รูปแบบการดำเนินชีวิตครัว...
TRANSCRIPT
รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบาน
ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของสถานเกษตรหลวงปางดะ
LifestylePatternoftheHouseholdertowardstheVillageDevelopmentAccordingtotheSufficiencyEconomyPhilosophyoftheRoyalAgriculturalStationPangDa
รฐนนทพงศวรทธธร*และสรชยอตมอาง
RatthananPongwiritthon*andSurachaiUtama-ang
คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ภาคพายพ จงหวดเชยงใหม
Abstract This research aims to study the lifestyle pattern, the village development according to sufficiency economy philosophy and the relationship between lifestyle pattern and personal factor of family breadwinner in the area of the Royal Agricultural Station Pang Da, Samoeng, Chiang Mai. This applied research gets data from two parts which are qualitative data and qualitative data. Qualitative samples are community leader, head of the village, head of the town, local scholars, and directors of both public and private sectors who are influenced on community planning and development total 15 samples. Quantitative data are from family breadwinners who live in area of the Royal Agricultural Station Pang Da, Samoeng, Chiang Mai, total 333 samples. Research tools used in this research are questionnaire and in-depth interview with the opinion leaders. The statistic used in data analysis is descriptive statistics. The result of the research found out that the lifestyle pattern of the family breadwinner is struggle type. The attitude of the family breadwinners towards the village development according to sufficiency economy philosophy as basic of their living of 6 factors are in high level which are including reduce expenses factor, increase income factor, economizing factor, learning factor and environmental conservation factor. From the test on relation between individual personal factor and lifestyle pattern of family breadwinner, it was found out that there is no correlation. For pattern and village development according to sufficiency economy philosophy, they should focus on 1) Public sectors should provide promotional activities to let people learn about lifestyle pattern base on sufficiency economy philosophy. 2) Private sectors should also promote to learn about lifestyle pattern base on sufficiency economy philosophy by set up the indicators or activities to drive their organization to operate base on sufficiency economy philosophy.
Keywords: Lifestyle pattern (รปแบบการดำเนนชวต); Sufficiency economy philosophy (ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง);
Village development (การพฒนาหมบาน)
* ผเขยนทใหการตดตอ E-mail address: [email protected]
Suranaree J. Soc. Sci. Vol. 7 No. 2; December 2013 (21-36)
22 รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษารปแบบการดำเนนชวต การพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจ
พอเพยงและความสมพนธระหวางรปแบบการดำเนนชวตกบปจจยสวนบคคลของหวหนาครอบครว ในพนทสถาน
เกษตรหลวงปางดะอำเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม เปนการวจยประยกตโดยการเกบขอมลแบงออกเปน 2 สวน
คอขอมลเชงคณภาพและขอมลเชงปรมาณกลมตวอยางเชงคณภาพ ไดแก ผนำชมชนผใหญบานกำนนปราชญ
ชาวบานและผอำนวยการภาครฐและเอกชนทมผลตอการวางแผนและพฒนาชมชน จำนวน 15 คน และขอมล
เชงปรมาณไดแกหวหนาครวเรอนในพนทสงเสรมและพฒนาของสถานเกษตรหลวงปางดะอำเภอสะเมง จงหวด
เชยงใหม จำนวน 333 ราย เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยแบบสอบถามและการสมภาษณแบบเจาะลกเปน
รายบคคลตอกลมผนำทางความคดสถตทใชในการวเคราะหขอมลประกอบดวยสถตเชงพรรณนาผลการวจยพบวา
รปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอนเปนแบบผตอสดนรนและทศนะของหวหนาครอบครวตอการพฒนา
หมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนรากฐานของชวตทง 6ดานอยในระดบมาก ไดแกดานการลดรายจาย
ดานการเพมรายไดดานการประหยดดานการเรยนรและดานการอนรกษสงแวดลอมผลการทดสอบความสมพนธ
ของปจจยสวนบคคลกบรปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอน ไมมความสมพนธกน รปแบบและการพฒนา
หมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควรมงเนน 1) ภาครฐควรจดใหมหนวยงานสงเสรมโดยกจกรรมตาง ๆ
ใหมการศกษารปแบบการดำเนนชวตตามเศรษฐกจพอเพยง 2)ภาคเอกชนควรใหการศกษารปแบบดำเนนชวตตาม
ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยมการกำหนดตวบงชหรอกจกรรมทสามารถผลกดนหนวยงานของตนใหสามารถ
ดำเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
