ความเปนครของครนกวจยในชนเรยน

การศกษาเปนกระบวนการททำาใหมนษสามารถพฒนาคณภาพชวตของตนเองใหสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข มการเกอหนนการพฒนาประเทศไดอยางเหมาะสม สอดคลองกบการเปลยนแปลงในทกๆ ดาน และบคคลทมความสำาคญอยางยงตอการจดการศกษาดงกลาวกคอครนนเอง เพราะครเปนผทมหนาทสรางประสบการณการเรยนร และการพฒนาโดยรอบใหเกดในตวผเรยน เพอใหมความรความสามารถและประสบการณในเชงวชาการ นำาไปสการมสภาพชวตความเปนอยทดขน รวมทงการดำารงตนเปนสมาชกทดของสงคม ดงนนการจะพฒนาการศกษาใหมคณภาพจงยอมตองพงพาอาศยครทมคณภาพ ครทมความเปนคร

คำาวา คร หรอคร ในภาษาไทย มาจากคำาวา ครธาต หรอ ครธาต ซงแปลความไดวาเปนผทหนกในวชาความร ในคณธรรม และในภารกจการงาน รวมทงการทำาหนาทยกยองเชดชศษยของตนเอง จากผทไมร ใหกลายเปนผร ผทไมมความสามารถใหมความสามารถ ผทไมมความคดใหมความคด ผทมความประพฤตไมเหมาะสมใหมความเหมาะสม และจากผทไมพงปรารถนาใหเปนผทพงปรารถนา ซงตามนยของความเปนครในภาษาไทยจงเปนผทตองทำางานหนกจรงๆ สวนในภาษาองกฤษมาจากคำาวา TEACHER กเชนเดยวกน กลาวคอT- Teach E– Example A–Ability C- Characteristic H–

Health E- Enthusiasm R - Responsibility

1. TEACH (การสอน)

คณลกษณะประการแรกของความเปนครกคอ ตองสอนได สอนเพอใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรในตนเอง มการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทางทด โดยการ :

1. ฝกฝนแนะนำาใหเปนคนด2. สอนใหเขาใจแจมแจง3. สอนศลปวทยาใหหมดสน4. ยกยองใหปรากฏในหมคณะ5. สรางเครองคมกนในสารทศ (สอนใหรจกเลยงตว รกษาตนใน

อนทจะดำาเนนชวตตอไปดวยด) และทสำาคญคอ6. ตองสอนใหเกดความงอกงามทางสตปญญา มความคด และ

สรางสรรค

อยางไรกตามการสอนของครแตละคนนนขนกบทกษะและลกษณะของตนเอง (Teaching skill and style) เปนการนำาเทคนควธและทกษะหลาย ๆ ดานมาผสมผสานใหเหมาะสมสอดคลองกน จงตองใชเทคนคและทกษะหลายดานรวมกบประสบการณเพอใหเกดกระบวนการเรยนร และตองมงจดสรรการเรยนรนนไปในทศทางทดและมคณธรรมในสงคม บทบาทการสอนของครจงตองดำาเนนการ โดย

1. สอนเนอหาวชาการตามหลกสตรรายวชาทไดรบมอบหมาย โดยการมการเตรยมการสอนอยางเปนขนเปนตอน ตงแตการทำา Course Syllabus แผนจดการเรยนรหรอแผนการสอนรายชวโมง การดำาเนนการสอน และการประเมนผล มการปรบปรงพฒนา และสรางผลงานทางวชาการอยเสมอ

2. สอนการปรบตวใหเหมาะสมในสงคม

3. สอนใหใหเจรญเตบโต มความคด มเหตผล และมความคดรเร มสรางสรรค ตามแผนทไดกำาหนดหรอเตรยมการไวเปนอยางด

2. EXAMPLE (เปนตวอยาง)

2

ผเรยนโดยทวไปนนจะ เรยน และ เลยน จากตวคร การ“ ” “ ”ทำาตวเปนตนแบบหรอแบบอยางจงเปนสงทมอทธพลมากกวาการบอกกลาวเฉยๆ เพราะการแสดงตนแบบใหเหนดวยสายตานน เปนภาพทมองเหนชดเจนและงายตอการลอกเลยนยงกวาการรบฟงและบอกเลาอยางปกต ถาตองการใหผเรยนเปนอะไร จงพยายามแสดงออกเชนนนทงในการดำาเนนชวตและในการสนทนา

