บทท 6 องคกรแหงการเรยนร

( Learning Organization : LO)

องคกรแหงการเรยนร เปนองคกรทมการสรางชองทางใหเกดการถายทอดความรซงกนและกนภายในระหวางบคลากร ควบคไปกบการรบความรจากภายนอก เปาประสงคส าคญ คอ เออใหเกดโอกาสในการหาแนวปฏบตทดทสด (Best Practices) เพอน าไปสการพฒนาและสรางเปนฐานความรทเขมแขง (Core competence) ขององคกร เพอใหทนตอการเปลยนแปลงของสงคมโลกทเกดขนอยตลอดเวลา องคประกอบขององคการแหงการเรยนร ม 5 องคประกอบ ดงน

1. การเรยนร (Learning) หรอพลวตการเรยนร (Learning Dynamics) ประกอบดวย 3 องคประกอบ ไดแก

1) ระดบการเรยนร ไดแก การเรยนรระดบบคคล การเรยนรระดบกลม และการเรยนรระดบองคการ

2) ประเภทของการเรยนร ไดแก การเรยนรจากการปรบตว การเรยนรจากการคาดการณ การเรยนรเพอเรยนร และการเรยนรจากการปฏบต

3) ทกษะการเรยนร ประกอบดวย 6 องคประกอบ 3.1) บคคลรอบร (Personal Mastery) 3.2) แบบแผนทางความคด (Mental Model) 3.3) การมวสยทศนรวม (Shared Vision) 3.4) การเรยนรรวมกนเปนทม (Team Learning) 3.5) การคดอยางเปนระบบ (System Thinking) 3.6) การสนทนาแบบมแบบแผน (Dialogue)

2. องค ก า ร ( Organization) ห ร อ ก า รป ร บ เ ปล ย นอ งค ก า ร ( Organization Transformation) ประกอบดวย 4 องคประกอบ ไดแก

1) วสยทศน 2) วฒนธรรมองคการ 3) กลยทธ 4) โครงสราง

3. สมาชกในองคการ (People) หรอการเสรมความรแกบคคล (People Empowerment) ประกอบดวย 6 องคประกอบ ไดแก

1) บคลากร 2) ผบรหาร / ผน า 3) ผรบบรการ / ลกคา 4) คคา 5) พนธมตร / หนสวน 6) ชมชน

4. ความร (Knowledge) หรอการจดการความร (Knowledge Management) ประกอบดวย

1

1) การแสวงหาความร 2) การสรางความร 3) การจดเกบความร 4) การถายโอนความรและการใชประโยชน

5. เทคโนโลย (Technology) หรอการน าเทคโนโลยไปใช (Technology Application) ประกอบดวย 1) เทคโนโลยสารสนเทศ 2) เทคโนโลยพนฐานของการเรยนร 3) ระบบอเลกทรอนกสทสนบสนนการปฏบตงาน

แนวทางในการสรางองคกรแหงการเรยนร

1. บคคลรอบร (Personal Mastery) หมายถง การเรยนรของบคลากรจะเปนจดเรมตน คนในองคกรจะตองใหความส าคญกบการเรยนร ฝกฝน ปฏบต และเรยนรอยางตอเนองไปตลอดชวต (Lifelong Learning) เพอเพมศกยภาพของตนเองอยเสมอ

2. แบบแผนทางความคด (Mental Model) หมายถง แบบแผนทางความคด ความเชอ ทศนคต แสดงถงวฒภาวะ(Emotional Quotient, EQ) ทไดจากการสงสมประสบการณกลายเปนกรอบความคดทท าใหบคคลนนๆ มความสามารถในการท าความเขาใจ วนจฉย ตดสนใจในเรองตางๆ ไดอยางเหมาะสม

3. การมวสยทศนรวม (Shared Vision) หมายถง การสรางทศนคตรวมของคนในองคกร ใหสามารถมองเหนภาพและมความตองการทจะมงไปในทศทางเดยวกน

4. การเรยนรรวมกนเปนทม (Team Learning) หมายถง การเรยนรรวมกนของสมาชกในลกษณะกลมหรอทมงานเปนเปาหมายส าคญทจะตองท าใหเกดขนเพอใหมการถายทอดความรและประสบการณกนอยางสม าเสมอ

5. การคดอยางเปนระบบ (System Thinking) หมายถง การทคนในองคกรมความสามารถทจะเชอมโยงสงตางๆ โดยมองเหนภาพความสมพนธกนเปนระบบโดยรวม(Total System) ไดอยางเขาใจ แลวสามารถมองเหนระบบยอย(Subsystem) ทจะน าไปวางแผนและด าเนนการท าสวนยอยๆ นนใหเสรจทละสวน ลกษณะส าคญ 5 ประการขององคการแหงการเรยนร องคการทเปนองคการแหงการเรยนร จะมลกษณะส าคญ 5 ประการ ดงนคอ

1. มการแกปญหาอยางเปนระบบ (Systematic problem Solving) โดยอาศยหลกทางวทยาศาสตร เชน การใชวงจรของ Demming ( PDCA : Plan, Do, Check, Action)

2. มการทดลองปฏบต (Experimental) ในสงใหม ๆ ทมประโยชนตอองคการเสมอ โดยอาจจะเปน Demonstration Project หรอเปน Ongoing program

3. มการเรยนรจากบทเรยนในอดต (Learning from their own experience) มการบนทกขอมลเปน case study เพอใหสมาชกในองคการไดศกษาถงความส าเรจและความผดพลาดทเกดขน เพอน ามาประยกตใชในอนาคต มการแลกเปลยนความรและ ประสบการณของสมาชก

4. มการเรยนรจากผอน (Learning from the Others) โดยการใชการสมภาษณ (Interview), การสงเกต (Observation) ฯลฯ

5. มการถายทอดความรโดยการท า Report, Demonstration, Training & Education, Job Rotation ฯลฯ

2

อปสรรคตอการเรยนรขององคการ 1. สมาชกในองคการรแตหนาทของตนเองแตไมรเปาหมายขององคการ (I'm my position) 2. สมาชกรวาปญหาขององคการอยทใด แตไมรวาตวเองมสวนเกยวของอยางไร (The enemy is out

there) 3. ท าตามแบบทเคยท า เหนแตภาพลวงตา ไมไดแกปญหาทสาเหตทแทจรง (The Illustration of taking

change) 4. ยดตดอยกบเหตการณมากเกนไป (A fixation on events) 5. ความเขาใจผดวาการเรยนรมาจากประสบการณเทานนแตไมเขาใจในความแตกตางของอดตกบ

ปจจบน (The delusion of learning from experience) 6. มผบรหารทดแตไมไดสบทอดความรใหผบรหารรนตอไป (The myth of management team) 7. ขาดสตไมรตวกบความเปลยนแปลงทคอยเปนคอยไป (The boiled frog syndrome)

