-

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ AN APPLICATION OF THE PAÑJASILA - PAÑCADHAMMA FOR DEVELOPMENT OF PRIMARY STUDENTS PRATHOM 4- 6 OF

THE PAK-AO-CHAOPHRAYA SCHOOL GROUP UNDER THE PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA

OFFICE 1, SAMUTPRAKAN PROVINCE.

นางสาวบณฑดา ศพทธมงคล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พทธศกราช ๒๕๕๘

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

นางสาวบณฑดา ศพทธมงคล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

พทธศกราช ๒๕๕๘

(ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย)

-

An Application of the Pañjasila-Pañcadhamma for Development

of Primary Students Prathom 4-6 of the Pak-ao-chaophraya School Group under the Primary Educational Service Area Office1, Samutprakan Province.

Miss Bantida Suputtamongkhol

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of The Requirement for the Degree of

Master of Arts (Educational Administration)

Graduate School Mahachulalongkornrajavidyalaya University

Bangkok, Thailand C.E. 2015

(Copyright by Mahachulalongkornrajavidyalaya University)

จ

สารบญ

เรอง หนา

บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ง สารบญ จ สารบญตาราง ช สารบญแผนภม ญ คาอธบายสญลกษณและคายอ ฎ

บทท 1 บทนา ๑

๑.๑ ความเปนมาและความสาคญของปญหา ๑ ๑.๒ วตถประสงคของการวจย ๓ ๑.๓ ปญหาทตองการทราบ

๑.๔ ขอบเขตของการวจย ๑.๕ นยามศพท ๑.๖ ประโยชนทไดรบ

๓ ๓ ๕ ๖

บทท 2 แนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของ ๗

๒.๑ แนวคดเกยวกบเบญจศลเบญจธรรมและคณธรรมและจรยธรรม ๘ ๒.๒ แนวคดทฤษฎการพฒนาคณธรรมและจรยธรรม ๑๙ ๒.๓ แนวคดเกยวกบอทธพลการพฒนาคณธรรมและจรยธรรมนกเรยน ๒๕ ๒.๔ หลกธรรมในการปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมนกเรยน ๓๗ ๒.๕ บทบาทผบรหาร ครกบการพฒนาคณธรรมแกนกเรยน ๔๑ ๒.๖ งานวจยทเกยวของ ๔๔ ๒.๗ กรอบแนวคดในการวจย ๔๗

บทท 3 วธดาเนนการวจย ๔๘

๓.๑ รปแบบการวจย ๓.๒ ประชากรและกลมตวอยาง

๔๘ ๔๙

๓.๓ เครองมอทใชในการวจย ๕๐ ๓.๔ การสรางเครองมอทใชในการวจย ๕๑ ๓.๕ การเกบรวบรวมขอมล ๕๒ ๓.๖ การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล ๕๓

ฉ

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล ๕๖

๔.๑ ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ๕๗ ๔.๒ ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจ

ธรรมพฒนานกเรยนกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

๖๐

๔.๓ ตอนท 3 สรป ขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนา เบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ ๔.๔ ตอนท ๔ ขอเสนอแนะแนวทางของผบรหารและครในการการนา เบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

๖๗

๖๙

บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ ๘๐

๕.๑ สรปผลการวจย ๘๑ ๕.๒ อภปรายผลการวจย ๘๗ ๕.๓ ขอเสนอแนะ ๙๔

บรรณานกรม ๙๖

ช

ภาคผนวก ๑๐๓

ภาคผนวก (ก) แบบสอบถามเพอการวจย ภาคผนวก (ข) แบบสมภาษณเพอการวจย

๑๐๔ ๑๑๑

ภาคผนวก (ค) รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจย ภาคผนวก (ง) หนงสอเชญผทรงคณวฒตรวจสอบแกไขเครองมอวจย

๑๑๔๑๑๖

ภาคผนวก (จ) หนงสอตดตอหนวยงานราชการ ๑๒๒ ภาคผนวก (ฉ) ผลการประเมนคาดชนความสอดคลองแบบสอบถาม IOC

ภาคผนวก (ช) รายชอผบรหารและครทใหสมภาษณ ๑๒๗ ๑๓๒

ประวตผวจย ๑๓๔

ซ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

๓,๑ แสดงจานวนโรงเรยน ประชากร และกลมตวอยาง ๔๙

๔.๑ คารอยละและคามาตรฐานขอมลทวไปของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ๕๗

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา จาแนกตามเพศ

๔.๒ คารอยละและคามาตรฐานขอมลทวไปของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ๕๘

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา จาแนกตามอาย

๔.๓ คารอยละและคามาตรฐานขอมลทวไปของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ๕๙

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา จาแนกตามระดบการศกษา

๔.๔ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา ๖๐

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑

๔.๕ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๖๑

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

๔.๖ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ๖๒

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๔.๗ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๖๓

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ดานสารวมในกามคกบศลขอท ๓

๔.๘ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา ๖๔

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถม

ศกษา สมทรปราการ เขต ๑ ดานความมสตย คกบศลขอท ๔

๔.๙ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๖๕

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ดานความมสตรอบคอบคกบศลขอท ๕

๔.๑๐ ขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน ๖๗

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

ฌ

๔.๑๑ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ๖๙

๔.๑๒ ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒ ๗๑

๔.๑๓ ดานความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓ ๗๑

๔.๑๔ ดานความมสตย คกบศลขอท ๔ ๗๕

๔.๑๕ ดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕ ๗๗

๕.๑ สรปขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศลเบญจธรรม ๘๓

พฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๕.๒ สรปขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศลเบญจธรรม ๘๔

พฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

ญ

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา

๒.๗ แสดงกรอบแนวคดในการวจย ๔๗

๔.๑ สรปองคความรทไดจากการวจย ๗๙

ฎ

อธบายสญลกษณและคายอ

อกษรยอในวทยานพนธน อางองจากพระไตรปฎก ฉบบภาษาไทยของมหาวทยาลยมหา

จฬาลงกรณราชวทยาลย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พ.ศ. ๒๕๓๙ โดยไดกลาวถงแหลงทมา

/ เลม / ขอ / และหนา ตามลาดบ เชน ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๒๒๘/๒๓๑ หมายถง ทฆนกาย ปาฏกวรรค

พระไตรปฎก ภาษาไทย เลมท ๑๑ ขอท ๒๒๘ หนา ๒๓๑

พระสตตนตปฎก

ท.ปา. (ไทย) = สตตนตปฎก ทฆนกาย ปาฏกวรรค (ภาษาไทย)

อง. ปญจก. (ไทย) = สตตนปฎก องคตตรนกาย ปญจกนกาย (ภาษาไทย)

พระอภธรรมปฎก

อภ.ว (ไทย) = อภธรรมปฎก วภงค (ภาษาไทย)

บทท ๑

บทนา

๑.๑ ความเปนมาและความสาคญของปญหา

สภาพสงคมไทยมการเปลยนแปลงตามสอและเทคโนโลยทไรพรมแดน มการหลงไหลของ

วฒนธรรมทหลากหลายจากตางประเทศ สงผลกระทบตอวถชวตและพฤตกรรมของบคคล ทาให

สงคมเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เดกและเยาวชนขาดวจารณญาณในการเลอกสรรรบสงทด

และวฒนธรรมทพงประสงค ทาใหคานยม พฤตกรรมทางสงคม วถชวต โลกทศน และ

ความเปนอยเปลยนไป เดกเกดคานยมแบบวตถนยม สรางความฟงเฟอในชวตประจาวน ม

การลอกเลยนแบบจากสอ ทาใหเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค อนไดแก การทะเลาะววาท การพดปด

การลกขโมย การตดเกม ไมเคารพเชอฟงพอ-แม คร อาจารย ไมมระเบยบวนย ไมมความซอสตย

ดงทพบไดจากสอโทรทศน ยนยอมทาทกสงเพอใหไดมาในสงทตองการโดยขาดศลธรรมและ

จรยธรรมตามคานยมของสงคมไทยในอดต

ดงนนกระทรวงศกษาธการจงตองพฒนาทรพยากรมนษยใหเปนมนษยทสมบรณตามทได

บญญตไวใน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบ

ท ๒ ) พ.ศ. ๒๕๔๕ ซงถอวาเปนกฎหมายแมบทดานการศกษาของชาตไดใหความสาคญเกยวกบ

การเสรมสรางคณธรรม จรยธรรมไวอยางชดเจน เรมตนแตการใหความหมายของการศกษาไววา

การศกษา หมายความวา กระบวนการเรยนร เพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคม

โดยการถายทอดความร การฝกอบรม การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลง

และปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต และจากจดหมายของหลกสตรการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๔๔ มงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ เปนคนด มปญญา

มความสข และมความเปนไทย มศกยภาพในการศกษาตอ ประกอบอาชพ จงกาหนดจดหมาย

ซงถอวาเปนมาตรฐานการเรยนรใหผเรยนเกดคณลกษณะทพงประสงค1

ปจจบนปญหาทเกดขนกบเยาวชนไทย ทกฝายลงความเหนวา เยาวชนไทยของเราขาด

การสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมอยางยงยน คอ อาจจะมอยบางแตเปนแบบฉาบฉวยไมเกดผล

ทถาวร ในขณะทสงคมไทยตองการเหนภาพการพฒนาเยาวชนไทยไปสการเปนบณฑตทมคณภาพ

มความสมบรณทงรางกายและจตใจ มสตปญญา มความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรม

1กระทรวงศกษาธการ, หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๔๕, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๔๕), หนา ๕.

๒

ในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข2 กอปรกบกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ไดสารวจการมคณธรรม จรยธรรม

ของนกเรยน ในปการศกษา ๒๕๕๖ นกเรยนในกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยามคณธรรมจรยธรรม

ดานคณลกษณะอนพงประสงครอยละ ๖๕.๖๔ ซงจดเปนคณธรรมจรยธรรมทอยในเกณฑตองมการ

ปรบปรงและพฒนา เบญจศล-เบญจธรรม เปนหลกธรรมเบองตนในชวตประจาวนสาหรบบคคลทวไป

จงเปนเครองปองกนและเปนเกราะคมกน มใหเดกในวยนมพฤตกรรมทไมพงประสงค พฤตกรรม

ดงกลาวสะทอนปญหาพฤตกรรมเชงจรยธรรมทควรปลกฝงใหแกนกเรยน โรงเรยนจงมสวนชวยและเปน

หวใจสาคญในการพฒนาศลธรรมดานการประพฤตปฏบตใหเปนไปในทางทด ใหสมกบคากลาวทวา “

เดกในวนนคอผใหญในวนหนา” จะไดเปนพลเมองทดของสงคมและประเทศชาต

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ

เขต ๑ จงไดดาเนนการบรหารการศกษาตามกรอบพระราชบญญตอยางตอเนอง โดยมนโยบาย

แผนการจดการศกษาเพอพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงค ตามหลกคณธรรมจรยธรรม

ทดงาม ดงคาทวา เปนคนด เกง และมความสข

ดงนน ผวจยจงมความสนใจเรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ

เขต ๑ ผลการศกษาจะไดเปนประโยชนตอคร อาจารย และผบรหาร ในสถานศกษา เพอเปน

แนวทางในการกาหนดนโยบาย วางแผนปลกฝงคณธรรมจรยธรรมดานเบญจศล-เบญจธรรมแกนกเรยน

และนาไปประยกตใชในชวตประจาวน อนจะเปนประโยชนแกตนเอง สงคมและประเทศชาตในอนาคต

ตอไป

2สทศนพงษ กลบตร, การปลกฝงคณธรรม จรยธรรมใหแกนกศกษา, (ศนยศลปวฒนธรรม: มหาวทยาลยศรปทม, ๒๕๕๐), หนา ๔๙

๓

๑.๒ วตถประสงคของการวจย

๑.๒.๑ เพอศกษาระดบสภาพการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ

เขต ๑

๑.๒.๒ เพอศกษาขอเสนอแนะแนวทางการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ ของผบรหารและครกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๑.๓ ปญหาทตองการทราบ

๑.๓.๑ สภาพการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ อย

ในระดบใด

๑.๓.๒ ขอเสนอแนะแนวทางการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ ของผบรหารและครกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ เปนอยางไร

๑.๔ ขอบเขตการวจย

การวจยเรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

เปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ไดดาเนนการวจยตามขนตอนดงน

๑.๔.๑ ขอบเขตดานเนอหา

ดานเนอหา ผวจยไดศกษาคนควา เอกสาร ตาราทางพระพทธศาสนาและเอกสารทเกยวกบ

เบญจศล-เบญจธรรม คณธรรมจรยธรรมและงานวจยทเกยวของ

๑.๔.๒ ขอบเขตดานประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา ไดแก โรงเรยนวดแหลมฟาผา โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

โรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร) โรงเรยนบานขนสมทรไทย โรงเรยนวดคลองมอญ

โรงเรยนวดคสราง รวม ๘๑๔ คน

๔

ตวแปรทใชศกษา”การนาเบญจศล-เบญจธรรมมาพฒนานกเรยน”ในการวจยครงน

ผวจยแบงออกเปน ๒ ตวแปร ดงน

๑. ตวแปรผใหขอมล ไดแก เพศ อาย และระดบการศกษาของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา ทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนา

นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๒. ตวแปรท ศกษา ไดแกการการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ แบงออกเปน ๕ ดาน3 ไดแก

๑. เมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

๒. สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๓. ความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

๔. ความมสตย คกบศลขอท ๔

๕. ความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

๑.๔.๓ ขอบเขตดานพนท

ผวจยเลอกพนท กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๑.๔.๔ ขอบเขตดานระยะเวลา

ในการศกษาครงน ผวจยไดทาการศกษาตงแตเดอนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ ถงเดอน

ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ รวมระยะเวลา ๖ เดอน

๓สมเดจพระมหาสมณเจากรมพระยาวชรญาณวโรรส.“เบญจศล-เบญจธรรม”,[ออนไลน],แหลงทมา:,

<http://www.buddhadham.com/index.php?mo=3&art/245589>, [วนท ๒๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

๕

๑.๕ นยามศพทเฉพาะทใชในการวจย

ศล หมายถง เยนหรอปกต เพราะปกตของคนเรานนยอมรกชวตของตน และเหนคณคา

ชวตของคนอน เมอมความรสกเชนน จงยนดในการรกษาศล เพราะไมปรารถนาจะเบยดเบยน ซงกน

และกน การรกษาศลจงเปนการนาไปสความเปนคนทปกตสมบรณ

พฤตกรรม หมายถง การกระทาหรออาการทแสดงออกตามความคดของบคคลท

ตอบสนองตอสงเราภายในจตใจและภายนอกอาจทาไปโดยไมรตว ไมรวาอาจเปนพฤตกรรมทพง

ประสงคหรอไมพงประสงคผอนอาจสงเกตไดและสามารถใชเครองมอทดสอบได เบญจศล หมายถง จรยธรรม ความประพฤตชอบทางกายและวาจา, การรกษากายวาจา ใหเรยบรอย, การรกษาปกตตามระเบยบวนย, ขอปฏบตในการเวนจากความชว, การควบคมตน ใหตงอยในความไมเบยดเบยน4 ๑. ปาณาตปาตา เวรมณ เวนจากการปลงชวต เวนจากการฆา การประทษรายกน ๒. อทนนาทานา เวรมณ เวนจากการถอเอาของทผอนมไดให เวนจากการลก โกง ละเมดกรรมสทธ ทาลายทรพยสน ๓. กาเมสมจฉาจารา เวรมณ ละเวนจากการประพฤตผดในกาม เวนจากการลวงละเมดสงทผอนรกใครหวงแหน ๔. มสาวาทา เวรมณ เวนจากการพดเทจ โกหก หลอกลวง ๕. สราเมรยมชชปมาทฏฐานา เวรมณ เวนจากการนาเมาคอสราและเมรยอนเปนทตงแหงความประมาท เวนจากสงเสพตดใหโทษ เบญจธรรม หมายถง คณธรรม เบญจกลยาณธรรม ธรรม ๕, ธรรมอนดงามหาอยาง,

คณธรรมหาประการ คกบเบญจศล เปนธรรมเกอกลแกการรกษาเบญจศล ผรกษาเบญจศลควรมไว

ประจาใจ5 ดงน

๑. เมตตากรณา คอปรารถนาใหผอนมความสข และชวยเหลอผอนใหพนทกข เออเฟอ

ชวยเหลอผอนดวย สงคมจงจะสงบรมเยนยง ๆ ขน

๒. สมมาอาชวะ คอตงใจทามาหาเลยงโดยสจรต หมายถง การหาเลยงชพในทางทชอบ

ธรรมขอนคกบศลขอสองทใหละเวนจากการถอเอาของทเขาไมให

๓. ความสารวมในกาม คอระมดระวงในเรองรก ๆ ใคร ๆ ทางกามารมณ หมายถง

การยนดเฉพาะในคครองของตนและการไมคดหมกมนอยแตเรองความรกความใครจนเกนขอบเขต

๔. ความมสตย (สจวาจา) หมายถง การพดความจรง เปนธรรมทใชคกบศลขอสทใหเวน

จากการพดเทจ หมายรวมถงการพดคาสภาพ คาออนหวาน และการสอสารทตรงกบความเปนจรง

๓พระพรหมคณาภรณ. (ป.อ. ปยตโต). พจนานกรมพทธศาสตรฉบบประมวลธรรม, กรงเทพมหานคร:

(โรงพมพ องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ,๒๕๔๘),หนา ๒๓๘.

๔เรองเดยวกน, หนา ๒๓๙.

๖

๕. ความมสตรอบคอบ (สตสมปชญญะ) คอ ฝกตนมใหประมาท หมายถง มสตรอบคอบ

รสกตวอยตลอดเวลาวากาลงทาอะไร พดอะไร ธรรมขอนคกบศลขอหาทหามมใหดมสราเมรย

จรยธรรม หมายถง แนวทางทตองประพฤตใหเปนไปตามกฎเกณฑของสงคม ทงกาย

วาจาและใจ เพอใหบรรลสภาพชวตทมคณคา แสดงออกทางกายวาจา ในลกษณะทดงาม อนเปนท

พงประสงคของสงคมและมพฤตกรรมทเขากบกฎเกณฑมาตรฐานทปฏบต เพอใหคนในสงคมนน

อยรวมกนอยางมความสข

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา หมายถง โรงเรยนวดแหลมฟาผา โรงเรยน

คลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ) โรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร) โรงเรยน

บานขนสมทรไทย โรงเรยนวดคลองมอญ โรงเรยนวดคสราง

นกเรยน หมายถง นกเรยนทกาลงศกษาอยในชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ทง ๖ โรงเรยน

อาย หมายถง อายของผตอบแบบสอบถาม ม ๓ ชวง ไดแก ๑๐ ป, ๑๑ ป และ๑๒ ป

ระดบการศกษา หมายถง ระดบการศกษาของนกเรยน ทตอบแบบสอบถาม ม ๓ ระดบ

คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔, ๕ และ ๖

๑.๖ ประโยชนทไดรบ

๑.๖.๑ ไดทราบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๑.๖.๒ ไดทราบขอเสนอแนะแนวทางการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ ของผบรหารและครกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

๑.๖.๓ นาขอมลเสนอแนะตอผบรหารนาไปปรบใชในการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนา

นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ และเขตอนตอไป

บทท ๒

แนวคดทฤษฎและงานการวจยทเกยวของ

การวจย เรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

ซงผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ดงตอไปน

๒.๑ แนวคดเกยวกบเบญจศล-เบญจธรรมและคณธรรมจรยธรรม

๒.๑.๑ ความหมายของศล

๒.๑.๒ หลกเบญจศลเบญจธรรมและหลกคณธรรม จรยธรรม

๒.๑.๓ ความสาคญของคณธรรมและจรยธรรม

๒.๑.๔ ความหมายของคณธรรมและจรยธรรม

๒.๑.๕ องคประกอบของคณธรรมและจรยธรรม

๒.๒ แนวคดทฤษฎการพฒนาคณธรรมและจรยธรรม

๒.๓ แนวคดเกยวกบอทธพลการพฒนาคณธรรมและจรยธรรมนกเรยน

๒.๓.๑ ดานสภาพแวดลอมทางบาน

๒.๓.๒ ดานการจดการเรยนรในโรงเรยน

๒.๓.๓ ดานอทธพลของกลมเพอน

๒.๓.๔ ดานอทธพลของสอ

๒.๔ หลกธรรมในการปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมนกเรยน

๒.๕ บทบาทการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมของผบรหารและครแกนกเรยน

๒.๖ งานวจยทเกยวของ

๒.๖.๑ งานวจยในประเทศ

๒.๖.๒ งานวจยตางประเทศ

๒.๗ กรอบแนวคดในการวจย

๘

๒.๑ แนวคดเกยวกบหลกเบญจศล-เบญจธรรมและคณธรรมจรยธรรม

๒.๑.๑ ความหมายของศล

พระธรรมปฎก (ประยทธ ปยตโต), ไดใหความหมายของศลไวในพจนานกรมพทธศาสน

มหาจฬาลงกรณราชวทยาลยวา “ศล หมายถง การรกษากาย วาจา ใหเรยบรอย เปนการรกษาปกต

ตามระเบยบวนย หรอขอปฏบตในการเวนจากความชว เดมเรยกวา “สกขาบท ๕” เปนขอปฏบตใน

การฝกตน ใครปฏบตตามนเรยกวา มศลเบองตน”1

สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระยาวชรญาณวโรรส ทรงใหความหมายของศลไวใน

หนงสอเบญจศลเบญจธรรมวา ศลนนเปนเหมอนบรรทดสาหรบใหคนประพฤตความดใหคงท

เปรยบเหมอนผแรกจะเขยนหนงสอ ตองอาศยเสนบรรทดเปนหลกไปตามนน หนงสอทเขยนจงจะม

บรรทดอนตรง ถาหากไมมเสนบรรทดตวหนงสอกจะขนคดลงดงงเลอย เมอชานาญแลว กจะเขยนไป

ไดโดยไมตองมบรรทดฉนใด คนเราจะประพฤตความด โดยไมตองมอะไรไวเปนหลกยดเหนยว ใจไม

มนคงอาจเอนเอยงลงหาทจรต เพราะโมหะครอบงา เมอบาเพญศลใหบรบรณจนเปนปกตมารยาทได

แลว จงประพฤตคณธรรมอยางอนกมกยงยนไมผนแปร2

ฝายวชาการ กองศาสนศกษา ใหความหมายของศลวา “บรรดากฎ ขอบงคบ สาหรบ

อบรมคนในหมคณะใหเปนคนดงาม อยรวมกนไดอยางสนตสขนน เมอกลาวโดยยอตามหลกคาสง

สอนในทางพระพทธศาสนาแลว กสามารถแบงออกไดเปน ๒ ประเภท คอ ๑) ศล คอวนย ไดแก

คาสงสาหรบปกครองกาย วาจาอนเปนสวนภายนอก ๒) ธรรม คอหนาท ไดแก คาสอนสาหรบ

ปกครองจตใจ อนเปนสวนภายใน ศล คอวนยนน แบงออกเปนประเภทใหญ ๆ ๒ ประการ3 คอ

๑. อาคารยวนย ไดแก วนยสาหรบคนทเปนชาวบานทวไป คนผอยครองเรอน

จาตองประพฤตปฏบต

๒. อนาคารยวนย ไดแก วนยสาหรบนกบวชหรอบรรพชต ผไมไดอยครองเรอน

คอบรรพชตจาตองปฏบต

เบญจศล หมายถง ความประพฤตชอบทางกาย และวาจา การรกษากาย วาจาให

เรยบรอย การรกษาปกตตามระเบยบวนย ขอปฏบตในการเวนจากความชว การควบคมตนใหตงอย

ในความไมเบยดเบยน ทมมาในพระไตรปฎก ปรากฏในคมภรชนอปทาน และพทธวงศ ตอมาในสมย

หลงมชอเรยกเพมขนวาเปนนจศล คอ ศลทคฤหสถควรรกษาเปนประจาบาง วาเปนมนษยธรรมหรอ

๑ พระธรรมปฎก (ประยทธ ปยตโต), พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลธรรม, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๓๘), หนา ๒๐๖. ๒ สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระยาวชรญาณวโรรส ,เบญจศลเบญจธรรม, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหามกฏราชวทยาลย, ๒๕๓๘), หนา ๒. ๓ฝายวชาการ กองศาสนศกษา,คมอเทคนคการสอนปรยตธรรม แผนกธรรม, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศาสนา, ๒๕๓๕), หนา ๗๗.

๙

ธรรมททาใหเปนมนษยบางม ๕ ประการ4 คอ

๑. ปาณาตปาตา เวรมณ เวนจากการปลงชวต เวนจากการฆาการประทษราย

๒. อทนนาทานา เวรมณ เวนจากการถอเอาของทเขามไดให เวนจากการลกขโมย โกง

ละเมดกรรมสทธ ทาลายทรพยสน

๓. กาเมสมจฉาจารา เวรมณ เวนจากการประพฤตผดในกาม เวนจากการลวงละเมดสงท

ผอนรกใครหวงแหน

๔. มสาวาทา เวรมณ เวนจากการพดเทจ โกหก หลวกลวง

๕. สราเมรยมชชปมาทฏฐานา เวรมณ เวนจากนาเมาคอสราเมรย อนเปนทตงแหงความ

ประมาท เวนจากสงเสพตดใหโทษ

สรปไดวา ศล คอ ความประพฤตดทางกายและวาจา โดยมเจตนางดเวนจากความชว

ทางกาย เวนจากการฆาสตว ลกทรพย ประพฤตผดในกาม ทางวาจา เวนจากการพดเทจ พดสอเสยด

พดคาหยาบ พดเพอเจอ และเวนจากการดมสราเมรย อนเปนทตงแหงความประมาท ศลเปนทพง

เบองตนแหงการปฏบตธรรมทงปวง เพราะศลกาจดกเลสอยางหยาบ ทจะเกดขนมาทางกายและ

ทางวาจา ศลเปนประมขของธรรมทงปวง คอเปนขอปฏบตเบองตนของการปฏบตธรรมอนตอไป

๒.๑.๒ หลกเบญจศลเบญจธรรม

ความหมายของหลกเบญจศล

พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) ไดใหความหมายของเบญจศลไวในพจนานกรม

พทธศาสนฉบบประมวลศพท วา เบญจศล ศล ๕ คอ เวนฆาสตว เวนลกทรพย เวนประพฤตผด

ในกาม เวนพดปด เวนของมนเมา มคาสมาทานวา ๑) ปาณาตปาตา ๒) อทนนาทานา ๓) กาเมสมจ

ฉาจารา ๔) มสาวาทา ๕) สราเมรยมชชปมาทฏฐานา ตอทายดวย เวรมณ สกขาปท สมาทยาม

ทกขอ5 และไดอธบายไววา ความประพฤตชอบทางกายและวาจา การอยรวมกนของมนษยตองม

กฎหมายเพอควบคมพฤตกรรมของคนทอยรวมกน เพอความสงบเรยบรอย แตมนษยเรานนมทงกาย

และจต ซงสงคมโดยทวไปตองใชกฎหมายเพอเปนการจดระเบยบใหพฤตกรรมของมนษยไมใหไป

ละเมดสทธของผอน แตในดานสภาวะจตใจตองมการจดระเบยบเชนเดยวกน คอ ศลธรรม เพอเปน

การควบคมจตใจ ไมใหคดไปในทางเบยดเบยนผอน โดยพนฐานความเปนมนษยนนตามหลกธรรม

ในทางศาสนาโดยสวนมากแลวประชาชนชาวไทยนบถอศาสนาพทธ และศลธรรมขนพนฐานท

พทธศาสนกชนตองมหรอฝกอบรมใหมในตน คอ ศล ๕ เพอเปนเครองจดระเบยบทางดานจตใจ6

4ท.ป.ป ๑๑/๒๘๖/๒๔๗,อง.ปจก. ๒๒/๑๗๒/๒๒๗, อภ. ว. /๓๕/๙๔๒/๕๙๖. 5เรองเดยวกน, หนา ๑๗๕. 6เรองเดยวกน, หนา ๑๔๒.

๑๐

สมเดจพระสงฆราช (จวน อฏฐาย) ไดนพนธมงคลในพระพทธศาสนา ซงกลาวถงศลวา

“ความตงใจงดเวนจากการฆาสตว จากการลกทรพย จากการประพฤตผดในกาม จากการพดเทจ

จากการดมสราเมรย ชอวาเบญจศล คอ ศล ๕ เปนระเบยบทรกษาความประพฤตทางกาย วาจาให

เปนทปลอดภยอนตรายแหงชวต รางกายทรพยสนคครอง อนเปนทรกของตนและของผอน รกษา

ความสตย คอการซอตรงตอกนอนเปนเหตใหไวใจในกนและกนไว และผดงความมสตรอบคอบ

อนเปนเครองปองกนการทาชว พดชว ซงเปนการเบยดเบยนกอทกขแกกนมใหเกดขน ศล ๕ จงเปน

วนยชนนอกทปองกนรกษามนษยชาตใหเปนมตรกน ไมเปนศตรจองเวรซงกนและกน”7

สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช ทรงนพนธประโยชนภายหนาทาใหคน

อยเปนสขความตอนหนงวา “...พระเจากาลงคะพรอมทงประชาชนกพากนรบครธรรมนนมาปฏบต

คอ ตงอยในศล ๕ ฝนกตกบรบรณ ภยทงปวงกสงบ บานเมองเกดความผาสกสมบรณ ชาดกนแสดง

อานภาพของศล แมไมเชอในอานภาพเหนอธรรมดา คดดตามเหตผลธรรมดา กจะเหนไดวาเมอพากน

มศล คอไมทารายกน ไมลกขโมยฉอโกงกน เปนตน แลวพากนมธรรมคอประพฤตประโยชนเกอกลกน

โดยทวไปแลวกจะเกดความสขสมบรณแนนอน”8

สมศกด สนธระเวชญ และคณะ ไดใหความหมายของเบญจศลหรอศล ๕ ไววา

เบญจศลเปนหลกธรรมคาสอนของพระพทธเจาเกยวกบขอหามหรอขอละเวน ๕ ประการทบคคล

จะตองปฏบตตาม เพอจะไดไมเปนผประพฤตผด ประพฤตชว ไมเปนผเบยดเบยนหรอทาความ

เดอดรอนใหแกตนเองหรอผอนมดงน คอ9

๑. ละเวนจากการเปนผฆาสตวตดชวต หมายถง การไมทารายชวต ทรมาน รงแกผอนหรอ

สตวทงหลาย ใหไดรบความเดอดรอน บาดเจบหรอลมตาย ไมวาจะกระทาดวยตนเอง จางวานผอนให

กระทา หรอกระทาดวยวาจา แมแตการมความคดอาฆาตปรารถนาจะทารายผอนกเปนสงพงละเวน

ดวย

๒. ละเวนจากการเอาทรพยสงของทเจาของมไดใหมาเปนของตน หมายถง ไมลกขโมย

คดโกง หรอยดเอาทรพยสงของ ๆ ผอนมาเปนของตน โดยทเจาของไมอนญาต ทงโดยวธหยบฉวย

โดยตรงหรอลอลวงผอนใหมอบทรพยสงของแกตนโดยหลงเขาใจผด รวมทงไมใชหรอจางวานผอน

7สมเดจพระสงฆราช (จวน อฏฐาย), มงคลในพระพทธศาสนา, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพ กตตวรรณ,๒๕๓๗), หนา ๖๒. 8สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช, ชวตจะเปนสขไดอยางไร, พมพครงท ๓, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหามกฏราชวทยาลย, ๒๕๔๓), หนา ๑๗. 9สมศกด สนธระเวชญ และคณะ, หนงสอเรยนกลมสรางเสรมลกษณะนสย สลน.๖ ฉบบกระบวนการสมบรณแบบชนประถมศกษาปท ๖, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพวฒนาพานช, ๒๕๓๙), หนา ๒๕๓.

๑๑

ใหไปละเมดทรพยสนของผอน นอกจากนนยงตองละเวนการมจตละโมบอยากไดสงของของผอน

ดวยวธการไมสจรต

๓. ละเวนจากการประพฤตผดในกาม หมายถง การไมลวงละเมดในบคคลทมใชคครอง

ของตนในทางชสาว ดวยกาย วาจา ใจ

๔. ละเวนจากการพดเทจ หมายถง การไมพดในสงทไมเปนความจรง ไมพดสอเสยดใหผอน

ไดรบความเสยหาย ไมพดคาหยาบคาย และไมพดเพอเจอไรสาระไมมประโยชน หรอพดในสงท

ไมควรพด

๕. ละเวนจากการดมเครองดองของเมา หมายถง การไมดมสราและสงเสพตดอนๆ เชน ฝน

กญชา เฮโรอน ยาบา ใบกระทอม ตลอดจนการดมกาว ดมทนเนอร และไอระเหยตาง ๆอนจะทาให

ครองสตไวไมใหเปนเหตใหขาดความละอาย และสามารถทาความชว ความผดอนๆ ไดโดยงาย

ในหนงสอเรองศล ๕ พมพเผยแพรเนองในงานฉลอง ๑๐๐ ป สมเดจพระศรนครนทรา

บรมราชชนน ไดใหความหมายของเบญจศลหรอศล ๕ ไววา เบญจศลหรอศล ๕ คอ เวนจากการปลง

ชวตสตว เวนจากการเอาสงของทเจาของมไดให เวนจากประพฤตผดในทางกาม เวนจากการพดเทจ

เวนจากการดมนาเมาอนเปนทตงแหงความประมาท10

สรปไดวา หลกเบญจศล เปนหลกธรรมเพอใหผปฏบตเวนจากการทาความชว กระทา

ความด มระเบยบวนยในการควบคมจตใจใหประพฤตปฏบตในทางทถกทควร ไมเบยดเบยนหรอ

ทารายผอน และประพฤตปฏบตตามหลกเบญจธรรมควบคกนไปจะทาใหสงคมอยรวมกนอยางม

ความสข

10คณะกรรมการฝายจดพมพหนงสอทระลก, หนงสอเรองศล๕, พมพครงท ๕. (กรงเทพมหานคร: โรงพมพบรษทอมรนทรพรนตงแอนดทบลชซง จากด (มหาชน), ๒๕๔๓), หนา ๕๙.

๑๒

ความหมายของหลกเบญจธรรม

เบญจธรรม คอ หลกธรรม ๕ ประการอนเปนคของ เบญจศล แตละขอมความหมาย11

ดงน

๑. เมตตากรณา คอ ปรารถนาใหผอนมความสข และชวยเหลอเขาใหพนทกข การไมทาราย

ผอนนนกนบวาเปนคนดแลว แตถาจะใหดยงขน ตองเออเฟอชวยเหลอผอนดวย สงคมจงจะสงบ

รมเยนยง ๆ ขน

๒. สมมาอาชพ คอ ตงใจทามาหาเลยงโดยสจรต หมายถง การหาเลยงชพในทางทชอบ

ธรรมขอนคกบศลขอสองทใหละเวนจากการถอเอาของทเขาไมให คนทประกอบอาชพสจรต ขยน

ขนแขงในการทามาหากน ยอมยนดกบของทตนหาไดเอง ไมคดฉกฉวยเอาของผอน

๓. กามสงวร คอ ระมดระวงในเรองรก ๆ ใคร ๆ ทางกามารมณ หมายถง การยนดเฉพาะ

ในคครองของตนและการไมคดหมกมนอยแตเรองความรกความใครจนเกนขอบเขต การทคนเราม

ความตองการทางเพศนน มใชของผดปกตแตอยางใด แตถาเดนสายกลางไว กจะทาใหเราไมไปผดลก

เมย ผอน ธรรมขอนคกบศลขอสาม

๔. สจวาจา คอ รกษาวาจาใหไดจรง บชาคาจรง หมายถง การพดความจรง เปนธรรมทใชค

กบศลขอสทใหเวนจากการพดเทจ ธรรมขอนเปนการสงเสรมใหมนษยรจกแสดงไมตรจตตอกนทาง

วาจา การพดความจรงนหมายรวมถงการพดคาสภาพ คาออนหวาน และการสอสารทตรงกบความ

เปนจรง ไมบดเบอนสอ

๕. สตสมปชญญะ คอ ฝกตนมใหประมาท หมายถง มสตรอบคอบรสกตวอยตลอดเวลาวา

กาลงทาอะไร พดอะไร ธรรมขอนคกบศลขอหาทหามมใหดมสราเมรย ผทประพฤตปฏบตตามศลและ

ธรรมขอทหาอยเสมอจะเปนผทไมขาดสต ไมประมาท จะทาการสงใดกจะสาเรจไดโดยไมยาก และ

โอกาสทจะเผลอตวทาผดดวยความประมาทกมนอยหรอไมมเลย

๒.๑.๓ ความสาคญของคณธรรมจรยธรรม

คณธรรมเปนสงททกคนควรประพฤตปฏบต เพอใหเกดประโยชน หรอหลกธรรมชาตท

ควรประพฤตปฏบต เพอเอออานวยประโยชนแกตนเองและผอน เปนความประพฤตทดงามของมนษย

เรา เพอใหอยรวมกนอยางมความสขในสงคมและคณธรรมจรยธรรม หมายถง หลกของความด

ความงาม ความถกตอง ซงจะแสดงออกมาโดยการกระทาทงทางกาย วาจาและใจของแตละบคคล

ซงเปนหลกประจาใจในการประพฤตปฏบตจนเกดเปนนสย เปนสงทมประโยชนตอตนเองตอผอน

และสงคม

11สมเดจพระมหาสมณเจากรมพระยาวชรญาณวโรรส.“เบญจศล-เบญจธรรม”,[ออนไลน],แหลงทมา:, <http://www.buddhadham.com/index.php?mo=3&art/245589>, [วนท ๒๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

๑๓

๑ ความหมายของคณธรรม

พระราชวรมน (ป.อ.ปยตโต) ใหความหมายของคณธรรมไววา คณธรรม หมายถง การ

ดาเนนชวต ความเปนอย การยงชวตใหเปนไป การครองชวต การใชชวต การเคลอนไหวของชวต

ทกแงทกดานทกระดบ ทงทางกาย ทางวาจา ทางใจ จรยธรรมทจะพดตอไปขอทาความเขาใจกนกอน

วาจะใช ในความหมายทกวางอยางน แมแตการปฏบตกรรมฐาน เจรญสมาธ บาเพญสมถะ เจรญ

วปสสนา กรวมอยในคาวา คณธรรม12

พทธทาสภกข ใหความหมายของคณธรรมไววา คณธรรม หมายถง คณสมบตฝายด

โดยสวนเดยว เปนท ตงหรอเปนประโยชนแกสนตภาพและสนตสขจงเปนทตองการของมนษย

คณธรรมเปนสงทตองอบรมโดยเฉพาะเพอใหเกดขนเหมาะสมกบทเราตองการ13

พจนานกรม ใหความหมายคณธรรมไววา คณธรรม หมายถง คณธรรมความดงาม

ทมอยในตวบคคลโดยความหมาย ๒ นย คอ14

๑. โดยนยทเปนภาวะทางจตนน คณธรรมแปลวาความคดทวาบางพฤตกรรม

เปนสงทถกตองทควรทาและเปนทยอมรบ และบางพฤตกรรมเปนสงทผดหรอเลว ทงนเปนไป ทงโดย

ความคดเหนของแตละบคคลและแตละสงคม นอกจากนคณธรรมยงเปนคณภาพหรอสถานะในการ

ดาเนนชวตอยางถกตอง ควรทาและยอมรบได

๒. คณธรรมเปนระบบลกษณะการประพฤตและคณคาทเกยวพนกบพฤตกรรม

ของคนสวนใหญซงโดยทวไปแลวเปนทยอมรบกนในสงคมหรอเฉพาะกลมคน คณธรรม ตามรปศพท

แปลวา สภาพของคณงามความด

ลขต ธรเวคน ไดใหความหมายของ “คณธรรม”ไววาหมายถงจตวญญาณของปจเจก

บคคลศาสนาและอดมการณเปนดวงวญญาณของปจเจกบคคลและสงคมดวยปจเจกบคคลตองม

วญญาณสงคมตองมจตวญญาณคณธรรมของปจเจกบคคลอยทการกลอมเกลาเรยนรโดยพอ-แม

สถาบนการศกษาศาสนาพรรคการเมองและองคกรของรฐ15

12พระราชวรมน (ป.อ.ปยตโต), พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพกรมการศาสนา, ๒๕๒๘), หนา ๓๔. 13พระพทธทาสภกข, คณธรรมสาหรบประชาชน. (กรงเทพมหานคร: โรงพมพกรมศาสนา, ๒๕๐๕), หนา ๑๙๙. 14พจนานกรม, อางถงในพระนยม ชตนธโร: “ศกษาบทบาทในการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมของผบรหารครและผปกครองกลมโรงเรยนการกศลของวดในพระพทธศาสนากรงเทพมหานคร”, วทยานพนธ พทธศาสตรมหาบณฑต (สาขาวชาการบรหารการศกษา), (บณฑตวทยาลย : มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๕๒), 15ลขต ธรเวคน, คนไทยในอดมคต, (กรงเทพมหานคร : สานกพมพแมค, ๒๕๔๘), หนา ๑๗.