การวางตวของครเปนตวอยางหรอเยยงอยางใหแกผเรยนไดมาก แมวาผเรยนจะมความคด ความอานของตนเองทไมตองการเลยนแบบผใหญทกประการเหมอนเดกเลก แตครก คอครทผเรยนพจารณาวามความหมายสำาคญอยมาก โดยเขาจะสนใจและเฝาสงเกตนบตงแตการแตงกาย ไปจนถงการประพฤตปฏบต จะเปนประสบการณใหเขาไดพจารณา นอกจากนการรตวเองของคร การแนะนำาใหผเรยนประพฤตใหเหมาะสม กเปนสงจำาเปนทคร (ตวเรา) ตองประพฤตและปฏบตตนใหเ ห ม า ะ ส ม ด ว ย

3. ABILITY (ความสามารถ)คำาวา ความสามารถ หมายถงกำาลงทมจรงในการแสดงหรอใน“ ”

การกระทำาอยางใดอยางหนง ไมวาการกระทำานนจะเปนการกระทำาทางกายหรอทางจตใจ และไมวากำาลงนนจะไดมาจากการฝกฝนอบรมหรอไมกตาม แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ ความสามารถทวไป (general ability) และความสามารถพเศษ (specific ability) นอกจากนนครจะตองทราบถงการเปลยนแปลงใหมหรอนวตกรรมทางการศกษา (inovation in teaching) เพอจะชวยปรบปรงและพฒนากระบวนการเรยนรหรอการเรยนการสอนใหดยงขนไป การเรยนการสอนกเชนเดยวกบการวนจฉย การรกษาโรคทางการแพทยหรอจะสมมตเปนการปรงอาหารในครวกได ทจะตองแสดงฝมออยางเตมทใหไดอาหารอรอยทสด ดงนนครจงตองประเมนตวเอง ประเมนการสอน

3

และปรบปรงขอบกพรองของสงทตนสอนไปเสมอ (diagnosis and treatment of course defects) เพอใหผลการสอนดทสด

นอกจากครจะตองเขาใจบทบาทความเปนครของตนเองแลว (teacher’s role) ครควรจะมความสามารถดงน

- จตวทยาการเรยนร (psychology of learning) - การกำาหนดวตถประสงคของการสอนอยางชดเจน

(specific of objectives)- การวเคราะหเนอหา (content analysis)- การจดกจกรรมการเรยนการสอน (learning activities)- การนำาโสตทศนปกรณมาชวยสอน (the application of

audiovisual aids)- การจดทำาแผนการสอน (course syllabus and

Lesson planning)- การประเมนการเรยนการสอน (assessment)

4. CHARACTERISTIC (คณสมบต)ความหมายทใชโดยทวๆไป หมายถง คณภาพหรอคณสมบตท

สงเกตไดชดเจนในตวบคคล ทำาใหทราบไดวาบคคลนนแตกตางไปจากบคคลอนๆ ในความหมายเฉพาะ อปนสยหมายถง ผลรวมของนสยตางๆ ทบคคลมอย หรอผลรวมของลกษณะของพฤตกรรมตางๆ ของบคคล ตามความเขาใจของคนทวไป คำาวาอปนสยนแฝงความหมายของคณธรรมจรรยาในตวดวย เชน เราพดวาเขาผนนมอปนสยด เปนตน ในคณสมบตของความเปนคร สงสำาคญคอ ครจะตองมเจตคตทดตอผเรยน ตอวชาทสอน และตองานททำา

5. HEALTH (สขภาพด)การมสขภาพด หมายถงการไมมโรค รวมถงมสภาพทางรางกาย

และจตใจทสมบรณแขงแรงพอทจะดำารงชวตในสงคมไดอยางปกตสข

4

ผทเปนครนนตองทำางานหนก ดงนนสขภาพทางดานรางกายจงเปนสงสำาคญ แตทสำาคญกวาคอสขภาพจต คงเคยไดยนคำาวา จตเปนนาย “กายเปนบาว ดงนนครจงจำาเปนตองมสขภาพจตทดดวย จตดนนไม”เพยงแตไมเปนโรคจตโรคประสาทเทานน แตเปนผทมสมรรถภาพ มการงานและมชวตทเปนสขทำาประโยชนตอสงคมดวยความพอใจ สามารถปรบตวใหเขากบสงแวดลอม รวมทงตอบคคลทเราอยรวมและตอสงคมทเราเกยวของ โดยไมกอความเดอดรอนใหทงตอตนเองและผอน

