บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔...
TRANSCRIPT
![Page 1: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/1.jpg)
บทท ๓ เรองท ๔
คมภรฉนทศาสตร แพทยศาสตรสงเคราะห
วรรณคดวจกษ
ชนมธยมศกษาปท ๕ ครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 2: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/2.jpg)
ประวตผประพนธ
![Page 3: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/3.jpg)
พระยาพศณประสาทเวช (คง ถาวรเวช) - เกดเมอ พ.ศ. ๒๓๙๖ - ถงแกอนจกรรม พ.ศ. ๒๔๕๗ - แพทยประจ าโรงพยาบาลวงหลง (ศรราช) - มความรแพทยสมยใหมและแพทยแผนโบราณ - เปนแพทยหลวงประจ าพระองค ร. ๖ - ไดรบพระราชทานนามสกล ถาวรเวช
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 4: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/4.jpg)
พระยาพศณประสาทเวช (คง ถาวรเวช)
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 5: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/5.jpg)
ทมาของเรอง
![Page 6: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/6.jpg)
เมอรชกาลท ๕ ไดทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ตงโรงเรยนราชแพทยาลยขนแลว ใน พ.ศ. ๒๔๓๒ ไดมการพมพต าราแพทยส าหรบโรงเรยนเลมแรกชอวา “แพทยศาสตรสงเคราะห” เมอ พ.ศ. ๒๔๓๘ พมพเปนตอนๆ แบงออกเปนภาคกลาวรวมทงวชาแพทยไทยโบราณและวชาแพทยฝรง โดยมความประสงคเพอใหเปนประโยชนแกโรงเรยนราชแพทยาลยและมหาชนทวไป
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 7: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/7.jpg)
ตอมาผทส าเรจการศกษาวชาแพทยจากโรงเรยน ราชแพทยาลย ไดจดพมพต าราแพทยศาสตรขนอกเปนวารสาร รายเดอน แตพมพออกมาไดเพยง ๔ ฉบบกเลกไป พระยาพศณประสาทเวช ไดกราบทลขอประทานพระอนญาตจากกรมพระยาด ารงราชานภาพ สภานายกหอพระสมดวชรญาณ ในขณะนนเพอจดพมพต าราแพทยศาสตรสงเคราะหฉบบหลวง ๒ เลมจบ เมอ ๑ มนาคม พ.ศ.๒๔๕๐
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 8: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/8.jpg)
จดมงหมายของเรอง - เพอใหราษฎรทปวยไข สามารถใชเปนเครองมอรกษาตนเอง - เพออนรกษต าราแพทยแผนไทยไวใหคนรนหลง
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 9: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/9.jpg)
ลกษณะค าประพนธ
![Page 10: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/10.jpg)
กาพยยาน ๑๑ * สงเกตบงคบ จ านวนค า การสงสมผส การแบงวรรคตอน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 11: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/11.jpg)
อธบายฉนทลกษณ กาพยยาน ๑๑ - วรรคหนา ๕ ค า วรรคหลง ๖ ค ารวม ๑๑ค า (๕+๖) เรยก ๑ บาท - ๑ บท ม ๔ วรรค (สดบ รบ รอง สง) นบเปน ๒ บาท - การสงสมผส ค าสดทายวรรคท ๑ สงไปยงวรรคท ๒ ค าท ๓ ค าสดทายวรรคท ๒ สงไปยงวรรคท ๓ ค าสดทาย ค าสดทายวรรคท ๔ สงไปยงวรรคท ๒ ค าสดทาย ของบทตอไป (สมผสระหวางบท) * ไมบงคบการสงสมผสจากวรรคท ๓ ไปวรรคท ๔
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 12: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/12.jpg)
ตวอยางกาพยยาน ๑๑ อนงจะกลาวสอน กายนครมมากหลาย ประเทยบเปรยบในกาย ทกหญงชายในโลกา ดวงจตคอกระษตรย ผานสมบตอนโอฬาร ขาศกคอโรคา เกดเขนฆาในกายเรา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 13: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/13.jpg)
