การเรียนรู้ที่ 3 ระบบทาง...

ตวชวดและสาระการเรยนร จดประสงคการเรยนร ทกษะและกระบวนการทเปนจดเนน ความรเดมทผเรยนตองม สาระสำาคญ สอและอปกรณ แนวทางการจดการเรยนร การวดและประเมนผล ขอเสนอแนะ

ระบบทางเทคโนโลย3แผนการจดการเรยนรท

ชนมธยมศกษาปท 1 เวลา 2 ชวโมง

แผนการจดการเรยนรท 3ระบบทางเทคโนโลย

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

72


1. ตวชวดและสาระการเรยนร

1.1 ตวชวด อธบายแนวคดหลกของเทคโนโลยในชวตประจำาวนและวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย

1.2 สาระการเรยนร ระบบทางเทคโนโลย เปนกลมของสวนตาง ๆ ตงแตสองสวนขนไปประกอบเขาดวยกนและทำางานรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงค โดยในการทำางานของระบบทางเทคโนโลยจะประกอบไปดวย ตวปอน (input) กระบวนการ (process) และผลผลต (output) ทสมพนธกน นอกจากนระบบทางเทคโนโลยอาจมขอมลยอนกลบ (feedback) เพอใชปรบปรงการทำางานได ตามวตถประสงค ซงการวเคราะหระบบทางเทคโนโลยชวยใหเขาใจองคประกอบและการทำางานของเทคโนโลย รวมถงสามารถปรบปรงใหเทคโนโลยทำางานไดตามตองการ

2. จดประสงคการเรยนร

2.1 วเคราะหระบบทางเทคโนโลยของชนงานหรอวธการในชวตประจำาวน 2.2 ประยกตใชแนวคดระบบทางเทคโนโลยเพอการดแลรกษาเทคโนโลยไดอยางเหมาะสม

ขอมลยอนกลบ

(feedback)

กระบวนการ

(process)

ตวปอน

(input)

ผลผลต

(output)

3. ทกษะและกระบวนการทเปนจดเนน

3.1 ทกษะการคดวเคราะห 3.2 ทกษะการคดเชงระบบ 3.3 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 3.4 ทกษะการสอสาร

4. ความรเดมทผเรยนตองม

เทคโนโลยเปนสงทมนษยสรางหรอพฒนาขน ซงอาจเปนไดทงชนงานหรอวธการ เพอใชแกปญหา สนองความตองการ หรอเพมความสามารถในการทำางานของมนษย และเทคโนโลยมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ซงการเปลยนแปลงนนสงผลใหเทคโนโลยมสวนประกอบและการทำางานทแตกตางกน ดงนนการนำาเทคโนโลยมาใชจะตองทราบถงระบบการทำางาน หากพบขอบกพรอง หรอทำางานไมได กจะสามารถแกไขใหกลบมาทำางานไดตามวตถประสงค

5. สาระสำาคญ

ระบบ (system) คอ กลมของสวนตาง ๆ ตงแตสองสวนขนไปประกอบเขาดวยกนและทำางานรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงคเดยวกน มนษยประดษฐหรอสรางเทคโนโลยขนมาเพอใชในกระบวนการแกปญหา หรอสนองความตองการ ซงเรยกวาระบบทางเทคโนโลย (technological system) ระบบทางเทคโนโลยจะประกอบไปดวย ตวปอน (input) กระบวนการ (process) และผลผลต (output) ทสมพนธกน นอกจากนระบบทางเทคโนโลยอาจมขอมลยอนกลบ (feedback) เพอใชปรบปรงการทำางานไดตามวตถประสงค

6. สอและอปกรณ

6.1 ใบกจกรรม

ใบกจกรรม เรอง เวลา (นาท)

กจกรรมท 3.1 ระบบทเกดขนเองตามธรรมชาตและระบบทมนษยสรางขน 10

กจกรรมทาทายความคด เอะ! แปลงผกของโปลศเปนระบบหรอไม 30

กจกรรมท 3.2 การวเคราะหระบบทางเทคโนโลย 15

กจกรรมทายบทตอนท 1 ระบบทางเทคโนโลยในชวตประจำาวนตอนท 2 การประยกตใชแนวคดระบบทางเทคโนโลยเพอการ ดแลรกษา

1010


73


แผนการจดการเรยนรท 3 | ระบบทางเทคโนโลยคมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)

