ฐานขอมูลชุมชนท่ีใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตฐานขอมูลชุมชนท่ีใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิต

โรงแรมโรงแรมแอมบาสแอมบาสซาซาเดอรเดอร ซิต้ีซิต้ี จอมเทียนจอมเทียน จังหวัดชลบุรีจังหวัดชลบุรีวันเสารที่วันเสารที่ 99 ธันวาคมธันวาคม 25492549

การสัมมนาวิชาการประจําปการสัมมนาวิชาการประจําป 25492549 สูหนึ่งทศวรรษหลังวิกฤตเศรษฐกิจสูหนึ่งทศวรรษหลังวิกฤตเศรษฐกิจ :: ไดเรียนรูและปรับปรุงอะไรบางไดเรียนรูและปรับปรุงอะไรบาง??

กลุมที่กลุมที่ 44 การสรางความเขมแข็งของชุมชนและทองถิ่นการสรางความเขมแข็งของชุมชนและทองถิ่น

โดย ดร.พิพัฒน ยอดพฤติการ ผอ.สถาบันไทยพัฒน มูลนิธิบูรณะชนบทแหงประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ

2

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

บทความน้ีมีวัตถุประสงคท่ีจะแสดงใหเห็นถึงลักษณะของชุมชนท่ีใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตและการดํารงอยูของชุมชนทามกลางกระแสของการเปลี่ยนแปลงท่ีกอใหเกิดวัฒนธรรมบริโภคนิยม ปญหาความยากจน และความเสื่อมโทรมของสังคมและสิ่งแวดลอม

นําเสนอในรูปแบบของฐานขอมูลชุมชนท่ีใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิต ท่ีไดทําการคัดเลือกและรวบรวมข้ึนจากโครงการศึกษาและจัดทําฐานขอมูลกลุม องคกร พ้ืนท่ี ท่ีใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิต

เปนงานท่ีอยูภายใตโครงการแผนงานพัฒนาวิชาการและสงเสริมการวิจัยการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงของสํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และไดรับการสนับสนุนจากสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาต ิ(สศช.)

ที่มา

3

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

บทความนี้ไดแบงเนื้อหาออกเปน 4 สวน

- สวนแรก เปนการแสดงขอบเขตและวิธีการสํารวจและเก็บรวบรวมขอมูล

- สวนท่ีสอง กลาวถึงการกลั่นกรองขอมูลเพ่ือการบันทึกเปนฐานขอมูล

- สวนท่ีสาม อธิบายถึงโครงสรางของฐานขอมูลและการพัฒนากลไกการนําเสนอขอมูล

- สวนท่ีสี่ เปนการแสดงขอมูลตัวอยางจากฐานขอมูลชมุชนท่ีใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตสําหรับรายละเอียดของชุมชนตางๆ ในฐานขอมูล สามารถเขาถึงไดทางเว็บไซต www.sedb.org

รายละเอียดของเนื้อหา

4

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนที่ 1: ขอบเขตและวิธีการ

การสํารวจและเก็บรวบรวมขอมูลจึงไดยึดหลักของการคัดเขา (Inclusive) แทนท่ีจะใชวิธีคัดออก (Exclusive) โดยพิจารณาจากการเขาเกณฑเพียงคุณลักษณะใดคุณลักษณะหน่ึงในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คือ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล การมีภูมิคุมกันในตัวท่ีดี พรอมดวยเง่ือนไขความรูและเง่ือนไขคุณธรรมมาเปนองคประกอบในการพิจารณาจัดเก็บขอมูล

การสํารวจและเ ก็บรวบรวมขอมูลจะเปนการรวบรวมจากแหลงขอมูลทุติยภูมิจํานวน 13 แหลง มิไดลงไปสํารวจขอมูลจากพ้ืนท่ีหรือจากแหลงขอมูลปฐมภูมิโดยตรง

เครื่องมือท่ีใชในการรวบรวมขอมูลเปนแบบสํารวจท่ีสรางข้ึนโดยกําหนดกรอบแนวคิดในการสรางแบบสํารวจจากเน้ือหาของโครงการท่ีเก่ียวเน่ืองกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

