สทธและขอพงปฏบตของ

ผปวย

สทธลกษณ แกวบญเรอน

ค าประกาศสทธและขอพงปฏบตของผปวย

เปนค าประกาศทเกดจากความรวมมอขององคกรวชาชพ ทง 6 คอ

- แพทยสภา

- สภาการพยาบาล

- สภาเภสชกรรม

- ทนตแพทยสภา

- สภาเทคนคการแพทย

- สภากายภาพบ าบด

และ กระทรวงสาธารณสข

ซงมวตถประสงคเพอใหผปวยไดรบประโยชนสงสดและตระหนกถงความส าคญของการใหความรวมมอกบผประกอบวชาชพดานสขภาพ

สทธผปวยและความหมาย

ขอแตกตางจากค าประกาศสทธผปวยเดม

Before After

มแตเรองของสทธผปวยอยางเดยว 10 ขอ

สทธผปวยม 9 ขอ

ไมมเรองขอพงปฏบตทผปวยควรปฏบต

มเรองขอพงปฏบตทผปวยควรปฏบตเพมมา 7 ขอ

ไมมเรองขอเทจจรงทางการแพทยทผปวยควรร

มเรองขอเทจจรงทางการแพทยทผปวยควรร เพม เปนขอยอย อก 9 ขอ

สทธผปวยและความหมาย

1.ผปวยทกคนมสทธขนพนฐานทจะไดรบการรกษาพยาบาลและการดแลดานสขภาพตามมาตรฐานวชาชพจากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยไมมการเลอกปฏบตตามทบญญตในรฐธรรมนญ

ขอควรตระหนก ใหการดแลผใชบรการทกรายเปนอยางด อยางสม

เหตผล และตดสนใจใหการดแลเปนรายๆ ตามความ เหมาะสมกบ

อาการหรอโรคทเปน ดวยวจารณญาณและความรในวชาชพ

สทธผปวยและความหมาย

๒. ผปวยทขอรบการรกษาพยาบาลมสทธไดรบทราบขอมลทเปนจรงและเพยงพอเกยวกบการเจบปวย การตรวจ การรกษา ผลดและผลเสยจากการตรวจ การรกษาจากผประกอบวชาชพดานสขภาพ ดวยภาษาทผปวยสามารถเขาใจไดงาย เพอใหผปวยสามารถเลอกตดสนใจในการยนยอมหรอไมยนยอมใหผประกอบวชาชพดานสขภาพปฏบตตอตน เวนแตในกรณฉกเฉน อนจ าเปนเรงดวนและเปนอนตรายตอชวต

ขอควรตระหนก

1. ใหขอมลแกผใชบรการและญาต เพอประกอบการตดสนใจวาจะใชบรการหรอไม เวนแตเปนการชวยเหลอกรณ รบดวนหรอจ าเปน

2. ใหขอมลเกยวกบการวนจฉย การพยากรณโรค วธการบ าบดรกษา การเสยงตออนตรายจากการรกษาพยาบาล หรอไมรบการรกษา โดยใชภาษาทเขาใจงายไมใชศพทแพทย และมการทวนสอบความเขาใจของผปวย กอนผปวยใหความยนยอม

สทธผปวยและความหมาย

3.กรณทผปวยปฏเสธการรกษา ตองแนใจวาไดอธบายผลเสยของการปฏเสธการรกษาใหผปวยไดเขาใจเปนอยางด และผปวยยงยนยนทจะปฏเสธการรกษา

4. อธบายใหผใชบรการทราบทกครงกอนปฏบตการพยาบาลวาจะท าอะไร ผลเปนอยางไร บอกวธสงเกตความ ผดปกตหรอความไมสขสบายทอาจเกดขน

5. ใหขอมลเกยวกบระเบยบและกฎเกณฑของหนวยงาน/โรงพยาบาลทผใชบรการพงปฏบตในขณะทมาใชบรการ ดานสขภาพ

6 ชแจงและอธบายใหผใชบรการทราบถงความจ าเปนทตองยาย หรอสงตอผใชบรการไปยงสถานบรการอน ๆ เพอการตดสนใจยนยอมหรอไมยนยอม

สทธผปวยและความหมาย

๓. ผปวยทอยในภาวะเสยงอนตรายถงชวตมสทธไดรบการชวยเหลอรบดวนจากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยทนทตามความจ าเปนแกกรณ โดยไมตองค านงวาผปวยจะรองขอความชวยเหลอหรอไม

