สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑

©2011 www.sa-ngob.com

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน

พระอาจารยสงบ มนสสนโต

เทศนบนศาลา วนท ๙ มถนายน ๒๕๔๑

ณ วดสนตธรรมาราม ต.คลองตาคต อ.โพธาราม จ.ราชบร

วนธรรมะสวนะ วนฟงธรรม วนปฏบตธรรม ปฏบตธรรมนะ นกปฏบตธรรม เราปฏบตธรรมเพอความเปนธรรม แตถาเราไมเขาใจเราจะปฏบตธรรมเพอรปแบบ เพอรปแบบ

ผปฏบตธรรม “ผากาสายะ หมผาเหลอง” หมผาเหลองรปแบบเปนพระ ผปฏบตนงขาวหมขาว พอนงขาวหมขาวแลวกวาตนนนเปนการปฏบตธรรม รปแบบการปฏบตธรรม ถาหมผากาสายะ นงขาวหมขาวเปนความดนะ รานขายผาเหลอง รานขายผาของพระเตมราน บานนนตองเปนคนดหมด โรงงานทเกบผาขาวเปนโกดงๆ เลยแหละ โกดงนนตองเปนโกดงทประเสรฐส โกดงทเกบผาขาว ท าไมมนไมประเสรฐ

หวใจตางหาก รปแบบนนเปนนมตหมายเปนสงทวาใหเปนความสวยงาม ถกตอง ถาไมมเลยมนกท าใหพวกเราจบตนชนปลายไมได รปแบบใหความเปนความพรอม รปแบบใหเหมอน ใหเหมอนกน ใหเปนสงทสวยงาม แตไมใหตดตรงนน ใหเขาลกกวานน ผปฏบตธรรมตองปฏบตธรรมใหเขาถงเนอธรรม เนอธรรมะของพระพทธเจา

เจาชายสทธตถะเกดมาเปนอะไร มทกขไหม กอนออกบวชทกขขนาดไหน แตวนตรสรธรรมแลวหมผากาสายะน อนนนตางหาก รปแบบกถกตอง แลวหม หมทองค า ผาหมทองค า กบผาหมเรามนหมอะไร? อสภะ หมของเนา ของบด ของเหมน แลวเราจะไมใหมนเหมอนกนไดอยางไร แตเหมอนกนดวยรปแบบ แตตางกนมหาศาลเลย ถงวาใหเขาถงทองค าขางในนนดวย เราปฏบตธรรมเพอทองค าอนนน เพอความเปนธรรม

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๒

©2011 www.sa-ngob.com

“การปฏบตธรรม” กวาจะออกมาปฏบตได กวาจะไดนงหมผากาสายะ ตองพธกรรมนะ ตองใจปรารถนากอน ถงอยากจะออกบวช บวชแลวถงจะไดประพฤตปฏบต บวชแลวมาศกษาธรรม กวาไดศกษาธรรม มศล ๕ ศล ๑๐ ศล ๒๒๗ อนนนเปนผมธรรมแลวหรอ ผมศล ศล สมาธ ปญญา มศลตองมความส ารวมถงเกดเปนสมาธ แลวตองใชปญญาอกตางหาก ปญญาธรรมจกร ปญญาภาวนามยปญญา

ถาเปนปญญาของโลก ปญญาสวนใหญแลวปญญามนเหนแกตว ปญญานเปนปญญาของโลก เปนปญญาการเอาเปรยบกน ปญญาทเปนเลหเปนเหลยม มนไมใชปญญาทช าระกเลส

ปญญาทช าระกเลสเปน “ภาวนามยปญญา” ปญญาทเกดไมใชเลหเหลยม ความเลหเหลยมกบการประพฤตปฏบตมนยงไปกนใหญเลย ยงฉลาดมาก ยงมเลหมาก ยงจะหลบซอนมาก ความหลบซอนภายใน มนเลหคอความเหนแกตววา “ฉนท าอยางนจะถกตอง” การจะเปนการปฏบตเพอจะช าระกเลสกลายเปนการปฏบตเพอสะสมกเลส เพอความพอกพน มนไมไดเพอการสละออก

เวลาออกมา ผหมผากาสายะเปนผทประเสรฐ แตเวลาท าผดออกมา มนถงยอนกลบมาเปนความเสยหายมาก นงผากาสายะแตประพฤตปฏบตในสงทผดจากหลกค าสอนทงนนเลย มนกยอนกลบมาท าลายวา “ไหนวาศาสนธรรมค าสงสอนพระพทธเจาจะท าใหคนเปนคนด ท าใหเปนพระถงพระอรยเจานน แตท าไมหมผากาสายะแลวถงไมเปนคนดตามทพระพทธเจาสอน”

เพราะปญญาทางโลก ปญญาเลหเหลยมอนนไง มนไมใชภาวนามยปญญา-ปญญาทเปนธรรมจกรของพระพทธเจา

กอนจะถงปญญาธรรมจกรพระพทธเจา เพราะพระพทธเจาตรสรธรรมตามความเปนจรงไดมาดวยความแสนเขญ กวาจะตรสรเปนพระพทธเจาแตละหนงองค ตองสรางบารมมาขนาดไหน อนนเปนตลาด สรางมาเพอตรสร สยมภตรสรดวยตนเอง ไมมใครบอก ไมมใครแนะน า กวาจะตรสรไดธรรมขนมาแลวเสวยวมตตสข สขมหาศาลในใจของพระพทธเจา เสวยวมตตสขแลวสขตงแตวนตรสรธรรม ไมมทกขเจอแมแตนดเดยวเลย แตเวลาทานจะนพพาน วนทนพพาน

“อานนท ตกน ามาเถด เรากระหายเหลอเกน”

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๓

©2011 www.sa-ngob.com

ไมมความทกขในหวใจแมแตนดเดยวเลย แตความกระหาย ความหว มนกเหมอนกบปกตเพราะมรางกาย มธาตขนธ ตอง ภารา หเว ปญจกขนธา เปนภาระทตองขบเคลอนไป ภาระทตองขบเคลอนรางกายนไปเพอจะท าประโยชนโลก ความขบเคลอนไปของธาตขนธ มนตองใชพลงงานทงหมด ความขบเคลอนไป ฉะนน พอขบเคลอนไปตองมสงเขาไปจนเจอ

เวลาขาดน า “เรากระหายน าเหลอเกน” เรากระหาย กระหายเปนปกต ไมใชวากระหายดวยกเลส ถงบอกไมมทกขมาเจอในหวใจแมแตนดเดยวตงแตวนตรสร ถงเปนธรรมประเสรฐ ธรรมแนนอน ถงวางไวเปนตลาด หมายถงวา ๕,๐๐๐ ป พระพทธเจาวางวาศาสนาขององคสมณโคดมน ระยะเวลาวางไว ๕,๐๐๐ ป ปจจบนน ๒,๕๔๑ ป เปนกงกลางพทธกาล พระพทธเจาไดท านายไวในพระไตรปฎกวาศาสนาเจรญรงเรองมากตอเมอองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตรสรแลว เปนผเผยแผเอง เพราะทานเปนศาสดา

ศาสดาองคเอกมบารมธรรมมหาศาล สามารถแสดงธรรมไดทงหลายวธ สามารถรก าหนดรโลกนอก-โลกใน โลกในหวใจของทาน โลก โลกวท รแจงโลก รแจงกเลสทงหมด ดบกเลสทงสน ความดบกเลสสนในหวใจอนนนมนเปนความประเสรฐ แลวเอาความประเสรฐนนออกมาสอนผทมหวใจเหมอนกน น “โลกใน”

“โลกนอก” โลกคอหมสตว การเกด การตาย การสะสมมา สนดานของบคคลไมเหมอนกน จรตนสย “โลกนอก” พระพทธเจารหมด การเผยแผ การแสดงธรรม ไมมใครสามารถจะเสมอเหมอนได ท าประโยชนโลกมหาศาล ท าประโยชนทงโลกมนษย ทงเทวดา ทงโลกมนษย ทงโลกจตวญญาณ ท าประโยชนมหาศาลเลย นนคอวาไมมใครท าไดเหมอน ไมมใครเทยบได ถงวาเจรญรงเรองมหาศาล เจรญรงเรองดวยธรรม ไมใชเจรญรงเรองดวยวตถนะ เจรญรงเรองโดยธรรม

