คมอ

การพฒนาและสงเสรมการปฏบตงาน เพอปองกนผลประโยชนทบซอน

องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย อ าเภอเสงสาง จงหวดนครราชสมา

โทรศพท ๐-๔๔๙๖-๑๕๕๗, ๐๔๔๙๖-๑๕๕๖ โทรสาร ๐-๔๔๙๖-๑๕๕๖ www.sukpaiboon.go.th

ค าน า

องคกรปกครองสวนทองถนในฐานะเปนผใชอ านาจรฐในการปกครองและบรหารจดการในเขตพนทรบผดชอบเปนหนวยงานทมหนาทในการใหบรการสาธารณะดานตางๆ ซงด าเนนการแกไขปญหาตางๆทเกดขนใหแกคนในทองถนเปนองคกรทมความใกลชดกบประชาชน และมความเขาใจในสภาพและรบรถงสาเหตของปญหาทเกดขนภายในทองถนดกวาหนวยงานราชการสวนกลาง ในการปฏบตงานและด าเนนการขององคกรปกครองสวนทองถนยอมอาจสงผลกระทบตอชมชนและประเทศชาต ซ งอาจมสาเหตมาจากการปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ หรอไดใชอ านาจในต าแหนงหนาทเพอแสวงหาผลประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย รวมทงปญหาการทจรตคอรปชนอนเปนปญหาของสงคมไทยทเกดขนมาเปนเวลานาน ทงในเชงขนาด และความสลบซบซอนของปญหาทจรต ซงทางคณะรกษาความสงบแหงชาต หรอ คสช. ไดมค าสงท ๖๙/๒๕๕๗ เรอง มาตรการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบ โดยทกสวนราชการและหนวยงานภาครฐ ก าหนดมาตรการหรอแนวทางแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบ โดยมงเนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารงาน และสงเสรมการมสวนรวมจากทกสวนในการตรวจสอบ เฝาระวง เพอสกดกนเพอมใหเกดการทจรตได องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย ไดตระหนกถงความส าคญในการปฏบตงานและการด าเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน การปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ หรอไดใชอ านาจในต าแหนงหนาทเพอแสวงหาผลประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย จงด าเนนการจดท าคมอการพฒนาสงเสรมการปฏบตงานเพอปองกนผลประโยชนทบซอน ขององคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย เพอเปนแนวทางในการปฏบตงานตอไป

องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย

สารบญ

หนา

เกรนน า ๑ - คานยมหลก ๑๒ ประการ

- หลกธรรมาภบาล - หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง - ประมวลจรยธรรมองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย - ขอบงคบองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลยวาดวย จรรยาขาราชการองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย - มาตรฐานทางคณธรรมจรยธรรม พนกงานสวนต าบลและพนกงานจาง ขององคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย - ประกาศเจตนารมณองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย เปนหนวยงาน ในการตอตานการทจรตคอรปชน

- ความหมายผลประโยชนทบซอน บทท ๑ การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน ๘ กฏหมายทบญญตเกยวกบผลประโยชนทบซอน นยามศพทและแนวคดส าคญ

หลก ๔ ประการส าหรบการจดการผลประโยชนทบซอน แนวทางการจดการผลประโยชนทบซอน

บทท ๒ การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ ๑๕ การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ

บทท ๓ การให-การรบของขวญและผลประโยชน ๑๙ แนวพจารณาในทางปฏบต

บทท ๔ การวเคราะหความเสยงเกยวกบการปฏบตๆงานทอาจเกดผลประโยชนทบซอน ๒๔ โมเดลส าหรบการตดสนใจ ๒๗

๑

เกรนน า

การมผลประโยชนทบซอน ถอเปนการทจรตคอรรปชนประเภทหนง เพระเปนการแสวงหาประโยชนสวนบคคลโดยการละเมดตอกฎหมาย หรอจรยธรรม ดวยการใชอ านาจในต าแหนงหนาทไปแทรกแซงการใชดลพนจในกระบวนการตดสนใจชองเจาหนาทของรฐ จนท าใหเกดการละทงคณธรรมในการปฏบตหนาทสาธารณะ ขาดความเปนอสระ ความเปนกลาง และความเปนธรรม จนสงผลกระทบตอประโยชนสาธารณะของสวนรวม และท าใหผลประโยชนหลกขององคกร หนวยงาน สถาบนและสงคมตองสญเสยไป โดยผลประโยชนสญเสยไปอาจอยในรปของผลประโยชนทางการเงน คณภาพใหบรการ ความเปนธรรมในสงคม รวมถงคณคาอนๆ ตลอดจนโอกาสในอนาคตตงแตระดบองคกรจนถงระดบสงคม ตวอยางเชน การทเจาหนาทของรฐเรยกรบเงนหรอผลประโยชนอนใดจากผประกอบการ เพอแลกเปลยนกบการอนมต การออกใบอนญาตประกอบกจการใด ๆ หรอแลกเปลยนกบการละเวน การยกเวน หรอการจดการประมลทรพยสนของรฐเพอประโยชนของเจาหนาทของรฐ และพวกพอง ฯลฯ เปนตน อยางไรกตาม ทามกลางผจงใจกระท าความผดยงพบผกระท าความผดโดยไมเจตนา หรอไมมความรในเรองดงกลาวอกเปนจ านวนมาก จนน าไปสการถกกลาวหารองเรยนเรองการทจรตหรอถกลงโทษทางอาญา ผลประโยชนทบซอน หรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflic of interest : COI) เปนประเดนปญหาทางการบรหารภาครฐในปจจบนทเปนบอเกดของปญหาการทจรตประพฤตมชอบในระดบทรนแรงขน และยงสะทอนปญหาการขาดหลกธรรมาภบาลและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลยไดตระหนกถงความส าคญการมผลประโยชนทบซอนในการปฏบตราชการ จงไดน านโยบายของรฐบาลมาใชเปนแนวทางในการด าเนนงานดงน

คานยมหลก ๑๒ ประการ การสรางคานยมหลกของคนไทย ตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)เพอสรางสรรคประเทศไทยใหเขมแขง โดยตองสรางคนในชาต ใหมคานยมไทย ๑๒ประการ

๑. มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ๒. ซอสตย เสยสละ อดทน ๓. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย ๔. ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรงและทางออม ๕. รกษาวฒนธรรมประเพณไทย ๖. มศลธรรม รกษาความสตย ๗. เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย ๘. มระเบยบ วนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ ๙. มสตรตว รคด รท า ๑๐. รจกด ารงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ๑๑. มความเขมแขงทงรางกายและจตใจ ไมยอมแพตออ านาจฝายต า ๑๒. ค านงถงผลประโยชนของสวนรวมมากกวาผลประโยชนสวนตน

๒

หลกธรรมาภบาล “หลกธรรมาภบาล” หรออาจเรยกไดวา “การบรหารกจการบานเมองทด หลกธรรมรฐ และ

บรรษทภบาล ฯลฯ” ซงเรารจกกนในนาม “Good Governance” ทหมายถง การปกครองทเปนธรรม นนไมใชแนวความคดใหมทเกดขนในสงคม แตเปนการสะสมความรทเปนวฒนธรรมในการอยรวมกนเปนสงคมของมวลมนษยเปนพนๆป ซงเปนหลกการเพอการอยรวมกนในบานเมองและสงคมอยางมความสงบสขสามารถประสานประโยชนและคลคลายปญหาขอขดแยงโดยสนตวธและพฒนาสงคมใหมความยงยน

องคประกอบของหลกธรรมาภบาล หลกธรรมาภบาลมองคประกอบทส าคญ๖ ประการดงน ๑. หลกนตธรรม คอ การตรากฎหมาย กฎ ระเบยบขอบงคบและกตกาตางๆ ใหทนสมยและ

เปนธรรม ตลอดจนเปนทยอมรบของสงคมและสมาชก โดยมการยนยอมพรอมใจและถอปฏบตรวมกนอยางเสมอภาคและเปนธรรม

๒. หลกคณธรรม คอ การยดถอและเชอมนในความถกตองดงาม โดยการรณรงคเพอสรางคานยมทดงามใหผปฏบตงานในองคการหรอสมาชกของสงคมถอปฏบต ไดแก ความซอสตยสจรต ความเสยสละ ความอดทนขยนหมนเพยร ความมระเบยบวนย เปนตน

๓.หลกความโปรงใส คอ การท าใหสงคมไทยเปนสงคมทเปดเผยขอมลขาวสารอยางตรงไปตรงมาและสามารถตรวจสอบความถกตองได โดยการปรบปรงระบบและกลไกการท างานขององคกรใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารหรอเปดใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกตลอดจนมระบบหรอกระบวนการตรวจสอบและประเมนผลทมประสทธภาพ ซงจะเปนการสรางความไววางใจซงกนและกน และชวยใหการท างานของภาครฐและภาคเอกชนปลอดจากการทจรตคอรปชน

๔. หลกความมสวนรวม คอ การท าใหสงคมไทยเปนสงคมทประชาชนมสวนรวมรบร และรวมเสนอความเหนในการตดสนใจส าคญๆของสงคม โดยเปดโอกาสใหประชาชนมชองทางในการเขามามสวนรวมไดแก การแจงความเหน การไตสวนสาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามตหรออนๆ และขจดการผกขาดทงโดยภาครฐหรอโดยภาคธรกจเอกชน ซงจะชวยใหเกดความสามคคและความรวมมอกนระหวางภาครฐและภาคธรกจเอกชน

๕. หลกความรบผดชอบ ผบรหาร พนกงานและลกจางตองตงใจปฏบตภารกจตามหนาทอยางดยง โดยมงใหบรการแกผมารบบรการ เพออ านวยความสะดวกตางๆ มความรบผดชอบตอความบกพรองในหนาทการงานทตนรบผดชอบอย และพรอมทจะปรบปรงแกไขไดทนทวงท

๖. หลกความคมคา ผบรหารตองตระหนกวามทรพยากรคอนขางจ ากด ดงนนในการบรหารจดการจ าเปนจะตองยดหลกความประหยดและความคมคา ซงจ าเปนจะตองตงจดมงหมายไปทผรบบรการหรอประชาชนดวย หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง “เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชด ารสชแนะแนวทางการด าเนนชวตแก พสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา ๒๕ ป ตงแตกอนวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนย าแนวทางการแกไขเพอใหรอดพน และสามารถด ารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตน และความเปลยนแปลงตาง ๆ

ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกน โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ

๓

ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากปจจยทเกยวของ ตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านน ๆ อยางรอบคอบ การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

เงอนไข การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยง ตองอาศย ทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน เงอนไขความร ประกอบดวย ความรเกยวกบวชาการตางๆ ท เกยวของ อยางรอบดาน ความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณา ใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต

เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวยมความตระหนก ในคณธรรม มความซอสตยสจรต และมความอดทน มความเพยร ใชสต ปญญาในการ ด าเนนชวต

ประมวลจรยธรรมขององคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย จงไดก าหนดมาตรฐานจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ดงเชน ๑. ประมวลจรยธรรมของขาราชการการเมองทองถนฝายบรหาร องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย พ.ศ. ๒๕๕๗ ขอ ๕ ขาราชการการเมองทองถน มหนาทด าเนนการใหเปนไปตามกฎหมาย เพอรกษาประโยชนสวนรวม เปนกลางทางการเมอง อ านวยความสะดวกและใหบรการประชาชนตามหลกธรรมมาภบาล โดยจะตองยดมนในมาตรฐานทางจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ๙ ประการ ดงน

๑) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม ๒) การมจตส านกทด ซอสตย และรบผดชอบ ๓) การยดถอประโยชนของประเทศชาต เหนอกวาประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชนทบซอน ๔) การยนหยดท าในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหมาย ๕) การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และไมเลอกปฏบต ๖) การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง และไมบดเบอนขอเทจจรง ๗) การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐาน มคณภาพ โปรงใส และตรวจสอบได ๘) การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ๙) การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคการ

๒. ประมวลจรยธรรมของขาราชการการเมองทองถนฝายสภาทองถน องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลยพ.ศ. ๒๕๕๗ ขอ ๕ ขาราชการการเมองทองถนมหนาทด าเนนการใหเปนไปตามกฎหมาย เพอรกษาประโยชนสวนรวม เปนกลางทางการเมอง อ านวยความสะดวกและใหบรการประชาชนตามหลกธรรมาภบาล โดยจะตองยดมนในมาตรฐานทางจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ๙ ประการ ดงน

๑) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม ๒) การมจตส านกทด ซอสตย และรบผดชอบ