บทนำ รปแบบการดำเนนชวตทางการตลาดกลาวถงรปแบบการใชชวตของผบรโภคไดกลายมา
เปนปจจยในการแบงสวนแบงการตลาดการทำการวจยการตลาดจะชวยใหเขาใจความตองการและ
รปแบบการใชชวตของกลมเปาหมายได เมอผผลตนำขอมลทไดมาใชเปนตวกำหนดวาผบรโภค
ตองการอะไรทำการออกแบบผลตภณฑสรางสนคา แนะนำสนคาบรการทอยในใจผบรโภคกลม
เปาหมายซงผบรโภคกจะมการตอบรบในผลตภณฑนนเปนอยางด (รปแบบการใชชวต, โครงการ
จดทำขอมลองคความร งวดท 1 :นยามธรกจ:การตลาด:ระบบออนไลน) เมอนำความรไปประยกต
ใชกบการนำแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงซงเปนเสมอนผลตภณฑทางสวนประสมทางการตลาด
โดยกลมหวหนาครวเรอนเปรยบเสมอนกลมเปาหมายตอบรบและซอสตยตอการใชหรอปฏบตตาม
แนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการพฒนาชมชนอยางยงยน ดงนนตองการเสนอแนวทาง
ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเพอตอบสนองความตองการของทกกลมคนในชมชนนนทำไดยาก
การเลอกและจดกลมคนบางกลมทมความตองการคลายกน จงไดเปรยบเสมอนการเลอกกลมคนใน
ชมชนทมหลกเกณฑทชดเจน ซงสามารถจดสรรและบรหารทรพยากรสำหรบแนวทางปรชญา
เศรษฐกจพอเพยงเพอตอบสนองความตองการของกลมคนในชมชนดงกลาว ซงเปนการจดสรร
ทรพยากรเพอการประยกตใช ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใหตรงความตองการและรปแบบการ
ดำเนนชวตของกลมคนในชมชนทชดเจน เนองจากปจจบน รปแบบการดำเนนชวตของกลมคน
ในชมชนเปลยนไปจากเดม จงทำใหตองมการศกษาเกยวกบรปแบบการดำเนนชวตของบทบาทและ
23Suranaree J. Soc. Sci. Vol. 7 No. 2; December 2013
ผนำกลมคนในชมชนซงเปนสวนทชวยใหการนำแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชใน
การพฒนาชมชนอยางมประสทธภาพแลว ยงเปนการชวยใหคนชมชนมการเจรญเตบโตอยางยงยน
ซงกลมคนในชมชนทมบทบาทสำคญ คอผนำในครวเรอนมบทบาทหนาทสำคญของหวหนา
ครอบครวหนาทมตอครอบครว สมาชกในครอบครวเปนทงผผลตและผบรโภค การชวยเหลอ
ซงกนและกนในครอบครวเปนบทบาทหนาททสมาชกแตละคนพงปฏบตตอตนเองและตอสมาชก
ทกคนในครอบครว เปนผทมบทบาททสำคญยงในการดำเนนชวตของสมาชกทกคนในครอบครว
มหนาทสำคญไดแก การประกอบอาชพในทางสจรตดวยความขยนหมนเพยรเพอหาทรพยสน
มาใชจายสรางประโยชนความสขใหกบสมาชกในครอบครว โดยไมกอหนสนและใชจายอยาง
ประมาณตน และรจกวางแผนการใชทรพยากรตาง ๆ ในครอบครว เชน รจกเกบออมไวใชจาย
ยามจำเปน ซงบทบาทดงกลาวสงผลตอการพฒนาตนเอง สมาชกในครวเรอน ชมชน สงคม
และประเทศชาต (คลงปญญาไทย, 2549) สถานเกษตรหลวงปางดะ แหลงศกษาวจยเทคโนโลย
ทางพชการขยายผลพนธพช ตางประเทศนานาชนดเปนแหลงผลตตนกลา ไมผลโตเรว และการ
เลยงสตวสถานเกษตรหลวงปางดะ เรมดำเนนการตงแตป 2522พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงม
พระราชประสงคเพอชวยใหชาวไทยภเขามพนททำกนเปนหลกแหลง สงเสรมและพฒนาอาชพใหม
รายไดมนคง โดยนำพชเศรษฐกจทตลาดตองการใหเกษตรกรปลก พรอมใหคำแนะนำเทคโนโลย
ทเหมาะสมลดการใชสารเคมใชทดนใหเกดประโยชนสงสดตามหลกของการอนรกษดนและนำและ
ชมชนในพนทไดนำปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการพฒนาชมชน (สถาบนและ
พฒนาพนทสง องคการมหาชน, 2549) แตปญหาสำคญของความพยายามทจะนำปรชญาของ
เศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชคอการขาดความเขาใจทถกตองในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
ของประชาชนทวไป คนสวนใหญมกนกวาเศรษฐกจพอเพยงเปนเรองเกษตรกรรม เปนเรองของ
ประชาชนในชนบทจงไมใชเรองทตนเองตองทำความเขาใจมากนก และมขอสงสยวา ปรชญาของ
การดำเนนธรกจคอ การมงหวงกำไรสงสด แลวเศรษฐกจพอเพยงจะนำมาใชกบธรกจไดจรงหรอไม
ดงนนการวจยเรอง “รปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอนตอการพฒนาหมบานตามแนว
ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของสถานเกษตรหลวงปางดะ” เพอเปนการเผยแพรความรเกยวกบ
หลกเศรษฐกจพอเพยง โดยงานวจยเนนกลมชมชนใหไดทราบหลกการปฏบตอยางละเอยดและ
ถกตองจากการพฒนาตวแบบวถการดำเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอกอใหเกดความร
ความเขาใจและความสนใจ เพอขยายผลการปฏบตใหเปนไปในวงกวางและเปนประโยชนตอเนอง
เชอมโยงกนขององคกรทนำแนวพระราชดำร “ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง”มาประยกตใชเปนกรอบ
แนวทางในวถการดำเนนชวต เพอมงทจะใหคำนงถงความสมดล มนคง ยงยน รวมทงการใช
ทรพยากรอยางรคณคาเพอใหเกดประโยชนสงสด โดยสงผลใหแกกลมประชาชนชมชนและเอกชน
บรรลตามวตถประสงคอยางมประสทธภาพและประสทธผลยงขนและทำใหเปนผลดตอการพฒนา
เศรษฐกจและสงคมไทยทยงยนอยางแทจรง
24 รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
นยามศพทในการวจย
รปแบบการดำเนนชวต หมายถง การดำรงชวตของชาวชมชนตามระบบคานยมเชอมโยง
ความสมพนธระหวางทศนคตคานยมและพฤตกรรมการดำเนนชวตและความเปนอยชาวชมชน
วตถประสงคของการวจย
1) เพอศกษารปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอนในหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจ
พอเพยงของสถานเกษตรหลวงปางดะอำเภอสะเมงจงหวดเชยงใหม
2) เพอศกษาการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสถานเกษตรหลวงปางดะ
อำเภอสะเมงจงหวดเชยงใหม
3) เพอหาความสมพนธระหวางรปแบบการดำเนนชวตกบปจจยสวนบคคลของหวหนา
ครวเรอนหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
เขตขอบของการวจย
การวจยมงศกษาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แนวคดการพฒนาชมชนตามปรชญา
เศรษฐกจพอเพยงและแนวคดรปแบบในการดำเนนชวต โดยเนนเนอหาของการพฒนาและ
การประยกตใชแนวคดดงกลาวกบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอนทจะสงผลตอการพฒนา
ชมชนตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
สมมตฐาน
ปจจยสวนบคคลไดแกเพศอายระดบการศกษาอาชพ(ปจจบน)สถานทพกอาศยระยะเวลาท
อาศยอยในชมชน รายไดเฉลยตอป มความสมพนธกบรปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอน
ตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของสถานเกษตรหลวงปางดะ
ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1) ไดแนวทางทงภาครฐและภาคเอกชนในการปรบปรงและเพมศกยภาพการพฒนาหมบาน
ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของสถานเกษตรหลวงปางดะอำเภอสะเมงจงหวดเชยงใหม
2) ไดขอสนเทศทงภาครฐและภาคเอกชนในการกำหนดทศทางการพฒนาหมบานตามแนว
ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของสถานเกษตรหลวงปางดะอำเภอสะเมงจงหวดเชยงใหม
3) ผลการศกษาเปนประโยชนตอผทสนใจและผทศกษาคนควาในประเดนการพฒนาหมบาน
ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
4) ไดประโยชนดานงานวจยทงภาครฐและภาคเอกชนโดยใชผลการวจยนนำไปตอยอดงานวจย
ในอนาคตเพมองคความรในบรบทชมชนของประเทศไทยใหมากขน
วรรณกรรมทเกยวของ แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
จดหมายในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดทรงมพระบรม
25Suranaree J. Soc. Sci. Vol. 7 No. 2; December 2013
ราชวนจฉยและทรงพระราชทานพระบรมราชานญาตใหนำไปเผยแพร เพอเปนแนวทางปฏบตของ
ทกฝายและประชาชนโดยทวไปพบวา มอย 2 สวนดวยกน ในสวนทหนง ปรากฏอย 2 แหงซงม
ความหมายไปในทศทางเดยวกน คอ เพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตนและเพอใหพรอมตอการ
รองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถ สงคมสงแวดลอมและวฒนธรรม
จากโลกภายนอกไดเปนอยางดสำหรบในสวนทสองคอ เพอใหสมดล (ทงดานวตถสงคมสงแวดลอม
และวฒนธรรม)และจดหมายสวนทหนงในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทวา “เพอใหกาวทนตอโลก
ยคโลกาภวตน”กบ “เพอใหพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลง”นนหากพนจพจารณาใหถองแท
จะพบความเกยวโยงสมพนธซงกนและกน โดยในแหงแรกเปนการพฒนาทเกยวของกบปจจยภายใน
เพอใหทนและเขากบสงภายนอก ในแหงทสองเปนการพฒนาทเกยวของกบปจจยภายนอกเพอ
ปองกนไมใหสงภายในไดรบความกระทบกระเทอนเสยหาย ซงจดหมายของเศรษฐกจพอเพยง
ตามการสงเคราะหในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจงประกอบดวยคอความสมดลการพรอมรบตอ
การเปลยนแปลงและการกาวทนตอโลกยคโลกาภวฒนซงจะเหนไดชดเจนวา เศรษฐกจพอเพยงนน
มไดปฏเสธกระแสโลกาภวฒน ตรงกนขามการดำเนนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มความ
มงหมายเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวฒนในสถานการณปจจบนดงภาพ1
ภาพ1คณลกษณะเงอนไขและจดหมายในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทมา: คณลกษณะเงอนไขและจดหมายในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง,สถาบนไทยพฒนมลนธบรณะชนบทแหง ประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ,ระบบออนไลน:www.sufficiencyeconomy.com
ดวยขอเทจจรงทวา โลกาภวฒนนน กอใหเกดผลกระทบไดทงในแงดและในแงราย คอ มได
ทำใหเกดความเจรญกาวหนาในแงเดยวแตในอกแงหนงยงทำใหเกดความเสอมถอยตกตำทงทางดาน
วตถสงคมสงแวดลอมและวฒนธรรมจากการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางปรชญาของ
เศรษฐกจพอเพยง จงมงเนนใหเกดการพจารณาอยางรอบดาน มความรอบคอบระมดระวงใน
การดำเนนงาน โดยเลอกรบการเปลยนแปลงทสงผลกระทบในแงด ในขณะเดยวกนกตองสรางระบบ
ภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการเปลยนแปลงในแงทไมดและไมอาจหลกเลยงได ทงน เพอจำกด
ผลกระทบใหอยในระดบทไมกอความเสยหายหรอไมเปนอนตรายรายแรง ทำใหกจการยงคง
26 รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ดำเนนตอไปได(สถาบนไทยพฒนมลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ,2554)
แนวคดการพฒนาชมชนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ในการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทางกระทรวงมหาดไทยโดยกรมพฒนา
ชมชนเปนหลกในการดำเนนงานรวมกบกรมการปกครอง และกรมสงเสรมการปกครองทองถน
ไดดำเนนการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยกำหนดกรอบการทำงานเพอ
ขบเคลอน “ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” ใหเปนรากฐานของชวตประชาชนในหมบาน โดยยดตวชวด
6X2หมบานทยดถอปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนรากฐานของชวต
สำนกงานพฒนาชมชนจงหวด กลมงานสงเสรมและพฒนา (2549) ไดกำหนดตวชวด 6X2
หมบานทยดถอปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนรากฐานของชวตคอดงน
1) ดานการลดรายจายไดแก1.1)ครวเรอนทำสวนครว1.2)ครวเรอนปลอดอบายมข
2) ดานการเพมรายไดไดแก2.1)ครวเรอนมอาชพ2.2)ครวเรอนใชเทคโนโลยทเหมาะสม
3) ดานการประหยดไดแก3.1)ครวเรอนมการออมทรพย3.2)ชมชนมกลมออมทรพย
4) ดานการเพมรายได ไดแก 4.1)ชมชนมการสบทอดและใชภมปญญาทองถน 4.2)ครวเรอน
มการเรยนรปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในชวตประจำวน
5) ดานการอนรกษสงแวดลอมและใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน ไดแก 5.1) ชมชนใช
วตถดบอยางยงยนในการประกอบอาชพ5.2)ชมชนปลกตนไมใหรมรน
6) ดานความเอออารยตอกน ไดแก 6.1)ชมชนมการดแลชวยเหลอคนจนคนดอยโอกาสและ
คนประสพปญหา6.2)ชมชนร“รกสามคค”
แนวคดรปแบบในการดำเนนชวต
รปแบบการดำเนนชวตคอรปแบบเฉพาะของกจกรรมในแตละวนทแสดงถงความเปนตวของ
คนๆนน โดยทรปแบบการดำเนนชวตของแตละบคคลจะเปนเอกลกษณทไมมใครเหมอน คนแตละ
คนจะเลอกทำในสงทแตกตางจากคนอน ๆ ซงกอาจจะมใครคนอน ๆทำในสงเหลานเหมอนกน
กเปนได จงมคนจำนวนหนงทมรปแบบการดำเนนชวตทเหมอนๆกน (Reimer, 1995)หรอรปแบบ
การดำเนนชวตของบคคลหนงๆคอรปแบบการดำเนนชวตในโลกทแสดงออกมาในรปของกจกรรม
ความสนใจและความคดเหนของบคคลนนๆ โดยรปแบบการดำเนนชวตจะแสดงออกถง “ตวบคคล
นนๆ”ทมปฏสมพนธกบสงแวดลอมของเขาหรอเธอทงหมด (Kotle,Bowen andMarkens, 2000)
โดยในสหรฐอเมรกาใชระบบคานยมและรปแบบการดำเนนชวต (TheValues andLifestylesหรอ
VALS)ซงพฒนาขนโดยสถาบนวจยสแตนฟอรดSRI(StanfordResearchInstitute)เปนการเชอมโยง
ความสมพนธระหวางทศนคตคานยมและพฤตกรรมการดำเนนชวตของผบรโภคโดยการวดรปแบบ
พฤตกรรมการซอของผบรโภค(Hawkins,BestandConey,2001)โดยมการจดกลมตางๆเปน8กลม
แตละกลมมลกษณะพฤตกรรมผบรโภคทแตกตางกน ไดแก รปแบบการดำเนนชวตของผบรโภคทง
8กลม ไดแก 1)ผทชอบเขาสงคม (Actualizes) เปนกลมทมความสำเรจในชวตมรายไดสงทสดและ
27Suranaree J. Soc. Sci. Vol. 7 No. 2; December 2013
ทรพยากรเปนจำนวนมากททำใหเขาสามารถอยในกลม Self-Orientation ได เปนกลมทยดถอ
การกระทำ มความเชอมนในตวเองสง ไดรบการศกษาสง สำหรบกลมนภาพพจนเปนเรองสำคญ
ตอเขาพรอมทจะเปดรบการเปลยนแปลง และมแนวโนมทจะซอ “สงทสวยสดสำหรบชวต”หรอ
สงทสามารถแสดงสไตล รสนยม และลกษณะของตนเอง 2) ผทตองการประสบความสำเรจสง
(Fulfillers)เปนพวก“มออาชพ”ทมการศกษาดยดถอหลกการมความรบผดชอบและสงดวยวฒภาวะ
มความรกวางขวางกลมนจะเนนกจกรรมเพอการพกผอนหรอความสขในครอบครวเปนผมขาวสาร
พรอมมลและยงเปดรบความคดเหนใหมๆอกดวย เปนพวกทมรายไดสงแตเปนผบรโภคทมพฤตกรรม
ตามคานยม (Value-oriented consumer) 3)ผทมกฎระเบยบและมเหตผล (Believers)ประกอบดวย
ผบรโภคทเปนพวกอนรกษนยม รายไดพอประมาณ ยดถอหลกการ กลมนไดรบการศกษานอย
มความเชอฝงใจในหลกศลธรรมจรรยาและตอตานการเปลยนแปลงนยมผลตภณฑทผลตในประเทศ
และเปนตราท“ตดตลาด”ชวตมงทครอบครววดชมรมและประเทศชาต4)ผทมความทะเยอทะยาน
(Achievers) เปนกลมทมรายไดมาก ยดถอสถานภาพประสบความสำเรจในอาชพการงานของตน
มหวทางอนรกษนยมทงทางความเปนอยและความคดทางการเมองมงทงานรกความสำเรจแสวงหา
ความพอใจจากงานและครอบครวถอภาพลกษณตนเองเปนสงสำคญมกชอบซอสนคาหรอบรการ
ทมศกดศร เพอแสดงใหเหนความสำเรจของตนตอเพอรวมงานและไดรบคำยกยองจากเพอนฝง
5) ผทมความพยายามฝาฟน (Strivers)ประกอบดวยบคคลทมคานยมคลายกบของพวกAchievers
แตมทรพยากรทางจตวทยาสงคมและเศรษฐกจนอยกวาคนกลมนจะมความทะเยอทะยานอยากทจะ
ประสบความสำเรจเหมอนอยางคนทตนเองคดวามความสำเรจมากกวาตนมความสนใจในความ
คดเหนหรอความชอบของผอนทมตอตนสนคาทมสไตลมความสำคญมากตอคนกลมน เพราะเขา
พยายามเลยนแบบผบรโภคทอยในกลมทมทรพยากรมากกวากลมอน ๆ 6) ผแสวงหาประสบการณ
(Experiences)กลมนมทรพยากรมากยดถอการกระทำมความกระตอรอรนชอบกฬาการออกกำลงกาย
การเสยงภยและกจกรรมทางสงคมชอบแสวงหาความหลากหลายและความตนเตนและเปนผบรโภค
ท“หว”และใชจายเปนอยางมากกบเสอผาอาหารเรงดวนหรออาหารสำเรจรปดนตรภาพยนตรและ
ของโปรดของวยรนโดยเฉพาะอยางยงพวกนชอบลองสงใหม ๆ 7)กลมผปฏบต (Makers) เปนกลม
ทมทรพยากรนอย ยดถอการกระทำเปนผทชวยตวเองได มหวทางอนรกษนยมทางความเปนอยใน
ครอบครว และทางการเมองพวกเขานยมความเพยงพอใจตวเอง มงแตสงทตนคนเคย ครอบครว
งานและการพกผอนรางกายนยมแตสนคาทดงายหรอแสดงหนาทใหเหนงาย เชน เครองมอตาง ๆ
เครองมอตกปลา เปนตน และ 8) ผทตองดนรนตอส (Struggles) ประกอบดวยบคคลทมรายได
นอยทสดและมทรพยากรนอยทสดในกลม Self-Orientation เนองจากมทรพยากรจำกด และ
การศกษาตำจงมชวตอยอยางจำกดจำเปนตองดนรอตอสเพอความอยรอดมทรพยากรนอยทสดไมม
ความผกพนทางดานสงคมมอายมากสนใจและเปนหวงสขภาพตนเองและความปลอดภยมความ
ระมดระวงในเรองคาใชจายพวกเขาจงมกเปนผบรโภคทซอสตยตอตราสนคาดงภาพ2
28 รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ภาพ2การจำแนกรปแบบการดำเนนชวตของผบรโภคทง8กลมทมา: VALSframework.Principle,status,FoundationofCustomerBehavior,CustomerBehavior:AManagerial Perspective:JagdishN.Sheth,BanwanriMittal:2004.p.182.
วธการดำเนนการวจย ประชากรและพนทเกบตวอยาง
หวหนาครวเรอนในพนทสงเสรมและพฒนาของสถานเกษตรหลวงปางดะ อำเภอสะเมง
จงหวดเชยงใหม มจำนวนครวเรอน 1,979ครวเรอน 2ตำบล ไดแก ตำบลสะเมงใต ตำบลแมสาบ
และประกอบดวย 13หมบาน คอ บานแมสาบบานนำรน บานหวยคอกบานทาศาลา-ปากลวย
บานทรายมล บานกองขากหลวง บานดง (ปางดะ) บานงาแมง บานหาดสมปอย บานงวเฒา
บานยงเมน บานองคาย และบานกาองขากนอย ดงนนประชากรกลมตวอยางขอมลเชงปรมาณ
มจำนวน1,979หวหนาครวเรอนสวนขอมลเชงคณภาพมจำนวน15ราย ไดแกผใหญบานทงหมด
13หม และกำนน2ตำบล (ศนยขอมลและสารสนเทศสำนกแผนงานและสารสนเทศ,สถาบนและ
พฒนาพนทสง(องคการมหาชน),ระบบออนไลน,สบคนเมอวนท14สงหาคม,2554)
กลมตวอยาง
การเลอกกลมตวอยางวธเชงปรมาณ(QuantitativeMethodology)ซงกลมตวอยางไดแกหวหนา
ครวเรอนในพนทสงเสรมและพฒนาของสถานเกษตรหลวงปางดะ อำเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม
จำนวน 333 ราย โดยใชวธในการคำนวณเพอหาขนาดตวอยางกลมตวอยาง (sample size) อยางตำ
โดยใชสตรการหาขนาดกลมตวอยางของ ยามาเน (Yamane, 1967)และการสมตวอยางแบบแบงชน
ภมตามสดสวนของแตละตำบล สวนวธเชงคณภาพ (Qualitative Methodology) ใชวธเลอก
กลมตวอยางแบบไมใชความนาจะเปน โดยใชวธเลอกตวอยางแบบเจาะจง ไดแกผนำชมชนทองถนท
29Suranaree J. Soc. Sci. Vol. 7 No. 2; December 2013
ไดดำเนนรปแบบชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใน 2ตำบลและ 13หมบาน เฉพาะผใหญบาน
และกำนน
เครองมอในการวจย
การวจยครงนเปนการวจยประยกต (Applied Research) โดยแบงเครองมอในการวจยได
ดงตอไปน
1) ขอมลเชงปรมาณใชการรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม (Questionnaire) ซงไดสราง
ตามความมงหมายและกรอบแนวคดของการวจยทกำหนด โดยแบงออกเปน 3ตอนดงน ตอนท 1
ปจจยสวนบคคลตอนท 2 รปแบบการดำเนนชวตของครวเรอนและตอนท 3ทศนะของหวหนา
ครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง6ดานโดยแบบสอบถามเปนแบบ
มาตราสวนประมาณคาในตอนท2และตอนท3โดยกำหนดการใหคะแนนคำตอบของแบบสอบถาม
โดยมาตรวด5ระดบใหผตอบแบบสอบถามเลอกคอ1หมายถงระดบความคดเหนดวยนอยทสดเปน
ลำดบไปจนถง ระดบ 5หมายถง ระดบความคดเหนดวยมากทสดและใชเกณฑการแปลความหมาย
ของคาเฉลย 5ระดบโดยคาเฉลย 1.01- 1.80หมายถงมระดบความคดเหนดวยนอยทสดและคาเฉลย
4.21-5.00หมายถงมระดบความคดเหนดวยมากทสด
2) ขอมลเชงคณภาพใชการรวบรวมขอมลการสมภาษณแบบเจาะลกเปนรายบคคล(Individual-
DepthInterviews)ตอกลมผนำทางความคด(KeyOpinionLeaders)จำนวน15รายไดแกผนำชมชน
ผใหญบาน กำนนปราชญชาวบานและผอำนวยการภาครฐและเอกชนทมผลตอการวางแผนและ
พฒนาชมชน โดยใชการสมภาษณทไมมโครงสรางแบบขยายความออกไป (Divergent Interviewing)
เพอไมเปนการปดกนขอมลขาวสารและเพอใหไดขอมลทกวางลกและถกตองจากบคคลทหลากหลาย
เพอใหไดตามความมงหมายและกรอบแนวคดของการวจยทกำหนดโดยพจารณาถงรายละเอยดท
ครอบคลมความมงหมายโดยไดนำประยกตจากแนวคดและทฤษฎทเกยวของ
วธวเคราะหขอมล
การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหนนแบงเปนสองสวนคอการวเคราะหปรมาณ
และการวเคราะหเชงคณภาพ โดยการวเคราะหเชงปรมาณ ใชสถตเชงพรรณนา โดยการหาคาความถ
และรอยละ สถตทดสอบความสมพนธ โดยใช Chi-square test ในการวเคราะหเชงคณภาพจาก
การสมภาษณแบบเจาะลกเปนรายบคคล (Individual-Depth Interviews) ตอกลมผนำทางความคด
(KeyOpinionLeaders)โดยผวจยใชการสมภาษณทไมมโครงสรางแบบขยายความออกไป(Divergent
Interviewing) เพอไมเปนการปดกนขอมลขาวสารและเพอใหไดขอมลทกวางลก และถกตองจาก
บคคลทหลากหลาย เพอใหไดตามความมงหมายตามกรอบแนวคดของการวจยทกำหนดโดยพจารณา
ถงรายละเอยดทครอบคลมความมงหมายโดยไดนำประยกตจากแนวคดและทฤษฎทเกยวของ
30 รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
กรอบแนวคดในการวจย
ภาพ3กรอบแนวคดในการวจย
ปจจยสวนบคคลของหวหนาครอบครว
1. เพศ
2.อาย
3.ระดบการศกษา
4.อาชพ(ปจจบน)
5.สถานทพกอาศย
6.ระยะเวลาทพกอาศยในชมชน
7.รายไดเฉลยตอป
รปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครอบครว
1.ผประสบความสำเรจในชวต
2.ผมชวตสมบรณ
3.ผอนรกษแบบแผน
4.ผประสบความสำเรจ
5.ผมงมนพยายาม
6.ผแสวงหาประสบการณ
7.นกปฏบต
8. ผตอสดนรน
ทศนะของชาวของหวหนาครอบครวตอ
การพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจ
1.ดานการลดรายจาย
2.ดานการเพมรายได
3.ดานการประหยด
4.ดานการเรยนร
5.ดานการอนรกษสงแวดลอมและ
ใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน
6.ดานความเอออารยตอกน
ผลการวจย ปจจยสวนบคคลของหวหนาครอบครว ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนเพศชาย คดเปน
รอยละ 63.70 และมอาย 31–40ป คดเปนรอยละ 37.80 มการศกษาระดบประถมศกษา คดเปน
รอยละ40.80อาชพเกษตรกรรมคดเปนรอยละ75.70สถานทพกอาศยอยในตำบลสะเมงใต รอยละ
74.20ระยะเวลาทพกอาศยอยในชมชนตำกวา10ปคดเปนรอยละ47.20มรายได200,001บาทขนไป
คดเปนรอยละ53.20 โดยรปแบบการใชชวตของหวหนาครวเรอนเปนแบบผตอสดนรน (Strugglers)
คดเปนรอยละ 44.70 (ดงตาราง 1)สวนทศนะการดำเนนชวตของหวหนาครอบครวตอการพฒนา
หมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไดแก 1)ดานการลดรายจายอยในระดบมาก ( = 3.58)
ไดแก ครวเรอนในชมชนมการทำสวนครวกนเองในชมชน เพอลดรายจายทตองไปซอหาจากทอน
31Suranaree J. Soc. Sci. Vol. 7 No. 2; December 2013
เปนการลดภาระคาใชจาย ( = 3.69) 2) ดานการเพมรายได อยในระดบมาก ( = 3.61) ไดแก
ครวเรอนใชเทคโนโลยทเหมาะสมมการนำเทคโนโลยสมยใหมมาใชในชวตประจำวนมากขน เพอ
สงเสรมในการเพมรายไดและอาชพเสรมใหกบชมชน ( = 3.71) 3)ดานการประหยดอยในระดบ
มาก( =3.84)ไดแกในชมชนมกลมออมทรพย เกดขนเพอสรางนสยใหกบชาวชมชนรจกประหยด
รจกเกบรจกออมกนมากขน ( =3.90)และครวเรอนมการออมทรพยทำใหสมาชกในครวเรอนรจก
ประหยดรจกใชจายกนมากขน ( = 3.78) 4)ดานการเรยนร อยในระดบมาก (คาเฉลย 3.57) ไดแก
ชมชนมการสบทอดภมปญญาทองถนและสามารถนำมาใชในชวตประจำวน ทำใหชาวชมชนได
เรยนรและนำไปใชปฏบตเพอพฒนาใหชมชนเจรญกาวหนายงขนไป ( = 3.65) 5)ดานการอนรกษ
สงแวดลอมและใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน อยในระดบคอนขางมาก ( = 3.29) ไดแก
ชาวชมชนสามารถนำวตถดบทมอยในทองถนมาใชไดอยางยงยนในการประกอบอาชพและดำรงชวต
เพออนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ( = 3.24) และชาวชมชนปลกตนไมใหรมรนเปน
หมบานทนาอย เพอความรมเยนเปนสขในชมชนของตนและเพอสขภาพจตทดของคนในชมชน
( = 3.34)และ6)ดานความเอออารยตอกนอยในระดบคอนขางมาก ( = 3.47) ไดแก ครวเรอน
ในชมชนมการดแลชวยเหลอคนจน คนดอยโอกาส และคนประสบปญหา ใหพนจากปญหาและ
สามารถดำรงชวตอยไดตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ( = 3.67) (ดงตาราง 2)ซงการทดสอบ
ความสมพนธของปจจยสวนบคคลทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอนตอการ
พฒนาชมชนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จำแนกตาม เพศอาย ระดบการศกษาอาชพ (ปจจบน)
สถานทพกอาศยระยะเวลาทอาศยอยในชมชนรายไดเฉลยตอปมรปแบบการดำเนนชวตของหวหนา
ครวเรอนตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของสถานเกษตรหลวงปางดะไมม
ความสมพนธกนทระดบนยสำคญ 0.05สวนขอมลจากการสมภาษณแบบเจาะลกเปนรายบคคล
(Individual-Depth Interviews) ของกลมผนำทางความคด (KeyOpinion Leaders) ของรปแบบ
การดำเนนชวตหวหนาครวเรอนตอการพฒนาชมชนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ใหมงเนน
ความพอประมาณ ความมเหตผล การมภมคมกน การพงตนเอง การสรางความรคณธรรมและ
เทคโนโลย การสรางเครอขาย และความสมดลและยงยน โดยควรมงเนนการพฒนาโดย 1) ความ
พอประมาณ โดยการใหชมชนเนนการผลตและบรโภคโดยยดทางสายกลางความพอเพยงความพอด
และไมฟมเฟอยสรางรายไดใหเพมพนขนและพนจากการเปนหนสนในครวเรอน2)ความมเหตผล
มงเนนชมชนตดสนใจและลงมอปฏบตกจกรรมตางๆเกยวกบระดบความตองการพอเพยงนนจะตอง
เปนอยางมเหตผล3)การมภมคมกนมงเนนชมชนมการหาขอมลขาวสารและศกษาหาความรเพมเตม
อยตลอดเวลาเพอใหมภมคมกนในตวหรอรเทาทนตอผลกระทบทจะเกดจากการเปลยนแปลงเพอ
ทนตอการปรบตว 4) การพงตนเองใหมจตสำนกทดเพอตนเองและชมชนเพอใหเกดการชวยเหลอ
เกอกลกนเชอมโยงกนเปนเครอขายชมชนทแขงแรง เปนอสระมเกยรตและมความภาคภมใจวายน
32 รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ไดดวยตนเอง 5) ดานเศรษฐกจ สนบสนนระบบเศรษฐกจชมชนใหยดถอหลกการ “ตนเปนทพง
แหงตน” โดยมงเนนการผลตพชผลใหเพยงพอกบความตองการบรโภคในครวเรอน6) ความสมดล
และการพฒนาทยงยนมงใหการสนบสนนใหประชาชนและชมชนยดถอการพฒนาอยางเปนองครวม
มสมดลระหวางการแขงขนจากโลกาภวฒน กระแสทองถนนยม ใหมความหลากหลายในโครงสราง
การผลตไมทำลายธรรมชาตและสงแวดลอมวฒนธรรมภมปญญาและวถชวตของทองถนทดงาม
ตาราง1 แสดงจำนวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จำแนกตามรปแบบการใชชวตของหวหนา
ครวเรอน
รปแบบการใชชวตของหวหนาครวเรอน จำนวน รอยละ
ผประสบความสำเรจในชวต(Actualizes)
ไดแกการประสบความสำเรจในชวตรำรวยเนนภาพลกษณมรสนยม 18 5.40
ผมชวตสมบรณ(Fulfilled)
ไดแกผมวฒภาวะมชวตทเรยบงายมความรมวนยการศกษาสง 12 3.60
ผอนรกษแบบแผน(Believers)
อนรกษนยมชวตยดความเชอประเพณมระเบยบวถชวตมแบบแผน 12 3.60
ผประสบความสำเรจ(Achievers)