คมภรฉนทศาสตร
![Page 14: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/14.jpg)
ศพทภาษาไทยวา "แพทย" มาจากศพทสนสกฤต "ไวทย" แปลวา ผรพระเวท หมายถงผรวชาการตางๆ ทประมวลอยในคมภรพระเวท (คมภรพระเวทฉบบหนงคอ อถรรพเวท เปนตนก าเนดของต าราการแพทย และการรกษาโรคดวยสมนไพร) และผรวชาการรกษาโรค เปนทนบถอยกยองและมบทบาทมากในสงคม ตอมาค าวา "ไวทย" จงมความหมายเจาะจงหมายถงผรวชาการรกษาโรค
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 15: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/15.jpg)
ต าราแพทยของไทยทมมาแตโบราณ มรองรอยของอทธพลความเชอและหลกปฏบตตางๆ ทปรากฏในต าราแพทยของอนเดย ดงจะเหนไดจาก คมภรฉนทศาสตร ในความหมายกวาง "ฉนทศาสตร" จะหมายถงต าราแพทยโดยรวม
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 16: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/16.jpg)
เนอหาในต าราฉนทศาสตรอาจแบงเปนตอนๆ ไดดงน ตอนท ๑ เรมดวยบทไหวคร กลาวถงคณสมบตของแพทยและสงทแพทยควรร ความส าคญของแพทยปรากฏในบทเปรยบเทยบ "กายนคร" ซงเปรยบรางกายมนษยเปนเมอง และแพทยเปนทหารปองกนบานเมองจากขาศกคอโรคภย ในทายตอนท ๑ มสงเขปอาการของ ไขทบ ๘ ประเภท
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 17: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/17.jpg)
ตอนท ๒ มขอความก ากบวา "วาดวยคมภรตกกะศลา" ขนตนดวยบทไหวพระรตนตรย บดา มารดา และครอาจารย แลวกลาวถงวธสงเกตอาการไขและยารกษา ตอนท ๓ กลาวถงก าเนดโรคภย ลกษณะของผหญงทมน านมดหรอน านมชว ลกษณะไขสามขนคอเอกโทษ ทวรรณโทษและตรโทษ
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 18: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/18.jpg)
ตอนท ๔ กลาวถงวธสงเกตต าแหนงชพจรซงเปลยนไปตามเวลาขนแรม พรอมทงขอควรระวงตางๆ ตอนท ๕ กลาวถงธาตทงหาคอ ดน น า ลม ไฟ และอากาศ ซงเปนสาเหตแหงโรค ตอนท ๖ กลาวถงอาการของไขปวง ๘ ประเภท และยารกษา ตอนท ๗ กลาวถงก าหนดเวลาโมงยามทสมพนธกบสมฏฐานโรค
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 19: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/19.jpg)
ตอนท ๘ กลาวถงโรคทองรวงลกษณะตางๆ ตอนท ๙ มชอวามรณญาณสตร บอกวธสงเกตนมตของ ผใกลตาย ตอนท ๑๐ กลาวถงอาการของโรคทรางประเภทตางๆ และกลาวถงธาตในรางกายซ ากบตอนท ๕ แตมเพยงธาตทงส คอ ดน น า ลม ไฟ
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 20: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/20.jpg)
แนวความคดเกยวกบ ธาต ๔ นน ปรากฏอยในคมภรแพทย แผนไทยเกอบทกเลม ไดแก "คมภรพระโอสถพระนารายณ พระคมภรมหาโชตรต พระคมภรโรคนทาน พระคมภรปฐมจนดาร พระคมภรธาตวภงค พระคมภรสรรพคณยาแลมหาพกต พระคมภรสมฏฐานวนจฉย พระคมภรธาตววรณ และพระคมภรธาตบรรจบ" แตธาตทง ๕ นน ไมปรากฏในคมภรเลมใดเลยยกเวนใน คมภรฉนทศาสตร เทานน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 21: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/21.jpg)
แพทยศาสตรสงเคราะห
![Page 22: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/22.jpg)
แพทยศาสตรสงเคราะห : ภมปญญาทางการแพทยและมรดกทางวรรณกรรมของชาต เปนหนงสอทกระทรวงศกษาธการไดจดท าและจดพมพ เพอนอมเกลานอมกระหมอมถวายเปนพระราชสกการะแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในมหามงคลสมยททรงเจรญ พระชนมพรรษาครบ ๖ รอบ โดยไดรวบรวมคมภรแพทย ครง ร.ศ. ๑๒๖ และ ร.ศ. ๑๒๘ ซงไดตรวจสอบรบรองโดยคณะแพทยหลวงในรชกาลพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวและสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ จ านวน ๑๔ คมภร เผยแพรแกประชาชนทวไป