ธรรมแทๆ ทหวใจทกดวงหวกระหายอยากจะดมรส มนเปนธรรมอนทวาเปนธรรมเครองช าระกเลสในหวใจทช าระทกข ทกคนบนกนวาทกข พอมธรรมเขามาเจอจาน คนกระหายเหลอเกน แลวไดดมน าดบความกระหายอนนน ความทกขเหลอเกนในหวใจแลวมธรรมเขามาช าระลาง ทกคนกระหาย ทกคนตองการ แตไมมน าบอใดเลยทใชประโยชนไดในโลกน

องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตรสรอมตธรรม บอน าเกดขนแลว แลวบอน าเจอจานออกไป แลวเจาของบอเปนผขดเอง เปนผรจกตาน า เปนผทใชประโยชนมหาศาล ท าเองไดหมด

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๔

©2011 www.sa-ngob.com

ถงวาเจรญรงเรองมหาศาล นนสมยพทธกาล แลวกท านายไววา “กงพทธกาลจะเจรญรงเรองอกหนหนง”

นตลาดไมวายไง ตลาดก าลงเจรญ ตลาดก าลงเปนตลาดขาขน การซอขายนนก าลงรงเรอง การประพฤตปฏบตธรรมก าลงรงเรอง ปจจบนนการประพฤตปฏบตมมหาศาล เพราะเราเกดมา วาการเกดมาพบพระพทธศาสนานแสนยาก การไดฟงธรรมกแสนยาก แตท าไมเราไดยนอยทกวทกวน เราไดยนทงทางวทย ทงทางทว ทงการเผยแผวาอยากจะใหถง เหมอนเอาน ามาพรมสาดใหกบพวกเราทมความทกขอย แลวท าไมเราไมมความสขอยางนนละ

เพราะวาอนนมนเปนวาสนาของเรา เราเกดมาทามกลางตลาดขาขน เราเกดมาทามกลางตลาดก าลงเจรญรงเรอง แลวเราท าลายตวเรา หรอเราท าลายตลาดนน เรากวาเราท าลายตวเรา เพราะเราไมสนใจตลาด ตลาดขณะทก าลงเปนไปดวยด ตลาดยงไมวาย เรากลบไมขวนขวาย ตอเมอตลาดวายแลว เรามสนคาขนาดไหน เรากหาก าไรไมได ตลาดวาย เหนไหม พระพทธเจา ๕,๐๐๐ ปไปแลวตลาดจะวายไป ตองรอพระศรอรยเมตไตรยมาสรางตลาดใหมขนมาถงจะท าไดอก เพราะสาวกะผทไมมการชน าท าไมได การท าไมได ท าไมถงท าไมได

ดเชน การท าความสงบส ท าความสงบ กบท าสมาธนกมาเถยงกนแลว อะไรถกตอง ท าความสงบ สมถะท าถกตอง สมาธนมนเพอจตตงมนแลวถงเปนสมาธ เพราะความสงบเขาไปบอยๆ ความสงบหลายๆ ครงเขาจนจตตงมน เหมอนกบวาคนทวาเปนคนทหลกฐานมนคงไมคอยหลกหลก กบคนหลกหลกตางกน คนหลกหลก จตทปกตจะเหมอนลง หลกหลกๆ ไปเรอย จตตงมนมนจะตงมน มนไมหลกหลก พอไมหลกหลกนคอจตตงมน เพราะดวยความสงบเขาบอยๆ คอการฝก ฝกใจขนมา แตการหลกหลก เรานงอยเฉยๆ มนกไมหลกหลก

จตใจทสงบขนมา “สมถกรรมฐาน” การท าใจใหสงบ ก าหนดพทโธ พทโธ พทโธ ก าหนดกลอมเปนค าบรกรรม สงบจตเขามา สงบจตเขามา จตนจะดอดง จตนจะพยศ พระพทธเจาเปรยบจตนเหมอนชางสารทตกมน ไมเคยอยในอ านาจของใคร มแตกเลสตวไสออกไป ไสความคด ผใดศกษาเลาเรยน หรอมความคดในหวใจขนาดไหน มสญญาครอบคลมไวเทาไร กเลสมนใชสวนนนฟ งซานออกไป มนจะกระทงตรงนนละใหฟออกไป ฟออกไป จนตนาการในรปแบบของการฝนดบ ฝนสก ฝนเลองลอตามประสากเลส ไมเคยสงบเลย

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๕

©2011 www.sa-ngob.com

ธรรมะของพระพทธเจาถงบอกใหก าหนดศล “ศล” คอความสงบของกาย กายปกต แตใจไมเคยปกต ถงตองท าสมาธ “ท าสมาธ” ท าสมาธใหจตนสงบ พอจตสงบแลว จตสงบนเปนสมถกรรมฐาน แตการกระท าทวาเปนรปแบบ รปแบบภายนอกคอรปแบบวาเราแตงองคทรงเครองวาเราเปนนกปฏบตธรรม เราวาเราเปนนกปฏบตธรรมแลว

มนเปนแตรป แตหวใจทกๆ ดวง อนนกเหมอนกน เราท าสมาธเขาไป ท าสมาธเขาไป เราเขาใจวาอนนเปนปญญา เราเขาใจวานเราปฏบตแลว เราเปนวปสสนา มนเลยเคลบเคลมไป พอจตสงบลงไปมนจะมการสงออก มนจะมความเหนตางๆ ไป มนจะจนตนาการไปวาอนนเปนธรรม ความเปนไปวาจตนสงบแลว ความเปนธรรม ธรรมะแสดงตวขนมาจากกลางหวใจ มนจะบอกจนตนาการ หรอวาจะบอกอาการของใจ มนจะแปลก พอจตมนสงบเขาไปแลวมนจะมความสข มนจะแปลกจากโลก ความแปลกอนนเราตคาเลยไง ความแมแตแคจตเราสงบ ความสขพนๆ มนยงมลกมตนลกซงตางกน ความลกซงเขาไปในหวใจตวนน พอจตมนเขาไปดดดม มนจะจนตนาการวาอนนเปนผล นขนาดจตสงบนะ จตทเปนสมาธ

แลวผทปฏบต การเพงออก “กสณ” ฌานกบสมาธตางกนอยางใด?

“ฌาน” วาฌานกบสมาธ ฌานกบความสงบตางกนอยางใด?

ความสงบพอจตมนสงบเขามา สงบเขามา มนสงบเขาไปภายใน แตถาเราเพงฌาน เราเพงกสณ เราตองการฌาน

“องคของฌาน” ปฐมฌาน วตก วจาร ปต สข เอกคคตารมณ มนเปนอาการทงหมดทมนรวมตวลง อนนเปนฌาน ไมใชวาตองไปปต ไมตองไปวตก วจาร ปต สข...ขนตอนเขาไป ค าวา “วตก วจาร ปต สข เอกคคตารมณ” นมนเกดขนพรอมกน มนเปนอารมณเดยวกน แตมนมความรสก ๕ อยางนรวมอยในตวมน นคอปฐมฌาน

จตมนสงบตวลง แตมนรอย ความรสกอยางนมพรอม ไมใชวาอารมณนคดใหเราวตกกอน แลวกวจารกอน แลวไปปต สข มเอกคคตารมณ อนนนถงจะเปนองคฌาน...อนนนไมใช อนนนมนวงรอบ จตนมนขนมารทเดยวพรอมกน องคของฌานมความรสกอยางน นองคของฌาน “ปฐมฌาน”

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๖

©2011 www.sa-ngob.com

“ทตยฌาน” ฌานท ๒ วตก วจาร สงบตวลง มนละเอยดเขา วตก วจาร ออกไป มนกเหลอ ปต สข เอกคคตารมณ

“ตตยฌาน” มนกมแตสข กบเอกคคตารมณ ยกขน สงขน

แลวมนกไปเปน “จตตถฌาน”

“เอกคคตารมณ” อยางเดยวจตนเปนหนง

“จตตถฌาน” ฌานท ๔ นการเขา-การออก การเขาและการออก

ยกขน “อากาสานญจายตนะ” ก าหนดใหวางไปหมดเลยนะ ก าหนดทกสงนเปนอากาศธาต ตวเรากเปนอากาศธาต ไอตวทก าหนดกเปนอากาศธาต เราจะมองออกไปวาทกๆ อยางเปนอากาศธาต แตตวเราเองนเปนวตถ มนเลยไมเปนอากาสานญจายตนะ ก าหนดถงสรรพสงนเปนอากาศ แลวก าหนดทตวเรา ก าหนดทผทก าหนดนเปนอากาศไปดวย เปนอากาสานญจายตนะ เวงวางไปหมดเลย เวงวางมากนะ มนเปนอรปฌาน มนไมมตวตน ไมมเอกคคตารมณ

