หน่วยที่ 9 ฐานข้อมูลและการ ......ม การเก...

มสธ มสธ

มสธ มสธ ม

สธ


สธ

มสธ มสธ

หนวยท 9

ฐานขอมลและการประยกต

อาจารยนสาชล ปยะสน

ชอ อาจารยนสาชลปยะสนวฒ B.Sc. (Information and Communication Technology) Mahidol University M.Sc. (Industrial Sciences Electronic Engineering) Group T, Belgiumต�าแหนง นกวชาการคอมพวเตอร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชหนวยทปรบปรง หนวยท9

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

9-2 คอมพวเตอรเบองตน

แผนการสอนประจ�าหนวย

ชดวชา คอมพวเตอรเบองตน

หนวยท 9 ฐานขอมลและการประยกต

ตอนท9.1แนวคดเกยวกบฐานขอมล9.2แบบจ�าลองขอมลและฐานขอมลแบบสมพนธ9.3ซอฟตแวรและการประยกตฐานขอมล

แนวคด1.การจดเกบขอมลโดยใชฐานขอมลสามารถชวยรวบรวมขอมลทมความสมพนธกนใหอยในแหลง

เดยวกนอยางเปนระบบอกทงยงชวยในเรองของการประมวลผลตอยอดเปนขอมลสารสนเทศทสามารถสรปหรอจดท�าสถตทส�าคญและเปนประโยชนใหแกองคกร เปนการจดเกบเพออ�านวยความสะดวกเรองการสบคนขอมลทตองการทราบในภายหลงได

2.แบบจ�าลองขอมลใชเพออธบายโครงสรางของขอมลในฐานขอมลในระดบทผใชทวไปเขาใจมการอธบายโครงสรางความสมพนธของขอมลทจดเกบทงนแตละโครงสรางนนจะแตกตางกนออกไปขนอยกบแบบจ�าลองทเลอกใชปจจบนฐานขอมลถกน�ามาประยกตใชอยางกวางขวางในองคกรฐานขอมลแบบสมพนธถอเปนฐานขอมลประเภทหนงทไดรบความนยมซงเปนฐานขอมลทใชแบบจ�าลองแบบสมพนธ มการเกบขอมลในรปของตารางหลายๆ ตารางทมความสมพนธกนในแตละตารางแบงออกเปนแถวๆและในแตละแถวจะแบงเปนคอลมนกลาวคอมการเกบเปนตารางท�าใหงายตอความเขาใจและประยกตใชงาน

3.ซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลเปนซอฟตแวรส�าหรบใชสรางฐานขอมลจดการกบขอมลทจดเกบอยในฐานขอมล และเนองจากอตราการเตบโตของขอมลทเกดขนอยางรวดเรว คลงขอมลจงถกน�ามาใชเพอเปนทเกบรวบรวมขอมลจากหลายแหลงทมาและเกบประวตขอมลในอดตเพอใชประกอบการตดสนใจทางธรกจของผบรหารการท�าเหมองแรถอเปนเทคนคทชวยในการวเคราะหเชงพยากรณถงแนวโนมความเปนไปทางธรกจได ท�าใหผบรหารสามารถ ตดสนใจและวางแผนด�าเนนงานไดอยางมประสทธภาพรวมถงเพอปรบปรงกลยทธระดบธรกจองคกรและสรางการตลาดใหเหมาะสม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

9-3ฐานขอมลและการประยกต

วตถประสงคเมอศกษาหนวยท9จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายความหมายวเคราะหคณลกษณะระบประโยชนของฐานขอมลและความเกยวของของ

บคลากรกบระบบจดการฐานขอมลได2.จ�าแนกแบบจ�าลองฐานขอมลประเภทตางๆและอธบายฐานขอมลแบบสมพนธได3.ยกตวอยางซอฟตแวรส�าหรบฐานขอมลไดและอธบายเทคโนโลยเพอการประยกตใชในระบบ

คลงขอมลและเหมองแรได

กจกรรมระหวางเรยน1.ท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท92.ศกษาเอกสารการสอนตอนท9.1–9.33.ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอนแตละเรอง4.ท�ากจกรรมประจ�าชดวชา(ถาม)5.ชมรายการสอนเสรมผานทางอนเทอรเนตหรอเขารบบรการสอนเสรม(ถาม)6.ชมสออเลกทรอนกสประจ�าชดวชา7.ท�าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท9

สอการสอน1.เอกสารการสอน2. แบบฝกปฏบต3. สออเลกทรอนกสประจ�าชดวชา4.การสอนเสรมทางอนเทอรเนตหรอเอกสารการสอนเสรม(ถาม)

การประเมนผล1.ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน2.ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง3.ประเมนผลจากกจกรรมประจ�าชดวชา(ถาม)4. ประเมนผลจากการสอบไลประจ�าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 9 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 9.1

แนวคดเกยวกบฐานขอมล

โปรดอานหวเรองแนวคดและวตถประสงคของตอนท9.1แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง9.1.1ความหมายและคณสมบตของฐานขอมล9.1.2องคประกอบของระบบฐานขอมลและประโยชนของระบบจดการฐานขอมล

แนวคด1.ฐานขอมลคอกลมขอมลทมความเกยวของสมพนธกนทถกจดเกบใหอยในหวเรองหรอ

จดประสงคตามทตองการ โดยปกตขอมลสามารถจดเกบไดทงในรปแบบของบนทกลงในสมดเปนเลมหรอบนทกจดเกบขอมลไวในฮารดดสกของเครองคอมพวเตอรโดยการใชซอฟตแวรทเปนเครองมอชวยในจดเกบขอมล คณสมบตของฐานขอมล ไดแก การรวบรวมขอมล กลมของขอมลเกดจากการรวบรวมอยางเปนล�าดบขนตอน ฐานขอมลถกออกแบบ สรางและจดเกบขอมลโดยมวตถประสงคชดเจน รองรบการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา มทงขนาดเลก ใหญ และมความซบซอนของขอมลแตกตางกนไป ผใชงานสามารถจดการกบขอมลทจดเกบได

2.ระบบฐานขอมลมองคประกอบหลกทส�าคญคอฐานขอมลระบบจดการฐานขอมลและบคลากร โดยบคลากรทมบทบาทส�าคญตองานฐานขอมลคอ ผบรหารฐานขอมล ซงประโยชนของระบบจดการฐานขอมลไดแกควบคมความซ�าซอนของขอมลไดควบคมการเขาถงขอมลได มการจดการโครงสรางการจดเกบและเทคนคในการคนหาเพอกระบวนประมวลผลค�าสงและดงขอมลอยางมประสทธภาพมการส�ารองขอมลและกคนขอมลได มสวนตดตอระหวางผใชงานและฐานขอมลทรองรบผใชงานทหลากหลายสามารถแสดงความสมพนธระหวางขอมลอนญาตใหก�าหนดขอบงคบหรอขอจ�ากดของขอมลทจดเกบไดลดระยะเวลาการพฒนาโปรแกรมประยกตเพอตดตอกบขอมลสะดวกตอการแกไขเปลยนแปลงขอมลขอมลเปลยนแปลงทนทเมอมการแกไข

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


วตถประสงคเมอศกษาตอนท9.1จบแลวนกศกษาสามารถ1.บอกความหมายของฐานขอมลได2.อธบายคณสมบตของฐานขอมลได3.อธบายองคประกอบหลกของระบบฐานขอมลได4.บอกประโยชนของระบบจดการฐานขอมลได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เรองท 9.1.1

ความหมายและคณสมบตของฐานขอมล

ฝายทรพยากรมนษย ฝายขาย ฝายคลงสนคา

ขอมลสนคาคงคลง

ขอมลการขายขอมลลกคาขอมลพนกงาน

ภาพท 9.1 ระบบแฟมขอมลทมา: เอกสารการสอนชดวชา 96408 การจดการระบบฐานขอมลหนวยท2น.53.

ในอดต การจดการขอมลดวยแฟมขอมลมความอสระและกระจดกระจาย ดงแสดงในภาพท 9.1เปนระบบแฟมขอมลทแตละแผนกและแตละงานมแฟมขอมลของตวเองแยกเกบในแตละแผนกเมอพจารณาแลวจะพบวาอาจมความคลองตวสงแตในขณะเดยวกนนนอาจเกดปญหาตางๆขนเชนเกดความซ�าซอนของขอมลเกดความขดแยงของขอมลยากตอการแกไขเปนตนบางครงเมอโปรแกรมทพฒนาขนส�าหรบงานฝายหนงจะเกดการผกตดกบรปแบบขอมลของฝายนนท�าใหยากตอการน�าโปรแกรมทพฒนาขนไปใชใหมกบฝายอนๆ ได ซงท�าใหโปรแกรมทองคกรไดลงทนไปใชงานไดไมคมคาเทาทควร นอกจากน การจดเกบขอมลแบบระบบแฟมขอมลท�าใหเกดการกระจายของขอมลและท�าใหเกดประโยชนจากการใชขอมลลดลงเพราะเปนการออกแบบการจดเกบเพองานหนงๆเทานน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ฝายขาย

ฝายทรพยากรมนษย

ฝายคลงสนคา

ฐานขอมลพนกงานลกคาการขายสนคาคงคลง

ภาพท 9.2 ระบบฐานขอมลทมา: เอกสารการสอนชดวชา 96408 การจดการระบบฐานขอมลหนวยท2น.53.

ปจจบนฐานขอมลและเทคโนโลยทเกยวของกบฐานขอมลนนมผลและมความส�าคญตอการใชงานสบเนองจากการเตบโตในการใชงานคอมพวเตอรทมมาอยางตอเนองสามารถกลาวไดวาทกๆทหรอองคกรทมการน�าคอมพวเตอรมาใชงานลวนมการใชงานควบคไปกบฐานขอมลดวยไมวาขอมลทตองการจดเกบนนเปนขอมลทอยในขนตอนของการด�าเนนงานในขบวนการทางธรกจ การซอขายออนไลน ขอมลทเกยวของกบงานทางดานวศวกรรมการแพทยการวจยตางๆดานกฎหมายหรอแมแตแวดวงการศกษาลวนแลวแตน�าขอมลทเกยวของซงตองการรวบรวมจดเกบเปนฐานขอมลไมวาจะบนทกเพอจดเกบและน�าไปประมวลผลตอยอดเปนขอมลสรปหรอสถตทส�าคญใหแกองคกรหรอเปนการจดเกบเพอการสบคนขอมลทตองการทราบในภายหลง เหนไดวา ฐานขอมลมบทบาทตอยคทมการเตบโตของขอมลอยางรวดเรว ซงเปนการจดเกบขอมลแบบระบบฐานขอมลเปนรปแบบและวธการจดเกบขอมลทแตกตางจากระบบแฟมขอมลดงภาพท9.2โดยมองคประกอบหนงเพมขนจากระบบแฟมขอมลคอระบบจดการฐานขอมลหรอดบเอมเอส (DatabaseManagement System;DBMS) ซงเปนโปรแกรมทชวยในการสราง เรยกใชและปรบปรงขอมลโดยท�าหนาทเปนเสมอนตวกลางระหวางผใชและฐานขอมลใหตดตอกนไดซงจะกลาวรายละเอยดขององคประกอบของระบบฐานขอมลในเรองท9.1.2

1. ความหมายของฐานขอมลฐานขอมลหรอดาตาเบส(database)คอกลมขอมลทมความเกยวของสมพนธกนทถกจดเกบให

อยในหวเรองหรอจดประสงคตามทตองการ โดยปกตขอมลสามารถจดเกบไดทงในรปแบบของบนทกลงในสมดเปนเลมหรอบนทกจดเกบขอมลไวในฮารดดสกของเครองคอมพวเตอรโดยการใชซอฟตแวรทเปนเครองมอชวยในจดเกบขอมลตวอยางเครองมอชวยจดเกบขอมลเชนไมโครซอฟทแอคเซส(Microsoft

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


Access)มายแอสควเอล(MySQL)และไมโครซอฟทเอสควแอล(MicrosoftSQL)เปนตนซงตวอยางซอฟตแวรส�าหรบจดการฐานขอมลจะกลาวถงในตอนท9.3ตอไป

2. คณสมบตของฐานขอมลค�าจ�ากดความของฐานขอมลทกลาวขางตนนนเปนความหมายทเนนใหมองเหนภาพในวงกวาง

ทงนไดมการจ�าแนกคณสมบตของฐานขอมลไวดงน2.1 ฐานขอมลเปนตวแทนการเกบรวบรวมขอมล ของสงทอยในโลกแหงความเปนจรงหรอใน

ชวตประจ�าวนหากเมอใดทมการเปลยนแปลงในระหวางกระบวนการขนตอนการท�างานหรอในเหตการณประจ�าวนยอมมผลกระทบกบขอมลในฐานขอมล เนองจากท�าใหขอมลทถกรวบรวมไวในฐานมการเคลอนไหวเปลยนแปลงเชนกน

