2

ป

ท

ล

แ

เ

เ

ค

2.1 หลกการท

เครอ

ปรบอณหภม

ทาหนาทแยก

ลมแหงในระ

แหงตามขนา

เหมาะสม เคร

เยน (Heat Ex

ความเยน (Co

หลกการ

ทางานของเคร

องทาลมแหง ด

มและกาจดคว

ความชนในร

บบอากาศอด

ดของปมลม

รองทาลมแหง

xchanger Air

ompressor)

ทางานและส

รองการทาลม

รปท

ดงแสดงในรป

วามชนในอาก

ะบบอากาศอ

ดของโรงงานอ

เพราะปมลมอ

งแบงออกเปน

r-to Air) และ

บทท 2

สวนประกอ

มแหง

ท 2.1 เครองทาล

ปท 2.1 เปนอ

กาศอดในระบ

ดเพอกาจดคว

อตสาหกรรม

อดอากาศไดไ

น 2 สวนหลก

ะคอลยรอน(C

บของเครอง

ลมแหง

อปกรณทางกล

บบอดอากาศท

วามชนออกจา

มโดยสวนใหญ

ไมเทากน จงต

คอหองแลกเป

Condensing U

งทาลมแหง

 

ลชนดหนงทถ

ทใชในโรงงา

ากระบบอากา

ญจะตองเลอก

ตองเลอกเครอ

ปลยนอณหภ

Unit) ซงจะมเ

ถกนามาใช เพ

านอตสาหกร

าศอดเปนการ

กใชเครองทาล

องทาลมแหง

ม เรยกวา คอ

เครองอดสาร

2

พอ

รม

ทา

ลม

ให

ลย

ทา

 

อใคสคเแถอ(อก

 

เครออณหภม (Heaในการรบควาคอยลรอน ซงสามารถแสดงคอมเพรสเซเปลยนเปนสถแลวพดลมจะถกลดแรงดนอณหภมตาล(Evaporator) อณหภมสงขกลบเปนวฏจ

องทาลมแหง at Exchangerามรอนจากอางสงผลใหอากงวฏจกรการทซอร (Compreถานะเปนขอะชวยระบายคลงดวยอปกรงมากจนกระ

แลวจากนนเน แตยงคงสกร

รปท

มหนาทหลr Air-to Air) ากาศภายในหกาศภายในหอทางานแบบอดessor) เ รมกางเหลวแรงดนวามรอนออกรณลดความดนะทงตดลบ แเมอน ายาไดรสถานะไอแลว

2.2 วฏจกรการ

กในการลดอ โดยการใชสองแลกเปลยนองแลกเปลยนดไอนาของ เคารอดน ายาสนสง และมอณกไปน ายายงคน (Capillary แลวน ายาอณรบความรอนภวไหลกลบไป

ทางานแบบอดไ

อณหภมของอารทาความเยนนอณหภมออกอณหภมเยนลครองทาลมแหถานะไอแรงณหภมสงทบรงแรงดนสงแTube) เพอทหภมตดลบไภายในหองแปทคอมเพรส

ไอของเครองทา

อากาศภายในหนหรอนายาแกไประบายทงลงและมความหง ทไดแสดงงดนสงขนจรเวณคอยลรอแตอณหภมตาทจะเปลยนสถไหลผานเขาไลกเปลยนอณสเซอร (Comp

าลมแหง

หองแลกเปลอร เปนตวกลงทางดานนอกมชนทลดลง โในรปท 2.2 เมนกระทงน าอน (Condensลง นายาจะตถานะเปนไอแไปในคอยลเยณหภมน ายาจpressor) และว

3

ยนลางกทดยมอายาser) องละยน ะมวน

 

2อ

คตอ

2.2 อปกรณหอปกรณหลกข

2.2.1ความเยนหรอตาเปนของเหอยในงานเคร

เครอ

นยม

หลกของเครองของเครองทาล1 คอมเพรสเซอน ายา (Refrigหลวมอณหภมองทาลมแหง

1. แบบลองทาลมแหงข

2. แบบสใชในปจจบน

งทาลมแหง ลมแหงดงน ซอร (Compregerant) ในระมและความดนมอยหลายชนลกสบ คอมเพขนาดเลก สโครล คอมเพน

รปท 2

ssor) ดงแสดะบบโดยทาใหนสงขนเพอสนด โดยทนยมพรสเซอรแบบ

พรสเซอรแบ

2.3 คอมเพรสเซ

ดงในรปท 2.3หสารทาความสงไปยงคอลยใชกนในเครอบลกสบพบใ

บบสโครลเปน

ซอร (Compress

3 ทาหนาทขมเยนทจากสถยรอน คอมเพรองทาลมแหงมใชกนมากทส

นคอมเพรสเซ

 sor)

บเคลอนสารานะกาซแรงดรสเซอรทใชกมดงน สด คอพบใชก

ซอรชนดใหม

4

ทาดนกน

กบ

มท

 

ค

แ

ม

ก

ต

2.2.2

คอลยรอนหน

แผง จากไอท

มอเตอรพดล

กลบมารบคว

ตองทาการลด

2 คอยลรอน (

นาทของมนค

ทมอณหภมสง

มเปนตวชวย

ามรอนภายใน

ดอณหภมและ

(Condenser)

อรบไอรอนท

ง นนจะควบ

ระบายความร

นหองแลกเปล

ะแรงดน

รป

ดงแสดงใน

ทถก Compres

แนนกลายเป

รอนออกไปใ

ลยนอณหภมไ

ปท 2.4 คอยลรอ

นรปท 2.4 คอ

ssor อดจนรอ

ปนของเหลว (

ใหเรวขน เมอ

ไดอกแตของเ

อน (Condenser)

