ชุดฝ กทักษะปฏิบัติ เรื่อง...

ชดท 1 การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

ชดฝกทกษะปฏบต

เรอง การตดตงไฟฟาในอาคาร

รายวชา ชางตดตงไฟฟาในอาคาร

กลมสาระการงานอาชพ

สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4


นายกฤษดาพร นทนนท

ตาแหนง คร วทยฐานะครชานาญการ

โรงเรยนสนตสข

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 34

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ


คานา

ชดฝกทกษะปฏบต เรอง การตดตงไฟฟาในอาคาร รายวชาชางตดตงไฟฟาในอาคาร กลมสาระการ

งานอาชพ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 จดทาขนเพอใหนกเรยนไดศกษา เรยนร เกดความร ความ

เขาใจ สามารถปฏบตงานไดสาเรจจนเกดทกษะในการปฏบตงานการตดตงไฟฟาภายในอาคารและนาไปใชใน

ชวตประจาวนเปนพนฐานในการศกษาตอ และประกอบอาชพได


งานอาชพ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ชดท 1 เรอง การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา ม

สาระการเรยนรเกยวกบ ความหมายของสายไฟฟา ชนดของสายไฟฟา โครงสรางของสายไฟฟาแตละชนด

การนาไปใชงานของสายไฟฟาแตละชนด และการเลอกขนาดสายใหเหมาะสม

ผจดทาหวงเปนอยางยงวาชดฝกทกษะปฏบต เรอง การตดตงไฟฟาในอาคาร รายวชาชางตดตงไฟฟา

ในอาคาร กลมสาระการงานอาชพ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ทจดทาขนนจะเปนประโยชน

ตอผเรยนในการศกษาหาความรและฝกการทางานใหกบตนเองไดอยางมประสทธภาพ


สารบญ

เรอง หนา

คานา ก

สารบญ ข

คาชแจงการใชชดฝกทกษะปฏบต ชดท 1 การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา 1

สวนประกอบของชดฝกทกษะปฏบต 2

คาแนะนาสาหรบคร 3

คาแนะนาสาหรบนกเรยน 4

สาระและมาตรฐานการเรยนร

ผลการเรยนรตามตวชวด

สาระการเรยนร

แบบทดสอบกอนเรยน ชดท 1 การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

ใบความร เรอง การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

ใบงาน เรอง การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

แบบฝกหด เรอง การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

แบบทดสอบหลงเรยน ชดท 1 การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

เฉลยใบงาน เรอง การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

เฉลยแบบฝกหด เรอง การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน ชดท 1 การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

บรรณานกรม


สารบญภาพ

เรอง หนา

ภาพท 1

ภาพท 2

ภาพท 3

ภาพท 4

ภาพท 5

.


คาชแจงการใชชดฝกทกษะการปฏบต



งานอาชพ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย จดทาขนเพอใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนรควบค

กบแผนการจดการเรยนรเพอใหนกเรยนมความรในงานชางตดตงไฟฟาในอาคารพฒนาทกษะปฏบตงาน

จานวน 10 ชด ดงน

1. ชดท 1 การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

2. ชดท 2 การเลอกชนดและขนาดของสะพานไฟฟา

3. ชดท 3 การตดตงเซอรกตเบรกเกอร

4. ชดท 4 การตดตงอปกรณปองกนทางไฟฟา

5. ชดท 5 การตดตงสวตชควบคมอปกรณ

6. ชดท 6 การตดตงแผงจายไฟฟา

7. ชดท 7 การตดตงแผงควบคมไฟฟา

8. ชดท 8 การตรวจสอบความผดปกตในการบารงรกษาอปกรณตดตงไฟฟา


สวนประกอบของชดฝกทกษะปฏบต


งานอาชพ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ชดท 1 การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา ม

สวนประกอบดงน

1. คาชแจงการใชชดฝกทกษะปฏบต

2. สวนประกอบของชดฝกทกษะปฏบต

3. คาแนะนาสาหรบคร

4. คาแนะนาสาหรบนกเรยน

5. สาระและมาตรฐานการเรยนร

6. ผลการเรยนรตามตวชวด

7. สาระการเรยนร

8. แบบทดสอบกอนเรยน

9. ใบความร

10. ใบงาน

11. แบบฝกหด

12. แบบทดสอบหลงเรยน


คาแนะนาสาหรบคร

1. ชดฝกทกษะปฏบต เรอง การตดตงไฟฟาในอาคาร รายวชาชางตดตงไฟฟาในอาคาร กลมสาระการ

งานอาชพ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย รวมกบแผนการจดการเรยนร

2. ชแจงใหนกเรยนเขาใจบทบาทและหนาทของตนเอง

3. ใหนกเรยนอานคาชแจงสาหรบการใชชดฝกทกษะปฏบต เรอง การตดตงไฟฟาในอาคาร รายวชาชาง

ตดตงไฟฟาในอาคาร กลมสาระการงานอาชพ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ชดท 1 การ

เลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

4. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน โดยอานโจทยคาถาม แลวกากบาทลงบนคาตอบทถกตอง

จานวน 5 ขอ

5. ครและนกเรยนรวมกนเฉลยคาตอบ พรอมทงใหนกเรยนตรวจคาตอบทนทเมอครเฉลยคาตอบครบทก

ขอแลวใหนกเรยนรวมคะแนน แลวนาสงคร เพอบนทกคะแนนไวเปนขอมลเปรยบเทยบกบคะแนน

หลงเรยน

6. ครดาเนนการสอนตามลาดบเนอหาในชดฝกทกษะปฏบต เรอง การตดตงไฟฟาในอาคาร รายวชาชาง

ตดตงไฟฟาในอาคาร กลมสาระการงานอาชพ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ชดท 1 การ

เลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา นกเรยนแตละกลมศกษาจากใบความร ปฏบตตามใบงาน

7. ครควรดแลใหคาแนะนาอยางใกลชดขณะทนกเรยนปฏบตกจกรรม

8. ประเมนผลการเรยนรในดานความร ดานทกษะกระบวนการและดานคณลกษณะอนพงประสงคจาก

การปฏบตกจกรรมระหวางเรยน รวมทงบนทกผลและสรปคะแนน

9. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน จานวน 5 ขอ พรอมใหนกเรยนบนทกไวเปนขอมลเปรยบเทยบ

คะแนนกอนเรยน เพอพฒนาผลการเรยนรของนกเรยนตอไป


คาแนะนาสาหรบนกเรยน

1. ผเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน จานวน 5 ขอ

2. ศกษาใบความร โดยศกษาเปนกลมและเปนรายบคคล

3. ปฏบตกจกรรมตามใบงานทกาหนดให

4. ศกษาการเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟาใหเขาใจ

5. ทาใบงานตามขนตอน ครเปนผใหคาแนะนาในการปฏบตงาน

6. เมอผเรยนทาใบงานเสรจแลว ควรนาเสนอผลงาน เพอเปนการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน

7. ผเรยนทาแบบฝกหด เรอง การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

8. ผเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน จานวน 5 ขอ


สาระและมาตรฐานการเรยนร

สาระท ๔ การอาชพ มาตรฐาน ง ๔. ๑ เขาใจ มทกษะทจาเปน มประสบการณ เหนแนวทางในงานอาชพ ใช

