ชื่อโครงงาน ศึกษาคุณสมบัติของสารช่วยย้อมผ้าหม้อห้อมจากธรรมชาติ คณะผู้จัดท า 1. นางสาวพัชรีภรณ์ กวาวสิบสอง 2. นางสาวชนิตรา เป็งสวนปรุง 3. นางสาวจิรัชยา แสงเพ็ชรอ่อน ครูที่ปรึกษา

1. นายคฑาวุธ สุขแก้ว 2. นางเนาวรัตน์ เนตรวีระ 3. นางสาวกัญญาพัชร อุดมผล

ปีท่ีท าโครงงาน พ.ศ.2561 สถานศึกษา วิทยาลัยอาชีวศึกษาแพร่

บทคัดย่อ

การศึกษาคุณสมบัติของสารช่วยย้อมผ้าหม้อห้อมจากธรรมชาติ มีวัตถุประสงค์เพ่ือ 1.) ศึกษา

เปรียบเทียบวัตถุดิบธรรมชาติที่ใช้ในการท้าน ้าย้อมผ้าหม้อห้อม 2.) ศึกษาเปรียบเทียบสารช่วยย้อมจาก

ธรรมชาติในการติดสีของเส้นใยผ้าหม้อห้อม 3.) ศึกษาเปรียบเทียบสารช่วยชะลอการตกสีของผ้าหม้อห้อมจาก

ธรรมชาติ ท้าการทดลองโดยหาวัตถุดิบทางธรรมชาติที่เป็นภูมิปัญญาในท้องถิ่น ได้แก่ ต้นห้อม,ต้นครามและใบ

เบิก มาท้าน ้าย้อมเสื อหม้อห้อม เปรียบเทียบสารช่วยย้อมและสารช่วยชะลอการตกสีจากธรรมชาติ

ผลการทดลอง การทดลองที่ 1 เพื่อศึกษาเปรียบเทียบวัตถุดิบธรรมชาติที่ใช้ในการท้าน ้าย้อมผ้าหม้อ

ห้อม ผลการทดลองพบว่า วัตถุดิบธรรมชาติ ได้แก่ต้นห้อม ต้นครามและต้นเบิก น้ามาท้าน ้าย้อมผ้าหม้อห้อม

โดยน ้าย้อมจากต้นห้อม มีความเข้มของสีมากที่สุด รองลงมาคือ น ้าย้อมจากต้นเบิก และน ้าย้อมจากต้น

คราม ตามล้าดับ การทดลองที่ 2 เพ่ือศึกษาเปรียบเทียบสารช่วยย้อมจากธรรมชาติในการติดสีของเส้นใยผ้า

หม้อห้อม ผลการทดลองพบว่า สารช่วยย้อมจากธรรมชาติในการติดสีของเส้นใยผ้าหม้อห้อม ได้แก่ น ้าเปลือก

มังคุด น ้ามะนาว น ้าขี เถ้าและน ้าปูนใส สารช่วยย้อมผ้าหม้อห้อมที่ดีที่สุดคือน ้าเปลือกมังคุด รองลงมา น ้า

มะนาว น ้าปูนใสและน ้าขี เถ้า ตามล้าดับ การทดลองที่ 3 เพื่อศึกษาเปรียบเทียบสารช่วยชะลอการตกสีของผ้า

หม้อห้อมจากธรรมชาติ ผลการทดลองพบว่า สารช่วยชะลอการตกสีดีที่สุดคือน ้าสารส้ม รองลงมาคือน ้าสนิม

ดีเกลือ และเกลือ ติดเนื อผ้าได้ดีตามล้าดับ

กิตติกรรมประกาศ

การจัดโครงงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง “ศึกษาคุณสมบัติของสารช่วยย้อมผ้าหม้อห้อมจากธรรมชาติ” เป็นโครงงานที่ได้รับการพัฒนาและน้ามาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจ้าวันและส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น ด้วยเหตุนี ผู้จัดท้าโครงงานจึงสนใจศึกษาเกี่ยวกับการศึกษาคุณสมบัติของสารช่วยย้อมผ้าหม้อห้อมจากธรรมชาติ เพ่ือเป็นการเก็บรวบร่วมองค์ความรู้เกี่ยวกับการย้อมสีผ้าหม้อฮ้อม สารช่วยย้อมสี สารช่วยให้สีติดเส้นด้าย สารช่วยชะลอการตกสี ของผ้าหม้อห้อมจากธรรมชาติ และการมัดย้อม เพ่ือเป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายโดยเจริญรอยตามเบื องพระยุคลบาทของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ในเรื่อง “หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” มาใช้ในการด้าเนินชีวิตและเป็นส่วนหนึ่งในการสืบสานภูมิปัญญาให้คงอยู่และถ่ายทอดความรู้สู่คนรุ่นหลังต่อไป

คณะผู้จัดท้า ขอขอบคุณท่านผู้อ้านวยการ คณะครู เจ้าหน้าที่ ผู้ปกครอง เพ่ือนนักศึกษา วิทยาลัย

อาชีวศึกษาแพร่ ผู้ที่เกี่ยวข้อง ที่มีส่วนร่วม ช่วยเหลือและให้ค้าปรึกษาในการท้าโครงงานวิทยาศาสตร์ ครั งนี

ส้าเร็จลงได้ด้วยดี

คณะผู้จัดท้า

พ.ศ. 2561

ภาคผนวก

รูปภาพประกอบการทดลอง

ท าน าย้อมจากธรรมชาติ

น าย้อมจากต้นห้อม ต้นครามและต้นเบิก

วัสดุที่ใช้ในการทดลอง

รูปแสดงการวัดค่าความเข้มสีของน ้าย้อม

เตรียมสารช่วยย้อม

เตรียมน ้าเปลือกมังคุด น ้ามะนาว น ้าปูนใสและน ้าขี เถ้า

วัดค่ากรด-เบส ของสารช่วยย้อม

เตรียมผสมสารช่วยย้อม ในน ้าย้อม

เตรียมสารช่วยชะลอการตกสี

ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการทดลอง

การเผยแพร่

การเผยแพร่

การเผยแพร่