6. ENTHUSIASM (ความกระตอรอลน)ความกระตอรอลนของครนน อาจจะเปนการใฝหาความรใสตน

เพราะจะตองถอวาการใฝหาความรเพอปรบปรงการเรยนการสอนนนเปนกระบวนการอยางหนงของการพฒนาตน (Learning to teach is a process of self-development) การเพมพนความรมหลายรปแบบ เชน การประชมสมมนา อบรมระยะสน จะทำาใหครทขาดความรในเรองทตนสอนไดมความรเพมเตมและทำาใหมความมนใจในการสอนมากขน ความกระตอรอลนของครนน ไมใชมงเนนเฉพาะการพฒนาตวครเทานน แตจะตองมความกระตอรอลนในการพฒนาการเรยนการสอนดวย

7. RESPONSIBILITY (ความรบผดชอบ)ครทดจะตองมความรบผดชอบในหนาทของตนตามทไดกลาวมา

แลวเปนอยางด รวมทงยอมรบผลแหงการกระทำานนๆ ไมวาจะดหรอไมกตาม และพรอมทจะปรบปรงแกไข

5

การสอนของคร

สำาหรบการสอนของครในการชวยเหลอผเรยนนน คำาถามตอไปนจะบงชวาครทานนนเปนครทดหรอไม รวมทงตวเราเองทเปนครดวย ซงสามารถตรวจสอบไดดวยตวเอง ดงน

การสอนทสงเสรมใหผเรยนไดฝกหดเรยนรดวยตนเอง (Self learning)

1. ใหผเรยนไดตอบคำาถามเกยวกบวชาการทเรยนหรอไม ?2. ใหผเรยนคนควาเพอตอบคำาถามหรอเพอแกไขปญหาเพม

เตมหรอไม ? 3. จดกจกรรมใหผเรยนไดรจกคด และฝกทกษะในการทำางาน

หรอไม ?การประเมนและการบอกใหผเรยนทราบถงผลงานททำา

(Feed back)4. บอกผเรยนหรอไมวาเมอมอบหมายงานใหทำาแลว เขาทำางาน

เปนอยางไร?5. อธบายใหผเรยนทราบหรอไมถงขอบกพรองตางๆ ททำา ?6. อธบายใหผเรยนทราบหรอไม วาทำาอยางไรจงจะทำาไดดกวาน

?การใหความกระจางชดในการสอน (Clearity)7. สงเกตหรอไมวาผเรยนทกคนสามารถไดยนและมองเหน

ชดเจน ?8. ใชคำาพดงายๆ เหมาะสมกบวยของผเรยนหรอไม ?

9. ใชอปกรณการสอนเพอชวยใหการเรยนการสอนมความหมายยงขนหรอไม ?

6

ซงอปกรณการสอนดงกลาว อาจประกอบดวย - รปภาพ ภาพถาย ภาพวาด - ภาพโปสเตอร - แผนภม แผนผง แผนท - ภาพหลก - ภาพตดกระดานผาสำาล - ภาพกระจกฉาย - ภาพยนตร - ภาพชด - วตถของจรง - วตถจำาลอง - นทรรศการ - เครองบนทกเสยง

เปนตน

การทำาใหการสอนมความหมายมากขน (Making your meaningful)

10. ไดสอนโดยเชอมโยงบทเรยนทสอนกบสภาพทผเรยนเปนอยหรอไม ?

11. ไดยกตวอยางเพอใหผเรยนมองเหนภาพพจนกระจางขนหรอไม ?

12. ไดเชอมโยงสงทครสอนกบงานทผเรยนจะตองกระทำาหรอไม ?

13. ไดสรปเพอใหผไดแนวคดทดอกครงหรอไม ?จะตองแนใจวาผเรยนเรยนรเรองสงทสอน (Ensuring

mastery)14. ไดตรวจสอบหรอไม ? วาผเรยนทกคนเขาใจในทกๆเรอง

ทกๆจดทสอน ? 15. เคยตรวจสอบหรอไมวาผเรยนแตละคนสามารถฝกทกษะได

หรอไม ? จะตองเขาใจถงความแตกตางของผเรยนแตละคน

(Individual differences)16. ยนยอมใหผเรยนแตละคนไดทำางานตามความสามารถและใช

เวลาทไมเทากนหรอไม ?

7

17. เคยกระตนใหผเรยนไดเรยนรโดยวธแตกตางกนออกไปหรอไม ?