ยกขนเปน “วญญาณญจายตนะ” จากความวางๆ ทงหมด มนมความรสก ความจบไดวานคอความรสกวาง “วญญาณญจายตนะ” แตมนกจบได ความจบคอความรสกทวาไมมตวตนนะ แตถาเปนรปฌานมนมตวตน มเราตลอด สกแตวาร แตอนนน วญญาณญจายตนะกเปนสกแตวา ยงกวาสกแตวาเพราะวามนเปนวญญาณญจายตนะ

“อากญจญญายตนะ” อากญฯ วญญาญความรสกวารวมเปนหนงอก แตหนงในความวางนนนะ ไมใชวาง

“เนวสญญานาสญญายตนะ” นขนสมาบต ขนเปนความวางไง นคอฌาน

รปฌาน อรปฌาน ถาเขาตรงน เดนตรงน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจากอนทตรสร ไปเรยนกบอาฬารดาบส อทกดาบส เขาสมาบต ๖ สมาบต ๘ แลวอาจารยกประกนดวย ประกนวา “สทธตถะราชกมารนท าไดอยางอาจารย อยสอนเถด”

แตท าไมองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไมตองการ เพราะวามนไมไดช าระทกข

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๗

©2011 www.sa-ngob.com

เวลาเขามนกมความสข อยางทวามความสขทเราเพลดเพลน เราพอเขาสมาธ เรากหลงกนแลววาอนนเปนผล แตผทมบารมธรรม ผทใครครวญไตรตรองอยตลอดเวลา มนจะจบความเฉา ความเศราสรอยในหวใจ เพราะตวนคอตวการเกด เรามองสมบตขางนอกใครมมากมนอย แตผทปฏบตธรรมจะมองหวใจขางใน จะมองยอนกลบวาสงทจบตองในความรสกนทขบเคลอนไปเกดไปตายยงอยไหม ตวขบเคลอนไปคอตวทกข ตวทเกดดบ การเกดการดบ ยงมการเกดการดบ ยงไมไดแตะตองมนเลย นคอฌาน ฌานตวนมนเคลอนไป

“ฌาน” กบ “สมาธ” ตางกนทวา “ฌาน” นมพลงงาน เราเพงฌานอยเหมอนกบน ารอนทเดอด น ารอนทเดอดเราลวกอะไรมนกสก หวใจทมอยในฌานมนเหาะเหนเดนฟา “จตตถฌาน” ในพระไตรปฎก พระทเขาฌานแลวเอานวเปนตะเกยงเลย อยในพระวนย เวลาพระไปวด แลวนเปนอาคนตกวตร อาจรยวตร เขาฌาน ๑๐ นเขาดวยปกต ผทเขาดวยปกตมนจะมฤทธ ความทมฤทธคอการสงออก คอวาน ารอนไง น ารอนสงออก สงออกไปรบรขางนอก สงออกไปเหนสงทมหศจรรย กเคลบเคลมวาอนนเปนมรรค เปนผล แตมนเปนความผดพลาดตงแตสมยทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไปทดลองมาแลว องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาท ามาไดกอนแลววามนไมใช แตยงเคลบเคลมกน นคอฌาน

พระพทธเจาถงไมไดสอนวา มศล มฌาน แลวมปญญา...ไมใช

พระพทธเจาสอน ศล สมาธ ปญญา ไมไดสอนศล ฌาน ปญญา

ทน ฌานกบสมาธมนตางกนทแบบวา ถงเราจะท าอยางไรกแลวแต มนเปนวาสนา หรอการฝกของเรามา มนจะเขาตรงนนไง อยางเชน ผปฏบตพอปฏบตไปมนจะสงออกรบรสงตางๆ นคอพนฐานของฌาน

ถาพนฐานของสมาธถงตองพบครบาอาจารย พบผทเดนทางลวงหนาจะบอกใหดงกลบเขามา ถงจะเปนฌานทมนสงออกไป ฌานกบสมาธใกลเคยงกนเหมอนกบอาหาร อาหารทวาใชประโยชนได อาหารเรากนเขาไปเปนประโยชนกบรางกายทงหมดใชไหม ถาเราไมมอาหารกน อาหารนนมนเปนอาหารแหง อาหารทเปนซอง เราเอามาลวกน ากกนไดเหมอนกน อาหารแหงกบอาหารปกต

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๘

©2011 www.sa-ngob.com

สมาธปกตคออาหารธรรมดา แตไอพวกฌานมนเปนอาหารอยางนน แตเราพลกกลบมาใหเปนประโยชนกไดถาเรายอมพลก แตสวนใหญแลวไมยอมพลกกลบมาเปนประโยชน หมายถงดงกลบเขามาไง สงออกตลอด สงออกไป เพราะฌานนเปนขบเคลอน ตวรบร มนสงออกไปรบรสงตางๆ ไมอยางนนจะเหาะเหนเดนฟาไดเหรอ เหาะเหนเดนฟาดวยฌาน มนถงวาเปนฌาน ฌานกบสมาธตางกนตรงน

“สมาธ” นคอสงทเปนภายใน สงทเปนภายในสงบลง สงบลง ก าหนดพทโธ พทโธ พทโธ ก าหนดพทธานสต จตไดซบค าบรกรรม จากเคยกวาน ๓ โลกธาตนมาเปนเรา เพราะจตนใครครวญเกาะตดไปหมด จะหดเขามาอยในค าบรกรรมนวาพทโธ พทโธ พทโธ เหมอนกบวาหดตวจากสงเปนแสงออกไปหดเขามาเปนตวมนเอง แตการหดเขามา ถาอยางแสงมนหดเขามาแลวเหนชด แตความรสกนหดเขามาดวยอ านาจของธรรม อ านาจของกรรมฐาน อ านาจของพทธานสต

จตนอยในขอบเขต หดเขามา หดขามา มนจะหดเขามาแลวจะเยนลง ค าวา “เยนลง” หมายถงวามนสงบตวเขาไป ความสงบตวเขาไป สงบตวเขาไป ดงลงนะ ก าหนดเปนสมาธนบางทมนดงลงไป วด การวดเขานมนวดเขามา ไมไดเหมอนฌานทเราเพงออกไป การเพงกเพงเพอความสงบเหมอนกน เพราะฌานกสงบ ไมสงบเปนฌานไมได แตมนเปนการเพง เปนการก าหนดออกไป

แตพทโธนยอนกลบเขามา วดลงเขาไปขางใน ความเขาไปเปนอปปนาสมาธ ลกจนลกเขาไป ลกจนตดขาด จนหมด อปปนาจนหมด จนสกแตวาร จนไมรบร รวมใหญขนาดทวาลมหายใจกขาด ความรสกรางกายกขาด จะวาเปนความรสกกไมได มนเปนความสกแตวาร

ค าวา “สกแตวาร” รตวอย มนดง มนวด มนเยนมาก มนรมเยน เยนสดๆ มนเยนเขาไปขางใน มนมความรสกแปลกประหลาด แตมความรสกอย ถงวาสกแตวาร มนไมมอาการทจะท าใหเราเผลอสต หรอวาชวงไหนทเราไมรสกตว...ไมม มนจะเขาไปทกวนาททตองมความรสกตลอดเวลา ลกเขาไป ลกเขาไป อนนเปนสมาธ สมาธเปนอปปนาสมาธกยกขนเปนปญญาไมได เพราะวาดงพกผอน ดงลงไปพก สมาธคอจต

คนเราจะท างาน รางกายตองมแรง ตองแขงแรงพอสมควรถงจะท างานได จตกเหมอนกนเดมกเลสใชงาน เดมความคดเราใชงานตลอด แตเรามนเลหของปญญาวาเราเปนความคดดวยเราปฏบตธรรม เหนไหม เลหของกเลส กเลสเปนกเลสอยแลวนะ ยงมเลหของกเลสอกตางหาก