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 23: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/23.jpg)
คมภรฉนทศาสตร กลาวถงจรรยาของแพทยทบ ๘ ประการโรคทราง สมฏฐานแหงไข อตสารมรณญาณสตร พระคมภรปฐมจนดาร กลาวถงพรหมปโรหตแรกปฐมกาล-การปฏสนธแหงทารก ก าเนดโลหต ระดสตร ครรภทวาร ก าเนดโรคกมารและยารกษาฯ พระคมภรธาตวภงค กลาวถงความพการของธาตทง ๔
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 24: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/24.jpg)
พระคมภรสรรพคณ (แลมหาพกต) กลาวถงสรรพคณของสมนไพรทมคณคาทางยาหรอเภสช พระคมภรสมฏฐานวนจฉย กลาวถงความรในการวนจฉยโรค พระคมภรวรโยคสาร กลาวถงองคแหงแพทย ๓๐ ประการฯ พระคมภรมหาโชตรต กลาวถงโรคสตร พระคมภรชวดาร กลาวถงโรคลมและโรคเลอด
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 25: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/25.jpg)
พระคมภรโรคนทาน กลาวถงเหตและสมมตฐานของโรค พระคมภรธาตววรณ กลาวถงเหตทธาตสไมปกตและการแกไข พระภมภรธาตบรรจบ กลาวถงโรคอจจาระธาตฯ พระคมภรมจฉาปกขนทกา กลาวถงโรคบรษสตร พระคมภรตกกะศลา กลาวถงโรคระบาดอยางรายแรง ไขพษ พระคมภรไกษย กลาวถงโรคทท าใหรางกายทรดโทรมไมแขงแรง
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 26: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/26.jpg)
แพทยศาสตรสงเคราะห
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 27: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/27.jpg)
คมภรฉนทศาสตร แพทยศาสตรสงเคราะห
![Page 28: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/28.jpg)
อนงจะกลาวสอน กายนครมมากหลาย ประเทยบเปรยบในกาย ทกหญงชายในโลกา ดวงจตคอกระษตรย ผานสมบตอนโอฬาร ขาศกคอโรคา เกดเขนฆาในกายเรา เปรยบแพทยคอทหาร อนช านาญรล าเนา ขาศกมาอยาใจเบา หอมลอมรอบทกทศา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 29: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/29.jpg)
ใหด ารงกระษตรยไว คอดวงใจใหเรงยา อนงหามอยาโกรธา ขาศกมาจะอนตราย ปตต คอวงหนา เรงรกษาเขมนหมาย อาหารอยในกาย คอเสบยงเลยงโยธา หนทางทงสามแหง เรงจดแจงอยรกษา หามอยาใหขาศกมา ปดทางไดจะเสยท
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 30: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/30.jpg)
อนงเลามค าโจทย กลาวยกโทษแพทยอนม ปรชารคมภร เหตฉนใดแกมฟง ค าเฉลยแกปจฉา รรกษากจรงจง ดวยโรคเหลอก าลง จงมฟงในการยา เมอออนรกษาได แกแลวไซรยากหนกหนา ไขนนอปมา เหมอนเพลงปาไหมลกลาม
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 31: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/31.jpg)
เปนแพทยพงส าคญ โอกาสนนมอยสาม เคราะหรายขดโชคนาม บางทรเกนรไป บางทรมทน ดวยโรคนนใชวสย ตน บ รทฏฐใจ ถอวารขนกระท า จบเรองทตนร โรคนนสวาแรงกรรม ไมสนสงสยท า สดมอมวยนาเสยดาย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 32: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/32.jpg)
บางทกมชย แตยาใหโรคนนหาย ทานกลาวอภปราย วาชอบโรคนนเปนด ผใดจะเรยนร พเคราะหดผอาจารย เทยงแทวาพสดาร ทงพทธไสยจงควรเรยน แตสกเปนแพทยได คมภรไสยไมจ าเนยร ครนนไมควรเรยน จะน าตนใหหลงทาง