18. เคยใชวธสอนหลาย ๆ วธหรอไม ซงวธสอนมหลายวธ ดงน- อธบายจากหนงสอแลวใหผเรยนไปอานเองนอกเวลา- อธบายจากหนงสอแลวใหอานหนงสอพรอมกน- วธประชมกลมใหผเรยนออกความคดเหนอภปรายรวมกน- การแสดงหรอเลนละครสนๆ- สอนจากเหตการณหรอประสบการณ- ใชกรณศกษา- ใชวธ constructivism- ทำารายงานคนควาเปนรายบคคล- ทำารายงานคนควาเปนกลม- วธสาธต- ใหมการฝกปฏบต- ใหทำาโครงการหรอโครงงาน- การทศนศกษา- จดหาประสบการณตรง (first hand experience) ทง

ในหองเรยนและนอก หองเรยนใหสอดคลองกบเนอหาทสอน

- ใชวธการปฏบตใหเกดกระบวนการทางปญญา เปนตน

ใหการดแลผเรยนทกคน (Caring)19. เคยใหความมนใจแกผเรยนหรอไมวาครรกผเรยนทกคนไม

วาจะทำาดหรอไม?20. แสดงใหผเรยนเหนหรอไมวาสนใจและเตรยมสอนอยางด

ตลอดชวงเวลาทสอน?21. เคยฟงความคดเหน หรอใหผเรยนวจารณการสอนบางหรอ

ไม?

8

การเปนครมออาชพใชวาจะเปนกนไดงาย ๆ เพราะงานครเปนงานทยงใหญและหนก ๆ กวางานใด ๆ เปนงานสรางและพฒนาคน และองคประกอบแรกทมความสำาคญตอการพฒนาคอ สตปญญาซงตองยอมรบความเปนจรงวา โดยรวมผเรยนสวนใหญมไดมระดบสตปญญาดเลศ ดงนนการจะพฒนาพวกเขาจงตองอาศยคร อาศยพวกเรา-ทาน เปนหลก เพราะอยางนอยกมสวนแบงประมาณ 30-40 % ทสงผลตอการเรยนรของพวกเขา จงใครขอใหทกทานทเปนครจงไดตระหนกถงความสำาคญของการเปนคร ตามขอเขยนทไดกลาวถงทงหมด เพอนำามาประกอบการพจารณาปรบปรงและพฒนาตวของทานเอง

การสอนทมคณภาพ

การเรยนรเกดจากการมปฏสมพนธขององคประกอบตางๆในกระบวนการเรยนการสอน และในองคประกอบนคร-อาจารยผสอนและพฤตกรรมการสอนทแสดงออกมา จะเปนสวนหนงทมความสำาคญในลำาดบตนๆ ทสงผลตอคณภาพหรอความสำาเรจในการเรยนรของนกศกษา ทานเปนคร-อาจารยซงถอวาเปนสวนสำาคญของความสำาเรจนน ไดเคยตรวจสอบพฤตกรรมการสอนของตวทานเองบางหรอไมวามคณภาพอยในระดบใด ? คณภาพในทนหมายถงคณภาพตามเกณฑทผคนทวไปพอใจหรอตามทหนวยงานทนาเชอถอเปนผกำาหนดขนมา ซงเมอพจารณาจากพฤตกรรมการเรยนการสอน แบงออกเปน 5 ระดบ คอ

สอนตรง หมายถง การใชวธการสอนทกอใหเกดการพฒนาดานสตปญญาขนตน เปนการพฒนาทางสมองในการเกบรกษาเรองราว ขอมล เทจจรง เนนความสามารถในการจำาความรตางๆ เชน การจำากฎ หลกเกณฑ ทฤษฎตางๆ ได หากพจารณาการมสวนรวมของนกศกษาในการเรยนการสอนแลวอยในระดบ 0 -20%

สอนอธบายขยายความ หมายถง การสอนใหเกดความเขาใจในเนอหา ความร สามารถอธบาย แปลความหรอขยายความดวยคำาพด

9

ของตนเองได การสอนระดบนเปนการเนนพฒนาการ ความสามารถในการสอความหมายระหวางตนเองกบผอน หากพจารณาดานการมสวนรวมของนกศกษาในการดำาเนนการเรยนการสอนแลว อยในระดบ 21-40%

สอนคด หมายถง การพฒนาความสามารถในการวเคราะห แยกแยะเนอหาความรเรองใดเรองหนง เปนสวนประกอบยอยๆ หรอความรดานตางๆ พรอมทงสามารถเปรยบเทยบความแตกตาง คลายคลงกนของสวนประกอบยอยๆ หรอความรดานตางๆ เหลานนดวย หากพจารณาดานการมสวนรวมของนกศกษาในการดำาเนนการเรยนการสอนแลวอยในระดบ 41-60%

