทศ องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (องคการมหาชน) และสานกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน)

9.1.2 โครงการพฒนาสนคาและบรการสรางสรรคดานการทองเทยวดวยเทคโนโลย นวตกรรม และทนทางวฒนธรรม

สาระสาคญ พฒนาสนคาและบรการดานการทองเทยว ผานการใชเทคโนโลย นวตกรรม ทนทางวฒนธรรมและภมปญญาทองถนใหแกชมชนและผประกอบการ เพอตอยอดเปนสนคาและบรการเชงสรางสรรค เพอสรางใหเกดความโดดเดน แตกตาง มเอกลกษณ สอดคลองตรงกนกบความตองการของผบรโภค รวมทงสงเสรมใหเกดการนากระบวนการคดเชงสรางสรรคไปใชในการพฒนาสนคาและบรการ ตลอดจนการสรางนวตกรรม เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน ทางเศรษฐกจของประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย สานกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) และองคการบรหารการพฒนาพนท พเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (องคการมหาชน)

9.1.3 โครงการสงเสรมการทองเทยวเชอมโยงแหลงประวตศาสตร วถชวตชมชน

สาระสาคญ พฒนาและสงเสรมการทองเทยวเชอมโยงทางประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณและวถชวตชมชน โดยเนนการเชอมโยงแหลงทองเทยว เชงประวตศาสตร เมองมรดกโลก โบราณสถาน ทสอดคลองกน เชน การจดรายการเสนทางทองเทยวตามรอยประวตศาสตร อทยานประวตศาสตร ชมอารยธรรมโบราณสถานตางๆ อนสาวรย/อนสรณสถาน สงปลกสรางทมคณคา และความสาคญทางประวตศาสตรเเละวฒนธรรมรวมทงพฒนากจกรรมและบรการ และการทองเทยวรปแบบใหมใหกบนกทองเทยว เชน การทองเทยวเชงเกษตร การทองเทยวโดยชมชน การทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยววถพทธ การทองเทยวกลมมสลม เปนตน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงวฒนธรรม และองคการบรหารการพฒนาพนท พเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (องคการมหาชน)

๒๙

ราง แผนพฒนาภาคใต

9.1.4 โครงการพฒนายกระดบมาตรฐานสง อานวยความสะดวกเพอสงเสรม การทองเทยวเชงธรกจ

สาระสาคญ กาหนดมาตรการในการสงเสรมพฒนาปจจยแวดลอมตอการดาเนนธรกจ ใหมมาตรฐานและความพรอมในการรองรบการจดงาน รวมทงสงเสรมมาตรการสนบสนนตางๆ เพอดงดดการทองเทยวเชงธรกจ เชน การจดทาวซาสาหรบนกเดนทางกลมไมซ (MICE Visa) ศนยบรการเบดเสรจ เปนตน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวง การตางประเทศ และสานกงานสงเสรมการจดประชมและนทรรศการ (องคการมหาชน)

9.1.5 แผนงานพฒนาเมองทองเทยวเชงสขภาพ

สาระสาคญ พฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางบรการสขภาพในอาเซยน โดยพฒนาจงหวดทมศกยภาพใหเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพทมอตลกษณเฉพาะถน เพอสรางมลคาของการเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพเฉพาะของประเทศไทย เชน จงหวดกระบ ระนอง เปนตน โดยดาเนนการนารอง ปละ ๑ จงหวด เพอเปนตนแบบขยายตอไปในอนาคต โดยการพฒนาตงแต การวางผงของแหลงทองเทยวทมจดเดนเฉพาะ สรางสงอานวยความสะดวกเพอรองรบ ขยายและพฒนาระบบการคมนาคมขนสงเพออานวยความสะดวกในการเขาถงเมองไดโดยงาย การพฒนาผประกอบการในทองถนและบรหารจดการโดยชมชนและทองถน พฒนาและบรณาการดานการบรการสขภาพ บรการวชาการและงานวจยดานบรการสขภาพ รวมทงสรางศนยกลางยาและผลตภณฑสขภาพแผนไทย ผานกลไกการสรางและพฒนาเครอขายดานการแพทยและสาธารณสข โดยความรวมมอจากทงภายในและภายนอกประเทศ ใหเกดเปนบรการและผลตภณฑสขภาพทมอตลกษณจนสามารถเพมสดสวนรายไดใหประเทศไทยมความมงคงทางเศรษฐกจอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงการทองเทยวและกฬา

9.1.6 โครงการยกระดบการทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทยแบบครบวงจร

สาระสาคญ พฒนาและยกระดบมาตรฐานการทองเทยวเชงสขภาพ ความงาม และแพทยแผนไทย ใหเกดความโดดเดนในระดบนานาชาต โดยการใชองคความรและภมปญญาดงเดมของไทยพฒนาตอยอดใหเกดเปนนวตกรรม สรางมลคาเพม ตงแตการสงเสรมสขภาพ ธรกจบรการสขภาพ นวดแผนไทย การดแลผสงอาย สถานพกฟนเพอการฟนฟสขภาพ การรกษาดวยสมนไพร รวมทงการพฒนาผลตภณฑสมนไพรเพอการรกษาและเสรมความงาม ใหไดมาตรฐานเปนทยอมรบสนานาชาต และสงเสรมใหเกดการทองเทยวเชงสขภาพในประเทศไทยทงจากนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต

๓๐

ราง แผนพฒนาภาคใต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงการทองเทยวและกฬา

9.1.7 โครงการพฒนาระบบดจทลเพอการบรการสขภาพ

สาระสาคญ เพอสนบสนนใหเกดกระบวนการนาเทคโนโลยดจทล (digital transformation ) มาใชในระบบสขภาพ กจกรรมในโครงการควรประกอบดวยการพฒนาระบบการบนทกสขภาพดจทล การลงทนและพฒนาระบบขอมล การพฒนาแบบจาลองทจาเปน การพฒนากาลงคนดานสารสนเทศสขภาพ รวมท งสนบสนนการวจยและพฒนาเทคโนโลย เ พอเ พมคณภาพและประสทธภาพของระบบบรการสขภาพ และการใชประโยชนจากสารสนเทศสขภาพดจทล

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

9.1.8 โครงการเพมประสทธภาพการใหบรการและสงอานวยความสะดวกผโดยสารเรอสาราญของทาเรอหลก

สาระสาคญ1จดทาแผนพฒนาและขบเคลอนการปรบปรงและยกระดบ สงอานวยความสะดวกในบรเวณทาเรอทมศกยภาพในการรองรบเรอสาราญ เชน ทาเรอภเกต เปนตน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

9.1.9 โครงการพฒนาและบรหารจดการแหลงทองเทยวเพอรองรบการทองเทยวโดย เรอสาราญ

สาระสาคญ สนบสนนการยกระดบการบรหารจดการแหลงทองเทยวบรเวณทาเรอ และพนทใกลเคยง พรอมทงจดทาเสนทางทองเทยวเชอมโยงเสนทาง การเดนเรอทะเล ชายฝง และลมนาสายสาคญทมศกยภาพ และประเมน ขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยวของแหลงทองเทยวแตละพนท ทมศกยภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา และกระทรวงมหาดไทย

9.1.10 โครงการพฒนาเสนทางการทองเทยวเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและประเทศสมาชกอาเซยน

สาระสาคญ ปรบปรงโครงสรางพนฐาน ระบบสาธารณปโภค และระบบขนสงสาธารณะ สงอานวยความสะดวกในการผานแดน จดแวะพกรถ เชอมโยงกบแหลงทองเทยวและกจกรรมของชมชนตลอดเสนทางการทองเทยว เพออานวยความสะดวกและสรางความประทบใจแกนกทองเทยว

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงการคลง กระทรวง การทองเทยวและกฬา และสานกงานตารวจแหงชาต

๓๑

ราง แผนพฒนาภาคใต

9.1.11 โครงการยกระดบความปลอดภยดานนกทองเทยว

สาระสาคญ สงเสรมมาตรการการสรางความปลอดภยจากการทองเทยวทางนา ทางทะเล ทางถนน รวมถงมาตรการปองกนจากการถกหลอกลวงเอารดเอาเปรยบของนกทองเทยว สรางเครอขายอาสาสมครในระดบชมชน สงเสรมใหคนในชมชนรวมเปนเจาภาพทด ตลอดจนมแนวทางในการใหความชวยเหลอเยยวยานกทองเทยว และการสรางความรวมมอในการบรหารจดการวกฤตการณ ดานการทองเทยวไทย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวง การทองเทยวและกฬา และสานกงานตารวจแหงชาต

9.1.12 โครงการพฒนาและฟนฟแหลงทองเทยวแบบครบวงจรเพอคนทงมวล

สาระสาคญ พฒนาแหลงทองเทยวตามอตลกษณของพนทโดยคานงถงอารยสถาปตย และเปนมตรกบสงแวดลอม เพอรองรบนกทองเทยวไดทกวยและทกสภาพรางกาย โดยเฉพาะกลมผสงอาย ผพการ และคนทใชรถเขน ใหไดรบความสะดวก สบาย ปลอดภย มากยงขน สามารถใชเปนแหลงทองเทยวตนแบบในการพฒนาแหลงทองเทยวอนๆ ได รวมถงการฟนฟแหลงทองเทยวทเสอมโทรมและกาหนดขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยวในพนทท มความเปราะบางทางธรรมชาต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9.2 ยทธศาสตรท 2 พฒนาอตสาหกรรมการแปรรปยางพาราและปาลมนามนแหงใหมของประเทศ

9.2.1 โครงการเทคโนโลยชวภาพเพออตสาหกรรม

สาระสาคญ วจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยชวภาพชนสง อาท การผลตสารชวภาพจากฐานทรพยากรชวภาพ เพอเพมมลคาใหวตถดบทาง การเกษตร การผลตสารใหประโยชนเชงหนาทชนดตางๆ เพอพฒนาและยกระดบอตสาหกรรมอาหารในการสรางผลตภณฑอาหารทมเอกลกษณ และมมลคาสงขน การพฒนาเทคโนโลยเพอผลตเอนไซมในอตสาหกรรมตางๆ อาท อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมฟอกเยอกระดาษ อตสาหกรรมอาหาร/อาหารสตว เปนตน การวจยพฒนาเทคโนโลยจลนทรย/สารชวภณฑในการควบคม โรคพชและแมลงศตรพช พฒนาการผลตสารมลคาสง และสารชวภณฑทางการแพทย ตลอดจนพฒนานวตกรรมเพอผลตอาหารทมคณสมบตสาหรบ การปองกนและเสรมสรางสขภาพเพอสรางมลคาเพมสาหรบกลมเปาหมายทใหความสาคญกบการดแลรกษาสขภาพ

๓๒

ราง แผนพฒนาภาคใต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

9.2.2 แผนงานพฒนาและยกระดบอตสาหกรรมชวภาพ

สาระสาคญ เนนสงเสรมการนาเทคโนโลยและนวตกรรมมาใชเพอเพมประสทธภาพของกระบวนการผลตสาหรบอตสาหกรรมชวภาพ และพฒนาตอยอดอตสาหกรรมชวภาพเปนผลตภณฑตางๆ โดยสรางมลคาเพมจากวตถดบชวภาพ รวมถงการพฒนาระบบจดการเทคโนโลยและทรพยสนทางปญญาทางชวภาพ รวมทงสงเสรมผประกอบการอตสาหกรรมชวภาพในการสรางนวตกรรม ใหคาแนะนาและสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยรวมกนระหวางผประกอบการ สถานศกษา และหนวยงานวจยของภาครฐ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตร และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9.3 ยทธศาสตรท 3 พฒนาการผลตสนคาเกษตรหลกของภาคและสรางความเขมแขงสถาบนเกษตรกร

9.3.1 แผนงานสงเสรมการผลตและสรางมลคาเพมสนคาเกษตรอตลกษณพนถนทมศกยภาพทางการตลาด

สาระสาคญ สงเสรมการผลตสนคาเกษตรอตลกษณพนถนอยางครบวงจรตลอดหวงโซการผลต โดยอาศยการใชประโยชนจากการสรางภาพลกษณและเรองราวของสนคาในแตละชมชนหรอพนท รวมถงการใชจดเดนของสนคาเกษตรพนถนและภมปญญาทองถนของไทย การสรางความแตกตางของสนคาเกษตร การรบรองขนทะเบยนสงบงชทางภมศาสตร และการพฒนาสนคาเกษตรทมเอกลกษณประจาถนใหมคณภาพเปนทยอมรบของผบรโภค นาไปสการผลตและแปรรปเปนผลตภณฑทมคณคาและเอกลกษณเฉพาะ ตลอดจนการพฒนางานวจย เทคโนโลยและนวตกรรมเพอสนบสนนการเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตร การสงเสรมอาชพและเพมมลคา และการรวมกลมและสรางเครอขายการผลตและการตลาดของแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย และกระทรวงมหาดไทย

9.3.2 แผนงานพฒนาโอกาสทางการตลาดใหกบสนคาเกษตรอตลกษณพนถน

สาระสาคญ พฒนาและขยายตลาดทงในประเทศและตางประเทศ ผานเทคโนโลยและนวตกรรม รวมถงเครองมอในการสอสารและประชาสมพนธ ไปถงผบรโภค เพอสงเสรมและขยายชองทางการตลาดทงภายในประเทศ และการสงออก สตลาดตางประเทศ ตลอดจนสนบสนนและสงเสรมชมชนใน การพฒนาพนทหรอนาเสนอผลตภณฑทเปนเอกลกษณของพนท รวมถงวถชวตและวฒนธรรม

๓๓

ราง แผนพฒนาภาคใต

การเกษตร เพอเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรทเชอมโยงกบการพฒนา การทองเทยวเชงสรางสรรคของแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงพาณชย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงการทองเทยวและกฬา

9.3.3 แผนงานพฒนาและสงเสรมการผลตสนคาเกษตรและอาหารใหเขาสระบบมาตรฐานความปลอดภย

สาระสาคญ เพอสนบสนน สงเสรม และกากบดแลใหการผลตสนคาเกษตรและอาหารเขาสระบบมาตรฐานความปลอดภย โดยใชมาตรการสนบสนนและสงเสรมการผลต รวมทงการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดาน การผลตสนคาเกษตร เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการสนคาเกษตรตลอดสายการผลตใหมคณภาพมาตรฐานตามความตองการของตลาด ควบค ไปกบการสงเสรมดานการตลาดทตระหนกถงการบรโภคสนคาเกษตรและอาหารทปลอดภย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม

กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

9.3.4 แผนงานสนบสนนและยกระดบการผลตใหเขาสมาตรฐานเกษตรอนทรย

สาระสาคญ พฒนาตอยอดการผลตใหเขาสมาตรฐานเกษตรอนทรยและกากบดแลใหการผลตเปนไปตามมาตรฐานเกษตรอนทรยอนเปนทยอมรบ ควบคกบการสงเสรมดานการตลาดเกษตรอนทรย เพอสรางโอกาสทางการตลาด ทงในประเทศและตางประเทศ โดยสงเสรมการผลตสนคาเกษตรตามมาตรฐานระบบการผลตเกษตรอนทรย รวมถงการตรวจตดตาม ตรวจรบรองฟารมทผาน การรบรองระบบฯ และเพมจานวนฟารม/พนทใหมใหเขาสระบบการผลตเกษตรอนทรยเพมขน ควบคกบสงเสรมการทาเกษตรอนทรยวถพนบานและยกระดบเกษตรกรเขาสระบบมาตรฐานเกษตรอนทรยระดบสากล ตลอดจนกาหนดมาตรการสนบสนนจงใจ และการสนบสนนกลไกทางการตลาดทเออตอการปรบระบบการผลตเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงมหาดไทย

9.3.5 แผนงานพฒนาศกยภาพของเกษตรกรเพอเตรยมไปสการเปนผประกอบการในอนาคต

สาระสาคญ สงเสรมเกษตรทฤษฎใหมและเกษตรกรรมยงยน พฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) ทงทายาทและแกนนา สงเสรมใหมการใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตและบรหารจดการฟารมอยางเปนระบบ และยกระดบโครงสรางการผลตในอตสาหกรรมเกษตรแปรรปอยางครบวงจร

๓๔

ราง แผนพฒนาภาคใต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม และธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

9.3.6 แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ

สาระสาคญ สงเสรมการผลตและแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ โดยประยกตใชองคความรและนวตกรรมจากภมปญญาทองถน เทคโนโลยสะอาด เทคโนโลยวสด และนาโนเทคโนโลย และเทคโนโลยตางๆ เพอใหเกดการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ ตลอดจนมการสงเสรมการทาเกษตรกรรม ทคานงถงระบบนเวศ เปนมตรกบสงแวดลอม และการสงเสรมการแปรรปเปนผลตภณฑทใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพดานพช สตว และเชอจลนทรย รวมทงการนาวสดเหลอทงทางการเกษตรมาใชประโยชนในภาคอตสาหกรรมและพลงงานทเกยวเนองกบชวภาพ เพอสรางคณคาและมลคาเพมใหกบสนคาเกษตรและผลตภณฑ อนจะกอใหเกดมลคาทางเศรษฐกจบนฐานทรพยากรชวภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

9.3.7 แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรใหมคณภาพมาตรฐาน และยกระดบไปสผลตภณฑคณภาพสง

สาระสาคญ ประยกตใชเทคโนโลยไปสการผลตในเชงพาณชยใหกบเกษตรกร

กลมเกษตรกร หรอชมชน ทจะใชวตถดบทางการเกษตรในการแปรรป สรางมลคาไปสสนคาเกษตรแปรรป สนคาเกษตรขนสงทมคณคาเฉพาะ รวมถง ตอยอดไปสผลตภณฑคณภาพสง โดยการพฒนาสงเสรมผลกดนใหเกษตรกรรวมกลมแปรรปสนคาเกษตรไปสความเปนผประกอบการแบบมออาชพ เพอสรางมลคาเพมของสนคา มกระบวนการผลตทมคณภาพมาตรฐาน การนาเทคโนโลยและนวตกรรมการแปรรปสงเสรมใหกบกลมเกษตรกร การพฒนาผลตภณฑและบรรจภณฑ และเชอมโยงสอดคลองกบความตองการของตลาด

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

9.3.8 แผนงานสงเสรมการรวมกลมเกษตรกร

สาระสาคญ เพอใหมกลไกสนบสนนและผลกดนการรวมกลมเกษตรกรหรอสถาบนเกษตรกรในการรวมกนพฒนาการผลต การแปรรป และการตลาด

รวมทงสามารถบรหารจดการในเชงธรกจแบบครบวงจรได ซงจะเปนปจจยสนบสนนไปสการเปนธรกจหรอวสาหกจเพอชมชน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๓๕

ราง แผนพฒนาภาคใต

9.3.9 แผนงานวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม

สาระสาคญ วจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการเกษตร ตลอดจน ภมปญญาและองคความรทนาไปสการเพมประสทธภาพและพฒนากระบวนการผลตและการแปรรป ทสามารถนาไปประยกตใชไดจรงในเชงพาณชย รวมถงการวจยพฒนาสนบสนนในดานตางๆ ทจะเปนประโยชนตอการวางแผนปองกนและรบมอกบผลกระทบทอาจจะเกดขน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

9.3.10 แผนงานการสรางและพฒนาผประกอบการยคใหมทขบเคลอนดวยความคดสรางสรรค เทคโนโลยและนวตกรรม

สาระสาคญ พฒนาและสงเสรมผประกอบการทงกลมธรกจทมศกยภาพเดม กลมธรกจเทคโนโลย และกลมผประกอบการชมชนใหขบเคลอนดวยเทคโนโลยและนวตกรรม โดยสงเสรมผประกอบการใหมองคความรทจาเปนในการสรางมาตรฐานคณภาพการบรหารจดการท เปนระบบ มความสามารถใน เชงเทคโนโลยการตลาดและการบรหารธรกจ ตลอดจนนาเทคโนโลยมาใชในการตอยอดธรกจและคดคนสนคาและบรการจากนวตกรรมใหมๆ และสงเสรม การคาขายสนคาและบรการผานเทคโนโลยดจทล เพอสรางมลคาเพมและโอกาสทางการตลาดของธรกจ รวมถงสามารถเขาถงตลาดทง ในและตางประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพาณชย และกระทรวงมหาดไทย

9.3.11 แผนงานการพฒนาศกยภาพของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหม (Smart Farmer)

สาระสาคญ เพมขดความสามารถของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหมทมทกษะในการประกอบการ สามารถเขาถงและใชขอมลขาวสารและความร ทงทางดานเทคโนโลย การจดการ และการตลาด มทกษะความร ความสามารถในดานบญชการผลต การควบคมตนทน การเพมประสทธภาพการผลต และจดการคณภาพผลผลตของตน และสามารถเขาถงชองทางการตลาดทหลากหลายได โดยมกลมเปาหมายทงทายาทเกษตรกร เกษตรกรในปจจบน และคนกลมใหม ทจะเขาสภาคเกษตรในอนาคต รวมถงการสงเสรมใหเกษตรกรสามารถพฒนา การจดการคณภาพใหไดตามมาตรฐานสนคาเกษตร (GAP) มาตรฐานการผลตและแปรรป (GMP) และมาตรฐานอนในระดบสากล

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย และธนาคาร เพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

๓๖

ราง แผนพฒนาภาคใต

9.4 ยทธศาสตรท 4 พฒนาโครงสรางพนฐานสนบสนนการทองเทยว การพฒนา เขตอตสาหกรรม และการเชอมโยงการคาโลก

9.4.1 แผนงานการพฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมองในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล และเมองหลกในภมภาค

สาระสาคญ พฒนาระบบขนสงสาธารณะทเหมาะสมกบระดบการพฒนาของเมองในเขตเมองหลกในภาคใต ไดแก สงขลา พงงา ภเกต และหาดใหญ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม และกระทรวงมหาดไทย

9.4.2 แผนงานการพฒนาและปรบปรงโครงขายทางหลวง ทางหลวงพเศษระหวางเมอง และทางพเศษ

สาระสาคญ พฒนาและปรบปรงโครงขายถนนบรเวณดานการคาและประตการคาหลกตามแนวระเบยงเศรษฐกจ และบารงรกษาโครงขายถนนทมอยในปจจบนใหทาหนาทเปนระบบเสรม (Feeder Road) ปองกนและแกไขปญหา จดเสยง จดอนตรายเพอเพมความปลอดภยและลดอตราการเกดอบตเหต ทางถนน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

