การประเมน วเคราะห

และสงเคราะหสารสนเทศ

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

1) เลอกสารสนเทศทตรงกบความตองการ

เลอกสารสนเทศเฉพาะรายการทก าลงศกษา

อานจากสวนประกอบอนๆ เชน ชอเรอง ค าน า สารบญ

ดชน เปนตน เพอใหทราบเนอหาของสารสนเทศ

อานบทน าและบทสรปของเอกสารอยางคราวๆ

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

2) พจารณาประเภทและแหลงทมาของสารสนเทศ

เชน บทความทางวชาการ เอกสารการสมมนา รายงาน

การวจย ต ารา สารคด หรอบนเทงคด เปนตน

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

3 พจารณาลกษณะเนอหาของสารสนเทศ

สารสนเทศปฐมภม (Primary Information) คอ

สารสนเทศทมลกษณะเปนผลจากการศกษาคนควา

โดยตรงของผเขยนและตพมพเผยแพรเปนครงแรก เชน

บทความท ตพมพ ในวารสาร รายงานการว จ ย

วทยานพนธ เปนตน

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

3) พจารณาลกษณะเนอหาของสารสนเทศ

สารสนเทศทตยภม(Secondary Information) คอ สารสนเทศ การน าสารสนเทศปฐมภมมาเขยนใหมใหเขาใจ

งาย เชน หนงสอ หนงสออางองบางประเภท บทวจารณ

หนงสอหรอภาพยนตร เปนตน

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

3) พจารณาลกษณะเนอหาของสารสนเทศ

สารสนเทศ ตตยภม(Tertiary Information) คอ

สารสนเทศประเภทแนะแหลงหรอบอกแหลงของสารสนเทศ

ปฐมภมและทตยภม ไดแก บรรณานกรม ดชนวารสาร

และสาระสงเขป เปนตน

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

ในการประเมนความนา เช อถอของสารสนเทศ

สารสนเทศปฐมภม เปนสารสนเทศทมความนาเชอถอ ม

ความถกตอง และผใชใหความส าคญในการน าไปใชอางอง

มากกวาสารสนเทศประเภทอน

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

4) กรณทเปนบทความวารสารใหพจารณาชอวารสารทตพมพ

โดยทวไปชอของวารสารทางวชาการมกมความสมพนธกบ

เนอหาของบทความทตพมพ เชน วารสารมนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร วศวกรรมสาร มข. หรอ Journal of Academic Libraries เปนตน