๔

๓) การยดถอประโยชนของประเทศชาต เหนอกวาประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชน ทบซอน ๔) การยนหยดท าในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหมาย ๕) การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และไมเลอกปฏบต ๖) การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง และไมบดเบอนขอเทจจรง ๗) การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐาน มคณภาพ โปรงใส และตรวจสอบได ๘) การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ๙) การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคการ

๓. ประมวลจรยธรรมของขาราชการ องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย พ.ศ. ๒๕๕๗ ขอ ๓ ขาราชการขององคการบรหารสวนต าบลสขไพบลยทกคน มหนาทด าเนนการให

เปนไปตามกฎหมาย เพอรกษาประโยชนสวนรวม เปนกลางทางการเมอง อ านวยความสะดวกและใหบรการแกประชาชนตามหลกธรรมาภบาล โดยจะตองยดมนในคานยมหลก ๑o ประการดงน

๑) การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ๒) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม ๓) การมจตส านกทด ซอสตย และรบผดชอบ ๔) การยดถอประโยชนของประเทศชาต เหนอกวาประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชน ทบซอน ๕) การยนหยดท าในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหมาย ๖) การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และไมเลอกปฏบต ๗) การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง และไมบดเบอนขอเทจจรง ๘) การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐาน มคณภาพ โปรงใส และตรวจสอบได ๙) การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคกร ๑o) การสรางจตส านกใหประชาชนในทองถนประพฤตตนเปนพลเมองทด รวมกน พฒนาชมชนใหนาอยคคณธรรมและดแลสภาพสงแวดลอมใหสอดคลองรฐธรรมนญฉบบปจจบน

ขอบงคบองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย วาดวยจรรยาขาราชการองคการบรหารสวนต าบล สขไพบลย

องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย ในฐานะเปนองคกรทใกลชดกบประชาชนมากทสดโดยมหนาทในการจดท าแผนพฒนาทองถนการด าเนนการดานการเงน การคลงงบประมาณการพสดการจดเกบรายได การพฒนาระบบขอมลสารสนเทศเพอการบรหารงานพฒนาโครงสรางพนฐานของชมชนวางมาตรฐานการด าเนนงานจดการบรการสาธารณะการศกษาของทองถนการบรหารงานบคคลและพฒนาบคลากรรวมทงสงเสรมใหประชาชนไดมสวนรวมในการบรหารงานและตรวจสอบการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนฉะนนเพอเปนการสรางจตส านกของขาราชการใหสามารถปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพ ประสทธผลมความโปรงใสและเปนธรรมจงสมควรใหมขอบงคบวาดวยจรรยาขาราชการองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย

องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย จงไดก าหนดขอบงคบจรรยาขาราชการองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย เพอเปนกรอบมาตรฐานในการประพฤตปฏบตตนของขาราชการลกจางและพนกงานจางใหมความรบผดชอบในการปฏบตหนาทดวยความเปนธรรมธ ารงไวซงศกดศรและเกยรตภมของขาราชการอนจะท าใหไดรบการยอมรบเชอถอและศรทธาจากประชาชนทวไปไวดงน

๕

ขอ ๑ ความซอสตยและรบผดชอบ ๑.๑ปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต ๑.๒ใชทรพยากรขององคกรอยางประหยดและโปรงใสเพอใหเกดประโยชนสงสดแกราชการ ๑.๓ปฏบตหนาทอยางเตมก าลงความรความสามารถโดยค านงถงประโยชนของทางราชการ

เปนส าคญ ๑.๔รบผดชอบตอผลการกระท าของตนเองและมงมนแกไขเมอเกดขอผดพลาด ขอ ๒ การมจตส านกมงบรการและใหค าปรกษา ๒.๑ใหบรการแกสวนราชการองคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนอยางเทาเทยมกนดวย

ความเตมใจ ๒.๒ใหค าปรกษาแนะน าแกองคกรปกครองสวนทองถนไดอยางถกตองรวดเรวและครบถวน ขอ๓ การมงผลสมฤทธของงาน ๓.๑ปฏบตหนาทโดยมงประสทธภาพ ประสทธผลของงานเพอใหเกดผลดและเปนประโยชน

ตอสวนรวม ๓.๒ขยนอทศตนและมงมนในการปฏบตหนาทใหส าเรจตามเปาหมาย ๓.๓ปฏบตหนาทดวยความสามคคมน าใจเพอใหบรรลภารกจของหนวยงาน ๓.๔ พฒนาตนเองอยางตอเนอง ขอ๔การปฏบตหนาทอยางเปนธรรม ๔.๑ตดสนใจบนหลกการขอเทจจรงเหตผลเพอความยตธรรม ๔.๒ไมมอคตในการปฏบตหนาท ขอ๕การด ารงชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ๕.๑วางแผนการด ารงชวตอยางมเปาหมายพรอมทจะเผชญตอการเปลยนแปลง ๕.๒ใชจายอยางคมคามเหตผลและไมฟมเฟอยเกนฐานะของตนเอง ๕.๓ปฏบตตามหลกศาสนารจกพงตนเองและลดละเลกอบายมข ขอ๖การยดมนและยนหยดในสงทถกตอง ๖.๑ยดมนในผลประโยชนสวนรวมเหนอผลประโยชนสวนตน ๖.๒กลาหาญและยนหยดในสงทถกตอง ๖.๓ปฏบตตนตามหลกคณธรรมจรยธรรมเพอเปนแบบอยางทดแกเพอนขาราชการ ขอ๗ความโปรงใสและสามารถตรวจสอบได ๗.๑ เปดเผยขอมลขาวสารภายในขอบเขตของกฎหมาย ๗.๒พรอมรบการตรวจสอบและรบผดชอบตอผลของการตรวจสอบ

๖

มาตรฐานทางคณธรรมจรยธรรม พนกงานสวนต าบลและพนกงานจางขององคการบรหารสวนต าบล สขไพบลย อนสนธสญญาทางคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) ไดก าหนดมาตรฐานทางคณธรรมจรยธรรมของขาราชการ พนกงานสวนต าบล และพนกงานจางขององคกรปกครองสวนทองถน ซงไดประมวลขนจากขอเสนอแนะของผบรหารทองถน สมาชกสภาทองถน ขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน โดยมวตถประสงคเพอใชเปนหลกการและแนวทางปฏบตใหขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน โดยทวไปใชยดถอปฏบตเปนเครองก ากบความประพฤต ดงน

๑. พงด ารงตนใหตงมนอยในศลธรรม ปฏบตหนาทดวยความซอสตย สจรต เสยสละ และมความรบผดชอบ

๒. พงปฏบตหนาทอยางเปดเผย โปรงใส พรอมใหตรวจสอบ ๓. พงใหบรการดวยความเสมอภาค สะดวก รวดเรว มอธยาศยไมตร โดยยดประโยชนของ

ประชาชนเปนหลก ๔. พงปฏบตหนาทโดยยดผลสมฤทธของงานอยางคมคา ๕. พงพฒนาทกษะ ความร ความสามารถ และตนเองใหทนสมยอยเสมอ ๖. พงมจรรยาบรรณตอตนเอง ๗. พงมจรรยาบรรณตอหนวยงาน ๘. พงมจรรยาบรรณตอผบงคบบญชา ผอยใตบงคบบญชาและผรวมงาน ๙. พงมจรรยาบรรณตอประชาชนและสงคม

ประกาศเจตนารมณองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลยเปนหนวยงานในการตอตานการทจรตคอรปชน

เนองดวยองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย เปนหนวยงานทรบใชและใหบรการประชาชนอยางใกลชด ซงในการด าเนนงานขององคการบรหารสวนต าบลสขไพบลยไดค านงถงความตองการและประโยชนสงสดของประชาชนเปนหลก องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย ไดเลงเหนความส าคญของปญหาทจรตคอรปชนซงเปนปญหาทท าใหเกดผลกระทบและความเสยหายตอพนองประชาชนทงทางออมและทางตรง ท าใหผลประโยชนไมตกถงมอประชาชนอยางแทจรง องคการบรหารสวนต าบลสขไพบลยจงมเจตนารมณรวมกนในการด าเนนงานใหเกดความโปรงใส เปนธรรม และสามารถตรวจสอบไดเพอใหองคกรเปนหน วยงานในการตานการทจรตคอรปชน โดยใหเจาหนาททกคนถอปฏบต ดงน

๑. ไมยกยอก เบยดบงเวลา และทรพยสนราชการ ๒. ไมเรยก ไมรบ ไมเสนอสงใดเพอประโยชนมชอบ ๓. ไมใชอ านาจหนาทเพอประโยชนตนหรอพวกพอง ๔. ปฏบตหนาทดวยความโปรงใส เสมอภาค ๕. กลายนหยดในสงทถกตอง ๖. เปดเผยตอสาธารณะเมอพบเหตคอรรปชน ๗. รวมปกปอง คมครอง ผตอตานคอรรปชน ๘. พรอมรบการตรวจสอบจากทกภาคสวน

ในคมอเลมน จะสะทอนหลกการและแนวคดทเปนสากลพรอมขอเสนอแนะทางการประยกตใชเพอ

การปองกนเรองผลประโยชนทบซอน โดยมสาระส าคญเปนเปน ๓ บท ไดแก

๗

๑. บทท ๑ การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน ๒. บทท ๒ การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ ๓. บทท ๓ การให – รบของขวญและประโยชนอนใด

ความหมายผลประโยชนทบซอน ค าวา Conflict of Interests มการใชค าภาษาไทยไวหลายค า เชน “ผลประโยชนทบซอน” “ผลประโยชนขดกน” “ผลประโยชนขดแยง” หรอ “การขดกนแหงผลประโยชน” ถอยค าเหลานถอเปนรปแบบหนงของการแสวงหาประโยชนโดยมชอบ อนเปนการกระท าทขดตอหลกคณธรรม จรยธรรม และหลกการบรหารกจการบานเมองทด (Governance) โดยทวไปเรองผลประโยชนทบซอน จงหมายถงความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตน และผลประโยชนสาธารณะทมผลตอการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐ กลาวทงเปนสถานการณทเจาหนาทของรฐมผลประโยชนสวนตนอยและไดใชอทธพลตามอ านาจหนาทและความรบผดชอบเพอใหเกดประโยชนสวนตว โดยกอใหเกดผลเสยตอผลประโยชนสวนรวม มหลากหลายรปแบบไมจ ากดอยในรปแบบของตวเงน หรอทรพยสนเทานน แต รวมถงผลประโยชนอนๆ ทไมใชในรปตวเงนหรอทรพยสนมลกษณะ ๗ ประการ ดงน ๑. หาผลประโยชนใหตนเอง คอ การใชอ านาจหนาทเพอตนเอง เชน ขาราชการใชอ านาจหนาทใหบรษทตวเองไดงานรบเหมาจากรฐ หรอฝากลกหลานเขาท างาน เปนตน ๒. รบผลประโยชน คอ การรบสนบนหรอรบของขวญ เชน เปนเจาพนกงานสรรพากรแลวรบเงนจากผมาเสยภาษ หรอเปนเจาหนาทจดซอแลวรบไมกอลฟเปนของก านลจากรานคา เปนตน ๓. ใชอทธพล เปนการเรยกผลตอบแทนในการใชอทธพลในต าแหนงหนาท สงผลทเปนคณแกฝายใดฝายหนงอยางไมเปนธรรม ๔. ใชทรพยสนของทางราชการเพอประโยชนสวนตน เชน การใชรถยนต หรอคอมพวเตอรราชการท างานสวนตว เปนตน ๕. ใชขอมลลบของทางราชการ เชน รวาราชการจะตดถนน จงรบไปซอทดนในบรเวณดงกลาวดกหนาไวกอน เปนตน ๖. รบงานนอก ไดแก การเปดบรษทท าธรกจซอนกบหนวยงานทตนเองท างานอย เชน เปนนกบญช แตรบงานสวนตวจนไมมเวลาท างานบญชในหนาทใหกบหนวยงาน เปนตน ๗. ท างานหลงออกจากต าแหนง คอการไปท างานใหกบผอนหลงออกจากทท าท างานเดม โดยใชความรหรออทธพลจากทเดมมาชงงาน หรอเอาประโยชนโดยไมเปนธรรม เชน เอาความรในนโยบายและแผนของธนาคารประเทศไทยไปชวยธนาคารเอกชนอน ๆ หลงจากเกษยณ เปนตน

หลกส าคญของการจดการผลประโยชนทบซอน

ชมชนคาดหวงใหเจาหนาทปฏบตงานอยางเปนธรรม โดยใหผลประโยชนของสาธารณะมความส าคญในอนดบตน ความซอตรงตอหนาทของเจาหนาทยงเปนรากฐานของหลกนตธรรม (ประชาชนทกคนเสมอภาคภายใตกฎหมาย และตองไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม)

๘

บทท ๑ การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน

การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน ผลประโยชนทบซอนหรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชน

สวนรวม (Conflic of interest : COI) เปนประเดนปญหาทางการบรหารภาครฐในปจจบนทเปนบอเกดของปญหาการทจรตประพฤตมชอบในระดบทรนแรงขนและยงสะทอนปญหาการขาดหลกธรรมาภบาลและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ กฎหมายทบญญตเกยวกบผลประโยชนทบซอน Conflic of interest

มาตรา ๑๐๐ การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม หามเจาพนกงานของรฐทมอ านาจก ากบ ดแล ควบคม การตรวจสอบ หรอด าเนนคดขดกน

ระหวางประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม (๑) เปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาทท ากบหนวยงานของรฐได (๒) เปนหนสวน หรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททเปนคสญญากบหนวยงานของรฐ (๓) รบสมปทานหรอคงถอไวซงสมปทานจากรฐ ฯ หรอเขาเปนคสญญากบรฐอนมลกษณะ

ผกขาดไมวาโดยทางตรงหรอทางออม หรอเปนหนสวน/ผถอหนในหาง บรษททรบสมปทาน/เขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว

(๔) มสวนไดเสยในฐานะเปนกรรมการ ทปรกษา ตวแทน พนกงาน หรอลกจางในธรกจของเอกชน

มาตรา ๑๐๓ หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอผลประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. ๒๕๔๓

หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอผลประโยชนอนใดจากบคคลนอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมายหรอกฎขอบงคบทออกโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจ านวนท คณะกรรมการ ป.ป.ช.ก าหนดทก าหนด

มาตรา ๑๐๓/๗ การเปดเผยราคากลางไวในระบบขอมลทางอเลกทรอนกส เพอใหประชาชนสามารถเขาตรวจดได และการแสดงบญชรายรบรายจายของโครงการทเปนคสญญากบหนวยงานภาครฐ เพอสรางความโปรงใสในการจดซอจดจางของหนวยงานภาครฐ

ส าหรบในบทนจะไดสะทอนหลกการและแนวคดทเปนสากลพรอมขอเสนอแนะแนวทางการ

ประยกตใชเพอการบรหารจดการผลประโยชนทบซอนโดยมสาระส าคญเปน ๓ หวขอใหญคอ ๑. การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน ๒. การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ ๓. การให-รบของขวญและผลประโยชน

การบรหารผลประโยชนทบซอน หลกส าคญของการจดการผลประโยชนทบซอนมดงน • ชมชนคาดหวงใหเจาหนาทปฏบตงานอยางเปนธรรมโดยใหผลประโยชนสาธารณะม

ความส าคญอนดบตน

๙

• ความซอตรงตอหนาทของเจาหนาทยงเปนรากฐานของหลกนตธรรม (ประชาชนทกคนเสมอภาคภายใตกฎหมายและตองไดรบการปฏบตทเปนธรรม)

• ถาไมจดการผลประโยชนทบซอนอยางมประสทธภาพเจาหนาทกจะละเลยประโยชนสาธารณะและใหความส าคญกบประโยชนสวนตนหรอของคนบางกลมแทนซงจะมผลตอการปฏบตงานและอาจน าไปสการประพฤตมชอบในทสด

• ผลประโยชนทบซอนไมไดผดในตวมนเองเนองจากเจาหนาทกมชวตสวนตนมบางครงทผลประโยชนสวนตนจะมาขดแยงกบการท าหนาทแตประเดนคอตองเปดเผยผลประโยชนทบซอนทม

• หนวยงานภาครฐตองจดการผลประโยชนทบซอนอยางโปรงใสและพรอมรบผดชอบ มฉะนนจะบนทอนความเชอมนของประชาชนตอการปฏบตหนาทของหนวยงาน

• ปจจบนขอบเขตของผลประโยชนทบซอนขยายมากกวาเดม เนองจากมการรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนรวมถงระหวางหนวยงานภาครฐท าใหมความสมพนธซบซอน/ซอนทบมากขน

• หนวยงานควรตระหนกวาผลประโยชนทบซอนจะเกดขนในการท างานและตองพฒนาวฒนธรรมองคกรทสงเสรมการระบและเปดเผยผลประโยชนทบซอน

• หนวยงานตองขจดความเขาใจผดทวาผลประโยชนทบซอนเปนเรองผดในตวมนเอง มฉะนนคนกจะพยายามปกปด

• ผลประโยชนทบซอนจะเปนสงผดกตอเมอมอทธพลตอการท างานหรอการตดสนใจกรณนเรยกวามการใชหนาทในทางมชอบหรอแมแตการฉอราษฎรบงหลวง

• การจดการผลประโยชนทบซอนสรางประโยชนมากมายแกหนวยงานเนองจาก - ลดการทจรตประพฤตมชอบ - สามารถแกขอกลาวหาเรองความล าเอยงไดงาย - แสดงความยดมนในหลกธรรมมาภบาล - ประชาชนเชอมนวาหนวยงานปฏบตหนาทอยางเปนธรรมและไมมผลประโยชนแอบแฝง

นยามศพทและแนวคดส าคญ • ผลประโยชนสวนตน (private interest) – “ผลประโยชน” คอสงใดๆทมผลตอบคคล/

กลมไมวาในทางบวกหรอลบ “ผลประโยชนสวนตน” ไมไดครอบคลมเพยงผลประโยชนดานการงานหรอธรกจของเจาหนาทแตรวมถงคนทตดตอสมพนธดวยเชนเพอนญาตคแขงศตรเมอใดเจาหนาทประสงคจะใหคนเหลานไดหรอเสยประโยชนเมอนนกถอวามเรองผลประโยชนสวนตนมาเกยวของ

ผลประโยชนสวนตนม ๒ ประเภทคอทเกยวกบเงน (pecuniary) และทไมเกยวกบเงน (non-pecuniary)

- ผลประโยชนสวนตนทเกยวกบเงนไมไดเกยวกบการไดมาซงเงนทองเทานน แตยงเกยวกบการเพมพนประโยชนหรอปกปองการสญเสยของสงทมอยแลว เชนทดนหนต าแหนงในบรษททรบงานจากหนวยงานรวมถงการไดมาซงผลประโยชนอนๆทไมไดอยในรปตวเงน เชนสมปทานสวนลดของขวญหรอของทแสดงน าใจไมตรอนๆ

- ผลประโยชนทไมเกยวกบเงนเกดจากความสมพนธระหวางบคคลครอบครวหรอกจกรรมทางสงคมวฒนธรรมอนๆ เชนสถาบนการศกษาสมาคมลทธแนวคดมกอยในรปความล าเอยง/อคต/เลอกทรกมกทชงและมขอสงเกตวาแมแตความเชอ/ความคดเหนสวนตวกจดอยในประเภทน

•หนาทสาธารณะ (public duty) – หนาทสาธารณะของผทท างานใหภาครฐคอการใหความส าคญอนดบตนแกประโยชนสาธารณะ (public interest) คนเหลานไมจ ากดเฉพาะเจาหนาทของรฐทงระดบทองถนและระดบประเทศเทานนแตยงรวมถงคนอนๆทท างานใหภาครฐเชนทปรกษาอาสาสมคร

๑๐

•ผลประโยชนสาธารณะ คอประโยชนของชมชนโดยรวม ไมใชผลรวมของผลประโยชนของปจเจกบคคลและไมใชผลประโยชนของกลมคน การระบผลประโยชนสาธารณะไมใชเรองงายแตในเบองตนเจาหนาทภาครฐสามารถใหความส าคญอนดบตนแกสงนโดย

- ท างานตามหนาทอยางเตมทและมประสทธภาพ - ท างานตามหนาทตามกรอบและมาตรฐานทางจรยธรรม - ระบผลประโยชนทบซอนทตนเองมหรออาจจะมและจดการอยางมประสทธภาพ - ใหความส าคญอนดบตนแกผลประโยชนสาธารณะมความคาดหวงวาเจาหนาท ตองจ ากดขอบเขตทประโยชนสวนตนจะมามผลตอความเปนกลางในการท าหนาท - หลกเลยงการตดสนใจหรอการท าหนาททมผลประโยชนทบซอน - หลกเลยงการกระท า/กจกรรมสวนตนทอาจท าใหคนเหนวาไดประโยชนจากขอมล ภายใน - หลกเลยงการใชต าแหนงหนาทหรอทรพยากรของหนวยงานเพอประโยชนสวนตน - ปองกนขอครหาวาไดรบผลประโยชนทไมสมควรจากการใชอ านาจหนาท - ไมใชประโยชนจากต าแหนงหรอขอมลภายในทไดขณะอยในต าแหนงขณะทไปหา ต าแหนงงานใหม •ผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interests) องคกรสากลคอ Organization for

Economic Cooperation and Development (OECD) นยามวาเปนความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสาธารณะทมผลตอการปฏบตหนาทของเจาหนาทภาครฐดงน

ผลประโยชนทบซอนม ๓ ประเภทคอ - ผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง (actual) มความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตน

และสาธารณะเกดขน - ผลประโยชนทบซอนทเหน (perceived & apparent) เปนผลประโยชนทบซอนทคนเหน

วาม แตจรงๆอาจไมมกไดถาจดการผลประโยชนทบซอนประเภทนอยางขาดประสทธภาพ กอาจน ามาซงผลเสยไมนอยกวาการจดการผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง ขอนแสดงวาเจาหนาท ไมเพยงแตจะตองประพฤตตนอยางมจรยธรรมเทานนแตตองท าใหคนอนๆรบร และเหนดวยวาไมไดรบประโยชนเชนนนจรง

- ผลประโยชนทบซอนทเปนไปได (potential) ผลประโยชนสวนตนทมในปจจบนอาจจะทบซอนกบผลประโยชนสาธารณะไดในอนาคต

•หนาททบซอน (conflict of duty) หรอผลประโยชนเบยดซอนกน (competing interests) ม ๒ ประเภท

- ประเภทแรก เกดจากการทเจาหนาทมบทบาทหนาทมากกวาหนง เชน เปนเจาหนาทในหนวยงานและเปนคณะกรรมการดานระเบยบวนยประจ าหนวยงานดวย ปญหาจะเกดเมอไมสามารถแยกแยะบทบาทหนาททงสองออกจากกนได อาจท าใหท างานไมมประสทธภาพหรอแมกระทงเกดความผดพลาดหรอผดกฎหมาย ปกตหนวยงานมกมกลไกปองกนปญหานโดยแยกแยะบทบาทหนาทตางๆใหชดเจน แตกยงมปญหาไดโดยเฉพาะอยางยงในหนวยงานทมก าลงคนนอย หรอมเจาหนาทบางคน เทานนทสามารถท างานบางอยางทคนอนๆท าไมได คนสวนใหญไมคอยหวงปญหานกนเพราะดเหมอนไมมเรองผลประโยชนสวนตนมาเกยวของ

- ประเภททสอง เกดจากการทเจาหนาทมบทบาทหนาทมากกวาหนงบทบาท และการท าบทบาทหนาทในหนวยงานหนงนนท าใหไดขอมลภายในบางอยางทอาจน ามาใชเปนประโยชนแกการท าบทบาทหนาทใหแกอกหนวยงานหนงได ผลเสยคอถาน าขอมลมาใชกอาจเกดการประพฤตมชอบหรอความ

๑๑

ล าเอยง/อคตตอคนบางกลม ควรถอวาหนาททบซอนเปนปญหาผลประโยชนทบซอนดวยเพราะวามหลกการจดการแบบเดยวกน นนคอการตดสนใจท าหนาทตองเปนกลางและกลไกการจดการผลประโยชนทบซอนกสามารถน ามาจดการกบหนาททบซอนได

หลกการ ๔ ประการส าหรบการจดการผลประโยชนทบซอน • ปกปองผลประโยชนสาธารณะ : การท าเพอผลประโยชนของสาธารณะเปนหนาทหลก

เจาหนาทตองตดสนใจและใหค าแนะน าภายในกรอบกฎหมาย และนโยบายจะตองท างานในขอบเขตหนาทพจารณาความถกผดไปตามเนอผา ไมใหผลประโยชนสวนตนมาแทรกแซงรวมถงความเหนหรอทศนคตสวนบคคลปฏบตตอแตละบคคลอยางเปนกลาง ไมมอคตล าเอยงดวยเรองศาสนาอาชพจดยนทางการเมองเผาพนธวงศตระกลฯลฯ ทงนเจาหนาทไมเพยงปฏบตตามกฎหมายเทานนแตตองมจรยธรรมดวย