9.4.3 แผนงานจดระเบยบและพฒนาเมองศนยกลางทางเศรษฐกจ

สาระสาคญ จดทาแผนแมบทพนทศนยกลางความเจรญตามความเหมาะสมของพนทของแตละเมอง และจดทาแผนการใชประโยชนทดนของศนยเศรษฐกจ

แหลงทอยอาศยและพนทเฉพาะในเมอง พฒนาระบบขนสงมวลชนขนาดใหญเพอใหเปนระบบการสญจรหลกของคนในเมอง พฒนาโครงสรางพนฐานดานโทรคมนาคม สอสาร และดจทลททนสมยเพอสรางบรรยากาศใหพรอมตอ การลงทนดานนวตกรรมและดจทล และนาเทคโนโลยมายกระดบคณภาพชวตของประชาชนในเมอง และเพมพนทสาธารณะตอประชากร โดยเนนความสอดคลองกบอตลกษณ ความหลากหลาย และศกยภาพของเมอง บนพนฐานของ การมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม โดยชวงปท 1-5 พฒนาเมองสงขลา และภเกต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการคลง

กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสานกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๓๗

ราง แผนพฒนาภาคใต

9.4.4 โครงการพฒนาเมองอจฉรยะในพนทศนยกลางทางเศรษฐกจ

สาระสาคญ ฟนฟเมองเดมโดยพฒนาใหเปนเมองนาอยอจฉรยะทมโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสง การสอสารและพลงงานทใชเทคโนโลยททนสมยและระบบดจทลในการยกระดบความนาอยทงในมตเศรษฐกจ สงคม (อาท สขภาพ การศกษาและความปลอดภย) ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม ประเพณและอตลกษณทองถน และพฒนาเมองใหมใหเปนเมองททนสมยระดบโลก มศนยเศรษฐกจ ทอยอาศย แหลงงาน พนทพกผอน และพนทพฒนาเฉพาะ โดยพฒนาระบบโครงสรางพนฐานเมองใหมความพรอมรองรบการพฒนา

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม และกระทรวงพลงงาน

9.4.5 แผนงานพฒนาเมองขนาดกลางใหเปนเมองนาอยสาหรบคนทกกลม

สาระสาคญ จดทาแผนแมบทการพฒนาพนทและแผนการใชประโยชนทดนใหรองรบการพฒนาเมองขนาดกลางใหเปนเมองนาอยสาหรบคนทกกลมในสงคม

เชน ศนยเศรษฐกจ แหลงทอยอาศย พนทพเศษเพอพฒนาและอนรกษในเขตเมอง

อาท เขตอตสาหกรรมเชงนเวศ พนทพเศษเพอการอนรกษแหลงโบราณคด มรดกทางสถาปตยกรรมและศลปวฒนธรรม อตลกษณและวถชวตพนถน อยางยงยน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนตน เกดการสรางงาน ทเหมาะสมกบบรบทของพนท บนพนฐานของการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม รองรบการพฒนาพนทเมองสราษฎรธานในชวงปท 11 – 15 และรองรบการพฒนาพนทเมองกระบ ในชวงป 16 – 20

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการคลง

กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสานกงานสภาพฒนา การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

9.4.6 แผนงานฟนฟเมองประวตศาสตร และแหลงศลปกรรม

สาระสาคญ จดทาแผนการพฒนาเมองในรปแบบการทองเทยวเชงวฒนธรรมตามศกยภาพและอตลกษณของเมองในพนทเมองประวตศาสตร ซงคานงถง การพฒนาเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและคณภาพชวตของคนในเมอง โดยเนนกระบวนการมสวนรวมของประชาชน ตลอดจนพฒนาและฟนฟเมองประวตศาสตรและแหลงศลปกรรม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสานกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๓๘

ราง แผนพฒนาภาคใต

9.4.7 แผนงานการพฒนาภมภาคและจงหวด 4.0

สาระสาคญ พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนและระเบยงเขตเศรษฐกจ การศกษาเพอพฒนากลไก รปแบบและเชอมโยงการทางานของภาครฐและประชาสงคม เพอขบเคลอนราชการบรหารสวนกลาง สวนภมภาค และ สวนทองถนอยางมประสทธภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลง สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) และการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

9.4.8 แผนงานพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน

สาระสาคญ เพอกระจายความเจรญสภมภาค เพมรายไดและคณภาพชวต ของประชาชนในพนท รวมทงแกปญหาความมนคงบรเวณชายแดน โดยมพนทเปาหมายในภาคใต คอ จงหวดสงขลา

หนวยงานดาเนนการหลก กระทรวงการคลง กระทรวงคมนาคม กระทรวง มหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

และสานกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

9.4.9 แผนงานพฒนาเมองในพนทพเศษ

สาระสาคญ จดทาแผนแมบทพนทและแผนการใชประโยชนทดนตาม คว าม เ หมาะส มของก า ร ใ ช พ นท ข อ ง แต ล ะ เ ม อ ง ใ ห ส อดค ล อ ง ก บ แผนการขบเคลอนพนทพเศษและหลกการทาผงภมนเวศ รวมทงมการวางแผน การรบมอกบภยพบตและการเปลยนแปลงแบบฉบพลน โดยสงเสรมใหเปนเมองทสามารถปรบตวได โดยชวงปท ๑ – ๕ พฒนาเมองระนองและเมองชมพรในพนทระเบยงเศรษฐกจภาคใต และรองรบการพฒนาเมองนครศรธรรมราช ชวงปท ๑๖ – ๒๐ ในพนทระเบยงเศรษฐกจภาคใต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการคลง

กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและ ความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสานกงานสภาพฒนา การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

9.4.10 แผนพฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและสงอานวยความสะดวกตามเสนทางยทธศาสตรทสาคญ

สาระสาคญ พฒนาโครงสรางพนฐานและสงอานวยความสะดวกตามเสนทางยทธศาสตรทสาคญ อาท สถานขนสงชายแดนสะเดา จงหวดสงขลา ใหสามารถ

๓๙

ราง แผนพฒนาภาคใต

เชอมโยงประตการคาหลกของประเทศ สนบสนนการขนสงตอเนอง หลายรปแบบดวยการนาระบบเทคโนโลยและนวตกรรมททนสมยมาใชใน การบรหารจดการ เพอลดตนทนโลจสตกสและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคขนสง รวมทงสรางมลคาเพมจากการเปนศนยกลางทางภมศาสตรและเชอมตอกบเครอขายโลจสตกสในระดบภมภาค

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

9.5 ยทธศาสตรท 5 อนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางเปนระบบ เพอเปนฐานการพฒนาทยงยน

9.5.1 แผนงานการบรหารจดการนา

สาระสาคญ พฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม เพอการผลตนาอปโภค/บรโภค ลดความเสยหาย ความรนแรงของภยพบต (นาทวม/นาแลง และนาเสย) และจดทา Big Data ดานนา เพอการบรหารจดการนาอจฉรยะ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต และสานกงานทรพยากรนาแหงชาต

9.5.2 แผนงานจดระบบการจดการนาในภาวะวกฤตการจดระบบการจดการพบตภยจากนาในภาวะวกฤตแบบบรณาการทงระบบ

สาระสาคญ จดทาแผนบรรเทาอทกภยแบบบรณาการ โดยมงเนนพนท ทมความเสยหายสง และพนทการแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนท อยางเปนระบบในพนทกลมลมนาภาคเหนอ โดยเปนแผนบรณการครอบคลม งานเตอนภยแจงเตอน บรหารนา พนทนานอง ชวยเหลอระหวางและหลงเหตการณ และการแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนทโดยเฉพาะพนทซงไมมศกยภาพการพฒนาชลประทาน เพอชวยแกปญหาภยแลงใหหมบาน นอกเขตชลประทานสามารถทาเกษตรยงชพได

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสานกงานทรพยากรนาแหงชาต

9.5.3 โครงการจดการปาไมและพนทสเขยวเพอการอนรกษอยางยงยน

สาระสาคญ สงเสรมการบรหารจดการปาไมเชงพนท ฟนฟระบบนเวศปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตทเสอมโทรม สงเสรมการใชประโยชนพนทปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตใหเหมาะสม รวมถงการบรหารจดการเชงพนท โดยการนานวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมมาประยกตใชในการหยดยง การทาลายปาและมการบรณาการรวมกนทกหนวยงาน เพอใหเกดการอนรกษอยางยงยน

๔๐

ราง แผนพฒนาภาคใต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9.5.4 โครงการอนรกษแนวปะการง ระบบนเวศทางทะเลและปาชายหาด ในพนททมความสาคญ

สาระสาคญ จดทาระบบตดตามตรวจสอบสถานภาพ การใชประโยชน และผลกระทบตอระบบนเวศแนวปะการงทวประเทศ จดทาเขตสงวนรกษา แนวปะการงในอทยานแหงชาตทางทะเล เรงจดทาเขตการใชสอยประโยชนในแนวปะการง ปาชายเลน และแหลงหญาทะเลในพนทสาคญ ไดแก พนท คลสเตอรอนดามน (ภเกต พงงา กระบ) ยกระดบการควบคมดแลรกษาระบบนเวศในพนทสาคญ สนบสนนการศกษาวจยดานมลคาของระบบนเวศ การใชประโยชน ผลกระทบ และแนวทางแกไข เรงอนรกษและฟนฟปาชายหาด ทวประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9.5.5 โครงการแกไขปญหาและฟนฟชายหาดทองเทยวทประสบปญหาการกดเซาะและสญเสยระบบนเวศชายฝงอยางเปนระบบอยางเหมาะสม

สาระสาคญ ปจจบนชายหาดหลายแหงทกาลงประสบกบปญหาการกดเซาะและทสาคญคอการสญระบบนเวศชายหาดนนๆ ซงจะมผลกระทบกบทงรายไดจากการทองเทยวและระบบนเวศบรการทชายหาดดงกลาวพงม โครงการน มแผนในการฟนฟชายหาดอยางเรงดวนดวยวธการทเหมาะสม คมคา และยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และกระทรวงมหาดไทย

9.5.6 โครงการคนระบบนเวศชายฝงใหกบชายฝงทะเลและเกาะของประเทศไทย

สาระสาคญ ปญหาการกดเซาะชายฝงทะเลรวมเกาะยงคงเปนปญหาทเกดขนอยางตอเนองและสรางความเสยหายใหกบผเกยวของในหลายระดบ โดยปญหาทเกดอาจมมากกวาแคการสญเสยเสนแนวชายฝง จงอาจกลาวไดวาปญหาทแทจรงคอการสญเสยระบบนเวศชายฝงในบรเวณทเกดปญหา โดยวธและ ความเรงดวนในการแกไขปญหาจะแตกตางกนไปขนกบบรเวณโดยมภาคสวนทเกยวของแตกตางกนไป โครงการนเนนทการลดพนทและใหไดกลบมาซงระบบนเวศชายฝงอยางเหมาะสม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9.5.7 โครงการเสรมสรางกลไกใหชายฝงทะเลไดรบการปองกนปญหาและมนโยบายการจดการชายฝงทเหมาะสม โครงการฝกอบรมผนาชมชนชายฝงเกยวกบความรในการจดการชายฝงทะเลและเกาะทเหมาะสม

สาระสาคญ กลไกสาคญหนงในการปองกนและแกไขปญหาการกดเซาะชายฝงและนาคนมาซ งระบบนเวศชายฝ งทมระบบอยางเหมาะสม ซ งจะเปน

๔๑

ราง แผนพฒนาภาคใต

การดาเนนการเชงรก ไดแก การมความรความเขาใจในการจดการปญหาไดอยางถกตองและเหมาะสม ซงผนาชมชนชายฝงและเกาะทเกยวของจะมบทบาทอยางมากและเปนทมาของโครงการน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9.5.8 โครงการจดการชายฝงทะเลและเกาะแบบบรณาการ

สาระสาคญ มงสงเสรมใหมการศกษาและพฒนาระบบการจดการชายฝงและเกาะของประเทศไทยทงหมดแบบบรณาการโดยมงเนนใหไดระบบนเวศชายฝงทสญเสยไปกลบคนมาอยางเหมาะสมและยงยนในแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9.5.9 โครงการการแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง

สาระสาคญ ศกษารวบรวมขอมลและทากระบวนการมสวนรวมใหครอบคลมทกประการทงในเรองผลกระทบตอหวงโซอาหารและระบบนเวศ รวมทง จดทาระบบทสามารถดแลควบคมใหเกดผลสมฤทธ รวมทงนาระบบเชคลสตรายการขอมลดานสงแวดลอม (Environmental Checklist) มาใชเพอควบคมกจกรรมทอาจสงผลกระทบตอทะเล แตไมเขาขายกจกรรมขนาดใหญทตองผานการทารายงานวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9.5.10 โครงการการพฒนาแหลงนาเพอการเกษตรและการสรางระบบสงนาทครอบคลมและทวถงพนทชลประทานและนอกเขตชลประทาน

สาระสาคญ จดทาแผนการพฒนาแหลงนา และพนทรบนาเพอการเกษตร พฒนาแหลงนา ตลอดจนสงเสรมการบรหารจดการนาในพนทแบบมสวนรวมของชมชน เพอยกระดบประสทธภาพการใชนา และผลตภาพของนาเพอการเกษตร

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสานกงานทรพยากรนาแหงชาต

9.6 ยทธศาสตรท 6 พฒนาพนทระเบยงเศรษฐกจภาคใตอยางยงยน

9.6.1 แผนงานพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาคใตอยางยงยน

สาระสาคญ เพอพฒนาพนทเศรษฐกจใหม และทางออกทางทะเลของภาคใตตอนบน โดยใชประโยชนจากทรพยากรในพนทผสานกบเทคโนโลยและนวตกรรม และความไดเปรยบทางกายภาพและทตงของพนท รวมทงอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยมโครงการสาคญ ไดแก 1) โครงการทดาเนนงานภายในป 2562 อาท โครงการพฒนาแหลงทองเทยว

๔๒

ราง แผนพฒนาภาคใต

เกาะพยาม โครงการปาชายเลนระนองสมรดกโลก โครงการปรบปรงทาอากาศยานระนอง/ชมพร โครงการสนบสนนการแปรรปและผลตภณฑสมนไพร ครบวงจร โครงการยกระดบโครงสรางพนฐานโทรคมนาคมเพอขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ โครงการขยายทางหลวงระนอง-พงงา โครงการจดตงโรงงานตนแบบผลตนวตกรรมยางพารา โครงการผลตผลตภณฑเพอสขภาพและความงามจาก Biochemical Compound จากปาลมนามน โครงการระบบจดการโลจสตกสอจฉรยะ และโครงการศกษาการพฒนาเมองใหเปนเมองนาอยสาหรบคนทกกลมในสงคม และ ๒) โครงการทเรมดาเนนการในชวงป 2563 – 2565 อาท โครงการกอสรางรถไฟทางคสายใหมชวงชมพร -ระนอง และ ชวงสราษฎรธาน – พงงา (ทานน) โครงการพฒนาถนนเลยบชายฝงทะเล อาวไทย ถนนเชอมโยงอาวไทย-อนดามน โครงการพฒนาทาเทยบเรอสาราญและทาเรอแวะพก โครงการสนบสนนงานวจยและจดตงศนยความเปนเลศดานยางพาราและปาลมนามน โครงการพฒนาตนแบบพนทเกษตรกรรมอจฉรยะ โครงการยกระดบการทองเทยวชมชน โครงการปรบปรงภมทศนเมองเกานครศรธรรมราช โครงการกอสรางโรงพยาบาลระดบทตยภมและศนยบรการสาธารณสขระดบปฐมภม ระยะยาว (พ.ศ. 2566 และปถดไป) อาท โครงการขยายทางหลวงชมพร-ระนอง และระนอง-พงงา เปน 4 ชองจราจร ปรบปรงขยายระบบประปาสาขาชมพร โครงการสถาบนวจยและพฒนาสตวนาเศรษฐกจแหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนตน

หนวยงานดาเนนการหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงศกษาธการ กระทรวงการทองเทยวและกฬา สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย และการทาเรอแหงประเทศไทย

แผนพฒนาภาคใตชายแดน

ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 256๕)

ฉบบทบทวน

ะกรรมการบรณาการ

นโยบายพฒนา

ภาค (ก.บ.ภ.)

ราง เอกสารประกอบวาระ ๓.๑

สารบญ

หนา ๑. สภาพทวไป ๑

๑.๑ ทตง ๑

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ ๑

๑.๓ ภมอากาศ ๑

๑.๔ การใชประโยชนทดน ๑

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต ๑

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒ ๒.๑ โครงขายถนน ๒

๒.๒ รถไฟ ๓

๒.๓ สนามบน ๓

๒.๔ ทาเรอ ๓

๒.๕ สะพาน ๓

๒.๖ ดานชายแดน ๓

๒.๗ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานทส าคญ ๓

๒.๘ บรการสาธารณปโภค ๓

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๔ ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ ๔

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา ๕

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน ๘

๔. ประชากรและสงคม ๙ ๔.๑ ประชากร ๙

๔.๒ แรงงาน 9

๔.๓ การศกษา ๑๐

๔.๔ สาธารณสข ๑๐ ๔.๕ ความยากจนและการวางงาน ๑๑ ๔.๖ ความปลอดภยในชวตและทรพยสน ๑๑

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

หนา

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๑๑ ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๒

๕.๒ สถานการณปญหาภยพบต ๑๓

๖. สภาวะแวดลอม ๑๔ ๖.๑ จดแขง ๑๔

๖.๒ จดออน ๑๔

๖.๓ โอกาส ๑๕

๖.๔ ภยคกคาม ๑๕

๗. ปญหาและประเดนทาทาย ๑๖

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา ๑๗ ๘.๑ เปาหมายเชงยทธศาสตร ๑๗

๘.๒ วตถประสงค ๑๗

๘.๓ เปาหมายและตวชวด ๑๘

๘.๔ ยทธศาสตรการพฒนา ๑๘

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคใตชายแดนทสอดคลองกบแผนแมบท ๒๕ ภายใตยทธศาสตรชาต

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๕)

๑. สภาพทวไป 1.1 ทตง ภาคใตชายแดน ประกอบดวย 3 จงหวด

ไดแก จงหวดปตตาน ยะลา และนราธวาส ตงอย ใตสด ของประเทศและตดกบประเทศมาเลเซย มอาณาเขตตดตอดานใตและดานตะวนตกกบประเทศมาเลเซย รวมระยะทางพรมแดนไทย–มาเลเซย ๒๕๘ กโลเมตร โดยมเทอกเขา สนกาลาคร เปนแนวกน ดานเหนอและดานตะวนออก ตดทะเลอาวไทย ระยะทาง 172.31 กโลเมตร

1.2 พนทและลกษณะภมประเทศ ภาคใตชายแดนมพนทรวม 6.84 ลานไร ลกษณะภมประเทศทางตอนกลางและตอนใตของภาคมเทอกเขาสนกาลาคร (ยะลาและนราธวาส) วางตวในแนวตะวนออก–ตะวนตก และเปนพรมแดนกนระหวางไทยและมาเลเซย ดานตะวนออกเปนทราบลมแมน าจดชายทะเลฝงอาวไทยในจงหวดปตตานและจงหวดนราธวาส

1.3 ภมอากาศ ภาคใตชายแดนตงอยใกลเสนศนยสตร มลกษณะอากาศรอนชนแบบมรสม อณหภมเฉลย 28 องศาเซลเซยส ไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ในชวงกลางเดอนพฤษภาคม - กลางเดอนตลาคม ท าใหมฝนตกมากบร เวณฝ งตะวนตกของภาค และไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอพดปกคลมในชวงกลางเดอนตลาคม – กลางเดอนกมภาพนธ ท าใหมฝนตกมากบรเวณ ฝงตะวนออกของภาค โดยมจ านวนวนฝนตกเฉลย 148.7 วนตอป และปรมาณน าฝนเฉลย 1,781.7 มลลเมตรตอป

1.4 การใชประโยชนทดน จากเนอท 6.84 ลานไร ในป ๒๕๕๘ มการใชประโยชนทดนจ าแนกเปนพนทปาไม 1.73 ลานไร หรอรอยละ 25.3 พนทปาชายเลน 0.22 แสนไร หรอรอยละ 0.33 พนทการเกษตร 3.5 ลานไร (ยางพารา ปาลมน ามน ไมผล และทนา) หรอรอยละ 50.5 และพนทใชประโยชนอนๆ 1.66 ลานไร หรอรอยละ 24.27 ของพนทภาค

1.5 ทรพยากรธรรมชาต

1.5.1 ดน สภาพดนสวนใหญเปนทลาดเชงซอน และปญหาสภาพดนทส าคญ ไดแก ดนทราย ดนเปรยวจด และดนเคม กระจายอยในบรเวณทราบลมชายฝงทะเลและปาพรในจงหวดปตตานและจงหวดนราธวาส นอกจากนยงมปญหาดนตน และทลาดชนสวนใหญในพนทจงหวดยะลา ซงปญหาของทรพยากรดนสงผลตอการใชประโยชนทดนเพอการเกษตร

1.5.2 แหลงนา มลมน าขนาดใหญ ประกอบดวย ลมนาปตตาน มพนท ๔,๙๗๓ ตารางกโลเมตร ครอบคลมพนทจงหวดยะลา และจงหวดปตตาน เปนแหลงตนน าของแมน าปตตาน ลมนาบางนรา มพนท ๑,๔๙๘ ตารางกโลเมตร ครอบคลมพนทอ าเภอเมอง อ าเภอยงอ อ าเภอระแงะ อ าเภอตากใบ จนถงพรโตะแดง

๒

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

และจดอาวไทยทอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ทมตนน าจากปาฮาลา -บาลาและเทอกเขาบโด ไดรบ การพฒนาเปนพนทโครงการชลประทานตามแนวพระราชด าร เพอใหมน าใชทางการเกษตร ปองกนน าเคมรกล าพนท และปองกนน าเปรยวจากพรโตะแดง รวมทงแกไขปญหาอทกภยใหกบประชาชนในพนท ลมนาสายบร มพนท ๔,๖๐๐ ตารางกโลเมตร ครอบคลมพนทจงหวดนราธวาส จงหวดปตตาน และจงหวดยะลา มแมน าสายบรเปนแมน าสายหลกทมตนน าจากเทอกเขาสนกาลาครไหลลงทางทศใตสทะเลอาวไทย ปจจบนแมน า สายบรมความส าคญตอการประกอบอาชพประมงของผทอยอาศยในบรเวณใกลๆ ล าน า เชน การเลยงปลากะพงและปลาทบทมในกระชง ทงนโดยปกตทง 3 ลมน า จะมปรมาณน าเพยงพอตลอดทงป และมพนทราบลมบรเวณลมน าทเสยงตอการเกดน าทวมซ าซาก