สอนสราง หมายถง การพฒนาความสามารถในการบอกความสมพนธเชงเหตผลของสวนประกอบยอย ๆ หรอความรหลาย ๆ ดาน และสามารถนำาไปอธบายใหขอเสนอแนะในการแกปญหา หรอนำาไปใชได หากพจารณาดานการมสวนรวมของนกศกษาในการดำาเนนการเรยนการสอนแลว อยในระดบ 61-80%

สอนคนพบ หมายถง การพฒนาความสามารถในการสงเคราะห หรอการรวมสวนประกอบยอย ๆ ของความรหลาย ๆ เรองใหเปนอนหนงอนเดยวกนซงเปนการบรณาการความรเพอสรางสงใหม ๆ หรอสามารถแกปญหาใหมๆ ทตองใชความสามารถในการคดเปนอยางมาก เปนการคดอยางมวจารณญาณและสามารถประเมนคาสงตางๆ ได หากพจารณาดานการมสวนรวมของนกศกษาในการดำาเนะเนนการเรยนการสอนแลวอยในระดบ 81-100%

จากการสำารวจสภาพการเรยนการสอน และการประเมนผลการใชหลกสตรพบวา คร-อาจารยทวไป สวนใหญยงคงจดการเรยนการสอนโดยเปนผอธบาย บอกจด หรอเขยนกระดานดำา และเนนเนอหาสาระมากกวากระบวนการ ภายใตสภาพดงกลาวจะไมมการแลกเปลยนความรซงกนและกน ไมเปดโอกาสใหนกศกษาไดสรางองคความรใหม และกอใหเกดปญหาทไมสามารถคดดดแปลงทฤษฎไปสการปฏบต หรอประยกต

10

ใหเหมาะสมกบสถานการณจรงได เพราะเปนวธการสอนทไมสามารถตอบสนองศกยภาพและยงไมสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมของนกศกษาใหเปนไปตามทหลกสตรคาดหวง กลาวไดวายงมปญหาทงในเรองของการจดการเรยนการสอนและคณภาพของผเรยน ดงนนเพอใหเกดการเปลยนแปลงในตวนกศกษาเพอใหพวกเขามคณลกษณะทพงประสงค คร-อาจารยจงตองมการทบทวนรปแบบการสอนใหม ซงจากการวจยทงในและตางประเทศไดเสนอวา รปแบบการสอนทดนนควรเปนในลกษณะของการสอนแบบบรณาการ เนนใหผเรยนไดมสวนรวม มกจกรรม มการปฏบต หรอเปนศนยกลางของการเรยนการสอน

การสอนทเนนใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอน

การเรยนรทแทจรงเกดจากการทผเรยนไดมปฎสมพนธกบสงแวดลอมทอยรอบตว ดงนนการจดการเรยนการสอนจงตองจดใหนกศกษาไดมสวนรวมในการทำากจกรรม หรอมการปฏบตใหมากทสดเทาทจะทำาได เปนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ผสอนจะมบทบาทนอยลง ผเรยนจะมโอกาสไดพฒนาทกษะการคดในระดบสง รจกวางแผนการทำางาน ทำางานเปน รจกตดสนใจแกปญหาได มการทำางานรวมกบผอน และไดแสดงออกซงคณลกษณะทพงประสงค ตอไปนเปนการเปรยบเทยบใหเหนวธการสอน (บางวธ) ทมครเปนศนยกลาง และผเรยนเปนศนยกลาง ซงตามนยดงไดกลาวมา ทานผสอนควรเลอกวธหลงและ/หรอบรณาการหลายๆ วธผสมกน โดยใหสอดคลองและเหมาะสมในการเสรมสรางการเรยนรของผเรยน