ขอควรตระหนก

การชวยเหลอผปวยทอยในสภาวะเสยงอนตรายถงชวตถอเปนจรยธรรมแหงวชาชพของผ

ประกอบวชาชพดานสขภาพ เมอตนอยในฐานะทจะใหความชวยเหลอได ถอวาเปนการ

กระท าโดยความจ าเปน ไมมความผด การปฏเสธไมใหความชวยเหลอนบวาเปนการ

ละเมดขอบงคบแพทยสภาวาดวยการรกษาจรยธรรมแหงวชาชพเวชกรรม พ.ศ. 2526

หมวด 3 ขอ 10 และอาจผด กฎหมายอาญา มาตรา 374 ดวย

สทธผปวยและความหมาย

๔. ผปวยมสทธไดรบทราบชอ สกล และวชาชพของผใหการรกษาพยาบาลแกตนเพอคมครองความปลอดภยของตนเอง โดยเฉพาะอยางยงจากผใหบรการซงไมมคณภาพเพยงพอ

ขอควรตระหนก 1. ใหขอมล ชอ สกล ต าแหนง คณวฒของผทจะรบผดชอบดแลรกษาพยาบาลผปวย หรอผใชบรการ 2. ควรตดปายชอ สกล ต าแหนง ของบคลากรทางการแพทย,พยาบาล

สทธผปวยและความหมาย

น.ส สดสวย รวยเสนห

พยาบาลวชาชพ

๕. ผปวยมสทธขอความเหนจากผประกอบวชาชพดานสขภาพอนทมได

เปนผใหการรกษาพยาบาลแกตน และมสทธในการขอเปลยนผประกอบ

วชาชพดานสขภาพหรอเปลยนสถานพยาบาลได ทงนเปนไปตาม

หลกเกณฑของสทธการรกษาของผปวยทมอย

สทธทจะไดรบความปลอดภย (the right to safety) สทธทจะไดรบ

ขาวสาร (the right to be informed) สทธทจะเลอก (the right to

choose) นบเปนสทธทส าคญของผบรโภคสนคา ซงรวมทงสนคาสขภาพ

ขอควรตระหนก

1. ใหโอกาส ชวยเหลอและประสานงานเมอผใชบรการแจงความจ านงขอเปลยนผ

ใหบรการและสถานบรการ

2. ใหขอมลหรอการชวยเหลอทเปนประโยชนตอผใชบรการแกบคคลหรอสถานบรการ

ทรบดแลรกษาพยาบาลตอ

สทธผปวยและความหมาย

๖. ผปวยมสทธไดรบการปกปดขอมลของตนเอง เวนแตผปวยจะใหความยนยอมหรอเปนการปฏบตตามหนาทของผประกอบวชาชพดานสขภาพ เพอประโยชนโดยตรงของผปวยหรอตามกฎหมาย

ขอควรตระหนก 1. ไมเปดเผยความลบ ของผปวยหรอผใชบรการราบมาจากการประกอบวชาชพ เวนแต

ดวยความยนยอมของผปวย /ผใชบรการ หรอการปฏบตหนาทตามกฎหมาย 2. จดเกบรายงานไวเปนสดสวน ไมเปดโอกาสใหผอนทไมใชทมสขภาพ หรอผทไมได

รบการยนยอมจากผปวยได เหนขอมล ทางสขภาพของผปวย 3. ไมน าเรองของผปวยหรอผใชบรการมาเปนหวขอในการสนทนา โดยไมไดรบการ

ยนยอมจากผปวยยกเวนตองปฏบตตามหนาท

สทธผปวยและความหมาย

confidential

๗. ผปวยมสทธไดรบทราบขอมลอยางครบถวนในการตดสนใจเขารวมหรอถอนตวจากการเปนผเขารวมหรอผถกทดลองในการท าวจยของผประกอบวชาชพดานสขภาพ

เพอเปนแนวทาง ปฏบตวาความยนยอมจะตองเปนความยนยอมภายหลงจากทไดรบทราบขอมลตางๆ อยางครบถวนแลว (informed consent) เชนเดยวกบความยนยอมในการรบการรกษาพยาบาล และแมวาจะตดสนใจยนยอมแลวกมสทธทจะ เลกได เพอคมครองผถกทดลองใหไดรบความปลอดภย

ขอควรตระหนก

1. ก าาหนดระเบยบการหรอขนตอนการปฏบต เพอใหผใชบรการเขารวมการวจยหรอทดลองไวอยางชดเจน และม ความร ความเขาใจในระเบยบการหรอขนตอนดงกลาว

2. ใหขอมลอยางครบถวนแกผใชบรการ และใหเซนชอยนยอมเมอตองการเปนผถกทดลองในการวจยของผ ประกอบวชาชพดานสขภาพ