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

5) กรณทเปนบทความวารสารใหพจารณาชอวารสารท

ตพมพ

กรณทชอวารสารไมเปนทรจกอยางแพรหลาย ตอง

พจารณาความนาเชอถอของหนวยงานทรบผดชอบในการ

จดพมพวารสารชอนน ความตอเนอง และระยะเวลาในการ

ออกวารสาร

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

6) พจารณาความเชยวชาญและประสบการณ ของผเขยน

พจารณาไดจากคณวฒ สาขาวชาทผเขยนส าเรจการศกษา และประสบการณการท างาน

การประเมนความนาเชอถอของสารสนเทศ

7) พจารณาความทนสมยของสารสนเทศ

พจารณาจากปพมพ ในกรณทมเอกสารทเกยวของใน

เรองเดยวกนหลายรายการ เรองทตพมพออกมาใหมสด

จะไดรบการพจารณากอน

2. การวเคราะหสารสนเทศ

การวเคราะหสารสนเทศ เปนกระบวนการอานท า

ความเขาใจและแยกแยะสารสนเทศ ทเปนประเดนส าคญทตรงกบ

เรองทศกษา น าไปเขยนในบตรบนทก เพอน าไปใชในการ

สงเคราะหตอไป

บตรบนทก

ควรใชกระดาษ 5”x 8” เพอความสะดวกในการเรยบเรยงเนอหาแบบแผนในการจดบนทก

ค าส าคญหรอหวเรอง - ประเดนแนวคด

แหลงทมาของขอมล

ขอมลทตองบนทก

การจดบนทกขอความทตองการ

1) ค าส าคญหรอแนวคด (Keywords or Concept) เขยนใหอยในทเดยวกนทกบตรอาจอยมมบนซายหรอ

ขวาของบตร หนงบตรใหบนทกขอมลของค าส าคญเพยงหนง

ค าเทานน

การจดบนทกขอความทตองการ

2) แหลงทมาของขอมล (Source) เขยนในรปบรรณานกรม โดยบนทกรายละเอยดของ

แหลงทมาของขอมลดงน ชอผแตง ชอหนงสอหรอชอบทความ

หรอสงพมพ สถานทพมพ ส านกพมพ ปพมพ เลขหนาของ

หนงสอหรอสงพมพทไดขอมลนนมา เปนตน

แหลงทมาของขอมล = รายละเอยดทางบรรณานกรม

ชอผเขยน

ชอเรอง หนงสอ - ชอหนงสอ

วารสาร - ชอบทความวารสาร ชอวารสาร

บทความบนเวบ – ชอของบทความบน เวบไซตสวนการพมพ

หนงสอ – ชอเมอง : ชอส านกพมพ, ปทพมพ. บทความวารสาร - ปท, ฉบบท(เดอน ปทพมพ): หนาทปรากฏบทความ บทความบนเวบ -ปทเผยแพร. url . วนเดอนปทเขาไปสบคน

การจดบนทกขอความทตองการ

3) ขอมลทตองการบนทก(Information)บนทกขอมลทตองการจากหนงสอหรอสงพมพ โดยทวไป

นยมจดบนทก 3 แบบ ดงน

3.1 แบบสรปความ (Summary note) 3.2 แบบถอดความ (Paraphrase note)3.3 แบบอญพจน (Quotation note)

การจดบนทกขอความทตองการ

3.1 การจดบนทกแบบสรปความ (Summary note)เปนการสรปความคดหลกทส าคญ มาอธบายเปน

ความคดรวบยอด โดยใชส านวนของผจดบนทกเอง

จากขอความทตดตอนมา จาก หลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง. คนขอมล 22 เมษายน 2552, จาก http://www.sufficiencyeconomy.org/mfiles/1126690846/chapter2.pdf

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

มหลกพจารณาอย 5 สวน คอ1. กรอบแนวคด เปนปรชญาทชแนะแนวทางการด ารงอยและปฏบตตนในทางทควรจะเปน โดยมพนฐานมาจากวถ

ชวตดงเดมของสงคมไทย สามารถน ามาประยกตใชไดตลอดเวลาและเปนการมองโลกเชงระบบทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา มงเนนการรอดพนจากภย และวกฤตเพอความมนคงและความยงยนของการพฒนา

2. คณลกษณะ เศรษฐกจพอเพยงสามารถน ามาประยกตใชกบการปฏบตตนไดในทกระดบโดยเนนการปฏบต บนทางสายกลาง และการพฒนาอยางเปนขนตอน

3. ค านยาม ความพอเพยงจะตองประกอบดวย 3 คณลกษณะ พรอม ๆ กน ดงนความพอประมาณ หมายถงความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน

เชนการผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนนจะตองเปนไป อยางมเหตผล

โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขน จากการกระท านน ๆ อยางรอบคอบการมภมคมกนทดในตนเอง หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบ และการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ท

คาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล4. เงอนไข การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอาศยทงความรอบคอบทจะน า

ความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนะความระมดระวงในขนปฏบตเงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตาง ๆ ทเกยวของอยางรอบดาน มความรอบคอบท

จะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวยมความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรต มความ

อดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการด าเนนชวตไมโลภ ไมตระหน5. แนวทางปฏบต/ผลทคาดวาจะไดรบ จากการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชคอ การพฒนาท

สมดลและยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความรและเทคโนโลย

สรปความ– สรปความคดรวบยอด

เศรษฐกจพอเพยง -- แนวคดหลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง. คนขอมล 22 เมษายน 2552, จาก

http://www.sufficiencyeconomy.org/mfiles/1126690846/chapter2.pdf

เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาช แนวการด ารงอยและปฏบตตนของประชาชน ใหมความพอประมาณ มเหตผลและมระบบภมคมกนในตวดพอ ทจะปรบตวรบการเปลยนแปลงได ด โดยอาศย ความรอบร รอบคอบ พรอมทง คณธรรม ความซอสตยสจรต อดทน พากเพยรในการด าเนนงาน เพอใหสามารถพฒนาไดอยางยงยน

การจดบนทกขอความทตองการ

3.2 การจดบนทกแบบถอดความ (Paraphrase note)เปนการเขยนขอเทจจรงหรอแนวคดของเอกสารขนใหม

ใหไดใจความครบถวนตามขอมลเดมโดยใชส านวนของ

ผจดบนทกเอง ไมควรคดลอกขอความ หรอเปลยนแปลง

ตดทอน เพยงบางค า จะตองเปนการเรยบเรยงใหม

ถอดความ – เขยนใหมคงแนวคดของเอกสารเดม

เศรษฐกจพอเพยง— แนวคดหลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง. คนขอมล 22 เมษายน 2552, จาก

http://www.sufficiencyeconomy.org/mfiles/1126690846/chapter2.pdf เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทชแนวทางการปฏบตตนของประชาชน ใหพรอมรบตอการเปลยนแปลงของโลก ในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความรและเทคโนโลย โดยยดตามวถชวตดงเดม และด าเนนไปในทางสายกลาง ม ความพอประมาณ มเหตผลรวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร เมอมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลง ตางๆ โดยจะตองอาศยความรอบร ในการน าวชาการตาง ๆ มาใช ในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอน ดวยความรอบคอบ ระมดระวง และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจ ใหส านกในคณธรรม ความซอสตยสจรต

ความอดทน พากเพยร เพอใหเกดการพฒนาทสมดลและยงยน

การจดบนทกขอความทตองการ

3.3 แบบอญพจน (Quotation note) เลอกคดลอกขอความทเหนวาส าคญ หรอเปนค า

นยามทคดมาจากพจนานกรมหรอตวเลขทส าคญๆ โดยมได

เปล ยนแปลงค าพดของผ เขยนเดม ตองใส เคร องหมาย

อญประกาศ “..............” และถามการ ละเวนขอความบางตอน

จะตองใสเครองหมาย ... (Omission) คนไวดวย

คดลอก – โดยท าอญประกาศตรงขอความทคดลอกมา “........”

เศรษฐกจพอเพยง – ตวอยาง

ภมพลอดลยเดช, พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. (2542). หลกแนวคดเศรษฐกจพอเพยง. คน

ขอมล 15 พฤษภาคม 2551 จาก http://www.sufficiencyeconomy.org/

mfiles/1126690846/chapter2.pdfพระราชด ารสเนองในโอกาสเฉลมพระชนมพรรษา “หากเราไมมเศรษฐกจพอเพยง เวลาไฟดบ...ททใชไฟฟากตองแยไป... หากมเศรษฐกจพอเพยง แบบไมเตมท ถาเรามเครองป―นไฟ ก

ใชเครองป―นไฟ หรอถาขนโบราณกวา มดกจดเทยนคอมทางทจะแกป―ญหาเสมอ... ฉะนนเศรษฐกจพอเพยงนกมเปนขนๆ.”

2. การวเคราะหสารสนเทศ

2.1 การอาน

พจารณาขอความวาสอดคลองกบหวขอในแงใด แลวบนทกขอความนน

ลงในบตร 5 x 8 นว และก าหนดค าส าคญเพยงค าเดยวส าหรบขอความ

ทบนทกในแตละเรองโดยแยกแตละบตรเพยงแนวคดเดยว

ตองแยกแยะไดวาอะไรคอ ขอเทจจรง ความเหน ขอเสนอแนะ อคต หรอ

โฆษณาชวนเชอ แยกเหตและผลออกจากกนได

แยกไดวาสารสนเทศทคนมาไดนน เรองใดมความเหนตรงกน เรองใดม

ความเหนตาง

เลอกสารสนเทศทตรงความตองการ แลวจดบนทกขอความในรปแบบท

ตองการ(สรป/ถอดความหรออญพจน)