5

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนที่ 2: แหลงที่มาของขอมูล

6

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

แหลงขอมูล 3 อันดับแรก (80.4%) ไดแก อันดับหน่ึง ขอมูลจากเครือขายธุรกิจชุมชน 339 กลุม (54.2%)อันดับสอง ขอมูลจากสถาบันชุมชนทองถ่ินพัฒนา 100 กลุม (16%) อันดับสาม และขอมูลจากมูลนิธิเกษตรย่ังยืน (ประเทศไทย) 64 กลุม (10.2%)

สวนที่ 2: แหลงที่มาของขอมูล

7

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

จากขอมูลท้ังหมด 626 กลุม พบวาภูมิภาคท่ีมีขอมูลมากท่ีสุด 3 อันดับแรก คิดเปนรอยละ 88.7 ของขอมูลท้ังหมด ไดแก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 259 กลุม ภาคใต 156 กลุม และภาคกลาง 140 กลุม ตามลําดับ

สวนท่ี 2: การกระจายตัวของขอมูล

8

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนที่ 2: ประเภทของกิจกรรม

9

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนที่ 2: ประเภทของกิจกรรม

54.2

6.95.44

10.2

18.70.6

โครงการพระราชดําริ

ธุรกิจชุมชน

ธุรกิจเอกชน

เกษตรกรตัวอยาง

ชุมชนตนแบบ

อื่นๆ

กลุมออมทรัพย

10

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

การจัดทําฐานขอมูลในโครงการน้ี ไดจําแนกระดับความเก่ียวของของกลุม องคกร พ้ืนท่ีตางๆ ท่ีใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิต ออกเปน 3 ระดับ ไดแก

ระดับท่ี 1 มีวิถีชีวิตท่ีสอดคลองกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโดยธรรมชาต ิแตอาจจะมิไดศึกษาหรือเขาใจปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมากอนระดับท่ี 2 มีวิถีชีวิตท่ีสอดคลองกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีการศึกษาและทําความเขาใจกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง แตอาจจะมิไดปฏิบัติตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไดอยางสมบูรณแบบระดับท่ี 3 มีวิถีชีวิตท่ีสอดคลองกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีการศึกษา ทําความเขาใจ และปฏิบัติตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไดอยางสมบูรณแบบ จนสามารถนํามาเปนกรณีศึกษาตัวอยางได

สวนที่ 2: ระดับความเก่ียวของ

11

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนที่ 2: ระดับความเก่ียวของ

12

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนที่ 2: ระดับความเก่ียวของ

เขาขายปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

มีความเขาใจและปฏบิัติตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

เปนกรณีศึกษาตัวอยางตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

13

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนที่ 3: การจัดทําฐานขอมูลและการนําเสนอขอมูล

14

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

ในหนาจอหลักจะแบงออกเปนสวนตางๆ ดังน้ีสวนท่ี 1 คือ สวนท่ีใชสําหรับสืบคน โดยการเลือกหมวดในการคนหาและคําท่ีตองการคนหา

สวน ท่ี 2 คือ สวนของการแสดงชื่ อจังหวัดตางๆ ซ่ึงสามารถดูไดดวยวาในจั งหวั ด น้ั นๆ มี กิ จ กร รม เศรษฐกิ จพอเพียงอยูกี่กิจกรรมโดยดูจากตัวเลขท่ีอยูทายชื่อจังหวัดน้ันๆ นอกจากน้ีเมื่อกดท่ีชื่อจังหวัดน้ันๆ ก็ยังสามารถเขาไปดูขอมูลกิจกรรมท่ีอยูในจังหวัดน้ันท้ังหมดไดอีกเชนกัน

สวนที่ 3: การจัดทําฐานขอมูลและการนําเสนอขอมูล

15

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

ระบบจะทําการคนหาและแสดงผลขอมูลตามเง่ือนไขท่ีไดเลือกไว ซึ่งแบงออกเปน 4 สวน คือ

สวนท่ี 1 คือ สวนท่ีใชสําหรับการคนหา โดยการเลือกหมวดในการคนหาและคําท่ีตองการคนหา

สวนท่ี 2 คือ สวนท่ีใชในการแสดงผลของการคนหาขอมูล จะแสดงขอมูลของกิจกรรมตางๆตามท่ีไดคนหาไวโดยในสวนของคําท่ีไดใชคนหาน้ันจะแสดงเปนตัวหนังสือสีแดงเพ่ือใหงายตอการสังเกต

สวนท่ี 3 คือ สวนท่ีใชสําหรับเขาไปดูรายละเอียดท้ังหมดของกิจกรรมน้ันๆ

สวนท่ี 4 คือ สวนของการแสดงจํานวนหนา และเลือกหนาผลลัพธของการคนหาขอมูล โดยสามารถเลือกดูขอมูลในหนาตางๆ ไดตามท่ีแสดงไว

สวนที่ 3: การจัดทําฐานขอมูลและการนําเสนอขอมูล

16

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนท่ี 3: การนําเสนอขอมูลตามเขตภูมิศาสตร

คณะผูวิจัยไดทําการพัฒนากลไกการนําเสนอขอมูลโดยใชลักษณะของการกระจายตัวของขอมูลตามเขตภูมิศาสตร เพ่ือใหผูใชฐานขอมูลสามารถเห็นตําแหนงของกลุม องคกร พ้ืนท่ี ท่ีใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตตามการกระจายตัวของขอมูลตามเขตภูมิศาสตร ซ่ึงสามารถเขาดูไดจากเมนู Map โดยผูใชสามารถเลือกดูลักษณะการกระจายตัวของขอมูลไดตามประเภทกิจกรรม ไดแก โครงการพระราชดําริ, เกษตรกรตัวอยาง ชุมชนตนแบบ ธุรกิจเอกชน ธุรกิจชุมชน กลุมออมทรัพย และอ่ืนๆ (เชน ปราชญชาวบ าน , ภูมิปญญาพัฒนาชุมชนพ่ึงตนเอง ฯลฯ)

17

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

นอกจากน้ี ผูใชสามารถเลือกดกูารกระจายตัวของขอมูลตามระดับความเก่ียวของกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ไดแก

ระดบัท่ี 1 เขาขายปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ระดบัท่ี 2 มีความเขาใจและปฏิบัติตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ระดบัท่ี 3 เปนกรณีศึกษาตัวอยางตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

สวนท่ี 3: การนําเสนอขอมูลตามเขตภูมิศาสตร

18

ฐานขอมูลชุมชนที่ใชหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดําเนินชีวิตการสรางความเขมแข็งของชมุชนและทองถิ่น

สวนที่ 4: ตัวอยางจากฐานขอมูล

1) กุดเปง ปาทามชุมชน : ปาเพ่ือการ เฮ็ดอยู-เฮ็ดกิน ของชุมชนยางคํา

2)บนความพอดีที่ แมกําปอง3) วิถีพอเพียง : บทเรียนจาก

บานสามขา4)ระบบแลกเปล่ียนชุมชน :

ภูมิคุมกันชุมชน5)กปเยาะห และผาคลุมผม...อาชีพบนฐานวัฒนธรรม

คําถามคําถาม--คําตอบคําตอบ

โรงแรมโรงแรมแอมบาสแอมบาสซาซาเดอรเดอร ซิต้ีซิต้ี จอมเทียนจอมเทียน จังหวัดชลบุรีจังหวัดชลบุรีวันเสารที่วันเสารที่ 99 ธันวาคมธันวาคม 25492549

การสัมมนาวิชาการประจําปการสัมมนาวิชาการประจําป 25492549 สูหนึ่งทศวรรษหลังวิกฤตเศรษฐกิจสูหนึ่งทศวรรษหลังวิกฤตเศรษฐกิจ :: ไดเรียนรูและปรับปรุงอะไรบางไดเรียนรูและปรับปรุงอะไรบาง??

กลุมที่กลุมที่ 44 การสรางความเขมแข็งของชุมชนและทองถิ่นการสรางความเขมแข็งของชุมชนและทองถิ่น