การเพาะถวงอก

ภาคเหนอ

ศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยงชมชนบานหนองกลา บานเลขท 163 หม 14 ต าบลหนองกลา อ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก

ถวงอกตดรากไรสารพษ

วสดอปกรณ

(1) เมลดถวเขยว ควรเปนเมลดถวทใหม สะอาด ไมควรใชเมลดทเกบนานเกน 6 เดอน - 1 ป (2) ภาชนะเพาะตองเปนภาชนะททบแสงมรปทรงตรงมรระบายน าไดด และไมทาใหเกดเช อราไดงาย (3) ตะแกรงพลาสตกขนาดรประมาณ 1 มลลเมตร ตดใหมขนาดเทากบภาชนะเพาะ (4) กระสอบปาน ตดใหมขนาดเทากบภาชนะเพาะ และใชจกรเยบขอบโดยรอบ (5) น าสะอาด

วธท า/ขนตอน (1) นาถงเขยวมาคดเลอก โดยคดเมลดทไมสมบรณออก แลวซาวน าลางใหสะอาด 3 คร ง (2) แชถวเขยวในน าสะอาด 8 - 10 ชวโมง หรอแชน าอน (น าสะอาด 1 สวน ผสมน ารอน 1 สวน) 6 - 8 ชวโมง การแชน าในน าอนอณหภม 50 - 60 องศาเซลเซยส จะชวยฆาเช อโรคและทาใหถวงอกไดเรวข น (3) นาเมลดถวทแชแลวมาลางใหสะอาดอกคร งหนง แลวใชกระสอบปานทตดไว ปลงในภาชนะเพาะและวางตะแกรงพลาสตกบนกระสอบปาน นาเมลดถวมาเรยงบนตะแกรงใหเสมอกน ใหมความหนาประมาณ 2 เมลดซอน ทาเชนน ประมาณ 4 - 5 ช น ข นกบความสงของภาชนะเพาะช นบนสดปดดวยกระสอบปาน 2 ช น (4) รดน าทก 2 - 3 ชวโมง เพอระบายความรอนและเพมความชมช นอยางทวถงใหแกเมลดถว

วธท า/ขนตอน (ตอ) (5) หลงจากรดน าตดตอกน 2 วน ใหยกแผงถวข นมาและใชมดบางตดระหวางโคนถวกบตะแกรงพลาสตกใสถวในกาละมงทใสน า แลวใชตะแกรงพลาสตกรขนาด 9 มลลเมตร รอนเอาเปลอกถวออกจะไดถวงอกทขาวนารบประทาน (ถวเขยว 1 กโลกรม จะทาถวงอกได 5 - 6 กโลกรม)

วธการใช / ประโยชน เปนอาหารทใหคณคาทางโภชนาการสง สามารถเพาะไวรบประทานเองในครวเรอน หรอหมบาน ชมชน และเปนอาชพได

ศนยฝกอบรมเครอขายกสกรรมไรสารพษดอยรายปลายฟา (ชมชนบญนยมดอยรายปลายฟา) เลขท 259 หม 8 ต าบลทาสาย อ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย

วธท า 1. จดองคประกอบในถงเพาะใหสมดล และโรงเรอนทสะอาดโดยการกาหนดปรมาณถวกบถงเพาะไวดงน - ถงเพาะ 1 แกลอน ตอถว 2 ขด จะไดปรมาณถวงอก 1 ก.ก. - สวนการเจาะรจะถง 1 แกลอน ตอจาร 12 ร โดยใชสวานเบอร 3.2 - แชถวไวประมาณ 9 - 10 ชม. แลวลางดวยน าสะอาด บรรจถง ปาดถวให เสมอกนจะทาใหถวข นเปนระเบยบสวยงาม 2. ปรมาณน าทใชรด จะรดน า 3 เวลา คอ เชา กลางวน เยน การรดน าจนกวาน าทไหลออกจากถงมความเยนเทาทรด น าทใชควรเปนน าทเยน ถาเปนไปไดควรใชน าตามธรรมชาต 3. การระบายของอากาศในถง ควรต งถงใหอยในททบแสงและถงทใชควรเปนถงททบแสงดวย เพราะถาแสงเขามาในถงถวเปนสเขยว สของถงทเพาะควรเปนสดาเขยวหรอน าเงนได พ นทต งถงถวงอกควรจะแหง ไมควรเปนทเดยวกบทรดน าเพราะจะเกดเช อราหรอเช อแบคทเรยไดงาย ทาใหถวเนา

เคลดลบของผเพาะถวงอก - หากใชถวงอกไมหมดใหดงตนทอยขางบนมาใชปรงอาหาร สวนตนทอยช นถดไป รดน าแลวสามารถเกบไวใชในวนตอไป กจะไดถวงอกทสด สะอาดเหมอนเดม - ควรคดเลอกเมลดพนธทฝอ ลบออน ออกกอนเชาน า - การดน า ถารดมากเกนไปถวจะเนา ถารดนอยเกนไปจะรากยาวแตกฝอย - ควรทาการฆาเช อทโรงเรอนเพาะงอก สปดาหละ 1 คร ง ดวยการตมน ารอนราด

ศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยงอ าเภอปาย ตงอยเลขท 76/1 หม 2 ต าบลแมนาเตง อ าเภอปาย จงหวดแมฮองสอน

ถวงอกจดเปนผกชนดหนง เปนหนอออนของเมลดถว เปนผกทมคณคาทางอาหารครบถวน ท งโปรตน เกลอแร และวตามน มกากใยสงชวยในการขบถาย ซงมสวนชวยในการปองกนมะเรงสาไสใหญไดอกดวย ถงงอกเปนอาหารเสรมสรางสขภาพ เพราะเมลดพชทงอกจะอดมดวยสารอาหารทมประโยชน เมอรบประทานเขาไปแลว ทาใหเราสามารถดดซบพลงความสด ซงเปนพลงแหงชวตของเมลดงอกเขาไปดวย ถวงอกเปนพชทมอายการปลกส นทสด การเพาะถวงอกกนเองจะไดถวงอกทสะอาด ปลอดจากสารเคม เพยง 2 - 3 วน เรากจะไดถวงอกรบประทานแลว ถวงอกทมขายตามตลาดจะใสสารฟอกขาวฮอรโมนเรงใหอวน หรอใสฟอรมาลน เพอทาใหขาวและกรอบสด ซงเปนสารกอมะเรงทจะสะสมในรางกายผบรโภค วสดอปกรณ 1. เมลดถวเขยว ควรเปนเมลดทใหม สะอาด ไมควรใชเมลดทเกบนานเกน 6 เดอน ถง 1 ป 2. ภาชนะทบแสง มรปทรงตรง มรระบายน าไดด 3. ตะแกรงพลาสตกขนาดรประมาณ 1 มม. ตดใหมขนาดพอดกบภาชนะทจะนามาเพาะ 4. กระสอบปาน ตดใหมขนาดพอดกบภาชนะเพาะ เยบขอบโดยรอบ 5. น าสะอาด ขนตอนการเพาะ 1. นาถวเขยวมาคด โดยคดเมลดทไมดออก แลวลางน าสะอาด 3 คร ง 2. แชถวเขยวในน าสะอาด 8 - 10 ชวโมง 3. นาเมลดถวเขยวแชน ามาลางอกคร ง แลวใชกระสอบปานทคดไวปลงในภาชนะเพาะ วางตะแกรงพลาสตกบนกระสอบปาน นาเมลดถวมาเรยงบนตะแกรงใหแสมอกน ใหมความหนาประมาณ 2 เมดซอน ทาเชนน ประมาณ 4 - 5 ช น ข นอยกบความสงของภาชนะเพาะ ช นบนสดปดดวยกระสอบปาน 2 ช น 4. รดน าทก 2 - 3 ชวโมง เพอระบายความรอน และเพมความชมช นใหกบเมลดถวอยางทวถง 5. หลงจากรดน าตดตอกน 2 วน ใหยกแผงถวข นมา แลวใชมดบางตดระหวางโคนถวกบตะแกรงพลาสตก ใสถวในกะละมงทใสน า แลวใชตะแกรงพลาสตกรขนาด 9 มม. รอนเอาเปลอกถวออก จากน นกจะไดถวงอกทขาวนารบประทาน