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๙

©2011 www.sa-ngob.com

เพราะมนส าคญตนวาฉลาด กเลสโดยปกตแลวไสอยในหวใจเรา แลวพอมาปฏบต เลหของมนยงอกชนหนงวา ผปฏบตแลวเหนธรรมตามความเปนจรง ความจรงมนไมใช มนเหนเลหของมนตางหาก ถงตองใหจตนสงบจนดงจนลก จนเลหตวนกลอยอยเหนอขางบน จตนด าลงไป พนจากควบคมของเลหตวน

ถงตองใหจตพก ใหมพลงงานทวา มนเปนอสระไมอยในเลหของกเลส ไมอยในกเลสดวย ไมอยในเลหของกเลสชวคราว ถงวาจตสงบนเหมอนกบหนทบหญาไว คอกเลสมนสงบยบตวเหมอนกบหญาทโดนหนทบไว มนไมสามารถจะพนจากหนขนมาได เพราะหนทบมนอย เราไมไดฆา เราไมไดสมจเฉทปหานกเลส เรากใชธรรมะพระพทธเจานกดไวไง กดใหกเลสนพนจากหวใจชวคราว นนละ “ด า” จตนดงลงไปจนพนจากเลห มนกเปนพลงงานของธรรมส เพราะพนจากกเลสแลวกตองเปนพลงงานของธรรม พลงงานของธรรมตวนยอนกลบมาถงจะยกขนวปสสนา

“การยกขนวปสสนา” สมถกรรมฐานมความสขมหาศาล เปนความสขของมรรคอรยสจจงทพระพทธเจาทตรสร พระพทธเจาฝกฝนมาจากสมาบตแลวกฝกฝนมากอนทมาตรสร พอตรสรแลวถงบอกวา มรรคอรยสจจงเปนสมาธ “สมมาสมาธ” ไมไดบอกฌานสมาธ บอกสมมาสมาธ สมาธทควรแกการงาน สมาธทเปนมรรคอรยสจจง มนถงมมจฉาไง มมจฉากบมสมมา ถามจฉามนออกไปสงออก สงออก สงออก ถงวาไมใชมรรค มรรคของกเลส กเลสมนส าคญวาเปนมรรค มรรคตองเปนอยางน อยางน มรรคเพราะกเลส เลหกเลสมนบญชาการ แตถาเปนมรรคอรยสจจงขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตองเปนสมมาสมาธ ทสมาธด าดงพนจากเลหการใครครวญการหลอกลวงของกเลส ถงยกขนวปสสนา

การยกขนวปสสนาตองใชปญญายกขนวปสสนา เพราะจตนพนจากเลห พนจากกเลสบงคบบญชา เราจะยกขนวปสสนา วปสสนาในอะไร? ในสตปฏฐาน ๔ กาย เวทนา จต ธรรม จตทเราวาเปนจตทรวมลงสมาธท าไมมนพจารณาไดละ? พจารณาไดส เพราะจตนมนโดนเลหของกเลสควบคมไว เราตองพจารณาวากเลสทมนควบคมมนบญชาการ กเลสมนบญชาการจต มนบญชาการอยางไร

“เอาจตแกจต” เอาปญญา มรรคอรยสจจง ภาวนามยปญญา ปญญาทเปนปญญาธรรม ปญญาทเปนปญญาธรรมจกรของพระพทธเจาทบญญตไว ถงวานเปนเทคโนโลยทพระพทธเจา

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๐

©2011 www.sa-ngob.com

ตรสร เทคโนโลยทแบบวา เรามเทคโนโลยมา เราประกอบเปนวตถขนมา หรอเราท าสงของขนมามนกเปนไปได แตเทคโนโลยนมนเปนนามธรรมนะ ตองขบเคลอนดวยการพจารณา ตรงนไง ถงวาเปนมรรคอรยสจจง

นเรากอปปมา เทคโนโลยเราไมร เราซอเขา ซอเทคโนโลยเขามาเลย แตเราไมสามารถสรางเทคโนโลยได เราสรางแตรปแบบ เพราะเราซอส าเรจรปเขามา เรายกเขามาโดยทวาเราไมมปญญาพอ เราไมสามารถซอมแซม หรอไมสามารถสรางเทคโนโลยขนมาไดเอง

องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทานมอยแลว ทานวางไว แลวตองใหเราสรางขนมาเพราะเทคโนโลยตวนมนเปนเทคโนโลยทใชแลว ใชหนเดยวแลวเสยเลย เพราะมนสมจเฉทปหานกเลสแลวมนจะไป มนสมปยตเขา เวลามนสมจเฉทมนจะตดกเลสออกแตละชนๆ มนตองสมปยตเขามา มรรคอรยสจจงสามคค สามคค สมปยตเขาไปช าระกเลส มนท าลายทงตวมนเองดวย ท าลายทงกเลสพรอมกนไป ถงเราตองสรางเทคโนโลยขนมาดวย แมแตพระพทธเจารแลววางไว เรากยงตองสรางขนมาเอง ตองสรางเองกอน แตมคนบอก มธรรมะทวางไวแลว แตเพราะถาไมมทาง เรากเขาใจวาสมาธนคอรวมลงแลว อนนนเปนแลว เลหขอกเลสมนหลอกใช

ถาเปนภาวนามยปญญา นดจตทวาพนจากชวคราว แลวมนตดมนตดตรงไหน มนตดเพราะวามนลงเล มนมอปาทาน มนยด มนไมเขาใจ คนไมเขาใจ คนลงเล มนตองสะเปะสะปะไป จตทไมเปนอสระของตว มนโดนการควบคมบงคบบญชาดวยกเลสทงนน มนกตองแกวงไปถง ตองใหกเลสเฉอนเอาไปกนจนได ฉะนน พจารณาวามนออกมาอยางไร มนเปนอยางไร ท าไมเราทกขขนาดน ทกขแลวท าไมเราแกไขตวเราเองไมได เรากรวาสงนไมด เราไมควรกระท า ท าไมมนตองท าละ

อ านาจของธรรมออนแอ อ านาจของการเอาชนะกเลสออนแอกวากเลส มนอยในบงคบบญชาของกเลส กเลสทบงคบบญชา กเลสนมนอาศยหวใจนเปนทอย มนอาศยหวใจนเปนบานเรอนของมน แลวเราจะช าระออกไป เราจะขบใหกเลสออกไปจากอาณาจกรของมน ธรรมะของพระพทธเจา ธรรมจกรอนนเขาไปขบเคลอนใหมนออกไป เทคโนโลยทจะขบเคลอนกน ระหวางการขบเคลอนของกเลส กบการขบเคลอนของธรรมเขาไปตอสกน เพอจะช าระอาณาจกรนนเลย อาณาจกรทวาการเกดและการตาย

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๑

©2011 www.sa-ngob.com

ความลงเล ความเลหของมน ๑ ความลงเลทเราไมเขาใจ ๑ เพราะเรายงไมรแจง เราสรางเทคโนโลย คอสรางสมาธขนมาแลวกขบเคลอนไปดวยวรยธรรม การงานชอบ ความเพยรชอบ ด ารขนมาแลว ด ารกนตรงนไง ไมใชวาด ารนอนตาย ด ารทเปนสมาธแลวจะนอนตายวาอนนเปนผล มความสขแลวจะนอนตายอยทนน อนนน นเลหของกเลสมนหลอก กเลสกมอยโดยธรรมชาต เลหของมนกยงหลอกดวยอกชนหนง ดวยภาวนาทการเลหของตว

นเรากใชปญญาธรรม ใชการใครครวญ หลายๆ รอบเขา สงใดกแลวแต มการกระทบกระทงมการใหมนเคลอนตวไป ใหเราพจารณา ใหเราดน ดวยการมสต ดวยความจดจอ ดวยความมมานะ ดวยความเพยรชอบ สงทการเพงพนจอยของฤๅษทก าลงใครครวญตบะธรรมทเผาผลาญกเลส ฟงส ฤๅษนะผมตบะธรรม มนเปนมงคล ๓๘ ประการ เปนมงคลหนงนะ

“ตโป จ” “ธมมจรยา จ” การเพงพนจอย การใครครวญอย เปนมงคลอยางยงของผปฏบต

เราเพงพนจอยท าไมเราจะไมเหนความเปนไปของกเลสทมนหลอกใชเรา อปาทานนเกดขนมาเพราะเหตไร เพราะมนไมเขาใจ มนหลง โทสคคนา โมหคคนา ความหลงในตวเอง ความหลงส ทกคนวาตวเองตองเปนใหญ ทกคนวาตวเองตองถกตอง ฉะนน ความถกตองนนมนถกตองจรงหรอ ความถกตองเพราะเราเขาใจวาเราถกตอง เราถงไมเคยพจารณา ถามนผดพลาดส ความผดพลาดมนเปนสงทเปรยบเทยบเทยบเคยงกนเหนไดชด