ความหมายของการจดการความร

มนกวชาการ และผร ไดใหความหมายของการจดการความรไวเปนรอยๆ เชน การจดการความร (Knowledge Management: KM) หมายถงการรวบรวม สราง จดระเบยบ แลกเปลยน และประยกตใชความรในองคกร โดยพฒนาระบบจาก ขอมล ไปส สารสนเทศ เพอใหเกด ความร และ ปญญา ในทสด รวมทงครอบคลมถงเทคนค กลไกตางๆ มากมาย เพอสนบสนนใหการท างานของแรงงานความร (Knowledge Worker) มประสทธภาพยงขน กลไกดงกลาวไดแก การรวบรวมความรทกระจดกระจายอยทตางๆ มารวมไวทเดยวกน การสรางบรรยากาศใหคนคดคน เรยนร สรางความรใหมๆ ขน การจดระเบยบความรในเอกสาร และท าสมดหนาเหลองรวบรวมรายชอผมความรในดานตางๆ และทส าคญทสด คอการสรางชองทาง และเงอนไขใหคนเกดการแลกเปลยนความรระหวางกน เพอน าไปใชพฒนางานของตนใหสมฤทธผล “แตจรงๆแลว การจดการความร คอ เครองมอ ทท าใหองคกรนนงานดขน เราน า KM ไปใชประโยชน เพอใหองคกรมผลผลต และทกคนมความสขมากขน”

การจดการความรประกอบไปดวยชดของการปฏบตงานทถกใชโดยองคกรตางๆ เพอทจะระบ สราง แสดงและกระจายความร เพอประโยชนในการน าไปใชและการเรยนรภายในองคกร อนน าไปสการจดการสารสนเทศทมประสทธภาพมากขน นยามศพทเฉพาะ 1. KM ยอมาจาก Knowledge Management หรอ การจดการความร 2. Lo ยอมาจาก Learning Organization หรอ องคกรแหงการเรยนร 3. BP ยอมาจาก Best Practice หรอ แนวปฏบตทด หรอ วธปฏบตทเปนเลศ 4. ลปรร. ยอมาจาก แลกเปลยนเรยนร

5. Fa ยอมาจาก Facilitator หรอคณอ านวย 6. AAR ยอมาจาก After Action Reviews หรอ การทบทวนหลงการปฏบต

7. BAR ยอมาจาก Before Action Reviews หรอ การทบทวนกอนการปฏบต 8. CoP ยอมาจาก Communities of Practice หรอ ชมชนนกปฏบต 9. CoE ยอมาจาก Center of Excellence หรอ แหลงผรในองคกร 10. CEO ยอมาจาก ผบรหารสงสด

11. Explicit Knowledge คอ ความรชดแจง 12. Tacit Knowledge คอ ความรแบบฝงลก

3

13. Dialogue คอ สนทรยสนทนา 14. Story Telling คอ การเลาเรอง 15. River Diagram คอ ธารปญญา 16. Ladder Diagram คอ บนไดแหงการแลกเปลยน 17. Network Manager คอ คณประสาน 18. Note taker คอ คณลขต 19. คณกจ คอ Member หรอ Knowledge Practitioner หรอ สมาชกของชมชน 20. หวปลา คอ Domain หรอ หวขอการแลกเปลยนเรยนร หรอ หวขอการเสวนา 21. กระบวนกร คอ วทยากรกระบวนการ หรอ ผจดกระบวนการเรยนร ท าไมถงมการจดการความร (Knowledge Management: KM)

เนองดวย มพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ซงปรากฏในมาตราท 8 “การศกษา หมายความวา กระบวนการเรยนร เพอความเจรญงอกงาม ของบคคลและสงคมโดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอม สงคม การเรยนรและปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต” มาตรฐานการอดมศกษา ทปรากฏตามประกาศกระทรวงศกษาธการ ลงวนท 7 สงหาคม พ.ศ. 2549 นนคอ “มาตรฐานดานการสรางและพฒนาสงคมฐานความรและสงคมแหงการเรยนร” และยงปรากฏในมาตรฐานการศกษาของชาต นนคอ มาตรฐานท 3 “แนวการสรางสงคมแหงการเรยนรและสงคมแหงความร” และตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 หมวด 3 มาตรา 11 กลาววา “สวนราชการมหนาท พฒนาความรในสวนราชการเพอใหมลกษณะเปนองคกรแหงการเรยนร อยางสม าเสมอ โดยตองรบรขอมลขาวสารและสามารถประมวลผลความรในดานตางๆ เพอน ามาประยกตใชในดานการปฏบตราชการไดอยางถกตองรวดเรวและเหมาะสมกบสถานการณ รวมทงตองสงเสรมและพฒนาความรความสามารถ สรางวสยทศนและปรบเปลยนทศนคตของขาราชการในสงกดใหเปนบคลากรทมประสทธภาพ และมการเรยนรรวมกน ทงนเพอประโยชนในการปฏบตราชการของสวนราชการใหสอดคลองกบการบรหารราชการใหเกดผลสมฤทธตามพระราชกฤษฎกา”

ดงนน การจดการความรจงเปนกฎหมายทสถานศกษาตองถอปฏบต โดยการวเคราะหแนวทางการจดการความรภายในองคกรอยางมประสทธภาพ เพอคนหาความรทมอยในองคกรซงกระจดกระจายอยในตวบคคลหรอเอกสาร มาพฒนาใหเปนองคความร มการถายทอดและแบงปนความรอยางเปนระบบ เพอใหทกคนสามารถเขาถงความร พฒนาตนเองใหเปนผร ปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และพฒนาใหเขาส “องคกรแหงการเรยนร” (Learning Organization) ทยงยน

KM ท าแลวดอยางไร

KM (Knowledge Management) ท าแลวด? หรอเปนการเพมภาระงานใหมากขน สงนกขนกบวาคนท า KM ท าดวยความสมครใจ? หรอไมถกบงคบ? หรอควบคมสงการ? ซงการท า KM หรอ การจดการความร ทแทจรงนน กขนกบบรบท ขององคกร และการเลอกเครองไมเครองมอ ใหเขากบกจกรรมขององคกร เพราะ KM เปนเรองของการบรหารจดการองคความร เชน การใชกระบวนการสนทรยสนทนา (Dialogue) ซงเปนเครองมอทน ามาจดการความร ไมวาจะเปน ความรทเกดจากประสบการณ การเรยนร หรอเกดจากการถายทอดความร แตไมวา

4

ความรนนจะก าเนดมาจากทใด เมอน ามา “แลกเปลยนเรยนรรวมกน” สงทเกดขนกจะกอใหเกดประโยชนอยางมหาศาล ยกตวอยางเชน

