การเปิดโปรแกรม analysis ใน epiinfo2 5) หน าต...

32
1 การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo 1) สร้าง Folder ที่เก็บฐานข้อมูลทีdrive C โดยให้ชื่อว่า Training 2) copy file "ANC47-52.MDB" ไปไว้ทีFolder Training ที่สร้างไว้ 3) Click ทีIcon Epi Info 4) Click ที่ เมนู Analyze Data

Upload: others

Post on 03-Mar-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

1

การเปดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo

1) สราง Folder ทเกบฐานขอมลท drive C โดยใหชอวา Training

2) copy file "ANC47-52.MDB" ไปไวท Folder Training ทสรางไว

3) Click ท Icon Epi Info

4) Click ท เมน Analyze Data

Page 2: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

2

5) หนาตางโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏขน ประกอบดวยสามสวนยอย คอ Command window, Output window และ

Program Editor window การใชโปรแกรม Analyze Data สามารถทาไดทงจาก Command window หรอพมพคาสงเองใน

Program Editor window

Command window Program Editor window

Output window

Page 3: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

3

การวเคราะหสดสวน

การวเคราะหสดสวนใชเมอขอมลเปน categorical data ซงสรปขอมลโดยใชคาสดสวน (proportion) การแจกแจงใหเปน

สดสวนทาดวยการสรางตารางแจกแจงความถ

แผนภมท 2 การวเคราะหสดสวน

การวเคราะหสดสวน

กลมเดยว สองกลม สามกลมขนไป

อสระตอกน ไมอสระตอกน อสระตอกน ไมอสระตอกน

• p , 95%CI • Generalized

estimating

equations

(GEEs)

• Binomial exact

probability test

• Freman Halton

conditional

exact test

• Fisher’s exact

test

กรณตวอยางมขนาดเลก

• p1 – p2 , 95%CI

• Z test , χ2 test

• p1 – p2 , 95%CI

• Z test ,

Macnemar test

• p1 , 95%CI

p2 , 95%CI

p3 , 95%CI

• χ2 test

Page 4: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

4

ใช file ขอมล “ANC47-52.MDB” ซงเปน file แบบสอบถามหญงมครรภในการเฝาระวงการตดเชอ HIV

โครงสรางแฟมขอมล

ตวแปร คาอธบาย

ID หมายเลขลาดบของ record

HIV ผลการตรวจ HIV

1= บวก, 2 = ลบ, 3 = , 9 = missing

VDRL ผลการตรวจซฟลส

1= บวก, 2 = ลบ, 9 = missing

DISTRICT ภมลาเนาอาเภอ (ใชรหสแทน)

RACE เชอชาต (ใชรหสแทน)

NATIONAL สญชาต (ใชรหสแทน)