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 33: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/33.jpg)
เราแจงคมภรฉน- ทศาสตรอนบราณปาง กอนกลาวไวเปนทาง นพพานสศวาไลย อยาหมนวารงาย ต ารบรายอยถมไป รบดวนประมาทใจ ดงนนแทมเปนการ ลอกไดแตต ารา เทยวรกษาโดยโวหาร อวดรวาช านาญ จะแกไขใหพลนหาย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 34: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/34.jpg)
โรคคอครกรรม บรรจบจ าอยาพงทาย กลาวเลหอบายหมาย ดวยโลภหลงในลาภา บางจ าแตเพศไข สงเดยวไดสงเกตมา กองเลอดวาเสมหา กองวาตาวาก าเดา คมภรกลาวไวหมด ไยมจดมจ าเอา ทายโรคแตโดยเดา ใหเชอถอในอาตมา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 35: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/35.jpg)
รนอยอยาบงอาจ หมนประมาทในโรคา แรงโรควาแรงยา มควรถอวาแรงกรรม อนงทานไดกลาวถาม อยากลาวความบงอาจอ า- เภอใจวาตนจ า เพศไขนอนเคยยา ใชโรคสงเดยวดาย จะพลนหายในโรคา ตางเนอกตางยา จะชอบโรคอนแปรปรวน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 36: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/36.jpg)
บางทกยาชอบ แตเคราะหครอบจงหนหวน หายคลายแลวทบทวน จะโทษยากผดท อวดยาครนใหยา เหนโรคาไมถอยหน กลบกลาววาแรงผ ทแทท าไมรท า เหนลาภจะใครได นยมใจไมเกรงกรรม รนอยบงอาจท า โรคระย าเพราะแรงยา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 37: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/37.jpg)
โรคนนคอโทโส จะภยโยเรงวฒนา แพทยเรงกระหน ายา กยงยบระย าเยน รแลวอยาอวดร พนจดอยาหมนเมน ควรยาหรอยาเกน กวาโรคนนจงกลบกลาย ถนอมท าแตพอควร อยาโดยดวนเอาพลนหาย ผโรคนนกลบกลาย จะเสยทาดวยผดท
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 38: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/38.jpg)
บางไดแตยาผาย บรรจถายจนถงด เหนโทษเขาเปนตร จงออกตวดวยตกใจ บางรแตยากวาด เทยวอวดอาจไมเกรงภย โรคนอยใหหนกไป ดงกอกรรมใหตดกาย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 39: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/39.jpg)
วเคราะหคณคา
![Page 40: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/40.jpg)
๑. คณคาดานเนอหา เนอหาของคมภรฉนทศาสตรและแพทยศาสตรสงเคราะห จะเนนใจความหลกสองสวน นนคอ เนนคณคา จรรยาบรรณของแพทย สงทแพทยทดพงปฏบตและไมพงปฏบต อนเปนการรวบรวมจรรยาบรรณของแพทยในดานตางๆ มาประมวลรวมไวในต าราเดยวอยางเปนระบบ ท าใหคณคาของแพทยดเปนรปธรรมและเขาใจไดงายมากยงขน และกอใหเกดอทธพลและเปนตนแบบของจรรยาบรรณแพทยแขนงตางๆ จนกระทงปจจบน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 41: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/41.jpg)
๑. คณคาดานเนอหา
สวนทสองคอต าราแพทยแผนโบราณ ซงเปนการรวบรวมต าราแพทยแผนโบราณฉบบหลวง กอใหเกดการประมวลความรทางดานการแพทยแผนโบราณเปนหนงเดยว งายตอการน ามาจดระบบใหการศกษาเชนเดยวกน ทงยงเปนการรวบรวมความรทางการแพทยเอาไวมใหสญหายไปตามกาลเวลาและผดเพยนไปจากเดม
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 42: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/42.jpg)
๑. คณคาดานเนอหา
จงถอไดวา คมภรฉนทศาสตร แพทยศาสตรสงเคราะห เปนวรรณคดทรวบรวมพนฐานทกสงอยางของอาชพแพทย อยางครบถวนสมบรณ และมคณคาทงทางดานองคความรและทางดานจตใจตอแพทย ผประกอบวชาชพ และผทสนใจอาชพแพทยอยางยง