- ท า KM แลวเราจะพฒนาตวเอง ท าใหคดขนตอนการท างานทเคยท าอยเปนประจ า แลวถาเรามองคนอนทท างานแบบเดยวกบเราวาเขาท างานนนๆอยางไร เราอาจจะไดอะไรมากขน หรอถามบางขนตอนทเราท าแลวไดผลดกวา เราอาจจะเสนอแนะแลกเปลยนกนได กจะท าใหเราไดวธการในการท างานนนๆทดยงๆขน สงทเรารกจะไดถายทอดไปใหคนอนทจะท างานอยางเดยวกนไดดวย

- เราสามารถน าความรทไดจากการแลกเปลยนเรยนร ไปประยกตใชในสถานการณตางๆ ได ซงจะสงผลใหการปฏบตงานของเรามคณภาพ และมประสทธภาพเพมมากขน ซงจะสงผลใหองคกรของเราบรรลเปาหมายตามวสยทศน พนธกจขององคกร และเปนองคกรแหงการเรยนร (Learning Organization )

- การใชระบบผเชยวชาญ ในการสงเคราะหองคความรจากการปฏบตงาน เชน ท า Job Module อนนเหนชดเจน หากองคกรเราท าไวจะดมาก เพราะหากคนเกง ออกจากองคกรไปแลว แตกยงทงรอยความร ไวใหใชการตอได เราสามารถท า KM ไดตลอดเวลา ทงทบานและทท างาน เมอเราท าไปเรอยๆ กจะเหนประโยชนของการท า KM และจะคอยๆเขาใจมากขนวา KM คออะไร ท าแลวดยงไง กระบวนการบรหารจดการการเปลยนแปลง (Change Management Process) เปนกรอบความคดแบบหนงเพอใหองคกรทตองการจดการความรภายในองคกร ไดมงเนนถงปจจยแวดลอมภายในองคกร ทจะมผลกระทบตอการจดการความร เพอมงสความส าเรจตามเปาหมายขององคกร

แลวเราจะท า KM ใหยงยนไดอยางไร

สงส าคญทสด กตองเรมจากตวเรา หนวยงานของเรา สรางรปแบบการท างานแบบไมควบคมสงการ แตเนนการแลกเปลยนเรยนร จนกลายเปนวฒนธรรมขององคกร และเกดความรกองคกรหนวยงานของเรากไดประโยชน แตตอนแรกกตองอดทนตอบรรยากาศแวดลอมของการเรมเปลยนแปลงทอาจจะไมเอออ านวยแตถาเราไมอยในฐานะทจะเปลยนแปลงภาพใหญขององคกรได เรากเปลยนทตวเราเองกอน เปลยนในหนวยงานทเรารบผดชอบกอน ตอเมอมโอกาส จงคอยรวมกบภาคแนวรวมด าเนนการเปลยนแปลงภาพใหญ ซงเราควรเนนท Tacit Knowledge นนคอ ความรทอยกบตวบคคล ในสมองของแตละคน มาจากประสบการณโดยตรงของคนๆนน และเนนการ

กระบวนการ

และเครองมอ

การเรยนร

(Learning)

การสอสาร

(Communication)

การวดผล

(Measurements)

การยกยองชมเชย

และการใหรางวล

(Recognition and Reward)

เปาหมาย

(Desired State)

การเตรยมการและ

ปรบเปลยนพฤตกรรม

(Transition and Behavior

Robert Osterhoff

5

แลกเปลยนเรยนร โดยยกระดบ Tacit Knowledge ผานการปฏบตงานจรง ๆ สงส าคญคอ “ท าโดยไมหวงผลตอบแทน ไมหวงหาเสยง หรอหาผลประโยชนใด ๆ” ความรมกประเภท

ความรสามารถแบงออกเปนประเภทใหญๆ ไดสองประเภท คอ ความรชดแจง (Explicit Knowledge) และความรแฝงเรน หรอความรแบบฝงลก (Tacit Knowledge) ความรชดแจงคอความรทเขยนอธบายออกมาเปนตวอกษร เชน คมอปฏบตงาน หนงสอ ต ารา เวปไซด Blog ฯลฯ สวนความรแฝงเรนคอความรทฝงอยในตวคน ไมไดถอดออกมาเปนลายลกษณอกษร หรอบางครงกไมสามารถถอดเปนลายลกษณอกษรได ความรทส าคญสวนใหญ มลกษณะเปนความรแฝงเรน อยในคนท างาน และผเชยวชาญในแตละเรอง จงตองอาศยกลไกการแลกเปลยนเรยนรใหคนไดพบกน สรางความไววางใจกน และถายทอดความรระหวางกนและกน

ความรแบบฝงลก (Tacit Knowledge) เปนความรทไมสามารถอธบายโดยใชค าพดได มรากฐานมาจากการกระท าและประสบการณ มลกษณะเปนความเชอ ทกษะ และเปนอตวสย (Subjective) ตองการการฝกฝนเพอใหเกดความช านาญ มลกษณะเปนเรองสวนบคคล มบรบทเฉพาะ (Context-specific) ท าใหเปนทางการและสอสารยาก เชน วจารณญาณ ความลบทางการคา วฒนธรรมองคกร ทกษะ ความเชยวชาญในเรองตางๆ การเรยนรขององคกร ความสามารถในการชมรสไวน หรอกระทงทกษะในการสงเกตเปลวควนจากปลองโรงงานวามปญหาในกระบวนการผลตหรอไม

ความรชดแจง (Explicit Knowledge) เปนความรทรวบรวมไดงาย จดระบบและถายโอนโดยใชวธการดจทล มลกษณะเปนวตถดบ (Objective) เปนทฤษฏ สามารถแปลงเปนรหสในการถายทอดโดยวธการทเปนทางการ ไมจ าเปนตองอาศยการปฏสมพนธกบผอนเพอถายทอดความร เชน นโยบายขององคกร กระบวนการท างาน ซอฟตแวร เอกสาร และกลยทธ เปาหมายและความสามารถขององคกร

ความรยงมลกษณะไมชดแจงมากเทาไร การถายโอนความรยงกระท าไดยากเทานน ดงนนบางคนจงเรยก

ความรประเภทนวาเปนความรแบบเหนยว (Sticky Knowledge) หรอความรแบบฝงอยภายใน (Embedded Knowledge) สวนความรแบบชดแจงมการถายโอนและแบงปนงาย จงมชออกชอหนงวา ความรแบบรวไหลไดงาย (Leaky Knowledge) ความสมพนธของความรทงสองประเภทเปนสงทแยกจากกนไมได ตองอาศยซงกนและกน (Mutually Constituted) (Tsoukas, 1996) เนองจากความรแบบฝงลกเปนสวนประกอบของความรทงหมด (Grant, 1996) และสามารถแปลงใหเปนความรแบบชดแจงโดยการสอสารดวยค าพด