AGE อาย (ป); 99=missing

EDU การศกษาสงสด (ใชรหสแทน) ; 9=missing

OCCNOW อาชพปจจบน

1= กษตรกรรม,2=รบจาง/กรรมกร,3=คาขาย,4=ขาราชการ,5=แมบาน,6=นกศกษา,7=อนๆ

OCCOLD อาชพกอนแตงงาน

1= กษตรกรรม,2=รบจาง/กรรมกร,3=คาขาย,4=ขาราชการ,5=แมบาน,6=นกศกษา,7=หญงบรการ,8=อนๆ

MARRYY จานวนปทแตงงานมาแลว ; 99=missing

MARRYM จานวนเดอน(ทเปนเศษเกนของป)ทแตงงานมาแลว ; 99=missing

SON จานวนบตรมชวต (คน) ; 99=missing

AGESON อายบตรคนเลกสด (ป) ; 99=missing

HUSNUM ลาดบของสามคนปจจบน (คนท) ; 99=missing

HUSAGE อายของสาม (ป) ; 99=missing

HUSOCC อาชพของสาม (ใชรหสแทน) ; 9=missing

HUSBMARRY ประวตการเคยแตงงานของสามคนปจจบน

1= เคยแตงงานกบหญงอนมาแลว, 2 = ไมเคยแตงงานกบหญงอนมากอน, 3 = ,

9 = missing

NUMMARRY จานวนหญงทสามคนปจจบนเคยแตงงานมากอน (คน) ; 99=missing

GRAVIDA ลาดบครรภปจจบน (ครรภท) ; 99=missing

GA อายครรภ (สปดาห) ; 99=missing

TMARRY ประวตการตรวจ HIV กอนแตงงาน

1= เคยตรวจ, 2 = ไมเคยตรวจ, 3 = , 9 = missing

Page 5: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

5

TPREG ประวตการตรวจ HIV กอนมบตร

1= เคยตรวจ, 2 = ไมเคยตรวจ, 3 = , 9 = missing

TGEN ประวตการตรวจ HIV ในการตรวจสขภาพทวไป

1= เคยตรวจ, 2 = ไมเคยตรวจ, 3 = , 9 = missing

TLPREG ประวตการตรวจ HIV เมอตงครรภครงกอน

1= เคยตรวจ, 2 = ไมเคยตรวจ, 3 = , 9 = missing

TWORK ประวตการตรวจ HIV เมอเขาทางาน/ทาประกน

1= เคยตรวจ, 2 = ไมเคยตรวจ, 3 = , 9 = missing

CSG บรการปรกษาและการตรวจเลอด HIV ในการฝากครรภครงน

1= ผานกระบวนการใหคาปรกษา และตองการตรวจ,

2 = ผานกระบวนการใหคาปรกษา แตไมตองการตรวจ,

3 = ไมผานกระบวนการใหคาปรกษา

9=missing

Page 6: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

6

การเปดฐานขอมลใน Epiinfo

Page 7: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

7

Page 8: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

8

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

READ 'C:\training\ANC47-52.MDB':viewANC ↵

หมายเหต : เครองหมาย ↵ หมายถง กดป มคาสง “Run This Command”

Page 9: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

9

การสารวจ file ขอมล

สารวจ file ขอมล เพอศกษาจานวนตวแปร ชอ และลกษณะตวแปร

Page 10: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

10

แสดงขอมลในลกษณะ spread sheet

Grid คาสงนใชเพอดขอมลเพยงอยางเดยว

Allow Updates คาสงนใชเพอดขอมลและสามารถแกไขได

Page 11: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

11

(I) การวเคราะหสดสวน 1 กลม

ตวอยาง : การแจกแจงสดสวนของผลการตรวจ HIV

การสรางตารางทางเดยวแสดงสดสวนของผลการตรวจ HIV

Page 12: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

12

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

FREQ HIV ↵

FREQ HIV

ผลการตรวจ HIV Frequency Percent Cum Percent

1 58 1.1% 1.1%

2 5002 98.8% 99.9%

3 1 0.0% 99.9%

9 3 0.1% 100.0%

Total 5064 100.0% 100.0%

95% Conf Limits 1 0.9% 1.5% 2 98.4% 99.1% 3 0.0% 0.1% 9 0.0% 0.2%

• มหญงตงครรภตดเชอ HIVจานวน 58 คน จาก 5064 คน คดเปนสดสวนเทากบ 1.1%

• 95% CI มใหสาหรบสดสวนในแตละกลม หมายความวา ถาทาการศกษาสมตวอยางโดยปราศจากอคตจากประชากร

หญงตงครรภหลายๆครง จะพบวาชวงเชอมนทคานวณได รอยละ 95 ของการศกษาสมตวอยางทงหมด จะครอบคลม

อตราการตดเชอจรงในประชากร ซงหากการศกษาครงนครอบคลมคาจรง จะพบวาอตราการตดเชอ HIV ของหญง

ตงครรภจะเปนคาใดคาหนงระหวาง รอยละ 0.9 ถง 1.5 หรอแปลผลอยางงายไดวา มความเชอมนรอยละ 95 วาอตราการ