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 43: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/43.jpg)
๒. คณคาดานวรรณศลป - การสรรค า การเลนเสยงสมผส ผใดใครท าชอบ ตามระบอบพระบาล กศลผลจะม อเนกนบเบองหนาไป การซ าค า กายไมแกร ประมาทผอดมญาณ แมเดกเปนเดกชาญ ไมควรหมนประมาทใจ การเพมเสยง “ร” ใหด ารงกระษตรยไว คอดวงใจใหเรงยา อนงหามอยาโกรธา ขาศกมาจะอนตราย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 44: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/44.jpg)
- การใชภาพพจน อปมา จะกลาวคมภรฉน ทศาสตรบรรพทครสอน เสมอดวงทนกร แลดวงจนทรกระจางตา บคคลวต จบเรองทตนร โรคนนสวาแรงกรรม ไมสนสงสยท า สดมอมวยนาเสยดาย อปลกษณ ดวงจตคอกระษตรย ผานสมบตอนโอฬาร ขาศกคอโรคา เกดเขนฆาในกายเรา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 45: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/45.jpg)
- รสทางวรรณคด เสาวรจน ขาขอประนมหตถ พระไตรรตนนาถา ตรโลกอมรมา อภวาทนาการ พโรธวาทง ไมรกจะท ายบ พาต ารบเทยวขจร เสยแรงเปนครสอน ทงบญคณกเสอมสญ สลลาปงคพสย ไมรคมภรเวช หอนเหนเหตซงโรคท า แพทยเอยอยางมคล า จกขมด บ เหนหน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 46: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/46.jpg)
๒. คณคาดานวรรณศลป - ดานวชาการหรอดานการแพทย * ใหความรดานเวชศาสตรและสมนไพรไทย * คณคาทางดานการแพทยแผนโบราณ * เนนความเปนวทยาศาสตร * ใหความรถงคณสมบตของแพทย * ทราบถงความส าคญของแพทย * ทราบถงค าเตอนส าหรบแพทยบางประการ
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 47: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/47.jpg)
- ใหคณคาทางดานคณธรรม * ขอบกพรองของแพทย * ดานจรรยาบรรณแพทย * ความผดพลาดจากการรกษา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 48: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/48.jpg)
ความรเสรมบทเรยน
![Page 49: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/49.jpg)
๑. หมอชวก โกมารภจจ - ถอก าเนดจากนางนครโสเภณ แควนมคธ ถกน ามาทงในกองขยะ เจาชายอภยราชกมาร โอรสพระเจาพมพสารเปนผทรงเกบมาเลยงทวง - เปนหมอหลวงในราชส านกของพระเจาพมพสาร ไดถวาย การรกษาโรค “ภคนทลาพาธ” (รดสดวงทวาร) ของพระเจา พมพสารแหงเมองราชคฤห -
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 50: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/50.jpg)
- คณธรรมทควรยดถอเปนแบบอยาง * เปนอบาสกทด เลอมใสในพระรตนตรย เคารพพระพทธเจาอยางสง * ใฝเรยนรและมความพยายาม ตงใจเลาเรยนอยางมานะ * มจตใจเสยสละ ดแลผปวยอยางเตมความสามารถ ไมเลอกอยากดมจน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 51: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/51.jpg)
หมอชวก โกมารภจจ
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 52: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/52.jpg)
๒. ลกษณะทบ ๘ ประการ - เดกเปนไข เนองจากแมทราง ๒ ชนดใหโทษ คออาการตอไปใหลงทอง กระหายน า ตวรอน ปลายมอปลายเทาเยน ถาเดกมอาการเปนดงน ก. ตอนเชาใหกนยาตร ข. ตอนเทยงใหกนยาหอมผกหนอก ค. ตอนเยนใหกนประสะนลนอย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 53: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/53.jpg)