6

วงจรความร (Knowledge Spiral SECI Model) (ของ Nonaka และ Takeuchi) ความรทงแบบแฝงเรนและแบบชดแจงจะมการแปรเปลยนถายทอดไปตามกลไกตางๆ เชน การแลกเปลยนเรยนร การถอดความร การผสานความร และการซมซบความร

การจดการความรนนมหลายรปแบบ มหลากหลายโมเดล แตทนาสนใจ คอ การจดการความร ทท าใหคน

เคารพศกดศรของคนอน เปนรปแบบการจดการความรทเชอวา ทกคนมความรปฏบตในระดบความช านาญทตางกน เคารพความรทอยในคน เพราะหากถาเคารพความรในต าราวชาการอยางเดยวนน กเทากบวาเปนการมองวา คนทไมไดเรยนหนงสอ เปนคนทไมมความร กระบวนการจดการความร

เปนกระบวนการแบบหนงทจะชวยใหองคกรเขาใจถงขนตอนทท าใหเกดกระบวนการจดการความร หรอพฒนาการของความรทจะเกดขนภายในองคกร มขนตอนดงน

7

เครองมอการจดการความร เครองมอการจดการความร ยกตวอยาง เชน (บดนทร วจารณ, 2547)

1. ชมชนแนวปฏบต (Communities of Practice – CoP) หมายถง กลมคนทมารวมตวกนอยางไมเปนทางการ ซงเปนคนในกลมงานเดยวกนหรอมความสนใจในเรองใดเรองหนงทเหมอนกนหรอคลายคลงกน คนกลมนจะมความไววางใจและความเชอมนในการแลกเปลยนขอมลความรระหวางกน โดยมวตถประสงคเพอแลกเปลยนเรยนรและสรางองคความรใหมๆ ซงชมชนนกปฏบตนจะแตกตางจากการจดตงทมงานเนองจากเปนการรวมกนอยางสมครใจ

2. การใชทปรกษาหรอพเลยง (Mentoring System) เปนวธการถายทอดความรแบบตวตอตวซงเปนวธการหนงในการสอนงานและใหค าแนะน าอยางใกลชด นอกจากจะใหค าปรกษาในดานการงานแลว ยงเปนทปรกษาในเวลามปญหาหรอสบสนทส าคญพเลยงจะตองเปนตวอยางทดในเรองพฤตกรรม จรยธรรม และการท างานใหสอดคลองกบความตองการขององคกร

3. การทบทวนหลงการปฏบต (After Action Reviews – AAR) เปนกจกรรมทใชทบทวนหรอประเมนผลของกจกรรมชมชนนกปฏบต (CoP) หรอโครงการแลกเปลยนเรยนร ในแตละครงวามจดดจดดอย รวมทงโอกาสและอปสรรคอยางไรในการท า CoP หรอโครงการแลกเปลยนเรยนร เพอเปนขอมลในการปรบปรงในครงตอไปใหดขน รวมทงเปนการเปดโอกาสใหสมาชกในกลมไดเสนอแนะขอคดเหนตางๆเพอการปรบปรงใหสอดคลองกบเปาหมายของกลมและเปาหมายของสมาชก

2. การสรางและแสวงหาความร (Knowledge Creation and Acquisition)

3. การจดความรใหเปนระบบ (Knowledge Organization)

4. การประมวลและกลนกรองความร (Knowledge Codification and Refinement)

5. การเขาถงความร (Knowledge Access)

6. การแบงปนแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)

7. การเรยนร (Learning) ความรนนท าใหเกดประโยชนกบองคกรหรอไม ท าใหองคกรดขนหรอไม

มการแบงปนความรใหกนหรอไม

เราน าความรมาใชงานไดงายหรอไม

ความรอยทใคร อยในรปแบบอะไร จะเอามาเกบรวมกนไดอยางไร

จะแบงประเภท หวขออยางไร

จะท าใหเขาใจงายและสมบรณอยางไร

เราตองมความรเรองอะไร เรามความรเรองนนหรอยง

1. การบงชความร (Knowledge Identification)

8

ขนตอนการทบทวนหลงการปฏบต (After Action Reviews – AAR)

ตารางท 2 ตวอยางขอมลจากการท า AAR (After Action Review)

ค าถามในการท า AAR ผลสรปทไดจากการท า AAR 1. เปาหมายของการเขารวมโครงการ หรอกจกรรม หรอชมชนนกปฏบต ครงนคออะไร

-การเรยนรและแลกเปลยนความรรวมกน ครงนคออะไร

2. สงทบรรลเปาหมายคออะไร เพราะอะไร -สมาชกสวนใหญไดรบความรพกดดานนเพมขน 3. สงทเกนความคาดหวงคออะไร

-การตอยอดความรและดงศกยภาพทมอยใน ตวบคคลมาใชเตมความสามารถ

4. สงทไมบรรลเปาหมายคออะไร เพราะอะไร -ขอจ ากดดาน EK ซงตองคนควา 5. คดจะกลบไปท าอะไรตอ -การเผยแพรความร และขยายสมาชกเพมขน

4. ฐานความรบทเรยน (Lessons Learned Databases) เปนการเกบขอมลความรตางๆ ทองคกรม

ไวในระบบฐานขอมล โดยสามารถเขาถงขอมลไดตลอดเวลาผานระบบอนเทอรเนต อนทราเนต หรอระบบอนๆ ไดอยางสะดวกรวดเรวและถกตอง

5. วธปฏบตทเปนเลศ (Best Practice - BP) เปนการจดเกบความรและวธปฏบตทเปนเลศในรปของเอกสาร ซงจดเกบขอมลขององคกรในรปแบบงายๆ เพอความสะดวกในการคนหาและน าไปใช โดยจดท าฐานความรของวธปฏบตทเปนเลศ อาจไดจากการท าการเทยบเคยง (Benchmarking)

9

6. แหลงผรในองคกร (Center of Excellence – CoE) เปนการก าหนดแหลงผรในองคกร ซงจะท าใหสามารถทราบวาจะตดตอสอบถามผรไดทไหน อยางไร (Expertise Locators) โดยระบเปนผเชยวชาญในแตละดาน

7. การเสวนา (Dialogue) การท า Dialogue เปนการปรบฐานความคด โดยการฟงจากผอนและความหลากหลายทางความคดทเกดขน ท าใหสมาชกเหนภาพทใกลเคยงกน หลงจากนน จงจดประชมหรออภปรายเพอแกปญหาหรอหาขอยตตอไปไดโดยงาย และผลหรอขอยตทเกดขนจะเกดจากการทเหนภาพในองครวมเปนทตง