1.5.3 ปาไม ป 2560 มพนทปาไม 1.73 ลานไร คดเปนรอยละ ๒๕ ของพนททงหมด สวนใหญมลกษณะเปนปาดบชนขนปกคลมบรเวณเทอกเขา เชน ปาดบชนในเขตรกษาพนธสตวปาฮาลา-บาลา จงหวดยะลาและจงหวดนราธวาส พนทปาไมมแนวโนมลดลงสวนหนงมาจากการบกรกพนทเพอท าการเกษตร โดยเฉพาะการท าสวนยางพาราและปาลมน ามน และมพนทปาชายเลน ซงเปนแหลงอาหารและอนบาลสตวน าทส าคญ โดยมพนทปาชายเลน 0.17 แสนไร ซงมเฉพาะในพนทจงหวดปตตานและนราธวาส นอกจากนยงมพนทปาพรทยงมสภาพสมบรณแหลงเดยวในประเทศไทย คอ ปาพรโตะแดง จงหวดนราธวาส

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค 2.1 โครงขายถนน เชอมโยงกบโครงขายหลกทงภายในภาคและระหวางภาค รวมทงเชอมโยงกบ

ประเทศมาเลเซย และยงสามารถเชอมโยงตอเนองไปยงประเทศสงคโปร

2.1.1 ทางหลวงหมายเลข ๔๓ เชอมตอจากอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา และไปยงจงหวดปตตาน เปนถนน ๔ ชองจราจร รวมระยะทางประมาณ 95 กโลเมตร

2.1.2 ทางหลวงหมายเลข ๔๒ (ถนนเพชรเกษมสายปตตาน – นราธวาส) เปนถนน ๔ ชองจราจรเชอมตออ าเภอสะเดา จงหวดสงขลา – จงหวดปตตาน – จงหวดนราธวาส โดยชวงอ าเภอสะเดา - ปตตาน เปนถนน ๒ ชองจราจร และชวงปตตาน – นราธวาส เปน 4 ชองจราจร และมเสนทางหลกจากนราธวาส – อ าเภอสไหงโก-ลก ๒ เสนทาง คอ ทางหลวงหมายเลข ๔๒ ตอนสะกอม – ปาเสมส – ตากใบ – สไหงโก-ลก เปนถนน ๔ ชองจราจร และทางหลวงหมายเลข ๔๐๕๖ นราธวาส – สไหงปาด – สไหงโก-ลก เปนถนน ๒ ชองจราจร ซงสนสดเขตแดนประเทศไทยทดานชายแดนสไหงโก-ลก และเชอมตอไปยงรฐกลนตน ประเทศมาเลเซย

2.1.3 ทางหลวงหมายเลข ๔๐๙ (สายนาเกต – ทาปาบ) เชอมตอจากจงหวดปตตานไปยงอ าเภอเมองจงหวดยะลา และหมายเลข ๔๑๐ (สายปตตาน – อาเภอเบตง จงหวดยะลา) ซงเปนถนน ๒ ชองจราจรและลกษณะคดเคยวตามแนวเขา สนสดเขตแดนประเทศไทยทดานชายแดนเบตง และเชอมตอไปยงรฐเปรก ประเทศมาเลเซย

๓

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

2.2 รถไฟ โดยมเสนทางรถไฟเชอมโยงจากอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ไปยงอ าเภอโคกโพธและอ าเภอแมลาน จงหวดปตตาน และจงหวดยะลา รวมทงอ าเภอสไหงโก-ลก จงหวดนราธวาส สามารถ เชอมตอไปยงสถานปาเสมส เมองตมปต รฐกลนตน ประเทศมาเลเซย อยางไรกตามปจจบนไมมการเดนรถไฟระหวางประเทศจากอ าเภอสไหงโก-ลก ไปยงประเทศมาเลเซย

2.3 สนามบน มทาอากาศยานในประเทศ 3 แหง ในจงหวดปตตาน (ใชในราชการทหาร) 1 แหง จงหวดนราธวาส 1 แหง ซงหากเปนชวงประกอบพธฮจญ จะเปดใหบรการเทยวบนระหวางประเทศ จากนราธวาส–เมองเจดดาห ประเทศซาอดอารเบย และสนามบนเบตง จงหวดยะลา ซงก าหนดแลวเสรจและจะเปดใหบรการในป ๒๕๖๑

2.4 ทาเรอ มทาเทยบเรอใน 2 จงหวด ประกอบดวย จงหวดปตตาน มทาเทยบเรอประมงขององคการสะพานปลา ทาเทยบเรอชายฝงปตตานของกรมเจาทา (ทาเทยบเรอน าลก) และทจอดพกเรอของกรมธนารกษ ปจจบนมปญหาการตนเขนของรองน าท าใหเรอบรรทกสนคาขนาด 180 ตนกรอส ไมสามารถเขาเทยบทาไดอยางสะดวก สวนจงหวดนราธวาส มทาเทยบเรอประมงนราธวาส ปจจบนเปนทาเทยบเรอ เชงพาณชยส าหรบการขนสงสนคาภายในประเทศ โดยการขนสงไมแปรรปและยางพาราไปจ าหนาย ทวประเทศ และรบซอสนคาจ าพวกขาวสารและน าตาลมาเพอจ าหนายในจงหวดหรอสงตอไปยงประเทศ เพอนบาน ปญหาทส าคญคอรองน าตน (แมน าบางนรา) ท าใหไมสามารถรองรบเรอทมขนาดใหญกวา 500 ตนกรอสได

2.5 สะพาน มสะพานเชอมตอกบประเทศมาเลเซยในจงหวดนราธวาส 2 แหง คอ สะพานขามแมนาโก-ลก เชอมตอสไหงโก-ลกกบเมองรนเตาปนยง รฐกลนตน ประเทศมาเลเซย ซงเปนเสนทางคมนาคมขนสงสนคาและการเดนทางของประชาชน ปจจบนมปญหาความแออด ท าใหการเดนทางและการขนสงชวงบรเวณสะพานใชเวลาคอนขางมาก และสะพานบเกะตา (สะพานขามแมน าโก-ลก แหงท 2) เชอมระหวางบานบเกะตา อ าเภอแวง กบบานบกตบหงา รฐกลนตน ประเทศมาเลเซย เปนสะพานคอนกรต 2 ชองจราจร ยาว 120 เมตร

2.6 ดานชายแดน มดานชายแดนถาวรไทย–มาเลเซย 4 แหง ในจงหวดยะลา (ดานเบตง) และจงหวดนราธวาส (ดานตากใบ ดานสไหงโก -ลก และดานบเกะตา) เปนเสนทางการคาและการเดนทาง ผานแดนระหวางจงหวดนราธวาสกบรฐกลนตน และอ าเภอเบตง จงหวดยะลากบรฐเปรก ประเทศมาเลเซย

2.7 แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานทสาคญ ไดแก โครงการกอสรางสะพานขามแมน าสไหงโก-ลก (แหงท 2) และโครงการกอสรางสะพานขามแมน าส ไหงโก -ลก (ตากใบ) ซ งเปนโครงการภายใต กรอบความรวมมอไทย – มาเลเซย ซงขณะนรฐบาลไทยไดสงรายละเอยดแบบแปลนการกอสรางใหกบรฐบาลมาเลเซยซงเปนผรบผดชอบในการกอสรางแลว โครงการพฒนาและปรบปรงสถานรถไฟสไหงโก-ลก โครงการพฒนาสนามบนนราธวาส โครงการทางเลยงเมองยะลา (ดานตะวนออกและตะวนตก) และโครงการปรบปรงทาเทยบเรอปตตาน

2.8 บรการสาธารณปโภค

2.8.1 ไฟฟา ภาคใตชายแดนมก าลงการผลตไฟฟา 116.4 เมกกะวตต โดยผลตจากพลงงานน า (เขอนบางลาง และบานสนต จงหวดยะลา) ไดมากทสดรอยละ 73.3 ของก าลงการผลตทงหมด และพลงงานหมนเวยนจากเศษไมยางและทะลายปาลมน ามน (โรงไฟฟากลฟยะลากรน) รอยละ 17.4 สวนทเหลอเปน

๔

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

พลงงานหมนเวยนจากผผลตไฟฟาเอกชนรายเลกและเลกมากในภาคใต (SPP และ VSPP) กระจายอยใน 2 จงหวดภาคใตชายแดน (ยะลา และปตตาน) ก าลงการผลตรวม 10.2 เมกกะวตต คดเปนรอยละ 9.3 ตามล าดบ นอกจากน มระบบไฟฟาส ารองฉกเฉนจากเครองก าเนดไฟฟาดเซลคายกองพลทหารราบท ๑๕ จงหวดปตตาน และคายจฬาภรณ จงหวดนราธวาส ก าลงการผลตรวม ๑.๖ เมกกะวตต อยางไรกตาม ภาคใตชายแดนยงมปญหาไฟตกไฟดบบอยครง โดยเฉพาะในพนทหางไกล เชน อ าเภอเบตง จงหวดยะลา เปนตน

2.8.2 การประปา การใหบรการประปาในเขตเมองสวนใหญใหบรการโดยการประปาสวนภมภาคและเทศบาล ส าหรบนอกเขตเมองเปนระบบประปาขนาดเลก ซงด าเนนการโดยทองถน

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได 3.1 ภาพรวมเศรษฐกจ

3.1.1 มลคาผลตภณฑภาค ณ ราคาประจาป 2559 เทากบ 140,358 ลานบาท คดเปนรอยละ 0.9 ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ โดยลดลงเมอเทยบกบป 255๕ ทมสดสวนรอยละ 1.1 ของประเทศ ทงนสาเหตสวนหนงมาจากเหตการณความไมสงบในพนททมเหตการณเกดขนอยางตอเนองสงผลตอความเชอมนของนกลงทน และประชาชนรวมทงราคายางพาราซงเปนพชเศรษฐกจหลกของพนททมแนวโนมลดลงอยางตอเนองตงแตป 2554 เปนตนมา

ตารางท ๑ ผลตภณฑมวลรวมและโครงสรางเศรษฐกจ

รายการ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ 2558 2559 มลคาผลตภณฑภาค มลคา (ลานบาท) 141,432 131,709 128,304 128,755 140,358 สดสวนตอประเทศ (รอยละ) 1.1 1.0 0.9 0.9 0.9 อตราขยายตวทแทจรง (รอยละ) -6.2 -4.1 0.8 1.2 3.8 มลคาผลตภณฑภาคตอหว มลคา (บาท/คน/ป) 8๑,802 75,814 73,452 73,387 79,651 อตราการขยายตว (รอยละ) -14.1 -7.3 -3.2 -0.1 8.5 โครงสรางการผลต (รอยละ) ภาคเกษตร 40.6 38.1 37.8 31.6 32.4 ภาคอตสาหกรรม 9.2 9.4 9.4 9.4 9.3 - เหมองแรฯ 0.๒ 0.2 0.3 0.3 0.3 - อตสาหกรรม 8.9 9.2 9.2 9.1 9.0

ภาคบรการ 50.2 52.3 52.7 58.9 58.3 - บรการภาครฐและการศกษา 23.4 23.9 22.3 27.6 26.3 - การคา 10.2 9.5 10.2 10.3 11.2 - บรการอนๆ 14.8 17.0 17.6 18.6 18.5

ทมา : ประมวลจากขอมลของส านกบญชประชาชาต ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๕

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

3.1.2 โครงสรางเศรษฐกจพงพาภาคเกษตร ป ๒๕๕9 มลคาผลตภณฑภาคเกษตรมสดสวนรอยละ ๓2.5 ของผลตภณฑภาค ซงภาคเกษตรเปนกจกรรมทางเศรษฐกจทมความส าคญของภาคเนองจากประชาชนสวนใหญประกอบอาชพดานการเกษตร แตมแนวโนมของสดสวนการผลตลดลง เนองจากราคาสนคาเกษตรหลกโดยเฉพาะยางพาราปรบตวลดลงอยางตอเนอง สวนภาคอตสาหกรรมปรบตวลดลงเลกนอย โดยมสดสวนการผลตทรอยละ 9.3 ในขณะทภาคบรการโดยเฉพาะสาขาบรการทางการศกษาและบรการภาครฐ มแนวโนมเพมขนจากการจดสรรงบประมาณของรฐเ พอพฒนาและยกระดบคณภาพชวต ของประชาชนและแกไขปญหาความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

3.1.3 เศรษฐกจภาคใตชายแดนขยายตวดขน โดยในป 2559 มการขยายตวรอยละ 3.8 ปรบตวดขนเมอเทยบกบรอยละ 1.2 ในป 2558 และหากพจารณาในชวง 5 ป (พ.ศ. 2555 – ๒๕๕9) เศรษฐกจภาคใตชายแดนมภาวะหดตวเฉลยรอยละ 0.9 ซงต ากวาระดบประเทศทเศรษฐกจมอตราการขยายตวรอยละ 3.3 และในชวง 5 ป เศรษฐกจขยายตวเฉลยรอยละ 3.4 โดยสาเหตสวนหนงจากราคายางพาราทมแนวโนมลดลงตงแตชวงป 2554 – 2558 สงผลกระทบตอรายไดเกษตรกร

3.1.4 รายไดเฉลยตอหวประชากรมแนวโนมลดลง โดยป ๒๕๕9 ผลตภณฑภาคตอหวประชากร (GRP Per capita) เฉลย 79,651 บาทตอคนตอป ซงต ากวาคาเฉลยของประเทศประมาณ ๒.7 เทา ลดลงจากป ๒๕๕5 ทมจ านวน 81,802 บาทตอคนตอป โดยจงหวดยะลามรายไดเฉลยตอหวสงทสดเทากบ 98,562 บาทตอคนตอป และจงหวดนราธวาสมคาต าสด 61,115 บาทตอคนตอป และต าทสดในภาคใต และเปนล าดบท 73 ของประเทศ

3.2 เศรษฐกจรายสาขา

3.2.1 ภาคเกษตร

ภาคการเกษตรมบทบาทสาคญตอเศรษฐกจของภาค และการผลตยงเปนแบบเดมทมการแปรรปเพอสรางมลคาเพมนอย ป ๒๕๕9 ผลตภณฑภาคเกษตรมมลคา 45,567 ลานบาท คดเปนรอยละ 32.5 ของมลคาผลตภณฑมวลรวมภาค โดยกจกรรมการเกษตรทมบทบาทส าคญทางเศรษฐกจของภาคใตชายแดน ประกอบดวย ยางพารา ปาลมน ามน ประมงทะเลและชายฝง ปศสตว และไมผล อตรา การขยายตวของผลตภณฑภาคเกษตรเฉลยในชวง 5 ป (พ.ศ. 2555-2559) หดตวรอยละ 0.9 เนองจากสถานการณราคายางพาราและความตองการยางพาราของตลาดโลกมแนวโนมลดลงจากภาวะเศรษฐกจทชะลอตว รวมทงมการแปรรปเพอเพมมลคานอย และขาดแคลนแรงงานภาคเกษตร

๑) การผลตภาคเกษตรของภาคใตชายแดนยงเปนแบบเดมท มการแปรรป เพอสรางมลคาเพมนอย โดยพชเศรษฐกจทส าคญของภาคใตชายแดน ประกอบดวย

(๑) ยางพารามแนวโนมผลผลตลดลง ภาคใตชายแดนมพนทปลกยางพารา 2.63 ลานไร คดเปนรอยละ 11.7 ของพนทปลกยางพาราทงประเทศ ปรมาณผลผลตและผลผลตเฉลยตอไรมแนวโนมลดลง โดยป ๒๕60 มผลผลต 0.54 ลานตน และผลผลตเฉลยตอไร 242 กโลกรม จงหวดยะลา มพนทปลกยางพารามากทสด 1.25 ลานไร รองลงมา คอ จงหวดนราธวาส 1.01 ลานไร และการท าสวนยางพารายงมปญหาประสทธภาพการผลต เนองจากการมการปลกในพนททไมเหมาะสม เชน พนทนา การใชสายพนธดงเดม และเทคโนโลยการผลต (การกรดยาง) ทไมเหมาะสม และบางสวนขาดการบ ารงรกษาสวนยาง

๖

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

(๒) ปาลมนามนมประสทธภาพการผลตในระดบตา ในป 2560 ภาคใตชายแดนมพนทปลกปาลมน ามน 0.10 ลานไร หรอรอยละ 1.8 ของพนทปลกปาลมน ามนทงประเทศ โดยจงหวดนราธวาสมพนทปลกมากทสด 0.06 ลานไร รองลงมาคอ จงหวดปตตาน 0.02 ลานไร ผลผลตเฉลยตอไรอยในระดบต าท 2,231 กโลกรมตอไร ซงต ากวาระดบประเทศท 2,831 กโลกรมตอไร เนองจากมการขยายพนทปลกในทราบลมและพนทนารางซงมปญหาคณภาพดน รวมทงการใชสายพนธคณภาพต า เกษตรกรบางสวนยงขาดความรในวธการผลตและการดแลรกษาสวนปาลมทถกตองเหมาะสม

(๓) ประมง ภาคใตชายแดนเปนแหลงประมงทส าคญของภาคใต ป 2560 สามารถจบสตวนาได 80,979 ตน หรอรอยละ 32.3 ของปรมาณสตวน าของประเทศ เปนมลคา 8,595 ลานบาท โดยทาเทยบเรอประมงปตตานมปรมาณสตวน าขนทาสงสดของประเทศ อยางไรกตาม การท าประมงในพนทประสบปญหาปรมาณสตวน าลดลงจากความอดมสมบรณของทรพยากรทลดลง และปญหาการท าประมงนอกนานน าจากมาตรการทางกฎหมายของประเทศอนโดนเซย รวมทงผลจากการใชมาตรการการแกไขปญหาการประมงผดกฎหมาย (Illegal Unreported and Unregulated fishing หรอ IUU Fishing) สวนการเพาะเลยงสตวนาชายฝง ซงสวนใหญเปนการเลยงกงขาวแวนนาไมและกงกลาด า มพนทเพาะเลยงรวม 1,897 ไร มผลผลต 3,593 ตน พนทเพาะเลยงมากทสดในจงหวดปตตาน ทงน การเพาะเลยงยงประสบปญหาจากปญหาการระบาดของโรคตายดวน (Shrimp Early Mortality Syndrome : EMS) และความแปรปรวนของสภาพอากาศ สงผลกระทบตอปรมาณผลผลตกงในพนท

(๔) ปศสตว ภาคใตชายแดนมการเลยงปศสตว (แพะ และโค) เพอบรโภค ในครวเรอนและใชในพธกรรมทางศาสนา โดยภาครฐไดด าเนนโครงการสงเสรมการเลยงปศสตวในพนท มาอยางตอเนอง ป 2561 มการเลยงแพะ จ านวน 148,860 ตว เลยงมากทสดในจงหวดยะลา สวนโคเนอ มจ านวน 24,561 ตว ในป 2560 โดยเลยงมากทสดในจงหวดนราธวาส อยางไรกตาม ปรมาณปศสตวยง ไมเพยงพอตอการบรโภคในพนทเนองจากปญหาการขาดแคลนสายพนธด ปญหาโรคตดตอ อาท ปากเทาเปอย และการขาดความรในการจดการฟารม นอกจากน ยงมการเลยงไกเบตงในพนทจงหวดยะลา ซงเปน ไกพนเมองทเปนเอกลกษณและมชอเสยง แตยงมขอจ ากดในการขยายพนธและควบคมพนธคณภาพเพอเพมปรมาณผลผลตใหเพยงพอกบความตองการของตลาด

(๕) พนทใชประโยชนทางการเกษตร ในป 2559 ภาคใตชายแดนมพนท ใชประโยชนทางการเกษตร 3.45 ลานไร คดเปนรอยละ 2.31 ของประเทศ โดยจงหวดนราธวาส มพนท ใชประโยชนทางการเกษตรมากทสด 1.41 ลานไร ส าหรบขนาดฟารมทถอครองตอครวเรอน มเพยง 14.62 ไรตอครวเรอน ต ากวาระดบประเทศทมขนาดฟารม 21.86 ไรตอครวเรอน และจงหวดปตตาน มพนท ใชประโยชนทางการเกษตรนอยทสด 0.75 ลานไร และมขนาดฟารม 8.27 ไรตอครวเรอน

(๖) พนทชลประทานตอพนททางการเกษตร ในป 2559 ภาคใตชายแดนมพนทชลประทาน 0.71 ลานไร คดเปนสดสวนตอพนทการเกษตรรอยละ 20.60 โดยพนทชลประทาน สวนใหญอยในบรเวณลมน าปตตาน ซงเปนแหลงเพาะปลกขาวทส าคญของภาค จงหวดปตตานมพนทชลประทานมากทสด 0.44 ลานไร คดเปนรอยละ 58.1 ของพนทเกษตรของจงหวด และจงหวดยะลา มพนทชลประทานนอยทสดท 0.03 ลานไร

๗

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

3.2.2 ภาคอตสาหกรรม

๑) ภาคอตสาหกรรมของ 3 จงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญเปนอตสาหกรรม แปรรปเกษตรขนตนและอยในภาวะชะลอตว ในป ๒๕59 การผลตภาคอตสาหกรรมมมลคา 13,025.6 ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ 9.3 ของผลตภณฑมวลรวมภาค ขยายตวรอยละ 4.3 เมอเทยบกบป ๒๕๕๔ โดยอตสาหกรรมสวนใหญเปนอตสาหกรรมแปรรปอาหาร แปรรปยางพารา และอตสาหกรรมแปรรปไมยางพารา ซงกระจายตวอยทง ๓ จงหวด โดยจงหวดปตตานมสดสวนของอตสาหกรรมแปรรปอาหารมากทสดจงหวดยะลามสดสวนของอตสาหกรรมการผลตเคมภณฑและผลตภณฑเคมและอตสาหกรรมแปรรป ไมยางพาราสงทสด สาหรบอตราการขยายตวเฉลยของอตสาหกรรมอยในระดบตา โดยมอตราการขยายตวเฉลยในชวง ๕ ป (พ.ศ. ๒๕55 – ๒๕59) รอยละ 1 ต ากวาระดบประเทศทมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 2.5