๑๔

จรวยพร ธรณนทร ใหความหมายคณธรรมไววา คณธรรม หมายถง แนวความคดทด

เปนตวบงคบใหประพฤตด คอสภาพคณงามความดทางความประพฤตและจตใจและคณธรรม คอ

จรยธรรมทแยกเปนรายละเอยดแตละประเภท หากประพฤตปฏบตอยางสมาเสมอ กจะเปนสภาพคณ

งามความดทางความประพฤตและจตใจของผนน16

วศน อนทสระ ไดกลาวถง คณธรรม ไววาหมายถง อปนสยอนดงามซงสงสมอยในดวงจต

อปนสยนไดมาจากความพยายาม และความประพฤตทตดตอกนมาเปนเวลานาน17

วทวฒน ขตตยะมาน ใหความหมายคณธรรมไววา คณธรรม หมายถง เปนสงทดงาม

ทอยในจตใจของมนษย ซงจะแสดงออกมาโดยการกระทาทางกาย และวาจา ทเปนหลกในการ

ประพฤตปฏบต เพอใหเกดประโยชนตอตนเองและการอยรวมกนในสงคมอยางสงบสข ไดสรป

หลกธรรมทางศาสนาและคณธรรม ประกอบดวยคณสมบตทเปนความดงาม ความถกตอง ซงมอย

ภายในจตใจบคคล ทาใหบคคลนนพรอมทจะกระทาสงตาง ๆ อนจะเปนประโยชนตอตนเองโดยไม

เบยดเบยนผอน หรอทาประโยชนใหผอน โดยไมเบยดเบยนตนเอง หรอกระทาสงทเปนประโยชนทง

ตอตนเองและผอน ดงนน ครทประกอบดวยคณธรรมยอมเปนครทมความเหมาะสมสาหรบความเปน

คร เปนผทสมควรไดรบการยกยองจากสงคมโดยทวไป นสตครจงควรนาหลกธรรม ทางศาสนาและ

คณธรรมทไดศกษาไปแลว ไปปฏบตเพอสงเสรม ปองกน แกไขและพฒนาบคลกภาพและ

จรรยาบรรณครของตนเองตอไป18

สาโรช บวศร ใหความหมายคณธรรมไววา คณธรรม หมายถงหลกความประพฤตทอบรม

กรยาและปลกฝงลกษณะนสย ใหอยในครรลองของคณธรรมหรอศลธรรม คณคาทางจรยธรรม

ชใหเหนความเจรญงอกงามในการดารงชวตอยางมระเบยบแบบแผนตามวฒนธรรม ของบคคลทม

ลกษณะทางจตใจทดงาม อยในสภาพแวดลอมทโนมนาใหบคคลมงกระทาความด ละเวนความชว

มแนวทางความประพฤตอยในเรองของความด ความถกตอง ความควรในการปฏบตตนเพออยใน

สงคมไดอยางสงบเรยบรอย และเปนประโยชนตอผอน มคณธรรมและมโนธรรมทจะสราง

ความสมพนธอนด โดยมสานกทจะใชสทธและหนาทของตนตามคานยมทพงประสงค19

16จรวยพร ธรณนทร, ปลดกระทรวงศกษาธการ,[ออนไลน],แหลงทมา:,http//www.charuaypontorran in.com/index.php show&ac=article=5375831&Ntype=6[วนท ๒๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๕๘] 17วศน อนทสระ, พทธจรยศาสตร, พมพครงท ๒, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพเมดทราย, ๒๕๔๙), หนา ๑๙๙. 18วทวฒน ขตตยะมาน, เอกสารประกอบการสอนวชาคณลกษณะและจรรยาบรรณคร, (ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ, ๒๕๔๙), หนา ๑๑๑-๑๑๒. 19สาโรช บวศร, ปรชญาการศกษาไทย. (กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, ๒๕๓๘), หนา ๑๒.

๑๕

ไพฑรย สนลารตน ใหความหมายคณธรรมไววา คณธรรม หมายถง สมบตหรอ

ความสามารถทมอยภายในตวนกเรยนภายใตจตสานกของแตละบคคล20

บญม แทนแกว ไดสรปความหมายถง คณธรรม ไววา หมายถงสงทพงประสงคสดทาย

ของบคคลและสงคม จะเขาถงไดตองมความรด ความร ถกตอง เพราะความร ด ความรถกตอง

จะสามารถปลกฝงนสยทดได21

สรปไดวา คณธรรม หมายถง สงทมคณคามประโยชน เปนลกษณะของความรสกนกคด

ทางจตใจ เปนสภาพคณงามความดทสงสมอยในจตใจของมนษยเปนเวลายาวนาน เปนตวกระตนใหม

การประพฤตปฏบตอยในกรอบทดงาม คณธรรมเปนสงทดงามทางจตใจ เปนคณคาของชวต ในการ

บาเพญประโยชน ชวยเหลอเกอกลแกเพอนมนษย ใหเกดความรกสามคค ความอบอนมนคงในชวต

ดงนนคณธรรมเปนบอเกดของจรยธรรม ทแสดงออกใหเหนถงการปฏบตด ปฏบตถกตอง อนเปนผล

มาจากความคดทสงคม หรอบคคลมความเหนวาเปนการปฏบตทด เปนกรอบกาหนดไวเพอใหสงคม

เกดความเปนระเบยบเรยบรอย มความรมเยนเปนสข มความรกความสามคค และมความปลอดภยใน

การดาเนนชวต

๒. ความหมายของจรยธรรม

ธรรมชาตหรอหลกธรรมทบคคลควรประพฤต จดวาเปนคณธรรมทแสดงออกทางรางกาย

ในลกษณะทดงามถกตอง อนเปนสงทพงประสงคของสงคม จรยธรรมจะมจาไดตองอาศยหลกคา

สอนทางศาสนาอนไดแกศล (Precept) อนหมายถงหลก หรอกฎเกณฑการประพฤตปฏบต เพอคด

หรอฝกหดกายและวาจาใหเรยบรอย ใหเปนปกต ใหเปนธรรม เมอพดหรอกระทาถกตองเปนธรรม

แลวยอมมความสข ไมเดอดรอน สงดงกลาวน เปนผลของการมศลหรอเปนผลแหงการมคณธรรม

ในจตใจ

ราชบณฑตยสถาน ไดใหความหมายของจรยธรรม ( Morality ) หมายถง ธรรมทเปนขอ

ประพฤตปฏบต ศลธรรม กฎศลธรรม จรยะ หมายถงความประพฤตหรอกรยาทควรกระทา สวนคา

วา ธรรม หมายถงกฎหรอระเบยบเอาเขามาสมาสกนแลว กเปนจรยธรรม22

ดวงเดอน พนธมนาวนและเพญแข ประจนปจจนก กลาววาจรยธรรม (Morality)

หมายถง ลกษณะทางสงคมหลายลกษณะของมนษย และมขอบเขตรวมถงพฤตกรรมทางสงคม

ประเภทตาง ๆ ดวยลกษณะพฤตกรรมทเกยวของกบจรยธรรมจะมคณสมบตประเภทใด ประเภทหนง

20 ไพฑรย สนลารตน, ความรคคณธรรม, พมพครงท ๓ , (กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๔๔), หนา ๒๗๘. 21 บญม แทนแกว. จรยศาสตร, (กรงเทพมหานคร :สานกพมพโอเดยนสโตร, ๒๕๓๐), หนา ๕๐. 22 ราชบณฑตยสถาน, พจนานรม ฉบบราชบณฑตยาสถาน ๒๕๔๒, (กรงเทพมหานคร : ศรวฒนาอนเตอรพรนท, ๒๕๔๖), หนา ๒๙๑.

๑๖

ในสองประเภท คอ เปนลกษณะทสงคมตองการใหมอยในสมาชกของสงคมนน ไดแก พฤตกรรมท

สงคมนยมชมชอบ สนบสนน และผกระทาสวนมากเกดความพอใจวา การกระทานน เปนสงทถกตอง

เหมาะสม สวนอกประการหนงคอ ลกษณะทสงคมไมตองการใหมอยในสมาชกของสงคม เปนการ

กระทาทสงคมลงโทษ หรอพยายามกาจด และผทกระทาพฤตกรรมนน สวนมากรสกวาเปนสงทไม

ถกตอง และไมสมควร ฉะนน ผมจรยธรรมสง คอผทมลกษณะ และพฤตกรรมประเภทแรกมาก

และประเภทหลงนอย23

ดง นนจากการศกษาเอกสารขนตนท ได นาเสนอแลวนน สามารถประมวลคาวา

“คณธรรม” และ “จรยธรรม” เขาดวยกนไดเปน “คณธรรมจรยธรรม” (Moral Virlucs)

มความหมายวา เปนการประพฤต ปฏบตทเปนสงทดงาม ถกตองตามมาตรฐานและเปนทยอมรบของ

สงคม หรออาจจะใหความหมายไดวา “คณธรรมตามกรอบจรยธรรม”

แสง จนทรงาม ไดใหความหมายวา จรยธรรม หมายถง คณภาพจตทมอทธพลตอความ

ประพฤตของมนษย ทแสดงออกทางกาย วาจา ใจ เปนการทา พด คด ทประเมนคาเปนคนดเปนคน

ชวได ถาชวกควรละเวน ถาดกควรกระทาโดยแยกศพทจรยธรรมออกเปน ๒ คา คอ “จรย” แปลวา

ความประพฤต และ “ธรรม” หมายถงคณคาทางจตใจของแตละคน โดยสรป คอ ความประพฤต

ทด24

สาโรช บวศร ไดใหความหมายวา จรยธรรม หมายถง แนวทางในการประพฤตตน

เพออยรวมกนไดอยางรมเยนในสงคม จรยธรรมมโครงสรางสาคญอยางนอย ๒ ขอ คอ ศลธรรม

(Moral Value) สงทควรงดเวน สงทไมควรปฏบต และคณธรรม (Ethical Value) สงทควรปฏบต

ซงทงสองขอรวมกนเรยกวา จรยธรรม25

สวล ศรไล ไดใหความหมายวา จรยธรรม หมายถง พนธะหรอหนาททเราตองปฏบตตอ

สงหนงสงใด ในพระพทธศาสนา จรยธรรม หมายถง การนาเอาความรในความจรงหรอกฎธรรมชาต

มาปฏบตใหเปนประโยชนตอการดาเนนชวตทดงามซงจะกอใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม

เปนความดทตายตวไมเปลยนแปลงไปตามเวลาและสภาพแวดลอม26

23 ดวงเดอน พนธมนาวนและเพญแข ประจนปจจนก, จรยธรรมของเยาวชนไทย, (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร, ๒๕๒๐), หนา ๓. 24แสง จนทรงาม, ศาสนศาสตร, (กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนพานช, ๒๕๓๑), หนา ๒๐ . 25สาโรช บวศร, จรยศาสตร, (กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, ๒๕๒๖), หนา ๑๒. 26สวล ศรไล, จรยศาสตรสาหรบพยาบาล, พมพครงท ๒ (นครปฐม : มหาวทยาลยมหดล, ๒๕๓๕), หนา ๑๔.

๑๗

วทย วศทเวทย ไดใหความหมายวา จรยธรรม (Ethic Rules) หมายถง กฎเกณฑของ

ความประพฤตทมนษยควรประพฤตใหสมกบทไดชอวาเปนมนษย ซงเปนผมเหตผล มความคดและจต

ปญญา ไดแก สตวประเสรฐผมปรชาญาณ (Wisdom) คอ บอเกดของสานกทางจรยธรรม27

สรปไดวา จรยธรรม เปนคาทใชกาหนดขอบเขตหรอกรอบการประพฤตปฏบตของมนษย

เพอใชวดหรอประเมนพฤตกรรม ตลอดจนตวบคคลทแสดงพฤตกรรมนน ๆ ออกมาวาเหมาะสมหรอ

สมควรเพยงใด อยางไรกตาม โดยธรรมชาตของมนษยและสภาพความเปลยนแปลงของสงคมมนษย

ทมอยตลอดเวลา จงอาจทาใหความหมายของจรยธรรมเปลยนแปลงไปดวย ตามสภาพของสงคม

แตยงคงมความหมายดานความประพฤตทดงาม เพมคณคาใหกบชวตอยเชนเดม

ดงนนสรปไดวาคณธรรมและจรยธรรม หมายถง เบญจศลและเบญจธรรมนนเอง

คณธรรมเปนธรรมะอนดงามทควรปฏบต ๕ ประการ เพอใหมนษยเราอยรวมกนในสงคมไดอยางม

ความสข สวนจรยธรรม คอ ขอหามหรอของดเวน ๕ ประการ เพอควบคมตนใหตงอยในความ

ไมเบยดเบยน เปนสงทควรประพฤตเพอใหสงคมสวนรวมอยอยางรมเยนมความสข

๓ องคประกอบของคณธรรมและจรยธรรม

กรมวชาการ ไดกลาวถง องคประกอบของจรยธรรมและไดมผจาแนกออกเปนหลาย

ลกษณะตางๆ ทางจรยธรรมไว ๓ ประการ ดงน28

๑) สวนประกอบทางดานความร (Moral Reasoning) คอ ความเขาใจในเหตผล

ของความถกตองดงาม สามารถตดสนแยกความถกตองออกจากความไมถกตองไดโดยการคด

๒) สวนประกอบทางดานอารมณความรสก (Moral Attitude and Belief) คอ ความพงพอใจ

ศรทธา เลอมใส เกดความนยมยนดทจะนาคณธรรมจรยธรรมมาเปนแนวประพฤตปฏบต

๓) สวนประกอบทางดานพฤตกรรมแสดงออก (Moral Conduct) คอ พฤตกรรม

การกระทาทบคคลตดสนใจจะกระทาถก หรอผดในสถานการณแวดลอมตางๆ

ดวงเดอน พนธมนาวน ไดกลาวถง องคประกอบของจรยธรรมไว ๔ ประการ ดงน29

๑. ความร เชงจรยธรรม หมายถง การมความร เกยวกบกฎเกณฑทางสงคม

หลกธรรมคาสงสอนของศาสนาและคานยม เพอทจะยดถอวาการกระทาชนดใดควรกระทา และการ

27วทย วศทเวทย, จรยศาสตรเบองตนมนษยกบปญหาจรยธรรม, (กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน, ๒๕๓๒), หนา ๕-๑๓. 28กรมวชาการ, การสงเสรมคณธรรม จรยธรรม และคานยมสาหรบนกเรยน. (กรงเทพมหานคร :โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๓๕),หนา ๓. 29ดวงเดอน พนธมนาวน, พฤตกรรมศาสตร และจตวทยาภาษา. (กรงเทพมหานคร: สานกพมพไทยวฒนาพานช, ๒๕๒๔), หนา ๒ - ๓.

๑๘

กระทาชนดใดควรงดเวน ลกษณะพฤตกรรมประเภทใดเหมาะสมและไมเหมาะสม มากนอยเพยงใด

ความรเชงจรยธรรมนจะขนอยกบอาย ระดบการศกษา และพฒนาการทางสตปญญาของคนดวย

๒. ทศนคตเชงจรยธรรม หมายถง ความรสกของบคคลทมตอเหตการณ สถานการณ

ตางๆ ทประสบอยวาชอบหรอไมชอบลกษณะนนๆ ทศนคตจะรวมเอาความรเชงจรยธรรมเขาไปดวย

๓. เหตผลเชงคณธรรม หมายถง ความคดเบองหลงในการตดสนใจกระทาหรอไม

กระทาอยางใดอยางหนงในสถานการณทประสบอย ซงการทบคคลตดสนใจกระทาอยางเดยวกนอาจ

มเหตผลในระดบทแตกตางกนได

๔. พฤตกรรมเชงจรยธรรม หมายถง การแสดงออกของบคคลในสถานการณตางๆ

ซงจะบอกไดวดไดวาพฤตกรรมนนถกตองเหมาะสม หรอฝาฝนกฎเกณฑทางศลธรรมของสงคมหรอไม

ประภาศร สหอาไพ ไดกลาวถง องคประกอบของจรยธรรมเปนเครองกาหนดหลก

ปฏบตในการดารงชวตใหอยรวมกนอยางสงบเรยบรอย มองคประกอบ ๓ ประการ ดงน30

๑. ระเบยบวนย (Discipline) เปนองคประกอบทสาคญยง สงคมทขาดกฎเกณฑ

ทกคนสามารถทาทกอยางไดตามอาเภอใจ ยอมเดอดรอนระสาระสาย ขาดผนาผตาม ขาดระบบ

ทกระชบความเขาใจเปนแบบแผนใหยดถอปฏบต การหยอนระเบยบวนยใหเกดการละเมดสทธและ

หนาทตามบทบาทของแตละบคคล ชาตใดไรระเบยบวนยยอมยากทจะพฒนาไปไดทดเทยมชาตอน

จงควรประพฤตตามจารตประเพณของสงคม

๒. สงคม (Society) การรวมกลมกนประกอบกจกรรมอยางมระเบยบแบบแผน

กอใหเกดขนบธรรมเนยมประเพณทดงาม มวฒนธรรมอนเปนความมระเบยบเรยบรอยและศลธรรม

อนดของประชาชน

๓. อสระเสร (Autonomy) ความมสานกในมโนธรรมทพฒนาเปนลาดบกอใหเกดความ

อสระ สามารถดารงชวตตามสงทไดเรยนรจากการศกษาและประสบการณในชวต มความสขอยใน

ระเบยบวนยและสงคมของตน เปนคานยมสงสดทคนไดรบการขดเกลาแลวสามารถบาเพญตนตาม

เสรภาพเฉพาะตนไดอยางอสระ สามารถปกครองตนเองและชกนาตนเองใหอยในทานองคลองธรรม

สามารถปกครองตนเองได

นภาพร ณ เชยงใหม และคณะ ใหความหมายคณธรรมจรยธรรม (Ethics) วาเปน

คณความดงาม สภาพทเกอกล การประพฤตธรรมและวชาทเกยวกบการประพฤตธรรมจะตองประพฤตอย

ในกศลธรรมเทานน สวนทเปนอกศลไมเรยกวาเปนการประพฤตทถกตอง อนไดแก ศลธรรม กฎเกณฑ

ความถกตอง หรอหลกธรรมคาสงสอนในศาสนาตางๆ สงทจะเปนจรยธรรม จรยศาสตรได

30ประภาศร สหอาไพ, พนฐานการศกษาทางศาสนาและจรยธรรม, พมพครงท ๓. (กรงเทพมหานคร : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๔๔๓), หนา ๔๘.

๑๙

ทสาคญทสดคอคาสอนของศาสนา เพราะผทนบถอศาสนายอมถอวาเปนคนดของสงคม เพราะศลธรรม

ของศาสนาตางๆ มมาตรการของความประพฤตดเปนสากล แมวาบางศาสนาจะสอนไมเหมอนกน

แตจดม งหมายหรอวตถประสงคยอมเหมอนกน คอ ไมขดกบมาตรการของความประพฤตท ด

เปนสากล ความประพฤตตามความเชอทางศาสนาของผทปฏบตยอมไดรบการยอมรบ ใหการปฏบตตาม

มาตรฐานสากลมคณคาสงขน ลกษณะของคณธรรมจรยธรรมเปนลกษณะทสมบรณแบบ สามารถ

ตดสนความดความชวไดอยางมเหตผล31

ประเวศ วะส กลาววา คณธรรมจรยธรรม คอ คณสมบตของความเปนมนษยอนเปนไปเพอ

ความสขของตนเองและการอยรวมกน หรอศลธรรม นอกจากนยงกลาววา คณธรรมจรยธรรม คอ

การเปนผมใจสง ไมเหนแกตวฝายเดยว แสดงออกโดยการไมเบยดเบยน มความเมตตากรณา

มงชวยเหลอผอนใหพนทกข32

๒.๒ แนวคดทฤษฎการพฒนาคณธรรมและจรยธรรม

พระราชวรมน (ประยทธ ปยตโต) ไดกลาววา ลกษณะทฤษฎเชนนวาบทบาทของ

การศกษาคอ การพฒนาทางดานจตใจเพอเสรมสรางกาลงคนทมคณภาพและประสทธภาพ

ตามทระบบเศรษฐกจและสงคมตองการ ปจจยทสาคญทสดคอการศกษาเพออบรมฝกฝนการนา

สตปญญาไปใชเปนประโยชนแกกลายงขน พยายามแสวงหาจดมงหมายใหแกชวต คอ ความเปนอย

อย าง ดท สด หรอการมอสรภาพ กร ศกษาจ ง เปนกจกรรมของ ช วต โดย ช วต เพ อ ช วต

เปนความสามารถเพอปรบตวใหเขากบสงแวดลอม และรจกเกยวของสมพนธกน33

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ไดกาหนดคณลกษณะของคน

ไทยทพงประสงคเปนคนเกง คนด และมความสข โดยมการพฒนาทเหมาะสมกบวย ซงในมาตรฐาน

การจดการศกษาขนพนฐาน ไดกาหนดคณธรรมจรยธรรม และคานยมทพงประสงคของผเรยน

ไว ๖ ประการ คอ34

๑. ผเรยนมวนย มความรบผดชอบ

๒. ผเรยนมความซอสตย สจรต

31นภาพร ณ เชยงใหม และคณะ, “เทคนคการสอนคณธรรมสาหรบนกศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม” รายงานการวจยฉบบสมบรณ, (มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๗). 32ประเวศ วะส อางใน จรล ถาวร, “พฤตกรรมนกเรยนทผานการอบรมโครงการพฒนาและสงเสรมคณธรรมจรยธรรม”, การคนควาอสระ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน , (บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๙). 33พระราชวรมน (ป.อ.ปยตโต), พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม, หนา ๗๑. 34สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา, มาตรฐานตวบงชและเกณฑพจารณาเพอการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน, (กรงเทพมหานคร : บรษทจดทอง จากด, ๒๕๕๐)

๒๐

๓. ผเรยนมความกตญ กตเวท

๔. ผเรยนมเมตตากรณา โอบออมอาร เออเฟอ เผอแผ ไมเหนแกตว

๕. ผเรยนมความประหยด และใชทรพยากรอยางคมคา

๖. ผเรยนปฏบตตนเปนประโยชนตอสวนรวม

ประภาศร สหอาไพ ไดกลาวถง การพฒนาคณธรรมของมนษยมการพฒนาเปนลาดบ

จากวยทารกจนถงตลอดชวตตนกาเนดของแหลงทกอใหเกดการพฒนาทางคณธรรมมาจากอทธพล

ของสงคมและพนธกรรมคาว า สงคม ในท น คอ ส งแวดลอมรอบตวเดกท งท เปนบคคล

และสภาพแวดลอมตามธรรมชาตอนๆ สวนคอ ความสามารถในการรคด และพฒนาขนตามลาดบขน

อาย วฒภาวะหรอประสบการณและการพฒนามลกษณะทสาคญแบงเปน ๓ แนวทางใหญคอ35

๑. ทฤษฎจตวเคราะห (Psychoanalytic Theory) ไดรบอทธพลจากแนวคด

ของ ฟรอยด (Freud) เชอวา คณธรรมกบมโนธรรม เปนอนหนงอนเดยวกน มนษยอยในสงคมกลมใด

กจะเรยนรความผดชอบชวดจากสงแวดลอมในสงคมนน จนมลกษณะพเศษของแตละสงคม

ทเรยกวาเอกลกษณ เปนกฎเกณฑใหประพฤตปฏบตตามขอกาหนดโดยอตโนมต คนททาชวแลวรสก

สานกเกดหรโอตตปปะละอายใจตนเองถอวาไดรบการลงโทษดวยตนเอง เมอสานกแลว พงละเวน

ไมปฏบตอกโดยไมตองมสงควบคมจากภายนอก เปนการสรางมโนธรรมขนมาโดย ไมจาเปนตอง

สนใจองคประกอบของลาดบขนพฒนาการทางคณธรรม

๒. ทฤษฎการเรยนรทางสงคม (Social Learning Theory) เปนกระบวนการ

สงคมประกต โดยการซมทราบ กฎ เกณฑตาง ๆ จากสงคมทเตบโตมา รบเอาหลกการเรยนรเชอมโยง

กบหลกการเสรมแรง และการทดแทนสงเรา รบแนวคดของทฤษฎจตวเคราะหเปนรปแบบ โดยยดถอ

วาการเรยนร คอ การสงเกตเลยนแบบจากผใกลชดเพอแรงจงใจ คอ เปนทรกทยอมรบในกลม

พวกเดยวกบกลมตนแบบเพอเปนพวกเดยวกน

๓. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา (Cognitive Theory) แนวคดของ

นกจตวทยากลมนเหนวาคณธรรมเกดจากแรงจงใจในการปฏบตตนสมพนธกบสงคม การพฒนา

คณธรรม จงตองมการพจารณาเหตผลเชงคณธรรมตามระดบสตปญญาของแตละบคคล ซงมวฒ

ภาวะสงขน การรบรคณธรรมกพฒนาขนตามลาดบ กลาวถงการพฒนาการทางคณธรรมของเดก

และมความคดวาพฒนาการทางคณธรรมของมนษยนนขนอยกบความฉลาดในการทจะรบรเกณฑและ

ลกษณะตางๆ ทางสงคม ดงนนพฒนาการทางคณธรรมของบคคลจง ขนอยกบพฒนาการ

ทางสตปญญาของบคคลนนๆ และไดแบงชนของมนษยออกเปน ๓ ขน คอ

๓.๑ ขนกอนคณธรรม ( ตงแตแรกเกดจนถง ๒ ป ) ยงไมเกดคณธรรม

แตสามารถเรยนรจากประสาทสมผสและมพฒนาการทางสตปญญาในขนตน 35ประภาศร สหอาไพ, พนฐานการศกษาทางศาสนาและจรยธรรม, หนา ๒๙-๓๗.

๒๑

๓.๒ ขนเชอฟงคาสง (อาย ๒ -๘ ป) เชอฟงและปฏบตตามคาสงสอนของผใหญ

มการคดกอนปฏบตการตามคาสง ซงในขณะแรกเรมจะไมคานงถงเหตผลของคาสงนน

๓.๓ ขนยดหลกแหงตน (อาย ๘ - ๑๐ ป ) เกดหลกความคดพฒนาการ

ทางสตปญญาสงขนตามประสบการณทางสงคม คลายความเกรงกลวอานาจภายนอก เรมมความคด

เปนตวของตวเอง

เพยเจต ไดกลาวถง จดประสงคหลกการพฒนาคณธรรมไววา คอ การสารวจธรรมชาต

ในการตดสนคณธรรมของเดกไดทาวจยในเจนวา โดยศกษาเดกเปนรายบคคลในเรองตอไปน36

๑. เจตคตของเดกทมตอกฎ

๒. การตดสนของเดกเกยวกบความถกตองและความผด

๓. การประเมนคาความยตธรรมในการตดสน

โคลเบอรก (Lawrence Kohlberg) ไดศกษาพฒนาการทางคณธรรมตามแนวของเพยเจต

และไดแบงระดบของคณธรรมออกเปนขนพฒนาการทางคณธรรมได ๖ ขน ดงน37

๑. การเชอฟงและการลงโทษ พจารณาในดานประเดนของการถอเอาอตราของ

ตวเองเปนใหญ

๒. การแสวงหารางวล เปนเปาหมายตามลกษณะเฉพาะรายบคคล และการ

แลกเปลยนกนอยางเสมอภาคทตกลงกน เพอจะยอมรบความคดเหนของกนและกนในสงคม

เพอแสวงหารางวล

๓. การทาความเหนชอบของผอน ความสมพนธและการทาตามรปแบบตามทผอน

เหนชอบเปนการแลกเปลยนกนในความคาดหวง การตดตอประสานงานและความศรทธา ยดมน

ไววางใจตอผอน โดยการปฏบตทดงามตอกนตามบทบาทและหนาทของตน

๔. การทาตามหนาทในสงคม ระบบสงคมและความมสตรบผดชอบทจะใหม

การดาเนนการตามหนาททตนกระทาในสงคมนน เพอรกษาระเบยบทางสงคมทาหนาทของสงคม

จงตองรกษาสถาบนใหดาเนนไปอยางราบรนโดยสวนรวม

36เพยเจต อางใน พระอานาจ อตถกาโม ( นอยนล ) การศกษาคณลกษณะอนพงประสงคของนก เ รย นโ ร ง เ รยนศกษาสงเคราะหบางกรวย อาเภอบางกรวย จงหวดนนทบร วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, (สาขาพระพทธศาสนา : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๕๓), หนา ๔๕.

37โคลเบอรก (Lawrence Kohlberg), Development of Moral Character and Moral

Ideology Review of Child Development Research, (New York : Russell Sage Foundation, 2000), pp. 159-161.

๒๒

๕. การทาตามกฎเกณฑและขอสญญา สทธพนฐานและพนธสญญาทางสงคม

ทจะใชกบประชาชนโดยสวนรวม จะตองยดถอคานยมซงมมากมายแตกตางกนไป รวมทงความ

คดเหนซงมอยเฉพาะกลม นามารวมกนเปนพนธสญญาของสงคมรวมกน

๖. การยดในมโนธรรมตามหลกสากล หลกคณธรรมสากลถอเปนการแนะแนวทาง

ใหมนษยชาตกระทาตามขอกาหนดของสงคมพนฐานของแตละแหงโดยภาพกวางและลก การถอเอา

ความเคารพนบถอในบคคลอนเปนจดหมายมใชเปนวธการ ความยตธรรมคอสจธรรม ไมขนกบ

วฒนธรรมเฉพาะแหงหรอสงคมใดสงคมหนงเทานนและโคลเบอรก เปดเผยใหเหนถงเรองทสาคญ

ตอไปอกวา

๖.๑ หลกคณธรรม เปนขอปฏบตหรอแนวทางเมอตองเผชญกบทางเลอกใน

คณธรรมหลายทาง และการปฏบตคณธรรมตางๆ

๖.๒ การตดสนทเปนมาตรฐานจนยดเปนกฎเกณฑในการแกปญหาขดแยง

ตางๆ ไดตามความตองการ หลกคณธรรมจงตองเปนไปตามหลกสากลและเปนคานยมทไดรบการ

ยอมรบนบถอโดยทวไป

สภทรา ปณฑะแพทย ใหแนวคดการปลกฝงคณธรรมจรยธรรม สรปไดดงน 38

๑. การศกษาเพอการปลกฝงจรยธรรม การศกษาเปนการใหความรในเรองจรยธรรม

การใหการศกษา รวมถงการอบรมบมนสยใหเรยนรสงทถกผด และการตกเตอนใหเกดความสานกใน

ความถกตองและความผด

๑.๑ การปลกฝงพนฐานดานวชาการ การเรยนการสอน การศกษาของไทยม

ความเกยวของกบศาสนาเปนเนอเดยวกน ดงนนจะเหนไดวา หลกสตรตาง ๆ ทนามาใชจะมลกษณะ

แนวทางทเปนไปในทางเดยวกนกบพทธปรชญา

๑.๒ การปลกฝงพนฐานดานชวตและสงคม การปลกฝงคณธรรมและจรยธรรม

ในการดารงชวตทางดานสงคมกจะนาพระธรรมทเปนคาสงสอนของพระพทธเจามาเปนหลกในการคด

และการแกปญหาในเชงคณธรรมจรยธรรม การอยรวมกบผอนอยางมความสขภายใตกฎเกณฑของ

สงคมและจตสานกทดตอตนเองและผอน

๑.๓ การปลกฝงพนฐานดานจตวทยา เปนพนฐานทเกดขนจากการเรยนรดวย

การคด การหยงเหน การคดอยางมวจารณญาณ มการไตรตรองจนเกดความเขาใจ จนเกดเปน

จตสานก การศกษาจงตองมงอบรมใหบคคลคดเปน ทาเปน และแกปญหาเปน ซงมความมงหมาย

ปลายทาง คอ ใหคดด ทาด และแกปญหาไดด การศกษาจตวทยาทาใหเขาใจธรรมชาตความตองการ

38สภทรา ปณฑะแพทย : แนวคดเรอง “การจดกจกรรมการเรยนสงเสรมคณธรรมและจรยธรรม ในรายวชาวทยาศาสตรในชวต ประจาวน” (ภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรงสต ๒๕๕๐), [ออนไลน],แหลงทมา:, http://www.supatta.haysamy.com/learn2_1.html [วนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๘]

๒๓

ของมนษยเพอใหเขาใจตนเองและผอนดวย การสรางแรงจงใจตนเองเพอใหสามารถพฒนาไปสความด

งามได

๒. การปลกฝงคานยม การปลกฝงคานยม เปนวธการปลกฝงทเรมตนดวย

กระบวนการในขนพนฐาน ซงมนกวชาการไดเสนอแนะไวดงน

ประภาศร สหอาไพ ไดเสนอแนะวธการปลกฝงจรยธรรมคณธรรมไวหลายประการ

ไดแก 39

๒.๑ กาหนดพฤตกรรมทพงปรารถนาตามคณธรรมจรยธรรมทสอดคลองกน

๒.๒ เสนอตวอยางพฤตกรรมทพงปรารถนา พรอมทงแสดงใหเหนผลดผลเสย

๒.๓ ประเมนพฤตกรรมทสอดคลองและไมสอดคลองกบคณธรรมและจรยธรรมโดย

ใชเกณฑ ผลของพฤตกรรมตอตนเอง หมคณะและสงคม

๒.๔ แลกเปลยนและวจารณการประเมนในกลม

๒.๕ ฝกปฏบตใหบคคลกระทาดวยใจสมคร และใหประเมนผลสาเรจดวยตนเอง

๒.๖ ยาใหบคคลรบเอาพฤตกรรมทสอดคลองกบจรยธรรมและคณธรรม โดยให

นามาเปนสวนหนงของตน

๒.๗ การปฏบตอยางตอเนองและการชกชวนใหผอนประพฤตในสงทเหมาะสมกบ

จรยธรรมและคณธรรม

๒.๘ พฒนาคานยมจากระดบญาตพนองไปสหมคณะและสงคม เชน เรมตนจาก

ความกตญ ความเสยสละ ความสามคคในหมพนอง หมคณะ และสงคม ไปจนถงประเทศชาต

๒.๙ จดกจกรรมเสรม เชน กจกรรมรณรงค นทรรศการ การประชม สมมนาการ

อภปรายการศกษากรณ การจดงานประเพณ เปนตน

๓. ปลกฝงการใชสตปญญา มนษยเกดมาพรอมดวยสตปญญาทตดตวมาแตกาเนดแมวาจะ

มสตปญญาทไมเทากน สตปญญาเปนเครองมอในการดารงชวตของมนษย สามารถพฒนาใหเพมพน

ความสามารถได สตปญญา คอ ความฉลาด ผทมสตปญญาดคอผทสามารถคดแกไขปญหาไดด

เนองจากเขาใจปญญาไดด นอกจากนยงเปนผทสามารถปรบตวไดอยางมประสทธภาพในการพฒนา

จรยธรรมคณธรรมของนกบรหารนน เนองจากเปนผทมสตปญญาอยในเกณฑทเหนอผอน วธการ

พฒนาดวยการใชสตปญญาจงนาจะกระทาไดอยางเปนผลด วธการพฒนาจรยธรรมและคณธรรมดวย

การใชสตปญญา เชน

39ประภาศร สหอาไพ, “แนวทางการปลกฝงคณธรรมจรยธรรม” (คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยรงสต, ๒๕๔๓), หนา ๒๔๒.

๒๔

๓.๑ กลมสมพนธ การสรางความเขาใจสมาชกในแงมมทเปนเชงบวก และการปรบ

พฤตกรรมความคดของกลม

๓.๒ การสบสวนสอบสวนเปนการใชวธซกถามเพอใหไดคาตอบของผลของการกระ

ทาทนาไปสความสขหรอความทกขระดบบคคล ระดบกลม และระดบสงคม

๓.๓ การแสดงบทบาทสมมต เพอใหเกดแนวความคดในการแกปญหาในเชง

คณธรรมและจรยธรรมรวมกน

๓.๔ การเลนเกม เพอนาไปสหลกการของความคดทจะทาใหคตอสแพซงอาจเกด

ผลกระทบทไมพงประสงคสะทอนกลบมายงตนเอง

๓.๕ การใชสอทศนปกรณ ใหดตวอยางภาพการแสดงพฤตกรรมเพอนามาวเคราะห

๓.๖ การจดคายจรยธรรม เพอใหบคคลทประสบการณในการอยรวมกบผอนใน

สถานการณทจาเปน

ณฐมา ขนตธรรมกล ไดทาการศกษาเกยวกบความรกในพทธศาสนา ซงมความ

เกยวของกบการมเมตตา เพราะทางพทธศาสนาจดความรกกบความเมตตาเขาไวดวยกน ไดแก40

เมตตากรณา หมายถง การมความรก ความปรารถนาดตอผอน จากงานวจยสรปได

วา รกในทางพระพทธศาสนาสามารถแบงไดเปน ๓ ระดบ คอ

๑. ความรกตนเอง เปนความรกแบบสเนหา ทเจอดวยตณหา อนประกอบไป

ดวยคณคอ เปนความสขขนตาของมนษย เปนความสขสบายทางรางกาย เปนความสขใจ ชนฉาใจ

สบายใจ สวนโทษคอเปนความสขทเจอดวยความทกข และกอใหเกดอคตได

๒. ความรกผอนจดเปนความรกแบบเปมะ เกดจากเหตปจจย ๒ ประการ คอ

ดวยการอยรวมกนในชาตปางกอน และดวยการเกอกลกนในชาตปจจบน ดงนนจงสามารถ แบงได

เปน ๓ อยางคอ ๑. ความรกระหวางพอแมและลก ๒. ความรกระหวางสามภรรยา ๓. ความรก

ระหวางเพอน

๓. ความรกแบบเมตตา เปนความรกทอยากใหผอนมความสข และสามารถ

พฒนาความรกแบบเมตตาใหเปนเปนความรกแบบเมตตาอปปมญญา คอความรกทแผไปสมนษยและ

สตวทงหลายดวยความสมาเสมอกนโดยไมมประมาณ ไมจากดขอบเขต

สรปจากทฤษฎและแนวคดตางๆ ไดวา พฒนาการทางคณธรรมและจรยธรรมของบคคล

ไดรบอทธพลมาจากสงคมเปนสวนใหญ บคคลทเกดมาในแตละสงคมจะตองเรยนรและยอมรบ

กฎเกณฑ จารตประเพณวฒนธรรมในสงคมของตน การรจกทางานรวมกบคนอน การทางานรวมกบคน

อนนนยอมจะเรยกรองคณสมบตอยางอนตามมา ไดแก การรจกเสยสละ ไมเอารดเอาเปรยบ

40ณฐมา ขนตธรรมกล, การศกษาความรกในพทธศาสนา, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต , (สาขาพระพทธศาสนา : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๕๓), หนา ๑๐๑-๑๐๔.

๒๕

ผอน รจกการผอนหนกผอนเบา และรสกละอายตอการหลกเลยงจากหนาททไดรบมอบหมายมา ความ

จรงนนเปนทยอมรบกนแลววาในสภาพแหงสงคมปจจบน โรงเรยนจาเปนจะตองหาวธปลกฝง

ความสามารถในเรองนใหเปนผลสาเรจดวย คนในชาตจะไดอยรวมกนอยางมความสข สถาบน

ชาต ศาสนา และพระมหากษตรย จะไดดารงสบไป เปนสงคมคณธรรมนาความร ชวตของคนใน

ชาตจะดขนกวาเดม

๒.๓ แนวคดเกยวกบอทธพลการพฒนาคณธรรมและจรยธรรมนกเรยน

บรรยากาศและสภาพแวดลอมทางกายภาพของสถานศกษามผลตอการจดบรรยากาศดาน

อน ๆ รวมถงทาใหบรรยากาศของสถานศกษานาอยนาเรยน กอใหเกดความรก ความผกพน เกดการ

เรยนร และประสบการณตรงแกบคลากร ดงนนการจดบรรยากาศและสภาพแวดลอมทางกายภาพ

ของสถานศกษาเปนสงสาคญและจาเปนอยางยงทสถานศกษาไมควรละเลย การประเมนการจด

บรรยากาศและสภาพแวดลอมทางกายภาพของสถานศกษานน สามารถพจารณาไดจากความรมรน

ความสดชน ความสะอาด ความเปนระเบยบเรยบรอย สะดวกสบาย ปลอดภย สงผลใหเกดความรเรม

สรางสรรคเสรมสรางความมชวตชวา เหมาะสม คมคาและเกดประโยชน41

๒.๓.๑ ดานสภาพแวดลอมทางบาน

ตามหลกการแนวคดและทฤษฎดานการบรหารการศกษาไดใหความสนใจและตระหนกถง

ความ สาคญเกยวกบสภาพแวดลอมของสถานศกษาทจะตองสงเสรมหรอจดใหดขน เพอทาให

สถานศกษามบรรยากาศและสภาพแวดลอมทด จะสงผลใหบคลากรในสถานศกษาเกดความรสก พง

พอใจ ภมใจ อบอนใจ สบายใจ อยากมสวนรวมกนอยางเตมทและมความสข การจดแบงของประเภท

บรรยากาศในสถานศกษาไดมการใชเกณฑหรอเงอนไขในการจดแบงตาง ๆกน ดงน42

สถานภาพทางครอบครว คอ พนฐานทางครอบครวจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยน

และพบวา อาชพและรายไดของบดามารดามความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนอกทงการเอาใจ

ใสของผปกครอง จะสงผลทางตรงกบผลสมฤทธทางการเรยน ดงนนการจดการศกษา กควรคานงถง

ในสวนนนกเรยนมาจากสภาพครอบครวอยางไรแลว กจะไดจดสภาพแวดลอมทางการเรยนให

เหมาะสม เชน การจดหาทนการศกษา แกนกเรยนทมสภาพครอบครวทยากจน เพอทนกเรยนจะไดม

กาลงใจทจะศกษาเลาเรยนมากยงขน

41พระดาว วชตมาโร (ไชยมงคณ), “ความพงพอใจของนกศกษาตอสภาพแวดลอม คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยแหงชาตลาว”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต (สาขาวชาการบรหารการศกษา), (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๕๒), หนา ๒๘. 42กรมสามญศกษา, การจดบรรยากาศและสงแวดลอมทดในโรงเรยน ,(กรงเทพมหานคร: ม.ป.ท., ๒๕๓๒), หนา ๒.