วธการ บทบาทของคร

พฤตกรรม

เ น น ค ร เ ป นศ น ย ก ล า ง มาก การพด ครเสนอความรโดยไมม

11

ก า ร บ ร ร ย า ย ปฏสมพนธกบผเรยนการบรรยาย ถาม–ต อ บ

มาก ปาน–กลาง

การพด ครเสนอความรและมสวนข อ ง ก า ร ถ า ม ต อ บ ด ว ย

ก า ร ส า ธ ต มาก ปาน–กลาง

การแสดงใหด มผแสดงใหดอยหนาช นพรอมอธบายส งท แสดงใหด

ก า ร ใ ห ท ำา ต า มต ว อ ย า ง

มาก การแสดงใหด มผปฏบตใหดตามทต องการใหผ เรยนท ำาตามหรอท ำาต า ม แ บ บ

เ น น ผ เ ร ย น เ ป นศ น ย ก ล า ง

ก า ร อ ภ ป ร า ย

นอย ปาน–ก ล า ง

การมปฏสมพนธท งช นเรยนหรอกลมยอย มการแลกเปลยนความคดใ น เ ร อ ง ใ ด เ ร อ ง ห น ง

การอภ ปรายแบบ Panel

นอย การพด กลมผเรยนนำาเสนอและอภปรายถกเถยงในเร องใดเร องห น ง ห น า ช น

การแสดงบทบาทส ม ม ต

นอย การปฏบต ผเรยนแสดงบทบาทในเหตการณหรอสถานการณหนงๆ

การเรยนแบบรวมม อ

นอย การปฏบต กลมผเรยนทมความสามารถแตกตางก นรวมมอก นท ำา ง า น ท ก ำา ห น ด ใ ห

วธการ บทบาทของคร

พฤตกรรม

ก า ร ค น พ บ นอย ปาน–กลาง

การปฏบต ผเรยนดำาเนนงานตามวธการทกำาหนดใหเพอแกปญหาใดปญหาหนงโดยอาศยประสบการณตรง

12

กา ร เส า ะแ สว ง ห าค ว า ม ร

นอย การปฏบต ผเรยนคดวธการแกปญหาเอง โดยอาศยประสบการณตรง

ก า ร ส ร า งส ถ า น ก า ร ณ /เ ก ม

นอย การปฏบต ผเรยนมสวนรวมในสถานการณทสรางขน หรอเหตการณทเหมอนจรงทสามารถควบคมความปลอดภยได

ก า ร ส อ น เ ป น ร า ยบ ค ค ล

นอย ปาน–กลาง

การพด/การปฏบต ผเรยนมสวนรวมในการเรยนทออกแบบมาเพอใหเหมาะกบความตองการและความสามารถของผเรยน

ก า ร ศ ก ษ า ด ว ยต น เ อ ง

นอย การพด/การปฏบต การเรยนรดวยตนเอง โดยมการแนะนำาเพยงเลกน อ ย ห ร อ ไ ม ม เ ล ย

ก า ร ท ำา โ ค ร ง ง า น ห ร อ โ ค ร ง ก า ร

นอย การปฏ บต ผ เรยนค ดวธการแก ปญหาเอง และดำาเนนการแกปญหา โดยอาศยมประสบการณตรง อาจมการแนะนำาเพยงเลกนอยหรอไมม เ ล ย

การท ำาแฟมสะสมง า น

นอย ปาน–กลาง

การปฏบต ผเรยนเรยนร และมพฒนาการในเรองของการคด การทำางาน การจดการ การสอความหมาย และ สงคม โดยมการแนะนำาเพยงเลกนอย

บทบาทของคร-อาจารยก บการเรยนการสอนทมผ เรยนเป นศ น ย ก ล า ง

13

1. เปนผจดการ (Manager) คร-อาจารยจะเปนผกำาหนดบทบาทใหผเรยนทกคนไดมสวนรวมทำากจกรรม แบงกลม หรอจบค เปนผมอบหมายงานหนาทความรบผดชอบแกผเรยนทกคน จดการใหทกคนไดทำางานทเหมาะสมกบความสามารถความสนใจของตน

2. เปนผรวมทำากจกรรม (An Active Participant) เขารวมทำากจกรรมในกลมจรงพรอมทงใหความคดและความเหนหรอเชอมโยงประสบการณสวนตวของผเรยนขณะทำากจกรรม

3. เปนผชวยเหลอและแหลงวทยาการ (Helper and Resource) คอยใหคำาตอบเมอผเรยนตองการความชวยเหลอทางวชาการ เพราะการใหขอมล หรอความรในขณะทผเรยนตองการจะชวยทำาใหการเรยนรมประสบการณเพมขน

4. เปนผสนบสนนและเสรมแรง (Supporter and Encourager) ชวยสนบสนนดานสออปกรณหรอใหคำาแนะนำาทชวยกระตนใหผเรยนสนใจเขารวมกจกรรมหรอฝกปฏบตดวยตนเอง

5. เปนผตดตามตรวจสอบ (Monitor) คอยตรวจสอบงานทผเรยนผลตขนมากอนทจะสงตอไปใหผเรยนคนอนๆโดยเฉพาะความถกตอง