6.2 สออน ๆ กระดาษปรฟ ปากกาเมจก

7. แนวทางการจดการเรยนร

1) ผเรยนและผสอนรวมกนอภปรายในประเดนคำาถามชวนคดในหนงสอเรยนทวา ในชวตประจำาวนผเรยนรจกระบบ อะไรบาง และระบบนนมการทำางานอยางไร แนวคำาตอบ ระบบการยอยอาหารของมนษย เกดจากการทำางานรวมกนของอวยวะทเกยวของกบการยอยอาหาร ตงแตการเคยวอาหารใหมขนาดเลกลง กระเพาะอาหารและลำาไสมเอนไซมหลายชนดชวยในการยอยใหเปนสารอาหารทรางกายดดซมไปใชเพอใหรางกายดำารงชวตอย ระบบการหายใจของมนษย เกดจากการทำางานรวมกนของอวยวะหลายอยาง โดยเราหายใจเขาและออกทางจมก อากาศทหายใจเขาไปจะผานหลอดลมลงไปยงปอด เพอแลกเปลยนออกซเจนกบแกสคารบอนไดออกไซด ใหออกมากบลมหายใจ ทำาใหรางกายดำารงชวตอย ระบบการทำางานของคอมพวเตอร ประกอบดวยหลายสวน ไดแก หนวยรบขอมล เชน เมาส คยบอรด หนวยเกบขอมลหรอหนวยความจำาหลก เชน แรม ฮารดดสก หนวยประมวลผลขอมล คอ ซพย และหนวยแสดงผล เชน หนาจอ ซงแตละหนวยทำางานรวมกนเพอชวยในการทำางานของมนษย ระบบการทำางานของเครองปรบอากาศ ประกอบดวยหลายสวน เชน คอยลเยนอยภายในเครองปรบอากาศ คอมเพรสเซอรและคอยลรอนอยดานนอกหอง ซงทำางานรวมกนเพอปรบอณหภมภายในหองใหเยนหรอรอนตามทตองการ

2) ผเรยนศกษาหวขอ 3.1 ระบบ ในหนงสอเรยน ซงจะกลาวถงระบบทเกดขนเองตามธรรมชาต และระบบทมนษยสรางขน เพออำานวยความสะดวกหรอเพมประสทธภาพการทำางานของมนษย 3) ผสอนและผเรยนอภปรายรวมกนและสรปวาระบบทพบในธรรมชาต คอ ระบบทธรรมชาตสรางขนหรอเปนไปตามธรรมชาต และระบบทมนษยสรางขน คอ ระบบทมนษยสรางขนเพออำานวยความสะดวกหรอเพมประสทธภาพการทำางาน ของมนษย 4) แบงกลมผเรยนเปนกลมละ 4 คน โดยคละความรความสามารถรวมกน ใหแตละคนคดวเคราะห ระบบทผเรยนเคยรจกในชวตประจำาวน ทงระบบทเกดขนเองตามธรรมชาต และระบบทมนษยสรางขน นำามาอภปรายในกลม แลวเขยนสรปเปนความรของกลมลงในใบกจกรรมท 3.1 เรอง ระบบทเกดขนเองตามธรรมชาตและระบบทมนษยสรางขน 5) ผเรยนและผสอนรวมกนอภปรายคำาถามชวนคดในหนงสอเรยนทวา ระบบทางเทคโนโลยเปนระบบทพบในธรรมชาตหรอระบบทมนษยสรางขน โดยกระตนใหผเรยนแตละคนไดแสดงความคดทหลากหลาย แนวคำาตอบ เทคโนโลยเปนสงทมนษยสรางหรอพฒนาขนเพอแกปญหา ตอบสนองความตองการ เพมประสทธภาพการทำางานของมนษย ดงนนระบบทางเทคโนโลยจงเปนระบบทมนษยสรางขน


แผนการจดการเรยนรท 1 | เทคโนโลยรอบตว74 คมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)


74


แผนการจดการเรยนรท 3 | ระบบทางเทคโนโลย คมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)

6) ผเรยนทกคนศกษาเนอหาในหวขอ 3.2 ระบบทางเทคโนโลย ในหนงสอเรยน จากนนรวมกนอภปรายเชอมโยงกบเนอหาทไดศกษาจากหนงสอเรยน โดยผสอนนำาเสนอรปตวอยางทแสดงองคประกอบของระบบทางเทคโนโลย เชน จกรยาน เตาแกส ระบบบำาบดนำาเสยโดยทวไป ในหนงสอเรยนและเขยนสรปเปนแผนผงระบบทางเทคโนโลยลงบนกระดาน ดงน

ขอสงเกต

ระบบทางเทคโนโลยทตองมการควบคมเพอใหระบบทำางานบรรลวตถประสงค จะมขอมลยอนกลบ (feedback) เพอใชในการควบคมการทำางานของระบบ เชน ขณะทเราขบรถยนต เราออกแรงเหยยบคนเรง (ตวปอน) ทำาใหเครองยนตทำางาน (กระบวนการ) เพอใหรถยนตเคลอนท (ผลผลต) ความเรวทแสดงบนหนาปดรถยนตคอขอมลยอนกลบ ทชวยทำาใหเราควบคมความเรวของรถยนตได

