ช�นประถมศกษา ป�ท 2

กล�มสาระการเร�ยนร�ศลปะ

ตามหลกสตรแกน กลางการศกษาข�นพนฐานพทธศกราช 2551

หนงสอเร�ยน รายว�ชาพนฐาน

ทศนศลป ป. 2

59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56 59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56

บรรณาธการ

พชราภรณ สมตะมาน กศ.บ., ศศ.ม.

อมาพร มนไทรทอง ศศ.บ.

ผเรยบเรยง

รศ. พระพงษ กลพศาล กศ.บ., M.S. (Art-Ed-Elm-Ddu.)

ผตรวจ

รศ.ดร. สาธต ทมวฒนบรรเทง กศ.ม., ปร.ด.

ดร. วสทธ โพธวฒน ศป.ม., ค.ด.

จระ ตณฑโพธประสทธ กศ.บ.

59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56

ช�นประถมศกษาป�ท 2

กล�มสาระการเร�ยนร� ศลปะ

ตามหลกสตรแกน กลางการศกษาข�นพนฐาน พทธศกราช 2551

ผเรยบเรยง รศ. พระพงษ กลพศาล

ผตรวจ รศ.ดร. สาธต ทมวฒนบรรเทง ดร. วสทธ โพธวฒน นาย จระ ตณฑโพธประสทธ

บรรณาธการ พชราภรณ สมตะมาน อมาพร มนไทรทอง

ISBN 978-616-8047-34-7

บรษท กรพฒนายง จากด

เลขท 23/34–35 ชน 3 หอง 3B

ถนนตรมตร แขวงตลาดนอย เขตสมพนธวงศ

กรงเทพฯ 10100

หนงสอเร�ยน รายว�ชาพนฐาน

ทศนศลป ป. 2

คานา

59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56 59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56

คานา

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠ ชนประถมศกษาปท 2 เลมนจดทำ ขนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยมเปาหมายใหนกเรยนและครใชเปนสอในการจดการเรยนร เพอพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามสาระมาตรฐานการเรยนร ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลางทหลกสตรกำ หนด รวมทงพฒนานกเรยนใหมสมรรถนะสำ คญตามทตองการทงในดานการสอสาร การคด การแกปญหา การใชทกษะชวต และการใชเทคโนโลย ตลอดจนพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ทำ ประโยชนใหสงคม เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไทยและสงคมโลกไดอยางมความสข หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠ เลมนยดแนวคดการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำ คญ ใชหลกการสงเสรมใหนกเรยนมความรความเขาใจธรรมชาตของศลปะและสามารถนำ ความรไปประยกตใชในชวตประจำ วนไดอยางมประสทธภาพและยงยน โดยพมนานกเรยนแบบองครวมอยบนพนฐานของการบรณาการความคดรวบยอด ทเนนใหนกเรยนเรยนรดวยกระบวนการทเนนการปฏบต (Active Learning) และเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain–based Learning) ซงเนนการเรยนรใหตรงกบรปแบบการเรยนร (Learning Styles) เนนทกษะทสรางเสรมความเขาใจทคงทนของนกเรยน ซงเปนผลลพธปลายทางทตองการใหเกดตามหลกสตร การจดทำ หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠ เลมนคณะผจดทำ ซงเปนผเชยวชาญในสาขาวชาและการพฒนาสอการเรยนรไดหนวยการเรยนร และออกแบบกจกรรมพฒนาการเรยนร กจกรรมเสนอแนะ โครงงาน การประยกตใชในชวตประจำ วน และคำ ถามทบทวนอยในเลมเดยว หวงเปนอยางยงวา หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠ เลมนสนบสนนใหนกเรยนไดพฒนาความรดานทศนศลป และสนบสนนการปฏรปการเรยนรตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

คณะผจดทำ

คานา

59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56

คาชแจง

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลปŠ ชนประถมศกษาปท 2 เลมนไดออกแบบหนวยการ

เรยนรใหแตละหนวยการเรยนรประกอบดวย

1. มาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายทตองการใหเกดขนกบนกเรยนเมอจบการศกษาใน

หนวยการเรยนรนน ๆ หรอเมอจบการศกษาขนพนฐาน

2. ตวชวดชนป ระบตวชวดซงเปนเปาหมายในการพฒนานกเรยนทสอดคลองกบเนอหาใน

หนวยการเรยนร

3. ประโยชนจากการเรยน นำ เสนอไวเพอกระตนใหนกเรยนนำ ความรและทกษะจากการ

เรยนไปใชในชวตประจำ วน

4. คำ ถามนำ เปนคำ ถามหรอสถานการณทกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ ตองการทจะ