ภาคกลาง

ศนยเรยนรชมรมเพอนชวยเพอน ตงอยเลขท 2 หมท 7 ต าบลอนทรบร อ าเภออนทรบร จงหวดสงหบร

ถวงอกตดรากไรสารพษ วสดอปกรณ (1) เมลดถวเขยว (ควรเปนเมลดถวทใหม สะอาด ไมควรใชเมลดถวทเกบนานเกน 6 เดอน) (2) ภาชนะทใชเพาะ ตองเปนภาชนะททบแสง มรปทรงตรง มรระบายน าไดด และไมทาใหเกดเช อราไดงาย (3) ตะแกรงพลาสตกขนาดรประมาณ 1 มม. ตดใหมขนาดเทากบภาชนะเพาะ (4) กระสอบปาน ตดใหมขนาดเทากบภาชนะเพาะ (5) น า ตองเปนน าสะอาด เชน น าจากแหลงน าธรรมชาต น าบาดาล น าประปาทมอณหภมไมสงเกนไป

ขนตอนการเพาะถวงอก (1) นาถวเขยวมาคดเลอก โดยคดเมลดทไมสมบรณออก แลวซาวน า ลางใหสะอาดสก3 คร ง (2) แชถวเขยวในน าสะอาด 8 – 10 ชวโมง หรอแชในน าอน (น าสะอาด 1 สวน ผสมน ารอน 1 สวน) 6 – 8 ชวโมง การแชในน าอนอณหภม 50 – 60 องศาเซลเซยส (3) นาเมลดถวทแชแลวมาลางใหสะอาดอกคร งหนง แลวใชกระสอบปานทตดไวปลงในภาชนะเพาะ วางตะแกรงพลาสตกบนกระสอบปาน นาเมลดถวมาเรยงบนตะแกรงใหเสมอกน ใหมความหนาประมาณ 2 เมลดซอน ทาเชนน ประมาร 4 – 5 ช น ข นกบความสงของภาชนะเพาะ ช นบนสดปดดวยกระสอบปาน 2 ช น (4) รดน าทก 2 – 3 ชวโมง เพอระบายความรอนและเพมความชมช นใหเมลดถวอยางทวถง (5) หลงจากรดน าตดตอกน 2 วน ใหยกแผงถวข นมาแลวใชมดบางตดระหวางโคนถวกบตะแกรงพลาสตก ใสถวในกาละมงทใสน า แลวใชตะแกรงพลาสตกรขนาด 9 มม. รอนเอาเปลอกถวออก จะไดถวงอกทขาวนารบประทาน (ถวเขยว 1 กก. ไดถวงอก 5 – 6 กก.)

ศนยเครอขายปราชญชาวบานชมชนปฐมอโศก ตงอยเลขท 66 หม 5 ต าบลพระประโทน อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม

อปกรณ 1. ถงพลาสตกดาขนาด 8 แกลลอน พรอมฝาปด เจาะรเลกๆ ดวยเขมเยบกระสอบ หรอสวาน ถง 1 แกลลอน X 12 ร = 12 ร ถง 8 แกลลอน X 12 ร = 96 ร 2. โองน า ขนาด 200 ลตร ใสน าท งไว 1 วน รอจนเยน 3. ถวเขยวคดสะอาด 1.5 กโลกรม 4. สถานทรมเยนพอสมควร

วธการเพาะ 1.ถวเขยวนามาลาง ซาวถเอาเยอออกเบาๆ สก 3 คร ง 2. แชถวเขยว ท งไว 7 – 10 ชวโมง อตราสวน ถว 1 สวน ตอน า 2 สวน 3. เทถวใสถงทเตรยมไว ปดฝาใหสนท 4. ยกถงวางบนอฐบลอกใหสงกวาพ น 3 – 4 น ว 5. รดน าทก 3 ชม. เวนตอนนอน (ผสมจลนทรย 1 ชอนโตะ / น า 10 ลตร) 6. ทกคร งทรดน า ถาใชฝกบวจะดมาก หรอใชฝามอรองขณะรดน า เพอมใหแรงน ากระแทกถวงอกแรงเกนไป เพราะจะทาใหช าได (รดจนกวาน าทไหลออกมา เยน) 7. รดน าประมาณ 3 วนครง (หรอ 84 ชม. โดยประมาณ) กจะไดถวงอกทอวนสมบรณ กรอบ อรอย รบประทานไดทนท 8. กอนนาถวงอกไปใช ใหงดรดน า 8 ชม.

ประโยชนของถวงอก 1. ถวงอกมประโยชนทางโภชนาการสงมาก โดยเฉพาะโปรตน วตามนซและเกลอแร 2. ถวงอกสามารถนามาปรงอาหารไดหลายชนด 3. ประเภททานสด ทานกบน าพรกตางๆ สลด ขนมจนน ายา ขาวยา กวยเตยวน า 4. ประเภทลวกสกทานกบกวยเตยว ขนมจน ปอเปยะสด กวยเตยวหลอด เสนหมลวก

5. ประเภททาเปนอาหาร ถวงอกดอง (น ามะขาม น าตาลปบ เกลอ) และยาถวงอกซงทานสดๆ ไดทนท

ท าไมเราจงตองเพาะถวงอกทานเอง 1. แกปญหาเศรษฐกจลดรายจาย เพมรายได ประหยด เพราะปลกทานเอง สะอาด ปลอดภย เหลอจากทานแลวนาไปขาย 2. เปนพชทเพาะงายโตไวในเวลา 3 คน 3. เปนพชททานแลวใหประโยชนตอรางกายสง ใหท งโปรตน วตามนซ และเกลอแรมากมาย 4. สามารถนามาปรงอาหารไดมากมายหลายชนด 5. เปนทนยมรบประทานกนแพรหลาย แมแตในหลวงของเรายงโปรดเสวยถวงอกผดเตาหเหลองเปนประจา

ศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยงเพอนพง (ภาฯ) ยามยาก ตงอยบานเลขท 55/2 หมท 2 ต าบล บานแห อ าเภอเมอง จงหวดอางทอง

เพาะถวงอกในไห หรอหมอดน

อปกรณ 1. หมอดนเผา เจาะร 2. ใบตอง 3. ไมไผเหลาบางๆ ยาวกวาปากหมอดนเลกนอย 3 - 4 อน 4. ถวเขยว 3 - 4 กามอ วธท า 1. ลางถวเขยวดวยน าสะอาด แลวแชในน าอนท งไวใหเยน แลวแชในน าน นตอไปอก 1 คน หรออยางนอย 6 - 8 ชวโมง 2. ฉกใบตองสดขนาดกวาง 4 - 5 น ว หลายๆ ใบ แลววางซอนกนสลบกนไปทกนหมอดน 3. เทถวทแชน าแลวลงไปบนใบตองในหมอดน ใชมอเกลยๆ ใหทวใบตอง หลงจากน นใชใบตองปดทบถวใหมดอก 3 - 4 ช น 4. ใชไมไผขดกบหมอปดทบใบตองสลบไปมาเปนรปดาวแฉก 5. เทน าใสหมอดน ทก 3 ชวโมง (กลางวนรอนจด) 6. เพยง 3 วน เอาไมไผออก เอาใบตองออก จะพบถวงอกโต อวบ อวนนารบประทาน 7. นาหมอดนไปลางใหสะอาด แลวผงใหแหง เพอไวเพาะถวในคร งตอไป

ศนยกสกรรมธรรมชาตทามะขาม เลขท 213 หม 2 ซอยพฒนา 1 ต าบลทามะขาม อ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

อปกรณทใชในการเพาะถวงอกตดรากไรสารพษ 1) เรมจาก ตะกราพลาสตกทรงกลม มเสนผาศนยกลางประมาณ 18 น ว สงประมาณ 11 น ว มรตาชางรอบตะกรา และมรทกนเพอใชเปนทระบายน า 2) เมลดถวเขยว ตามทวางขายกนในทองตลาด แบงออกเปน 2 ชนด ไดแก ถวเขยวผวมน และถวเขยวผวดา ท ง 2 ชนด มความแตกตางกน คอ ถวเขยวผวมนเพาะไดถวงอกทมขนาดตนโตสขาวออกเหลอง แตจะเปลยนสเมอโดนแดดและแสง แตสามารถแกปญหาดงกลาวไดโดยนาถวงอกใสถงพลาสตกมดปากถงใหแนน ไมใหโดนลม สวนถวเขยวผวดา เมลดจะมขนาดเลกกวาเมอนามาเพาะเปนถวงอกจะไดถวงอกทมสขาว มความกรอบและรสชาตทด มขอเสยตรงทจะไดตนถวงอกมขนาดเลก ทนตอการเปลยนสไดดกวาถวเขยวผวมน แตตลาดจะตองการถวงอกจากถวเขยวผวมนมากกวา เนองจากมสขาวเหลองนารบประทานมากกวา และกอนทจะเพาะควรคดเลอกเมลดถวทแตก เมลดลบ และเศษสงสกปรกตางๆ ออก (ถาเมลดไมสะอาดหรอทาความสะอาดไมดจะเปนสาเหตของเช อโรคมาทาความเสยหายได) เมลดถวเขยวอตรา 1 กก. เพาะถวงอกได 6 - 7 กก.

เทคนคในการแชเมลดถวเขยว ในการแชเมลดถวเขยวเปนข นตอนทสาคญมาก เมอคดเมลดทแตก เมลดลบ หรอเมลดทถกแมลงเจาะทาลายออก แลวนามาลางน าใหสะอาด 2 - 3 น า ถาพบเมลดถวทลอยน าใหรนท งไปพรอมกบน าไดเลย เพราะเปนเมลดเสยทไมงอก ตอมาใหเตรยมน าอนสาหรบแชเมลดถวเขยว ในการเตรยมน าอนใหใชน าตมเดอด 1สวน ผสมกบน าเยนธรรมดา 3 สวน นาเมลดถวเขยวมาแชในถงพลาสตกใหน าอนทวมเมลดสงข นมา 1 -2 น ว แชเมลดถวเขยว 8 ชวโมง ประโยชนของการแชเมลดในน าอนจะชวยกระตนการงอกของเมลดถวไดเรวข น เมอแชครบ 8 ชวโมง จะสงเกตเหนเมลดถวเขยวพองตวใหญกวาเดมประมาณ 1 เทา เปลอกหมเมลดปรแตกออก มตมรากงอกออกมาใหเหน รนน าทแชเมลดถวเขยวออก ลางเมลดถวเขยวดวยน าสะอาดอก 3 น า เพอความมนใจในความสะอาดและมสวนทเปนเปลอกหมเมลดถวจะหลดออกไปบางสวน

ขนตอนการเพาะถวงอกตดรากไรสารพษ นาตะแกรงพลาสตกทใชเปนฐานรองกนตะกรา ใสลงไปในตะกราพลาสตกทเตรยมไว วางดานทเปนสายยางอยดานลาง นาแผนกระสอบปานวางทบลงบนแผนกระสอบปาน โรยเมลดใหมความสงประมาณ 1 เซนตเมตร หมดข นตอนน ถอวาเสรจช นท 1 หลงจากน นใหนาแผนกระสอบปานทบและทาตามข นตอนจนครบ 4 ช น สาหรบช นสดทาย คอ ช นท 4 จะตองปดดวยกระสอบปานเชนกน แตจะใชกระสอบปานจานวน 2 ผน เพอเพมการรกษาความช นใหกบเมลดถวเขยว เมอเรยงเมลดถวเขยวจนครบ 4 ช น ปดทบดวยกระสอบปาน 2 ผนแลว รดน าใหชมท งตะกรา ยกตะกราเพาะถวงอกมาใสในถงดาทตดมม 2 ขาง เพอการระบายน า พบปากถงดาไมใหมแสงเขาได นาไปต งไวในทรมหรอในหองททบแสง