เทคโนโลย เพอพฒนาอาชพ มคณธรรม และมเจตคตทดตออาชพ ง. 4.๑ ตวชวดท 1 อภปรายแนวทางสอาชพทสนใจ ง. 4.๑ ตวชวดท 2 เลอก และใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมกบอาชพ ง. 4.๑ ตวชวดท 3 มประสบการณในอาชพทถนดและสนใจ ง. 4.๑ ตวชวดท 4 มคณลกษณะทดตออาชพ


ผลการเรยนรตามตวชวด

1. ดานความร (K) - นกเรยนมความรเกยวกบความหมายของสายไฟฟา - นกเรยนมความรเกยวกบชนดของสายไฟฟา - นกเรยนมความรเกยวกบโครงสรางของสายไฟฟาแตละชนด - นกเรยนมความรเกยวกบการนาไปใชงานของสายไฟฟาแตละชนด - นกเรยนมความรเกยวกบการเลอกขนาดสายไฟฟาใหเหมาะสม

2. ดานทกษะกระบวนการ (P) - นกเรยนทาแบบฝกหดและตอบคาถามตามทกาหนดได

- นกเรยนปฎบตงานตามคาสงทไดรบในใบงานเรองการเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟาได 3. ดานคณลกษณะ (A)

- นกเรยนสามารถรวมกจกรรมและมความรบผดชอบในงานได

สาระการเรยนร

สายไฟฟาเปนอปกรณไฟฟาทมบทบาทสาคญตอการใชไฟฟาอยางมาก ดงนนจาเปนตองศกษาถง

ความหมาย ชนด โครงสราง การนาไปใชงาน ตลอดจนการคานวณ และเลอกขนาดของสายไฟฟาใหเหมาะสม

กบลกษณะงานตดตง


แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง การเลอกชนดและขนาดของสายไฟฟา

ชอ-นามสกล……………………………………………………………………ชน/ปท ………กลม/หอง……………

ชอ-นามสกลผตรวจ…………………………………………………………….วน/เดอน/ป …………………………

***********************************************************************************************

คาสง อานคาถามแลวตอบโดยทาเครองหมายกากบาท ( X ) ลงในขอทถกตองทสด ในเวลา 10 นาท จดประสงคการเรยนร: บอกความหมายของสายไฟฟาได 1. จงบอกความหมายของ สายเมน ( Main switch ) ไดถกตองทสด ( 1 คะแนน )

ก. สายไฟฟาทตอภายในบาน ข. สายไฟฟาทตอระหวางมเตอรกบเมนสวตซ ค. สายไฟฟาทตอระหวางเมนสวตซกบเครองปองกนกระแสเกน ง. สายไฟฟาทตอบนเสาไฟฟา

จดประสงคการเรยนร: บอกชนดของสายไฟฟาได 2. จงบอกชนดของสายไฟฟาวามกชนด ( 1 คะแนน )

ก. 2 ชนด ข. 3 ชนด ค. 4 ชนด ง. 5 ชนด

จดประสงคการเรยนร: อธบายโครงสรางของสายไฟฟาแตละชนดได 3. จงอธบายโครงสรางของสายไฟฟาชนด VAF ( 1 คะแนน )

ก. สายทองแดงเดยวชนดแขง ข. สายทองแดงเดยวชนดออน ค. สายทองแดงเดยวแบบเปลอย ง. สายทองแดงคแบบแขง มขนาดตงแต เบอร 1 ขนไป

คะแนนเตม คะแนนทได

5


จดประสงคการเรยนร: อธบายการนาไปใชงานของสายไฟฟาแตละชนดได 4. จงอธบายการนาไปใชงานของสายไฟฟาชนด VSF ( 1 คะแนน )

ก. ใชเปนสายเมนแรงตา ข. ใชเปนสายเมนแรงสง ค. ใชทว ๆ ไป ง. ใชในตสวตซบอรด

จดประสงคการเรยนร: อธบายการเลอกขนาดสายไฟฟาใหเหมาะสมได 5. จงอธบายการเลอกขนาดสายไฟฟาทใชสาหรบเตารบขนาด 180 VA จานวน 10 ตว ใน 1 วงจรยอย (1คะแนน)

ก. จากขอกาหนดของการไฟฟากาหนดใหใชสาย ทมพนทหนาตดไมนอยกวา 2.5 ตร. มม. ข. จากขอกาหนดของการไฟฟากาหนดใหใน 1 วงจรยอยทมเตารบไมเกน 10 จด ใหคดท 180 VA ค. ในการเลอกขนาดสายไฟฟาตองเปนไปตามขอกาหนดของการไฟฟา ง. ถกทกขอ


ใบความร ท 1


1. ความหมายของสายไฟฟา

นยาม สายเมน (Main switch)

หมายถง สายไฟฟาทตออยระหวางมเตอรของการไฟฟาสวนภมภาคกบเมนสวตซ

สายปอน (Feeder)

หมายถง สายไฟฟาทตออยระหวางเมนสวตซกบเครองปองกนกระแสเกนตวสดทายของวงจรยอย วงจรยอย (Branch circuit)

หมายถง วงจรไฟฟาระหวางเครองปองกนกระแสเกนตวสดทายถงจดทสามารถนาไฟฟา

ออกมาใชกบเครองอปกรณได

การตอลงดน (Grounding)

หมายถง การตอตวนาไฟฟา (ทงโดยจงใจหรออบตเหต) ระหวางวงจรไฟฟา หรอเครองอปกรณกบ

ดนหรอตวนาอน ๆ ทฝงอยในดน

โหลดตอเนอง (Continuous load)

หมายถง โหลดทมโอกาสมคากระแสสงสดตอเนองตงแต 3 ชวโมงขนไป

ดมานดแฟคเตอร (Demand factor)

หมายถง อตราสวนระหวางคาความตองการกาลงไฟฟาสงสดของระบบหรอสวนของระบบกบ

โหลดรวมทงหมดทตอกบระบบ หรอสวนของระบบทตองการพจารณา

ความหมาย

สายไฟฟา คอ ตวนากาลงงานไฟฟาทนาจากแหลงจายหรอแหลงกาเนดไปยงจดทตองการใชกาลง

งานไฟฟา สวนทสาคญทสดของสายไฟฟานนกคอ ความสามารถทจะยอมใหกระแสไฟฟาไหลไดสงสดจานวน

เทาไร และชนดของฉนวนทหอหม ประเภทของการใชงาน จานวนทเกดแรงดนตกในสาย ขนาดของ

แรงดนไฟฟาทสายจะสามารถทนไดขณะใชงาน และสภาพความแขงแรงทางกล

สายไฟฟาทใชงานจะมอย 2 แบบคอ

- แบบโซลค (Solid) คอ สายไฟฟาทมลวดตวนาเพยงเสนเดยว


- แบบสะแตรน (Stranded) คอ สายไฟฟาทประกอบดวยลวดตวนาเสนเลก ๆ หลายเสนประกอบ

เขาดวยกน ปกตสายใหญจะเปนแบบ Stranded เพราะจะทาใหสายงอไดสะดวกและหกยาก

ขนาดของสาย

มาตรฐานของสายไฟฟาทองแดง และอลมเนยมทใชกนอยมหลายมาตรฐาน เชน

AWG – American Wire Gauge

SWG – British Standard Wire Gauge

BWG – Birmingham Iron Wire Gauge

MMG – Millimeter Gauge

มาตรฐานทนยมใชและคนหในประเทศไทยมากคอ มาตรฐาน AWG และ SWG โดยเฉพาะ SWG

สวนใหญใชกบลวดทองแดงอาบนายา สาหรบพนขดลวด มอเตอรหรอหมอแปลงไฟฟา แตปจจบน

นทงขนาด AWG และ SWG เปนขนาดทเลกใชแลวตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เกยวกบสายไฟฟา ลง

