รายงานการวจย เซรามกสจากเปลอกหอยเชอร

Ceramic from Golden apple snail

นายทนงศกด มลตรและคณะ มหาวทยาลยมหาสารคาม

สนบสนนการวจยจากเงนงบประมาณแผนดน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2552

คลนกเทคโนโลย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

1

บทท 1 บทน า

อตสาหกรรมเซรามกสในปจจบนไดมเทคนคการตกแตงผลตภณฑและการพฒนาทงในดานเทคโนโลยการผลต รปแบบของผลตภณฑและคณภาพของผลตภณฑเซรามกสเพมมากขน เพราะผลตภณฑเซรามกสทออกสตลาดลวนแลวแตเปนสงของเครองใชทมความเกยวของกบชวตประจาวนของคนเรา ไมวาจะเปนเครองสขภณฑ ภาชนะใสอาหาร กระเบองหรอแมกระทงนามาใชประดบตกแตงอาคารสถานทเพอใหเกดความสวยงาม ผลตภณฑทผลตออกสทองตลาดนนนอกจากจะมรปรางลกษณะทแปลกใหม การออกแบบทสวยงาม เทคนคการตกแตงผลตภณฑ ซงหลกสาคญของเทคนคของการตกแตงผลตภณฑนนมหลายวธขนอยกบผลตภณฑแตละชนดของผผลต และเทคนคการตกแตงดวยเอนโกบกเปนอกวธหนง ทมมาแตโบราณกอนการทาเคลอบกวาได เชน ผลตภณฑสมยบานเชยงและเครองสงคโลกสมยสโขทย ดนสตาง ๆ กไดถกนามาเขยนตกแตงบนผวดน ใหเกดลวดลายทสวยงามซงตอมามการพฒนาเทคนคการตกแตงผลตภณฑเซรามกสใหมความสวยงามอกหลายวธ เทคนคการการตกแตงผลตภณฑเซรามกสดวยวธเอนโกบหรอ สลป(Engobes‚Slips) คอ การตกแตงผลตภณฑใหดสวยงามและมคามากยงขน ดวยการฉาบหรอการตกแตงดวยสวนผสมของเนอดน ตวลดจดหลอมละลาย ตวสเซรามกสและวสดทไมมความเหนยวอน ๆ ขอแตกตางทสาคญระหวางเอนโกบและเคลอบกคอ เคลอบมเนอแกวมากกวาเอนโกบ สวนมากมกมสจากเนอดนทผสมหรอจากสวนผสมททาใหเกดสได ถาทาการเคลอบทบเอนโกบอกครง เอนโกบนนจะมชอเรยกใหมวา “อนเดอสลป” (Underslips) อนเดอสลปมกใชดนทเมอเผาแลวมสขาวเพอเปนพนรองรบเคลอบสทสวยงาม อนเดอสลปสขาวจะชวยทาใหเคลอบทมาเคลอบทบไมถกรบกวนโดยสทแทจรงของเนอผลตภณฑ (ปรดา พมพขาวขา. 2547 : 323) การตกแตงดวยเอนโกบเปนวธทงายทาไดหลายวธ เชน การตกแตงบนผวดนขณะทยงมความชน และตกแตงผลตภณฑหลงการเผา อกวธหนงกเพอปกปดเนอผลตภณฑทมรอยตาน หรอมผวทหยาบหลงผานการเผาดบมาแลว ผลตภณฑทผานการตกแตงดวยวธเอนโกบออกมากจะเปนทนาสนใจตอผพบเหน อกทงยงสามารถลดตนทนการผลตในดานของเชอเพลงในการเผาผลตภณฑอกดวย เนองจากไมตองเผาดบผลตภณฑ ซงในปจจบนกระบวนการผลตเซรามกสในระบบอตสาหกรรมใหความสาคญกบวธการทจะลดตนทนในการผลต และนาเศษวสดมาทาใหเกดประโยชนมากขน ซงถาพจารณาจากสาเหตดงกลาวพบวาหอยเชอรหรอหอยทากนาจดชนดหนง มชอเรยกอน ๆ วา หอยโขงอเมรกาใต หรอเปาฮอนาจด หอยชนดนมลกษณะคลายหอยโขงบานเรา แตเปลอกมสออนกวาคอ มทงสเขยวเขมปนดาอยางเดยว ในขณะทบางตวมสเหลองปนนาตาล สวนเนอหอยมตงแตสเหลองออนจนถงสเหลองแก หรอสนาตาลออนจนถงนาตาลเขมเกอบ

2

ดา หอยเชอรชอบกนตนขาวออน ๆ ตงแตระยะขาวปกดาใหมจนถงแตกกอเตมท โดยจะกดกนลาตนขาวใตผวนาในนาขาวเหนอพนดน 0.5 - 1 นว เมอตนขาวถกกดขาดกจะกนสวนใบทลอยนาตอไปจนหมดตน ทาใหเกดการสญเสยของเกษตรกรเปนอยางมากมาย ทางกลมเกษตรกรจะนาหอยเชอรมาทาประโยชน เชน ทาอาหารบรโภคในครวเรอน และจดจาหนวยเปนการสรางรายไดอกทางหนงของเกษตรกร แตเกดปญหาในการกาจดเปลอกหอยทมจานวนมหามากทกอใหเกดปญหาทางดานสงแวดลอม ดวยเหตนคลกนคเทคโนโลยมหาวทยาลยมหาสารคามไดมองเหนคณคาและประโยชนของเปลอกหอยทกอใหเกดปญหาทางดานสงแวดลอม ทนาจะเปนอกทางเลอกหนงในการลดตนทนในการผลตเซรามกสได จงมความสนใจทจะศกษาอตราสวนทเหมาะสมของเปลอกหอยเชอรในกระบวนการผลตผลตภณฑเซรามกสและการทาใหเกดส วตถประสงคของโครงการ เพอศกษาอตราสวนทเหมาะสมของเปลอกหอยเชอรเปนสวนผสมของวตถดบในขบวนการผลตเซรามกส วธการด าเนนการวจย ในการวจยเคลอบเซรามกสจากเปลอกหอยเชอรไดดาเนนการวจยดวยวธการทดลองในแตละขนตอนตามลาดบดงน

1. หาอตราสวนผสมของเปลอกหอยเชอรกบดนบานหมอ อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม 2. ทาการเผาทอณหภม 800 องศาเซลเซยส ดวยเตาแกส 3. วเคราะหคณสมบตของเปลอกหอยเชอรทไดจากการทดลองในสวนของการหดตว

การดดซมนา ความแขงแรง 4. ทดลองขนรปผลตภณฑตวอยาง โดยเผาในอณหภม 1,200 องศาเซลเซยส ซงเปนการเผา

ในไฟกลางทเหมาะสมตอการเผาผลตภณฑทใชในครวเรอนโดยทวไป 5. สรปผล

ขอบเขตของการศกษาวจย

1. เปนการศกษาวจยโดยการทดลองหาอตราสวนของเปลอกหอยเชอรและดนพนบาน 2. เปนเคลอบเซรามกสทนามาใชกบผลตภณฑเซรามกสทใชในครวเรอน เชน ถวย ชาม

ของทระลก และกระเบองประดบ 3. ไมเนนการศกษาวเคราะหทางเคม

3

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ เพอนาวสดทเหลอใชมาประยกตใชงานเปนการสรางรายได เพมมลคาของเปลอกหอยเชอร