เทคนคการดแลตะกราเพาะถวงอก 1) ตองรดน าใหกบตะกราเพาะถวงอกตดรากไรสารพษ วนละ 3 เวลา (เชา – กลางวน - เยน) หรออาจจะเพมเปน 5 คร ง/วน ถาชวงน นมสภาพอากาศรอนจด สงเกตไดจากการ เอามอจบดทตะกราวารอนหรอไม วธการรดน าใหเปดปากถงดาออกแลวใชสายยางเปดรดน าโดยตรง รดใหตะกราเพาะชมทสด และในการรดน าแตละคร งไมจาเปนจะตองยกตะกราออกจากถงดา น าทรดลงไปจะระบายออกทปลายมมถงดาทตดไวท ง 2 ขาง ควรมกะละมงไวรองน าทรดลงไปเพอจะนาน าไปรดตนไมตอเพอการประหยดน า (การเพาะถวงอกอาจจะใชน ามาก ควรใชน าใหเกดประโยชนสงสด) ทสาคญหลงจากรดน าเสรจทกคร ง ควรรบปดถงดาใหมดชดและนาไปวางไวในทรมตามเดม การรดน าใหตะกราเพาะถวงอกน น จะรดน า 3 คร งตอเนอง จนครบ 3 คน เชาวนท 4 นาถวงอกออกมาจาหนายได 2) การตดรากถวงอกเปนเคลดลบ การเพาะถวงอก เมอครบ 3 คนแลว เชาข นมา จะเปดปากถงดา นาตะกราเพาะถวงอกออกมาจากถงดา จะพบวาถวเขยวทเพาะไวน นงอกออกมาจนเตมตะกราครบท ง 4 ช น จะสงเกตเหนรากถวเขยวแทงทะลตะแกรงเกลดปลาออกมา จะมองเหนสวนของตนและรากของถวงอกแยกกนอยางชดเจน นาน าสะอาดใสกะละมง นาแผงถวงอกออกมาจากตะกรา ใหควาสวนหวของถวงอกลงน าในกะละมง จากน นเราจะกระแทกแผงถวงอกกบน าเบา ๆ เพอใหเปลอกหมเมลดถวเขยวหลดออกจากสวนหว จะทาใหถวงอกดสวยและสะอาดยงข น ในการตดตนถวงอกออกจากรากน น ใหใชมดคม ๆ ในการตด ควรตดฝงทเปนตะแกรงเกลดปลาเพราะจะตดงายกวาฝงทเปนกระสอบปาน ตดตนถวงอกลงในกะละมงทมน าสะอาด จากน นใชตะแกรงพลาสตกตาใหญมารอนเปลอกหมเมลดจะจมลงกนกะละมง จะรอนเอาตนถวงอกมาสะเดดน าในตะกราสกพก

ขนตอนการบรรจถงและการเกบรกษา เมอตนถวงอกสะเดดน าแลวใหรบเอาไปบรรจถงพลาสตกทนท มดปากถงใหแนน เหตผลทตองรบบรรจถวงอกลงถงพลาสตกเรวทสด เพราะถาปลอยใหถวงอกสมผสอากาศนานๆ จะเปลยนสจากสขาวเปนสเหลอง และจะคล าดาในทสด ตลาดไมตองการ หรอนาไปประกอบอาหารกไมนารบประทาน ถวงอกไรรากปลอดสารพษจะเกบรกษาไดนานถง 7 วน โดยไมเหลอง และยงคงความสดและกรอบเหมอนใหมแตจะตองเกบไวในตเยน

เทคนคการถวงน า เพอใหตนถวงอกอวบอวนในคนท 2 ของการเพาะถวงอกจะเปนชวงทตนถวงอกเจรญเตบโตดทสด เปนระยะการยดยาวของตนมากทสด และเปนชวงทตองการน าและความช นมาก นอกจากจะรดน าใหตะกราพลาสตก 3 เวลาแลว ในคนดงกลาว รดน าจนน าขงเปนแองบนปากตะกรา โดยน าหนกของน าจะไปกดทบตนถวงอก จะสงผลใหตนถวงอกมขนาดตนทอวนข น และนารบประทานยงข น นอกจากน นน าทเราถวงยงชวยเพมความช นใหมากข น ในการใชน าถวงหลงจากผานคนท 2 ไปแลว เมอเปดด พบวา ตนถวงอกยงไมคอยอวน ใหถวงน าอกคร งในคนท 3 การเพาะถวงอกตดรากไรสารพษ ปฏบตไดไมยาก สามารถเพาะไดเพอบรโภคในครวเรอน ไดพชผกทปลอดสารพษไวบรโภค

มหาวชชาลยภมปญญาทองถนสมทรสงคราม เลขท 9/3 หมท 4 ต าบลบางพรม อ าเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

การเพาะถวงอกไรสาร ไรราก

“ถวงอก” เปนผกชนดหนงทนยมรบประทานกนมาก และนาไปประกอบอาหารไดหลายชนด แตในปจจบนพบปญหาในถวงอกทขายในทองตลาดจะมลาตนอวน หวเลกและขาว มการตรวจพบวาใชสารฟอกขาวในถวงอก เมอนาไปประกอบอาหารรบประทานกจะมสารพษตกคางทาใหเกดปญหาตอสขภาพของผบรโภค จากปญหาดงกลาวจงไดมการเรยนรเกยวกบการเพาะถวงอกแบบไรสารพษ เพอสขภาพทดของผบรโภค ถวงอก เปนผกทใหคณคาทางอาหารหลายอยางท งโปรตน เกลอแร และวตามน องคประกอบสวนใหญของถวงอกเปนน า ใหแรธาตท งแคลเซยม ฟอสฟอรส และเหลก ใน 1 ขดใหแคลเซยม 27 มลลกรม ฟอสฟอรส 85 มลลกรม เหลก 12 มก. วตามน บ1 บ2 ถวงอกยงมกากใยอาหารหรอไฟเบอร ซงชวยในการขบถาย และยงชวยจบไขมนสวนเกน แลวขบเปนของเสยออกจากรางกาย มสวนชวยปองกนโรคมะเรงในลาไสใหญไดเปนอยางด ถวงอกเปนผกทใหพลงงานตา จงเหมาะสาหรบผทตองการลดความอวน แตควรจะกนอาหารอนประกอบดวย

อปกรณ 1. ถวเขยว 1 กโลกรม 2. ถงพลาสตกฝาปด 1 ใบ 3. กระสอบปาน 1 ใบ 4. ตะแกรงพลาสตก 1 เมตร 5. กะละมงพลาสตก (ขนาดเลก) 1 ใบ 6. กะละมงพลาสตก (ขนาดใหญ) 1 ใบ 7. กะจาดพลาสตก (ขนาดใหญ) 1 ใบ 8. กะจาดพลาสตก (ขนาดเลก) 1 ใบ 9. เกาอ พลาสตก 1 ตว