8. เวท ถาม-ตอบ (Forum) เปนเวททท าใหสามารถตงค าถามเขาไป เพอใหผรทอยรวมใน Forum ชวยกนตอบค าถามหรอสงตอใหผเชยวชาญอนชวยตอบ หากองคกรมการจดตง ชมชนนกปฏบต (Community of Practice-CoP) หรอมการก าหนด แหลงผรในองคกร (Center of Excellence-CoE) แลว ค าถามทเกดขนจะสามารถสง หรอยงเขาไปใน Forum ซงอยใน CoP หรอ CoE เพอหาค าตอบ ในลกษณะ “Pull Information”

9. การเลาเรอง (Story Telling) เปนการสรางความสมดลระหวางความนาสนใจในการบรรยายเรองและเนอหาทตองการสอ

ขอควรค านงถง ขอด และผลทไดจากการเลาเรอง

10. ตารางแหงอสรภาพ เปนตารางส าหรบประเมนตนเอง (หมายถงประเมนขดความสามารถของ กลม) วามขดความสามารถหลก เพอการบรรลเปาหมายทพงประสงคในระดบใด ตารางแบงออกเปน 5 ระดบ คอขดความสามารถระดบเรมตน (1) ไปจนถงระดบสงยง (5)

11. ธารปญญา (River Diagram) เปนผงแสดงการกระจายของระดบขดความสามารถหลกของ ครผสอน ทมารวมแลกเปลยนเรยนร ระดบขดความสามารถหลกทน ามาลงในผง มาจาก “ตารางแหง อสรภาพ” หรอตารางระดบขดความสามารถหลกเพอการบรรลเปาหมายทพงประสงค ความกวางของล าธาร เปนตวบอกความ

10

แตกตางในระดบขดความสามารถ ระดบขดความสามารถดานใดของกลมอยคอนมาทาง “ฝงเหนอ” กลมนนกจะอยในฐานะ “ผ แบงปน” ความรดานนน ระดบขดความสามารถดานทอยคอนมาทาง “ฝงใต” บอกใหรวาในดานนน กลมอยในฐานะ “ผเรยนร”

12. บนไดแหงการแลกเปลยน (Ladder Diagram) เปนผงแสดงระดบความสามารถปจจบน กบระดบ ความปรารถนาทจะเพมขดความสามารถของแตละกลมทมาแลกเปลยนเรยนร ในขดความสามารถหลก (Core Competence) เรองใดเรองหนง การเขากลมแลกเปลยนเรยนร มองคประกอบ ดงน

1. หวขอการแลกเปลยนเรยนร หรอหวปลา (Domain) เปนหวขอทกลมจะมาแลกเปลยนเรยนรกน ซงสวนใหญเปนหวขอจากงานในหนาททตนเองท าอยแลว เชน การสอน เทคนคการวจย การปฏบตงานดานเอกสารของหนวยงาน เปนตน ทส าคญคอ โดยทวไปจะมความเขมแขงหากองคกรสนบสนน ดงนน จงควรเปนหวขอความรทตอบสนองตอภารกจหลกขององคกร และไมใชเปนหวขอทถกสงมาจากดานบนทท าใหชมชนไรพลงและขาดแรงจงใจ

2. ชมชน (Community) ในทนหมายถง กลมชมชนแนวปฏบตทอยภายใต Domain เดยวกน สมาชกในชมชนไมถกจ ากดวาตองมจ านวนเทาใด หรอตองท าหนาท อะไร แตควรประกอบดวย

2.1 ผบรหารสงสด (CEO) ส าหรบการจดการความร ถาผบรหารสงสดเปน แชมเปยน (เหนคณคา และด าเนนการผลกดน KM) เรองทวายากกจะงาย ซงผบรหารสงสดควรเปนผรเรม กจกรรมจดการความร โดยก าหนดตวบคคลทจะท าหนาท “คณเออ (ระบบ)” ของ KM ซงควรเปนผบรหารระดบสง เชน อธการบด หรอรองอธการบด

2.2 คณอ านวย (Facilitator) ท าหนาทเปน Knowledge Facilitator หรอผด าเนนการหลก เปนผน าการสนทนาและการสอสารระหวางสมาชกตามชองทางตางๆ ใชและกระตนสมาชกใหใชเครองมอเพอการแลกเปลยนเรยนร รวมทงท าหนาทเสรมแรงใหกบชมชนตามโอกาส (คณอ านวย ตองไมใช “คณอ านาจ”)

11

สงทคณอ านวยพงม 10 ประการ ดงน 1. นกขายฝน เปนผทสามารถสรางความเขาใจ และสรางแรงจงใจใหกบ “คณเออ” และ “คณ

กจ” ได พดงายๆ กคอ ตองเปน “นกขาย” ทสามารถอธบายและ “ขายฝน” ในเรอง KM ใหกบผบรหารและผปฏบตงานได 2. วศวกรกระบวนการเรยนร เปนผทออกแบบกระบวนการแลกเปลยนเรยนร (ลปรร.) ในหนวยงานได คอ ท าหนาทเปนนกออกแบบ หรอเปน “วศวกร” กระบวนการ (เรยนร) ได

3. สถาปนก นกสรางบรรยากาศ เปนผทสามารถสรางบรรยากาศทด มความเปนกนเอง และมการ ลปรร. ทลนไหลเปนไปตามธรรมชาต เปรยบไดกบบทบาทของ “สถาปนก” ทออกแบบบานไดอยางด มการถายเทอากาศ โลงโปรงสบาย อยแลวไมอดอด

4. นกจดเวท มทกษะในการตงค าถาม จบและสรปประเดนได พดงายๆ กคอ ตองมทกษะของการเปน “นกจดเวท” หรอผด าเนนรายการอยในตว

5. ทปรกษา รจกเครองมอชวยพฒนาการเรยนรทหลากหลายสามารถเลอกใชเครองมอไดเหมาะสมกบบรบท และกลมเปาหมาย เรยกไดวาตองมความสามารถเปน “ทปรกษา” หรอ “Consultant” ทสามารถใหค าแนะน า และเลอกใชเครองมอไดอยางเหมาะสม

6. นกไอท สามารถน าไอทมาประยกตใชในการแลกเปลยนเรยนร และใชเผยแพรความรไดอยางเปนระบบและทรงพลง เรยกวาตองมความเปน “นกไอท” ซงสามารถประยกตใชไอทได หรอพดกบฝายไอทรเรอง

7. นกวเคราะห สามารถวเคราะหการเปลยนแปลงทเกดขนได ทงในเชงวฒนธรรมองคกร ท งกอนและหลงการใช KM ซงหมายถงตองมคณสมบตของการเปน “นกวเคราะห” อยดวย

8. นกประเมนผล สามารถตดตาม ประเมนผลการใช KM ได เปนบทบาทในฐานะ “นกประเมนผล” ทจะตองคอยตดตามประเมนการท างานเปนระยะๆ และสามารถน าขอมลยอนกลบมาใชปรบการท างานได

9. นกสรางเครอขาย สามารถผลกดนใหเกดเครอขายในลกษณะของ “ชมชนนกปฏบต (CoP)” ซงกคอคณสมบตในลกษณะทเปน “นกพฒนา” หรอ “นกสงคม” นนเอง

10. นกพฒนา รจกใชหลกการใหรางวล การชมเชยยกยอง เพอสงเสรมสนบสนนใหเกดการแลกเปลยนเรยนร ทตอเนองและยงยน ซงกคอ บทบาทในฐานะ “นก HR” หรอนกพฒนาองคกร

2.3 คณเออ เปน Chief Knowledge Officer คอ ผบรหารระดบสงขององคกรทคอยเออเฟอใหเกด

บรรยากาศรวมแรงรวมใจในการเรยนร คณสมบตของคณเออทพงม คอ CLICK 1. ความรอบคอบ (Cautious) 2. ความเปนผน า (Leadership) 3. ความมไหวพรบปญญา (Intelligent) 4. ความสามารถในการตดตอสอสาร (Communicate) 5. ความร (Knowledge) 2.4 คณลขต (Note taker) เปน Community Historian ท าหนาทสรปประเดนจากการแลกเปลยน

เรยนร และตรวจสอบสงทจดบนทกเปนระยะ รวมทงชวยผน ากลม เพอความตอเนองของหวขอการแลกเปลยนเรยนร และจดท าสรปสงทจดบนทก จากนนน าเสนอกลมเพอพจารณา และรวบรวมความรตางๆเกบไวในคลงความร

12

(Knowledge Assets) ของชมชน ทส าคญคอ ตองเปนผเปลยน ความรซอนเรน (Tacit knowledge) ใหเปน ความรเดนชด (Explicit Knowledge) ทสมาชกสามารถน าไปใชประโยชนได

2.5 คณกจ เปน Member หรอ Knowledge Practitioner นนคอ “สมาชกของชมชน” ทท าหนาท

แลกเปลยนความรและประสบการณในการท างานตามหวขอความรเปนผปฏบตโดยตรง ซงจะตองมสวนรวมในการอภปราย เสนอประเดน วธแกปญหา และหาวธทท าใหชมชนเขมแขงยงขน คณกจควรมจ านวนไมมากหรอนอยเกนไป หากมนอยจะท าใหการแลกเปลยนเรยนรอยในวงจ ากด และหากมมากเกนไป พนธะและความสนทสนมระหวางสมาชกอาจไมแขงแรงพอและเปนอปสรรคตอการแลกเปลยนเรยนรได นอกจากน อาจมผเชยวชาญในหวขอความรนนๆ เขามามสวนรวมเปนครงคราวกได

ทกษะคณกจทพงม 1. การฟง พรอมจะรบความรใหมๆ หรอเรยนรตลอดเวลา 2. การพด บอกเลาความคด ความรสก ความเขาใจ สอสารไดอยางชดเจน และพดเชงบวก 3. การคด คดเชงบวก มองโลกในแงด รจกชนชมยนด 4. การจบประเดน สามารถท าความเขาใจ จดบนทก และถอดบทเรยนจากการแลกเปลยนเรยนรได

2.6 คณประสาน (Network Manager) เปนผทคอยประสานเชอมโยงเครอขายการจดการความร

ระหวางหนวยงาน ใหเกดการแลกเปลยนเรยนรในวงทกวางขน เกดพลงรวมมอทางเครอขายในการเรยนรและยกระดบความรแบบทวคณ

2.3 แนวปฏบต (Practice) คอผลทไดจากการแลกเปลยนเรยนรของชมชนท “คณลขต” ไดบนทกไว เปนคลงความรทผานการสงเคราะห จดเกบ ปรบปรง ถายทอดโดยชมชนเอง ทสมาชกสามารถน าไปปฏบตได ซง “แนวปฏบตทดไมใชทฤษฎแตเปนสงทปฏบตไดจรง และไดผลจรง”

หมายเหต : ผบรหารสงสด คณเออ และคณประสาน จะไมไดอยในกลมแลกเปลยนเรยนร แตเปนผท าใหเกดบรรยากาศรวมแรงรวมใจในการเรยนร และเปนผคอยประสานเชอมโยงเครอขาย

ขนตอนการด าเนนการเขากลมแลกเปลยนเรยนร หรอชมชนนกปฏบต

1. ตงเปาหมาย (Knowledge Vision) คอ การระดมความคดวาโดเมนทเลอก ตองการท าเพอใหบรรลผลอะไร ชมชนจะตองมความรความสามารถหลก (Core Competency) อะไรบาง

2. การแลกเปลยนเรยนร (Knowledge Sharing) คอ การแลกเปลยนความรเพอน าไปปฏบต ม 3 ชวง ดงน

2.1. การเรยนรกอนท า คอ เรยนรจากแนวปฏบตทมอยแลวของหนวยงาน หรอทอนซงเปนแบบอยางทด (Best Practice) ซงสามารถหาไดจากเอกสาร คมอ ต ารา เวปไซต หรอปรกษาผรจากภายนอก (Explicit Knowledge) หรอจากประสบการณการท างานทผานมาของสมาชกแตละคน (Tacit Knowledge)

2.2 การเรยนรระหวางท า คอปรบปรงแนวปฏบตแลวลองเอาไปปฏบตด น าสงทไดเรยนรจากการฝกปฏบตมาแลกเปลยนเรยนรกบเเพอนสมาชกในชมชนนกปฏบตอกครง

2.3 การเรยนรหลงท า เมอไดปฏบตไปสกชวงหนงกน ามาสรป ขอด-ขอเสยตาง ๆ ทเกดขน เพอเกบสะสมสาระความรดงกลาวไวเปนตวอยางหรอกรณศกษาส าหรบการท างานอน ๆ ในโอกาสตอไป หรอเพอจดท าเปนแนวปฏบตทเปนบรรทดฐานของชมชน ซงแนวปฏบตนในอนาคตกอาจมการปรบปรงไดอกเรอย ๆ

13

ทเราตองเขาใจ การจดการความร โดยใชเครองมอการแลกเปลยนเรยนร ไมใชท าครงเดยวแลวไดผล แตตองท าเปนนสย เปนวฒนธรรม มการ คนหา คดคน หาวธการทท างานใหดขน เปนการด าเนนการ หากท าเปน จะเหนผล โดยท าไปใชไป แลวผลทไดนนกจะดเยยม สงส าคญ เราควรเนนความรปฏบต How to ผลอยางไรทเราท าไดอยางนน ทส าคญ คอ ท าใหด หรอ เลาเปนเรองราว ในกระบวนการเลาแลกเปลยนเรยนรหลายครง คนในระดบปฏบตการ มทเดด แตบางครงกไมมใครถามเลย