เปรยบเทยบผลการเรยนรแบบครเปนศนยกลางกบผเรยนเปนศ น ย ก ล า ง

วธสอนแบบครเปนศนยกลาง ว ธ ส อ น แ บ บ ผ เ ร ย น เ ป น ศ น ย ก ล า ง

1. ดานบทบาทคร 1. ด า น บ ท บ า ท ค ร 1) มงสอนเนอหาและการจำาเนอหาได 1) ม ง พ ฒ น า

กระบวนการเรยนร ศกยภาพ ค ว า ม ค ด

2) จะบอก เลา สง อธบายเนอหา 2) กระตนใหเดกคดและปฏบตต า ม ค ว า ม ค ด

14

3) ครจะจดกจกรรมแบบ Passive Learning 3) ค ร จ ดก จ ก ร ร ม แ บ บ Active Learning

4) ปฏสมพนธจะเปนแบบทางเดยว ครจะเรยนรวมกบผเรยนและค ด ห า ว ธ ก า ร

ใหมๆเ พ อ พ ฒ น า ผ เ ร ย น

2. ดานผลทเกดกบผเรยน : 2. ดานผลทเกดกบผเรยน : ดานการคดและดานบคลกภาพ ดานการคดและดานบ ค ล ก ภ า พ 1. คดไดจำากด คดชา 1. คดเปน เรยนรโดยการค ด แ บ บ ป ฏ บ ต 2. เกดกระบวนการเรยนรแบบนรนย 2. เกดกระบวนการเ ร ย น ร แ บ บ อ ป น ย 3. จะมบคลกภาพแบบพงพา ไมเชออำานาจในตน 3. ม บ ค ล ก ภ า พ แ บ บ พ ง ต น เ อ ง เ ช อ อ ำา น า จ ใ น ต น 4. เชอฟง ทำาตาม วางาย 4. ใ ช เ ห ต ใ ช ผ ล ว เ ค ร า ะ ห ส ง เ ค ร า ะ ห

ว ธ ก า ร จ ด ก ร ะ บ ว น ก า ร ส อ น ท เ น น ผ เ ร ย น เ ป น ศ น ย ก ล า ง

ขนตอนกระบวนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง มดงน คอ

1. ข น น ำา- ส ร า ง /ก ร ะ ต น ค ว า ม ส น ใ จ ห ร อ- เ ต ร ย ม ค ว า ม พ ร อ ม ใ น ก า ร เ ร ย น

2. ข น ก จ ก ร ร ม จดกจกรรมทใหผเรยนบรรลวตถประสงค โดยกจกรรมค ว ร ม ค ณ ส ม บ ต ด ง น - ชวยใหผเรยนไดสรางความรดวยตนเอง (Construct)

15

- ช ว ย ให ผ เ ร ยน ได ม ปฏ ส มพ น ธ ช วยก น เ ร ยนร (Interaction) - ชวยใหผเรยนมบทบาทและสวนรวมในการสรางความร ด ว ย ต น เ อ ง (Participation) - ชวยใหผเรยนไดเรยนรกระบวนการ (Process) ควบคก บ ผ ล ง า น (Product) - ชวยใหผ เรยนนำาความรท ได ไปใช (Application)

3. ข น ว เ ค ร า ะ ห อ ภ ป ร า ย ผ ล จ า ก ก จ ก ร ร ม- วเคราะห อภปรายผลงาน/ขอความรทสรปไดจากกจกรรม (Product)- ว เ ค ร า ะ ห อ ภ ป ร า ย ก ร ะ บ ว น ก า ร เ ร ย น ร

4. ขนสรป และประเมนผลการเรยนรตามวตถประสงค

ยทธวธสงเสรมการคด

การสอนทมคณภาพ คอการสอนใหผเรยนสามารถ คดเปน ทำาเปน แกปญหาเปน และความสามารถในการคดของคนเรานโดยทวไปเชอวาอยทสมอง คนเกงมกไดรบการยกยองวามมนสมองด นกวทยาศาสตรพบวาการทำาใหคนมสมองดนน ทำาไดโดยการกระตนใหมการขยายสาขาของประสาท (neural branching) เพอสรางจดตอ (synapses) ระหวางเซลลใหมากขน ซงจะสงผลทำาใหมการสงตอสญญาณไดมากขน มประสทธภาพสงขนนนเอง Cardellichio และ Field (อางถงใน สรศกด, 2540 : 21-24) ไดเสนอแนะแนวทางในการทำาใหสมองมประสทธภาพไว 7 วธ ซงสามารถนำาไปใชในหองเรยนไดโดยใหดำาเนนการ ดงน