วธท า 1. นาถวเขยวมาคดเมลดเลกๆ และเมลดเสยออก เพอใหเมลดถวเขยวเสมอกน แลวนาเมลดถวเขยวไปลางน าใหสะอาด จงนาไปแชน าใหทวม (เผอเมลดถวเขยวขยาย) ท งไวประมาณ 8 ชวโมง (น าแชใชอตราสวนน าธรรมดา 3 สวน ตอน ารอน 1 สวน) พอครบกาหนดแลวลางเมลด 2. การจดเตรยมภาชนะเพาะถวงอก วางกระสอบปานลงในภาชนะ แลววางตะแกรงพลาสตกไวบนกระสอบ จงนาเมลดถวเขยววางเรยงบนแผนพลาสตกหนาประมาณ 3 เมลดถวเขยว ทาเหมอนขางตนอก 2 คร ง แลวปดดวยกระสอบปาน รดน า แลวปดฝาถง (ดขนาดภาชนะททาวาทาไดกช น) 3. รดน าวนละ 4 เวลา คอ เชา กลางวน เยน และกอนนอน เปนเวลา 3 วน กนาถวงอกมารบประทานได 4. การลางถวงอก ยกออกมาทละช น นาถวงอกมาเขยาในน า เพอใหเปลอกถวงอกออก แลวใชมดปราดทตะแกรง เพอตดรากถวงอกออก แลวลางน าอกคร งหนง นาไปรบประทาน จะไดถวงอกทหวาน กรอบ ไรราก และปลอดภยจากสารเคมตกคาง

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ศนยกสกรรมธรรมชาตกาฬสนธ จงหวดกาฬสนธ เลขท109 หมท 10 ต าบลธญญา อ าเภอ กมลาไสย

จงหวดกาฬสนธ

การเพาะถวงอก

อปกรณ 1 ถงพลาสตกดาขนาดความสง 50 ซม. 1 ใบ 2 ตาขายพลาสตกอยางถ 3 กระสอบปาน 4 ถงพลาสตกสาหรบคลมถง

วสด เมลดถวเขยว 1 กโลกรม

วธท า 1 เจาะกนถงพลาสตกใหเปนรเพอระบายน าได 2 ตดตาขายพลาสตกและกระสอบปานใหเทากบขนาดภายในของถง 3 แชถวเขยวในน าอน 6 - 8 ชวโมง 4 นาตาขายวางกนถงแลวนาเอาเมลดถวเขยวโรยบนตาขายใหทว เอากระสอบปานทตดไวคลม 5 รดน าใหชมทก 4 ชวโมง แลวคลมดวยถงพลาสตก 2 - 3 วน สามารถนามารบประทานได หมายเหต น าทใชรดตองผสมน าหมกชวภาพ อตราสวน 20 ซซ ตอน า 20 ลตร ทกคร ง

ศนยปราชญชาวบานพฒนาคณธรรม จงหวดกาฬสนธ 240 หม 6 บานโคกกลาง ต าบลจมจง อ าเภอกฉนารายณ จงหวดกาฬสนธ

ถวงอกไรสาร

วสดอปกรณ กะละมงพลาสตก กระสอบปานตดใหกลมเทากนกะละมง เมลดถวเขยว ตะแกรงพลาสตก

วธท า/ขนตอน นากระสอบปานตดกลมเปยกน าปกนกะละมงทเจาะรระบายน า จากน นโรยถวเขยวใหทวๆ ระยะหางแคใหเมลดถวตดกนแตอยาใหทบกน วางตะแกรงทบอก ทาอยางน 3 ช น จากน นนากระสอบปานปดหนาบนอกท รดน าวนละ 2 - 3 คร ง 3 วน รากถวจะเจาะลงในกระสอบปาน ใชมดบางๆปาดราก แลวคอยๆถอนตนออก สะดวก รวดเรว และสะอาด

วธใช นามาประกอบอาหารเหมอนถวงอกทวไป

ประโยชน ปลอดภย ไมมสารพษ และประโยชนอนๆ

ศนยเรยนรกสกรรมธรรมชาตฟาหวน - ฅนลอ เลขท 41 หม 6 บานฟาหวน ต าบลไรข อ าเภอลออ านาจ จงหวดอ านาจเจรญ

เพาะถวงอก

อปกรณ 1) ถงพลาสตกดาขนาด 10 แกลลอน ทเจาะรเลก ๆ ดวยเขมเยบกระสอบ (ถง 1 แกลลอน เจาะ 12 ร หรอถง 10 แกลลอน เจาะ 120 ร) และฝาปดถง 2) โองน าขนาด 200 ลตร ใสนาท งไว 2 วน รอจนเยน 3) แผนตะแกรงพลาสตก ตดขนาดเทาปากถงพลาสตก 4 แผน 4) อฐบลอก 1 กอน 5) ถวเขยวคดสะอาด 2 กโลกรม 6) สถานทรมเยนพอสมควร

วธท า 1) นาถวเขยวมาลางซาวเบา ๆ เอาเยอขาว ๆ ออก ซาว 3 คร ง 2) แชถวเขยว อตราสวน ถว 1 สวน : น า 2 สวน ท งไว 7 - 8 ชวโมง 3) แบงถวออกเปน 4 สวน นาตะแกรงพลาสตกวางลงในถง 1 แผน แลวนาถวสวนท 1 ใสลงในถง จากน นกเอาตะแกรงพลาสตกวางแลวกเอาถวสวนท 2 วางบนตะแกรง ทาอยางน จนถงช นท 4 เสรจแลวปดฝาถงใหสนท 4) ยกถงวางต งบนอฐบลอกเพอใหสงกวาพ น 3 - 4 น ว 5) รดน าเชา เทยง เยน หรอทก 2 - 3 ชวโมง จะชวยใหโตเรวข น (ผสมน าจลนทรย 2 ชอนโตะ : น า 10 ลตร) 6) ใชฝกบวรดจะชวยประหยดน า หรอใชฝามอรองขณะรดน า (รดจนกวาน าทไหลออกมาเยน) 7) รดน าประมาณ 3 - 4 วน จะไดถวงอกทอวน สมบรณ กรอบ อรอย สามารถรบประทานไดทนท 8) กอนนาถวงอกไปใชใหงดรดน า 8 ชวโมง เพอใหเปลอกถวงอกลอนออกงาย ผดสะดวก ไมแตกหก และดาเรว 9) ทกคร งทเพาะเสรจ ลางถงใหสะอาด ควาใหแหง เพอปองกนมใหเกดเช อราในการเพาะคร งตอไป

ขอควรระวง 1) ถวเขยวตองคดเมลดทสมบรณ หากมเมลดทไมสมบรณ เมลดทแตกหก อาจทาใหถวเนาไดงาย 2) ถาถงพลาสตกเกดเช อรา ลางใหสะอาด แลวลวกน ารอนกอนนาไปใช

กลมกสกรรมไรสารพษ มกดาหารประสานมตร เลขท 26/1 หม 5 บานบะ ต าบลกกแดง อ าเภอนคมค าสรอย จงหวดมกดาหาร

การเพาะถวงอก

วสดอปกรณ

วธท า 1) นาเมลดถวเขยวมาคดเลอกเมลดทไมสมบรณออก แลวนาไปลางน าทาความสะอาด 2 - 3 น า 2) นาเมลดถวเขยวทคดแลวมาแชดวยน าอน 6 - 8 ชม. (อตราน าอน น าเดอด 1 : น าเยน 1 สวน) 3) เตรยมอปกรณทจะทา คอ ตะแกรงพลาสตก กระสอบปาน ตดใหขนาดพอดกบตะกราพลาสตก 4) นากระสอบปานลงแลวทบดวยตะแกรงพลาสตก แลวนาเมลดถวเขยวมาเรยงเปนช น ๆ ในตะกรา (ควรวางเรยงเมลดถวเขยวไมเกน 3 - 4 เมลด) 5) จากน นนาตะกราพลาสตกทไดทาในข นตอนท 4 มาลงถงดาแลวปดปากถง นาไปวางไวในกะละมงทเตรยมไว รดน าทกเชา / กลางวน / เยน เกบไวประมาณ 2 -3 วน กสามารถนามาบรโภคได