กระบวนการ

(process)

องคประกอบของเทคโนโลย

ตวปอน

(input)

ขอมลยอนกลบ

(feedback)

ผลผลต

(output)


75



7) ผสอนตงประเดนคำาถามเกยวกบระบบทางเทคโนโลยทมนษยสรางขน เชน ระบบทางเทคโนโลย คออะไรและ ประกอบดวยอะไรบาง จากนนใหผเรยนรวมกนยกตวอยางชนงานทสนใจ พรอมระบองคประกอบของระบบทางเทคโนโลย โดยผสอนกระตนใหผเรยนฝกการสงเกตและแยกแยะองคประกอบในสวนตาง ๆ อยางเปนขนตอน แนวคำาตอบ ระบบทางเทคโนโลยเปนกลมของสวนตาง ๆ ตงแตสองสวนขนไปประกอบเขาดวยกนและทำางานรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงค โดยในการทำางานของระบบทางเทคโนโลยประกอบดวย ตวปอน คอสงทเขาสระบบ ซงอาจมมากกวา 1 อยางกได โดยตวปอนจะเขาสกระบวนการคอ กจกรรมหรอการดำาเนนการทเกดขนในระบบ เพอทำาใหเกดผลผลตตามวตถประสงค โดยมขอมลยอนกลบทใชในการควบคมใหระบบทำางานบรรลตามวตถประสงค 8) ผเรยนทำากจกรรมทาทายความคด เรอง เอะ! แปลงผกของโปลศเปนระบบหรอไม โดยแบงกลมผเรยนกลมเดมตามกจกรรมทาทายความคดในบทท 1 และ 2 ใหแตละกลมพจารณาแปลงผกทไดชวยกนออกแบบในกจกรรมทาทายความคด บทท 2 และตอบคำาถามในกจกรรม 9) แบงกลมผเรยนเปนกลมละ 4 คน ศกษาหวขอ 3.3 การวเคราะหระบบทางเทคโนโลย ในหนงสอเรยนตามทไดรบ มอบหมาย ใหแตละกลมสมหวขอ 3 เรอง ดงน

เรองท 1 การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยของกระตกนำารอนไฟฟา เรองท 2 การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยของตอบพลงงานแสงอาทตย เรองท 3 การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยของการรดนำาอตโนมตแบบวดความชนของดน แลวรวมกนอภปรายและทำาใบกจกรรมท 3.2 เรอง การวเคราะหระบบทางเทคโนโลย โดยเขยนอธบายองคประกอบและการทำางานของระบบทางเทคโนโลยในรปแบบของไดอะแกรมและประยกตใชระบบทางเทคโนโลยในการแกไขปญหาหรอ ขอบกพรองทอาจเกดขนและแนวทางการดแลรกษาเทคโนโลยลงในกระดาษปรฟ เพออธบายและสอสารใหผอนเขาใจไดตรงกน

10) ตวแทนกลมไปรวมตรวจสอบความรกบกลมทไดรบเรองเดยวกน และเลอกผลงานทดทสดไปนำาเสนอ 11) ผเรยนและผสอนรวมกนสรปสาระสำาคญของระบบทางเทคโนโลย โดยเนนประเดนระบบทางเทคโนโลย มองคประกอบคอ ตวปอน (input) กระบวนการ (process) ผลผลต (output) และบางระบบมขอมลยอนกลบ (feedback) ททำางานสมพนธกนเพอใหเทคโนโลยนนทำางานสำาเรจตามวตถประสงค ถาสวนใดสวนหนงขาดหายไปหรอชำารดเสยหาย จะสงผลใหระบบ ไมสามารถทำางานบรรลตามวตถประสงคได การทำาความเขาใจในระบบเทคโนโลยชวยใหเราสามารถแกไขขอบกพรอง รวมทงดแลรกษาเทคโนโลยใหทำางานไดอยางมประสทธภาพและมอายการใชงานยาวนาน

ขอเสนอแนะเพมเตม ผสอนตงประเดนคำาถามสอดแทรกเพอใหผเรยนไดคดวเคราะหตาม ทำาใหเกดการเชอมโยงความรและเนนใหผเรยนเขาใจมากยงขน เชน ผเรยนคดวาเพราะเหตใดระบบทางเทคโนโลยของตอบพลงงานแสงอาทตยจงไมมขอมลยอนกลบ

แนวคำาตอบ เนองจากในระบบทางเทคโนโลยของตอบพลงงานแสงอาทตย กระบวนการอบแหงภายในตอบจะดำาเนนไปเรอย ๆ จนกระทงไดอาหารอบแหงตามทผผลตตองการ ซงไมตองอาศยขอมลใด ๆ ในการควบคมการทำางานของระบบ