เครองควบแน

อนและมอณห

(แรงดนสง-อ

อเปนของเหล

เหลวนน ยงม

)

นนหรอ เรยก

หภมสงเขามา

อณหภมสง) ท

วแลวกสามา

มแรงดนสงอย

 

5

กวา

ใน

ทม

รถ

ยจง

  6

2.2.3 คอยลเยน (Evaporator) ดงแสดงในรปท 2.5 คอเครองระเหยการทางานของมนคอ ดดความรอนจากภายในหองแลกเปลยนอณหภม โดยไหอากาศไหลผานชองทเรยกวา Compressed Air in แลวอากาศอดทมนอณหภมสงทไหลเขามานน จะมาสมผสกบคอลยเยน ซงมน ายาแอร (ของเหลว) ซงอณหภมตดลบวงอยในทอนนจะเกดการระเหยเปนไอ (แรงดนตา) เมออากาศรอนเขามาจงมการแลกเปลยนอณหภมจากน ายาทมอณหภมตดตาไหสงขนแลวไหลกลบไปทคอมเพรสเซอร (Compressor) 

 

รปท 2.5 คอยลเยน (Evaporator)

 

ภ

แ

เ

แ

ต

2.2.4

ภายในหองแล

แลวไหลวนภ

เยนอณหภมต

แลกเปลยนอณ

ตวเดรนนาอต

4 หองแลกเปล

ลกเปลยนอณ

ภายในผานคอ

ตดลบบรเวณค

ณหภมซงน าท

ตโนมต จากน

รป

ลยนอณหภม

ณหภมเมอลมอ

ยลเยน) ดงแส

คอยลเยนจงเก

ทถกดงออกม

นนลมแหงไหล

ปท 2.6 หองแลก

รปท 2.7

(Heat Exch

อดทออกมาจา

สดงในรปท 2

กดการกลนต

าจากระบบจะ

ลออกทาง Co

กเปลยนอณหภม

การไหลของอา

hanger Air-t

ากปมลมจะเข

.6 เมอลมอดอ

วเปนหยดนา

ะถกปลอยออก

ompressed Air

ม (Heat Exchan

ากาศอดผานคอ

to Air) ดงแส

ขามาทาง Com

อณหภมสงเข

(Condensatio

กไปจากเครอ

r –Out

nger Air-to Air)

อยลเยน

สดงในรปท 2

mpressed Air

ามาเจอกบคว

on ) ภายในห

องทาลมแหงโ

)

7

2.6

r In

วาม

หอง

โดย

 

ล

ล

ไ

ผ

เ

ม

น

ต

ช

2.2.5

ลอย ในชวงเว

ลอยเองทาให

ไหลผานรตาม

ผานเขาไปใน

เคลอนทขนป

มการสะสมข

นนเอง และจ

ตาลงดวยแรง

ชองระบาย

5 อปกรณถาย

วลาทไมมควา

หวาลวปดรทห

มความยาวขอ

นถวย ความดน

ประชด ดวยเห

ของน าทระบา

จากนนรของห

งจากความดน

รป

ยน าทง (Auto

ามดนทดานใน

หองลกสบจะ

องหองไปอยใ

นทสงกวา 1 M

หตนเองทาใหด

ายทงเพมมาก

หองจะถกเป

ภายใน และแ

ท 2.8 อปกรณถ

Drain) ดงแส

นถวย (ลกลอ

ะถกผลกลงไป

ในเรอน และจ

MPa จะเอาชน

ดานในของถว

กขน ลกลอย

ดทาใหความ

แรงสปรงจาก

ถายนาทงแบบล

สดงในรปท2

ย) จะตกลงม

ปดวยแรงจาก

จะถกระบายท

นะแรงตานขอ

วย และดานน

จะลอยตวขน

มดนไหลเขาไ

นนน าทงทส

ลกลอย ( Auto D

.8 อปกรณถา

าดานลางดวย

กสปรง และก

ทงออกไปเมอ

องสปรง ทาให

นอกจะถกแยก

นอนเนองมาจ

ไปในหองลก

ะสมอยกจะถ

Drain)

ายน าทงแบบ

ยน าหนกของ

การระบายน า

อมความดนไห

หลกสบกบโอ

กออกจากกนเม

จากน าทเพมข

สบจะถกกด

ถกระบายทงผ

8

ลก

ลก

จะ

หล

อรง

มอ

ขน

ให

าน

 

ค

ก

ข

2.2.6

ความเยนจาก

การระเหยขอ

ของความดนร

6 วาลวขยายต

ของเหลว (Li

งสารความเยน

ระหวางความ

ร

ว (Expansion

iquid line) ไ

นเหลวทเกดข

มดนสงกบควา

รปท 2.9 วาลวข

n Valve) ดงแ

ปยงคอยลเยน

ขนในคอยลเย

ามดนตาของร

ขยายตวปรบดวย

แสดงในรปท

น (Evaporator

ยน (Evaporato

ระบบใหพอด

ยมอ (Hand exp

2.9 เปนเครอ

r) ในอตราสว

or) การควบค

ดกบการระเหย

pansion valve)

งควบคมสาร

วนทสมพนธก

คมความแตกต

ยของความเยน

9

ทา

กบ

ตาง

น

 

ห

ต

ท

ใ

น

ก

แ

(

2.2.7

หนาทปองกน

ตกลงดานลาง

ทปนอยกบน า

ใหม การเลอก

นอยกวา 50%

2.2.8

กรองนายา(ส

และเกบความ

(Capillary tub

7 อปกรณแยก

นของเหลวกล

งคอมเพรสเซ

ายาเหลวดาน

กขนาดของอ

% ของปรมาณ

8 อปกรณกรอ

าร-ทาความเย

มชนทปนมาก

be)