1) เมลดถวเขยว

4) ตะแกรงพลาสตก

2) ตะกราพลาสตก 5) ถงดา (เจาะรกนถงท ง 2 ดาน)

3) กระสอบปาน 6) กะละมงพลาสตก

ศนยเรยนรกลมฟนฟเกษตรพนบานอ าเภอแวงนอย ทอย ตงอยเลขท 108 หมท 6 บานโสกน าขาว ต าบลกานเหลอง อ าเภอแวงนอย จงหวดขอนแกน

การเพาะถวงอก

วสดอปกรณ

ตะกรา/เขงพลาสตก ถงพลาสตกดาเจาะรเลกๆ รอบกน ตะแกรงพลาสตกตดกลม กระสอบปานตดกลม วธการเพาะ (ถวเขยว 1 กโลกรม เพาะถวงอกไดประมาณ 6 - 8 กโลกรม) (1) นาเมลดถวเขยวคดเลอกเอาแตเมลดทไมสมบรณออก (2) นาเมลดถวลางน าทาความสะอาด แลวเทน าท งประมาณ 2 - 3 คร ง (3) นาเมลดถวแชน าอน 6 - 8 ชวโมง (น าอน คอ น าเดอด 1 สวน น าธรรมดา 3 สวน) (4) หลงจากแชน าอนนาน 6 - 8 ชวโมง นาเมลดถวมาลางน าใหสะอาดอกคร ง

( ) ( ) 1. / ( ) 1. 25

6 1 2. 2. 3. 3. 4. 4. 6 1.5 5. 2 5. 1 6. 6.

2-2.5 . 4-5

(5) เตรยมอปกรณทจะทา (ในหนงช น) พยายามเทเมลดถวใหเสมอกนใหเตม ทละช นจนหมด เมลดถวทแชไวประมาณ 3 - 4 เมลดซอนขนาดทาแลวขายเปลยนจากเขงเปนถงพลาสตกไมตองใชถงดา (6) นาถงดามาลอมรอบเขงไว รดน าทกเชา กลางวน และเยน (ใชเวลาประมาณ 2 คน 3 วน กนามารบประทานได)

หมายเหต : ชวงทเรารดน าใหเอากะละมงรองไว พอรดน าเสรจใหเอาถงพรอมถงดาเปลยนไวใสกะละมงอกใบ นาน าไปใชประโยชนอยางอนไดอก (แลวนากะละมงอกใบครอบไว) ขนาดทาแลวขายเปดฝารดน าใหถว เชา กลางวน เยน น าจะออกทางสายยาง ใหนากะละมงมารองใชประโยชนไดอก ข นตอนตามรายละเอยดดงกลาวมาน ทกสงทกอยางมการเปลยนแปลงไดขอใหผปฎบตทาไปในทศทางทด (หลกการเพาะถวงอกทสาคญทสด คอ ท.ท.ท. ทา ทน ท)

การเพาะถวงอกกนเอง

ศนยกสกรรมธรรมชาตทงสง หม 4 ตดถนนเอเชยสายทงสง - สราษฎรธาน ต าบลนาโพธ อ าเภอทงสง จงหวดนครศรธรรมราช

ถวงอก คอ หนอออนทงอกออกมาจากเมลดถว โดยอาศยธาตอาหารทสะสมอยในเมลดถว โดยเรานาถวไปเพาะในภาชนะทมความชนและความรอนหรออณหภมทพอเหมาะ โดยไมใหโดนแสงสวาง เพอไมใหรากและใบเล ยงงอกออกมาภายในระยะเวลา 2 - 3 วน กจะได ถวงอกนาไปรบประทานหรอจาหนาย การเพาะถวงอกในขวดกาแฟ การเพาะถวงอกในขวดกาแฟ เปนวธการทเหมาะสาหรบการเพาะถวงอกกนเองในครอบครว 1 ขวดกาแฟ กจะไดถวงอกประมาณ 1 ม อ อปกรณในการเพาะกคอ ขวดกาแฟสามารถหาไดจากขวดกาแฟเกาๆ ภายในบาน วธการกงายเดกๆ กสามารถทาได อปกรณ 1) ขวดกาแฟชนดใสหรอชนดสชากได 2) ผาไนลอนหรอผาขาวบาง กวาง 4 น ว ยาว 5 น ว 3) ถวเขยว 1 กามอ ขนตอน 1) ลางถวเขยวดวยน าสะอาด แชในน าอนท งใหเยน แชในย าน นตอไปท งไว 1 คน หรออยางนอยประมาณ 6 - 8 ชวโมง 2) หลงจากแชถวเขยวแลว เทถวเขยวใสขวดกาแฟใชผาไนลอนหรอ ผาขาวบางปดปากขวด ใชหนงยางรดใหแนน แลวเปดน าใสขวดใหทวมเมลดถว แลวเทน าท ง 3) วางขวดในแนวนอนในถงกระดาษหรอในทมด 4) หลงจากน น 3 - 4 ชวโมง ใหนาขวดทเพาะถวน มาใหน า โดยเทน าใสทางปากขวด แลวเทน าท ง 5) ทาตามขอ4 เปนเวลา 3 วน ในระหวางใหน าแตละวน จะเหนถวงอกคอยๆโตข น จนวนท 3 ถวงอกกจะโตข นแนนกสามารถนาไปรบประทานได แลวนาขวดกาแฟเปลาและผาไนลอนลางน าใหสะอาด ผงแดดใหแหง เพอใชในการเพาะถวคร งตอไป

ภาคใต

การเพาะถวงอกในถงพลาสตก โดยใชฟองน าเปนวสดเพาะ การเพาะถวงอกในถงพลาสตก นอกจากการใชเพาะถวงอกไวกนเองไดแลว ยงสามารถใชเปนวธเพาะถวงอกเพอขายไดเปนอยางด เพราะถวงอกเพาะ 1 กโลกรมใน 1 ถง สามารถเพาะถวงอกไดถง 6 - 7 กโลกรม การเพาะถวงอกในถงพลาสตกน จะแนะนาใหใชถง 10 หรอ 12 น ว แบบมฝาปดขนาด 1 ถง กเพาะถวงอกไดถง 6 - 7 กโลกรม การเพาะถวงอกในถงพลาสตกน อาจจะเพาะในถงเปลาๆ โดยไมมวสดปดทบกได แตตองใหน าถ แตถาเราเพาะในถงโดยมวสดปดทบ เชน ฟองน า จะชวยใหเกบความช นไวไดนาน อกท งวสดจะชวยกดทบถวงอกทาใหถวงอกอวบอวนข น อปกรณ 1) ถงพลาสตกสดาแบบมฝาปดขนาด 10 น วหรอ 12 น ว ใชสวานเจาะรขนาด 1 กระเบยด 1/8 น ว หรอประมาณ 3 มลลเมตร ทกนถงหลายๆร หางกนประมาณ 1 น ว และเจาะรขนาดเดยวกนขางถง หางกนแถวละ 2 น ว เพอระบายอากาศ 2) ฟองน าขนาดหนาประมาณ 1 น ว ตดเปนรปวงกลม 2 แผน ขนาดเทากนถง 1 แผน และเทากบปากถงอก 1 แผน 3) ถวเขยวครงกโลกรม ขนตอน 1) ลางถวดวยน าสะอาดแลวแชในน าอน ท งใหเยน แลวแชในน าน นตอไปท งไว 1 คน หรออยางนอย 6 - 8 ชวโมง 2) ใชแผนฟองน าแผนแรกรองทกนถง 3) นาถวเขยวทแชน า แลวโรยบนฟองน าใหทว 4) ใชฟองน าอกแผนหนงปดทบถว 5) ใชฝกบวรดน าหรอสายยาง ฉดน าลงไปบนฟอนน าใหชม 6) ปดฝาแลววางท งไวในทรม 7) ทกๆ 3 ชวโมงเปดฝาถง แลวรดน าไปบนฟองน าจนชมปดฝาแลวท งท งไว 8) ใหน าตามขอ 7 นาน 3 วน ถวงอกจะโตอวบอวน 9) ทาความสะอาดถงและฟองน า ตากแดดใหแหงกอนนาไปเพาะถวในคร งตอไปเพอฆาเช อโรค

ศนยกสกรรมธรรมชาตวดปายาง วดปายาง หม 4 ต าบลทางว อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช

ถวงอก : ผกปลอดสารพษ

อปกรณ 1) เมลดถวเขยวทมคณภาพด 2) ภาชนะผวเรยบทรงสงตรง เชน ขวดน ามนพชขนาด 2 ลตร โถพลาสตกหรอกระปองพลาสตก เจาะรระบายน าขนาดเลกกวาเมลดถวเขยวทกนภาชนะดวยตาปเผาไฟประมาณ 10 - 15 ร 3) ถงเพาะสดา (สาหรบเพาะกลาไม) ขนาด 5 x 10 น ว 4) ผาขนหนผนเลก 5) อปกรณอนๆ เชน ถงแชเมลด ขนน า ฝกบว หรอสายยาง 6) น าสะอาด เชน น าประปา หรอน าบาดาลทท งใหตกตะกอนและเยน 7) สถานทเพาะควรเปนทรมและเยน วธการเพาะ 1) ใชเมลดถวเขยวประมาณ 1 ถวยตวงแชในน าอนอณหภมประมาณ 55 - 60 องศาเซลเซยส ประมาณ ½ - 1 ชวโมง แลวลางเมลดถวเขยวใหสะอาด โดยลางเอาสงเจอปนตางๆ และเมลดทพองตวออกเพราะจะเปนเมลดออน เมลดทถกแมลงทาลาย และเมลดทเสอมคณภาพ ซงเปนสาเหตใหถวงอกเนาเสยหายได หลงจากน นแชน าตอไปอก 8 - 10 ชวโมง หรอ 1 คน 2) วนรงข นลางเมลดทแชน าแลว นาข นมาผงในตะแกรงสกคร เมลดจะพองตวข นไดประมาณ 2 ถวยตวง จากเมลดถวเขยวแหง 1 ถวยตวง ถาเพาะในขวดน ามนพชใชเมลดทแชน าแลวประมาณ 1 ถวยตวงตอขวด สามารถเพาะไดประมาณ 2 ขวด ใสเมลดในภาชนะเพาะปดทบเมลดดวยผาขนหนรดน าใหชม ทก 2 - 3 ชวโมง 3) ปดคลมภาชนะเพาะอกคร งดวยถงเพาะสด เพอไมใหโดนแสง นาไปวางไวในทรมและเยน 4) เมอเพาะถงวนท 3 (ประมาณ 65 - 72 ชวโมง) นามาลางเอาเปลอกถวเขยวออกจะไดถวงอกสาหรบบรโภค 1 - 2 ม อ 5) ระยะเวลาในการเพาะถวงอกข นอยกบอณหภมในชวงเวลาระหวางการเพาะ

การเพาะถวงอก วธท 1 แบบตกราก วสดอปกรณ - ถวเขยว - ถงมฝาปดสทบเจาะรทใตถง - กระสอบปานตดใหเปนรปเทากบถง - ตะแกรงพลาสตกตดใหเปนรปเทากบถง - น าจลนทรยหรอน าเปลา วธท า ขนตอนท 1 - นาถวเขยวมาแชน าท งไวประมาณ 8 - 10 ชวโมงแลวรนน าออก ลางใหสะอาด - ใชกระสอบปานใสในถงทเตรยมไวพรอมตะแกรง - เอาถวเขยวใสบนตะแกรงประมาณความหนาของถวเขยวซอนกนไมกน3เมดถวเขยวซอนกน ขนตอนท 2 - ทาเหมอนข นตอนท 1 ขนตอนท 3 - ทาเหมอนข นตอนท 2 แลวเอาฟองน าทบบนอกทไวสาหรบเกบน าท งไว 3 ชวโมงเปดฝารดน า 1 คร ง ตดตอกนประมาณ 3 คน ถาถงมขนาดใหญสามารถเพมช นไดอกประมาณ 5 ช น วธท 2 แบบธรรมชาต วสดอปกรณ - ถวเขยว - ใบตอง ใบเตย ใบตะไคร ใบขม น ฯลฯ - ถงมฝาปดสทบเจาะรทใตถง วธท า 1) นาถวเขยวมาแชน าท งไวประมาณ 8 - 10 ชวโมงแลวรนน าออก ลางใหสะอาด 2) ฉกใบไมทเตรยมไวใหเปนช นเลกๆ 3) ใบไมใสในถงพอประมาณแลวโรยเมดถวเขยวพอประมาณ 4) ทาตามวธทาขอท 3 จนหมดเมลดถวเขยว

ประโยชน มสารอาหารโปรตน เกลอแร วตามนบ 1 - 2 กากใยอาหารมากกวาผกผลไมอนๆถง 90 เปอรเซนต ชวยปองกนมะเรงลาไสใหญในถวงอก 1 ขด ใหพลงงาน 36 แคลอร เหมาะสาหรบคนทตองการลดความอวน

ศนยเรยนรคณธรรมเพอเศรษฐกจพอเพยง ตงอยเลขท 77 หม 1 ต าบลบานหาร อ าเภอบางกล า จงหวดสงขลา

ถวงอกไรสารพษ

ถวงอกทเปนสวนประกอบของกวยเตยว เกาเหลา ผดไทย ฯลฯ ทเหนเปนประจาหลายคนชอบ ทราบไหมวาถวงอกมสารอาหารทมคณคาเพยบ ท งวตามนเอ บ ซ และเสนใย(Fiber) ทมผลตอระบบยอยอาหารและการขบถายของผบรโภค ตนถวงอกมปรมาณมตามนมากกวาตอนเปนเมลดถวถง 7 เทา แลวยงมวตามนบ 12 อกดวย (พชนอยชนดทจะม บ 12) ขณะทถวงอกเรมเจรญเตบโตจากเมลดถว แปงจะแตกตวเปนน าตาล ไขมนกลายเปนกรดไขมน และโปรตนเปนกรดอะมโน (แถมอตราสวนระหวางปรมาณกรดอะมโนทจาเปนตอกรดอะมโนทไมจาเปนยงเพมข นดวย) ซงกหมายความวา เมลดถวผานการยอยมาระดบหนงกอนทจะเปนถวงอก ถวงอกจงจดเปนอาหารทเหมาะกบสขภาพอนดในบรรดาผกท งปวง เพาะปลกงาย ใชทาอาหารไดหลายประเภท รสชาตอรอย และทสาคญราคาถก (บางสวนจาก Raw Food Combining Diet เลสล เคลตน ปรมาจารยแหงสขภาพและความงาม) การเพาะถวงอกอยางงาย สด สะอาด 1. จดองคประกอบในถงเพาะใหสมดล โดยกาหนดปรมาณถวกบถงเพาะไวดงน - ถงเพาะ 1 แกลลอน ตอถว 1.5 ขด จะไดถวงอกประมาณ 1 กโลกรม - ถงเพาะ 1 แกลลอน เจาะร 12 ร โดยใชสวานเบอร 3.2 - แชถวไวประมาณ 9 - 10 ช.ม. แลวลางดวยน าสะอาด บรรจถง ปาดถวใหเสมอกนจะทาใหถวข นเปนระเบยบสวยงาม 2. ปรมาณน าทใชรด จะรดน า 3 เวลา คอ เชา กลางวน เยน ถาไมสามารถรดน าไดในเวลาใดเวลาหนงใหนาถงแชตเยนไว แลวนาออกมารดน าในเวลาตอไป การรดน าจดจนกวาน าจะไหลออกจากถงมความเยนเทากบน าทรด น าทใชรดควรเปนน าเยน ถาเปนไปไดควรใชน าธรรมชาต 3. การระบายของอากาศในถง ควรต งถงใหอยในททกแสง และถงทใชควรเปนถงททบแสงดวย เพราะถาแสงเขามาในถง ถวจะเปนสเขยว รากยาวและตนผอม สของถงทเพาะควรเปนสดา เขยว หรอน าเงนกได พ นททต งถงเพาะถวงอกควรจะแหง (ไมควรเปนทเดยวกบทรดน าเพราะจะเกดเช อราหรอเช อแบคทเรยไดงาย ทาใหถวเนา)

4. อณหภม ถามความช นมาก (ฝนตกบอยหรอเกอบท งวน) ปรมาณน าทรดกจะนอยลง ภาวะการเจรญเตบโตของถวจะชาลงดวย และตดเช อไดงาย ถาอากาศเยนและแหง (ฤดหนาว) ถวจะเจรญเตบโตไดด อายของถวงอกทเหมาะสมและถอดปลอกไดด คอ ประมาณ 3 วน ถาอากาศรอนจด ตองใชน าปรมาณมากเพอไลความรอนจากถงเพาะซงเปนสาเหตสาคญของการเนา เคลดลบของผเพาะถวงอก - หากใชถวงอกไมหมด ใหดงตนทอยขางบนมาใชปรงอาหาร สวนตนทอยช นถดไปรดน าแลว สามารถเกบไวใชในวนตอไป กจะไดถวงอกทสด สะอาดเหมอนเดม - ควรคดเลอกเมดพนธทฝอ ลบ ออน ออกกอนแชน า - การรดน า ถารดมากเกนไปถวจะเนา ถารดนอยเกนไปรากจะยาวแตกฝอย

การเพาะถวงอก

ศนยปราชญชาวบานปยามมง ตงอยเลขท 111/1 หม 3 บานปยามมง ต าบลปยามมง อ าเภอยะหรง จงหวดปตตาน

วสดอปกรณ 1) ถงพลาสตกดาขนาด 8 แกลลอน พรอมฝาปด เจาะรเลกๆ ดวยเขมเยบกระสอบ (ถง 1 แกลลอนเจาะ 12 ร, ถง 8 แกลลอนเจาะ 96 ร) 2) โองน าขนาด 200 ลตร ใสน าท งไว 2 วน รอจนเยน 3) แผนฟองน า หนา 1 เซนตเมตร ตดขนาดเทาปากถงพลาสตก 4) กอนหนขนาดเทากาปน ประมาณ 12 กอน และอฐบลอก 1 กอน 5) ถวเขยวคดสะอาด 1.5 กโลกรม 6) สถานทรมเยนพอสมควร วธการ 1) นาถวเขยวมาลาง ซาวถเบาๆ เอาเย อขาวๆ ออกซาว 3 คร ง 2) แชถวเขยว อตราสวน ถว 1 สวน ตอน า 2 สวน ท งไว 7 - 8 ชวโมง 3) เทถวใสถงทเตรยมไว เอาแผนฟองน าปดคลมถว ทกดวยหน 6 กอน แลวปดฝาใหสนท (วนถดไปคอยๆ เพมวนละ 3 กอน) 4) ยกถงวางต งบนอฐบลอก เพอใหสงกวาพ นท 3 - 4 น ว 5) รดน าทก 2 - 3 ชวโมง หากตอนดก รดอก 1 คร ง จะชวยใหโตเรวข น (สมน าหมกจลนทรย 2 ชอนโตะ ตอน า 10 ลตร) 6) ใชฝกบวรดจะชวยประหยดน าหรอใชฝามอรองขณะรดน า (รดจนกวาน าททไหลออกมาจะเยน) 7) รดน าประมาณ 3 วน กจะไดถวงอกทอวนสมบรณ กรอบ อรอย รบประทานไดทนท 8) กอนนาถวงอกออกไปใช ใหงดน า 8 ชวโมง เพอเปลอกถวงอกจะลอนออกงาย ฝดสะดวกไมแตกหกดาเรว 9) ทกคร งทเพาะเสรจ ลางถงใหสะอาดควาใหแหง เพอปองกนมใหเกดเช อรา ในการเพาะคร งตอไป

ขอควรระวง 1) ถวเขยวตองคดใชเมลดทสมบรณ หากมเมลดทแตกหกอาจทาใหถวเนาไดงาย 2) ทคร งทรดน า ใหยายกอนหนไวมมอนบาง จะชวยใหโตสมาเสมอกน 3) ถาถงน าพลาสตกเกดเช อรา ลางใหสะอาด แลวลวกน ารอนกอนนาไปใช