การจัดส่งสินค้า...

13
วิศวกรรมสารเกษมบัณฑิต ปที7 ฉบับที2 กรกฎาคม-ธันวาคม 2560 1 การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการปรับปรุงเส้นทาง การจัดส่งสินค้า สําหรับผู ้ประกอบการธุรกิจโรงนํ้าแข็ง ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม THE APPLICATION OF GIS TO IMPROVE GOODS DELIVERY ROUTE FOR ICE FACTORY BUSINESS IN MAHA SARAKHAM CITY วุฒิไกร ไชยปัญหา สาขาเทคโนโลยีการจัดการงานก่อสร้าง คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม 80 ถนนนครสวรรค์ .ตลาด .เมือง .มหาสารคาม 44000 Wuttikrai Chaipanha Department of Technology Construction Management, Faculty of Engineering Rajabhat Maha Sarakham University 80 Nakhonsawan Rd., Talad Subdistrict, Muang District, Maha Sarakham 44000, Thailand บทคัดย่อ การศึกษานี ้มีวัตถุประสงค์เพื ่อประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการปรับปรุงเส้นทางการ จัดส่งสินค้ากรณีศึกษาผู้ประกอบการธุรกิจโรงงานนํ ้าแข็งในเขตอําเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม สําหรับเส้นทางให้บริการจัดส่งในเขตอําเภอกันทรวิชัย โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลโครงข่ายเพื ่อ คํานวณหาเส้นทางการจัดส่งที ่สั้นที ่สุด ผลการศึกษาพบว่า ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์สามารถ วิเคราะห์เส้นทางที ่เหมาะสมได้อย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับสภาพจริง ทําให้มีระยะทางใน การจัดส่งสินค้าที ่สั้นลง โดยสามารถลดระยะทางการจัดส่งสินค้าลง 1.7 กิโลเมตร และสามารถลด ต้นทุนในการจัดส่งลง 337.20 บาท/เดือน หรือ 4,102.60 บาท/ปี หรือลดลงคิดเป็นร้อยละ 3.95 เมื ่อเปรียบเทียบกับต้นทุนที ่ใช้เส้นทางเดิม ซึ ่งเป็นเส้นทางที ่พนักงานขับรถจัดส่งสินค้าเลือกใช้ เส้นทางในการจัดส่งสินค้าตามความคุ้นเคยมีความซํ ้าซ้อนและขาดการวางแผนเส้นทางที ่เหมาะสม คําสําคัญ: ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์, การจัดส่งสินค้า, วิเคราะห์โครงข่ายถนน ABSTRACT This study aims to use Geographic Information System (GIS) to improve the goods delivery route for ice factory business in Maha Sarakham city on the Kantharawichai route. The คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต บทความวิจัย

Upload: others

Post on 24-May-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2560 1

การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรในการปรบปรงเสนทาง

การจดสงสนคา สาหรบผประกอบการธรกจโรงนาแขง

ในเขตอาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

THE APPLICATION OF GIS TO IMPROVE GOODS DELIVERY ROUTE

FOR ICE FACTORY BUSINESS IN MAHA SARAKHAM CITY

วฒไกร ไชยปญหา

สาขาเทคโนโลยการจดการงานกอสราง คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

80 ถนนนครสวรรค ต.ตลาด อ.เมอง จ.มหาสารคาม 44000

Wuttikrai Chaipanha

Department of Technology Construction Management, Faculty of Engineering

Rajabhat Maha Sarakham University 80 Nakhonsawan Rd., Talad Subdistrict, Muang District,

Maha Sarakham 44000, Thailand

บทคดยอ

การศกษานมวตถประสงคเพอประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรในการปรบปรงเสนทางการ

จดสงสนคากรณศกษาผประกอบการธรกจโรงงานนาแขงในเขตอาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

