บทท 3 ทฤษฎการคาระหวางประเทศเบองตน 3.1 ทฤษฎความไดเปรยบโดยเดดขาด (Absolute Advantage Theory)

อดม สมธ (Adam Smith: 1772-1823) เปนผสนบสนนการคาเสรหรอการคาแบบเสร (free trade หรอ open markets) เหตผลกเพราะการคาเสรนนท าใหมการแบงงานกนท าระหวางประเทศ นอกจากนการคาเสรยงท าใหประเทศตางสามารถมงเนนเฉพาะการผลตสนคาทสามารถผลตไดโดยตนทนต าทสดซงเปนผลไดทมาจากการแบงงานกนท านนเอง การยอมรบแนวคดในเรองของ ความแตกตางของตนทนเปนตวการส าคญทท าใหเกดการเคลอนไหวของสนคาระหวางประเทศขนโดย อดม สมธ เองพยายามหาเหตผลมาอธบายวาท าไมตนทนในการผลตของสนคาจงแตกตางกนระหวางประเทศ ซงประสทธภาพในการผลต (productivities) ของปจจยการผลตเปนตวก าหนดส าคญของตนทนการผลตของสนคาแตละชนด โดยประสทธภาพการดงกลาวตงอยบนพนฐานของความไดเปรยบทางธรรมชาต เชน อากาศ ดน ความมงคงของธาต และความไดเปรยบทถกสรางขน (acquired advantage) เชน ความช านาญและเทคนคการผลต

การก าหนดความไดเปรยบทางธรรมชาตและความช านาญในการผลตทเกดขนนนคงท สมธใหเหตผลวาประเทศสามารถผลตสนคา ณ ตนทนต ากวาจะสงผลใหประเทศสามารถท าการแขงขนไดมากกวาประเทศคคา สมธมองวาตวก าหนดความไดเปรยบของการแขงขนมาจากทางดานอปทาน(supply side)ของตลาด แนวคดวาดวยตนทนของอดม สมธ ปรากฎอยในทฤษฎมลคาแรงงาน (labor theory of value) ทสมมตวาในแตละประเทศ (1) มปจจยแรงงานเพยงอยางเดยว และมลกษณะและคณภาพทเหมอนกนทกประการ (homogeneous) (2) ตนทนหรอราคาของสนคาขนอยกบปรมาณของแรงงานทตองการน ามาใชในการผลต ตวอยางเชน ถาประเทศไทยใชแรงงานนอยในการผลตผาหน งหลาเมอเทยบกบประเทศสหรฐอเมรกาแลว ตนทนการผลตของไทยจะต ากวาของสหรฐฯ โดยทฤษฎ

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 23 -

การคาของอดม สมธ ถกเรยกวา ทฤษฎของการไดเปรยบโดยเดดขาด (principle of absolute advantage) การประกอบไปดวยสองประเทศในโลก มสนคาสองชนดในโลก การคาและความช านาญจะเปนประโยชนเมอประเทศหนงมความไดเปรยบโดยเดดขาด(อนหมายถง การใชแรงงานนอยกวาในการผลตสนคาหนงหนวย)

การทโลกจะไดประโยชนจากการแบงแยกแรงงานระหวางประเทศ แตละประเทศตองมสนคาทมความไดเปรยบโดยเดกขาดมากกวาประเทศคคา ขณะเดยวกนประเทศจะน าเขาสนคาทตนเสยเปรยบโดยเดดขาดทางตนทน(absolute cost disadvantage) และจะท าการสงออกสนคาทมความไดเปรยบโดยเดดขาด

ตารางท 3.1 ความไดเปรยบโดยเดดขาด 1

ประเทศ ผลผลตตอชวโมงแรงงาน (labor hour)

ไวน (W) ผา (C) ไทย สหรฐฯ

5 15

20 10

จากตารางท 3.1 แรงงานไทยสามารถผลตไวน 5 ขวด ผา 20 หลาในเวลา

1 ชวโมงแรงงาน ขณะทแรงงานอเมรกนสามารถผลตไวน 15 ขวด หรอผา 10 หลา ในเวลาเทากน ซงเหนไดชดเจนวาไทยมความไดเปรยบโดยเดดขาดในการผลตผา และสหรฐฯมความไดเปรยบโดยเดดขาดในการผลตไวน

ผลตภาพของแรงงาน (labor productivity) ของไทยในการผลตผา(ปรมาณตอชวโมงแรงงาน) ถกกวาในสหรฐฯน าไปสตนทนทต ากวา ขณะทแรงงานสหรฐฯมผลตภาพในการผลตไวนสงกวาแรงงานไทย ท าใหสหรฐฯมความไดเปรยบโดยเดดขาดในการผลตไวน

ตามทฤษฎการไดเปรยบโดยสมบรณของอดม สมธนน กลาววา “แตละประเทศไดรบประโยชนจากความช านาญในการผลตสนคาทผลต ณ ตนทนทต ากวาประเทศอนและน าเขาสนคาทผลต ณ ตนทนทสงกวา เพราะโลกใชทรพยากรอยางม

- 24 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

ประสทธภาพมากขน อนเปนผลเนองมาจากความช านาญ ตามทฤษฎการไดเปรยบโดยเดดขาด ท าใหผลผลตของโลกเพมขน กระจายสสองประเทศโดยผานการคา”

ทฤษฎนตามค ากลาวของสมธ การคาจะเกดขนกบ 2 ประเทศทมความไดเปรยบโดยสมบรณ (absolute advantage) เมอประเทศหน งมประสทธภาพมากกวาอกประเทศหนงในการผลตสนคาชนดหนง และดอยกวาในการผลตสนคา อกชนดหนง ทงนทงสองประเทศจะกอใหเกดความช านาญในการผลตสนคาทตนมความไดเปรยบโดยสมบรณและท าการแลกเปลยนสนคาทตนเองมความไดเปรยบ จะท าใหผลประโยชนเกดขนกบทงสองประเทศ ตวอยางเชน ดวยภมอากาศทเหมาะสมท าใหประเทศแคนาดามประสทธภาพในการผลตขาวสาลแตไมมประสทธภาพในการปลกกลวย แตประเทศนคารากวนน กลบตรงกนขามคอ มความถนดในการปลกกลวยแตไมสามารถปลกขาวสาลได ดงนนหากการคาของทงสองประเทศเกดขนแลว ทงสองประเทศจงควรทจะท าการผลตสนคาทตนมความไดเปรยบและสงสนคาดงกลาวแลกเปลยนสนคาซงกนและกนอนจะท าใหเกดผลประโยชนจากการคาทง 2 ฝาย

ทฤษฎความไดเปรยบโดยเดดขาดของสมธนนตงอยบนหลกทฤษฎมลคาแรงงาน (labor theory of value) มสมมตฐานทส าคญกคอ

(1)ในแตละประเทศนนจะมปจจยแรงงานเพยงอยางเดยวเปนปจจยการผลต และมคณภาพและคณลกษณะทเหมอนกนทกประการ

(2)ตนทนหรอราคาของสนคาจะขนอยกบจ านวนของชวโมงแรงงานทตองการน ามาใชในการผลต เชน หากไทยใชแรงงานนอยกวาในการผลตผาเมอเทยบกบสหรฐฯแสดงวาไทยมตนทนในการผลตต ากวาสหรฐฯ

3.2 ทฤษฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Comparative Advantage)