๒๖

สพตรา สภาพ ไดกลาวถง สภาพทางบาน ถาเปนบานทมความรก ความอบอน เขาใจเดก

เสรมสรางบคลกภาพทดทพอเหมาะพอควรแกเดก เดกจะมสขภาพจตทดเขากบเพอนๆได43

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา ไดกลาวถง การศกษาโดยครอบครวหรอการศกษา

บานเรยนในสงคมไทยตองสะทอนถงลกษณะสาคญทเปนเสมอนนยามของตน ดงน 44

๑. เปนการศกษาทพอแมสง เสรมหรอผปกครองเปนผรบผดชอบโดยตรง

เปนผจดการศกษาเองทงหมดหรอมอบใหผวจยการศกษาใหภายใตการอานวยการของครบครว

๒. สาระและกระบวนการเรยนรตาง ๆ ทจดขน เปนไปในแนวทางตอบสนอง

ตอปรชญา ทศนะ ความเ ชอ ความสนใจ ความตองการหรอปญหาของแตละครอบครว

เปนนวตกรรมการศกษาทมความแตกตางหลากหลายกนไปและแตกตางจากการศกษาในแบบแผน

อยางเดม

๓. ความสาเรจของการศกษา มงไปทการพฒนาศกยภาพของเดกเปนรายบคคลให

สอดคลองตรงกบธรรมชาตความถนดหรอความสนใจทมอย จงเปนหนวยการศกษาขนาดเลก ทสราง

กระบวนการเรยนรแบบตวตอตวและผสมผสานไปกบวถการดาเนนชวตได

กรมสามญศกษา ไดจดแบงบรรยากาศทดหรอบรรยากาศ เปน ๒ ประเภทคอ

บรรยากาศทดหรอบรรยากาศแบบเปด และบรรยากาศทไมดหรอบรรยากาศแบบปด โดยในแตละ

ประเภทมความสาคญ คอ45

๑. บรรยากาศทดหรอบรรยากาศแบบเปด เปนบรรยากาศแหงความรวมมอรวมใจ

มการใหเกยรตแกกนและกน ใหความเชอถอ ไววางใจมความเกรงใจ มความพงพอใจในการทางาน ไม

มการขดขวาง ทกคนมความรสกความเปนเจาของ มขวญและกาลงใจทดในการทางาน ซงจดวา

บรรยากาศประเภทนเปนบรรยากาศทพงประสงค

๒. บรรยากาศทไมด หรอบรรยากาศแบบปด เปนบรรยากาศแบบตวใครตวมนขาด

การใหเกยรตซงกนและกน ขาดความเกรงใจ ขาดความรวมมอ แตละคนไมพงพอใจในงาน และสภาพ

ของการทางาน มการขดขวาง ขาดความรสกในการเปนเจาของรวมกนขาดขวญและ

กาลงใจในการทางานรวมกน

43สพตรา สภาพ, สงคมและวฒนธรรมไทย : คานยม ครอบครว แระเพณ, พมพครงท ๘(กรงเทพมหานคร: สานกพมพไทยวฒนาพานช,๒๕๓๘), หนา ๔๐. 44สานกงานเลขาธการสภาการศกษา,ภาคการเรยน: การจดการศกษารวมกนระหวางครอบครวสานกงานเขตพนทการศกษาและเครอขาย, พมพครงท ๑ (กรงเทพมหานคร: บรษทพรกหวานกราฟฟค, ๒๕๕๐),หนา ๒๒ – ๒๓.

45กรมสามญศกษา, การจดบรรยากาศและสงแวดลอมทดในโรงเรยน, หนา ๓.

๒๗

ฮาลปนและครอฟท (Halpin & Croft) ไดกลาวถงบรรยากาศของสถานศกษาไววา

บรรยากาศของสถานศกษาเกดจากความสมพนธในการปฏบ ตงานระหวางผบรหารกบ

ผใตบงคบบญชาหรอผรวมงานโดยกาหนดใหมพฤตกรรมผใตบงคบบญชา ๔ มต คอ46

๑. มตความสามคค

๒. มตอปสรรค

๓. มตขวญ

๔. มตสมพนธ

และฮาลปนและครอฟท ไดกลาวถง พฤตกรรมผบรหาร ๔ มตคอ มตหางเหน มตมง

ผลงาน มตเปนแบบอยาง และมตกรณาปราณ จากพฤตกรรม นามาวเคราะหกาหนด เปนรปแบบ

ของบรรยากาศได ๖ แบบคอ บรรยากาศแบบแจมใส บรรยากาศแบบอสระ บรรยากาศแบบควบคม

บรรยากาศแบบสนทสนม บรรยากาศแบบรวบอานาจ และบรรยากาศแบบซมเซา โดยบรรยากาศ

แตละแบบจะมลกษณะดงตอไปน

๑. บรรยากาศแบบแจมใส เปนบรรยากาศของการปฏบตงานทมชวตชวา งานบรรล

เปาหมายไดรวดเรว

๒. บรรยากาศแบบอสระ เปนบรรยากาศของการปฏบตงานทผบรหารมความ

ชวยเหลอผรวมงานอยางด ผรวมงานมอสระในการสรางความสมพนธระหวางกน ทางานรวมกนไดด

ความสนทสนมระหวางผรวมงานมในระดบสง

๓. บรรยากาศแบบควบคม เปนบรรยากาศของการปฏบตงานทผบรหารพยายาม

ควบคม ตรวจตรา และสงการใหผรวมงานปฏบตตามคาสง ไมคอยมเวลาสรางความสมพนธ

๔. บรรยากาศแบบสนทสนมกนเปนบรรยากาศของการปฏบตงานทผบรหาร และ

ผรวมงานมความสมพนธอนดงามตอกน ผบรหารไมควบคม ตรวจตราหรอสงการ แตปลอยให

ผรวมงานปฏบตงานไปตามความพงพอใจของแตละคน

๕. บรรยากาศแบบรวบอานาจ เปนบรรยากาศของการปฏบตงานทผบรหาร บรหาร

โดยวธการออกคาสงควบคม ตรวจตราการปฏบตงานของผรวมงานอยางเขมงวด

๖. บรรยากาศแบบซมเซา เปนบรรยากาศของการปฏบตหนาทผบรหาร บรหาร

โดยขาดความร ขาดบคลกภาพการเปนผนา และขาดสมรรถภาพในการบรหาร ผรวมงานขาดความ

กระตอรอรน ไมมกาลงใจในการปฏบตงาน

46ฮาลปนและครอฟท (Halpin) A.W.,& Croft B.C., The organization climate of schools,

(Chicago: Midwest Administration Center, University, 1936), pp.133-152.

๒๘

สรปไดวาบรรยากาศและสภาพแวดลอมทางกายภาพของสถานศกษามผลตอการจด

บรรยากาศดานอนๆ รวมถงทาใหบรรยากาศของสถานศกษานาอยนาเรยน กอใหเกดความรก

ความผกพน ความหวงแหน เกดการเรยนร และประสบการณตรงแกบคลากร ดงนนการจด

บรรยากาศและสภาพแวดลอมทางกายภาพของสถานศกษาเปนสงสาคญและจาเปนอยางยงท

สถานศกษาไมควรละเลย การประเมนการจดบรรยากาศและสภาพแวดลอมทางกายภาพของ

สถานศกษานน สามารถพจารณาไดจากความรมรน ความสดชน ความสะอาด ความเปนระเบยบ

เรยบรอย สะดวกสบาย ปลอดภย สงผลใหเกดความรเรมสรางสรรคเสรมสรางความมชวตชวา

เหมาะสม คมคาและเกดประโยชน

๒.๓.๒ ดานการจดการเรยนรในโรงเรยน

สภาพแวดลอมดานการบรหาร เปนกระบวนการทดาเนนการทางดานกจกรรมตางๆ

ในสถานศกษาเพอทจะใหการศกษาแกผเรยนมความร มประสบการณในการเขารวมกจกรรม

มความสามารถมทกษะวชาชพในการทางานเปนสมาชกทดตามความตองการของสงคม

ไพฑรย ศรฟา ไดกลาววา องคประกอบการจดสภาพแวดลอมทางการเรยน แบงไดเปน

๓ ลกษณะดวยกน คอ47

๑. สภาพแวดลอมทางดานกายภาพ เปนสภาพแวดลอมทมนษยสรางขน ไดแก

อาคารสถานท โตะ เกาอ สอ อปกรณการสอนตางๆ รวมทงสงตาง ๆ ทอยตามธรรมชาตไดแก ตนไม

พช ภมอากาศ ภมประเทศ เปนตน สภาพแวดลอมทางการเรยนดานกายภาพ จะสงผลตอการเรยน

การสอน และผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน แบงออกเปนสภาพแวดลอมในหองเรยนและ

สภาพแวดลอมภายนอกหองเรยน

๑.๑ สภาพแวดลอมภายในหองเรยน ประกอบดวยหองเรยนและอปกรณ

การเรยนตาง ๆ แสงสวาง ส เสยง อณหภม เหลานเปนตน

๑.๒ หองเรยนและอปกรณการเรยน ไดแก หอง พนหอง ผนง ประต หนาตาง

ขนาดและพนทวางภายในหองเรยน โตะ เกาอ กระดานดา อปกรณตกแตงหองเรยน เชน แจกน

ดอกไม ภาพวาด เปนตน

๑.๓ แสงสวาง ไดแก แสงธรรมชาตจากดวงอาทตย และแสงประดษฐ ซงเปน

แสงจากหลอดไฟประดษฐ

๑.๔ เสยง ไดแก เสยงบรรยายของผสอน เสยงการสนทนาระหวางผสอนและ

ผเรยน หรอผเรยนกบผเรยน เสยงจากเครองขยายเสยง เหลานจะตองมระดบความดงทพอเหมาะ

47 ไพฑรย ศรฟา, “การจดสภาพแวดลอมทางการเรยน”,[ออนไลน],แหลงทมา:, <http://srithai.hypermart.net/ environment.html>, [วนท ๒๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

๒๙

๑.๕ อณหภม ไดแก ระดบความชนของอากาศ การถายเทของอากาศ การ

ระบายอากาศโดยธรรมชาตและการระบายอากาศจากอปกรณอานวยความสะดวก ไดแกพดลม

เครองปรบอากาศ

๒. สภาพแวดลอมภายนอกหองเรยน ไดแก แหลงความรตางๆ เชน แหลงวทยา

บรการ หองปฏบตการ หองทดลอง โรงฝกงาน หองสมด ศนยวฒนธรรม ตางๆ ซงสงตาง ๆ เหลาน

จะมความสมพนธเกยวเนองกบ การเรยน และการศกษาคนควาหาความรเพมเตมนอกเหนอจาก

ในหองเรยน

๓. สภาพแวดลอมทางดานจตภาพ ไดแก สภาพแวดลอมทมผลกระทบตอ

ความรสกจตใจ เจตคตทมตอการเรยนการสอน แบงออกเปนองคประกอบสาคญใหญๆ ๒

องคประกอบ คอ

๓.๑ องคประกอบดานนกเรยน ไดแก บคลกภาพและพฤตกรรมของนกเรยน

จะมความสมพนธและอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน บคลกภาพและพฤตกรรมของนกเรยน

ทสาคญ ไดแก การรวมกจกรรม การเปนสวนหนงของหมคณะ การสมาคม ภายในกลม ความม

ระเบยบในการทางาน ความเปนประชาธปไตย

๓.๒ ระดบสตปญญา ระดบสตปญญาของนกเรยนมความสมพนธและมอทธพล

ตอผลสมฤทธทางการเรยน ดงนน ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนควรเลอกเนอหาและกจกรรม

ใหเหมาะสมกบระดบสตปญญาของนกเรยนดวย

๔. องคประกอบดานผสอน ไดแก บคลกภาพและพฤตกรรมของครผสอนม

ความสมพนธกบผลสมฤทธ ทางการเรยนของนกเรยน จากงานวจยพบวา บคลกภาพและพฤตกรรม

ของครทนกเรยนตองการ ไดแก อารมณด ราเรง ยมแยมแจมใส ไมดดานกเรยนโดยไมมเหตผล พดจา

ไพเราะออนหวาน ไมหยาบคาย ไมดมสรา ยาเสพยตด และเลนการพนน

๕. ความรและประสบการณ มความสมพนธและมอทธพลตอผลสมฤทธทางการ

เรยน ทงนจากงานวจยพบวา วฒครมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยน กลาวคอ นกเรยนท

เรยนกบครทมวฒสง จะมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนจากครทมวฒตา ทงน

เนองจากครทมวฒสงกวายอมจะผานกระบวนการและเทคนควธการสอน และวชาการมากกวาคร ท

มวฒตาและยงถาหากวาไดสอนตรงหรอสอดคลองกบวชาทไดเรยนจะทาใหผล สมฤทธทางการเรยน

สงขน

๖. เทคนคการสอน การสอนของครเรมตงแตการวางแผนการสอน การดาเนนการ

สอนและการประเมนผล จากงานวจยพบวา การวางแผนการสอนเปนตวแปรสาคญ ทสงผลตอ

ผลสมฤทธทางการเรยน หากครผสอนมการวางแผนการสอนทด จะทาใหการสอนดาเนนไปอยางม

ประสทธภาพ และทาใหนกเรยนมผลสมฤทธสงขน

๓๐

๗. สภาพแวดลอมทางดานสงคม ไดแก สภาพแวดลอมทเกดจากปฏสมพนธ

ระหวางบคคล เชน ความสมพนธระหวาง นกเรยนกบนกเรยนดวยกน นกเรยนกบครผสอน รวมถงกฎ

ระเบยบและขอบงคบตาง ๆ ของโรงเรยน องคประกอบของสภาพแวดลอมทางการเรยนดานสงคม

เชน การสรางบรรยากาศในชนเรยน การสรางแรงจงใจ และความสมพนธระหวางครกบนกเรยน

ความสาเรจดานวชาการและพฤตกรรมของนกเรยนมผลมาจากความสมพนธ ท ดระหวางครและ

นกเรยน กลาวคอ คณภาพของความสมพนธและการใหความสนบสนนรวมมอกนระหวางสวนบคคล

ในชนเรยน มผลตอระดบความตองการของนกเรยนแตละคนตอเนองมาจนสามารถสรางกระบวนการ

เรยนร และความสมพนธระหวางครกบนกเรยน และมผลโดยตรงตอความสาเรจในการทากจกรรม

ดานการเรยน

สภทรา ปณฑะแพทย ไดกลาววา สถานทอมรมสงสอนและใหวชาความรเพอดารงชวต

ดงนนการทสถานศกษาจะสามารถทาหนาทตาง ๆ ไดอยางครบถวนสมบรณและมประสทธภาพสงสด

ไดสถานศกษาจะตองจดสงตาง ๆ ตอไปนใหมสภาพทเออและสรางสรรคบรรยากาศ ใหผเรยนไดเกด

การเรยนร ตลอดถงไดรบประสบการณใหมากทสดคอ 48

๑. กฎ ระเบยบ ขอบงคบ และการปกครอง ซงโรงเรยนมงหมายเพอฝกหดใหเดก

พฒนาบคลกภาพ ใหสอดคลองกบสภาพของสงคม

๒. ครเปนผทสงเสรมใหเดกไดรบความรและพฒนาความคดสรางสรรค ครมอทธพล

ตอเดกทงทางดานการแสดงออกและจตใจ ดงนนครควรจะเปนแมแบบทดสาหรบเดก

๓. กลมเพอนรวมโรงเรยนและรวมชน มอทธพลตอการปรบตวและการดารงชวตใน

สงคมของโรงเรยน ซงเปรยบเสมอนสงคมยอย

๔. หลกสตรและวชาทเรยน มสวนทาใหบคคลไดรบการพฒนาดานความร ความคด

และประสบการณ

ผกาทพย เกษรากล ไดจดแบงสภาพแวดลอมในสถาบนการศกษาทเปนสงเราให

นกศกษาแสดงพฤตกรรม กจกรรมหรอลกษณะทพงประสงคตางๆ ออกมาแบงออกไดเปน ๔ ประเภท

คอ49

๑. สภาพแวดลอมดานการบรหาร

๒. สภาพแวดลอมดานอาคารสถานท

48สภทรา ปณฑะแพทย, จตวทยาทวไป แนวคดและทฤษฎมลฐาน, (กรงเทพมหานคร: อรการพมพ, ๒๕๔๓), หนา ๓๐– ๓๒. 49ผกาทพย เกษรากล, “สภาพแวดลอมมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒในทศนะของนสต”, วทยานพนธการศกษามหาบณฑต , (สาขาบรหารการศกษา), (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ ประสานมตร, ๒๔๕๕), หนา ๑๑.

๓๑

๓. สภาพแวดลอมดานการเรยนการสอน

๔. สภาพดานแวดลอมดานกลมเพอน

สรปไดวา สภาพแวดลอมทางการเรยน จะมผลตอการจดการเรยน การสอน ตลอดจนสงผล

ถงผลสมฤทธดานการเรยนของนกเรยนเปนอยางมาก ในการจดการเรยน การสอนผบรหารจงควรตอง

ตระหนกถงการจดสภาพแวดลอมทางการเรยนเปนความสาคญ ถาผบรหารทาความเขาใจและจด

สภาพแวดลอมทางการเรยนใหเอออานวยตอการเรยนการสอนของผเรยน กจะชวยสงเสรมให

การเรยนรของผเรยนดยงขน

สรพงษ หมะนนท ไดกลาวไวในงานวจยเรอง แนวทางในการบรหารงานอาคาร

สถานทและสงแวดลอมของโรงเรยน ในเขตพนทการศกษาแมฮองสอน เขต ๑ ไววาการบรหารงาน

อาคารสถานทและสงแวดลอมของโรงเรยน อาศยแนวคด ดงน 50

๑. การบรหารงานอาคารสถานทและสงแวดลอมมความสาคญในฐานะทใหความ

สะดวกและสงเสรมการดาเนนงานดานตางๆ ของโรงเรยน ผบรหารจงควรใหความสาคญและใชเวลา

ในการบรหารงานดานนอยางเหมาะสม

๒. งานอาคารสถานทและสงแวดลอม มขอบขายครอบคลมถงการจดสราง การใช

การบารงรกษา การควบคมดแล และการประเมนผลการดาเนนงาน

๓. ผบรหารมบทบาทหนาทหลายประการในการดาเนนงานอาคารสถานทและ

สงแวดลอมของโรงเรยน ดงนนการทราบบทบาทหนาทและปฏบตไดครบถวน จะทาใหงานอาคาร

สถานทและสงแวดลอมดาเนนไปอยางมประสทธภาพ

๔. การบรหารงานตามขนตอนของกระบวนการบรหารจะทาใหการดาเนนงาน

อาคารสถานทและสงแวดลอมของโรงเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ

๕. ในการดาเนนงานอาคารสถานทและสงแวดลอม จาเปนจะตองอาศยแนวคด

หลายประการมาประกอบการพจารณา เพอกาหนดแนวทางดาเนนงานใหมประสทธภาพยงขน งาน

อาคารสถานทและสงแวดลอม ทสาคญม ๓ ประการ คอ

๕.๑ การบรหารงานอาคารสถานท

๕.๒ การจดสงแวดลอมในโรงเรยน

๕.๓ การปองกนอบตเหตในโรงเรยน

50สรพงษ หมะนนท, “แนวทางในการบรหารงานอาคารสถานทและสงแวดลอมของโรงเรยน ในเขตพนทการศกษาแมฮองสอน เขต ๑”, วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบญฑต (การบรหารการศกษา : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๕๐).

๓๒

สมพงษ เกษมสน กลาววา อาคารสถานทและสงแวดลอมทด ชวยทาใหนกเรยนเกด

ความรสกทดตอการเรยนรกอใหเกดความจงรกภกด และความภาคภมใจตอสถาบน ซงจะมผลไปถง

ความพยายามทจะสรางความสามคคในหมคณะ การสรางชอเสยงเกยรตยศใหกบตนเอง และสถาบน

การวางแผนการบรหารอาคารสถานท มความสาคญตอการบรหารอาคารสถานทมาก เพราะการ

วางแผนเปนเรองทผบรหารตองคดและตดสนใจ การวางแผนจงเปนงานละเอยดออน ตองมขอมลสถต

ใหพรอม อะไรทควรทา อะไรทไมควรทา ตองอยทการคดและการตดสนใจของผบรหาร การวางแผน

เปนเครองมออยางหนงทจะชวยผบรหารในการดาเนนงานใหเปนไปดวยด ดงนน การวางแผนจงม

ความสาคญตอการบรหาร51

สรปไดวา การบรหารงานอาคารสถานท หมายถง การทผบรหารใชอานาจหนาทเทาทม

อยดาเนนงานเกยวกบอาคารเรยน อาคารประกอบ และสงแวดลอมของโรงเรยน อนไดแก สนาม

ถนน ทพกผอนหยอนใจ สวนหยอม แปลงเกษตร สนามเดกเลน รวมกบบคลากรในโรงเรยนใหบรรล

เปาหมายทกาหนดไว

๒.๓.๓ ดานอทธพลของกลมเพอน

สภาพแวดลอมดานกลมเพอน เปนสภาพแวดลอมทสาคญ และมอทธพลตอนกศกษา ท

กาลงศกษาอยในสถาบนอดมศกษา เปนกลมบคคลทอยในวยกาลงเจรญเตบโต รางกายและจตใจม

การเปลยนแปลงอยางรวดเรว เมอเขาไปอยในสถาบนศกษาตองมความสมพนธกบเพอนอยางมาก

กลมเพอนจงมอทธพลตอการเปลยนแปลงและพฒนาการทางดานความร ทศนคต บคลกภาพ และ

คณธรรมของนกศกษา52

พลสข สงขรง ไดกลาวใหความหมายของเพอนไววา เพอนมอทธพลสงมากในการ

ปฏบตงานของบคคลแตละคน คนจะมความสข ทางานสาเรจกเพราะเพอนและจะไรความสขและ

ทางานไมประสบผลสาเรจกเพราะเพอน มดงน 53

51สมพงษ เกษมสน, การบรหารงานบคคลแผนใหม, (พมพครงท ๓, กรงเทพฯ:ไทยวฒนาพานช, ๒๕๒๑), หนา ๒๐.

52Newcomb, Student peer-group influence. In personality factors on the college campus, (New York: Social Science Research Council, 1962), p. 79. อางในพระครวรกจวธาน (ลาดวน รอดทม), “การพฒนานกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต๖ (ฉะเชงเทรา-สมทรปราการ”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต (สาขาวชาการบรหารการศกษา), (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๕๓), หนา ๒๑. 53พลสข สงขรง, มนษยสมพนธในองคการ,พมพครงท ๑๐ (นนทบร: พมพทบรษท บ เค อนเตอร ปรนท ถนนกาญจนาภเษก อาเภอบางใหญ นนทบร,๒๕๕๐), หนา ๒๑๓–๒๑๕.

๓๓

๑. มความจรงใจตอเพอน ทงตอหนาลบหลง พยายามเขาใจปญหาซงกนและกน

ไมเอาเพอนไปนนทาลบหลง ไมหลอกใหเพอนตายใจในการทางานรวมกนกบเราดวยคาพดยกยอง

จนเกนความเปนจรง ไมเอาผลประโยชนของเพอนและเอาความดความชอบของเพอนเปนของตน

๒. ใหความรวมมอชวยเหลอในการทางาน ชวยทางานในสวนทรบผดชอบ โดยไม

ชกชา หรอถวงเวลา พยายามเขาในในปญหาเหนวาปญหาของเพอนและของเราเปนปญหาเดยวกน

๓. ไมทอดความผดใหเพอน ในการทางานรวมกนจะตองมความรบผดชอบรวมกน

การทางานอาจเกดปญหาเกดความผดพลาดไดถอวาเปนปกตทอาจเกดขนไดเสมอ

๔. ยอมรบในศกดศรและใหเกยรตเพอนรวมงาน ตามควรแกตาแหนงและฐานะ

ใหความสาคญแกเพอนดวยจตใจ ในการทางานในทกองคการทจะใหเกดความสาเรจนนทาโดยการให

ความสาคญแกคนทกคนในหนวยงาน ดงนนเราเปดโอกาสใหเพอนรวมงานทาตามหนาทใหดทสด

ไมจาเปนไมควรเปลยนบทบาทหนาทของผปฏบตงาน และตองทาใหผทางานรสกวา งานเสรจได

เพราะทกคนใหความรวมมอ ไมไดเพราะเราคนเดยวททาใหงานสาเรจ ควรยกยองใหความสาคญ

แกทกฝายดวยความจรงใจ

๕. ใหความสนใจในตวเพอนอยางจรงใจ โดยทวไปและมนษยจะสนใจแตเฉพาะ

ตนเองไมสนใจผอน แตถาเราตองการมมตรภาพกบผอน กควรเปดฉากทกทายกอนเปนการแสดง

ตวอยางเปดเผย เปนการใหเกยรตเพอน ใหความสาคญตอเพอน ทาใหเพอนเกดความภาคภมใจ

โดยเฉพาะอยางยง คอ เพอนรวมงานทเขามาใหมเราควรไดสนใจเพอนรวมงานตงแตสามารถจาชอ

เขาได จาวนเกดของเพอนได รจก สาม ภรรยา ลกๆ ของเขา และถามถงบางในโอกาสอนควรสนใจ

ในสงทเพอนชอบ เปนตน

๖. ยอมรบในความเปนเชนนนของเพอนคอยอมรบวาวาคนแตละคนยอมมสวนด

และสวนเสยปะปนกนอยในตวของแตละคน เพยงแตเราพยายามใชประโยชนจากสวนดของเขาให

มากทสด สวนเสย จดบกพรองบางอยางของเพอนนนไมใชเรองใหญโตทควรจะสนใจ เรากไมควร

พยายามขดคยหาความจรงของมาใหได

๗. เขาใจความตองการและไวตอความรสกของเพอนรวมงาน ไมดถกเหยยดหยาม

เพอนรวมงาน ไมทาตวเหนอกวาเพอนๆ เออเฟอเผอแผแกเพอนๆ พยายามทาตนใหเปนผใหมากกวา

ผรบไมเอาเปรยบเพอน รจกยกยองชมเชยเพอน สภาพออนโยน ยมแยมแจมใสกบเพอนๆ และพรอม

ใหความชวยเหลอและสนบสนนเพอนอยเสมอ

๘. มความเสมอตนเสมอปลาย ในการทางานในองคการเราและเพอนอาจมฐานะ

บทบาทในองคการแตกตางกน เนองจากหนาทการทางานทไดรบมอบหมาย แตการจะรกษามตรภาพ

ทดระหวางเราและเพอนไดกคอความเสมอตนเสมอปลายของเรา ซงจะสงผลใหไดรบความรวมมอ

อยางดในการปฏบตงาน

๓๔

๙. สนใจในสงทเพอนพด และพดในในสงทเพอนสนใจ ผพดจะรสกภาคภมใจ

ถามคนสนใจฟงในเรองทเขาพด และยงเปนวธการทเราจะหาแนวทางในการตอบสนอง ความตองการ

ของผพดได ขณะเดยวกนถาเราสนทนากบใครควรศกษาวาคสนทาของเรา สนใจอะไร ชอบอะไร

วธการเหลานเปนการใหความสาคญตอผรวมสนทนา และกใหเกดทางรสกทางบวกในการทจะเชอม

มตรไมตรกนตอไป

๑๐. ยมและมอารมณขนตามควรแกกาลเทศะ แสดงความเปนมตรกบเพอนรวมงาน

ทวไป ไมวางมาด แสดงทางหยงยโสใสเพอน

๑๑. มมารยาทตอเพอนๆ ในการตดตอ การสนทนา การของความรวมมอ

การพบปะสงสรรคตาง มกาลเทศะในการพดจาการแสดงตวของเราตอเพอนๆ โดยเฉพาะกบเพอนท

อยในฐานะบทบาทแตกตาง

๑๒. ใหความรก และความเคารพนบถอในความคด การกระทา คาพดของเพอน ไม

แสดงความกาวราว ความเหนอกวาตอเพอนๆ

๑๓. มคณธรรมในการตดตอสมพนธกบเพอน เชน การมเมตตา กรณา เหนอก เหน

ใจ การใหความชวยเหลอ ไมอจฉารษยาเพอน เปนตน

๑๔. มความซอสตยตอเพอน

สรปไดวา อทธพลของกลมเพอนมบทบาทสาคญตอพฤตกรรมตาง ๆ อยางมาก

ถาเพอนดกพาไปในทางทด ถาเพอนไมดกนาพาสทางทเสอมเสยทกเวลาเพราะเพอนอยในวยเดยวกน

มทงเพอนทพฤตกรรมการชกชวนไปทาในสงทดและไมด ทมอทธพลตอการกระทาใหเกดความรสกนก

คดหรอเจตคตตาง ๆ ได

๒.๓.๔ ดานอทธพลของสอ

ปจจบนไมอาจจะปฏเสธไดวาเดกและเยาวชนไทยมการเปลยนแปลงและพฒนาทางดาน

ความคดและทางรางกายทรวดเรวมากขนกวาในอดต ทงนเนองจากกระแสความเจรญของโลก และ

รปแบบเทคโนโลยการสอสารสมยใหมทสามารถทาใหพวกเขาเหลานน มโอกาสไดรบรขอมลขาวสาร

ตางๆ อยางเปดกวาง และไรขดจากด การถายทอดและการซมซบขอมลของสอเปนไปอยางไมสามารถ

หลกเลยงได ทาใหสอตางๆ เขามามบทบาทอยางมากตอกระบวนการเรยนร ความคดเหน เจตคต

ตลอดจนพฤตกรรม ของเดกและเยาวชนไทย ดงนนการศกษาถงสภาพปจจบนและขอจากดของ

สอมวลชนในการดานพฒนาเดก ซงจะชวยใหเหนชองทางทจะสงเสรมทจะสงเสรมใหสอมวลชนม

บทบาทดานการพฒนาเดกในเชงสรางสรรคไดมากขน จงเปนสงจาเปนอยางยง 54

54[ออนไลน],แหลงทมา:,http://www.ccdkm.org/CCDKM/documents_thai/2550_08 _ w3/Document_13_15July_th.doc [วนท ๒๓ กรกฏาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

๓๕

สชา จนทนเอม ไดกลาวถง อทธพลของสอรายการโทรทศนตอเยาวชน (วยรน) ปจจบน

วา รายการโทรทศนไดรบความสนใจจากเดกและเยาวชนในระดบคอนขางสงในทกระดบครอบครว

สอทางเลอกอนมากกวาแตกอนกตาม เหตผลหนงเพราะตวรายการเองกพยายามทจะพฒนาให

รายการของตน มความนาสนใจ, มความดงดดใจ , นาเสนอสาระแบบใหมทไมเคยนาเสนอมากกอน

นาเสนอเรองใกลตว ในชวตประจาวนทเราอาจมองขามไปมาปดฝนเสยใหม จดระบบการนาเสนอท

ทนสมย เขาใจงาย มภาพประกอบ ใชกราฟฟก ทาใหไดรบความสนใจมากขนเปนทนยมของวยรน

เปนรายการเกยวกบสาระบนเทงสมยใหม ทมการนาเสนอแบบเขาใจงาย เปนเรองใกลๆตว

สนกสนาน ไมเครยด มสาระแบบผสมผสานคตสอนใจในเรองตางๆไวดวย ตวชโรงของรายการ

มกจะมพธกรทเปนทรจก เปนทเชอถอ ถาเปนพธกร ทเปนดารา, นกรอง, ดเจ ทมชอเสยงกจะเปน

ทไดรบความสนใจมากขน โดยทเดกๆใชเวลาสวนใหญกบการรบชมโทรทศนควบคไปกบการไดอยกบ

คนในครอบครว เพราะเวลาทรายการจะนาเสนอนนมกเปนเวลา , วนทสบาย ๆ ไดพกผอนของคนใน

ครอบครวดวย เนอหาสาระเปนความบนเทงทสามารถรบชมไดทกเพศ ทกวย ไมจากด เสนอให

ผชมไดเกดความสนใจและสนใจตอเนองดวย รายการประเภทนจงไดรบความนยมเปนอนมาก

เยาวชนมกเลยนแบบแฟชน การแตงกาย ทรงผม เครองประดบ รวมทงพฤตกรรมทงด,ไมดจาก

พธกรและแขกรบเชญ โดยมากเปนดารา,นกรอง ,ทเปนทรจกในสงคมอยแลว และทนาเปนหวงมาก

ในปจจบนคอ การตามแฟชนจากตางประเทศของวยรนจนกลนวฒนธรรม การแตงกาย

ขนบธรรมเนยมอนดงามของประเทศเราไปกลายเปนความคด คานยม การแตงกาย แฟชน ภาษา

ของชาตอนไป55

ณฐรดา ศลปอดม ไดกลาวถง อทธพลของสอรายการโทรทศนทมตอเยาวชน เกดขนมา

จากปจจยหลกหลาย ๆอยางเสรภาพในการนาเสนอขอมลทมมากจนเกนไป รปแบบรายการโทรทศน

ขาดความเหมาะสมตอเยาวชน สถานบนครอบครว สถานศกษา ภาครฐและเอกชนยงขาดการกาหนด

แนวทางทถกตองใหกบเยาวชนในการรบชมรายการโทรทศน การขาดจรยธรรมของผผลตรายการ

และเกดการลอกเลยนแบบพฤตกรรมทผดๆ ของเยาวชนจากการรบชมรายการโทรทศน จากปจจย

หลายๆอยางท เกดขนจงนาไปสปญหาหลกคอ พฤตกรรมการลอกเลยนแบบของเยาวชน เชน

พฤตกรรมการเสพอบายมข การใชคาหยาบคาย และ การแตงกายทไมสภาพขดตอวฒนธรรมไทย 56

55สชา จนทนเอม, จตวทยาวยรน, กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๐), หนา ๖๕ – ๖๗. 56ณฐรดา ศลปอดม, ปฏกรยาของเยาวชนตอรายการโทรทศน [ออนไลน],แหลงทมา:, http://www.crs.mahidol.ac.th/ news/ minithesis/ 2551/012. [วนท ๒๓ กรกฏาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

๓๖

พนธทพย กาญจนะจตรา ไดกลาวถง บทบาทของสอในสงคมไทยทมอทธพล ตอเดก

เยาวชนและครอบครว สามารถแบงสอออกเปน ๕ ประเภท57 ดงน

๑. เดกกบโทรทศน

สอโทรทศนและภาพยนตร เปนสอทมอทธพลตอเดก สามารถสอไดทงภาพและเสยง

เขาถงเดกไดอยางลกซงกวางขวางและตอเนอง ปจจบน มผผลตรายการขาดความระมดระวงในการใช

ภาษาทไมเหมาะสม นาเสนอสงสงเสรมใหเกดคานยมฟงเฟอเพราะอยากเลยนแบบ “ตนฉบบ” ทาง

สงคม เชน นกแสดง ศลปน ฯลฯ นาเสนอการตอสโดยใชอาวธและความรนแรงเขาหาหนกน รวมภาพ

การฆาตกรรมและสภาพของเหยอในรปแบบตางๆ สารจากสอเหลานถกซมซบเขาไปฝงในสมองของ

เดก กลายเปนเครองมอและวธการสงเสรมความรนแรงได

๒. เดกกบวทย

สอวทย เปนสอทมอทธพลตอเดกไมแพสออนๆ ประกอบกบการแขงขนทาง

การตลาด โดยเฉพาะสอโฆษณาและรายการบนเทงตางๆ ทเขาครอบงาจตใจประชาชน โดยยดเดก

และเยาวชนเปนจดขาย ยดเยยด มอมเมาสงทผด และชนาเยาวชนอยางไรสาระจงจาเปนตองศกษา

สถานการณการเสพสอวทยของเดกและเยาวชนของประเทศไทย และวเคราะหถงผลกระทบทอาจ

เกดขนได เพอกาหนดเกณฑมาตรฐานในการจดประเภทแยกแยะสอทดและไมด รวมทงพฒนา

ปรบปรง กฎหมาย มาตรการและแนวทางปฏบตในการสงเสรมสอดและขจดสอไมด รวมทงหา

แนวทางสการรณรงคใหทาไดจรงในสงคมไทย

๓. เดกกบสอสงพมพ

ในยคสมยทสออเลกทรอนกสมอทธพลในการเขาถงและเปนแหลงสาคญใน

การเรยนรทางสงคมของเดกและเยาวชน กระนน สอสงพมพกมไดหยดนงใหตวเองถกละเลยกลบ

เตบโตและปรบเปลยนตนเองอยางมชวตชวา สรางลกษณะเฉพาะขนมาเพอจบ “กลมเปาหมาย”

ไดเหนยวแนนขน เชน การตน นตยสารบนเทงรายสปดาห นตยสารเฉพาะกจ ฯลฯ ขณะเดยวกน สอ

สงพมพสาธารณะอยางหนงสอพมพรายวนเองกปรบเนอหาสาระจนครอบคลมทกวย แมปจจบนยง

ไมมการศกษาถงผลกระทบทอาจเกดขนจากการเสพขอมลขาวสารตางๆ จากสอสงพมพของเดกและ

เยาวชน ซงยงไมมวฒภาวะมากพอทจะเลอกสมผส หรอแยกแยะคณคาของเนอหาสาระไดดวยตนเอง

อยางชดเจน กคาดการณไดวาผลกระทบทเกดขนจากการนาเสนอทไมเหมาะสมและไมมคณภาพ

อกไมนานยอมสรางผลกระทบ สะสมความรนแรง ยากทจะประเมนคาได จงจาเปนอยางยงทจะตอง

ศกษาและตดตามผลกระทบในเรองน เพอนาไปสการพฒนาแนวทางและมาตรการในการปกปอง

คมครองเดกจากขอมลขาวสารทไมเหมาะสม

57พนธทพย กาญจนะจตรา, สอในสงคมไทยตอสขภาวะและสทธมนษยชนของเดก เยาวชน , [ออนไลน],แหลงทมา:, http://www.archanwell.org [วนท ๒๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

๓๗

๔. เดกกบเกมคอมพวเตอร

เกมคอมพวเตอรทไดรบความนยมสงมกเปนเกมทเดกตองตกอยในสภาวะทมการ

แขงขน ตองใชความเรว ไมตองใชสมองมากนกและบางครงการทผเลนกระทาอาชญากรรมบางอยาง

เชน โจรกรรม ลวงละเมดทางเพศและฆาตกรรม เพอใหไดมาซงคะแนน รางวล และการเปนผชนะ

รวมทงความยนดในสภาพความพายแพและความเสยหายของเหยอในรปแบบตางๆ ถกซมซบเขาไปแฝง

ฝงในสมองของเดก เยาวชน อาจสงผลใหเกดการพฒนาการทไมสมวย ทงสตปญญา อารมณ และจตใจ

ซงนาไปสปญหารายแรงอนๆ ได เชน ยาเสพตด ความรนแรง จาเปนตองศกษาและตดตามผลกระทบ

จากการเสพเกมคอมพวเตอรของเยาวชนในประเทศไทย เพอนาไปสการพฒนาและหามาตรการในการ

ปกปองคมครองเดกจากขอมลขาวสารและวสดทเปนอนตรายตอสขภาวะ

๕. เดกกบอนเตอรเนต

สออนเตอรเนตนบวาเปนสออเลคทรอนคสสมยใหมทมบทบาทสาคญทางการสอสาร

ทชวยใหประชาชนสามารถคนหาขอมลไดในทกเรอง ผานทางเวบไซต ซงมมากมายกวา ๑๐๐ ลาน

เวบไซตทวโลก ทาใหเดกและเยาวชนสามารถเขาถงสอเหลานไดงาย โดยอาจใชบรการของราน

อนเตอรเนตคาเฟทวไป หรอในทพกอาศยเอง ซงการเผยแพรขอมลผานสออนเตอรเนตกมทงท

เหมาะสมหรอและไมเหมาะสม จงจาเปนอยางยงทตองมมาตรการเขามาควบคมเวบไซตทมเนอหา

ทไมเหมาะสม เหลาน อกทงผปกครองเองกควรสอดสองและแนะนาหรอใหความรแกเดกเพอใหเดก

มวจารณในการเลอกรบสอ

สถานภาพของสอวทยในปจจบนดงกลาวขางตน สรปไดวาปญหาและอปสรรคในการผลต

รายการวทยสาหรบเดกมทงปญหาจากผผลตรายการ ผสนบสนนรายการ การผลตรายการ

การถายทอดสดของสถาน และการตรวจสอบจานวนผฟงรายการวทยสาหรบเดก ควรมแนว

ทางแกไขคอ ควรหาวธการใหเดกเขามามสวนรวมในรายการมากขน เชน เลานทาน ตอบปญหา

รวมทงผปกครองควรสนบสนนใหเดกไดฟงรายการ ตองใหความสาคญอยางแทจรง

๒.๔ หลกธรรมในการปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมนกเรยน

การปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมใหเกดเกดขนแกนกเรยนหรอการปฏบตเพอใหเกดผล

นนๆ ยอมจะกอใหเกดผลทดไดผลทดดงกลาวคอ ความสขนนเอง วธการกระทาทดจงเปนการกระทา

ตามหลกศลธรรมในพระพทธศาสนาพระพทธองคตรสสอนโดยเนนหลกการกระทาและการกระทาทก

อยางจะตองมสต คอ ระลกอยเสมอวาจะทา พดหรอคดสงใด และจะตองมปญญา คอ ความรรอบ ร

อยางรอบคอบ รใหถวนถอกดวย การกระทาเชนนนจะใหผล เปนอยางไร ทกขหรอสข ถารวาจะใหผล

เปนสขทงแกตนและสงคมแลว ควรทาประโยชนตนแลสงคม พระพทธองคยงใหเลอกเอาประเดนหลง

แตถารแนแกใจวาจะเกดความทกขโทษแลว ควรเวนใหหางไกล ควรปฏบตตามหลกคาสอนนน

๓๘

หลกธรรมในการพฒนา

ก. หลกไตรสขา

พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) ไดกลาวถง กระบวนพฒนาหรอปลกฝงเรมตนคอ การศกษา

ไดแก สมมาทฏฐ เมอมสมมาทฏฐเปนแกนนาเปนรากฐาน กระบวนของการศกษาภายในตวบคคล

กดาเนนไปได กระบวนของการศกษานแบง มขนตอนใหญ ๆทเรยกวาไตรสกขา 58 คอ

๑. อธศลสกขา การฝกอบรมในดานความประพฤต ระเบยบวนย ความสจรตทาง

กาย วาจาและสมมาอาชวะ เจรญงอกงามขน จนบคคลมความพรอมทางความประพฤต วนย

และความสมพนธทางสงคมถงมาตรฐานอารยชน เปนพนฐานแกการสรางเสรมคณภาพจตใจทด

๒. อธจตสขา การศกษาดานหรอขนตอนทฝกปรอใหเกดมสมมาวายามะ สมมาสต

และสมมาสมาธ เจรญงอกงามขน จนบคคลมความพรอมทางคณธรรม มคณภาพจตใจ สมรรถภาพ

ทางจต และสขภาพจต พฒนาถงมาตรฐานอารยชน เปนพนฐานแหงการพฒนาปญญาไดด

๓. อธปญญาสกขา การศกษาดานหรอขนตอนทฝกปรอใหเกดมสมมาทฏฐ

และสมมาสงกปปะ เจรญงอกงาม มความพรอมทางปญญาถงมาตรฐานอารยชน สามารถดารงชวตอย

ดวยปญญา มจตใจผองใส เบกบาน ไรทกข หลดพนจากความยดมนถอมนตาง ๆ เปนอสรเสรดวย

ปญญาอยางแทจรง เมอทาความเขาใจอยางนกมองเหนรปรางของกระบวนการแหงการศกษา

ข. หลกโอวาทปาตโมกข

พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) ไดใหความของ โอวาทปาตโมกข ไววา คอคาสอนทเปน

หลกใหญหรอหลกสา คญของพระพทธศาสนา อนเปนหวใจของพระพทธศาสนาและใน

โอวาทปาตโมกขมหลกสาคญอย ๓ ประการ เนอหาสาระแบงเปน ๓ สวนดงน59

๑. อดมการณ

จดยนและอดมการณของพระพทธศาสนาตองการใหบคคลถอเปนจดยน และความ

ฝกใฝอนสงสดทควรสรางใหเกดมแกตน โดยมเนอสาระอย ๔ ประการ ไดแก

๑.๑ ความอดทน คอ ความอดกลน เปนตบะอยางยง ไดแก อดทนตอความ

ตรากตรา อดทนตอทกขเวทนา อดทนตอการกระทบกระทง และอดทนตออานาจกเลส

๑.๒ ทานผรทงกลาววานพพานเปนบรมธรรม ถอวาเปนเปาหมายสงสดของ

ชวต หมดกเลสหมดทกขสนเชง คอ พระนพพาน

๑.๓ ผทารายคนอน ไมเชอวาเปนผงดเวน ผเบยดเบยนผอน ไมเชอวาเปนผ

สงบ คอ สอนใหบคคลมงมนใชชวตสขสงบไมเบยดเบยนทารายผอนใหเดอดรอน

58 ท.ปา. (ไทย) ๑๑/๒๒๘/๒๓๑. 59พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต ), หนงสอประจางาน วนมาฆบชา , พมพครง ๑ ( สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต กรงเทพมหานคร สภาองคกรพระพทธศาสนาแหงประเทศไทย,๒๕๔๗), หนา ๖๕ - ๖๗.

๓๙

๒. หลกการ

หลกการของพระพทธศาสนา อนเปนหลกการใหญในการดาเนนชวตทถกตองดงาม

ทางศลธรรม เนอหาสวนนม ๓ ประการ ไดแก

๒.๑ การไมทาความชวทงปวง คอ การงดเวนสงทเรยกวา “บาป” ทจรต

อกศลและอบายมข การไมประพฤตในสงทไมด ทจรต มโทษ อนกอใหเกดความเศราหมองทงทางกาย

วาจา และใจ เรยกวา อกศลกรรม

๒.๒ การทาความดใหถงพรอม คอ การฝกอบรมตนใหเกดมทเรยกวา บญ

สจรต กศลในตน คอ ประพฤตปฏบตตนใหตงอยในความด ทงทางกาย วาจาและใจ

๒.๓ การทาจตใจใหสะอาด คอ การฝกพฒนาจตใจโดยวธการฝกจตแบบตาง ๆ

เพอใหจตมความผองใสภายใน ไดแก การม คณภาพจตท ด มสมรรถจตท ดดวยวธการของ

พระพทธศาสนา ๖ ประการ คอ

๓. วธการทง ๖ ประการ

๑. การไมกลาวราย คอ การไมกลาวรายบคคลอนใหเดอดรอน

๒. การไมทาราย คอ ไมทารายขมเหงบบบงคบใหใครเชอ

๓. การสารวมระวงในโอวาทปาตโมกข คอ มความสารวมระมดระวงในวนย

และมารยาททางสงคม

๔. ความเปนผรจกประมาณในการบรโภคสงของ คอ การเปนผรจกประมาณ

ในการใชจาย

๕. ทนงทนอนอนสงดเงยบ คอ การอยในทสงบมสงแวดลอมทด

๖. การประกอบความเพยรทางจตใจ คอ การฝกทาจตใจใหเกดความสงบเปน

สมาธเปนองคประกอบสาคญของชวต

ค. เบญจศลและเบญจธรรม

เตอนตรอง ไดกลาวถง ธรรมะสาหรบมนษยไววา คอ ธรรมททาใหมนษยดกวาสตว

เดรจฉาน (หรออมนษย) ม ๕ ประการ ดงน 60

๑. รกเปน (เมตตาและกรณา) ปรารถนาใหทกขชวตมสขพนจากความทกขภย

มจตใจออนโยน ไมโหดรายรนแรง

๒. เยนได (สมมาอาชวะ) ไมตาลกเปนไฟคดอยากไดของคนอน เลยงชวตดวยงาน

สจรตและดวยจตพอเพยง

60เตอนตรอง, ธรรมะมนษย, พมพครงท ๒ (จดพมพและจาหนายโดย สอตะวนและกองทนไตรสกขา, ๒๕๕๐), หนา ๑๑.

๔๐

๓. ใครด (กามสงวร) มความสารวมระวงทางกาม มกายวาจางาม ไมลวนลามสา

สอนเยยงสตวเดรจฉาน

๔. มเครดต (สจจะ) คด พด ทา ดวยความซอสตย สจรตและจรงใจ ไมเลหเหลยม

มายา นาเคารพนบถอ

๕. จตแจมใส (สตสมปชญญะ) ไมหลงใหลมวเมา ไมประมาทเลนเลอ รตวทวพรอม

วาอะไรควรและไมควร ธรรมนไดแกเบญจธรรม ๕ คกบเบญจศล ๕ เรยกวา “ธรรมะมนษย” กเพราะ

ธรรมนมแลวทาใหคนเปนมนษยสมบรณถาไมมธรรมนแลวคนกไมแตกตางอะไรจากสตวเดรจฉาน

ฆ. ปดประตแหงความเสอม

ผไมปรารถนาทจะสรางความเสอเสยใหแกตวเอง ตองปดประตแหงความเสอมเสย ละเวน

จากอบายมข ปดชองทางแหงความเสอม ๖ ประการ คอ61

๑. ไมเสพสรายาเมาใหทใหโทษ

๒. ไมเอาแตเทยวไมรเวลา

๓. ไมจองหาแตการบนเทง

๔. ไมเหลงไปในการพนน

๕. ไมพวพนมวมตรชว

๖. ไมจมอยในความเกยจครานการงาน

ง. เปาหมายของการพฒนา

พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) ไดกลาวถงเปาหมาของมนษยไววา มนษยเมอเกดมาแลว

ยอมมเปาหมายของชวต ควรตองพยายามทาใหสาเรจ และเปาหมายของชวตม ๓ ระดบ ไดแก62

๑. เปาหมายเบองตน คอ การเลยงตวเอง เลยงครอบครว ได ตองมอาชพและอาชพ

ตองบรสทธในการดาเนนชวตปจจบนหรอประโยชนปจจบน ๔ ไดแก

๑.๑ มสขภาพด รากายแขงแรง ไรโรค งามสงา อายยน

๑.๒ มเงนมงาน มทรพยจากอาชพสจรต พงตนเองได

๑.๓ มสถานภาพทดเปนทยอมรบนบถอในสงคม

๑.๔ มครอบครวผาสก ทาวงศตระกลใหเปนทนบถอ

61อดมพร อมรธรรม, ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง พระเจาอยหว, (สานกพมพแสงดาว, ๒๕๔๙), หนา ๑๑๗ -๑๒๐. 62พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต), ธรรมนญชวต พทธจรยธรรมเพอพฒนาชวตทดงาม, พมพครงท ๓๔๕ (กรงเทพมหานคร: ,มหาวทยาลยมหาจฬลาลงกรณราชวทยาลย , ๒๕๔๓), หนา ๒๑ – ๒๒.

๔๑

๒. เปาหมายระดบกลาง คอ การเออเฟอเผอแผชวยเหลอเพอนมนษย เทาทสามารถ

ทาได การกระทาดวยเมตตาและปญญา ในระดบนเรยกวา สมปรายกตถะประโยชน ม ๕ ไดแก

๒.๑ ความอบอนซาบซงสขใจ ดวยศรทธา มหลกใจ

๒.๒ มความภมใจในชวต สะอาดทไดประพฤตสจรต

๒.๓ มความอมใจในชวต มคณคาทไดเสยสละทาประโยชน

๒.๔ ความแกลวกลามนใจทมปญญาแกปญหานาชวต

๒.๕ ความโลงจต มนใจวาไดทาความกรรมดมทนประกนภพใหม

๓. เปาหมายระสงสด คอ การบรรลพระนพพาน การมหดกเลส ความโลภ โกรธ

และหลง มความสข ไมกลบมาเกดอกหลงชวตเสยไป ใหทกคนบรรลเปาหมายนไดในชาตน แตกควร

พยายามสะสมบารมในชาตนตอไป คอ ปรมตถะประโยชน หรอประโยชนอยางยง ไดแก

๓.๑ จดหมายเพอตนเอง หรอประโยชนตน คอ ประโยชน ๓ ขนขางตนทาให

เกดแกตนเอง หรอพฒนาชวตของตนใหบรรลถง

๓.๒ จดหมายเพอผอน หรอประโยชนผอน คอ ประโยชน ๓ ขนขางตน ซงพง

ชวยเหลอผอน หรอเพอนมนษยใหบรรลถง ดวยการชกนาสนบสนนใหเขาพฒนาชวตเขาเองไปจนถง

ตามลาดบ

๓.๓ จดหมายรวมกน หรอประโยชนทงสองฝาย คอ ประโยชนสขเพอความ

ดงามรวมกนของชมชนหรอสงคม รวมทงภาวะปจจยแวดลอมตาง ๆซงพงชวยกนสรางสรรค

บารงรกษา เพอเกอกลใหตนและผอนกาวไปสจดมงหมาย

สรปไดวา หลกธรรมทเกยวกบการพฒนาคณธรรมจรยธรรมเปนการปลกฝงเยาวชนของ

ชาต เพอใหเปนคนด มความร และอยดมสข กาวสสงคมคณธรรมนาความร ประพฤตดปฏบตชอบทง

กาย วาจาและใจ ทาด ละเวนความชว ทาจตใจใหบรสทธ ยดถอประโยชนสวนรวมมากวา

ประโยชนสวนตน สรางสงคมใหมความสข

๒.๕ บทบาทผบรหาร คร กบการพฒนาคณธรรมแกนกเรยน

ปจจบนการศกษาทางเลอกกาลงไดรบความสนใจ เปนทยอมรบ และรฐใหความสาคญ

มากขนเนองจากสามารถจดการศกษาไดสอดคลองกบหลกการปฏรปการศกษา (ด เกง มสข) อยาง

เปนรปธรรมมากกวาโรงเรยนในระบบ นโยบายของกระทรวงศกษาธการทมงเนนคณธรรม นา

ความรทาใหโรงเรยนในระบบตองเรงดาเนนงานตามนโยบาย แตมปจจยหลายอยาง ททาใหโรงเรยน

ในระบบไมประสบความสาเรจเหมอนอยางโรงเรยนทจดการศกษาทางเลอก นนแสดงใหเหนวา

การศกษาทางเลอกนนจะเปนทางรอดใหกบโรงเรยนทจะพฒนาคณธรรม จรยธรรมผเรยนนาไปเปน

๔๒

แนวทางพฒนาใหผเรยนเปนคนดจรง อยางยงยน ซงถอเปนเรองทาทายมาก มปจจยหลายประการ

ททาใหโรงเรยนทางเลอกทเนนพฒนาคณธรรม จรยธรรม ผเรยนประสบความสาเรจ63 ไดแก

๑. ผบรหารโรงเรยน โรงเรยนทจดการศกษาทางเลอกดานคณธรรม จรยธรรม หรอ

โรงเรยนวถพทธ จาเปนอยางยงทผนาตองเปนแบบอยางทดในดานคณธรรม มความรก ความเมตตา

ตอคร และลกศษย มวสยทศน มความร ความเขาใจทแทจรงในการพฒนาผเรยน โดยปจจบน

ทควรเนนเคารพคณคาความเปนมนษย อาจมชอเสยงเปนทยอมรบของคนในสงคม มรปแบบ

การพฒนาคณธรรมจรยธรรมของผเรยนทเปนระบบ มเอกลกษณเฉพาะตน เชน โรงเรยนสตยาไส

ของ ดร.อาจอง ชมสาย ณ อยธยา ทานเปนแบบอยางทดในดานคณธรรม มชอเสยง มวสยทศน

มรปแบบในการพฒนาคณธรรมทเปนระบบเนนการบรณาการคณคาความเปนมนษยใหผเรยนได

ซมซบภายใตบรรยากาศทสงบเปนสมาธเพอมงใหผเรยนเปนคนด

๒. มรปแบบการพฒนาทเปนระบบ กลาวคอ โรงเรยนทางเลอกผบรหารมกจะเปน

ผคดรปแบบการบรหารจดการศกษาทเปนระบบ ไดแก

๒.๑ มแนวคด เปาหมายทชดเจนวาใชแนวคด ยดหลกปรชญาใด มเปาหมาย

มงใหผเรยนเปนอยางไร และยดหลกจตวทยา มนษยนยมแนวใหมทมจดเนนในการเคารพในคณคา

ของมนษย ซงโรงเรยนในระบบสวนใหญยงใชจตวทยาสตวทเนนการลงโทษ และใหรางวลเพอให

นกเรยนเปนคนด แตกลบทาใหเดกกาวราว มพฤตกรรมเบยงเบนตางๆ ไมไดเปนคนดจากภายใน

การพฒนาใหผเรยนเปนคนดจากภายในนนเราคงตองพฒนาทจต และปจจบนแนวทางจตตปญญา

ศกษาเปนแนวทางสาคญทกาลงไดรบความสนใจของนกการศกษา ทชวยใหเกดการพฒนาคณธรรม

ในตวผเรยนอยางยงยน เปนการศกษาททาใหผเรยนเขาใจดานในของตวเอง (การใชจตคดใครครวญ

จนเกดปญญา จตอสระ จตเปนกศล (จตอาสา) รตว เขาถงความจรง ทาใหเปลยนมมมองเกยวกบโลก

และผอน เกดความเปนอสระ ความสข ปญญา และความรกอนไพศาลตอเพอนมนษย ธรรมชาต

และสรรพสง หรอเพอใหเกดความเปนมนษยทสมบรณอยรวมกนดวยสนตสข

๒.๒ มระบบการในการรบนกเรยน โดยสวนใหญแลวโรงเรยนทจดการศกษา

ทางเลอกทางดานคณธรรม จะรบนกเรยนเขาเรยนตงแตระดบชนอนบาลตอเนองจนถงมธยมศกษา

ตอนปลาย เนองจากการพฒนาคณธรรมผเรยนนนขนอยกบวฒ

63[ออนไลน],แหลงทมา:,gotoknow.org/blog/jantakoon/259325. [วนท ๒๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

๔๓

หลกธรรมทเปนปจจยในการพฒนาใหประสบความสาเรจ

ก. อทธบาท ๔

สญญา สญญาววฒน ไดกลาววา อทธบาทเปนหลกธรรมทจะทาใหการทางานประสบ

ความสาเรจและมความสขไปดวย คอ ศรทธา ความศรทธา คอ ความเชอมน เปนตวเบกโรงในการ

ทางานไดประสบผลสาเรจและมความสขกบงาน ยงไดรวมพลงกบธรรมขออนกจะเพมความสาเรจเพม

ความสขในการทางานยงขนนน เรยกวา อทธบาท ๔64 ไดแก

๑. ฉนทะ ความพอใจ ความตองการจะทา ใฝใจทจะทาสงนนอยเสมอและ

ปรารถนาทจะทาใหไดผลดยง ๆ ขนไป ฉนทะเปนองคธรรมหนงในอทธบาท ซงเปนสงทจะทาให

การทางานใด ๆ ประสบความสาเรจ

๒. วรยะ ความเพยร นน คอ ความมงมนในการทางานสงใดใหสาเรจ ความไมยอ

ทอตออปสรรคขดขวางใด ๆ วรยะเปนองคธรรมของหมวดธรรมชอ อทธบาท พระพทธเจาจงกลาว

วาพระพทธศาสนาเปนศาสตรแหงการความเพยร เชน ความเพยรทเกดจากตนเอง และความเพยร

ทบคคลผนชวยกระตน

๓. จตตะ เอาจตฝกใฝ ตงจตรบรในสงทกระทา และทาในสงนนดวยความคด ไม

ปลอยจตใหฟงซานเลอนลอย ใชความคดในเรองนนบอย ๆ เสมอ ๆ ทากจหรองานนนอยางอยางอทศ

ตวอทศใจ

๔. วมงสา ใชปญญาสอบสวน หมนใชปญญาพจารณาใครครวญ ตรวจสอบเหตผล

และตรวจสอบขอยงหยอนเกนเลยบกพรองขดของ เปนตนในสงนนใหไดผลดยงขน

สรปความไดวา การพฒนาคณธรรมจะประสบผลสาเรจ บรรลตามวตถประสงค ดงกลาว

ได คอ ตองไดรบการสนบสนนจากหลาย ๆ ดาน เชน ครอบครวและชมชนในวงกวาง และมปจจย

ทเกอหนนตอความสาเรจในการพฒนาคณธรรมนน ประกอบดวย

๑. การบรหารจดการทด

๒. การมรปแบบการดาเนนงานทจงใจใหครอบครวเขารวมกจกรรม เนอหา

หลกสตรมความนาสนใจเหมาะสมกบสถานการณ

๓. การสนบสนนงบประมาณในการจดกจกรรมอยางพอเพยง และความรวมมอจาก

ทกฝายซงจะหนนเสรมใหการดาเนนงานประสบความสาเรจยงขน

64ท.ปา.(ไทย) ๑๑/๒๓๑/๒๓๓.

๔๔

๒.๖ งานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลม

โรงเรยนปากอาว สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ซงผวจยได

นาเสนองานวจยทเกยวของ ดงตอน

๑. งานวจยในประเทศ

สมณธา แกนกล ไดศกษาจรยธรรมของนกเรยนระดบประถมศกษาปท ๖ สานกงาน

การประถมศกษาอาเภอพะโตะ สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดชมพร ผลการศกษา พบวา

โดยภาพรวมจรยธรรมนกเรยนอยในระดบมาก เมอพจารณารายองคประกอบ ดานความใฝร ดาน

ความอดทน ดานความประหยด ดานความเมตตากรณา ดานความยตธรรม นกเรยนมจรยธรรมอย

ระดบปานกลาง65

จรล ถาวร ศกษาเรองพฤตกรรมของนกเรยนทผานการอบรมโครงการพฒนาและ

สงเสรมคณธรรมจรยธรรม พบวา การทโรงเรยนจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมนน นาไปสการ

เกดพฤตกรรมทเหมาะสม ทงนเปนผลมาจากการทนกเรยนไดรบการสงเสรมจากครอบครว ชมชน

กลมเพอนนกเรยน และโรงเรยน66

วาสนา ตะกาบโค ไดวจยเรอง “การประเมนการดาเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ

สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาลาพน เขต ๑” พบวาจากการประเมนการดาเนนงานโรงเรยนดาน

ปจจย ผลการวจย พบวาทกองคประกอบโดยเฉพาะดานการดาเนนการบรหารจดการอยางเปนระบบ

คอการกาหนดวสยทศน ปรชญา พนธกจ เปาหมายโดยกาหนดไวในแผนธรรมนญโรงเรยน หรอ

แผนกลยทธทมจดเนนในการพฒนาโรงเรยนวถพทธ อย ในระดบมาก และเมอ ป ๒๕๔๙

ศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดน เชงคณธรรม สานกงานบรการและพฒนาองคความร (องคกร

มหาชน) สรปว า คณธรรมเรงด วนทควรดาเนนการตามลาดบ คอ 67 (๑) ความซ อสตย

(๒) ความเออเฟอ มนาใจ เมตตา (๓) ความละอาย เกรงกลวตอบาป (๔) มจตสานกสาธารณะ

(๕) การมสต (๖) ความขยน หมนเพยร

65สมณธา แกนกล, “ศกษาจรยธรรมนกเรยนระดบประถมศกษาปท ๖ สานกงานการประถมศกษาอาเภอพะโตะ สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดชมพร”, วทยานพนธ กศ.ม.,สาขาการบรหารการศกษา (คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ, ๒๕๔๔). อางในพระครประโชตจนทวมล (นาม จนทโชโต),การสงเสรมคณธรรมและจรยธรรม นกเรยน โรงเรยนนวมนทราชนทศ หอวง นนทบร อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร หนา๕๕. 66เลมเดยวกน หนา ๕๕ 67วาสนา ต ะกาบโค, “การประเมนการดาเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงาน เขตพนทการศกษาลาพน เขต ๑”, วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา, (บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๘), หนา ๗๓.

๔๕

บญจง เรองสะอาด ไดศกษา เรอง การศกษาสภาพการอบรมและปลกฝงจรยธรรมใน

โรงเรยนประถมศกษาผลการศกษา พบวา68

๑. การอบรมปลกฝงจรยธรรมในสถานศกษาจรยธรรมทครปลกฝงในโรงเรยนมาก

ไดแก ความขยน ซอสตย ความมระเบยบวนย และความสามคค ครโรงเรยนทอยในเมอง จะปลกฝง

จรยธรรมแกนกเรยนในเรองการตรงตอเวลา ความกตญ การเสยสละ และการอดทนมากกวาครใน

โรงเรยนทอยในชนบท โรงเรยนเปนแหลงเรยนรทางจรยธรรมของนกเรยนมากทสด รองลงมาไดแก

ครอบครว สถาบนศาสนา สอมวลชน และเพอน บคคลทเอาใจใสสงเสรมจรยธรรมและนกเรยนเชอ

ฟงมากคอ ครผสอนจรยธรรม วธสอนจรยธรรมทครใชมากคอ การยกตวอยาง และเลานทาน

เปรยบเทยบ

๒. การอบรมปลกฝงจรยธรรมในครอบครวบดาจะสอนจรยธรรมแกเดกมากทสด

รองลงมาไดแก มารดา แตนกเรยนเชอฟงคา สงสอนจากมารดามากกวาบดา วธการทใชคอ การ

ตกเตอนเมอกระทา ผด และยกตวอยางทด สา หรบบคคลทนกเรยนยดถอเปนแบบอยางทดในเรอง

จรยธรรมคอ บดา รองลงมาไดแก มารดา

๓. สงคมรอบตวกบนกเรยนกบการปลกฝงจรยธรรมเพอนมบทบาทไมมากนกสวน

ใหญจะเตอนในเรองเมตตากรณา พดจาไพเราะไมเหนแกตว และเออเฟอตอกน นกเรยนจะไปวด

ตอเมอเปนวนสาคญทางศาสนาเทานน ในดานสอมวลชน โทรทศนเปนสอทใหความร จรยธรรม

นกเรยนมากทสด เกยวกบเรองการ ทา ความด อดทน เสยสละ ความกตญกตเวท ตลอดจนขอคด

ทางศาสนา รองลงมาไดแก หนงสอพมพ

ออมเดอน สดมณ และคณะ ไดทาการศกษาสภาพการจดฝกอบรมและการเรยนรเพอ

สงเสรมคณธรรมจรยธรรมของคนไทยในเชงลก จากองคกรทประสบความสาเรจในการดาเนน

การฝกอบรมดานคณธรรมจรยธรรม จานวน ๒๐ แหง จากการศกษาพบวา สภาพการจดฝกอบรม

และการเรยนรเพอพฒนาคณธรรม และจรยธรรม แบงไดเปน ๓ รปแบบ คอ ๑) การพฒนาคณธรรม

โดยผานกระบวนการเรยนร โดยจะเนนทงความร การปฏบต และความตระหนกในความเปน

พทธศาสนกชนทด ในการอบรมจะใชสอตาง ๆ เขามาประกอบการฝกอบรม และใชเทคนคการสอน

ของครมาประยกตใหเหมาะสมกบพฒนาการของเดก ๒) การพฒนาคณธรรมโดยผานการปฏบตธรรม

โดยใชการปฏบตตามหลก สตปฏฐาน ๔ แนวทางในการปฏบตมอยหลายแนวทาง ทงทเนนภาคปรยต

(ภาคทฤษฎ) และปฏบตควบคกนไป โดยจะตองพจารณาใหเหมาะสมกบระดบความสามารถ พนฐาน

ดานความรของผเขารวมปฏบต ๓) การพฒนาคณธรรมจรยธรรมโดยผานกระบวนการทกษะชวต

โดยผานตวแทนทางสงคม ไมวาจะเปน พระสงฆ คร-อาจารย พอ–แม หรอแมกระทงเพอน เปนตน

68บญจง เรองสะอาด. “การอบรมและปลกฝงจรยธรรมในโรงเรยนประถมศกษา”. (วารสารการศกษาแหงชาต ๒๕๓๖),หนา ๗๒-๗๔, ๘๒, ๑๒๗.

๔๖

การพฒนาคณธรรมจรยธรรมโดยผานกระบวนการทกษะชวต โดยผานองคกรตาง ๆ เปนรปแบบ ท

เปนการผสมผสานการพฒนาเขากบวถการดาเนนชวต โดยทเนนการใชธรรมะควบคกนไป 69

สรปไดวา นกเรยนทไดรบการพฒนาคณธรรมจรยธรรม จะมคณธรรมจรยธรรมอย

ในระดบมาก ทงในดานความขยน ความซอสตย ความมระเบยบวนย ความสามคค ความใฝร

การตรงตอเวลา ความกตญ การเสยสละ ความอดทน ความประหยด ความเมตตากรณา และ

ความยตธรรม

๒. งานวจยตางประเทศ

โฮลสไตน (Holstein) ไดทาการวจยเรองการเปลยนแปลงการใชเหตผลเชงจรยธรรม

ของเดกวยรนและบดามารดาของเดก ทาการศกษาแบบระยะยาวชวงสามป กลมตวอยางเปนเดกวยรน

ชายหญง อาย ๑๓ ป จานวน ๕๓ คน ทมสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคมระดบเดยวกน พบวา

เดกวยรนหญงมพฒนาการทางจรยธรรมอยในขนท ๓ และเดกวยรนชายอยในขนท ๒ ตอมามการวด

ซาอกเมอเดกมอาย ๑๖ ป พบวา วยรนชายมพฒนาการทางจรยธรรมอยในขนท ๔ ขณะทวยรนหญง

มพฒนาการทางจรยธรรมอยในขนท ๓ และ ๕ ปตอมา มการวดซาอก ปรากฏวา เดกวยรนชายและหญง

มพฒนาการทางจรยธรรมกาวหนาเรวมาก70

บทว (Buteau) ไดศกษาวจยเรองการสนทนาเรองราวทเกยวกบคณธรรมในชนเรยน

เกรด ๓ ในรฐบอสตน สหรฐอเมรกา ผลการวจย พบวา หนาทสาคญของโรงเรยนมอย ๒ สวน สวนท

๑ คอ การอบรมสงสอนและชวยเหลอใหนกเรยนเปนผมความชาญฉลาด สวนท ๒ คอ มหนาท

รบผดชอบในการอบรมสงสอนและชวยเหลอใหนกเรยนเปนคนด และยงไดคนพบวา การสอนเรอง

คณธรรมในโรงเรยนนนยงมความสาคญและความจา เปนทจะตองดาเนนตอไปเรอย ๆ ไมมทสนสด

และนอกจากนนผลการวจยยง พบวา โรงเรยนยงเปนสถาบนทมบทบาทสงในเรองการปลกฝง

คณธรรมจรยธรรมใหแกนกเรยน71

69ออมเดอน สดมณ และคณะ, ประสทธผลในการฝกอบรมทกษะและจตลกษณะทมผลตอพฤตกรรมประหยดนา และไฟฟาของนกเรยนระดบประถมศกษา, รายงานการวจย, ฉบบท ๙๘, (กรงเทพมหานคร : สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, ๒๕๔๘), หนา ๑๒๒ – ๑๒๓. 70โฮลสไตน (Holstein), C.B., “Irreversible, Stepwise Sequence in the Development of Moral Judgment”,A Longitudinal Study of Males and Females, (Child Development. 47(9) : 1976},pp.51-61. 71บทว (Buteau), Gerard E. (1998). Discourse of Moral Issues In a Third Grade Classroom (Elementary Schools, Public Education, Ethics). Boston : UMI.

๔๗

สรปไดวา การพฒนาคณธรรมของเดกและเยาวชนไทย ในระดบการศกษาขนพนฐาน

และวธการทพงประสงคในการพฒนาคณธรรมทพงประสงคสา หรบเดกและเยาวชนไทยในระดบ

การศกษาขนพนฐาน ผทเกยวของตองชวยกนรบผดชอบ เชน การสอนศลธรรมในโรงเรยน การ

สอดแทรกเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมกบกลมสาระการเรยนทกกลมสาระ จดกจกรรมเพอ

เสรมสรางและพฒนา คณธรรมจรยธรรมแกนกเรยนอยางจรงจงและตอเนอง ครตองเปนแบบอยางท

ด จดบรรยากาศและสงแวดลอมทงภายในและภายนอกใหเออตอการพฒนาคณธรรมจรยธรรม เพอ

เปนการเสรมแรงการทาความด และกจกรรมดานคณธรรมจรยธรรมในวถชวตของนกเรยนใหมาก

ทสดโดยเฉพาะศลธรรมพนฐานทมนษยตองนามาประพฤตปฏบต เทาทโอกาสจะอานวย สรางสงคม

การเรยนร เพอเปนแบบอยางทด ใชกรณทเกดปญหาและฝกแกปญหาดวยสตและกระบวนการกลม

๒.๗ กรอบแนวคดในการวจย

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ทมความ

สอดคลองกบตวแปร ดงแผนภมท ๒.๗

ผใหขอมล ตวแปรทศกษา

สถานภาพทวไป การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนา72นกเรยน

๑. เพศ ๑. เมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

๒. อาย ๒. สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๓. ระดบการศกษาของนกเรยน ๓. ความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

๔. ความมสตย คกบศลขอท ๔

๕. ความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

แผนภมท ๒.๗ แสดงกรอบแนวคดในการวจย

๗๒๓สมเดจพระมหาสมณเจากรมพระยาวชรญาณวโรรส.“เบญจศล-เบญจธรรม”,[ออนไลน],แหลงทมา:,

<http://www.buddhadham.com/index.php?mo=3&art/245589>, [วนท ๒๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

บทท ๓

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

ผวจยไดกาหนดขนการวจย ดงน

๓.๑ รปแบบการดาเนนการวจย

๓.๒ ประชากรและกลมตวอยาง

๓.๓ เครองมอทใชในการวจย

๓.๔ การสรางเครองมอใชในการวจย

๓.๕ การเกบรวบรวมขอมล

๓.๖ การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล

๓.๑ รปแบบการวจย

งานวจยเรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

โดยดาเนนการวจย ดงน

๑. ศกษาหลกการ แนวคดทฤษฎ ระเบยบ และผลงานวจยทเกยวของ

๒. กาหนดกรอบแนวคด หวขอปญหา และวตถประสงคในการวจย

๓. กาหนดกลมประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

๔. สรางเครองมอสาหรบเกบขอมลการวจย

๕. นาเครองมอเสนอผเชยวชาญตรวจสอบเพอปรบปรงแกไขใหสมบรณ

๖. ทดสอบเครองมอกบกลมตวอยางทไมใชตวอยางทใชในการวจย (Try out)

๗. ดาเนนการแจกแบบสอบถามกบกลมตวอยางและเกบรวบรวมขอมล

๘. วเคราะหขอมลและแปลผลขอมล

๙. สรปและรายงานผลการศกษาวจย

๔๙

๓.๒ ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก

๑. ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔ – ๖ กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ จานวน ๖

โรงเรยน รวมประชากรทงหมด ๘๑๔ คน กลมตวอยางไดมาโดยวธการของ Taro Yamane๑

จานวน ๒๖๐ คน ดงแสดงตารางท ๑.๑

ตารางท ๓.๑ แสดงจานวนโรงเรยน ประชากร และกลมตวอยาง

โรงเรยน ประชากร กลมตวอยาง

ชนป.๔ ชนป.๕ ชนป.๖ ชนป.๔ ชนป.๕ ชนป.๖

โรงเรยนวดแหลมฟาผา ๙๑ ๘๑ ๗๓ ๒๙ ๒๖ ๒๓

โรงเรยนคลองนาเกลอนอย ๕๓ ๕๘ ๕๙ ๑๗ ๑๘ ๑๙

โรงเรยนวดคลองสวน ๘๔ ๗๒ ๗๗ ๒๗ ๒๓ ๒๔

โรงเรยนบานขนสมทรไทย ๑๙ ๑๗ ๑๘ ๖ ๖ ๖

โรงเรยนวดคลองมอญ ๑๐ ๑๕ ๑๒ ๓ ๕ ๔

โรงเรยนวดคสราง ๒๗ ๒๔ ๒๔ ๘ ๘ ๘

รวม ๒๘๔ ๒๖๗

๘๑๔

๒๖๓

๙๐ ๘๖

๒๖๐

๘๔

๑.๑ กลมตวอยางใหขอมลเชงคณภาพ

กลมตวอยางใหขอมลเชงคณภาพ ไดแก ผบรหารและครโรงเรยน ใชวธการ

สมภาษณจากผบรหารและคร ทง ๖ โรงเรยน จานวน ๑๑ คน

๑. ผบรหารและครโรงเรยนวดแหลมฟาผา จานวน ๒ คน

๒. ผบรหารและครโรงเรยนคลองนาเกลอนอย จานวน ๒ คน

๓. ผบรหารและครโรงเรยนคลองสวน จานวน ๒ คน

๔. ผบรหารและครโรงเรยนบานขนสมทรไทย จานวน ๒ คน

๕. ครโรงเรยนวดคลองมอญ จานวน ๑ คน

๖. ผบรหารและครโรงเรยนวดคสราง จานวน ๒ คน

๑ ทาโร ยามาเน (Taro Yamane) อางใน กตต กอบวแกว. การวจยเพอการบรหารอตสาหกรรม,

นนทบร: วรารตน เบสพรนตง. ๒๕๕๗, หนา ๙๖.

๕๐

๑.๒ กลมตวอยางใหขอมลเชงปรมาณ

กลมตวอยางใหขอมลเชงปรมาณ ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ใช

วธการเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม จานวน ๒๖๐ ชด ทง ๖ โรงเรยน

๓.๓ เครองมอทใชในการวจย

เครองมอใชในการวจยครงน ซงประกอบดวย

๑. แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม

๒. แบบสอบถามเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน เปนคาถาม

แบบใหคะแนนหรอการประมาณคา (Rating Scale) ตามคานาหนกวธของ ลเครท (Likert) ซงม

เกณฑการพจารณาระดบความคดเหน ๕ ระดบความคดเหน ดงน

๕ หมายถง ระดบการพฒนาตามเบญจศล-เบญจธรรม มากทสด

๔ หมายถง ระดบการพฒนาตามเบญจศล-เบญจธรรม มาก

๓ หมายถง ระดบการพฒนาตามเบญจศล-เบญจธรรม ปานกลาง

๒ หมายถง ระดบการพฒนาตามเบญจศล-เบญจธรรม นอย

๑ หมายถง ระดบการพฒนาตามเบญจศล-เบญจธรรม นอยทสด

แปลผลขอมลโดยใชแบบองเกณฑ ดงน

คะแนนคาเฉลย ๔.๕๐ – ๕.๐๐ กาหนดใหอยในเกณฑมากทสด

คะแนนคาเฉลย ๓.๕๐ – ๔.๔๙ กาหนดใหอยในเกณฑมาก

คะแนนคาเฉลย ๒.๕๐ – ๓.๔๙ กาหนดใหอยในเกณฑปานกลาง

คะแนนคาเฉลย ๑.๕๐ – ๒.๔๙ กาหนดใหอยในเกณฑนอย

คะแนนคาเฉลย ๑.๐๐ – ๑.๔๙ กาหนดใหอยในเกณฑนอยทสด

๓. แบบสอบถามขอเสนอแนะแนวทางการแกปญหาการนาเบญจศล-เบญจธรรม

พฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๔. แบบสมภาษณขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและคร ในการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๕๑

๓.๔ การสรางเครองมอใชในการวจย

การสรางเครองมอใชในการวจยครงน มดงน

๑. ศกษาสภาพการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน ชนประถมศกษาปท

๔ – ๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา ในปจจบน

๒. ศกษาเอกสารเกยวกบผ เรยนดวยรปแบบตาง ๆ นามาวเคราะหเพอสราง

เครองมอวจย

๓. ศกษาสภาพการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน ชนประถมศกษาปท

๔ – ๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา ใหมความครอบคลม พรอมหลกการ กระบวนการและ

ขนตอนการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนทก ๆ ดาน

๔. ศกษาสภาพการบรหารงานดานตางๆ ทกภาคสวนของสถานศกษา นามา

วเคราะหเพอสรางเครองมอทใชในการวจย

๕. ศกษากรอบแนวคด ทฤษฎการบรหาร และเอกสารและงานวจยทเกยวของกบ

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

๖. สรางแบบสอบถามแลวไปหาอาจารยทปรกษาเพอพจารณาหาความเทยงตรงใน

เนอหาของแบบสอบถามเพอนาไปปรบปรงแกไข

๗. นาแบบสอบถามทสรางไปใหผเชยวชาญทง ๕ ทาน ตรวจสอบความเทยงตรง

ของเนอหาดานการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา เพอนาไปปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญทง ๕ ทาน และนาเสนอ

กรรมการทปรกษาอกครงกอนทดลองใชเครองมอ

๘. นาแบบสอบถามไปดาเนนการใชกบกลมตวอยางกอนและหลง

๙. นาขอมลทไดจากการดาเนนการทดลองกอน มาวเคราะหหาความเชอมน (IOC)

ของแบบสอบถาม ซงไดความเชอมนทระดบ ๐.๘๑

๕๒

๓.๕ การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลการวจยในครงน มขนตอนดงน

๑. ตดตอประสานงานไปยงผบรหารและครสอนของนกเรยนชนประถมศกษาปท

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

๒. ตดตอประสานงานเจาหนาทคณะครศาสตรเพอขอหนงสอรบรองเพอนาไปยนยน

ตอผบรหารและครสอนกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑

๓. นาแบบสอบถามไปทดสอบกบกลมตวอยางหาคา IOC เปนนกเรยนโรงเรยน

สองพนอง จานวน ๓๐ ชด

๔. นาแบบสอบถามไปทดสอบเพอเกบรวบรวมขอมลกบนกเรยนกลมเปาหมาย

๖ โรงเรยน จานวน ๒๖๐ ชด

๕. นาแบบสมภาษณไปสมภาษณผบรหารและคร เพอเกบรวบรวมขอมล

ขอเสนอแนะแนวทางในการนาเบญจศลเบญจธรรมพฒนานกเรยน

๕๓

๓.๖ การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล

การวจยครงน ใชสถตการวเคราะหขอมลเพอหาคาเฉลยรอยละดวยโปรแกรมสาเรจรปท

ใชอยางแพรหลายในทางสถต ดงตอไปน

๑. สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เปนคาสถตพนฐานเกยวกบ

คาความถรอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

โดยสตรการคานวณหาคาสถต๒ ดงตอไปน

(๑) คารอยละ (Percentage)

สตร

เมอ P แทน คารอยละ

f แทน ความถทตองการแปลงใหเปนคารอยละ

N แทน จานวนประชากรทงหมด

(๒) คาเฉลย (Mean)

สตร

เมอ x แทน คาเฉลยของกลมตวอยาง

fx แทน ผลรวมของผลคณระหวางคะแนนกบความถของคะแนน

N แทน จานวนประชากรทงหมด

๒บญชม ศรสะอาด, การวจยเบองตน, (กรงเทพมหานคร:สานกพมพชมรมเดก, ๒๕๔๓), หนา๑๐๑.