ตดเชอ HIV ในหญงตงครรภจะอยระหวาง รอยละ 0.9 ถง 1.5

แบบฝกหด

• แจกแจงสดสวนของเชอชาตและชวงเชอมน

• แจกแจงสดสวนของสญชาตและชวงเชอมน

• แจกแจงสดสวของอาชพปจจบนและชวงเชอมน

• แจกแจงสดสวนของอาชพกอนแตงงานและชวงเชอมน

• แจกแจงสดสวนของประวตการเคยแตงงานกอนหนานของสามคนปจจบนและชวงเชอมน

• แจกแจงสดสวนของประวตการเคยตรวจ HIVและชวงเชอมน

• แจกแจงสดสวนของบรการปรกษาและการตรวจเลอด HIV ในการฝากครรภครงนและชวงเชอมน

Page 13: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

13

(II) การวเคราะหเปรยบเทยบสดสวน 2 กลม 2.1) การแจกแจงความถของขอมล

ตวอยาง : การแจกแจงสดสวนของการตดเชอ HIV จาแนกตามประวตการเคยแตงงานของสามคนปจจบน

เนองจาก ตวแปรการตดเชอ และ ตวแปรประวตการเคยแตงงานของสามคนปจจบน มคาทตองการเฉพาะ 1 และ 2 สวนคา 3

และ 9 เปนคาทไมทราบขอมล จงตองทาการสรางตวแปรใหมทเกบคาเฉพาะ 1 และ 2 กอนการวเคราะห

• การสรางตวแปร HIV1 และ HUSBMARRY1

Page 14: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

14

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

DEFINE hiv1 ↵

DEFINE husbmarry1 ↵

Page 15: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

15

• การใหคาใหมกบตวแปร HIV1 และ HUSBMARRY1

Page 16: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

16

Page 17: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

17

• การสรางตารางแจกแจงความถแสดงสดสวน ของการตดเชอ HIV จาแนกตามประวตการเคยแตงงานของสามคนปจจบน

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

FREQ hiv1 STRATAVAR = husbmarry1 ↵

Page 18: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

18

FREQ hiv1 STRATAVAR = husbmarry1

hiv1, husbmarry1=1 Forward hiv1 Frequency Percent Cum Percent

1 24 2.5% 2.5%

2 944 97.5% 100.0%

Total 968 100.0% 100.0%

95% Conf Limits 1 1.6% 3.7% 2 96.3% 98.4%

hiv1, husbmarry1=2 hiv1 Frequency Percent Cum Percent

1 29 0.7% 0.7%

2 3905 99.3% 100.0%

Total 3934 100.0% 100.0%

95% Conf Limits 1 0.5% 1.1% 2 98.9% 99.5%

• สดสวนการตดเชอ HIVในกลมทสามคนปจจบนเคยแตงงานกบหญงอนมากอน และในกลมทสามคนปจจบนไมเคย

แตงงานมากอน เทากบ รอยละ 2.5 และ รอยละ 0.7 ตามลาดบ

• ถาทาการศกษาสมตวอยางโดยปราศจากอคตจากประชากรหญงตงครรภหลายๆครง จะพบวาชวงเชอมนทคานวณได

รอยละ 95 ของการศกษาสมตวอยางทงหมด จะครอบคลมอตราการตดเชอจรงในประชากรหญงตงครรภจาแนกตามกลม

ประวตการเคยแตงงานของสามคนปจจบน ซงหากการศกษาครงนครอบคลมคาจรง จะพบวาอตราการตดเชอ HIV ของ

หญงตงครรภในกลมทสามเคยมประวตแตงงานมากอนจะอยระหวางรอยละ 1.6 ถง 3.7 และ อตราการตดเชอ HIV ของ

หญงตงครรภในกลมทสามไมเคยมประวตแตงงานมากอนจะอยระหวางรอยละ 0.5 ถง 1.1 หรอแปลผลอยางงายไดวา ม

ความเชอมนรอยละ 95 วาอตราการตดเชอ HIV ของหญงตงครรภในกลมทสามเคยมประวตแตงงานมากอนจะอย

ระหวางรอยละ 1.6 ถง 3.7 และ อตราการตดเชอ HIV ของหญงตงครรภในกลมทสามไมเคยมประวตแตงงานมากอนจะ

อยระหวางรอยละ 0.5 ถง 1.1

Page 19: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

19

2.2) การทดสอบความแตกตางของสดสวน 2 กลม

ตวอยาง : การวเคราะหความแตกตาง สดสวนของการตดเชอ HIV จาแนกตามประวตการเคยแตงงานของสามคนปจจบน

• การสรางตารางแจกแจงความถแสดงสดสวน ของการตดเชอ HIV จาแนกตามประวตการเคยแตงงานของสามคนปจจบน