กน ายาเหลว

ลบเขาคอมเพร

อรจะดดเฉพา

ลางจะถกดด

ปกรณแยกน า

นายาทงหมด

รปท 2.10

องและเกบคว

ยน) ตดตงชวง

บสารทาความ

(Accumulato

รสเซอร โดยน

าะนายาทเปน

ผานรเลก ๆ (

ายาเหลวจะต

ในระบบ

อปกรณแยกนา

วามชน (Filte

งกอนนายาเขา

มเยน และจะ

or) ดงแสดงใน

น ายาทยงเดอ

นไอจากดานบ

(aspirator hol

องมความจท

ายาเหลว (Accum

er Drier) ดง

าลนลดความด

ชวยลดการอด

นรปท 2.10 ค

ดไมหมดจาก

บน ขณะทางาน

le) กลบมาใช

สามารถเกบน

mulator)

งแสดงในรป

ดน ทาหนาทก

ดตนของอปก

คออปกรณท

กเครองระเหย

นนามนหลอล

ชในการหลอล

นายาเหลวได

ท 2.11 อปกร

กรองสงสกป

กรณลดความด

10

ทา

ยจะ

ลน

ลน

ไม

รณ

รก

ดน

 

อ

ท

ภ

2.2.9

อปกรณทใชใ

ทตงไว จะสง

ภายในระบบ

9 สวตชปองก

ในการควบคม

ไหคอมเพรส

รป

รปท 2.11 อป

นความดนสง

มระบบเมอคว

สเซอร (Compr

ท 2.12 สวตชป

กรณกรองและ

ง (High Press

วามดนน ายา(

ressor)หยดกา

ปองกนความดน

เกบความชน (F

sure Protectio

สาร-ทาความ

ารทางานเพอ

นสง (High Press

Filter Drier)

on) ดงแสดงใ

มเยน) เกนกวา

ปองกนการเก

sure Protection

ในรปท 2.12

าความดนเกณ

กดความเสยห

n)

11

คอ

ณฑ

หาย

 

ค

เ

เ

ร

อ

2.2.1

ความดนน าย

เยน) สวทชแร

เมอตรวจพบว

2.2.1

ระบายความ

อณหภมไหลด

10 สวทชแรงด

า (สารทาควา

รงดนจะตรวจ

วาความดนลด

11 พดลมคอย

รอนออกจา

ดลง

ดน (Pressure

ามเยน) เมอคอ

จพบความดน

ดลงตากวาทก

รปท 2.13 สว

ยลรอน (Fan

กน ายา(สารท

รปท 2.14 พด

Switch) ดงอมเพรสเซอร

นทสงขนถงท

กาหนดจดตดก

ทชแรงดน (Pre

Condenser)

ทาความเยน

ดลมคอยลรอน (

งแสดงในรปท

ร (Compresso

กาหนดจงสง

การทางานพด

essure Switch

) ดงแสดงใ

)ทคอมเพรส

(Fan Condenser

ท 2.13 คออป

or) เรมอดน าย

ไหพดลมทค

ดลมทคอยลรอ

h)

ในรปท 2.14

สเซอร (Comp

r)

ปกรณตรวจสอ

ยา (สารทาคว

อยลรอนทาง

อน

คอพดลมทช

pressor)อดม

12

อบ

วาม

าน

ชวย

าม

 

ห

ถ

ไ

แ

อ

2.2.1

หรอทอรเขม

ถกระบายควา

ไดนอยทาให

และไหลพอด

อณหภมไดอก

2 อปกรณลด

ทเรยกวา แ

ามรอนแลวยง

ของเหลวนน

ดเหมาะสมก

กครง

ดความดน (C

แคปทว หนาท

งมอณหภมสง

นมอณหภมลด

บพนทของค

รปท 2.15

apillary tub

ทของมนคอล

ง-แรงดนสง เ

ดลงจนกระทง

คอลยเยนเพอ

อปกรณลดควา

e) ดงแสดงใน

ลดแรงดนของ

เมอมาเจอทอ

งตดลบและแ

อทจะมารบคว

ามดน (Capillar

นรปท 2.15 ค

งน ายาแอร (ข

รเขม ทาใหข

รงดนลดลงน

วามรอนในห

ry Tube)

คอทอลดแรงด

ของเหลว) จาก

องเหลวอนผ

น ายา (ของเหล

หองแลกเปลย

13

ดน

กท

าน

ลว)

ยน

 

2

หทเเห

2.3 ระบบไฟฟแมก

หนง ซงทาหนทาใหเกดสนาเนตกคอนแทเมอกระแสไหนาสมผสตอ

ฟาของเครองเนตกคอนแทนาทตดตอไฟามแมเหลกขณกเตอรทาหนไฟฟาเขาไปอกนเกดการท

ทาลมแหง ทกเตอร(Magnฟฟาเขาเครองทณะทมกระแสาทควบคมกาในขดลวดจทางานตอไป ท

รปท 2.16

netic Contactทาลมแหงปรสไฟฟาไหลผารเปด-ปดของะเกดสนามแทาใหคอมเพร

 

6 แมกเนตกคอ

tor) ดงแสดงใะกอบดวยสวานและ ประงกระแสไฟฟแมเหลกขนรสเซอรทางาน

อนแทกเตอร

ในรปท 2.16 วนทเปนขดลวกอบดวยหนาฟาทเขาไปหลดดเหลกอารน

เปนสวตซชนวดหรอคอยลาสมผสของแมกการทางาน รมาเจอรทาใ

14

นดซงมกคอให

 

2

ทเจใจ

กขจมม

2.4 มอเตอรคมอเต

ทใชคาปาซเตเหมอนกบสปจานวนรอบมในวงจรขดลวจากวงจร คาป 1. คา

2. คา3. คา

การทางานขอขดลวดชดสตจดสงสดกอนมากกวาแบบมอเตอรชนดค

คอมเพรสเซอรตอรคอมเพรสตอรมอเตอรปลทเฟสแตวมากขนกวาขดวดสตารท มสปาซเตอรมอเตาปาซเตอรสตาปาซเตอรรนาปาซเตอรสตองคาปาซเตอตารทตออนกนขดลวดชดรนบสปทเฟสมอคาปาซเตอรส

รและพดลม สเซอรดงแสดง โดยมลกษณวงจรขดลวดสดลวดชดรนแลสวตชแรงเหวตอร แบงออการทมอเตอร (มอเตอร ( Capารทและรนมอรสตารทมอกรมกบคาปานจงทาใหกระอเตอรคาปาซสตารทมอเตอร

รปท 2.17

งในรปท 2.17ณะโครงสราสตารทพนดวลวตอตวคาปยงหนศนยกลกเปน 3 แบบค( Capacitor stpacitor run mอเตอร ( Capaอเตอรเหมอนาซเตอร ทาใะแสในขดลว

ซเตอรมอเตอรร ดงแสดงใน

7 มอเตอรคอม

7 และมอเตอรงทวไปของควยขดลวดใหญา ซเตอร (ชนลางตดตวคาปคอ tart motor )

motor ) acitor start anนกบแบบสปลหกระแสทไวดสตารทนาหรจงมแรงบดรปท 2.19

มเพรสเซอร

รพดลมดงแสคาปาซเตอรสญขนกวาสปลนดอเลกโทรไปา ซเตอรและ

nd run motor ลทเฟสมอเตหลเขาในขดหนาขดลวดชขณะสตารท

ดงในรปท 2.สตารทมอเตลทเฟส และพไลต) อนกรมเะขดสตารทอ

) อรแตเนองดดลวดสตารทชดรน ซงนาหสงมาก สาหร

15

18 อรพนเขาอก

วยถงนารบ

 

รปท

รปท 2.19 คาป

2.18 มอเตอร

าซเตอร ( Capa

รพดลม

acitor start motoor )

 

16

 

2

แ

โ

ท

ค

ป

ว

แ

ด

ร

ค

ส

อ

ห

2.5 สารทาคว

สารท

แหลงความรอ

โดยการระเห

ทาความเยนเพ

ควรจะตองม

ปลอดภยและ

2.5.1

วศวกรรมสถ

และใหความห

ดดความรอน

ระบายความร

2.5.2

ความเยน (ถา

สถานะเปนไอ

อากาศภายใน

หองทคอนเดน

วามเยนในระบ

รป

ทาความเยนเป

อนทตองการข

ยของสารทาค

พอใหเหมาะส

มสมบตทางเค

มราคาถก

1 ความหมาย

านแหงประเท

หมายของคาว

น เมอขยายตว

รอนออกจะคน

2 หนาทของส

ยเทความรอน

อทอณหภม แ

นหองรอบ อแว

นเซอรเพอให

บบเครองทาล

ปท 2.20 สารทา

ปนของไหลท

ขจดและคายค

ความเยนเหลว

สมทจะใชเปน

คมทางกายภ

และหนาทขอ

ทศไทยไดบญ

วาสารทาควา

วหรอเปลยน

นสภาพเปนข

สารทาความเย

น) ขณะทสาร

และความดนต

วปอเรเตอร ป

หสารทาความ

มแหง

าความเยนในระ

ทางานทสาคญ

ความรอนนท

วและคายควา

นสารทาความ

ภาพและทางอ

องสารทาควา

ญญตคาศพทท

ามเยนไววา “ห

นสภาพจากข

องเหลว”

ยนสารทาควา

ทาความเยนใ

ตาจะตองการค

ปรมาณความร

เยนกลนตวเป

บบเครองทาลม

ญในระบบคว

งไป ความรอ

มรอนทงไป

มเยนในวฎจก

อณภมศาสต

ามเยน สารท

ทางวชาการขน

หมายถงสารท

องเหลวเปน

ามเยนทาหนา

ในระบบภายใ

ความรอนแฝง

รอนจานวนน

ปนของเหลวอ

มแหง

วามเยน จะรบ

อนจะถกเคลอ

โดยการควบแ

กรอดไอเชงก

รทแนนอนซ

ใชในการถาย

น เรยกวา “ส

ททาใหเกดคว

ไอ สารนใน

าทเปนสารตว

ในอแวปอเรเต

งดดรบปรมาณ

จะถกระบายอ

อกครงหนง

 

บความรอนจ

อนยายจากระบ

แนนของไอส

กลของไหลนน

ซงทาใหมคว

ยเทความรอน

ารทาความเย

วามเยนโดยก

สภาพไอ ถา

วกลางในการ

ตอรเดอดเปล

ณความรอนจ

ออกทงภายน

17

จาก

บบ

สาร

นๆ

าม

นน

น”

การ

ได

ทา

ยน

จาก

อก

  18

2.5.3 คณสมบตของสารทาความเยน สารทาความเยนเปนของเหลวทมคณสมบตใน

การทาความเยนโดยการดดความรอนจากวตถหรอสงของทตองการทาใหเยน ดงนนสารทา

ความเยนทดจงตองมคณสมบตทางฟสกสทางเคมและมความปลอดภยในการใชงานและ

ประหยด

2.5.4 ความปลอดภยเปนสงแรกทตองคานงถง สารทาความเยนทดตองไมมปฏกรยา

ทางเคม ไมไวไฟหรอระเบดงาย และไมเปนพษโดยเฉพาะอยางยงตองไมทาปฏกรยากบ

นามนหลอลนคอมเพรสเซอรหรอชนสวนตางๆในระบบ

2.5.5 ความเปนพษของสารทาความเยน ความเปนพษของสารทาความเยนจะขนอยกบ

ปรมาณและระยะเวลาของน ายาทผสมอยกบอากาศ สารทาความเยนบางพวกจะเปนพษอยาง

แรงและสามารถทาใหตายหรอพการได แมในประมาณเลกนอยกตามสารทาความเยนบางพวก

เปนพษอยางออนแตจะเปนพษรายแรงเมอมจานวนทผสมอยกบอากาศจานวนมาก เพราะจะทา

ใหเกดการขาดออกซเจนสารทาความเยนทเปนพษอยางออนน จงจดอยในประเภททปลอดภย

ถงแมวาสารทาความเยนน เมอไหมไฟแลวจะเกดเปนควนพษกตาม เชน สารทาความเยน

ประเภทฟลออโรคารบอน หรอทรจกกนวา “ฟรออน”

2.5.6การไวไฟและระเบดของสารทาความเยน สารทาความเยนทมสารประกอบของ

ไฮโดรคารบอนจะไวไฟและระเบดไดอยางรวดเรว ดงนนการใชสารทาความเยนประเภทน จง

ตองมผชานาญคอยควบคมตลอดเวลา สารทาความเยนแอมโมเนยเปนแกสทไวไฟและระเบด

ได ปจจบนแอมโมเนยเปนสารทาความเยนชนดเดยวทยงคงใชกนอยท งนเพราะแอมโมเนย ม

กลนฉนถาเกดการรวจะเตอนใหผอยในบรเวณนนทราบและรบหลบหลกหรอแกไขได

ทนทวงท

2.5.7 การประหยดและคณสมบตอนๆ ของสารทาความเยน สารทาความเยนทดจะตอง

มการดดรบปรมาณความรอนไดดและตองการกาลงในการอดตวของคอมเพรสเซอรนอยทสด

ซงจะทาใหประสทธภาพของระบบสงขนทงนขนอยกบเหตการณตอไปน ความรอนแฝงของ

การกลายเปนไอนนสารทาความเยนทดตองมคาสงทงน เพราะเมอคาความรอนแฝงของการ

กลายเปนไอมากจานวนสารทาความเยนทใชกนอยลงสงผลใหความสามารถลดขนาดของ

มอเตอรคอมเพรสเซอรได ปรมาณจาเพาะของสารทาความเยน ในสถานะแกสนน ขอนเปนผล

  19

ตอเนองจากขอแรก คอ เมอความรอนแฝงของการกลายเปนไอถามากจะทาใหปรมาตรจาเพาะ

นอย การขยายตวเปนแกสจะใชเนอทนอย สงผลใหเพมประสทธภาพแกคอมเพรสเซอร อตรา

การอดของลกสบ ถาอตราการอดของลกสบตากาลงของเครองกตา แตประสทธภาพทาง

ปรมาตรสง ซงเปนผลใหขนาดของคอมเพรสเซอรลดลงได ความรอนจาเพาะของสารทาความ

เยนในสถานะของเหลวมคาตา และเมออยในสถานะแกส คาความรอนจาเพาะจะมคาสง ทง

สองประการนจะเปนผลดในการแลกเปลยนความรอน เพอการทาซเปอรฮตและซบคลของ

นายาในระบบ ทาใหประสทธภาพของระบบทาความเยนเกดขน

2.5.8 ชนดของสารทาความเยน โดยทวไปแลวสารทาความเยนสวนใหญจะเปนพวก Fluorinated Hydrocarbon แตกยงมระบบทาความเยนบางระบบทมการใชสารทาความเยนพวกอน เชน พวก Hydrocarbon และสารพวก Inorganic Compound อยบาง เราสามารถแบงชนดของสารทาความเยนออกไดดงน

(1) กลม Halocarbon Compound เปนสารทาความเยนทมองคประกอบของกลมธาต Halogen หรอ ธาตหม 7 อยดวยซงไดแก Chlorine, Fluorine หรอ Bromine อยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกน

(2) กลม InorganicCompound เปนสารประเภทอนทรย ทมคณสมบตเหมาะสมทจะเปนสารทาความเยน ทใชกนในปจจบน เชน นา อากาศ แอมโมนย เปนตน

(3) กลม Hydrocarbon เปนสารทมองคประกอบเปนธาตคารบอนและไฮโดรเจน ซงสารในกลมนเปนกลมทมคณสมบตทเหมาะสม สารทาความเยนของระบบทาความเยนทใชในอตสาหกรรม Petroleum และ Petrochemical

(4) กลม Azeotropes เปนสารทาความเยนทไดจาการผสมของสารทาความเยนทตางกน 2 ชนด โดยทสารทงสองรวมกนเปนเนอเดยวกน ตวอยางสารกลมนมการใชอยางแพรหลาย เชน Refrigerant 502 ซงมสวนผสมของ Refrigerant 22 เทากบ 48.8% กบ Refrigerant 115 เทากบ 51.2%

2.5.9 การกาหนดชอของสารทาความเยน ตามมาตรฐานของ ASHRAE Standard 34

กลาววาเมอจะจาแนกชอสารทาความเยนดวยตวเลขในสงตพมพทางเทคนคหรอปายประจา

เครองหรอรายการจาเพาะจะตองมเครองหมาย R นาหนา ซงแทนคาวา “Refrigerant” สวนชอ

ทางการคาตางๆอาจใชเปน คาโทนในสงพมพทางเทคนค แตใหสมใชในปายประจาเครอง

 

ห

3

ข

ไ

ก

ด

แ

ส

ค

ต

หรอในรายกา

34 มดงน

- ตวเ

- ตวเ

ขวามอ คอ

ไว – สารผสม

การเพมขนขอ

- สา

ดวยสดสวนโ

และ R-114

- สา

สดสวน – สา

- ส

คอ 7 แตถาสา

ตวบงบอก

ารจาเพาะการ

เลขตวท 1 จา

เลขตวท 2 จา

จานวนของอ

มกาหนดโดย

องจดเดอดขอ

ารผสมซโอโท

โดยน าหนกขอ

ารซโอโทรบ

รทาความเยน

สารประกอบอ

ารประกอบสอ

รกาหนดชอส

รปท 2.22

กขวามอ คอ จ

ากขวามอ คอ

อะตอมคารบอ

จานวนสารท

องสารประกอ

ทรปค ทผลต

องสารประกอ

ทมจาหนาย

นพวกอนทรย

อนนทรย กาห

องหรอสามชน

ารทาความเยน

2 การแสดงตวเล

จานวนของอะ

อ ไฮโดรเจน

อน -1 ในสาร

ทาความเยนแล

บ เชน R-22/1

จาหนาย กาห

อบเชน R-400

กาหนดชอโด

กาหนดโดยใ

หนดโดยบวกต

นดทมมวลโม

นตามขอกาห

ลขของสารทาค

ะตอมฟลโอร

+1 ในสารป

รประกอบ หา

ละสดสวนน า

12 (90/10)

หนดชอโดยก

0 (90/10) ส

ดยใชตวเลขอ

ใชตวเลขอนก

ตวเลข 700 ด

มเลกลเทากน

หนดของ ASH

วามเยน

นในสารประ

ระกอบ - ตว

กตวเลขเปน

าหนก การเรย

ารใชตวเลขอ

าหรบของผส

นกรม 500 โด

รม 600

วยน าหนกโม

จาเปนตองใช

HRAE Standa

ะกอบ

วเลขตวท 3 จ

0 กไมตองเข

ยกชอตามอนด

อนกรม 400 ต

สมระหวาง R-

ดยไมมการบ

มเลกล เชน น

ชตวพมพใหเป

20

ard

าก

ยน

ดบ

ตาม

-12

อก

น าก

ปน

  21

2.5.10 สารทาความเยนทใชโดยทวไปในงานเครองทาความเยนสารทาความเยนใน

ระยะแรกๆไดแก แอมโมเนยและ CO2 เปนสารทาความเยนทใชในเครองทาความเยนขนาด

ใหญ ตอมามการนาเอาซลเฟอรไดออกไซดและเมทลคลอไรดใชกบเครองทาความเยนขนาด

เลกตอมาจงใชสารทาความเยนพวกฟลออโรคารบอนแทนและยงใชอยในปจจบน สารทาความ

เยนฟลออโรคารบอนทนยมใช ในปจจบนเปนสารประกอบระหวางไฮโดรเจนกบคารบอน

และนาเอาคลอรนหรอฟลออรน เขาไปแทนทไฮโดรเจนทงหมดนเรยกวา “ฮาโลคารบอน “

โดยชนดและคณสมบตของสารทาความเยนทยงใชในระบบเครองเยน ดงนคอ

(1) แอมโมเนยเปนสารทาความเยนทเปนพษและไวไฟหรออาจเกดไดถามสวนผสม

กบอากาศทพอเหมาะเปน สารทาความเยนทดดรบปรมาตรความรอนแฝงของการกลายเปนไอ

สงปจจบน พบวาใชในโรงงานทาน าแขง, โรงงานบรรจอาหาร, ลานสเกตน าแขงและหองเยน

ขนาดใหญๆ มความดนในการกลน 1.4 Kg/ ทอณหภม -15 องศาเซลเซยส และ 10.85

Kg/ ทอณหภม 30 องศาเซลเซยส

(2) ซลเฟอรไดออกไซด เปนสารทาความเยนทเปนพษแตไมตดไฟและไมระเบด ยงม

ใชอยบาง จดเดอดของสารทาความเยนนอยทประมาณ -9.5 องศาเซลเซยส ทความดน

บรรยากาศ อณหภมอมตว -15 องศาเซลเซยส และท 30 องศาเซลเซยส มความดน 3.64

Kg/ ไมละลายน ากบน ามนหลอลนคอมเพรสเซอรและหนกกวาน ามน สารทาความเยน

ซลเฟอรไดออกไซด บรสทธไมทาปฏกรยากบโลหะ แตถามความชนในระบบจะมสภาพเปน

กรดกามะถน ซงจะทาปฏกรยากบโลหะ

(3) คารบอนไดออกไซดเปนสารทาความเยนชนดแรกทใชในระบบเครองทาความเยนอตสาหกรรมเรอเดนทะเล โรงละคร โรงแรม และทอนๆ ทตองการความปลอดภยเปนพเศษเปนสารทาความเยนทไมมกลนไมมพษไมตดไฟหรอระบาดหรอไมกดกรอนโลหะ

(4) เมทลคลอไรด เปนสารพวกฮาโลคารบอนของมเทนจดเดอดอยท -24 องศา

เซลเซยสทความดนบรรยากาศ ใชในเครองทาความเยนในบาน เชน ตเยนและตแช เมทลคลอ

ไรดไมเปนพษเมอมสวนผสมมาก ตดไฟปานกลางและระเบดเมอผสมกบอากาศระหวาง 8.1-

17.2 % โดยนาหนก จะทาปฏกรยากบโลหะพวกอะลมเนยม สงกะส แมกนเซยม ซงเมอผสม

กบโลหะเหลานอาจระเบดไดถามความชนจะระเหดเปนกรดไฮโดรคลอรกอยางออน ซงจะทา

  22

ปฏกรยากบโลหะจาพวกเหลกและอนๆนอกจากนนยงทาปฏกรยากบยางธรรมชาตและยาง

เทยมและยงเปนนายาทละลายในนามนเครอง

(5) สารทาความเยน R-11 เปนพวกฟลออโรคารบอนของมเทน จดเดอดอยท 823.7

องศาเซลเซยสทความดนบรรยากาศเปนน ายาทไมเปนพษละลายน าไดอยางดและไมตดไฟ

ละลายยางธรรมชาตไดใชเปนสารทาความเยนลางระบบทาความเยน

(6) สารทาความเยนR-12ใชสาหรบเครองทาความเยนทใชในบานเชนตเยน

เครองปรบอากาศ รถยนตมสภาพแนนอน ไมเปลยนสภาพไดงาย แมอณหภมสงจดเดอดอยท-

29.87 องศาเซลเซยส ทความดนบรรยากาศ สารทาความเยน R-12 สามารถละลายในน ามนได

อยางดทกสถานะ

(7) สารทาความเยน R-22 เปนสารทาความเยนทใชในเครองปรบอากาศมากทจดเดอด

อยท-40.8องศาเซลเซยส ทความดนบรรยากาศและสามารถทาไดถง -87 องศาเซลเซยส

(8) สารทาความเยน R-113 เปนสารทาความเยนทใชในเครองทาความเยนททางานเปน

2 หรอ 3 ชวง สามารถใชแทนR-22 ไดในเครองทมอณหภมตาบางเครอง จดเดอดอยท -98

องศาเซลเซยสทความดนบรรยากาศใชกบคอมเพรสเซอรไดทกชนด ไมละลายในนามน

(9) สารทาความเยน R-500 เปนสารทาความเยนระหวาง R-22 กบ R-152a (78% กบ

26.2 % โดยนาหนก) สารทาความเยน R-500 มจดเดอดอยท -33 องศาเซลเซยส (-28 องศาฟา

เรนไฮต) ทความดนบรรยากาศ

(10) สารทาความเยน R-502 เปนสารทาความเยนทมสวนผสมของสารทาความเยน 2

ชนด คอ R-22 เทากบ 48.8% ผสมกบ R-115 เทากบ 51.2 % เปนสารทาความเยนทใชไดดใน

ระบบตองการอณหภมตาขนาด 0 องศาฟาเรนไฮต ถง -60 องศาฟาเรนไฮต สารทาความเยน

ชนดนจะใชในหองเกบอาหารแชแขงหรอเยนจด ตเกบอาหารเยนจดจนแขงและถงไอศกรม

(11) สารทาความเยน R-503 เปนสารทาความเยนทมสวนผสมของสารทาความเยน R-

23 และ R-13 สดสวนเทากบ 40.1% กบ 59.9 % ตามลาดบจดเดอดของสารทาความเยนชนดน

ทแรงดนบรรยากาศมคาเทากบ -128.6 องศาฟาเรนไฮต ซงเปนระบบทาความเยนทใชใน

หองทดลองหรอประเภทระบบเครองเยนอณหภมตาทตองการอณหภม -100องศาฟาเรนไฮต

ถง -125องศาฟาเรนไฮต แรงดนทางตาท 50 องศาฟาเรนไฮต เทากบ 264 psi และแรงดนทาง

  23

ตาท อณหภมวกฤต (Critical Temperature 67.1 องศาฟาเรนไฮต) เทากบแรงดนวกฤต

(CriticalPressure 607 psi)

(12) สารทาความเยน R-504 เปนสารทาความเยนทมสวนผสมของสารทาความเยน 2

ชนด คอ R-32 เทากบ 48.3% ผสมกบ R-115 เทากบ 51.7 % จดเดอดของ R-504 เทากบ -70

องศาฟาเรนไฮต ทแรงดนบรรยากาศแรงดนของอแวปอเรเตอร 5 องศาฟาเรนไฮตเทากบ 85.93

psi แรงดนวกฤตเทากบ 690 psi สารทาความเยนชนดนใชกบระบบเครองเยนอตสาหกรรมซง

ตองการทอณหภมตาขนาด -40 องศาฟาเรนไฮต ถง -80 องศาฟาเรนไฮต

2.5.11 ขอควรระวงในการปฏบตงานเกยวกบสารทาความเยน

(1) ระวงอยาใหสารทาความเยนในสถานะของเหลวถกผวหนงหรอสวนหนงสวนใด

ของรางกาย

(2) อยาใหสารทาความเยนเขาตา เพราะอาจทาใหตาบอดไดการปฏบตควรจะตองสวม

แวนตาปองกนอนตรายทกครง

(3) สารทาความเยนบางชนดหากถกไฟเผาจะกลายเปนสารพษเชน สาร R-12 หากเกด

ไฟเผาจะเกดเปนสารประกอบกรดฮาโลเจนซงเปนอนตรายตอการหายใจ

(4) หามใชไฟลนทอสารทาความเยนเพราะจะเกดระเบดไดเนองจากสารทาความเยน

ในทอจะมความดนเพมขนถาเครองปรบอากาศจาเปนตองเกบไวในททอบหรอใกลกบงาน

เชอมหรอ มการทาความสะอาดดวยไอนาใกลอปกรณใดๆของระบบทาความเยนจะตองปลอย

นายาออกจากระบบทงใหหมดเสยกอน เพอปองกนมใหความดนภายในสงจนเกดระเบดได

(5) การปฏบตงานเกยวกบสารทาความเยนทกครงควรกระทาในบรเวณทมอากาศ

ถายเทไดสะดวก ไมควรกระทาในบรเวณทอบและอากาศถายเทไมสะดวกเพราะจะทาใหไอ

สารทาความเยนรวมตวกนอยในบรเวณนเปนเหตใหปรมาณออกซเจนในอากาศมนอยไม

เพยงพอตอการหายใจ

(6) หามปลอยสารทาความเยนทงในบรเวณทมการจดไฟ

(7) ขณะปลอยสารทาความเยนออกจากระบบควรปลอยชาๆ

(8) เกบและเคลอนยายทอบรรจสารทาความเยนในลกษณะตงขนเสมอระบบความเยน

นนสารทาความเยนเปนของไหลทางานทสาคญในระบบ เพอใหเหมาะสมทจะใชเปนสารทา

  24

ความเยนควรจะตองมสมบตทางเคมทางกายภาพและทางอณหพลศาสตรทแนนอน ซงทาใหม

ความปลอดภยและมราคาถกซงผ ใชควรจะตองร เ พอเลอกใชไดอยางถกตองและม

ประสทธภาพ

2.6 การดแล และบารงรกษาเครองทาลมแหง

เครองทาลมแหง หรอทเรยกกนทวไปวา ‘’ Air dryer ” นน เปนเครองอานวย

ประโยชน ทนบวนจะยงมความจาเปน ของสถานทประกอบการงาน และ ในแวดวง

อตสาหกรรมตาง ๆ มากยงขนการใชเครองทาลมแหง ในสวนของสถานททางานเพอทาใหเกด

อากาศอดทไร ซงความชนและเพมประสทธภาพในการทางานสาหรบการใชเครองจกรในงาน

อตสาหกรรม เพอทาใหเกดผลผลตทมคณภาพและลดการสญเสยในขบวนการผลตดงนน

อาจจะกลาวไดวาเครองทาลมแหงเปนสงทมประโยชนเปนอยางมากแตการจะใชเครองทาลม

แหงใหเกดประโยชนไดสงสดตามวตถประสงคไดนน จาเปนตองใหความสาคญกบการดแล

บารงรกษาเครองดวยการดแลบารงรกษาเครองทาลมแหงจะทาใหเกดประโยชนได 2 ทาง คอ

(1)จะทาใหเกดการประหยดพลงงานประหยดคากระแสไฟฟาประหยดคาซอมบารง

และยดอายการทางานของเครอง

(2)จะทาใหเกดความปลอดภยตออปกรณและเครองจกรเนองจากการตรวจสอบเครอง

ทาลมแหงอยาสมาเสมอจะทาใหอปกรณและเครองจกรปลอดภยจากความชนในระบบอากาศ

อดและลดความเสยงของการเสยหายของอปกรณและเครองจกร

2.7 วธการดแลบารงรกษาเครองทาลมแหง

2.7.1 แผงกรองฝ นหรอฟลเตอรในเครองปรบอากาศทกเครอง จาเปนตองมฟลเตอร

เพราะฟลเตอรจะทาหนาทเปนดานแรกทจะกรองอากาศโดยจะดกจบฝ นและสงสกปรกอนๆท

ปนเปอนอยในอากาศ ไมใหผานเขาเราตองดแลทาความสะอาดฟลเตอรอยเสมอ เพอไมให

ฟลเตอรอดตนไปดวยฝ นละอองและสงสกปรกตาง ๆ เพราะถาฟลเตอรอดตนจะทาใหลมไม

สามารถหมนเวยนผานได ซงจะทาใหเครองทาลมแหงสกปรกและคอมเพรสเซอรรอน ดงนน

การลางฟลเตอรควรตองจะลางเปนประจา

  25

2.7.2 ตวโครงเครอง การทาความสะอาดโดยการปดฝ น หรอใชผาชบนาเชดถ

2.7.3 คอยลรอนหรอคอนเดน ซงเปนตวทตดตงอยใตหองแลกเปลยนอณหภมภายในชดคอยลรอนจะมสวนประกอบหลกอย 3 สวนคอ คอมเพรสเซอรมอเตอรพดลมพรอมใบพดลม และแผงขดทอกบครบอลมเนยมชดคอยลรอน จะมหนาทนาเอาความรอนจากภายในหองหองแลกเปลยนอณหภมมา ระบายออกทงไป ดงนนลมทเปาออกมาจากคอยลรอนจงเปนลมรอนการดแลบารงรกษาคอยลรอน จงตองทาใหเกดการระบายความรอนไดดโดยไมมวตถสงของใดๆมาปดบงทศทางของการระบายของลม และดแลไมใหมฝ นหรอสงอนๆมาปดบงโดยเฉพาะทแผงขดทอและแผนอลมเนยมของคอยลรอนเพราะสงเหลานจะเปนตวขวางกนไมใหลมเขาไปรบความรอนจากชดคอยลรอนได ระยะหางระหวางชดคอยลรอนกบสงกดขวางทยอมรบได

2.7.4 การดแลสภาพทวไปของเครอง อน ๆ เชน นอต สกร ยางรองแทนเครองตาง ๆ อยาใหหลดหรอหลวมเพราะอาจทาใหเกดเสยงดงจากการสนสะเทอนไดดแลฉนวนทใชปองกนความรอนตางๆถาพบวาชารดฉกขาดควรแกไขหรอซอมบารงเพราะถาฉนวนทใชปองกนความรอนชารดจะทาใหไอนาในอากาศกลนตวเปนหยดนาในบรเวณนนและจะทาความเสยหายใหกบฉนวนสวนอน ๆ 2.8 คาแนะนาและคาเตอน

เพอการใชงานการดแลบารงรกษาและการตรวจซอมเครองทาลมแหงใหถกตองเหมาะสมกบสภาพและรปแบบของเครองปรบอากาศแตละเครองควรศกษาทาความเขาใจเอกสารคมอทใหมาพรอมกบเครองปรบอากาศ และปฏบตตามคาแนะนาใหถกตองกอนดาเนนการตรวจสอบดแลบารงรกษาเครองปรบอากาศหรออปกรณใด ๆ ทมไฟฟาปอนอย ตองปดสวตซ หรอ เบรคเกอร ตดวงจรของระบบไฟฟาออกกอนทกครง