- เดกเปนไขใหส ารอก เสมหะเปนสเหลองสเขยว เปนเมดมะเขอ ใหไอนอนผวา เบอขาวเบอนม ตวรอนบางเยนบางเปนคราวๆ ตามองชอนไปขางบน - เปนไขแลวใหอจจาระพการ ลงทองเปนมกเหมนเปรยวเหมนคาว ละอองทรางขนในคอ ใหไอ มน ามก ปวดศรษะ ตวรอนจด เชอมมว
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 54: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/54.jpg)
- ไขเนองจากหวดก าเดา ใหไอ ตวรอนจด หายใจถ ปากคอแหง นอนผวา เมดทรางเกดในคอ ขาวนมไมกน ทองขนหลงแขง ใหใชยาเยนและสขม - เดกไขตกอจจาระเปนมกด าสดๆ เปนหวดมก าเดาแทรก ตวรอนจด เชอมมว อยากน าเปนก าลง ตอนเชาใหกนน าสมอไท เทยงยาหอมผกหนอก
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 55: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/55.jpg)
- ก าลงเดกเปนไขหวด มอาการซมเซาเชอมมว ปวดหวตวรอนตงแตเทาตลอดเบองบน บางททองขน หอบไอแหง ลงเปนมกเลอดไมเปนเวลา พอแกได - เดกใหลงออกมาเปนสาเหลา เหมนคาว เหมนขน ตอมาเปนมกเลอดสดๆ ปวดเบงตบทรดลงมาตวรอน ทองขน ปลายเทาปลายมอเยน หายใจขด อาการนอาการตาย แกไมได
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 56: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/56.jpg)
- เดกใดๆกด หกลม ชอกช า ตอมาจบไขตวรอนเปนเวลา หนาตาไมมสเลอด ทองรวงเปนสาเหลาหรอไขเนา สดทายลงเปนมกเลอด ตวรอนหายใจขดสะอน ปลายเทาเยน มอเยน อาการนเปนอาการตายแกไมได
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 57: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/57.jpg)
๓. จารกต ารายาทวดพระเชตพนวมงมงคลาราม จารกต ารายาทวดพระเชตพนวมลมงคลาราม แบงเปน ๔ ประเภท (หรอวชา) ดงน - วชากายภาพบ าบด (ฤาษดดตน) ท าเปนรปฤาษ หลอดวยดบกผสมสงกะส จ านวน ๘๐ ทา มโคลงสสภาพอธบายประกอบทกทา - วชาเวชศาสตร วาดวยการศกษาโรคภยไขเจบตามทฤษฎการแพทยแผนไทย มการแยกสมฏฐานของโรค การวนจฉยโรค การใชยาบ าบดรกษาโรค รวมจ านวนยา ๑,๑๒๘ ขนาน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 58: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/58.jpg)
- วชาแผนนวด หรอวชาหตถศาสตร มภาพโครงสรางของรางกายมนษย แสดงทตงของเสนประสาทการนวด ๑๔ ภาพ และภาพเกยวกบการนวดแกขดยอกแกเมอยและโรคตางๆ อก ๖๐ ภาพ - วชาเภสช วาดวยสรรพคณของเครองสมนไพร ทเรยกวา ต าราสรรพคณยา ปรากฏสรรพคณในการบ าบดรกษา จ านวน ๑๑๓ ชนด
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 59: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/59.jpg)
แมวาพระคมภรสรรพคณ (แลมหาพกต) ในหนงสอ "แพทยศาสตรสงเคราะห" นน นาจะเปนคนละส านวนกนกบต าราสรรพคณยาฉบบวดพระเชตพนฯ และฉบบกรมหลวงวงษาธราชสนท เพราะมรายละเอยดตางกน แตกมเนอหาใกลเคยงกนมาก เหนไดวามพนฐานมาจากตนฉบบเดยวกน โดยไดมการปรบปรงแกไขและเพมเตมในภายหลง
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 60: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/60.jpg)
ทาฤาษดดตน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 61: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/61.jpg)
วดโอตวอยาง การแสดงทาฤาษดดตน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
https://youtu.be/I6dOHHOeh7Q
![Page 62: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/62.jpg)
แบบฝกหดทบทวน
![Page 63: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/63.jpg)