• สนบสนนความโปรงใสและพรอมรบผด : การจดการผลประโยชนทบซอนตองอาศยกระบวนการแสวงหาเปดเผยและจดการทโปรงใส นนคอเปดโอกาสใหตรวจสอบและมความพรอมรบผดมวธการตางๆเชนจดทะเบยนผลประโยชนโยกยายเจาหนาทจากต าแหนงทเกยวของกบผลประโยชนทบซอนการเปดเผยผลประโยชนสวนตนหรอความสมพนธทอาจมผลตอการปฏบตหนาท ถอเปนขนตอนแรกของการจดการผลประโยชนทบซอนการ ใชกระบวนการอยางเปดเผยทวหนาจะท าใหเจาหนาทรวมมอและสรางความเชอมนแกประชาชนผรบบรการและผมสวนไดเสย

• สงเสรมความรบผดชอบสวนบคคลและปฏบตตนเปนแบบอยาง : การแกปญหาหรอจดการผลประโยชนทบซอน จะสะทอนถงความยดหลกคณธรรมและความเปนมออาชพของเจาหนาทและองคกรการจดการตองอาศยขอมลน าเขาจากทกระดบในองคกรฝายบรหารตองรบผดชอบเรองการสรางระบบและนโยบายและเจาหนาทกมความรบผดชอบ ตองระบผลประโยชนทบซอนทตนมเจาหนาทตองจดการกบเรองสวนตนเพอหลกเลยงผลประโยชนทบซอนมากทสดเทาทท าได และผบรหารกตองเปนแบบอยางดวย

• สรางวฒนธรรมองคกร : ผบรหารตองสรางสภาพแวดลอมเชงนโยบายทชวยสนบสนนการตดสนใจในเวลาทมประเดนผลประโยชนทบซอนเกดขน และการสรางวฒนธรรมแหงความซอตรงตอหนาทซงตองอาศยวธการดงน

- ใหขอแนะน าและการฝกอบรมเจาหนาทเพอสงเสรมความเขาใจเกยวกบกฎเกณฑและการปฏบตรวมถงการใชกฎเกณฑทมในสภาพแวดลอมการท างาน

- สงเสรมใหมการสอสารอยางเปดเผยและมการเสวนาแลกเปลยน เพอใหเจาหนาทสบายใจในการเปดเผยและหารอเกยวกบผลประโยชนทบซอนในทท างาน

- ปองกนไมใหขอมลเกยวกบผลประโยชนทบซอนทเจาหนาทเปดเผย เพอมใหมผน าไปใชในทางทผด

- ให เจาหนาทมสวนรวมในการพฒนาและปรบปรงนโยบายและกระบวนการจดการผลประโยชนทบซอน เพอใหรสกเปนเจาของและปฏบตตามในเวลาเดยวกนกตองสรางระบบโดยการพฒนาในเรองตอไปน

- มาตรฐานในการสงเสรมความซอตรงตอหนาทโดยรวมไวในขอก าหนดทางจรยธรรม - กระบวนการระบความเสยงและจดการผลประโยชนทบซอน - กลไกความพรอมรบผดทงภายในและภายนอก - วธการจดการ (รวมถงการลงโทษ) ทท าใหเจาหนาทถอวาเปนความรบผดชอบของตนเองท

จะตองท าตามกฎระเบยบและมาตรฐาน

๑๒

แนวทางการจดการผลประโยชนทบซอน • กรอบการท างาน เปนวธการกวางๆไมจ ากดอยกบรายละเอยดขอกฎหมายทเกยวของ

สามารถน าไปพฒนาเปนรปแบบการจดการตามบรบทขององคกรและกฎหมายไดม ๖ ขนตอนส าหรบการพฒนาและการปฏบตตามนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอน

๑) ระบวามผลประโยชนทบซอนแบบใดบางทมกเกดขนในองคกร ๒) พฒนานโยบายทเหมาะสมรวมถงกลยทธการจดการและแกไขปญหา ๓) ใหการศกษาแกเจาหนาทและผบรหารระดบตางๆรวมถงเผยแพรนโยบายการจดการ

ผลประโยชนทบซอนใหทวถงในองคกร ๔) ด าเนนการเปนแบบอยาง ๕) สอสารใหผมสวนไดเสย ผรบบรการ ผสนบสนนองคกร และชมชนทราบถงความมงมนใน

การจดการผลประโยชนทบซอน ๖) บงคบใชนโยบายและทบทวนนโยบายสม าเสมอ • รายละเอยดแตละขนตอน ๑) การระบผลประโยชนทบซอน - ขนตอนแรกนคอ การระบวาในการท างานของหนวยงาน มจดใดบางทเสยงตอการเกด

ผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนทบซอนทจะเกดขนไดนนมประเภทใดบาง - เปาหมายส าคญคอ องคกรตองรวาอะไรคอผลประโยชนทบซอนทเปนไปได เพอปองกน

ไมใหเกดผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรงและทเหน - การมสวนรวมของเจาหนาทมสวนส าคญ เพราะจะท าใหระบจดเสยงไดครอบคลมและท าให

เจาหนาทรสกเปนเจาของและรวมมอกบนโยบาย - ตวอยางของผลประโยชนสวนตน เชน ผลประโยชนทางการเงน/เศรษฐกจ (เชนหน) ธรกจ

สวนตว/ครอบครวความสมพนธสวนตว (ครอบครวชมชนชาตพนธศาสนาฯลฯ) ความสมพนธกบองคกรอน (เอนจโอสหภาพการคาพรรคการเมองฯลฯ) การท างานเสรมความเปนอร/การแขงขนกบคนอน/ กลมอน

- ตวอยางของจดเสยงเชนการปฏสมพนธกบภาคเอกชนการท าสญญาจดซอจดจางการตรวจตราเพอควบคมคณภาพมาตรฐานของการท างานหรออปกรณในภาคธรกจการออกใบอนญาตการใหบรการทอปสงคมากกวาอปทาน การกระจายงบราชการ การปรบการลงโทษการใหเงน/สงของสนบสนนชวยเหลอผเดอดรอน การตดสนขอพพาท ฯลฯ ทงน รวมถงงานทสาธารณะหรอสอมวลชนใหความสนใจเปนพเศษ

- การระบผลประโยชนทบซอนนตองพจารณานยามและขอก าหนดทางกฎหมายทเกยวของประกอบดวย

๒) พฒนากลยทธและตอบสนองอยางเหมาะสม - องคประกอบประการหนงในการจดการผลประโยชนทบซอนกคอ ความตระหนกของ

ผบรหารและเจาหนาทเกยวกบวธการจดการผลประโยชนทบซอน รวมถงความรบผดชอบของแตละคนดงนนกฎเกณฑเกยวกบการจดการตองแยกใหชดระหวางความรบผดชอบขององคกรและความรบผดชอบของสมาชกในองคกรและยงตองท าใหผบรหารและเจาหนาทสามารถ

- รไดวาเมอใดมผลประโยชนทบซอนเกดขนและในแบบใด (แบบเกดขนจรงแบบทเหนหรอแบบเปนไปได)

- เปดเผยผลประโยชนทบซอนและบนทกกลยทธตางๆทใชเพอการจดการ - ตดตามประสทธภาพของกลยทธทใช

๑๓

๓) ใหความรแกเจาหนาทและหวหนางานระดบสง - เพอใหการจดการผลประโยชนทบซอนมประสทธภาพ ตองมการใหความรอยางตอเนอง

ตงแตเจาหนาทในองคกร เอกชนทมาท าสญญา อาสาสมครหวหนางานระดบสง และกรรมการบรหาร การใหความรจะเรมตงแตการปฐมนเทศ และมอยางตอเนองในระหวางท างาน เจาหนาททกคนควรสามารถเขาถงนโยบายและขอมลทจะชวยใหพวกเขาสามารถระบและเปดเผยผลประโยชนทบซอน สวนตวผบรหารเองกตองรวธจดการผลประโยชนทบซอน

- ขนตอนแรกของการใหความร คอ สรางความเขาใจวาอะไรคอผลประโยชนทบซอนผลประโยชนทบซอนใดเกดขนบอยในองคกร อะไรคอจดเสยงทระบในนโยบาย รวมถงความแตกตางของความรบผดชอบในการปฏบตตามนโยบายของผมต าแหนงหนาทตางกน ควรใหเอกสารบรรยายพรอมตวอยางทชดเจนส าหรบการระบและจดการผลประโยชนทบซอนโดยเนนตรงทเปนจดเสยงมากๆ เชน การตดตอ การรวมท างานกบภาคเอกชน การแลกเปลยนบคลากรกบภาคเอกชน การแปรรปการลดขนตอนและกระจายอ านาจความสมพนธกบเอนจโอ และกจกรรมทางการเมอง เปนตน

- นอกจากการใหความรแลว ความตนตวและเอาใจใสของผบรหาร รวมถงกลยทธการจดการทมประสทธภาพจะมสวนอยางส าคญในการชวยใหเจาหนาทปฏบตตาม การสรางความตนตวและความเอาใจใสจะชวยในการแสวงหาจดเสยงและพฒนาวธการปองกนปญหาทจะเกดขนตอไป

๔) ด าเนนการเปนแบบอยาง - การจดการผลประโยชนทบซอนทมประสทธภาพ จ าเปนตองอาศยความทมเทของผทอยใน

ต าแหนงระดบบรหาร ซงตองแสดงภาวะผน า สนบสนนนโยบายและกระบวนการอยางแขงขนสนบสนนใหเจาหนาทเปดเผยผลประโยชนทบซอน และใหความชวยเหลอแกไข ผบรหารมความส าคญเนองจากเจาหนาทมกจะค านงถงสงทผบรหารใหความสนใจ

- ผบรหารตอง (๑)พจารณาวามขอมลเพยงพอ ทจะชวาหนวยงานมปญหาผลประโยชนทบซอนหรอไม (๒)ชงน าหนกประโยชนขององคกร ประโยชนสวนบคคล และประโยชนสาธารณะ และพจารณาวาอะไรคอวธทดทสดในการจดการหรอแกไขผลประโยชนทบซอน และ (๓)พจารณาปจจยอนๆ รวมถงระดบและลกษณะของต าแหนงหนาทของเจาหนาททเกยวของ รวมถงลกษณะของผลประโยชนทบซอน

๕) สอสารกบผมสวนไดเสย - ประเดนส าคญคอ ภาพลกษณขององคกรในการรบรของผมสวนไดเสย เนองจากไมวาจะ

สามารถจดการกบผลประโยชนทบซอนไดดเพยงใด ถาผมสวนไดเสยรบรเปนตรงกนขามผลเสยทเกดขนกเลวรายไมแพกน

- การท างานกบองคกรภายนอกไมวาเปนเอนจโอหรอภาคธรกจ องคกรตองระบจดเสยงของผลประโยชนทบซอนกอน และพฒนาวธปองกน ไมวาเปนเรองขอมลภายใน หรอโอกาสการใชอ านาจหนาทเพอผลประโยชน และตองแจงแกองคกรภายนอกใหทราบนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอนและผลทตามมาหากไมปฏบตตามนโยบาย เชน ยกเลกสญญา หรอด าเนนการตามกฎหมายบางองคกรภาครฐจะอาศยจรยธรรมธรกจเพอสอสารเกยวกบหนาทและความพรอมรบผดทผท าธรกจมกบหนสวนและผท าสญญาดวย

- นอกจากน ควรสอสารแบบสองทางกบองคกรภายนอก อาจใชวธตางๆ เชนใหมสวนรวมในการระบจดเสยงและรวมกนพฒนากลไกปองกนแกไขปญหา ขอรบฟงความเหนตอรางนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอน รวมทบทวนและปรบปรงกลไกการแสวงหาและแกไขผลประโยชนทบซอนวธเหลานจะท าใหไดนโยบายทสอดคลองความคาดหวงสาธารณะและไดรบความรวมมอจากผมสวนไดเสยทงนในการรวมกนจดการผลประโยชนทบซอนกบผมสวนไดเสยน องคกรภาครฐตองท าใหการตดสนใจทกขนตอนโปรงใสและตรวจสอบได

๑๔

๖) การบงคบใชและทบทวนนโยบาย - ระบบจดการผลประโยชนทบซอนตองไดรบการทบทวนประสทธภาพสม าเสมอ โดย

สอบถามขอมลจากผใชระบบ และผมสวนไดเสยอนๆ เพอให ระบบใชไดจรง และตอบสนองตอสภาพการท างาน รวมถงสภาพสงคม เศรษฐกจทเปลยนแปลง อกทงยงสรางความรสกเปนเจาของและความรวมมอนอกจากนยงอาจเรยนรจากองคกรอนๆ การแสวงหาการเรยนรเชนนยงเปนการสอสารวาองคกรมความมงมนในการจดการผลประโยชนทบซอนอกดวย การทบทวนควรครอบคลมจดเสยงและมาตรการและผลการทบทวนหรอมการเปลยนแปลงตองสอสารใหแกเจาหนาทผปฏบตใหเขาใจ และปรบเปลยนการท างานใหสอดคลองกน โดยอาจพฒนาระบบสนบสนนเพอชวยพฒนาทกษะและการใหค าปรกษาแกเจาหนาทการเปดเผยและรายงานขอสงสยเกยวกบการประพฤตมชอบและการบรหารทบกพรอง/อคตของภาครฐ เปนรากฐานของความถกตองเปนธรรม (integrity) และการยดมน ยนหยดท าในสงทถกตอง