การอานเอกสารเพอการจดบนทก

3. การสงเคราะหสารสนเทศ

การสงเคราะห คอ การประมวลสารสนเทศในแตละ

แนวคดทผานการวเคราะหแลวน าเสนอใหม โดยน า

ประเดนทมเนอหาเรองเดยวกนหรอความสมพนธกนมา

เช อมโยงกน ตามล าดบจากเร องกว างไปย ง เร อ ง

เฉพาะเจาะจง

3. การสงเคราะหสารสนเทศ

1.จดกลมสารสนเทศทเปนประเดนแนวคดเรองเดยวกนไวดวยกน2.ภายใตกลมสารสนเทศแตละประเดนแนวคดน ามาจดกลมใหสอดคลองสมพนธกน

สรางโครงเรอง(outline)เปนสารสนเทศในรปแบบและโครงสรางใหมตามทก าหนด เชน แผนพบบทความหรอ รายงานทาง

วชาการ เปนตน

การสงเคราะหประกอบดวยขนตอนดงน

ระบบภมคมกนตว—ดานสงแวดลอม

ระบบภมคมกนตว—ดาน วฒนธรรม

ระบบภมคมกนตว--ดานสงคมระบบภมคมกนตว-- ดาน วฒนธรรม

ระบบภมคมกนตว —ดานวตถ –ลกษณะเกษม วฒนชย. (ม.ป.ป.). เอกสารประกอบการปาฐกถาพเศษ

“เศรษฐกจพอเพยงกบการศกษา”. คนขอมล 20 เมษายน 2551, จาก http://teacher.obec.go.th/web/download_media/eco.doc

-ลกษณะทแสดงใหเหนวาบคคลมระบบภมคมกนตวเขมแขงดานวตถ คอ การมเงนออม มการประกนความเสยงในอนาคต มการลงทนเพอพฒนา มการ

ความพอเพยง -- ความมเหตผล

ความพอเพยง -- ความพอประมาณ

ความพอเพยง -- หลกการ

เกษม วฒนชย. (ม.ป.ป.). เอกสารประกอบการปาฐกถาพเศษ “เศรษฐกจ พอเพยงกบ การศกษา”. คนขอมล 20 เมษายน 2551,จาก

http://teacher.obec.go.th/web/download_media/eco.doc “ ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน”

3. การสงเคราะหสารสนเทศการจดท าโครงเรอง

1. เขยนชอเรองและแนวคดหลกทงหมด โดยจดล าดบความสมพนธกนจากเรองทวไป ไปยงเรองเฉพาะ

โครงรางทดควรประกอบดวย สวนน า เนอหาและสวนสรป

2. ใสหมายเลขล าดบ ก ากบหวขอหลกแตละหวขอ3. ภายใหหวขอหลก หากมประเดนยอยใหเขยนหมายเลขก ากบ

หวขอยอยนนๆ โดยการยอหนาลดหลนเขาไปตามล าดบ

(ตวอยาง โครงเรอง)เศรษฐกจพอเพยงกบการศกษา

1. ความเปนมา ของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง2. ความหมาย ของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง3. เปาหมายของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง4. หลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

4.1 ความพอประมาณ4.2 ความมเหตผล4.3 การมภมคมกน

4.3.1 ดานวตถ 4.3.2 ดานสงคม 4.3.3 ดานสงแวดลอม 4.3.4 ดานวฒนธรรม

4.4 เงอนไข4.4.1 คณธรรม4.4.2 ความร

5. การประยกตใช ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทางการศกษา 5.1 พฒนาสอการเรยนรรปแบบตางๆ 5.2 การพฒนาบคลากรเครอขาย 5.2.1. กลมเปาหมาย 5.2.2. กจกรรม 5.3 การประสานงานรวมมอและเชอมโยงภายในและภายนอกเครอขาย 5.4 ตดตามและประเมนผลความกาวหนา