๒) การลงทนในภาคอตสาหกรรมมจานวนไมมาก ป 2560 เงนลงทนภาคอตสาหกรรมในพนท 3 จงหวดภาคใตชายแดน มจ านวน 21,433 ลานบาท คดเปนรอยละ 0.3 ของประเทศ ขยายตว รอยละ 20.1 เมอเทยบกบปทผานมา อยางไรกตาม เมอพจารณาการเตบโตของเงนลงทนในชวงป 2555 – 2559 พบวามการขยายตวเฉลยรอยละ 8 ตอป อยางไรกตามจ านวนโรงงานและการจางงานหดตวเฉลย รอยละ 0.6 และ 0.5 โดยจงหวดทมเงนลงทนมากทสดคอ จงหวดยะลามลคา 9,920.3 ลานบาท สวนใหญเปนโรงงานผลตกระแสไฟฟา รองลงมาคอจงหวดปตตาน มลคา 7 ,963.9 ลานบาท สวนใหญเปนโรงงานอตสาหกรรมอนๆ เชน การผลตพลงงานไฟฟาจากกาซชวภาพและชวมวล หองเยน ขดตกหนาดน เปนตน และจงหวดนราธวาส มลคา 3,548.4 ลานบาท สวนใหญเปนโรงงานอตสาหกรรมวสดกอสราง

3.2.3 การคาชายแดน

1) ภาคใตชายแดนมมลคาการคาชายแดนคอนขางนอย โดยป ๒๕60 การคาชายแดนผานดานชายแดน 4 แหง ไดแก ด านชายแดนเบตง จงหวดยะลา และ ดานชายแดน สไหงโก-ลก ดานชายแดนตากใบ และดานชายแดนบเกะตา จงหวดนราธวาส มมลคารวม 8,533.31 ลานบาท คดเปนรอยละ 1.51 ของมลคาการคาชายแดนไทย–มาเลเซย และรอยละ 0.65 ของมลคาการคาชายแดนรวมทงประเทศ สวนใหญเปนมลคาการสงออก 5,202.88ลานบาท และมลคาน าเขา 3,330.43ลานบาท ในชวง 5 ปทผานมา (ป 2555 - 2560) มลคาการคาชายแดนในภาคใตมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 0.23 โดยทกดานชายแดนไดดลการคา ยกเวนดานชายแดนสไหงโก-ลก

2) การนาเขาและสงออกสวนใหญเปนสนคาเกษตรในพนท โดยสนคาน าเขา ทส าคญ ไดแก ไมแปรรป หนงโคหมก และมะพราวผล ซงเปนการน าเขามาจ าหนายทงภายในและนอกพนทภาค สวนสนคาสงออกทส าคญ ไดแก สนคาเกษตรในพนท อาท ไมผล ยางพารา นอกจากน ดานชายแดน ทง 3 แหง ในจงหวดนราธวาสเปนเสนทางในการเดนทางผานแดนของประชาชนและนกทองเทยวระหวางจงหวดนราธวาสกบรฐกลนตน ในขณะทดานเบตง อ าเภอเบตง จงหวดยะลา เปนเสนทางการคาชายแดนทส าคญของภาค โดยเปนเสนทางขนสงผลผลตทส าคญของภาค ไดแก ยางพารา และไมผล โดยเฉพาะทเรยน ไปยงทาเรอปนง รวมทงเปนเสนทางในการเดนทางผานแดนของนกทองเทยวชาวไทยและมาเลเซยทเดนทางเขามาทองเทยวในเมองเบตง

๘

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

3.2.4 การทองเทยว

1) ทรพยาการการทองเทยว ภาคใตชายแดนมทรพยากรการทองเทยวทหลากหลายทงแหลงทองเทยวธรรมชาตทส าคญ ไดแก อทยานแหงชาตเทอกเขาบโด–สไหงปาด อทยานแหงชาตปาฮาลา-บาลา ชายหาดนราทศน หาดอาวมะนาว จงหวดนราธวาส อทยานแหงชาตน าตกทรายขาว หาดแฆแฆ จงหวดปตตาน ปาบาลา-ฮาลา บอน ารอน จงหวดยะลา รวมทงแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร ประเพณและวฒนธรรม และการทองเทยวเมองชายแดนเบตงและสไหงโก-ลกทสามารถเชอมโยงกบประเทศมาเลเซย

2) รายไดจากการทองเทยวของภาคมสดสวนนอยเมอเทยบกบรายไดการทองเทยวของประเทศ โดยป ๒๕60 ภาคใตชายแดนมรายไดจากการทองเทยว 7,030.3 ลานบาท คดเปน รอยละ 0.๓ ของรายไดการทองเทยวประเทศ โดยจงหวดยะลามสดสวนรายไดสงสดในกลมรอยละ 44.7 และปตตานต าสดรอยละ ๑4.2 มนกทองเทยวจ านวน 1.6 ลานคน ขยายตวรอยละ 4.4 เมอเทยบกบปทผานมา นกทองเทยวสวนใหญเปนชาวมาเลเซยและสงคโปร ซงมปรมาณเพมขนอยางตอเนอง จงหวดนราธวาสมสดสวนนกทองเทยวสงทสด รอยละ 41.7 รองลงมาคอจงหวดยะลารอยละ ๔1.2 และจงหวดปตตานมสดสวนต าสดรอยละ 17.1

3) รายจายเฉลยตอคนตอวนของนกทองเทยวเพมขน แตระยะพานกเฉลยลดลง ในป ๒๕60 คาใชจายเฉลยตอคนตอวนของนกทองเทยวเฉลย มจ านวน 2,113 บาท เพมขนรอยละ 5.5 เมอเทยบกบปทผานมา โดยเปนการเพมขนของคาใชจายของนกทองเทยวชาวตางชาตเปนหลก โดยจงหวดยะลา มคาใชจายเฉลยตอคนตอวนมากทสด 2,430.1 บาท รองลงมาคอจงหวดนราธวาส 2,163.9 บาท และจงหวดปตตาน 1,743.3 บาท อยางไรก ตามระยะพ านกเฉลยลดลงตอเนอง โดยในป 2560 มระยะพ านกเฉลย 2.1 วน เรมลดลงจากป 2555 ทมระยะพ านกเฉลย 2.5 วน โดยจงหวดปตตานมระยะพ านกเฉลยมากทสด 2.2 วน รองลงมาคอจงหวดนราธวาส 2.1 วน และจงหวดยะลา 2 วน

3.3 เศรษฐกจระดบครวเรอน

3.3.1 รายไดเฉลยครวเรอนภาคใตชายแดนเพมขน แตยงตากวาระดบประเทศ ป ๒๕60 ภาคใตชายแดนมรายไดเฉลย 18,231 บาทตอเดอน เพมขนจากป ๒๕๕5 ทมรายไดเฉลย 12,895 บาทตอเดอน แตยงต ากวาระดบประเทศทมรายไดเฉลย 23,839 บาทตอเดอน ทงนรายไดเฉลยครวเรอนทเพมขนสวนหนงจากโครงการสนบสนนการสรางงานสรางอาชพใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตของหนวยงานภาครฐอยางตอเนองเพอกระตนเศรษฐกจในพนทและสถานการณความไมสงบทมแนวโนมลดลงท าใหประชาชนในพนทสามารถประกอบอาชพไดตามปกตมากขน

3.3.2 หนสนครวเรอนเฉลยภาคใตชายแดนเพมสงขน ป ๒๕60 ภาคใตชายแดนม หนสนครวเรอนเฉลย 75,437 บาท เพมขนป ๒๕๕5 ทมหนสนครวเรอน 57,619 บาท สาเหตบางสวนเกดจากนโยบายชวยเหลอสนบสนนแหลงเงนทนใหกบประชาชนและเกษตรกรรายยอยของรฐบาล และ จากสถานการณราคายางพาราทปรบตวลดลงตงแตป ๒๕๕๔ เปนตนมา ตนทนการผลตทางการเกษตรทสงขน ประกอบกบในชวงป 2557 สภาพอากาศแหงแลงท าใหผลผลตทางการเกษตรอยในระดบต า สงผลตอเนองกบรายไดเกษตรกรทลดลงดวยเชนกน

๙

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๔. ประชากรและสงคม 4.1 ประชากร

4.1.1 ภาคใตชายแดนมอตราการเพมของประชากรในระดบสง ป 2560 ภาคใตชายแดน มประชากร 2.03 ลานคน หรอรอยละ 3.07 ของประเทศ เพมขนจากป 2555 ทมจ านวน 1.93 ลานคน และมอตราการเพมขนของประชากร ในชวงป ๒๕๕5 – ๒๕60 โดยเฉลยรอยละ 1.05 สงกวาระดบประเทศ ทมอตราการเพมเฉลยรอยละ 0.53 โดยจงหวดนราธวาสมประชากรมากสด 0.80 ลานคน รองลงมา คอ จงหวดปตตาน มประชากร 0.71 ลานคน และจงหวดยะลามประชากรนอยสด 0.53 ลานคน คดเปนรอยละ 39.16 34.91 และ 25.93 ของประชากรภาค ตามล าดบ ประชากรสวนใหญรอยละ 80 นบถอศาสนาอสลาม

4.1.2 ประชากรวยเดกและวยแรงงานมสดสวนคอนขางสง ป 2560 ภาคใตชายแดน มโครงสรางประชากรในวยเดกและวยแรงงานในสดสวนทสง โดยมสดสวนวยเดกรอยละ 26.11 และ วยแรงงาน รอยละ 62.56 ของประชากรทงหมด ในขณะทประชากรวยสงอายมสดสวนรอยละ 11.33 จากสดสวนโครงสรางประชากรดงกลาวจะเหนวาพนท ๓ จงหวดชายแดนภาคใต มประชากรวยเดกทมแนวโนมเขาสวยแรงงานเพมขน ท าใหเปนโอกาสในการพฒนาความรและทกษะฝมอเพอเขาสตลาดแรงงาน โดยจงหวดปตตานมสดสวนประชากรวยเดกสงทสดรอยละ ๒๖.47 รองลงมา คอ จงหวดยะลา และจงหวดนราธวาส ทรอยละ ๒๖.21 และ 25.71 ตามล าดบ

4.1.3 ประชากรเมองโดยรวมเพมขนเลกนอย ป 2560 ประชากรเมองในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตมจ านวน 0.44 ลานคน หรอรอยละ ๒1.67 ของประชากรทงภาค เพมขนเลกนอยเมอเทยบกบ ป 2555 ทมจ านวน ๐.๔3 ลานคน โดยจงหวดปตตานมอตราการเพมของประชากรเมองมากทสด คดเปนรอยละ 0.84 และจงหวดนราธวาสมการเพมของประชากรเมองต าทสด คดเปนรอยละ 0.28

ตารางท ๒ ประชากรภาคใตชายแดน

รายการ ป

๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕9 2560 จ านวนประชากร (ลานคน) 1.93 1.95 1.97 2.00 2.01 2.03 โครงสรางประชากร (%)

กลม ๐-๑๔ ป 27.43 27.16 26.91 26.62 26.77 26.11 กลม ๑๕-๕๙ ป 62.32 61.94 62.01 62.17 61.83 62.56 กลม ๖๐+ 10.26 10.90 11.09 11.22 ๑1.40 ๑1.33

จ านวนประชากรเมอง (ลานคน) 0.43 0.43 0.43 0.44 0.44 0.44 คะแนน O-NET 4 วชาหลก 33.06 31.71 30.08 32.07 29.91 34.00 จ านวนแรงงานตางดาว (คน) 8,011 8,368 9,838 8,779 7,897 7,113

4.2 แรงงาน

4.2.1 แรงงานสวนใหญมความรระดบประถมศกษาหรอตากวา โดยในป 2560 แรงงานทมความรระดบประถมศกษาหรอต ากวามจ านวน 0.69 ลานคน ลดลงจากป ๒๕๕5 รอยละ 20.29 ขณะท

๑๐

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

แรงงานทมการศกษาระดบวชาชพชนสงและระดบอาชวศกษามจ านวนนอยและมแนวโนมลดลง ในป ๒๕60 มแรงงานทจบการศกษาระดบวชาชพชนสงจ านวน 67,894 คน ลดลงจากป ๒๕๕5 รอยละ 7.15 และ มสดสวนรอยละ 5.22 ของแรงงานรวม และแรงงานทจบการศกษาระดบอาชวศกษาจ านวน 17,712 คน ลดลงจากป ๒๕๕5 รอยละ 16.78 หรอคดเปนสดสวนรอยละ 1.36 ของแรงงานรวม สงผลใหมปญหา ขาดแคลนแรงงานทมทกษะฝมอแรงงาน

4.2.2 แรงงานตางดาวถกกฎหมายมแนวโนมลดลง โดยในป ๒๕60 จ านวนแรงงานตางดาว ในพนทม จ านวน 7,113 คน ลดลงจากป ๒๕๕5 ทมจ านวน 8,011 คน ลดลงคดเปนรอยละ 11.21 โดยจงหวดปตตานมแรงงานตางดาวถกกฎหมายมากทสด จ านวน 3,632 คน และจงหวดนราธวาสมแรงงานตางดาวถกกฎหมายนอยทสดจ านวน 1,418 คน โดยแรงงานสวนใหญเปนชาวเมยนมา รอยละ 65.94กมพชา รอยละ 26.18 และลาว รอยละ 2.46 ซงสวนใหญอยในอาชพการเกษตรและตอเนองการเกษตร กอสราง และการผลต

4.3 การศกษา

4.3.1 สถาบนการศกษามทกระดบ โดยระดบอดมศกษา จ านวน ๘ แหง ครอบคลมทง 3 จงหวด แยกเปน สงกดกระทรวงศกษาธการ มหาวทยาลยในก ากบของรฐ จ านวน 1 แหง ไดแก มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน มหาวทยาลยรฐ 5 แหง ไดแก มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร มหาวทยาลยราชภฏยะลา วทยาลยชมชนยะลา วทยาลยชมชนปตตาน วทยาลยชมชนนราธวาส สงกดกระทรวงการทองเทยวและกฬา สถาบนการพลศกษา จ านวน 1 แหง ไดแก สถาบนการพลศกษา วทยาเขตยะลา และมหาวทยาลยเอกชน 1 แหง คอ มหาวทยาลยฟาฎอน วทยาลยสงกดส านกงา นคณะกรรมการการอาชวศกษา จ านวน 19 แหง

4.3.2 จานวนปการศกษาเฉลยของประชากรเพมขนแตยงตากวาคาเฉลยของประเทศ โดยในป 2560 ประชากรภาคใตชายแดนมจ านวนปการศกษาเฉลย 8.90 ป สงกวาปการศกษาเฉลยป ๒๕๕5 ท 8.44 ป แตยงต ากวาคาเฉลยของประเทศท 9.62 ป อยางไรกตาม เมอพจารณารายจงหวด พบวาจงหวดยะลา มจ านวนปการศกษาเฉลยสงสด 9.30 ป และจงหวดนราธวาสมจ านวนปการศกษาเฉลยต าสด 8.20 ป

4.3.3 ผลสมฤทธทางการศกษาอยในระดบตา และมการสอนในหลกสตรเพอการประกอบอาชพนอย โดยผลการสอบ O-NET ชน ม.๓ (4 วชาหลก) ในปการศกษา ๒๕60 อยทรอยละ 34.00 เพมขนเมอเทยบกบป ๒๕๕5 ทมคะแนนเฉลยรอยละ 33.06 อยางไรกตาม คาคะแนนยงต ากวาคาเฉลยของประเทศท 41.78 และมเกณฑคาเฉลยต ากวารอยละ ๕๐ ในทกวชา เนองจากผลกระทบจากเหตการณ ความไมสงบท าใหการเรยนการสอนไมเตมท และสวนหนงการเรยนการสอนสวนใหญเนนการศกษา ดานศาสนาของเอกชนตงแตระดบประถม (ปอเนาะ ตาดกา) และระดบมธยมเปนการศกษาทมการเรยน การสอนศาสนาควบคกบหลกสตรสามญ ซงมการใชภาษาถนในการเรยนการสอน ท าใหเปนขอจ ากดใน การเรยนรและสรางความเขาใจในบทเรยน

4.4 สาธารณสข

4.4.1 มสถานบรการสาธารณสขใหบรการครอบคลมทวถงทกพนท มโรงพยาบาลของรฐ จ านวน 33 แหง แยกเปน โรงพยาบาลศนย (รพศ.) 1 แหง โรงพยาบาลทวไป (รพท.) ๔ แหง โรงพยาบาลชมชน (รพช.) 28 แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ.สต.) 319 แหง

๑๑

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

4.4.2 ประชาชนของภาคใตชายแดนเขาถงบรการสาธารณสขมากขน โดยในป 2560 มสดสวนประชากรตอแพทย 3,243 คน ซงเปนสดสวนทสงกวาระดบประเทศท 1,870 คน และดขนเมอเทยบกบป ๒๕๕5 ทมจ านวนประชากรตอแพทย 4 ,270 คน จงหวดปตตานมสดสวนประชากรตอแพทยสงสดท 3,621 คน รองลงมา คอ จงหวดนราธวาสและยะลาท 3,587 คน และ 2,523 คน ตามล าดบ อยางไรกตาม บคลากรทางการแพทยยงคงกระจกตวอยในเมองหลกโดยเฉพาะยะลา เนองจากเปนทตงของโรงพยาบาลศนย (โรงพยาบาลประจ าจงหวดประจ าภมภาคทมขดความสามารถระดบตตยภม มจ านวนเตยงมากกวา 500 เตยง)

4.4.3 อตราการเจบปวยดวยโรคไมตดตอทปองกนไดมแนวโนมเพมขน โดยอตรา การเจบปวยดวยโรคไมตดตอทปองกนได ไดแก โรคมะเรง ความดนโลหต หวใจ เบาหวาน และหลอดเลอดสมอง เพมขนจาก 9,699 คนตอประชากรแสนคน ในป 2555 เปน 11,611 คนตอประชากรแสนคนในป 2559 การเจบปวยของประชาชนในภาคใตชายแดน 3 อนดบแรก ไดแก โรคความดนโลหตสง หวใจ และเบาหวาน ซงมอตราผปวย 4,160 3,560 2,262 คนตอประชากรแสนคน ตามล าดบ จงหวดทมอตราการเจบปวยดวยโรคไมตดตอทปองกนไดสงสดอนดบแรก ไดแก จงหวดยะลา ซงมอตราผปวยคดเปน 4,354 คนตอประชากรแสนคน

4.4.4 อตราตายมารดาและทารกมแนวโนมเพมขน โดยการตายของมารดาจากการคลอดบตร ในป ๒๕๕9 มอตรา 61.7 คนตอการเกดมชพแสนคน ซงเปนอตราทสงกวาระดบประเทศท ๒6.๖ เพมขนเมอเทยบกบป 2555 ทอตรา 29.6 คนตอการเกดมชพแสนคน โดยจงหวดปตตานมอตราตายมารดา สงทสด ท 88.9 คนตอการเกดมชพแสนคน รองลงมาคอจงหวดนราธวาสและยะลาท 65.1 และ 28.7 ตามล าดบ สวนสถานการณการตายของทารกในป ๒๕๕9 มอตรา 11.7 คน ซงสงกวาระดบประเทศทมอตรา ๖.4 คนตอการเกดมชพพนคน และเพมขนจากป 2555 ทอตรา 11.3 คนตอการเกดมชพพนคน โดยจงหวดปตตานมอตราตายของทารกสงสด คดเปน 12.9 คน รองลงมาคอจงหวดนราธวาสและยะลา คดเปนอตรา 11.6 และ 10.7 ตามล าดบ ทงนสาเหตสวนหนงมาจากการดแลสขภาพของมารดาในชวงตงครรภและ การดแลทารกแรกคลอด

4.5 ความยากจนและการวางงาน

ประชาชนใน ๓ จงหวดชายแดนภาคใตยงมปญหาความยากจนและขาดความมนคงใน การประกอบอาชพ ในป 2560 มสดสวนคนจนอยในระดบสงทรอยละ 28.85 ซงสงกวาสดสวนคนจนระดบประเทศทมอตรารอยละ ๗.87 โดยจงหวดปตตานมจ านวนและสดสวนคนจนสงทสดทรอยละ 34.20 เปนล าดบท 77 ของประเทศ รองลงมา คอ จงหวดนราธวาส และจงหวดยะลาทมสดสวนคนจนอยทรอยละ 34.17 และ 13.11 ตามล าดบ เปนล าดบท 76 และ 68 ของประเทศตามล าดบ นอกจากน จงหวดชายแดนภาคใตยงมการวางงานของประชาชนในอตราทสง โดยเฉพาะจงหวดนราธวาสทมอตราการวางงานสงสดของภาคทรอยละ 5.01 รองลงมาคอ ปตตาน และยะลาทรอยละ ๑.76 และ 0.66 ตามล าดบ ทงน คนจนสวนใหญมอาชพการเกษตรและประมงพนบาน

4.6 ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

โดยเฉพาะสถานการณความไมสงบในพนทภาคใตชายแดนทมแนวโนมการเกดเหตและผเสยชวตลดลง โดยมสถตจ านวนเหตการณความไมสงบในป 2560 จ านวน 168 เหตการณ ลดลงจาก

๑๒

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

ป 2555 ทมจ านวน ๕๕๓ เหตการณ ขณะทจ านวนผไดรบบาดเจบและเสยชวตลดลง โดยป 2560 มจ านวนผไดรบบาดเจบ 227 คน และผเสยชวต 82 ราย ลดลงเมอเทยบกบป 2555 ทมผบาดเจบ ๘๐๔ คน และเสยชวต ๒๙๓ ราย ซงมปจจยจากการด าเนนนโยบายและยทธศาสตรการแกไขปญหาจงหวดชายแดนอยางจรงจงและตอเนอง โดยการบรณาการการด าเนนงานของหนวยงานภาครฐและการมสวนรวมของ ทกภาคสวนในการพฒนาควบคกบงานดานความมนคง ไดแก การเพมประสทธภาพในการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน และการใหความส าคญกบการบรณาการงานดานความมนคงกบงานดานการพฒนา โดยมการด าเนนโครงการทมกลมเปาหมายเพอแกไขปญหาทงในดานความมนคงและการพฒนา ท าใหประชาชนเขามามสวนรวมในการแกไขปญหาความไมสงบกบภาครฐมากขนอยางตอเนอง

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต 5.1 สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