P = f X 100

N

๕๔

N

(๓) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: S.D.) จากสตร

∑ (x – x)2

n – 1

เมอ S.D. แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

X แทน คาคะแนนแตละกลม

x แทน คาเฉลยของกลมตวอยาง

∑ แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนประชากรทงหมด

๒. การคานวณหาคาความสอดคลองดชนระหวางของขอความกบวตถประสงค

(Item Objective Congruence Index = IOC) โดยความคดเหนของผเชยวชาญวา เหมาะสม (+ ๑)

ไมเหมาะสม (- ๑) และไมแนใจ (๐) ซงมสตรดงน

IOC = ∑R

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงค

∑R แทน ผลรวมคะแนนของผเชยวชาญทงหมด

N แทน จานวนผเชยวชาญทงหมด

S.D. =

๕๕

๓. คาความเชอมนของแบบสอบถาม (Reliability) โดยใชคาสมประสทธ

แอลฟา (Alpha Coefficient) ตามวธของครอนบาค (Cronbach) จากสตร๓ ดงน

α = (1 − )

เมอ แทน คาสมประสทธความเชอมน

N แทน จานวนของเครองมอวด

k แทน จานวนขอแบบสอบถาม

แทน ผลรวมของความแปรปรวนของแตละขอ

แทน ความแปรปรวนของคะแนนรวม

๓ประสทธ สวรรณรกษ, ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร, (สถาบนราชภฏ

บรรมย, ๒๕๔๒), หนา ๒๖๑.

st2 si2

บทท ๔

ผลการวจย

การวเคราะหขอมลการศกษา เรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบขอมลจากกลมตวอยาง จานวน ๒๖๐

ฉบบ เปนการศกษาเชงสารวจ (Survey Research) ผศกษาไดดาเนนการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรม

คอมพวเตอรวเคราะหสถต ดงน

ตอนท ๑ ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท ๒ ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑

ตอนท ๓ สรปขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ ตอนท ๔ แบบสมภาษณขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและคร ในการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

เพอใหเกดความเขาใจตรงกนในการแปลความหมายของการวเคราะหขอมล ผศกษา

จงกาหนดสญลกษณและอกษรทใชในการวเคราะหขอมล ดงน

P แทน คารอยละ

f แทน ความถทตองการแปลงใหเปนคารอยละ

N แทน จานวนประชากรทงหมด

x แทน คาเฉลยของกลมตวอยาง

fx แทน ผลรวมของผลคณระหวางคะแนนกบความถของคะแนน

S.D. แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

X แทน คาคะแนนแตละกลม

x แทน คาเฉลยของกลมตวอยาง

∑ แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

õ÷

IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงค

∑R แทน ผลรวมคะแนนของผเชยวชาญทงหมด

แทน คาสมประสทธความเชอมน

k แทน จานวนขอแบบสอบถาม

แทน ผลรวมของความแปรปรวนของแตละขอ

ตอนท ๑ ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ผลการวเคราะหขอมลทวไปของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาว

เจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ จานวน ๒๖๐ คน

ซงมผลการวเคราะห ดงตารางตอไปน

ตารางท ๔.๑ คารอยละและคามาตรฐานขอมลทวไปของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา จาแนกตามเพศ

เพศ จานวน รอยละ

ชาย ๑๐๖ ๔๐.๗๗

หญง ๑๕๔ ๕๙.๒๓

รวม ๒๖๐ ๑๐๐

จากตารางท ๔.๑ พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาว

เจาพระยาสวนใหญเปนหญง จานวน ๑๕๔ คน คดเปนรอยละ ๕๙.๒๓ เปนชาย จานวน ๑๐๖ คน

คดเปนรอยละ ๔๐.๗๗

si2

õø

ตารางท ๔.๒ คารอยละและคามาตรฐานขอมลทวไปของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา จาแนกตามอาย

อาย จานวน รอยละ

ตากวา ๑๐ ป ๘ ๓.๐๘

๑๐-๑๑ ป ๑๙๖ ๗๕.๓๘

๑๒ ปขนไป ๕๖ ๒๑.๕๔

รวม ๒๖๐ ๑๐๐

จากตารางท ๔.๑.๒ พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาว

เจาพระยาสวนใหญเปนหญง สวนใหญมอาย ๑๐-๑๑ ป จานวน ๑๙๖ คน คดเปนรอยละ ๗๕.๓๘

รองลงมามอาย ๑๒ ปขนไป จานวน ๕๖ คน คดเปนรอยละ ๒๑.๕๔ และ มอายตากวา ๑๐ ป

จานวน ๘ คน คดเปนรอยละ ๓.๐๘

õù

ตารางท ๔.๓ คารอยละและคามาตรฐานขอมลทวไปของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา จาแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จานวน รอยละ ประถมศกษาปท ๔ ๙๐ ๓๔.๖๒

ประถมศกษาปท ๕ ๘๖ ๓๓.๐๗

ประถมศกษาปท ๖ ๘๔ ๓๒.๓๑

รวม ๒๖๐ ๑๐๐

จากตารางท ๔.๓ พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาว

เจาพระยาสวนใหญเปนหญงอยระดบชนประถมศกษาปท ๔ จานวน ๙๐ คน คดเปนรอยละ ๓๔.๖๒

รองลงมาไดแกระดบชนประถมศกษาปท ๕ จานวน ๘๖ คน คดเปนรอยละ ๓๓.๐๗ และอยระดบชน

ประถมศกษาปท ๖ จานวน ๘๔ คน คดเปนรอยละ ๓๒.๓๑

öð

ตอนท ๒ ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ โดยการหาคาเฉลย(푥) และคามาตรฐาน (S.D.)

ตารางท ๔.๔ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน n = ๒๖๐ ระดบ

풙 S.D. การพฒนา

๑. ความเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ๓.๖๖ ๑.๐๑ มาก

๒. สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒ ๔.๑๓ ๑.๑๔ มาก

๓. ความสารวมในกามคกบศลขอท ๓ ๔.๐๔ ๑.๑๙ มาก

๔. ความมสตยคกบศลขอท ๔ ๔.๐๘ ๑.๐๓ มาก

๕. ความมสตรอบคอบคกบศลขอท ๕ ๔.๓๑ ๑.๐๗ มาก

ภาพรวม ๕ ดาน ๔.๐๔ ๑.๑๑ มาก

จากตารางท ๔.๔ พบวา การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ภาพรวมอย ในระดบมาก มคาเฉล ยเทากบ ๔.๐๔ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๑

รายดาน พบวา อยในระดบมากทง ๕ ดาน เรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก

ดานความมสตรอบคอบคกบศลขอท ๕ มคาเฉลยเทากบ ๔.๓๑ คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๗ ดาน

สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒ มคาเฉลยเทากบ ๔.๑๓ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๔ ดานความมสตย

คกบศลขอท ๔ มคาเฉลยเทากบ ๔.๐๘ คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๓ ดานความสารวมในกามคกบ

ศลขอท ๓ มคาเฉลยเทากบ ๔.๐๔ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๙ และดานความเมตตา-กรณา คกบ

ศลขอท ๑ มคาเฉลยเทากบ ๓.๖๖ คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๑ ตามลาดบ

öñ

ตารางท ๔.๕ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ n = ๒๖๐ ระดบ

풙 S.D. การพฒนา

๑. นกเรยนใหอภยเพอนททาผดเสมอ ๓.๖๕ ๐.๘๖ มาก

๒. นกเรยนใหอาหารสตวทไมมเจาของหรอบาดเจบ ๓.๕๓ ๑.๑๒ มาก

๓. นกเรยนบรจาคสงของชวยคนทดอยกวาเสมอ ๓.๓๓ ๑.๐๔ ปานกลาง

๔. นกเรยนชวยงานผอนเสมอ ๓.๗๑ ๐.๙๐ มาก

๕. นกเรยนชวยเหลอเพอนๆทตองการความชวยเหลอเสมอ ๓.๘๐ ๐.๙๒ มาก

๖. นกเรยนชวยเหลอผอนดวยจตอาสาโดยไมหวงผลตอบแทน ๓.๘๘ ๐.๙๙ มาก

๗. นกเรยนไปทาบญใสบาตรทวดเปนประจา ๓.๔๙ ๑.๐๕ ปานกลาง

๘. เมอนกเรยนวางจากการเรยนชวยงานผปกครองทบานเสมอ ๓.๘๖ ๑.๐๔ มาก

ภาพรวม ดานเมตตา-กรณาคกบศลขอท ๑ ๓.๖๖ ๑.๐๑ มาก

จากตารางท ๔.๕ พบวา การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉล ยเทากบ ๓.๖๖

คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๑

รายขอ พบวา อยในระดบมาก ๖ ขอ และอยในระดบปานกลาง ๒ ขอ โดยขอทมคาเฉลยใน

ระดบมาก เรยงตามลาดบจากมากไปหานอย ไดแก นกเรยนชวยเหลอผอนดวย จตอาสาโดยไมหวง

ผลตอบแทน มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๘ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๙ เมอนกเรยนวางจากการเรยน

ชวยงานผปกครองทบานเสมอ มคาเฉล ยเทากบ ๓.๘๖ คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๔ นกเรยน

ชวยเหลอเพอนๆทตองการความชวยเหลอเสมอ มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๐ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๒

นกเรยนชวยงานผอนเสมอ มคาเฉลยเทากบ ๓.๗๑ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๐ นกเรยนใหอภย

เพอนททาผดเสมอ มคาเฉลยเทากบ ๓.๖๕ คามาตรฐานเทากบ ๐.๘๖ นกเรยนใหอาหารสตวทไมม

เจาของหรอบาดเจบ มคาเฉลยเทากบ ๓.๕๓ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๒

öò

และขอทมคาเฉลยอยในระดบปานกลาง ไดแก นกเรยนไปทาบญใสบาตรทวดเปนประจา

มคาเฉลยเทากบ ๓.๔๙ คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๕ นกเรยนบรจาคสงของชวยคนทดอยกวาเสมอ

มคาเฉลยเทากบ ๓.๓๓ คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๔ ตามลาดบ

ตารางท ๔.๖ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

ดานสมมาอาชวะคกบศลขอท ๒ n = ๒๖๐ ระดบ

풙 S.D. การพฒนา

๑. นกเรยนละเวนจากการถอเอาของผอนมาเปนของตน ๓.๗๕ ๑.๓๗ มาก

๒. นกเรยนมเงนออมจากทผปกครองใหเสมอ ๓.๙๕ ๑.๐๖ มาก

๓. นกเรยนไมหยบของใชของเพอนกอนไดรบอนญาต ๓.๘๔ ๑.๑๕ มาก

๔. นกเรยนไมชกชวนเพอนไปขโมยสงของผอน ๓.๙๘ ๑.๔๒ มาก

๕. นกเรยนตงใจเรยนเพออนาคตในภายหนา ๔.๒๗ ๐.๙๐ มาก

๖. นกเรยนตองการมอนาคตทด มอาชพสจรต ๔.๕๑ ๐.๘๕ มากทสด

๗. นกเรยนไมทาลายสงของและทรพยสนของผอน ๔.๐๔ ๑.๑๙ มาก

๘. นกเรยนภมใจพอแมทมอาชพสจรต ถงแมวาจะได

เงนคาตอบแทนไมมาก ๔.๖๖ ๐.๗๐ มากทสด

ภาพรวม ดานสมมาอาชวะคกบศลขอท ๒ ๔.๑๓ ๑.๑๔ มาก

จากตารางท ๔.๖ พบวา การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ดานสมมาอาชวะคกบศลขอท ๒ ภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉล ยเทากบ ๔.๑๓

คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๔

รายขอ พบวา ขออยในระดบมากทสด เรยงตามลาดบจากมากไปหานอย ไดแก นกเรยน

ภมใจพอแมทมอาชพสจรต ถงแมวาจะไดเงนคาตอบแทนไมมาก มคาเฉล ยเทากบ ๔.๖๖

คามาตรฐานเทากบ ๐.๗๐ นกเรยนตองการมอนาคตทด มอาชพสจรต มคาเฉลยเทากบ ๔.๕๑

คามาตรฐานเทากบ ๐.๘๕ ขออยในระดบมาก ไดแก นกเรยนตงใจเรยนเพออนาคตในภายหนา

öó

มคาเฉลยเทากบ ๔.๒๗ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๐ นกเรยน ไมทาลายสงของและทรพยสนของผอน

มคาเฉลยเทากบ ๔.๐๔ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๙ นกเรยนไมชกชวนเพอนไปขโมยสงของผอน ม

คาเฉลยเทากบ ๓.๙๘ คามาตรฐานเทากบ ๑.๔๒ นกเรยนมเงนออมจาก ทผปกครองใหเสมอ ม

คาเฉลยเทากบ ๓.๙๕ คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๖ นกเรยนไมหยบของใช ของเพอนกอนไดรบ

อนญาต มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๔ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๕ นกเรยนละเวนจากการถอเอาของผอน

มาเปนของตน มคาเฉลยเทากบ ๓.๗๕ คามาตรฐานเทากบ ๑.๓๗ ตามลาดบ

ตารางท ๔.๗ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ดานสารวมในกามคกบศลขอท ๓

ดานสารวมในกามคกบศลขอท ๓ n = ๒๖๐ ระดบ

풙 S.D. การพฒนา

๑. นกเรยนไมดสออนาจาร ๔.๑๕ ๑.๒๔ มาก

๒. นกเรยนแตงกายถกตองตามระเบยบ ๔.๓๕ ๐.๘๕ มาก

๓. นกเรยนเลนกบเพอนอยางสภาพ ๓.๘๕ ๐.๙๘ มาก

๔. นกเรยนไมพดจาสอไปในทางลามกอนาจาร ๓.๘๕ ๑.๓๕ มาก

๕. นกเรยนไมดสงพมพหรอนตยสารทไมเหมาะสม ๓.๙๘ ๑.๓๔ มาก

๖. นกเรยนคดวาการมคครองเดยวเปนสงทด ๓.๘๕ ๑.๒๙ มาก

๗. นกเรยนไมชอบดละครทมเนอเรองไมสภาพ ๓.๘๕ ๑.๓๑ มาก

๘. นกเรยนเหนวาครอบครวทสมบรณทาใหลกมความสข ๔.๔๕ ๐.๘๙ มาก

ภาพรวม ดานสารวมในกามคกบศลขอท ๓ ๔.๐๔ ๑.๑๙ มาก

จากตารางท ๔.๗ พบวา การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ดานสารวมในกาม คกบศลขอท ๓ ภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉล ยเทากบ ๔.๐๔

คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๙

รายขอ ทกขอ อยในระดบมาก โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก นกเรยนเหนวา

ครอบครวทสมบรณทาใหลกมความสข มคาเฉลยเทากบ ๔.๔๕ คามาตรฐานเทากบ ๐.๘๙ นกเรยน

öô

แตงกายถกตองตามระเบยบ มคาเฉลยเทากบ ๔.๓๕ คามาตรฐานเทากบ ๐.๘๕ นกเรยนไมดสอ

อนาจาร มคาเฉลยเทากบ ๔.๑๕ คามาตรฐานเทากบ ๑.๒๔ นกเรยนไมดสงพมพหรอนตยสาร

ทไมเหมาะสม มคาเฉล ยเทากบ ๓.๙๘ คามาตรฐานเทากบ ๑.๓๔ นกเรยนเลนกบเพอน

อยางสภาพ มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๕ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๘ นกเรยนไมพดจาสอไปในทาง

ลามกอนาจาร มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๕ คามาตรฐานเทากบ ๑.๓๕ นกเรยนคดวาการมคครองเดยว

เปนสงทด มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๕ คามาตรฐานเทากบ ๑.๒๙ นกเรยนไมชอบดละครทมเนอเรอง

ไมสภาพ มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๕ คามาตรฐานเทากบ ๑.๓๑ ตามลาดบ

ตารางท ๔.๘ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถม

ศกษา สมทรปราการ เขต ๑ ดานความมสตย คกบศลขอท ๔

ดานความมสตย คกบศลขอท ๔ n = ๒๖๐ ระดบ

풙 S.D. การพฒนา

๑. นกเรยนปฏบตตามสญญาทใหไวกบครและผปกครองเสมอ ๓.๙๘ ๐.๙๒ มาก

๒. นกเรยนไมเคยพดสอเสยดและยยงใหเพอนแตกแยก ๓.๘๕ ๑.๑๑ มาก

๓. นกเรยนรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายเสมอ ๔.๐๘ ๐.๙๕ มาก

๔. นกเรยนเหนวาการขโมยของคนอนเปนเรองทผด ๔.๓๐ ๑.๑๓ มาก

๕. นกเรยนเหนคณคาของความซอสตยตอตนเองและผอนเสมอ ๔.๒๕ ๐.๙๓ มาก

๖. นกเรยนไมชอบการพดเทจ ๓.๗๒ ๑.๑๘ มาก

๗. นกเรยนมความซอสตยในการสอบ ๔.๓๕ ๐.๘๐ มาก

๘. นกเรยนเหนวาการพดความจรงทาใหเราสงางาม ๔.๑๔ ๐.๙๖ มาก

ภาพรวม ดานความมสตยคกบศลขอท ๔ ๔.๐๘ ๑.๐๓ มาก

จากตารางท ๔.๘ พบวา การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ดานความมสตยคกบศลขอท ๔ ภาพรวมอยในระดบมาก ม คาเฉล ยเท ากบ ๔.๐๘

คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๓

öõ

รายขอ ทกขอ อยในระดบมาก โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก นกเรยน

มความซอสตยในการสอบ มคาเฉลยเทากบ ๔.๓๕ คามาตรฐานเทากบ ๐.๘๐ นกเรยนเหนวาการ

ขโมยของคนอนเปนเรองทผด มคาเฉล ยเทากบ ๔.๓๐ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๓ นกเรยนเหน

คณคาของความซอสตยตอตนเองและผอนเสมอ มคาเฉลยเทากบ ๔.๒๕ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๓

นกเรยนเหนวาการพดความจรงทาใหเราสงางาม มคาเฉลยเทากบ ๔.๑๔ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๖

นกเรยนรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายเสมอ มคาเฉลยเทากบ ๔.๐๘ คามาตรฐานเทากบ

๐.๙๕ นกเรยนปฏบตตามสญญาทใหไวกบครและผปกครองเสมอ มคาเฉล ยเทากบ ๓.๙๘

คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๒ นกเรยนไมเคยพดสอเสยดและยยงใหเพอนแตกแยก มคาเฉล ย

เทากบ ๓.๘๕ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๑ นกเรยนไมชอบการพดเทจ มคาเฉล ยเทากบ ๓.๗๒

คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๘ ตามลาดบ

ตารางท ๔.๙ แสดงการวเคราะหการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ดานความมสตรอบคอบคกบศลขอท ๕

ดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕ n = ๒๖๐ ระดบ

풙 S.D. การพฒนา

๑. นกเรยนคดวาการเสพสราบหรและสงเสพตดอนๆเปนสงทไมด ๔.๔๘ ๑.๑๑ มาก

๒. นกเรยนคดวาการทดลองใชสารเสพตด เครองดองของเมาไมด ๔.๔๐ ๑.๑๔ มาก

๓. นกเรยนรวาสารเสพตดและเครองดองของเมาเปนสงไมด ๔.๔๒ ๑.๑๑ มาก

๔. นกเรยนไมเคยซอสราบหรใหพอแม ๓.๘๓ ๑.๒๖ มาก

๕. นกเรยนมสตสมปชญญะอยเสมอ ๔.๑๔ ๐.๙๘ มาก

๖. นกเรยนรวมกนรณรงคตอตานยาเสพตด ๔.๓๕ ๐.๙๕ มาก

๗. นกเรยนรกษาเกยรต นาชอเสยงมาสครอบครวดวยการทาความด ๔.๒๖ ๐.๙๐ มาก

๘. นกเรยนรสกภมใจตนเองทไมยงเกยวกบสารเสพตด ๔.๖๐ ๐.๘๗ มากทสด

ภาพรวม ดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕ ๔.๓๑ ๑.๐๗ มาก

จากตารางท ๔.๙ พบวา การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน ชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

öö

เขต ๑ ดานความมสตรอบคอบคกบศลขอท ๕ โดยภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ ๔.๓๑

คามาตรฐานเทากบ ๑.๐๗

รายขอ พบวา ขอทอยในระดบมากทสด ไดแก นกเรยนรสกภมใจตนเองทไมยงเกยวกบ

สารเสพตด มคาเฉลยเทากบ ๔.๖๐ คามาตรฐานเทากบ ๐.๘๗ ขอทอยในระดบมาก โดยเรยงลาดบ

จากมากไปหานอย ไดแก นกเรยนคดวาการเสพสราบหรและสงเสพตดอนๆเปนสงทไมด มคาเฉลย

เทากบ ๔.๔๘ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๑ นกเรยนรวาสารเสพตดและเครองดองของเมาเปนสงไมด

มคาเฉลยเทากบ ๔.๔๒ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๑ นกเรยนคดวาการทดลองใชสารเสพตดและ

เครองดม เครองดองของเมาไมด มคาเฉล ยเทากบ ๔.๔๐ คามาตรฐานเทากบ ๑.๑๔ นกเรยน

รวมกนรณรงคตอตานยาเสพตด มคาเฉลยเทากบ ๔.๓๕ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๕ นกเรยนรกษา

เกยรต และนาชอเสยงมาสครอบครวดวยการทาความด มคาเฉลยเทากบ ๔.๒๖ คามาตรฐานเทากบ

๐.๙๐ นกเรยนมสตสมปชญญะอยเสมอ มคาเฉล ยเทากบ ๔.๑๔ คามาตรฐานเทากบ ๐.๙๘

นกเรยนไมเคยซอสราบหรใหพอแม มคาเฉลยเทากบ ๓.๘๓ คามาตรฐานเทากบ ๑.๒๖ ตามลาดบ

ö÷

ตอนท ๓ สรปขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรม พฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

ตารางท ๔.๑๐ ขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา ดงน

พฤตกรรม ขอเสนอแนะแนวทาง

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน n = ๒๖๐

จานวน รอยละ เมตตา-กรณา

คกบศลขอท ๑

ชวยเหลอเพอน ไมทารายผอน ชวยถอของใหคร ไมรงแก

สตวหรอฆาสตว ตองมความเออเฟอเผอแผ มนาใจตอกน

ไมเหนแกตว ใหอภยเพอน ทาบญใสบาตร มจตอาสา เหน

แกประโยชนสวนรวม สงคมจงจะสงบมความสข

๕๕ ๒1.๑๕

สมมาอาชวะ

คกบศลขอท ๒

ตงใจทามาหาเลยงชพโดยสจรต ไมลกขโมยของผอน ไมเอาของทเขาไมใหมาเปนของตน คนทประกอบอาชพสจรต ขยนขนแขงในการทามาหากน ดใจ กบทรพยหรอสงของทตนหาไดเอง ภมใจในการประกอบอาชพสจรต ดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

๔๗ 1๘.๐๘

สารวมในกาม

คกบศลขอท ๓

การมคครองเดยว การเลนตองเลนอยางสภาพ ใหเกยรต

เพศตรงขาม ไมลมหลงไปกบสอลามกอนาจาร ไมดละคร

หรอสอสงพมพทไมเหมาะสม กบวย ไมพดจาหยาบคาย

แตงกายสภาพ แตงกายถกระเบยบ รกวฒนธรรมไทย

๔๕ 1๗.๓๑

ความมสตย

คกบศลขอท ๔

การรกษาสจวาจาใหไดจรง การพดความจรง เวนจากการพด

เทจ พดสอเสยด พดคาหยาบ สงเสรมใหนกเรยนรจกแสดง

ไมตรจตตอกนทางวาจา พดคาสภาพ คาออนหวาน พด

เพราะและการสอสารทตรงกบความเปนจรง ไมบดเบอนสอ

๕๒ ๒๐.๐๐

ความมสต

รอบคอบ

คกบศลขอท ๕

พดแตความจรง ไมพดเทจ ไมพดสอเสยด ไมพดคาหยาบ รจกแสดงไมตรจตตอกนทางวาจา พดคาสภาพ พดเพราะและการสอสารทตรงกบความเปนจรง รบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย ไมลอกการบานเพอน การพดความจรงทาใหมเกยรต

๖๑ ๒3.๔๖

öø

จากตารางท ๔.๑๐ พบวา นกเรยนทตอบแบบสอบถามขอเสนอแนะแนวทางของ

นกเรยนทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา สามารถสรปได ดงน

๑. ความเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ชวยเหลอเพอน ไมทารายผอน ชวยถอของให

คร ไมรงแกสตวหรอฆาสตว ตองมความเออเฟอเผอแผ มนาใจตอกน ไมเหนแกตว ใหอภยเพ อน

ทาบญใสบาตร มจตอาสา เหนแกประโยชนสวนรวม สงคมจงจะสงบมความสข

๒. สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒ ตงใจทามาหาเลยงชพโดยสจรต ไมลกขโมยของผอน

ไมเอาของทเขาไมใหมาเปนของตน คนทประกอบอาชพสจรต ขยนขนแขงในการทามาหากน ดใจ

กบทรพยหรอสงของทตนหาไดเอง ภมใจในการประกอบอาชพสจรต ดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจ

พอเพยง

๓. ความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓ การมคครองเดยว การเลนตองเลนอยางสภาพ

ใหเกยรตเพศตรงขาม ไมลมหลงไปกบสอลามกอนาจาร ไมดละครหรอสอสงพมพทไมเหมาะสม

กบวย ไมพดจาหยาบคาย แตงกายสภาพ แตงกายถกระเบยบ รกวฒนธรรมไทย

๔. ความมสตย คกบศลขอท ๔ พดแตความจรง ไมพดเทจ ไมพดสอเสยด ไมพดคา

หยาบ รจกแสดงไมตรจตตอกนทางวาจา พดคาสภาพ พดเพราะและการสอสารทตรงกบความเปน

จรง รบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย ไมลอกการบานเพอน การพดความจรงทาใหมเกยรต

๕. ความมสตรอบคอบ ค กบศลขอท ๕ ไม ดมสราหรอส งเสพตดจะทาใหม

สตสมปชญญะ ไมประมาท จะทาการสงใดกสาเรจไดโดยงาย และโอกาสทจะเผลอตวทาผดดวยความ

ประมาทกมนอย ไมซอบหร เหลาใหพอหรแม ชวยกนรณรงคตอตานยาเสพตด ไมทดลอง

สารเสพตด ฝกนงสมาธ ตงใจทาแตความด

แผนภมองคความรจากการวจย เรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยาสานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ ดงแผนภมท ๔.๑

)+

ขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรม

พฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

ชวยเหลอเพอน ไมทาราย

ผอน ชวยถอของใหคร ไม

รงแกสตวหรอฆาสตว ตองม

ความเออเฟอเผอแผ มนาใจ

ตอกน ไมเหนแกตว ใหอภย

เพอน ทาบญใสบาตร มจต

อาสา เห น แกป ระ โยชน

สวนรวม ส งคมจงจะสงบ

มความสข

ตงใจทามาหาเลยงชพโดย

สจรต ไมลกขโมยของผอน

ไมเอาของทเขาไมใหมาเปน

ของตน คนทประกอบ

อาชพสจรต ขยนขนแขงใน

การทามาหากน ดใจกบ

ทรพยหรอสงของทตนหาได

เอง ภมใจในการประกอบ

อาชพสจรต ดาเนนชวต

ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

การมคครองเดยว การเลน

ตอ ง เ ล นอย า งส ภาพ ให

เกยรตเพศตรงขาม ไมลม

หลงไปกบสอลามกอนาจาร

ไมดละครหรอสอสงพมพทไม

เหมาะสมกบ วย ไมพดจา

หยาบคาย แตงกายสภาพ

แต งกายถกระ เบยบ ร ก

วฒนธรรมไทย

พดแตความจรง ไมพดเทจ ไม

พดสอเสยด ไมพดคาหยาบ

รจกแสดงไมตรจตตอกนทาง

วาจา พดคาสภาพ พดเพราะ

และการสอสารทตรงกบความ

เปน จร ง ร บผ ดชอบต อ

หนาททไดรบมอบหมาย ไม

ลอกการบานเพอน การพด

ความจรงทาใหมเกยรต

ไมดมสราหรอสงเสพตดจะทา

ใหมสตสมปชญญะ ไมประมาท

จะท า กา ร ส ง ใดก ส า เ ร จ ไ ด

โดยงาย และโอกาสทจะเผลอตว

ทาผดดวยความประมาทกมนอย

ไมซอบหร เหลาใหพอหรแม

ชวยกนรณรงคตอตานยาเสพตด

ไมทดลองสารเสพตด ฝกนง

สมาธ ตงใจทาแตความด

๑. ความเมตตา-กรณา

คกบศลขอท ๑

๒. สมมาอาชวะ

คกบศลขอท ๒

๓. ความสารวมในกาม

คกบศลขอท ๓

๔. ความมสตย คกบศล

ขอท ๔

๕. ความมสตรอบคอบ

คกบศลขอท ๕

๖๙

ตอนท ๔ ขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและครในการนาเบญจศล-

เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

การสมภาษณนมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลประกอบการวเคราะหเกยวกบขอเสนอแนะ

แนวทางการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาว

เจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ใน ๕ ดาน ดงน

ตารางท๔.๑๑ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

คนท

ผใหขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

๑ นางสาวลดดา บญมา

เลศ ผอานวยการ โรงเรยนวด

คสราง

โรงเรยนควรฝกใหนกเรยนชวยเหลอเพอน มการสอนโดยเพอนเกงชวยเพอนในหองเรยน พชวยนองในการดแลการปฏบตตน การทากจกรรมตาง ๆ ในโรงเรยน และครตองดแลเอาใจใสนกเรยนทงดานความรและความประพฤต ฝกฝนทกษะตาง ๆ ตดตามความกาวหนาทกดานของนกเรยนอยางใกลชด รกลกศษยเหมอนลก ไมใชทาไปวนหนง ๆ ไมมความรบผดชอบตอชวตทจะเตบโตไปในวนขางหนาของเยาวชน

๒ พระมหาสเนตร อภปญโญ ครพระสอนศลธรรมโรงเรยนวด

คสราง

การเรยนรดานเมตตากรณา คกบศลขอท ๑ ครควรฝกใหนกเรยนรจกแบงปน ชวยเหลอ จดกจกรรมกฬา ในการให ใหโอกาส ใหสงของ ใหการแนะนา

๓ นายณรงค สงหศฬ

ผอานวยการ โรงเรยนวดแหลมฟาผา

ผบรหารควรจดการเรยนการสอนใหพฒนาครสอนเพอใหเกดความร และเดกตองไดรบการเรยนร คอ เรยนเพอร ผบรหารตบนดาลใจใหแกคร เพอสงผานความรก ความเมตตา ไปสเดกและใหผปกครองรบรวา เดกในโรงเรยนตองมศลธรรมในใจ ไมใชปญญาอยางเดยว ถาผบรหารสรางแรงบนดาลใจใหเกดความรกความเมตตา เรากจะสรางเดกดมวนยและเกงไดในอนาคต

๔ นางสพรรณ จมล

ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดแหลมฟาผา

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยจดกจกรรมการเรยนการสอนทสอดแทรกเบญจศลทกกลมสาระการเรยนร มกจกรรมตกบาตรในวนพระของโรงเรยนหรอทก ๆ วนศกร ใหรจกการแบงปน มครพระมาสอนศลธรรมในโรงเรยน จดสอบธรรมศกษา

คน ผให ขอเสนอแนะ

÷ð

ท ขอเสนอแนะ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

๕ นายธรรมศกด

ฝอยทอง ผอานวยการ

โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

ละเวนจากการเบยดเบยนผอน โรงเรยนควรฝกใหนกเรยนมความเมตตากรณาตอตวเอง ผอน และสตวโลก

๖ นายศภชย โพธเมอง ครหวหนา

หมวดสงคมฯโรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

โรงเรยนจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยการจดกจกรรมใหความรดานความมเมตตากรณาหนาเสาธง ครพระสอนศลธรรมในโรงเรยน โครงการ ”ศกรกบธรรมะ” ทกวนศกรนกเรยนจะสวดมนตยาวแตงชดขาว มพระมาอบรมใหความร โครงการพชวยนอง เพอนชวยเพอน โครงการประชาธปไตยในโรงเรยน

๗ นายวรพจน สงหราช

ผอานวยการ โรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

นกเรยนขาดการเอาใจใสจากครอบครวอยางใกลชด จงมพฤตกรรมการลอกเลยนแบบ ครซงเปรยบเสมอนแมคนทสอง จงตองทาตนใหเปนแบบอยางทด มความรกความเมตตาตอศษยตามจรรยาบรรณของคร จงจะสงผลใหนกเรยน มแบบอยางทดเพอนาไปประพฤตปฏบต และอยในสงคมไดอยางมความสข มความรกความเมตตาตอผอน

๘ นายมานพ พนะจะโปะ ครโรงเรยน

วดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

ครควรใหความรกความเมตตาตอศษยเสมอนลกหลานของตนเอง ตงใจอบรมสงสอนแนะนาศษย ทาใหผเรยนเกดความรก เออเฟอ เผอแผ มนาใจตอกน และมจตสาธารณะ ไมเหนแกประโยชนสวนตนเพยงฝายเดยว

๙ นางปราณ ตงศรวฒน

กล ผอานวยการ

ผบรหารและครผสอนควรรวมมอกน ในการใหความรแกเดกในการพฒนาดานความมเมตตากรณา โดยผบรหารสรางแรงบนดาลใจใหครชวยกนจดกจกรรมทสงผานความรก ความเมตตา ไปสเดกนกเรยน เพอนชวยเพอน พสอนนอง เรารกสตว หรอกจกรรมอนใความเมตตากรณาทจะเกดกบนกเรยน จงจะทาใหครไดเดกดมวนยและเกงไดในอนาคต

֖

โรงเรยนบานขน

สมทรไทย ๑๐ นางนฤมล

คงรกษ ครหวหนา

หมวดสงคมฯโรงเรยนบานขนสมทรไทย

ครควรพฒนานกเรยน โดยการนานทานทมขอคดคตเตอนใจในเรองทมความเมตตากรณา ความเออเฟอเผอแผตอผอน ตลอดจนไมเบยดเบยนสตว มาเลาสอดแทรกในการจดการเรยนการสอน ครควรฝกใหนกเรยนรจกการชวยเหลอตนเอง ชวยเหลอเพอน มการสอนและฝกคณธรรมดานความรกความเมตตาตอ คน สตว สงของ ไมทารายเพอน ไมรงแกสตว รจกแบงปนอาหารหรอสงของตอกน ชวยเพอนในหองเรยน ไมเอาเปรยบเพอน รวมมอรวมใจในการทางาน

คนท

ผใหขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

๑๑ นายเรวต บญธรรม ครหวหนา

หมวดสงคมฯโรงเรยนวดคลองมอญ

ผบรหารควรมนโยบายใหครจดโครงการเขาคายคณธรรมนาใจ หรอโครงการพสอนนอง เพอนชวยเพอน เพอแสดงความมนาใจ ความเสยสละ ความรกความเมตตาตอเพอน ตอนอง ครซงเปรยบเสมอนแมคนทสอง จงตองทาตนใหเปนแบบอยางทด มความรกความเมตตาตอศษยตามจรรยาบรรณของคร จงจะสงผลใหนกเรยน มแบบอยางทดเพอนาไปประพฤตปฏบต และอยในสงคมไดอยางมความสข ความรกความเมตตาตอผอน

ตารางท ๔.๑๒ ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

คนท

ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๑ นางสาวลดดา บญมาเลศ

ผอานวยการ โรงเรยนวดคสราง

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยสอนดานอาชพเสรม เชน สอนทาขนมงาย ๆ ใหนกเรยนฝกทาและขายในโรงเรยน เชน การทอดลกชน และไขนกกระทา นาแขงไส โดยมการคานวณตนทนกาไร

๒ พระมหาสเนตร อภปญโญ ครพระ

สอนศลธรรมโรงเรยนวดคสราง

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยจดสอนฝกอบรมงานหตถกรรม สวนเกษตร ปลกผก เพาะเหด นาผลตผลมาใช เพอลดตนทนอาหารกลางวน ลดคาใชจาย เสรมรายได

๓ นายณรงค สงหศฬ

ผอานวยการ โรงเรยนวดแหลม

ฟาผา

ผบรหารและครควรจดกจกรรม สรางแนวคดและทาใหเดกรวา ครตงใจจรง เราสอนเดกเพอเปนผลผลตทมคณภาพแกสงคม ใหเกดความภาคภมใจในการทางานทสจรต ซอสตยในตนเอง โดยยกตวอยางบคคลทดมความกาวหนา การใชสตไมยอทอตอกระแสตาง ๆ จะทาใหประสบความสาเรจและมความสขในการทางาน

÷ò

๔ นางสพรรณ จมล

ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดแหลมฟาผา

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยสอดแทรกในกจกรรมการเรยนการสอนใหเดกเหนคณคาของการประกอบอาชพสจรต มปายคตธรรมเตอนใจตามสถานทตาง ๆ ในโรงเรยน มครตารวจมาสอนชใหเหนโทษของการประกอบอาชพทผดกฎหมาย

คนท

ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๕ นายธรรมศกด ฝอยทอง

ผอานวยการ โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลน

อยอปถมภ)

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน ทเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยครชแนะแนวทางถงประโยชนและโทษของอาชพสจรตและอาชพทผดกฎหมาย

๖ นายศภชย โพธเมอง

ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนคลองนาเกลอ

นอย

โรงเรยนจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยการจดการเรยนการสอนวชาแนะแนว มวทยากรพเศษสอนดนตรไทย การประดษฐสงของ ทงเวลาราชการและวนหยดสาหรบผทสนใจ ทาใหนกเรยนไดรบความร สามารถนาไปใชในชวตประจาวนได และเปนอาชพในอนาคต โดยมการนอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มาฝกใหนกเรยนปลกพชผกสวนครว รจกดารงชวตอยางพอเพยง

๗ นายวรพจน สงหราช

ผอานวยการ โรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศ

วทยาคาร)

ครควรทาหนาทอบรมสงสอนและเปนแบบอยางในการประกอบอาชพ เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน เสยสละ อทศเวลาใหแกทางราชการ ดาเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง อบรมศษยใหรผดชอบชวดในการประกอบอาชพ

๘ นายมานพ พนะจะโปะ คร

โรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศ

วทยาคาร)

ครควรสรางความตระหนกใหกบนกเรยนในเรองการประกอบอาชพทสจรต และเหนโทษของอาชพทผดกฎหมาย รกเกยรตและศกดศรของตนเอง นอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการประกอบอาชพ

๙ นางปราณ ตงศรวฒนกล

ผอานวยการ โรงเรยนบานขน

ผบรหารและครควรจดกจกรรมสรางความตระหนกในการประกอบอาชพสจรตใหกบนกเรยน ทาใหนกเรยนเกดความภาคภมใจในการประกอบอาชพสจรต โดยยกตวอยางหรอดแบบอยางจากบคคลทประสบความสาเรจในชวตทยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช อนเปน