อกทงเปนการลดจานวนของหอยเชอร ททาลายขาวของเกษตรกรอกทางหนง

4

บทท 2 เอกสาร

ลกษณะทวไปของหอยเชอร (Golden apple snail) ชอวทยาศาสตร Pomacea canaliculata Lamarck วงศ : Ampullariidaeอนดบ : Mesogastropoda ชอสามญอน : หอยโขงเหลอง, หอยเปาฮอนาจด มถนกาเนดมาจากทวปอเมรกาใต สาหรบประเทศไทยมผนาเขามาเลยงไวเปนครงแรก เพอความสวยงามในตเลยงปลา เนองจากเลยงงายและขายพนธไดรวมเรว จงมผนาไปเลยงเปนฟารม เพราะคาดวาจะขายไดราคาด แตปรากฏวาไมมผซอ เพราะคนไมนยมบรโภคเปนอาหาร จงตองเลกเลยง และปลอยทงลงสแหลงนาธรรมชาต ทาใหเกดระบาดแพรกระจายเขาไปในนา ทาลายตนขาวของเกษตรกร โดยเฉพาะในนาขาวแถบชานเมองของกรงเทพมหานคร และจงหวดใกลเคยง เชน สมทรปราการ ปทมธาน พระนครศรอยธยา สพรรณบร พษณโลก และอดรธาน เนองจากหอยชนดนสามารถเคลอนยายไปไดไกล ๆ ดวยการลอยไปตามนาไหล จงระบาดแพรไปเกอบทวประเทศ ในขณะนมการระบาดไมนอยกวา 66 จงหวดแลว

รปรางลกษณะและลกษณะการท าลาย หอยเชอรเปนหอยทากนาจดชนดหนง มชอเรยกอน ๆ วา หอยโขงอเมรกาใต หรอเปาฮอนาจด หอยชนดนมลกษณะคลายหอยโขงบานเรา แตเปลอกมสออนกวาคอ มทงสเขยวเขมปนดาอยางเดยว ในขณะทบางตวมสเหลองปนนาตาล สวนเนอหอยมตงแตสเหลองออนจนถงสเหลองแก หรอสนาตาลออนจนถงนาตาลเขมเกอบดา หอยตวเตมวยอายเพยง 3 เดอน มความสง 2.5 ซ.ม. สามารถผสมพนธและวางไขได แมหอยจะวางไขในทแหงเหนอระดบนา ไขมสชมพเกาะตดกนเปนกลม กลมละ 288 - 3,000 ฟอง แลวแตขนาดตวแม ถาตวแมมขนาดใหญจานวนไขกมากขนตามไปดวย แมหอยสามารถวางไขไดตลอดป โดยเฉพาะในฤดฝนจะวางไขไดถง 10 - 14 ครงตอเดอน สวนในฤดรอนจานวนครงทแมหอยวางไขจะนอยลง ไขหอยเชอรจะฟกเปนตวภายใน 7 - 12 วน ลกหอยตวเลก ๆ จะกนสงทออนนม เชน สาหรายเปนอาหาร และเจรญเตบโตอยางรวดเรว เมอมขนาด 1.6 ซม. กเรมกดกนตนขาวได หอยเชอรชอบกนตนขาวออน ๆ ตงแตระยะขาวปกดาใหมจนถงแตกกอเตมท โดยจะกดกนลาตนขาวใตผวนาในนาขาวเหนอพนดน 0.5 - 1 นว เมอตนขาวถกกดขาดกจะกนสวนใบทลอยนาตอไปจนหมดตน นอกจากนหอยเชอรยงกนไดทงซากพชและซากสตว ตลอดจนพชนาสดชนดอน เชน ผกบง ผกกะเฉด บว ผกตบชวา และกระจบ เปนตน โดยจะกนอยางรวดเรวและกนไดตลอดเวลา คดเปนนาหนกอาหารทกน 50 เปอรเซนตของนาหนกตวตอวน

5

การจดการหอยเชอร การจดการหอยเชอรใหประสบผลสาเรจ จาเปนตองใชวธการตาง ๆ รวมกนการใชสารเคมเพยงอยางเดยวจะทาใหการกาจดไมไดผล อกทงยงตองใชสารเคมในปรมาณมากขน ดงนนเกษตรกรควรคานงวาการจดการหอยเชอรทดทสดคอใชวธผสมผสานโดยปฏบตดงน 1. ใชวสดกนทางทไขนาเขานา หอยเชอรแพรกระจายและระบาดเขาสนาขาว โดยทางนาเทานน ดงนนทกครงทสบนาเขานาไมวาจะเปนนาดาหรอนาหวานใหใชเฝอกกนสวะและหอยทมขนาดใหญกอน แลวจงกนตามอกชนดวยตาขายไนลอนตาถ ตองเกบหอยและสวะออกจากตาขายเพอไมใหกดขวางทางนาเขาอยางสมาเสมอ 2. ทาลายตวหอยและไข อยางนอยสปดาหละครงในเวลาเชาหรอเยน โดยใชกระชอนทมดานยาวชอนตวหอยและไข ซงตวหอยจะอยบรเวณทลมหรอทรมขางคนนา สวนไขมกจะตดอยตามตนขาวและวชพช ทงนเพราะถาปลอยทงใหหอยอยในนาขาว หอยจะกดกนตนขาวและวางไข แพรลกหลานอกจานวนมาก 3. การนาหอยเชอรมาทาประโยชน เชน ทาอาหารบรโภคในครวเรอน นามาจาหนายหรอนามาเปนอาหารสตวตาง ๆ แตไมควรเกบหอยเชอรจากบรเวณทใชสารเคมหรอแหลงน าบรเวณอตสาหกรรมมาใชอยางเดดขาด และการนาหอยเชอรมาทาปยนาหมก 4. ใชสารฆาหอย เพอกาจดหอยทฝงตวจาศลคางอยในนาตงแตฤดทแลว การใชสารฆาหอยจะตองใชขณะทนาในนาสง 5 ซม. และตองฉดพนใหมากขนในบรเวณทลม ซงหอยมกจะรวมกนเปนจานวนมาก ดงนนในนาดาจงตองพนใหมากขนในบรเวณทลม ซงหอยมกจะรวมกนเปนจานวนมาก ดงนนในนาดาจงตองพนใหมากขนในบรเวณทลม สวนในนาหวานนาตมใหใชสารฆาหอยหลงจากหวานขาวและไขนาเขานา 1 - 2 ซม. และระดบ นาสงคงท 5 ซม. ขอสาคญในการใชสารฆาหอยคอจะตองใชเพยงครงเดยวตอฤดปลกขาว ใชในวนทฝนไมตกและใชเฉพาะทกองกฎและสตววทยา กรมวชาการเกษตรแนะนาเทานน 5. ควบคมระดบนา ภายหลงใสสารอยางนอย 2 วน ตองควบคมใหระดบนาสงเฉลย 5 ซม. ทงนเพอรกษาความเขมขนของสารฆาหอยทใสลงในนาขาว ถานามากหรอนอยเกนไปปรมาณสารทหอยไดรบจะไมเพยงพอทจะทาใหหอยตาย หลงจากระยะนผานไปแลว ถาหากเปนไปไดควรลดระดบนาในนาใหตาทสด เพอปองกนหอยทเหลอกดทาลายตนขาวหอยใช เอนโดซลแฟนในนาขาวเพราะจะทาลายสงมชวตทกชนดในนาขาว

การปองกนและก าจดโดยวธผสมผสาน เนองจากหอยเชอร เปนหอยทเจรญเตบโตและขยายพนธไดรวดเรว ระบาดแพรกระจายโดยลอยไปตามนาไหล กนพชนาไดเกอบทกชนด วธการปองกนและกาจดทใหผลดควรจะปองกนและกาจดโดย