แตความผดภายใน ความลมหลง โทสคค โมหคค โมหะความลมหลง มนษยผทวามหวใจ มความรสก มพทธะอยทใจ แตปฏเสธพทธะของตวเองไง เราไมมอ านาจ เราไมมวาสนา นความปฏเสธของมนษยเอง ความปฏเสธของเราเองไง เราถงวา เราไมมวาสนา เราไมกลากระท า มนษย ผทมเงนทองมากเขากมนษย ผทยากจนแสนเขญเขากมนษย ท าไมมนษยบางคนสามารถมเงนเปนแสนๆ ลานได มนษยบางคนเงน ๑๐๐ บาทยงไมเคยเหน

อนนกเหมอนกน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจามเงนเปนแสนๆ มเงนมหาศาล ทานกเปน เรากมพทธะ หมายถงวา มนษยถงวาไมใหปฏเสธ ไมใหดถกตวเอง ไมใหลมหลง อนนกเปนโลภคค กหลง ไมเขาใจตามความเปนจรงวาพทธะอยทใจ ไมรวาตวเองมพนฐานทท าได ถงวามนไมยอนเขามา ถามการยอนเขามา มการเพงพนจทวายอนเขามา เพราะเราจบจดได เราเพงพนจได พจารณาเขาจนขนธ ๕ จตนมนขบเคลอนไปดวยขนธ ขนธคอความรสก จตเกดดบ เกดดบ

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๒

©2011 www.sa-ngob.com

ความเศราหมอง ความเฉา แตเวลามนคดขนมา เราคดไดอยางไร สงขารมนปรงตรงไหน สญญาทมนเกดเรมกอนจะคดมนตองมสญญา มตวจดประกาย ตวจดประกายความคดเหรอ

ความคดเปรยบเหมอนพยบแดด พยบแดด มนมไอแดดขนมา

“สญญา” นเปรยบเหมอนพยบแดด ทมนแวบขนมาในหวใจ “สงขาร” ปรง “วญญาณ” รบร สงขารปรงไป “เวทนา” สข-ทกขมนร “วญญาณ” เปนตวเชอม หมนไป หมนไป ปญญาหมนกลบเขามา กลบเขามาดวา ไอเวลาจะปรงนมนปรงดหรอปรงชว มนปรงขนมาเราตองตามทน ลากใหเราทกขรอนไปกบเขาไหม นมนลากใหเราทกขรอนไปกบเวลาทเราคดหรอเปลา

เวลาเราคด เวลาคดจบแลวถงวา “ออ! เราคด” แตขณะทคดปจจบนนนนะ การเทาทนขณะคดปจจบนนนถงเปนการตอส ปจจบนธรรม-ปจจบนกเลส มนขาดกนขณะทคดแวบขนมากเชอดเฉอนกนไปเลย เพราะเราใครครวญอย การเพงพนจอย ถาเวลาเราคด เราคดไปทางเดยวกน มนไปดวยกน นธรรมชาตของมน

แตเวลาเราปฏบตธรรม จตเราสงบแลว จตสงบไมอยในอ านาจทวาจะไปรวมตวกน มนเปนสวนแยกออกมา คอปญญาทยอนกลบมา แมแตทคดนมนเปนความคดธรรมชาตใชไหม ปญญาทแวบออกมาทสกน สกบความคดของตวเอง ความคดพนฐานเดมทมนคดโดยธรรมชาต กบความคดทจตมนสงบแลว ทมนดงลงไปแลวยอนกลบขนมา แลวเราวปสสนา จบตวจตทเหนแลวพจารณา พจารณาไป พจารณาไป

พจารณา ค าวา “พจารณา” คอธรรมจกร เพราะจตนดงพนจากเลห พนจากการควบคมแลวยอนกลบมาคด แตมนกชวคราว เพราะวามนเหมอนกบเราอยในบานทแนนเหมอนปลากระปอง ขลกขลกไปหมด ท าอะไรมนยากไปหมด อนนกเหมอนกน เราจะรวาความคดอนไหนมนเปนความคดกเลส ความคดอนไหนเปนความคดธรรม เพราะปญญาธรรมนนกสงขาร อาศยความคดเหมอนกน แตมพนฐานจากอ านาจของสมาธ

ศล สมาธ ถงมปญญา มศลบรสทธ ศลทควบคมใจเราไมคดชว พอเปนสมาธ สมาธนกควรแกการงานทหนนใหเกดปญญาขนมา มนกเหมอนกบปลากระปองทกนอยในหวใจนนนะ ถงบอกวา ถาจตมนเปนสมาธถงเปนธรรม ธรรมหมายถงปญญาธรรม ถาจตไมเปนสมาธ มนกเหมอนกบเลหของกเลส เราถงตองพกสมาธ ถงตองมสมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๓

©2011 www.sa-ngob.com

ถาไมมสมถะมนยกขนวปสสนาไมได มนเปนโลกยะ การยกขนวปสสนานมนเปนโลกตตระ ผทจะพนออกจากโลก พนออกจากโลกตองใหพนจากแรงดงดดของกเลส ถาอยในความคดปกตนมนเปนความคดทเราทดลองวทยาสตรในพนโลก กบการทดลองวทยาสตรบนยานอวกาศอยในสญญากาศ

ปญญาทมนหมนตวโดยวปสสนาญาณน มนเหมอนกบเราทดลองวทยาสตรบนยานอวกาศทพนจากแรงดงดดชวคราว ยานอวกาศนนอยบนอวกาศไมได ถงจดหนงก าหนดแลวตองกลบมาบนโลกนเพอเตมเชอเพลงแลวกขบเคลอนออกไปอยในอวกาศเพอทดลองตอ จตเวลามนใครครวญดวยปญญามากๆ เขาไป มนกแบบวามนกจะเปนโลกไป พอเปนโลกไปกเหมอนกบหมดพลงงาน ตองลงกลบมา กลบมาทโลกนแลวเตมเชอเพลงเพอจะขบเคลอนตวเองออกไปบนอวกาศ เพอทดลองตอ

นพอยกเปรยบเทยบถงวตถภายนอกมนเหนภาพมนกวาง แตเวลาอยในหวใจมนเหมอนปลากระปอง มนขลกขลกกนอยในหวใจนนละ ขลกขลก ขลกขลกอยในหวใจนนเพราะมนความคดอนเดยวจากใจ ความคดอนนเปนโลก ความคดอนนเปนธรรม มนอยทเราพจารณาบอยเขา การท า การคราด การไถ บอยๆ ซ าๆ ซากๆ นมนจะช านาญการ ความช านาญการตวนการเพงพนจอย ทเราเพงพนจอย เหนความขบเคลอน เหนวาอนนเปนโทษ อารมณนเปนโทษ ความคดนเปนโทษ เปนโทษ

ความเปนโทษใครจะจบได เหมอนเราก างอย เราคดวาปลา เราลวงเขาไปในของ ดงขนมา เราคดวาเราไดปลาไหลขนมาตวหนง พอเอาขนมาน งเหา จงอาง มนจะกด เหนโทษ ตองสะบดทงตมเลย การสะบดทงออกไปนนคอสมจเฉทปหาน การเหนโทษในหวใจ มนจะสะบดออกขาดออกไปเลย พอความขาดออกไป ฟงส ขาดออกไปนะ สกกายทฏฐ วจกจฉา สลพพตปรามาส

“ความวจกจฉา” ความลงเลสงสย มนถงเปนอปาทาน ความลงเลสงสยถงท าใหเราหลงงมงายเปนโมหคค ความลมหลง ลมหลงอยในตวมนเอง นมนถงวาเปนโลภ โกรธ หลง หลงในตวเอง แลววจกจฉามนขาดออกไป มนจะหลงทไหน

“สลพพตปรามาส” ความลบคล าไมม กายมนแตกออกตอหนาเหนชดๆ กเราเหนวาเปนจงอางชดๆ เราเหวยงออกไปชดๆ ขาดออกไปเลย นวปสสนา ใจจะวางออกไปสวนหนง