๑๕

บทท ๒ การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ

การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ • ผเปดเผยผลประโยชน : ผเปดเผยเปนผทรายงานขอมลทเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมทมชอบทรายแรงของเจาหนาท

ภาครฐ ทกระท าโดยมใชเพอผลประโยชนสาธารณะหลายหนวยงานขาดการสนบสนนผเปดเผยการกระท าผดของเจาหนาท โดยแทนทจะยกยองชมเชยเจาหนาททเปดเผยการประพฤตมชอบ คดโกง ทจรต หรอพฤตกรรมอาชญากรรมกลบวพากษวจารณทางลบ ท าใหสญเสยความกาวหนาในอาชพและแมแตสญเสยงานหลก (core) ของการปกปองคมครองพยาน (whistlblowing) ใชหลกแหงความรบผดชอบและการแสดงออกซงความพรอมรบผดใหแกสาธารณชน การเปดเผยทเหมาะสมคอเมอเกดการท าผดทรายแรงหรอเปนปญหาความเสยงสาธารณะการรายงานการกระท าผดภายในองคกรหรอภายนอกองคกรตอสาธารณชนเปนทางเลอกทดทสดโดยเฉพาะเมอชองทางภายในและกระบวนการบรหารภายในใชการไมไดหรอขาดประสทธภาพ

• ท าไมการเปดเผยจงท าไดยาก : การศกษาวจยพบวา แมจะมการสนบสนน มชองทาง วธการผลกดนเจาหนาทของรฐในการ

สบเสาะ การคดโกงและการกระท าผด แตมหลายองคประกอบทท าใหการเปดเผยการกระท าผดเปนเรองยากส าหรบเจาหนาทปญหาส าคญคอ การขดแยงกนระหวางความเทยงตรง (Integrity) ของบคคลกบพนธะสญญาทมตอสวนรวม และกบความภกดตอเพอนหรอองคกรซงเปนวฒนธรรมขององคกรภาครฐ

• การสงสาสนขององคกร : องคกรจะตองขบเคลอน/ผลกดนใหเจาหนาทของรฐเปดเผยพฤตกรรมทผดจรยธรรมและคด

โกงวา เปนสงทภาครฐตองการและขอมลของผเปดเผยจะตองไดรบความเชอมนวาถกปกปด ตองมค าแนะน าแกเจาหนาทวาจะบรหารขาวสารขอมลอยางไร และจะจดการอยางไร เมอเผชญกบกรณเกยวกบจรยธรรมทมแนวโนมจะท าใหเกดการกระท าผด

• กฎหมาย ระเบยบ และนโยบาย : รากฐานของการเปดเผยการกระท าผดมาจากกรอบกฎหมาย มาตรฐานทางจรยธรรมรวมทง

นโยบายขององคกร ในมาตรฐานทางจรยธรรมจะก าหนดพฤตกรรมทเปนมาตรฐานและขอแนะน าพฤตกรรมทยอมรบใหปฏบตและไมยอมรบใหปฏบต รวมทงตองมการรายงานการกระท าทเบยงเบนจากมาตรฐานดวย

การเปดเผยการกระท าผดเพอปองกนการละเมดหลกคณธรรม ตองมกลไกการรายงานและการตรวจสอบทเปนอสระ การเปดเผยการกระท าผดภายใตกฎหมายตางๆ นนตองอธบายไดดวยวาจะมการด าเนนการอยางไร และองคกรตองแนใจวาการเปดเผยจะตองไดรบการคมครองพยานอยางเตมท

• องคกรควรจะท าอยางไร : วธทดทสด หนวยงานตองมนโยบายทชดเจนเกยวกบการเปดเผยการกระท าผดจดชองทาง

อ านวยความสะดวก สนบสนน และคมครองผเปดเผยการกระท าผด รวมทงคนอนๆทจะไดรบผลกระทบ วตถประสงคของการปกปองผเปดเผยการกระท าผดและการคมครองพยานคอ - สนบสนนใหบคคลเปดเผยการกระท าผด - เพอใหแนใจวาการเปดเผยจะไดรบการจดการอยางเหมาะสม - เพอใหแนใจวาจะตองมการปกปองคมครองพยานทเหมาะสมในทกกรณ ปกตการรายงานหรอเปดเผยการประพฤตมชอบ จะใชการรายงานตามกระบวนการทางการ

บรหารซงเปนชองทางปกต โดยสามารถรายงานใหกบกลมบคคลตางๆ เชน หวหนา ผอ านวยการเจาหนาท

๑๖

ผรบผดชอบ(เชนกลมงานคมครองจรยธรรม) ผบรหารระดบสง คณะกรรมการจรยธรรมหรอองคกรจรยธรรมภายนอก การรายงานหรอเปดเผยการประพฤตมชอบนน ขอมลทเปดเผย ควรประกอบดวย

- การประพฤตมชอบในหนาทของเจาหนาท - การบรหารทเปนอคต หรอ (ลมเหลว) - การละเวน ละเลย เพกเฉย เลนเลอ หรอการบรการทไมเหมาะสม ท าใหสญเสยเงนของ

แผนดน - การกระท าทเปนเหตใหเปนอนตรายตออนามยสาธารณะ ความปลอดภย หรออนตรายตอ

สงแวดลอม สวนกระบวนการจะแยกตางหากจากกระบวนการรองทกขหรอรองเรยน เชน ในกรณการข

คกคามหรอการดหมนเหยยดหยามกนในทท างาน องคกรควรก าหนดกระบวนการเปดเผยผลประโยชนสาธารณะและประกาศใชอยางชดเจน

ประโยชนของกระบวนการ คอ บคคลจะทราบวาเมอมความจ าเปนตองรายงาน/เปดเผยจะตองท าอยางไร เพอใหแนใจวาหนวยงานจะสนบสนนและปกปอง กลไกจะตองเปนกลไกเชงรกตอบสนองตอการเปดเผยการกระท าผดในกรอบของหนวยงานในทางปฏบต ตวอยางเชน ทกคนจะตองรบรโดยทนท (อยางเปนสญชาตญาณ) วาเมอเกดขอสงสยวาเกดการคดโกง ประพฤตผด ควรตองรายงานทนทตอหวหนาผบงคบบญชาหรอผไดรบมอบหมาย และผบรหารระดบสง หรอคณะกรรมการจรยธรรมขององคกร

การเปดเผยการกระท าผดเปนสงส าคญ และผรบรายงานควรใหค าแนะน าผเปดเผยถงการตรวจสอบและสงทหนวยงานจะสนบสนนและคมครอง

เจาหนาทของรฐสามารถเปดเผยการกระท าผดใน ๔ กลมคอ ๑) การประพฤตมชอบของเจาหนาทตามกฎหมาย ปปช. ๒) การบรการทผดพลาดโดยกระทบกบผลประโยชนของผอน ๓) การละเวนการปฏบตหนาทหรอบรหารโดยมชอบโดยเจาหนาทของรฐ องคกรของรฐ หรอ

ผรบจางจากรฐเปนผลใหงบประมาณถกใชสญเปลา ๔) การกระท าของบคคลเปนผลใหเกดอนตรายตอสขภาพ ความปลอดภยกบสาธารณะหรอ

กระทบตอสงแวดลอม การเปดเผยการกระท าผดบางประเภทอาจจะไมไดรบการคมครอง เชน การเปดเผยตอ

สอมวลชนการเปดเผยทกอใหเกดค าถามตอความเปนธรรมของรฐบาลการ เปดเผยนโยบายของหนวยงานหรอการเปดเผยเพอหลกเลยงการถกลงโทษทางวนย

นโยบายและกระบวนการในการเปดเผยจะตองครอบคลม : - เนอหาในการเปดเผย - การเปดเผยจะท าไดทไหน เมอไร และอยางไร - ใครบางทจะเปนผเปดเผย - เปดเผยตอใคร - เครองมอทดสอบและการตรวจสอบการเปดเผย - กลไกในการสนบสนนและปกปอง - กระบวนการตรวจสอบ - บทบาทในการบรหารและความรบผดชอบ

๑๗

• การใหความส าคญกบการรายงานและวธการรายงานทยดหยน มาตรฐานทางจรยธรรมตองก าหนดใหเจาหนาททกคนเปดเผยขอสงสยเกยวกบการคดโกง

หรอการใหบรการทไมเปนธรรมการจดการเกยวกบการรายงานควรยดหยน เชน การรายงานตอผบงคบบญชาหรอเจาหนาทผรบผดชอบ หรอคณะกรรมการจรยธรรม ทสามารถไปพบปะหรอรายงานไดนอกสถานท หรอรายงานตอองคกรอสระ เชน ปปช. ปปท. ผตรวจการแผนดน

• การผลกดนใหเปนรปธรรมในทางปฏบต หนวยงานตองรบผดชอบในทางปฏบตใหการเปดเผยผลประโยชนสาธารณะไดรบการ

คมครองอยางเชอมนไดและขอมลบคคลตองเกบเปนความลบ ปกตหนวยงานตองพฒนานโยบาย/กระบวนการในการใหค าแนะน าตอผบรหารใหตระหนกในความส าคญ สนบสนนและปกปองคมครองพยาน และควรมการอบรมพเศษแกหวหนาและผบงคบบญชา

• เบองหลงความส าเรจ ประสทธภาพในการเปดเผยการกระท าผดทดทสดคอ วฒนธรรมการยดถอความถกตองของ

องคกร องคกรทมพฤตกรรมจรยธรรมและความรบผดชอบ รวมทงใหความส าคญกบการปองกนปราบปรามการประพฤตมชอบทชดเจน จะท าใหเกดบรรยากาศจรยธรรมเชงบวก วฒนธรรมเกดจากการเสรมสรางการเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ การปกปองพยานและภาวะผน าตอความส าคญในการเปดเผยการกระท าผดของเจาหนาท และผลกดนการเปดเผยอยางแขงแกรง การปกปองสทธของบคคลใดๆ ทเกยวของกบการเปดเผยเปนเรองทส าคญมากหนวยงานจะตองพสจนใหไดวาจะใหการดแลอยางเหมาะสม มการบรหารกระบวนการอยางเทาเทยมซงจะท าใหเจาหนาทเกดความเชอมนและพฒนาความรบผดชอบในการรายงาน

• ดชนวดความส าเรจ พจารณาไดจาก - มเจาหนาทผรบผดชอบโดยตรงหรอมเครอขายสนบสนน - มโปรแกรมเฉพาะส าหรบการสนบสนนภายในองคกรและการปกปองคมครอง - ใหการฝกอบรมการตรวจสอบสบสวนแกเจาหนาทผรบผดชอบ - การใหค าปรกษาแนะน าหรอการสนบสนนทางจตใจ/อารมณแกผเปดเผยผลประโยชน

สาธารณะ - มเครอขายสนบสนนอยางไมเปนทางการผานการพบปะ สนทนากบผเปดเผยคนอนๆ

และหวหนาสายงาน •บทบาทส าคญของการบรหาร ผบรหารระดบลางมบทบาทส าคญตอกระบวนการเป ดเผยขอมลสาธารณะ (Public

Information Disclose : PID) ชวยใหเกดความตระหนกรขององคกร และใหเหนวาไมเปนอปสรรคในการรายงานของผเปดเผย ผอ านวยการจะเปนผไดรบขอมลและจดการกบการรองเรยนทเกยวของกบผลการตรวจสอบ และรบผดชอบโดยตรงตอผลทจะเกดตอทมงาน บทบาทส าคญทสดทไดจากการวจย คอการปรบเปลยนทศนคตของขาราชการตอการรายงาน

สมพนธภาพระหวางเจาหนาท หลงจากรายงานการกระท าผดและภาวะผน าเปนเรองส าคญมากในการสรางบรรยากาศในทท างาน ผบรหารจะตองสามารถคาดการณการตอบสนองของขาราชการและผลทเกดขนจากการตรวจสอบตางๆ

ผอ านวยการและเจาหนาทตองไมคกคามหรอท าใหผเปดเผยผลประโยชนสาธารณะกลายเปนเหยอ เจาหนาทผรบผดชอบตองปกปองและรกษาความเชอมนใหแกบคคลทเปดเผย หรอผตองสงสยในการเปดเผย ใหความเชอมนวาขอมลทไดจะเปนความลบซงเปนปจจยทส าคญตอการลดแรงตอตาน หากสงท