1. ฝกการคดแบบสมมตฐาน (Hypothetical thinking)2. ฝกการคดกลบทศทาง (Reversal)3. ฝกการใชแบบสญลกษณใหม (Application of different symbol)

16

4. ฝกการอปมาอปมย (Analogy) 5. ฝกการวเคราะหแนวความคด (Analysis point of view)6. ฝกการเตมใหสมบรณ (Completion)7. ฝกวเคราะหความเกยวโยง (Web analysis)

ผทมจตวญญาณของความเปนครทกทาน ลวนแตมความตองการให ลกศษยประสบผลสำาเรจในการเรยนและในชวตของเขาทงสน ความสำาเรจนนไดมการทดสอบจนเปนทยอมรบกนโดยทวไป เชอวาสวนหนงมาจากคร-อาจารยผสอนอยดวย ดงนนเมอรแลววาพฤตกรรมการสอนใดทจะสงผลตอพวกเขา จงเปนสงทตองตระหนกและใหความสำาคญอยางยง มคำากลาววา "การพฒนาชาตใหเรมทประชาชน จะพฒนาคนใหเรมทใจ จะพฒนาอะไรใหเรมทตวเองกอน" ทานจะเปนคร-อาจารยแบบใดกตามตวทานเองนนแหละรดทสด และพฤตกรรมใดๆ ททานแสดงออกมา ยอมทำาใหบงเกดผลอยางใดอยางหนงเสมอ ดงนนขอเขยนททานอานมาทงหมดน จงขอฝากไวใหพจารณาดวย เพออนาคตประเทศชาตของเราครบ

17

บรรณานกรม

กรมวชาการ . 2539 . คมอการพฒนาโรงเรยนเขาสมาตรฐานการศกษาอนดบท 15 . ม.ป.ท. (อดสำาเนา)

กรมวชาการ . 2541 . “ทศทางการจดหลกสตรการศกษาขนพนฐาน”. เอกสารประกอบการสมมนาเชงวชาการระดมความคดเหน , 26 กมภาพนธ 2541 ณ โรงแรมสยามซต กรงเทพฯ . (อดสำาเนา)

จงกล พลสวสด. 2541 . รปแบบการเรยนของนสต : ศกษาเฉพาะ กรณนสตสาขาศกษาศาสตร - เกษตร . กรงเทพฯ : วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

จมพต พมศรพานนท. 2531. องคประกอบทมอทธพลตอผล สมฤทธทางการเรยนวชาสตววทยาของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง วทยาเขตเกษตร พระนครศรอยธยา. กรงเทพฯ : วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. อางถง H. Maddox. 1965. How to study London : The English Language Book Society.

ทศนา แขมณ และคณะ. 2540 . “การเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด”. วารสารครศาสตร . 26(กค.-ตค.)35-60.

นฤมล ยตาคม . 2541 . “แนวทางการปฏรปกระบวนการเรยนร : การใหผเรยนไดปฏบตจรง ” สาระการศกษา การเรยนการสอน“ ” . กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สรพร ทพยคง . (มปป.) . ความเปนคร . ภาควชาการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (เอกสารโรเนยว)

สรชาต สงขรง. 2541. “ผลงานทางวชาการตามสภาพจรง”. วารสารขาราชการคร . 5 (มย.-กค.) : 15-23.

18

สรศกด หลาบมาลา . 2540 . “ยทธวธสงเสรมการคด ” ศกษาศาสตรปรทศน . 12 (กนยายน-ธนวาคม 2540) 21-24 อางถง Cardellichio Thomas and Wendy Fild . 1997 . “Seven Strategies that Encourage Neural Branching” Educational Leadership. pp. 33-36

หทยรตน เทพสถตย. 2542 . รปแบบการเรยนการสอนในวทยาลยเกษตรและเทคโนโลย กลมภาคตะวนออก . กรงเทพฯ : วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อดลย วรยเวชกล . 2541 . คมอการจดการเรยนการสอนระดบบณฑตศกษา . บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยมหดล.

อไร พลกลา และ ศภมาศ ณ ถลาง . 2539 . “ทำาไมจงตองนกเรยนเปนศนยกลาง ” . กรงเทพฯ : หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา. (อดสำาเนา)

19