76



12) ผสอนยกตวอยางพดลม และรวมกนอภปรายกบผเรยนวา มองคประกอบของระบบทางเทคโนโลยอะไรบาง และ ยกตวอยางสถานการณของปญหาทพดลมไมสามารถทำางานบรรลวตถประสงค และใหผเรยนรวมกนประยกตใชแนวคดระบบทางเทคโนโลย โดยพจารณาสาเหตของปญหาวาเกดจากองคประกอบใดของระบบทางเทคโนโลย และมแนวทางแกไขอยางไร รวมทงเสนอแนะแนวทางในการดแลรกษาพดลม ใหใชงานไดนานและเกดประสทธภาพสงสด แนวคำาตอบ ระบบทางเทคโนโลยของพดลม ประกอบดวย ตวปอน (input) คอ ไฟฟาและการกดสวตช กระบวนการ (process) คอ ไฟฟาทำาใหมอเตอรพดลมทำางาน สงผลใหแกนเพลาและใบพดเกดการหมน ทำาใหเกดลม นนคอ ผลผลต (output) ของระบบ

13) ผเรยนทกคนทำากจกรรมทายบท ตอนท 1 เรอง ระบบทางเทคโนโลยในชวตประจำาวน โดยพจารณาแยกแยะ องคประกอบระบบทางเทคโนโลยของเครองปนนำาผลไมและอธบายความสมพนธการทำางานรวมกนขององคประกอบในระบบทางเทคโนโลย และกจกรรมทายบท ตอนท 2 เรอง การประยกตใชแนวคดระบบทางเทคโนโลยเพอการดแลรกษา โดยผเรยนวเคราะหวาหากผลผลตของระบบทางเทคโนโลยเครองปนนำาผลไมไมเปนไปตามวตถประสงคทตองการ นาจะเกดจากสาเหตใด และมแนวทางแกไขอยางไร รวมทงเสนอแนะแนวทางการดแลรกษาเครองปนนำาผลไม ใหใชงานไดนานและเกดประสทธภาพทสด

สถานการณของปญหา สาเหตของปญหา แนวทางแกไขปญหา แนวทางการดแลรกษา

เมอเสยบปลกและกดสวตชเปด พดลมหมนชาหรอไมหมนเลย

1. ปลกเสยบไมสนท (เกดจากตวปอน)

2. สายไฟชำารด (เกดจาก ตวปอน)

3. แกนหมนมคราบสกปรก (เกดจากกระบวนการ)

4. มอเตอร และ ตวเกบประจ เสอมหรอเสย (เกดจากกระบวนการ)

1. เสยบปลกใหสนท2. ซอมแซมหรอเปลยน

สายไฟใหม3. ถอดแกนหมนออกมา

ลางหรอทำาความสะอาด4. สงใหชางซอม

1. เมอไมใช ควรกดสวตชปดและถอดปลก เพอพกการทำางานของมอเตอร

2. ทำาความสะอาดชนสวนของพดลมสมำาเสมอ และเชดใหแหงหลงลางทำาความสะอาด


77



ระบบทางเทคโนโลยโดยทวไปจะมระบบยอย (subsystems) อยภายในระบบใหญ เชน ระบบบำาบดนำาเสย เมอพจารณาระบบใหญจะพบวา ตวปอน (input) คอ นำาเสย กระบวนการ (process) คอ นำาเสยผานขนตอนตาง ๆ ภายในกระบวนการ ซงไดผลผลต (output) คอ นำาสะอาด ดงตวอยางองคประกอบระบบทางเทคโนโลยของการบำาบดนำาเสย โดยทวไปในหนงสอเรยน แตถาพจารณาโดยละเอยดจะพบวาในองคประกอบกระบวนการมระบบยอยอยภายใน เชน ระบบการกรอง ระบบการตกตะกอน ระบบการเตมอากาศ โดยผลผลตของระบบกอนหนาจะเปนตวปอนของระบบถดไป เชน นำาทผานระบบการกรองจะไหลเขาสถงตกตะกอนตามลำาดบ หรอระบบทางเทคโนโลยของจกรยาน จะมระบบเกยร ระบบเบรคเปนระบบยอยอยภายในดวย อยางไรกตามการพจารณาระบบทางเทคโนโลยสามารถพจารณาไดหลายมมมองและมความหลากหลาย แตองคประกอบของระบบทางเทคโนโลยทพจารณาจะตองมการทำางานรวมกนและสมพนธกนอยางถกตอง สำาหรบการสอนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 จะเนนใหผเรยนมองระบบใหญในชวตประจำาวน เพอให ผเรยนสามารถแยกแยะองคประกอบของระบบทางเทคโนโลยและเหนถงการทำางานทสมพนธกนขององคประกอบ โดยยงไมพจารณาระบบยอยทอยภายในระบบใหญ