4.การเรยบเรยงเนอหา

1.น าโครงเรองทวางไวมาใชเปนหลกในการรวบรวมและเรยบเรยงเนอหาตามล าดบหวขอทวางไว

2. น าบตรบนทกในแตละหวขอมาอานทบทวน ประมวล กลนกรองรอยเรยงใหสมพนธกนตามล าดบหลกการและเหตผล

3. เรยบเรยงโดยใชส านวนภาษาวชาการ (ไมใชภาษาพด) 4. ไมคดลอกขอความ หรอโจรกรรมวรรณกรรม(plagiarism) เอกสารของผอน

การโจรกรรมทางวรรณกรรม

Plagiarism (พเล-เจย-รสม)เปนการแอบอางงานเขยนดงเดมของผอนทงหมดหรอน ามา

เพยงบางสวน มาใชในงานของตนเอง โดยไมมการอางอง

ถงจะมการอางองกไมควรคดลอกถอยค าส านวนของผแตงนน

หากคดลอกถอยค าของผแตงจะตองใสเครองหมายอญพจน

ครอมขอความนนเสมอ

ตวอยาง ลกษณะการโจรกรรมทางวรรณกรรม

การโจรกรรมทางวรรณกรรม เปนความไมซอสตยทางวชาการ

มหลายลกษณะดงน

น าตนฉบบผอนมาเขยนใหมในงานของตน (ไมวาทงหมดหรอ

บางสวน) โดยไมอางองเจาของงาน

น าขอความในเอกสารผอนมาเขยนในรายงาน แตไมอางองใน

สวนเนอหา อางองเฉพาะในสวนทาย(บรรณานกรม)

การอางองเอกสารผอน อยางไมถกตอง

ตวอยาง ลกษณะการลอกเลยนทางวรรณกรรม

แมจะแจงแหลงทมา แตเปนการคดลอกขอความทไมใส

เครองหมายอญประกาศ

ลอกรายงานเพอน (แมเพอนจะอนญาต)

ไมน ารายงานของตนทสงในวชาหนงแลว มาสงอกวชาหนงดวย

แตท าไดหากไมใชการเปลยนแคปกรายงาน แตเปนการใชขอมลท

ไดเคยสบคนไว แลวน ามาเรยบเรยงใหม

(งานเดยว/งานกลม)

การวเคราะหสารสนเทศ – บตรบนทก

น าผลการสบคนไปหาตวเลมเอกสาร และน ามาประเมนความนาเชอถอ

ของสารสนเทศ พจารณาคดเลอกเฉพาะสารสนเทศทเกยวของกบหวขอท

ก าลงคนควา แลวอาน วเคราะห และเกบประเดนของเนอหามาจดบนทกU

โดยนกศกษา 1 คน ตองไดอานและจดบนทกอยางนอย 3 รายการU

จดบนทกตามแบบบนทกทก าหนด โดยสรป คดลอก หรอถอด

ความ ใหไดสาระตามค าส าคญหรอหวเรองทหวบตร ใหเหมาะสม

และเขาใจงาย

การสงเคราะหสารสนเทศ– โครงเรอง

ใหกลมน าบตรบนทกของแตละคนมาจ าแนกออกเปนกลมตามประเดนท

ก าหนดไว ใหเนอหาทเหมอนกนหรอสมพนธกนอยดวยกน

วางโครงเรองเพอสงเคราะหกลนกรองเปนสารสนเทศใหม โดย

o จ าแนกเนอหาเปนขอ ๆ ยบหวขอเรองทซ ากนมารวมกน

o จดล าดบหวขอใหมใหเหมาะสมตามเนอหาเปนหวขอใหญ หวขอยอย

o แทรกเสรมประเดนทตกหลน หรอตงประเดนแนวคดใหมในแงมมท

นาสนใจ เพอใหเนอหาของเรองสมบรณขน

พจารณาโครงเรองสารสนเทศใหมในแตละหวขอวามปรมาณสารสนเทศ

เพยงพอ ครบถวนแลวหรอไม ถาไมพอตองคนควาเพมเตมใหครบตามตองการ