สาหรบเสนทางใหบรการจดสงในเขตอาเภอกนทรวชย โดยใชวธการวเคราะหขอมลโครงขายเพอ

คานวณหาเสนทางการจดสงทส นทสด ผลการศกษาพบวา ระบบสารสนเทศภมศาสตรสามารถ

วเคราะหเสนทางทเหมาะสมไดอยางมประสทธภาพและสอดคลองกบสภาพจรง ทาใหมระยะทางใน

การจดสงสนคาทส นลง โดยสามารถลดระยะทางการจดสงสนคาลง 1.7 กโลเมตร และสามารถลด

ตนทนในการจดสงลง 337.20 บาท/เดอน หรอ 4,102.60 บาท/ป หรอลดลงคดเปนรอยละ 3.95

เมอเปรยบเทยบกบตนทนทใชเสนทางเดม ซงเปนเสนทางทพนกงานขบรถจดสงสนคาเลอกใช

เสนทางในการจดสงสนคาตามความคนเคยมความซาซอนและขาดการวางแผนเสนทางทเหมาะสม

คาสาคญ: ระบบสารสนเทศภมศาสตร, การจดสงสนคา, วเคราะหโครงขายถนน

ABSTRACT

This study aims to use Geographic Information System (GIS) to improve the goods delivery

route for ice factory business in Maha Sarakham city on the Kantharawichai route. The

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 2: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

2 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.7 No.2 July-Decmber 2017

Geometric Network Analysis method was used to calculate the shortest path of ice delivery.

The result of study showed that the new delivery route through analysis with GIS is more

efficient and shortened. The new route can reduce the distance to 1.7 km, thus reducing the

costs to 11.24 baht/day or 4,102.60 baht/year and representing 3.95 percent of the cost

reduction compared to the existing route, which is the route that the drivers selects according

to familiarity, and lack of proper route planning.

KEYWORDS: Geographic Information System, Goods delivery, Network Analysis

1. บทนา

การตอบสนองตอความพงพอใจในการใหบรการแกลกคาใหมความสะดวก รวดเรว และตรง

ตอเวลา ผประกอบการตองพฒนาความสามารถในการขนสงสนคาใหมประสทธภาพ ซงจะชวยให

สนคาและบรการถงมอผบรโภคหรอลกคาไดอยางทนทวงท และนามาซงความพงพอใจของ

ผบรโภคหรอลกคา ผประกอบการทมการบรหารจดการดานการขนสงสนคาทมประสทธภาพ

นอกจากจะทาใหผบรโภคหรอลกคาพงพอใจแลวนน ยงจะสงผลถงระยะทางในการขนสงสนคาท

เหมาะสมทาใหตนทนโดยรวมดานโลจสตกสลดตาลง และเพมขดความสามารถทางการแขงขน

ไดมากขน แตอยางไรกตามในปจจบนผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมจานวนมาก

ยงคงประสบปญหาในการบรหารจดการดานการขนสงสนคาทมประสทธภาพ เชน ขาดการวางแผน

เสนทางการขนสงสนคาทเหมาะสม และการวางแผนการกระจายสนคาทซบซอน เปนตน ซงปญหา

ขางตนเปนปญหาทสาคญในการบรหารจดการดานโลจสตกส การจดเสนทางสาหรบยานพาหนะม

วตถประสงคหลก คอ ใหมระยะทางในการเดนทางโดยรวมตาทสด ตงแตพนกงานขายเดนทางไป

ยงจดหนงไปอกจดหนง จนใหบรการขนสงสนคาไปยงผบรโภคหรอลกคาจนครบถวนแลวจงกลบไป

จดเรมตน ภายใตเงอนไขในการควบคมคาใชจายทเกดขนจากการดาเนนการใหตาทสด

ในการศกษาน ผวจยมความสนใจในการปรบปรงเสนทางการจดสงสนคา โดยการพฒนาและ

ประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic information system, GIS) ใชในการวเคราะห

เสนทางทเหมาะสมเพอลดระยะทางในการกระจายสนคา โดยคดเลอกธรกจโรงนาแขงในเขตอาเภอ

เมอง จงหวดมหาสารคาม เปนกรณศกษา เพอนาเสนอเสนทางในการจดสงสนคาทเหมาะสม และ

เปนแนวทางในการชวยลดตนทนในการจดสงสนคาของผประกอบการตอไป

2. ทบทวนการศกษาและงานวจยทเกยวของ

ปญหาการจดเสนทางเดนรถ (Vehicle Routing Problem, VRP) เปนปญหาทมความสาคญใน

ระบบการขนสงหรอการเดนทาง ซงเปาหมายหลกในการแกปญหา คอการจดเสนทางเพอม

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 3: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2560 3