ความรเพมเตมส�าหรบครผสอน

8. การวดและประเมนผล

รายการประเมน วธการวด เครองมอทใชวด เกณฑการประเมนการผาน

1. การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยของชนงานหรอวธการในชวตประจำาวน

ตรวจกจกรรมทายบท ตอนท 1

กจกรรมทายบท ตอนท 1 เรอง ระบบทางเทคโนโลยในชวตประจำาวน

คะแนน 9-12 หมายถง ดคะแนน 5-8 หมายถง พอใชคะแนน 1-4 หมายถง ปรบปรง

ผเรยนไดระดบคณภาพ พอใช ถอวาผาน

2. การประยกตใชแนวคดระบบทางเทคโนโลยเพอการดแลรกษาเทคโนโลยไดอยางเหมาะสม

ตรวจกจกรรมทายบท ตอนท 2

กจกรรมทายบท ตอนท 2 เรอง การประยกตใชแนวคดระบบทางเทคโนโลยเพอการดแลรกษา

3. ทกษะการคดวเคราะห สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม

4. ทกษะการคดเชงระบบ สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม ผเรยนไดระดบคณภาพ พอใช ขนไปถอวาผาน(ดเกณฑการประเมนในภาคผนวก)

5. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม

6. ทกษะการสอสาร สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม




78



เกณฑการประเมน

ประเดนการประเมนระดบคะแนน

3 2 11. การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยของชนงานหรอวธการในชวตประจำาวน 1.1 การแยกแยะองคประกอบของระบบทางเทคโนโลย

แยกแยะองคประกอบของระบบทางเทคโนโลยถกตองทกองคประกอบ

แยกแยะองคประกอบของระบบทางเทคโนโลยถกตอง 2 องคประกอบ

แยกแยะองคประกอบของระบบทางเทคโนโลย ถกตองเพยง 1 องคประกอบ

1.2 การอธบายความสมพนธการทำางานรวมกนขององคประกอบระบบทางเทคโนโลย

อธบายความสมพนธการทำางานรวมกนขององคประกอบระบบทางเทคโนโลยไดครบและถกตองทง 3 องคประกอบ

อธบายความสมพนธการทำางานรวมกนขององคประกอบระบบทางเทคโนโลยไดถกตอง 2 องคประกอบ

อธบายการทำางานรวมกนขององคประกอบระบบทางเทคโนโลยไดแตไมสมพนธกน

2. การประยกตใชแนวคดระบบทางเทคโนโลยเพอการดแลรกษาเทคโนโลยไดอยางเหมาะสม 2.1 การระบสาเหตของปญหาหรอขอบกพรองทอาจเกดขนกบเทคโนโลยและแนวทางการแกไข

ระบสาเหตของปญหาหรอขอบกพรองและแนวทางการแกไขจากตวปอนและกระบวนการไดถกตองชดเจน

ระบสาเหตของปญหาหรอขอบกพรองและแนวทางการแกไขไดถกตองชดเจนเฉพาะจากตวปอนหรอกระบวนการเพยงอยางเดยว

ระบสาเหตของปญหาหรอขอบกพรอง แตแนวทางการแกไขไมสอดคลองกบสาเหตของปญหาหรอขอบกพรอง

2.2 แนวทางการดแลรกษาเทคโนโลย

ระบแนวทางการดแลรกษาเทคโนโลยไดถกตองชดเจนทงตวปอนและกระบวนการ

ระบแนวทางการดแลรกษาเทคโนโลยไดถกตองชดเจนเฉพาะตวปอนหรอกระบวนการเพยงอยางเดยว

ระบแนวทางการดแลรกษาเทคโนโลยไมสอดคลองกบองคประกอบของระบบทางเทคโนโลย

เกณฑการตดสนระดบคณภาพ คะแนน 9-12 คะแนน หมายถง ระดบคณภาพ ด คะแนน 5-8 คะแนน หมายถง ระดบคณภาพ พอใช คะแนน 1-4 คะแนน หมายถง ระดบคณภาพ ปรบปรง** เกณฑการวดและประเมนผลสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

9. แหลงเรยนร Technology system Thompson, E. (2004). Technology Today and Tomorrow, Teacher Annotated Edition (5th ed). Glencoe/McGraw-Hill.