5.1.1 พนทปาไมเพมขนเพยงเลกนอย ในป 2560 ภาคใตชายแดนมพนทปาไม 1.73 ลานไร คดเปนรอยละ 25.3 ของพนทภาค และคดเปนรอยละ 1.7 ของพนทปาไมทงประเทศ ซงต ากวาเปาหมายแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ทก าหนดใหมพนทปาไมเพมขน รอยละ 40.0 ของพนทประเทศ โดยมอตราเพมขนจากป 2559 รอยละ 0.2 คดเปนพนทปา 3,009.17 ไร ทงนจงหวดยะลาเปนจงหวดทมพนทปาไมเพมขนมากทสด ขณะทจงหวดนราธวาสมพนทปาไมลดลงมากทสด โดยในชวงป 2556 – 2560 ภาคใตชายแดนมพนทปาไมเพมขนเฉลยรอยละ 0.2 ตอป สวนหนงมาจากการบกรกพนทเพอปลกยางพาราและปาลมน ามนลดลงจากราคาทตกต าในชวงเวลาดงกลาว ภาคใตชายแดนมพนทปาชายเลน 0.17 แสนไร คดเปนรอยละ 0.3 ของพนทภาค ในชวงป 2547 - 2557 มพนทปาชายเลนลดลงจาก 0.23 แสนไร ในป 2547 เปน 0.17 แสนไร ในป 2557 จากการถกเปลยนแปลงเปนการใชประโยชนเพอการเพาะเลยงชายฝง

5.1.2 ปรมาณนากกเกบในแหลงเกบนามแนวโนมลดลง ปรมาณน าทาของภาคใตชายแดนมาจากลมน าหลก คอ ลมน าปตตานและลมน าบางนรา มคารายปเฉลย 2,670 ลานลกบาศกเมตร จากสถตปรมาณการเกบกกน าไดของอางเกบน าขนาดใหญของภาคใตชายแดนจ านวน 1 อาง คอ อางเกบน าบางลาง ซงในชวงป ๒๕๕6-๒๕60 มปรมาณน าทเกบกกลดลงเฉลยรอยละ 2.6 โดยในป ๒๕60 กกเกบน าไดปรมาณ 623 ลกบาศกเมตร คดเปนสดสวนรอยละ 37.2 ลดลงรอยละ 13.0 จากป 2559 หรอเกบไดรอยละ 23.3 ของปรมาณน าทารายป โดยภาคใตชายแดนมแหลงน าตามธรรมชาตทสามารถกกเกบน าไดรวมทงมปรมาณน าฝนคอนขางมากถงแมวาความสามารถในการกกเกบจะคอนขางต าแตไมสงผลตอการอปโภคบรโภคและ การท าการเกษตรของประชาชนมากนก

5.1.3 คณภาพนาในแหลงนาสาคญมแนวโนมลดลง จากการส ารวจคณภาพน าในแหลงน าส าคญของภาค ไดแก แมน าปตตานตอนบน แมน าปตตานตอนลาง และแมน าสายบร จากทเคยมคณภาพในระดบดทง ๓ แหง ในป 2559 พบวาป 2560 คณภาพน าของแมน าปตตานตอนบนและแมน าปตตานตอนลางลดลงอยในระดบพอใช

5.1.4 การกดเซาะชายฝงทะเล ในป 2560 ชายฝงทะเลภาคใตชายแดนถกกดเซาะรวม 76.11 กโลเมตร คดเปนรอยละ 10.80 ของชายฝงทะเลของประเทศ ชายฝงจงหวดปตตานมการกดเซาะในอ าเภอยะหรง อ าเภอสายบร และอ าเภอปานาเระ จงหวดปตตาน โดยมพนททมการกดเซาะ 44.23 กโลเมตร และจงหวดนราธวาส มพนทชายฝงถกกดเซาะในอ าเภอเมองและอ าเภอตากใบ โดยเปนพนททมการกดเซาะ

๑๓

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

31.88 กโลเมตร สาเหตการกดเซาะชายฝงสวนหนงมาจากการขยายตวของกจกรรมการใชประโยชนพนทชายฝงทะเล เชน การปลกสรางสงสาธารณปโภค และการขยายตวของชมชนรกล าชายฝง การบกรกท าลาย ปาชายเลน เปนตน รวมทงภาวะความแปรปรวนของสภาพภมอากาศทมผลตอการเปลยนแปลงทศทางของกระแสน าในทะเล และการเกดคลนลมทรนแรงมากขน

5.1.5 ปรมาณขยะมลฝอยมแนวโนมเพมขนเลกนอย ในชวงป 2556 - 2559 ภาคใตชายแดนมปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนเพมขนเฉลยรอยละ 2.7 ตอป โดยในป ๒๕๕๙ มปรมาณขยะทเกดขน 0.73 ลานตน คดเปน 1,992 ตนตอวน หรอคดเปนรอยละ ๒.7 ของปรมาณขยะทเกดขนทงประเทศ ลดลงจากป ๒๕๕๘ จ านวน 17,474 ตน หรอลดลงรอยละ 2.4 ในจ านวนนเปนขยะทสามารถก าจด ไดอยางถกตองตามหลกวชาการจ านวน ๐.๑๕ ลานตน คดเปนรอยละ ๒1.1 ของปรมาณขยะทเกดขน ของภาค และมขยะทถกน าไปใชประโยชนจ านวน 0.29 ลานตน คดเปนรอยละ 39.4 ของปรมาณขยะ ทเกดขนของภาค ซงสงผลใหปรมาณขยะตกคางในป 2556 - 2560 มอตราลดลงรอยละ 24.1 โดยในป2559 ปรมาณขยะตกคางลดลงจากป 2558 จ านวน 42,379 ตนหรอลดลงรอยละ 25.6

5.2 สถานการณปญหาภยพบต

5.2.1 สถานการณไฟไหมปามแนวโนมลดลง จากสถตในชวงป 2556 - 2560 พบวา มอตรา การเกดไฟปาลดลงเฉลยรอยละ 47.5 ตอป โดยในป ๒๕60 ภาคใตชายแดนเกดไฟปาจ านวน 1 ครง มพนทปาถกไฟไหม 2 ไร ลดลงจากป 2559 ทเกดไฟปาจ านวน 16 ครง มพนทเสยหายจากไฟไหม 3,314 ไร ซงเกดขนเฉพาะในพนทปาพรโตะแดง ปาพรบรเวณลมน าบางนรา จงหวดนราธวาส

5.2.2 สถานการณอทกภยมแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะบรเวณรมฝงแมน าสไหงโก-ลก จงหวดนราธวาส และรมแมน าปตตาน จงหวดปตตาน โดยในป ๒๕60 มจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบจากอทกภยจ านวน 1,588 หมบาน ครวเรอนทไดรบผลกระทบ 117,769 ครวเรอน เพมขนจากป ๒๕๕7 ทไดรบผลกระทบจ านวน 1,231 หมบาน 131,375 ครวเรอน โดยสถานการณน าทวมทเกดขนในชวงป ๒๕๕7 - ๒๕60 เปนสถานการณน าทวมทเกดขนตามฤดกาล

ตารางท ๓ สถานการณสงแวดลอมและภยพบตของภาคใตชายแดน

รายการ ป

2556 2557 2558 2559 2560 ปรมาณขยะทเกดขน (ลานตน/ป) 0.68 0.70 0.74 0.73 - ปรมาณขยะทถกก าจดอยางถกวธ (ลานตน/ป) 0.03 0.13 0.16 0.15 - จ านวนพนทปาทถกไฟไหม (ไร) 133 475 834 3,314 2 จ านวนหมบานไดรบผลกระทบจากอทกภย (หมบาน)

- 1,231 - 1,362 1,588

จ านวนครวเรอนไดรบผลกระทบจากอทกภย (ครวเรอน)

- 131,375 - 54,544 117,769

๑๔

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๖. สภาวะแวดลอม 6.1 จดแขง

6.1.1 สภาพภมประเทศและภมอากาศ เหมาะสมตอการผลตพชเขตรอน โดยเฉพาะ ยางพารา ปาลมน ามน และเปนแหลงท าการประมงทส าคญของประเทศ

6.1.2 ประชากรวยเดกและวยแรงงานมสดสวนสง สามารถพฒนาความรและทกษะไปสแรงงานทมฝมอและทกษะทสอดคลองกบความตองการของตลาด และรองรบการพฒนาเศรษฐกจในพนท

6.1.3 มพนททมศกยภาพในการพฒนาอตสาหกรรมเกษตร อาท การแปรรปยาง ไมยาง ปาลมนามน และอตสาหกรรมประมง และแปรรปอาหารทะเลเพอการสงออก โดยเฉพาะพนทอ าเภอ หนองจกและเมองปตตาน รวมทงเปนทตงของเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษจงหวดนราธวาสทสามารถดงดดใหมการลงทนเพอพฒนาเศรษฐกจในพนทไดมากขน

6.1.4 ทรพยากรธรรมชาตและระบบนเวศมความหลากหลาย ทงทางบก (ปาฮาลา-บาลา) และทางทะเล (หาดตะโละกาโปร หาดแฆแฆ จงหวดปตตาน และหาดนราทศน จงหวดนราธวาส) รวมทงมประเพณ วฒนธรรมโดดเดนและเปนอตลกษณของพนท สามารถพฒนาไปสการทองเทยวทงเชงนเวศ เชงประวตศาสตรและเชงวฒนธรรม

6.1.5 โครงขายคมนาคมขนสงสามารถเชอมโยงทงในและตางประเทศ เชน ดานชายแดน ทาเรอ รถไฟ และสนามบน รวมทงมเมองชายแดนทมศกยภาพ (เบตง สไหงโก-ลก) สามารถเชอมโยง การพฒนาเศรษฐกจกบภาคใต ภาคกลาง และภาคตะวนออก รวมทงประเทศเพอนบาน (รฐกลนตน และ รฐเปรก ประเทศมาเลเซย)

6.1.6 มสถาบนการศกษาทมชอเสยงและเปนแหลงองคความร และงานวจยพฒนานวตกรรมทสาคญของภาค อาท มหาวทยาลยสงขลานครนทร (วทยาเขตปตตาน) มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร และมหาวทยาลยราชภฏยะลา ซงเปนแหลงความรและงานวจยดานเทคโนโลยและนวตกรรมทส าคญในพนท

6.1.7 มเมองศนยกลางทมศกยภาพในการพฒนาทางเศรษฐกจ ทสามารถขยายผลจากโครงการเมองตนแบบ เพอรองรบการขยายตวทางการคาและการทองเทยวชายแดน เชน เมองยะลา เมองปตตาน และเมองนราธวาส

6.2 จดออน

6.2.1 เศรษฐกจหลกของภาคมอตราการขยายตวในระดบตา เนองจากพงพาภาคเกษตรทมปญหาประสทธภาพการผลตและการบรหารจดการ เกษตรกรสวนใหญเปนเกษตรรายยอยและมการผลตแบบดงเดม มการใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการแปรรปเพอเพมมลคาผลผลตทางการเกษตรคอนขางนอย รวมทงขาดองคความรดานการบรหารจดการผลผลตอยางเปนระบบ

6.2.2 มปญหาการวางงานโดยมอตราการวางงานสงสดของประเทศ ในขณะทประชากร สวนใหญอยในกาลงแรงงาน แตไมสามารถใชก าลงแรงงานไดเตมศกยภาพ เนองจากปญหาสถานการณ ความไมสงบในพนทสงผลใหมการลงทนและการจางงานในพนทนอย และแรงงานสวนใหญมปญหาดานทกษะฝมอแรงงานไมสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน และขาดแคลนแรงงานในอตสาหกรรมประมงโดยจ าเปนตองใชแรงงานตางดาว

๑๕

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

6.2.3 ภาคอตสาหกรรมเปนอตสาหกรรมตอเนองจากภาคเกษตร ทใชเทคโนโลยขนตน เปนผลตภณฑเดมทมมลคาเพมต า ขาดการตอยอดสอตสาหกรรมใหมๆ ทหลากหลาย

6.2.4 ปญหาคณภาพการศกษาสงผลตอการประกอบอาชพของประชากร และปญหา การสาธารณสข โดยเฉพาะสขภาพอนามยแมและเดก รวมทงโรคประจ าถน ท าใหเปนอปสรรคในการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของภาค และการพฒนาคณภาพชวตของประชาชน

6.2.5 สถานการณความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ยงสงผลตอภาพลกษณ ความไมปลอดภยและความเชอมนดานการลงทนในพนท

6.2.6 ทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรม สงผลกระทบตอความอดมสมบรณของทรพยากร ทางทะเล การกดเซาะชายฝง และปญหาอทกภยทมแนวโนมรนแรงมากขน

6.3 โอกาส

6.3.1 การพฒนาความรวมมอระหวางประเทศ เชน กรอบการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย มาเลเซย และไทย ( IMT-GT) โครงการพฒนารวมไทย – มาเลเซย (JDA) โครงการยทธศาสตร การพฒนารวมส าหรบพนทชายแดนไทย – มาเลเซย (JDS) สรางโอกาสในการขยายความรวมมอในการพฒนาเศรษฐกจ โครงสรางพนฐาน การคา และการลงทนรวมกน

6.3.2 การเปดเสรทางการคาและการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ภายหลงป ๒๕๕๘ เปนโอกาสของภาคการผลตในการขยายตลาดสนคาและบรการของพนท รวมทงมโอกาสในการพฒนาระบบคมนาคมขนสงและโลจสตกสเพอเชอมโยงภายในภมภาคเพอรองรบการขนสงสนคาและการทองเทยวระหวางประเทศทมแนวโนมเพมสงขน

6.3.3 ความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรม มบทบาทส าคญในการพฒนาเศรษฐกจเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของภาค ทงดานการเกษตร อตสาหกรรม และบรการ รวมทงสงผลตอการยกระดบคณภาพชวตจากการพฒนาสงอ านวยความสะดวกในการด ารงชวตประชาชนใหมความสะดวกยงขน

6.3.4 นโยบายของรฐบาลใหความสาคญกบการแกไขปญหาความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใตอยางจรงจงและตอเนอง เปนปจจยส าคญทจะกอใหเกดความสงบสขในพนทและเปนโอกาสในการพฒนาเศรษฐกจเพอสรางงานสรางรายไดใหกบประชาชน รวมถงการพฒนาสงคมเพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน ภายใตโครงการเมองตนแบบ “สามเหลยมมนคง มงคง ยงยน”

6.4 ภยคกคาม

6.4.1 ความผนผวนของราคานามนและภาวะเศรษฐกจโลก รวมทงการแขงขนในตลาดโลกมความรนแรงเพมขน สงผลกระทบตอการสงออกสนคาเกษตรทส าคญ ไดแก ยางพารา และ ปาลมน ามน ซงเปนพชเศรษฐกจหลกของภาค ท าใหเกษตรกรมความเสยงตอรายไดสง

6.4.2 การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มผลตอความผนผวนของฤดกาล และการเกด ภยพบตทางธรรมชาต เชน น าทวม ฝนแลง คลนลมแรง เปนตน สงผลกระทบตอการผลตในภาคการเกษตร ของภาค ทงพช ปศสตวและประมง ซงเปนรายไดหลกของเกษตรกร รวมทงปญหาการกดเซาะชายฝง ทมแนวโนมความรนแรงมากขน สรางความเสยหายตอทรพยสนของประชาชน สงผลกระทบตอเศรษฐกจและทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของภาค

๑๖

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

6.4.3 การเขามาของแรงงานตางดาวไรฝมออยางผดกฎหมาย เนองจากภาคการผลตของภาคยงมความตองการแรงงานตางดาวสง โดยเฉพาะสาขาเกษตรและประมง ท าใหผประกอบการมภาระตนทนการใชแรงงานถกกฎหมายสง สงผลใหมการลกลอบน าเขาแรงงานตางดาวไรฝมออยางผดกฎหมาย ซงน าไปสปญหาการคามนษย รวมทงปญหาอาชญากรรม ปญหายาเสพตด และปญหาโรคระบาดจากแรงงาน ตางดาว ซงเปนภาระคาใชจายของงบประมาณภาครฐและกอใหเกดการระบาดไปยงประชากรในพนท

๗. ปญหาและประเดนทาทาย 7.1 การขยายตวทางเศรษฐกจและรายไดตอหวประชากรตา โครงสรางเศรษฐกจพงพาภาคเกษตร

ซงมการผลตแบบดงเดม และสวนใหญเปนเกษตรกรรายยอย ซงรายไดครวเรอนต า

7.2 อตสาหกรรมของภาคยงเปนการแปรรปขนตน และเปนผลตภณฑรปแบบเดมเพอการสงออก เชน ยางแผน ยางแผนรมควน และน ามนปาลมดบ ไมยางพารา สตวน าแชเยน แชแขง เปนตน

7.3 สงแวดลอมเสอมโทรมกระทบตอปรมาณทรพยากรประมง จากการใชเครองมอจบสตวน าท ไมถกตอง แหลงขยายพนธสตวน าถกท าลาย การตนเขนของอาวปตตานและน าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมและบานเรอนชมชน

7.4 ประชาชนสวนใหญยงขาดความเขาใจในการดแลอนามยของแมและเดกอยางถกตอง รวมทงระดบการศกษาของแรงงานสวนใหญตากวาระดบประถมศกษา ท าใหแมและเดกมอตราการตายสง รวมทงบานเรอนประชาชนอยในพนทชนบทหางไกลท าใหไมสามารถเขาถงบรการทมคณภาพของรฐ

7.5 ปญหาความไมสงบในพนทมแนวโนมลดลง แตผประกอบการยงขาดความเชอมนในการลงทน และการทองเทยวยงกระจกตวในบรเวณชายแดน จากความกงวลความไมปลอดภยท าใหพนทบรเวณตอนใน ทมศกยภาพไมสามารถใชประโยชนในการพฒนาไดอยางเตมท

7.6 ทรพยากรธรรมชาตทเปนฐานการผลตเสอมโทรม ความอดมสมบรณของทรพยากรทางทะเลลดลง และการกดเซาะชายฝ งทมแนวโนมเพมขนและรนแรงมากขน รวมทงการพฒนาทรพยากร การทองเทยวหลายแหงขาดการพฒนาใหมมาตรฐาน และอยในพนทหางไกลการเขาถงพนทไมสะดวกและปลอดภย

7.7 สนบสนนการลงทนอตสาหกรรมเกษตรและธรกจบรการมลคาสง ไดแก ธรกจบรการท สรางมลคาเพม (ธรกจบรการทางการแพทย สถานบรบาลผปวย ธรกจนนทนาการ และบรการทางการศกษา) ในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (SEZ) เพอเชอมโยงเศรษฐกจทงในและระหวางภมภาค รวมทงการน างานวจยของสถาบนการศกษามาใชประโยชนในเชงพาณชย เพอตอยอดและสรางมลคาเพมสนคาเกษตรในพนท

7.8 พฒนาเมองตนแบบ “สามเหลยมมนคง มงคง ยงยน” ใหบรรลเปาหมายเพอใหมฐานเศรษฐกจทมนคง และกระจายความมงคง ใหกบประชาชนในพนท รวมทงการขยายผลไปยงพนททมศกยภาพโดยรอบ

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา ภาคใตชายแดนพงพงภาคการเกษตร โดยมพชเศรษฐกจหลก ยางพารา ปาลมน ามน และไมผล ซงยงใช

รปแบบการผลตแบบดงเดม และมการแปรรปขนตนเพอการสงออก ท าใหไดรบผลกระทบจากความผนผวนของราคา นอกจากนภาพลกษณความไมปลอดภยจากเหตการณความไมสงบ สงผลตอภาวะการคาและ

๑๗

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

การลงทน อยางไรกด ภาคใตชายแดนเปนแหลงท าการประมงทส าคญของประเทศ เนองจากมทรพยากร ทอดมสมบรณและมแหลงทองเทยวทสวยงาม รวมทงมพนทอตสาหกรรมเกษตรแปรรป และเมองชายแดน มจดทตงทไดเปรยบในการเชอมโยงการพฒนาระหวางพนทภาคใตและมาเลเซยรวมทงสงคโปร ประกอบกบปจจบนรฐบาลอยระหวางด าเนนโครงการเมองตนแบบ “สามเหลยมมนคง มงคง ยงยน” เพอพฒนาอตสาหกรรมเกษตร อ าเภอหนองจก การพฒนาการคาและการทองเทยว อ าเภอสไหงโก-ลก และอ าเภอเบตง เพอสรางงาน และรายไดใหกบประชาชน ควบคไปกบการพฒนาเพอสรางความเขมแขงใหกบชมชนและ อยรวมกนอยางสนตสขภายใตสงคมพหวฒนธรรม

8.1 เปาหมายเชงยทธศาสตร

“เปนแหลงผลตภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทส าคญของประเทศ และเปนเมองชายแดนเชอมโยงการคาและการทองเทยวกบพนทภาคใตและการพฒนาเศรษฐกจของประเทศมาเลเซยและสงคโปร ชมชนมความเขมแขงอยรวมกนอยางสนตสขภายใตสงคมพหวฒนธรรม”

8.2 วตถประสงค

8.2.1 เพอพฒนายกระดบการผลตและการแปรรปเพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตรหลกของภาค

8.2.2 เพอพฒนาเมองชายแดน (สไหงโก-ลก และเบตง) ใหเปนศนยกลางการคา การทองเทยวของภาค

8.2.3 เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนดานรายได การศกษา และสาธารณสข และ อยรวมกนอยางสนตสข

8.3 เปาหมาย

8.3.1 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคใตชายแดนขยายตวเพมขน

8.3.2 สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคใตชายแดนลดลง

๘.๔ ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของภาคใตชายแดน

๘๒,๔๒๑ ลานบาท

ป ๒๕๕๕-๒๕๕๙ หดตวรอยละ๐.๘๙

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๓.๐๒

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๓.๐๒

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๓.๐๒

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๓.๐๒

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๓.๐๒

สมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ในการกระจายรายไดภาคใตชายแดนลดลง

๐.๔๔๕ (ป ๒๕๖๐)

ลดลงต ากวา ๐.๔๔๕

ลดลงต ากวา ๐.๔๔๕

ลดลงต ากวา ๐.๔๔๕

ลดลงต ากวา ๐.๔๔๕

ลดลงต ากวา ๐.๔๔๕

หมายเหต คาเปาหมายมลคาผลตภณฑมวลรวมภาค (GRP) ภาค ค านวณจากคาเปาหมายประเทศ

๑๘

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๘.๕ ยทธศาสตรการพฒนา

๘.๕.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนาอตสาหกรรมเกษตรและอตสาหกรรมแปรรปการเกษตร เพอสรางความมนคงใหกบภาคการผลต

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 อตราการขยายตวการผลตภาคเกษตรภาคใตชายแดน

๔๕,๕๖๗ ลานบาท ป ๒๕๕๕-๒๕๕๙ หดตวรอยละ๒.๖๒

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๑.๑๙

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ๑.๑๙

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๑.๑๙

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๑.๑๙

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๑.๑๙ อตราการขยายตวการผลตภาคอตสาหกรรมภาคใตชายแดน

๖,๗๒๖.๘๓ ลานบาท

ป ๒๕๕๕-๒๕๕๙ ขยายตว

รอยละ๐.๘๘

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๒.๖๖

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๒.๖๖

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๒.๖๖

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๒.๖๖

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๒.๖๖

หมายเหต คาเปาหมายประเทศ GRP ภาคเกษตร และภาคอตสาหกรรม ค านวณจากคาเปาหมายประเทศ

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาศกยภาพการผลตภาคเกษตร

1.1) เพมประสทธภาพการผลตยางพารา ปาลมนามน มะพราว และไมผล โดยการสนบสนนการใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการปลก การบ ารงรกษา พฒนายางสายพนธทเหมาะสมกบพนท เพอเพมผลผลตเฉลยตอไรและลดตนทนการผลต และการเกบเกยวผลผลต รวมทงการแปรรปและเพมมลคาผลผลต ประกอบดวย

(๑) ยางพารา ผลตภณฑยางขนตน ขนกลาง อาท ยางแทง ยางเครฟ และยางคอมปาวด เพอยกระดบคณภาพมาตรฐานทสอดคลองกบความตองการของตลาด ตลอดจนอตสาหกรรมปลายน า เชน อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑทใชในงานวศวกรรม (แผนยางปพน ยางรองหมอนรางรถไฟ และยางรองคอสะพาน) และวสดทางการแพทย (วสดจดฟน ถงมอยาง ถงยางอนามย และสายน าเ กลอ) ตลอดจนสงเสรมการผลตเฟอรนเจอรไมยางทมดไซนททนสมยและมมลคาสง

(๒) ปาลมนามน สงเสรมการด าเนนธรกจปาลมน ามนของกลมสหกรณและกลมเกษตรกร สงเสรมการจดตงอตสาหกรรมโอเลโอเคมคอลขนตนและขนปลายแปรรปปาลมน ามน ครบวงจรเพอรองรบผลผลตทมแนวโนมเพมขนในอนาคต

(๓) มะพราว การพฒนาและสนบสนนการปลกมะพราวพนธด โดยขยายพนทปลกมะพราวพนธด ทงมะพราวน าหอม และมะพราวผลแก เพอรองรบอตสาหกรรมการแปรรปมะพราว อาท มะพราวน าหอมกระปอง น ากะทสด และกะทกระปอง จ าหนายเพอการบรโภคในประเทศและสงออก รวมทงสงเสรมการท าน ามนมะพราวสกดเยน เพอใชในธรกจสปา และเครองส าอาง

๑๙

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

(๔) ไมผล (ทเรยน ลองกอง) สงเสรมการผลตทเรยนพนธดในพนท จงหวดยะลา โดยเฉพาะพนธหมอนทอง ชะน และกานยาว และสงเสรมการปลกทเรยนพนธพนเมองทม รสชาตโดดเดนและเปนทตองการของตลาด และลองกองพนธดในจงหวดนราธวาส ใหผลผลตมคณภาพไดมาตรฐานการสงออก โดยใชเทคโนโลยการผลตตงแตระบบการปลก การบ ารงรกษา การเกบเกยว ระบบการคดแยกคณภาพ (Food Processing Technology) พฒนาบรรจภณฑทไดมาตรฐาน มระบบโลจสตกสทง Cool Chain และ Cold Chain ในการเกบรกษาผลผลต และการแปรรปเพอเพมมลคา รวมทงการพฒนา Young Farmer ใหเปน Smart Farmer ทมความสามารถในการบรหารจดการฟารมและมศกยภาพดานการตลาดทเปนทงผผลตและผจ าหนายโดยตรง และการรวมกลมเปนวสาหกจและ SMEs จ าหนายผานระบบการตลาดออนไลน (E-Commerce) และสงออกไปยงประเทศเพอนบาน

1.2) พฒนาระบบตลาดสนคาเกษตร พฒนาตลาดกลางสนคาเกษตร โดยเฉพาะ ยางพารา ปาลมน ามน เพอเปนแหลงอางองราคาและศนยกลางการซอขายในพนท โดยพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศใหสามารถเชอมโยงแหลงซอขายทงในและตางประเทศ สงเสรมการจ าหนายสนคาทงระบบ Online และ Offline

1.3) สงเสรมใหเกษตรกรกรรายยอยปรบระบบการผลตใหสามารถพงพา ตนเองได สงเสรมการท าเกษตรยงยน อาท เกษตรทฤษฎใหม เกษตรผสมผสาน เกษตรอนทรย เปนเกษตรปลอดภยและเปนมตรกบสงแวดลอม โดยการปลกพชทสอดคลองกบศกยภาพของพนทและความตองการของตลาด รวมกบการปลกพชเศรษฐกจหลกของภาค (ยางพาราและปาลมน ามน) และการท าปศสตว การสรางเครอขายความรวมมอดานการผลต การแปรรป และการตลาด เพอเพมรายไดและลดความเสยงจาก ความผนผวนดานราคา รวมทงเสรมสรางความรในการวางแผนการผลตและบรหารจดการฟารมอยางเปนระบบเพอพฒนาไปสการเปนเกษตรกรมออาชพ (Smart Farmer) และยกระดบเกษตรกรรายยอยไปสผประกอบการธรกจเกษตรมออาชพ (Smart Entrepreneur)

๒) ยกระดบอตสาหกรรมประมง การเพาะเลยงกงและสต วนาชายฝงเพอ การสงออกและเปนมตรตอสงแวดลอม ในพนทจงหวดปตตาน และนราธวาส โดยพฒนาเพอยกระดบศนยวจยและเพาะเลยงสตวน าใหเปนศนยกระจายพนธสตวน าทมคณภาพ สงเสรมใหมการพฒนาระบบมาตรฐานการจดการฟารม (Good Agriculture Practice : GAP และ Code of Conduct : CoC) รวมทงกระบวนการผลตเพอเพมประสทธภาพ มสขอนามยทไดมาตรฐานและเปนไปตามกฎและกตกาสากล ตลอดจน การพฒนาระบบตลาด รวมทงสงเสรมการแปรรปผลตภณฑอาหารทะเลทหลากหลายและไดมาตรฐานสามารถสรางมลคาเพมทางการตลาดและเปนแหลงรายไดทส าคญใหกบภาคใตไดอยางยงยน สงเสรมผลตภณฑทตอบสนองตอตลาดเฉพาะ (Niche Market)

๓) สงเสรมการเลยงปศสตว เพอเพมความมนคงดานอาหาร สรางอาชพและเพมรายไดในจงหวดยะลา ปตตาน นราธวาส โดยการวจยพฒนาปรบปรงพนธเพอเพมปรมาณสตวทมพนธกรรมด และกระจายสตวพนธดไปยงเกษตรกร การสงเสรมและขยายการเลยงไกเบตง โคเนอ และแพะ ให เพยงพอตอการบรโภคในพนท สนบสนนโรงช าแหละทไดมาตรฐาน ถกหลกสขอนามย และสงเสรมการแปรรปผลตภณฑเพอสรางมลคาเพม อาท นมแพะพาสเจอรไรส ไอศกรม และเครองส าอาง รวมทงสนบสนนการเลยงปศสตว ทสอดคลองกบวถชวตมสลมใหเปนวตถดบส าหรบแปรรปท ไดมาตรฐานฮาลาลและมาตรฐานสากลเพอบรโภคในทองถนและสงออก

๒๐

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๔) สงเสรมใหมการใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตและบรหารจดการฟารมอยางเปนระบบ โดยเฉพาะในกลมเกษตรกรรนใหมเพอพฒนาไปสการเปนเกษตรกรมออาชพ/เกษตรอจฉรยะ (Smart Farmer) และการสงเสรมการท าธรกจการเกษตรแบบครบวงจร มการเชอมโยงเครอขายในรปแบบคลสเตอร และบรหารจดการรวมกนในรปเกษตรแปลงใหญเพอลดตนทนการผลต และรวมกนจดหาปจจยการผลต เครองจกรและอปกรณการเกษตรสมยใหม สนบสนนสรางและพฒนาองคกร สถาบนเกษตรกร และเครอขายวสาหกจชมชนหรอสหกรณการเกษตรใหมความเขมแขง สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการเกษตรแหงอนาคต และเทคโนโลยดจทล อาท เกษตรแมนย า เพอลดความเสยหายจากภยพบต และความเสยหายกรณเกดโรคระบาด เพอเพมประสทธภาพการผลต ในการวางแผนการผลต และบรหารจดการฟารมอยางเปนระบบเพอใหไดผลผลตทมคณภาพตามความตองการของตลาด และมการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม ควบคกบสนบสนนการเขาถงแหลงความรและแหลงเงนทนทเปนธรรมและทวถง เพอใหมเงนทนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจฐานราก รวมทงพฒนาผประกอบการและ SMEs ตลอดจนสงเสรมการพฒนาธรกจ Startup และการพฒนาความเชอมโยงธรกจตามแนวประชารฐ เพอเพมประสทธภาพและยกระดบสนคาเกษตรใหไดมาตรฐานสากล และสามารถแขงขนในตลาดโลกได

๕) สงเสรมการใชประโยชนจากเทคโนโลยฐานชวภาพ และนวตกรรมเพอเพมมลคาผลผลตภาคการเกษตร โดยการสงเสรมการน าผลการวจยดานเทคโนโลยชวภาพเพอเพมประสทธภาพการผลต การแปรรป และการเกบรกษา อาท การใชเทคโนโลยฐานชวภาพในการผลตภาคเกษตร การใชเทคโนโลย ฐานชวภาพในอตสาหกรรมแปรรปอาหาร และสงเสรมการเชอมโยงการพฒนาเครอขายนวตกรรมและเทคโนโลยรวมกบสถาบนการศกษาเพอวจยพฒนาการออกแบบ พฒนาและแปรรปสนคาเกษตรโดยการใชเทคโนโลยชวภาพเพอรกษาคณภาพสนคา รวมทงการสรางผลตภณฑรปแบบใหมทหลากหลาย

๖) สงเสรมการสรางตราสนคา (Brand) ผลผลตทางการเกษตร โดยเฉพาะสนคา ทใชวตถดบทางการเกษตรทเปนอตลกษณประจ าถนและประยกตใชภมปญญาทองถน นวตกรรม ในการผลต บรรจภณฑ การขนทะเบยนและคมครองสทธใหกบสนคา เพอจ าหนายสนคาเกษตรทมมลคาเพมสง รวมทงน าเสนอเรองราวเกยวกบแหลงก าเนดใหกบสนคา สรางตราสนคาอตลกษณพนถน ตลอดจนใชประโยชนจากเอกลกษณแตละพนทในการเชอมโยงไปสภาคการผลตอน เชน การทองเทยวและบรการ อาท ไกเบตง และปลากเลา รองรบการทองเทยวเชงอาหาร เปนตน และสงเสรมการบรโภคสนคาเกษตรอตลกษณพนถนในระดบประเทศ และสงออกไปยงตลาดโลก

๗) พฒนาพนทอาเภอหนองจกตอเนองอาเภอเมองปตตาน ใหเปนเขตอตสาหกรรมเกษตรแปรรปปาลมน ามน ยางพารา มะพราว และการเพาะเลยงชายฝงและอตสาหกรรมแปรรปประมงทเปนมตรกบสงแวดลอมโดยการพฒนาโครงสรางพนฐาน ระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการในพนทนคมอตสาหกรรมหนองจกและนคมอตสาหกรรมบานา สงเสรมการท าประมงและการแปรรปทเปนมตรกบสงแวดลอม รวมทงสนบสนนผประกอบการใหมาลงทนในพนทโดยการใหสทธพเศษ มาตรการทางการเงนและการคลง

๘) พฒนาระบบบรหารจดการนาลมนาเพอปองกนความเสยหายพนทเศรษฐกจและสรางความมนคงดานทรพยากรนา โดยใชเทคโนโลยสมยใหมในการออกแบบระบบน าในลมน าหลก และพฒนาระบบโครงขายน าของภาค (ลมน าปตตาน แมน าสายบร และลมน าบางนรา) พฒนาปรบปรงประสทธภาพระบบกกเกบน าและระบบกระจายน า เพอปองกนและแกไขปญหาอทกภย รวมทงจดการคณภาพน าในแหลงน าตามธรรมชาตใหมความสะอาดและเหมาะส าหรบการน าน ากลบมาใชใหมเพอการ

๒๑

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

อปโภค บรโภค อตสาหกรรม และการเกษตร รวมทงสงเสรมการมสวนรวมของชมชนในการบรหารจดการน าเพอกระจายประโยชนทเปนธรรมกบทกภาคสวน

๙) สนบสนนการปรบปรงทาเทยบเรอปตตานใหมมาตรฐาน สามารถรองรบ การขนสงสนคา Feeder ไปยงทาเรอของมาเลเซยและอนโดนเซยได ปรบปรงรองน าเพอรองรบเรอขนาดใหญส าหรบทาเรอปตตานและทาเรอจงหวดนราธวาส การกอสรางคนกนคลน พฒนาระบบการใหบรการดาน การขนสงทางเรอและระบบโลจสตกสทไดมาตรฐาน และสงเสรมการใชทาเรอในเชงพาณชย รวมทง การบรหารจดการทาเรอแบบมสวนรวมจากชมชนโดยรอบในพนท เพอใหการพฒนาการเดนเรอสนคาตามแนวชายฝงมการเตบโตอยางยงยนและเปนมตรกบสงแวดลอม

๑๐) สงเสรมการใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพสรางมลคาเพมใหกบภาคการผลตและบรการในพนท และเพมประสทธภาพการจดการฐานทรพยากรธรรมชาตใหมความอดมสมบรณ โดยสงเสรมและสนบสนนการผลต การแปรรป และพฒนาสนคาเกษตร ผลตภณฑจากฐานทรพยากรการเกษตร และทรพยากรชวภาพ รวมทงการจดการทรพยากรใหมความอดมสมบรณ โดยเฉพาะทรพยากรดน น า ปาไม ประมง และชายฝ ง เพอเปนปจจยการผลตทมประสทธภาพ โดยการอนรกษและฟนฟ ทรพยากรธรรมชาตโดยชมชนมสวนรวมเพอใหเกดความมนคงและยงยน และการปองกนการกดเซาะชายฝงโดยใชเทคโนโลยและรปแบบทเหมาะสมกบสภาพพนท และการจดระเบยบกจกรรมทางเศรษฐกจและสงปลกสรางบรเวณพนทชายฝงทะเลเพอลดผลกระทบตอการกดเซาะบรเวณชายฝง รวมทงจดการฐานขอมลเพอการวางแผนทางการเกษตรทเหมาะสม และระบบขอมลสารสนเทศเพอเฝาระวงและตดตามสถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๘.๕.๒ ยทธศาสตรท 2 พฒนาเมองสไหงโก-ลก และเมองเบตง ใหเปนเมองการคาและเมองทองเทยวชายแดน และพฒนาเมองยะลาใหเปนเมองนาอยและศนยกลางเศรษฐกจของภาคใตชายแดน

ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 รายไดการทองเทยวภาคใตชายแดน

๖,๔๖๙.๓๔ ลานบาท

ป ๒๕๕๕-๒๕๕๙ ขยายตวเฉลย

รอยละ ๑๑.๗๙

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๑๐

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๑๐

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๑๐

เพมขน ไมต ากวา

รอยละ ๑๐

เพมขนเฉลย ไมต ากวา

รอยละ ๑๐

มลคาการคาชายแดนภาคใตชายแดน

๗,๕๕๔.๖๕ ลานบาท

ป ๒๕๕๕-๒๕๕๙ หดตวเฉลย

รอยละ ๕.๖๐

เพมขน ไมต ากวา รอยละ ๒

เพมขน ไมต ากวา รอยละ ๓

เพมขน ไมต ากวา รอยละ ๔

เพมขน ไมต ากวา รอยละ ๕

เพมขนเฉลย ไมต ากวา

รอยละ ๓.๕๐

๒๒

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาสงอานวยความสะดวกบรเวณดานชายแดนใหเพยงพอและไดมาตรฐาน รวมทงพนทเศรษฐกจบรเวณชายแดน โดยพฒนาโครงสรางพนฐานเชอมโยงเขาสดานใหมมาตรฐาน การใชเทคโนโลยสมยใหมในการอ านวยความสะดวกดานการคาและการขนสงระหวางประเทศ จดระเบยบการใชพนทบรเวณดานชายแดน ชมชนและพนทหลงดานใหเหมาะสม อาท โครงการกอสรางสะพานขามแมน าโก-ลกบรเวณดานชายแดนสไหงโก-ลก และดานชายแดนตากใบ และเรงรดการกอสรางดานชายแดนบเกะตา รวมทงการจดหาทดนเพอรองรบการขยายดานในอนาคต

๒) พฒนาโครงขายคมนาคมใหมความเชอมโยงและมมาตรฐานทงทางบก และ ทางอากาศ อาท

2.1) ทางบก พฒนาโครงขายถนนสายหลก สายรอง และการขนสงทางรางใหมมาตรฐาน และมความปลอดภย สามารถเชอมโยงและอ านวยความสะดวกในการเดนทางและการขนสงสนคาไดทกระบบ อาท สายนราธวาส-สไหงโก-ลก สายเมองยะลา-เบตง รวมทงพฒนาและสรางความรวมมอในการเชอมโยงการเดนทาง การขนสงสนคาและการทองเทยวจากสถานรถไฟสไหงโก-ลก เชอมตอไปยงประเทศมาเลเซย และวางระบบการก ากบดแลการขนสงใหมมาตรฐานความปลอดภย

2.2) ทางอากาศ ปรบปรงทาอากาศยานนราธวาส และการกอสรางสนามบนเบตงใหแลวเสรจตามเปาหมาย รองรบปรมาณความตองการเดนทางและขนสงสนคาทางอากาศและสนบสนนการพฒนาเชอมโยงการคมนาคมขนสงชายแดน และการเดนทางทองเทยวเมองเบตงกบแหลงเทยวธรรมชาตและวฒนธรรมของพนทตอนในของภาค เมองเศรษฐกจของประเทศเพอนบาน (ปนง โกตาบาร รฐกลนตน) และแหลงทองเทยวทางทะเลทมชอเสยงของประเทศ

๓) พฒนาเมองยะลาใหเปนเมองนาอยและศนยกลางเศรษฐกจของภาค โดยการจดท าแผนแมบทเชงพนทเพอเปนเมองศนยกลางความเจรญของภาค พฒนาโครงสรางพนฐานระบบบรการสาธารณปโภคและสาธารณปการใหครอบคลมและทวถง เพยงพอกบความตองการของประชาชน สนบสนนการใชประโยชนจากเทคโนโลยทเกยวของกบการพฒนาเมองใหเปนเมองอจฉรยะ เพอสนบสนนการตอยอดการพฒนาฐานเศรษฐกจเดม ไดแก การสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศและอตสาหกรรมการเกษตรครบวงจรทเปนมตรกบสงแวดลอม รวมทงวางแผนการสงวนและเพมพนทสเขยวเพอใหเปนเมองนาอย เปนศนยกลางทางเศรษฐกจ สงคมและการบรการใหกบพนทโดยรอบ สามารถลดความเหลอมล าและยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนททกกลม เพอเตรยมพรอมจงหวดยะลาใหเปนศนยกลางทางเศรษฐกจของภาค ในชวงปท ๑๖ – ๒๐

๔) พฒนาแหลงทองเทยวทางธรรมชาตและวฒนธรรม โดยปรบปรงภมทศน สงอ านวยความสะดวก และบรการทเพยงพอและไดมาตรฐาน มความปลอดภย ควบคกบการอนรกษ ฟนฟ และจดเกบขอมลความหลากหลายทางชวภาพโดยเฉพาะชนดพนธเฉพาะถนอยางเปนระบบ เพอลดอตราการถกคกคามของสตวปาและพนธพชทใกลจะสญพนธ รวมทงสงเสรมกจกรรมและรปแบบการทองเทยวทหลากหลายและสอดคลองกบศกยภาพของพนท โดยเนนการสงเสรมกระบวนการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชนแบบมสวนรวม และการทองเทยวทางวฒนธรรมทใชความโดดเดนของสงคมพหวฒนธรรม อาท การทองเทยวเมองเกาจงหวดปตตาน เมองเกาจงหวดยะลา และเมองเกาจงหวดนราธวาส การทองเทยวเชงนเวศสศนยศกษาและเรยนรธรรมชาตระดบประเทศ (ปาฮาลา-บาลา) การทองเทยวเชงอาหาร เชงเกษตร และการทองเทยวชมชน

๒๓

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

สนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการบรการ เชน ทพก มคคเทศก เปนตน การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพอสนบสนนการทองเทยว และการสรางเครอขายบรหารจดการและเชอมโยงเสนทางการทองเทยวทงภายในและภายนอกภาค และประเทศเพอนบาน (เบตง-ปนง) (สไหงโก-ลก – โกตาบาร รฐกลนตน)

๕) พฒนาเมองทองเทยวชายแดนและสงเสรมธรกจตอเนองการทองเทยว อาท การบ าบดรกษาทางการแพทยดวยสมนไพรและน าพรอน (อ าเภอเบตง) โดยพฒนาและยกระดบมาตรฐาน การใหบรการสสากลทค านงถงความสะอาด สวยงาม และมาตรฐานสขอนามย บรการดานการศกษา และ ศนยดแลผปวยและผสงอาย (Nursing Home Care) รวมทงสงเสรมการพฒนาเมองทองเทยวชายแดน (เบตง) เมองการคาชายแดน (สไหงโก-ลก) โดยพฒนาระบบคมนาคมขนสงเชอมโยงเขาสแหลงทองเทยว ปรบปรงโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกใหเพยงพอและไดมาตรฐาน อาท ไฟฟาทเพยงพอ และโครงขายอนเตอร เนตความเร วส ง เ พอเ พมชองทางการตลาด สนบสนนเคร องมอและอปกรณสนบสนน ความปลอดภยนกทองเทยว สนบสนนการพฒนาธรกจบรการทองเทยวตลอดหวงโซคณคา รวมทงการพฒนาบคลากรดานการทองเทยวและผประกอบการธรกจบรการทองเทยว

๖) พฒนาและสงเสรมธรกจการคาชายแดน โดยการจดหาทดนรองรบการพฒนา การคาชายแดน และการจดตงตลาดกลางสนคาเกษตรเมองชายแดน และก าหนดมาตรการสงเสรมการลงทน ทเหมาะสมใหกบผประกอบการ

๗) เรงรดการพฒนาพนทเขตเศรษฐกจพเศษนราธวาสใหเปนฐานเศรษฐกจใหมของภาค เพอรองรบการคาการลงทนทงในและตางประเทศ การพฒนาโครงสรางพนฐาน สาธารณปโภค สาธารณปการ รวมทงโครงขายคมนาคมขนสงและระบบโลจสตกสเชอมโยงทงระบบถนน ระบบราง รวมทงทางน าและทางอากาศ กบพนทโดยรอบและประเทศเพอนบาน และระบบจดการสงแวดลอมเพอสนบสนน การลงทน การใหสทธประโยชนทงดานภาษและมใชภาษในระดบเหมาะสมเพอจงใจใหกบนกลงทน การเพมประสทธภาพการใหบรการของศนยบรหารแบบเบดเสรจ ก าหนดการใชประโยชนพนทเพอรองรบกจกรรมเปาหมายและกจกรรมทเกยวของ รวมทงสนบสนนและยกระดบการพฒนากจกรรมทางเศรษฐกจทเปนมตรตอสงแวดลอมและสอดคลองกบศกยภาพของพนท

๘.๕.๓ ยทธศาสตรท ๓ เสรมสรางความเขมแขงใหกบชมชน ตวชวดและคาเปาหมาย

ตวชวด คาฐาน คาเปาหมาย

๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ 2562-2565 สดสวนคนจนภาคใตชายแดน

ป ๒๕๕๙ รอยละ ๓๒.๗๗

สดสวนคนจนเฉลย ๒๕๕๕-๒55๙ รอยละ ๓๐.๙๐

ลดลงนอยกวา รอยละ ๓๐.๙๐

ลดลงนอยกวา รอยละ ๓๐.๐๐

ลดลงนอยกวา รอยละ ๒๙.๐๐

ลดลงนอยกวารอยละ ๒๘.๐๐

ลดลงนอยกวา รอยละ ๒๘.๐๐

อตราการวางงานภาคใตชายแดน

ป ๒๕๕๙ รอยละ ๒.๗

อตราการวางงานเฉลย ๒๕๕๕-

๒๕๕๙ รอยละ ๑.๖๗

ลดลงรอยละ ๒.๐๐

ลดลงรอยละ ๒.๐๐

ลดลงรอยละ ๒.๐๐

ลดลงรอยละ ๒.๐๐

ลดลงรอยละ ๒.๐๐

๒๔

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

แนวทางการพฒนา

๑) พฒนาและสนบสนนทกษะฝมอแรงงานทงในระบบและนอกระบบการศกษา ใหสอดคลองกบความสามารถเฉพาะบคคลและความตองการของตลาดทงในพนทและตางประเทศ ทงทกษะฝมอ ทกษะดานเทคโนโลย และทกษะดานภาษาเพอรองรบการพฒนาเขตอตสาหกรรมเกษตรแปรรป เมองการคาและเมองทองเทยวชายแดน และพฒนาทกษะแรงงานทขาดแคลนในพนทเพอทดแทนการน าเขาแรงงานจากประเทศเพอนบาน อาท การจดตงศนยฝกแรงงานประมง สนบสนนผประกอบการจางงานส าหรบผทไดรบการพฒนาทกษะแรงงานในพนท และสนบสนนแรงงานทมทกษะเปนผประกอบการรนใหม

๒) พฒนาและยกระดบคณภาพการศกษา โดยสนบสนนการศกษาเพอการประกอบอาชพ โดยสรางโอกาสในการเรยนระดบอาชวศกษาทมการพฒนาทกษะการท างานพรอมการประกอบอาชพ เพอสรางก าลงคนทมสมรรถนะสง ส าหรบอตสาหกรรม New Growth Engine เพอรองรบอตสาหกรรมไทยแลนด ๔.๐ และสนบสนนการเขาถงการศกษาทมคณภาพในทกระดบ รวมทงสนบสนนการพฒนาหลกสตรการศกษาทสามารถน ามาใชในการประกอบอาชพ และพฒนากระบวนการเรยนการสอนโดยใชสอเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาททนสมย อาท สอคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction : CIA) บทเรยนออนไลน E-learning หนงสออเลกทรอนกส Electronic Book : E- Book หองเรยนเสมอนจรง (Visual Classroom) และสอหลายมต เปนตน เพอยกระดบการศกษา ขยายโอกาสในการเขาถงแหลงเรยนรทงในและนอกหองเรยน ในชมชน รวมทงการพฒนาศนยเรยนรนอกระบบและตามอธยาศยดานวทยาศาสตร เทคโนโลย ใหครอบคลมและทวถง เพอสรางโอกาสในการเรยนรใหกบเยาวชนและประชาชนทวไปในพนท ใหสามารถพฒนาศกยภาพในการประกอบอาชพของชมชน และเตรยมความพรอมส าหรบการประกอบอาชพทสอดคลองกบความตองการของตลาดในอนาคต

๓) สงเสรมการพฒนาสขภาวะของประชาชนทกวย โดยการสรางความรความเขาใจในการปองกนและเฝาระวงการเกดโรค การใหความรในการดแลสขภาพของสตรตงครรภและทกษะ การเลยงดทารก เพอปองกนและลดอตราการตายของมารดาและทารกหลงการคลอดในพนท การพฒนาและสรางระบบรบมอและปรบตวตอโรคอบตใหมและโรคอบตซ าทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมทงการเพมประสทธภาพการใหบรการของสถานพยาบาลในชมชน พฒนาระบบบรการปฐมภมใหมคณภาพและเชอมโยงถงชมชนและครวเรอน พฒนาระบบการแพทยฉกเฉนและระบบสงตอผปวยทมประสทธภาพ และน าเทคโนโลยดจทลมาชวยในการขยายการใหบรการ การสนบสนนกจกรรมสขภาวะใหกบเดกและเยาวชนในสถานศกษา ดานการออกก าลงกาย และกฬาขนพนฐาน เพอสนบสนนใหกฬากลายเปน วถชวต รวมถงการเตรยมความพรอมดานสขภาพรางกายและจตใจของผสงอายเพอรองรบสงคมสงวย และสรางเครอขายภาคประชาชนในการเฝาระวง ปองกน และควบคมโรค ตลอดจนถายทอดองคความรและสงเสรมการรกษาโรคโดยใชแพทยปจจบน ควบคกบการพฒนาการแพทยทางเลอกทใชภมปญญาแพทยพนบาน และการจดตงศนยผลตสมนไพรของภาคเพอพฒนาพชสมนไพรของทองถนใหไดมาตรฐานผลต อาท ขมนชน มะขามแขก ชมเหดเทศ เถาวลยเปรยง และเพชรสงฆาต เปนตน

๔) สงเสรมเศรษฐกจชมชนใหมความเขมแขง สงเสรมการรวมกลมวสาหกจชมชน เพอพฒนาผลตภณฑชมชน อาท เครองแตงกายมสลม สนคา OTOP โดยใชภมปญญาและกลไกประชารฐ ในการสนบสนนความรในออกแบบผลตภณฑ การผลต และการจดการตลาด รวมทงสรางเอกลกษณของสนคา สงเสรมการใชเทคโนโลยในการเพมชองทางการตลาด และสนบสนนการตลาดโดยผานระบบพาณชย

๒๕

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

อเลกทรอนกส (E-commerce) การพฒนาการทองเทยวนวตวถ โดยดงภมปญญาชมชน วถชวตตอยอด การพฒนาผลตภณฑเปนของฝากของทระลก เชอมโยงการทองเทยววถชมชนของแตละทองถน เพอสรางงาน เพมรายได

๕) สรางความเขมแขงของสงคมพหวฒนธรรม โดยสรางความเขาใจและการยอมรบในการอยรวมกนของสงคมพหวฒนธรรมเพอการอยรวมกนอยางสนตสข อนรกษ ฟนฟและรกษาอตลกษณวฒนธรรมทองถนทหลากหลาย สนบสนนกจกรรมการแลกเปลยนวฒนธรรม รวมทงสรางความเขมแขงของสถาบนทางศาสนาเพอเผยแพรหลกค าสอนทดงามใหแกประชาชน สรางเครอขายการมสวนรวมของชมชนในการดแลรกษาความปลอดภยของชมชนและทองถน เพอปองกนและแกไขปญหาความไมสงบในภาค

๙. แผนงาน/โครงการตามแผนพฒนาภาคใตชายแดนทสอดคลองกบแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต

๙.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนาอตสาหกรรมเกษตรและอตสาหกรรมแปรรปการเกษตรเพอสราง ความมนคงใหกบภาคการผลต

๙.1.๑ แผนงานสงเสรมการผลตและสรางมลคาเพมสนคาเกษตรอตลกษณพนถนทมศกยภาพทางการตลาด

สาระสาคญ สงเสรมการผลตสนคาเกษตรอตลกษณพนถนอยางครบวงจรตลอดหวงโซการผลต โดยอาศยการใชประโยชนจากการสรางภาพลกษณและเรองราวของสนคาในแตละชมชนหรอพนท รวมถงการใชจดเดนของสนคาเกษตรพนถนและภมปญญาทองถนของไทย การสรางความแตกตางของสนคาเกษตร การรบรองขนทะเบยนสงบงชทางภมศาสตร และการพฒนาสนคาเกษตรทมเอกลกษณประจ าถนใหมคณภาพเปนทยอมรบของผบรโภค น าไปสการผลตและแปรรปเปนผลตภณฑทมคณคาและเอกลกษณเฉพาะ ตลอดจนการพฒนางานวจย เทคโนโลยและนวตกรรมเพอสนบสนนการเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตร การสงเสรมอาชพและเพมมลคา และการรวม กลมและสรางเครอขายการผลตและการตลาดของแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย และกระทรวงมหาดไทย

๙.1.2 แผนงานพฒนาโอกาสทางการตลาดใหกบสนคาเกษตรอตลกษณพนถน

สาระสาคญ พฒนาและขยายตลาดทงในประเทศและตางประเทศ ผานเทคโนโลยและนวตกรรม รวมถงเครองมอในการสอสารและประชาสมพนธ ไปถงผบรโภค เพอสงเสรมและขยายชองทางการตลาดทงภายในประเทศ และการสงออกสตลาดตางประเทศ ตลอดจนสนบสนนและสงเสรมชมชนในการพฒนาพนทหรอน าเสนอผลตภณฑทเปนเอกลกษณของพนท รวมถงวถชวตและวฒนธรรมการเกษตร เพอเปนแหลงทองเทยว เชงเกษตร ทเชอมโยงกบ การพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคของแตละพนท

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงพาณชย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงการทองเทยวและกฬา

๒๖

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๙.1.3 แผนงานสนบสนนและยกระดบการผลตใหเขาสมาตรฐานเกษตรอนทรย

สาระสาคญ พฒนาตอยอดการผลตใหเขาสมาตรฐานเกษตรอนทรยและก ากบดแลใหการผลตเปนไปตามมาตรฐานเกษตรอนทรยอนเปนทยอมรบ ควบคกบการสงเสรมดานการตลาดเกษตรอนทรย เพอสรางโอกาสทางการตลาด ทงในประเทศและตางประเทศ โดยสงเสรมการผลตสนคาเกษตรตามมาตรฐานระบบการผลตเกษตรอนทรย รวมถง การตรวจตดตาม ตรวจรบรองฟารมทผานการรบรองระบบฯ และเพมจ านวนฟารม/พนทใหมใหเขาสระบบการผลตเกษตรอนทรยเพมขน ควบคกบสงเสรมการท าเกษตรอนทรยวถพนบานและยกระดบเกษตรกรเขาสระบบมาตรฐานเกษตรอนทรยระดบสากล ตลอดจนก าหนดมาตรการสนบสนนจงใจ และการสนบสนนกลไกทางการตลาดทเออตอการปรบระบบการผลตเกษตรปลอดภยและเกษตรอนทรย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงมหาดไทย

๙.1.4 แผนงานพฒนาศกยภาพของเกษตรกรเพอเตรยมไปสการเปนผประกอบการในอนาคต

สาระสาคญ สงเสรมเกษตรทฤษฎใหมและเกษตรกรรมยงยน พฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) ทงทายาทและแกนน า สงเสรมใหมการใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตและบรหารจดการฟารมอยางเปนระบบ และยกระดบโครงสรางการผลตในอตสาหกรรมเกษตรแปรรปอยางครบวงจร

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร และสถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน)

๙.1.5 แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ

สาระสาคญ สงเสรมการผลตและแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ โดยประยกตใชองคความรและนวตกรรมจากภมปญญาทองถน เทคโนโลยสะอาด เทคโนโลยวสด และนาโนเทคโนโลย และเทคโนโลยตางๆ เพอใหเกดการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรชวภาพ ตลอดจนมการสงเสรมการท าเกษตรกรรม ทค านงถงระบบนเวศ เปนมตรกบสงแวดลอม และ การสงเสรมการแปรรปเปนผลตภณฑทใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพดานพช สตว และเชอจลนทรย รวมทงการน าวสดเหลอทงทางการเกษตรมาใชประโยชนในภาคอตสาหกรรมและพลงงานทเกยวเนองกบชวภาพ เพอสรางคณคาและมลคาเพมใหกบสนคาเกษตรและผลตภณฑ อนจะกอใหเกดมลคาทางเศรษฐกจบนฐานทรพยากรชวภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๒๗

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๙.1.6 แผนงานสงเสรมการผลตและการแปรรปสนคาเกษตรใหมคณภาพมาตรฐาน และยกระดบไปสผลตภณฑคณภาพสง

สาระสาคญ ประยกตใชเทคโนโลยไปสการผลตในเชงพาณชยใหกบเกษตรกร กลมเกษตรกร หรอชมชน ทจะใชวตถดบทางการเกษตรในการแปรรปสรางมลคาไปสสนคาเกษตรแปรรป สนคาเกษตรขนสงทมคณคาเฉพาะ รวมถงตอยอดไปสผลตภณฑคณภาพสง โดยการพฒนาสงเสรมผลกดนใหเกษตรกรรวมกลมแปรรปสนคาเกษตรไปสความเปนผประกอบการแบบมออาชพ เพอสรางมลคาเพมของสนคา มกระบวนการผลตทมคณภาพมาตรฐาน การน าเทคโนโลยและนวตกรรมการแปรรปสงเสรมใหกบกลมเกษตรกร การพฒนาผลตภณฑและบรรจภณฑ และเชอมโยงสอดคลองกบความตองการของตลาด

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.1.7 แผนงานสงเสรมการรวมกลมเกษตรกร

สาระสาคญ เพอใหมกลไกสนบสนนและผลกดนการรวมกลมเกษตรกรหรอสถาบนเกษตรกรในการรวมกนพฒนาการผลต การแปรรป และการตลาด รวมทงสามารถบรหารจดการในเชงธรกจแบบครบวงจรได ซงจะเปนปจจยสนบสนนไปสการเปนธรกจหรอวสาหกจเพอชมชน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๙.1.8 แผนงานวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม

สาระสาคญ วจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการเกษตร ตลอดจน ภมปญญาและองคความรทน าไปสการเพมประสทธภาพและพฒนากระบวนการผลต และการแปรรป ทสามารถน าไปประยกตใชไดจรงในเชงพาณชย รวมถงการวจยพฒนาสนบสนนในดานตางๆ ทจะเปนประโยชนตอการวางแผนปองกนและรบมอกบผลกระทบทอาจจะเกดขน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

๙.1.9 แผนงานสงเสรมดานการตลาดสนคาเกษตรและผลตภณฑ

สาระสาคญ เพอใหเกษตรกรสามารถน าผลผลตทางการเกษตรและผลตภณฑเขาถงชองทางการตลาดในระดบตางๆ ผานการประชาสมพนธ การแสดงสนคา ควบคไปกบการใชเครองมอและเทคโนโลยเพอการเขาถงตลาดโดยตรงกบผบรโภค

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๒๘

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๙.1.10 แผนงานพฒนาผประกอบการเกษตรและผลตภณฑสนคาเกษตรจากฐานทรพยากรชวภาพ

สาระสาคญ การพฒนาการจดการผลผลตและผลตภณฑจากฐานทรพยากรชวภาพโดยยกระดบใหเกษตรกรเปนผประกอบการ SME เกษตรบนฐานทรพยากรชวภาพและภมปญญาทองถนทมอตลกษณเฉพาะของแตละทองถนและภมนเวศ

หนวยงานดาเนนงานหลก สถาบนพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ (องคการมหาชน) กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๙.1.11 แผนงานพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการเกษตร ตลอดจนสรางองคความรและ ภมปญญาทองถน

สาระสาคญ พฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมสมยใหม เพอเขามาชวยในการบรหารจดการการผลตในแปลงเกษตรเปนการปฏรปภาคเกษตร สงเสรมใหเกษตรกรไทยมความร ความเชยวชาญในการประกอบอาชพ เพมพนศกยภาพในการใชเทคโนโลยดจทล เทคโนโลยการเกษตร ใชองคความรประกอบในการตดสนใจ มวธปฏบตทถกตองมาใชไดอยางมประสทธภาพ สามารถพงพาตนเองไดอยางแทจรง ซงเปนจดเรมตนของ การปฏวตภาคเกษตรสยคดจทล และพฒนาโมเดลประมวลผลดวยปญญาประดษฐทมความแมนย า

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.1.12 แผนงานพฒนาและสงเสรมการทาเกษตรดงเดมไปสเกษตรอจฉรยะ

สาระสาคญ สนบสนนปจจยพนฐาน สงเสรมการใชเทคโนโลยดจทลการเกษตรในการบรหารจดการการเกษตร และการใชประโยชนจากขอมลตางๆ รวมถงองคความรและเทคโนโลยการเกษตรไปประยกตใชในกระบวนการผลตสนคาและบรการทางการเกษตรใหเกดผลเปนรปธรรม เพอเพมประสทธภาพและประสทธผลในการด าเนนธรกจ โดยใหความส าคญกบการพฒนาศกยภาพเกษตรกรอจฉรยะสความเปนมออาชพ และสงเสรมใหเกษตรกรหรอกลมเกษตรกรมการวางระบบการผลตทสอดคลองกบความตองการตลาด จนถงการเชอมโยงตลาดกบภาคเอกชนแบบประชารฐ มการสงเสรมการใชเทคโนโลยการเกษตรควบคไปกบเทคโนโลยดจทล รวมกบขอมลตางๆ เพอขบเคลอนและผลกดนเกษตรกรอจฉรยะทน าฐานขอมลพนฐานมาวเคราะหและใชประโยชนเพอการวางแผนการผลต การตลาด มการใชเทคโนโลยระบบสารสนเทศเพอการถายทอดองคความรโดยการเรยนรผานทางสออเลกทรอนกส ท าใหสะดวกตอการเรยนรหรอระบบสอสารอนๆ และอนเทอรเนตบนมอถอ รวมทงมการซอขายสนคาผานทางเวบไซต เพอใหเกดประสทธภาพในการบรหารจดการทงภาคการผลต และผลตผลมมาตรฐาน คณภาพ และปลอดภยตอผบรโภค

หนวยงานดา เนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

๒๙

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

10.1.13 โครงการเทคโนโลยชวภาพเพออตสาหกรรม

สาระสาคญ วจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยชวภาพชนสง อาท การผลตสารชวภาพจากฐานทรพยากรชวภาพ เพอเพมมลคาใหวตถดบทางการเกษตร การผลตสารใหประโยชนเชงหนาทชนดตางๆ เพอพฒนาและยกระดบอตสาหกรรมอาหารในการสรางผลตภณฑอาหารทมเอกลกษณ และมมลคาสงขน การพฒนาเทคโนโลยเพอผลตเอนไซมในอตสาหกรรมตางๆ อาท อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมฟอกเยอกระดาษ อตสาหกรรมอาหาร/อาหารสตว เปนตน การวจยพฒนาเทคโนโลยจลนทรย สารชวภณฑในการควบคมโรคพชและแมลงศตรพช พฒนาการผลตสารมลคาสง และสารชวภณฑทางการแพทย ตลอดจนพฒนานวตกรรมเพอผลตอาหารทมคณสมบตส าหรบการปองกนและเสรมสรางสขภาพเพอสรางมลคาเพมส าหรบกลมเปาหมายทใหความส าคญกบการดแลรกษาสขภาพ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๙.1.1๔ แผนงานจดการนาเพอชมชนชนบทการจดใหมนาสะอาดใชทกครวเรอนในชมชนชนบท ในปรมาณ คณภาพ และราคาทเขาถงได

สาระสาคญ ยกระดบระบบน าสะอาดและการดแลระบบน าในชมชนชนบท เพอใหม น าสะอาดใหกบประชาชน เนองจากน าสะอาดเปนความจ าเปนพนฐานส าหรบการด ารงชพโดยเฉพาะในเชตชมชนชนบท ในอดตทผานมาไดมการพฒนาระบบประปาในหลายพนท ซงหลายพนทเรมเสอมสภาพจ าเปนตองปรบปรงใหไดมาตรฐานมากขน และขยายสแหลงน าดบในชมชนเพอใหเกดความมนคงและควรพฒนาระบบน าใหชมชนชนบทอยางทวถง ตงแตทางน าเขา แหลงเกบกกในพนท ทางระบายน า รวมทงคณภาพน า โดยใชขอมลผงน าเปนหลก และเลอกพนทส าคญในการด าเนนการ

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานทรพยากรน าแหงชาต กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย

๙.1.1๕ โครงการสรางความเขมแขงใหกบองคกรปกครองสวนทองถนและองคกรผใชนาเพอรวมจดการนาในลมนา

สาระสาคญ เพอสรางสมรรถนะในการดแลจดการน าใหองคกรผใชน าและองคปกครองสวนทองถน โดยสงเสรมการมสวนรวมและสรางการรบร ความเขาใจใหกบประชาชนในการบรหารจดการน า สรางเวทรวมเพอแลกเปลยนขอมลระหวางภาครฐและ ภาคประชาชนเพอการบรหารจดการน าอยางยงยน พรอมพฒนาเครองกลไกเพอพฒนาศกยภาพ สรางความเขมแขงใหกบองคกรปกครองสวนทองถน กลมผใชน าและองคกรผใชน า ใหมความสามารถในการใชขอมล มความรวมมอระหวางภาครฐ และประชาชน โดยเรมจากพนทน ารองสพนทอนของประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานทรพยากรน าแหงชาต กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และกระทรวงมหาดไทย

๓๐

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๙.1.1๖ แผนงานจดระบบการจดการนาในภาวะวกฤตการจดระบบการจดการพบตภยจากนาในภาวะวกฤตแบบบรณาการทงระบบ

สาระสาคญ จดท าแผนบรรเทาอทกภยแบบบรณาการ โดยมงเนนพนททมความเสยหายสง และพนทการแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนทอยางเปนระบบในพนท กลมลมน าหลกในภาคใตชายแดน โดยเปนแผนบรณการครอบคลมงานเตอนภยแจงเตอน บรหารน า พนทน านอง ชวยเหลอระหวางและหลงเหตการณ และการแกไขปญหาอทกภย และภยแลงเชงพนทโดยเฉพาะพนทซงไมมศกยภาพการพฒนาชลประทาน เพอชวยแกปญหาภยแลงใหหมบานนอกเขตชลประทานสามารถท าการเกษตรยงชพได

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ ส านกงานนายกรฐมนตร และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๙.1.1๗ โครงการการจดการปาไมและพนทสเขยวเพอการอนรกษอยางยงยน

สาระสาคญ สงเสรมการบรหารจดการปาไมเชงพนท ฟนฟระบบนเวศปาไมและพนท สเขยวตามธรรมชาตทเสอมโทรม สงเสรมการใชประโยชนพนทปาไมและพนทสเขยวตามธรรมชาตใหเหมาะสม รวมถงการบรหารจดการเชงพนท โดยการน านวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมมาประยกตใชในการหยดยงการท าลายปา และมการบรณาการรวมกนทกหนวยงาน เพอใหเกดการอนรกษอยางยงยน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงการคลง กระทรวงคมนาคม และกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร (กอ.รมน.)