6

วธผสมผสาน ซงเปนการนาเอาวธการปองกนหลาย ๆ วธมาดาเนนการ ในระยะเวลาทเหมาะสมและตามความจาเปนคอ

1. วธกล 1.1 เกบกลมไขและตวหอยมาบดทาลายหรอบดหอยเชอรใชเปนอาหารสตวเลยง เชน ไก ปลา กะ ตะพาบนา หรอเลยงเปด กอนปลกขาวหรอหลงจากการเกบเกยวขาวแลวควรทาอยางตอเนองตลอดป หากเกษตรกรจะนาเนอหอยมาประกอบเปนอาหารบรโภคจะตองตมใหสกกอนเสมอ เพอฆาตวพยาธทอาจตดมากบหอย และการจบหอยเชอรมาบดเพอทาปยนาหมกใชกบพชตาง ๆ 1.2 ใชตาขายไนลอนชนดตาถ ดกจบหอยเชอรขณะสบนาเขานา 1.3 เมอเตรยมเทอกเพอหวานเมอปกดาเสรจแลว ควรทงไว 2 - 3 วน ใหมนาขงอยในระดบ 5 - 10 ซม. และหาทกาบงรม ใชใบหญาออนลอใหหอยเชอรมากน แลวคอยเกบหอยทมากนหรอมาหลบแดด นามาทาลายหรอทาประโยชนใหหมด

2. ชววธ 2.1 ใชสตวตวนา เชน นกปากหาง นกกระยาง นกอลม เปด ฯลฯ กนหอยเชอรเปนอาหารในฤดปลกขาว ทงกอนเพาะปลกหรอหลงการเกบเกยวขาว โดยอาจปลอยฝงเปดเขาไปในนา เพอใหเปดกนหอยเชอรทหลงเหลอจากการกาจดโดยวธกล 2.2 วธการอนรกษศตรธรรมชาต เกษตรกรควรจะชวยกนอนรกษและปกปองคมครองนกปากหาง รวมทงสตวอน ๆ ทกนหอยเปนอาหาร เพอชวยกาจดอกทางหนงดวย

3. วธการใชสารเคม ถาไมจาเปนเกษตรกรไมควรใชสารเคมกาจดหอย เพราะเปลอกหอยทตายแลวในนาจะบาดมอและเทาเกษตรกรขณะทานา เกษตรกรอาจไดรบเชอโรคผานทางบาดแผลไดงาย โดยเฉพาะโรคฉหนหรอโรคเลปโตสไปโรซส ซงกาลงระบาดรนแรงอยในขณะน

ขอมลเกยวกบเคลอบเซรามกส เคลอบเซรามกสคอ วสดทมลกษณะเหมอนแกวบาง ๆ หลอมละลายฉาบอยบนผวผลตภณฑเซรามกสทเปนรปทรงลกษณะตาง ๆ กน หรอกลาวอกนยหนง เคลอบเซรามกสคอ สารประกอบของซลเกต และสารทชวยในการหลอมละลาย มาบดผสมในอตราสวนทเหมาะสม โดยผานการเผาในอณหภมคอนขางสง จนทาใหเกดการหลอมละลายเปนเนอเดยวกน และมลกษณะคลายแกว อยางไรกตามเคลอบเซรามกสไมมสวนประกอบทางเคมอยางแนนอน หากแตเปนสารประกอบทสบซอน

7

1. วตถประสงคของเคลอบเซรามกส ผลตภณฑเซรามกศโดยทวไปนนจะมทงชนดทมการเคลอบและไมมการเคลอบ ขนอยกบจดมงหมายและการใชสอย ตลอดจนความเหมาะสมในเทคโนโลยการผลต แตขณะเดยวกนการเคลอบผวไดถกคนคดวธการและพฒนามาโดยลาดบเพอใหสามารถสนองประโยชนใชสอยทเหมาะสมในแตละประเภทของผลตภณฑ และมความสวยงามทแตกตางกนไป ทงนเคลอบเซรามกสจะมวตถประสงคหลกดงน

1.1 ทาใหผลตภณฑเซรามกสมความสวยงามนาใช บดบงผวของผลตภณฑ ในกรณทตองการจะปดบง

1.2 เพอปองกนไมใหนาซมไหลผาน เนองจากเคลอบจะมลกษณะเหมอนแกวบาง ๆ ทคลมผวอย

1.3 เพอใหผลตภณฑทนทานตอการกดกรอนของกรดและดางจากอาหาร หรอสารเคม เนองจากเคลอบทเผาในอณหภม จะใหเคลอบแขงแกรง

1.4 ทนทานตอการกระทบกดกระแทรกในระดบหนงเนองจากเคลอบมความแขงแกรงคลมผวผลตภณฑ

1.5 ชวยใหทาความสะอาดพนผวผลตภณฑไดงายขน เนองจากเคลอบจะมความมน งายตอการเชดลาง

1.6 เปนการเพมคณคาใหผลตภณฑ ซงมผลมาถงราคา และการยกระดบประเภทของผลตภณฑอกดวย

2. ประเภทของเคลอบเซรามกส จากการคนคดการเคลอบทนามาใชในการเคลอบลกปดทเกดขนในดนแดนแถบตะวนออกกลาง โดยชาวอยปตไดมการพฒนามาใชกบการเคลอบเครองดนเผา เพอใหเกดความมนแวววาว มสสวยสดใสและกนนาซมผานได ซงกลาวกนวานาเคลอบไฟตาทเกดขนในตะวนออกกลางในชวงระยะเวลากอนครสตศกราชนนนบวาเปนเคลอบตะกวอยางไรกตาม การเคลอบไฟตาจากตะกวนกไดแพรกระจายไปยงดนแดนตาง ๆ โดยเฉพาะประเทศจน ดนแดนซงไดชอวาเปนแหลงเครองปนดนเผาทสาคญแหลงหนงของโลก ทงยงไดมการพฒนาและคดคนเคลอบทเผาในอณหภมสงโดยใชขเถาพช โดยการทาเครองปนดนเผาทมการเคลอบผวนไดเกดขนในดนแดนตาง ๆ มากมาย รวมทงเครองปนดนเผาแหลงอาเภอบานกรวด จงหวดบรรมย ซงนบเปนแหลงผลตเครองปนดนเผาแบบชนดทมการเคลอบแหลงแรกในดนแดนทเปนประเทศไทยในราวพทธศตวรรษท 17 – 18

เคลอบเซรามกสหรอเคลอบผลตภณฑเครองปนดนเผาในดนแดนตาง ๆ ไดมการพฒนามาตามลาดบ ซงนกวชาการทางดานเซรามกสไดมการจดการแบงประเภทของเคลอบออกไปมากมายโดยมลกษณะการจดแบงทเปนทนยมโดยทวไป ทงเปนขอมลสวนหนงตอการวจยเคลอบเซรามกสจากเปลอกหอยนางรมไดดงน

8

2.1 การแบงเคลอบตามอณหภมเผา เปนการจดแบงโดยยดอณหภมการเผาเปนสาคญซงสามารถจดแบงออกเปน 3 กลมไดแก

- เคลอบอณหภมตา เผาในชวงอณหภม 800-1,100 องศาเซลเซยส - เคลอบอณหภมปานกลาง เผาในชวงอณหภม 1,100-1,200 องศาเซลเซยส - เคลอบอณหภมสง เผาในชวงอณภม 1,230-1,700 องศาเซลเซยส 2.2 การแบงเคลอบตามวตถดบหลก เปนการแบงเคลอบ โดยยดถอ วตถดบหลกทใชในการ