79



เรอง ระบบทเกดขนเองตามธรรมชาตและระบบทมนษยสรางขน

กจกรรมท3.1

เขยนตวอยางของระบบทเกดขนเองตามธรรมชาตและระบบทมนษยสรางขน

ลำาดบท ระบบทเกดขนเองตามธรรมชาต ระบบทมนษยสรางขน

1 การยอยอาหารของมนษย ไดรเปาผม

2 การหายใจของมนษย นาฬกา

3 การหมนเวยนเลอดในรางกายมนษย เครองซกผา

4 การสงเคราะหแสงของพช เตาแมเหลกไฟฟา

5 การลำาเลยงนำาและอาหารของพช เครองปนนำาผลไม

6 การขบถายของเสยของมนษย รถยนต

7 การยอยอาหารของสตวกนพช การเปด-ปดไฟอตโนมตแบบใชเซนเซอร

8 การยอยอาหารของสตวกนเนอ การทำาปยหมก

9 การหายใจทางเหงอกของปลา การทำาฝนเทยม

10 การคายนำาของใบไม การทำานาเกลอ

10. ขอเสนอแนะ

10.1 ผสอนควรนำาชนงานมาใหผเรยนไดศกษาเรองระบบทางเทคโนโลย เพอทผเรยนจะไดเขาใจไดรวดเรวยงขน 10.2 นำาผเรยนไปศกษาตามแหลงเรยนร โดยเฉพาะระบบทางเทคโนโลยทเปนวธการ ผเรยนจะไดศกษาระบบทางเทคโนโลยไดอยางถกตองและไมสบสน 10.3 ผสอนอาจจะแนะนำาใหผเรยนนำาระบบทางเทคโนโลยไปแกปญหาทพบในชวตประจำาวน โดยอาจจะเปนการหาวธการในการแกปญหา หรอการสรางโมเดลเลก ๆ จากวสดทหาไดใกลตวเพอแกปญหาในชวตประจำาวน เชน การสรางเครองกรองนำาในตเลยงปลาสวยงาม การวางระบบเปด/ปดไฟอตโนมตตามรวบานหรอตามสวนหยอมในบาน 10.4 ในกรณทผสอนไมสามารถจดกจกรรมไดตอเนอง 2 คาบเรยน อาจแบงเนอหาและกจกรรมในหนงสอเรยนดงน คาบเรยนท 1 หวขอ 3.1 ระบบ กจกรรมท 3.1 เรอง ระบบทเกดขนเองตามธรรมชาตและระบบทมนษยสรางขน และ 3.2 ระบบทางเทคโนโลย และกจกรรมทาทายความคด เรอง เอะ! แปลงผกของโปลศเปนระบบหรอไม คาบเรยนท 2 หวขอ 3.3 การวเคราะหระบบทางเทคโนโลย กจกรรม 3.2 เรอง การวเคราะหระบบทางเทคโนโลย และกจกรรมทายบท ตอนท 1 เรอง ระบบทางเทคโนโลยในชวตประจำาวน และตอนท 2 เรอง การประยกตใชแนวคดระบบทางเทคโนโลยเพอการดแลรกษา 10.5 กจกรรมเสนอแนะ เปนกจกรรมเสรมทใหผเรยนฝกปฏบตเพอใหเกดความเขาใจเนอหาทเรยนมากยงขน ซงผสอนอาจจดกจกรรมเสนอแนะนอกเวลาเรยนหรอพจารณาตามความเหมาะสมของเวลา

11. แนวคำาตอบกจกรรม




80




81


กจกรรมทาทายความคดเรอง เอะ! แปลงผกของโปลศเปนระบบหรอไม

พจารณาแบบรางแปลงผกทนกเรยนออกแบบในบทท 2 แลวตอบคำาถามตอไปน

1. แปลงผกของโปลศทนกเรยนชวยออกแบบเปนระบบหรอไม ถาเปนใหเขยนแผนภาพแสดง ระบบทางเทคโนโลยแปลงผกของโปลศ

แนวคำาตอบ แปลงผกของโปลศเปนระบบทางเทคโนโลย

2. ในระบบแปลงผกของโปลศ สงใดหรอเหตการณใดบางทสามารถบอกเราไดวาระบบกำาลงมปญหาและ ตองแกไข

แนวคำ�ตอบ ตวอยางเชน ไมมนำาไหลออกจากทอพลาสตกทตอจากสายยางไปยงผกแตละตน ซงสาเหตอาจเกดจากไมมนำาไหลมาจากแหลงนำา หรอสายยางรวระหวางการสงนำา ตนออนของผกไมคอยเจรญเตบโตสาเหตอาจเกดจากไมไดรบนำาหรอแสงทเพยงพอ

ผลผลต (output)ตวปอน (input) กระบวนการ (process)

ขอมลยอนกลบ (feedback) (ถาม)