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๔

©2011 www.sa-ngob.com

ความวางอนนเปนความวางไมเหมอนกบความวางในสมาธ ความวางในสมาธ เอกคคตารมณ ความวางในสมาธ สมาธวางดง พนจากเลหของกเลส แตมนกหนทบหญาไว จากความวางอนน เราถอนหญา เราถางออกหมด แมแตดนกไมม เวงวางวางหมดเลย นถงวาความวางจากการช าระกเลสขนตอน มนไมเหมอนกบความวางในสมาธหรอก ไมเหมอน มนลกซงกวา มนสขกวามนแนบแนนกวา แลวมนเปนปจจตตง ความเปนปจจตตงนนมนตดกบดวงใจดวงนนไปตลอด ดวงใจนนวางอยางนไปตลอด ไมถงกบวาออกมาเกบเกยวผลประโยชนทางโลก

เกบเกยวหมายถงวามนกวานโลกนมาเปนใจ ใจเราโดยปกตเรากวานมาหมดนะ ตดไปหมดนะ บวงของมาร พวงดอกไมแหงมาร มนเหยอลอของมาร ลอหวใจนตดของไปหมดเลย กบความวางทเขาใจพวงดอกไมแหงมาร เขาใจ เหนรจกวานคอบวงของมาร ปลาจะกนเบด ปลาตองอาศยเหยอเพอเลยงทอง มนกจะไมฮบเบดแลว มนจะตอดแตเหยอแลวละทน อยในโลกโดยทวาเขาใจโลก อยในโลกโดยไมทกขจนเกนไป นวปสสนากรรมฐาน

วปสสนานถงประเสรฐ ภาวนามยปญญานประเสรฐ เปนหลกแกนของศาสนา สตมยปญญา จนตมยปญญา ภาวนามยปญญานท าใหจากปถชนกลายเปนอรยชน เปนพระปกตสมมตสงฆเปนอรยสงฆ พนจากความเกาะเกยวในบวงของมาร วปสสนา วปสสนาเขาไป พจารณาซ าลงไป แลวพอเดนเขาไปอยางน มนไมหลงใหลไดปลมในโลก ความวจกจฉาไมมแลว วจกจฉาวา “ท าอยางไรหนอจะปฏบตใหถงแกน ท าอยางไรหนอจะไปทางไหน ทางนอนตหมด”

วปสสนา เพราะจตมความวางเปนพนฐานอยแลว พนฐานความวาง มนก าหนดได ก าหนดไดงายๆ จากสมาธทท าแสนยาก สมาธทจบพลดจบผล ตอไปนก าหนดไดสบายๆ เลย สมาธนก าหนดไดเรอยๆ เลย ทนก าหนดไดเรอยๆ ความวาง ความวางในหวใจมนกตด ตดวาอนนมนเปนผล เพราะค าวาเลหของกเลสมนเปนขนเปนตอน เลหของกเลสทใหมๆ มนตดในรปแบบ เลหของภายในมนกตดในรปแบบ แตการตดในรปแบบนเปนมรรคอรยสจจงเปนทางอนเดนตองตด แตตดในฐานะของมรรคอรยสจจง ไมใชตดของกเลส ถาตดของกเลสมนตดมาเพอสะสม

แตการตดของ “มรรคอรยสจจง” เหมอนกบนกศกษา ศกษาเลาเรยนเพอตองการวชาความรมาประกอบอาชพใชไหม ตองศกษา ตองเรยน ถาไมเรยน เอาความรมาจากไหน มรรคอรยสจจงกเหมอนกน ตองท า ตองตด ถาไมตดมนไมหมนเขาไป มนจะไปเชอดเฉอนกเลสไดอยางไร แตถาจะตดวาอนนเปนกเลส นเลหของกเลส กเลสแลวยงเลหของกเลสอก ขณะปฏบต

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๕

©2011 www.sa-ngob.com

หวงไมได คาดไมได มนจะเปนอปาทาน มนจะเปนวปสสนก วาไปโนน วปสสนกตอเมอนกโดยธรรมชาตน

แตเวลาไสจตขนไปเปนวปสสนาแลว ไมใชวปสสนก มนเปนธรรมจกร มนเปนภาวนามยปญญา ถงตองตด ถาตดอยางนมนถงเอาตวรอดได ถาวาไมตดมนกจะนอนอยในความวางตรงนน จะนอนอยตรงความวางวา ความวางอนนเปนนพพาน

มนยงไมใช มนแคละความลงเลสงสยในธรรมเทานนเอง มนยงตองขนไปนะ ขนไปพจารณาจนจตกบกายนแยกออกจากกน วปสสนาญาณพจารณาจะกายจะจต กายหรอจตอยางใดอยางหนง วปสสนาเขาไป เพราะอปาทานอนลกซง อปาทานภายในยงเกาะเกยวอย นวปสสนาถงส าคญ สมถะกส าคญ เพราะความใชวปสสนาเขาไปเตมทแลว มนกเปนเหมอนอยางเดม คอการเตมทแลวมนจะลา ของสงใดถาใชมากแลวมนตองมการซอมแซม ไมมสงใดเลยทใชแลวมนจะใชไดตลอดไป มนตองสกกรอนไปเปนธรรมดา

แมแตวปสสนากเหมอนกน การใชบอย ใชมาก มนลา ลาตองกลบมาทสมถกรรมฐาน ถงการกาวเดนเหมอนมนษยม ๒ ขา ซายและขวาตองเดนไปพรอมกน มขาซายกตองกระโดดไปเอง มขาขวาขางเดยวกตองกระโดดไปเหมอนไมใชกาวเดน การกาวเดนของจตตองไปดวยวปสสนาและสมถกรรมฐาน วปสสนากรรมฐานพรอมกนไป มนจะรวมลงเปนมรรคอรยสจจง เพราะสมมาสมาธกบด ารชอบ ด ารชอบความเหนคอปญญา สมาธชอบคอสมถกรรมฐาน ตองหมนรวมไปจนมนรวมเขาเปนสามคค ตองสามคคกนหมด

ค าวา “สามคค” หมายถงวา ปญญาทหมนไปดวยการวปสสนาน มนเปนธรรมจกร เหมอนกบทวาอยบนอวกาศ ค าวา “อยบนอวกาศ” นมนเปนการเปรยบเทยบ แตถาเปนความจรงมนจะหมนอยตรงบนหวกเลส ธรรมจกรนจะหมนอยพอดหวกเลส แลวหวกเลสนเหมอนกบซอกคอคน มนมอยชวงหนง ถาจกรนเขาไปฟน ไปหมนเขาไปทอน จกรไมโดน จะไมสามารถช าระกเลสได แตถาจกรนหมนเขาไปพอดนะ จกรนเปนธรรมจกร มนนงพอด มนมรรคสามคค มนจะรวมลง จกรนจะเชอดกเลส สมจเฉทปหานกเลสออกไป ออกไปเวงวางยงกวาเกานะ

สกกายทฏฐ วจกจฉา สลพพตปรามาส อนนกามราคะ ปฏฆะออนลง เวงออกไปเลย กามราคะ กามคอการชม ความชมของกาม ใจนอมเอบไปดวย ไมดบ ไมเปยกจดไฟไมตด ตองไมแหง อนนกเหมอนกน มนยงเกาะเกยวอยในโลก ความเกาะเกยวอยในโลก ความเกาะเกยวเปนไป

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๖

©2011 www.sa-ngob.com

เหมอนกบวามนยงดบอย มนยงเกดอก ไมถาเมลดพนธพชตกลงอยพน มฝนตก มดนอยบนพน เมลดพนธตกไป ไดน าชม มนตองงอกแนนอน หวใจทเกาะเกยวมนกยงเกาะเกยวโลกอย วางกวางเฉพาะกเลสสงทมนผานมา แตความเกาะเกยวมนมอย นมนผลกมรรคอรยสจจงหมนเขามาเชอดออก เชอดความเกาะเกยวจากโลกออกไป จตนถงวาเปนจต จตเปนจต โลกเปนโลกออกจากกน โลกคอกายแยกออกจากกน

วปสสนากรรมฐานเกดขนมาจากวปสสนา คอปญญา ปญญาช าระกเลส สมาธนใหพลงงานใหใจนมพลงงาน สมาธนใหแรงงาน แตวปสสนาคอปญญาคอการบญชาการในงานนน เหนไหม ตองมแรงงาน ตองมผจดการผสงการใหงานนนเปนไปดวยด ถงวา ปญญากบสมาธถงไปดวยกน แตสมาธน แรงงานทท างานผดกมมาก งานทควรจะเปนไป แตแรงงานท าใหงานนนผด งานนนกผดพลาด ถาแรงงานนนมแรงงาน แลวปญญานนควบคมสงทด ถงวาขาดดวยปญญา

สวนปญญานช าระกเลส ปญญาเทานน แรงงานนนเปนแรงงานเฉยๆ แรงงานนยงเปนกลางอย ถาปญญาขนมาใชแรงงานนเปนประโยชน ฉะนน เราตองหาแรงงานในตวเราเอง แลวใชปญญาตามความเปนจรง ตามความเปนจรงนะ ไมใชปญญาปนแตง ถาปญญาปนแตงนเปนการคาดหมาย เปนการดนเดา แตปญญาตามความเปนจรงนคอยช าระ คอยใครครวญ คอยตรวจสอบความเหนภายใน ความเหนภายในทมนพาใหไปทกขหรอไปสข ความเหนภายในทพาใหเกดใหตาย ตองดบใหได

อนนมนเวกออกไป ถงตองการ พอมนเวกออกไปแลววาง ความวางอนนตดทกคน ทกคนจะตดในความวางไปเรอยๆ แมแตเปนความวางจรงนะ เพราะวาพนฐานความมหศจรรย สงทเปนมหศจรรยนะ เลศโลก องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตรสรดวยตนเอง สงสมบารมมาขนาดไหน ถงจะไดตรสรไดดวยตนเองในคนนน

มนประเสรฐทวา “โลกวท รแจงโลกนอก-โลกใน”

ไอเรามนตวพวกมด พวกปลวก แทะไมแทะหนงสอเขาไปหา การเขาไปหา มนถงวาหลงทางไปตลอด เดนเขาไปตามถ าตามเขาเพอจะเขาไปช าระจตใจของตว การเขาไปอนนแหละ ถงบอกวามนถงหลงใหลไดปลม พอเจอความวางเขาไป เขาไปถ าไหนกแลวแต โอโฮ! โอโฮ! เลยนะ กมนปลวก มนไมเคยม ไมเคยเหนถ า ไมเคยเหนความวาง พอเขาไปเหนถงความวาง มนตดหมด ตด

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๗

©2011 www.sa-ngob.com

ทนพอความตดอนนน ความตดในความวาง เหนไหม ขนาดเปนความวางจรงนะ ไมใชความวางในสมาธ ไมใชความวางในสมาบต ในสมาธ ในสมาบตมนกเปนความวางแตวางแบบหนทบหญา เวลามนพลกลงมา มนถอยลงมาแลวจะรสกเลย แตความวางอนนมนวางตามความเปนจรงนะ ขนาดวางอยางนน เวงวาง ตวนเบาลอยไดเลย ขณะทมนช าระขาดออกไป เวงวางไปหมด ถาอยตรงนนกอยตรงนนละ

แตถาการใครครวญ การใครครวญดวยปญญา เพราะมนเปนมรรค ๔ ผล ๔ ทวาเทคโนโลยทใชไปแลวพรอมกนไป เทคโนโลยเราตองหาขนมานะ เราตองสรางขนมา เราไดแคแบบมา แลวเราตองสรางเทคโนโลยตวนขนมา แลวเรากตองใชเทคโนโลย เหมอนนวเคลยรระเบดทงไปเลย ระเบด เอานวเคลยรนระเบดกเลสออกไป นกช าระออกไป การคนควาอนใหมมนมหาศาลยงกวานนนะ เพราะมนเปนการท าลายโลกเลย ระเบดนวเคลยรเราทดลองกน แคโลกหวนไหว แคโลกแผนดนเคลอน แตถาเอาตวเทคโนโลยตวทช าระกามราคะ มนระเบดโลกนระเบดออกไปเลย

กามราคะนรนแรงมาก โอฆะท าใหมนษยเกด คนเกดมาเพราะตรงนเทานน คนเกด คนตด ตดตรงน จตทกดวงจตเกดกเกดตรงน เกดเปนคน เกดเปนเทวดา ตองเกดๆ ดบๆ การเกดๆ ดบๆ ยงไมถงทสนสด พระพทธเจาบอก “การเกดและการตายนเปนสงทอนตรายทสด” ชาต ทกขอรยสจจง ชาตป ทกขา ชาตการเกดนเปนตวตนเหตของความทกข ชาตการเกดนเพราะมชาต เพราะม เกด เพราะมเรา เพราะมฐานรบความทกข เพราะมภพ เพราะมความเปนไป เพราะมสงทรองรบ

ไฟรอนๆ ไมม มนรวงลงไปทดน มนกไมรอนใชไหม รวงลงใสมอเรา เพราะมอเรารองรบ มนรองรบดวยธรรมชาต มนรองรบดวยความเปนจรง นกเหมอนกน เพราะเราเกดแลวมนตองรองรบความรสก เพราะใจนมนเกาะตดไปหมด นกามราคะ ความวางกคอความวาง แตความทวาภพทวากเลสมนอยในความวางนน ธรรมะของพระพทธเจาสอนไวเปนบคลาธษฐาน

จตนจะสงบเหมอนน าใส พอน าใสเราจะเหนตวปลา

อนนกเหมอนกน จตอยางนมนจะใส มนจะวางหมดนะ แลวกเลส ปลามนอยทไหน ปลานมนใสยงกวาน านน ปลานเปนปลาเรองแสง ปลาเรองแสงทอยในน านน เราไมเหนปลา เราเหนแตน าอย เราไมเหนตวปลา แตปลานอยในน าเดดขาด แตเราไมเหนปลา แตถาเราพดถงเปน

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๘

©2011 www.sa-ngob.com

บคลาธษฐานทางโลก ถามน า ตาเราตองเหน เพราะตาเราใส มตา มน า มปลา เราตองมองเหนส เพราะเรามองลงไปน า

นกเหมอนกน ถาเรามองเขาไปจตเราตองเหนส เราตองมองเขาไปทจต มองเขาไปทความวางนนเพราะจตนนวาง จตนนคอเรา จตนนเปนความวาง พอจตนสงบ เหนไหม ความวางสวนความวาง แตท าความวางขนมาใหสงบขนมา แลวยอนกลบเขามา ยอนกลบมาทตวจตนนนะ ปลาอยทนน กามภพอยทนน ตวกามอยทนน อยทใจ ใจนคอกาม ตวเรมตนความคด ตวหวใจนนนะ นวปสสนา อาศยจากสมถะนนขนมา ตองมสมถะขนมาเปนพลงงานพนฐาน แลววปสสนาเขามาตรงน ตรงทไหนวาปลา แลวจบตวปลาไดดวย นคอกามภพ จะตนเตนมาก สงทเขาหากนไมเจอ สงทโลกนไมร

เหมอนกบในโลกนเขามปมนวเคลยรทเขาสามารถระเบดโลกได แลวไมมใครเจอปมนน มนเปนรหสลบ แลวเราไปเจอปมทเราจะระเบดออกมา ระเบดกามภพ ระเบดโลกทงโลกเลย เพราะถาเราพจารณาใครครวญจนตามความเปนจรง กามราคะนใครครวญ เปนภายใน ความระเบดออกตวน ไมเกดอกในภพ เพราะโลกนไมมไง เราระเบดโลกนแลวสงใดจะตงบนโลกน ทกอยางนตงอยบนดนน แลวเราระเบดออก โลกนแตกสลายไปหมดเลย ตองใชเทคโนโลยขนาดไหนถงจะระเบดโลกได เราตองใชความเพยรขนาดไหน เราถงจะหาสงทจะระเบด ไอสงทซอนอยในหวใจ ไอตวปลาทซอนอยในความวางในหวใจตวนนนะ ระเบดออกเลย

มนถงตองใชพลงงานมาก มนถงบอกการวปสสนาในการใครครวญของนกปฏบต มนเปนงานอนประเสรฐ โลกเขาทดลองนวเคลยรขนาดไหน เขาทดลองไวขมขกน มนชนะคนนอก ชนะประเทศอนไง แตผปฏบตนงอยเฉยๆ ใครครวญอยในหวใจของตว มนตองระเบดภายใน ระเบดทหวใจของตว เปนการท างานทแบบวาเยยม เหนอโลกทกอยาง เหนอโลกเหนอสงสาร เหนอทกๆ อยางเพราะเปนการท าลายตวตน เพราะเปนการท าลายเราเอง เปนการท าลายกเลสในหวใจ