๙.1.1๘ โครงการแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง

สาระสาคญ ศกษารวบรวมขอมลและท ากระบวนการมสวนรวมใหครอบคลมทกประการทงในเรองผลกระทบตอหวงโซอาหารและระบบนเวศ รวมทงน าระบบเชคลสตรายการขอมลดานสงแวดลอม (Environment Checklist) มาใชเพอควบคมกจกรรมทอาจสงผลกระทบตอทะเลแตไมเขาขายกจกรรมขนาดใหญทตองผานการท ารายงาน การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๑๐.๑.๑๙ แผนงานการพฒนาศกยภาพของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหม (Smart Farmer)

สาระสาคญ เพมขดความสามารถของเกษตรกรใหเปนเกษตรกรยคใหมทมทกษะในการประกอบการ สามารถเขาถงและใชขอมลขาวสารและความร ทงทางดานเทคโนโลย การจดการ และการตลาด มทกษะความร ความสามารถในดานบญชการผลต การควบคมตนทน การเพมประสทธภาพการผลต และจดการคณภาพผลผลตของตน และสามารถเขาถงชองทางการตลาดทหลากหลายได โดยมกลมเปาหมายทงทายาทเกษตรกร เกษตรกรในปจจบน และคนกลมใหมทจะเขาสภาคเกษตรในอนาคต รวมถงการสงเสรม

๓๑

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

ใหเกษตรกรสามารถพฒนาการจดการคณภาพใหไดตามมาตรฐานสนคาเกษตร (GAP) มาตรฐานการผลตและแปรรป (GMP) และมาตรฐานอนในระดบสากล

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพาณชย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน)

๑๐.๑.๒๐ แผนงานการพฒนาชองทางตลาดออนไลนและระบบโลจสตกสส าหรบสนคาเกษตรจากชมชน

สาระสาคญ ตลาดออนไลนเปนชองทางใหมทชวยใหเกษตรกรสามารถเสนอขายสนคาไดตรงถงผซอและผบรโภค และเรยนรเรองรสนยมและความตองการของผบรโภคเพอนามาปรบการผลตสนคา อยางไรกด ปญหาหลกของเกษตรกรคอการขนสงสนคาไปใหถงมอผบรโภคอยางมประสทธภาพ ซงจ าเปนตองไดรบการสงเสรมสนบสนนจากภาครฐ โดยมการทดลองน ารองและพฒนานวตกรรมส าหรบการสรางระบบโลจสตกสสนคาเกษตรจากชมชน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน)

๙.๒ ยทธศาสตรท 2 การพฒนาเมองสไหงโก-ลก เมองเบตง ใหเปนเมองการคาและเมองทองเทยวชายแดน และพฒนาเมองยะลาใหเปนเมองนาอยและศนยกลางเศรษฐกจของภาค

๙.2.1 แผนงานพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน

สาระสาคญ พฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษเพอกระจายความเจรญสภมภาค เพอเพมรายไดและคณภาพชวตของประชาชนในพนท รวมทงแกปญหาความมนคงบรเวณชายแดน ทส าคญไดแก โครงการกอสรางสะพานขามแมน าโก-ลก เชอมโยงไทย – มาเลเซย อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ระยะทาง ๑๐ กโลเมตร โครงการบรหารจดการศนยบรการเบดเสรจเพอสนบสนนพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน โครงการน าประปาทใหบรการแกประชาชนในสวนเขตพนทเศรษฐกจพเศษ

หนวยงานดาเนนงานหลก ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงการคลง การทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) และการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

๙.2.2 แผนงานการพฒนาทาอากาศยานและระบบบรการการเดนอากาศ

สาระสาคญ พฒนาทาอากาศยานหลกของภาค และขยายขดความสามารถของระบบ ทาอากาศยาน ใหสามารถรองรบปรมาณความตองการเดนทางและขนสงสนคาทางอากาศทเพมมากขน โดยโครงการในภาคใตชายแดน ไดแก โครงการพฒนาทาอากาศยานนราธวาส และโครงการพฒนาทาอากาศยานเบตง

๓๒

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงคมนาคม

๙.2.๓ แผนพฒนาเมองในพนทพเศษ

สาระสาคญ จดท าแผนแมบทพนทและแผนการใชประโยชนทดนตามความเหมาะสมของการใชพนทของเมองใหสอดคลองกบแผนการขบเคลอนพนทพเศษและหลกการท าผงภมนเวศ รวมทงมการวางแผนการรบมอกบภยพบตและการเปลยนแปลงแบบฉบพลน โดยสงเสรมใหเปนเมองทสามารถปรบตวได ไดแก การเตรยมความพรอมการพฒนาเมองนราธวาสในพนทเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการคลง กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงตางประเทศ กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๙.2.๔ แผนงานพฒนาเมองขนาดกลางใหเปนเมองนาอยสาหรบคนทกกลม

สาระสาคญ จดท าแผนแมบทการพฒนาพนทและแผนการใชประโยชนทดนใหรองรบการพฒนาเมองขนาดกลางใหเปนเมองนาอยสาหรบคนทกกลมในสงคม เชน ศนยเศรษฐกจ แหลงทอยอาศย พนทพเศษเพอพฒนาและอนรกษในเขตเมอง อาท เขตอตสาหกรรมเชงนเวศ พนทพเศษเพอการอนรกษแหลงโบราณคด มรดกทางสถาปตยกรรมและศลปวฒนธรรม อตลกษณและวถชวตพนถนอยางยงยน เปนตน วางแผนเพอสงวนและรกษาพนทสเขยวอยางเปนระบบเพอปองกนการบกรกของคนทกกลม เกดการสรางงานทเหมาะสมกบบรบทของพนท บนพนฐานของการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม โดยพฒนาพนทเมองยะลา

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการคลง กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงพลงงาน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๙.2.๕ แผนงานฟนฟเมองประวตศาสตร และแหลงศลปกรรม

สาระสาคญ จดท าแผนการพฒนาเมองในรปแบบการทองเทยวเชงวฒนธรรมตามศกยภาพและอตลกษณของเมองในพนทเมองประวตศาสตร ซงค านงถงการพฒนาเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและคณภาพชวตของคนในเมอง โดยเนนกระบวนการมสวนรวมของประชาชน ตลอดจนพฒนาและฟนฟเมองประวตศาสตรและแหลงศลปกรรม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๓๓

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๙.๒.๖ แผนงานพฒนาเมองทองเทยวเชงสขภาพ

สาระสาคญ พฒนาแหลงทองเทยวเชงสขภาพ โดยพฒนาตงแตการวางผงของ แหลงทองเทยวทมจดเดนเฉพาะ สรางสงอ านวยความสะดวก ขยายและพฒนาระบบการคมนาคมขนสงเพอ านวยความสะดวกเพอรองรบการทองเทยว รวมทงขยายและพฒนาระบบคมนาคมขนสงเพอใหเขาถงแหลงทองเทยว พฒนาผประกอบการในทองถนและบรหารจดการโดยชมชนและทองถน พฒนาบรณาการดานการบรการสขภาพ บรการวชาการและงานวจยดานบรการสขภาพ รวมทงสรางศนยยาและผลตภณฑสขภาพแผนไทย ผานกลไกการสรางและพฒนาเครอขายดานการแพทยและสาธารณสข เพอใหเกดบรหารและผลตภณฑทเปนอตลกษณทสามารถเพมมลคาและสรางรายไดใหกบประเทศ

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการทองเทยวและกฬา

๙.๒.7 โครงการพฒนาเสนทางการทองเทยวเชอมโยงประเทศเพอนบานและประเทศสมาชกอาเซยน

สาระสาคญ ปรบปรงโครงสรางพนฐาน ระบบสาธารณปโภค และระบบขนสงสาธารณะ อ านวยความสะดวกในการผานแดน จดแวะพกรถ เชอมโยงกบแหลงทองเทยวและกจกรรมชมชนตลอดเสนทางการทองเทยว เพออ านวยความสะดวกและสรางความประทบใจแกนกทองเทยว

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา และกระทรวงคมนาคม

๙.๒.8 โครงการยกระดบความปลอดภยดานการทองเทยว

สาระสาคญ สงเสรมมาตรการการสรางความปลอดภยจากการทองเทยวทางถนน ทางทะเล รวมถงมาตรการปองกนจากการถกหลอกลวงเอารดเอาเปรยบของนกทองเทยว สรางเครอขายอาสาสมครในระดบชมชน สงเสรมใหคนในชมชนรวมเปนเจาภาพทด ตลอดจนมแนวทางในการใหความชวยเหลอเยยวยานกทองเทยวและการสรางความรวมมอในการบรหารจดการวกฤตการณดานการทองเทยวไทย

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงการทองเทยวและกฬา ส านกงานต ารวจแหงชาต

๙.๒.๙ โครงการพฒนาและฟนฟแหลงทองเทยวแบบครบวงจรเพอคนทงมวล

สาระสาคญ พฒนาแหลงทองเทยวตามอตลกษณของพนทโดยค านงถงอารยสถาปตย และเปนมตรกบสงแวดลอม เพอรองรบนกทองเทยวไดทกวยและทกสภาพรางกาย โดยเฉพาะกลมผสงอาย ผพการ ใหไดรบความสะดวกและปลอดภย ฟนฟ แหลงทองเทยวเสอมโทรมและก าหนดขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยวในพนททมความเปราะบางทางธรรมชาต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการทองเทยวและกฬา

๓๔

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๙.3 ยทธศาสตรท 3 เสรมสรางความเขมแขงใหกบชมชน

๙.3.1 โครงการยกระดบและเพมศกยภาพและสมรรถนะแรงงาน รวมทงการเปนผประกอบการรายใหม เพอเพมผลตภาพแรงงาน

สาระสาคญ สงเสรมการพฒนาและยกระดบศกยภาพและสมรรถนะแรงงานทสอดคลองกบการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจ เทคโนโลย และรปแบบการท างานใหม และ ทศทางการพฒนาประเทศ รวมทงสงเสรมการสรางผประกอบการใหม ควบคกบ การจดท ามาตรฐานอาชพทสอดคลองกบอาชพใหมๆ เพอเพมผลตภาพแรงงาน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงแรงงาน กระทรวงการคลง กระทรวงมหาดไทย กระทรวงอตสาหกรรม. กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงศกษาธการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๙.3.2 โครงการบรหารจดการแรงงานไทยและขามชาตทมฝมอและทกษะสง และแรงงานพนฐาน

สาระสาคญ พฒนาระบบบรหารจดการแรงงานทมทกษะสงและแรงงานพนฐาน อยางเปนระบบและมประสทธภาพรองรบการพฒนาประเทศใหพรอมกบการเตบโตอยางกาวกระโดด ทงการสนบสนนการน าเขาแรงงานทกษะสงและเพอทดแทน การขาดแคลนแรงงาน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงแรงงาน กระทรวงการคลง กระทรวงมหาดไทยกระทรวงแรงงาน กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงศกษาธการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และสถาบนคณวฒวชาชพ (องคการมหาชน)

๙.3.3 โครงการพฒนาทกษะ ทกษะความร ทกษะอาชพ ทกษะชวตจาเปนในอนาคต (ศตวรรษท 21)

สาระสาคญ พฒนาทกษะความสามารถทสอดรบกบทกษะในศตวรรษท 21 โดยเฉพาะทกษะดานการคดวเคราะห สงเคราะห ความสามารถในการแกปญหาทซบซอน ความคดสรางสรรค การท างานรวมกบผอน ทกษะชวต มการเสรมสรางประสบการณชวต ทกษะชวตและทกษะอาชพในหลกสตร และสรางการมงานท าของวยเรยน/วยรน

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงแรงงาน กระทรวงแรงงาน กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงมนษย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงการทองเทยวและกฬา และกระทรวงมหาดไทย

๓๕

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๙.3.4 โครงการแกนนาเยาวชนการเรยนรในศตวรรษท 21 ตามบรบทอตลกษณของทองถนและกลมจงหวด

สาระสาคญ สรางและพฒนาแกนน าเยาชนการเรยนรในการพฒนาทกษะทจ าเปนในศตวรรษท 21 ทค านงถงบรบทการพฒนาเชงพนท อตลกษณของทองถน กลมจงหวด เพอขยายผลการเรยนรทเออตอการพฒนาผเรยนและประชาชนในชมชนทองถนใหตระหนกถงความส าคญและมทกษะในการเรยนรเพอพฒนาตนเอง การท างานและ การด ารงชวตทสอดคลองกบการเปลยนแปลงของโลกอนาคต

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงแรงงาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ สถาบนคณวฒวชาชพ (องคกรมหาชน) และภาคเอกชน

๙.3.5 โครงการจดการศกษาใหสอดคลองกบทกษะอาชพและสรางผประกอบการยคใหม

สาระสาคญ จดใหนกเรยนในระดบการศกษาพนฐานไดมการฝกอาชพระยะสนเพอสรางทกษะการท างานดวยตนเองและการมความรคหกรรม หตถกรรม ชางพนฐาน ดจทลเทคโนโลยเบองตน และทกษะการจดการเบองตน จดกลไกสงเสรมสนบสนนใหมการเรยนในระดบช นมธยมปลายค ขนานกบการเรยนอาชวศกษาระดบ ปวช. (ทวศกษา) เพอใหเยาชนสามารถเขาสตลาดการท างานและมวฒวชาชพไดเรว รวมทงสรางทศนคตทดตอการศกษาอาชพ เพมจ านวนและโอกาสการเรยนตออาชวศกษาในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) และสรางก าลงงานในทศทางทประเทศม ความตองการ รวมทงสงเสรมใหสถานศกษาอาชวศกษาและสถาบนอดมศกษา จดการศกษาทเชอมตอกบการท างาน โดยนกศกษาอาชวศกษาเรยนรและฝกในสถานประกอบการผ านระบบทว ภาค น กศ กษาอ ดมศ กษาเร ยนร และฝ กในสถานประกอบการหรอสถานทท างานจรง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงแรงงาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ สถาบนคณวฒวชาชพ (องคกรมหาชน) และภาคเอกชน

๙.3.6 แผนงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรคบนฐานทนทางสงคมและวฒธรรมของทองถน

สาระสาคญ สงเสรมการสรางความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถนและสถาบนอดมศกษาในทองถนในการสรางพนททางวฒนธรรมและแผนทวฒนธรรม การพฒนาผลตภณฑใหมดวยนวตกรรมและการออกแบบเชงสรางสรรค การสรางมลคาของสนคาทางวฒนธรรม และการเปดพนททางวฒนธรรมเปนตลาดส าหรบการทองเทยวทางวฒนธรรม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย และส านกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน)

๓๖

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

๙.3.7 แผนงานการพฒนาพนทและชวตความเปนอยของประชาชนในพนทตามแนวชายแดน (หมบานชายแดนคขนานนอกประเทศ)

สาระสาคญ การแกไขแรงขบของปญหาเรองการลดความเหลอมล าดวยการพฒนาทางเลอก (Alternative Development) แกไขปญหายกระดบคณภาพชวต พฒนาระบบโครงสราง ปจจยพนฐานในการด ารงชวต และสงเสรมโอกาสทางเศรษฐกจ ไดแก ความร ทน ตลาด เพอสนบสนนชองทางการเกดรายไดอน เปนการแกไขสาเหตของปญหาทเกยวเนองกบปญหายาเสพตด

หนวยงานดาเนนงานหลก คณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงกลาโหม กระทรวงยตธรรม กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงแรงงาน กระทรวงการคลง กระทรวงพาณชย ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต ส านกขาวกรองแหงชาต

9.3.8 โครงการพฒนาระบบการใหคาปรกษาดานสขภาพและการดแลสขภาพทางไกล

สาระสาคญ การพฒนาระบบบรการใหค าปรกษาและค าแนะน าการปฏบตดานสขภาพ ทถกตอง ใหสามารถดแลตนเองไดอยางเหมาะสมส าหรบประชาชนหรอเจาหนาทสาธารณสขทอยในพนทหางไกล รวมทงการใหค าปรกษาทางการแพทยและดแลและรกษาทนการณ

หนวยดาเนนงานหลก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

๙.3.๙ โครงการเสรมสรางสงคมพหวฒนธรรมทเขมแขง

สาระสาคญ จดกจกรรมทสงเสรมการอยรวมกนระหวางชมชนบนพนฐานความศรทธา ความเชอทางศาสนาทถกตอง รวมทงสรางสรรคอตลกษณรวมในพนทแตละระดบทเปนรปธรรม และน าไปสการอยรวมกนอยางสนตสขภายใตสงคมพหวฒนธรรม ตลอดจนสนบสนนและสรางสภาพแวดลอมทสงเสรมใหมการกลบสถนฐานเดม

หนวยงานดาเนนงานหลก กอ.รมน. กอ.รมน.ภาค 4 สวนหนา กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงมหาดไทย ศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)

๙.3.๑๐ โครงการเสรมสรางความรวมมอกบภาคประชาสงคมและนานาชาต

สาระสาคญ

- จดตงกลไกความรวมมอระหวางรฐกบองคกรระหวางประเทศทเกยวของกบปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต พรอมทงด าเนนการทางการทต สรางความสมพนธระหวางประเทศ สรางความเขาใจและสรางการรบรทถกตองตามขอเทจจรงของปญหา และแนวทางการแกไขปญหาในจงหวดชายแดนภาคใตของไทยตอนานาชาต

- ก าหนดประเดน และขบเคลอนองคกรภาคประชาสงคมในแนวทางและกลมเปาหมายทจะเกอกลตอการแกไขปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต รวมทง

๓๗

ราง แผนพฒนาภาคใตชายแดน

ประเดนทจะสกดกนตอทกแนวทางทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญไทย ตลอดจนมระบบการประสานความรวมมอ ก ากบ ตดตาม และประเมนผลตอเนอง

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงการคลง กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงแรงงาน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงมนษย กอ.รมน. กอ.รมน.ภาค ๔ สวนหนา กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยตธรรม ส านกงานต ารวจแหงชาต ศนยอ านวยการจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)

๙.3.1๑ โครงการตาบลมนคง มงคง ยงยน

สาระสาคญ จดท าแผนความตองการชมชน ใชสภาสนตสขต าบลเปนกลไกในการวางระบบการจดสรรทรพยากรทสอดรบกบความตองการอยางเหมาะสม และสราง ความมนคงปลอดภย สงเสรมคณภาพชวตทด โดยยดหลกความพอเพยง และสามารถพงพาตนเองได รวมทงสนบสนนสงคมใหอยรวมกนอยางสนตสข

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงแรงงาน กระทรวงคมนาคม กระทรวงสาธารณสข กระทรวงแรงงาน กระทรวงศกษาธการ ศนยอ านวยการจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)

๙.3.1๒ โครงการวาระแหงชาตสรางเยาวชนเพอใหเขาใจพหวฒนธรรม และการเปนพลเมองโลกโดยการอนรกษและแลกเปลยนวฒนธรรม ดนตร ศลปะ ภาษาและวรรณกรรมสอดจทล

สาระสาคญ จดใหเกดกจกรรมอนรกษและการแลกเปลยนวฒนธรรม ดนตร ศลปะ ภาษาและวรรณกรรม สอดจทล ในเดกและเยาวชน เพอใหเขาใจและตระหนกถงคณคาของความหลากหลาย รวมทงเรยนรจากความหลากหลายเพอการพฒนา การสอสารผานการแสดง สอ และสอดจทล เขาใจพหวฒนธรรม ใหความรดานภมรฐศาสตรและการวางต าแหนงของไทย ปพนฐานความเปนพลเมองโลก สงเสรมชมรมในสถานศกษาและชมชน จดคายกจกรรมเยาวชน ใชเทคโนโลยดจทลเพอท าโครงการรวมระหวางนกเรยนตางโรงเรยน ตางภมภาค และตางประเทศ การประกวดการแสดง หนงสอ วรรณกรรมและสอดจทลทเปนผลงานของเดกและเยาชนในประเทศไทยและอาเซยน มกลไกใหภาคประชาสงคมและเอกชนมสวนรวม

หนวยงานดาเนนงานหลก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงแรงงาน กระทรวงแรงงาน กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการพฒนาสงคมและ ความมนคงมนษย กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงมหาดไทย