ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่...

41
ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ [email protected] ,Hompage :http://www.pirun.ku.ac.th/~fengwks/ 1 .ธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ๒๙ สิงหาคม ๒๕๕๙

Upload: others

Post on 09-Sep-2019

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

[email protected] ,Hompage :http://www.pirun.ku.ac.th/~fengwks/ 1

ณ.ธนาคารแหงประเทศไทย

สานกงานใหญ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๙

Page 2: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

เนอหาในการบรรยาย

• การกาเนดเอกภพหรอจกรวาล

• ระบบสรยะ

• ความสมพนธของดวงดาวกบการดารงชวตมนษย

• อทธพลของดวงจนทร

• ฤดกาล

• ปฏทน

2

Page 3: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

การกาเนดเอกภพ(UNIVERSE) • ยอนกลบไปสอดตราว 18,000 ลานปกอน จากเดมทไมอะไรอยเลยแลวปรากฏข น

อยางทนททนใดหรอไมสงทเรยกวาการกาเนดเอกภพ

• กฎของฮบเบลเอกภพจะมขนาดเลกเหมอน “จด”จดหนง ในเวลานนเกดการ

เปลยนแปลงอยางไร จากชวงเอกภพเปนสเหมอน จด ขนาดเลก เรมเกดการขยายตว

ทมลกษณะเหมอนการระเบด เรยกกนวา บกแบง (big bang) หรอ การระเบดครง

ใหญของเอกภพ ในขณะนนมวลสารทงหมดทมอยในเอกภพอนกวางใหญไพศาลใน

ปจจบนอดแนนอยใน จด ทาใหมพลงงานสะสมอยมหาศาล ทวทงเอกภพเรมขยายตว

เพราะแรงดนทเกดจากพลงงานดงกลาว ซงเรมกลายเปนสสารตามสมการของ

ไอนสไตน ขณะทเอกภพยงเปนเสมอน จด อยนน มความหนาแนนสงมากดงนนจง

เกดปรากฏการณนาอศจรรยแตกตางจากทเราเหนในชวตประจาวน เอกภพไดปรากฏ

ข นมาอยางทนททนใดจากเดมทเปนเพยงความวางเปลาไมมอะไรอยเลย

3

Presenter
Presentation Notes
จากเดมทไมอะไรอยเลยแลวปรากฏขนอยางทนททนใดหรอไมสงทเรยกวาการกำเนดเอกภพ ยอนกลบไปสอดตราว 18,000 ลานปกอน จากกฎของฮบเบลเอกภพจะมขนาดเลกเหมอน “จด”จดหนง ในเวลานนเกดการเปลยนแปลงอยางไร จากชวงเอกภพเปนสเหมอน จด ขนาดเลก เรมเกดการขยายตวทมลกษณะเหมอนการระเบด เรยกกนวา บกแบง (big bang) หรอ การระเบดครงใหญของเอกภพ ในขณะนนมวลสารทงหมดทมอยในเอกภพอนกวางใหญไพศาลในปจจบนอดแนนอยใน จด ทำใหมพลงงานสะสมอยมหาศาล ทวทงเอกภพเรมขยายตวเพราะแรงดนทเกดจากพลงงานดงกลาว ซงเรมกลายเปนสสารตามสมการของไอนสไตน ขณะทเอกภพยงเปนสเหมอน จด อยนน มความหนาแนนสงมากดงนนจงเกดปรากฏการณนาอศจรรยแตกตางจากทเราเหนในชวตประจำวน เอกภพไดปรากฏขนมาอยางทนททนใดจากเดมทเปนเพยงความวางเปลาไมมอะไรอยเลย
Page 4: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

การกาเนดเอกภพ(UNIVERSE)

ทมา: https://manthana2013.wordpress.com/กาเนดเอกภพ/

4 clip

Presenter
Presentation Notes
จากเดมทไมอะไรอยเลยแลวปรากฏขนอยางทนททนใดหรอไมสงทเรยกวาการกำเนดเอกภพ ยอนกลบไปสอดตราว 18,000 ลานปกอน จากกฎของฮบเบลเอกภพจะมขนาดเลกเหมอน “จด”จดหนง ในเวลานนเกดการเปลยนแปลงอยางไร จากชวงเอกภพเปนสเหมอน จด ขนาดเลก เรมเกดการขยายตวทมลกษณะเหมอนการระเบด เรยกกนวา บกแบง (big bang) หรอ การระเบดครงใหญของเอกภพ ในขณะนนมวลสารทงหมดทมอยในเอกภพอนกวางใหญไพศาลในปจจบนอดแนนอยใน จด ทำใหมพลงงานสะสมอยมหาศาล ทวทงเอกภพเรมขยายตวเพราะแรงดนทเกดจากพลงงานดงกลาว ซงเรมกลายเปนสสารตามสมการของไอนสไตน ขณะทเอกภพยงเปนสเหมอน จด อยนน มความหนาแนนสงมากดงนนจงเกดปรากฏการณนาอศจรรยแตกตางจากทเราเหนในชวตประจำวน เอกภพไดปรากฏขนมาอยางทนททนใดจากเดมทเปนเพยงความวางเปลาไมมอะไรอยเลย
Page 5: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ระบบสรยะ(SOLAR SYSTEM) ประกอบดวย

• 1. ดวงอาทตย (SUN)

• 2. ดาวเคราะห(Planets) 8 ดวง เรยงตามลาดบ จากในสดคอ ดาวพธ ดาว

ศกร โลก ดาวองคาร ดาวพฤหส ดาวเสาร ดาวยเรนส ดาวเนปจน

• 3. ดาวเคราะหนอย (Asteroid) คอกลมกอนหนขนาดเลก โคจรรอบดวง

อาทตยคลายดาวเคราะห อยระหวางดาวองคารและดาวพฤหสบด

• 4. ดาวเคราะหแคระ เดมคอพลโตถกตดออกจากกลมดาวเคราะห

• 5. ดวงจนทรบรวารดาวเคราะห( Moon of satellites)

• 6. ดาวหาง (Comet) คอ วตถชนดหนงในระบบสรยะทโคจรรอบดวง

อาทตย มสวนทระเหดเปนแกสเมอเขาใกลดวงอาทตย

ทมา:www.satriwit3.ac.th/files/1110061313273950_1301080771209.doc 5

Presenter
Presentation Notes
ดวงอาทตย (SUN) 2. ดาวเคราะห(Planets) 8 ดวง เรยงตามลำดบ จากในสดคอ ดาวพธ ดาวศกร โลก ดาวองคาร ดาวพฤหส ดาวเสาร ดาวยเรนส ดาวเนปจน 3. ดาวเคราะหนอย (Asteroid) คอกอนหนขนาดเลกซงรวมอยดวยกนจำนวนหลายพนกอนในระบบสรยะรายลอมดวงอาทตยและโคจรรอบดวงอาทตยคลายดาวเคราะห อยระหวางดาวองคารและดาวพฤหสบด เรยกบรเวณนวา “แถบดาวเคราะหนอย(Asteroid Belt)” 4. ดาวเคราะหแคระ เดมคอพลโตถกตดออกจากกลมดาวเคราะห 5. ดวงจนทรบรวารดาวเคราะห( Moon of sattelites) 6.ดาวหาง (Comet) คอ วตถชนดหนงในระบบสรยะทโคจรรอบดวงอาทตย มสวนทระเหดเปน แกสเมอเขาใกลดวงอาทตย
Page 6: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ระบบสรยะ(SOLAR SYSTEM)

ทมา: http://202.143.176.132/ict/dw57/5116/universe.html 6

Page 7: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ระบบสรยะ(SOLAR SYSTEM)

ทมา: https://www.nasa.gov/ pdf/622130main_SSML1Tchr.pdf

7

Page 8: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

การเคลอนทของดาวเคราะห

• โดยในสมยโบราณเชอวาดาวเคราะหเคลอนทเปนวงกลม=>ดาราศาสตรสายอรสโตเตล, Ptolemy (Almagest,ตาราคณตศาสตรคานวณ)

• โยฮนเนส เคปเลอร (พ.ศ. 2114 – พ.ศ. 2173) ไดสงเกตตาแหนงการเคลอนทของดาว

เคราะห พบวาเปนไปตามกฎงายๆ ทางคณตศาสตร เรยกวา กฎการเคลอนทของดาวเคราะห

ของเคปเลอร ( Kepler's laws of planetary motion) • 1514, Copernicus การสงเกตเหนดาวเคราะหบางดวงเคลอนทยอนกลบ (retrograde) ไมเทากน

เพราะดาวเคราะหมความเรวไมเทากน

• 1632 Galileo กไดยนยนอกครงวา คาสอนของ Copernicus ถกตองทกประการ

8

Presenter
Presentation Notes
โดยในสมยโบราณเชอวาดาวเคราะหเคลอนทเปนวงกลม เคลาดออส ปโตเลเมออส (กรก: Κλαύδιος Πτολεμαῖος;) รจกในชอภาษาองกฤษวา ทอเลม (องกฤษ: Ptolemy) เปนนกภมศาสตร นกดาราศาสตร[1] และนกโหราศาสตรชาวกรกโบราณ คาดวามชวตและทำงานอยในเมองอเลกซานเดรย ประเทศอยปต[1] ทอเลมเปนผแตงตำราทสำคญหลายเลม ทถอวาเปนคมภรทางวชาการ ในจำนวนน มสองเลมทไดใชสบตอไปในวทยาการของอาหรบและยโรป เลมแรกคอคมภรดาราศาสตรในชอวา The Mathematical Compilation (กรก: Μαθηματική Σύνταξις ซงภายหลงถกเปลยนชอเปน The Greatest Compilation (กรก: Η Μεγάλη Σύνταξις ชาวอาหรบไดแปลหนงสอเลมน และใหชอใหมเปนภาษาอารบกวา "al-majisti" ซงภายหลงจากนนถกแปลเปนภาษาละตนวา อลมาเจสต (Almagest) [1] จนกระทงนกคณตศาสตรและนกดาราศาสตรชาวเยอรมนชอ โยฮนเนส เคปเลอร (พ.ศ. 2114 – พ.ศ. 2173) ไดสงเกตตำแหนงการเคลอนทของดาวเคราะห พบวาเปนไปตามกฎงายๆ ทางคณตศาสตร เรยกวา กฎการเคลอนทของดาวเคราะหของเคปเลอร ( Kepler's laws of planetary motion) กฎ 3 ขอของเคปเลอร XXXXX1. วงโคจรของดาวเคราะหทกดวงเปนวงร โดยมดวงอาทตยเปนจดโฟกสจดหนง วงรเกดจากการมจดโฟกส 2 จด ดงนนเคปเลอรจงคดคานความเชอในแนวของอรสโตเตล ปโตเลมและโคเปอรนคสทวาวงโคจรเปนวงกลม XXXXX2. ในขณะทดาวเคราะหเคลอนไปในวงโคจร เสนตรงท เชอมระหวางดาวเคราะหกบดวงอาทตยกวาดพนทเทา ๆ กนในระยะเวลาเทากน ซงหมายความวาดาวเคราะหโคจรเรวกวาเมออยใกลดวงอาทตยและชาลง เมออยหางดวงอาทตย ดวยกฎขอน เคปเลอรไดลมทฤษฎดาราศาสตรอรสโตเตลทวาดาวเคราะหเคลอนทดวย ความเรวคงท XXXXX3. กำลงสองของคาบการโคจรของดาวเคราะหเปนสดสวนโดยตรงกบกำลงสามของ กงแกนเอก (ครงหนงของความยาววงร) ของวงโคจร ซงหมายความวา ไมเพยงแตวงโคจรทใหญกวาเทานนทมระยะเวลานานกวา แตอตราความเรวของดาวเคราะหทมวงโคจรทใหญกวานนกโคจรชากวาวง โคจรทเลกกวาอกดวย  คาคงทของเคปเลอร CO ถกกำหนดใหเปน  1  เมอระยะทางจากโลกถงดวงอาทตยเทากบ  1 AU  = r  =1.5 x 108  km  =  93 x 106 ไมล  โดยมคาบเวลาเทากบ  1  ปของโลก  ดงนน เราสามารถคำนวณหาคา  CO  ไดโดยดจากขอมลในตาราง   แทนคา  CO = ( 1AU)3/( 1  ปโลก)2  = 1 Nicolaus Copernicus เกดเมอวนท 9 กมภาพนธ ค.ศ.1473 (ตรงกบรชสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ) ทเมอง Torun ในโปแลนด บดาซงมชอเดยวกน มอาชพเปนพอคา สวนมารดาชอ Barbara Watzelrode ครอบครว Copernicus มฐานะปานกลางและบรรพบรษของตระกลมเชอสายเยอรมน 1514, Copernicus การสงเกตเหนดาวเคราะหบางดวงเคลอนทยอนกลบ (retrograde) ไมเทากน เพราะดาวเคราะหมความเรวไมเทากน 1632 Galileo กไดยนยนอกครงวา คำสอนของ Copernicus ถกตองทกประการ
Page 9: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

การเคลอนทของดาวเคราะห

9

Presenter
Presentation Notes
โดยในสมยโบราณเชอวาดาวเคราะหเคลอนทเปนวงกลม จนกระทงนกคณตศาสตรและนกดาราศาสตรชาวเยอรมนชอ โยฮนเนส เคปเลอร (พ.ศ. 2114 – พ.ศ. 2173) ไดสงเกตตำแหนงการเคลอนทของดาวเคราะห พบวาเปนไปตามกฎงายๆ ทางคณตศาสตร เรยกวา กฎการเคลอนทของดาวเคราะหของเคปเลอร ( Kepler's laws of planetary motion) กฎ 3 ขอของเคปเลอร XXXXX1. วงโคจรของดาวเคราะหทกดวงเปนวงร โดยมดวงอาทตยเปนจดโฟกสจดหนง วงรเกดจากการมจดโฟกส 2 จด ดงนนเคปเลอรจงคดคานความเชอในแนวของอรสโตเตล ปโตเลมและโคเปอรนคสทวาวงโคจรเปนวงกลม XXXXX2. ในขณะทดาวเคราะหเคลอนไปในวงโคจร เสนตรงท เชอมระหวางดาวเคราะหกบดวงอาทตยกวาดพนทเทา ๆ กนในระยะเวลาเทากน ซงหมายความวาดาวเคราะหโคจรเรวกวาเมออยใกลดวงอาทตยและชาลง เมออยหางดวงอาทตย ดวยกฎขอน เคปเลอรไดลมทฤษฎดาราศาสตรอรสโตเตลทวาดาวเคราะหเคลอนทดวย ความเรวคงท XXXXX3. กำลงสองของคาบการโคจรของดาวเคราะหเปนสดสวนโดยตรงกบกำลงสามของ กงแกนเอก (ครงหนงของความยาววงร) ของวงโคจร ซงหมายความวา ไมเพยงแตวงโคจรทใหญกวาเทานนทมระยะเวลานานกวา แตอตราความเรวของดาวเคราะหทมวงโคจรทใหญกวานนกโคจรชากวาวง โคจรทเลกกวาอกดวย
Page 10: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ระยะการเดนทางของดาวพระเคราะหตางๆ ในแตละราศ

ดาว ระยะเวลาโคจร โคจรราศละ ครบจกรราศจะใช

เวลา

อาทตย 365.25 วน* ๑ เดอน ๑ ป

จนทร 27.33 วน ๒ วนเศษ ๑ เดอน

พธ 88 วน ประมาณ ๑ เดอน เกอบ ๑ ป

ศกร 225 วน ประมาณ ๑ เดอน เกอบ ๑ ป

องคาร 688 วน ๒ เดอน ๒ ป

พฤหสบด 12 ป ๑ ป ๑๒ ป

เสาร 29.5 ป ๒ ปครง ๓๐ ป

ราห ๑ ปครง ๑๘ ป

เกตไทย ๒ เดอน ๒ ป

มฤตย 84 ป ๗ ป ๘๔ ป

เนปจน 165 ป ๑๓ ปเศษ ๑๖๕ ป

พลโต 248 ป ๒๐ ปเศษ ๒๔๗ ป 10

Page 11: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

การเคลอนทของดาวเคราะห • 1514, Copernicus การสงเกตเหนดาวเคราะหบางดวงเคลอนทยอนกลบ (retrograde) ไมเทากน

เพราะดาวเคราะหมความเรวไมเทากน

11

T1, T2, ..., T5 - positions of Earth P1, P2, ..., P5 - positions of a planet A1, A2, ..., A5 - projection to celestial sphere

Apparent path of Mars in 2009-2010 relative to the constellation Cancer, showing its "opposition loop" or "retrograde loop"

Mar Earth

Sun

HelioCentric and Geocentric

Presenter
Presentation Notes
โดยในสมยโบราณเชอวาดาวเคราะหเคลอนทเปนวงกลม เคลาดออส ปโตเลเมออส (กรก: Κλαύδιος Πτολεμαῖος;) รจกในชอภาษาองกฤษวา ทอเลม (องกฤษ: Ptolemy) เปนนกภมศาสตร นกดาราศาสตร[1] และนกโหราศาสตรชาวกรกโบราณ คาดวามชวตและทำงานอยในเมองอเลกซานเดรย ประเทศอยปต[1] ทอเลมเปนผแตงตำราทสำคญหลายเลม ทถอวาเปนคมภรทางวชาการ ในจำนวนน มสองเลมทไดใชสบตอไปในวทยาการของอาหรบและยโรป เลมแรกคอคมภรดาราศาสตรในชอวา The Mathematical Compilation (กรก: Μαθηματική Σύνταξις ซงภายหลงถกเปลยนชอเปน The Greatest Compilation (กรก: Η Μεγάλη Σύνταξις ชาวอาหรบไดแปลหนงสอเลมน และใหชอใหมเปนภาษาอารบกวา "al-majisti" ซงภายหลงจากนนถกแปลเปนภาษาละตนวา อลมาเจสต (Almagest) [1] จนกระทงนกคณตศาสตรและนกดาราศาสตรชาวเยอรมนชอ โยฮนเนส เคปเลอร (พ.ศ. 2114 – พ.ศ. 2173) ไดสงเกตตำแหนงการเคลอนทของดาวเคราะห พบวาเปนไปตามกฎงายๆ ทางคณตศาสตร เรยกวา กฎการเคลอนทของดาวเคราะหของเคปเลอร ( Kepler's laws of planetary motion) กฎ 3 ขอของเคปเลอร XXXXX1. วงโคจรของดาวเคราะหทกดวงเปนวงร โดยมดวงอาทตยเปนจดโฟกสจดหนง วงรเกดจากการมจดโฟกส 2 จด ดงนนเคปเลอรจงคดคานความเชอในแนวของอรสโตเตล ปโตเลมและโคเปอรนคสทวาวงโคจรเปนวงกลม XXXXX2. ในขณะทดาวเคราะหเคลอนไปในวงโคจร เสนตรงท เชอมระหวางดาวเคราะหกบดวงอาทตยกวาดพนทเทา ๆ กนในระยะเวลาเทากน ซงหมายความวาดาวเคราะหโคจรเรวกวาเมออยใกลดวงอาทตยและชาลง เมออยหางดวงอาทตย ดวยกฎขอน เคปเลอรไดลมทฤษฎดาราศาสตรอรสโตเตลทวาดาวเคราะหเคลอนทดวย ความเรวคงท XXXXX3. กำลงสองของคาบการโคจรของดาวเคราะหเปนสดสวนโดยตรงกบกำลงสามของ กงแกนเอก (ครงหนงของความยาววงร) ของวงโคจร ซงหมายความวา ไมเพยงแตวงโคจรทใหญกวาเทานนทมระยะเวลานานกวา แตอตราความเรวของดาวเคราะหทมวงโคจรทใหญกวานนกโคจรชากวาวง โคจรทเลกกวาอกดวย  คาคงทของเคปเลอร CO ถกกำหนดใหเปน  1  เมอระยะทางจากโลกถงดวงอาทตยเทากบ  1 AU  = r  =1.5 x 108  km  =  93 x 106 ไมล  โดยมคาบเวลาเทากบ  1  ปของโลก  ดงนน เราสามารถคำนวณหาคา  CO  ไดโดยดจากขอมลในตาราง   แทนคา  CO = ( 1AU)3/( 1  ปโลก)2  = 1 Nicolaus Copernicus เกดเมอวนท 9 กมภาพนธ ค.ศ.1473 (ตรงกบรชสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ) ทเมอง Torun ในโปแลนด บดาซงมชอเดยวกน มอาชพเปนพอคา สวนมารดาชอ Barbara Watzelrode ครอบครว Copernicus มฐานะปานกลางและบรรพบรษของตระกลมเชอสายเยอรมน 1514, Copernicus การสงเกตเหนดาวเคราะหบางดวงเคลอนทยอนกลบ (retrograde) ไมเทากน เพราะดาวเคราะหมความเรวไมเทากน 1632 Galileo กไดยนยนอกครงวา คำสอนของ Copernicus ถกตองทกประการ
Page 12: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

PLANETARY RETROGRADE CONSTANTS

Planet Synodic period, days Synodic period, mean months Days in retrograde

Mercury 116 3.8 ~21

Venus 584 19.2 41

Mars 780 25.6 72

Jupiter 399 13.1 121

Saturn 378 12.4 138

Uranus 370 12.15 151

Neptune 367 12.07 158

Hypothetical far out planet

365.25 12 182.125

12

Page 13: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ความสมพนธของดวงดาวกบการดารงชวตมนษย

• คนยคโบราณไดใชกลมดาวหลายกลมในการดารงชวตเชนใช

ดาวเหนอซงอยในกลมดาวหมเลกใชในการนาทางกาหนดทศ

• กลมดาวจกราศใชในการบอกเดอนและฤดกาล

• ดดวงอาทตยใชเปนนาฬกาบอกเวลา

• ดาราศาสตรโบราณ (Early Astronomy) สรางสถาปตยกรรมสวนท

แสดงใหเหนถงความคดเรองโลกและเอกภพ

13

Presenter
Presentation Notes
ดาราศาสตรโบราณ Early Astronomy เปนสวนทแสดงใหเหนถงความคดเรองโลก �                  และเอกภพ มบนทกเกาแกและหลกฐานทางดาราศาสตร โบราณคดตงแตมนษยยคหนเรอยมา �                  แสดงถงการศกษาดวงดาวในฟากฟาอยางลกซง จนเกดเปนความสมพนธของชวตกบดวงดาว �                  ในวฒนธรรมของผคนหลายชนชาตอทธพลของดวงดาวตอชวตมนษยแสดงออกใหเหนไดจาก�                  ความคดทมนษยถายทอดสบตอกนมาและจารกลงเปนหลกฐาน พบไดจากสถาปตยกรรมโบราณ�                  ของผคนยคกอน ดงเชน ปรามดในประเทศยปต อนสาวรยหนเทนหรอ Stone Henge �                  ในประเทศองกฤษ แทงหนโบราณแหงเมองซเรยในประเทศตรก ปราสาทหนพนมรง�                  ในประเทศไทย  เปนตน
Page 14: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ความสมพนธของดวงดาวกบการดารงชวตมนษย(ตอ) • จงเหง(Zhang Heng) นกปราชญชาวจน เรมศกษาคนควาเรอง

ดวงดาว และกาหนดใหดาวเปนตวแทนของเทพเจา แตตอมา ในสมย

ราชวงศฮน ราว ๆ ป ค.ศ. 130 เขาเปนผรอบรในสาขา

วชาการตาง ๆ ทงดาราศาสตร คณตศาสตร ภมศาสตร และวรรณคด

• วรรณกรรมเรองสามกก กคอตอน “ขงเบงดดาว” รบกบสมาอซงดดาว

เปนเหมอนกน สะเดาะเคราะหไมทน

แผนทดาวของจน สมยราชวงศถงทมา http://www.samkok911.com/2012/08/Kongming-Star.html 14

Presenter
Presentation Notes
นกปราชญชาวจน เรมศกษาคนควาเรองดวงดาว และกำหนดใหดาวเปนตวแทนของเทพเจา แตตอมาในสมยราชวงศฮน  ราว ๆ ป ค.ศ. 130 นกปราชญนามวา “จงเหง” (Zhang Heng)ผรอบรในสาขาวชาการตาง ๆ ทงดาราศาสตร คณตศาสตร  ภมศาสตร  และวรรณคด  ไดอธบายวาดวงจนทรนนมลกษณะกลม โดยสงเกตวาแสงจากดวงอาทตยนนทำใหดวงจนทรมทงซกดานมดและดานสวาง นอกจากนเขายงเขาใจในปรากฏการณ จนทรปราคา สรยปราคาอกดวย เรวกวาทวปยโรปถง 1,000 กวาป ทกวาจะเชอวาโลกกลมตองรอใหกาลเลโอ และแมกแจลแลน พสจน
Page 15: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ความสมพนธของดวงดาวกบการดารงชวตมนษย (ตอ) นกดาราศาสตร ไมวาจะเปนชนชาตเอเชยหรอยโรป ลวนศกษาดาราศาสตรในแงของวทยาศาสตรความเปนเหตเปนผล รวมไปถงเรองความเชอในเรองตางๆ เชน ไสยศาสตร ดานโชคชะตา การทาสงคราม การแพทย การทางานและอนๆ

http://www.horasaadrevision.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=288316&Ntype=4

“ความสมพนธของอวยวะตางๆ ในรางกายกบจกรวาล” ทดารงอยอยาง

นาอศจรรยใจยงนก ยกตวอยางเชน... (อาจารยศภชย จารสมบรณ

ผอานวยการอโรคยาสถานและทปรกษามลนธเพอการพฒนาแพทย

ทางเลอกประเทศไทย)

• หวใจและลาไสเลกไดรบอทธพลของสนามแมเหลกจากดาวองคาร

• ปอดและลาไสใหญไดรบอทธพลของดาวพระศกร

• กระเพาะและมามไดรบอทธพลของดาวเสาร

• ตบและถงนาดไดรบอทธพลของดาวพฤหสบด

• ไตและกระเพาะปสสาวะไดรบอทธพลของดาวพธ 15

Presenter
Presentation Notes
คนหนงขงเบงออกมาดดาว เหนดาวประจำตววปรตหมนหมอง รวาจะหมดอายเปนแน เกยงอยจงแนะนำใหทำพธตออายและสะเดาะเคราะหเปนเวลา 7 วน ขางฝายสมาอ ซงดดาวเปนเหมอนกน รวาดาวขงเบงกำลงจะลวงลบ เหนเปนทจงใหทหารออกรบทกวน พธตออายยงไมเสรจสน อยเอยนนายทหารเอก อดทนตอการยวยของทหารสมาอไมได จงพรวดพราดเขาไปในกระโจมของขงเบง และไปแตะเอาโคมเสยงทายดบลง ขงเบงเหนเชนนนจงทอดใจใหญแลวพดวา “ความตายนเปนบราณกรรม ถงมาตรวาจะคดอานแกไขประการใดกไมพน ตวเราครงนจะถงความตายเปนมนคง
Page 16: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ความสมพนธของดวงดาวกบการดารงชวตมนษย (ตอ)

• ตาแหนงของดวงดาวจะสงพลงประจและปราณผานเขามาทางจดชพจร จากนนจงเขามาทาปฏกรยากบสนามแมเหลกในรางกายมนษย

• ดวยเหตน จงเปนเหตททาใหคนมโรคภยไขเจบทไมเหมอนกน

• ธรรมชาตรางกายของมนษยทกคนกจะมจดออนอย 3 เดอน คอเปนจดออนในชวงทไมไดอยในครรภของผเปนแม ทาใหไดรบพลงงานจากจกรราศไดเพยงแต 9 เดอนเทานน

• สมมตวา คณเกดในเดอนธนวาคม เดอนทรางกายออนแอและมโอกาสเจบไขไดปวยมากทสดตองนบยอนหลงไปอก 3 เดอน ซงกคอ เดอนกมภาพนธ มนาคมและมกราคม สวนเดอนทออนแอทสดกคอเดอนกมภาพนธทมความสมพนธกบถงนาด ดงนน คณกมกจะเจบปวยทของเกยวกบถงนาด เพราะฉะนนจะตองดแลเรองการกนอาหารมนๆ เนอสตวทตดมนหรอกะท เปนตน

16

Page 17: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ความสมพนธของดวงดาวกบการดารงชวตมนษย (ตอ) นกดาราศาสตร ไมวาจะเปนชนชาตเอเชยหรอยโรป ลวนศกษาดาราศาสตรในแงของวทยาศาสตรความเปนเหตเปนผล รวมไปถงเรองของไสยศาสตรและความเชอดานโชคชะตา

http://www.astrosimple.com/book/index.php?item=cwa

ทรงกลมฟา (Celestial sphere)

ทรงกลมฟาแสดงตามแนวเสนขอบฟา ทรงกลมฟาแสดงตามแนวศนยสตรฟา

17

Presenter
Presentation Notes
คนหนงขงเบงออกมาดดาว เหนดาวประจำตววปรตหมนหมอง รวาจะหมดอายเปนแน เกยงอยจงแนะนำใหทำพธตออายและสะเดาะเคราะหเปนเวลา 7 วน ขางฝายสมาอ ซงดดาวเปนเหมอนกน รวาดาวขงเบงกำลงจะลวงลบ เหนเปนทจงใหทหารออกรบทกวน พธตออายยงไมเสรจสน อยเอยนนายทหารเอก อดทนตอการยวยของทหารสมาอไมได จงพรวดพราดเขาไปในกระโจมของขงเบง และไปแตะเอาโคมเสยงทายดบลง ขงเบงเหนเชนนนจงทอดใจใหญแลวพดวา “ความตายนเปนบราณกรรม ถงมาตรวาจะคดอานแกไขประการใดกไมพน ตวเราครงนจะถงความตายเปนมนคง
Page 18: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

การดดาวและการวดมมดาวดวยมอ

สอการเรยนรจากสมาคมดาราศาสตรไทย 18

Presenter
Presentation Notes
A กรอบนอกของแผนทดาว ทำจากกระดาษแขงสนำเงน, เปนสวนท Fixed อยกบท หมนไมได, จะสามารถใชงานไดทงสองดาน, แตในภาพเรากำลงใชงานดาน "ขวฟาเหนอ" คอเราหนไปทางทศเหนอ ขณะใชแผนทนดดาวบนทองฟานนเอง B หมดทองเหลอง เปนจดหมนของแผนทดาว, เปนตำแหนงทออกแบบใหตอกทบ "ดาวเหนอ" (POLARIS) บนทองฟาพอด, หมายความวา บนทองฟาจรง อาจจะถอไดวาดาวเหนออยนงๆ ไม เคลอนท, ในขณะทดาวและวตถอน บนทองฟาเคลอนท รอบดาวเหนออยางชาๆ, ตามเวลาทผานไป จ.ขอนแกน ดาวเหนอหางพนดน 16 องศา C รอยบากชองนสำหรบ ใชนวชขยบ-หมน, (จะหมนตามเขม หรอ ทวนเขมนาฬกา ขนอยกบเวลาท เราตองการด) D หนานแสดงวาเรากำลงดและ หนหนาไปทางทศเหนอบนทองฟาจรง, แผนทนออกแบบ ใหใช สำหรบประเทศไทยและคนไทย E,F,G,H วธการใช พยายามใชภาษางายๆเหมอนคยกน คอยๆทำตาม...step by step วนท และ เดอน แผนกระดาษแขงวงกลมหมนได, พนสขาว, พมพอกษรสนำเงน,แสดงวนท-เดอน จะแบงดงน 1.แบงเปน 12 ชองใหญ คอ 12 เดอน ของรอบป (มกราคม ถง ธนวาคม) 2.ในแตละชองใหญ จะถกแบงซอยเปนชองเลกๆ ซงกคอ วนท นนเอง
Page 19: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

อทธพลของดวงจนทร • นาขนนาลง ดวงจนทร

โคจรรอบโลก ขณะทโลกโคจรรอบดวงอาทตย

ทง 3 ดวงตางมแรงโนมถวง กระทาตอกน สงแรงดงดด

นา และทะเลบนโลก ใหขนลง เหนไดงาย

19

Presenter
Presentation Notes
นนคอ แรงนำขน-นำลงบนโลกทเกดจากดวงจนทร มมากกวาทเกดจากดวงอาทตยประมาณ 2 เทาครง เราทราบเนอสารของดาวเคราะหแตละดวง พรอมระยะหางจากโลก เราจงสามารถคำนวณแรงนำขน-นำลง บนโลกทเกดจากดาวเคราะหดวงอน ๆ ไดดงน แรงนำขน-นำลงบนโลกทเกดจากดาวพธประมาณ 1/2,500,000 เทาของดวงจนทร แรงนำขน-นำลงบนโลกทเกดจากดาวศกรประมาณ 1/21,500 เทาของดวงจนท แรงนำขน-นำลงบนโลกทเกดจากดาวองคารประมาณ 1/96,000,000 เทาของดวงจนทร แรงนำขน-นำลงบนโลกทเกดจากดาวพฤหสบดประมาณ 1/440,000 เทาของดวงจนทร แรงนำขน-นำลงบนโลกทเกดจากดาวเสารประมาณ 1/9,000,000 เทาของดวงจนทร จะเหนไดวาแรงนำขน-นำลงบนโลกทเกดจากดาวเคราะหดวงอนมคานอยมากเมอเทยบกบอทธพลจนทร
Page 20: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

อทธพลของดวงจนทร

• นนคอ แรงนาขน-นาลงบนโลกทเกดจากดวงจนทร มมากกวาทเกดจากดวงอาทตย

ประมาณ 2.5 เทา

• เราทราบเนอสารของดาวเคราะหแตละดวง พรอมระยะหางจากโลก เราจงสามารถ

คานวณแรงนาขน-นาลง บนโลกทเกดจากดาวเคราะหดวงอน ๆ ไดดงน

• แรงนาขน-นาลงบนโลกทเกดจากดาวพธประมาณ 1/2,500,000 เทาของดวงจนทร

• แรงนาขน-นาลงบนโลกทเกดจากดาวศกรประมาณ 1/21,500 เทาของดวงจนทร

• แรงนาขน-นาลงบนโลกทเกดจากดาวองคารประมาณ 1/96,000,000 เทาของดวงจนทร

• แรงนาขน-นาลงบนโลกทเกดจากดาวพฤหสบดประมาณ 1/440,000 เทาของดวงจนทร

• แรงนาขน-นาลงบนโลกทเกดจากดาวเสารประมาณ 1/9,000,000 เทาของดวงจนทร

• จะเหนไดวาแรงนาขน-นาลงบนโลกทเกดจากดาวเคราะหดวงอนมคานอยมากเมอเทยบ

กบอทธพลดวงจนทร

ทมา: http://thaiastro.nectec.or.th/library/grandconjunction/grandconjunction.html 20

Page 21: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

อทธพลของดวงจนทร • อยหางจากโลกประมาณ 384.400 กโลเมตร เคลอนท

รอบโลก ดวยแรงโนมถวง ซงกนและกนในเวลา 29.5 วน

• ขางขน ขางแรม

วนนาเกด ดวงจนทรโคจรรอบโลก มาอยในแนวเดยวกบ

ดวงอาทตย แรงดงดดเสรมกน เกดนาขนสงในรอบเดอน ในระยะ

วนขน 15 คา และวนแรม 14-15 คา

วนนาตาย ดวงจนทร โคจรรอบโลกมาอยในแนวฉากกบดวง

อาทตย แรงดงดดแยกกน เกดนาขนต าสดในรอบเดอน ในระยะ

วนขน 8 คา และวนแรม 8 คา

21

Presenter
Presentation Notes
ขางขน ขางแรม อยหางจากโลกประมาณ 384.400 กโลเมตร เคลอนท รอบโลก ดวยแรงโนมถวง ซงกนและกนในเวลา 29.5 วน นำขนนำลง เกดขนไดอยางไร ดวงจนทร โคจรรอบโลก ขณะทโลกโคจรรอบดวงอาทตย ทง 3 ดวงตางมแรงโนมถวง กระทำตอกน สงแรงดงดด นำ และทะเลบนโลก ใหขนลง เหนไดงาย �    วนนำเกด ดวงจนทรโคจรรอบโลก มาอยในแนวเดยวกบดวงอาทตย แรงดงดดเสรมกน เกดนำขนสงในรอบเดอน ในระยะวนขน 15 คำ �และวนแรม 14-15 คำ �    วนนำตาย ดวงจนทร โคจรรอบโลกมาอยในแนวฉากกบดวงอาทตย แรงดงดดแยกกน เกดนำขนตำสดในรอบเดอน ในระยะวนขน 8 คำ�และวนแรม 8 คำ
Page 22: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ฤดกาล • การแกวงตวของแกนโลกและฤดกาล

การเอยงของแกนโลกคอสาเหตสาคญททาใหเกดฤดกาลตาง ๆ ในโลก

• ฤดกาลจะเปลยนเพราะการสายของแกนโลก

แตในระยะเวลานบรอยป การสายของแกนหมนยงไมใชสาเหตททาใหเกด

วกฤตของฤดกาลหรอทเรยกวาฝนไมตกตองตามฤดกาล สาเหตของฝนแลง

หรอฝนไมตกตามฤดกาลนาจะมาจากสาเหตอน อณหภมของอากาศเปลยน

ทมา : http://thaiastro.nectec.or.th/library/grandconjunction/grandconjunction.html 22

Presenter
Presentation Notes
การแกวงตวของแกนโลกและฤดกาล แรง F1 > F2 พยายามดงแกนของโลกใหตงตรงทำใหแกนโลกสาย หากแกนโลกไมหมนรอบตวเองหรอหมนชา ๆ แกนโลกจะไมสาย ดวงจนทรและดวงอาทตยจะชวยกนดงใหแกนโลกตงตรงโดยไมยาก การเอยงของแกนโลกคอสาเหตสำคญททำใหเกดฤดกาลตาง ๆ ในโลก สาเหตทเกดฤดรอน ฤดหนาวขนในโลกเพราะแกนโลกเอยง ทำใหแสงอาทตยสองมายงโลกตงตรงกบผวโลก ในกรณทเปนฤดรอนแสงสงมาเฉยงในกรณทเปนฤดหนาว ในปจจบนขวโลกเหนอหนออกจากดวงอาทตยในเดอนธนวาคม ทำใหแสงอาทตยตกลงบรเวณซกโลกเหนอแบบเฉยง ๆ ดงนนในเดอนธนวาคมซกโลกเหนอจงเปนฤดหนาว ในเดอนมถนายน ขวโลกเหนอหนเขาหาดวงอาทตย ทำใหแสงอาทตยตกลงบนผวโลกทางซกโลกเหนอแบบตรงหรอตงฉากกบพน ความรอนตกลงบนพนทแคบ ๆ อณหภมเฉลยตอพนทจงสงกลายเปนฤดรอนในซกโลกเหนอ ในเวลานบหมนปหลงจากปจจบนแกนโลกจะกลบตรงขาม กลาวคอ เดอนธนวาคมขวโลกเหนอจะหนเขาหาดวงอาทตย และหนออกจากดวงอาทตยในเดอนมถนายน ดงนนฤดกาลกจะกลบกนดวย นนคอซกโลกเหนอจะเปนฤดหนาวในเดอนมถนายน และเปนฤดรอนในเดอนธนวาคม การสายของแกนหมนของโลกทำใหฤดกาลเปลยนไป ฤดกาลจะเปลยนเพราะการสายของแกนโลก แตในระยะเวลานบรอยป การสายของแกนหมนยงไมใชสาเหตททำใหเกดวกฤตของฤดกาลหรอทเรยกวาฝนไมตกตองตามฤดกาล สาเหตของฝนแลงหรอฝนไมตกตามฤดกาลนาจะมาจากสาเหต
Page 23: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ฤดกาล

• การแกวงตวของแกนโลกและฤดกาล

ทมา : http://thaiastro.nectec.or.th/library/grandconjunction/grandconjunction.html 23

Presenter
Presentation Notes
การแกวงตวของแกนโลกและฤดกาล แรง F1 > F2 พยายามดงแกนของโลกใหตงตรงทำใหแกนโลกสาย หากแกนโลกไมหมนรอบตวเองหรอหมนชา ๆ แกนโลกจะไมสาย ดวงจนทรและดวงอาทตยจะชวยกนดงใหแกนโลกตงตรงโดยไมยาก การเอยงของแกนโลกคอสาเหตสำคญททำใหเกดฤดกาลตาง ๆ ในโลก สาเหตทเกดฤดรอน ฤดหนาวขนในโลกเพราะแกนโลกเอยง ทำใหแสงอาทตยสองมายงโลกตงตรงกบผวโลก ในกรณทเปนฤดรอนแสงสงมาเฉยงในกรณทเปนฤดหนาว ในปจจบนขวโลกเหนอหนออกจากดวงอาทตยในเดอนธนวาคม ทำใหแสงอาทตยตกลงบรเวณซกโลกเหนอแบบเฉยง ๆ ดงนนในเดอนธนวาคมซกโลกเหนอจงเปนฤดหนาว ในเดอนมถนายน ขวโลกเหนอหนเขาหาดวงอาทตย ทำใหแสงอาทตยตกลงบนผวโลกทางซกโลกเหนอแบบตรงหรอตงฉากกบพน ความรอนตกลงบนพนทแคบ ๆ อณหภมเฉลยตอพนทจงสงกลายเปนฤดรอนในซกโลกเหนอ ในเวลานบหมนปหลงจากปจจบนแกนโลกจะกลบตรงขาม กลาวคอ เดอนธนวาคมขวโลกเหนอจะหนเขาหาดวงอาทตย และหนออกจากดวงอาทตยในเดอนมถนายน ดงนนฤดกาลกจะกลบกนดวย นนคอซกโลกเหนอจะเปนฤดหนาวในเดอนมถนายน และเปนฤดรอนในเดอนธนวาคม การสายของแกนหมนของโลกทำใหฤดกาลเปลยนไป ฤดกาลจะเปลยนเพราะการสายของแกนโลก แตในระยะเวลานบรอยป การสายของแกนหมนยงไมใชสาเหตททำใหเกดวกฤตของฤดกาลหรอทเรยกวาฝนไมตกตองตามฤดกาล สาเหตของฝนแลงหรอฝนไมตกตามฤดกาลนาจะมาจากสาเหต
Page 24: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน • "คนยคโบราณใชดวงดาวบนทองฟาเปนเครองกาหนดนบวนเดอนป“

• ตอมาในยคเมโสโปเตเมย เมอประมาณ 5,000 ปทแลว คนในสมยนนเรมใชดวงจนทรเปนเครองกาหนดนบ

ชวงระยะเวลาทปจจบนเราเรยกวา "เดอน“

• เมอ 4,000 ปกอน ชาวอยปตโบราณใชปฏทนจนทรคตสงเกตดาว "ซรอส" (Sirius) ทสวางสดบนฟาใน

เวลากลางคนเปนเครองบอกเวลา เชน หากเมอใดเหนดาวซรอสอยบนทองฟาดานทศตะวนออกกอนพระ

อาทตยขน แสดงวาแมนาไนลจะเรมเออลน และเปนเวลาเรมตนฤดกาลเพาะปลก แตหากชวงไหนไมเปน

ดาวซรอสบนฟาในยามคาคน แสดงวาชวงนนคอฤดรอน กระทงพบวา ทกๆ 4 ป ดาวซรอสจะปรากฏใน

ตาแหนงเดมชาไป 1 วน ทาใหรวาโลกโคจรรอบดวงอาทตยครบ 1 รอบ เปนเวลา 365 วน และอก 1/4 วน

และนามาปรบใชกนปฏทนจนทรคต

• สวนปฏทนของชาวมายาไดชอวาเปนปฏทนทมความละเอยดสงมากกวาอารยะธรรมอนๆ เพราะใชทงดวง

อาทตย ดวงจนทร ดาวฤกษ และดาวศกร เปนเครองกาหนดเวลา และปฏทนของชาวมายายงมหลาย

รปแบบ ใชประโยชนแตกตางกนไป เชน ปฏทนสาหรบการประกอบพธกรรม, ปฏทนการปกครอง และ

ปฏทนทางศาสนา แตหลกๆ ใชปฏทนทมลกษณะเปนวงกลมหลายๆ วงซอนกน มหลายละเอยดสง และม

การแบงชวงเวลาเปนยคสมยตางๆ รวมแลวเปนระยะเวลา 5126 ป

ทมา : http://www.manager.co.th/Science/ViewNews.aspx?NewsID=9530000028451

24

Page 25: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน • โรมน...กาเนดปฏทนยคปจจบน

• ชาวโรมนใชปฏทนดงกลาวไปเรอยๆ ปรากฏวาฤดกาลเรมไมตรงตามปฏทน เดมม 10

เดอน จนในสมยกษตรยนมา ปอมปเลยส (Numa Pompilius) (700 ป กอนครสตศกราช)

กาหนดใหเพมเดอนเขาไปอก 2 เดอน คอเดอน ม.ค. (January) และ ก.พ. (February)

รวมแลวมทงสน 355 วน

• สมยกษตรยจเลยส ซซาร (Julius Caesar) (45 ปกอนครสตศกราช) ปรบเปลยน

วนในแตละเดอนเสยใหม ใหเดอน ม.ค. ม 31 วน เดอนตอๆ ไปม 30 และ 31 วน

สลบกนเรอยๆ => "ปฏทนจเลยน" (Julian calendar)

• ตอมากษตรยออกสตส ซซาร (Augustus Caesar) ซงเปนบตรบญธรรมของจเลยส ซซาร

ตองการใหมชอตวเองในปฏทนเหมอนผเปนบดาบญธรรม จงเปลยนชอเดอนท 6 (เดอน

ส.ค. เมอนบเดอน ม.ค. เปนเดอน 1) จาก "เซกตลส" (Sextilis) เปน "ออกส" (August)

โดยไปลดเดอน ก.พ. ใหเหลอ 28 วน ในปปกต และเหลอ 29 วนในปอธกสรทน

25

Presenter
Presentation Notes
อาจารยสทธชย บอกวาปฏทนทใชกนอยในปจจบน มทมาจากปฏทนของชาวโรมนเมอประมาณ 800 ปกอนครสตศกราช ซงเปนปฏทนแบบสรยคต โดยชาวโรมนประยกตมาจากปฏทนของอารยธรรมอนอกทหนง กษตรยโรมนในยคแรกกำหนดใหปฏทนม 10 เดอน สนนษฐานวาองตามเลขฐาน 10 โดยใหเดอน ม.ค. (March) เปน เดอน 1 ทงน เพราะชาวโรมนใหความเคารพ "มารส" (Mars) เทพเจาแหงสงครามมากเปนพเศษ และในแตละเดอนจะม 30 หรอ 31 วน สลบกนไป ซงอาจเกยวของกบปฏทนจนทรคต เรอยไปจนถงเดอนสดทายคอเดอน ธ.ค. (December) รวมแลวมทงหมด 304 วน�       �       ทวาเมอชาวโรมนใชปฏทนดงกลาวไปเรอยๆ ปรากฏวาฤดกาลเรมไมตรงตามปฏทน จนในสมยกษตรยนมา ปอมปเลยส (Numa Pompilius) (700 ป กอนครสตศกราช) กำหนดใหเพมเดอนเขาไปอก 2 เดอน คอเดอน ม.ค. (January) และ ก.พ. (February) รวมแลวมทงสน 355 วน�       �       กระทงในสมยกษตรยจเลยส ซซาร (Julius Caesar) (45 ปกอนครสตศกราช) ปรบเปลยนวนในแตละเดอนเสยใหม ใหเดอน ม.ค. ม 31 วน เดอนตอๆ ไปม 30 และ 31 วนสลบกนเรอยๆ จนถงเดอนสดทายคอ ก.พ. ใหม 29 วน รวมเปน 365 วน แตถาปไหนเปนปอธกสรทน ซงม 366 วน ใหเดอน ก.พ. ม 30 วน พรอมทงเปลยนใหเดอน ม.ค. ซงตงชอเดอนตามเทพเจา "เจนส" (Janus) ผมสองพกตร และมหนาทเฝาประตสวรรค ใหเปนเดอนแรกของป และเรยกปฏทนนวา "ปฏทนจเลยน" (Julian calendar) รวมถงเปลยนชอเดอนท 5 (เดอน ก.ค. เมอนบเดอน ม.ค. เปนเดอน 1) จาก "ควนตลส" (Quintilis) เปน "จไล" (July) ตามชอของจเลยส ซซาร�       �       ตอมากษตรยออกสตส ซซาร (Augustus Caesar) ซงเปนบตรบญธรรมของจเลยส ซซาร ตองการใหมชอตวเองในปฏทนเหมอนผเปนบดาบญธรรม จงเปลยนชอเดอนท 6 (เดอน ส.ค. เมอนบเดอน ม.ค. เปนเดอน 1) จาก "เซกตลส" (Sextilis) เปน "ออกส" (August) และเพมวนใหม 31 วน เทากบเดอนของพอดวย โดยไปลดเดอน ก.พ. ใหเหลอ 28 วน ในปปกต และเหลอ 29 วนในปอธกสรทน และนคอทมาของปฏทนทใชกนอยทกวนน โดยไดมการเพมเตมรายละเอยดตางๆ ในสมยตอมา แตไดมการชำระปฏทนในสมยพระสนตปาปาเกรกอรท 13 (Gregory XIII) เมอประมาณป 1582 เนองจากวนในปฏทนเรมเกนไปจากความเปนจรง และเรยกวา "ปฏทนจเลยน-เกรกอเรยน" ทใชกนมาจนถงทกวนน
Page 26: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน • สมยตอมา แตไดมการชาระปฏทนในสมยพระสนตปาปาเกรกอรท 13

(Gregory XIII) เมอประมาณป 1582 เนองจากวนในปฏทนเรมเกนไปจาก

ความเปนจรง และเรยกวา "ปฏทนจเลยน-เกรกอเรยน" ทใชกนมาจนถงทก

วนน

ทมา: เอกสารประกอบการสอนการเขยนโปรแกรมคมภรสรยะยาตร พล.ตรบนนาค ทองเนยม 26

Presenter
Presentation Notes
อาจารยสทธชย บอกวาปฏทนทใชกนอยในปจจบน มทมาจากปฏทนของชาวโรมนเมอประมาณ 800 ปกอนครสตศกราช ซงเปนปฏทนแบบสรยคต โดยชาวโรมนประยกตมาจากปฏทนของอารยธรรมอนอกทหนง กษตรยโรมนในยคแรกกำหนดใหปฏทนม 10 เดอน สนนษฐานวาองตามเลขฐาน 10 โดยใหเดอน ม.ค. (March) เปน เดอน 1 ทงน เพราะชาวโรมนใหความเคารพ "มารส" (Mars) เทพเจาแหงสงครามมากเปนพเศษ และในแตละเดอนจะม 30 หรอ 31 วน สลบกนไป ซงอาจเกยวของกบปฏทนจนทรคต เรอยไปจนถงเดอนสดทายคอเดอน ธ.ค. (December) รวมแลวมทงหมด 304 วน�       �       ทวาเมอชาวโรมนใชปฏทนดงกลาวไปเรอยๆ ปรากฏวาฤดกาลเรมไมตรงตามปฏทน จนในสมยกษตรยนมา ปอมปเลยส (Numa Pompilius) (700 ป กอนครสตศกราช) กำหนดใหเพมเดอนเขาไปอก 2 เดอน คอเดอน ม.ค. (January) และ ก.พ. (February) รวมแลวมทงสน 355 วน�       �       กระทงในสมยกษตรยจเลยส ซซาร (Julius Caesar) (45 ปกอนครสตศกราช) ปรบเปลยนวนในแตละเดอนเสยใหม ใหเดอน ม.ค. ม 31 วน เดอนตอๆ ไปม 30 และ 31 วนสลบกนเรอยๆ จนถงเดอนสดทายคอ ก.พ. ใหม 29 วน รวมเปน 365 วน แตถาปไหนเปนปอธกสรทน ซงม 366 วน ใหเดอน ก.พ. ม 30 วน พรอมทงเปลยนใหเดอน ม.ค. ซงตงชอเดอนตามเทพเจา "เจนส" (Janus) ผมสองพกตร และมหนาทเฝาประตสวรรค ใหเปนเดอนแรกของป และเรยกปฏทนนวา "ปฏทนจเลยน" (Julian calendar) รวมถงเปลยนชอเดอนท 5 (เดอน ก.ค. เมอนบเดอน ม.ค. เปนเดอน 1) จาก "ควนตลส" (Quintilis) เปน "จไล" (July) ตามชอของจเลยส ซซาร�       �       ตอมากษตรยออกสตส ซซาร (Augustus Caesar) ซงเปนบตรบญธรรมของจเลยส ซซาร ตองการใหมชอตวเองในปฏทนเหมอนผเปนบดาบญธรรม จงเปลยนชอเดอนท 6 (เดอน ส.ค. เมอนบเดอน ม.ค. เปนเดอน 1) จาก "เซกตลส" (Sextilis) เปน "ออกส" (August) และเพมวนใหม 31 วน เทากบเดอนของพอดวย โดยไปลดเดอน ก.พ. ใหเหลอ 28 วน ในปปกต และเหลอ 29 วนในปอธกสรทน และนคอทมาของปฏทนทใชกนอยทกวนน โดยไดมการเพมเตมรายละเอยดตางๆ ในสมยตอมา แตไดมการชำระปฏทนในสมยพระสนตปาปาเกรกอรท 13 (Gregory XIII) เมอประมาณป 1582 เนองจากวนในปฏทนเรมเกนไปจากความเปนจรง และเรยกวา "ปฏทนจเลยน-เกรกอเรยน" ทใชกนมาจนถงทกวนน
Page 27: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทนไทย

• การพมพปฏทนครงแรกในประเทศไทยมขนเมอวนท 14 ม.ค. พ.ศ. 2385 ตรงกบปลายสมยรชกาลท 3

• ประเทศไทยเรมนาปฏทนจเลยน-เกรกอเรยน เขามาใชอยางเปนทางการในสมยรชกาลท 5 เมอป 1888

(พ.ศ.2431) โดยนามาปรบใชรวมกบปฏทนจนทรคตทใชกนมาแตเดม ซงไดรบอทธพลมาจากศาสนาของ

อนเดยในการใชดวงจนทรเปนเครองกาหนดเวลาและประกอบพธทางศาสนาและประเพณตางๆ โดยยดเอา

วนมหาสงกรานตเปนวนขนปใหม ซงตรงกบวนขน 1 คา เดอน 5 หรอประมาณชวงกลางเดอน เม.ย.

• ในป พ.ศ.2432 รชกาลท 5 ทรงเปลยนใหวนท 1 เม.ย. เปนวนขนปใหม เพอใหสอดคลองกบปฏทน

สรยคตทเรมนามาใชกน และตอมาจอมพล ป.พบลสงคราม ไดเปลยนใหวนขนปใหมเปนวนท 1 ม.ค. ตาม

แบบสากล โดยเรมตงแต 1 ม.ค. พ.ศ.2484 เปนตนมา ปฏทนในปจจบนมหลายรปแบบ เชน ปฏทน

แขวน ปฏทนตงโตะ ปฏทนโปสเตอร ปฏทนพก และปฏทนสมดบนทก ซงปฏทนไมใชเพยงแคเครองมอบอก

วนเดอนปแตเพยงอยางเดยวเทานน แตยงเปนสอทบอกเลาเรองราวไดอยางหลากหลายใหผคนในสงคม

ไดรบร รวมทงสะทอนใหเหนววฒนาการและความเปนไปของสงคมในยคสมยตางๆ ไดเปนอยางด และอาจ

บอกไดวา ปฏทนคอสงหนงทมคณคาเหนอกาลเวลา

27

Presenter
Presentation Notes
ประเทศไทยเรมนำปฏทนจเลยน-เกรกอเรยน เขามาใชอยางเปนทางการในสมยรชกาลท 5 เมอป 1888 (พ.ศ.2431) โดยนำมาปรบใชรวมกบปฏทนจนทรคตทใชกนมาแตเดม ซงไดรบอทธพลมาจากศาสนาของอนเดยในการใชดวงจนทรเปนเครองกำหนดเวลาและประกอบพธทางศาสนาและประเพณตางๆ โดยยดเอาวนมหาสงกรานตเปนวนขนปใหม ซงตรงกบวนขน 1 คำ เดอน 5 หรอประมาณชวงกลางเดอน เม.ย. ในป พ.ศ.2432 รชกาลท 5 ทรงเปลยนใหวนท 1 เม.ย. เปนวนขนปใหม เพอใหสอดคลองกบปฏทนสรยคตทเรมนำมาใชกน และตอมาจอมพล ป.พบลสงคราม ไดเปลยนใหวนขนปใหมเปนวนท 1 ม.ค. ตามแบบสากล โดยเรมตงแต 1 ม.ค. พ.ศ.2484 เปนตนมา อยางไรกด การพมพปฏทนครงแรกในประเทศไทยมขนเมอวนท 14 ม.ค. พ.ศ. 2385 ตรงกบปลายสมยรชกาลท 3 ซงไมไดระบวาใครเปนผพมพ แตคาดวานาจะเปนหมอบรดเลย ซงเปนเจาของโรงพมพ ทงน ปฏทนสรยคต เปนปฏทนบอกฤดกาลจากการสงเกตดวงอาทตย โดยมกลมดาวจกรราศเปนตวชวยในการกำหนดนบ ซงเมอเหนดวงอาทตยปรากฏอยในกลมดาวใด กจะรไดวาเดอนนนเปนเดอนอะไร และดวงอาทตยจะกลบมาปรากฏทตรงตำแหนงเดมบนทองฟาทกๆ 1 ป และจากการทดวงอาทตยใหพลงงานแกโลก และแกนสมมตของโลกเอยงทำมมกบดวงอาทตย ทำใหภมอากาศในแตละเดอนแตกตางกน จงเกดเปนฤดกาลตางๆ สวนปฏทนจนทรคต มทมาจากการสงเกตดวงจนทร โดยเทยบเคยงกบกลมดาวจกรราศเชนกน แมจะบอกฤดกาลไดไมตรง แตมความเกยวเนองกบการประกอบประเพณและพธทางศาสนาตางๆ มาตงแตอนเดยสมยโบราณ จงใชปฏทนจนทรคตเพอบงบอกเทศกาลและวนสำคญตางๆ เชน วนสำคญทางศาสนา วนลอยกระทง เปนตน ปฏทนในปจจบนมหลายรปแบบ เชน ปฏทนแขวน ปฏทนตงโตะ ปฏทนโปสเตอร ปฏทนพก และปฏทนสมดบนทก ซงปฏทนไมใชเพยงแคเครองมอบอกวนเดอนปแตเพยงอยางเดยวเทานน แตยงเปนสอทบอกเลาเรองราวไดอยางหลากหลายใหผคนในสงคมไดรบร รวมทงสะทอนใหเหนววฒนาการและความเปนไปของสงคมในยคสมยตางๆ ไดเปนอยางด และอาจบอกไดวา ปฏทนคอสงหนงทมคณคาเหนอกาลเวลา (ทมา การบรรยายพเศษเรอง "ดวงดาว...กำเนดปฏทนโลก สปฏทนไทย" โดยอาจารยสทธชย จนทรศลปน หวหนาฝายทองฟาจำลอง กรงเทพฯ ในงานเสวนา "ปฏทนโลก ปฏทนไทย" สเสนทางชวต : 3 ทศวรรษรางวลสรยศศธรวนท 25 ม.ค. 53 ณ หองประชมเอนกประสงค อาคารหอประชม กรมประชาสมพนธ)
Page 28: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทนไทย

• ปฏทนสรยคต เปนปฏทนบอกฤดกาลจากการสงเกตดวงอาทตย โดยมกลมดาวจกรราศเปน

ตวชวยในการกาหนดนบ ซงเมอเหนดวงอาทตยปรากฏอยในกลมดาวใด

กจะรไดวาเดอนนนเปนเดอนอะไร และดวงอาทตยจะกลบมาปรากฏทตรง

ตาแหนงเดมบนทองฟาทกๆ 1 ป และจากการทดวงอาทตยใหพลงงานแกโลก

และแกนสมมตของโลกเอยงทามมกบดวงอาทตย ทาใหภมอากาศในแตละเดอน

แตกตางกน จงเกดเปนฤดกาลตางๆ

• สวนปฏทนจนทรคต (ปฏทนจนทรคตราชการ และปฏทนจนทรคตปกขคณนา) มทมาจากการสงเกตดวงจนทร โดยเทยบเคยงกบกลมดาวจกรราศเชนกน แมจะบอกฤดกาล

ไดไมตรง แตมความเกยวเนองกบการประกอบประเพณและพธทางศาสนาตางๆ มาตงแต

อนเดยสมยโบราณ จงใชปฏทนจนทรคตเพอบงบอกเทศกาลและวนสาคญตางๆ เชน วนสาคญ

ทางศาสนา วนลอยกระทง เปนตน 28

Presenter
Presentation Notes
ประเทศไทยเรมนำปฏทนจเลยน-เกรกอเรยน เขามาใชอยางเปนทางการในสมยรชกาลท 5 เมอป 1888 (พ.ศ.2431) โดยนำมาปรบใชรวมกบปฏทนจนทรคตทใชกนมาแตเดม ซงไดรบอทธพลมาจากศาสนาของอนเดยในการใชดวงจนทรเปนเครองกำหนดเวลาและประกอบพธทางศาสนาและประเพณตางๆ โดยยดเอาวนมหาสงกรานตเปนวนขนปใหม ซงตรงกบวนขน 1 คำ เดอน 5 หรอประมาณชวงกลางเดอน เม.ย. ในป พ.ศ.2432 รชกาลท 5 ทรงเปลยนใหวนท 1 เม.ย. เปนวนขนปใหม เพอใหสอดคลองกบปฏทนสรยคตทเรมนำมาใชกน และตอมาจอมพล ป.พบลสงคราม ไดเปลยนใหวนขนปใหมเปนวนท 1 ม.ค. ตามแบบสากล โดยเรมตงแต 1 ม.ค. พ.ศ.2484 เปนตนมา อยางไรกด การพมพปฏทนครงแรกในประเทศไทยมขนเมอวนท 14 ม.ค. พ.ศ. 2385 ตรงกบปลายสมยรชกาลท 3 ซงไมไดระบวาใครเปนผพมพ แตคาดวานาจะเปนหมอบรดเลย ซงเปนเจาของโรงพมพ ทงน ปฏทนสรยคต เปนปฏทนบอกฤดกาลจากการสงเกตดวงอาทตย โดยมกลมดาวจกรราศเปนตวชวยในการกำหนดนบ ซงเมอเหนดวงอาทตยปรากฏอยในกลมดาวใด กจะรไดวาเดอนนนเปนเดอนอะไร และดวงอาทตยจะกลบมาปรากฏทตรงตำแหนงเดมบนทองฟาทกๆ 1 ป และจากการทดวงอาทตยใหพลงงานแกโลก และแกนสมมตของโลกเอยงทำมมกบดวงอาทตย ทำใหภมอากาศในแตละเดอนแตกตางกน จงเกดเปนฤดกาลตางๆ สวนปฏทนจนทรคต มทมาจากการสงเกตดวงจนทร โดยเทยบเคยงกบกลมดาวจกรราศเชนกน แมจะบอกฤดกาลไดไมตรง แตมความเกยวเนองกบการประกอบประเพณและพธทางศาสนาตางๆ มาตงแตอนเดยสมยโบราณ จงใชปฏทนจนทรคตเพอบงบอกเทศกาลและวนสำคญตางๆ เชน วนสำคญทางศาสนา วนลอยกระทง เปนตน ปฏทนในปจจบนมหลายรปแบบ เชน ปฏทนแขวน ปฏทนตงโตะ ปฏทนโปสเตอร ปฏทนพก และปฏทนสมดบนทก ซงปฏทนไมใชเพยงแคเครองมอบอกวนเดอนปแตเพยงอยางเดยวเทานน แตยงเปนสอทบอกเลาเรองราวไดอยางหลากหลายใหผคนในสงคมไดรบร รวมทงสะทอนใหเหนววฒนาการและความเปนไปของสงคมในยคสมยตางๆ ไดเปนอยางด และอาจบอกไดวา ปฏทนคอสงหนงทมคณคาเหนอกาลเวลา (ทมา การบรรยายพเศษเรอง "ดวงดาว...กำเนดปฏทนโลก สปฏทนไทย" โดยอาจารยสทธชย จนทรศลปน หวหนาฝายทองฟาจำลอง กรงเทพฯ ในงานเสวนา "ปฏทนโลก ปฏทนไทย" สเสนทางชวต : 3 ทศวรรษรางวลสรยศศธรวนท 25 ม.ค. 53 ณ หองประชมเอนกประสงค อาคารหอประชม กรมประชาสมพนธ)
Page 29: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน วน • ในอดตนนเราจะเรมนบวนใหมเมอดวงอาทตยข นจากขอบฟา อยางไรกตามเนองจาก

ดวงอาทตยมการเปลยนแปลงตาแหนงข นตกอยตลอดเวลา ดงนนแมแตในตาบลทม

ลองจจดเดยวกนแตตางละตจดกน ดวงอาทตยกจะข นไมพรอมกน จงไมสะดวกตอการ

กาหนดเวลามาตรฐานของแตละตาบลบนโลกไปดวย

• ดวยเหตนในปจจบนเรากาหนดเวลา 1 วนจากการผานเสนเมอรเดยนจงเรยกวา

A.M. (Ante meridian) และเวลาบายซงดวงอาทตยผานเสนเมอรเดยนไปแลว

เรยกวา P.M. (Post meridian)

29

Presenter
Presentation Notes
วน��หนวยของเวลาทมนษยรจกเปนอยางแรกและมความคนเคยทสด คงหนไมพนหนวย “วน” อยางแนนอน เพราะวงจรชวตของมนษยและสงมชวตอน ๆ ลวนผกพนกบ “วน” อยางชดเจน เมอดวงอาทตยขนจากขอบฟา โลกกจะสวางสามารถมองเหนสงตาง ๆ ไดงาย สะดวกตอการทมนษยจะออกทำมาหากน และเมอดวงอาทตยตกลบขอบฟา โลกกจะมดลง เปนเวลาทมนษยจะไดพกผอนหลงจากทำงานหนกมาในเวลากลางวน เพอใหรางกายพรอมตอการจะทำงานอกครงเมอโลกกลบคนสความสวางไสวอกครง (แตคนสมยนบางคนรวมถงตวผเขยนคนนดวยดจะตรงกนขาม กลางวนเอาแตนอนหลบอต พอกลางคนกลบเรงรา 555555)��เวลา 1 วน คนทวไปมกจะเขาใจวาหมายถงเวลาทโลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบ แตหลายคนกอาจจะแปลกใจเมอไดเหนขอมลทางดาราศาสตรสวนใหญจะระบวา โลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบในเวลา 23 ชวโมง 56 นาท มใช 24 ชวโมงอยางทเขาใจ��ความจรงกคอ เวลา 1 วนทเราใชกนนน เปนเวลาทโลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบเมอเทยบกบดวงอาทตย สวนเวลา 23 ชวโมง 56 นาทนน เปนเวลาทโลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบเมอเทยบกบตำแหนงของดาว สาเหตทไมเทากนนนกเปนเพราะโลกมไดหมนรอบตวเองอยกบท แตโคจรไปรอบดวงอาทตยดวยพรอมกน เมอมองจากโลกจงเหนดวงอาทตยเคลอนทไปทางทศตะวนออกเมอเทยบกบดาวฤกษอนวนละประมาณ 1 องศา ดงนนสมมตวาในวนนดวงอาทตยขนพรอมกบดาว A เมอผานไป 23 ชวโมง 56 นาท โลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบ ดาว A จะขนจากขอบฟาอกครง แตขณะเดยวกนดวงอาทตยจะเคลอนทไปทางตะวนออกของดาว A เสยแลว จงทำใหดวงอาทตยยงไมขนจากขอบฟา โลกตองหมนไปอก 4 นาท หรอครบ 24 ชวโมงพอด จงจะทำใหดวงอาทตยขนจากขอบฟาตะวนออกอกครง�
Page 30: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน วน-เวลา

แตการจะใหเรมตนวนใหมเมอผานเสนเมอรเดยนบนซงเปนตอนกลางวนยอมไมสะดวกอยางยงในการนบวน ดวยเหตนจง

ตองกาหนดใหการเปลยนวนเรมในตาแหนงตรงกนขาม นนคอเวลาทดวงอาทตยผานเสนเมอรเดยนลาง หรอเสนสมมตท

ลากตอจากเมอรเดยนบนลงไปทางดานลางของทองฟา (สวนทเรามองไมเหน) จนครบวงกลม และกาหนดใหเมอดวง

อาทตยผานเสนเมอรเดยนลางดงกลาวหรอเวลาเทยงคน (00:00 น.) ของทองถนนนเปนจดเรมตนวนใหมแทน 30

Presenter
Presentation Notes
ในอดตนนเราจะเรมนบวนใหมเมอดวงอาทตยขนจากขอบฟา อยางไรกตามเนองจากดวงอาทตยมการเปลยนแปลงตำแหนงขนตกอยตลอดเวลา ดงนนแมแตในตำบลทมลองจจดเดยวกนแตตางละตจดกน ดวงอาทตยกจะขนไมพรอมกน จงไมสะดวกตอการกำหนดเวลามาตรฐานของแตละตำบลบนโลกไปดวย ดวยเหตนในปจจบนเรากำหนดเวลา 1 วนจากการผานเสนเมอรเดยน (เสนทลากผานจากขวฟาเหนอมายงจดกลางฟาผานไปยงขวฟาใต และลากยอนผานดานลางของทองฟากลบไปยงทศเหนอ) เปนหลก โดยกำหนดใหเวลาทดวงอาทตยผานเสนเมอรเดยน เปนเวลาเทยงตรง ณ ลองจจดดงกลาว เนองจากในตำบลทมลองจจดเดยวกน ดวงอาทตยจะผานเสนเมอรเดยนพรอมกนเสมอ จงสามารถกำหนดเปนเวลามาตรฐานของแตละตำบลได ดวยเหตนในเวลาเชาซงดวงอาทตยยงไมผานเสนเมอรเดยน จงเรยกวา A.M. (Ante meridian) และเวลาบายซงดวงอาทตยผานเสนเมอรเดยนไปแลว เรยกวา P.M. (Post meridian)��(รปแสดงพนทของโลกสวนทไดรบแสงและไมไดรบแสง ในเวลา 6 โมงเชาของวนท 1 ม.ค. ประเทศไทย จะเหนวาทละตจดเดยวกนกบประเทศไทย ทางตอนใตสวางแลว แตทางเหนอยงมดอยกม) อยางไรกตามแมจะกำหนดใหใชเวลาทผานเมอรเดยนเปนจดอางองกตาม แตการจะใหเรมตนวนใหมเมอผานเสนเมอรเดยนบนซงเปนตอนกลางวนยอมไมสะดวกอยางยงในการนบวน ดวยเหตนจงตองกำหนดใหการเปลยนวนเรมในตำแหนงตรงกนขาม นนคอเวลาทดวงอาทตยผานเสนเมอรเดยนลาง หรอเสนสมมตทลากตอจากเมอรเดยนบนลงไปทางดานลางของทองฟา (สวนทเรามองไมเหน) จนครบวงกลม และกำหนดใหเมอดวงอาทตยผานเสนเมอรเดยนลางดงกลาวหรอเวลาเทยงคน (00:00 น.) ของทองถนนนเปนจดเรมตนวนใหมแทน
Page 31: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน เวลา • UTC หรอ Universal Time Coordinated)

31

Presenter
Presentation Notes
หนวยเวลายอยของวนกคอ ชวโมง นาท และวนาท การแบงเวลาหนงวนออกเปนหนวยยอยลงนกเพอความสะดวกในการกำหนดเวลาในการทำกจกรรมตาง ๆ ไดอยางชดเจนมากขน ชาวอยปตสมยโบราณกำหนดใหแบงเวลาในชวงกลางวนดวยนาฬกาแดดออกเปน 10 สวน และเพมอก 2 สวนสำหรบชวงรงอรณและสนธยา กอนทชาวกรกจะกำหนดใหแบงเวลา 1 วนม 24 ชวโมง เชนเดยวกบชาวซเมอรและอนเดยกไดแบงวนออกเปน 24 ชวโมงเชนเดยวกน สวนอารยธรรมจนนนกแบงเวลาหนงวนออกเปน 12 ชวยาม (ใครทอานนยายกำลงภายในคงเคยไดยนกนบอย ๆ) �
Page 32: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน สปดาห หนวย “สปดาห” แปลตรงตวคอ “7 วน” เปนหนวยเวลาทมมานานแลว ในพระคมภรไบ

เบลกมเรองราวของพระผเปนเจาไดทรงสรางโลกใน 6 วน และพกผอนในวนท 7 จงเชอวา

ความคดเรองการกาหนดหนวยเวลาสปดาหนาจะมมากอนหนานนแลว การกาหนดให

จานวนวนในสปดาหเปน 7 วน มทมาจากจานวนดาวทมนษยมองเหน

ทมา:http://pantip.com/topic/31469393

32

Page 33: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน สปดาห

33

Page 34: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน สประจาวนของไทย • ไดมาจากความเชอเรองตานานการเกดเทพดานพเคราะห ดงน

พระนพเคราะห ถกสรางจาก อธบาย ประจาอยทศ

พระอาทตย ราชสห 6 ตว ซงพระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาแดง แลวปะพรมนาอมฤต เสกใหเปนพระ

อาทตย มวรกายแดง ทรงไกรสร (ราชสห) เปนพาหนะ ตะวนออกเฉยงเหนอ

(ทศอสาน)

พระจนทร เทพธดา 15

องค

พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาขาวนวล แลวปะพรมนาอมฤต เสกใหเปน

พระจนทร มวรกายขาวนวล ทรงอาชา (มา) เปนพาหนะ ตะวนออก

(ทศบรพา)

พระองคาร มหงสา (ควาย)

8 ตว

พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสชมพหมน แลวปะพรมนาอมฤต เสกใหเปนพระ

องคาร มวรกายชมพ ทรงมหงสาเปนพาหนะ (บางแหงวา ทรงลาเปนพาหนะ) ตะวนออกเฉยงใต

(ทศอาคเนย)

พระพธ คชสาร (ชาง)

17 เชอก

พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสเขยวใบไม แลวปะพรมนาอมฤต เสกใหเปนพระ

พธ มวรกายเขยว ทรงคชสารเปนพาหนะ ใต (ทศทกษณ)

พระพฤหสบด ฤาษ 19 ตน พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสแสด (เหลองอมสม) แลวปะพรมนาอมฤต เสก

ใหเปนพระพฤหสบด มวรกายแดงสม ทรงมฤค (กวาง) เปนพาหนะ ในอธไทยโพธบาทว

กลาววา ทรงกมณฑก (กบ) เปนพาหนะ พระพฤหสบดเปนครของเหลาเทพ จงนยมไหวครใน

วนพฤหสบด

ตะวนตก

(ทศปจฉม)

พระศกร คาว (วว) 21

ตว

(บางตาราวา สรางจากเทพยาธรหรอพทยาธร ซงเปนครงเทพครงมนษย หรอทเรยกวา

คนธรรพ) พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสฟาออน แลวปะพรมนาอมฤต เสกให

เปนพระศกร มวรกายฟา ทรงคาวเปนพาหนะ พระศกรเปนครของพวกยกษ ซงตรงขามกบ

พระพฤหสบดทเปนครของเทพ

เหนอ

(ทศอดร)

พระเสาร พยคฆ (เสอ)

10 ตว

พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสดา แลวปะพรมนาอมฤต เสกใหเปนพระเสาร ม

วรกายดาคลา ทรงพยคฆเปนพาหนะ ตะวนตกเฉยงใต

(ทศหรด) 34

Presenter
Presentation Notes
พระอาทตยถกสรางจากราชสห 6 ตว ซงพระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาแดง แลวปะพรมนำอมฤต เสกใหเปนพระอาทตย มวรกายแดง ทรงไกรสร (ราชสห) เปนพาหนะ ประจำอยทศตะวนออกเฉยงเหนอ (ทศอสาน) พระจนทรถกสรางจากเทพธดา 15 องค พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาขาวนวล แลวปะพรมนำอมฤต เสกใหเปนพระจนทร มวรกายขาวนวล ทรงอาชา (มา) เปนพาหนะ ประจำอยทศตะวนออก (ทศบรพา) พระองคารถกสรางจากมหงสา (ควาย) 8 ตว พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสชมพหมน แลวปะพรมนำอมฤต เสกใหเปนพระองคาร มวรกายชมพ ทรงมหงสาเปนพาหนะ (บางแหงวา ทรงลาเปนพาหนะ) ประจำอยทศตะวนออกเฉยงใต (ทศอาคเนย) พระพธถกสรางจากคชสาร (ชาง) 17 เชอก พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสเขยวใบไม แลวปะพรมนำอมฤต เสกใหเปนพระพธ มวรกายเขยว ทรงคชสารเปนพาหนะ ประจำอยทศใต (ทศทกษณ) พระพฤหสบดถกสรางจากฤาษ 19 ตน พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสแสด (เหลองอมสม) แลวปะพรมนำอมฤต เสกใหเปนพระพฤหสบด มวรกายแดงสม ทรงมฤค (กวาง) เปนพาหนะ ในอธไทยโพธบาทว กลาววา ทรงกมณฑก (กบ) เปนพาหนะ ประจำอยทศตะวนตก (ทศปจฉม) พระพฤหสบดเปนครของเหลาเทพ จงนยมไหวครในวนพฤหสบด พระศกรถกสรางจากคาว (วว) 21 ตว (บางตำราวา สรางจากเทพยาธรหรอพทยาธร ซงเปนครงเทพครงมนษย หรอทเรยกวา คนธรรพ) พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสฟาออน แลวปะพรมนำอมฤต เสกใหเปนพระศกร มวรกายฟา ทรงคาวเปนพาหนะ ประจำอยทศเหนอ (ทศอดร) พระศกรเปนครของพวกยกษ ซงตรงขามกบพระพฤหสบดทเปนครของเทพ พระเสารถกสรางจากพยคฆ (เสอ) 10 ตว พระอศวรรายเวทมนตใหเปนผง หอดวยผาสดำ แลวปะพรมนำอมฤต เสกใหเปนพระเสาร มวรกายดำคลำ ทรงพยคฆเปนพาหนะ ประจำอยทศตะวนตกเฉยงใต (ทศหรด)
Page 35: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ตารางเวลาทดวงอาทตยอยในกลมดาวจกรราศตาง ๆ ในยคปจจบน

คนยงธน หรอ ธน (Sagittarius) = Dec 18 - Jan 18 (32 วน)

แพะทะเล หรอ มกร (Capricornus) = Jan 19 - Feb 15 (28 วน)

คนแบกหมอนา หรอ กมภ (Aquarius) = Feb 16 - Mar 11 (24 วน)

ปลา หรอ มน (Pisces) = Mar 12 - Apr 18 (38 วน)

แกะ หรอ เมษ (Aries) = Apr 19 - May 13 (25 วน)

วว หรอ พฤษภ (Taurus) = May 14 - Jun 19 (37 วน)

คนค หรอ เมถน (Gemini) = Jun 20 - Jul 20 (31 วน)

ป หรอ กรกฎ (Cancer) = Jul 21 - Aug 9 (20 วน)

สงโต หรอ สงห (Leo) = Aug 10 - Sep 15 (37 วน)

หญงสาว หรอ กนย (Virgo) = Sep 16 - Oct 30 (45 วน)

ตาชง หรอ ตล (Libra) = Oct 31 - Nov 22 (23 วน)

แมงปอง หรอ พจก (Scorpius) = Nov 23 - Nov 29 (7 วน)

คนแบกง (Ophiuchus) = Nov 30 - Dec 17 (18 วน)

ปฏทน เดอน

35

Page 36: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

36

Page 37: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน ป-ฤดกาล 1.วสนตวษวต (Vernal Equinox)

2.ครษมายน (Summer Solstice)

3.ศารทวษวต (Autumn Equinox)

4.เหมายน (Winter Solstice)

37

Presenter
Presentation Notes
หนวยเวลาใหญสดทเกยวของกบธรรมชาตของโลกกคอ “ป” อยางไรกตาม ปทเราใชในปจจบนนน ไมใชเวลาทโลกโคจรรอบดวงอาทตยครบ 1 รอบพอดเมอเทยบกบดวงดาว ซงเทากบ 365.256366 วน แตเปนเวลาทโลกโคจรรอบดวงอาทตยครบ 1 รอบเมอเทยบกบตำแหนงทางภมศาสตรของโลก โดยยดจากตำแหนงในการขนตกของดวงอาทตยในแตละวนเปนหลก ซงจะมตำแหนงหลก ๆ อย 4 ตำแหนงคอ วสนตวษวต (Vernal Equinox) คอวนทดวงอาทตยเคลอนทตดผานเสนศนยสตรฟาจากทศใตขนไปยงทศเหนอ ตรงกบวนท 20-21 มนาคม ในวนนดวงอาทตยจะขนทางทศตะวนออกพอด และทกพนทบนโลกจะมกลางวนและกลางคนยาวเทากน เปนวนเรมตนฤดใบไมผลในซกโลกเหนอ และฤดใบไมรวงในซกโลกใต ครษมายน (Summer Solstice) คอวนทดวงอาทตยขนทางทศตะวนออกเฉยงเหนอมากทสด ตรงกบวนท 20-21 มถนายน ในวนน ซกโลกเหนอจะมกลางวนยาวกวากลางคนมากทสด (สวนซกโลกใตจะกลบกน) เปนวนเรมตนฤดรอนในซกโลกเหนอ และฤดหนาวในซกโลกใต ศารทวษวต (Autumn Equinox) คอวนทดวงอาทตยเคลอนทตดผานเสนศนยสตรฟาจากทศเหนอลงไปยงทศใต ตรงกบวนท 22-23 กนยายน ในวนนดวงอาทตยจะขนทางทศตะวนออกพอด และทกพนทบนโลกจะมกลางวนและกลางคนยาวเทากน เปนวนเรมตนฤดใบไมรวงในซกโลกเหนอ และฤดใบไมผลในซกโลกใต เหมายน (Winter Solstice) คอวนทดวงอาทตยขนทางทศตะวนออกเฉยงใตมากทสด ตรงกบวนท 22-23 ธนวาคม ในวนน ซกโลกเหนอจะมกลางวนสนกวากลางคนมากทสด (สวนซกโลกใตจะกลบกน) เปนวนเรมตนฤดหนาวในซกโลกเหนอ และฤดรอนในซกโลกใต
Page 38: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน ป-ฤดกาล • ทโลกโคจรรอบดวงอาทตยครบ 1 รอบพอดเมอเทยบกบดวงดาว ซงเทากบ

365.256366

• วสนตวษวต (Vernal Equinox) คอวนทดวงอาทตยเคลอนทตดผานเสนศนยสตรฟาจากทศใตขนไปยงทศเหนอ ตรง

กบวนท 20-21 มนาคม ในวนนดวงอาทตยจะขนทางทศตะวนออกพอด และทก

พ นทบนโลกจะมกลางวนและกลางคนยาวเทากน เปนวนเรมตนฤดใบไมผลในซกโลก

เหนอ และฤดใบไมรวงในซกโลกใต

• ครษมายน (Summer Solstice) คอวนทดวงอาทตยขนทางทศตะวนออกเฉยงเหนอมากทสด ตรงกบวนท 20-21

มถนายน ในวนน ซกโลกเหนอจะมกลางวนยาวกวากลางคนมากทสด (สวนซกโลกใต

จะกลบกน) เปนวนเรมตนฤดรอนในซกโลกเหนอ และฤดหนาวในซกโลกใต

38

Page 39: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ปฏทน ป-ฤดกาล • ศารทวษวต (Autumn Equinox) คอวนทดวงอาทตยเคลอนทตดผานเสนศนยสตรฟาจากทศเหนอลงไปยงทศ

ใต ตรงกบวนท 22-23 กนยายน ในวนนดวงอาทตยจะขนทางทศตะวนออก

พอด และทกพนทบนโลกจะมกลางวนและกลางคนยาวเทากน เปนวนเรมตน

ฤดใบไมรวงในซกโลกเหนอ และฤดใบไมผลในซกโลกใต

• เหมายน (Winter Solstice) คอวนทดวงอาทตยขนทางทศตะวนออกเฉยงใตมากทสด ตรงกบวนท 22-23

ธนวาคม ในวนน ซกโลกเหนอจะมกลางวนสนกวากลางคนมากทสด (สวนซก

โลกใตจะกลบกน) เปนวนเรมตนฤดหนาวในซกโลกเหนอ และฤดรอนในซก

โลกใต

39

Page 40: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

ขอนอบนอมบญคณครบาอาจารย • อาจารยอาร สวสด อดตนายกสมาคมดาราศาสตรไทย อาจารย

ผสอน ดาราโหราศาสตร รน องคารเพญ 2014

• อาจารย เลก โพธาราม (เคม) อาจารยผสอนการอานดวง

โหราศาสตรไทย เลขเจดตวพมา จบยามเวลาและคมภรสรยะ

ยาตร

• อาจารย พลตรบนนาค ทองเนยม อาจารยผสอนเขยนโปรแกรม

โหราศาสตรไทยและยเรเนยน

40

Page 41: ณธนาคารแห่งประเทศไทย สํานักงานใหญ่ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะ ...pirun.ku.ac.th/~fengwks/specialLecture/HeroMan.pdf ·

QUESTIONS?

Department of Civil Engineering Faculty of Engineering ,

Kasetsart University, Bangkok, Thailand

ขอบคณครบ

41