÷ó

สมทรไทย แบบอยางทดใน การเปนคนคณภาพของสงคม

๑๐ นางนฤมล คงรกษ

ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยน

บานขนสมทรไทย

ครตองเปนเบาหลอมทดใหลกศษยรกในอาชพสจรต โดยการสอนและใหนกเรยนไดฝกปฏบตจรงในสหกรณรานคาของโรงเรยน สรางความตระหนกใหเกดในจตใจถงคณคาของอาชพสจรต และโทษของอาชพทไมพงประสงค รจกทจะเลอกอาชพทถกทควรตามความสามารถของตนเอง ยดมนในหลกเศรษฐกจพอเพยง

คนท

ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๑๑ นายเรวต บญธรรม

ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดคลองมอญ

ผบรหารและครควรทาหนาทอบรม สงสอนและเปนแบบอยางทดในการทาหนาทคร ทาการสอนและอบรมศษยอยางเตมศกยภาพ เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน เสยสละ ดาเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ครตองสรางความตระหนกใหศษยรจกทจะประกอบอาชพทด และรถงโทษของอาชพทจรตผดกฎหมาย

ตารางท ๔. ๑๓ ดานความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

คนท ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

๑ นางสาวลดดา บญมาเลศ ผอานวยการ

โรงเรยนวดคสราง

ระมดระวงในเรองรกๆใครๆทางกามารมณ การยนดเฉพาะในคครองของตน และการไมคดหมกมนอยกบความรกความใครจนเกนขอบเขต ธรรมขอนคกบศลขอท ๓ การละเวนจากการประพฤตผดในกาม โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยสอนใหนกเรยนรถงโทษของการผดศลขอ ๓ และครปฏบตตนเปนแบบอยางทดในเรองน

๒ พระมหาสเนตร อภปญโญ ครพระสอนศลธรรมโรงเรยนวดคสราง

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยชแจงปญหาการหยาราง ปญหาเดกเรรอน เดกกาพรา อนเกดจากความ ไมสนโดษหรอความไมพรอมของพอแม ปญหาโรคราย การตงครรภ

๓ นายณรงค สงหศฬ ผอานวยการ

โรงเรยนวดแหลมฟาผา

ผบรหารควรจดกจกรรมสงเสรมใหครผสอนทกทาน สอนเดกใหรเทาทนสอ ไมทงวฒนธรรม รจกใชคาวา ขอโทษ การใหอภย รจกเลอกในสงทถกตองเหมาะสม และสงใดควรไมควร สงทควรจดจาและปลกฝงคอ ใหเชอมน เชอฟงผใหญ

๔ นางสพรรณ จมล โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยครจด

÷ô

ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดแหลมฟาผา

กจกรรมสอดแทรกในการเรยนการสอน เรยนรวฒนธรรมไทย รจกคณคาของตนเอง มพระมาสอนศลธรรม

๕ นายธรรมศกด ฝอยทอง ผอานวยการ

โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

ครควรจดใหความรเรองเพศศกษา ยดถอวฒนธรรมไทย การมคครองเดยว มสตรจกเสพสอทดเหมาะสมตามวย

คนท ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

๖ นายศภชย โพธเมอง ครหวหนาหมวดสงคมฯ

โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

โรงเรยนจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยเนนเนอหาเพศศกษาในวชาแนะแนวในระดบชนประถมศกษาปท ๔-๖ สวนในระดบมธยมศกษา โรงเรยนไดเปนโรงเรยนตนแบบและไดรบความชวยเหลอจากองคการแพทธ (PATH) โดยจดวทยากรมาใหความรเรองเพศศกษาอยางสมาเสมอ

๗ นายวรพจน สงหราช ผอานวยการ

โรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

ในปจจบนนกเรยนมกจะมาจากครอบครวแตกแยก ขาดความอบอน คณธรรมในขอนมกจะเสอมถอย เนองจากสอทขาดจรรยาบรรณ ทาใหเดกเสพสอโดยไมมผใหคาแนะนา ครจงควรทจะจดกจกรรมสอดแทรกในการเรยนการสอนใหนกเรยนตระหนกถงคณคาของวฒนธรรมไทยแตโบราณ ใหรจกรกนวลสงวนตว และใหเกยรตกนและกน ใหตระหนกถงความสาคญของสถาบนครอบครว

๘ นายมานพ พนะจะโปะ ครโรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

ครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยใหความร เรองเพศศกษา การตงครรภในวยใส ใหความรและชแจงปญหาการหยาราง ปญหาเดกเรรอน เดกกาพรา อนเกดจากความไมสนโดษหรอความไมพรอมของพอแม ปญหาโรคราย

๙ นางปราณ ตงศรวฒนกล ผอานวยการ

โรงเรยนบานขนสมทรไทย

การละเวนจากการประพฤต ผบรหารและครควรจดกจกรรมสงเสรม ใหเดกรเทาทนสอ เหนความสาคญและเหมาะสมของวฒนธรรมการรกนวลสงวนตว การรกเดยวใจเดยวกบสามหรอภรรยาของตน ตลอดทงผบรหารและครเปนแบบอยางทดในการปฏบตตน

๑๐ นางนฤมล คงรกษ ครหวหนาหมวดสงคมฯ

โรงเรยนบานขนสมทรไทย

ครควรจดกจกรรมใหนกเรยนตระหนกถงโทษของการผดศลขอ ๓ และครตองครองตนเปนแบบอยางทด ใหลกศษยไดเหนแบบอยางทดในการประพฤตปฏบตตาม

๑๑ นายเรวต บญธรรม ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดคลองมอญ

ครตองเปนแบบอยางทดในการครองตน รกครอบครว นกเรยนจานวนไมนอยมาจากครอบครวแตกแยก ขาดความอบอน ศลขอนนบวนเสอมถอย สถาบนครอบครวออนแอ พอแมเปน

÷õ

แบบอยางทไมเหมาะสม ครจงควร ทจะจดกจกรรมสอดแทรกในการเรยนการสอนใหนกเรยนตระหนกถงคณคาของวฒนธรรมไทย แตโบราณ ใหรจก รกนวลสงวนตว ประพฤตตนเหมาะสมและตระหนกถงความสาคญของสถาบนครอบครว

ตารางท ๔. ๑๔ ดานความมสตย คกบศลขอท ๔

คนท ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานความมสตย คกบศลขอท ๔

๑ นางสาวลดดา บญมาเลศ ผอานวยการ

โรงเรยนวดคสราง

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยการฝกปฏบต สอนใหรถงโทษของการผดศลขอท ๔ กลายอมรบความจรงในสงททา และรจกคดวเคราะหในสงทไดรบฟงและสอสารไดตรงตามความจรงดวยความสภาพ

๒ พระมหาสเนตร อภปญโญ ครพระสอนศลธรรมโรงเรยนวดคสราง

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยการจดกจกรรมนนทนาการ การเลานทาน ขาวสาร ทแสดงใหเหนโทษของการมสา เชน นทานเดกเลยงแกะ การแจงความเทจ หรอการโกหกบดา มารดา คร อาจารย อนจะมผลเสยตอผกระทา

๓ นายณรงค สงหศฬ ผอานวยการ

โรงเรยนวดแหลมฟาผา

ผบรหารและครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยสงเสรมใหเดกรจกการทาตวใหเหมาะสม พดจาไพเราะ ครตองเปนแบบอยาง ใหเดกเหน ถาเดกเหนและรทกวนบอย ๆ กจะซมซบเขาไปในจตใจเดก

๔ นางสพรรณ จมล ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดแหลมฟาผา

ละเวนจากการพดเทจพดคาสภาพ คาออนหวาน ไมพดหยาบคาย และการสอสารทตรงกบความเปนจรง ไมบดเบอนสอ โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยครจดกจกรรมสอดแทรกในการเรยนการสอน โดยครปลกฝงการรกษาศล ๕ ครประพฤตตนเปนแบบอยางทด

๕ นายธรรมศกด ฝอยทอง ผอานวยการ

โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

ละเวนจากการพดเทจพดคาสภาพ ครพฒนานกเรยนโดย ใหความรในเรองการพด ไมพดเทจ ไมพดหยาบ รจกคาวา คะ ครบ ขอบคณ ขอโทษ ตามโอกาสอยางเหมาะสม

๖ นายศภชย โพธเมอง ครหวหนาหมวดสงคมฯ

โรงเรยนคลองนาเกลอนอย

โรงเรยนจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยจดโครงการของหายไดคน โรงเรยนไดดาเนนการมาเปนเวลานาน จนสามารถบมเพาะใหนกเรยนเกดเปนนสยทยงยน นอกจากนยงไดเนนใน

÷ö

(กลนอยอปถมภ) เรอง การพดคาสภาพไมพดคาหยาบ คณะครทกคนชวยกนอบรมสอดสองดแลและประพฤตตนเปนแบบอยางทด

๗ นายวรพจน สหราช ผอานวยการ

โรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

ครควรสงเสรมใหนกเรยนเปนผทมความซอสตย ไมพดปด ไมพดคาหยาบ มวาจาไพเราะ โดยครเปนแบบอยางในการพดหนาเสาธง และคอยอบรมบมเพาะ ชถงคณและโทษของการพดความจรงและการพดโกหก ใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการดาเนนชวต

คนท ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานความมสตย คกบศลขอท ๔

๘ นายมานพ พนะจะโปะ ครโรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

ครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยการเลานทาน ขาวสาร ทแสดงใหเหนโทษของการมสา เชน ขาวการขโมยเดก การแจงความเทจ หรอการโกหกพอแม คร อาจารย อนจะมผลเสยตอผกระทา การชมเชยเดกทมความซอสตยจากหนวยงานตาง ๆ อนเปนแบบอยางทดแกเยาวชน

๙ นางปราณ ตงศรวฒนกล ผอานวยการ

โรงเรยนบานขนสมทรไทย

ผบรหารและครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยสงเสรมให เ ดก พดจาสภาพ ไพเราะ ใช คา คะ ครบ ขอโทษ ขอบคณ การให รวมทงการปฏบตตนในโอกาสตาง ๆ ไดเหมาะสมกบสถานการณและวย โดยครตองเปนแบบอยางใหแกเดก ถาเดกเหนและรทกวนบอย ๆ กจะซมซบเขาไปในจตใจเดก แนะนาใหนกเรยนรจกเลอกปฏบตในสงทถกตองเหมาะสม และสงทควร

๑๐ นางนฤมล คงรกษ ครหวหนาหมวดสงคมฯ

โรงเรยนบานขนสมทรไทย

โรงเรยนควรจดกจกรรมพฒนาผเรยนโดยการฝกปฏบต สอนใหรถงโทษของการผดศลขอท ๔ กลายอมรบความจรงในสงททา และรจกคดวเคราะหในสงทไดรบฟงและสอสารไดตรงตามความจรงดวยความสภาพ

๑๑ นายเรวต บญธรรม ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดคลองมอญ

ครควรยกยองชมเชยนกเรยนทมความซอสตยใหเปนแบบอยางแกนกเรยนคนอนๆจะไดนาไปปฏบต ไมพดปด ไมพดคาหยาบ สงเสรม การพดวาจาไพเราะ โดยครเปนแบบอยางในการพดหนาเสาธง และคอยอบรมบมเพาะ ชถงคณและโทษของการพดความจรงและการพดโกหก ใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการดาเนนชวต เพอลดความโลภและความเหนแกตว รจกการเสยสละ สรางนกเรยนใหเปนคนดของสงคม การคอรปชนกจะสญไป

÷÷

ตารางท ๔. ๑๕ ดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

คนท ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

๑ นางสาวลดดา บญมาเลศ ผอานวยการ

โรงเรยนวดคสราง

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยการฝกสมาธ ฝกทองสตรคณ อาขยาน การฝกนงสมาธกอนเรยน การฝกประดษฐเศษวสดของเหลอใช

๒ พระมหาสเนตร อภปญโญ ครพระสอนศลธรรมโรงเรยนวดคสราง

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน โดยการใหความรเรองยาเสพตดและการปองกนตน กจกรรมไหวพระ สวดมนต นงสมาธ กจกรรมพฒนาสตปญญา สรางภมคมกน เชน กฬา ดนตร ขบรอง ฟอนรา

๓ นายณรงค สงหศฬ ผอานวยการ

โรงเรยนวดแหลมฟาผา

ผบรหารและครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยใชหลกการตอไปน คอ ๑.ปลกจต พยายามสรางความอยากรอยากเหนและกระทาด ๒.ประสาน เอาใจใสเดกและดแลตดตามใกลชด เปนทงคร เพอน และผปกครอง สรางโรงเรยนเปนบานหลงทสอง ๓.ประสบการณ สงเสรมใหเดกเกดความคดสรางสรรค ๔.ประทบใจ สรางความรสกท ด ยอมรบและมเหตผล

๔ นางสพรรณ จมล ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดแหลมฟาผา

โรงเรยนควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยครจดกจกรรมสอดแทรกในการเรยนการสอน ฝกใหนกเรยนรจกคดและ ทากอนพด มวนย ไมประมาทเลนเลอ ทาสงใดใหมสตรอบคอบ

๕ นายธรรมศกด ฝอยทอง ผอานวยการ

โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

ครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยสอดแทรกใหนก เรยนร จกการ คดวเคราะห ส ง เคราะห สร างสรรค ประยกตใชใหเหมาะสมกบโอกาสอยางมสต

๖ นายศภชย โพธเมอง ครหวหนาหมวดสงคมฯ

โรงเรยนจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนดงน โรงเรยนเปนโรงเรยนขยายโอกาส มนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน จงม

÷ø

โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

ปญหาดานยาเสพตด เชน บหร ยาบา เดมโรงเรยนประสบปญหานมาก แตหลงจากทโรงเรยนมนโยบายใหครดแล อบรมอยางใกลชด และใหนกเรยนชวยกนสอดสอง ปจจบนปญหานเบาบางลงไปมากแทบไมมเลย และโรงเรยนยงไดประสานงานกบเจาหนาทตารวจ ขอชดตรวจปสสาวะ โดยการนานกเรยนทมความสมเสยงหรอสงสยวาตดยามาตรวจปสสาวะเปนประจา

คนท ผใหขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะ

ดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

๗ นายวรพจน สงหราช ผอานวยการ

โรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

ครตองเปนแบบอยางทดไมยงเกยวกบเครองดมของมนเมา สารเสพตดตาง ๆ และใหความรเกยวกบโทษของเครองดม สารมนเมา สารเสพตดตาง ๆ แกนกเรยน อนสงผลตอการควบคมตนและขาดสตของผทเสพ ครจงควรรวมมอและประสาน ความเอาใจใสเดกและดแลตดตามใกลชด เปนทงคร เพอน และผปกครอง สรางโรงเรยนเปนบานหลงทสอง เพอทาใหนกเรยนเปนผทมสตรอบคอบในการตดสนใจในเรองตาง ๆ อยางมประสทธภาพ

๘ นายมานพ พนะจะโปะ ครโรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

ครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยน ดวยการใหความรเรองยาเสพตดและการปองกนตนจากยาเสพตด โดยการจดกจกรรมกฬา ดนตร ขบรอง ฟอนรา หรออน ๆ เพอใหเยาวชนหางไกลจากยาเสพตด ตลอดทง ใหคาแนะนาพรอมฝกการมสตในการเรยน การทางาน หรอเรองตาง ๆ ดวยความรอบคอบ

๙ นางปราณ ตงศรวฒนกล ผอานวยการ

โรงเรยนบานขนสมทรไทย

ตรควรพฒนานกเรยนโดยการใหความรเรองโทษของยาเสพตดและการปองกนตนเองจากยาเสพตด การจดกจกรรมกฬา ดนตร หรองานประดษฐเพอใหเยาวชนหางไกลจากยาเสพตด ตลอดทงใหคาแนะนาพรอมฝกการมสตในการใชชวตดวยความรอบคอบ

๑๐ นางนฤมล คงรกษ ครหวหนาหมวดสงคมฯ

โรงเรยนบานขนสมทรไทย

ครควรพฒนานกเรยน โดยฝกการสวดมนต ฝกนงสมาธ ฝกการทองสตรคณ บทอาขยาน ฝกการสงเกต และสรางความตระหนกใหเหนถงผลดของการมสต และผลเสยของการขาดสต การไมยบยงชงใจ ไมมความอดทนอดกลน เปนบอเกดของความประมาท ทาใหเกดความสญเสยทงทางกายใจและทรพยสน

๑๑ นายเรวต บญธรรม ครหวหนาหมวดสงคมฯโรงเรยนวดคลองมอญ

ครตองเปนแบบอยางทดไมดมของมนเมา หรอสารเสพตดใดๆทงสน ใหความรเรองโทษของเครองดมของมนเมา สารเสพตด ตาง ๆ แกนกเรยน ซงทาใหผเสพขาดสต เปนบอเกดของความประมาท ครควรรวมมอกนประสานความเอาใจใสเดกและดแลตดตามเยยมบานนกเรยนสมาเสมอ เปนทงคร เพอน และ

÷ù

ผปกครอง ทาใหนกเรยนเลอมใสศรทธาเขาใจในความรกความหวงใยของคร รกโรงเรยน รจกคดแยกแยะสงใดถกสงใดผด สงใดควรทาสงใดไมควรทา จดกจกรรมเสรมทกษะการคดวเคราะห สวดมนตไหวพระ นงสมาธทกวน

บทท ๕

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาเรองการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลม

โรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ ครงน

เปนการวจยเชงสารวจ (Survey Research) มวตถประสงค ๑.เพอศกษาระดบสภาพการนา

เบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ๒. เพอศกษาขอเสนอแนะแนว

ทางการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ของผบรหารและคร

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

ผวจยไดนาเสนอผลการวจยดงตอไปน

ตอนท ๑ ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท ๒ ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชน

ประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑

ตอนท ๓ สรปขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ ตอนท ๔ สรปขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและครในการนา เบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๘๑

๕.๑ สรปผลการวจย การวจยเรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ ผวจยไดนาเสนอผลการวจยดงตอไปน ตอนท ๑ แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไป ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม มผลการวเคราะหดงตอไปน ๑. ผลการวเคราะหขอมลทวไปนกเรยนดานเพศ นกเรยนจานวนทงสน ๒๖๐ คน สวนมากเปนหญง จานวน ๑๕๔ คน เปนชาย จานวน ๑๐๖ คน ๒. ผลการวเคราะหขอมลทวไปนกเรยนดานอาย นกเรยนจานวนทงสน ๒๖๐ คน คอ

นกเรยนทมตากวา ๑๐ ป จานวน ๘ คน อาย ๑๐-๑๑ ป จานวน ๑๙๖ คน อาย ๑๒ ปขนไป จานวน ๕๖ คน ๓. ผลการวเคราะหขอมลทวไปนกเรยนดานระดบการศกษา นกเรยนจานวนทงสน ๒๖๐ คน สวนมากอยระดบชนประถมศกษาปท ๔ จานวน ๙๐ คน รองลงมาไดแก ระดบ ชนประถมศกษาปท ๕ จานวน ๘๖ คน และอยระดบชนประถมศกษาปท ๖ จานวน ๘๔ คน ตอนท ๒ ผลการวเคราะหขอมล เ กยวกบการนา เบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

ผลการ ว เคราะหขอมล เก ยวกบการ นาเบญจศล -เบญจธรรมพฒนานกเรยน ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา ๕ ดาน คอ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒ ดานความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓ ดานความมสตย คกบศลขอท ๔ ดานความมสตรอบคอบคกบศลขอท ๕ จานวน ๒๖๐ คน หาคาเฉลย(Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard Deviation) มผลการวเคราะห ตอไปน ๒.๑ ผลการวเคราะหขอมลดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ผลการวเคราะหขอมลการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ภาพรวมดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ อยในระดบมากเรยงตามลาดบ ไดแก นกเรยน

ชวยเหลอผอนดวยจตอาสาโดยไมหวงผลตอบแทน รองลงมา เมอนกเรยนวางจากการเรยนชวยงาน

ผปกครองทบานเสมอ นกเรยนชวยเหลอเพอนๆทตองการความชวยเหลอเสมอ นกเรยนชวยงานผอน

เสมอ นกเรยนใหอภยเพอนททาผดเสมอ นกเรยนใหอาหารสตวทไมมเจาของหรอบาดเจบ

๘๒

ระดบปานกลาง ไดแก นกเรยนไปทาบญใสบาตรทวดเปนประจา นกเรยนบรจาคสงของ

ชวยคนทดอยกวาเสมอ

๒.๒ ผลการวเคราะหขอมลดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒ ผลการวเคราะหขอมลการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท

๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ภาพรวมดานสมมาอาชวะคกบศลขอท ๒ อยในระดบมาก เรยงตามลาดบ ไดแก นกเรยน

ภมใจพอแมทมอาชพสจรต ถงแมวาจะไดเงนคาตอบแทนไมมาก รองลงมา นกเรยนตองการมอนาคต

ทด มอาชพสจรต นกเรยนตงใจเรยนเพออนาคตในภายหนา นกเรยนไมทาลายสงของและทรพยสน

ของผอน นกเรยนไมชกชวนเพอนไปขโมยสงของผอน นกเรยนมเงนออมจากทผปกครองใหเสมอ

นกเรยนไมหยบของใชของเพอนกอนไดรบอนญาต นกเรยนละเวนจากการถอเอาของผอน

มาเปนของตน

๒.๓ ผลการวเคราะหขอมลดานสารวมในกามคกบศลขอท ๓

ผลการวเคราะหขอมลการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ภาพรวมดานสารวมในกามคกบศลขอท ๓ อยในระดบมาก เรยงตามลาดบจากมากไปหานอย

ไดแก นกเรยนเหนวาครอบครวทสมบรณทาใหลกมความสข รองลงมา นกเรยนแตงกายถกตอง

ตามระเบยบ นกเรยนไมดสออนาจาร นกเรยนไมดสงพมพหรอนตยสารทไมเหมาะสม นกเรยนเลน

กบเพอนอยางสภาพ นกเรยนไมพดจาสอไปในทางลามกอนาจาร นกเรยนคดวาการมคครองเดยว

เปนสงทด นกเรยนไมชอบดละครทมเนอเรองไมสภาพ

๒.๔ ผลการวเคราะหขอมลดานความมสตย คกบศลขอท ๔

ผลการวเคราะหขอมลการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ภาพรวมดานความมสตย คกบศลขอท ๔ อยในระดบมาก เรยงตามลาดบจากมากไป

หานอย ไดแก นกเรยนมความซอสตยในการสอบ รองลงมา นกเรยนเหนวาการขโมยของคนอนเปน

เรองทผด นกเรยนเหนคณคาของความซอสตยตอตนเองและผอนเสมอ นกเรยนเหนวาการพด

ความจรงทาใหเราสงางาม นกเรยนรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายเสมอ นกเรยนปฏบตตาม

สญญาทใหไวกบครและผปกครองเสมอ นกเรยนไมเคยพดสอเสยดและยยงใหเพอนแตกแยก

นกเรยนไมชอบการพดเทจ

๘๓

๒.๕ ผลการวเคราะหขอมลดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

ผลการวเคราะหขอมลการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ภาพรวมดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕ อยในระดบมาก เรยงลาดบจากมาก

ไปหานอย ไดแก นกเรยนรสกภมใจตนเองทไมยงเกยวกบสารเสพตด รองลงมา นกเรยนคดวา

การเสพสราบหรและสงเสพตดอนๆเปนสงทไมด นกเรยนรวาสารเสพตดและเครองดองของเมาเปน

สงไมด นกเรยนคดวาการทดลองใชสารเสพตดและเครองดม เครองดองของเมาไมด นกเรยนรวมกน

รณรงคตอตานยาเสพตด นกเรยนรกษาเกยรต และนาชอเสยงมาสครอบครวดวยการทาความด

นกเรยนมสตสมปชญญะอยเสมอ นกเรยนไมเคยซอสราบหรใหพอแม

ตอนท ๓ สรปขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนา

นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

ผลการวเคราะหขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศล- เบญจธรรม

พฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ดงน

ตารางท ๕.๑ สรปขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนทมตอการนาเบญจศลเบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

เบญจศล เบญจธรรม

ขอเสนอแนะของนกเรยนตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนาฯ

๑. ความเมตตา-กรณา ค กบศลขอท ๑

ควรมโครงการเพอนชวยเพอน ปลกฝงการชวยเหลอและมนาใจตอกน กจกรรมเขาคายคณธรรม สรางความตระหนกในเรองความเออเฟอเผอแผ รกความสามคค มจตสาธารณะ รจกการใหอภย ทาบญใสบาตร เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน

๒. สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

ควรมโครงการสงเสรมอาชพ สรางความภมใจในการประกอบอาชพสจรต ไมลกขโมยของเพอน ขยนขนแขงในการทามาหากน รกษาทรพยหรอสงของ ทตนหาไดเอง ดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

๓. ความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

เตอนตนเองใหรกตวเอง ไมทาใหคนรอบขางเสยใจ สรางจตสานกรกครอบครว คร ผปกครองหรอพอแมตองเปนแบบอยางทด พอแมตองใหคาแนะนาในสงทถกทควร ไมดสอ สงพมพทไมเหมาะสมกบวย แตงกายสภาพถกกาลเทศะ แตงกายถกระเบยบ รกนวลสงวนตว

๘๔

เบญจศล เบญจธรรม

ขอเสนอแนะของนกเรยนตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนาฯ

๔. ความมสตย คกบศลขอท ๔

การพดความจรงทาใหมเกยรต ไมพดเทจ ไมพดสอเสยด ไมพดคาหยาบ รจกแสดงไมตรจตตอกนทางวาจา พดคาสภาพ การสอสารทตรงกบความเปนจรง รบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย ไมลอกการบานเพอน ไมผดวนประกนพรง

๕. ความมสตรอบคอบ คกบศลขอท

ไมดมสราหรอสงเสพตด ควรมสตสมปชญญะ ไมประมาท ไมเผลอตวทาผดดวยความประมาท ไมซอบหรเหลาใหพอหรอแม ชวยกนรณรงคตอตานยาเสพตด ไมทดลองสารเสพตด สวดมนต ฝกนงสมาธ ตงใจทาแตความด

ตอนท ๔ สรปขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและครในการนา เบญจศล- เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ผลการวเคราะหขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและครในการนา

เบญจศล- เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ดงน

ตารางท ๕.๒ สรปขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและครในการนาเบญจศล- เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

เบญจศล เบญจธรรม

ขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและคร

ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

โรงเรยนควรฝกใหนกเรยนชวยเหลอเพอน มการสอนโดยเพอนเกงชวยเพอนในหองเรยน พชวยนองในการดแลการปฏบตตน การทากจกรรมตาง ๆ ในโรงเรยน และครตองดแลเอาใจใสนกเรยนทงดานความรและความประพฤต ฝกฝนทกษะตาง ๆ ตดตามความกาวหนาทกดานของนกเรยนอยางใกลชด รกลกศษยเหมอนลก ไมใชทาไปวนหนง ๆ ไมมความรบผดชอบตอชวตทจะเตบโตไปในวนขางหนาของเยาวชน ผบรหารควรจดการเรยนการสอนใหพฒนาครสอนเพอใหเกดความร และเดกตองไดรบการเรยนร คอ เรยนเพอร ผบรหารตองสรางแรงบนดาลใจใหแกคร เพอสงผานความรก ความเมตตา ไปสเดกและใหผปกครองรบรวา เดกในโรงเรยนตองมศลธรรมในใจไมใชมาเอาแตปญญาอยางเดยว ถาผบรหารสรางแรงบนดาลใจใหเกดความรกความเมตตา เรากจะสรางเดกดมวนยและเกงไดในอนาคต

๘๕

เบญจศล เบญจธรรม

ขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและคร

ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

ผบรหารและครควรจดกจกรรมสรางแนวคดและทาใหเดกรวา ครตงใจจรง เราสอนเดกเพอเปนผลผลตทมคณภาพแกสงคม ใหเกดความภาคภมใจในการทางานทสจรต ซอสตยในตนเอง โดยยกตวอยางบคคลทดมความกาวหนา การใชสตไมยอทอตอกระแสตาง ๆ จะทาใหประสบความสาเรจและมความสขในการทางาน ครทาการสอนและอบรมศษยอยางเตมศกยภาพ เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน เสยสละ ดาเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ครตองสรางความตระหนกใหศษยรจกทจะประกอบอาชพทด และรถงโทษของอาชพทจรตผดกฎหมาย

ดานความสารวม ในกาม คกบศล ขอท ๓

ผบรหารและครควรจดกจกรรมสงเสรมใหครผสอนทกทาน สอนเดกใหรเทาทนสอ ไมทงวฒนธรรม รจกใชคาวา ขอโทษ การใหอภย รจกเลอกในสงทถกตองเหมาะสม และสงใดควรไมควร สงทควรจดจาและปลกฝงคอ ใหเชอมนเชอฟงผใหญ โรงเรยนควรจดกจกรรมใหนกเรยนตระหนกถงโทษของการผดศลขอ ๓ และครตองครองตนเปนแบบอยางทด ใหลกศษยไดเหนแบบอยางทดในการประพฤตปฏบตตาม ครจงควรทจะจดกจกรรมสอดแทรกในการเรยนการสอนใหนกเรยนตระหนกถงคณคาของวฒนธรรมไทยแตโบราณ ใหรจก รกนวลสงวนตว ประพฤตตนเหมาะสมและตระหนกถงความสาคญของสถาบนครอบครว ครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยใหความรเรองเพศศกษา การตงครรภในวยใส ใหความรและชแจงปญหาการหยาราง ปญหาเดกเรรอน เดกกาพรา อนเกดจากความไมสนโดษหรอความไมพรอมของพอแม ปญหาโรคราย

ดานความมสตย คกบศลขอท ๔

ผบรหารและครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยสงเสรมใหนกเรยนรจกการทาตวใหเหมาะสม พดจาไพเราะ ครตองเปนแบบอยางใหเดกเหน ถาเดกเหนและรบรทกวนบอย ๆ กจะซมซบเขาไปในจตใจเดก ครควรยกยองชมเชยนกเรยนทมความซอสตยใหเปนแบบอยางแกนกเรยนคนอนๆจะไดนาไปปฏบต ไมพดปด ไมพดคาหยาบ โดยครเปนแบบอยางในการพดหนา เสาธง และคอยอบรมบมเพาะ ชถงคณและโทษของการพดความจรงและการพดโกหก ใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการดาเนนชวต เพอลดความโลภและความเหนแกตว รจกการเสยสละ สรางนกเรยนใหเปนคนดของสงคม การคอรปชนกจะหมดไป

๘๖

เบญจศล เบญจธรรม

ขอเสนอแนะแนวทางเกยวกบบทบาทของผบรหารและคร

ดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

ผบรหารและครควรจดกจกรรมในการพฒนานกเรยนโดยใชหลกการตอไปน คอ ๑. ปลกจต พยายามสรางความอยากรอยากเหนและกระทาด ๒. ประสาน เอาใจใสเดกและดแลตดตามใกลชด เปนทงคร เพอน และผปกครอง สรางโรงเรยนเปนบานหลงทสอง ๓. ประสบการณ สงเสรมใหเดกเกดความคดสรางสรรค ๔. ประทบใจ สรางความรสกทด ยอมรบและมเหตผล ครตองเปนแบบอยางทดไมดมของมนเมา หรอสารเสพตดใดๆทงสน ใหความรเกยวกบโทษของเครองดมของมนเมา สารเสพตดตาง ๆ แกนกเรยน ซงทาใหผเสพขาดสต เปนบอเกดของความประมาท ครควรรวมมอกนประสานความเอาใจใสเดกและดแลตดตามเยยมบานนกเรยนสมาเสมอ เปนทงคร เพอน และผปกครอง ทาใหนกเรยนเลอมใสศรทธาเขาใจในความรกความหวงใยของคร รกโรงเรยน รจกคดแยกแยะสงใดถกสงใดผด สงใดควรทาสงใดไมควรทา จดกจกรรมเสรมทกษะการคดวเคราะห สวดมนตไหวพระนงสมาธทกวนตามหลกการของโรงเรยนวถพทธ

๘๗

๕.๒ อภปรายผลการวจย จากการวจย เรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ผวจยมประเดนนามาอภปรายผล ดงน ๑. ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ดานเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ อยในระดบมาก เพราะวา ครและผบรหารในกลม

โรงเรยนปากอาวเจาพระยา ไดสรางความตระหนกใหนกเรยนมจตอาสา ชวยเหลอผอนโดยไมหวง

ผลตอบแทน รจกใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอสวนรวม ชวยงานผปกครองทบานเสมอ นกเรยน

ชวยเหลอเพอนๆทตองการความชวยเหลอเสมอ นกเรยนรจกการใหอภยเพอนททาผดเสมอ

นกเรยนใหอาหารสตวทไมมเจาของหรอบาดเจบ นกเรยนรจกทาบญใสบาตรทวดเปนประจา

นกเรยนบรจาคสงของชวยคนทดอยกวาเสมอ สอดคลองกบงานวจยของพชรนทร บญเลศ ทได

ศกษาเรองวธการสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมนกเรยนในโรงเรยน เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร

โดยภาพรวมอยในระดบมาก และผลการศกษา รายดาน พบวา ทกดานอยในระดบมาก โดย

เรยงลาดบจากมากไปหานอย ดานความกตญกตเวท ดานความซอสตยสจรต ดานความมวนยและ

ความรบผดชอบ และดานความเมตตากรณาเออเฟอเผอแผและเสยสละเพอสวนรวม ตามลาดบ1

และสอดคลองกบพระครสมทรปญญาวธ ทไดศกษา เรองการสงเสรมคณธรรมจรยธรรมนกเรยน

ระดบประถมศกษา โรงเรยน วดครใน (ปตะนลานนทศกษา) อาเภอพระประแดง จงหวด

สมทรปราการ พบวา ความคดเหนเกยวกบ การสงเสรมคณธรรมจรยธรรมนกเรยนระดบ

ประถมศกษา โรงเรยนวดครใน (ปตะนลา นนทศกษา) โดยภาพรวม อยในระดบมาก เรยงจากมาก

ไปหานอย คอ ดานความซอสตย ดานความกตญ กตเวท ดานความมระเบยบวนย และดาน

ความเมตตากรณาและความโอบออมอาร2 สอดคลองกบ ละเอยด ศรโสภา ทไดศกษาวจย เรอง

“การประยกตหลกเบญจศลเบญจธรรมเพอสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน โรงเรยนบานคาขา

อาเภอตระการพชผล จงหวดอบลราชธาน” ผลการวจยพบวา เบญจศลเบญจธรรมเปนธรรมคกน

สงเสรมเกอกลซงกนและกน กลาวคอเมอมศลกตองมธรรม เบญจศลเปนหลกธรรมทควรงดเวน

เบญจธรรมเปนหลกธรรมทควรปฏบต เบญจศลเบญจธรรมเปนหลกธรรมทสงเสรมคณธรรมจรยธรรม

1¾ÑªÃÔ¹·Ã� ºØ­àÅÔÈ ·Õèä´�ÈÖ¡ÉÒàÃ×èͧÇÔ¸Õ¡ÒÃÊ�§àÊÃÔÁ¤Ø³¸ÃÃÁáÅШÃÔ¸ÃÃÁ¹Ñ¡àÃÕ¹ã¹âçàÃÕ¹ ࢵ¨ÍÁ·Í§ ¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã�.ÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸�¾Ø·¸ÈÒʵÃÁËҺѳ±Ôµ, (ºÑ³±ÔµÇÔ·ÂÒÅÑ : ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÁËÒ ØÌÒŧ¡Ã³ÃÒªÇÔ·ÂÒÅÑÂ, òõõõ),˹�Ò ÷ñ.

ò ¾ÃФÃÙÊÁطû�­­ÒÇظ. �¡ÒÃÊ�§àÊÃÔÁ¤Ø³¸ÃÃÁ¨ÃÔ¸ÃÃÁ¹Ñ¡àÃÕ¹ÃдѺ»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ âçàÃÕ¹ ÇÑ´¤ÃØã¹

(»�µÐ¹ÕÅÒ¹¹·ÈÖ¡ÉÒ) ÍíÒàÀ;ÃлÃÐá´§ ѧËÇÑ´ÊÁطûÃÒ¡ÒÃ�.ÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸�¾Ø·¸ÈÒʵÃÁËҺѳ±Ôµ, (ºÑ³±ÔµÇÔ·ÂÒÅÑ : ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÁËÒ ØÌÒŧ¡Ã³ÃÒªÇÔ·ÂÒÅÑÂ, òõõô).

๘๘

ขนพนฐานในการดาเนนชวตของมนษยทาใหเปนมนษยทสมบรณและสงผลทดตอสงคม3 สอดคลองกบ

วสยทศนป พ.ศ.๒๕๗๐ ในแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๑ เปนแผนยทธศาสตรทชนาทศทางการพฒนา

ประเทศระยะกลาง เพอมงสวสยทศนระยะยาว ททกภาคสวนในสงคมไทยไดเหนพองรวมกนกาหนด

เปนวสยทศนป พ.ศ.๒๕๗๐ ซงกาหนดไววา “คนไทยภาคภมใจในความเปนไทย มมตรไมตรบนวถ

ชวตแหงความพอเพยง ยดมนในวฒนธรรมประชาธปไตย และหลกธรรมาภบาล การบรการสาธารณะ

ขนพนฐานททวถง มคณภาพ สงคมมความปลอดภยและมนคง อยในสภาวะแวดลอมทด เกอกลและ

เอออาทรซงกนและกน ระบบการผลตเปนมตรกบสงแวดลอมมความมนคงดานอาหารและพลงงาน

อยบนฐานทางเศรษฐกจทพงตนเองและแขงขนไดในเวทโลก สามารถอยในประชาคมภมภาคและโลก

ไดอยางมศกดศร”4สอดคลองกบละเอยด ศรโสภา ทไดศกษาวจย เรอง “การประยกตหลกเบญจศล

เบญจธรรมเพอสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน โรงเรยนบานคาขา อาเภอตระการพชผล

จงหวดอบลราชธาน”ทกลาววา ปาณาตปาตา เวรมณ เจตนเปนเครองงดเวนจากการฆาสตวรวมถง

การไมทารายผอนใหไดรบความเจบปวดทรมานเมองดเวนจากปาณาตบาตไดยอมมความเมตตากรณา

สอดคลองกบคากลาวของประเวศ วะส กลาววา คณธรรมจรยธรรม คอ คณสมบตของความเปน

มนษยอนเปนไปเพอความสขของตนเองและการอยรวมกน หรอศลธรรม นอกจากนยงกลาววา

คณธรรมจรยธรรม คอ การเปนผมใจสง ไมเหนแกตวฝายเดยว แสดงออกโดยการไมเบยดเบยน ม

ความเมตตากรณา มงชวยเหลอผอนใหพนทกข5

๒. ดานสมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

ดานสมมาอาชวะคกบศลขอท ๒ ภาพรวมอยในระดบมาก เพราะวา กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา เปนโรงเรยนวถพทธ มโครงการเขาคายคณธรรม เปนสถานศกษาพอเพยง

คณะครในกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยาเปนแบบอยางทดในการประกอบอาชพสจรต ปลกฝงให

รจกการใชจายเหมาะสมกบฐานะ รจกเกบออมไมฟมเฟอย รจกหลกการและวธการของสหกรณ ไม

รงเกยจการทางานสจรตครสรางความตระหนกใหนกเรยนเกรงกลวและละอายทจะประกอบอาชพผด

กฎหมาย สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕–๒๕๕๙)

óÅÐàÍÕ´ ÈÃÕâÊÀÒ �¡ÒûÃÐÂØ¡µ�ËÅѡອ¨ÈÕÅອ¨¸ÃÃÁà¾×èÍÊ�§àÊÃÔÁ¤Ø³¸ÃÃÁ¨ÃÔ¸ÃÃÁ¢Í§¹Ñ¡àÃÕ¹ âçàÃÕ¹º�Ò¹¤íÒ¢�Ò ÍíÒàÀ͵ÃСÒþת¼Å ѧËÇÑ´ÍغÅÃÒª¸Ò¹Õ�.ÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸�¾Ø·¸ÈÒʵÃÁËҺѳ±Ôµ, (ÊÒ¢Ò¾Ãоط¸ÈÒʹÒ: ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÁËÒ ØÌÒŧ¡Ã³ÃÒªÇÔ·ÂÒÅÑÂ, òõõô).