3. การถอดบทเรยน หรอการถอดความร (Lesson distilled) คอ เทคนคการจดการความรรปแบบหนงทเนนกระบวนการเรยนรในกลมทเปนระบบเพอสกดความรฝงลกในตวคน และองคความรจากการแลกเปลยนเรยนรออกมาเปนบทเรยนทสามารถน าไปสรปและสงเคราะหเปนเอกสารชดความร คมอ ต ารา และแนวปฏบตทดได ซงบคคลอนสามารถเรยนรและน าไปรบใชในการปฏบตงานทมคณภาพมากยงขน

3.1 ประเภทของการถอดบทเรยน 1. การถอดบทเรยนทงโครงการ ตงแตกอนเรมโครงการ การวางแผน กระบวนการด าเนนงาน

และผลทไดจากโครงการ ตรงนจะเนน ปจจยเงอนไขทเปนเหต ท าใหเกดผล เทคนคทใช คอ retrospect คอ การถอดบทเรยนหลงด าเนนงาน และ summative evaluation กคอ ถอดจากผลสรปของการประเมนกได

2. การถอดบทเรยนเฉพาะประเดน เลอกประเดนใดประเดนหนง หรอกลมประเดนทมความส าคญตอการพฒนายกระดบการท างานโครงการ หรอประเดนทมผลตอการบรรลความส าเรจของโครงการในอนาคต เทคนคท ใช คอ AAR (After Action Review), OM (Outcome Mapping) และ EE (Empowerment Evaluation)

3.2 วงจรการถอดบทเรยน 1. รวบรวมวเคราะห (ถอดสงทไดแลกเปลยนเรยนรออกมา) โดยสกดมาจาก สงทผานการท างาน

ผานคน ผานการแลกเปลยนเรยนร ผานภมปญญาทมเหลานนกระบวนการถอดบทเรยน จงเปนกระบวนการทเอาความรจากการท างานมาใช มาเปนแนวปฏบต และเปนตนทนในการบรหารจดการในเรองทยาก และซบซอนตอไป หมายถงวา เราก าลงถอดบทเรยนเพอทจะไปบรหารจดการการท างานของตนเอง และองคกรตอไป

2. สงเคราะหและเผยแพร โดยสงเคราะหขนมาเปนองคความร เปนชดความร และน าไปเผยแพร 3. ทดลอง ปรบ และประยกต หลงจากชดความร กสามารถน าไปทดลอง ปรบประยกตใชให

เหมาะกบตนเอง ใหเหมาะกบบรบทขององคกร เสรจแลวกน ามาสรางเปนแผนงาน หรอแผนกลยทธตอไป 4. น าไปใช กบตนเองและองคกร 3.3 ขนตอนการถอดบทเรยน

ขนแรกตองมการออกแบบการถอดบทเรยน มการก าหนดกรอบของการถอดบทเรยน ก าหนดรปแบบ เลอกเทคนค ก าหนดปฏทน/ระยะเวลา ด าเนนการถอดบทเรยน ซงอาจเฉพาะประเดน หรอทงโครงการ หลงจากนนเปนขนตอนของการสอสารการถอดบทเรยน คอ การบนทกบทเรยน เมอบนทกได กจะพฒนาเปนชดความร สดทาย คอ ตดตาม น าบทเรยนไปใช

3.4 สงส าคญทสดส าหรบการถอดบทเรยน 1. การเรยนรเกดขนตลอดโครงการ 2. การใหความส าคญกบการวางแผนเพอความส าเรจในอนาคต และน าบทเรยนไปวางแผน

และสามารถน าแผนงานไปสการปฏบตไดจรง

14

3. เพอใหเกดการเรยนรรวมกน ปรบวธคด บางคนทอตตาสง หรอไมยอมใคร จะไดเกดการเรยนร และฟงมากขน ฟงทงวธคด วธการท างาน ทเขาท าด อาจเลยนแบบ เพอยกระดบการท างานของเรา และท างานอยางกวางขวาง พดคย ยกระดบการปฏบตใหเปนชดความรทสามารถน าไปใชประโยชนได

4. เกบเขาแหลงความร (Knowledge Asset) คอ การน าเอาความรหรอแนวปฏบตทเกดจากการ

“ถอดบทเรยน” หรอ “การถอดความร” จากประสบการณการท างานมาเกบไวเปนแหลงความรหรอขมทรพยความร โดยรวบรวม บนทก จดกลม แบงหมวดหม และน าเทคโนโลยมาชวยในการจดเกบเปน “ศนยความร” (Knowledge Center) เพอใหเกดความชดเจนและแลกเปลยนไดงาย รวมถงการน าเอาความรทเกบไวไปใชงานและตอยอด ความร เหลานจะเปน “ทนทางปญญา” หรอ “สนทรพย” ทองคกรจะน าไปประยกต เปนผลตภณฑ กระบวนการ วธการใหม หรอปรบปรงของเกาใหเกดคณคาและมลคา ซงกจะเกดการเรยนรทเปนความรฝงลก (Tacit Knowledge) ทยกระดบขนไปอกในตวบคคล โดยเราสามารถเกบความรหรอแนวปฏบตทเกดจากการ “ถอดบทเรยน” หรอ “การถอดความร” นน ไวในบลอก หรอเวบไซต หรอแฟมเอกสาร เชน www.gotoknow.org/blog ขนตอนการปฏบตงานการจดการความร

1. การแตงตงคณะกรรมการด าเนนงานการจดการความร การด าเนนงานการจดการความร โดยท างานภายใตคณะกรรมการด าเนนงานการจดการความร ซงงานจดการความรมต าแหนงเปนกรรมการและเลขานการ มหนาท ตดตอ ประสานงาน, เขยนแผนการจดการความร, ด าเนนงานตามแผนการจดการความร เชน เขยนโครงการ/กจกรรม จดอบรม สมมนา, เตรยมรายงานการประชมและบนทกรายงานการประชม

แผนภมท 1 (Flow chart) ตวอยางการปฏบตงาน

2. แผนการจดการความร โดยงานจดการความรมหนาท

2.1 รางแผนการจดการความร 2.2 เผยแพรแผนการจดการความร โดยน าแผนการจดการความรทคณะกรรมการด าเนนงานการ

จดการความรไดลงมตพจารณา มาเผยแพรตอบคลากรภายในและภายนอกใหรบทราบ โดยผานชองทาง เชน แผนพบ เวบไซต สอ สงพมพ และประชาสมพนธ

ท าหนงสอขอรายชอบคลากรเปนคณะกรรมการด าเนนงานการจดการความร ไปยงหนวยงาน

ผบรหารลงนาม

สงค าสงไปยง คณะกรรมการทกคน

15

แผนภมท 2 (Flow chart) ตวอยางการปฏบตงาน

3. การด าเนนงานตามแผนการจดการความร ดงน

3.1 เขยนโครงการ / กจกรรม ตามแผนการจดการความรทก าหนดไว จากนนขออนมตโครงการและงบประมาณ ท าหนงสอเชญเชญวทยากรและบคลากรภายในทเกยวของ หาสถานทจดโครงการทเหมาะสม โดยเฉพาะหองทมพนเรยบ สามารถเคลอนยายโตะ เกาอได เนองจากในการจดกจกรรมทกครงตองมการเขากล มแลกเปลยนเรยนร