และทดสอบความแตกตางของสดสวน

Page 20: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

20

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

FREQ hiv1 STRATAVAR = husbmarry1 ↵

TABLES husbmarry1 hiv1

Single Table Analysis

Point 95% Confidence Interval

Estimate Lower Upper PARAMETERS: Odds-based Odds Ratio (cross product) 3.4234 1.9840 5.9071 (T) Odds Ratio (MLE) 3.4223 1.9650 5.9191 (M)

1.8975 6.1195 (F) PARAMETERS: Risk-based Risk Ratio (RR) 3.3634 1.9673 5.7501 (T) Risk Difference (RD%) 1.7422 0.7268 2.7576 (T) (T=Taylor series; C=Cornfield; M=Mid-P; F=Fisher Exact) STATISTICAL TESTS Chi-square 1-tailed p 2-tailed p Chi-square - uncorrected 22.0465 0.0000038305 Chi-square - Mantel-Haenszel 22.0420 0.0000038368 Chi-square - corrected (Yates) 20.4476 0.0000072979 Mid-p exact 0.0000128296 Fisher exact 0.0000201548

HIV1 husbmarry1 1 2 TOTAL

1 Row % Col %

24 2.5 45.3

944 97.5 19.5

968 100.0 19.7

2 Row % Col %

29 0.7 54.7

3905 99.3 80.5

3934 100.0 80.3

TOTAL Row % Col %

53 1.1 100.0

4849 98.9 100.0

4902 100.0 100.0

Page 21: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

21

• โปรแกรม Epiinfoจะใหผลลพธออกมาทงหมดหลายชนด สดสวนจาแนกตามแนวตง สดสวนจาแนกตามแนวนอน คา

Odds ratio (และ 95%CI) คา Risk ratio (และ 95%CI) คา p value (χ2, Mid – p exact, fisher exact) ในทนขอใหด

เพยงทายตารางเรอง Statistical tests จะเหนไดวาม คา p value จากการทดสอบ 3 ชนด โดยทวๆ ไปแลว หากขนาด

ตวอยางมากพอ และจานวน expected frequency ภายใต Null hypothesis ทมคานอยกวา 5 ไมเกน 20% ของจานวน

expected frequency ทงหมด (ในกรณ 2 x 2 table คอ ตองไมมเลยซกเซลลเดยว) มกจะนยมใช uncorrected χ2 แต

ถาหากขนาดตวอยางนอยหรอ จานวน expected frequency ภายใต Null hypothesis ทมคานอยกวา 5 เกน 20% ของ

จานวน expected frequency ทงหมด (ในกรณ 2 x 2 table คอ มอยางนอยหนงเซลล) ควรจะใช Fisher exact p value

ซงโปรแกรม Epiinfo จะเตอนหากพบกรณดงกลาว

• แปลผลไดวา หากในความเปนจรง กลมหญงตงครรภทสามมประวตเคยแตงงานมากอนมสดสวนการตดเชอ HIVไม

แตกตางจากกลมทสามไมมประวตเคยแตงงานมากอน หากใชขอมลจากตวอยางกลมนสรปวาสดสวนการตดเชอ HIV

แตกตางกน จะมโอกาสผดพลาด นอยกวา 0.001 (0.1%) หรอแปลผลอยางงายไดวา กลมหญงตงครรภทสามมประวต

เคยแตงงานมากอนมสดสวนการตดเชอ HIVแตกตางจากกลมทสามไมมประวตเคยแตงงานมากอน อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ α=0.05 (p value = <0.001)

แบบฝกหด

• แจกแจงสดสวนของการตดเชอ HIV จาแนกตามประวตการเคยตรวจ HIV (กอนแตงงาน, กอนมบตร, ตรวจสขภาพทวไป,

เมอตงครรภครงกอน, เมอเขาทางาน) และทดสอบความแตกตางของสดสวน

• แจกแจงสดสวนของการตดเชอซฟลส จาแนกตามประวตการเคยแตงงานของสามคนปจจบน และทดสอบความแตกตาง

ของสดสวน

Page 22: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

22

การวเคราะหคาเฉลย

การวเคราะหสดสวนใชเมอขอมลเปน numerical data ซงสรปขอมลโดยใชคาเฉลย (mean)

แผนภมท 2 การวเคราะหคาเฉลย

การวเคราะหคาเฉลย

กลมเดยว สองกลม สามกลมขนไป

อสระตอกน ไมอสระตอกน อสระตอกน ไมอสระตอกน

• , 95%CI • Repeated

measure

ANOVA

• Wilcoxon

Matched pairs

Signed Ranks

Test

• Kruskall – Wallis

Test

• Mann – Whitney

Test

Nonparametric statistics

• 1– 2 , 95%CI

• 2 sample t test

• 1– 2 , 95%CI

• pair t test

• 1 - 2 , 95%CI

1 - 2 , 95%CI

1 - 2 , 95%CI

• one way

ANOVA

x xx

xx

x

x xxxx

Page 23: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

23

(I) การแสดงคาเฉลย 1 กลม

เนองจากไมมขอมลอายของหญงตงครรภบางราย แตผ เกบขอมลใหคาของกรณไมมขอมลเปน 99 (เพอประโยชนในการ

ตรวจสอบความถกตองของขอมล) ดงนนการวเคราะหจงตองตดกลมท AGE=99 ออกไปกอน

• การเลอกเฉพาะกลมทอาย <99

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

SELECT age<99 ↵

หมายเหต: อาจใชคาสง Define สรางตวแปรใหม (เชน AGE1) แลวใชคาสง IF รวมกบ ASSIGN เพอใหคาตวแปรใหมเทากบตว

แปรเกาแตไมเกบคา 99 กได

Page 24: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

24

• การแสดงคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของอาย

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

MEANS Age ↵

Page 25: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

25

MEANS Age

Obs Total Mean Variance Std Dev

5047 127705.0000 25.3032 40.2822 6.3468

Minimum 25% Median 75% Maximum Mode

3.0000 20.0000 24.0000 29.0000 51.0000 22.0000 • คาเฉลยเลขคณตของอายของประชากรตวอยางในการศกษานเทากบ 25.3 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน 6.3 ป

• คามธยฐานของอายของประชากรตวอยางในการศกษานเทากบ 24 ป คาตาสด 3 ป และสงสด 51 ป

แบบฝกหด

• คาเฉลยของจานวนปทแตงงานมา

• คาเฉลยของความอายบตรคนเลกสด

(II) การเปรยบเทยบคาเฉลย 2 กลม

ตวอยาง : การวเคราะหคาเฉลยของอายจาแนกตามกลมการตดเชอ HIV และเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลย

Page 26: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

26

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

MEANS Age hiv1 ↵

Page 27: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

27

MEANS Age hiv1

Descriptive Statistics for Each Value of Crosstab Variable

Obs Total Mean Variance Std Dev 1 58 1597.0000 27.5345 38.2883 6.1878 2 4984 126002.0000 25.2813 40.2696 6.3458

Minimum 25% Median 75% Maximum Mode 1 17.0000 23.0000 27.5000 32.0000 40.0000 29.0000 2 3.0000 20.0000 24.0000 29.0000 51.0000 22.0000

ANOVA, a Parametric Test for Inequality of Population Means

(For normally distributed data only)

Variation SS df MS F statistic Between 291.0690 1 291.0690 7.2320 Within 202846.0482 5040 40.2472 Total 203137.1172 5041

T Statistic = 2.6892

P-value = 0.0072

Bartlett's Test for Inequality of Population Variances

Bartlett's chi square= 0.0702 df=1 P value=0.7911

A small p-value (e.g., less than 0.05 suggests that the variances are not homogeneous and that the ANOVA may not be appropriate.

Mann-Whitney/Wilcoxon Two-Sample Test (Kruskal-Wallis test for two groups)

Kruskal-Wallis H (equivalent to Chi square) = 8.1112 Degrees of freedom = 1

P value = 0.0044

Page 28: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

28

ผลทแสดงออกมาจะประกอบดวย 5 สวนหลกๆ คอ

- ตารางทมตวแปร continuous อยแนวนอน และตวแปรแบงกลมอยในแนวสดมภ (ในทนไมแสดงตาราง)

- ผลวเคราะหระบาดวทยาเชงพรรณนาของตวแปร continuous ในแตละกลม ซงไดแก จานวนขอมล, คาเฉลย(mean), คา