ไดแก ผประสบความสำเรจ ในอาชพการงาน ผกพนกบงาน ใหความสำคญกบครอบครว
มองการณไกล
14 4.20
ผมงมนพยายาม(Strivers)
ไดแกผคนหาตนเองตองการยอมรบจากสงคมรายไดนอยตองการความมนคงในชวต 40 12.00
ผแสวงหาประสบการณ(Experience)
ไดแกกลมคนรนใหมอายนอยชอบความแปลกใหมชอบความหลากหลายเบอเรวเปลยนใจงาย 17 5.10
นกปฏบต(Makers)
ไดแก ผมความเชยวชาญ ในงานของตนเอง ไมเพอฝนชอบเรยนรหาประสบการณใหมๆชอบ
เรยนรจากประสบการณ
71 21.30
ผตอสดนรน(Strugglers)
ไดแก ผมรายไดนอยการศกษาไมสงความเชยวชาญตำตองการความมนคงและปลอดภยภกด
ตอตรายหอสนคาเดมๆ
149 44.70
รวม 333 100
33Suranaree J. Soc. Sci. Vol. 7 No. 2; December 2013
ตาราง2 คาเฉลยในดานทกดานของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจ
พอเพยง
ปจจย คาเฉลย
ระดบความคดเหนตอการ
พฒนาหมบานตามปรชญา
เศรษฐกจพอเพยง
ดานการลดรายจาย 3.58 มาก
ดานการเพมรายได 3.61 มาก
ดานการประหยด 3.84 มาก
ดานการเรยนร 3.57 มาก
ดานการอนรกษสงแวดลอมและใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน 3.29 คอนขางมาก
ดานความเอออารยตอกน 3.47 คอนขางมาก
บทสรปและขอเสนอแนะ ผลการวเคราะหรปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอนสวนใหญเปนเพศชายการศกษา
ระดบประถมศกษาอาชพเกษตรกรรมระยะเวลาทพกอาศยอยในชมชนตำกวา 10ปการดำเนนชวต
ของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนรากฐานของชวต
ทง 6ดานอยในระดบมาก ไดแกดานการลดรายจายดานการเพมรายไดดานการประหยดดานการ
เรยนรและดานการอนรกษสงแวดลอมซงสอดคลองกบแนวคด สำนกงานพฒนาชมชนจงหวด
กลมงานสงเสรมและพฒนา (2549) ตวชวด 6X2หมบานทยดถอปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปน
รากฐานของชวต ในดานการประหยดทเนนใหครวเรอนมการออมทรพยและชมชนมกลมออมทรพย
โดยนำแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในเรองของความพอประมาณคอ ความพอด วาเปนการ
ยนไดโดยลำแขงของตนเอง โดยมการกระทำไมมากเกนไป ไมนอยเกนไปในมตตางๆ โดยการสราง
การบรโภคการผลตอยในระดบสมดลการใชจายการออมอยในระดบทไมสรางความเดอดรอนใหกบ
ตนเองพรอมรบการเปลยนแปลงและรปแบบการดำเนนชวตของหวหนาครวเรอนเปนแบบผตอส
ดนรน(Strugglers)ซงสอดคลองกบงานวจยของวรชวรชนภาวรรณ(2551)ซงการจะพฒนาหมบาน
ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนน ตองมงเนนการสรางสามารถจดสรรรายไดใหเพยงพอกบคาใชจาย
และยงมเหลอเกบออมมการใชเหตผลเพอแกไขสถานการณตางๆ เนนเรองความประหยดและความ
คมคามการเตรยมพรอมกบการเปลยนแปลงเสรมสรางความรควบคเทคโนโลยทนสมยและเนนเรอง
ความซอสตยสวนการประยกตใชกบการทำงานคอสามารถทำงานไดทนตอเวลามการใชเหตผลเพอ
แกไขสถานการณตางๆ เนนเรองความประหยดและความคมคามการเตรยมพรอมรบการเปลยนแปลง
เสรมสรางความรควบคเทคโนโลยทนสมยและเนนเรองความโปรงใสตรวจสอบได และสอดคลองกบ
งานวจยกลวด ลอมทองวระภทรานนท (2550) โดยสงเสรมใหมการประชาสมพนธขอมลขาวสาร
34 รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
และเขาใจเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจากสอโทรทศน มความเขาใจวา เศรษฐกจพอเพยงเกดจาก
พระราชดำรสพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ดานการประยกตใชประโยชนตอตนเองและครอบครว
และสนบสนนใหการจดทำบญชรายรบ-รายจายในครอบครว และดานการประยกตใชประโยชนตอ
ชมชนคอ เรองมกจกรรมเพอลดตนทนการผลตในการประกอบอาชพในชมชน และปจจยทมผลตอ
การเรยนรการใชชวตตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ อาย สถานภาพสมรสการศกษา
อาชพหลกอาชพเสรมและรายไดตอป มผลตอการเรยนรการใชชวตตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจ
จากการทดสอบสมมตฐานเกยวกบรปแบบการดำเนนชวตทแตกตางกนไปตามปจจยสวนบคคลของ
หวหนาครวเรอนตอการพฒนาชมชนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไมแตกตางกน โดยการนำปรชญา
เศรษฐกจมาใชเพอการพฒนาชมชนใหเกดความยงยนนนตองอาศยแนวคดหลายแนวคดเพอสราง
ความยงยน อนไดแก แนวคดเศรษฐศาสตรแนวใหมทตอตานเศรษฐศาสตรวตถนยมไวในเอกสาร
“เศรษฐศาสตรชาวพทธ” (BuddhistEconomics) (อ เอฟชมคเกอร, 2554)ทเนนความพอเพยงทาง
เทคโนโลยในระบบการผลตทใหความสำคญตอคนมากกวาผลผลต รวมถงแนวคด “การบรหาร
จดการเศรษฐกจพอเพยง”โดยเนนหลกพอเพยงหรอความพอเพยงพอประมาณความมเหตผลและ
การมภมคมกนในตวทดพอสมควรนน โดยมพนฐานแนวคดจากคำสอนของพระพทธเจา โดยเฉพาะ
“หลกธรรมมชฌมาปฎปทา”ทางสายกลางกลาวคอ ความพอเพยงนนมเปาหมายของการผลตและ
การบรโภคทตองการทำใหระบบดำเนนตอเนองไปไดในลกษณะยงยนทำใหประชาชนสามารถลด
ความทกขและเขาถงความสขในแตระดบชนได และสอดคลองกบงานวจยของ วรช วรชนภาวรรณ