วนท 7 ธนวาคม พ.ศ.2514 ระบวา สายไฟฟาทจดจาหนายในประเทศไทยตองระบขนาดเปนตารางมลลเมตร

(มม.)2 เทานน

ความตานทานของสายไฟฟา

ความตานทานของสายไฟฟาจะมคามากหรอนอย ขนอยกบสวนประกอบ 4 อยางคอ

1. วสดทใชทาสายไฟฟา

2. พนทหนาตดของสายไฟฟา กลาวคอ สายไฟฟาทมพนทหนาตดของตวนามาก ยอมมความ

ตานทานนอย

3. ความยาวของสายไฟฟา คอ สายทยาวกวาคาความตานทานกจะเพมขนตามสวน

4. อณหภม โลหะทกชนดจะมความตานทานมากขน เมออณหภมสงขน

ฉนวนของตวนา

สายไฟฟาทวไป สวนทเปนโลหะจะถกหมดวยฉนวนทสามารถปองกนไมใหเนอโลหะตวนาไปแตะกบสายอน หรอสงอนทนาไปสการลดวงจรและเกดอนตราย นอกจากนจะตองปองกนตวนาจากความรอน ของเหลวทกดกรอนได หรอกนนาได ตวนาไฟฟาเปรยบเสมอนทอนา คอ ถาทอนามแรงดนนาสง ผนงของทอกตองหนาเพอ ปองกน

การแตกราว เนองจากแรงดน สาหรบฉนวนไฟฟากเชนเดยวกน ถาแรงดนไฟฟาในลวดตวนายงสง ฉนวนท

หอหมตวนากตองหนาขนไปดวย ฉะนนจงกาหนดการเปนฉนวนดวยคาแรงดนไฟฟา เชน 300, 600,

1,000, 3,000, 5,000 และ 15,000 โวลต เปนตน

ในกรณของไฟฟากระแสสลบคาแรงดนไฟฟาจะเปนคา RMS หรอ Effective Value ตอง

ระมดระวงไวเสมอวา สายทหมฉนวนระบคาแรงดนไฟฟาไมเกดคาทระบนนถาหากนาไปใชกบ แรงดนไฟฟา


เกนกาหนด ฉนวนของไฟฟาจะ Break Down หรอถกเจาะทะลทาใหเกดไฟลดวงจรขน อาจทาใหเกดความ

เสยหายแกอปกรณไฟฟาหรอเกดเพลงไหมขนได

2. ชนดของสายไฟฟา

ชนดของสายไฟฟา แบงออกเปน 2 ชนด คอ

2.1 ชนดทไมมฉนวนหอหมภายนอก หรอเรยกวา สายเปลอย (Bare Wire) สวนมากจะใชเปนสายไฟแรงสง หรอ Feeder แรงตามกจะวางพาดไวกบเสาสง ๆ เพอความปลอดภย เชน สายไฟฟาแรงสงทสงจายกระแสไฟฟาจากเขอนตาง ๆ เชน เขอนภมพล จ.ตาก เขอนสรกต จ.อตรดตถ หรอ โรงจกรไฟฟาใหญ ๆ เชน โรงไฟฟาพลงไอนาแมเมาะ เพอเชอมโยงกบระบบเครอขายตามจงหวดตาง ๆ หรอภายในตวเมองกอนทจะตอเขากบ Power Transformer สายไฟฟาเปลอยดงกลาวจะจกระแส ไฟฟาไดมากกวาสายหมฉนวน ซงมขนาดและพนทหนาตดเทากนเกอบเทาตว เพราะการขงไวทสง ลมโกรกทาใหระบายความรอนไดด

2.2 ชนดทมฉนวนหม (Insulated Wire) สายไฟฟาชนดน เปนสายทใชกนตามอาคารบานเรอน โรงงานอตสาหกรรมหรอในวงจรอเลกทรอนกส ทงนเพราะมความปลอดภย ปองกนความชน และบางชนดปองกนความรอนได สายทมฉนวนหอหมมหลายชนด ดงน 2.2.1 สายหมยาง (Rubber Insulated Wire or Valcanized Rubber Covers) มทงชนด

ธรรมดา และทนความรอนได สวนมากจะใชไดไมนาน ยางจะเปอยและเสอมคณภาพจงไมนยมใช

2.2.2 สายหมฉนวนภายนอกดวยดายถก (Cotton Braid) โดยทวไปเปนสายทหอหมดวย

ยางแตภายนอกจะมดายถกหอหมไวอกชนหนง บางชนดจะหมดวยดายถกนถง 2-3 ชน ซง ทาใหคณภาพ

ดกวาหอหมเพยงชนเดยว สวนมากจะสงเกตเหนใชงานกบอปกรณไฟฟาทใหความรอน เชน เตารด เตาไฟฟา

2.2.3 สายหม PVC (Polyvinyl Chloride) สายชนดนมความทนทานตอดนฟาอากาศมาก

ไมตดไฟ ทนตอความรอน แขงเหนยว ไมเปอยงาย เปนทนยมใชกนแพรหลาย

2.2.4 สายหมพลาสตกธรรมดา เปนสายออนเสนเลก ๆ ภายในมหลายเสน เปนสายทไม

ถาวรใชกบงานวงจรเลก ๆ ทคากระแสไฟนอย ทนความรอนไมได ตดไฟงาย

2.2.5 สายเคลอบนายา หรอสายอนาเมล (Enamel Cover) เปนสายเปลอยทเคลอบดวย

นายาเคม ใชงานกบงานพนขดลวดตาง ๆ เชน หมอแปลงไฟฟา มอเตอร เปนตน

2.2.6 สายทมเปลอกโลหะหอหม เปนสายทนยมใชกบงานการเดนฝงกบผนงอาคาร หรอฝง

ดน หรออาจเปนสายทมซลด สายชนดนมราคาแพงใชกบงานขนาดใหญ


3. โครงสรางและการนาไปใชงานของสายไฟฟาแตละชนด

ตารางชนดของสายไฟ โครงสราง และการนาไปใชงาน

ชนด โครงสราง การนาไปใชงาน

ชนด A (MEA)

IV

TW

- เสนลวดทองแดงอบแลว

- ฉนวนหมดวย PVC

- สายชนดนเปนสายเดยวชนด

ทนแรงดน 300 โวลต ใชเปนสาย

เดนเขาอาคารสาหรบบานอย

อาศยทใชระบบ 1 เฟส และหาม

ใชกบระบบไฟฟา 3 เฟส ทม

แรงดน 380 โวลต

- ใชในการเดนสายตดตงไฟฟาทวไปในอาคาร แรงดนไมเกน 600 V.

- เดนลอย ตองยดดวยวสดฉนวน

(Insulator)

- เดนในชองเดนสาย ในสถานทแหง

- หามรอยทอฝงดน หรอฝงดนโดยตรง

ชนด B (MEA)

VAF

NM



- มเปลอก PVC หมดานนอก

อกชนหนง

- เปนสายชนดทนแรงดน 300

โวลต มทงชนดทเปนสายเดยว

สายค และทมสายดนอยดวย

ถาเปนสายเ ดยวจะเปนสาย

กลม และถาเปนชนด 2 แกน

หรอ 3 แกน จะเปนสายแบน

ตวนานอกจากจะมฉนวนหม

แลวยงมเปลอกหมอกชนหนง

สายคจะนยมเดนรดดวย Clip

ใชในบานอยอาศยทวไป สาย

ชนดนหามใชในวงจร 3 เฟส ท

มแรงดน 380 โวลต เชนกน

(ในระบบ 3 เฟส แตแยกไปใช

งานเปนแบบ 1 เฟส แรงดน

220 โวลต จะใชได)

- ใชในการเดนสายตดตงไฟฟาทวไปใน

อาคาร แรงดนไมเกน 600 V.

- มสายดนอยภายใน ซงทาขนตาม

มาตรฐานของอเมรกาชนด NM

สายกลม

- เดนลอย เดนเกาะผนง เดนซอนใน

ผนง

- เดนในชองเดนสาย

- หามเดนฝงดนโดยตรง (การไฟฟานคร

หลวงยอมใหเดนรอยทอฝงดนได แต

ตองปองกนไมใหนาเขาทอ และปองกน

ไมใหสายมโอกาสแชนา)

สายแบน

- เดนเกาะผนง

- เดนซอนในผนง

- หามเดนในชองเดนสาย และหามเดน

ฝงดนโดยตรง



ชนด C (MEA)

NYY



- มเปลอก PVC หมดานนอก อก

ชนหนงมทงชนดแกนเดยวและ

หลายแกน สายหลายแกนกจะ

เปนสายกลมเชนเดยวกน สาย

ชนดนทนแรงดน 750 โวลต

นยมใชอยางกวางขวางเชนกน

เ น อ งจากม ความคงทนต อ

สภาพแวดลอมเพราะมเปลอก

หมอกชนหนง บางทานเรยกวา

เปนสายฉนวนชนเดยว อกสอง

ชนทเหลอเปนเปลอก เปลอก

ช น ใ น ท า ห น า ท เ ป น แ บ บ

(Form)ใหสายแตละแกนท ต

เกลยวเขาดวยกนมลกษณะ

กลม แลวจงมเปลอกนอกหม

อก ชนหนงทาหนาทปองกน

ความเสยหายทางกายภาพ

- ใชสาหรบฝงดนโดยตรง สาหรบการใช

งานทมแรงดนไมเกน 600 V. โดยไม

ตองใสในทอเหลก บางกรณจะมแผน

เหลกหมอยภายในเปนเกราะอกชนหนง

สาหรบกรณพเศษใชงานทวไป

เดนรอยทอฝงดน หรอฝงดนโดยตรง

- สายเอนวายวายชนดสายเดยว

สายชนดนจงมเปลอกเพยงชนเดยวทา

หน าท ป อ ง ก นความ เ ส ยห ายท า ง

กายภาพไมตองมเปลอกชนใน

- สายเอนวายวาย ชนด 2 แกน 3 แกน

และ 4 แกน สายชนดนมเปลอกสองชน

ดงกลาวแลวขางตน ซงแลวแตความ

ตองการของการใชงาน

- สายเอนวายวาย ชนด 4 แกน มสาย

นวทรลรวมอยดวย เรยกวาเปนสาย

เอนวายวาย-เอน (NYY-N) คอมสายไฟ

อย 3 เสน และมสายนวทรลอกหนงเสน

มขนาดพนทหนาตดประมาณครงหนง

ของสายเสนไฟ จงเหมาะทจะใชในวงจร

3 เฟส 4 สาย

- สายชนดเอนวายวาย-กราวด (NYY-

GRD) คอเปนสายชนด 2 แกน 3 แกน

และ 4 แกน ทมสายดน (Ground)

รวมอยดวยอกหนงเสน จงเหมาะทจะใช

ตอเขาอปกรณไฟฟาทตองตอ ลง

ดน



THW - ลวดทองแดงอบแลว


- เปนสายไฟฟาชนดทนแรงดน

750 โวลต เปนสายเดยว นยมใช

กนอยางกวางขวางโดยเฉพาะใน

โรงงานอตสาหกรรม เนองจากใช

ในวงจรไฟฟา 3 เฟสได ปกต

จะเดนรอยในทอรอยสาย ชอ ท

เอชดบเบลย เปนชอตาม

มาตรฐานอเมรกน ซงเปนสาย

ชนดทนแรงดน 600 โวลต

อณหภมใชงาน 75°C แตใน

ประเทศไทยวา สายทเอชดบเบลย

เนองจากมโครงสรางคลายกน

และรกนทวไปในทองตลาด



ใชไดกบสถานททมอณหภมสงถง75°

เดนลอยตองยดดวยวสดฉนวน

(Insulator)เดนในชองเดนสาย ใน

สถานทแหง

หามเดนฝงดนโดยตรง (การไฟฟานครหลวงยอมใหเดนรอยทอฝงดนได แตตองปองกนไมใหนาเขาทอ และปองกนไมใหสายมโอกาสแชนา)

NYCY




ชนหนง

- มสายดน (Neutral

Concentric) อยรอบนอกใต

เปลอก

- ใชงานเชนเดยวกบชนด C(MEA) หรอ

NYY

ในวงจร 3 Phases 4 wires การ

จายไฟ สวนทเปนสายดนลงสายใต

เปลอกนอกจะใชเปนสาย Neutral


CVV

CVS




ชนหนง

- ระหวางสายแตละเสนจะม

เชอกกระสอบอยดวย

- ใชสาหรบสาย Control ซงมแรงดน ไม

เกน 600 V.



5KV EV

5KVEV-5


- ฉนวนหมดวยโพลเอทธลน


- ใชกบวงจรไฟฟาทมแรงดนตากวา

5,000 V. ม 2 ชนด คอ แบบมซลดหม

และไมมซลดหม

VSF

VFF

VTF

- เสนลวดทองแดงฝอยอบแลว


- ใชสาหรบเดนสายเครองอปกรณไฟฟา

ทวไปทมแรงดนไมเกน 600 V.


VCT - เสนลวดทองแดงอบแลว - ฉนวนหมดวย PVC

เปนสายกลมมทงชนด 1 แกน

2 แกน 3 แกน และ 4 แกน

ทนแรงดน 750 โวลต มฉนวน

และเปลอกเชนกน มขอพเศษ

กวากคอ ตวนาจะประกอบดวย

ทองแดงฝอยเสนเลก ๆ ทาใหม

ขอดคอออนตวและทนตอ

สภาพการสนสะเทอนไดด

เหมาะทจะใชเปนสายเดนเขา

เครองจกรทมการสนสะเทอน

ขณะใชงาน สายชนดนใชงาน

ไดทวไปเหมอนสายชนดเอน

วายวาย

- สายวซทอกชนด เปนวซท

กราวด (VCT-GRD) ซงม

แกน 3 แกน และ 4 แกน และ

มสายดนเดนรวมไปดวยอก

หนงเสน เพอใหเหมาะสาหรบ

ใชกบเครองอปกรณไฟฟาท

ตองตอลงดน

- เปนสายออน (Flexible) ใชสาหรบ

อปกรณเครองใชไฟฟาทว ๆ ไปทใช

สาหรบเคลอนทไปมาสะดวก แรงดนไม

เกน 600 V.

- ใชงานทวไป

- เดนรอยทอฝงดน หรอฝงดนโดยตรง

AV

- เสนลวดทองแดงฝอยอบแลว


- ใชสาหรบเดนสายแรงตาในรถยนต



AIVV




ชนหนง

- ใชสาหรบเดนสายแรงสงในรถยนต

AAC - เสนลวดอลมเนยมอดแขง

เสนลวดตเกลยวเปลอย

- ใชสาหรบเดนสายแรงสงนอกตวเมอง

ACSR

- เสนลวดทองแดงอดแขง

แกนกลางเปนเหลกชบสงกะส

- ใชสาหรบเดนสายแรงสงทมชวงยาว ๆ

มากกวาสายชนด AAC เพราะม

tensile strength สงกวา

NAFYW - เสนลวดอลมเนยม


- มเปลอกหม

- ใชกบแรงดนตา สาหรบจายไฟตาม ทอง

ถนน

NAYY - เสนลวดอลมเนยม

- ฉนวนหม


ชนหนง

- ใชสาหรบเดนสายฝงดนโดยตรงไมตอง

ใสหอโลหะ และใชกบแรงดนไมเกน 600

V.

TJV - เสนลวดทองแดงอบแลวชบดวย

ดบก


- ใชกบงานตอสายไฟกลดเชอมสาย

สาหรบเคเบลสอสาร

TIVE - เสนลวดทองแดง

- ฉนวนหมโพลเอทธลน


- ใชเดนสายโทรศพทภายในบาน

TOEE - เสนลวดทองแดงอบแลว



- ใชเดนสายโทรศพทนอกบาน


RD - เสนลวดทองแดงอบแลว



- ใชเดนสายโทรศพทนอกบาน

TVEF - เสนลวดทองแดงอบแลว


- ใชเปนสายอากาศโทรทศน

TPEV - เสนลวดทองแดงอบแลวชบดวย

ดบก



- ใชสาหรบงานตอสายพวงโทรศพท

ภายในบาน

4. การเลอกขนาดสายไฟใหเหมาะสม

ในการใชงานของสายไฟฟาในวงจรไฟฟาตาง ๆ ถาเราทราบคาแรงดนไฟฟาและกระแส ไฟฟาท

ใชกบวงจรนน ๆ แลว การเลอกใชขนาดของสายไฟ เรากควรจะเลอกใหเหมาะสมกบงาน ตองมขนาดใหญ

พอทจะไมใหเกดอณหภมสงเกนขดอนตรายและหลกเลยงการสญเสยกาลงงานไฟฟาในรปของแรงดนตก

(Voltage drop) การทม Voltage drop ในสายนอยนนเปนขอด เพราะกาลงไฟฟาสญเสย (LOSS = I2R) ใน

สายจะนอยลง ตวอยางเชน เกดแรงดนตกคดเปน 3% นนหมายความวา 3% ของกาลงไฟฟาสญเสยเปนความ

รอนทไมไดใชประโยชนอะไรเลย ยงไปกวานนอปกรณเครองใชไฟฟาจะทางานใหประสทธภาพสงสด แรงดนท

ออกแบบตามกาหนดทปายบอก (Name plate) เชน มอเตอรไฟฟาทางานทแรงดนไฟฟาตากวาแรงดนท

กาหนด (rated value) 5% กาลงงานดานแสงสวางจะตกลงเกอบ 10% ในกรณของหลอดไฟถาใชงานท

แรงดนตากวาคากาหนด 5% กาลงงานแสงสวางจะตกลง 16% ถาแรงดนตากวาคากาหนด 10% กาลงงาน

แสงสวางจะตกลงมากกวา 30% เปนตน


ตารางจานวนกระแสสงสดทยอมใหใชไดกบสายไฟขนาดตาง ๆ ทอณหภมไดไมเกน 40°C

ขนาดพนทหนาตดของสายไฟ

ตร.มม.

กระแสสงสดสาหรบสายหม

เดนในอากาศและนอกอาคาร

(แอมแปร)


เดนในทอหรอภายในอาคาร


0.5

1.0

1.5

2.5

4

6

10

16

25

35

50

70

95

120

-

10

13

19

27

36

51

78

96

119

150

188

231

268

3

6

8

12

16

22

30

50

64

79

102

121

150

170

ความรอนททาใหอณหภมของเนอตวนาสงขน เนองมาจากความสญเสย (LOSS = I2R) ในตวนา

เนองจากตวนาในอลมเนยมมความตานทานทางไฟฟาสงกวาทองแดง สายอลมเนยมจงสามารถทจะนากระแส

ไดนอยกวาสายทองแดง เมอเทยบขนาดเทากน ทงนเพราะคาความตานทานของตวมนเองมคาสง ความรอนถา

เกดขนมาก (I2R) อณหภมสงสดทยอมใหทางานไดจะถงเรวทคากระแสตา

วธการทจะเทยบสายอลมเนยมเมอมขนาดพนทหนาตดเทากนสามารถจะนากระแสสงสดไดเทาไร

ใหเทยบจากสายตวนาของทองแดงเปนหลกโดยคดจากสตร

พนทหนาตดของสายอลมเนยม (มม.)2 = 1.6 x พนทหนาตดของสายไฟทองแดง (มม.)2

ดงนนจดแรกเราตองทราบคาของพนทหนาตดของสายไฟอลมเนยม เรากใชสตรขางบนนเทยบหา

พนทหนาตดของลวดทองแดงแลวนามาเทยบหาคากระแสสงสดตอไป


ใบงาน ท 1


เนอหาสาระ

1. ความหมายของสายไฟฟา

สายไฟฟา คอ ตวนากาลงงานไฟฟาทนาจากแหลงจายหรอแหลงกาเนดไปยงจดทตองการใชกาลง

งานไฟฟา สวนทสาคญทสดของสายไฟฟานนกคอ ความสามารถทจะยอมใหกระแสไฟฟาไหลไดสงสดจานวน

เทาไร และชนดของฉนวนทหอหม ประเภทของการใชงาน จานวนทเกดแรงดนตกในสาย ขนาดของ

แรงดนไฟฟาทสายจะสามารถทนไดขณะใชงาน และสภาพความแขงแรงทางกล

สายไฟฟาทใชงานจะมอย 2 แบบคอ

- แบบโซลค (Solid) คอ สายไฟฟาทมลวดตวนาเพยงเสนเดยว

- แบบสะแตรน (Stranded) คอ สายไฟฟาทประกอบดวยลวดตวนาเสนเลก ๆ หลายเสนประกอบ

เขาดวยกน ปกตสายใหญจะเปนแบบ Stranded เพราะจะทาใหสายงอไดสะดวกและหกยาก

2. ชนดของสายไฟฟา

ชนดของสายไฟฟา แบงออกเปน 2 ชนด คอ

2.3 ชนดทไมมฉนวนหอหมภายนอก หรอเรยกวา สายเปลอย (Bare Wire) 2.4 ชนดทมฉนวนหม (Insulated Wire)


3. โครงสรางและการนาไปใชงานของสายไฟฟาแตละชนด

ตารางชนดของสายไฟ โครงสราง และการนาไปใชงาน


ชนด A (MEA)

IV

TW



- สายชนดนเปนสายเดยวชนด

ทนแรงดน 300 โวลต ใชเปนสาย

เดนเขาอาคารสาหรบบานอย

อาศยทใชระบบ 1 เฟส และหาม

ใชกบระบบไฟฟา 3 เฟส ทม

แรงดน 380 โวลต

- ใชในการเดนสายตดตงไฟฟาทวไปในอาคาร แรงดนไมเกน 600 V.

- เดนลอย ตองยดดวยวสดฉนวน

(Insulator)

- เดนในชองเดนสาย ในสถานทแหง

- หามรอยทอฝงดน หรอฝงดนโดยตรง

ชนด B (MEA)

VAF

NM




อกชนหนง

- เปนสายชนดทนแรงดน 300

โวลต มทงชนดทเปนสายเดยว

สายค และทมสายดนอยดวย

ถาเปนสายเดยวจะเปนสาย

กลม และถาเปนชนด 2 แกน

หรอ 3 แกน จะเปนสายแบน

ตวนานอกจากจะมฉนวนหม

แลวยงมเปลอกหมอกชนหนง

สายคจะนยมเดนรดดวย Clip

ใชในบานอยอาศยทวไป สาย

ชนดนหามใชในวงจร 3 เฟส ท

มแรงดน 380 โวลตเชนกน

(ในระบบ 3 เฟส แตแยกไปใช

งานเปนแบบ 1 เฟส แรงดน

220 โวลต จะใชได)



- มสายดนอยภายใน ซงทาขนตาม

มาตรฐานของอเมรกาชนด NM

สายกลม

- เดนลอย เดนเกาะผนง เดนซอนใน

ผนง

- เดนในชองเดนสาย

- หามเดนฝงดนโดยตรง (การไฟฟานคร

หลวงยอมใหเดนรอยทอฝงดนได แต

ตองปองกนไมใหนาเขาทอ และปองกน

ไมใหสายมโอกาสแชนา)

สายแบน

- เดนเกาะผนง

- เดนซอนในผนง

- หามเดนในชองเดนสาย และหามเดน

ฝงดนโดยตรง



ชนด C (MEA)

NYY




ชนหนงมทงชนดแกนเดยวและ

หลายแกน สายหลายแกนกจะ

เปนสายกลมเชนเดยวกน สาย

ชนดนทนแรงดน 750 โวลต

นยมใชอยางกวางขวางเชนกน

เนองจากมความคงทนตอ

สภาพแวดลอมเพราะมเปลอก

หมอกชนหนง บางทานเรยกวา

เปนสายฉนวนชนเดยว อกสอง

ชนทเหลอเปนเปลอก เปลอก

ชนในทาหนาทเปนแบบ

(Form)ใหสายแตละแกนทต

เกลยวเขาดวยกนมลกษณะ

กลม แลวจงมเปลอกนอกหม

อกชนหนงทาหนาทปองกน

ความเสยหายทางกายภาพ

- ใชสาหรบฝงดนโดยตรง สาหรบการใช

งานทมแรงดนไมเกน 600 V. โดยไม

ตองใสในทอเหลก บางกรณจะมแผน

เหลกหมอยภายในเปนเกราะอกชนหนง

สาหรบกรณพเศษใชงานทวไป

เดนรอยทอฝงดน หรอฝงดนโดยตรง

- สายเอนวายวายชนดสายเดยว

สายชนดนจงมเปลอกเพยงชนเดยวทา

หนาทปองกนความเสยหายทาง

กายภาพไมตองมเปลอกชนใน

- สายเอนวายวาย ชนด 2 แกน 3 แกน

และ 4 แกน สายชนดนมเปลอกสองชน

ดงกลาวแลวขางตน ซงแลวแตความ

ตองการของการใชงาน

- สายเอนวายวาย ชนด 4 แกน มสาย

นวทรลรวมอยดวย เรยกวาเปนสาย

เอนวายวาย-เอน (NYY-N) คอมสายไฟ

อย 3 เสน และมสายนวทรลอกหนงเสน

มขนาดพนทหนาตดประมาณครงหนง

ของสายเสนไฟ จงเหมาะทจะใชในวงจร

3 เฟส 4 สาย

- สายชนดเอนวายวาย-กราวด (NYY-

GRD) คอเปนสายชนด 2 แกน 3 แกน

และ 4 แกน ทมสายดน (Ground)

รวมอยดวยอกหนงเสน จงเหมาะทจะใช

ตอเขาอปกรณไฟฟาทตองตอ ลง

ดน


4. การเลอกขนาดสายไฟใหเหมาะสม

ตารางจานวนกระแสสงสดทยอมใหใชไดกบสายไฟขนาดตาง ๆ ทอณหภมไดไมเกน 40°C

ขนาดพนทหนาตดของสายไฟ

ตร.มม.


เดนในอากาศและนอกอาคาร



เดนในทอหรอภายในอาคาร


0.5

1.0

1.5

2.5

4

6

10

16

25

35

50

70

95

120

-

10

13

19

27

36

51

78

96

119

150

188

231

268

3

6

8

12

16

22

30

50

64

79

102

121

150

170

เครองมอและอปกรณ

1. ชดเครองมอตดตงไฟฟา

2. สาย VCT ขนาดเบอรตาง ๆ

3. สาย VAF ขนาดเบอรตาง ๆ

4. สาย THW ขนาดเบอรตาง ๆ


5. เซอรกตเบรกเกอร

6. เตารบแบบมจดตอกราวด

7. กลองตอสาย

8. เคเบลแกน

9. ไวรนต 10. หลอดไส 40 วตต 11. มอเตอร 1 เฟส 220 โวลต 5 แรงมา

แบบงานจรง

รปท 1.1

ในการเรยนการสอนภาคปฏบตน มขนตอนดงน

ขนท 1 ขนเตรยม

นกเรยน ศกษาใบงานตลอดจนเครองมอตดตงไฟฟาตามรายการทกาหนดใหเขาใจ

ขนท 2 ขนการสอน

ครอธบายวธการคานวณหาขนาดของสายไฟฟา การเลอกชนดและสาธตการเดนสายไฟฟา โดยกาหนด

สถานการณให

M

6

5 4

3 2 1


ขนท 3 ขนเปรยบเทยบ

ครใหนกเรยนทาการเปรยบเทยบวธการเลอกขนาดของสายไฟฟา และชนดของ

สายไฟฟาโดยใชขอมลทกาหนดให

บานพกอาศยหลงหนง ใชระบบไฟฟา 220 V 50 Hz มอปกรณคอ หลอดไส 40 w

2 หลอด เซอรกตเบรกเกอร 1 ตว มอเตอร 1 เฟส 220 โวลต 5 แรงมา

จงคานวณหาขนาดสายไฟฟาและกาหนดชนดของสายตามหมายเลขทกาหนดใหดงตอไปน

3.1 หมายเลขท 1 (2 คะแนน) วธการคานวณ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………



………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………….…….


………………………………………………………………………………………………….…………..………………………………

……………………………………………………………………………..………………………………………………………………

……………………………………………..………………………………………………………………………………………………

…………….……………………………………………………………………………………………………………………………….


ขนท 4 ขนสรป

นกเรยนรวมกนสรปวธการหาขนาดของสายไฟฟา และ ชนดของสายไฟฟา พรอมเหตผลในการเลอกขนาด

ของสายไฟฟาและชนดของสายไฟฟาในแตละจดดงตอไปน

4.1 หมายเลข 1 (6 คะแนน)

ชนดของสายไฟฟา(1คะแนน)……………………………………………………………………………...

ขนาดไมนอยกวา(1คะแนน)………………………SQ.mm จานวน (1คะแนน) …………………….เสน

ขนาดและชนดของสายไฟฟาทใชจรงคอ(1คะแนน)……………………………………………………….

เหตผลทเลอกคอ

(2คะแนน)………………………………………………………………………………..….…………………………………………

………………………………………………………………..……..……..………………………………………………………………






(2คะแนน)………………………………………………………………………………..….…………………………………………

………………………………………………………………………..….……………………………………………………………………….




ขนาดไมนอยกวา(1คะแนน)………………………SQ.mm จานวน (1คะแนน) ………………..…..เสน



(2คะแนน)………………………………………………………………………………..……………………………………………

………………………………………………………………..…..……………..…………………………………………………………

………………………………………………………………..…..……………..…………………………………………………………






(2คะแนน)………………………………………………………………………………..….…………………………………………

………………………………………………………………..…….…..…..……………………………………………………………

………………………………………………………………..…..……………..…………………………………………………………




ขนาดไมนอยกวา(1คะแนน)………………………SQ.mm จานวน (1คะแนน) ………………..…..เสน



(2คะแนน)………………………………………………………………………………...……………………………………………

………………………………………………………………..…….….…..………………………………………………………………

………………………………………………………………..…..……………..…………………………………………………………






(2คะแนน)…………………………………………………………………………….…..……………………………………………

………………………………………………………………..….…….…..………………………………………………………………

………………………………………………………………..…..……………..…………………………………………………………


4.7 จงเขยนวงจรแผนภาพเสนเดยว (One Line Diagram) จากแบบงานจรงพรอมกากบ

ขนาดและจานวนสายไฟฟาทใชในแตละจด (6 คะแนน)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขนท 5 ขนใช

5.1 ครใหนกเรยนลงมอปฏบตงานตดตงระบบไฟฟาตามรปท 1.1 และหยดใหครตรวจสอบความ

ถกตองกอนจายแรงดนไฟฟาใหแกวงจร ( 10คะแนน)

5.2 สรปผลการปฏบตงาน ( 20คะแนน) 5.2.1 ผลการเลอกขนาดของสายไฟฟา ( 10 คะแนน)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


5.2.2 ผลการเลอกชนดของสายไฟฟา ( 10 คะแนน) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอควรระวง

1. ในการปฏบตงานควรทาตามขนตอนอยางเครงครด 2. ไมควรนาเครองมอไปใชผดประเภท


แบบฝกหด

เรอง ชนดและขนาดของสายไฟฟา

ชอ-นามสกล…………………………………………………………………….ชน/ปท ………กลม/หอง……………

ชอ-นามสกลผตรวจ……………………………………………………………..วน/เดอน/ป …………………………

***********************************************************************************************

คาสง จงตอบคาถามตอไปนใหถกตองครบถวน

จดประสงคการเรยนร: บอกความหมายของสายไฟฟาได

1. จงบอกความหมายของสายไฟฟามาโดยละเอยด (5 คะแนน) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

จดประสงคการเรยนร: บอกชนดของสายไฟฟาได 2. จงบอกชนดของสายไฟฟามาโดยละเอยด ( 5 คะแนน)

……………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………..……… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

จดประสงคการเรยนร: อธบายโครงสรางของสายไฟฟาแตละชนดได

3. จงอธบายโครงสรางและการนาไปใชงานของสายไฟฟาชนด NYY มาโดยละเอยด ( 5 คะแนน) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


25


จดประสงคการเรยนร: อธบายการนาไปใชงานของสายไฟฟาแตละชนดได 4. จงอธบายโครงสรางและการนาไปใชงานของสายไฟฟาชนด THW มาโดยละเอยด ( 5 คะแนน)

………………………………………………………………………………………………………………………………………….………… ……………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

จดประสงคการเรยนร: อธบายการเลอกขนาดสายไฟฟาใหเหมาะสมได 5. จงอธบายการเลอกขนาดสายไฟฟาทใชสาหรบเตารบขนาด 180 VA จานวน 10 ตว ( 5

คะแนน) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………


แบบทดสอบหลงเรยน


ชอ-นามสกล……………………………………………………………………ชน/ปท ………กลม/หอง……………

ชอ-นามสกลผตรวจ…………………………………………………………….วน/เดอน/ป …………………………

**************************************************************************************************

คาสง อานคาถามแลวตอบโดยทาเครองหมายกากบาท ( X ) ลงในขอทถกตองทสด ในเวลา 10 นาท จดประสงคการเรยนร: บอกความหมายของสายไฟฟาได 1. จงบอกความหมายของ สายเมน ( Main switch ) ไดถกตองทสด ( 1 คะแนน )

ก. สายไฟฟาทตอระหวางเมนสวตซกบเครองปองกนกระแสเกน ข. สายไฟฟาทตอบนเสาไฟฟา ค. สายไฟฟาทตอภายในบาน ง. สายไฟฟาทตอระหวางมเตอรกบเมนสวตซ

จดประสงคการเรยนร: บอกชนดของสายไฟฟาได 2. จงบอกชนดของสายไฟฟาวามกชนด ( 1 คะแนน )

ก. 5 ชนด ข. 4 ชนด ค. 3 ชนด ง. 2 ชนด

จดประสงคการเรยนร: อธบายโครงสรางของสายไฟฟาแตละชนดได 3. จงอธบายโครงสรางของสายไฟฟาชนด VAF ( 1 คะแนน )

ก. สายทองแดงคแบบแขง มขนาดตงแต เบอร 1 ขนไป ข. สายทองแดงเดยวชนดออน ค. สายทองแดงเดยวแบบเปลอย ง. สายทองแดงเดยวชนดแขง


5


จดประสงคการเรยนร: อธบายการนาไปใชงานของสายไฟฟาแตละชนดได 4. จงอธบายการนาไปใชงานของสายไฟฟาชนด VSF ( 1 คะแนน )

ก. ใชทว ๆ ไป ข. ใชในตสวตซบอรด ค. ใชเปนสายเมนแรงตา ง. ใชเปนสายเมนแรงสง

จดประสงคการเรยนร: อธบายการเลอกขนาดสายไฟฟาใหเหมาะสมได 5. จงอธบายการเลอกขนาดสายไฟฟาทใชสาหรบเตารบขนาด 180 VA จานวน 20 ตว ( 1 คะแนน )

ก. จากขอกาหนดของการไฟฟากาหนดใหใชสาย ทมพนทหนาตดไมนอยกวา 2.5 ตร. มม. ข. จากขอกาหนดของการไฟฟากาหนดใหใน 1 วงจรยอยทมเตารบไมเกน 10 จด ใหคดท 180 VA ค. เตารบจานวน 20 ตว ไมจาเปนตองแบงเปน 2 วงจร ง. ถกเฉพาะขอ ก และ ข


เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

1. ข 2. ก 3. ง 4. ง 5. ง

เฉลยใบงาน

อยในดลยพนจของคร


เฉลยแบบฝกหด


ชอ-นามสกล…………………………………………………………………….ชน/ปท ………กลม/หอง……………

ชอ-นามสกลผตรวจ……………………………………………………………...วน/เดอน/ป …………………………

***********************************************************************************************

คาสง จงตอบคาถามตอไปนใหถกตองครบถวน

1. จงบอกความหมายของสายไฟฟามาโดยละเอยด ( 5 คะแนน) สายไฟฟา คอ ตวนากาลงงานไฟฟาทนาจากแหลงจายหรอแหลงกาเนดไปยงจดทตองการใชกาลงงาน

ไฟฟา สวนทสาคญทสดของสายไฟฟานนกคอ ความสามารถทจะยอมใหกระแสไฟฟาไหลไดสงสดจานวนเทาไร และชนดของฉนวนทหอหม ประเภทของการใชงาน จานวนทเกดแรงดนตกในสาย ขนาดของแรงดนไฟฟาทสายจะสามารถทนไดขณะใชงาน และสภาพความแขงแรงทางกล

สายเมน (Main switch) หมายถง สายไฟฟาทตออยระหวางมเตอรของการไฟฟาสวนภมภาคกบเมน

สวตซ

สายปอน (Feeder) หมายถง สายไฟฟาทตออยระหวางเมนสวตซกบเครองปองกนกระแสเกนตว

สดทาย ของวงจรยอย

2. จงบอกชนดของสายไฟฟามาโดยละเอยด ( 5 คะแนน) ชนดของสายไฟฟา แบงออกเปน 2 ชนด คอ

2.1 แรงสง หรอ Feeder แรงตามกจะวางพาดไวกบเสาสง ๆ เพอความปลอดภย เชน สาย

ไฟฟาแรงสงทสง

จายกระแสไฟฟาจากเขอนตาง ๆ เชน เขอนภมพล จ.ตาก เขอน สรกต จ.อตรดตถ หรอโรงจกรไฟฟาใหญ ๆ

เชน โรงไฟฟาพลงไอนาแมเมาะ เพอเชอมโยงกบระบบเครอขายตามจงหวดตาง ๆ หรอภายในตวเมองกอนท

จะตอเขากบ Power Transformer สายไฟฟาเปลอยดงกลาวจะจกระแสไฟฟาไดมากกวาสายหมฉนวน ซงม

ขนาดและพนทหนาตดเทากนเกอบเทาตว เพราะการขงไวทสง ลมโกรกทาใหระบายความรอนไดด

2.2 ชนดทมฉนวนหม (Insulated Wire) สายไฟฟาชนดน เปนสายทใชกนตามอาคารบานเรอน

โรงงาน


25


อตสาหกรรมหรอในวงจรอเลกทรอนกส ทงนเพราะมความปลอดภย ปองกนความชน และบางชนด

ปองกนความรอนได สายทมฉนวนหอหมมหลายชนด ดงน

2.2.1 สายหมยาง (Rubber Insulated Wire or Valcanized Rubber Covers) มท งชนด

ธรรมดา และทนความรอนได สวนมากจะใชไดไมนาน ยางจะเปอยและเสอมคณภาพจงไมนยมใช

2.2.2 สายหมฉนวนภายนอกดวยดายถก (Cotton Braid) โดยทวไปเปนสายทหอหมดวยยางแต

ภายนอกจะมดายถกหอหมไวอกชนหนง บางชนดจะหมดวยดายถกนถง 2-3 ชน ซงทาใหคณภาพดกวาหอหม

เพยงชนเดยว สวนมากจะสงเกตเหนใชงานกบอปกรณไฟฟาทใหความรอน เชน เตารด เตาไฟฟา

2.2.3 สายหม PVC (Polyvinyl Chloride) สายชนดนมความทนทานตอดนฟาอากาศมาก ไมตด

ไฟ ทนตอความรอน แขงเหนยว ไมเปอยงาย เปนทนยมใชกนแพรหลาย

2.2.4 สายหมพลาสตกธรรมดา เปนสายออนเสนเลก ๆ ภายในมหลายเสน เปนสายทไมถาวรใช

กบงานวงจรเลก ๆ ทคากระแสไฟนอย ทนความรอนไมได ตดไฟงาย

2.2.5 สายเคลอบนายา หรอสายอนาเมล (Enamel Cover) เปนสายเปลอยทเคลอบดวยนายา

เคม ใชงานกบงานพนขดลวดตาง ๆ เชน หมอแปลงไฟฟา มอเตอร เปนตน

2.2.6 สายทมเปลอกโลหะหอหม เปนสายทนยมใชกบงานการเดนฝงกบผนงอาคาร หรอฝงดน

หรออาจเปนสายทมซลด สายชนดนมราคาแพงใชกบงานขนาดใหญ

3. จงอธบายโครงสรางและการนาไปใชงานของสายไฟฟาชนด NYY มาโดยละเอยด (5 คะแนน) โครงสราง คอ

- เสนลวดทองแดงอบแลว - ฉนวนหมดวย PVC - มเปลอก PVC หมดานนอก อกชนหนง

การนาไปใชงาน คอ - ใชสาหรบฝงดนโดยตรง สาหรบการใชงานทมแรงดนไมเกน 600 V. โดยไมตองใสในทอเหลก

บางกรณจะมแผนเหลกหมอยภายในเปนเกราะอกชนหนง สาหรบกรณพเศษ

4. จงอธบายโครงสรางและการนาไปใชงานของสายไฟฟาชนด THW มาโดยละเอยด (5 คะแนน) - เสนลวดทองแดงอบแลว - ฉนวนหมดวย PVC - เปนสายไฟฟาชนดทนแรงดน 750 โวลต เปนสายเดยว นยมใชกนอยางกวางขวางโดยเฉพาะใน

โรงงานอตสาหกรรม เนองจากใชในวงจรไฟฟา 3 เฟสได ปกตจะเดนรอยในทอรอยสาย ชอ ทเอชดบเบลย เปนชอตามมาตรฐานอเมรกน ซงเปนสายชนดทนแรงดน 600 โวลต อณหภมใช

งาน


75องศาเซเซยส แตในประเทศไทยวา สายทเอชดบเบลยเนองจากมโครงสรางคลายกน และรกน

ทวไปในทองตลาด

- ใชในการเดนสายตดตงไฟฟาทวไปใน อาคาร แรงดนไมเกน 600 V. - ใชไดกบสถานททมอณหภมสงถง 75 องศา เดนลอยตองยดดวยวสดฉนวน (Insulator)เดนใน

ชองเดนสาย ในสถานทแหง - หามเดนฝงดนโดยตรง (การไฟฟานครหลวงยอมใหเดนรอยทอฝงดนได แตตองปองกนไมใหนา

เขาทอ และปองกนไมใหสายมโอกาสแชนา)

5. จงอธบายการเลอกขนาดสายไฟฟาทใชสาหรบเตารบขนาด 180 VA จานวน 10 ตว (5 คะแนน) จากขอกาหนดของการไฟฟากาหนดใหใชสาย ทมพนทหนาตดไมนอยกวา 2.5 ตร. มม และใหใน

1 วงจรยอยกาหนดให เตารบไมเกน 10 จด ใหคดท 180 VA แตถาเกน 10 จด ใหแบงวงจรยอยในการเลอกขนาดสาย ไฟฟาตองเปนไปตามขอกาหนดของการไฟฟา


เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

1. ง 2. ง 3. ก 4. ข 5. ง


บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2552). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ : โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด.

แคตตาลอก โหลดเซนเตอรและคอนซมเมอรยนต. กรงเทพมหานคร : MEM (THAILAND) CO,LTD.

แคตตาลอก สายไฟฟาบางกอกเคเบล. กรงเทพมหานคร : (THAILAND) CO,LTD

ภทรา นคมานนท. การประเมนผลการเรยน. กรงเทพมหานคร : บรษท อกษราพพฒน จากด, 2543.

ศล บรรจงจตร. อปกรณและการตดตงในงานระบบไฟฟา. กรงเทพมหานคร, 2542.

เสนอ นลรตนนศากร และคณะ. การตดตงไฟฟาภายในอาคาร. กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน,

2541.

เอกสาร ความปลอดภยการใชไฟฟา. กรงเทพมหานคร : กฟภ., 2544.

เอกสารประกอบการบรรยาย อปกรณปองกนและบสเวย. กรงเทพมหานคร :

บรษท สแควรด (ไทยแลนด) จากด.

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2552). ตวชวดและสาระการเรยนร

แกนกลาง กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนตโลย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย

ชุดฝ กทักษะปฏิบัติ เรื่อง...

Documents