4Êíҹѡ§Ò¹¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒþѲ¹Ò¡ÒÃàÈÃÉ°¡Ô¨áÅÐÊѧ¤ÁáË�§ªÒµÔ. ©ºÑº·Õè ññ (¾.È. òõõõ–òõõù),ÇÔÊÑ·Ñȹ�,˹�Ò 8. 5»ÃÐàÇÈ ÇÐÊÕ Í�ҧ㹠¨ÃÑÅ ¶ÒÇÃ, �¾ÄµÔ¡ÃÃÁ¹Ñ¡àÃÕ¹·Õè¼�Ò¹¡ÒÃͺÃÁâ¤Ã§¡ÒþѲ¹ÒáÅÐÊ�§àÊÃÔÁ¤Ø³¸ÃÃÁ¨ÃÔ¸ÃÃÁ�, ¡ Òä�¹¤Ç�Ò ÍÔÊà РÈÖ¡ ÉÒÈÒʵÃÁËҺѳ±Ôµ ÊÒ¢ÒÇÔªÒËÅÑ¡ ÊÙµÃáÅСÒÃÊ͹ , (ºÑ³±ÔµÇÔ·ÂÒÅÑ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂàªÕ§ãËÁ�, òõôù).

๘๙

ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ใหความสาคญกบการพฒนา

คณภาพคนไทยใหม ภมคมกนตอการเปลยนแปลง มงพฒนาคณภาพคนไทยทกชวงวย สอดแทรก

การพฒนาคนดวยกระบวนการเรยนรทเสรมสรางวฒนธรรมการเกอกล พฒนาทกษะใหคนมการ

เรยนรตอเนองตลอดชวต ตอยอดสการสรางนวตกรรมทเกดจากการฝกฝนเปนความคดสรางสรรค

ปลกฝงการพรอมรบฟงความคดเหนจากผอน และจตใจทมคณธรรม ซอสตย มระเบยบวนย พฒนา

คนดวยการเรยนรในศาสตรวทยาการใหสามารถประกอบอาชพไดอยางหลากหลาย สอดคลองกบ

แนวโนมการจางงานและเตรยมความพรอมสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สรางจตสานกใหคนไทยม

ความรบผดชอบตอสงคม เคารพกฎหมาย หลกสทธมนษยชน สรางคานยมการผลตและบรโภคท

รบผดชอบตอสงแวดลอม เรยนรการรองรบการเปลยนแปลงทเกดจากสภาพภมอากาศและภยพบต6

สอดคลองกบละเอยด ศรโสภา ทไดศกษาวจย เรอง “การประยกตหลกเบญจศลเบญจธรรมเพอ

สงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน โรงเรยนบานคาขา อาเภอตระการพชผล จงหวดอบลราชธาน”

ทกลาวไววา อทนนาทานา เวรมณ เจตนาเปนเครองงดเวนจากการถอเอาสงของทเจาของเขาไมได

ใหดวยอาการแหงขโมย รวมไปถงการทามาหาเลยงชพทผดกฎหมายและศลธรรม เมองดเวนอทน

นาทานายอมยนดตอสมมาอาชวะ ซงสอดคลองกบกระทรวงศกษาธการ ทไดกลาวถงจดหมายของ

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานวา มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข

มศกยภาพ ในการศกษาตอ และประกอบอาชพ จงกาหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยน

เมอจบการศกษาขนพนฐาน7 ดงน

นกเรยนตองมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนย

และปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มความร

ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต มสขภาพกาย

และสขภาพจตทด มความรกชาต มจตสานกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวต

และการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข อนรกษวฒนธรรม

และภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงทาประโยชนและสรางสง

ทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสขสอดคลองกบพนส หนนาคนทร ไดกลาวถง

คณลกษณะอนพงประสงคทควรจะปลกฝงแกนกเรยนวาเปนหนาทของโรงเรยนทจะตองพยายาม

ปลกฝงคณสมบตท ด และพยายามไถถอนคณสมบตอนไมพงปรารถนาใหออกไปจากจตใจของ

เยาวชน เพอความมนคงของประเทศชาต คณสมบตเหลาน มทงคานยมและเครองบงช คานยมทงท

เปนคานยมทคงตวหรอทอาจจะตองคอยๆ พฒนาขนตามความเหมาะสมกตามคณสมบตทนาจะได

6Êíҹѡ§Ò¹¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒþѲ¹Ò¡ÒÃàÈÃÉ°¡Ô¨áÅÐÊѧ¤ÁáË�§ªÒµÔ. ©ºÑº·Õè ññ (¾.È. òõõõ–òõõù),ÂØ·¸ÈÒʵÃ�¡ÒþѲ¹Ò¤¹ÊÙ�Êѧ¤ÁáË�§¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙ�µÅÍ´ªÕÇÔµÍÂ�Ò§ÂÑè§Â×¹,˹�Òññ.

7¡ÃзÃǧÈÖ¡ÉÒ¸Ô¡ÒÃ. ËÅÑ¡ÊٵáÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõôõ, (¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã: âç¾ÔÁ¾�¤ØÃØÊÀÒÅÒ´¾Ã�ÒÇ, òõôõ), ˹�Ò õ.

๙๐

ปลกฝงใหแกนกเรยนของเราคอความยดมนในวฒนธรรมและคานยมอนดงามของไทย เปนผม

ระเบยบวนย รจกสทธและหนาทของประชาชนตามระบอบประชาธปไตย ความสามคคในหมคณะและ

ระหวางกลมชนในชาต ยดมนในคาสอนศาสนามความขยนมานะอดทนในการประกอบอาชพอนสจรต

รจกรบผดชอบตอหนาท มความกตญกตเวท ตอผมพระคณ8

๓. ดานสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

ดานสารวมในกาม คกบศลขอท ๓ ภาพรวมอยในระดบมาก เพราะวา กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา ไดตระหนกถงสภาพปญหาทเกดขนในสงคมปจจบน ปญหาครอบครวของ

นกเรยนทเกดจากครอบครวแตกแยก แมและพอแยกทางกน ลกอยกบตายาย ปญหาพอเลยง

ลกเลยง ผบรหารและครตองเปนทงพอและแม โรงเรยนมนโยบายในการเยยมบานนกเรยน ๑๐๐ %

เพอใหทราบถงปญหาทเกดขนกบนกเรยนรายบคคลและหาทางแกปญหา เครงครดระเบยบวนย

ในการแตงกาย เฝาระวงกรณชสาว สรางคานยมในการรกครอบครว มการจดกจกรรมวนพอวนแม

กจกรรมกฬาส กจกรรมลกเสอยวกาชาด สอดแทรกขอคดเตอนใจในการจดกจกรรมการเรยนการ

สอนทกกลมสาระ สอดคลองกบละเอยด ศรโสภา ทไดศกษาวจย เรอง “การประยกตหลกเบญจ

ศลเบญจธรรมเพอสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน โรงเรยนบานคาขา อาเภอตระการพชผล

จงหวดอบลราชธาน”ทกลาวไววา กาเมสมจฉาจารา เวรมณ แปลวา เจตนาเปนเครองงดเวนจาก

การประพฤตผดในกาม คอ ตงใจงดเวนจากการเสพกามในทางทผดศลธรรมหรอคนทเปนเชอสาย

ของตน เมองดเวนจากกาเมสมจฉาจาราได คอมสตสมปชญญะ ซงสอดคลองกบ กรมวชาการทได

อธบายคณลกษณะของผทมวนยไววา9 ๑. แตงกายเรยบรอยตามระเบยบขอบงคบ ๒. มาโรงเรยน

ทนเวลา ๓. ปฏบตงานเสรจตามกาหนดเวลา ๔.ตนนอนรบประทานอาหารขบถายเปนเวลา ๕.ไม

ออกนอกหองเรยนโดยไมไดรบอนญาต ๖. ปฏบตตามกฎขอบงคบอยางเครงครดโดยสมาเสมอ

เปนตน สอดคลองกบ สพตรา สภาพ ไดกลาวถง สภาพทางบาน ถาเปนบานทมความรก ความอบอน

เขาใจเดก เสรมสรางบคลกภาพทดทพอเหมาะพอควรแกเดก เดกจะมสขภาพจตทดเขากบเพอนๆได10

และสอดคลองกบณฐรดา ศลปอดม ไดกลาวถง อทธพลของสอรายการโทรทศนทมตอเยาวชน เกด

ขนมาจากปจจยหลกหลาย ๆอยางเสรภาพในการนาเสนอขอมลทมมากจนเกนไป รปแบบรายการ

โทรทศนขาดความเหมาะสมตอเยาวชน สถานบนครอบครว สถานศกษา ภาครฐและเอกชนยงขาด

การกาหนดแนวทางทถกตองใหกบเยาวชนในการรบชมรายการโทรทศน การขาดจรยธรรมของ

8¾¹ÑÊ Ëѹ¹Ò¤Ô¹·Ã�, ¡ÒÃÊ͹¤�Ò¹ÔÂÁáÅШÃÔ¸ÃÃÁ, (¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã : âç¾ÔÁ¾�¾Ô¦à¹È, òõòö).

9¡ÃзÃǧÈÖ¡ÉÒ¸Ô¡ÒÃ. ¤Ø³¸ÃÃÁ¾×é¹°Ò¹ ø »ÃСÒÃ, (¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã: Åíҹѡ¾ÔÁ¾�áË� ØÌÒŧ¡Ã³ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂ, òõõ๐.

10ÊؾѵÃÒ ÊØÀÒ¾, Êѧ¤ÁáÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁä·Â : ¤�Ò¹ÔÂÁ ¤Ãͺ¤ÃÑÇ »ÃÐླÕ, ¾ÔÁ¾�¤ÃÑ駷Õè ø(¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã: Êíҹѡ¾ÔÁ¾�ä·ÂÇѲ¹Ò¾Ò¹Ôª,òõóø), ˹�Ò ôð.

๙๑

ผผลตรายการ และเกดการลอกเลยนแบบพฤตกรรมทผดๆ ของเยาวชนจากการรบชมรายการ

โทรทศน จากปจจยหลายๆอยางทเกดขนจงนาไปสปญหาหลกคอ พฤตกรรมการลอกเลยนแบบของ

เยาวชน เชน พฤตกรรมการเสพอบายมข การใชคาหยาบคาย และ การแตงกายทไมสภาพขดตอ

วฒนธรรมไทย 11สอดคลองกบพนธทพย กาญจนะจตรา ไดกลาวถง บทบาทของสอในสงคมไทยทม

อทธพล ตอเดก เยาวชนและครอบครว สามารถแบงสอออกเปน ๕ ประเภท ดงน12โดยเฉพาะใน

ประเภทท ๔ ไดแก “เดกกบเกมคอมพวเตอร” เกมคอมพวเตอรทไดรบความนยมสงมกเปนเกมท

เดกตองตกอยในสภาวะทมการแขงขน ตองใชความเรว ไมตองใชสมองมากนกและบางครงการทผเลน

กระทาอาชญากรรมบางอยาง เชน โจรกรรม ลวงละเมดทางเพศและฆาตกรรม เพอใหไดมาซงคะแนน

รางวล และการเปนผชนะ รวมทงความยนดในสภาพความพายแพและความเสยหายของเหยอในรปแบบ

ตางๆ ถกซมซบเขาไปแฝงฝงในสมองของเดก เยาวชน อาจสงผลใหเกดการพฒนาการทไมสมวย ทง

สตปญญา อารมณ และจตใจ ซงนาไปสปญหารายแรงอนๆ ได เชน ยาเสพตด ความรนแรง จาเปนตอง

ศกษาและตดตามผลกระทบจากการเสพเกมคอมพวเตอรของเยาวชนในประเทศไทย เพอนาไปสการ

พฒนาและหามาตรการในการปกปองคมครองเดกจากขอมลขาวสารและวสดทเปนอนตรายตอสขภาวะ

และสอดคลองกบพระธรรมกตตวงศ (ทองด สรเตโช)“พจนานกรมเพอการศกษา พทธศาสตร คาวด”

กามสงวร คอ การสารวมระวงไมลวงละเมดคครองของบคคลอน ยนดพอใจเฉพาะในคครองของ

ตนเอง อนเปนคณธรรมขอหนง ทเปนปฏปกษตอกาเมสมจฉาจาร เบญจธรรมในขอน เปนการ

ยนยนความบรสทธของหญงหรอชาย เพราะเมองดเวนจากกาเมสมจฉาจารแลว แตยงประพฤตมก

มากในกาม ยอมไมมสงาราศ ตกอยในมลทน ไมพนการตเตยนนนทาจากผอน13 เปนตน

๔. ดานความมสตยคกบศลขอท ๔

ดานความมสตยคกบศลขอท ๔ ภาพรวมอยในระดบมาก เพราะวา กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา เปนโรงเรยนวถพทธ วถพทธขนนา มนโยบายคณธรรมนาความร นกเรยนตอง

เปนเดก ด เกง มสข สถานศกษานาอย มกจกรรมการกลาวคาปฏญาณตนทกเชาวาจะมความ

ซอสตยตอตนเองและผอน ชมเชยยกยองผทมความซอสตย มมารยาทด สอดคลองกบละเอยด

ศรโสภา ทไดศกษาวจย เรอง “การประยกตหลกเบญจศลเบญจธรรมเพอสงเสรมคณธรรมจรยธรรม

11³Ñ°Ã´Ò ÈÔÅ»�ÍØ´Á, »®Ô¡ÔÃÔÂҢͧàÂÒǪ¹µ�ÍÃÒ¡ÒÃâ·Ã·Ñȹ� [Í͹äŹ�],áËÅ�§·ÕèÁÒ:, http://www.crs.mahidol.ac.th/ news/ minithesis/ 2551/012. [Çѹ·Õè òó ¡Ã¡¯Ò¤Á ¾.È. òõõø] 12¾Ñ¹¸�·Ô¾Â� ¡Ò­¨¹Ð ÔµÃÒ, Ê×èÍã¹Êѧ¤Áä·Âµ�ÍÊØ¢ÀÒÇÐáÅÐÊÔ·¸ÔÁ¹Øɪ¹¢Í§à´ç¡ àÂÒǪ¹, [Í͹äŹ�],áËÅ�§·ÕèÁÒ:, http://www.archanwell.org [Çѹ·Õè òò ¡Ã¡®Ò¤Á ¾.È. òõõø] 13¾ÃиÃÃÁ¡ÔµµÔǧÈ� (·Í§´Õ ÊØÃàµâª), ¾¨¹Ò¹Ø¡ÃÁà¾×èÍ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ¾Ø·¸ÈÒʵÃ� ¤íÒÇÑ ,˹�Ò õó.

๙๒

ของนกเรยน โรงเรยนบานคาขา อาเภอตระการพชผล จงหวดอบลราชธาน”ทกลาวไววา มสาวาทา

เวรมณ เจตนาเปนเครองงดเวนจากการพดปด คอ ตงใจงดเวนจากการพดทไมตรงตาม

ความเปนจรง รวมไปถงการไมเขยน เมองดเวนจากการมสาวาทได คอ สจจะ ซงสอดคลองกบ

วจตร ศรสอาน ไดกลาวตอนหนงในการประชมและปาฐกถาพเศษ เรอง พลงเยาวชนเพ อสราง

คณธรรมวา โรงเรยนแตละแหงตองสรางวฒนธรรมโรงเรยนทเนนคณธรรมพนฐาน ๘ ประการ

ไดแก ขยน ประหยด ซอสตย มวนย สภาพ สะอาด สามคค และมนาใจ เพอใหไดเดกดมความร อยด

มความสข14 สอดคลองกบสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ไดกาหนด

คณลกษณะของคนไทยทพงประสงคเปนคนเกง คนด และมความสข โดยมการพฒนาทเหมาะสมกบ

วย ซงในมาตรฐานการจดการศกษาขนพนฐาน ไดกาหนดคณธรรมจรยธรรม และคานยมทพง

ประสงคของผเรยนไว ๖ ประการ15 คอ ๑. ผเรยนมวนย มความรบผดชอบ ๒. ผเรยนมความ

ซอสตย สจรต ๓. ผเรยนมความกตญ กตเวท ๔. ผเรยนมเมตตากรณา โอบออมอาร เออเฟอ

เผอแผ ไมเหนแกตว ๕. ผเรยนมความประหยด และใชทรพยากรอยางคมคา ๖. ผเรยนปฏบตตน

เปนประโยชนตอสวนรวม และสอดคลองกบพชรนทร บญเลศ ทไดศกษาเรองวธการสงเสรม

คณธรรมและจรยธรรมนกเรยนในโรงเรยน เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร โดยภาพรวมอยในระดบ

มาก และผลการศกษา รายดาน พบวา ทกดานอยในระดบมาก โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย

ดานความกตญกตเวท ดานความซอสตยสจรต ดานความมวนยและความรบผดชอบ และดานความ

เมตตากรณา เออเฟอเผอแผและเสยสละเพอสวนรวม ตามลาดบ16 สอดคลองกบวาสนา ตะกาบโค

“การประเมนการดาเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาลาพน

เขต ๑”17 คอ ความซอสตยสจรต คอ การยดมนในความสตยจรงและในสงทถกตองดงาม มความ

ซอตรง และมเจตนาทบรสทธ ปฏบตตอตนเองและผอนโดยชอบ ไมคดโกง แนวคดการดาเนน

ชวตในสงคมนน ความซอสตยสจรตเปนเรองทสาคญและจาเปน ไมวาจะซอสตยตอตนเองหรอผอน

ดงนน การทเราจะมความซอสตยสจรตนน เราจะตองปลกฝงและสรางจตสานกเกยวกบความซอสตย

สจรตอยางถกตอง และใหเหนโทษของการไมซอสตยสจรตวาจะสงผลตอตนเองและสงคมอยางไรบาง

14ÇÔ ÔµÃ ÈÃÕÊÍ�Ò¹. ¤Ø³¸ÃÃÁ ø »ÃСÒÃ, ÊÂÒÁÃÑ° ©ºÑº»ÃÐ íÒÇѹÈØ¡Ã�·Õè òó ÁÕ¹Ò¤Á òõõð. 15Êíҹѡ§Ò¹ÃѺÃͧÁҵðҹáÅлÃÐàÁÔ¹¤Ø³ÀÒ¾¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ, ÁҵðҹµÑǺ�§ªÕéáÅÐࡳ±�¾Ô¨ÒóÒà¾×èÍ¡ÒûÃÐàÁÔ¹

¤Ø³ÀÒ¾ÀÒ¹͡ ÃдѺ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹, (¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã : ºÃÔÉÑ· Ø´·Í§ íÒ¡Ñ´, òõõð). 16¾ÑªÃÔ¹·Ã� ºØ­àÅÔÈ. �ÇÔ¸Õ¡ÒÃÊ�§àÊÃÔÁ¤Ø³¸ÃÃÁáÅШÃÔ¸ÃÃÁ¹Ñ¡àÃÕ¹ã¹âçàÃÕ¹ ࢵ¨ÍÁ·Í§ ¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã�.ÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸�¾Ø·¸ÈÒʵÃÁËҺѳ±Ôµ, (ºÑ³±ÔµÇÔ·ÂÒÅÑ : ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÁËÒ ØÌÒŧ¡Ã³ÃÒªÇÔ·ÂÒÅÑÂ, òõõõ),˹�Ò ÷ñ.

17ÇÒÊ¹Ò µ�СҺâ¤. �¡ÒûÃÐàÁÔ¹¡ÒôíÒà¹Ô¹§Ò¹â¤Ã§¡ÒÃâçàÃÕ¹ÇԶվط¸ Êѧ¡Ñ´Êíҹѡ§Ò¹à¢µ¾×é¹·Õè¡ÒÃÈÖ¡ÉÒÅíҾٹࢵ ñ�,ÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸� ÈÖ¡ÉÒÈÒʵÃÁËҺѳ±Ôµ ÊÒ¢ÒÇÔªÒ¡ÒúÃÔËÒáÒÃÈÖ¡ÉÒ, (ºÑ³±ÔµÇÔ·ÂÒÅÑ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂàªÕ§ãËÁ�, òõôø).

๙๓

๕. ดานความมสตรอบคอบคกบศลขอท ๕

ดานความมสตรอบคอบคกบศลขอท ๕ โดยภาพรวมอยในระดบมาก เปนเพราะวา

กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา รวมมอกบหนวยงานตารวจโดยตารวจเขามาสอนนกเรยนชน

ประถมศกษาปท ๕ เรองยาเสพตด และมการตรวจปสสาวะเปนประจา มครพระสอนศลธรรม

มกจกรรมสวดมนตนงสมาธตอนเขาและตอนกลางวน คด พด และทา อยางมสต สรางความ

ตระหนกในเรองการคดวเคราะห คดสงเคราะห ดารงชวตตามหลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

สอดคลองกบนาถนดดา ชนแสงเนตร ทไดศกษาวจย เรอง “การศกษาเพอความเปนมนษยท

สมบรณของโรงเรยนสตยาไส”.พบวา เปาหมายทางการศกษาของโรงเรยนสตยาไสในการพฒนา

นกเรยนใหเปนมนษยทสมบรณนน โรงเรยนสตยาไสไดแปรไปสการปฏบต โดยการจดระบบและ

กลไลการเรยนรและการเรยนการสอนทใหความสาคญกบการเรยนรจากภายในโดยใช “จตใจ”

เปนเครองมอในการเรยนรเพอยกระดบจตใจใหกบนกเรยน การเรยนรตามแนวทางของโรงเรยนสต

ยาไส จงอยทการควบคมและการฝกจตใจใหมสมาธโดยการทาสมาธและการสวดมนต สวนมรรค

วธการสอนกเนนการผสมผสานความรควบคไปกบการบรณาการคณธรรม จรยธรรมเขาไปในการ

เรยนการสอนอยอยางสมาเสมอ รวมถงครผสอนซงมบทบาทสาคญในการพฒนานกเรยน ครตองม

ความรก ความเมตตาอยางแทจรงใหกบนกเรยน เปนผกระตนใหนกเรยนนาคณคาแหงความเปน

มนษยทอยในแตละคนออกมาพฒนา ใหนกเรยนเปลยนแปลงไปสความเปนมนษยทสมบรณและเปน

มนษยผทปฏบตตนใหเปนประโยชนตอสงคมสวนใหญ18 สอดคลองกบวาสนา ตะกาบโค“การประเมน

การดาเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาลาพนเขต ๑”19

การมสต คอการมจตสานกในบทบาทและหนาทของตวเองและปฏบตหนาทใหดทสด เคารพกฎเกณฑ

กตกา พรอมใหตรวจสอบการกระทาไดเสมอ หากมการกระทาผดกพรอมทจะยอมรบและแกไขในสง

ทผด แนวคดในทกสงคมประกอบดวยสมาชกหรอบคคลทแตกตางหลากหลายตามบทบาทและหนาท

ตางๆทเหมอนกนบางและตางกนบาง ตงแตเปนสมาชกของครอบครว สมาชกของโรงเรยน สมาชก

ของท ทางาน และสมาชกของสงคม ดงนน การอยร วมกนอยางสนตสข เขาใจซ ง กนและกน

ไมละเมดผอน และพรอมยอมรบในการกระทาของตนเองนน สมาชกทกคนจะตอง เขาใจความ

รบผดชอบในบทบาทและหนาทของตนเองและบคคลตางๆรวมทงการปฏบตหนาทตางๆอยางมความ

รบผดชอบ พรอมทจะใหมการตรวจสอบได มความเคารพตอกฎเกณฑกตกาอยางมวนย

18 ¹Ò¶¹Ñ´´Ò ª×è¹áʧ๵Ã�. �¡ÒÃÈÖ¡ÉÒà¾×èͤÇÒÁà»�¹Á¹ØÉÂ�·ÕèÊÁºÙó�¢Í§âçàÃÕ¹ÊѵÂÒäÊ� ÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸�ÈÔÅ»ÈÒʵÃÁËҺѳ±Ôµ. ºÑ³±ÔµÇÔ·ÂÒÅÑ : ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂàªÕ§ãËÁ�, òõõð.

19ÇÒÊ¹Ò µ�СҺâ¤, �¡ÒûÃÐàÁÔ¹¡ÒôíÒà¹Ô¹§Ò¹â¤Ã§¡ÒÃâçàÃÕ¹ÇԶվط¸ Êѧ¡Ñ´Êíҹѡ§Ò¹à¢µ¾×é¹·Õè¡ÒÃÈÖ¡ÉÒÅíҾٹࢵ ñ�,ÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸� ÈÖ¡ÉÒÈÒʵÃÁËҺѳ±Ôµ ÊÒ¢ÒÇÔªÒ¡ÒúÃÔËÒáÒÃÈÖ¡ÉÒ, (ºÑ³±ÔµÇÔ·ÂÒÅÑ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂàªÕ§ãËÁ�, òõôø).

๙๔

จากผลการวจยทคนพบวาดานความเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ทอยลาดบสดทาย

แสดงใหเหนวาเดกในชนประถมศกษาปท ๔-๖ ทเปนกลมตวอยางน ควรไดรบการนาเบญจศล-

เบญจธรรมพฒนาดานนเปนพเศษ ทงน อาจเปนเพราะสภาพแวดลอมทางกายภาพทเปลยนไปตาม

ยคสมย ซงเตมไปดวยการแขงขนและเรงรบ จงทาใหพฤตกรรมของเดกไดรบอทธพลจากสภาพการณ

ดงกลาว

๕.๓ ขอเสนอแนะ

๕.๓.๑ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

จากผลการวจยครงน ซงมขอเสนอแนะทควรปรบปรงจากผลการวจยและจากขอคดเหน

ของผตอบแบบสอบถามซงสรปเปนประเดนได ดงน

๑. ผทมสวนเกยวของกบเดกในชนประถมศกษาปท ๔-๖ น คอ ผปกครอง คร อาจารย

ควรไดทราบไว เพอจะไดหาทางชวยเหลอและจดประสบการณและหาแนวทางสนบสนนใหมพฤตกรรมท

เหมาะสมใหสงขน โดยการจดใหมสภาพแวดลอมและบรรยากาศในโรงเรยนทเออตอการนาเบญจศล-

เบญจธรรมพฒนานกเรยน ควรสอดแทรกการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนในการสอน

ทกกลมสาระการเรยนร รวมทงจดกจกรรมเสรมหลกสตรอยางตอเนอง

๒. ควรสนบสนนในเรองการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน รวมกนหาแนวทาง

ในการสารวจ ปรบปรง และพฒนาเบญจศล-เบญจธรรมใหเกดขนในกลมเดกชายใหมากยงขนเปน

พเศษ เชน การจดชมรมพฒนาเบญจศล-เบญจธรรมในโรงเรยน การจดการเขาคายพทธบตร เปนตน

๓. ควรมกจกรรมในการเรยนการสอนรวมกนระหวางนกเรยนตางระดบชนเรยนกน เพอ

เสรมสรางทศนคต เชาวนปญญา เชาวนอารมณ รวมกนรวมทงเปนการเสรมสรางความสามคคในหม

นกเรยนดวยกน เพอใหเดกนกเรยนมพฤตกรรมเชงจรยธรรมเปนไปในทางบวกเชนเดยวกน

๔. ผปกครองควรใหการดแล เลยงด ใหความรกความอบอน การเอาใจใสใหความยตธรรม

และยอมรบนบถอในความสามารถของนกเรยน เปดโอกาสใหเดกไดแสดงความคดเหน คอยแนะนาและ

ชวยเหลอเมอจาเปน วธการอบรมเลยงดเชนนจะชวยใหเดกมพฤตกรรมเชงจรยธรรมสง และชวย

ปองกนปญหาตางๆ ทจะเกดขนโดยใหขอปฏบตทเหมาะสม จะชวยใหนกเรยนพฒนาและควบคม

พฤตกรรมทดได แมวาจะมความแตกตางดานการประกอบอาชพของผปกครองกตาม

๙๕

๕.๓.๒ ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

๑. ควรมการศกษาการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนดานความเมตตา-กรณา ค

กบศลขอท ๑ กบตวแปรอนๆ เชน กลมการเรยนร เดกทอยในชมชนแออด เดกกาพรา เดกเรรอน

และเดกถกทอดทง เปนตน เพอศกษาวามผลตอพฤตกรรมเชงจรยธรรมหรอไม

๒. ควรมการศกษาการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนโดยใชเครองมออนๆ

ไดแก แบบสอบถามสถานการณ และแบบสมภาษณ เพอศกษาวาผลสอดคลองกบการวจยครงน

หรอไม

๓. ควรมการศกษาเชงทดลอง โดยจดในชวโมงกจกรรมแนะแนว เพอการนาเบญจศล-

เบญจธรรมพฒนานกเรยนดานความเมตตากรณาคกบศลขอท ๑ ทอยในระดบสดทาย

บรรณานกรม ๑. ภาษาไทย

ก. ขอมลปฐมภม

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณ

ราชวทยาลย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๓๙.

ข. ขอมลทตยภม

(๑.หนงสอ)

กรมวชาการ. การสงเสรมคณธรรม จรยธรรม และคานยมสาหรบนกเรยน. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพครสภา ลาดพราว, ๒๕๓๕.

กรมสามญศกษา. การจดบรรยากาศและสงแวดลอมทดในโรงเรยน,กรงเทพมหานคร:ม.ป.ท.,๒๕๓๒.

กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๔๕, กรงเทพมหานคร: โรงพมพคร

สภา ลาดพราว, ๒๕๔๕.

คณะกรรมการฝายจดพมพหนงสอทระลก, หนงสอเรองศล ๕, พมพครงท ๕. กรงเทพมหานคร:

โรงพมพ บรษทอมรนทรพรนตงแอนดทบลชซง จากด มหาชน, ๒๕๔๓.

ดวงเดอน พนธมนาวน, พฤตกรรมศาสตรและจตวทยาภาษา. กรงเทพมหานคร: สานกพมพไทย

วฒนาพานช, ๒๕๒๔.

. จรยธรรมของเยาวชนไทย, กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร, ๒๕๒๐.

เตอน ตรอง. ธรรมะมนษย, พมพครงท ๒ จดพมพและจาหนายโดย สอตะวนและกองทนไตรสกขา,

๒๕๕๐.

ทาโร ยามาเน (Taro Yamane) อางใน กตต กอบวแกว. การวจยเพอการบรหารอตสาหกรรม,

นนทบร: วรารตน เบสพรนตง. ๒๕๕๗.

บญจง เรองสะอาด. “การอบรมและปลกฝงจรยธรรมในโรงเรยนประถมศกษา”.วารสารการศกษา

แหงชาต. ๒๕๓๖.

บญชม ศรสะอาด, การวจยเบองตน, กรงเทพมหานคร:สานกพมพชมรมเดก, ๒๕๔๓.

บญม แทนแกว. จรยศาสตร, กรงเทพมหานคร :สานกพมพโอเดยนสโตร, ๒๕๓๐.

ประภาศร สหอาไพ.“แนวทางการปลกฝงคณธรรมจรยธรรม”คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยรงสต,

๒๕๔๓.

.พนฐานการศกษาทางศาสนาและจรยธรรม, พมพครงท ๓. กรงเทพมหานคร :

สานกพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๔๔๓.

๙๗

ประสทธ สวรรณรกษ, ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร, สถาบนราชภฏ

บรรมย, ๒๕๔๒.

พนส หนนาคนทร. การสอนคานยมและจรยธรรม, กรงเทพมหานคร : โรงพมพพฆเนศ, ๒๕๒๖.

พระธรรมกตตวงศ (ทองด สรเตโช). พจนานกรมเพอการศกษา พทธศาสตร คาวด,พมพครงท ๓.

กรงเทพมหานคร : ธรรมสภาและสถาบนบนลอธรรม, ๒๕๕๑.

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต). พระพทธศาสนาในอาเซย. กรงเทพมหานคร : ธรรมสภา,

. ธรรมนญชวต พทธจรยธรรมเพอพฒนาชวตทดงาม, พมพครงท ๓๔๕ . หนงสอประจางาน วนมาฆบชา, สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต

กรงเทพมหานคร สภาองคกรพระพทธศาสนาแหงประเทศไทย,๒๕๔๗.

. ธรรมนญชวตพทธจรยธรรมเพอพฒนาชวตทดงาม, พมพครงท ๓๔๕ กรงเทพมหานคร:

มหาวทยาลยมหาจฬลาลงกรณราชวทยาลย , ๒๕๔๓.

. วธคดตามหลกพทธธรรม, บรษทธรรมสภา, ๒๕๔๖.

พระพรหมคณาภรณ. (ป.อ. ปยตโต). พจนานกรมพทธศาสตรฉบบประมวลธรรม,

กรงเทพมหานคร: โรงพมพ กรมการศาสนา,๒๕๔๘.

พระราชวรมน (ป.อ.ปยตโต), พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม, กรงเทพมหานคร: โรง

พมพกรมการศาสนา, ๒๕๒๘.

พทธทาสภกข. คณธรรมสาหรบคร, กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศาสนา,๒๕๒๗.

. คณธรรมสาหรบประชาชน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพกรมศาสนา, ๒๕๐๕.

พลสข สงขรง. มนษยสมพนธในองคการ,พมพครงท ๑๐ นนทบร: พมพทบรษท บ เค อนเตอรปรนท

ถนนกาญจนาภเษก อาเภอบางใหญ นนทบร,๒๕๕๐.

ไพฑรย สนลารตน. ความรคคณธรรม, พมพครงท ๓ , กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, ๒๕๔๔.

ภญโญ สาธร. หลกการบรหารการศกษา, กรงเทพมหานคร: โรงพมพวฒนาพานช, ๒๕๑๖.

ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยาสถาน ๒๕๔๒, กรงเทพมหานคร : ศรวฒนา

อนเตอรพรนท, ๒๕๔๖.

ลขต ธรเวคน. คนไทยในอดมคต, กรงเทพมหานคร : สานกพมพแมค, ๒๕๔๘.

วศน อนทสระ. พทธจรยศาสตร, พมพครงท ๒, กรงเทพมหานคร : โรงพมพเมดทราย, ๒๕๔๙.

วฒนา สนทรธย. เกณฑการแปลความหมายของคาเฉลย, ๒๕๔๗.

วนด วฒนาประสทธ. ปญหาการสอนศลธรรมในโรงเรยนมธยมศกษาตอนตนคมอการพฒนาจรย

ศกษากรมการศาสนา. กรงเทพมหานคร : กรมการศาสนา, ๒๕๓๙.

๙๘

วทย วศทเวทย. จรยศาสตรเบองตนมนษยกบปญหาจรยธรรม, กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน,

๒๕๓๒.

วทวฒน ขตตยะมาน. เอกสารประกอบการสอนวชาคณลกษณะและจรรยาบรรณคร, (ภาควชา

หลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ, ๒๕๔๙), หนา ๑๑๑-๑๑๒.

สมเดจพระสงฆราช (จวน อฏฐาย), มงคลในพระพทธศาสนา, กรงเทพมหานคร:โรงพมพกตตวรรณ,

๒๕๓๗.

สมศกด สนธระเวชญ และคณะ, หนงสอเรยนกลมสรางเสรมลกษณะนสย สลน.๖ ฉบบกระบวนการ

สมบรณแบบชนประถมศกษาปท ๖, กรงเทพมหานคร : โรงพมพวฒนาพานช, ๒๕๓๙.

สญญา สญญาววฒน. การบรหารจดการแนวพทธ, พมพครงท ๑ กรงเทพมหานคร: ศนยหนงสอแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๕๐.

สาโรช บวศร. จรยศาสตร, กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, ๒๕๒๖.

.ปรชญาการศกษาไทย. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช,๒๕๓๘.

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. มาตรฐานตวบงชและเกณฑพจารณาเพอ

การประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน, กรงเทพมหานคร : บรษท

จดทอง จากด, ๒๕๕๐.

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา.ภาคการเรยน: การจดการศกษารวมกนระหวางครอบครว

สานกงานเขตพนทการศกษาและเครอขาย, พมพครงท ๑ กรงเทพมหานคร: บรษท

พรกหวานกราฟฟค, ๒๕๕๐.

สวล ศรไล. จรยศาสตรสาหรบพยาบาล, พมพครงท ๒ นครปฐม : มหาวทยาลยมหดล, ๒๕๓๕.

สชา จนทนเอม.” จตวทยาวยรน,กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๐.

สพตรา สภาพ. สงคมและวฒนธรรมไทย : คานยม ครอบครว แระเพณ,พมพครงท ๘

กรงเทพมหานคร: สานกพมพไทยวฒนาพานช,๒๕๓๘.

สภททา ปณฑะแพทย. จตวทยาทวไป แนวคดและทฤษฎมลฐาน,กรงเทพมหานคร: อรณการพมพ,

๒๕๔๓.

. : แนวคดเรอง “การจดกจกรรมการเรยนสงเสรมคณธรรมและจรยธรรม ในรายวชา

วทยาศาสตรในชวตประจาวน”ภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรงสต

๒๕๕๐.

แสง จนทรงาม. ศาสนศาสตร, กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนพานช, ๒๕๓๑.

อดมพร อมรธรรม. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง พระเจาอยหว, สานกพมพแสงดาว,๒๕๔๙.

๙๙

(๒) วทยานพนธ

เกอกลรตโนภาส. “บทบาทของครในการสงเสรมจรยธรรมใหแกนกเรยนระดบมธยมศกษาในเขตพนท

ชายฝงทะเลตะวนออกตามทรรศนะของผบรหาร”. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต

สาขาการบรหารการศกษา,บณฑตวทยาลย:มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,๒๕๓๗. จรล

ถาวร, “พฤตกรรมนกเรยนทผานการอบรมโครงการพฒนาและสงเสรมคณธรรมจรยธรรม”,

การคนควาแบบอสระ, ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน, บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๒๙.

ณฐมา ขนตธรรมกล, การศกษาความรกในพทธศาสนา, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, สาขา

พระพทธศาสนา : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๕๓.

ธรนง เกดสคนธ. “การศกษาอทธพลทางจรยธรรมจากสอละครโทรทศนทมตอเยาวชน : ศกษาเฉพาะ

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนโรงเรยนรฐบาลสงกดกรมสามญศกษากระทรวงศกษาธการ

ในกรงเทพมหานคร”.วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการประถมศกษา,

บณฑตวทยาลย : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๓๕.

นภาพร ณ เชยงใหม และคณะ, “เทคนคการสอนคณธรรมสาหรบนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม”

รายงานการวจยฉบบสมบรณ, มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๗.

นาถนดดา ชนแสงเนตร. “การศกษาเพอความเปนมนษยทสมบรณของโรงเรยนสตยาไส”วทยานพนธ ศลปศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๕๐. ประเวศ วะส อางใน จรล ถาวร, “พฤตกรรมนกเรยนทผานการอบรมโครงการพฒนาและสงเสรม

คณธรรมจรยธรรม”, การคนควาอสระ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตร

และการสอน, บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๙.

ผกาทพย เกษรากล, “สภาพแวดลอมมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒในทศนะของนสต”, วทยานพนธ

การศกษามหาบณฑต,สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยศรนครนทร

วโรฒประสานมตร, ๒๔๕๕.

พจนานกรม, อางถงในพระนยม ชตนธโร: “ศกษาบทบาทในการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมของผบรหาร

ครและผปกครองกลมโรงเรยนการกศลของวดในพระพทธศาสนากรงเทพมหานคร”,

วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย:

มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๒๕๕๒.

พระครวรกจวธาน (ลาดวน รอดทม), “การพฒนานกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต๖ ฉะเชงเทรา-สมทรปราการ”, วทยานพนธพทธศาสตร

มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลง

กรณราชวทยาลย, ๒๕๕๓.

๑๐๐

พระดาว วชตมาโร (ไชยมงคณ), “ความพงพอใจของนกศกษาตอสภาพแวดลอม คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยแหงชาตลาว”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร

การศกษา, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๕๒.

วาสนา ตะกาบโค. “การประเมนการดาเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธสงกดสานกงาน เขตพนท

การศกษาลาพน เขต ๑”, วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร

การศกษา, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๔๘.

สมณธา แกนกล. “ศกษาจรยธรรมนกเรยนระดบประถมศกษาปท ๖ สานกงานการประถมศกษาอาเภอ

พะโตะ สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดชมพร”, วทยานพนธ กศ.ม.,สาขา

การบรหารการศกษา (คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ, ๒๕๔๔.

สรพงษ หมะนนท, “แนวทางในการบรหารงานอาคารสถานทและสงแวดลอมของโรงเรยน ในเขตพนท การศกษาแมฮองสอน เขต ๑”, วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบญฑต การบรหาร การศกษา : มหาวทยาลยเชยงใหม, ๒๕๕๐. ออมเดอน สดมณ และคณะ. ประสทธผลในการฝกอบรมทกษะและจตลกษณะทมผลตอพฤตกรรม

ประหยดนาและไฟฟาของนกเรยนระดบประถมศกษา, รายงานการวจย, ฉบบท ๙๘,

กรงเทพมหานคร : สถาบนวจย พฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, ๒๕๔๘.