ผสมเคลอบในปรมาณมากทสด ในสตรเคลอบนน ๆ ทงเปนตวหลอมละลายทสาคญ ซงเคลอบทจดแบงโดยยดวตถดบหลกไดแก

- เคลอบบอแรกซ - เคลอบตะกว - เคลอบขเถา - เคลอบเกลอ - เคลอบหนปน 2.3 การแบงเคลอบตามลกษณะทปรากฏ เปนประเภทของเคลอบเซรามกสทยดถอลกษณะ

ความมนดานเปนสาคญ โดยมลกษณะทปรากฏดงน - เคลอบใส - เคลอบทบ - เคลอบดาน - เคลอบกงดาน - เคลอบผลก - เคลอบประการมก - เคลอบราน นอกจากนยงสามารถระบชอเคลอบ โดยพจารณาถงสและลกษณะทปรากฏไดเชนกน เชน

เคลอบขาวทบ เคลอบฟาใส เคลอบเขยวดาน เปนตน 2.4 การแบงเคลอบตามลกษณะเฉพาะ เปนการแบงประเภทของเคลอบหรอเรยกชอเคลอบ

โดยพจารณาถงวตถดบเฉพาะเจาะจง อาจเปนเคลอบเซรามกสทถกพฒนาขนมาจากวตถดบบางชนด ทอาจปรากฏลกษณะเฉพาะ วตถดบทมความแตกตางกนไปในแตละทองถนและเปนทรจกหรอยอมรบกนโดยทวไป เชน

- เคลอบขหม โดยทาจากขเถาขหม - เคลอบขเถาไมรกฟา - เคลอบเซลาดอน

9

- เคลอบอาลบาน ซงในการแบงเคลอบตามวตถดบหลกทเฉพาะเจาะจงนรวมถงเคลอบเซรามกสจากเปลอก

หอยเชอรทจะทาการศกษาวจยนดวย

10

บทท 3 วตถดบและอปกรณในการทดลอง

วสดอปกรณในการทดลอง วสดอปกรณทใชในการทดลองเคลอบเซรามกสจากเปลอกหอยเชอรประกอบไปดวย 1. เครองชง เปนเครองชงไฟฟาทสามารถชงวตถดบหยาบ และเครองชงแบบ 2 จาน ซงชงวตถดบแบบละเอยด 2. โกรงบด เปนโกรงบดดวยมอทาดวยพอรสเลน มขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 8-12 เซนตเมตร ซงใชในการบดผสมในขนตอนท 1 และ 2 เพอความสะดวก รวดเรว แตขณะเดยวกนตองใชเวลาในการบดมาก และอาจทาใหบดวตถดบตางๆ ไดไมละเอยดนก 3. หมอบดเครองไฟฟาขนาดเลก เปนหมอบดเคลอบ แบบไฟฟาขนาดเลก มความจประมาณ 500 กรม ใชลกบดพอรสเลน และแรงเหวยงทมความเรวสง ซงไดใชในการทดลองในขนตอนท 4 และ 5 ซงการบดน ทาการบดตวอยางละ 5 นาท 4. หมอบดเคลอบไฟฟา เปนหมอบดเคลอบแบบไฟฟาขนาดความจ 3 กโลกรม ใชลกบดพอรสเลน และแรงเหวยงทมความเรวสง ซงใชในการผสมเคลอบทไดผลจากการทดลองเปนทนาพอใจแลว และนามาบดผสมเคลอบในปรมาณทมากขน โดยทาการผสมเคลอบจานวน 1 กโลกรม และบดครงละ 8 ชวโมง 5. ตะแกรง ในการทดลองครงนไดใชตะแกรงเบอร 60 เมส (Mesh) ในการกรองสวนเปลอกหอยเชอรทบดละเอยดแลว และใชตะแกรงเบอร 80 เมส (Mesh) ในการกรองนาเคลอบทผานการบดแบบเปยกแลว 6. ครกหนขนาดใหญ เปนครกหนพรอมสาก ครกอางศลาขนาดเสนผาศนยกลาง 10 นว ใชในการบดทบเปลอกหอยทเปาแลว อยางไรกตาม ในการทบตวนไดใชในขนตอน การทดลองทมปรมาณนอย และในกรณททาปรมาณมาก สามารถจะใชบดในหมอบดขนาดใหญ (Jar mill) ได ซงจะชวยในการประหยดแรงงาน และเวลาไปได 7. อางดนเผา อางดนเผาขนาดใหญ เสนผานศนยกลางประมาณ 15 นว หรอกระถางปลกบวใชในการใสเปลอกหอยเชอร และนาเขาเผาในเตาไฟฟา เพอใหเปลอกหอยเชอรเปราะ และบดไดงายขน 8. เตาเผาไฟฟา ในการศกษาวจยไดใชเตาเผาไฟฟา 2 ขนาดคอ เตาเผาไฟฟาขนาดใหญความจ 12 ลกบาศกฟต หรอขนาด 2 แผนรองมรถเขน และเปดบรรจของทางดานหนา มอปกรณควบคม

11

อณหภมโดยเตาไฟฟาขนาดใหญนใชในการเผาแบบ Oxidation โดยเผาในสวนของแผนทดสอบเคลอบ และเผาผลตภณฑจรง ทเคลอบเปลอกหอยนางรม รวมกบการเผาผลตภณฑอนในอณหภมเดยวกน นอกจากนไดใชเตาขนาดทดลอง หรอเตาไฟฟาขนาดเลกมความจ 1 ลกบาศกฟต หรอขนาด 1 แผนรอง ชนดบรรจของดานหนา ใชในการเผาแบบ Oxidation เฉพาะในสวนของแผนทดสอบเคลอบ 9. เตาแกส เปนเตาเผาทใชแกสเปนเชอเพลง และเปนเตาชนดแบบทางเดนลบรอนลงความจ 7.6 ลกบาศกฟต หรอขนาด 1 แผนรอง มหวพนแกส 4 หว เปดบรรจของผลตภณฑทางดานหนาใชในการเผาทดลองในการเผาแบบ Reduction และเผาผลตภณฑจรงทเคลอบเปลอกหอยนางลมในบางสวน 10. แผนทดสอบเคลอบ เปนแผนทดสอบเคลอบเปลอกหอยนางรม ทรยกวา test piece ซงแผนทดสอบนทาจากดนผสมดนขาว และดนดาในอตราสวน 1:2 โดยแผนทดสอบ ม 2 ลกษณะ คอ - แผนทดสอบนนโคง ใชในการทดสอบในขนตอนท 1 และขนท 2 - แผนทดสอบแบบแฉก ใชในการทดสอบในขนตอนท 3 และ 4 ทงนเพอการไหลตวและการเกาะตามสนของแผนทดสอบ - แผนทดสอบแบบมพนทผวขรขระ และมหลม เพอทดสอบดการขง และไหลตวลงรองลก 11. ตวอยางผลตภณฑ เปนตวอยางผลตภณฑขนาดเลก เพอใชในการทดสอบตวอยางเคลอบเซรามกสจากเปลอกหอยนางรมทไดผลเปนทนาพอใจ ทงในสวนของความมน แวววาว ดานและสทแตกตางกน ตลอดจนการชบเคลอบทบกน 2 ส โดยตวอยางผลตภณฑทไดแก ถวยนาชา สง 5 เซนตเมตร เสนผาศนยกลางประมาณ 5 เซนตเมตร ขนรปดวยแปนหมน 12. วสดอปกรณอนๆทเกยวของ เปนวสดอปกรณตางๆ ทใชในการทดลอง ทดสอบชงเครอง บดเคลอบ เชน ภาชนะตางๆ ฟองนา พกน สใชเคลอบ เปนตน วตถดบ ในการศกษาเกยวกบเคลอบเซรามกส จาเปนจะตองรจกวตถดบทสาคญ หรอวตถดบในการทาเคลอบ และมการเลอกสรร หรอปรบใชใหเกดความเหมาะสม ซงในการศกษาวจยเคลอบเซรามกสจากเปลอกหอยเชอร คณสมบตทเหมาะสม ทงนวตถดบทนามาผสมและทดลองเคลอบเซรามกสจากเปลอกหอยเชอร แบงออกเปน 2 กลม คอ