3.2 สรางเวทในการแลกเปลยนเรยนรโดยผานการจดประชม/ ประชมเชงปฏบตการ อบรม และสมมนา ตามโครงการ/ กจกรรมทก าหนดไว (ขอ 3.1) โดยใชเครองมอการจดการความร ซงตองก าหนดกลมเปาหมาย วตถประสงค ประโยชนทคาดวาจะไดรบ และการประเมนโครงการทชดเจน

3.3 สรปรายงานการประชม/ ประชมเชงปฏบตการ อบรม สมมนา และประเมนโครงการ เพอรายงานตอผบรหาร และผเขารวมประชม 3.4 บนทกกจกรรมของการประชม/ ประชมเชงปฏบตการ อบรม และสมมนา ลงในบลอกหรอเวบไซต เชน www.gotoknow.org เวบไซตหนวยงาน และเวบไซตชมชนนกปฏบตการจดการความร

รางแผนการจดการความร

ท าหนงสอเชญประชมไปยงคณะกรรมการด าเนนงานการจดการความร

เตรยมวาระการประชม/ เอกสารการประชม/ ขอสถานทประชม

ประชม

แผนการจดการความร

เผยแพรแผนการจดการความร โดยใชแผนพบ เวบไซต สอ สงพมพ และประชาสมพนธของ

น าผลการด าเนนงานจากปการศกษาทผานมาจดท าแผนพฒนาปรบปรงการด าเนนงาน และรายงานผลการด าเนนงานตอคณะกรรมการบรหารและด าเนนงานการจดการความร

16

แผนภมท 3 (Flow chart) ตวอยางการปฏบตงาน

4. การตดตามและประเมนผลความส าเรจของการจดการความร ในแตละโครงการ/ กจกรรม โดยในแตละโครงการ/ กจกรรม ตองมการตดตามและประเมนผลความส าเรจของโครงการ/ กจกรรมไปยงผเขารวมโครงการ/ กจกรรม

แผนภมท 4 (Flow chart) ตวอยางการปฏบตงาน

5. การรายงานผลการจดการความรและประเมนผลการจดการความร โดยการรวบรวมสรปโครงการทไดด าเนนการทงหมดจากแผนการจดการความร รวมทงการตดตามและประเมนผลส าเรจของโครงการ เพอรบการประเมน

เขยนโครงการ / กจกรรม ตามแผนการจดการความร (จดประชม/ ประชมเชงปฏบตการ อบรม และสมมนา)

ท าหนงสอเชญเชญวทยากรและบคลากรภายในทเกยวของ และสถานท

ขออนมตโครงการและงบประมาณ

สรปรายงานการประชม/ ประชมเชงปฏบตการ อบรม สมมนา และประเมนโครงการ และเสนอตอผบรหารและผเขารวมประชม

จดประชม/ ประชมเชงปฏบตการ อบรม และสมมนา โดยใชเครองมอและกระบวนการจดการความร

บนทกกจกรรมของการประชม/ ประชมเชงปฏบตการ อบรม และสมมนา ลงในบลอกหรอเวบไซต

โครงการ / กจกรรม

การตอยอด

ตดตามไปยงผเขารวมโครงการ / กจกรรม

การน าไปใช

ผลจากการน าไปใช

ผลการตอยอด

ประเมนหลงโครงการ/ กจกรรม

17

แผนภมท 5 (Flow chart) ตวอยางการปฏบตงาน

6. การน าผลการประเมนไปปรบใชในการพฒนากระบวนการจดการความร โดยใหเปนสวนหนงของกระบวนงานปกต และปรบปรงแผนการจดการความรในปถดไป ซงคณะกรรมการประเมนคณภาพการศกษาภายใน จะใหขอเสนอแนะ จดออน หรอสงทควรปรบปรง ดงนนงานจดการความรตองน าขอเสนอแนะตางๆ มาจดท าแผนพฒนาคณภาพ (Improvement Plan) และเสนอตอคณะกรรมการด าเนนงานการจดการความร

แผนภมท 6 (Flow chart) ตวอยางการปฏบตงาน

7. การสรางเครอขายการจดการความร โดยมเครอขายการจดการความร ดงน

7.1 โครงการเสวนาสมาชกเครอขายการจดการความรระหวางองคกร โดยมวตถประสงครวมกน เพอสงเสรมสนบสนนการจดการความร การแลกเปลยนความรและประสบการณเรองการจดการความรระหวางองคกรของสมาชกเครอขาย ซงงานการจดการความร มหนาท ประสานงาน และคนหาบคลากรเขารวมโครงการโดยผานความเหนชอบของคณะกรรมการคดเลอก

7.2 โครงการสรางเครอขายองคกรการเรยนร เพอการพฒนาคณภาพมาตรฐานการศกษา โดยมวตถประสงค เพอพฒนาการสรางเครอขายในการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง เพอตดตามการพฒนาตอยอดการเรยนร เพอสงเสรมสนบสนนการจดการความร และการแลกเปลยนความรและประสบการณ ซงงานการจดการความร มหนาท ประสานงาน และคนหาบคลากรเพอเขารวมโครงการโดยผานความเหนชอบของคณะกรรมการคดเลอก

7.3 เครอขายการจดการความรภายใน โดยผานเวทการแลกเปลยนเรยนร เพอใหหนวยงานภายใน เกดการสรางเครอขายการแลกเปลยนเรยนร เพอมงสการเปนองคกรแหงการเรยนร โดยงานการจดการความร มหนาทกระตน ประสานงาน และสรางเวทในการแลกเปลยนเรยนร

รวบรวมสรปโครงการทไดด าเนนการทงหมดจากแผนการจดการความร รวมทงการตดตามและประเมนผลส าเรจของโครงการ

รบการประเมนจากคณะกรรมการประเมน

ผลการประเมนจากคณะกรรมการประเมนคณภาพการศกษา

จดท าแผนพฒนาคณภาพ (Improvement Plan)

เสนอตอคณะกรรมการด าเนนงานการจดการความร

ปรบแผนการจดการความรในปตอไป

18

แผนภมท 7 (Flow chart) ตวอยางการปฏบตงาน

หวขอ KM

ผานคณะกรรมการคดเลอก

คนหาบคลากรเพอเขารวมโครงการ

เขารวม KM

จองรถ/ ทพก/ ขออนมตงบประมาณ/ ประสานงานผเขารวม

การเงน (จายคาเบยเลยง/ น ามน/ ทพก)

สรปโครงการ/ ประเมนโครงการ

เสนอตอผบรหาร และผเขารวม