(2551) โดยใหชมชนมการบรโภคอยางพอเพยงจงเปนการบรโภคพอประมาณ ไมสรางความโลภ
ทางใจใหเพมมากขนพรอมทงปองกนไมใหเกดความทกขทรมานทางกาย อนเปนลกษณะของการ
“กนดอยเพยงพอด”หลกดงกลาวเปนหลกการจดการแนวทางหนงททางสายกลางในการดำเนนชวต
และพฒนาความยงยน
ขอเสนอแนะ ภาครฐควรสงเสรมใหมการศกษารปแบบการดำเนนชวตตามเศรษฐกจพอเพยง โดยใชเครองมอ
ในการจดใหมกจกรรมตางๆ เพอใหประชาชนในชมชนไดดำเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
และจดใหหนวยงานททำหนาทประสานงานในระดบจงหวด อำเภอ ตำบล โดยการขบเคลอนการ
ดำเนนชวตอยางมเศรษฐกจพอเพยงของชมชน
ภาคเอกชนควรใหการศกษารปแบบดำเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงโดยมการกำหนด
ตวบงชหรอกจกรรมทสามารถผลกดนหนวยงานของตนใหสามารถดำเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจ
พอเพยงเชนเดยวกบชมชน
ประชาชนและชมชนใหความรสรางเครอขายกจกรรมเผยแพรความรและสงเสรมการกระทำ
ตนเปนแบบอยางแกผอนในดานการดำเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
35Suranaree J. Soc. Sci. Vol. 7 No. 2; December 2013
สรปจากผลการวจยทงเชงคณภาพและเชงปรมาณเพอแนวทางในหลกการดำเนนชวตตาม
แนวทางเศรษฐกจพอเพยงชมชนยงยนดงภาพ4
การพงพาตนเองของชมชนอยางยงยน
ความสมดลและการพฒนาอยางยงยน
ความ สข สงคม และสงแวดลอมของชมชน
เครอขายและการรวมกลมเพอความยงยนของชมชน
ความพอประมาณ ความมเหตผล การมภมคมกน
การเสรมสรางความร การเสรมสรางคณธรรม
การดาเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของชมชน
อยางยงยน
ภาพ4แนวทางหลกการดำเนนชวตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงชมชนยงยน
เอกสารอางองกลมงานสงเสรมและพฒนากระทรวงมหาดไทย. (2549).คมอการประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยง. [ออนไลน].
ไดจากhttp://cddchiangrai.com/suffi/manual_assess52.pdf
กลวดลอมทองวระภทรานนท. (2550).การนำหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการดำเนนชวต :กรณ
ศกษาบคลากรสำนกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย.สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.คณะพฒนาสงคม
และสงแวดลอม.
คลงปญญาไทย.(2549).เศรษฐกจพอเพยง.[ออนไลน].ไดจากhttp://sufficiencyeconomy.panyathai.or.th
ดรณอศวปรชา. รปแบบการใชชวต, โครงการจดทำขอมลองคความร งวดท 1:นยามธรกจ:การตลาด. [ออนไลน].
ไดจากhttp://www.ismed.or.th/SME/src/upload/knowledge/1181619725466e160d3747b.pdf
วรรตน เกตเพชร. (2550).การเรยนรการใชชวตตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกรณศกษาประชาชนในเขต
ตำบลแวซอรอำเภอวฒนานครจงหวดสระแกว.มหาวทยาลยขอนแกน.คณะวทยาลยการปกครองทองถน.
วรช วรชนภาวรรณ. (2551).การบรหารจดการตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงในชมชน. [ออนไลน]. ไดจาก http://
www.wiruch.com/articles
สถาบนไทยพฒนมลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ. (2554). เศรษฐกจพอเพยง. [ออนไลน].
ไดจากhttp://sufficiencyeconomy.blogspot.com
36 รปแบบการดำเนนชวตครวเรอนของหวหนาครอบครวตอการพฒนาหมบานตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
สำนกงานพฒนาชมชนจงหวด กลมงานสงเสรมและพมนา. (2549).การขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง.
[ออนไลน].ไดจาก:http://www.gotoknow.org/posts/205485
สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน). (2552).ขอมลสารสนเทศภมศาสตรศนยพฒนาโครงการหลวง
ปางดะ.เชยงใหม:สำนกงานสำนกแผนงานและสารสนเทศสถาบนวจยและพฒนาพนทสง.
อ เอฟชมคเกอร. (2554). เศรษฐศาสตรบนทางสายกลาง. [ออนไลน]. ไดจากhttp://www.siamintelligence.com/100th-
schumacher-buddhist-economy/
E.M. (2000). Education support services inCommunityContext. International special education conference.
UniversityofManchester.p.24-28.
HawkinsD.I.,Best,R.J.andConeyK.A.(2001).ConsumerBehavior:building.MarketingstrategyDell.Boston,
Mass.McGraw-Hill.
Sheth,J.N.andMittal,B.(2004).CustomerBehavior:AManagerialPerspective. 2nded.UnitedStatesofAmerica:
ThomsonLearningbySouth-Western.
Kotler,P.,Bowen,J.T.andMakens,J.C.2000.MarketingforHospitalityandTourism. 2ndedition,USA:Prentice
HallInternational,Inc.,p.20.
Reimer,B.(1995).YouthandMoernLifestyleinYouthCultureinLateModernity.London:Saga.NewYork:
HarperandRow.
Yamane,T.(1967).Statistics:Anintroductoryanalysis.