คนหาคำ ตอบ

5. เนอหา ตรงตามมาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป และสาระการเรยนรแกนกลาง โดย

แบงเนอหาเปนชวง ๆ แลวแทรกกจกรรมพฒนาการเรยนรทพอเหมาะกบการเรยน รวมทงมการนำ

เสนอดวยภาพ ตาราง แผนภม และแผนทความคด เพอเปนสอใหนกเรยนสรางความคดรวบยอด

และเกดความเขาใจทคงทน

6. เกรดควรร เปนความรเพอเพมพนใหนกเรยนมความรกวางขวางขน

7. แหล‹งคนขอมล (WEB GUIDE) เปนแหลงเรยนรจากเวบไซต เพอใหผเรยนศกษา

คนควาเนอหาทสอดคลองกบเรองทเรยน

8. กจกรรมพฒนาการเรยนร (ฝƒกฝนงานศลปŠ) เปนกจกรรมทกำ หนดไวเมอจบเนอหา

แตละชวง แตละตอนเพอใหนกเรยนไดปฏบตเพอใหเกดการเรยนร เปนกจกรรมทหลากหลาย ใช

แนวคดทฤษฎตาง ๆ ใหสอดคลองกบเนอหา เหมาะสมกบวย สะดวกในการปฏบต กระตนให

นกเรยนไดคด และสงเสรมใหศกษาคนควาเพมเตม

9. สรป ไดจดทำ สรปเปนผงมโนทศน (concept map) เพอใหนกเรยนไดใชเปนบทสรป

ทบทวนความร โดยวธการจนตภาพจากผงมโนทศนทไดสรปเนอหาทไดจดทำ ไว

10. กจกรรมเสนอแนะ เปนกจกรรมเสนอแนะใหนกเรยนไดปฏบต เพอพฒนาทกษะการ

คด การวางแผน และการแกปญหาของนกเรยน

11. โครงงาน เปนการใหนกเรยนปฏบตโครงงาน โดยเสนอแนะหวขอโครงงานและแนวทาง

การปฏบต

59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56 59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56

12. การประยกตใชในชวตประจำ วน เปนกจกรรมทเสนอแนะใหนกเรยนไดนำ ความร ทกษะ

ไปประยกตใชในชวตประจำ วน

13. คำ ถามทบทวน เปนคำ ถามเพอทบทวนผลการเรยนรของนกเรยน

14. บรรณานกรม เปนรายชอหนงสอ เอกสาร เวบไซตทใชประกอบการเขยน

15. อภธานศพท เปนคำ สำ คญทแทรกอยในเนอหาซงพมพดวยสแดงและนำ มาจดเรยงตาม

ลำ ดบตวอกษรและอธบาย

59120047 C February 22, 1473 9:04 AM 1/10/56

หน‹วยการเรยนรท 1 ศลปะในธรรมชาตและสงแวดลอม ........................................................1 1. เสน ..............................................................22. ส .................................................................93. รปร‹างและรปทรง ...........................................14

หน‹วยการเรยนรท 2 สรางสรรคงานศลปŠ ..................221. การวาดภาพเพอถ‹ายทอดเรองราว ......................232. ภาพปะตดจากกระดาษ ...................................243. งานศลปะ 3 มต ...........................................284. งานโครงสรางเคลอนไหว .................................355. การบรรยายผลงานศลปะเบองตน ......................37

หน‹วยการเรยนรท 3 งานศลปŠถนไทย ......................431. ความสำ คญของงานทศนศลปŠในชวตประจำ วน .......442. งานทศนศลปŠในทองถน ..................................48

• บรรณานกรม ................................................57• คำ อภธานศพท..............................................58

สารบญ

สามารถใชเสน ส รปราง และรปทรง ทมอยในธรรมชาตและสงแวดลอม มาสรางสรรคเปนผลงานศลปะได

ในธรรมชาตมเสนอะไรบาง

1. บรรยายรปราง รปทรงทพบในธรรมชาตและสงแวดลอม (ศ 1.1 ป. 2/1) 2. ระบทศนธาตทอยในสงแวดลอมและงานทศนศลป โดยเนนเรองเสน ส รปราง และรปทรง (ศ 1.1 ป. 2/2)

• รปราง รปทรงในธรรมชาตและสงแวดลอม • เสน ส รปราง รปทรงในสงแวดลอมและงานทศนศลปประเภทตาง ๆ

ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการและความคดสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจำ วน

มาตรฐานการเร�ยนร

ตว ช วด ช�นป�

สาระการเร�ยนร

ประโยชนจากการเรยน คาถามนา

ศลปะในธรรมชาตและสงแวดลอม 1

หน�วยการเร�ยนร�ท

2 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

เสน หมายถง การเคลอนทของจดทเรยงตอกน

1. เสน

1.1 เสนตรง

ในธรรมชาต สงแวดลอม และงานศลปะมเสนตรงทสงเกตเหนอย 3 ลกษณะ ไดแก

เสน

เสนตรง เสนโคง

เสนตรงแนวตง เสนตรงแนวเฉยง

เสนตรงแนวนอน

3หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

1) เสนตรงลกษณะตาง ๆ ในธรรมชาต

เสนตรงแนวนอนของขอบฟา

เสนตรงแนวเฉยงของกานดอกบว

เสนตรงแนวนอน

เสนตรงแนวเฉยง

4 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

3) เสนตรงลกษณะตาง ๆ ในงานศลปะ

เสนตรงลกษณะตาง ๆ ในงานออกแบบสรางสรรคจากเศษวสด

2) เสนตรงลกษณะตาง ๆ ในสงแวดลอม

เสนตรงแนวเฉยงของเสาชงชาเสนตรงแนวตงของเสาไฟฟา

เสนตรงแนวตง

เสนตรงแนวเฉยง

5หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

เสนตรงลกษณะตาง ๆ ในงานพมพภาพ

ฝกฝนงานศลป

สงเกตเสนตรงในธรรมชาตหรอสงแวดลอม แลวนำ มาสรางสรรค ผลงานศลปะตามจนตนาการอสระ

1.2 เสนโคง

ในธรรมชาต สงแวดลอม และงานศลปะมเสนโคงทสงเกตเหนอยหลายลกษณะแตกตางกน

เสนโคงลกษณะตาง ๆ

6 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

1) เสนโคงลกษณะตาง ๆ ในธรรมชาต

เสนโคงของรงกนนำ

เสนโคงลกษณะตาง ๆ ของดอกไมและใบไม

7หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

2) เสนโคงลกษณะตาง ๆ ในสงแวดลอม

เสนโคงของซมหนาตาง

เสนโคงของขอบแกว

เสนโคงของหลอดไฟ

8 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

3) เสนโคงลกษณะตาง ๆ ในงานศลปะ

เสนโคงลกษณะตาง ๆ ในงานออกแบบสรางสรรคจากเศษวสด

เสนโคงลกษณะตาง ๆ ในงานพมพภาพ

9หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

เสนโคงลกษณะตาง ๆ ในงานปน

เกรดควรร

เสนมความสาคญมากในการวาดภาพ นกเรยนตองหมนฝกฝนการลากเสนในแบบตาง ๆ โดยสงเกตจากเสนในธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตว จะไดมความชำ นาญและวาดภาพไดสวยงาม

ฝกฝนงานศลป

นกเรยนสงเกตเสนโคงจากสงรอบตว แลวนำ มาสรางสรรคผลงานศลปะตามจนตนาการอสระ

2. ส

ส หมายถง ลกษณะความเขมของแสงทสองมากระทบตาเราใหเหนเปนสตาง ๆ

ส

สในธรรมชาต สในงานศลปะสในสงแวดลอม

ไดแก

10 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

2.1 สในธรรมชาต

คอ สทสามารถสงเกตเหนไดในธรรมชาต เชน

สของทองฟายามเยน

สของกอนหน สของปลาและสของนำ ใตทะเล

11หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

2.2 สในสงแวดลอม

คอ สตาง ๆ ทสามารถสงเกตเหนไดในสงแวดลอมรอบ ๆ ตวเรา เชน

สของบอลลน

สของเกาอ

12 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

สตาง ๆ ภายในพระอโบสถ สของบาน

2.3 สในงานศลปะ

คอ สทสามารถสงเกตเหนไดจากผลงานศลปะตาง ๆ เชน

สในงานวาดภาพระบายส

13หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

สในงานปน

ฝกฝนงานศลป

สงเกตสจากธรรมชาตหรอสงของตาง ๆ แลววาดภาพระบายสถายทอดสสนตามจนตนาการอสระ

14 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

3. รปรางและรปทรง

รปราง หมายถง เสนขอบนอกของสงตาง ๆ แสดงใหเหนขอบเขตของสงนน รปทรง หมายถง รปทแสดงความตน ลก หนา และบาง