นำา เมลดดน ปย แสงแดด

ผกทเจรญเตบโต และพรอมนำาไปบรโภค

ใหนำาอยางสมำาเสมอ และใสปยในปรมาณทเหมาะสมกบ

ผกแตละชนด จดวางแปลงผกในทศทางทเหมาะสมกบแสงแดดทสองถง

-


82


เรอง การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยกจกรรมท3.2

จากตวอยางการวเคราะหระบบทางเทคโนโลยในบทเรยนตอไปน 1. การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยของกระตกนำารอนไฟฟา 2. การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยของตอบพลงงานแสงอาทตย 3. การวเคราะหระบบทางเทคโนโลยของการรดนำาอตโนมตแบบวดความชนของดน

ใหผเรยน 1. อธบายองคประกอบและการทำางานของระบบทางเทคโนโลยในรปแบบไดอะแกรม 2. เสนอแนวทางในการแกไขหากเทคโนโลยเกดปญหาหรอขอบกพรอง รวมทงแนวทางในการดแลรกษาเทคโนโลย

ระบบทางเทคโนโลยของ กระตกนำารอนไฟฟา



ไฟฟา นำา นำารอนไฟฟาทำาใหลวดความรอนภายใน

กระตก เกดความรอนและถายเทไปยงนำา เมออณหภมของนำาถงจดเดอด เทอรโมสตทจะตดวงจร กระแสไฟฟา

จงผานไปยงลวดความรอนชด รกษาอณหภมของนำา ใหรอนคงท

ตลอดเวลา

อณหภมของนำา

ปญหาหรอขอบกพรองทอาจเกดขน : นำาในกระตกไมรอนสาเหตของปญหา : 1. ไมไดเสยบปลกไฟ 2. ขวปลกไฟทตอกบกระตกเสยหาย 3. เทอรโมสตทเสยหาย แนวทางการแกไขปญหา : 1. เสยบปลกไฟ 2. ซอมหรอเปลยนขวปลกไฟ 3. ซอมหรอเปลยนเทอรโมสตท

แนวทางการดแลรกษา :1. ตรวจสอบขวปลกไฟกอนใชงาน2. ในการทำาความสะอาดควรใชผาชบนำาเชดท ตวเครองและฝากระตก ไมควรใชนำาฉดลาง เพราะนำาอาจทำาใหเกดการลดวงจรและทำาให ขวปลกตอเกดสนมเปนสาเหตใหเกดไฟฟา ลดวงจรได


83


ระบบทางเทคโนโลยของ ตอบพลงงานแสงอาทตย



แสงอาทตย อาหารทตองการอบแหง

อาหารอบแหงเมอแสงอาทตยสองผานตอบ วสดสดำาภายในตอบจะดดกลนความรอนสะสมไว ทำาใหอณหภมภายในตอบสงขน สงผลใหนำาหรอความชนในอาหารระเหยออกมาและลอยตวสงขนออกไปทางชองลมดานบนตอบ อากาศทเยนกวาจากภายนอกจะ

ไหลเขาทางชองลมทอยสวนลางของตอบ ทำาใหเกดการหมนเวยนถายเทความชนออกจากอาหารตลอดเวลา

-

ปญหาหรอขอบกพรองทอาจเกดขน : อาหารไมแหงสาเหตของปญหา : 1. แสงอาทตยไมเพยงพอ หรอ สภาพอากาศฝนตก 2. ทศทตงของตอบไมเหมาะสมกบ การรบแสงอาทตย 3. อากาศภายในตอบไมไหลเวยน แนวทางการแกไขปญหา : 1. อบอาหารในชวงเวลาทม แสงอาทตยและฝนไมตก 2. หนดานกระจกของตอบให รบแสงอาทตย 3. ตรวจสอบชองลมระบายอากาศ วาเกดการอดตนหรอไม

แนวทางการดแลรกษา :1. ระวงการกระแทกททำาใหกระจกตอบแตก2. เชดทำาความสะอาดตอบอยเสมอ3. ตรวจสอบวสดภายในตอบกอนและ หลงการใชงาน

(อางองกระบวนการทำางานและการใชงานตอบพลงงานแสงอาทตยจาก

http://www3.egat.co.th/re/egat_business/egat_dryer/dryer_system.htm)

http://www3.egat.co.th/re/egat_business/egat_dryer/dryer_system.htm


84


ระบบทางเทคโนโลยของการรดนำาอตโนมตแบบวดความชนของดน



คาความชนในดนนำา

ละอองนำาจากหวสปรงเกอร

เมอคาความชนในดนตำากวาทกำาหนด เซนเซอรเครองตรวจวด

ความชนสงสญญาณใหปมนำาทำางาน นำาจงถกสงผานทางทอไปยงหว

สปรงเกอร

คาความชนในดน

ปญหาหรอขอบกพรองทอาจเกดขน : ละอองนำาไมออก จากหวสปรงเกอรสาเหตของปญหา : 1. แหลงนำามปรมาณนำาไมเพยงพอ 2. เครองตรวจวดความชนเสยหาย 3. ปมนำาเสยหายแนวทางการแกไขปญหา : 1. เพมปรมาณนำาในแหลงนำา 2. เปลยนเครองตรวจวดความชน 3. ซอมปมนำา