3. วเคราะหวาการวจย การทดสอบ การบนทกภาพ เสยง หรออนๆ จะเสอมเสยตอผใชบรการหรอไม หากเสยง ตอการเสอมเสยตองปกปองผใชบรการจากเหตการณนน

สทธผปวยและความหมาย

๘. ผปวยมสทธไดรบทราบขอมลเกยวกบการรกษาพยาบาลเฉพาะของตนทปรากฏในเวชระเบยนเมอรองขอตามขนตอนของสถานพยาบาลนน ทงนขอมลดงกลาวตองไมเปนการละเมดสทธหรอขอมลขาวสารสวนบคคลของผอน

ขอมลทปรากฏในเวชระเบยนถอเปนขอมลสวนบคคล ซงเจาของประวตมสทธทจะ ไดรบทราบขอมลนนได ซงสทธนไดรบการรบรองตามพระราชบญญตขอมลขาวสาร พ.ศ. 2540 อยางไรกตาม เนองจาก ขอมลในเวชระเบยนอาจมบางสวนซงเปนการแสดงความเหนของแพทยในการรกษาพยาบาล และอาจกระทบตอบคคลอน ไดดงนน การเปดเผยขอมล ใหผปวยทราบจะตองไม เปนการละเมดสทธสวนตวของบคคลอน ทงนรวมถงกรณผปวย ยนยอมใหเปดเผยขอมลของตนตอบคคลทสาม เชน ในกรณทมการประกนชวต หรอสขภาพ ขอควรตระหนก 1. ก าหนดระเบยบการ หรอขนตอนการปฏบตเกยวกบการขอดเวชระเบยนไวอยางชดเจน 2. ชแจงใหผปวยทราบและเขาใจขนตอนการขอเวชระเบยนของโรงพยาบาล

สทธผปวยและความหมาย

๙. บดา มารดา หรอผแทนโดยชอบธรรม อาจใชสทธแทนผปวยทเปนเดกอายยงไมเกนสบแปดปบรบรณ ผบกพรองทางกายหรอจต ซงไมสามารถใชสทธดวยตนเองได

ขอควรตระหนก 1.เดก หมายถง มนษยทกคนทมอายต ากวา 18 ป เวนแตจะบรรลนตภาวะกอนหนานนตามกฏหมาย 2. ควรระบใหไดวาใครคอผแทนโดยชอบธรรม

สทธผปวยและความหมาย

ขอพงปฏบตของผปวย *

๑. สอบถามเพอท าความเขาใจขอมลและความเสยงทอาจเกดขนกอนลงนาม ใหความยนยอม หรอไมยนยอมรบการตรวจวนจฉยหรอการรกษาพยาบาล

ผปวยควรท าความเขาใจขอมล การรกษา ความเสยงกอนการตดสนใจทจะใหบคลากรทางการแพทย ท าการรกษา หตถการ

ใหขอมลดานสขภาพและขอเทจจรงตางๆ ทางการแพทยทเปนจรงและ ครบถวนแกผประกอบวชาชพดานสขภาพในกระบวนการรกษาพยาบาล

ขอมลทถกตองมผลตอการวนจฉยโรคและการรกษา ถาผปวยใหขอมลไมครบหรอไมใหขอมลทเปนจรงจะท าใหการกษาผดพลาดและเกดผลเสยหายกบผปวย โดยควรแจงใหผปวยทราบ และหากผปวยไมตองการใหใครทราบขอมลยกเวนผรกษาโรงพยาบาลควรมกระบวนการในการอ านวยความสะดวกและรกษาความลบและแจงใหผปวยทราบใหเกดความมนใจ

ขอพงปฏบตของผปวย *

ใหความรวมมอและปฏบตตวตามค าแนะน าของผประกอบวชาชพดาน สขภาพเกยวกบการรกษาพยาบาล ในกรณทไมสามารถปฏบตตามไดใหแจงผประกอบวชาชพดานสขภาพทราบ

เพอประโยชนของผปวยควร อธบายใหผปวยเขาใจถงความส าคญของการปฏบตตน

ตามค าแนะน าของทมสขภาพ และผลเสยทจะเกดขนหากไมสามารถปฏบตไดและ

ความส าคญของการคยกบทมเพอหาแนวทางการรกษาทเหมาะสมกบตนเองในกรณไม

สามารถท าตามค าแนะน าได เชน แนะน าใหรบประทานอาหารทเหมาะสม แตผปวยไม

สามารถท าอาหารเองได กตองแจงใหทมสขภาพทราบและทมกตองหาทางในการแนะน าท

เหมาะสม

ขอพงปฏบตของผปวย *

ใหความรวมมอและปฏบตตามระเบยบขอบงคบของสถานพยาบาล

โรงพยาบาลควรแจงใหผปวยทราบถงกฎระเบยบของโรงพยาบาล

ขอพงปฏบตของผปวย *

ปฏบตตอผประกอบวชาชพ ผปวยรายอนรวมทงผทมาเยยมเยยน ดวยความสภาพใหเกยรตและไมกระท าสงทรบกวนผอน