ถากเลสมนพด มนบอก “เปนการท าลายเรา”

แตถาเปนธรรมพด “เปนการท าลายกเลสในหวใจใหหวใจนนสะอาดบรสทธตางหาก” ท าลายหวใจนนสะอาดบรสทธขน ดวยมรรคอรยสจจง ดวยวปสสนา ดวยปญญาญาณ มรรคทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาวางไว แลวเราเปนลกศษยตถาคต เราเดนตามตามแนวทางของ

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๑๙

©2011 www.sa-ngob.com

องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เราเปนศษยมคร เราเดนตามครบาอาจารยของเรา เราจะผดไปไหน

แตในเลหของกเลสทมนละเอยดขนมา มนกจะบอกวา “เราควรจะหยด เราควรจะเปนไป” การใครครวญ การลองระเบด การสรางระเบดขนมา กวาจะสรางไดมนกตองมความผดพลาด เพราะคนไมเคยท า เทคโนโลยมแลว แตกยงท ากนไมได อนนกเหมอนกนพระพทธเจาวางไวแลว แตเรากยงท าไมได แลวเราท าเองกผดพลาดมาตลอด ถงตองท าซ า ท าซาก ท าขนมา

แตเวลาผลปรากฏขนมานะ โอโฮ! มนระเบดออก โลกนไมเกดอก คนทวาไมเกด การเกดและการตายมนดบลงไปแลวสวนใหญ สวนใหญนะ สวนใหญทงหมด ถาโลกนไมม มนมแตอวกาศ เหมอนกบมดาวหางทลวงมาชนโลก มนอยในขยะอวกาศ เพราะวางอนน วางหมด ความวางอยางนนะ วางหมด

ทนความวางหมด เราเขาไปในบาน บานนไมมอะไรเลย มเรายนอย เราวาบานนวาง แตมตวเราอย อนนกวางเวงวางไปหมดเลยนะ วปสสนาญาณอนนท าใหทกอยางสงทเปนวตถหมด แตความรสกของใจมนยงอย เพราะมนรถงความวาง นตอของจต วปสสนากยงสามารถจบตองได ธรรมะของพระพทธเจาสามารถยอนเขามาถงความวางอนนไดดวยวปสสนาญาณ วปสสนาในการขดคย แมแตโลกกไมม ฐานทท างานกไมม สงใดใดในนไมมเลย มนเปนขยะอวกาศทเวงวางอยกลางอวกาศ ไมมอะไรไปจบตองเพราะมนไมมเครองมอทจะไปจบ เพราะมนอยในความวาง อะไรจะไปอยบนความวางได

พระพทธเจาสอนใหยอนกลบ ใหยอนกลบมานะ ใหดตอของจต ตอของจต อวชชาปจจยา สงขารา สงขารปจจยา วญญาณ ถงชาตถงภพ มนเปนปจจยาการอนเดยว นคอทฤษฏสมพนธ ทวาระเบดนวเคลยร เขาสรางกนขนมาแลวระเบดไดอยางไร เวลาทฤษฎสมพนธ ถงจดมนแตกตวอยางไร เวลากเลส ไอสงทเปนอวกาศอยนมนเปนนวเคลยร นวตรอนทมนตวของมนเอง ตองรวมสสารตวนนแลวระเบดตวนนทง ระเบดจนจากทวาเปนเศษวตถทกลางอวกาศใหเปนอากาศวาง อากาศธาตทงหมด แมแตในอวกาศกไมมขยะ ในกลางอากาศไมมสงทเปนวตถอยในอวกาศนนเลย เปนอวกาศลวนๆ แลวไมมสงอะไรทตดอยในอวกาศ หวใจทวางแทตามองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาสอนไวไง

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๒๐

©2011 www.sa-ngob.com

อารมณทวาความวางของพระนพพาน ความวางของสมาธ ความวางของฌาน ความวางของวปสสนา สมจเฉทปหานขนมาเปนขนเปนตอน จนถงความวางแท ความวางแททวาเปนความวางไมได “ความวาง” ถาเปนความวางแทวาเปนความวาง ความวางตองมความรสกอนนอก ใครเปนคนบอกวามความวาง ใครเปนคนจดสถตของความวางไว ใครเปนคนนดเปนพยานในความเปนความวาง...ไมม ไมมสงใดใดเลยทงสนน นคอความวางแท

แต “อาสเวห” อาสวะในหวใจทกๆ ดวงทผปฏบตทเปนลกศษยตถาคต เปนพระสาวกของพระพทธเจาทเดนตามขนไป ถงจดนนแลว ถงบอกความวางนนม “อาสเวห” อาสวะสนไป จตตาน ดวงจตนนเปนผร ถงเปนปจจตตงตามความเปนจรง ความวางอนนนคอความวางของนพพาน ทเปนเปาหมายของผทปฏบต มนเปนความวางทวาพดไมได เพราะถาพดนเปนสมมต มนขามพนจากสมมตและบญญตไปทงหมด เกดขนมาจากวปสสนา ศล สมาธ ปญญา ไมใชศล ฌาน ปญญา ถาศลและเปนฌานนะ กเปนความวาง มนสงออกไปรบร รบรตามอารมณกเลสแลวมนวาอนนนเปนผล

ตองใชความอนนนยอนกลบเขามาเปนศล เปนสมาธหรอฌาน ยอนกลบมาทสมาธแลวเขาปญญา ปญญานใครครวญเปนวปสสนา เปนสมถกรรมฐานและวปสสนากรรรมฐาน จนช าระลางกเลสตามความเปนจรงโดยเปนปจจตตง เปนตามความเปนจรงของมรรคอรยสจจงทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาวางไว

เราเปนชาวพทธอยทามกลางของตลาด เราเปนชาวพทธ เราเปนนกปฏบตอยทามกลางของกงพทธกาล ตลาดขนมาเปนรอบท ๒ ตลาดไมวาย ถาเราไปจายตลาด หรอเราท าธรกจในตลาดนน ตลาดนนไมวาย เรามโอกาสจะเปนผทประสบความส าเรจในการตลาดนน ในธรกจในตลาดนน ในการซอสนคาในตลาดนน

ในการประพฤตปฏบต ตลาดก าลงรงเรอง ในการประพฤตปฏบต ผทปฏบตยงเปนหมคณะ ยงเปนการสงเสรมกน ผทปฏบตผทชน า ครบาอาจารยยงมอย เราอยในทามกลางตลาดทก าลงขน ตลาดยงไมวาย เราจะท าตวอยางไร เราจะมคณคาในตวเราเองขนาดไหน ทเราจะเอาตวเราพนขนไปถงทสดของสนสดของการประพฤตปฏบตตามองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทเปนความวางแท ไมใชความวางในสมาธ ไมใชความวางในฌาน ไมใชความวางโดยทมนหลงตวเอง เปนความวางจรงๆ ความวาง ความปลอยวาง ถาความวาง ความปลอยวางเปนสงทเปน

สมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐาน ๒๑

©2011 www.sa-ngob.com

ความวาง อากาศธาตมนกวางอยแลว แตอากาศธาตคออากาศธาต แตความวางของกเลสทในหวใจตางกน

“หวใจ” เราหมนเขามา ทกอยางเปนของเราหมด แตในหวใจของเราไมมอะไรเลย แตมนรบรทกๆ อยาง ตางกนไหม หวใจเหมอนน าบนใบบอน น าไมตดกบใบบอน ใบบอนกบน าไมตดกน อารมณความรสกกยงมอย แตไมตดในหวใจดวงนนเลย ผปฏบตเปนอยางนน

ถงบอกวา วางม แตถามนกเปนสมมต ทวาโลกเขาวากนอกละ ความวางอนนนความวางเปนจดหมายของผปฏบต เกดขนมาจากสมถกรรมฐาน-วปสสนากรรมฐานทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาวางไว

เราเปนลกศษยมคร ลกศษยมอาจารยนะ ลกศษยมครมอาจารย ไมใชมองทตวเรา ตองมองทครบาอาจารยเปนแบบอยาง ความเปนแบบอยางนนจะท าใหเรากาวเดน ถาเรามองทเรา เรามองทวาเรานท ามาก เรามองทตามความสามารถ นมนมองวงแคบ มองทครคนไหน มองทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา ครองคแรกของโลก ๖ ป ปฏบตอย ๖ ปอดอาหาร (เสยงเทปสนสดเพยงแคน)