2.2 ฐานขอมลคอกลมของขอมลทเกดจากการรวบรวมอยางเปนล�าดบขนตอน มความเชอมโยงระหวางขอมลดวยกนเองพรอมกบบอกความหมายดวยตวมนเองอยางคราวๆและครอบคลมยกตวอยางขอมลการสมครเรยนของผสมครแตละรายมการจดเกบเรองของขอมลสวนตวเปนล�าดบแรกและตอมาอาจเปนวชาหรอสาขาทผสมครเรยนตองการลงทะเบยนเรยนและตามดวยการจดเกบขอมลการช�าระเงน คาสมครเรยนของผสมครเปนตนทงนขอมลของผสมครหนงรายมความเชอมโยงในรายละเอยดสวนอนๆทเกยวของกบการสมครเรยนและในความสมพนธระหวางขอมลทเกดขนนนเปนการบงบอกความหมายของขอมลทถกจดเกบลงในฐานขอมลดวยเชนกน ยกตวอยางเชน ขอมลสวนตวของผสมครหนงรายจะเชอมโยงกบสาขาทผสมครไดเลอกและขอมลของสาขาทผสมครไดท�าการเลอกนนจะเชอมโยงกบรายวชาทผสมครเลอกลงเรยนหรอวชาใดบางทผสมครสามารถเลอกลงเรยนไดเปนตนซงความสมพนธของขอมลดงกลาวจะชวยบงบอกความหมายของขอมลทถกจดเกบของผสมครแตละรายดวยตวมนเอง

2.3 ฐานขอมลถกออกแบบ สราง และจดเกบขอมลโดยมวตถประสงคชดเจนหมายถงมการวางแผนเพอสรางฐานขอมลตามความตองการและความสนใจในลกษณะขอมลซงเปนไปตามความตองการของคนกลมหนง

2.4 ฐานขอมลมคณสมบตทรองรบการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา กลาวคอ หากผใชงานท�าธรกรรมทางการเงนซงท�าใหเกดการจดการรายการทางธรกรรมขน และเปนสาเหตทท�าใหขอมลในฐานขอมลมการเปลยนแปลงดงนนขอมลในฐานขอมลจงตองมการเปลยนแปลงทสอดคลองและทนทวงทกบสถานการณทเกดขนดวยยกตวอยางสถานการณรานขายกลองเมอมลกคามาซอกลองและทางรานมการรบเงนจากลกคาและออกใบเสรจรบเงนใหแกลกคาขอมลทอยในฐานขอมลทอาจถกกระทบและเกยวของกบสถานการณนไดแกขอมลรายละเอยดของอปกรณกลองรายการซอขายรายการสนคาในคลงสนคาของรานรายการออกใบเสรจรบเงนเปนตนทงนขนอยกบขอมลทตองใชในการซอขายซงอาจแตกตางกนไปตามลกษณะการด�าเนนงานหรอกระบวนการทางธรกจของแตละรานแตเมอมเหตการณการซอขาย เกดขนขอมลในฐานขอมลจะมการเปลยนแปลงทสอดคลองกบสถานการณทเกด

2.5 ฐานขอมลมทงขนาดเลก ใหญ และมความซบซอนของขอมลแตกตางกนไป ยกตวอยางรายชอและทอยของพนกงานในบรษทแหงหนง ขอมลรายชอและทอยทถกจดเกบลงฐานขอมลมจ�านวน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประมาณหลกรอยและมความซบซอนของขอมลไมมากนกเมอเทยบกบขอมลการจดเกบหนงสอในหองสมดขนาดใหญ ซงมจ�านวนขอมลของหนงสออาจเปนแสนรายการ รวมทงการจดแยกประเภทและหมวดหมของหนงสอทแตกแยกยอยลงไปอก เชนแยกยอยตามชอผแตงหรอชอเรอง เปนตนจงท�าใหขนาดของฐานขอมลและความซบซอนของขอมลทอยในฐานขอมลของหองสมดมขนาดใหญและซบซอนมากกวาขอมลในฐานขอมลของพนกงานบรษท

2.6 ฐานขอมลมคณสมบตใหผใชงานจดการกบขอมลทจดเกบได เชนผใชงานสามารถจดการกบขอมลไดโดยการคนหาดงขอมลและแกไขขอมลตามทผใชงานตองการไดเปนตน

โดยปกตแลวฐานขอมลนนมแหลงทมาของขอมลจากหลายแหลงและขอมลมความเชอมโยงสมพนธกนเปนขอมลทสบเนองมาจากสถานการณหรอกระบวนการท�างานและเมอมผทสนใจในความเปนมาและเนอหาของขอมลสงเหลานจงเปนจดเรมตนท�าใหเกดฐานขอมลขน

กจกรรม 9.1.1

1.จงอธบายความหมายของฐานขอมล2.จงยกตวอยางคณสมบตของฐานขอมลอยางนอย3ขอ

แนวตอบกจกรรม 9.1.1

1.ฐานขอมลหรอดาตาเบส(database)คอกลมขอมลทมความเกยวของสมพนธกนทถกจดเกบใหอยในหวเรองหรอจดประสงคตามทตองการ โดยปกตขอมลสามารถจดเกบไดทงในรปแบบของบนทกลงในสมดเปนเลม หรอบนทกจดเกบขอมลไวในฮารดดสกของเครองคอมพวเตอรโดยการใชซอฟตแวรทเปนเครองมอชวยในจดเกบขอมล

2.ตวอยางคณสมบตของฐานขอมลเชน1)ฐานขอมลมคณสมบตทรองรบการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา2)ฐานขอมลเปนตวแทนการเกบรวบรวมขอมล3)ฐานขอมลถกออกแบบสรางและจดเกบขอมลโดยมวตถประสงคชดเจน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



องคประกอบของระบบฐานขอมลและประโยชน

ของระบบจดการฐานขอมล

ระบบฐานขอมลมองคประกอบหลกทส�าคญคอฐานขอมลระบบจดการฐานขอมลและบคลากรโดยบคลากรทมบทบาทส�าคญตองานฐานขอมลคอผบรหารฐานขอมล

1. องคประกอบหลกของระบบฐานขอมล

Users/Programmers

ApplicationPrograms/Queries

DatabaseSystem

DBMSSoftware Software to Process

Queries/Programs

Software to Access StoredData

StoredDatabaseDefinition

(Meta-Data)StoredDatabase

ภาพท 9.3 สภาวะแวดลอมของระบบฐานขอมลทมา: Fundamentals of Database Systems, (6thed.).(Elmasri,Navathe)น.7.

จากภาพท 9.3 ระบบฐานขอมลประกอบดวย 3 สวนหลก คอ ฐานขอมล (database) ระบบจดการฐานขอมล(DBMS)และบคลากรทเกยวของ(user/programmer)ซงแตละสวนมหนาทโดยสรปดงน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1.1 ฐานขอมล (database)คอเนอขอมลและความสมพนธระหวางขอมลซงถกน�ามาจดเกบในทเดยวกนโดยมวตถประสงคเพอบ�ารงรกษาขอมลและสามารถน�าขอมลเหลานนมาใชไดทกเมอทตองการ

1.2 ระบบจดการฐานขอมล (DBMS)คอซอฟตแวรจดการฐานขอมลเปนโปรแกรมทใชส�าหรบนยามจดเกบรวบรวมและเขาถงขอมลในฐานขอมลและเปนซอฟตแวรทใหผใชงานสามารถท�าการสรางและดแลรกษาฐานขอมลไดโดยท�าใหผใชงานมความสะดวกในการก�าหนดสรางจดการปรบปรงขอมลและอนญาตใหมการเขาถงขอมลและใชงานในชวงเวลาเดยวกน จากภาพท 9.4 ก) และภาพท 9.4 ข)เปนตวอยางระบบจดการฐานขอมลของไมโครซอฟทแอคเซส(MicrosoftAccess)และไมโครซอฟทเอสควแอล(MicrosoftSQL)ตามล�าดบ

ก)ตวอยางระบบจดการฐานขอมลไมโครซอฟทแอคเซส

ข)ตวอยางระบบจดการฐานขอมลไมโครซอฟทเอสควแอล

ภาพท 9.4 ตวอยางระบบจดการฐานขอมลทมา:http://learnerarena.com/2014/02/database-management-system/สบคนเมอ20พฤศจกายน2558.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จากภาพท9.3ผใชงานหรอโปรแกรมเมอรตดตอฐานขอมลผานโปรแกรมประยกตดวยการกดปมค�าสงหรอพมพประโยคค�าสง(query)เพอจดการกบขอมลไมวาจะเปนค�าสงอานขอมลจากฐานขอมลหรอเขยนขอมลเพมเตมลงไปในฐานขอมล จากนนโปรแกรมประยกตจะสงค�าสงไปทระบบจดการฐานขอมล(DBMS)ทเปนซอฟตแวรเพอใหท�าการอานเขยนเพมขอมลหรอออกรายงานจากขอมลทม สวนขอมลทเกยวกบการก�าหนดขอมล เชน ชนดขอมล โครงสราง และขอบงคบ เปนตน ซงเปนสวนทเรยกวา เมตะเดตา (metadata)นนจะถกเกบแยกไวเฉพาะสวนสวนฐานขอมลหนงๆทถกสรางขนมาเพอเกบขอมลตามทผใชงานตองการนนจะถกเกบแยกไวอกสวนและควบคมโดยDBMSและอนญาตผใชงานหรอโปรแกรมเขาถงฐานขอมลไดมากกวาหนงคนหรอหนงโปรแกรมในชวงเวลาเดยวกน

การท�างานทส�าคญอนๆของDBMSไดแกการปองกนและดแลรกษาฐานขอมลในระยะยาวยกตวอยาง มการปองกนฐานขอมลจากความเสยหายของฮารดแวรหรอซอฟตแวรดวยฟงกชนการส�ารองขอมลการกคนรวมไปถงการตรวจสอบสทธในการเขาถงขอมลเพอรองรบความตองการทอาจเปลยนแปลงในระยะยาวและการเตบโตของขอมลในฐานขอมล

เปาหมายของระบบจดการฐานขอมลสรปไดดงน1)ชวยใหการพฒนาโปรแกรมของโปรแกรมเมอรท�าไดงายขน2)ลดระยะเวลาในการพฒนา3)เพมความถกตองของขอมลลดความผดพลาดทเกดจากผใชงานขอมล4)ลดความเสยหายและคาใชจายทอาจเกดจากความผดพลาดของขอมล5)มระบบดแลความปลอดภยทมความสามารถครอบคลม6)มการควบคมความถกตอง เชน ในเรองของความสมพนธของขอมล ชนดของขอมลใน

การจดเกบขอบงคบในการจดเกบเปนตน7)มความเปนอสระของขอมล8)มการควบคมดแลการใชขอมลรวมกนในชวงเวลาเดยวกน9)มฟงกชนส�ารองขอมลและการฟนสภาพ

1.3 บคลากร (people)คอบคคลทเกยวของกบงานฐานขอมลไดแกผใชงานและผพฒนาฐานขอมลผใชงานคอบคคลทน�าสารสนเทศทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนการตดสนใจหรอเพอท�างานอยางใดอยางหนงเชนผบรหารองคกรผจดการฝายและพนกงานทวไปเปนตนสวนผพฒนาฐานขอมลคอ บคคลทรบผดชอบเกยวกบการออกแบบการเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมล และการบ�ารงรกษาฐานขอมลบคลากรดานนไดแกโปรแกรมเมอรนกวเคราะหระบบและผบรหารฐานขอมลซงผบรหารฐานขอมล(DatabaseAdministrator;DBA)จดเปนบคคลทมบทบาทส�าคญทสดตองานฐานขอมล

จากภาพท9.3ผใชงาน(user/programmer)มกจกรรมเกยวของกบการน�าขอมลจากฐานขอมลมาสรปแลวน�าเสนอผบรหารเพอชวยในการตดสนใจโดยมการใชหลกการทางสถตและระบบสนบสนนการตดสนใจมาเกยวของซงเปนการกระท�าเกยวกบการอานขอมลเทานนเนองจากสรปขอมลทไดมาและมอย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แลวมาน�าเสนอผบรหาร ลกษณะนในปจจบนเรยกวา การประมวลผลเชงวเคราะหออนไลน (On-LineAnalyticalProcessing;OLAP)หรอเรยกสนๆวาโอแลปหรอโอแอลเอพ

การใชงานระบบจดการฐานขอมลในองคกรขนาดใหญนนมผใชงานฐานขอมลหลากหลายกลมดวยกนในทนผทเกยวของกบระบบจดการฐานขอมลแบงออกเปน2กลมไดแกผใชงานทเกยวของกบขอมลในฐานขอมลโดยตรงกบผทเกยวของกบขอมลในฐานขอมลโดยออม

1.3.1 บคลากรทเกยวของกบขอมลในฐานขอมลโดยตรงมดงน1)ผดแลระบบฐานขอมล ในหนงวนแตละองคกรมผเขาใชงานฐานขอมลเดยวกน