๑. “ บางทกมชย แตยาใหโรคหาย ทานกลาวอภปราย วาชอบโรคนนเปนด” บทกวนนสอดคลองกบส านวนใด ๑. ยาผบอก ๒. ยาดกนขมปาก ๓. มากหมอมากความ ๔. ลางเนอชอบลางยา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 64: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/64.jpg)
๒. “ลอกไดแตต ารา เทยวรกษาโดยโวหาร” ตความไดวาอยางไร ๑. ไมรจรง ๒. จ าเขามา ๓. เลยนแบบ ๔. พดเกนจรง
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 65: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/65.jpg)
๓. ค าประพนธขอใดไมปรากฏคณคาดานสงคม ๑. อวดยาครนใหยา เหนโรคาไมถอยหน กลบกลาววาแรงผ ทแทท าไมรท า ๒. บางทกยาชอบ แตเคราะหครอบจงหนหวน หายคลายแลวทบทวน จะโทษยากผดท ๓. บางไดแตยาผาย บรรจถายจนถงด เหนโทษเขาเปนตร จงออกตวดวยตกใจ ๔. เราแจงคมภรฉน- ทศาสตรอนบราณปาง กอนกลาวไวเปนทาง นพพานสศวาไลย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 66: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/66.jpg)
๔. ขอใดแสดงแนวคดของเรองคมภรฉนทศาสตร แพทยศาสตร สงเคราะหแตกตางจากขออน ๑. ผใดจะเรยนร พเคราะหดผอาจารย เทยงแทวาพสดาร ทงพทธไสยจงควรเรยน ๒. แตสกเปนแพทยได คมภรไสยไมจ าเนยร ครนนไมควรเรยน จะน าตนใหหลงทาง ๓. ลอกไดแตต ารา เทยวรกษาโดยโวหาร อวดรอวดช านาญ จะแกไขใหหายพลน ๔. เราแจงคมภรฉน- ทศาสตรอนบราณปาง กอนกลาวไวเปนทาง นพพานสศวาไลย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 67: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/67.jpg)
๕. ขอใดมใจความส าคญแตกตางจากขออน ๑. บางทรมทน ดวยโรคนนใชวสย
ตน บ รทฏฐใจ ถอวารขนกระท า ๒. บางทกมชย แตย าใหโรคนนหาย ทานกลาวอภปราย วาชอบโรคนนเปนด ๓. เหนลาภจะใครได นยมใจไมเกรงกรรม รนอยบงอาจท า โรคระย าเพราะแรงยา ๔. อนงจะกลาวสอน กายนครมมากหลาย ประเทยบเปรยบในกาย ทกหญงชายในโลกา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 68: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/68.jpg)
๖. “กวใชส านวนไทยมาประกอบการอธบาย ชวยใหเขาใจเนอความได ชดเจนยงขน” ขอใดไมสอดคลองกบขอความดงกลาว ๑. ใชโรคสงเดยวดาย จะพลนหายในโรคา ตางเนอกตางยา จะชอบโรคอนแปรปรวน ๒ อวดยาครนใหยา เหนโรคาไมถอยหน กลบกลาววาแรงผ ทแทท าไมรท า ๓. ถนอมท าแตพอควร อยาโดยดวนเอาพลนหาย ผโรคนนกลบกลาย จะเสยทาดวยผดท ๔. รแลวอยาอวดร พนจดอยาหมนเมน ควรยาหรอยาเกน กวาโรคนนจงกลบกลาย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 69: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/69.jpg)
๗. ขอใดแสดงบทบาทส าคญของแพทยไดชดเจนทสด ๑. เปรยบแพทยคอทหาร อนช านาญรล าเนา
ขาศกมาอยาใจเบา หอมลอมรอบทกทศา ๒. ถนอมท าแตพอควร อยาโดยดวนเอาพลนหาย ผโรคนนกลบกลาย จะเสยทาดวยผดท ๓. โรคนนคอโทโส จะภยโยเรงวฒนา แพทยเรงกระหน ายา กยงยบระย าเยน ๔. ผใดจะเรยนร พเคราะหดผอาจารย เทยงแทวาพสดาร ทงพทธไสยจงควรเรยน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 70: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/70.jpg)
๘. ขอใดเมอแบงวรรคตอนแลวเปนค าประพนธประเภทเดยวกบ เรองคมภรฉนทศาสตร แพทยศาสตรสงเคราะห
๑. พฤกษไพรไสวพลววะไหวหววกบวนวารเสยงขบสงศพทขานคอสตวส าซงร า
เสยง ๒. ดจปราชญฉลาดเลศและประเสรฐสสรรเสรญเชยวชาญกระบวนเชญกเจรญนวตนไกล ๓. ชวตวยรนรอนลกลนบางอยางขาดเหตผลคดสนมทะล ดดนจนเกดเรองตรองกอนท าเทานนจกไดผลด ๔. แมวนวานผานไปไมรจบไมอาจลบนยามความเปนเพอน ภาพสมพนธหนหลงยงย าเตอนไมเคยเลอนลบหายไปจากเรา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 71: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/71.jpg)
๙. ค าประพนธในขอใดใชโวหารภาพพจนแตกตางกบค าประพนธตอไปน “ทหารเปนศาสตราตานไพร เทดเกลาองคจกรเพยงแผนผา องอาจดบรอนเยนเรอยมา ถนพารายมรนไรทกขภย” ๑. หนทางทงสามแหง เรงจดแจงอยรกษา ห ามอย าใหขาศกมา ปดทางไดจะเสยท ๒. บางรแตยากวาด เทยวอวดอาจไมเกรงภย โรคนอยใหหนกไป ดงกอกรรมใหตดกาย
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 72: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/72.jpg)
๙. ค าประพนธในขอใดใชโวหารภาพพจนแตกตางกบค าประพนธตอไปน “ทหารเปนศาสตราตานไพร เทดเกลาองคจกรเพยงแผนผา องอาจดบรอนเยนเรอยมา ถนพารายมรนไรทกขภย” ๓. อวดยาครงใหยา เหนโรคาไมถอยหน กลบกลาววาแรงผ ทแทท าไมรท า ๔. บางทรมทน ดวยโรคนนใชวสย ตน บ รทฏฐใจ ถอวารขนกระท า
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 73: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/73.jpg)
๑๐. ค าประพนธในขอใดหมายถงอาการของโรคถกกบยา ๑. เหนโทษเขาเปนตร จงออกตวดวยตกใจ ๒. ควรยาหรอยาเกน กวาโรคนนจงกลบกลาย ๓. บางทกยาชอบ แตเคราะหครอบจงหนหวน ๔. ทานกลาวอภปราย วาชอบโรคนนเปนด
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 74: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/74.jpg)
๑๑. ตาราแพทยศาสตรสงเคราะหจดพมพขนเพอจดมงหมายใด ๑. ใชเปนต าราเรยนในโรงเรยนราชแพทยาลย ๒. ใชเปนต ารายาพนบานทแตกตางจากยาต าราหลวง ๓. ตองการรวบรวมต ารายาไทยเพอจารกไวท วดพระเชตพนฯ ๔. ตองการรวบรวมต ารายาของหมอหลวงทมมา ตงแตสมยกรง ศรอยธยา
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 75: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/75.jpg)
๑๒. “บางไดแตยาผาย บรรจถายจนถงด เหนโทษเขาเปนตร จงออกตวดวยตกใจ” ค าวา “เหนโทษเขาเปนตร” ในค าประพนธไมม ความหมายตรงกบขอใด ๑. อาการไขหนกมาก ๒. อาการเขาขนตรทต ๓. อาการเจบปวยทางกาย ทเกดจากวาจาและใจ ๔. อาการไขอยในระยะทเลอดลมและเสมหะเปนพษ ขนพรอมกน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 76: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/76.jpg)
๑๓. “ดวงจตรนนคอกษตรย ผานสมบตอนโอฬาร ขาศกคอโรคา เกดเขนฆาในกายเรา” ใชภาพพจนแบบใด ๑. อปมา ๒. อปไมย ๓. อปลกษณ ๔. อธพจน
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 77: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/77.jpg)
๑๔. ขอใดตรงกบส านวนวา “ละเลงขนมเบองดวยปาก” ๑. ลอกไดแตต ารา เทยวรกษาโดยโวหาร ๒. ทายโรคแตโดยเดา ใหเชอถอในอาตมา ๓. กลาวเลหอบายหมาย ดวยโลภหลงในลาภา ๔. รแลวเทยวโจทยทาย แกลงอภปรายถามเคามล
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 78: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/78.jpg)
๑๕. ขอใดมสมผสอกษรมากทสด ๑. รนอยบงอาจท า โรคระย าเพราะแรงยา ๒. แพทยเรงกระหน ายา กยงยบระย าเยน ๓. ตวรอยรวดรมไป หนงหายใจสะอนขด ๔. ระทดเบงปวดมวน หวโหยหวนกระหายน า
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย
![Page 79: บทที่ ๓ เรื่องที่ ๔ คัมภีร์ฉันทศาสตร์ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ · คัมภีร์ฉันทศาสตร์](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041508/5e266123c98e741afd115969/html5/thumbnails/79.jpg)
ภาษาไทยกบครพตต
ภาษาไทยกบครพตต – อ. พระเสก บรสทธบวทพย