รปรางและรปทรง

รปรางและรปทรงในธรรมชาต

รปรางและรปทรงในงานศลปะ

รปรางและรปทรงในสงแวดลอม

ไดแก

• ความแตกตางระหวางรปรางและรปทรง

ลกษณะของรปราง

ลกษณะของรปทรง

15หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

3.1 รปรางและรปทรงในธรรมชาต

คอ รปรางและรปทรงทสามารถสงเกตเหนไดจากธรรมชาต เชน

รปรางของผลมะเขอเทศ รปทรงของผลมะเขอเทศ

รปรางของกวาง

รปรางของกอนหน

รปทรงของกวาง

รปทรงของกอนหน

16 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

3.2 รปรางและรปทรงในสงแวดลอม

คอ รปรางและรปทรงทสามารถสงเกตเหนไดจากสงแวดลอมรอบ ๆ ตวเรา เชน

รปรางของถวยกาแฟ

รปรางของรถยนต

รปรางของโองมงกร

รปทรงของถวยกาแฟ

รปทรงของรถยนต

รปทรงของโองมงกร

17หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

รปรางในงานวาดภาพระบายส

รปรางของตไปรษณย

รปทรงในงานวาดภาพระบายส

รปทรงของตไปรษณย

3.3 รปรางและรปทรงในงานศลปะ เชน

18 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

รปรางในงานออกแบบสรางสรรคจากเศษวสด

รปทรงในงานออกแบบสรางสรรค จากเศษวสด

ฝกฝนงานศลป

ฝกวาดภาพรปรางของสงตาง ๆ ตามความสนใจ แลวนำ เสนอ ผลงานหนาชนเรยน

รปรางในงานปน รปทรงในงานปน

19หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

สรป

แบงเปน

ไดแก

ไดแก

เชน

เชน

เชน

เชน

เชน

ศลปะในธรรมชาตและสงแวดลอม

1. เสน

2. ส

1.1 เสนตรง

2.1 สในธรรมชาต

1.2 เสนโคง

2.2 สในสงแวดลอม

2.3 สในงานศลปะ

20 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

สรป (ตอ)

เชน

เชน

เชน

3. รปรางและรปทรง

3.1 รปรางและรปทรงในธรรมชาต

3.2 รปรางและรปทรงในสงแวดลอม

3.3 รปรางและรปทรงในงานศลปะ

¡Ô¨¡ÃÃÁàʹÍá¹Ð

1. สงเกตธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตว แลววาดภาพระบายสสงทชนชอบ โดยนำ เสน ส รปราง และรปทรงมาใชในการวาดภาพตามจนตนาการและความคดสรางสรรค 2. นำ เปลอกผลไมหรอผกชนดตาง ๆ มาบบคนเอานำ มา ระบายสเปนผลงานศลปะตามจนตนาการอสระ 3. วาดภาพสมาชกในครอบครว ระบายสใหสวยงามตามจนตนาการและความคดสรางสรรค แลวนำ ผลงานไปใชตกแตงบานใหสวยงาม

21หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ป. 2

เลอกปฏบตโครงงานตอไปนตามความสนใจ หรอคดโครงงานขนเองโดยขอคำ แนะนำ จากคร แลวปฏบตตามขนตอนการทำ โครงงาน 1. โครงงานสำ รวจเสน ส รปราง และรปทรงทอยในสงแวดลอมและงานทศนศลป 2. โครงงานศกษาคนควารปราง รปทรงทพบในธรรมชาตและ สงแวดลอม 3. โครงงานวาดภาพระบายส โดยนำ ความรเรองเสน ส รปราง และรปทรงมาใชในการสรางสรรคผลงาน

โครงงาน

1. เสนหมายถงอะไร 2. เสนมกชนด อะไรบาง 3. สหมายถงอะไร 4. รปรางกบรปทรงแตกตางกนอยางไร 5. ยกตวอยางรปทรงทนกเรยนพบเหนในธรรมชาต อยางนอย 6 ชนด 6. เสน ส รปราง และรปทรง มความสำ คญและเกยวของกบ นกเรยนอยางไร

• นกเรยนสามารถนำ ความรไปประยกตใชไดอยางหลากหลาย เชน การออกแบบลายกรอบรป การออกแบบการดอวยพร การออกแบบปกหนงสอ การประดษฐททบกระดาษจากกอนหน เปนตน

การประยกตใชในชวตประจำ�วน

คำ�ถามทบทวน