๑๘

เปดเผยบางสวนหรอทงหมดรวไหลออกไปเปนสงส าคญทตองเขาไปจดการโดยเรว เพอลดปฏกรยาทางลบและปองกนผตอตานเทาทจะท าได

บทบาทอนๆคอ - ลดความเครยดของผเปดเผยและสนบสนนในทางทเหมาะสมแกผเปดเผย - ปรบกลยทธการบรหารความเสยงเพอจดการกบสงทจะเกดจากการเปดเผย - พฒนาโครงสรางผน าแกลกนองทท างาน ขณะมการตรวจสอบ - ท างานอยางใกลชดรวมกบเจาหนาททรบผดชอบหรอกลมงานคมครองจรยธรรมเพอให

แนใจวาไดรบการสนบสนนและปองกนพยานทด - ปกปองขอมลทเกยวของกบการเปดเผยทเปนหลกฐาน - ใหเวลาและขอมลทยอนกลบตอทกฝายทเกยวของ ผบรหารจะตองสามารถจดการกบบคคลทตอตานการเปดเผย และเจาหนาทโดยใหค าปรกษา

แนะน าลกนองไมใหท าผดและตนตวตอการรบรตอการกระท าผด การคดโกงและทจรตทอาจเกดขน และตรวจสอบขอมลอยางระมดระวง ตองแสดงบทบาทอยางยตธรรม เปนกลาง ไมเขาไปมสวนไดสวนเสยและตรงไปตรงมาไมวาจะยากเพยงไร

ผบรหารตองท าใหผเปดเผยมนใจตงแตแรกในขณะรายงานวาจะไดรบการปฏบตอยาง เปนความลบ เชอมนในกระบวนการเปดเผยและผลทเกดจากการเปดเผยขอมลทไดรบจากผเปดเผยจะตองเปนเอกสารทสมบรณ หากมการรายงานดวยวาจาจะตองสรปรายละเอยดเปนเอกสารผบรหารจะตองระงบไมใหการกระท าใดๆ ของตนเขาไปกาวกาย มอทธพลตอการตรวจสอบ หรอท าใหผอนรบรไดวาท าเพอประโยชนสวนตนหรอท าใหรบรไดวา มอทธพลตอการตรวจสอบ

• การพฒนาการตระหนกรและทกษะการสนบสนน จดโปรแกรมการพฒนาขาราชการ เพอใหตระหนกในความส าคญและผลกดนใหเกดทศนคต

ทางบวกตอการเปดเผยขอมล โดยอธบายวา ท าไม ตองเปดเผย และ อะไร จะเกดขนเมอขาราชการเปดเผยการกระท าผด จดใหมการฝกอบรม/พฒนา การตดสนใจเชงจรยธรรม (ethical decision making) แกขาราชการ หรอเมอขาราชการไดเลอนต าแหนงเปนหวหนา/ผบรหาร รวมทงตองไดรบการฝกอบรมทกษะเฉพาะในการรบขอรองเรยน การรายงานการเปดเผย และจดการกบการเปดเผยขอมลรวมทงทกษะในการสนบสนนและปกปองคมครองพยาน

• เปาหมายเพอการบรหารจดการทด (Best- practice target) - หนวยงานควรสรางกลไกในการสนบสนนและปกปองคมครองผเปดเผยขอมลมนโยบายและ

กระบวนการเพอลดกฎเกณฑทมากเกนไป และสงเสรมใหคนกลาเปดเผยและรายงานขอสงสยเกยวกบการบรหารทไมเปนธรรมหรอการคดโกงและการทจรต

- จดกลไกสนบสนน (robust support) เพอลดการรายงานและการรบรทผดพลาดใหค าปรกษาการเปดเผยพฤตกรรมการกระท าผดทเหมาะสม และปกปองการตอตานทจะมตอผเปดเผย

- โครงสรางการรายงาน หรอเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ ควรเหมาะสมกบโครงสรางธรรมชาตและขนาดขององคกร

- นโยบาย โครงสรางและกระบวนการเปดเผยขอมลสาธารณะ ตองไดรบทราบโดยทวกน - มหลกสตรการฝกอบรมเพอใหแนใจวาการเปดเผยขอมลสาธารณะจะไดรบการปฏบตอยาง

เหมาะสมกบผบรหาร ผบงคบบญชา ขาราชการทวไป เพอใหปฏบตหนาทเปนไปอยางมประสทธภาพ

๑๙

บทท ๓ การให - การรบของขวญและผลประโยชน

การให - การรบของขวญและผลประโยชน

หลกการและแนวคดนสามารถประยกตใชประกอบการด าเนนการตามนโยบายการใหและรบ ของขวญและผลประโยชนของขาราชการพลเรอนและเจาหนาทภาครฐ ในประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ขอบงคบวาดวยจรรยาขาราชการของสวนราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนพ.ศ. ๒๕๕๑ และประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓

• เจตนารมณ เนองจากความเชอถอไววางใจของประชาชนตอการปฏบตงานของขาราชการและเจาหนาท

ภาครฐวา จะตองตดสนใจและกระท าหนาทโดยยดผลประโยชนสาธารณะเปนหลก ปราศจากผลประโยชนสวนบคคล หากขาราชการและเจาหนาทภาครฐคนใดรบของขวญและผลประโยชนทท าใหมอทธพลตอการตดสนใจและการกระท าหนาทถอวาเปนการประพฤตมชอบ ยอมท าลายความเชอถอไววางใจของประชาชนกระทบตอความถกตองชอบธรรมทองคกรภาครฐยดถอในการบรหารราชการรวมทงกระทบตอกระบวนการปกครองในระบอบประชาธปไตย

•อะไรคอของขวญและประโยชนอนใดทใชในความหมายน ของขวญและประโยชนอนใด หมายถง สงใดๆ หรอบรการใดๆ (เงน ทรพยสน สงของ

บรการหรออนๆทมมลคา) ทขาราชการและเจาหนาทภาครฐใหและหรอไดรบทนอกเหนอจากเงนเดอน รายไดและผลประโยชนจากการจางงานในราชการปกต

ของขวญและผลประโยชนอนใด สามารถตคาตราคาเปนเงน หรออาจไมสามารถตคาตราคาได

ของขวญทสามารถคดราคาได (Tangible gifts) หมายรวมถงสนคาบรโภคความบนเทงการตอนรบใหทพกการเดนทางอปกรณเครองใชเชนตวอยางสนคาบตรของขวญเครองใชสวนตวบตรก านลบตรลดราคาสนคาหรอบรการและเงนเปนตน

ของขวญและประโยชน อนใดทคดเปนราคาไมได ( Intangible gifts and benefits)หมายถงสงใดๆหรอบรการใดๆทไมสามารถคดเปนราคาทจะซอขายไดอาทเชนการใหบรการสวนตวการปฏบตดวยความชอบสวนตนการเขาถงประโยชนหรอการสญญาวาจะใหหรอการสญญาวาจะไดรบประโยชนมากกวาคนอนๆ

รายละเอยดตอจากนเปนขอเสนอแนะในการพจารณาเกยวกบการให-รบของขวญและหรอ ผลประโยชนอนใดในทางปฏบต

• เราจะจดการอยางไร การจะรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ม ๓ ค าถาม ทใชในการตดสนใจวาจะรบหรอไม

รบของขวญและหรอผลประโยชนคอ ๑) เราควรรบหรอไม ๒) เราควรรายงานการรบหรอไม ๓) เราสามารถเกบไวเปนของตนเองไดหรอไม

๒๐

๑. เราควรรบหรอไม ตามหลกการทางจรยธรรมแมวาเราจะไมควรรบ แตมหลายโอกาสทเราไมสามารถปฏเสธไดหรอเปน

การรบในโอกาสทเหมาะสมตามขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรมหรอใหกนตามมารยาททปฏบตกนในสงคม อยางไรกตามมหลายโอกาสทไมเปนการเหมาะสมอยางยงทจะรบ

๑) ถาเปนการใหเงน ทานจะตองปฏเสธ ไมวาจะเปนโอกาสใดๆ การรบเงนสดหรอสงใดๆทสามารถเปลยนกลบมาเปนเงน เชน ลอตเตอร หน พนธบตร เปนการฝาฝนประมวลจรยธรรมและอาจเขาขายการรบสนบน

การถกเสนอสงใดๆนอกเหนอจากเงนนนสงทควรน ามาเปนเหตผลในการตดสนใจคอ - ท าไมเขาจงเสนอให เชน ใหแทนค าขอบคณการเสนอใหมผลตอการตดสนใจในการปฏบต

ตนหรอไม - ความประทบใจของทานตอของขวญและหรอผลประโยชนทจะสงผลตอการท างานใน

อนาคต ถาทานท างานอยในกลมเสยง ออนไหว หรออยในขายทตองไดรบความไววางใจเปนพเศษ

เชน งานตรวจสอบภายใน และงานตรวจคณภาพตางๆ การจดซอจดจาง การออกใบอนญาตหรอการอนมต/อนญาตตางๆ ฯลฯ ทานจะตองปฏบตตามนโยบายและหลกจรยธรรมเรองน มากกวาบคคลกลมอน

๒) การรบกอใหเกดการขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและสวนรวมหรอไม หากการ รบกอใหเกดความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสาธารณะ แลวผลประโยชนสวนตน ทไดรบกลายเปนมอทธพลตอการปฏบตหนาทราชการ หรอกอใหเกดขอสงสยตอสาธารณชนวาเปนการ ประพฤตโดยมชอบ

การขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและสวนรวม เปนตวกระตนใหเกดการประพฤตมชอบ และการทจรตคอรรปชน ในแตละสวนราชการควรก าหนดนโยบายการรบของขวญและผลประโยชนของตนเอง โดยสวนราชการทอยในกลมปฏบตหนาททเสยงตอการประพฤตมชอบ ควรก าหนดนโยบายดานนอยางเครงครดมากกวาหนวยงานอนๆ

หลกการการปฏบตงานในภาครฐอยบนพนฐานทวา “การกระท าและการตดสนใจใดๆจะตองกระท าดวยความเปนกลาง ปราศจากการมสวนไดสวนเสยในการใหบรการ และปกปองผลประโยชน ของสงคมไทยโดยรวม”

ดงนน องคกรหรอบคคลใดๆ ไมควรใชของขวญหรอผลประโยชนมาแสวงหาความชอบผลประโยชนใหกบองคกรของตนหรอตนเอง เหนอองคกรหรอบคคลอน ท าใหเกดความสนคลอนความเชอถอไววางใจทประชาสงคมมตอภาครฐ และท าใหเกดความไมเปนธรรมในสงคมประการส าคญ สมาชกทงหมดในสงคมตองไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม ภายใตระบอบประชาธปไตย ขาราชการและเจาหนาทภาครฐมพนธะผกพนทจะตองปฏบตงานอยางเปนธรรมโดยกระท าและแสดงออกโดยยดมาตรฐานความโปรงใส ความพรอมรบผดชอบ และแสดงพฤตกรรมทถกตอง เทยงธรรม ตลอดเวลาทมอาชพรบขาราชการ

ไมวาของขวญและหรอผลประโยชนนนจะมคาเพยง

เลกนอยกไมควรรบ เพราะกอใหเกดความรสกผกพนหรอพนธะกบผให และอาจกอใหเกดความเสอม

ศรทธาตอประชาชน

๒๑

๒.เราตองรายงานหรอไม การรายงานการรบของขวญและหรอผลประโยชนตดสนจากหลกการตอไปน

๑) ธรรมชาตของผให : พจารณาตามกฎหมายกฎ ระเบยบท เกยวของ เชน ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต รวมทงนโยบายของหนวยงาน เชน การหามรบของขวญหรอประโยชนจากคสญญา/องคกรหรอบคคลทก าลงจะมาท าการคา การสญญาวาจะให-รบกบองคกรหรอบคคลทจะขอท าใบอนญาตหรอรบการตรวจสอบดานตางๆ ฯลฯ

หนวยงานควรก าหนดนโยบายดานนใหเครงครดและมกระบวนการทชวยใหขาราชการและเจาหนาทภาครฐสามารถจดการเรองนไดอยางเหมาะสม การรายงานการรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆตองมการลงทะเบยนรบอยางเปนทางการ

๒) บทบาทหนาทของทานในองคกร : ถาขาราชการนนๆ ท างานในขอบขายทออนไหวและตองการความเชอถอไววางใจเปนพเศษ และหรอกลมทเกยวกบการไดประโยชนหรอเสยประโยชนทงจากระดบองคกร และระดบบคคล อาทเชน งานตรวจสอบ งานจดซอจดจาง การใหใบอนญาต/ยดใบอนญาต ฯลฯ ควรใหแนใจทสดวาตวทานและองคกรมความเทยงธรรมและจะไมถกตงขอสงสย แมวา