แนวทางการดแลรกษา :ตรวจสอบอปกรณทเกยวของในระบบอยเสมอเชน เครองตรวจวดความชน ปมนำา


85


ระบบทางเทคโนโลยของ เครองปนนำาผลไม



นำาผลไมปน

-

เรอง ระบบทางเทคโนโลยในชวตประจำาวนกจกรรมทายบทตอนท 1

พจารณาแยกแยะองคประกอบระบบทางเทคโนโลยของเครองปนนำาผลไม และอธบายความสมพนธการทำางาน รวมกนขององคประกอบในระบบทางเทคโนโลย

ความสมพนธการทำางานรวมกนขององคประกอบในระบบทางเทคโนโลย

การทำางานรวมกนขององคประกอบในระบบทางเทคโนโลย เครองปนนำาผลไม สงทปอนเขาสระบบคอ กระแสไฟฟา สงทตองการปน เชน ผลไม นำาแขง นำาเชอม เมอเรากดสวตชเปดใหเครองปนทำางาน ไฟฟาจะทำาใหมอเตอรขบเคลอน ใบมดในเครองปนหมน เกดการตดและปนผลไม นำาแขง ใหมขนาดเลกลงมาก จนไดผลผลตออกมาเปนนำาผลไมปน

1. กระแสไฟฟา 2. สงทตองการปน เชน ผลไม นำาแขง นำาเชอม3. การกดสวตชเปด/ปด

มอเตอรขบเคลอนใบมดภายในเครองปนหมน เกดการตดและปน

สงทอยในเครองปนใหมขนาดเลกลง


86


ผเรยนตองการทำานำาผลไมปนโดยใชเครองปน แตเมอกดสวตชสงใหเครองทำางานแลวพบวาใบมดหมนชามากจนไมสามารถปนผลไมใหละเอยดไดตามทตองการ ใหผเรยนวเคราะหปญหาทเกดขนวานาจะเกดจากสาเหตใด และมแนวทางการแกไขอยางไร รวมทงเสนอแนะการดแลรกษาเครองปนนำาผลไม ใหใชงานไดนานและเกดประสทธภาพสงสด

เรอง การประยกตใชแนวคดระบบทาง เทคโนโลย เพอการดแลรกษา

กจกรรมทายบทตอนท 2


สาเหตของปญหา 1. หนผลไมชนใหญเกนไป (เกดจากตวปอน) 2. ใสผลไมมากเกนไป (เกดจากตวปอน) 3. ใสนำาเชอมหรอนำาแขงนอยเกนไป (เกดจากตวปอน) 4. เลอกใบมดทใชในการปนไมเหมาะสม (เกดจากกระบวนการ) 5. ประกอบโถปนและตวมอเตอรไมเขาลอกทำาใหตวมอเตอรทำางานไมสะดวก (เกดจากกระบวนการ) 6. มอเตอรเสอมหรอชำารด (เกดจากกระบวนการ)

การแกไข 1. หนผลไมขนาดพอดกบขนาดของใบมดและโถปน 2. ใสผลไมจำานวนพอดไมมากจนเครองปนรบนำาหนกไมไหว 3. ใสนำาเชอมหรอนำาแขงในปรมาณทเหมาะสมไมมากหรอนอยจนเกนไป 4. เลอกใบมดทใชในการปนใหเหมาะสม 5. ประกอบโถปนและตวมอเตอรเขาลอกใหสนท 6. ซอมหรอเปลยนมอเตอรใหม

การดแลรกษา 1. หลงการใช ตองลางทำาความสะอาดเครองปนใหเรยบรอย 2. ใชใบมดใหเหมาะสมกบงาน 3. การปนแตละครง ไมใสวตถดบลงไปในโถปนใหแนนเกนไปเพราะจะทำาใหมอเตอรเสยเรวขน 4. ไมควรปนตดตอกนเปนเวลานาน ๆ อาจตงเวลาปนและหยดเปนชวง ๆ เพอมอเตอรจะไดไมรอน หรอเสอมสภาพเรว 5. หลงการลางทำาความสะอาดไมควรนำาเครองปนไปตากแดดเนองจากแผนยางทรองรอยตอ ของอปกรณแตละชนอาจจะเสอมหรอชำารดไดงาย


การเรียนรู้ที่ 3 ระบบทาง...

Documents