หลายคนดงนนจงจ�าเปนทตองมผดแลระบบฐานขอมลซงเปนเจาหนาทงานไอทผท�าหนาทตดตงก�าหนดคาทตองใชในระบบฐานขอมลอพเดทโปรแกรมทเกยวของบรหารจดการและดแลเรองความปลอดภยของฐานขอมลในองคกรก�าหนดและควบคมสทธในการเขาถงใหกบผใชงานทวไป รวมไปถงประสานงานเฝาตดตามการใชงานของผใชและอาจรวมถงการดแลในสวนของอปกรณฮารดแวรทใชในระบบฐานขอมลดวย

2)ผออกแบบฐานขอมลมหนาทวเคราะหวาจะเกบขอมลอะไรบางในฐานขอมลและก�าหนดโครงสรางขอมลไดเหมาะสม ซงมหนาทประสานงานเกบความตองการจากผใชงานฐานขอมลคนอนๆกอนทจะน�ามาวเคราะหและออกแบบเพอใหไดมาซงฐานขอมลทรองรบความตองการของผใชงานทกกลม

3)ผใชงานทวไป หมายถง ผทตองการเขาถงฐานขอมลเพอท�าการดงขอมล แกไขและสรางรายงานทตองการเชนเจาหนาทธนาคารตวแทนจ�าหนายตวเครองบนเจาหนาทดแลจดสงสนคานกวเคราะหธรกจตลอดจนนกวทยาศาสตรวศวกรเปนตน

4)นกวเคราะหระบบและโปรแกรมเมอรนกวเคราะหระบบคอผทท�าหนาทพจารณาความตองการของผใชงาน จากนนนกวเคราะหระบบจะท�าการเขยนขอก�าหนดใหตรงตามความตองการของผใชงานโปรแกรมเมอรมหนาทพฒนาโปรแกรมตามขอก�าหนดทนกวเคราะหออกแบบซงมการเขยนเชอมตอและท�างานรวมกบฐานขอมล รวมทงท�าการทดสอบ ตรวจสอบความถกตองของโปรแกรม และเขยนเอกสารเกยวกบโปรแกรมดวย

1.3.2 บคลากรทเกยวของกบขอมลในฐานขอมลโดยออมมดงน1)ผออกแบบและพฒนาซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลหมายถงผทท�าหนาท

ออกแบบและพฒนาสวนเชอมตอและระบบยอยของระบบจดการฐานขอมลใหเปนซอฟตแวรส�าเรจรปทรวมฟงกชนการท�างานดานฐานขอมลไว

2)ผพฒนาเครองมอเพอการออกแบบฐานขอมลหมายถงผทพฒนาเครองมอทเปนซอฟตแวรชวยในการออกแบบฐานขอมลและฟงกชนการท�างานเสรมอนๆซงสามารถน�ามาใชในขนตอนการวเคราะหออกแบบฐานขอมลของนกวเคราะหออกแบบฐานขอมลได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2. ประโยชนของระบบจดการฐานขอมลระบบจดการฐานขอมลมเปาหมายหลกเพออ�านวยความสะดวกและชวยผใชงานจดการ ควบคม

ดแลขอมลทอยในฐานขอมลซงประโยชนของระบบจดการฐานขอมลทจะกลาวถงตอไปเปนประโยชนและความสามารถสวนหนงทระบบจดการฐานขอมลทดพงม ทงนเพอตอบสนองความตองการในดานการออกแบบบรหารจดการและการใชงานของผใชงานทมความหลากหลายผใชงานในทนรวมไปถงบคลากรทมสวนเกยวของกบระบบฐานขอมลทงผใชงานทวไปและผทท�าหนาทเกยวของทางดานเทคนคของระบบฐานขอมล

ประโยชนของระบบจดการฐานขอมลมดงน2.1 ควบคมความซ�าซอนของขอมลไดบางครงเมอขอมลเดยวกนถกจดเกบไวหลายทและท�าให

เกดความซ�าซอนดงนนการน�าขอมลทเหมอนกนเกบไวทเดยวภายในฐานขอมลและผานการวเคราะหและพจารณาตามหลกการออกแบบฐานขอมลแลวจะชวยลดความซ�าซอนของขอมลลงไดโดยเฉพาะฐานขอมลทมขนาดใหญตองใหความส�าคญในเรองของประสทธภาพของเวลาทใชในการประมวลผลและดงขอมลมาใช

ภาพท 9.5 การจดเกบทซ�าซอนของขอมลชอนกศกษาในตาราง GRADE_REPORTทมา:FundamentalsofDatabaseSystems,(6thed.).(Elmasri,Navathe)น.18.

ซงหนงในหลายแนวทางการเพมประสทธภาพการดงขอมลคอการน�าขอมลบางสวนทตองการใหแสดงอยในรายงานเดยวดวย จากตวอยางในภาพท 9.5 มการน�าชอของนกศกษาใหอย ในตารางGRADE_REPORT ดวย เพอลดความซบซอนของค�าสงและไมเปนการเสยเวลาในการดงขอมลชอนกศกษาจากตารางทมการเกบชอและขอมลสวนตว จะเหนวามคอลมนรายชอนกศกษา แตปญหาและความผดพลาดทอาจเกดขนตามมาคอความขดแยงของขอมลทเมอมการแกไขขอมลชอนกศกษาซงเปนสวนทมขอมลเหมอนกนอยสองตารางแตไมไดท�าการแกไขอกทหนงใหถกตองเหมอนกนดงนนวธทชวยลดความผดพลาดทอาจเกดขนเมอมการแกไขขอมลทซ�าซอนดงกลาวทกระจายอยหลายทดวยการใชซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมล เพราะระบบจดการฐานขอมลมความสามารถในการควบคม ดแลการเปลยนแปลงของขอมลทซ�าซอนใหมการแกไขเปลยนแปลงอยางถกตองใหเหมอนกน

2.2 ควบคมการเขาถงขอมลได ระบบจดการฐานขอมลมการควบคมการเขาถงขอมลของผใชงานเนองจากขอมลหนงๆผใชงานแตละคนมสทธในการเขาถงขอมลไดไมเทากนเชนขอมลการเงนผใชงาน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


บางคนมสทธเพยงดงขอมลดเทานนแตไมมสทธในการแกไขเหมอนกบอกคนซงสามารถท�าได เปนตน ผใชงานแตละคนจะม usernameและpassword เพอใชลงชอกอนเขาสระบบฐานขอมลซงผดแลระบบฐานขอมลเปนคนก�าหนดวาผใชงานแตละคนสามารถเขาถงขอมลสวนใดไดบางและมสทธในการเขาถงขอมลไดมากนอยแคไหนโดยทผดแลระบบสามารถท�าการก�าหนดสทธดงกลาวผานทางระบบจดการฐานขอมลทมฟงกชนการท�างานทอนญาตใหผดแลระบบฐานขอมลเปนผก�าหนดเงอนไขตางๆในการเขาถงใหแกผใชงาน

2.3 มการจดการโครงสรางการจดเกบและมเทคนคในการคนหาเพอกระบวนประมวลผลค�าสงและดงขอมลอยางมประสทธภาพระบบฐานขอมลตองใหความส�าคญในเรองของการประมวลผลค�าสงแกไขและดงขอมลอยางมประสทธภาพเนองจากฐานขอมลถกเกบอยบนฮารดดสกระบบจดการฐานขอมลตองมความสามารถในเรองของการจดการโครงสรางของขอมลและมเทคนคในการคนหาหรอดงขอมลทรวดเรวยกตวอยางเทคนคทชวยเพมประสทธภาพในการคนหาขอมลไดรวดเรวขนทตวระบบจดการฐานขอมลมใหเชนมการใหใชดชน(index)ซงเปนเทคนคเพอใชในการคนหาขอมลไดเรวขนเปนตน

2.4 มการส�ารองขอมลและกคนขอมลได หากมเหตการณปญหาเรองไฟฟาระบบลมหรอปญหาจากสวนของฮารดแวรหรอซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลมการส�ารองขอมลไวและสามารถท�าการกคนขอมลได หรอในการประมวลผลค�าสงรายการทมความซบซอนมากๆ แลวไมสามารถท�าการประมวลไดส�าเรจ เกดปญหากลางคน ระบบยอยทท�าหนาทกคนขอมลจะท�าการยอนคนฐานขอมลใหอยในสถานะทสมบรณกอนหนาทจะเกดการประมวลผลรายการค�าสงนนๆ

2.5 มสวนตดตอระหวางผใชงานและฐานขอมลทรองรบผใชงานทหลากหลาย เนองจากผใชงานระบบฐานขอมลนนมหลากหลายระดบดวยกนไมวาจะเปนผใชงานทดงขอมลทวไปหรอผใชงานทท�าหนาทดานเทคนคซงระบบจดการฐานขอมลมสวนตดตอทรองรบทงผใชงานทวไปจนไปถงระดบผใชงานทท�างานดานเทคนคอยางโปรแกรมเมอรผดแลบรหารระบบฐานขอมลเปนตน

2.6 สามารถแสดงความสมพนธระหวางขอมล ระบบจดการฐานขอมลสามารถแสดงความสมพนธระหวางขอมลแตละตารางทมความเชอมโยงกนท�าใหผใชงานสามารถเหนและเขาใจความสมพนธของขอมลทซบซอนไดอกทงงายตอการสรางความสมพนธของขอมลใหมในภายหลงไดไมยากและอนญาตใหท�าการแกไขได

2.7 อนญาตใหก�าหนดขอบงคบหรอขอจ�ากดของขอมลทจดเกบได เมอมการสรางฐานขอมลขนเพอจดเกบขอมลนนสงทตองก�าหนดเชนชนดของแตละขอมลวาเปนประเภทใดเกบตวอกษรหรอตวเลขไดกตว หรอคอลมนใดเปนคยหลกเพอบงบอกความแตกตางของขอมลแตละบรรทด และเปนคยทจะใชอางองกบตารางอนไดเปนตนทงนผออกแบบฐานขอมลมหนาทก�าหนดขอบงคบหรอขอจ�ากดของขอมลในขนตอนของการวเคราะหและออกแบบฐานขอมล

2.8 ลดระยะเวลาการพฒนาโปรแกรมประยกต ดวยฟงกชนการท�างานทหลากหลายทตดมากบตวระบบจดการฐานขอมล ท�าใหโปรแกรมเมอรหรอนกพฒนาไมจ�าเปนตองเขยนโปรแกรมประยกตบางชนดขนใชเองยกตวอยางฟงกชนการท�างานทท�าใหผใชงานสามารถท�าการดงขอมลออกมาในรปแบบของ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ไฟลเอกสารไดหลายรปแบบ ไมวาจะเปนไฟลขอมล .txt หรอออกมาในรปแบบไฟลเอกซเซล หรอ แอคเซสเปนตน

2.9 สะดวกตอการแกไขเปลยนแปลง เมอความตองการในการเกบขอมลเปลยนแปลงไปโครงสรางของขอมลจงตองถกเปลยนแปลงดวยเชนตองการเพมคอลมนในตารางระบบจดการฐานขอมลอนญาตใหท�าการเพมเตมไดโดยทไมกระทบกบขอมลทเกบอยในฐานหรอโปรแกรมประยกตทใชท�างานอยในปจจบนเปนตน

2.10 ขอมลเปลยนแปลงทนทเมอมการแกไข เมอขอมลสวนหนงสวนใดถกแกไขหรอมการเปลยนแปลงโดยผใชงานคนหนงๆผใชงานคนอนๆทเหลอสามารถเหนขอมลทเปลยนแปลงไปไดในทนทหลงจากทการแกไขนนๆเสรจสน


1.ระบบฐานขอมลประกอบดวย3สวนหลกคออะไรบาง2.จงยกตวอยางประโยชนของระบบจดการฐานขอมล


1.ระบบฐานขอมลประกอบดวย3สวนหลกคอฐานขอมล(database)ระบบจดการฐานขอมล(DBMS)และบคลากรทเกยวของ(user/programmer)

2.ตวอยางประโยชนของระบบจดการฐานขอมลเชน1)สะดวกตอการแกไขเปลยนแปลง2)อนญาตใหก�าหนดขอบงคบหรอขอจ�ากดของขอมลทจดเกบได3)สามารถแสดงความสมพนธระหวางขอมล4)มการส�ารองขอมลและกคนขอมลได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 9.2

แบบจ�าลองขอมลและฐานขอมลแบบสมพนธ


หวเรอง9.2.1แบบจ�าลองขอมล9.2.2ฐานขอมลแบบสมพนธ

แนวคด1.แบบจ�าลองขอมลใชเพอในการอธบายโครงสรางของฐานขอมลในระดบตรรกะซงมการ

ระบชนดขอมล ความสมพนธ ขอก�าหนดหรอขอบงคบในการจดเกบขอมลใหผใชเหนภาพและเขาใจไดปจจบนทนยมใชม4แบบดวยกนคอแบบจ�าลองขอมลแบบไฮราคแบบจ�าลองขอมลแบบเครอขาย แบบจ�าลองขอมลแบบสมพนธ และแบบจ�าลองขอมลแบบออบเจกต