ระยะทางรวมนอยทสด โดยอาศยหลกของฮวรสตกในการชวยแกปญหา เพอทจะไดระยะทางทส น

ทสดในการเดนทาง โดยระยะทางทไดจะตองสอดคลองกบสภาพจราจรปจจบน ซงเมอไมมการวาง

แผนการเลอกเสนทางการเดนรถทดจะทาใหเสนทางการขนสงทเลอกใชไมมประสทธภาพ

สนเปลองพลงงาน และคาใชจายอยางสง

การศกษาวธการในการจดเสนทางมหลากหลายวธ เชน ไชยวงศศกดา และคณะ [1] ศกษาจด

เสนทางการขนสงนาดมโดยวธเซฟวงอลกอรทมรวมกบการใชโปรแกรมเชงเสนตรงแกปญหา โดย

ใช Solver ใน Microsoft Excel สพรรณ สดสนธ และคณะ [2] เสนอวธระบบอาณานคมมดรวมกบ

ขนตอนการปรบคณภาพคาตอบในการแกปญหาการจดเสนทางพาหนะขนสง โดยมพาหนะขนสง

หลายขนาดและการขนสงอยภายใตกรอบเวลาทจากด ไพจตร อปถมภ [3] ศกษาเสนทางท

เหมาะสมในการจดเกบขยะในแตละหมบาน โดยใชวธเจเนตกอลกอรทม (Genetic Algorithm: GA)

เพอเปรยบเทยบผลทดสอบกบการเดนรถจดเกบขยะแบบดงเดม เปนตน

การใชเทคโนโลยระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) เปนอกวธการหนงในการชวยระบเสนทาง

ในการขนสง ซงระบบสารสนเทศภมศาสตรสามารถเลอกเสนทางทมความเหมาะสมทสดและ

สามารถลดตนทนคาใชจายในการเดนทาง คณะทางานจดทาขอมลสารสนเทศภมศาสตรจงหวด

แพร [4] ระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic information system, GIS) เปนประโยชน

สาหรบการวางแผนและการตดสนใจ GIS ชวยสรางฐานขอมลจากพนทและสามารถเชอมโยงกบ

ฐานขอมลอนๆ โดยแสดงผลในรปแผนทดวยการเชอมโยงกนระหวางฐานขอมลแบบแผนทและ

แบบตารางชวยใหแสดงขอมลเชงพนท และขอมลจากตารางไดหลากหลายรปแบบจากฐานขอมล

ลดดา ตนวาณชกล [5] กลาววา การวเคราะหโดยใช Geometric Network Analysis ใน ArcGIS จะ

เปนการสรางจดเชอมตอเสนทางในโครงขายถนน ซงเสนทางหรอทเรยกวา “Edge” ซงจะมการ

เชอมเสนทางโดยจดตดทเรยกวา “สถาน หรอ Junction” ทาใหโครงขายถนนในพนทศกษาเปน

ลกษณะระบบโครงขาย ในการศกษานจะประกอบดวยทงเสนทางสายหลกและสายรองสาหรบสวน

ของเสนทางหรอ Edge ในขณะทจดตดระหวางถนนและจดจอดรถรบ-สงพนกงานจะเปนสถานหรอ

Junction โดยลกษณะการสราง Geometric Network ของโครงขายถนนสาหรบการรบ-สงพนกงาน

(รปท 1) จดสนาตาลจะแทนจดตดหรอเรยกวา “Junction” โดยมเสนทใชเชอมระหวางจดตดเหลาน

เรยกวา “Edge” ซงจะแทนถนนทใชในการเดนทาง

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 4: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

4 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.7 No.2 July-Decmber 2017

รปท 1 การสรางGeometric Network บนโครงขายถนน [5]

ตวอยางการประยกตใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (GIS) ในการชวยระบเสนทางในการ

ขนสงทเคยทาการศกษาผานมา เชน สทธพงษ มใย [6] พฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรในการจด

เสนทางเดนรถเพอการกระจายสนคา โดยรถจากศนยกระจายสนคาแหงเดยวไปยงจดสงตางๆ โดย

วธฮวรสตกภายใตขอจากดดานความจ ไดแกนาหนกรถ ปรมาตรทสามารถบรรทกได และขอจากด

ของจดสง โดยพฒนาวธการจดเสนทางเดนรถดวยการประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตร อคร

พล เนองฤทธ [7] ประยกตใชโปรแกรมคอมพวเตอรเขามาชวยในการวางแผนการจดเสนทางการ

ขนสงสนคา โดยแบบจาลองเสนทางเดนรถหลกทไดจากโปรแกรมคอมพวเตอร สามารถลด

ระยะทางในการขนสงลงไดประมาณรอยละ 2.66 หรอประมาณ 176,542 กโลเมตรตอป พชรพรรณ

นนทวสทธ และวรพรรณ ทะสใจ [8] ประยกตใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตรสาหรบการคนหา

เสนทางทเหมาะสมภายในมหาวทยาลยเชยงใหม โดยมเงอนไขการจราจรเขามาเกยวของเสนทาง

ในหาวทยาลยเชยงใหม ซงระบบสารสนเทศทางภมศาสตรมความสามารถในการวเคราะหคนหา

เสนทางทเหมาะสม วางแผนการเดนทางสาหรบบางชวงเวลาทมการจราจรตดขดหรอการวาง

แผนการเดนทางสาหรบคนเดนเทาโดยเลอกเสนทางทส นทสดไดเปนอยางด รฐมนตร หนทศน และ

คณะ [9] ใชโปรแกรม ArcGIS 9.2 ทาการวเคราะหโครงขายเสนทางภายในมหาวทยาลยขอนแกน

เพอหาเสนทางทส นทสดระหวางจดตนทางและจดปลายทาง ในการวเคราะห ไดจาลองขอจากด

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 5: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2560 5

ของการใชเสนทางในกรณเมอถนนบางเสนถกปดชวคราว โดยมไดจาลองสถานการณการกลบรถ

ไดหรอยเทรนและการเดนรถในทศทางเดยวซงเปนกฎหรอขอจากดการใชถนน รวมทงมไดจาลอง

สถานการณเพอหาเวลาทใชในการขบรถนอยทสด โดยเฉพาะในเวลาเรงดวน ดงในรปท 2

รปท 2 การหาเสนทางทสนทสดในการเดนทางในมหาวทยาลยขอนแกนดวย ArcGIS [9]

3. วธดาเนนการวจย

3.1 รวบรวมขอมลทเกยวของ

ผวจยไดทาการรวบรวมขอมลท เกยวของ เพอใชในการวเคราะหและเปรยบเทยบ

ประสทธภาพของเสนทางการจดสงสนคากอนและหลงการปรบปรงของผประกอบการธรกจโรงงาน

นาแขงแหงหนงในเขตอาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม โดยใชวธการสมภาษณผประกอบการและ

พนกงานขบรถขนสงสนคา ซงประกอบดวยขอมลทสาคญ ไดแก

• ตาแหนงทต งของรานคา (ลกคา) ซงมจานวนรานคาในเสนทางการขนสงอาเภอกนทร

วจย จานวน 24 รานคา

• ยานพาหนะและอตราสนเปลองนามนเชอเพลงในการจดสงสนคา

• เสนทางในการจดสงสนคาในปจจบน

• ความเรวและเวลาในการเดนทางเฉลยในการขนสงสนคา

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 6: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