ตามททฤษฎของการไดเปรยบโดยเดดขาดของอดม สมธ ทกลาววา การคาทกอใหเกดประโยชนนนตองการใหแตละประเทศเปนผผลตทใชตนทนนอยทสดของสนคาอยางนอยหนงชนดทสามารถสงออกไปยงประเทศคคาได ค าถามกคอถาแตละประเทศมประสทธภาพมากกวาประเทศคคาในสนคาทกชนด ยงคง

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 25 -

เปนไปไดหรอไมทการคาจะเกดขน ซงถอเปนขอบกพรองทางทฤษฎการไดเปรยบโดยเดดขาดของอดม สมธแลวทยงไมสามารถหาค าตอบได

เดวด รคารโด (David Ricardo) (1772-1823) ไดพฒนาทฤษฎอนแสดงใหเหนวาการคาเกดขนได แมประเทศหนงจะมประสทธภาพมากกวาประเทศอน ในการผลตสนคาทกชนด รคารโดพจารณาทางดานอปทานของตลาดเชนเดยวกบสมธ โดยดจากความไดเปรยบทางธรรมชาตและทเกดขนจากสงทสรางขน ทฤษฎของ รคารโดดงกลาวนเรยกวา ทฤษฎของการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Principle of Comparative Advantage) ตารางท 3.3 ตวอยางความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ 1

ประเทศ ผลผลต/ชวโมงแรงงาน (labor hour) ไวน (W) ผา (C)

ไทย สหรฐฯ

40 20

40 10

ขอสมมตฐานของทฤษฎของการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ ทรคารโดตงสมมตฐานไว ไดแก

1) โลกประกอบดวยประเทศแคสองประเทศ แตละประเทศมปจจยการผลตเพยงชนดเดยวทใชในการผลตสนคาสองชนด

2) ในแตละประเทศมแรงงานเปนปจจยเดยว (the labor theory of value) และมแรงงานคงท มการใชแรงงานอยางเตมทและแรงงานไมวาจะเปนของประเทศใดกตามมคณลกษณะและคณภาพเหมอนกนทกประการ (homogeneous)

3) แรงงานสามารถเคลอนยายไดอยางเสร ภายในประเทศแตไมสามารถเคลอนยายไดระหวางประเทศ

4) ระดบเทคโนโลยทงสองประเทศคงท ประเทศทแตกตางกนสามารถใชเทคโนโลยทแตกตางกน แตผผลตทกรายภายในแตละประเทศใชวธการผลตทเหมอนกนส าหรบสนคาแตละชนด

5) ตนทนไมไดเปลยนแปลงไปตามระดบของการผลต แตจะเปนสดสวนกบปรมาณแรงงานทใช

- 26 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

6) มการแขงขนสมบรณ ในทกตลาด ท าใหผผลตแตละรายตองเปนผยอมรบราคา (price takers) นอกจากนคณภาพสนคาไมมความแตกตางกนระหวางประเทศ ท าใหแตละหนวยสนคามลกษณะทเหมอนกนทกประการ (identical) ผผลตสามารถทจะเขาและออกจากตลาดนไดโดยงาย และราคาสนคาแตละชนดนน จะเทากบตนทนหนวยสดทายการผลต

7) การคาของ 2 ประเทศเปนการคาเสร ดงนนจงไมมรฐบาลเขาไปเกยวของ 8) ตนทนการขนสงเทากบศนยผบรโภคจะไมมความแตกตางกนระหวาง

สนคาทผลตในประเทศและน าเขาถาราคาของสนคาทงสองเทากน 9) ผผลตแตละรายจะใชการตดสนใจในการผลตโดยพยายามท าใหเกดก าไร

สงสด ขณะทผบรโภคเขากพยายามหาความพอใจสงสด โดยผานการตดสนใจในการบรโภค

10) ไมมภาพลวงตาทางการเงน (money illusion) ทเมอผบรโภคและผผลตตางเลอกซอโดยใชการพจารณาสงตางๆจากราคาสนคาทกชนด

11) การคาของทงสองประเทศจะตองสมดลเสมอ (การสงออกตองจายเพอการน าเขา) ท าใหเกดการสมดลกนของการช าระเงนระหวางประเทศ

ในตารางท 3.3 แสดงถงทฤษฎของการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ ของเดวด

รคารโดเมอประเทศหนงมทฤษฎของการไดเปรยบโดยเดดขาด ในการผลตสนคา 2 ชนด โดยสมมตวาใน 1 ชวโมงแรงงาน ไทยผลตไวนได 40W หรอผาได 40C สวนแรงงานสหรฐฯผลตไวนได 20W หรอผาได 10C

ตามทฤษฎการไดเปรยบโดยเดดขาดของสมธ การคาไมสามารถเกดขนได เพราะประเทศไทยมประสทธภาพมากกวาสหรฐฯในการผลตสนคา 2 ชนด อยางไรกตามทฤษฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ แสดงใหเหนวาไทยมประสทธภาพในการผลตผาคดเปน 4 เทาเมอเทยบกบการผลตผา (40/10) และมประสทธภาพในการผลตไวนมากกวาสหรฐอเมรกา 2 เทา (40/20) ดงนนไทยจงมความไดเปรยบโดยเดดขาดในการผลตผามากกวาไวน

ขณะทสหรฐฯมความเสยเปรยบโดยเดดขาดตอไทยในสนคาทงสองชนดไดแก ไวนและผาแตเสยเปรยบในไวนนอยกวาผา จะเหนวาแตละประเทศมความช านาญและสงออกสนคาทตนเองมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ โดยจากตวอยางทท าการศกษามาแลว ไทยจะท าการผลตสนคาทตนไดเปรยบโดยเดดขาด

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 27 -

มากทสดเพยงอยางเดยวและสหรฐฯผลตสนคาทตนเสยเปรยบนอยทสดเพยงอยางเดยว ท าใหผลผลตทไดรบจากความช านาญจะถกกระจายไปสทงสองประเทศ โดยผานกระบวนการทางการคา

ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในรปตวเงน (Comparative Advantage in Money Terms)

ถงแมวาทฤษฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของรคารโดจะถกใชในการอธบายรปแบบของการคาระหวางประเทศ ประชาชนเองโดยทวไปกไมไดใหความสนใจไมวาประเทศจะเกดการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบหรอไม เพราะผซอเชอมนในระดบราคา หลงจากนนคอยไปดตามความแตกตางทางดานอปทาน ดงนนการพจารณาวาประเทศมการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบจงนาจะมการน าการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบไปพจารณาในรปของราคาทเปนตวเงน (money prices) โดยจากทฤษฎความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบแมวาประเทศใดประเทศหนงจะมความไดเปรยบโดยเดดขาดในการผลตสนคาทกชนดเมอเทยบกบประเทศคคา ผลไดจากการคากจะเกดขนไดหรอไมถาสหรฐฯ มประสทธภาพต ากวาไทยในสนคาทง 2 ชนด สหรฐฯกยงสามารถสงออกสนคาใดๆกตามมายงไทยไดกตอเมอคาจาง (Wages: W) ในสหรฐฯจะตองต ากวาในไทยซงจะสงผลท าใหราคาของผา (ทสหรฐฯมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ) ต ากวาโดยแสดงราคาสนคาทงสองประเทศในรปของตวเงนไดดงตอไปน ตารางท 3.6 ทฤษฎความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเมอวดเปนหนวยเงน ประเทศ แรงงาน อตราคาจาง

ตอชวโมง ผา (หลา) ไวน (ขวด)

ปรมาณ ราคา ปรมาณ ราคา ไทย US US

1 ช.ม. 1 ช.ม. 1 ช.ม.

฿20 $5 ฿8

40 10 10

฿0.50 $0.50 ฿0.80

40 20 20

฿0.50 $0.25 ฿0.40

- 28 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

จากตารางท 3.6 จะเหนวาถงแมประเทศสหรฐฯจะมประสทธภาพดอยกวาโดยเดดขาดในการผลตสนคาทงสองชนด แตสหรฐฯกยงสามารถทจะสงออกไวน(สนคาทสหรฐฯมการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ ) เพราะคาจางทเปนตวเงนในสหรฐอเมรกาต ากวาในไทยมาก สามารถพจารณาดงแสดงในตวอยางท 2 โดยสมมตวาอตราคาจางในไทยเทากบ ฿20/ชวโมง ถาแรงงานไทยผลตผาได 40 หลา/ชวโมง ตนทนเฉลย (Average cost) เทากบ ฿0.5/หลา (฿20/40C) เชนเดยวกบตนทนเฉลยของการผลตไวนในไทย เทากบ ฿0.5/ถง เพราะทฤษฎของรคารโดนน สมมตวาตลาดเปนตลาดทมการแขงขนสมบรณ (perfect competitive market) ในระยะยาวนนราคาเทากบตนทนเฉลย ( P = AC) โดยราคาของผาและไวนทผลตในสองประเทศแสดงในตารางท 3.6

สมมตวาอตราคาจางตอนนในสหรฐฯ เทากบ $0.5/ชวโมง ดงนนตนทนเฉลย(ราคา) ของการผลตผาเทากบ $0.5/หลา (มาจาก $5/10 หลา) สวนผลผลตไวนเทากบ $0.25/ขวด (มาจาก $5/20 หลา) ปญหาในการเปรยบเทยบเกดขน คอ ไมสามารถบอกไดวาสนคาอนไดแก ผาและไวนในประเทศไหนแพงกวากน เนองจากเงนตราของทงสองประเทศแตกตางกน ท าใหตองแสดงราคาของสนคาทกชนดใหอยในรปของเงนสกลเดยวกน คอ เงนดอลลารสหรฐฯ($) ซงท าใหตองหาอตราแลกเปลยนระหวางเงนดอลลารสหรฐฯและเงนบาทไทย โดยจะเหนไดวา ถาสมมตใหอตราแลกเปลยนระหวางเงนบาทและเงนดอลลารเทากบ ฿1.6/$1 ในตารางท 3.6 จะเหนไดวาคาจางตอชวโมงในสหรฐฯเทากบ ฿8 ($5 x ฿1.6 = ฿8) ดงนนตนทนเฉลยของการผลตไวนในไทยจะเทากบ ฿0.8 (฿8/10 หลา = ฿0.8/หลา) ตนทนเฉลยของการผลตไวนในสหรฐฯเทากบ $8 ($8/20 = $0.4/ขวด) เปรยบเทยบตนทนการผลตกบในไทยจะเหนไดวาสหรฐฯมตนทนทต ากวาในการผลตไวน และตนทนสงกวาในการผลตผา ดงนนสหรฐฯจงมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการผลตไวน จงสามารถสรปไดวาถงแมสหรฐฯจะไมมประสทธภาพเทากบไทยในการผลตไวนและผากตาม อตราคาจางทต ากวา(ในรปของบาท) กมากพอทจะชดเชยความไรประสทธภาพดงกลาว โดย ณ อตราคาจางดงกลาวนน ตนทนเฉลยของสหรฐฯ (ในรปเงนบาท) ของการผลตไวนจะนอยกวาตนทนเฉลยของไทยในตลาดทมการแขงขนสมบรณ ราคาสนคาของสหรฐฯต ากวาไทย และสหรฐฯจะสงออกไวนไปยงไทย

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 29 -

3.3 การไดเปรยบโดยเปรยบเทยบและตนทนคาเสยโอกาส การไดเปรยบโดยเปรยบเทยบและทฤษฎมลคาแรงงาน (Comparative Advantage and Labor theory of Value)

ภายใตทฤษฎมลคาแรงงาน (labor theory of value) มลคาหรอราคาสนคาจะขนอยกบจ านวนของแรงงานทใชในการผลตสนคาซงหมายความวา

1. แรงงานเปนปจจยการผลตเพยงชนดเดยว หรอแรงงานถกใชในสดสวนทเทาๆ กนในการผลต

2. แรงงานมลกษณะทเหมอนกน (homogenous) เนองจากไมมสมมตฐาน

ใดๆเลยท เปนจรง จงไมสามารถทจะใชหลกการอธบายความไดเปรยบ โดยเปรยบเทยบโดยใชทฤษฎมลคาแรงงานได เนองจากในโลกแหงความเปนจรงนนมปจจยการผลตมากกวา 1 ชนด ทถกใชในการผลตไมวาจะเปนแรงงาน ทน หรอปจจยการผลตอนๆ นอกจากนแลวแรงงานไมไดมลกษณะทเหมอนกนทกประการตามทฤษฎ ทงนแรงงานจะมความแตกตางกนออกไปขนอยกบการฝกอบรม ผลตภาพของคนงานและคาจาง ดงนนจงตองใชตนทนคาเสยโอกาสเขามาอธบาย ทฤษฎคาเสยโอกาส (The Opportunity Cost Theory)

นกเศรษฐศาสตร ชอ Haberler (1936)1 อธบายทฤษฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบโดยใชทฤษฎตนทนคาเสยโอกาส (opportunity cost theory) ในรปแบบน เองทบางครงจงเรยกกฎของการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบวา กฎของตนทนเปรยบเทยบ (law of comparative cost)

ตามทฤษฎตนทนคาเสยโอกาส ตนทนของสนคา หมายถงจ านวนของสนคาชนดทสองทตองเสยสละไปเพอทจะไดทรพยากรเพยงพอทจะน าไปใชในการผลต สนคาชนดหนงเพมขนหนงหนวย โดยมขอสมมตฐานวาแรงงานเปนปจจยการผลตเพยงชนดเดยวเทานนและมลกษณะเหมอนกนทกประการไมวาจะเปนแรงงานของประเทศใด ดงนนจงไมมตนทนอนใดนอกเหนอไปจากตนทนแรงงานเทานนทถก 1 ดเพมเตมจาก Haberler, Gottfried.1936. The Theory of International Trade. London: W. Hodge & Co., Chapter 9 -10.

- 30 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

น ามาคด ดงนนประเทศใดกตามทมตนทนคาเสยโอกาสต ากวาประเทศอนในการผลตสนคาใดกตามแสดงวาประเทศนนมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการผลต สนคาดงกลาว (และความเสยเปรยบโดยเปรยบเทยบในสนคาอกชนดหนง)

ตวอยางเชน ในกรณทไมมการคาเกดขนไทยจะเสยสละการผลตผาจ านวน 2/3C เพอทจะสามารถผลตขาวสาลเพมขน 1 หนวย ดงนนตนทนคาเสยโอกาสของการผลตขาว 1W จงเทากบ 2/3C ในสหรฐฯ และถาตนทนคาเสยโอกาสของการผลต 1W เทากบ 2C ในสหรฐฯ ตนทนคาเสยโอกาสของการผลตขาวสาลในไทยจะต ากวาสหรฐฯ ซงหมายความวาไทยจะมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (ทางดานตนทน) ในการผลตขาวสาลโดยในแบบจ าลองทมสองประเทศ ท าการผลตสนคาสองชนดในโลกแลว สหรฐฯจะมความเสยเปรยบโดยเปรยบเทยบในการผลตผา

3.4 เสนเปนไปไดในการผลตภายใตหลกตนทนคงท (The Production Possibility Frontier Under Constant Cost)

เสนเปนไปไดในการผลต(Production Possibilities Frontier: PPF)

กฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของเดวด รคารโด กลาววาความช านาญและการคา สามารถน าไปสผลไดส าหรบสองประเทศเมอเกดการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบขน อยางไรกตามทฤษฎของรคารโดมขอบกพรองวาดวยทฤษฎมลคาแรงงาน ทฤษฎการคาสมยใหม(modern trade theory) ไดท าทฤษฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบใหเปนลกษณะทวไปมากขน ทฤษฎนถกอธบายโดยใชเสนเปนไปไดในการผลต (Production Possibility Frontier: PPF) โดยเสนเปนไปไดในการผลตนแสดงใหเหนสดสวนตางๆของสนคาสองชนดทประเทศสามารถผลตไดเมอปจจยการผลตทงหมด (ทดน แรงงาน ทน ความสามารถในการประกอบการ) ถกใชอยางมประสทธภาพมากทสด โดยเสน PPF แสดงถงผลผลตทเปนไปไดสงสดของประเทศ โดยมขอสมมตทมากกวาคอมการใชปจจยการผลตทนอกเหนอปจจยแรงงาน

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 31 -

รปท 3.1 เสนเปนไปไดในการผลตและเสนอปทานกรณตนทนคงท

รปท 3.1(a) และ (b) แสดงเสน PPF ของประเทศสหรฐฯและไทยตามล าดบ

โดยมการใชปจจยทมอยทงหมดกบเทคโนโลยทดทสดในชวงเวลาใดเวลาหนง สหรฐฯสามารถผลตขาวสาลได 60W หรอรถยนตจ านวน 120A สวนไทยสามารถ

STHAI

60

0.50.5

2.02.0

80

160

(Autos)

60

(b) Horizontal Supply Schedules

(a) PPF

(Wheat)

(Autos)120

(Wheat)

Wheat/Autos Wheat/Autos

SUS

STHAI

(Autos) (Autos)80 120 120

SUS

- 32 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

ผลตขาวสาล 160W หรอรถยนต 80A หรอทงสองอยางในสดสวนแตกตางกนเหตผลทเสน PPF แสดงแนวคดของการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบนน เมอท าการพจารณาดความชนของเสน PPF ทแสดงถงอตราการเปลยนแปลงของสนคาสองชนด (Marginal Rate of Transformation: MRT) โดย MRT แสดงจ านวนของสนคาชนดหนงทประเทศตองเสยสละไปเพอการไดมาซงสนคาอกชนดหนงเพมขนหนงหนวย ซงสามารถเขยนไดดงน คอ

AW

MRT

อตราการเสยสละการผลตสนคานบางครงเรยกวา ตนทนคาเสยโอกาส (Opportunity cost) ของผลผลต เนองจากอตรา MRT แสดงถง ความชนของเสน PPF โดย MRT เทากบคาสมบรณ (absolute value) ของความชนของเสน PPF จากรปท 3.1(a) อตรา MRT ดงกลาวแสดงถงจ านวนของขาวสาลทตองเสยสละไป เพอการไดมาซงรถยนตเพมขนหนงหนวย โดยพจารณาจากทางดานประเทศไทย การเคลอนทจากจดบนไปยงดานลางบนเสน PPF เดม แสดงถงตนทนเปรยบเทยบของการผลตรถยนตจ านวน 120A กคอการเสยสละขาวสาลไปเทากบ 60W นนหมายถง ตนทนเปรยบเทยบของรถยนตแตละคนหรอ 1A เทากบ 0.5W ดงนน MRT จงเทากบ 0.5 (60W/120A) [ผลตรถยนตจ านวน 1A ตองเสยโอกาสในการผลตขาวสาลจ านวน 0.5W]

เชนเดยวกบตนทนเปรยบเทยบในการผลตรถยนตตอหนงคน (1A) ของสหรฐฯ คอขาวสาลจ านวน 2W หรอ MRT เทากบ 2 ซงหาไดจาก 160W/80A (ผลตรถยนตจ านวน 1A เสยโอกาสในการผลตขาวสาลไปจ านวน 2W)

3.5 การคาภายใตเงอนไขของการมตนทนคาเสยโอกาสคงท (Trading under constant cost conditions)

ทฤษฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบภายใตตนทนคาเสยโอกาสคงทอาจมจ ากดในโลกแหงความจรงกตาม แตกถอไดวามนมประโยชนอยางมากในการใชเปนเครองมอส าหรบการวเคราะหการคาระหวางประเทศ การศกษาตอไปนมงเนนทจะ

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 33 -

ตอบค าถาม 2 ประการคอ อะไรคอหลกทท าใหเกดการคา (basis for trade) และทศทางของการคา (direction of trade) ไมวาจะเปนประเทศเดยวหรอทงโลกกตาม ตนทนคงท (constant cost)

จากรปท 3.1(a) เสน PPF ของสหรฐฯและไทยสามารถทจะวาดเปนเสนตรง โดยการทเสน PPF เปนเสนตรง แสดงใหเหนวาตนทนเปรยบเทยบของทงสองสนคาจะไมเปลยนแปลงเมอระบบเศรษฐกจเปลยนแปลงการผลตจากขาวสาลทงหมดไปสรถยนตทงหมด หรออาจจะเปนสดสวนของการผลตใดๆกตามระหวางเสน PPF

ในรปท 3.1(a) ยงแสดงตนทนคาเสยโอกาสของสหรฐฯ คอ 1A เทากบ 0.5W ไมวาจะเพมหรอลดการผลต สวนไทยนนมตนทนเปรยบเทยบ (relative cost) ของรถยนตและขาวสาล ไดแก 1A เทากบ 2W ไมวาผลผลตจะเพมขนหรอลดลงกตาม

เหตผลทท าใหตนทนคงทเพราะ(1) ปจจยการผลตสองชนดทดแทนกนไดอยางสมบรณ (perfect substitute) (2) ปจจยการผลตทมอยทงหมดมคณภาพทเหมอนกน ดงนนถาประเทศเคลอนยายทรพยากรจากการผลตขาวสาลไปสการผลตรถยนต หรอจากรถยนตไปผลตขาวสาลแลว ระบบเศรษฐกจนนหรอประเทศนนจะไมมทรพยากรเหลอส าหรบผลตสนคาหนงเพมขน หากไมลดการผลตสนคาอนๆ ทใชปจจยการผลตทมคณภาพเหมอนกนนน ดงนนประเทศตองเสยสละผลผลตขาวสาลในจ านวนทเทากบทเสยไปเพอผลตรถยนตแตละคน

แนวคดของตนทนคงท (constant cost) สามารถแสดงในรปของเสนอปทาน (supply curve)ได โดยกฎของอปทานชใหเหนวาราคาสนคาเพมขนจะท าใหผผลตเสนอขายสนคาของตนในตลาดมากขน หมายถง ความชนของเสนอปทานจะมคาเปนบวก

ตามกฎของอปทาน (law of supply) นน ความโนมเอยงของตนทนการผลตสวนเพมทเพมขนเมอระดบของผลผลตเพมขน แตส าหรบกรณทผผลตเผชญกบเงอนไขของตนทนทคงทนน เสนอปทานจะมลกษณะทแสดงไวในรปท 3.1(a) และรปท 3.1(b) แสดงเสนอปทานของรถยนตและขาวสาลของสหรฐและไทย โดยดตามแกนตง คอราคาสนคาทจดในรปของตนทนคาเสยโอกาส (แทนทจะพจารณาโดยใชหนวยเงน) เสนPPFของทงสองประเทศ บอกใหทราบวาราคาเปรยบเทยบ (ตนทน)

- 34 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

ของการผลตรถยนตเพมขนหนงคน มคาเทากบขาวสาลจ านวน 0.5W ในสหรฐฯและเทากบ 2W ในประเทศไทย เน องดวยเงอนไขของตนทนคงท (constant-cost condition ) นนท าใหราคาสนคาทงสองจะไมเปลยนแปลงตามระดบการผลต เสนอปทานของรถยนต จะเปนเสนทขนานกบแกนนอน (horizontal lines) ณ ระดบราคาทคงท และ การผลตขาวสาลกจะใหผลทเหมอนกน ดงนนเงอนไขการผลตกคอราคาเปรยบเทยบของการผลตขาวสาลเพมขนหนงหนวยเทากบรถยนต 2 คนในสหรฐฯและ 0.5 คนในไทย 3.6 พ น ฐานและทศทางของการค า (The Basis for Trade and Direction of Trade)

การศกษาการคาภายใตเงอนไขของตนทนคงทเรมตนโดยพจารณาจากรปท 3.2 ซงเปนกรณทยงไมมการคา (autarky) เกดขนนน สหรฐฯผลตและบรโภค ณ จด A บนเสน PPF ณ ระดบ (40A และ 40W) สวนไทยท าผลตและบรโภค ณ จด A’ บนเสน PPF เทากบ (40A และ 80W)

ความชนของเสน PPF ของทงสองประเทศแสดงถงตนทนเปรยบเทยบของสนคาหนงในรปของสนคาอน โดยตนทนเปรยบเทยบของการผลตรถยนตเพมขนหนงหนวยมคาเทากบ 0.5W ในสหรฐอเมรกาแตเทากบ 2W ในไทย

ตามหลกของทฤษฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ เหตการณเชนนท าใหเกดดลการคาไดเปรยบ ซงเกดจากความแตกตางในตนทนเปรยบเทยบของประเทศ ดทศทางของการคา (direction of trade) แลว จะพบวาสหรฐฯมความช านาญและสงออกรถยนต สวนไทยมความช านาญและสงออกขาวสาล

B’

tt

D’100

A’

C’

40 60

80

BF

AC

Ett

120100604020

2040

100

16080

160

(Autos)

60

(a)

(Wheat)

(Autos)

(Wheat)

Trading Possibilites Lines(Term of Trade = 1:1)

(b)

Trading Possibilites Lines(Term of Trade = 1:1)

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 35 -

รปท 3.2 การคาภายใตตนทนคาเสยโอกาสคงท ผลไดของการผลตจากความช านาญเฉพาะอยาง (Production Gains from Specialization)

ตามกฎของการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบนน แตละประเทศจะพบวาอาจมความไดเปรยบในการผลตสนคาทตนมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบและจะแลกเปลยนสนคาสวนหน งกบสนคาทประเทศของตนมความเสยเปรยบโดยเปรยบเทยบ (comparative disadvantage) ในรปท 3.2(a) สหรฐฯมการเคลอนทในการผลตของประเทศตนจากจด A ไปหาจด B อนเปนจดทมความช านาญในการผลตรถยนตอยางสมบรณ สวนไทยเองซงมความช านาญในการผลตขาวสาลทงหมดโดยจะเคลอนการผลตจากจด A’ ไปยง B’ ในรปท 3.2(b) ความไดเปรยบทเกดขนจากความช านาญเฉพาะอยาง(specialization)น สามารถท าใหเกดผลไดจากการผลต(production gain) กบทงสองประเทศ ซงเมอพจารณาดรปท 3.2(a) พบวาสหรฐฯ กอนทจะมความช านาญนนสหรฐฯผลตสนคาคอ 40A และ 40W แตเมอมความช านาญเฉพาะอยางสมบรณ (complete specialization) สหรฐฯเลอกผลตรถยนตอยางเดยว 120A (จด B) โดยไมมการผลตขาวสาลเลย(เลอนลงไปทแกนนอนอยางเดยวดานปลายสด) สวนไทยกอนทจะมความช านาญเกดขน จดการผลตของประเทศเทากบ 40A และ 80W ขณะทเมอเกดความช านาญเฉพาะอยางสมบรณ จะท าการผลต 160W และไมผลตรถยนต เมอพจารณาถงผลทเกดขน จะเหนไดวา ทงสองประเทศตางมการผลตสทธเพมขนเทากบ 40A และ 40W ดงแสดงในตารางท 3.7(a) ทท าการสรปผลของผลไดจากการผลต (production gain)

- 36 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

ตารางท 3.7 ผลไดจากความช านาญและการคา (a) ผลไดของการผลตจากความช านาญเฉพาะอยาง กอนมความช านาญฯ หลงมความช านาญฯ net gain(loss) รถยนต ขาวสาล รถยนต ขาวสาล รถยนต ขาวสาล สหรฐฯ 40 40 120 0 80 -40 ไทย 40 80 0 160 -40 80 โลก 80 120 120 160 40 40

ตารางท 3.7 ผลไดจากความช านาญและการคา(ตอ) (b) ผลไดของการบรโภคจากการคา กอนมความช านาญฯ หลงมความช านาญฯ net gain(loss) รถยนต ขาวสาล รถยนต ขาวสาล รถยนต ขาวสาล สหรฐฯ 40 40 60 60 20 20 ไทย 40 80 60 100 20 20 โลก 80 120 120 160 40 40

ผลไดของการบรโภคจากการคา (Consumption Gain from Trade)

ในกรณทยงไมมการคาเกดขน(autarky) นน ทางเลอกในการบรโภคของสหรฐฯและแคนาดา จะจ ากดเฉพาะจดบนเสน PPF ภายในประเทศเทานน จดบรโภคจรงของแตละประเทศจะถกก าหนดโดยรสนยมและความพงพอใจในแตละประเทศ แตเมอมความช านาญและการคาเสรเกดขน ทงสองประเทศสามารถทจะบรรลการบรโภคภายหลงมการคาภายนอก (postrade consumption) เสน PPF ภายในประเทศ นนหมายถงการทพลเมองของประเทศดงกลาวสามารถทจะบรโภคขาวสาลและรถยนตไดมากวาทบรโภคในกรณทไมมการคาระหวางประเทศเกดขน ดงนนการคาระหวางประเทศท าใหเกด ผลไดของการบรโภค (consumption gain) กบทงสองประเทศ จดการบรโภคภายหลงจากการมการคา สามารถเกดขนไดโดยการก าหนดอตรา ณ การผลตเพอการสงออกถกน าไปแลกเปลยนกบสนคาสงออกของประเทศอน ซงเรยกอตราดงกลาวนวา อตราการคา (term of trade) ซงหมายถง ราคาเปรยบเทยบของสนคา 2 ชนดทถกแลกเปลยนกนในตลาดภายใตเงอนไขของตนทนคงท ความชนของเสน PPF หมายถง อตราการคาภายในประเทศ

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 37 -

(domestic rate of transformation หรอ domestic term of trade) อนแสดงถง ราคาเปรยบเทยบทสนคาทงสองชนดสามารถถกแลกเปลยนภายในประเทศ กรณประเทศทจะบรโภค ณ จดบางจดนอกเสน PPF นน ประเทศนนจะตองสามารถแลกเปลยนสนคาสงออกระหวางประเทศ ณ อตราการคาทตองมากกวาอตราการคาในประเทศ สมมตวาอตราการคาดลยภาพของทงสองประเทศเกดขน ณ จดทอยภายนอกเสน PPF (รปท 3.2) ทอตรา 1:1 (1A:1W) ภายใตเงอนไขนแสดงไดโดยเสน tt นนแสดงถงอตราการคาระหวางประเทศส าหรบทงสองประเทศ เสนนหมายถง เสนทเปนไปไดในการคา (ความชนของเสนมคา absolute value เทากบ 1) สมมตวาตอนนสหรฐฯตดสนใจทจะท าการสงออก 60A ไปยงไทย เรม ณ จดการผลตหลงจากมความช านาญเกดขน (จด B) ในรป 3.2(a) สหรฐฯจะเลอนการคาไปจนกระทงถงจด C ซงเปนจดทเกดการแลกเปลยนขน 60A กบ 60W ณ อตราการคาเทากบ 1:1 ดงนนจด C จงแสดงถงจดการบรโภคภายหลงการคาของสหรฐฯ เมอเปรยบเทยบจดการบรโภค A เดมแลว จด C จะท าใหเกดผลไดของการบรโภคสทธ (net consumption gain) ส าหรบสหรฐฯเทากบ 20A กบ 20W BCD แสดงถงการสงออก(ตามแกนนอน) และน าเขา(ตามแกนตง) ของสหรฐฯโดยอตราการคา(ความชน) เรยกวา สามเหลยมการคา (trade triangle)

ทางดานสถานการณของการคาในไทยดขนหรอไมนน เรมการพจารณาจากจด B’ (post specialization production) ในรปท 3.2(b) ไทยสามารถน าเขา 60A จากสหรฐฯโดยเสยสละ 60W โดยไทยจะเลอนมาตามเสน PPF จนกระทงถงจด C’ ซงจะเหนไดอยางชดเจนวาเปนจดการบรโภคทดกวาจด A’ กรณของการคาเสร ไทยมผลไดจากการบรโภคสทธ (net consumption gain) เท ากบ B’C’D’ ท งน ในแบบจ าลอง 2 ประเทศ สามเหลยมการคา (trade triangle) ของทงสหรฐฯและไทยจะเหมอนกน โดยการสงออกของประเทศทหนง กคอ การน าเขาของประเทศทสอง ซงจะถกแลกเปลยน ณ อตราดลยภาพ ตารางท 3.7(b) สรปผลไดของการบรโภคจากการคาส าหรบแตละประเทศและตอทงโลก การกระจายผลประโยชนจากการคา (distributing the gains from trade)

ตวอยางการคาระหวางประเทศ ทก าลงศกษาอยนอตราการคาตางกท าใหทงประเทศสหรฐอเมรกาและไทยไดผลประโยชนจากการคาทงสองฝาย ทงสอง

- 38 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

ประเทศสามารถทจะมการบรโภคภายหลงการคาภายนอกเสน PPF ไดโดยทผลประโยชนของการบรโภคไมจ าเปนทจะตองเทากนเสมอไประหวาง 2 ประเทศ ยงอตราการคาระหวางประเทศใกลกบเสน PPF ของสหรฐฯมากเทาใด ผลประโยชนของการคาสงผลตอการบรโภคของสหรฐฯนนมขนาดทเลกลง กรณทสดโตงทสด กคอ ถาอตราการคาระหวางประเทศ (international term of trade) เทากบอตราการเปลยนแปลงภายในประเทศของสหรฐฯ และสหรฐฯเองจะไมไดรบผลไดจากการคาเลย นนหมายความวาจดการบรโภคภายหลงการคา (postrade consumption) จะอยบนเสน PPF ของไทย

ในท านองเดยวกนสหรฐฯอาจจะท าการแลกเปลยนกบไทย ณ อตราการคาทเทากบอตราการคาในประเทศ (domestic rate of transformation) แตดวยเหตผลเดยวกนกบทไดอธบายไปแลว คงไมมอตราการคาใดทท าใหสหรฐฯเสยเปรยบไปมากกวานนอยางเดดขาด (เหตผลเดยวกนนใชอธบายกบประเทศไทยดวย) อตราการคาระหวางประเทศจะตกอยระหวางอตราการคาทปราศจากการคาของสหรฐฯและไทย แตจะอยเอนเอยงไปดานใดมากกวากนนนขนอยกบอปสงคเปรยบเทยบ (relative demand) ของทงสองประเทศ (ดรายละเอยดบทท 5)

รปท 3.3 ความช านาญสมบรณภายใตตนทนคงท

ความช านาญสมบรณ (Complete Specialization)

อกตวอยางหนงส าหรบการคากคอสหรฐฯผลตรถยนตเพยงอยางเดยว ในขณะทไทยผลตขาวสาลเพยงอยางเดยวเชนกน

160 (Autos)

STHAI

STHAI

SUS

40 120

Aw

40

Aa’

Aa

80

0.50.5

2.02.0

Wheat/Autos Wheat/Autos

(Autos)80 120

Aw’

SUS

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 39 -

การทจะพจารณาดวาท าไมจงเกดความช านาญสมบรณขนในการผลตนน สามารถพจารณาดไดจากรปท 3.3 แสดงใหเหนถงเงอนไขของตนทนและจดการผลตส าหรบทงสองประเทศซงสอดคลองกบตวอยางในรปท 3.2 โดยสหรฐฯ ถกสมมตวามความไดเปรยบในเรองตนทนการผลตรถยนต ขณะท ไทยน นมประสทธภาพมากกวาในการผลตขาวสาล เมอสหรฐฯเพมและไทยลดการผลตรถยนตลงทงตนทนการผลตตอหนวยของประเทศยงคงไมเปลยนแปลงเนองจากตนทนเปรยบเทยบ(relative cost)คงท สหรฐฯไมมการสญเสยความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ สวนไทยเองกไมอาจท าใหความเสยเปรยบโดยเปรยบเทยบหมดไปได ดงนนสหรฐฯจงท าการผลตรถยนตเพยงอยางเดยวเชนเดยวกบไทยทท าการผลตขาวสาลเพมขน และสหรฐฯลดการผลตขาวสาล ตนทนการผลตของทงสองประเทศยงคงเหมอนเดม สหรฐฯท าการผลตโดยปราศจากการสญเสยความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ ทงนขอยกเวนเพยงอยางเดยวของความช านาญสมบรณจะเกดขน ถาหนงในประเทศคคา เชน ไทยมขนาดเลกเกนกวาทจะตอบสนองความตองการขาวสาลทงหมดจากสหรฐฯได ดงนนไทยจงมความช านาญอยางสมบรณในสนคาสงออก คอ ขาวสาล ในขณะทสหรฐฯซงเปนประเทศทมขนาดใหญ จะท าการผลตสนคาทงสองชนด แตกยงคงสงออกรถยนตและน าเขาขาวสาล 3.7 ประสทธภาพการผลตและความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Productivity and Comparative Advantage) การเปลยนแปลงของความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Changing comparative advantage) จากแบบจ าลองการคาระหวางประเทศทต งสมมตฐานวา ความอดมสมบรณของทรพยากรแตละประเทศคงท และระดบเทคโนโลยในแตละประเทศคงท จงท าใหเสนเปนไปไดในการผลตของแตละประเทศคงท ในตอนตนของการศกษาน จะสมมตวามพฒนาการทางเทคโนโลยท าใหผลตภาพของการผลตในอตสาหกรรมคอมพวเตอรของสหรฐฯโตเรวกวาบรษทอตสาหกรรมของไทย ตนทนคาเสยโอกาสของคอมพวเตอรทผลตแตละเครองในไทยเพมขนเมอเทยบกนในสหรฐฯท าใหไทยม

- 40 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

ความสามารถในการแขงขนในตลาดตางประเทศลดลง เพราะผประกอบการสหรฐฯสามารถทจะขายคอมพวเตอรไดในราคาทต ากวา

รปท 3.4 การเปลยนแปลงของความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ

รปท 3.4 แสดงเสนเปนไปไปไดในการผลตผลผลตของคอมพวเตอรและรถยนตของไทยและสหรฐฯภายใตเงอนไขตนทนคาเสยโอกาสคงท (constant opportunity cost) อตราการทดแทนกน(MRT)ของรถยนตตอคอมพวเตอรเรมจากในไทยเทากบ 1 และสหรฐฯเทากบ 2 แสดงวาไทยมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการผลตคอมพวเตอรและเสยเปรยบโดยเปรยบเทยบ(comparative disadvantage)ในการผลตรถยนตตอมาเปนเวลานานพอสมควร สมมตวาทงสองประเทศมผลตภาพในการผลตเพมขนในอตสาหกรรมคอมพวเตอร แตไมมการเปลยนแปลงของผลตภาพในอตสาหกรรมรถยนต

80

MRT = 2.0MRT = 1.0

100

(Autos) (Autos)

100 150

MRT = 0.67

MRT = 0.5

16040

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 41 -

สมมตวาไทยมผลตภาพในการผลตคอมพวเตอรเพมขนถงรอยละ 50 (จาก 100 เปน 150 เครอง) แตสหรฐฯเพมขนรอยละ 300 (จาก 40 เปน160 เครอง) ผลกคอ เสน PPF ของแตละประเทศจะมการเปลยนแปลงในทางดานขวามอ ตามเสน PPF ใหม จะเหนไดวาอตรา MRT ของไทยเทากบ 0.67 สวนสหรฐฯอตรา MRT เทากบ 0.5 จะเหนไดวาตนทนเปรยบเทยบในการผลตคอมพวเตอรของสหรฐฯต ากวาไทยสงผลใหไทยสญเสยความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในคอมพวเตอร (0.67) แตถงแมวาสหรฐฯจะมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในคอมพวเตอร ไทยเองกยงคงมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในรถยนต การเปลยนแปลงของผลตภาพในการผลตของอตสาหกรรมสงผลท าใหเกดการเปลยนแปลงของทศทางการคา(direction of trade) บทเรยนของตวอยางนกคอผผลตทยงตามหลงคนอนๆ ในเรองของการวจยและพฒนา(Research and Development: R&D) เทคโนโลยและอปกรณจะท าใหประเทศมความสามารถทจะแขงขนกบประเทศอนลดลงในตลาดโลก ส าหรบแรงงานในประเทศไดรบผลกระทบจากความสญเสยของความสามารถในการแขงขนในตลาดสนคาสงออกไมเพยงแตเสยต าแหนงงานของตนในประเทศเทานน แตคาจางของแรงงานเหลานนยงลดลงเมอเทยบกบแรงงานของตางประเทศ สวนแรงงานบางสวนทมความช านาญทไมไดยายไปสอตสาหกรรมอนเผชญกบการลดลงของรายไดอยางตอเนองไปเรอยๆ

- 42 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

แบบฝกหด

1. จากทฤษฎการคาระหวางประเทศของอดม สมธ แตกตางจากทฤษฎของนกพาณชยนยมอยางไร อธบาย

2. จงใชตารางตอไปนตอบค าถาม

สนคา ไทย สหรฐอเมรกา ขาวสาล ( ถง/แรงงาน-ชม) ผา (หลา/แรงงาน-ชม.)

600W 400C

100W 500C

จากตารางแสดงผลผลตขาวสาลและผาของประเทศสหรฐอเมรกาและไทย ทสามารถผลตไดโดยใช 1 ชวโมงเวลาแรงงาน (labor time)

2.1) หากมการคาเกดขนระหวางไทยกบสหรฐฯในอตราแลกเปลยน 600W:600C ทงสองประเทศจะไดรบผลประโยชนจากการคา (gain from trade)จากการแลกเปลยนดงกลาวอยางไร

2.2) หากสหรฐฯสามารถทจะผลตขาวสาลไดเทาเดม (100W)แตท าการผลตผาลดลงเหลอเพยง 200C การคาเกดขนระหวางสหรฐฯกบไทยในอตราแลกเปลยน 600W:600C จะยงสามารถเกดขนไดหรอไมและทงสองประเทศจะไดรบผลประโยชนจากการคาอยางไร อธบาย

2.3) จากขอ 2.2 หากคาจางแรงงานของไทยเทากบ ฿60/ชวโมง สวนใน

สหรฐฯ เทากบ $10/ชวโมง จงแสดงความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของแตละประเทศในรปของตวเงน ถาอตราแลกเปลยนเทากบ ฿2 : $1

3. ตารางตอไปนแสดงผลผลตของเหลก(Steel)และอลมเนยม(Alumimum) ทประเทศแคนาดาและฝรงเศส สามารถผลตไดโดยใชทรพยากรในประเทศทงหมดทมอย ณ ระดบเทคโนโลยทดทสดในขณะนน

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 43 -

(สมมตใหเงอนไขของเสน PPF เปน constant opportunity cost) จงแสดงการหาเสน PPF ของทงสองประเทศ จากตารางขางตนก าหนดใหแกนตงเปนเหลก (S) หนวยเปนตน แกนนอนเปนอลมเนยม(A) หนวยเปนตน โดยกอนการคาประเทศแคนาดาท าการผลตและบรโภค ท 600A และ 300S สวนฝรงเศสท าการผลตและบรโภค ท 400A และ 600S 3.1) จงหา MRT ของแตละประเทศ ตามหลกของความไดเปรยบโดยเปรยบ เทยบนน ทงสองประเทศมความช านาญในการผลตสนคาประเภทใดหรอไม การผลตสนคามลกษณะของความช านาญโดยสมบรณ (complete specialization) หรอความช านาญบางสวน(partial specialization) พรอมทงแสดงจดทแตละประเทศมความช านาญในการผลต เปรยบเทยบจดดงกลาวกบจดกอนทจะมการคาพรอมทงแสดงใหเหนวาความช านาญท าใหทงสองประเทศสามารถทจะผลตสนคาไดเพมขนหรอไม อยางไร จงอธบาย 3.2) ขอบเขตของอตราการคา (term of trade) ในกรณมการคาระหวางประเทศจะเกดขนในชวงใด หากสมมตวาประเทศแคนาดาและประเทศฝรงเศสตกลงทจะท าการแลกเปลยนกน ณ อตรา 1S: 1A จงวาดเสนอตราการคาบนเสน PPF ของแตละประเทศ พรอมทงพจารณาวาหากมการแลกเปลยน 500A: 500S เกดขนระหวางประเทศ ผบรโภคใน 2 ประเทศมสวสดการทดข นหรอแยลงกวาเดมอยางไร