ขอพงปฏบต

1.ไมสงเสยงรบกวนผอน

2. ไมใชค าหยาบ คกคามตอเจาหนาททใหบรการ

ขอพงปฏบตของผปวย *

๖. แจงสทธการรกษาพยาบาลพรอมหลกฐานทตนมใหเจาหนาทของสถาน พยาบาลทเกยวของทราบ

แนวทางทพงปฏบต

เมอมารบการรกษาควรยนบตร เชน บตรประชาชน ,บตรประกนสงคม,บตรประกนชวตและแจงความประสงควาวนนจะใชสทธอะไร เพอเปนการรกษาสทธของเราและไมใหเกดความลาชา

ขอพงปฏบตของผปวย *

๗. ผปวยพงรบทราบขอเทจจรงทางการแพทย ดงตอไปน

๗.๑ ผประกอบวชาชพดานสขภาพทไดปฏบตหนาทตามมาตรฐานและ จรยธรรม ยอมไดรบความคมครองตามทกฎหมายก าหนดและมสทธไดรบความคมครองจากการถกกลาวหาโดยไมเปนธรรม

๗.๒ การแพทยในทนหมายถง การแพทยแผนปจจบนซงไดรบการพสจนทางวทยาศาสตร โดยองคความรในขณะนนวามประโยชนมากกวาโทษส าหรบผปวย

๗.๓ การแพทยไมสามารถใหการวนจฉย ปองกน หรอรกษาใหหายไดทกโรคหรอทกสภาวะ

๗.๔ การรกษาพยาบาลทกชนดมความเสยงทจะเกดผลอนไมพงประสงคได นอกจากนเหตสดวสยอาจเกดขนไดแมผประกอบวชาชพดานสขภาพจะใชความระมดระวงอยางเพยงพอตามภาวะวสยและพฤตการณในการรกษาพยาบาลนนๆ แลว

ขอพงปฏบตของผปวย *

๗.๕ การตรวจเพอการคดกรอง วนจฉย และตดตามการรกษาโรค อาจใหผลทคลาดเคลอนไดดวยขอจ ากดของเทคโนโลยทใชและปจจยแวดลอมอนๆ ทไมสามารถควบคมไดตามมาตรฐานการปฏบตงาน

๗.๖ ผประกอบวชาชพดานสขภาพมสทธใชดลพนจในการเลอกกระบวนการรกษาพยาบาลตามหลกวชาการทางการแพทยตามความสามารถและขอจ ากด ตามภาวะวสยและพฤตการณทมอยรวมทงการปรกษาหรอสงตอโดยค านงถงสทธและประโยชนโดยรวมของผปวย

๗.๗ เพอประโยชนตอตวผปวยผประกอบวชาชพดานสขภาพอาจให ค าแนะน า หรอสงตอผปวยใหไดรบการรกษาตามความเหมาะสม ทงนผปวยตองไมอยในสภาวะฉกเฉนอนจ าเปนเรงดวนและเปนอนตรายตอชวต

๗.๘ การปกปดขอมลดานสขภาพ และขอเทจจรงตางๆ ทางการแพทยของผปวยตอผประกอบวชาชพดานสขภาพอาจสงผลเสยตอกระบวนการรกษาพยาบาล

๗.๙ หองฉกเฉนของสถานพยาบาล ใชส าหรบผปวยฉกเฉนอนจ าเปนเรงดวนและเปนอนตรายตอชวต

ขอพงปฏบตของผปวย *

ทายทสด

ไมวาจะมกฎกขอ ถาไมคยกน ไมสอสารกน ดวยความสภาพและปรารถนาด กไมม

ประโยชน

หมอ พยาบาล ทมสขภาพ และผปวย อยาตงปอม เขาหากน ท าไมเธอไมบอก แคน

ท าไมไมร ค าพดเหลานมแตท าใหเกดเรอง

การท างานในระบบสขภาพ แคท าตามหนาทไมพอ ทตองเพมคอความใสใจ นกเสมอ

คนทสบายด มความสขไมมใครอยากเดนมาโรงพยาบาล การใหบรการคน ไมสบาย

ยาก กวา การใหบรการคนปกต ค าพดบางค าพดกบคนปกตไมมเรองแตพดกบคนไม

สบายเปนเรองเพราะเคาไมอยในภาวะปกต

ขอพงปฏบตของผปวย *