6 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.7 No.2 July-Decmber 2017

โดยผวจยใช https://www.google.co.th/maps เปนเครองมอในการคนหาพกดตาแหนงของ

ลกคาทงหมด เพอเตรยมนาเขาในระบบสารสนเทศภมศาสตร (ดงรปท 3) และสามารถประเมน

ระยะทางรวมของเสนทางเดมทไดจากการเรมตนจดสงสนคาจากโรงงานนาแขงไปยงรานคาท 1 ->

2 -> 3 -> 4 -> 5 -> 6 -> 7 -> 8 -> 9 -> 10 -> 11 -> 12 -> 13 -> 14 -> 15 -> 16 -> 17 -> 18 ->

19 -> 20 -> 21 -> 22 -> 23 -> 24 -> และกลบมายงโรงงานนาแขงระยะทางรวม 43,016 เมตร

หรอ 43.0 กโลเมตร

รปท 3 ตาแหนงลกคาในเขตอาเภอกนทรวชย

3.2 นาเขาขอมลพกด UTM และสรางโครงขายถนนภายในเขตพนทศกษา

หลงจากไดการสรางจดพกดรานคาแตละแหงแลว ไดทาการปกหมดพกดลกคาลงในโปรแกรม

Google Earth เพอทาการแปลงคาละตจดและลองจจดใหเปนคา UTM ในระบบสารสนเทศ

ภมศาสตร (GIS) (ดงรปท 4) จากนนทาการสราง Shape File เปนแนวโครงขายถนนสาหรบเปน

เสนทางในการจดสงสนนคาในเขตอาเภอกนทรวชย ตามภาพถายทางอากาศทนาเขาและทาการ

ตรงพกดใหตรงกบพกดของอาเภอกนทรวชยในโปรแกรมระบบสารสนเทศภมศาสตร ดงรปท 5

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 7: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2560 7

รปท 4 การนาเขาขอมลพกด UTM

รปท 5 การสรางโครงขายถนนภายในเขตพนทศกษา

3.3 การวเคราะหโครงขายเสนทางการขนสงสนคา

สาหรบการวเคราะหขอมลโครงขาย (Geometric Network Analysis) ในการศกษานไดกาหนด

คณสมบตของ Route Layer สาหรบการตงคาใน Analysis Setting เพอกาหนดคณสมบตในการ

วเคราะหเสนทางทส นทสด โดยกาหนดคา Impedance คอ Cost ทกาหนดไวใน Network Dataset

ซงใชเปนระยะทางทใชในการเดนทาง (Cost สามารถกาหนดได 2 รปแบบ คอ ระยะทางหรอเวลา

ในการเดนทาง) ซงโปรแกรมใชในการคานวณเสนทางทใชส นทสดในการเดนทาง โดยคา Cost นน

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 8: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

8 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.7 No.2 July-Decmber 2017

จะแปรผนตรงกบความยาวของเสนทางทใชในการเดนทาง ซงมผลการวเคราะหเสนทางทเหมาะสม

ดงรปท 6

รปท 6 เสนทางจดสงนาแขงทวเคราะหจากเครองมอ Network Analysis ใน GIS

4. ผลการวจย

4.1 ผลการวเคราะหเสนทางในการจดสงสนคา

ผลการวเคราะหเสนทางในการจดสงสนคาของผประกอบการธรกจโรงงานนาแขง กรณศกษา

ในเขตอาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม เสนทางเดมเปรยบเทยบกบเสนทางใหมทไดจากผลการ

วเคราะหดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) พบวา เสนทางใหมมระยะทางสนลง 1.7 กโลเมตร/

เทยวการจดสง เนองจากมการเปลยนแปลงลาดบการจดสงสนคาใหกบลกคาทมความเหมาะสม

มากยงขน ดงรปท 7 และตารางท 1

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 9: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2560 9

(ก) ลาดบการจดสงสนคาในเสนทางเดม

(ข) ลาดบการจดสงสนคาในเสนทางใหม (GIS)

รปท 7 เปรยบเทยบเสนทางและลาดบในการจดสงสนคา

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 10: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

10 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.7 No.2 July-Decmber 2017

ตารางท 1 ผลการเปรยบเทยบระยะทางในการจดสงนาแขง

เสนทางท การเดนทาง ระยะทางรวม

(กม.)