ภาคผนวกบทท 3 ภาคผนวกท 3.1 ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบกรณสนคามากกวาสองชนด

สนคา แคนาดา ฝรงเศส เหลก (ตน) อลมเนยม (ตน)

500 1,500

1,200 800

- 44 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

ในตารางท 3.8 แสดงถงราคาของสนคา 5 ชนด ในไทยและสหรฐฯ ในทาง เศรษฐศาสตรนนตนทนการผลต แสดงใหเหนถงผลตอบแทนของปจจยการผลตทกชนด ดงนนตนทนการผลตจงเทากบราคาสนคา เพราะกอใหเกดก าไรปกตเทานนในระยะยาว ( P = AC ตามเงอนไขของตลาดแขงขนสมบรณ) การก าหนดวาควรจะท าการสงออกและน าเขาสนคาใดบางระหวางไทยและสหรฐฯ เรมแรกนนจะตองแสดงราคาสนคาทงหมดในรปของเงนสกลเดยวกนกอน ตวอยางเชน สมมตวาถาอตราแลกเปลยนของเงนบาทและดอลลาร คอ $1 เทากบ ฿2 ราคาสนคาของสนคาในสหรฐฯจะเทากบ สนคา A B C D E (฿) PUS 12 8 6 4 2 ณ อตราแลกเปลยนน ราคาดอลลารของสนคา A และ B ในไทย จะมราคาต ากวาในสหรฐฯ สวนราคาสนคา C มราคาเทากน สวนราคาสนคา D และ F ใน สหรฐฯต ากวาไทย ผลกคอ ไทยจะสงออกสนคา A และ B ไปยงสหรฐฯ และน าเขาสนคา D และ F จากสหรฐฯ สวน C นนจะไมมการคาเกดขน หรอสามารถแสดงไดดงน

สนคา A PUS > PTHAI ไทยสงออก สนคา B PUS > PTHAI ไทยสงออก สนคา C PUS = PTHAI ไมมการคา สนคา D PUS < PTHAI ไทยน าเขา สนคา E PUS < PTHAI ไทยน าเขา

ตารางท 3.8 ราคาสนคาในไทยและสหรฐฯ

สนคา ราคาในไทย (฿) ราคาในสหรฐฯ($) A B

2 4

6 4

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 45 -

C D E

6 8 10

3 2 1

สมมตตอมาอตราแลกเปลยนเทากบ $1 = ฿3 ราคาของเงนบาทในสหรฐฯ

ใหมเปรยบเทยบกบราคาสนคาในไทย (เดม) เทากบ

สนคา A B C D E ฿PUS 18 12 9 6 3 ฿PUS 2 4 6 8 10

เมออตราแลกเปลยน $1 = ฿3

สนคา A PTHAI < PUS ไทยสงออก สนคา B PTHAI < PUS ไทยสงออก สนคา C PTHAI < PUS ไทยสงออก สนคา D PTHAI > PUS ไทยน าเขา สนคา E PTHAI > PUS ไทยน าเขา

แตถาอตราแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศเทากบ $1 = ฿1

สนคา A B C D E ฿PTHAI 6 4 3 2 1 ฿PUS 2 4 6 8 10

ท าใหไทยสงออกเฉพาะสนคา A เทานนทเหลอน าเขาจากสหรฐฯทงหมด ยกเวน สนคา B อตราแลกเปลยนทแทจรงระหวางเงนบาทและดอลลารสหรฐฯจะคงทเมอ มลคาของการสงออกของไทยไปยงสหรฐฯเทากบมลคาสนคาทไทยน าเขาจากสหรฐฯ และเมอเกดอตราแลกเปลยนดลยภาพขน จงสามารถก าหนดแนนอนไดวาสนคาอะไรทจะสงออกโดยไทยและสหรฐฯ หลงจากนนประเทศจะมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในสนคาทสงออก ณ อตราแลกเปลยนดลยภาพทเกดขน (สมมตไปมากกวานวาเปนสถานการณทอตราแลกเปลยนอยนอกดลยภาพเปนระยะเวลานาน)

- 46 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

โดยจากตวอยาง ($1 = ฿1) สหรฐมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบสงสด ในสนคา A (สหรฐฯสงออกสนคา A เปนอยางนอย) ซงอตราแลกเปลยนจะตองเทากบ $1 > ฿0.33 เพราะสนคา A ในสหรฐราคา $6 = ฿2

ดงนน $1 = 2/6 = ฿0.33 หรอ = 6/6 = $2/6 = 0.33

สหรฐฯมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบสงสดในการผลตสนคา E

เพราะฉะน นประเทศสหรฐฯจะตองสงออกสนคา E เปนอยางนอยโดยอตราแลกเปลยนจะตองเทากบ $1 < ฿10 ภาคผนวกท 3.2 ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบกรณมการคามากกวาสองประเทศ สมมตใหมสนคา 2 ประเภทคอขาวสาล (Wheat: W) และผา (Cloth: C) และมประเทศ 5 ประเทศ ไดแก ประเทศ A B C D และ E ตามล าดบ ตารางท 3.9 ขางลางแสดงถงอตรา PW/ PC จากระดบต าสดไปสสงสด โดยเมอมการคาเกดขน PW/ PC จะอยระหวาง 1 - 5

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 47 -

1 < PW/ PC < 5 ถาดลยภาพเทากบ PW/ PC = 3 เมอมการคาประเทศ A และ B จะสงออกขาวสาลไปยงประเทศ D และ E ยกเวนประเทศ C เพราะ PW/ PC = 4 ประเทศ A B และ C จะสงออกขาวสาลไปยงประเทศ E เพอแลกเปลยนกบผา และประเทศ D จะไมเขามาอยในวงจรการคาระหวางประเทศดวย ถาราคาสนคาเปรยบเทยบ ดลยภาพเมอมการคา PW/ PC = 2 ประเทศ A จะสงออกสนคาไปยงประเทศอน ๆ ทงหมดเพอแลกเปลยนกบผา ยกเวนประเทศ B

หากพจารณาไปถงประเทศ N ประเทศ สนคา N ชนดกจะท าใหเกดความยงยากในการอธบายและไมจ าเปนเพราะสงทมความส าคญ ณ จดนกคอ การใชแบบจ าลองทงายทสดในการอธบาย 2 ประเทศ สนคา 2 ชนด และสามารถทจะใชอธบายกรณของการมหลายประเทศและสนคามากชนดไดนนเอง

ตารางท 3.9 ล าดบของประเทศเมอพจารณาจาก ราคา PW/ PC ภายในประเทศ

ประเทศ A B C D E PW/ PC 1 2 3 4 5