2.ฐานขอมลแบบสมพนธมโครงสรางการจดเกบขอมลในรปแบบของตารางขอมลซงแสดงใหเหนภาพความสมพนธระหวางขอมลไดงายและชดเจนสามารถก�าหนดแบบแผนของฐานขอมลเพอใชงานไดสะดวกส�าหรบการเรยกคนขอมลและเชอมโยงความสมพนธระหวางตารางขอมล

วตถประสงคเมอศกษาตอนท9.2จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายแบบจ�าลองขอมลได2.จ�าแนกประเภทของแบบจ�าลองขอมลได3.อธบายฐานขอมลแบบสมพนธได4.อธบายโครงสรางรากฐานและแบบแผนของฐานขอมลแบบสมพนธได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



แบบจ�าลองขอมล

เนองจากในการน�าเสนอสงตางๆ ในรปของแนวคดหรอตรรกะใหผใชเขาใจนน นยมใชสงทเรยกวาแบบจ�าลอง (model) เชน แบบจ�าลองตกหรออาคารส�านกงานทสถาปนกใชน�าเสนอลกคา ในงานฐานขอมลกเชนกน มการใชแบบจ�าลองขอมลเพออธบายรายละเอยดของความสมพนธระหวางขอมล และโครงสรางขอมลของฐานขอมลในรปแบบแนวคดใหสามารถเขาใจไดงายขน

1. ความหมายของแบบจ�าลองขอมลแบบจ�าลองขอมล (data model) หมายถง กลมแนวความคดและกฎเพอใชในการอธบาย

โครงสรางของฐานขอมลในระดบตรรกะซงมการระบชนดขอมล ความสมพนธ ขอก�าหนดหรอขอบงคบในการจดเกบขอมลใหผใชเหนภาพและเขาใจไดแบบจ�าลองขอมลทใชในงานฐานขอมลนนเพออธบายใหเหนวาภายในฐานขอมลประกอบดวยขอมลอะไรบาง แตละขอมลมความสมพนธกนอยางไร มโครงสรางขอมลเปนอยางไรมกฎควบคมความถกตองบนโครงสรางขอมลเปนอยางไรดงนนความแตกตางระหวางแบบจ�าลองขอมลคอความแตกตางระหวางสงทผใชเหนซงผใชในทนคอผพฒนาระบบสารสนเทศ

2. ประเภทของแบบจ�าลองขอมลระบบฐานขอมลแตละระบบมพนฐานในการออกแบบจากแบบจ�าลองขอมลทแตกตางกนไป ใน

ปจจบนแบบจ�าลองขอมลทนยมน�ามาใชจ�าแนกได4แบบจ�าลองดงน2.1 แบบจ�าลองขอมลแบบไฮราค (hierarchical data model) หรอแบบล�าดบขน เปนแบบ

จ�าลองแรกทถกพฒนาขนและใชในระดบเมนเฟรมปจจบนแบบจ�าลองนยงคงมการใชงานอยบางในหลายๆธนาคาร บรษทประกนภย องคกรของรฐ และโรงพยาบาล ส�าหรบการจดเกบขอมลในสวนของงานคลงวสดและระบบบญช

แบบจ�าลองล�าดบขนเปนแบบจ�าลองทมการจดการกบแถวขอมลในลกษณะโครงสรางตนไมประกอบดวยล�าดบขนของขอมลในแบบขอมลชนพอแมและลก จากลกษณะของแบบโครงสรางจะเหนไดวาขอมลแตละแถวสามารถมขอมลบางสวนทซ�ากนไดโดยเฉพาะในสวนขอมลทเปนขอมลของชนลกเพราะขอมลชนลกอาจเชอมโยงจากพอแมเดยวกนการจดเกบขอมลอยในลกษณะการเรยงล�าดบของแถวขอมลทกคาของแถวขอมลหนงๆจะถกเกบไวดวยกนเปนกลมซงมการสรางความสมพนธระหวางชนพอแมและลกดวยการเชอมโยงขอมลระหวางกนดวยขอมลทมความสมพนธเปนพอแมและลกกนแตทงนความสมพนธนนอยแคภายในโครงสรางตนไมตนเดยว และขอมลชนลกสามารถเชอมโยงกบขอมลชนพอแมไดพอแมเดยวเทานนและไมมการเชอมโยงความสมพนธระหวางชนลกดวยกนเอง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ยกตวอยางดงภาพท 9.6 เปนแบบจ�าลองล�าดบชนทใชอธบายโครงสรางของฝายหรอหนวยงานในบรษทซงระดบยอยลงไปใชแสดงสวนขอมลของพนกงานในฝายหรอหนวยงานนนๆและโครงการทฝายดแลรบผดชอบ ทงนหนงบรษทมหลายโครงสรางส�าหรบแตละฝายซงขอมลพนกงานหนงคนจะอยและมความเชอมโยงในฝายใดฝายหนงเทานนเพราะพนกงานหนงคนจะสงกดท�างานไดเพยงฝายเดยว และมการระบโครงการทอยภายใตการดแลของแตละฝายฝายหนงมโครงการหลายโครงการแตละโครงการอยภายใตการดแลของฝายเดยว

บรษท

ฝาย

พนกงาน โครงการ

ภาพท 9.6 แบบจ�าลองล�าดบชนแสดงดวยโครงสรางตนไม

ส�าหรบฐานขอมลทออกแบบจากพนฐานของแบบจ�าลองล�าดบชนน เปนโครงสรางทมรปแบบทไมมการเชอมโยงความสมพนธระหวางชนทอยคนละกงกนดงนนท�าใหงายตอการเพมแกไขและลบขอมล

2.2 แบบจ�าลองขอมลแบบเครอขาย (network data model)เปนแบบจ�าลองทเกดขนภายหลงแบบจ�าลองขอมลแบบล�าดบชน เพอทจะแกปญหาความสมพนธแบบหลายตอหลาย โดยแปลงใหอยใน รปความสมพนธแบบหนงตอหลายได

ลกษณะแบบจ�าลองฐานขอมลนจะคลายกบแบบล�าดบชน มขอแตกตางตรงทแบบจ�าลองขอมลแบบเครอขายนสามารถมตนก�าเนดของขอมลไดมากกวาหนงและยนยอมใหระดบชนทอยเหนอกวามไดหลายแฟมขอมลถงแมวาระดบชนถดลงมาจะมเพยงแฟมขอมลเดยวดงภาพท9.7ตวอยางแบบจ�าลองขอมลแบบเครอขาย จากภาพเหนไดวา ขอมล Order มตนก�าเนดของขอมลมากกวาหนงคอไดมาจากCustomer,ManagerและSalesman

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


Customer Manager Salesman

Store

Order Items

ภาพท 9.7 ตวอยางแบบจ�าลองขอมลแบบเครอขายทมา:http://creately.com/blog/diagrams/database-modeling-basics/สบคนเมอ20พฤศจกายน2558.

ขอดของแบบจ�าลองขอมลแบบเครอขายคอ1) ชวยลดความซ�าซอนของขอมลไดทงหมด2)สามารถเชอมโยงขอมลแบบไป-กลบได3)สะดวกในการคนหามากกวาแบบจ�าลองขอมลแบบล�าดบชนเพราะไมตองเรมคนหาตงแตขอมลตนก�าเนดโดยทางเดยวและการคนหาขอมลมเงอนไขไดมาก

และกวางกวาโครงสรางแบบล�าดบชน2.3 แบบจ�าลองขอมลแบบสมพนธ (relational data model) มโครงสรางขอมลเปนรเลชน

(relation) ซงมกจะถกเรยกวา ตาราง เปนการใชเพอน�าเสนอรเลชนในรปแบบของตาราง 2 มต ซงประกอบดวยแถวและคอลมนรวมทงมเนอขอมลอยภายในตารางเพอแสดงหรอน�าเสนอรเลชนจากภาพท 9.8 แสดงความสมพนธของขอมลสองตารางระหวางตารางบคคล (person) กบตารางรถทถอครอง(car)โดยมคยเชอมระหวางตารางคอPers_ID

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ภาพท 9.8 แสดงความสมพนธของขอมลสองตารางทมา:https://geodata.ethz.ch/resources/tutorials/L4GeodataManagement/en/html/unit_u2DataMana.html สบคนเมอ

20พฤศจกายน2558.

2.4 แบบจ�าลองขอมลแบบออบเจกต จากแนวคดของการโปรแกรมแบบออบเจกตเปนรปแบบในการจดการกบปญหาดวยการก�าหนดสงตางๆใหใกลเคยงกบความเปนจรงส�าหรบแบบจ�าลองทน�าเสนอโครงสรางขอมลในแนวทางออบเจกตเรยกวาแบบจ�าลองขอมลแบบออบเจกตฐานขอมลทใชแบบจ�าลองขอมลซงแสดงขอมลและความสมพนธระหวางขอมลในแนวทางของออบเจกตเรยกวา ฐานขอมลแบบออบเจกต(Object-OrientedDatabase;OODB)ซงมผสนใจฐานขอมลลกษณะนมากขน

แนวคดของหลกการออกแบบออบเจกตนนมวตถประสงคเพอเกบขอมลในรปของวตถทมโครงสรางซบซอนเชนงานออกแบบทางวศวกรรมการเกบรายละเอยดของวงจรไฟฟาหรอเครองจกรเปนตนถาใชแบบจ�าลองขอมลแบบสมพนธแบบจ�าลองล�าดบชนหรอแบบจ�าลองเครอขายเปนโครงสรางขอมลเพอเกบรายละเอยดในงานดงกลาวนนเปนเรองยากตองมการเชอมกนหลายตารางถงจะไดขอมลทเปนค�าตอบทตองการคนหา

แบบจ�าลองขอมลแบบออบเจกตมโครงสรางประกอบดวยชดของคลาส(class)โดยทแตละคลาสคอชดของออบเจกตทมโครงสรางและพฤตกรรมอยางเดยวกนโครงสรางของออบเจกตถกก�าหนดโดยใชpropertyของคลาสเชนลกคามpropertyไดแกหมายเลขลกคาชอทอยสถานะเปนตน

สวนพฤตกรรมของออบเจกตถกก�าหนดโดยใชmethodโดยทmethodคอกระบวนการในการตดตอกบออบเจกตใหท�างานตามสงทเราตองการ เชน ถาเราตองการใหลกคาสามารถสงซอสนคาและ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ช�าระเงนได เราตองมการก�าหนดmethod ในการสงสนคาและช�าระเงนไวใหกบออบเจกตของลกคาเพอใหลกคาเรยกใชไดเปนตน

จากภาพท9.9อธบายโครงสรางของนกเรยนและชดวชาซงนกเรยนมpropertyชอวนเกดปทเรยนทอยและเบอรโทรศพทและมพฤตกรรมของออบเจกตคอค�านวณอายค�านวณGPAและการลงทะเบยนเรยนสวนโครงสรางของชดวชามpropertyประกอบดวยรหสชดวชาชอชดวชาและจ�านวนหนวยกตและมพฤตกรรมของออบเจกตคอสมครเรยน

Student

<<PK>> name<<PK>>dateOfBirthyear addressphone

calc-age( ) call-gpa( )register-for(course)

Class name

Listofattributes

Listofoperations

Course

<<PK>> crse-codecrse-titlecredit-hrs

enrollment ( )

ภาพท 9.9 โครงสรางของนกเรยนและชดวชาทมา:http://images.slideplayer.com/19/5822961/slides/slide_8.jpgสบคนเมอ20พฤศจกายน2558.