เสนทางเดม โรงงานนาแขง(0)-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12-13-14-15-

16-17-18-19-20-21-22-23-24-โรงงานนาแขง

43.0

เสนทางใหม

(GIS)

โรงงานนาแขง(0)-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12-14-15-16-

24-23-22-21-20-19-18-17-13-โรงงานนาแขง

41.3

4.2 ผลการวเคราะหเวลาในการจดสงสนคา

ผลการวเคราะหเวลาในการจดสงสนคาของผประกอบการธรกจโรงงานนาแขงในเสนทางเดม

เปรยบเทยบกบเสนทางใหมทไดจากผลการวเคราะหดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) ดวย

การประเมนและคานวณจากขอมลความเรวเฉลยในการขบขของพนกงานขบรถขนสงสนคา พบวา

เสนทางใหมใชเวลาในการจดสงสนคา (ไมรวมเวลาในการขนถายสนคา) ประมาณ 112 นาท/เทยว

การจดสง เปรยบเทยบกบเสนทางเดมซงใชเวลาประมาณ 117 นาท/เทยวการจดสง หรอลดลง

ประมาณรอยละ 3.9 ดงรปท 8

รปท 8 เปรยบเทยบเวลาในการจดสงสนคาระหวางเสนทางเดมและเสนทางใหม

0

20

40

60

80

100

120

140

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 0

เวลา

ในกา

รขน

สงสน

คา (น

าท)

ลาดบรานคา

เสนทางใหม(GIS)

เสนทางเดม

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 11: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2560 11

4.3 ผลการวเคราะหตนทนในการจดสง

ผลการวเคราะหตนทนในการจดสงสนคาของผประกอบการโรงงานนาแขงเปรยบเทยบ

เสนทางเดมและเสนทางใหมซงวเคราะหดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) ดงน

• เสนทางเดม มระยะทางในการจดสงรวมเทากบ 43.0 กโลเมตร ยานพาหะทใชในการ

จดสงหรอรถบรรทก 6 ลอ 1 คน มอตราการสนเปลองเทากบ 4.49 กโลเมตร/ลตร ราคานามน

เชอเพลงเทากบ 29.69 บาท/ลตร (ราคา ณ ชวงเวลาททาการวจย) สามารถคานวณตนทนคานามน

เชอเพลงทเกดขนเทากบ 284.34 บาท/วน หรอเทากบ 8,530.20 บาท/เดอน

• เสนทางใหม มระยะทางในการจดสงรวมเทากบ 41.3 กโลเมตร (ยานพาหะทใชใน

การจดสงอตราการสนเปลองและราคานามนเชอเพลงเชนเดยวกบเสนทางเดม) มตนทนคานามน

เชอเพลงทเกดขนเทากบ 273.10 บาท/วน หรอเทากบ 8,193.00 บาท/เดอน

จากผลการวเคราะหขางตนแสดงใหเหนวาเสนทางใหมซงวเคราะหดวยระบบสารสนเทศ

ภมศาสตร (GIS) สามารถลดลดตนทนในการจดสงสนคาลง 11.24 บาท/วน หรอ 337.20 บาท/

เดอน หรอ 4,102.60 บาท/ป

5. สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย

จากการศกษาวจยปรบปรงเสนทางการจดสงสนคา กรณศกษาผประกอบการธรกจโรงงาน

นาแขง ในอาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม เสนทางการจดสงนาแขงในเขตอาเภอกนทรวชย โดย

การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) แสดงใหเหนวาผลการปรบปรงการเสนทางการ

จดสงสนคาโดยการวเคราะหดวยระบบสารสนเทศภมศาสตรสามารถคานวณหาเสนทางทส นทสด

ไดอยางมประสทธภาพและสอดคลองกบสภาพจรง ทาใหมระยะทางและเวลาในการจดสงสนคาท

ส นลง รวมทงทาใหตนทนในการจดสงสนคาตากวาเมอเปรยบเทยบกบเสนทางการจดสงเดมซงเปน

เสนทางทพนกงานขบรถจดสงสนคาเลอกใชตามความคนเคย ซงมความซาซอนและขาดการ

วางแผนเสนทางทเหมาะสม โดยงานวจยนจะถกนาเสนอใหผประกอบการและพนกงานขบรถ

พจารณาเลอกใชเสนทางทเสนอแนะตอไป

5.2 ขอเสนอแนะ

ในการวจยครงนไดพจารณาความเหมาะสมในการวางแผนการจดสงสนคาซงมรปแบบทคงท

โดยอาศยขอมลรปแบบการจดสงสนคาเปนรายสปดาหซงมลกคาทตองสงสนคาเปนประจา ซง

ผวจยเหนวาระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) มความเหมาะสมอยางยงในการวางแผนการ