ความแปรปรวน(variance), คา standard deviation, คาตาสดสงสด, คาของขอมลอนดบท 25th กบ 75th , คามธยฐาน

และคาฐานนยม

- T test และ คา p value ทบงบอกวาคาเฉลยของทงสองกลมแตกตางกนหรอไม

- ตาราง Analysis of variance (ANOVA) เปนการทดสอบทางสถตวาคาเฉลยของสองกลมแตกตางกนหรอไม

- การทดสอบทางสถตวาคาความแปรปรวนของสองกลมแตกตางกนหรอไม เนองจากมผลตอการเลอกใชสถตมาทดสอบ

วา จะใชสถตกลม parametric (ถาเปน normal distribution และความแปรปรวนไมแตกตางกน) หรอ non – parametric

(ถาไมเปน normal distribution หรอ เปน normal distribution แต ความแปรปรวนแตกตางกน)

- การทดสอบทางสถตโดยวธ non – parametric เปนการทดสอบความแตกตางของ median

• ดหนงในเงอนไขของการใชสถต ANOVA วาความแปรปรวนของแตละกลมไมควรแตกตางกน วธการหนงทจะทดสอบ

เงอนไขนวาเปนจรงหรอไมคอการใช Bartlett’s test for homogeneity of variance ซง Epiinfo แสดงผล Bartlett’s chi

square กบ degree of freedom และ p value พรอมขอแนะนาในการเลอกใชคาสถตทเหมาะสมวาควรจะเปน ANOVA

หรอ non – parametric จากตวอยาง p value = 0.791 ซงสงมากกวา 0.05 นนคอ คาความแปรปรวนของทงสองกลมไม

แตกตางกน จงสามารถใช ANOVA หรอ T test กได (ในกรณทความแปรปรวนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ควร

เลอกการแสดงผลของ non – parametric แทน)

• แปลผลไดวาคาเฉลยของอาย ของกลมทตดเชอ HIV แตกตางจากกลมทไมตดเชอ HIV อยางมนยสาคญทางสถต ท

α=0.05 (p-value = 0.007)

หมายเหต: ยกเลกการเลอก criteria ไดโดยใชคาสง Cancel Select เพอกลบมายงทก records

แบบฝกหด

• วเคราะหและทดสอบความแตกตางของคาเฉลยของจานวนปทแตงงานมา ระหวางกลมทตดเชอและไมตดเชอ HIV

• วเคราะหและทดสอบความแตกตางของคาเฉลยของอายครรภ ระหวางกลมทตดเชอและไมตดเชอ HIV

Page 29: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

29

การวเคราะหขอมลการศกษาชนด Cross-sectional study

ในตวอยางน outcome ของการศกษาคอ การตดเชอ HIV

(I) การวเคราะหเชง descriptive

เปนการวเคราะหแจกแจงปจจยตางๆโดยไมมการเปรยบเทยบ

1.1) การวเคราะหสดสวน

แบบฝกหด

• แจกแจงสดสวนของตวแปรเชงคณภาพ ในประชากรหญงตงครรภทงหมด

• แจกแจงสดสวนของตวแปรเชงคณภาพ จาแนกตามการตดเชอ HIV

1.2) การวเคราะหคาเฉลย

แบบฝกหด

• คาเฉลยของตวแปรเชงปรมาณ ในประชากรหญงตงครรภทงหมด

• คาเฉลยของตวแปรเชงปรมาณ จาแนกตามการตดเชอ HIV

1.3) การสรางตวแปรใหมเพอการวเคราะห

ในการวเคราะหขอมล บางครงผวเคราะหจาเปนตองสรางตวแปรใหมเพอรวมกลมตวแปรเดมหรอคานวณคาจากตวแปรเดม

เพอการวเคราะหตอไปโดยใชคาสง DEFINE เพอสรางตวแปรใหม และคาสง RECODE หรอ ASSIGN เพอใหคาตวแปรใหม

สงทสาคญหลงจากการสรางและใหคาตวแปรใหม คอ ตองมการสารวจขอมลวาการใหคานนถกตองหรอไมโดยใชคาสง

FREQ หรอ TABตวแปรทตองการด

แบบฝกหด

• สรางตวแปรใหม ชอ agegr เพอเกบคากลมอาย ดงน 1 คอ <15 ป, 2 คอ 15 ถง 20 ป, 3 คอ 21 ถง 30 ป, 4 คอ 31 ถง

40 ป, 5 คอ > 40 ป

Page 30: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

30

(II) การวเคราะห prevalent ratio (PR)

การวเคราะหเพอตอบคาถามการศกษาในลกษณะน วเคราะหเพออธบายความสมพนธระหวางปจจยตางๆตอการเกดผล

การศกษาหรอโรค ในการวเคราะหหา PR ตองสรางตาราง 2x2 โดยใหตวแปรมคาเลขนอย (เชน 1) สาหรบการมปจจยหรอม

โรคทศกษา และใหตวแปรมคามากกวา (เชน 2) สาหรบการไมมปจจยหรอไมมโรคทศกษา หากตวแปรทจะวเคราะหยงไมอย

ในรปแบบทเหมาะสมดงกลาว จะตองทาการสรางตวแปรและใหคาตวแปรใหมใหอยในรปแบบทเหมาะสมเสยกอน

หมายเหต: ใน Epiinfo ไมแสดงผลคา PR แตสามารถใชคา Risk ratio แทนไดเนองจากใชสตรคานวณเดยวกน แตตองระวงใน

การแปลผล เนองจากแปลผลไมเหมอนกน

ตวอยาง : การวเคราะหคา PR ของปจจยประวตการเคยแตงงานมากอนของสาม กบการตดเชอ HIV

Page 31: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

31

สามารถพมพคาสงท Program Editor ดงน

TABLES husbmarry1 hiv1 ↵

TABLES husbmarry1 hiv1

HIV1 husbmarry1 1 2 TOTAL

1 Row % Col %

24 2.5

45.3

944 97.5 19.5

968 100.0 19.7

2 Row % Col %

29 0.7

54.7

3905 99.3 80.5

3934 100.0 80.3

TOTAL Row % Col %

53 1.1

100.0

4849 98.9

100.0

4902 100.0 100.0

Page 32: การเปิดโปรแกรม Analysis ใน Epiinfo2 5) หน าต างโปรแกรม Analyze Data จะปรากฏข น ประกอบด วยสามส

32

Single Table Analysis

Point 95% Confidence Interval

Estimate Lower Upper PARAMETERS: Odds-based Odds Ratio (cross product) 3.4234 1.9840 5.9071 (T) Odds Ratio (MLE) 3.4223 1.9650 5.9191 (M)

1.8975 6.1195 (F) PARAMETERS: Risk-based Risk Ratio (RR) 3.3634 1.9673 5.7501 (T) Risk Difference (RD%) 1.7422 0.7268 2.7576 (T) (T=Taylor series; C=Cornfield; M=Mid-P; F=Fisher Exact) STATISTICAL TESTS Chi-square 1-tailed p 2-tailed p Chi-square - uncorrected 22.0465 0.0000038305 Chi-square - Mantel-Haenszel 22.0420 0.0000038368 Chi-square - corrected (Yates) 20.4476 0.0000072979 Mid-p exact 0.0000128296 Fisher exact 0.0000201548

• หญงตงครรภทสามมประวตเคยแตงงานมากอน มความชก(prevalence) ของการตดเชอ HIV รอยละ 2.5 หญงตงครรภท

สามไมมประวตเคยแตงงานมากอน มความชก(prevalence) ของการตดเชอ HIV รอยละ 0.7 ดงนนหญงตงครรภทสามม

ประวตเคยแตงงานมากอนมความชกสมพทธตอการตดเชอ HIV (prevalent ratio) 3.36 เทา โดยมความเชอมนรอยละ

95 วาความชกสมพทธในประชากรจะมคาระหวาง 1.97 เทา ถง 5.75 เทา โดยความแตกตางนมนยสาคญทางสถตท α

= 0.05 (p value <0.001) หรอแปลผลในลกษณะความสมพนธไดวา สามทมประวตแตงงานมากอนมความสมพนธกบ

การตดเชอ HIV ในหญงตงครรภอยางมนยสาคญทางสถต

แบบฝกหด

• หาความสมพนธระหวางลาดบสามคนปจจบน (คนแรก เปรยบเทยบกบ คนทสองเปนตนไป) กบการตดเชอ HIV ในหญง

ตงครรภ