(๓) สออเลกทรอนกส

จรวยพร ธรณนทร. ปลดกระทรวงศกษาธการ ,[ออนไลน],แหลงทมา:,http//www.charuaypontorran in.com/index.php show&ac=article=5375831&Ntype=6 [วนท ๒๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘] ณฐรดา ศลปอ ดม , ปฎก ร ยาของเยาวชนตอรายการโทรทศน [ออนไลน ],แหล งท ม า :, http://www.crs.mahidol.ac.th/ news/minithesis/ 2551/012.[วนท ๒๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘] พนธทพย กาญจนะจตรา. สอในสงคมไทยตอสขภาวะและสทธมนษยชนของเดก เยาวชน,

[ออนไลน],แหลงทมา:,http://www.archanwell.org [วนท ๒๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

ไพฑรย ศรฟา. “การจดสภาพแวดลอมทางการเรยน,”[ออนไลน],แหลงทมา:, http://srithai.hypermart.net/

environment.html>, [วนท ๒๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

สมเดจพระมหาสมณเจากรมพระยาวชรญาณวโรรส.“เบญจศล-เบญจธรรม”,[ออนไลน],แหลงทมา:,

<http://www.buddhadham.com/index.php?mo=3&art/245589>, [ว นท ๒๐

กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

๑๐๑

สภทรา ปณฑะแพทย : แนวคดเรอง “การจดกจกรรมการเรยนสงเสรมคณธรรมและจรยธรรม ใน รายวชา วทยาศาสตรในช วต ประจา วน” (ภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรงสต ๒๕๕๐), [ออนไลน],แหลงทมา:, http//wwwsupatta.haysamy.com /learn 21.htmi [วนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๘] [อ อ น ไ ล น ],แ ห ล ง ท ม า :, http://www.ccdkm.org/CCDKM/documents_thai/2550_08 _w-- 3/Document_13_15July_th.doc [วนท ๒๓ กรกฏาคม พ.ศ. ๒๕๕๘]

(๔) สมภาษณ

สมภาษณ. นางสาวลดดา บญมาเลศ, ผอานวยการโรงเรยนวดคสราง, ๒๕ ธนวาคม ๒๕๕๘.

สมภาษณ. พระมหาสเนตร อภปญโญ,ครพระสอนศลธรรมโรงเรยนวดคสราง, ๒๘ ธนวาคม ๒๕๕๘.

สมภาษณ. นายณรงค สงหศฬ, ผอานวยการโรงเรยนวดแหลมฟาผา, ๒๘ ธนวาคม ๒๕๕๘.

สมภาษณ. นางสพรรณ จมล, ครโรงเรยนวดแหลมฟาผา, ๒๘ ธนวาคม ๒๕๕๘.

สมภาษณ. นายธรรมศกด ฝอยทอง, ผอานวยการโรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ),

๒๘ ธนวาคม ๒๕๕๘.

สมภาษณ. นายศภชย โพธเมอง, ครโรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ), ๒๘ ธนวาคม

๒๕๕๘.

สมภาษณ. นายวรพจน สงหราช, ผอานวยการโรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร),

๒๙ ธนวาคม ๒๕๕๘.

สมภาษณ. นายมานพ พนะจะโปะ, ครโรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร), ๒๙ ธนวาคม

๒๕๕๘.

สมภาษณ. นางปราณ ตงศรวฒนกล, ผอานวยการโรงเรยนบานขนสมทรไทย, ๒๙ ธนวาคม ๒๕๕๘.

สมภาษณ. นางนฤมล คงรกษ, ครโรงเรยนบานขนสมทรไทย, ๒๙ ธนวาคม ๒๕๕๘.

สมภาษณ. นายเรวต บญธรรม, ครโรงเรยนวดคลองมอญ, ๓๐ ธนวาคม ๒๕๕๘.

๒.ภาษาองกฤษ

Baker, James Henry. (๑๙๗๗, October). “A comparison of moral development of ninth

and twelfth graders in three school of different types.” Dissertation Abstracts

International. 37(4) : 1954-A.

Buteau, Gerard E. (1998). Discourse of Moral Issues In a Third Grade Classroom

(Elementary Schools, Public Education, Ethics). Boston : UMI.

Edward, Carolyn. (1974, August). "The effect of experience in moral development :

result from Kenya." Dissertation Abstracts International. 36(42) : 76-A.

๑๐๒

Halpin A.W.,&Don B.C., The organization climate of schools, (Chicago: Midwest

Administration Center, University, 1936), pp.133-152.

Holstein, C.B., “Irreversible, Stepwise Sequence in the Development of Moral

Judgment”,A Longitudinal Study of Males and Females, (Child

Development. 47(9) : 1976).

http://www.ccdkm.org/CCDKM/documents_thai/2550_08_w3/Document_13_

14July_th.doc (วนท 21 กรกฎาคม 2558)

Newcomb, Student peer-group influence. In personality factors on the college

campus, (New York: Social Science Research Council,1962), p. 79.

ภาคผนวก

ภาคผนวก (ก) แบบสอบถามเพอการวจย

แบบสอบถามเพอการวจย

เรอง

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาว

เจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

คาชแจง : แบบสอบถาม

แบบสอบถามมวตถประสงคเพอศกษาการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชน

ประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ เพอเปนแนวทางการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน ซง

แบบสอบถามน ใช กบนกเรยนระดบประถมศกษาเปนผ ใหขอมลแบบสอบถาม และ

แบบสอบถามนจะมประโยชนในการวจยอยางมาก จงใครขอความกรณาจากทานโปรดไดกรอก

ขอมลแบบสอบถามทกขอ ดวยความเปนจรง คาตอบทไดนจะเปนผลประโยชนในการวจย

อยางมาก และแบบสอบถามจะไมมผลกระทบตอผใหขอมลดวยประการใด ๆ ทงสน แตขอมล

แบบสอบถามกลบเปนประโยชนตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนสบตอไป

แบบสอบถามม ๓ ตอน ไดแก

ตอนท ๑ ขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนตวผตอบแบบสอบถาม

ตอนท ๒ แบบสอบถามเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ตอนท ๓ แบบสมภาษณ ขอเสนอแนะเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนา

นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ของผบรหารและครกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

ผวจย หวงเปนอยางยงวาจะไดรบความเมตตาอนเคราะหจากผบรหารและคร

ทกทานทชวยกรณาใหนกเรยนกรอกขอมลแบบสอบถามในการวจย และขอขอบคณผบรหาร

และครทกทานเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

นางสาวบณฑดา ศพทธมงคล

นสตปรญญาโท พทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ตอนท ๑

ขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนตวผตอบแบบสอบถาม

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน หนาขอความทเปนจรง

ก. ขอมลเกยวกบสถานภาพของนกเรยน

๑. เพศ

ชาย หญง

๒. อาย

ตากวา ๑๐ ป

๑๐ - ๑๑ ป

๑๒ ปขนไป

๓. ระดบการศกษาของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔

ชนประถมศกษาปท ๕

ชนประถมศกษาปท ๖

ตอนท ๒

แบบสอบถามเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖

--------------------

คาชแจง แบบสอบถามตอนท ๒ น ผวจยไดแบงเนอหาตามระดบการนาเบญจศล-เบญจธรรม

พฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ดานตาง ๆ ไดแก

๑) เมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

๒) สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๓) ความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

๔) ความมสตย คกบศลขอท ๔

๕) ความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบคาตอบรายการและระดบความคดเหน ๕ ระดบ

โดยใชเกณฑพจารณา ระดบความคดเหน ดงน

๕ หมายถง ระดบ มากทสด

๔ หมายถง ระดบ มาก

๓ หมายถง ระดบ ปานกลาง

๒ หมายถง ระดบ นอย

๑ หมายถง ระดบ นอยทสด

ผวจย มความประสงคตองการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ ทเปนปญหาและอปสรรคทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

และโปรดไดกาเครองหมาย () ลงในชองตารางทตรงกบระดบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนา

นกเรยน

แบบสอบถามเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน ดานขวามอ

คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน

ระดบความคดเหน

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

ขอ ๑) ความเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ๑ นกเรยนใหอภยเพอนททาผดเสมอ ๒ นกเรยนใหอาหารสตวทไมมเจาของหรอบาดเจบ ๓ นกเรยนบรจาคสงของชวยคนทดอยกวาเสมอ ๔ นกเรยนชวยงานผอนเสมอ ๕ นกเรยนชวยเหลอเพอนๆทตองการความชวยเหลอเสมอ ๖ นกเรยนชวยเหลอผอนดวยจตอาสาโดยไมหวงผลตอบแทน ๗ นกเรยนไปทาบญใสบาตรทวดเปนประจา ๘ เมอนกเรยนวางจากการเรยนชวยงานผปกครองทบานเสมอ ๒) สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๙ นกเรยนละเวนจากการถอเอาของผอนมาเปนของตน ๑๐ นกเรยนมเงนออมจากทผปกครองใหเสมอ ๑๑ นกเรยนไมหยบของใชของเพอนกอนไดรบอนญาต ๑๒ นกเรยนไมชกชวนเพอนไปขโมยสงของผอน ๑๓ นกเรยนตงใจเรยนเพออนาคตในภายหนา ๑๔ นกเรยนตองการมอนาคตทด มอาชพสจรต ๑๕ นกเรยนไมทาลายสงของและทรพยสนของผอน ๑๖ นกเรยนภมใจพอแมทมอาชพสจรต ถงแมวาจะไดเงน

คาตอบแทนไมมาก

คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน

ระดบความคดเหน

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

ขอ ๓) ความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

๑๗ นกเรยนไมดสออนาจาร

๑๘ นกเรยนแตงกายถกตองตามระเบยบ

๑๙ นกเรยนเลนกบเพอนอยางสภาพ

๒๐ นกเรยนไมพดจาสอไปในทางลามกอนาจาร

๒๑ นกเรยนไมดสงพมพหรอนตยสารทไมเหมาะสม

๒๒ นกเรยนคดวาการมคครองเดยวเปนสงทด

๒๓ นกเรยนไมชอบดละครทมเนอเรองไมสภาพ

๒๔ นกเรยนเหนวาครอบครวทสมบรณทาใหลกมความสข

๔) ความมสตย คกบศลขอท ๔

๒๕ นกเรยนปฏบตตามสญญาทใหไวกบครและผปกครองเสมอ

๒๖ นกเรยนไมเคยพดสอเสยดและยยงใหเพอนแตกแยก

๒๗ นกเรยนรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายเสมอ

๒๘ นกเรยนเหนวาการขโมยของคนอนเปนเรองทผด

๒๙ นกเรยนเหนคณคาของความซอสตยตอตนเองและผอนเสมอ

๓๐ นกเรยนไมชอบการพดเทจ

๓๑ นกเรยนมความซอสตยในการสอบ

๓๒ นกเรยนเหนวาการพดความจรงทาใหเราสงางาม

คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน

ระดบความคดเหน

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

ขอ ๕) ความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

๓๓ นกเรยนคดวาการเสพสรา บหร และสงเสพตดอนๆ เปนสงทไมด

๓๔ นกเรยนคดวาการทดลองใชสารเสพตด และ เครองดม เครองดองของเมาไมด

๓๕ นกเรยนรวาสารเสพตด และเครองดองของเมาเปนสงไมด

๓๖ นกเรยนไมเคยซอสรา บหร ใหพอแม

๓๗ นกเรยนมสตสมปชญญะอยเสมอ

๓๘ นกเรยนรวมกนรณรงคตอตานยาเสพตด

๓๙ นกเรยนรกษาเกยรต และนาชอเสยงมาสครอบครวดวยการทาความด

๔๐ นกเรยนรสกภมใจตนเองทไมยงเกยวกบสารเสพตด

ประวตผวจย ชอ นางสาวบณฑดา ศพทธมงคล

วน เดอน ป เกด ๓๐ สงหาคม ๒๕๐๕

สถานทเกด ๓๖๗/๑๐๘ ถนน จรญสนทวงศ แขวงบางขนศร เขตบางกอกนอย

กรงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐

ประวตการศกษา ระดบชนประถมศกษาปท ๗ โรงเรยนวดมกฏกษตรยาราม

เขตพระนคร กรงเทพมหานคร

ปการศกษา ๒๕๒๐

ระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนชโนรสวทยาลย

เขตบางกอกใหญ กรงเทพมหานคร

ปการศกษา ๒๕๒๖

ปรญญาศลปศาสตรบณฑต วชาเอกประวตศาสตร วชาโทสงคม

วทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พษณโลก จงหวดพษณโลก

ปการศกษา ๒๕๓๐

ประสบการณทางาน ครสายผสอน ๒๖ ป

สงกด โรงเรยนวดคสราง

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

หนาท ครประจาชนประถมศกษาปท ๒ หวหนาหมวดสงคมศกษาฯ

เขาศกษา ๑ มถนายน พ.ศ. ๒๕๕๗

ปทสาเรจการศกษา ๑๕ มนาคม ๒๕๕๙

ทอยปจจบน ๓๖๗/๑๐๘ ถนน จรญสนทวงศ แขวงบางขนศร เขตบางกอกนอย

กรงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐

ภาคผนวก

ภาคผนวก (ก) แบบสอบถามเพอการวจย

แบบสอบถามเพอการวจย

เรอง

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยน

ปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ คาชแจง : แบบสอบถาม

แบบสอบถามมวตถประสงคเพอศกษาการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชน

ประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรปราการ เขต ๑ เพอเปนแนวทางการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน ซ ง

แบบสอบถามนใชกบนกเรยนระดบประถมศกษาเปนผใหขอมลแบบสอบถาม และแบบสอบถามนจะ

มประโยชนในการวจยอยางมาก จงใครขอความกรณาจากทานโปรดไดกรอกขอมลแบบสอบถามทก

ขอ ดวยความเปนจรง คาตอบทไดนจะเปนผลประโยชนในการวจย อยางมาก และแบบสอบถาม

จะไมมผลกระทบตอผใหขอมลดวยประการใด ๆ ทงสน แตขอมลแบบสอบถามกลบเปนประโยชนตอ

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนสบตอไป

แบบสอบถามม ๓ ตอน ไดแก

ตอนท ๑ ขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนตวผตอบแบบสอบถาม

ตอนท ๒ แบบสอบถามเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ตอนท ๓ แบบสมภาษณ ขอเสนอแนะเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนา

นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ของผบรหารและครกลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

ผวจย หวงเปนอยางยงวาจะไดรบความเมตตาอนเคราะหจากผบรหารและคร ทกทาน

ทชวยกรณาใหนกเรยนกรอกขอมลแบบสอบถามในการวจย และขอขอบคณผบรหารและครทกทาน

เปนอยางสงมา ณ โอกาสน

นางสาวบณฑดา ศพทธมงคล

นสตปรญญาโท พทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ตอนท ๑

ขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนตวผตอบแบบสอบถาม

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน หนาขอความทเปนจรง

ก. ขอมลเกยวกบสถานภาพของนกเรยน

๑. เพศ

ชาย หญง

๒. อาย

ตากวา ๑๐ ป

๑๐ - ๑๑ ป

๑๒ ปขนไป

๓. ระดบการศกษาของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔

ชนประถมศกษาปท ๕

ชนประถมศกษาปท ๖

ตอนท ๒

แบบสอบถามเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖

--------------------

คาชแจง แบบสอบถามตอนท ๒ น ผวจยไดแบงเนอหาตามระดบการนาเบญจศล-เบญจธรรม

พฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑ ดานตาง ๆ ไดแก

๑) เมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑

๒) สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๓) ความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

๔) ความมสตย คกบศลขอท ๔

๕) ความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบคาตอบรายการและระดบความคดเหน ๕ ระดบ โดย

ใชเกณฑพจารณา ระดบความคดเหน ดงน

๕ หมายถง ระดบ มากทสด

๔ หมายถง ระดบ มาก

๓ หมายถง ระดบ ปานกลาง

๒ หมายถง ระดบ นอย

๑ หมายถง ระดบ นอยทสด

ผวจย มความประสงคตองการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาป

ท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑ ทเปนปญหาและอปสรรคทมตอการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนและโปรดไดกา

เครองหมาย () ลงในชองตารางทตรงกบระดบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

แบบสอบถามเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน ดานขวามอ

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ระดบความคดเหน

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

ขอ ๑) ความเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ๑ นกเรยนใหอภยเพอนททาผดเสมอ ๒ นกเรยนใหอาหารสตวทไมมเจาของหรอบาดเจบ ๓ นกเรยนบรจาคสงของชวยคนทดอยกวาเสมอ ๔ นกเรยนชวยงานผอนเสมอ ๕ นกเรยนชวยเหลอเพอนๆทตองการความชวยเหลอเสมอ ๖ นกเรยนชวยเหลอผอนดวยจตอาสาโดยไมหวงผลตอบแทน ๗ นกเรยนไปทาบญใสบาตรทวดเปนประจา ๘ เมอนกเรยนวางจากการเรยนชวยงานผปกครองทบานเสมอ ๒) สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒

๙ นกเรยนละเวนจากการถอเอาของผอนมาเปนของตน ๑๐ นกเรยนมเงนออมจากทผปกครองใหเสมอ ๑๑ นกเรยนไมหยบของใชของเพอนกอนไดรบอนญาต ๑๒ นกเรยนไมชกชวนเพอนไปขโมยสงของผอน ๑๓ นกเรยนตงใจเรยนเพออนาคตในภายหนา ๑๔ นกเรยนตองการมอนาคตทด มอาชพสจรต ๑๕ นกเรยนไมทาลายสงของและทรพยสนของผอน ๑๖ นกเรยนภมใจพอแมทมอาชพสจรต ถงแมวาจะไดเงน

คาตอบแทนไมมาก

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ระดบความคดเหน

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

ขอ ๓) ความสารวมในกาม คกบศลขอท ๓

๑๗ นกเรยนไมดสออนาจาร

๑๘ นกเรยนแตงกายถกตองตามระเบยบ

๑๙ นกเรยนเลนกบเพอนอยางสภาพ

๒๐ นกเรยนไมพดจาสอไปในทางลามกอนาจาร

๒๑ นกเรยนไมดสงพมพหรอนตยสารทไมเหมาะสม

๒๒ นกเรยนคดวาการมคครองเดยวเปนสงทด

๒๓ นกเรยนไมชอบดละครทมเนอเรองไมสภาพ

๒๔ นกเรยนเหนวาครอบครวทสมบรณทาใหลกมความสข

๔) ความมสตย คกบศลขอท ๔

๒๕ นกเรยนปฏบตตามสญญาทใหไวกบครและผปกครองเสมอ

๒๖ นกเรยนไมเคยพดสอเสยดและยยงใหเพอนแตกแยก

๒๗ นกเรยนรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายเสมอ

๒๘ นกเรยนเหนวาการขโมยของคนอนเปนเรองทผด

๒๙ นกเรยนเหนคณคาของความซอสตยตอตนเองและผอนเสมอ

๓๐ นกเรยนไมชอบการพดเทจ

๓๑ นกเรยนมความซอสตยในการสอบ

๓๒ นกเรยนเหนวาการพดความจรงทาใหเราสงางาม

การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ระดบความคดเหน

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

๕ ๔ ๓ ๒ ๑

ขอ ๕) ความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕

๓๓ นกเรยนคดวาการเสพสรา บหร และสงเสพตดอนๆ เปนสงทไมด

๓๔ นกเรยนคดวาการทดลองใชสารเสพตด และ เครองดม เครองดองของมนเมาไมด

๓๕ นกเรยนรวาสารเสพตด และเครองดองของเมาเปนสงไมด

๓๖ นกเรยนไมเคยซอสรา บหร ใหพอแม

๓๗ นกเรยนมสตสมปชญญะอยเสมอ

๓๘ นกเรยนรวมกนรณรงคตอตานยาเสพตด

๓๙ นกเรยนรกษาเกยรต และนาชอเสยงมาสครอบครวดวยการ ทาความด

๔๐ นกเรยนรสกภมใจตนเองทไมยงเกยวกบสารเสพตด

ตอนท ๓ แบบสอบถามขอเสนอแนะแนวทางของนกเรยนเกยวกบการนาเบญจศล-

เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาว

เจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๑. นกเรยนมขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาดานเมตตากรณาคกบศลขอท ๑ อยางไร

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

๒. นกเรยนมขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาดานสมมาอาชวะคกบศลขอท ๒ อยางไร

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

๓. นกเรยนมขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาดานความสารวมในกามคกบศลขอท ๓ อยางไร

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

๔. นกเรยนมขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาดานความมสตย คกบศลขอท ๔ อยางไร

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

๕. นกเรยนมขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาดานความมสตรอบคอบ คกบศลขอท ๕ อยางไร

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

ภาคผนวก (ข) แบบสมภาษณเพอการวจย

ภาคผนวก (ค) รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจย

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจย

เรอง การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑

๑. อาจารย พระมหาสม กลยาโณ,ดร.

อาจารยประจาคณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๒. รศ.พเศษ ดร.วชชดา หนวไล

ผทรงคณวฒและอาจารยพเศษ ประจาโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๓. รศ.ดร.อานวย เดชชยศร

ผทรงคณวฒและอาจารยพเศษ ประจาโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๔. ผศ.ดร.เรงชย หมนชนะ\

อาจารยพเศษ ประจาโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๕. ผศ.ดร.พชย ไชยสงคราม

อาจารยประจาโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ภาคผนวก (ง) หนงสอเชญผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจย

เรยนมาดวยความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ท ศธ ๖๑๐๓.๓/ ๑๗๓

๒๓ สงหาคม ๒๕๕๕

เรอง ขอความอนเคราะหตรวจแกไขเครองมอทใชในการวจย

เรยน ผศ.ดร.จตตภา งามเกรกโชต

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว ดงนน ทางโครงการหลกสตรฯ พจารณาเหนวาทานเปนผมความร ความสามารถทจะใหคาแนะนาอนเปนประโยชนตอการสรางเครองมอในการทาวจยของนสตไดเปนอยางด

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจยดงกลาวและขอขอบคณอยางสงมา ณ โอกาสน

บณฑตศกษา คณะครศาสตร

โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วดศรสดาราม บางขนนนท กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทร. / ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

เรยนมาดวยความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ท ศธ ๖๑๐๓.๓/ ๑๗๓

๒๓ สงหาคม ๒๕๕๕

เรอง ขอความอนเคราะหตรวจแกไขเครองมอทใชในการวจย

เรยน ดร.ณฏฐกญญา ยงสมพนธเจรญ

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสต ปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว ดงนน ทางโครงการหลกสตรฯ พจารณาเหนวาทานเปนผมความร ความสามารถทจะ ใหคาแนะนาอนเปนประโยชนตอการสรางเครองมอในการทาวจยของนสตไดเปนอยางด

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจยดงกลาวและขอขอบคณอยางสงมา ณ โอกาสน

บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วดศรสดาราม บางขนนนท กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทร. / ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

ขอความอนเคราะหตรวจแกไขเครองมอทใชในการวจย

สวนงาน ................................................................................................................................ ท ..............………....................................... วนท................................................................... เรอง .........................................................................................................................................

นมสการ พระมหาสหส ฐตสาโร, ผศ.

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสต ปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว ดงนน ทางโครงการหลกสตรฯ พจารณาเหนวาทานเปนผมความร ความสามารถทจะใหคาแนะนาอนเปนประโยชนตอการสรางเครองมอในการทาวจยของนสตไดเปนอยางด

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจยดงกลาวและขอขอบคณอยางสงมา ณ โอกาสน

บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

๒๓ สงหาคม ๒๕๕๕

บนทกขอความ

ศธ ๖๑๐๓.๓ / ๓๑๖

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ขอความอนเคราะหตรวจแกไขเครองมอทใชในการวจย

สวนงาน ................................................................................................................................ ท ..............………....................................... วนท................................................................... เรอง .........................................................................................................................................

เรยน ผศ. ดร.สมศกด บญป

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗นสต ปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว ดงนน ทางโครงการหลกสตรฯ พจารณาเหนวาทานเปนผมความร ความสามารถทจะใหคาแนะนาอนเปนประโยชนตอการสรางเครองมอในการทาวจยของนสตไดเปนอยางด

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจยดงกลาวและขอขอบคณอยางสงมา ณ โอกาสน

บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

ภาควชาบรหารการศกษาและกจการคณะสงฆ คณะครศาสตร มจร. โทร ๐๘๔-๑๐๔-๔๒๗๓

๒๓ สงหาคม ๒๕๕๕

บนทกขอความ

ศธ ๖๑๐๓.๓ / ๓๑๖

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ขอความอนเคราะหตรวจแกไขเครองมอทใชในการวจย

สวนงาน ............................................................................................................................... ท ..............………....................................... วนท................................................................... เรอง ..........................................................................................................................................

เรยน ผศ.ดร.ชวาล ศรวฒน

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสต ปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว ดงนน ทางโครงการหลกสตรฯ พจารณาเหนวาทานเปนผมความร ความสามารถทจะใหคาแนะนาอนเปนประโยชนตอการสรางเครองมอในการทาวจยของนสตไดเปนอยางด

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอวจยดงกลาวและขอขอบคณอยางสงมา ณ โอกาสน

บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

๒๓ สงหาคม ๒๕๕๕

บนทกขอความ

ศธ ๖๑๐๓.๓ / ๓๑๖

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ภาคผนวก (จ) หนงสอตดตอหนวยงานราชการ

เรยนมาดวยความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ท ศธ ๖๑๐๓.๓/ ๑๙๗

๗ กนยายน ๒๕๕๕

เรอง ขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอทดสอบเครองมอวจย

เรยน ผอานวยการโรงเรยนกสนทรเซนปเตอร

สงทสงมาดวย แบบสอบถาม จานวน ๓๐ ชด

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว

ในการน นสตมความจาเปนทตองทดสอบเครองมอเพอวจยประกอบการทาวทยานพนธ และทางโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย หวงเปนอยาง ยงวาจะไดรบการอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบคณในความเออเฟอทางวชาการ มา ณ โอกาสน

บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วดศรสดาราม บางขนนนท กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทร. / ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

เรยนมาดวยความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ท ศธ ๖๑๐๓.๓/ ๒๐๓

๘ กนยายน ๒๕๕๕

เรอง ขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอการวจย

เรยน ผอานวยการโรงเรยนวดทาบนเทงธรรม

สงทสงมาดวย แบบสอบถาม จานวน ๓๕ ชด

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว

ในการน นสตมความจาเปนตองเกบขอมลเพอวจยประกอบการทาวทยานพนธ และทางโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย หวงเปนอยางยงวาจะไดรบการอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบคณในความเออเฟอทางวชาการ มา ณ โอกาสน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาและใหความอนเคราะห

บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วดศรสดาราม บางขนนนท กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทร. / ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

เรยนมาดวยความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ท ศธ ๖๑๐๓.๓/ ๒๐๓

๘ กนยายน ๒๕๕๕

เรอง ขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอการวจย

เรยน ผอานวยการโรงเรยนชมชนวดบางโค

สงทสงมาดวย แบบสอบถาม จานวน ๘๒ ชด

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว

ในการน นสตมความจาเปนตองเกบขอมลเพอวจยประกอบการทาวทยานพนธ และทางโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย หวงเปนอยางยงวาจะไดรบการอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบคณในความเออเฟอทางวชาการ มา ณ โอกาสน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาและใหความอนเคราะห

บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วดศรสดาราม บางขนนนท กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทร. / ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

เรยนมาดวยความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ท ศธ ๖๑๐๓.๓/ ๒๐๓

๘ กนยายน ๒๕๕๕

เรอง ขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอการวจย

เรยน ผอานวยการโรงเรยนสตรนนทบร บางใหญ

สงทสงมาดวย แบบสอบถาม จานวน ๔๑ ชด

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว

ในการน นสตมความจาเปนตองเกบขอมลเพอวจยประกอบการทาวทยานพนธ และทางโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย หวงเปนอยางยงวาจะไดรบการอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบคณในความเออเฟอทางวชาการ มา ณ โอกาสน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาและใหความอนเคราะห

บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วดศรสดาราม บางขนนนท กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทร. / ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

เรยนมาดวยความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ท ศธ ๖๑๐๓.๓/ ๒๐๓

๘ กนยายน ๒๕๕๕

เรอง ขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอการวจย

เรยน ผอานวยการโรงเรยนบานดอนตะลมพก

สงทสงมาดวย แบบสอบถาม จานวน ๗๕ ชด

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว

ในการน นสตมความจาเปนตองเกบขอมลเพอวจยประกอบการทาวทยานพนธ และทางโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย หวงเปนอยางยงวาจะไดรบการอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบคณในความเออเฟอทางวชาการ มา ณ โอกาสน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาและใหความอนเคราะห บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วดศรสดาราม บางขนนนท กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทร. / ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

เรยนมาดวยความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.สทธพงษ ศรวชย)

ผอานวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

ท ศธ ๖๑๐๓.๓/ ๒๐๓

๘ กนยายน ๒๕๕๕

เรอง ขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอการวจย

เรยน ผอานวยการโรงเรยนวดพกลเงน

สงทสงมาดวย แบบสอบถาม จานวน ๔๕ ชด

ดวย พระครนนทวรกจ ฉายา มหาลาโภ รหสประจาตว ๕๔๐๑๔๐๒๔๔๗ นสตปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กาลงทาวจยเรอง “การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมและจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา อาเภอบางใหญ จงหวดนนทบร” เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ดงกลาว

ในการน นสตมความจาเปนตองเกบขอมลเพอวจยประกอบการทาวทยานพนธ และทางโครงการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย หวงเปนอยางยงวาจะไดรบการอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบคณในความเออเฟอทางวชาการ มา ณ โอกาสน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาและใหความอนเคราะห บณฑตศกษา คณะครศาสตร โทรศพท ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

วดศรสดาราม บางขนนนท กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทร. / ๐๒-๘๘๒-๓๑๕๔ ตอ ๒๑๐๕

ภาคผนวก (ฉ) ผลการประเมนคาดชนความสอดคลองแบบสอบถาม IOC

แบบสอบถามเกยวกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

...........................................................................................................................................................

คาชแจง โปรดพจารณาคาถามตอไปนวาสอดคลองกบจดประสงคหรอไม

ตอบ ใช (+1) ถาทานแนใจวาคาถามตรงตามวตถประสงคนน

ตอบ ไมแนใจ (0) ถาทานไมแนใจวาคาถามตรงตามวตถประสงคนน

ตอบ ไมใช (-1) ถาทานแนใจวาคาถามไมตรงตามประสงคนน

โดยทาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความรสกของทานวาแบบสอบถาม วตถประสงค

สอดคลองกบการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ ดงน

วตถประสงค คาถาม

IOC

๑ 3 ๓ ๔ ๕ ๑.ความเมตตา-กรณา คกบศลขอท ๑ ๑.เพอศกษาสภาพ ๑.นกเรยนใหอภยเพอนททาผดเสมอ การนาเบญจศล ๒.นกเรยนใหอาหารสตวทไมมเจาของหรอ เบญจธรรมพฒนา บาดเจบ นกเรยนชนประถม ๓.นกเรยนบรจาคสงของชวยคนทดอยกวา ศกษาปท ๔-๖ เสมอ กลมโรงเรยนปาก ๔.นกเรยนชวยงานผอนเสมอ อาวเจาพระยา ๕.นกเรยนชวยเหลอเพอนๆทตองการความ ๒.เพอศกษาระดบ ชวยเหลอเสมอ ความคดเหนของ ๖.นกเรยนชวยเหลอผอนดวยจตอาสาโดยไม นกเรยนทมตอการ หวงผลตอบแทน นาเบญจศล ๗.นกเรยนไปทาบญใสบาตรทวดเปนประจา เบญจธรรมพฒนา ๘.เมอนกเรยนวางจากการเรยนชวยงาน นกเรยนชนประถม ผปกครองทบานเสมอ ศกษาปท ๔-๖ ๒ สมมาอาชวะ คกบศลขอท ๒ กลมโรงเรยนปาก ๙.นกเรยนยมเงนเพอนแลวไมใชคน อาวเจาพระยา ๑๐.นกเรยนมเงนออมจากทผปกครองใหเสมอ ๑๑.นกเรยนไมหยบของใชของเพอนกอนไดรบ อนญาต ๑๒.นกเรยนไมชกชวนเพอนไปขโมยสงของ ผอน

ภาคผนวก (ช) รายชอผบรหารและครทใหสมภาษณ

รายนามผใหสมภาษณ

บทบาทของผบรหารและครในการนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษา

ปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ

เขต ๑

นางสาวลดดา บญมาเลศ ผอานวยการชานาญการพเศษโรงเรยนวดคสราง

พระมหาสเนตร อภปญโญ ผชวยเจาอาวาสวดคสราง ครพระสอนศลธรรมโรงเรยนวดคสราง

นายณรงค สงหศฬ ผอานวยการชานาญการพเศษ โรงเรยนวดแหลมฟาผา

นางสพรรณ จมล ครชานาญการพเศษ หวหนาหมวดสงคมฯ โรงเรยนวดแหลมฟาผา

นายธรรมศกด ฝอยทอง ผอานวยการชานาญการพเศษโรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ)

นายศภชย โพธเมอง ครชานาญการพเศษ หวหนาหมวดสงคมฯ โรงเรยนคลองนาเกลอนอย

(กลนอยอปถมภ)

นายวรพจน สงหราช ผอานวยการเชยวชาญโรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

นายมานพ พนะจะโปะ ครโรงเรยนวดคลองสวน (พรหมอทศวทยาคาร)

นางปราณ ตงศรวฒนกล ผอานวยการชานาญการพเศษโรงเรยนบานขนสมทรไทย

นางนฤมล คงรกษ ครชานาญการพเศษ หวหนาหมวดสงคมฯ โรงเรยนบานขนสมทรไทย

นายเรวต บญธรรม ครชานาญการพเศษ หวหนาหมวดสงคมฯ โรงเรยนวดคลองมอญ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย อนมตใหนบวทยานพนธเรอง

“การนาเบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต ๑” เปนสวนหนงของการศกษาตาม

หลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

..................................................... (พระมหาสมบรณ วฑฒกโร, ดร.) คณบดบณฑตวทยาลย

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ................................................................. ประธานกรรมการ

( รศ.ดร.สทธพงษ ศรวชย )

................................................................. กรรมการ

( ผศ.ดร.พชย ไชยสงคราม )

................................................................. กรรมการ

( ผศ.ดร.อนถา ศรวรรณ )

................................................................. กรรมการ

( พระมหาสมบรณ สธมโม,ดร. )

คณะกรรมการผควบคมวทยานพนธ ผศ.ดร.อนถา ศรวรรณ ประธานกรรมการ

พระมหาสมบรณ สธมโม,ผศ.ดร. กรรมการ

ชอผวจย ..................................................... (นางสาวบณฑดา ศพทธมงคล)

ข

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Thesis Title : An Application of the Pañjasila - Pañcadhamma for

Development of Primary Students Prathom 4-6 of the

Pak-ao-chaophraya School Group under the Primary

Educational Service Area office1, Samutprakan Province.

Researcher : Miss Bantida Suputtamongkhol

Degree : Master of Arts (Educational Administration)

Thesis Supervisory Committee

: Asst. Prof. Dr.Inha Siriwan B.A., M.Ed., Ph.D.

: PhramahaSomboon Sudhammo, Asst. Prof., Dr.

B.A.,M.A.,Ph.D.

Date of Graduation : 15 March 2016

Abstract

The objectives of this research are 1) To study the application of the

Pañjasila - Pañcadhamma for development of Primary Students Prathom 4-6 of

the Pak-ao-chaophraya School Group under the Primary Educational Service Area

office1, Samutprakan Province. 2) To study the suggestion and guideline to

apply of the Pañjasila - Pañcadhamma for developing Students and Sampling

groups were the Primary Educational Students Prathom 4 – 6 in number of 260

persons. The research tools were the questionnaire, interview and data analysis

for finding Mean and Standard Deviation.

Research’s result was the application of the Pañjasila - Pañcadhamma for

development of Primary Students Prathom 4-6 of the Pak-ao-chaophraya School

Group under the Primary Educational Service Area office1, Samutprakan Province.

The total aspects was the higher and each side. All of sides were the

higher as follow : the mindfulness and awareness were the couple with the fifth

Sila, the right means of livelihood was the couple with the second Sila,

the truthfulness was the couple with the fourth Sila , the sexual restraint

was the couple with the third Sila, and the loving kindness and compassion

was the couple with the first Sila.

ค

-

-

The suggestion for application of the Pañjasila - Pañcadhamma for

development of Primary Students Prathom 4-6 of the Pak-ao-chaophraya School

Group under the Primary Educational Service Area office1, Samutprakan Province.

To studying in the Primary Students Prathom 4-6 should develop in the

mindfulness and awareness which were the couple with the first Sila to apply

in their daily life and the students should get the moral and virtue to be

better than one.

ง

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธนสาเรจไดตามความมงหวงสดความปรารถนายงดวยความอนเคราะหจาก

คณะกรรมการควบคมวทยานพนธ พระมหาสมบรณ สธมโม,ดร. ผชวยศาสตราจารย ดร.อนถา

ศรวรรณ ท เสยสละเวลาชวยเหลอเปนธระใหในทกเร อง คอยดแลเอาใจใสรวบรวมเรยบเรยง

ปรบปรงแกไขและใหกาลงใจในการทาวจยตลอดมา

ผวจยขอขอบคณ ผอานวยการลดดา บญมาเลศ โรงเรยนวดคสราง ผอานวยการณรงค

สงหศฬ โรงเรยนวดแหลมฟาผา ผอานวยการวรพจน สงหราช โรงเรยนวดคลองสวน(พรหมอทศ

วทยาคาร) ผอานวยการปราณ ตงศรวฒนกล โรงเรยนบานขนสมทรไทยและผอานวยการธรรมศกด

ฝอยทอง โรงเรยนคลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถมภ) คณะคร นกเรยนกลมโรงเรยนปากอาว

เจาพระยา อาเภอพระสมทรเจดย จงหวดสมทรปราการ สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

เขต ๑ อนเปนแหลงทมาแหงการวจยใหเกดวทยานพนธน เปดโอกาสใหผวจยไดศกษาวจยเรองการนา

เบญจศล-เบญจธรรมพฒนานกเรยนชนประถมศกษาปท ๔-๖ กลมโรงเรยนปากอาวเจาพระยา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สมทรปราการ เขต ๑ จนบงเกดผลเปนความสาเรจในทสด

ขอขอบคณประธานและกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ คณะกรรมการสอบวทยานพนธ

ทไดกรณาใหคาแนะนาและขอเสนอแนะทเปนประโยชนอยางยงตอการจดทาวทยานพนธในครงน

ขอขอบคณอาจารย พระมหาสม กลยาโน,ดร. รศ.พเศษ ดร.วชชดา หนวไล รศ.ดร.อานวย

เดชชยศร ผศ.ดร.เรงชย หมนชนะ ผศ.ดร.พชย ไชยสงคราม ผเชยวชาญ ตรวจสอบความถกตอง

เครองมอการวจย และขอขอบพระคณคณาจารย เจาหนาทคณะครศาสตรและบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยจฬาลงกรณราชวทยาลย ทชวยใหความรประสทธประสาทวชาการและประสบการณ ตลอด

ถงความเออเฟอถายทอดความรความเขาใจและใหกาลงใจเสมอมา คณงามความดทงหลายทผวจยไดทา

มา ขอทกทานจงมสวนแหงความดทงหลายเหลานนดวย

ความดอนเกดจากการวจยอนเปนประโยชนของวทยานพนธน ผวจยขอเทดทนบชา

เปนกตญกตเวท แดคณพอเซยะเจยง แซตง คณแมคาจ ศพทธมงคล และอาจารยผมอปการคณ

ทไดประสทธประสาทวชาความรทกทาน

นางสาวบณฑดา ศพทธมงคล

............./............/...........

ขอ 1 2 3 4 5 รวม IOC 1 1 1 1 1 1 5 1.00 2 1 0 1 1 1 4 0.80 3 1 1 0 1 1 4 0.80 4 1 1 1 1 1 5 1.00 5 1 0 1 1 1 4 0.80 6 1 1 0 1 1 4 0.80 7 1 1 1 1 0 4 0.80 8 1 1 1 0 0 3 0.60 9 1 1 0 1 1 4 0.80 10 1 1 1 1 0 4 0.80 11 1 1 1 0 0 3 0.60 12 1 1 0 1 1 4 0.80 13 1 1 1 1 1 5 1.00 14 1 0 1 1 1 4 0.80 15 1 1 0 1 1 4 0.80 16 1 1 1 1 0 4 0.80 17 1 1 1 1 1 5 1.00 18 1 0 1 1 1 4 0.80 19 1 1 0 1 1 4 0.80 20 1 1 1 1 1 5 1.00 21 1 0 1 1 1 4 0.80 22 1 1 0 1 1 4 0.80 23 1 1 1 1 0 4 0.80 24 1 1 1 0 0 3 0.60 25 1 1 0 1 1 4 0.80 26 1 1 1 1 0 4 0.80 27 1 1 1 0 0 3 0.60 28 1 1 0 1 1 4 0.80 29 1 1 1 1 0 4 0.80 30 1 1 1 0 0 3 0.60 31 1 1 0 1 1 4 0.80 32 1 1 1 1 1 5 1.00 33 1 0 1 1 1 4 0.80 34 1 1 0 1 1 4 0.80 35 1 1 1 1 0 4 0.80 36 1 1 1 1 1 5 1.00 37 1 0 1 1 1 4 0.80 38 1 1 1 0 0 3 0.60 39 1 1 0 1 1 4 0.80 40 1 1 1 1 1 5 1.00 162 0.81