หนวยงานของทานมไดก าหนดนโยบายเกยวกบการหามรบของขวญหรอผลประโยชนใดๆและมไดก าหนดใหรายงานการรบของขวญและผลประโยชน ทานควรด ารงความถกตองดวยการรายงานหรอปฏเสธทจะรบของขวญและหรอผลประโยชนนนๆ

หลกการการก าหนดวาของขวญและผลประโยชนอนใดควรตองรายงานหรอไม ควรจะตองใหองคกรเกบรกษาไวหรอไม หรอควรตกเปนของขาราชการ ใหเทยบกบคาตามราคาตลาดโดยตองมคานอยกวา๓,๐๐๐ บาท ทงน ใหปฏบตตามประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓(ภาคผนวก๑)

แนวพจารณาในการปฏบต ของขวญทงหมดทมคาทางวฒนธรรมหรอประวตศาสตร เชน งานศลปะพระพทธรป

เครองประดบโบราณ ฯลฯ แมจะมขนาดเลกหรอเปนเรองเลกนอย ของขวญนนๆ ยอมเปนทรพยสนขององคกรไมวาจะมคาราคาเทาใด

ของขวญหรอผลประโยชนทไดรบเมอเทยบกบราคาตลาด มคานอยกวา ๓,๐๐๐ บาท ไมตองรายงานและอาจเกบเปนของตนเองได

ของขวญหรอผลประโยชนใดๆเมอเทยบกบราคาตลาดมคาเกน ๓,๐๐๐ บาท ตองรายงานหนวยงานและลงทะเบยนไว

ถาของขวญหรอผลประโยชนทมคาทางการตลาดระหวาง ๓,๐๐๐ - ๑๕,๐๐๐บาท และเจาหนาทมความจ าเปนตองรบใหองคกรโดยหวหนาสวนราชการตดสนวา สมควรใหขาราชการหรอเจาหนาทของรฐคนนนๆรบทรพยสนดงกลาวหรอไม

ถาของขวญหรอผลประโยชนทมคาทางการตลาดมากกวา ๑๕,๐๐๐ บาท ใหสงมอบเปนทรพยสนขององคกร เพอใชประโยชนสาธารณะและหรอตามความเหมาะสม องคกรอาจพจารณาอนญาตใหขาราชการหรอเจาหนาทของรฐผนนเกบรกษาของไวเปนกรณไป เชน ของขวญในการยายหนวยงานในขณะด ารงต าแหนงเดม ของขวญในโอกาสเกษยณอายราชการหรอลาออกจากงานของขวญหรอผลประโยชนทเพอนรวมงานใหเมอเจบปวยฯลฯ

ถาในปงบประมาณใดๆคณคารวมของขวญและหรอผลประโยชนทไดรบจากผใหคนเดยวกนกลมเดยวกนหรอผใหมความสมพนธกนหลายๆครง เมอรวมกนทงปมคามากกวา ๓,๐๐๐ บาท

๒๒

ตองรายงานของขวญหรอผลประโยชนแตละอยางทไดรบ ถาในปงบประมาณใดๆไดของขวญและหรอผลประโยชนจากผรบบรการ แมจะตางคนตาง

กลมเพอเปนการขอบคณในการใหบรการทด แตเมอรวมกนแลวมคามากกวาสามพนบาทตองรายงานของขวญหรอผลประโยชนแตละอยางนน

ของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ทไดรบเพอเปนการขอบคณจากผรบบรการ(ประชาชนองคกรเอกชน) ทไดอยางสม าเสมอบอยครงอาจท าใหเกดขอสงสยจากประชาชนวามอทธพลบดเบอนกอใหเกดอคตในการใหบรการของขาราชการหรอเจาหนาทภาครฐ หรออาจกอใหเกดความรสกชอบและคาดหวงวาจะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนเมอมผมารบบรการควรปฏเสธการรบ

เงนสดหรอสงใดๆทสามารถเปลยนเปนเงนได (ตวอยางเชน หน พนธบตร ลอตเตอร) ตองปฏเสธไมรบไมวาจะอยในสถานการณใดๆ)

๓. เราจะเกบรกษาไวเองไดหรอไม ๑) ปกตสามารถเกบรกษาไวเองหากมคาไมเกน ๓,๐๐๐ บาท ๒) หากมราคาทางการตลาดระหวาง ๓,๐๐๐ – ๑๕,๐๐๐ บาท สวนราชการตองพจารณา

ตดสนวาขาราชการหรอเจาหนาทภาครฐนนๆจะเกบไวเองไดหรอไม ๓) หากราคามากกวา ๑๕,๐๐๐ บาท จะตองใหเปนทรพยสนของสวนราชการและสวน

ราชการพจารณาตดสนวาจะใชประโยชนอยางไร

๔. การฝาฝนกฎนมโทษอยางไร การฝาฝนนโยบายวาดวยการรบของขวญหรอผลประโยชนนน และพรอมฝาฝนการปฏบตตาม

ประมวลจรยธรรมอาจถกลงโทษตกเตอน ตดเงนเดอน จนกระทงถงไลออก ขนกบความรายแรงของการฝาฝน นอกจากนนหากการรบของขวญหรอผลประโยชนนนๆ เขาขายการรบสนบน ฉอฉล

ทจรต และสามารถพสจนไดวา ขาราชการและหรอเจาหนาทภาครฐนนๆรบของขวญหรอผลประโยชนซง มผลตอความเปนธรรมกอใหเกดผลประโยชนแกผใหโดยมชอบ หากถกตดสนวาผดจรงผมสวนเกยวของ ทกคนอาจมสวนรวมในการรบโทษทางอาญาดวย

• การรบของขวญและผลประโยชน: กญแจแหงความเสยง การรบของขวญและผลประโยชนใดๆเปนสาเหตใหสาธารณชนรบรวามการปฏบตอยางมอคต

มอทธพลตอการตดสนใจในการปฏบตหนาทราชการ กอใหเกดการท าลายความเชอถอศรทธาของประชาชนตอภาครฐและตอขาราชการ

กญแจแหงความเสยง ๒ ประการทส าคญคอ ๑. ความพยายามทจะหลบเลยงกฎเกณฑ โดยตคาราคาของขวญและหรอผลประโยชนนอย

กวาความเปนจรง การตคาราคาต ากวาความเปนจรงนน บคคลอาจจงใจตนเองหรอจงใจผอนใหคดวาของขวญและหรอผลประโยชนนนๆมคาต ากวาทเปนจรง เพอหลกเลยงการรายงาน การกระท าดงกลาวนบวาเปนการคดโกงและหลอกลวงซงเขาขายฝาฝนประมวลจรยธรรม

๒. การเพกเฉยมองขามความผดและละเลยตอผลทเกดขน การรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ อาจท าใหตดเปนนสยอยางรวดเรวและ

กอใหเกดความคาดหวงเสมอวาจะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ในการปฏบตหนาทราชการท าใหเกดความรสกชอบหรออยากปฏบตตอผรบบรการ หรอผรบงาน-รบจาง-รบเหมาฯลฯ ทเปนผใหของขวญและหรอผลประโยชนโดยอทธพลของความชอบหรอประโยชนตอบแทนทไดรบท าใหมการปฏบตตอบแทนเกนกวามาตรฐานทก าหนด

๒๓

ในสถานการณเชนน ผรบจาง ผรบเหมา และหรอผรบจดซออาจรบรผดพลาดและเขาใจวาการรบจางตางๆไมตองท าในระดบมาตรฐานหรอลดคณคาการบรการ

นอกจากนนหากเกดการปฏบตเปนวฒนธรรมการท างานขององคกรขาราชการและหรอเจาหนาทของรฐจะมพฤตกรรมเคยชนกบ “การรบรางวล” จากการปฏบตหนาทและละเวนการปฏบตหนาทโดยความรบผดชอบซงจดไดวาเปน การรบสนบน

การแสวงหาเหตผลเพอบดเบอนความจรง มแนวโนมทเปนไปไดมากทเราจะรบของขวญและผลประโยชนโดยเฉพาะสงทถกใจเรา บคคลอาจสงสยวาการรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ถอไดวาเปนความผดแตผรบมกจะหาเหตผลเขาขางตนเองดงน

“ฉนรวาไมควรรบของดงกลาว แตดวยมารยาทจงไมกลาจะปฏเสธน า ใจ หรอหากไมรบจะเปนการท าลายสมพนธภาพระหวางผใหกบองคกรหรอกบตนเอง”

“คนอนๆกท าเชนน ท าไมฉนจะท าบางไมได” “ดซ ฉนอทศเวลานอกเวลาราชการท างาน ดงนน มนเปนการยตธรรมทเราจะไดรางวล

ผลประโยชนพเศษบาง” “เพราะฉนเปนคนพเศษจรงๆ ดงนนผบงคบบญชาจงชมฉน และเปนเรองธรรมดาทฉนมกเปน

คนแรกเสมอทไดรบโอกาสใหไปฝกอบรม/สมมนา” “มนเปนแคตวอยางฟรใหทดลองใช และฉนกไมคดวาหนวยงานของฉนจะสงสนคาชนดน

แมวาฉนจะใหค าแนะน ากตาม” “ฉนไมเหนมกฎ ระเบยบใดๆ เกยวกบการใหของขวญ ดงนนฉนกไมไดฝาฝนกฎเกณฑใดๆ” ทานตองระลกอยเสมอวาเหตผลททานใชกลาวอางเชนนไมสามารถปกปองทานจากการถก

ด าเนนการทางวนย หากการกระท าของทานเปนการกระท าทมชอบ

สถานการณตวอยาง หนวยงานภาครฐหนง สงนกทรพยากรบคคลทท าหนาทจดซอจดจาง (HR procurement) ใหเขา

รวมสมมนาดานทรพยากรบคคล เจาหนาทผนนไดรบรางวลมลคา ๗,๐๐๐ บาท จากการเปนผเขารวมสมมนาทมบคลกเปน personnel planner ซงบรจาคโดยโรงงานผลตสนคาทเปนคคากบหนวยงาน เจาหนาทไดเกบของรางวลนนไวโดยไมไดรายงานหนวยงานเนองจากคดวาเปนรางวลทตนชนะจากการเขารวมกจกรรมการสมมนา

ผบงคบบญชาตระหนกถงความหมายทอาจแอบแฝงมาจากการให และตดสนใจวาจะตองมการรายงานของรางวลนนและลงทะเบยนเปนของหนวยงาน โดยใหเหตผลวาการปรากฏตวของเขาในการเขารวมสมมนาเปนเพราะไดรบการสนบสนนจากหนวยงาน ดงนนเปนความชอบธรรมของหนวยงานทจะตดสนใจวาจะจดการอยางไรกบรางวลชนน

เนองจากราคาของรางวลและบทบาทในหนาทมความเสยงในเรองผลประโยชน ในทสดเจาหนาทจงถกขอรองใหสละรางวลแกหนวยงานเพอประโยชนตามความเหมาะสม

๒๔

บทท ๔ การวเคราะหความเสยงเกยวกบการปฏบตงานทอาจเกดผลประโยชนทบซอน

๑.ความเปนมา ดวยองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย ไดจดท าแผนปองกนและปราบปรามการทจรตขององคกรปกครองสวนทองถน เพอใหการปฏบตการปองกนและปราบปรามการทจรตในทองถน สามารถน าไปสการาปฏบตไดอยางเปนรปธรรม โดยพจารณาสอดคลองกบเจตนารมของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พระราชบญญตขอมลขาวสารของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท ๓ (พ.ศ.๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) ก าหนดใหปลกฝงคานยม คณธรรม จรยธรรม และจตส านกในการรกษาศกดศรความเปนราชการ และความซอสตยสจรต ควบคกบการบรหารจดการภาครฐทมประสทธภาพ เพอปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบของเจาหนาทของรฐ รวมถงค าสงคณะรกษาความสงบแหงชาต ท ๖๙/๒๕๕๗ ลงวนท ๑๘ มถนายน ๒๕๕๗ เรองมาตรการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบ ไดมค าสงใหทกสวนราชการและหนวยงานของรฐ ก าหนดมาตรการหรอแนวทางปองกนและแกไขปญหาการทจรต ประพฤตมชอบในสวนราชการของหนวยงานภาครฐ โดยมงเนน การสรางธรรมาภบาลในการบรหารงาน และสงเสรมการมสวนรวม จากทกภาคสวนในการตรวจสอบ เฝาระวงเพอสกดกนมใหเกดการทจรตประพฤตมชอบ ตามนโยบายภาครฐ

๒. หลกการและเหตผล การมผลประโยชนทบซอน ถอเปนการทจรตคอรรปชนประเภทหนง เพราะเปนการแสวงหาประโยชนสวนบคคลโดยละเมดตอกฎหมายและหลกจรยธรรม โดยการใชอ านาจในต าแหนงหนาทไปแทรกแซงการใชดลยพนจในกระบวนการตดสนใจของเจาหนาทภาครฐ จนท าใหเกดการละทงคณธรรมในการปฏบตหนาทสาธารณะ ขาดความเปนอสระ ความเปนกลาง และความชอบธรรม สงผลกระทบตอประโยชนสวนรวมประกอบกบท าใหผลประโยชนของหนวยงาน องคกร สถาบน และสงคมตองสญเส ยไป โดยอาจอยในรปของ ผลประโยชนทางงการเงน คณภาพการใหบรการ ความเปนธรรมในสงคม ฯลฯ อยางไรกตามทามกลางผทจงใจกระท าความผดยงพบผกระท าความผดโดยไมเจตนาหรอกระท าโดยไมรจ านวนมาก น าไปสการถกกลาวหารองเรยนหรอลงโทษ ดงนน เรองผลประโยชนทบซอนหรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตวกบผลประโยชนสวนรวม จงเปนประเดนปญหาทางการบรหารภาครฐในปจจบนทเปนบอเกดของปญหาการทจรตประพฤตมชอบระดบรนแรง และยงสะทอนปญหาการขาดหลกธรรมาภบาลและยงเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศอกดวย การวเคราะหความเสยง หมายถงกระบวนการวเคราะหความเสยงทเปนระบบในการบรหารปจจยและการควบคมกระบวนการปฏบตงานเพอลดมลเหตของโอกาสทจะท าใหเกดความเสยหายจากการปฏบตงานทอาจเกดผลประโยชนทบซอน ผลประโยชนทบซอน หมายถง สภาวการณหรอขอเทจจรงทบคคลไมวาจะเปนนกการเมอง ขาราชการ พนกงานบรษทหรอผบรหาร เจาหนาทของรฐ ปฏบตงานในต าแหนงหนนาทสงผลกระทบตอสวนรวม ซงอาจกระท าโดยไมรตวหรอรตวทงเจตนาและไมเจตนา และมรปแบบทหลากหลายไมจ ากดตวอยทเงนหรอทรพยสนเทานน หมายความรวมถงผลประโยชนอน ๆ ทไมใชตวเงนหรอทรพยสนดวย อาทการแตงตงพรรคพวกของตนใหด ารงต าแหนงในหนวยงานหรอตดสนใจใหญาตพนองเขามามสวนรวมในประโยชนสาธารณะโดยมชอบ สงผลเสยตอสวนรวม

๒๕

การวเคราะหความเสยงเกยวกบผลประโยชนทบซอนจงหมายถงกระบวนการวเคราะหความเสยงทเปนระบบในการบรหารปจจย และควบคมกระบวนการปฏบตงานเพอลดเหต โอกาสทจะท าใหเกดความเสยหายจากการปฏบตงานทอาจจะเกดผลประโยชนทบซอนหรอความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตวกบผลประโยชนสวนรวมเปนส าคญ อนเกยวเนองเชอมโยงอยางใกลชดกบการทจรต กลาวคอ ยงมสถานการณหรอสภาวกการณขดกนของผลประโยชนมากเทาใดกยงมโอกาสกอใหเกดหรอน าไปสการทจรตมากเทานน

๓. การวเคราะหความเสยงดานผลประโยชนทบซอน การวเคราะหความเสยยงดานผลประโยชนทบซอนเปนการวเคราะหระดบโอกาสทจะเกดผลกระทบของความเสยง ด าเนนการวเคราะห และจดล าดบความเสยงตาง ๆ เพอประเมนโอกาส และผลกระทบของความเสยง ด าเนนการวเคราะหและจดล าดบความเสยง โดยก าหนดเกณฑประเมนมาตรฐานทจะใชในการประเมนความเสยงดานผลประโยชนทบซอน ไดแก ระดบโอกาส ทจะเกดความเสยง และความรนแรงของผลกระทบ และระดบความเสยง ทงน ก าหนดเกณฑในเชงคณภาพเนองจากเปนขอมลเชงพรรณาทไมสามารถระบตวเลขหรอ จ านวนทชดเจนได การวเคราะหความเสยงเกยวกบการปฏบตงานทอาจเกดผลประโยชนทบซอนในป งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ พบวามความเสยงหรอโอกาสทจะเกดการทจรตหรอผลประโยชนทบซอนทจ าเปนตองด าเนนการบบรหารจดการความเสยงดงน

ล าดบ ความเสยง แนวทางจดการ การบรหารจดการ ๑ ผบรหาร บคลากรและเจาหนาท ใน

หนวยงานยงขาดความร ความเขาใจ ทถกตอง เกยวกบการใชอ านาจหนาทในความ รบ ผ ดชอบ ไม ท ราบ ว าม กฎ ระเบยบ กฎหมาย หามไวอยางชดเจนวาเปนกรณผลประโยชนทบซอน

- ประชาสมพนธ เผยแพร เพ อสรางความรค วาม เข าใจด านกฎ ห มาย กฎ ระ เบ ยบ เร อ งผลประโยชนทบซอน - จดท าคมอแนวทางปฏบตงาน ให แก เจ าหน าท เพ อป องก นผลประโยชนทบซอน

- จดท าคมอปองกนผลประโยชนทบซอน - ปรบปรงคมอปองกนผลประโยชนทบซอนใหมความรวบรด และเขาใจงาย พรอมเผยแพรแกบคลากรในหนวยงาน

๒ - การเขาไปมสวนรวมในการตรวจสอบการใชอ านาจยงถกจ ากด

- เป ด โอ ก า ส ให ป ร ะ ช า ช นบคลากรภายในไดมสวนรวมในการตรวจสอบเกยวกบการจดซอจดจางของหนวยงาน

- เป ด โอกาส ให ป ระชาชนหรอบ ค ค ล ภ า ย น อ ก เข า ม า เป นคณะกรรมการตรวจการจางในโครงการ กจกรรมทด าเนนการ

๓ - การขาดจตส านกรวมในการเสรมสรางสงคมแหงคณธรรม

- สงเสรมใหมการปลกฝงคานยมและจ ต ส าน ก ด าน ค ณ ธรรม จรยธรรม ใหกบ เจาหนาททกระดบ

- จดโครงการสมมนาใหความรเกยวกบเรองผลประโยชนทบซอน ธ ร ร ม า ภ บ า ล แ ก บ ค ล า ก ร ในหนวยงาน

๔ - สงคมยงยดตดกบกระแสบรโภคนยมใหคณคากบความรวยและคนมอ านาจอทธพล

- สรางเครอขายเขามามสวนรวมในการปรบเปลยนทศนคตทไมทนตอการทจรต

- ระดมความรวมมอจากบคลากรทกระดบสรางกระแสสงคมทไมทนตอการคอรรปชนผ านส อส งคมออนไลน

๒๖

๓.๑ การบรหารจดการตามหลก ๔ ประการ ส าหรบจดการผลประโยชนทบซอน ประกอบดวย ๑) ปกปองผลประโยชนสาธารณะ : เจาหนาทตองตดสนใจภายในกรอบกฎหมาย และนโยบาย ตามขอบเขตหนาทรบผดชอบโดยไมมผลประโยชนสวนตนมาแทรกแซง

๒) สนบสนนนความโปรงใสและความพรอมรบผด : ก าหนดขนตอนการท างานทชดเจน และเปดเผยใหประชาชนทราบ รวมทงเปดโอกาสใหตรวจสอบ ๓) สงเสรมความรบผดสวนบคคล และปฏบตตนเปนแบบอยาง : เจาหนาทตองระบผลประโยชนทบซอนในการปฏบต และจดการกบเรองสวนตวเพอหลกปญหาใหมากทสดโดยฝายบรหารตองรบผดชอบเกยวกบการสรางระบบปองกน พรอมก าหนดนโยบาย ๔) สรางวฒนธรรมองคกร : ผบรหารตองสรางสภาพแวดลอมเชงนโยบายทชวยสนบสนนการตดสนใจในเวลาทมประเดนทมผลประโยชนทบซอนเกดขน ๓.๒ แนวทางการจดการผลประโยชนทบซอน ๗ ขนตอน ประกอบดวย ๑) ระบวามผลประโยชนทบซอนแบบใดทอาจเกดขนในองคกร กลมภารกจ กลมงาน งาน ๒) พฒนานโยบาย และกลยทธการจดการปญหา ๓) ใหความรแกบคลากรองคการบรหารสวนต าบลสขไพบลย และคณะผบรหาร ๔) ผบรหาร และผบงคบบญชาปฏบตตนเปนแบบอยางทด ๕) สอสารใหผมสวนไดเสย ผรบบรการ ผสนบสนนหนวยงาน และประชาชนทราบถงความมงมนในการจดการผลประโยชนทบซอน ๖) บงคบใชนโยบายทก าหนด ๗) มการทบทวนมาตรการ นโยบาย ทก าหนดไวอยางสม าเสมอ ๓.๓ แนวทางการปองกนการเกดผลประโยชนทบซอน ๑) ปรบปรงนโยบาย มาตรการ ใหรดกม ชดเจน ลดโอกาสทจะใชอ านาจเพอประโยชนสวนตน ๒) คอยสงเกต ประเมนพฤตกรรมความเสยงตอการเกดผลประโยชนทบซอนออยางเปนระบบในกรณทมเหตการณเกดขน อาจใชทงการตดตงกลองวงจรปด เปนตน ๓) ลดโอกาสการเกดผลประโยชนทบซอน โดยวธการสบเปลยนหมนเวยนงานเพอปองกนการรวมกลม ๔) ตรวจสอบพฤตกรรมของเจาหนาทระดบบรหารเนองจากมแนวโนมเกดผลประโยชนสง ๕) มระบบพจารณาคดเลอกผท าหนาทดแลเรองการเงนทกระดบเปนพเศษ และควรใหตรวจสอบพฤตกรรมการร ารวยผดปกต ๖) ควรมการศกษาวจยอยางแทจรงในกลมงานทมปญหาเรองผลประโยชนทบซอนสง

๗) มการทดสอบเรองความซอตรงของขาราชการ บคลากร ในหนวยงานเปนครงคราว ๘) ท าการส ารวจทศนคตของงประชาชน และผมารบบรการ เพอประเมนผลการท างานและการ

คอรรปชน

๒๗

โมเดลส าหรบการตดสนใจ

ประเดนการตดสนใจ เจตนารมณ : อะไรเปนเจตนาของการใหของขวญและหรอผลประโยชน กฎระเบยบ : มกฎระเบยบหรอนโยบายอะไรทเกยวกบการใหของขวญและหรอ

ผลประโยชน ความเปดเผย : มการเปดเผยตอสาธารณชนเพยงใด คณคา : ของขวญและหรอผลประโยชนมคาราคาเทาใด หลกจรยธรรม : มหลกจรยธรรมทเกยวกบการรบของขวญหรอไมและมอะไรบาง อตลกษณ : ผใหมอตลกษณเพออะไร เวลาและโอกาส : เวลาและโอกาสในการใหคออะไร

•บทสรป ความเชอถอไววางใจ และจรยธรรมเปนรากฐานของการบรหารภาครฐทด เมอทานเปนขาราชการและหรอเจาหนาทภาครฐไมวาจะสงกดหนวยงานใด ทานถกคาดหวงใหปฏบตหนาทและตดสนใจโดยปราศจากอคตทานถกคาดหวงไมใหแสวงหารางวลหรอผลประโยชนในรปแบบใดๆ นอกเหนอจากเงนเดอนและผลประโยชนทรฐจดให แมวานโยบายของหนวยงานหลายแหงจะอนญาตใหรบของขวญได ซงถอวาเปนของทระลกในโอกาสทเหมาะสม แตอยางไรกตามควรมขอบเขตในการรบเสมอ การฝาฝนขอบเขตดวยการรบของขวญหรอผลประโยชนทไมเหมาะสม จะน าไปสความเสยงตอการทจรต และท าลายชอเสยงของทานรวมทง องคกรของทานเอง

๒๘

เอกสารอานประกอบ คมอดชนวดความโปรงใสหนวยงานภาครฐ ประจ าป พ.ศ.๒๕๕๔, คณะอนกรรมการจดท าดชนวดความโปรงใส

หนวยงานภาครฐ, ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต,กรงเทพฯ,๒๕๕๕.

ณฐวฒน อรยธชโภคน, สรปรายงานผลการประเมนดชนวดความโปรงใสหนวยงานภาครฐ ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๕, ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต, กรงเทพฯ, ๒๕๕๖.

ณฐนนทน อศวเลศศกด และคณะ, “การปองกนและปราบปรามการทจรตในองคกรภาครฐทมงเนนการ ด าเนนการในเชงธรกจ”, ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต, กรงเทพฯ,๒๕๕๓.

พรศกด ผองแผว และคณะ, “องคความรวาดวยการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการไทย”, ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ, กรงเทพน, ๒๕๓๙.

.............................................................................................