12

1. วตถดบเพอปรบคณสมบต เปนวตถดบทสาคญ และนยมนามาผสมเคลอบเซรามกสโดยทวไป และเปนสวนสาคญในการปรบคณสมบตดานการสกตว การหลอมละลาย ความมนวาว ความดาน ความเปนแกว การยดเกาะจบตวของเคลอบกบพนผว ซงวตถดบในกลมนไดแก 1.1 หนฟนมา (Feldspar) เปนวตถดบทสาคญในการทาเซรามกส โดยใชเปนสวนผสมทงในนาเคลอบและเนอดนปน ทชวยในการสกตว และหลอมละลายในอณหภมสง ทาใหเคลอบเยมขาวเปนมน และชวยใหดนกลายเปนแกว ผสมกบวตถดบสวนอนๆ หนฟนมามจดสกตวทอณหภม ประมาณ 1,180 – 1,250 องศาเซลเซยส และนยมใชเปนวตถดบหลกในสตรเคลอบโดยใชในปรมาณ 40 – 60 เปอรเซนต ของสงเคลอบไฟกลาง และไฟสง ทงนยมใชรวมกบวตถดบอน เพอชวยในการหลอมละลาย หนฟนมาทนยมใชกนในงานเซรามกส จะมอย 2 ประเภท คอ โปตสเซยมเฟลสปาร หรอเรยกวา ออรโธเคลส (Potash Feldspar or Orthoclase) ซงเปนวตถดบทหลอมละลายในอณหภม 1,150 องศาเซลเซยส สวนโซดาเฟลสปาร หรอเรยกอกชอหนงวา อลไบต (Soda Feldspar or Albite) ซงนยมนามาใชในการผสมทาเคลอบอณหภมสง ซงจะเปนตวหลอมเหลวทดมากกวาโปตสเซยมเฟลสปาร 1.2 เนบพไลท ไวไนท (Nepheline Syenite) เปนวตถดบทมคณสมบตเชนเดยวกบหนฟนมา โดยมตวหลอมละลายในปรมาณมากกวา และใชเปนวตถดบทหลอมละลายทสาคญโดยมจดสกตวทอณหภม 1,100 – 1,200 องศาเซลเซยส สามารถนามาใชเปนวตถดบหลก ในเคลอบได 70 – 80 % 1.3 โดโลไมท (Dolomite) เปนวตถดบทมสวนผสมของแคลเซยม และแมกเนเซยมคารบอเนท นยมนามาผสมในเนอดนปนและนาเคลอบ เพอใหเกดความขาว และลดจดหลอมละลายลดการพรนตว เกดการยดเหนยวระหวางกน และเพมความแขงแกรง 1.4 ซงคออกไซด (Zine Oxide) เปนวตถดบทชวยในการลดจดหลอมละลาย นยมใชในเคลอบอณหภมปานกลาง ถงอณหภมสง 1,150 – 1,250 องศาเซลเซยส และมกใชรวมกบตางชนดอน เชน เฟลสปาร เพราะถาใชซงดออกไซดชนดเดยวเคลอบจะไมยอมหลอมละลาย และถาใชในปรมาณมาก เมอปลอยใหเยนตวชาๆ จะเกดการตกผลก เปนดอกดวงทเรยกวาเคลอบผลก นอกจากนยงชวยใหสเคลอบสดใส มความมนวาวการเคลอบใสทมซงดออกไซด ถานามาใชผสมกบกลมสเขยว หรอสใตเคลอบสเขยวสจะซดจาง และสเขยวเปลยนเปนสนาตาล 1.5 แบเรยมคารบอเนท (Barium Carbonate) มคณสมบตเปนตวลดจดหลอมละลายในอณหภมปานกลาง ถงอณหภมสง 1,180 – 1,250 องศาเซลเซยส โดยแบเรยมคารบอเนทเองนนมจดหอมละลายท 1,923 องศาเซลเซยส ดงนนจงไมใชตวหลอมะลายหลก แตเปนตวเรงในการหลอมละลายโดยนยมใชในปรมาณ 5 – 8 % และถาใชเกน 20 % เคลอบนนมกจะเปนสดานแทน

13

1.6 แคลเซยมคารบอเนท (Calcium Carbonate) หรอทเรยกในเซรามกสวาไวทตง (whiting) เปนสารประกอบแคลเซยม ซงเปนวตถดบชนดหนงทมความสาคญในงานอตสาหกรรมเซรามกส สวนประกอบของแคลเซยมอยในแรธาตหลายชนด แตละชนดกมคณสมบตแตกตางกนไป แคลเซยมคารบอเนทมกถกนามาผสมในนาเคลอบเพอนเปนตวหลอมละลายในเคลอบไฟสงเพมความแขงแรงใหกบเคลอบ แตขณะเดยวกนกเปนวตถดบททนไฟไดสงชนดหนง ถาหากมไดนาไปผสมกบสารประกอบอนทมคณสมบตเปนกรดหรอเปนกลาง 1.7 ทลคม (Talcum) เปนวตถดบทชวยในการหลอมละลาย ทนทานตอการกดกรอนของกรด ดาง และทนทานตอการเปลยนแปลงอณหภมอยางรวดเรว ปองกนการรานตวและแตกราวของนาเคลอบ และชวยใหชวงอณหภมการสกตวยาวขน โดยมจดสกตวประมาณ 1,200 – 1,750 องศาเซลเซยส 1.8 ดน (Clay) เปนวตถดบทผพงสลายตวมาจากหนแกรนต เปนสารประกอบของอลมเนยม ซลเกต ชนดหนงเปนตวเพมความเหนยวใหเคลอบ ดนทนยมนามาผสมทาเคลอบใส คอ ดนขาว เพราะดนขาวมความบรสทธสง จะทาใหเคลอบมความโปรงใสสะอาดเหนเนอผวดนไดชดเจน แตถาใชผสมเคลอบในปรมาณมากกจะทาใหเคลอบดาน ทงนเนองจากดนขาวมความทนไฟสง สกตวประมาณ 1,750 – 1.770 องศาเซลเซยส ดนขาวเหนยว หรอทเรยกวาดนดา (Ball Clay) ไดเชนเดยวกน โดยจะมความเหนยวมากกวากน สกตวทอณหภมตากวา แตขณะเดยวกปรากฏมลทนทผสมอยในดน ซงอาจทาใหความโปรงแสงเปลยนแปลงไปไดเชนกน 2. วตถดบทใหส นอกจากวตถดบหลก ทนามาทดลองผสมเคลอบเซรามกสจากเปลอกหอยเชอร เพอใหไดเคลอบทมคณลกษณะทเหมาะสมในดานความมนวาว การสกตว ทบหรอใสโดยไดพจารณาเลอกวตถดบทเปนสารใหส เปนทนยมโดยทวไปในการทาเคลอบเซรามกส ทงเปนสารใหสทมความสาคญ และมราคาไมสงมากนก สามารถนามาทดลองผสมเคลอบไดหลากหลายกลมสโดยมสารทสาคญดงน 2.1 เหลกออกไซด (Iron Oxide) เปนสารทใหสคอนขางรนแรง โดยจะใหสในกลมสแดง นาตาลออน ถงนาตาลเขม และสดา และถาใชในปรมาณมาก จะเปนวตถดบทชวยใหหลอมละลายไดเชนกน สามารถใชในปรมาณ 2 – 10 % 2.2 โครมคออกไซท (Chromic Oxide) เปนสารใหสในกลมสเขยว จนถงนาตาล ซงถาใชในปรมาณ 2 – 5 % โดยเผาในอณหภมตา จะไดสเขยว และถานาไปเผาในอณหภมสงโดยเคลอบพนฐาน มสวนผสมของ ซงคออกไซด กจะไดเคลอบออกสนาตาล

14

2.3 โคบอลทออกไซด (Cobalt Oxide) นบเปนสารทรนแรงทสด โดยใหสในโทนสฟา นาเงนและดา โดยใชในปรมาณนอย ประมาณ 0.1 – 3 % ทงนเนองจากเปนสทเขมมาก เปนตวทนไฟเมอใชรวมกบแมงกานสออกไซด และเหลกออกไซดจะใหสดา 2.4 คอปเปอรออกไซด (Copper Oxide) เปนสารใหสในกลมสเขยว แดง และดา ถาเผาในบรรยากาศแบบ reduction โดยเฉพาะในเคลอบทมโซเดยมออกไซดสง อลมนานอย ไมมตะกวและสงกะสผสมกจะไดสแดง ทเรยกกนวา Copper Red โดยใชในปรมาณไมเกน 3% 2.5 แมงกานสไดออกไซด (Manganese Dioxide) เปนสารใหสในกลมสนาตาล จนถงมวงใชในปรมาณ 5 – 10% ถาใชใน Alkaline Glaze จะไดสมวง ซงถาใชรวมกบเหลก และโคบอลทจะไดสดา นอกจากนถาผสมในเคลอบโดยไมตองบดจะไดเคลอบจดประสนาตาล แตทงนควรใชผสมในเคลอบทบ หรอเคลอบทไมไหลตว 2.6 นเกลออกไซด (Nickel Oxide) เปนสารใหสในกลมสเขยว นาตาล และดา เชนกน โดยนยมใชในปรมาณ 2 – 10% ในเคลอบไฟสง โดยนเกลมกใชผสมรวมกบสารใหสตวอน เพอใหเกดการเปลยนแปลงของส 2.7 เวเนเดยม (Vanadium) เปนสารทสามารถใหสหลายกลมส เชน สเหลอง เหลองแกมเขยม นาตาลแกมแดง และสเขยวมรกต นยมใชในปรมาณ 2 – 10% ซงเวเนเดยมนนยมใชในเคลอบอณหภมสง และชวยลดจดสกตวไดด และถาใชในปรมาณมาก จะทาใหเกดการตกผลกและสทเคลอบไมสมาเสมอ สารทใหสสาคญเหลานสามารถใหสเขม จาง ออน แก ขนอยกบเปอรเซนต และชนดของสารใหสทนามาผสม รวมทงสตรเคลอบพนฐานทมสตถดบแตกตางกนไป รวมทงวตถดบทชวยใหเคลอบทบดาน อณหภมในการเผา และบรรยากาศในการเผาเปนสาคญ

การเตรยมเปลอกหอยเชอร ในการเตรยมเปลอกหอยเชอร เพอนามาทดลองทาเคลอบเซรามกส ไดมการเตรยมและดาเนนงานดวยการนาเปลอกหอยเชอร เขาเครองบดละเอยดเปลอกหอยเชอร จากนนนาเปลอกหอยเชอรรอนดวยตะแกรงความถขนาด 120 เมส (Mesh) นาเปลอกหอยเชอรมาผสมอตราสวนตางๆ

15

สวนประกอบทางเคมของเปลอกหอยเชอร

ในการดาเนนการศกษาวจยเซรามกจากเปลอกหอยเชอร แมจะมไดมงศกษาทางดานเคมเปนประเดนหลก แตกไดนาเปลอกหอยเชอรมาวเคราะหหาสวนประกอบทางเคมดวย

องคประกอบทางเคม รอยละ Silica (SiO2) 17.67 Alumina (Al2O3) 1.10 Ferric Oxide (Fe2O3) 0.29 Titanium Dioxide (TiO2) 0.01 Calsium Oxide (CaO) 68.99 Magnesium Oxide (MgO) 2.43 Potassium Oxide (K2O) 0.04 Sodium Oxide (Na2O) 0.53

16

ขนตอนการผลตเซรามกจากเปลอกหอยเชอร แบงออกเปน 2 สวน คอ 1. ขนตอนการผลตเซรามกจากเปลอกหอยเชอรผสมกบดนพนบาน การเตรยมวตถดบ

1.1 บดเปลอกหอย

1.2 ผานตระแกรง 80 เมช 1.3 ชงตามอตราสวน อตราสวนผสม

สวนผสม

ดน เปลอกหอย 100 0 90 10 80 20 70 30 60 40

17

1.4 ผสมกบดนเหนยว 1.5 ทงใหแหง 1.6 นวดผสม 1.7 ขนรป

1.8 เผาทอณหภม 800 องศาเซลเซยส

18

2. ขนตอนการผลตเซรามกจากเปลอกหอยเชอร

2.1 ชงวตถดบตามอตราสวน

19

อตราสวนผสมของนาเคลอบจากเปลอกหอยเชอร ดงน

วตถดบ/สตร 1 2 3 4 5 เปลอกหอย 50 45 40 35 30 ดนขาว 5 5 5 5 5 Zine Oxide 5 5 5 5 5 Quartz 15 20 25 30 35 Feldspar 25 25 25 25 25

Total 100 100 100 100 100

2.2 บดในหมอบด 2.3 ผานตระแกรง 120 เมช 2.4 พนหรอชบเคลอบ 2.5 เผา

20

21

บทท 4 ผลการทดสอบประสทธภาพ

ผลการทดสอบประสทธภาพของแตละอตราสวน

สวนผสม การหดตว การดดซมน า ความแขงแรง

ดน เปลอกหอย 100 0 7.68 14.25 52.64 90 10 7.55 15.74 86.59 80 20 7.32 17.22 106.85 70 30 7.00 18.42 111.45 60 40 6.43 24.60 117.65

ผลการทดสอบของผสมเปลอกหอยเชอรในเนอดนทาใหผลตภณฑมความแขงแรงมากขน

และผลการทดลองการเผาทอณหภม 1,200 องศาเซลเซยส ของอตราสวนของเปลอกหอยเชอรในการหาอตราสวนผสมของนาเคลอบจากเปลอกหอยเชอร พบวาอตราสวนทเหมาะสมททาใหเคลอบหลอมเปนแกว ตดแนนอยบนผวชนงานและเคลอบทมความสวยงาม เพมมลคาใหแกผลตภณฑเซรามกส คอ สตรท 3 มสวนผสมของเปลอกหอย 40 % ดนขาว 5 % Zine Oxide 5 % Quartz 25 % Feldspar 25%

22

บทท 5 สรป และขอเสนอแนะ

สรปผลการทดลอง

ผลการทดสอบของผสมเปลอกหอยเชอรในเนอดนทาใหผลตภณฑมความแขงแรงมากขน

และผลการทดลองการเผาทอณหภม 1,200 องศาเซลเซยส ของอตราสวนของเปลอกหอยเชอรในการหาอตราสวนผสมของนาเคลอบจากเปลอกหอยเชอร พบวาอตราสวนทเหมาะสมททาใหเคลอบหลอมเปนแกว ตดแนนอยบนผวชนงานและเคลอบทมความสวยงาม เพมมลคาใหแกผลตภณฑเซรามกส คอ มสวนผสมของเปลอกหอย 40 % ดนขาว 5 % Zine Oxide 5 % Quartz 25 % Feldspar 25% ขอเสนอแนะ จากผลการศกษาทดลองเคลอบเซรามกสจากเปลอกหอยเชอร ซงไดผลดในระบบหนง แตยงมขอจากดในการนาเปลอกหอยเชอร เนองจากเปลอกหอยเชอร นนคอนขางจะมนาหนก ดงนจงตองทาการบดผสมเคลอบใหละเอยดกรองดวยตะแกรงทมความละเอยด

23

บรรณานกรม โกมล รกษวงศ. งานวจยเตาเผา และเครองปนดนเผา เตาแมนานอย เพอสบสานและอนรกษ

ศลปะวตถโบราณของจงหวดสงหบร. ภาควชาเครองปนดนเผา คณะเทคโนโลย อตสาหกรรมและวศวกรรมศาสตร สถาบนราชภฏพระนคร, 2538.

ชาญวฒ ตงจตวทยา และสาโรช ฐตเกยรตพงศ.2521.วสดในงานวศวกรรม.ซเอดยเคชน, กรงเทพ. ภรด พนธภากร. เซรามกสเบองตน. มหาวทยาลยบรพา, ชลบร, 2534. บรรเลง ศรนล และกตต นงสานนท . 2530. การคานวณและออกแบบชนสวนเครองจกรกล.

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, กรงเทพ. บรรเลง ศรนล และประเสรฐ กวยสมบรณ . 2524 .ตารางงานโลหะ.สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา

พระนครเหนอ, กรงเทพ. ชมพนท จรรยาเพศ และ ทกษณ อาชวาคม. 2534. ชววทยาของหอยเชอร Biology of Golden Apple Snail.

เกษตรพระจอมเกลา ปท 9 เลม 2. ธนสทธ. 2539. เทคโนโลยปศสตว: หอยเชอรบด อาหารเปดสตรเดดจากลมนาสะแกกรง. มตชนบท

เทคโนโลยชาวบาน ปท 8 ฉบบท 140. บานเยน. 2543. รายงานพเศษ: จดการหอยเชอรอยางถกตอง เพอความสมบรณของแผนดน. มตชนบท

เทคโนโลยชาวบาน ปท 12 ฉบบท 246. บนลอ นะสทธ. 2543. เทคโนโลยการประมง: เกบหอยเชอรมาบดเลยงปลา สตรกานนปน นนทสวาง

ทเมองนาน. มตชนบท เทคโนโลยชาวบาน ปท 13 ฉบบท 251. เพยงใจ ศรมหาโกศล. ลกบดเซอรโคเนยสาหรบหมอบดเซรามก. เชยงใหม : บณฑตมหาวทยาลย

มหาวทยาลยเชยงใหม, 2539 ศกดา ศรนเวศน. 2544. เทคโนโลยฯปศสตว: ใชหอยเชอรทาอาหารสตว. ปท 13 ฉบบ 263. สพล อนนตา. กระบวนการประดษฐเซรามกชนสง. เชยงใหม : ภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2543 เสรมศกด นาคบว. เคลอบขเถาพช. เจ ฟลมโปรเซส จากด, กรงเทพฯ, 2536. อจฉรา สขสมบรณ. 2543. เทคโนโลยการเกษตร: กลมเกษตรกรเมองกาแพงเพชรใชภมปญญา

ทาสารสกดจากสมนไพรและหอยเชอร ปองกนแมลงและศตรพช. ปท 12 ฉบบท 242. Martin, Jhon W. Matterials for Engineering. Oxford : Department of materials, 1996 Kittel, Charles. Introduction to Solid State Physics. 7th ed. New York : John Wiley & Sons,1996 Hill, R. J. (1993). “The Rietveld Method”,ed. by R. A. Young, Oxford University Press, Oxford,

Chap. 5.

24

ภาคผนวก ก. การถายทอดเทคโนโลยขบวนการผลตเซรามกจากเปลอกหอยเชอร

สรปผลการประเมนโครงการอบรมและถายทอดเทคโนโลยขบวนการผลตเซรามกจากเปลอกหอยเชอร 1. สรปผลแบบสอบถามจากผเขารวมอบรม แบบประเมนจากผเขารวมอบรมทงสน 34 คน จากผเขารวมงานทงหมด 50 คน คดเปนรอยละ 68 เปอรเซนตของผเขารวมงาน สวนท 1 ขอมลของผเขารวมงาน 1. เพศ

เพศ จ านวน (คน) รอยละ หญง ชาย

25 9

74 26

รวม 34 100

2. อาย

ชวงอาย จ านวน (คน) รอยละ ตากวา 20 ป 20-39 ป 40-59 ป มากกวา 60 ป

8 13 12 1

23.5 38.2 35.3 3.0

รวม 34 100

3. อาชพ

อาชพ จ านวน (คน) รอยละ เกษตรกร รบจางทวไป,ลกจางหนวยงานเอกชน ผประกอบการ,เจาของกจการ ขาราชการ,พนกงานของรฐ นกเรยน,นสต,นกศกษา

8 10 1 -

15

23.5 29.4 3.0 -

44.1 รวม 34 100

25

4. การศกษา

การศกษา จ านวน (คน) รอยละ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตนหรอเทยบเทา มธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา ปรญญาตรหรอเทยบเทา สงกวาปรญญาตร อนๆ

13 8 3 9 - 1

38.2 23.5 8.8

26.5 -

3.0 รวม 34 100

สวนท 2 ขอมลประเมนผลการจดงาน

ประเดนความพงพอใจ ระดบความพงพอใจ (รอยละ)

มากทสด

มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

1. ความเหมาะสมของสถานท 53.0 29.4 17.6 - - 2.ความเหมาะสมของวทยาการในดานความร ความสามารถ

73.6 20.6 5.8 - -

3.เนอหา สาระ ความรทไดจากโครงการ 67.6 20.6 11.8 - - 4.ความเหมาะสมของขบวนการการผลตเซรามกจากเปลอกหอยเชอร

50.0 41.2 8.8 - -

5.ระยะเวลาของการจดโครงการ 41.2 29.4 29.4 - - 6.ความเหมาะสมของรปแบบในการจดโครงการ 50.0 32.4 17.6 - - 7.ภาพรวมของการจดโครงการในครงน 55.9 32.4 11.7 - -

ขอเสนอแนะเพมเตมในการจดงานครงตอไป 1. ควรมเพราะสามารถสรางความรใหกบเกษตรกรหรอผสนใจทาอาชพนไดเปนอยางดในเรองเซรามก 2. ควรมเพราะเปนการเพมรายไดใหเกษตรกรอกอยางหนงและควรจดใหเปนสนคา OTOP 3. ควรมเพราะเปนประโยชนตอทกคนและยงชวยเพมความรประสบการณตางๆดวย 4. ระยะเวลาของการจดโครงการในชวงเวลาพกมากเกนไปทาใหความรเกดการขาดความตอเนอง 5. ควรจดโครงการนในครงตอไปและนาไปเผยแพรใหชาวบานในพนทตางๆ ไดฝกทาและนามา