กระจายสนคาในอนาคตหากมการศกษาในเสนทางอนๆ หรอมการนาไปประยกตใชรวมกบ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 12: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

12 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.7 No.2 July-Decmber 2017

โปรแกรมสาเรจรปเพมเตมเพอใหการวางแผนเสนทางมประสทธภาพเพมมากขนจะสามารถชวยให

บรษทหรอผประกอบการสามารถลดระยะทางและตนทนในการกระจายสนคาไดมากขน

กตตกรรมประกาศ

งานวจยในครงนไดรบทนอดหนนจากสถาบนวจยและพฒนามหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

จงหวดมหาสารคาม

References

[1] Nakorn Chaiwongsakda, Prawet Ananaue, Niwest Jeenaboonrueang et al. (2015)

“Vehicle Routing by Using a Saving Algorithm and the Traveling Salesman Problem: A

Case Study of a Drinking Water Factory”. Thai Journal of Operational Research. Vol.3

(No.1) (January - June 2015): Pages 51-61. (In Thai).

[2] Suphan Sodsoon, Adisak Singsangtham, Charawut Noitarong and Yongyuth Junrong.

(2015). “Ant Colony System (ACS) Algorithm for Fleet Size and Mix Vehicle Routing

Problem with Time Windows (FSMVRPTW)”. The Journal of Industrial Technology.

Vol.11 (No.3) (September – December 2015). (In Thai).

[3] Pichitr Uppathum (2014). The study of suitable route for waste collection: a case

study of thasala subdistrict administrative organization, Manchakiri district, Khon

Kean province. Master of engineering. School of construction and infrastructure

management. Suranaree University of technology. (In Thai).

[4] Geographic Information System Working Group, Phrae Province. (2014). Geographic

Information Systems Phrae Province. Information and Communication Section. Phrae

Province. (In Thai)

[5] Ladda Tanwanichkul. (2015). Geographic Information Systems for Civil Engineering.

Department of Civil Engineering. Faculty of Engineering. Khon Kaen University. (In Thai)

[6] Sutthipong Meeyai. (2006). Routing for distribution by Geographic Information

System. Master of Science. Chulalongkorn University. (In Thai)

[7] Akkaraphol Nuengrit. (2007). Computer Applications to route transportation for

convenience stores. Master of Science. Chulalongkorn University. (In Thai)

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 13: การจัดส่งสินค้า สําหรับผู้ประกอบการิจโรงนํ้าแข็ง ธุรก THE ...eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/KBEJ7-2-1.pdf ·

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2560 13

[8] Pacharawan Nantawisit and Woraphan Thasujai. (2010) . GIS application for finding

optimal routes in Chiang Mai University. Engineering Project. Department of Civil

Engineering. Faculty of Engineering. Chiang Mai University. (In Thai)

[9] Ruttamontree Nhutus Wisoot Ennoo and Nattapol Jantadech. ( 2010) . “Finding the

Shortest Route for Traveling inside Khon Kaen University using ArcGIS”. KKU Journal.

Vol.17 (No.6): 850-861. (In Thai)

ประวตผเขยนบทความ

วฒไกร ไชยปญหา ปจจบนดารงตาแหนง อาจารยประจาหลกสตร

เทคโนโลยการจดการงานกอสราง คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลย

ร าชภฎมหาสารคาม หมาย เลข โทรศพท 080-405-4945 E-mail:

[email protected] จบการศกษา วศ.บ. (วศวกรรมโยธา) และ วศ.ม.

(วศวกรรมโยธา)

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย