BOT MAGAZINE 2322 BOT MAGAZINE 23

การวจยเพอพฒนาเศรษฐกจไทยเปนบทบาทส�าคญของสถาบนวจยเศรษฐกจปวย องภากรณ โดยเรามงทจะน�าจดแขง ของสถาบนวจยฯ ไดแก ความเชยวชาญในการท�าวจยเชงลกของนกวจย เครอขายวจยในวงการวชาการไทยและตางประเทศ ตลอดถง “การเปนพนทสวนกลาง” และความสามารถในการน�าพาภาคสวนทเกยวของในหลากหลายวงการของประเทศ มารวมกนผลกดนการพฒนาเศรษฐกจไทยอยางทวถงและยงยน ดวยขอมล เทคโนโลย และนวตกรรม การวจยเพอการพฒนาภาคเกษตรไทยเปนตวอยางหนงทแสดงใหเหนบทบาทของสถาบนวจยฯ ดงกลาว

จากสนามทดลองเพอการวจยสการพฒนาภาคเกษตรไทย

ปจจบนภาคเกษตรไทยก�าลงเผชญกบปญหาทางโครงสรางมากมายไมวาจะเปนการเขาสสงคมสงวยอยางรวดเรวการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และการเปลยนแปลงอปสงคและโครงสรางตลาดสนคาเกษตรทวโลก นอกจากน นโยบายเกษตรของไทยยงถกจ�ากดดวยปจจยทางการเมองและทส�าคญคอภาคเกษตรไทยประกอบไปดวยเกษตรกรรายยอยจ�านวนมาก มพลวตและความหลากหลายสง ดงนนการพฒนาภาคเกษตรไทยจงมความทาทายอยางยงอยางไรกตาม การพฒนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรวในปจจบนท�าใหเกด การปฏวตเขยว(GreenRevolution)รอบใหมในภาคเกษตรซงอาจน�าไปสการเปลยนแปลงแนวทางในการพฒนาภาคเกษตรและนโยบายดานการเกษตรอยางสนเชง งานวจยเพอพฒนาภาคเกษตรของสถาบนวจยฯใหความส�าคญใน3ดานหลกคอ(1)การสรางโครงสรางพนฐานขอมลภาคเกษตรของประเทศ และการสงเสรมใหทกภาคสวนน�าขอมลไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาในทกระดบ (2) การท�าวจยภาคสนาม เพอตอยอดความเขาใจถงพฤตกรรมและสถานะทางการเงนของเกษตรกรในมตทมองไมเหนจากขอมล และ (3) การน�าขอมลเทคโนโลยและหลกเศรษฐศาสตรพฤตกรรมมาออกแบบ“เครองมอทางการเงนเพอการพฒนา”และนโยบายภาครฐทเหมาะสมเพอน�าไปทดลองใชจรงในวงกวางกบเกษตรกรรายยอย รวมกบภาคสวน ทเกยวของ

การสรางโครงสรางพนฐานขอมลภาคเกษตรไทย ปจจบนการใชขอมลภาคเกษตรของไทยในการด�าเนนนโยบาย มขอจ�ากดหลายประการประการแรกถงแมวาประเทศไทยจะมขอมลภาคเกษตรทจดเกบอยางเปนระบบละเอยดและตอเนองโดย หนวยงานทงภาครฐและเอกชนอยจ�านวนมากแตขอมลตางๆ กลบยงไมไดถกน�ามาใชอยางเตมท ประการทสอง ขอมลทถกน�ามาใช อยางแพรหลาย สวนใหญเปนขอมลในระดบมหภาค มปญหา ดานคณภาพ หรอมขอจ�ากดในการใชงาน สถาบนวจยฯ จงมงน�าความเชยวชาญในการวจยเชงลกกบขอมลขนาดใหญ มาสราง ฐานขอมลภาคเกษตรทมคณภาพเพอใหขอมลตางๆ เปนประโยชน ตอการด�าเนนนโยบายพฒนาภาคเกษตรไดอยางมประสทธผลมากขน การสรางโครงสรางพนฐานดานขอมลภาคเกษตรไทยของ สถาบนวจยฯประกอบดวยการพฒนาขอมลใน3ดาน ดานแรก เราเรมตนจากการบรณาการฐานขอมลเกษตร ทส�าคญของประเทศ และเปนตวกลางในการเชอมโยงฐานตางๆระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชน โดยน�าทะเบยนเกษตรกร ซงครอบคลมเกษตรกรกวารอยละ90 ทวประเทศ ไปเชอมโยงกบขอมลชดอนๆ เชนประวตความเสยหายจากภยพบต และประวต การเขารวมนโยบายภาครฐของเกษตรกรจากกระทรวงเกษตร และสหกรณ ขอมลสนเชอและเงนฝากจากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร(ธ.ก.ส.)ขอมลการท�าประกนภยจากสมาคม

+ estimated

loss and risk

ทะเบยนเกษตรกร

ID เกษตรกร, การปลกพช, location แปลงรายเกษตรกร

+ borrowing

history

+ insurance demand

+ นโยบาย

+ ตลาดและราคา

สนเชอของเกษตรกร

ประวตการก การช�าระหน

ประกนภยของเกษตรกร

ประวตการซอและเคลมประกน

สรางขอมลจากรปถายแปลงรายเดอน ดวยแอปพลเคชนโทรศพทมอถอ

สถานะการปลก ความเสยหายจรงรายแปลง

+ actual loss

ผลตภาพ ตลาด และราคาของผลผลตและปจจยการผลต

เชอมโยงและเกบฐานขอมล

การประเมนการปลก ความเสยหาย สถตความเสยหายรายแปลง

ภาพถายดาวเทยม สภาพอากาศ

การเขารวมนโยบายรฐความเสยหายจากภยพบต

จดเรมตนของการบรณาการขอมลการเกษตร

ฉบบท 1 ป 2563THE KNOWLEDGE

BOT MAGAZINE 2524 BOT MAGAZINE

ระบบประกนภยภาคเกษตรของไทยในปจจบนยงขาดประสทธภาพเนองจากยงตองใชกลไกการตรวจสอบความเสยหายรายแปลง โดยบคลากรของรฐ ท�าใหการชดเชยความเสยหายเกดความลาชาและไมครอบคลมความเสยหายในทกแปลง การขาดความโปรงใส ในการตรวจสอบของภาครฐ และการไมมขอมลความเสยงทดพอ ยงเปนอปสรรคส�าคญทท�าใหภาคเอกชนไมสามารถค�านวณราคาประกนไดอยางเหมาะสมคาธรรมเนยมประกนในระบบปจจบนจงสงท�าใหภาครฐตองเขามาชวยซอประกนภยใหแกเกษตรกรทงหมด จงเปนการเสยงบประมาณจ�านวนมากใหกบระบบทไมไดชวยเกษตรกรมากนก สถาบนวจยฯไดรวมมอกบนกวชาการจากหลากหลายสาขาและภาคสวนทเกยวของทงหมดในการจดการระบบประกนภยพชผล ของประเทศ เพอรวมกนพฒนาผลตภณฑประกนภยและสนเชอ ทยงยนขน และน�าผลตภณฑไปทดลองใชจรงกบเกษตรกร รวมถงศกษาผลกระทบอยางรอบดาน กอนทจะน�าไปขยายผลทวประเทศโดยโครงการวจยมงออกแบบระบบประกนทมประสทธภาพโดยอาศยฐานขอมลภาคเกษตรขนาดใหญรวมกบขอมลภมอากาศภาพถายดาวเทยมทมความละเอยดสง ภาพจากเทคโนโลยอากาศยาน และการถายรปความเสยหายทแปลงดวยแอปพลเคชนบนโทรศพทมอถอโดยเกษตรกร มาใชตรวจสอบความเสยหายแทนการส�ารวจโดยบคลากรภาครฐ ซงจะชวยใหการชดเชยความเสยหายรวดเรวและ ถกตองขนชวยใหตลาดสามารถคดราคาประกนภยตามความเสยงจรง

ประกนวนาศภยไทยขอมลภมประเทศภมอากาศภาพถายดาวเทยมทมความละเอยดและความถสงตลอดถงขอมลราคาและตลาดปจจยและสนคาเกษตร ขอมลขางตนสามารถน�ามาสรางองคความรใหมในมตตางๆจากการศกษาขอมลทมความละเอยดสงในระดบแปลง ระดบเกษตรกร และระดบสถาบนหรอกลมเกษตรกร โดยสถาบนวจยฯ รวมกบนกวจยทงภายในและภายนอกธนาคารแหงประเทศไทย(ธปท.) เชน การศกษาปญหาและโอกาสของภาคเกษตรไทย การศกษาความเปราะบางทางการเงนของเกษตรกร การประเมน ผลกระทบของนโยบายเกษตร และการประเมนผลกระทบของ การเปลยนแปลงสภาวะอากาศตอความเปนอยของเกษตรกรและระบบการเงนไทย ดานทสอง คอการสรางขอมลใหมมาเตมเตมขอมลทขาดหายหรอขาดคณภาพ ใหครอบคลมทงหวงโซการผลตภาคเกษตร โดยอาศยเทคโนโลยและความรวมมอกบภาคเอกชน เชนการรวมมอกบสตารทอปในการเกบขอมลผลตภาพรายแปลงของเกษตรกร อยางแมนย�าและรวดเรวขนเพอพยากรณผลผลตใหเทยงตรงลงลกและทนทวงทขน และการรวมมอกบสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย และ ธ.ก.ส. ในการศกษาแนวทางการใชเทคโนโลยโทรศพทมอถอ(mobiletechnology) และแพลตฟอรม เพอการ เกบขอมลราคาและตลาดปจจยและสนคาเกษตรจากการท�าธรกรรมของเกษตรกรทวประเทศ ดานสดทายคอการผลกดนใหภาครฐเอกชนรวมไปถงเกษตรกรรายยอยน�าฐานขอมลทสรางขนไปใชประโยชนและสรางวฒนธรรมการเปนผใชและผสรางขอมลอยางยงยนในวงการเกษตรไทย

งานวจยภาคสนามเพอเขาใจพฤตกรรมทางการเงน ของเกษตรกรไทย สถานะทางการเงนของเกษตรกรเปนปจจยส�าคญตอการตดสนใจในการผลต การบรโภค การลงทน หรอแมแตการใชเทคโนโลย ของเกษตรกร ซงสงผลโดยตรงกบผลตภาพและคณภาพชวตของ ครวเรอนเกษตรขอมลทมในปจจบนยงไมเพยงพอทจะสรางความเขาใจอยางถองแทถงพฤตกรรมและสถานะทางการเงนของเกษตรกรไทย ได ดนก โดยเฉพาะอยางย งในมตของพฤตกรรมการกอหน การหมนหนและการคนหน รวมถงพฤตกรรมการออมและบทบาทของสถาบนการเงนนอกระบบ สถาบนวจยฯ ไดท�างานรวมกบนกวชาการ และสรางทมงาน ภาคสนามทมคณภาพสง เพอลงพนทและเกบขอมลทศนคต ความตระหนกและพฤตกรรมทางการเงนตลอดถงบญชการเงนของเกษตรกร อยางละเอยด โดยผลการศกษาขางตนสามารถน�าไปใชออกแบบผลตภณฑการเงนทเหมาะสม และเสนอแนะนโยบาย เพอพฒนาการเขาถงและเสถยรภาพระบบการเงนในภาคเกษตรตอไป

สนามทดลองเพอพฒนาประกนภยพชผลและสนเชอทยงยน ความเสยงทสงในการท�าการเกษตรของเกษตรกรเปนปจจยส�าคญทท�าใหเกดความเปราะบางทางเศรษฐกจฉดรงแรงจงใจในการลงทนและใชเทคโนโลยเพอเพมผลตภาพของเกษตรกรสงผลตอความยงยนของสถาบนการเงนในภาคเกษตร ตลอดถงสรางภาระทางการคลงของรฐบาลการผลกดนใหเกษตรกรสามารถเขาถงบรการทางการเงนทมประสทธภาพเพอบรหารจดการความเสยง รวมถงการออกแบบความชวยเหลอภาครฐทไมบดเบอนแรงจงใจในการปองกนและปรบตวของเกษตรกรจงเปนสงจ�าเปนตอการพฒนาภาคเกษตรอยางยงยน

และสรางแรงจงใจใหเกดการแขงกนในการออกผลตภณฑทางการเงนทหลากหลายและมประโยชนกบเกษตรกรไดมากขน โครงการวจยยงมงแกปญหาดานอปสงคผานการวจยภาคสนามและการทดลองทางเศรษฐศาสตรพฤตกรรม โดยน�าวธการดนหรอnudge มาใชในการออกแบบการตลาด และการถายทอดความร ใหเกษตรกร ตลอดถงผลกดนการออกแบบบทบาทภาครฐทเหมาะสมไมบดเบอนแรงจงใจในการประกนตนและแรงจงใจในการปรบตวตอการเปลยนเเปลงสภาวะอากาศของเกษตรกร โดยโครงการวจยน จะน�าไปทดลองน�ารองกบโครงการประกนภยขาวนาปในป2563น

เรอง:

ทมวจยภาคเกษตรและระบบการเงนภาคเกษตรสถาบนวจยเศรษฐกจปวยองภากรณ

การลงพนทภาคสนามเพอเขาใจพฤตกรรมทางการเงนของเกษตรกรไทย

Note: ศกษาจากขอมลภาพถายดาวเทยมทมความละเอยดสง ราย 10 วน จากดาวเทยม Sentinel 1 และ Landsat

การตรวจสอบความเสยหายของแปลงขาวดวยภาพถายดาวเทยมทมความละเอยดสง (ภยแลงป 2562) แผนทความเสยงรายแปลงของแปลงขาวทวประเทศ

จากภาพถายดาวเทยม 16 ป (ป 2543 - 2559)

ฉบบท 1 ป 2563THE KNOWLEDGE