26

ประกอบอาชพ และเปนการอนรกษศลปะ หตถกรรมของไทยยงคงอยชวลกชวหลาน ขอเสนอแนะเพมเตมในการจดโครงการในครงตอไป 1. ควรมระยะเวลาในการจดโครงการหลายวนกวาน 2. เพงหองในการจดโครงการ 3. เนองจากบางครงบางกลมทเขาฟงการถายทอดความรเปนชาวบานซงชาวบานนาเดกมาดวยทาใหเกดเสยงดง ขอเสนอวาควรจดหาเครองขยายเสยงมาดวย 4. จดสรรคเวลาตอเนองกวานและใหอยในเวลาทเหมาะสม 5. จดทาผลตภณฑทนอกเหนอจากน ขอเสนอแนะอนๆ 1. ควรจดอยางนทกเดอน ทกป 2. ควรมการทาเซรามกในรปแบบตางๆมากกวาน

27

รายชอผเขารวม “โครงการอบรมและถายทอดเทคโนโลยขบวนการผลตเซรามกจากเปลอกหอยเชอร”

วนองคารท 16 มนาคม พ.ศ. 2553 ณ คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

ลาดบท ชอ-สกล 1 นาย ชชชย บงหมาย 2 นาย สวทย หงทบ 3 นาง อรทย ศรสราช 4 นาง สาราญ วรยะ 5 นางสาว ชยาวรรณ แสงอทย 6 นาง สนทรา นารนนท 7 นาง คาพอง ลมงาม 8 นาง เรณกา สารกา 9 นาง ขวญทอง สทธจนทร

10 นาย สมพศ กองทว 11 นาง ผง สนส 12 นาง คาเพย สทธจนทร 13 นาย ธนพฒน กางสาโรง 14 นาง สมพร กางสาโรง 15 นาย ศรวฒน กางสาโรง 16 นาง นวลจนทร ตวเฮอง 17 นาง สอน สทธจนทร 18 นาง ประยอม คาใบศร 19 นาย บญเกด คาใบศร 20 นาง ไพวลย เกษไธสง 21 นาง สญญา ทาโยธ 22 นางสาว วชตรา เกษไธสง 23 นางสาว รชยา นารนนท 24 นางสาว สรยาพร เกษไธสง 25 นาง กองแพง สหาบตร 26 นางสาว พชร ศรบตร

28

27 นางสาว เสจวร เฟองแกว 28 นาย ยงยทธ ลาขวา 29 นาย กตตเดช อนเนตร 30 นางสาว ศภมาส สกาลา 31 นาย อนรทธ ทพยนส 32 นางสาว โบว ไชยแสง 33 นาย พทธทรง ทองขนธ 34 นาง สมพร สทธจนทร 35 นางสาว ธปหอม คาวาป 36 นาย ไตรรตน โคเวยง 37 นาย ธรวฒ บรรจง 38 นาย ไพศาล ดดสรรย 39 นางสาว วชญาภรณ หวงผล 40 นางสาว กตตยา ศรวรกล 41 นาย นพฒนพงศ นาถาดทอง 42 นางสาว จนทรจรา ศรสวสด 43 นางสาว รจนา วรรณพฒน 44 นางสาว ณฐชา ทองแท 45 นางสาว รชนวรรณ เตไธสง 46 นาย ใจ ศรประด 47 นางสาว ชชวรรณ ตสนธ 48 นาย จตตพนธ บรจนทร 49 นาย สจรตร นาราษฎร 50 นางสาว กมลคม แสงอทย

29

ภาคผนวก ข. ภาพการถายทอดเทคโนโลยขบวนการผลตเซรามกจากเปลอกหอยเชอร

30

31

32

33

34

35

36

37

ภาคผนวก ค.

ประวตยอผวจย

1. ชอ-นามสกล (ภาษาไทย) นายทนงศกด มลตร (ภาษาองกฤษ) Mr. Tanongsak MoonTree ต าแหนง อาจารย หนวยงานทตดตอไดสะดวก ภาควชาเทคโนโลยการอาหาร คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยมหาสารคาม ตาบลตลาด อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม 44000 โทรศพท 0-4374-3135 โทรสาร 0-4374-3135 ประวตการศกษา

วฒการศกษา ปทจบการศกษา สาขาวชา สถานศกษา ปวช. 2535 ไฟฟากาลง วทยาลยเทคนคเลย ปวส. 2539 ไฟฟากาลง วทยาลยเทคนคอดรธาน ปทส. 2541 เทคนคไฟฟากาลง สถาบนเทคโนโลยปทมวน ค.อ.บ. 2546 วศวกรรมไฟฟา สถาบนเทคโนโลยปทมวน วท.ม. 2549 เทคโนโลยอาหาร มหาวทยาลยมหาสารคาม

งานพฒนาทมความสนทด / เชยวชาญเปนพเศษ ออกแบบและประดษฐเครองจกรกลทางการเกษตร ระบบนวแมตกสและไฮดรอลกส เครองทาความเยนและปรบอากาศ ผลงาน ทผานมา

1. รถตดออยแบบรถไถนาเดนตาม 2. เครองเพมออกซเจนในนา 3. กงหนลมผลตกระแสไฟฟา 4. รถพลงงานไฟฟา 5. ปมลมไรเสยง 6. เครองเผาขาวหลาม 7. เครองบมเชอแบบประหยดพลงงาน 8. เครองเพาะเมลดพช 9. เครองเคลอบเมลดพชดวยสมนไพรแบบสายพาน 10. เครองสขาวกลองขนาดเลก 11. เครองนารอน-นาเยนอตโนมต 12. เครองพาสเจอรไรสขนาดเลก 13. เครองฆาเชอบรรจภณฑ 14. ชดไถกลบรองออย

38

ผลงานทจดสทธบตร อนสทธบตร และสทธบตรการออกแบบผลตภณฑ 1. สทธบตรการประดษฐรถตดออยแบบรถไถนาเดนตาม เลขทคาขอ 0501005024 2. อนสทธบตรตเพาะเมลดพช เลขทคาขอ 0603000303 3. อนสทธบตรปมลมไรเสยง เลขทคาขอ 0603000301 4. อนสทธบตรเครองเคลอบเมลดพชดวยสมนไพรแบบสายพาน เลขทคาขอ 0603000300 5. อนสทธบตรเครองเผาขาวหลาม เลขทคาขอ 0603000302 6. อนสทธบตรชดไถกลบรองออย เลขทคาขอ 0501005024 7. สทธบตรการออกแบบผลตภณฑรถตดออยแบบรถไถนาเดนตาม เลขทคาขอ 0602000718 8. อนสทธบตรเครองกลนสราแบบสญญากาศ เลขทคาขอ 0603001032 9. สทธบตรเครองเพมออกซเจนในนาแบบทนลอย เลขทคาขอ 0602003283 10. สทธบตรการออกแบบผลตภณฑเครองกลนสราแบบสญญากาศ เลขทคาขอ 0702000114 11. สทธบตรรถตดออยขนาดเลก เลขทคาขอ 0702000116 12. สทธบตรรถเกยวและนวดขาวแบบรถไถนาเดนตาม เลขทคาขอ 0702000113 13. สทธบตรเครองฆาจลนทรยดวยสนามแมเหลกไฟฟา เลขทคาขอ 0702000115 14. สทธบตรรถเกยวและนวดขาวขนาดเลก เลขทคาขอ 0702000345 15. สทธบตรรถพลงงานนวแมตกส เลขทคาขอ 0702001062 16. สทธบตรเครองคงสภาพราขาวดวยกระแสไฟฟากระแสสลบ เลขทคาขอ 0702001061 17. สทธบตรเครองฆาเชอดวยความดนสง เลขทคาขอ 070200346 18. อนสทธบตรเครองฆาจลนทรยดวยสนามแมเหลกไฟฟา เลขทคาขอ 070300110 19. สทธบตรเครองทารงผงเทยม เลขทคาขอ 0802000751

39