ความสมพนธในแบบจ�าลองขอมลแบบออบเจกตม2ประเภทหลกๆคอความสมพนธแบบคลาส-ซบคลาส และความสมพนธระหวางออบเจกต ซงมอย 3 รปแบบพนฐานคอ ความสมพนธแบบหนงตอหนงความสมพนธแบบหนงตอหลายและความสมพนธแบบหลายตอหลาย

ทกแบบจ�าลองดงกลาวขางตนคอ การอธบายการท�างานของระบบฐานขอมลวาท�างานอยางไรแบบจ�าลองทไดรบความนยมอยางมากในปจจบนคอRDBMSหรอระบบฐานขอมลแบบสมพนธ และOODBMSหรอระบบฐานขอมลแบบออบเจกต ในปจจบนซอฟตแวรทงหมดของระบบจดการฐานขอมลถกออกแบบใหใช RDBMS ทงสนเพราะมโครงสรางตามทมนษยคนเคย แตภายหลงเรมมการน�าเอาOODMBSมาใชมากขน

3. คณสมบตหลกของแบบจ�าลองขอมลการพจารณาแบบจ�าลองขอมลไมวาจะเปนแบบจ�าลองขอมลใดๆเชนแบบจ�าลองขอมลแบบล�าดบ

ชนแบบจ�าลองขอมลแบบเครอขายแบบจ�าลองขอมลแบบสมพนธแบบจ�าลองขอมลแบบออบเจกตหรอแบบจ�าลองขอมลแบบอนๆจะตองพจารณาใน3ประเดนดงตอไปนคอ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1) โครงสรางขอมล(datastructure)คอโครงสรางขอมลระดบตรรกะทโปรแกรมประยกตหรอผใชเหนเปนการบอกวาแบบจ�าลองขอมลนนๆมโครงสรางขอมลเปนอยางไร

2) กฎควบคมความถกตอง (integrity constraint) เปนการบอกวาโครงสรางขอมลนนมกฎควบคมความถกตองอยางไร

3) ภาษาจดการขอมล (datamanipulation language) เปนการบอกวามภาษาจดการขอมลบนโครงสรางขอมลเปนอยางไร


1.แบบจ�าลองขอมลหมายถงอะไร2.แบบจ�าลองขอมลทเปนทนยมมากทสดในปจจบนน�าเสนอดวยอะไร3.การวเคราะหแบบจ�าลองขอมลใดๆควรพจารณาตามประเดนใดบาง


1. แบบจ�าลองขอมลหมายถงกลมแนวความคดและกฎเพอใชในการอธบายโครงสรางของฐานขอมลในระดบตรรกะซงมการระบชนดขอมลความสมพนธขอก�าหนดหรอขอบงคบในการจดเกบขอมลใหผใชเหนภาพและเขาใจได

2. แบบจ�าลองขอมลแบบสมพนธโดยใชตารางในการน�าเสนอ3. โครงสรางขอมลกฎควบคมความถกตองและภาษาจดการขอมล


ฐานขอมลแบบสมพนธ

1. ความหมายและโครงสรางรากฐานฐานขอมลแบบสมพนธ (relational database) หมายถง ฐานขอมลทใชแบบจ�าลองขอมลแบบ

สมพนธ ซงมโครงสรางการจดเกบขอมลในรปแบบของตารางขอมลซงแสดงใหเหนภาพความสมพนธระหวางขอมลไดงายและชดเจน สามารถก�าหนดแบบแผนของฐานขอมลเพอใชในการตรวจสอบความถกตองสมบรณของขอมล อกทงสามารถก�าหนดคยประเภทตางๆ เพอชวยอ�านวยความสะดวกในการเรยกคนขอมลและเชอมโยงความสมพนธระหวางตารางขอมล

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ภาพท 9.10 รปแบบการจดเกบขอมลในฐานขอมลแบบสมพนธทมา: http://203.172.182.81/wbidatabase/unit3/unit3.phpสบคนเมอ20พฤศจกายน2558.

การจดเกบขอมลในฐานขอมลแบบสมพนธถกน�าเสนอโดยใชตารางขอมลซงผใชสามารถมองเหนเปนโครงสรางสองมตคอแถวและคอลมนตดกน ขอมลทเกบอยในแถวเดยวกนแสดงใหเหนถงความเกยวของสมพนธกนของขอมลหรอเรยกวาทเพล(tuple)สวนขอมลทเกบอยในคอลมนเดยวกนแสดงใหเหนถงคณลกษณะของขอมลหรอเรยกวา แอตทรบวต (attribute) ดงภาพท 9.10 แสดงรปแบบการจดเกบขอมลในฐานขอมลแบบสมพนธ ซงการจดเกบขอมลเชงกายภาพในฐานขอมลจะเปนอยางไรนนผใชหรอผออกแบบฐานขอมลไมจ�าเปนตองรเพราะระบบจดการฐานขอมลแบบสมพนธจะดแลรายละเอยดเชงกายภาพทยงยากซบซอนใหทงหมด

ตารางขอมลหนงอาจประกอบดวยขอมลหลายแถวและหลายคอลมนขนาดทจ�ากดของตารางขอมลหนงๆขนอยกบซอฟตแวรจดการฐานขอมลทใชบางซอฟตแวรจ�ากดจ�านวนแถวใหใชไดไมเกน2พนลานแถวในขณะทซอฟตแวรอนๆใชไดโดยไมจ�ากดจ�านวนแถว

การเกบรวบรวมขอมลเพอน�าลงในฐานขอมลแบบสมพนธ เรมตนดวยการพจารณาถงสภาพแวดลอมในการปฏบตงานวามสงทมอยจรงอะไรบางซงอาจเปนขอมลเกยวกบบคคลสงของสถานทหรอเหตการณตางๆเชนในการปฏบตงานของมหาวทยาลยขอมลทตองการเกบรวบรวมไวอาจจะเปนขอมลเกยวกบนกศกษาอเมลหลกสตรและสาขาวชาเปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


STUDENT_TABLE

ภาพท 9.11 แสดงตวอยางตารางขอมลเกยวกบนกศกษาทมา:http://wiki.ucalgary.ca/page/Courses/Computer_Science/CPSC_203/CPSC_203_Template/Labs_Template/

TA_Examples_for_Accessสบคนเมอ20พฤศจกายน2558.

จากภาพท9.11ขอมลทรวบรวมไดในแตละกลมถกเกบไวในรปของตารางขอมลซงประกอบดวยแอตทรบวตทแตกตางกนไดแกรหสประจ�าตวนกศกษาชอนามสกลอเมลหลกสตรและสาขาวชาจะเหนไดวาชอของตารางขอมลและแอตทรบวตจะชวยในการแปลความหมายของคาในแตละแถวของตารางขอมลนนจงควรตงชอใหเหมาะสมกบรายละเอยดของขอมลทเกบอยในตารางขอมลหรอแอตทรบวตนนๆ

2. แบบแผนของฐานขอมลภายในฐานขอมลแบบสมพนธประกอบดวยตารางขอมลหลายตารางและตารางขอมลเหลานนม

ความเกยวของซงกนและกนการสรางตารางขอมลจงตองค�านงถงหลกการทเกยวของดงน1) ขอจ�ากดในการตงชอตารางขอมลและแอตทรบวต

ขอจ�ากดในการตงชอตารางขอมลและแอตทรบวตขนอยกบซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลแบบสมพนธทเลอกใช ซงจะก�าหนดหลกการตงชอตารางขอมลและสวนประกอบอนๆ ไวอยางชดเจนในคมอการใชงาน

ดงทกลาวขางตน ชอของตารางขอมลและแอตทรบวตจะชวยสอความหมายถงขอมลทเกบอยในตารางขอมลหรอแอตทรบวตนนดงนนผออกแบบฐานขอมลจงควรตงชอใหเหมาะสมและสอความหมายใหกบผใชฐานขอมลไดเปนอยางด

2) การก�าหนดชนดและขนาดของแอตทรบวต

เมอท�าการสรางตารางขอมลขนมาใหมตองท�าการระบชอแอตทรบวตชนดของขอมลและขนาดทใชเกบขอมลของแอตทรบวตทประกอบอยในตารางขอมลนน ซงรายละเอยดชนดของขอมลทใชเปนมาตรฐานในฐานขอมลแบบสมพนธสามารถศกษาเพมเตมไดจากชดวชาการจดการระบบฐานขอมล

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) การก�าหนดคยหลกของตารางขอมล

คยหลก (primary key) คอ แอตทรบวตทถกเลอกใหเปนตวก�าหนดคาความเปนหนงเดยว(unique)ของขอมลแตละแถวในตารางขอมลนนๆดงนนเมอไดท�าการสรางตารางขอมลใดขนมาใหมจงตองก�าหนดวาจะใชแอตทรบวตใดเปนคยหลกซงอาจจะใชแอตทรบวตเพยงตวเดยวหรอใชหลายตวรวมกนกได

4) การก�าหนดกฎควบคมความถกตองของขอมล

ความถกตองของขอมลในฐานขอมลมความส�าคญเปนอยางมาก เพอใหมนใจไดวาขอมลทก�าลงจะถกบนทกหรอปรบปรงลงในฐานขอมลมความถกตองอยตลอดเวลา ผดแลฐานขอมลจงควรก�าหนดคาของขอมลทยอมใหเปนไปไดทงหมดไวในกฎควบคมความถกตอง(integrityconstraint)ของโครงสรางฐานขอมลแบบสมพนธซงระบบจดการฐานขอมลแบบสมพนธจะท�าการตรวจสอบกฎควบคมความถกตองใหอยางอตโนมตทกครงทมการบนทกหรอปรบปรงขอมลในฐานขอมลทงนสามารถแยกประเภทกฎควบคมความถกตองของขอมลออกเปน2ประเภทคอกฎควบคมความถกตองของสถานะขอมลและกฎควบคมความถกตองของขนตอนการปรบปรงขอมล


1. จงอธบายโครงสรางการจดเกบขอมลในฐานขอมลแบบสมพนธ2. สงทควรค�านงเมอมการสรางตารางขอมลคออะไรบาง


1. ฐานขอมลแบบสมพนธน�าเสนอโครงสรางการจดเกบขอมลดวยตารางขอมลซงผใชจะมองเหนเปนโครงสราง 2 มต ประกอบดวยแถวและคอลมน ซงขอมลตามแนวนอนของตารางเรยกวา แถวหรอ ทเพลและขอมลตามแนวตงของตารางเรยกวาคอลมนหรอแอตทรบวต

2. สงทควรค�านงเมอมการสรางตารางมดงน1)ขอจ�ากดในการตงชอตารางและแอตทรบวต2)การก�าหนดชนดและขนาดของแอตทรบวต3)การก�าหนดคยหลกของตารางขอมล4)การก�าหนดกฎควบคมความถกตองของขอมล

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 9.3

ซอฟตแวรและการประยกตฐานขอมล


หวเรอง9.3.1ซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมล9.3.2การประยกตฐานขอมล

แนวคด1.ซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลเปนซอฟตแวรทสรางขนมาเพอดแลจดการขอมลใน

ฐานขอมล โดยเปนเครองมอทชวยอ�านวยความสะดวกในดานการเรยกใชงานขอมลสรางฐานขอมลแกไขขอมลและลบขอมล เปนตวกลางระหวางผใชและฐานขอมลเพอจดการและควบคมความถกตอง ความซ�าซอน และความสมพนธระหวางขอมลตางๆภายในฐานขอมลชวยใหผใชงานสามารถใชงานฐานขอมลไดมประสทธภาพสงสดและสามารถรกษาความปลอดภยของขอมลโดยการใชงานสวนมากจะใชค�าสงเอสควแอล

2.ขอมลทมจ�านวนมากมกถกจดเกบรวบรวมไวในคลงขอมล คลงขอมลจงกลายเปนสวนหนงของเทคโนโลยดานขอมลทถกกลาวถงมากในปจจบนโดยปกตแลวคลงขอมลจะท�าหนาทเปนตวรวบรวมขอมลจากฐานขอมลหลายๆฐานมารวมไวดวยกนซงในคลงขอมลจะมวธเกบขอมลดวยการระบประเภทของขอมลดงนนสงผลใหผใชงานดงขอมลตความหมายของขอมล และจดเกบไดงาย เหมองขอมลคอกระบวนการทใชคอมพวเตอรเปนตวชวยในการขดคนและวเคราะหกลมของขอมลทมขนาดใหญและท�าการกลนกรองความหมายของขอมลทมาจากขอมลดบเหลานนโดยมเครองมอทเปนซอฟตแวรทชวยในการท�าเหมองขอมลเปนตวท�านายพฤตกรรมและแนวโนมตางๆทอาจเกดขนในอนาคต

วตถประสงคเมอศกษาตอนท9.3จบแลวนกศกษาสามารถ1. อธบายซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลเพอการน�าไปใชได2. อธบายคลงขอมลได3. อธบายเหมองขอมลได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมล

1. ความหมายซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลเปนซอฟตแวรทสรางขนมาเพอดแลจดการขอมลในฐานขอมล

โดยเปนเครองมอทชวยอ�านวยความสะดวกในดานการเรยกใชงานขอมลสรางฐานขอมลแกไขขอมลและลบขอมล เปนตวกลางระหวางผใชและฐานขอมลเพอจดการและควบคมความถกตอง ความซ�าซอน และความสมพนธระหวางขอมลตางๆภายในฐานขอมลชวยใหผใชงานสามารถใชงานฐานขอมลไดมประสทธ-ภาพสงสดและสามารถรกษาความปลอดภยของขอมลโดยการใชงานสวนมากจะใชค�าสงSQL

2. ซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลถกสรางขนมาเพอใหการใชงานฐานขอมลเปนไปอยางสะดวก

และรวดเรว โดยรปแบบการเรยกใชงานโดยการใชภาษาควรในการตดตอกบฐานขอมล เนองจากระบบจดการฐานขอมลนนมใหเลอกใชมากมายการเลอกใชงานนนตองขนอยกบวตถประสงคและเงอนไขในการใชงานตางๆของผใชงาน

ปจจบนมซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลใหเลอกใชมทงทเปดใหดาวนโหลดใชบรการฟรและจายเงนซงเปนผลตภณฑผลตจากผผลตหลายรายซงผใชสามารถเลอกใชไดตามความเหมาะสมซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลเชนมายเอสควแอล(MySQL)ไมโครซอฟทเอสควแอลเซรฟเวอร(MicrosoftSQLServer)หรอเรยกอกอยางวาซเควลเซรฟเวอร และไมโครซอฟทแอคเซส (MicrosoftAccess)เปนตน

2.1 มายเอสควแอล (MySQL) เปนระบบจดการฐานขอมลเชงสมพนธ (RelationalDatabaseManagementSystem;RDBMS)ทมการใชงานกนอยางแพรหลายในปจจบนโดยเฉพาะอยางยงการใชงานฐานขอมลผานอนเทอรเนตทงนเนองจากMySQLเปนซอฟตแวรทสามารถน�ามาใชงานไดโดยไมเสยคาใชจายตลอดจนยงสามารถท�างานไดกบหลายระบบปฏบตการอาทระบบปฏบตการLinux,UnixและWindows รวมทงยงสามารถใชงานรวมกบภาษาโปรแกรม (programming language) ไดหลายภาษาเชนPHP,JAVAและC++เปนตนภาพท9.12แสดงตราสญลกษณของผลตภณฑMySQL

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ภาพท 9.12 ตราสญลกษณของผลตภณฑ MySQL

ปจจบนผทเปนเจาของMySQLคอบรษทOracleซอฟตแวรมความสามารถใหผใชงานเขาดงขอมลไดหลายๆคนในเวลาเดยวกนไดและมการเขาถงขอมลทรวดเรวอกทงเปนระบบโอเพนซอรส(opensource) นนคอ ผใชงานMySQL ทกคนสามารถใชงานและปรบแตงการท�างานไดตามตองการและสามารถดาวนโหลดโปรแกรมMySQLไดจากอนเทอรเนตและน�ามาใชงานโดยไมมคาใชจายใดๆ

MySQL มการพฒนาอยางตอเนอง โดยเวอรชนปจจบนMySQL ไดรบการพฒนาใหมความสามารถมากยงขนทงในดานปรมาณขอมลทรองรบไดจ�านวนมหาศาลการประมวลผลทรวดเรวระบบการรกษาความปลอดภยและการก�าหนดสทธการใชงานทเขมแขงและนาเชอถอมากขนเครองมอสนบสนนการใชงานทมขดความสามารถสงขนเพอชวยใหนกพฒนาซอฟตแวรท�างานไดเรวขนแนวทางการพฒนาของMySQLนนเปนไปตามขอก�าหนดของมาตรฐานSQL92ซงมขอดคอผทศกษาและใชงานภาษาSQLอยแลวสามารถน�ามาใชงานกบMySQLได โดยไมตองเสยเวลาเรยนรค�าสงใหมจดเดนของMySQLคอฟรและกนทรพยากรเครองนอยสวนจดดอยนนคอมความซบซอนในการตดตงและใชงาน

2.2 ไมโครซอฟทซเควลเซรฟเวอร (Microsoft SQL Server)เปนระบบการจดการฐานขอมลเชงสมพนธ(RelationalDatabaseManagementSystem;RDBMS)ทพฒนาโดยบรษทไมโครซอฟทเปนผลตภณฑซอฟตแวรทมใหเลอกใชงานไดตามขนาดของขอมลทตองจดการโดยสามารถใชงานไดบนเครองพซทวไปจนถงเครองสมรรถนะสงบนระบบคลาวดภาพท9.13แสดงตราสญลกษณของผลตภณฑMicrosoftSQLServer

ภาพท 9.13 ตราสญลกษณของผลตภณฑ Microsoft SQL Server

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


MicrosoftSQLServerมคณสมบตเดนในเรองของสวนตดตอผใชงานทสามารถใชงานไดงายสามารถใชงานรวมกบโปรแกรมในกลมของMicrosoftไดงายกวาเพราะพฒนามาจากบรษทเดยวกนในการใชงานจะใชภาษาในการควรขอมลทชอวาT-SQL(Transact-SQL)และANSISQL

มการพฒนาระบบมาอยางตอเนองโดยเพมเตมฟงกชนตางๆ นอกเหนอจากฟงกชนหลกทเปนระบบฐานขอมลเชงสมพนธเชนเครองมอทางธรกจ(businesstool)เครองมอส�าหรบการวเคราะหและรายงาน(analysisandreportingtool)เครองมอจดการดานรกษาความปลอดภยและอนๆซงส�าหรบผเรมตนนนควรเนนไปทเรองเครองมอในการจดการฐานขอมลจดเดนคอใชงานงายสามารถใชงานรวมกบโปรแกรมของไมโครซอฟทไดเปนอยางดมฟงกชนการใชงานคอนขางเยอะและมความปลอดภยสงสวนจดดอยคอท�างานไดบนระบบปฏบตการวนโดวสเทานนและราคาคอนขางสง

2.3 ไมโครซอฟทแอคเซส (Microsoft Access) เปนโปรแกรมจดการฐานขอมลของบรษท Microsoft อยในชดโปรแกรมส�านกงานMicrosoft officeซงถอวาเปนฐานขอมลทมรปแบบเครองมอทใชสวยงามมขนาดความจของฐานขอมล4GBซงถอวาเปนฐานขอมลขนาดเลกแตมรปแบบการใชงานทครบถวน เชนฟอรม รายงานแมคโคร และโมดลMicrosoftAccess ตดตงงานและสามารถใชงานรวมกบMicrosoftOfficeอนๆไดอกดวยไฟลทใชงานจะมนามสกลคอ.mdbหรอ.accdbซงนามสกล.accdb จะอยในรนMicrosoftOffice 2007 เปนตนไปถอไดวาMicrosoftAccess เปนฐานขอมลส�าหรบผเรมตนกวาไดตราสญลกษณของผลตภณฑMicrosoftAccessแสดงดงภาพท9.14

ภาพท 9.14 ตราสญลกษณของผลตภณฑ Microsoft Access

จดเดนของMicrosoftAccessคอใชงานงายเหมาะกบผเรมตนสามารถสรางฟอรมเพอใชงานไดดวยตวของซอฟตแวรเองโดยไมจ�าเปนตองรภาษาคอมพวเตอรเพอสรางหนาฟอรมเองจดดอยคอมขนาดเลกและมการจดการเรองความปลอดภยของขอมลต�าเมอเปรยบเทยบกบซอฟตแวรตวอนๆ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



1.จงยกตวอยางซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมลมาอยางนอย2ชอ2.จดเดนของMicrosoftAccessคออะไร


1.MicrosoftAccessและMySQL2.จดเดนของMicrosoftAccessคอใชงานงายเหมาะกบผเรมตนสามารถสรางฟอรมเพอใช

งานไดดวยตวของซอฟตแวรเองโดยไมจ�าเปนตองรภาษาคอมพวเตอรเพอสรางหนาฟอรมเอง


การประยกตฐานขอมล

หลายๆองคกรทมการจดเกบขอมลจ�านวนมากโดยสวนใหญแลวในเบองตนจะเลอกใชเทคโนโลยทางดานฐานขอมลทเกยวของและรองรบภาษาในการสอบถามอยางภาษา SQL มาชวยงานดานการประมวลผลขอมลทองคกรไดจดเกบไว ซงภาษา SQL เปนภาษาโครงสรางมขอจ�ากดในเรองการเนนใชกบขอมลทจดเกบในแบบเฉพาะของโครงสรางเชงสมพนธSQLสนบสนนการท�างานในลกษณะการเลอกแถวและคอลมนของขอมลทสนใจรวมถงการสอบถามหรอดงขอมลจากหลายๆตารางเพอใหไดขอมลตามทตองการ ในหวขอการประยกตฐานขอมลขอกลาวถงเหมองขอมลและคลงขอมล ซงเปนเรองทหลายๆคนใหความสนใจ เนองจากเปนเทคโนโลยทชวยจดเกบและกรองขอมลส�าคญๆจากปรมาณขอมลดบทมจ�านวนมากทถกจดเกบอยในฐานขอมลขนาดใหญจากฐานขอมลเดยวกนหรอหลายๆ ฐานมารวมกนเมอขอมลดบไดผานการกรองและไดขอมลทส�าคญออกมาท�าใหองคกรสามารถน�าขอมลทผานการกรองแลวไปตอยอดสานประโยชนใหองคกรหรอบรษทไดอยางมประสทธภาพ เชน ขอมลพฤตกรรมการตดสนใจซอสนคาของลกคาหรอผบรโภคของบรษทสนคาแฟชน ยอดรายการสนคาทตดอนดบ 5 รายการแรก หรอแนวโนมยอดรวมการซอสนคาในไตรมาสหนา เปนตนซงขอมลเหลาน ท�าใหบรษทหรอองคกรไดเรยนรและรจกลกคาของตนมากขน เพอน�าไปพฒนาตอยอดในเรองของการวางแผนทางการตลาด การลงทนและน�าไปสรางกลยทธใหมๆเพอการแขงขนทางการตลาดได

จากราคาของอปกรณฮารดแวรทจ�าเปนในการจดเกบขอมลดบมราคาลดลงในปจจบนและส�าหรบบางองคกรขอมลดบกลายเปนสงจ�าเปนส�าหรบหลกฐานในการจดสรรงบประมาณใหกบหนวยงานและองคกรของตน จงเปนแรงจงใจใหกบองคกรและหนมาใหความส�าคญกบการลงทนเพอจดเกบขอมลทม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จ�านวนมหาศาลเหลาน โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวกบลกคาทวไปและลกคาประจ�ามกถกจดเกบรวบรวมไวในคลงขอมล (datawarehouse) คลงขอมลจงกลายเปนสวนหนงของเทคโนโลยดานขอมลทถกกลาวถงกนมากในปจจบน โดยปกตแลวคลงขอมลจะท�าหนาทเปนตวรวบรวมขอมลจากฐานขอมลหลายๆฐานมารวมไวดวยกนซงในคลงขอมลนนจะมวธเกบขอมลจ�านวนมหาศาลนดวยการระบประเภทของขอมลดงนนสงผลใหผใชงานดงขอมลตความหมายของขอมล และจดเกบไดงายคลงขอมลท�าใหผบรหารหรอผจดการสามารถท�างานกบขอมลจ�านวนมากทมาจากกลมหนวยงานในเครอเดยวกนหรอรายการขอมลทเกยวของกบรานคาจ�านวนมากไดในเวลาอนสน เพอน�าขอมลทผานกระบวนการกรองมาแลวมาท�าขอมลการตดสนใจทางธรกจ เรยกไดวาคลงขอมลและเหมองขอมลนมแนวโนมการใชงานในปจจบนเพมขนและมการขยายปรมาณการใชงานในอนาคตขางหนาอยางตอเนองซงรายละเอยดของคลงขอมลและเหมองขอมลจะกลาวในล�าดบถดไป

1. คลงขอมลฐานขอมลมกมรายการประจ�าวนเกดขนอยตลอด ท�าใหขอมลในฐานขอมลมความเคลอนไหว

เปลยนแปลงอยตลอดเวลาในอนาคตหากผบรหารมความตองการวเคราะหขอมลและผลตอบรบทางธรกจดวยขอมลทผานมาในอดต อาจท�าใหไมมขอมลความเปนไปทผานมาเพอท�าการวเคราะหได เนองจากขอมลดงกลาวไดถกเปลยนแปลงไปแลวดวยการท�ารายการประจ�าวนตวอยางขอมลทเปนทตองการในการวเคราะหเชนผลการตอบรบในเรองของผลตภณฑขอมลของผจดจ�าหนายสนคาหรอวตถดบรวมไปถงขอมลของผบรโภคทผานมาเปนตน

คลงขอมล(datawarehouse)หมายถงคลงทรองรบรวบรวมกลมขอมลทผานกระบวนการทางสารสนเทศแลวโดยขอมลทเกบเปนขอมลสารสนเทศทงนเปนฐานขอมลขนาดใหญทท�าหนาทเกบรวบรวมขอมลจากทกภาคสวนหรอทกฝายขององคกรและจดเกบอย ในสวนกลางตงแตอดตจนถงปจจบนกระบวนการทเกยวของกบการสรางคลงขอมลคอการท�าความสะอาดขอมล(datacleaning)การรวบรวมขอมล(dataintegration)และการแปลงขอมล(datatransformation)ซงขนตอนนถอเปนขนตอนส�าคญส�าหรบการเตรยมขอมลกอนการท�าเหมองขอมล

สวนการน�าขอมลทอยในคลงเพอการท�าเหมองขอมลนนตองใชเครองมอทเปนซอฟตแวรทพฒนาเพอการวเคราะหกลนกรองขอมลทมความหมายและเปนประโยชนซงตวอยางซอฟตแวรเพอการท�าเหมองขอมลไดถกกลาวถงในหวขอการท�าเหมองขอมล

คลงขอมลท�าใหผใชสามารถมองเหนขอมลในลกษณะโดยรวมทวไปและในรปแบบสรปรวมซงสามารถแสดงใหเหนไดในหลายมมมองของขอมลดวยกนเพอใหเหมาะกบวธน�าไปใชงานและวเคราะหขอมลตอไป

ความแตกตางของฐานขอมลทวไปกบคลงขอมลคอ คลงขอมลถกออกแบบมาเพอเกบรวบรวมขอมลทกสวนขององคกรทงขอมลเกาและใหมซงไมมการลบขอมลเกาทงแตฐานขอมลทวไปจะเกบขอมลในลกษณะแยกตามประเภทหรอความสมพนธ เชน ฐานขอมลบรษทขายสนคาอเลกทรอนกสแหงหนงม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การจดเกบขอมลพนกงานและขอมลอนๆทเกยวกบพนกงานแยกออกจากขอมลสนคาทผลตขายซงมการเกบรายละเอยดของสนคานนๆตามความสมพนธแยกยอยเปนหมวดหมหรอประเภทไดเปนตน

คลงขอมลเปนฐานขอมลทแยกออกจากฐานขอมลทเกบขอมลทเกยวของหรอเกดจากกระบวนทางธรกจทเกดขนประจ�าวนขอมลในคลงขอมลไมมการปรบเปลยนแกไขบอยเหมอนกบฐานขอมลทวไปแตจะมงเนนเกบรวบรวมขอมลทงเกาใหมเพอการวเคราะหปจจบนระบบคลงขอมลเขามามบทบาทในการชวยรวบรวมขอมลจากหลายแหลงทมานอกจากนระบบคลงขอมลยงชวยในเรองของการวเคราะหขอมลตงแตอดตจนถงปจจบนดวยท�าใหผบรหารสามารถใชขอมลจากคลงสรางหรอปรบปรงกลยทธทางการตลาดและใชประกอบการตดสนใจเรองของธรกจได

1.1 สาเหตในการแยกคลงขอมลกบฐานขอมลทใชประจ�าวน คลงขอมลและฐานขอมลทใชกระบวนการธรกจประจ�าวนถกแยกออกจากกนมสาเหตดงน

1)ฐานขอมลทใชประจ�าวนถกสรางขนเพอการเกบขอมลส�าหรบกจกรรมทเกดขนประจ�าวนเชนการคนหาขอมลเฉพาะเจาะจงในแบบตามทตองการหรอการบนทกขอมลประจ�าวนเปนตนแตการคนหาขอมลในคลงขอมลมกมลกษณะทคอนขางซบซอนมากกวาและขอมลมกจะแสดงออกมาในภาพรวมจากขอมลทม

2)ฐานขอมลทใชประจ�าวนสนบสนนการท�างานแบบรวมกนของการท�ารายการประจ�าวนตางๆ การควบคมการท�ารายการในชวงเวลาเดยวกนและขบวนการขนตอนในการกคนเปนสงทจ�าเปนส�าหรบฐานขอมลทวไปเพอมนใจไดวาฐานขอมลมความทนทานและสม�าเสมอในการท�ารายการ

3)ฐานขอมลทใชประจ�าวนมการอานและแกไขขอมลไดในขณะทคลงขอมลตองการแคอานขอมลเพอเขาถงขอมลทเกบอยเทานน

4)ฐานขอมลทใชประจ�าวนเปนฐานทเกบขอมลปจจบนทสดแตคลงขอมลจะเปนตวเกบประวตขอมลทผานมา

1.2 คณลกษณะเฉพาะของคลงขอมลมรายละเอยดดงน1)ใหความสนใจทเนอหา (subject oriented) คลงขอมลถกออกแบบมาในลกษณะท

มงเนนไปทขอมลตามเนอหาทสนใจไมไดเนนทรายละเอยดของกระบวนการการท�างานทางธรกจตวอยางกลมเนอหาทมกเปนทสนใจเชนผลตภณฑลกคาผจดจ�าหนายการขายก�าไรเปนตนซงในคลงขอมลนนจะไมเนนขอมลทเกยวของกบกระบวนการการท�างาน แตเนนทรปแบบและการวเคราะหขอมลเพอใชประกอบในกระบวนการตดสนใจทางธรกจตอไป

2)การรวบรวมเปนหนงเดยว(integrated)คลงขอมลเกดจากการรวบรวมขอมลจากหลากหลายทมา เชน ฐานขอมล ไฟลขอมลรปแบบตางๆ เปนตน ทงนเพอเปนการเพมประสทธภาพในการวเคราะหขอมลทมอย

3)ความสมพนธของขอมลกบเวลา(time-variant)ขอมลทอยในคลงขอมลถกจดเกบโดยระบตามชวงเวลาเอาไวขอมลทไดจากคลงขอมลเมอน�ามาประกอบแสดงรายงานจะควบคกบการระบชวงเวลาของขอมลซงท�าใหสามารถท�าการเปรยบเทยบขอมลแตละจดกบแตละชวงเวลาได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


4)ความเสถยรของขอมล(non-volatile)เนองจากขอมลในอดตทถกเกบไวในคลงไมถกปรบเปลยนถงแมมขอมลใหมเพมเขามาและตวคลงขอมลเองถกจดเกบแยกออกจากฐานขอมลทใชอยประจ�าวน ดงนนการเปลยนแปลงทเกดประจ�าวนนนจะไมมผลกระทบกบขอมลในคลง ทงนผใชสามารถเขาถงขอมลในคลงเพอดวามขอมลอะไรอยบางได

จากคณลกษณะเฉพาะของคลงขอมลดงทกลาวมาจงมการน�าคลงขอมลไปประยกตใชอยในหลายภาคสวนดวยกน เชนการใหบรการเกยวกบการเงนภายในองคกรการใหบรการผานทางธนาคาร เกยวกบสนคาอปโภคบรโภคตางๆรวมไปถงการบรหารจดการในสวนภาคการคาปลกและการจดและควบคมในภาคการผลต

1.3 ประเภทของคลงขอมลสามารถแบงตามลกษณะของการน�าไปประยกตใชไดดงน1)คลงขอมลเพอกระบวนการประมวลผลขอมลคอคลงขอมลทน�ามาใชงานเพอสนบสนน

กระบวนการประมวลผลขอมลโดยการจดเกบขอมลทผานการประมวลผลดวยการสอบถามทงนสามารถวเคราะหขอมลเพอจดท�าสถตพนฐานหรอจดท�ารายงานในรปแบบของตารางกราฟแทงกราฟเสนเปนตน

2)คลงขอมลเพอกระบวนการวเคราะห คอ คลงขอมลทน�ามาใชงานเพอสนบสนนกระบวนการวเคราะหของขอมลทถกจดเกบไวทงนประกอบดวยการน�ากระบวนในการวเคราะหขนพนฐานมาใชไดแกslice-and-dice,drilldown,drillupและpivotเปนตน

3)คลงขอมลเพอการท�าเหมองขอมลคอคลงขอมลทสรางขนกอนทจะท�าเหมองขอมลเพอเปนการรวบรวมและจดการกบขอมลใหรวมอยในฐานขอมลเดยวกนและหลงจากนนกระบวนการของการท�าเหมองขอมลจงเรมขนเพอกลนกรองหาความหมายของขอมลในฐานขอมลทไดจดเตรยมไวแลว ทงนกระบวนการท�าเหมองขอมลขนอยกบขอมลทไดถกรวบรวมไวในขนตอนของการท�าคลงขอมลดวยทงนเพอใหไดมาซงแบบแผนทมความหมายและเปนประโยชนตอธรกจหรอองคกร

สงทมกถกกลาวถงตอเมอมการพดถงคลงขอมลคอแนวทางการรวบรวมฐานขอมลทมความหลากหลายและแตกตางรวมไปถงการน�าคลงขอมลทสรางไปใชงานซงจะกลาวในหวขอยอยถดไป

1.4 การรวบรวมขอมลจากฐานขอมลทตางกนมดวยกน2แนวทางดงน1) การรวบรวมขอมลดวยแนวทางการสอบถาม (query driven)เปนแนวทางดงเดมทใช

เพอรวบรวมขอมลจากฐานขอมลตางๆดวยการสรางการสอบถามขนค�าสงในการสอบถามถกสงกระจายไปทแตละฐานขอมลทเกยวของซงmetadatadictionaryจะถกใชงานเพอแปลค�าสงสอบถามโดยแตกแยกยอยไปใหกบแตละสวนฐานขอมลทเกยวของนนเอง เมอค�าสงถกสงใหกบฐานขอมลทเหมาะสม จากนนค�าสงจะถกสงไปประมวลผลผลลพธขอมลจากการสงการสอบถามไปทแตละฐานขอมลถกรวบรวมเขาดวยกนซงเปนกลมขอมลผลลพธจากการสอบถามทงหมด

ขอดของแนวทางนท�าใหไดรบผลลพธขอมลจากการสอบถามในรปแบบทเปนมาตรฐานเดยวถงอยางไรกตามแนวทางนยงคงมขอเสยในเรองของประสทธภาพและคาใชจายเนองจากแนวทางนตองใชกระบวนการกรองและรวบรวมขอมลทคอนขางซบซอนท�าใหมผลกระทบตอประสทธภาพในการรวบรวมขอมลจากหลายแหลงขอมลทคอนขางดอยประสทธภาพและเกดคาใชจายคอนขางสงสนเปลองทรพยากรดงนนจงเกดแนวทางเลอกทตางจากแนวทางดงเดมนนคอการรวบรวมขอมลดวยแนวทางการปรบปรง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2) การรวบรวมขอมลดวยแนวทางการปรบปรง (update driven)เปนการรวบรวมขอมลโดยใชแนวทางการปรบปรงขอมล ซงขอมลจากแหลงทมาตางกนไดถกรวบรวมไวลวงหนาและเกบไวในคลงขอมลกอน เพอใหสามารถท�าการสอบถามและวเคราะหขอมลทงหมดทรวบรวมไดโดยตรงจากคลงทเตรยมไวดงทกลาวไปแลววาฐานขอมลประจ�าวนนนไมเหมอนกบคลงขอมลตรงทคลงขอมลไมไดเกบขอมลทปจจบนทสดไวดงนนเมอมการรวบรวมขอมลไวในคลงขอมลแลวจากนนจงมการปรบปรงขอมลในคลงโดยการน�าขอมลจากแหลงทมาตางๆ ทเปนปจจบนเพมเตมเขามาเกบไวในคลงตอไป อยางไรกตาม คลงขอมลท�าใหการรวบรวมขอมลจากหลายแหลงทมามประสทธภาพทสงขนกวาแบบดงเดมมาก เพราะขอมลจากทกแหลงทมาไดถกคดลอกมาจากฐานขอมลประจ�าวน และไดผานกระบวนการเตรยมขอมลในระดบหนงกอนทจะถกน�ามารวบรวม แปลความสรป และท�าการสรางเกบขอมลทมความหมายไว นอกจากนกระบวนการสอบถามจากคลงขอมลไมมการแทรกแซงหรอขดจงหวะกบการประมวลผลของกระบวนการท�างานภายใน อกทงคลงขอมลสามารถเกบและรวบรวมขอมลในอดต รวมไปถงสนบสนนการสอบถามทคอนขางซบซอนหลายมตดวยจงท�าใหการรวบรวมขอมลในแบบคลงขอมลไดรบความนยมในปจจบน

1.5 ประโยชนของคลงขอมลขอมลทอยในคลงขอมลสามารถน�ามาใชประโยชนไดในหลายดานดวยกนเชน

1)ปรบปรงกลยทธส�าหรบการจดวางและจ�าหนายผลตภณฑซงสามารถท�าไดโดยพจารณาเปรยบเทยบกบขอมลการขายทผานมาเปนไตรมาสหรอรายป

2)วเคราะหการตดสนใจการเลอกซอสนคาและบรการ3)วเคราะหพฤตกรรมการบรโภคของลกคาเพอหากลยทธเสรมสรางความสมพนธของลกคา

กบตวสนคาและบรการ4)รวบรวมขอมลจากหลายๆแหลงและเกบประวตขอมลในอดต5)ชวยปรบปรงคณภาพของขอมลลดขอมลขยะซงเปนขอมลทไมมความหมายลงเนองจาก

ขอมลไดผานการคดกรองในระดบหนงกอนทจะน�าเขาสคลงขอมล6)สามารถน�าเสนอขอมลขององคกรไดอยางสม�าเสมอ7)มการน�าเสนอขอมลในรปแบบทผใชงานทวไปเขาใจไดงาย8)ประสทธภาพในการสอบถามขอมลอยในเกณฑด แมการสอบถามจะคอนขางซบซอน

และไมเกดผลกระทบกบกระบวนการหรอการท�ารายการของปจจบน9)สามารถน�าไปเออประโยชนกบระบบอนๆ ได เชน ระบบบรการลกคาสมพนธ ซงน�า

ขอมลในคลงไปใชงานตอไดเพอสรางเสรมความสมพนธใหกบลกคาและองคกรได

2. เหมองขอมลเหมองขอมล (datamining) คอ กระบวนการทใชคอมพวเตอรเปนตวชวยในการขดคนและ

วเคราะหกลมของขอมลทมขนาดใหญและท�าการกลนกรองความหมายของขอมลทมาจากขอมลดบเหลานนโดยมเครองมอทเปนซอฟตแวรทชวยในการท�าเหมองขอมลเปนตวท�านายพฤตกรรมและแนวโนมตางๆทอาจเกดขนในอนาคต สนบสนนการท�าตลาดเชงรก และมขอมลเพอเปนความรในการตดสนใจทางธรกจ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เครองมอในการท�าเหมองขอมลสามารถตอบโจทยปญหาหรอค�าถามในเชงธรกจไดซงแตกอนนนตองใชเวลาในการด�าเนนการพอสมควรเปนตวทชวยขดคนรปแบบมมมองของขอมลทเปนประโยชนทถกซอนอยในฐานขอมลซงประกอบดวยขอมลจ�านวนมหาศาลคนหาขอมลเพอคาดการณเหตการณบางอยางซงบางครงอาจเปนสงทผเชยวชาญคาดการณไมถงเปนตน

การท�าเหมองขอมลจงเปรยบเหมอนการหาขอมลทเปนประโยชนจากฐานขอมลทมขนาดใหญทมขอมลอยจ�านวนมากซงตองการกระบวนการกลนกรองหรอเสาะหาอยางละเอยดวาสงทเปนประโยชนและมคานนอยทใด

2.1 ประโยชนทไดรบจากเหมองขอมลและการน�าไปใช ปจจบนมหลายบรษทและองคกรทใชเครองมอเหมองขอมลและเทคนคดานเหมองขอมลมาประยกตใชเพอใหไดมาซงขอมลเกายอนหลงทเปนประโยชนโดยการใชเทคโนโลยเกยวกบการรจ�ารปแบบ(patternrecognition)ซงเปนศาสตรทวาดวยกระบวนการตดสนใจทเกยวกบการจ�าแนกกลมการจดกลมการรจ�า (classification,clustering, recog- nition) ท�าใหคอมพวเตอรสามารถท�างานไดโดยใชเหตผลหรอคณตศาสตรและสถตเพอหารปแบบจากขอมลทอยในคลงขอมลการท�าเหมองแรขอมลชวยใหนกวเคราะหวเคราะหและมองเหนขอเทจจรงทส�าคญรวมไปถงความสมพนธแนวโนมรปแบบอนๆขอควรยกเวนและความผดปกตทอาจไมสงเกตเหน

ในแงทางดานการท�าธรกจเหมองขอมลใชเพอคนหารปแบบและความสมพนธของขอมลเพอชวยใหการตดสนใจทางธรกจเปนไปในทางทดขนนอกจากนเหมองขอมลชวยชใหเหนถงแนวโนมการขายและชวยพฒนาการจดแคมเปญการตลาดใหมๆ คาดการณเกยวกบความไววางใจทลกคามใหกบตวสนคาไดอยางแมนย�า

เหมองขอมลถกน�าไปใชงานแตกตางกนไปดงน1) ดานการจดกลมตลาด การน�าขอมลทผานการท�าเหมองขอมลมาใชดานนเปนทนยมมาก

ซงน�ามาชวยจ�าแนกแยกกลมลกคาตามลกษณะพฤตกรรมในการซอผลตภณฑหรอบรการของบรษทและเปนการท�าทไมยงยากซบซอนมากนกจากขอมลทมอยสามารถน�ามาแตกแยกออกตามกลมขอมลทสนใจเชนจ�าแนกแยกตามอายรายไดอาชพหรอเพศนอกจากนการท�าแบงสวนกลมตลาดท�าใหผทเปนเจาของกจการเขาใจลกคาและคแขงมากขนเพราะสามารถมองเหนวาสนคาหรอบรการใดทสามารถน�ามาประยกตหรอเลอกใหเปนสนคาทลกคาสามารถสงท�าพเศษตามความตองการได และชวยใหจดท�าโปรโมชนทเหมาะสมกบกลมลกคาแตละกลมดวย

2) ดานลกคาสมพนธ ท�าการกรองขอมลเพอท�าการคาดการวาลกคาคนใดทอาจก�าลง เปลยนใจไปใชผลตภณฑหรอบรการของคแขง

3) ตรวจสอบการทจรต ชวยตรวจสอบจ�าแนกรายการซอขายทมความผดปกตเขาขายการทจรต

4) การตลาดทางตรง สามารถน�าขอมลการซอของลกคาทมอยในฐานขอมลท�าการจ�าแนกตามชวงเทศกาลโอกาสพเศษพรอมจดโปรโมชนสนคาและบรการใหตอบสนองความตองการเพอใหไดรบการตอบรบจากผบรโภคมากทสดทงนการทนกการตลาดจะไดขอมลทมประโยชนจากฐานขอมลนนตองอาศยขอมลดบทมาจากหลายสวนเชนขอมลจากการขายจากการส�ารวจหรอแบบสอบถามเปนตนเมอ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ขอมลถกรวบรวมแลวสามารถท�าการจดรายการลดราคาสนคาหรอบรการทนาสนใจของแตละชวงโอกาสหรอเทศกาลได

5) การตลาดเชงโตตอบเปนตวชวยชแนะใหเหนวาสนคาหรอบรการใดทลกคาสวนใหญใหความสนใจเมอเขาชมผานเวบไซตซงขอมลเขาชมสนคาในเวบไซตสามารถท�าการเกบไดจากจ�านวนทลกคาเปดดรายละเอยดหรอท�าการกดสงซอหรอถาเวบไซตนนไดท�าการผกการขายสนคากบสอโซเซยลแลวจะท�าใหสามารถเกบขอมลจากการกดไลคแตละผลตภณฑไดดวย เปนตน ซงถอเปนขอมลการตอบรบท ผขายหรอเจาของกจการไดจากลกคาอกทงถามการเปดใหกรอกความคดเหนหรอถามค�าถามใตภาพของแตละผลตภณฑดวยแลวยงเปนการเพมการโตตอบระหวางผขายและผซออกดวย

6) วเคราะหสนคาจากตระกราสนคาทผบรโภคเลอกซอ วเคราะหท�าความเขาใจวาสนคาหรอบรการใดทผบรโภคสวนใหญมกท�าการเลอกซอควบคกน เชน ขนมปงกบแยมสตอเบอร ผงซกฟอกกบน�ายาปรบผานมเปนตนเพอน�าขอมลไปจดท�าสนคาโปรโมรชนและท�าการขายสนคาอนๆควบคเพมขนไดดวย

นอกจากนนยงชวยใหรานคาท�าการจดชนวางของใหรองรบและสะดวกกบการเลอกซอสนคาของลกคาไดดวยหรอถาเปนรานคาออนไลนอยางอเมซอนจะมรายการสนคาทเกยวของทลกคานาจะซอควบคกนขนแสดงใหลกคาไดเหนอยางชดเจน เปนตนทงนเปนการวเคราะหทมาจากการตงสมมตฐานทใชเพอคาดการณพฤตกรรมของผบรโภคในในอนาคตวาควรเปนอยางไรจากพฤตกรรมการซอทผานๆมาอยางเชนเนนในเรองของการซอและความชอบของลกคาเปนหลกซงสามารถน�าไปประยกตใชในแวดวงอตสาหกรรมสวนอนๆไดอกดงน

6.1)ใชพจารณาการใชบตรเครดต ซงถอเปนสงส�าคญอยางยงส�าหรบการซอขายออนไลน โดยปกตแลวขอมลในการใชบตรเครดตมกถกน�ามาพจารณาและวเคราะหในเรองแนวโนมของการทจรตมากกวา แตปจจบนขอมลไดถกน�ามาใชในเรองของการตดรอบบตรตามวงเงนสนเชอทหลากหลายรวมไปถงเงอนไขอตราดอกเบยและแมกระทงการเรยกเกบหนทคงคาง

6.2)ใชพจารณารปแบบการใชงานโทรศพทเชนบรษทผใหบรการสญญาณโทรศพทเคลอนทสามารถทราบไดวาลกคาคนใดบางทเปดใชบรการและใชฟงกชนการท�างานตวใหมลาสดทบรษทใหบรการ และสามารถแนะน�าลกคาเหลานนไดวาปจจบนมอะไรบางทเปนประโยชนและสอดคลองเหมาะสมกบลกษณะการใชงานของลกคา อกทงสามารถเสนอบรการใหมๆทจงใจลกคาในปตอๆ ไปไดเพอรกษาฐานลกคาเกาและเพมขยายฐานลกคาใหมดวย

7) วเคราะหแนวโนมความเปนไปอาจเปนการวเคราะหความแตกตางของลกคาของเดอนปจจบนกบเดอนทแลววามความแตกตางเรองใดบางหรอพจารณาการซอของของลกคาและคาดการณวาลกคาจะซอสนคาเหลานนอกครงเมอใด หรอบรษทสามารถน�าการวเคราะหลกษณะนไปปรบปรงกลยทธทลาสมยแลวใหดขน และอาจน�าไปหาวาสนคาใดเหมาะสมทจะเปนสนคาของแถมใหแกลกคาไดบางเปนตน

8) การวางแผนสนคา การท�าแผนสนคามประโยชนทงตอรานคาทเปนแบบออนไลนและรานคาทวไปการท�าแผนสนคาสามารถชวยพจารณาการท�าสตอกสนคาและคลงสนคาไดดงน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


8.1)จดการกบรายการสนคาเมอรานคาน�าขอมลทผานการท�าเหมองแรขอมลมาแลวท�าใหสามารถรถงความเคลอนไหวของรายการสนคาทมอยในรานไดงายมขอมลสนคาทเปนปจจบนอยตลอด

8.2)การเลอกผลตภณฑเมอท�าการกรองขอมลจากฐานขอมลแลวท�าใหชวยพจราณาวาสนคาใดเปนทตองการของลกคาหรอสนคาตวใดทจะเลอกมาแขงขนกบรานคาอนได

8.3)การท�าราคา ขอมลทไดจากการกรองสามารถน�ามาประกอบการพจารณาการก�าหนดราคาสนคาใหเหมาะสมไดเรองนถอเปนสงส�าคญถารานคาใดไมมการจดการเรองราคาสนคาใหเหมาะสม ซงเปนผลใหราคาสนคาไมเปนไปตามราคาทตลาดยอมรบ และลกคาจะเลอกไปซอสนคาและบรการของคแขงรายอนแทน

ส�าหรบการท�างานดานเหมองขอมลนนยงมการเกบขอมลจากลกคาไดมากเทาไร โอกาสทผทเปนเจาของกจการหรอผผลตทจะมอบสงทเปนประโยชนตอลกคานนยงมากขนตามไปดวย เมอลกคาไดรบประโยชนมากขนเทาไหรนนหมายถงเจาของกจการหรอผผลตจะไดรบผลก�าไรมากตามหากมการจดสรรอยางเหมาะสม


1. จงระบประเภทของคลงขอมล2. จงอธบายความหมายของเหมองขอมล3. จงยกตวอยางประโยชนทไดรบจากเหมองขอมล


1. ประเภทของคลงขอมลไดแก1)คลงขอมลเพอกระบวนการประมวลผลขอมล2)คลงขอมลเพอกระบวนการวเคราะห3)คลงขอมลเพอการท�าเหมองขอมล

2. เหมองขอมลคอกระบวนการทใชคอมพวเตอรเปนตวชวยในการขดคนและวเคราะหกลมของขอมลทมขนาดใหญและท�าการกลนกรองความหมายของขอมลทมาจากขอมลดบเหลานนโดยมเครองมอทเปนซอฟตแวรทชวยในการท�าเหมองขอมลเปนตวท�านายพฤตกรรมและแนวโนมตางๆทอาจเกดขนในอนาคตสนบสนนการท�าตลาดเชงรกและมขอมลเพอเปนความรในการตดสนใจทางธรกจ

3. ประโยชนทไดรบจากเหมองขอมลเชนน�าขอมลมาจดกลมตลาดท�าขอมลลกคาสมพนธและวางแผนสนคาเปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


บรรณานกรม

เอกสารการสอนชดวชาการจดการระบบฐานขอมล หนวยท 2-4.มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.Data warehouse. จากDatawarehouse tutorial: http://www.tutorialspoint.com/dwh/ สบคนเมอ 25

สงหาคม2558RamezElmasriandShamkantB.Navathe.(2009).Fundamentals of Database Systems. (6th ed.).

Addison-Wesley.

หน่วยที่ 9 ฐานข้อมูลและการ ......ม การเก...

Documents