พฤติกรรมตัวละครในนวนิยาย...

การน าเสนอโครงการประชมวชาการและน าเสนอผลงานระดบชาตของนกศกษา

ดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ครงท 1/2561 วนท 15 กนยายน 2561

ณ คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

~ 197 ~

พฤตกรรมตวละครในนวนยาย : การศกษาเชงจตวเคราะห1 สพตรา ประมาณพล

สาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

บทคดยอ งานวจยฉบบนมจดมงหมาย เพอวเคราะหพฤตกรรมตวละครโดยใชทฤษฎจตวเคราะหของ

ซกมนต ฟรอยด (Sigmund Freud) ผวจยใชขอมลในการวเคราะหตวละครจากนวนยาย กรณศกษาจากนวนยาย 2 เรอง รกในรอยบาป ของ เงาจนทร และ การลมสลายในสถาบนครอบครวทความรก ไมอาจเยยวยา ของ อรณวด อรณมาศ

ผลการศกษาพบวา ตวละครทง 2 เรอง แสดงพฤตกรรมหรออารมณความรสกนกคดทหลากหลาย ดานภาวะจตไรส านก ตวละครตางแสดงออกมาในรปแบบของความฝนทเปนฝนราย สอใหเหนภาวะทตวละครก าลงเผชญอย ดานภาวะตอตาน ตวละครหลกเลยงการพบจตแพทยหรอการพดความจรงกบจตแพทย เนองจากตวละครตกอยในภาวะความกลวสงทตวเองจะพดยอนกลบมาท ารายตวเอง ดานสญชาตญาณ ตวละครรสกเหมอนโดนครอบครวทอดทง ท าใหตวละครแสดงพฤตกรรมและความคดดวยการพยายามท ารายตวเองและไมตองการมชวตตอไป ทงนตวละครยงแสวงหาความรก ความอบอนในครอบครว ซงเปนแรงขบท าใหตวละครตองการมชวตอยตอไป ดานบคลกภาพตวละคร สอให เหนภาวะความตองการของการมชวตรอดในวยเด กดวยการควานหานมจากอกแม ในขณะเดยวกนตวละครระบายความตองการทอยากจะไดความรกและการมครอบครวทสมบรณแบบ และมชวงเวลาทตวละครตระหนกถงความถกผด พยายามยบยงชงใจตวเอง ดวยการกดกนความรสกไมใหท ารายผอนและตวเอง ดานปมเอดปส ตวละครผเปนแมพยายามผลกไสลกออกจากครอบครวเพราะตองการใหทกคนรกและสนใจตนเองเพยงผเดยว ท าใหตวละครผเปนลกรสกเสยใจแตยนยอมเพราะความรกทมใหกบแม นวนยายทง 2 เรอง ยงใชสญลกษณสตวแทนตวละคร เพอท าใหเหนภาพและรบความรสกของตวละครทถกกระท าจากคนรอบขาง ค าส าคญ : พฤตกรรมตวละคร, จตวเคราะห, วรรณกรรมกบจตวทยา

1 บทความนเปนสวนหนงของงานวจยเรอง การศกษาพฤตกรรมตวละครโดยใชทฤษฎจตวเคราะหของซก

มนต ฟรอยด (Sigmund Freud) ในวรรณกรรมเรอง รกในรอยบาป ของ เงาจนทร และ การลมสลายของสถาบนครอบครวฯ ของอรณวด อรณมาศ ปรญญาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ปการศกษา 2560




~ 198 ~

Character behavior in the Novels a psychoanalyric study Suphatra Phramanpol2

Thai Language program, Humanities and Social Sciences Suan Sunandha Rajabhat University

ABSTRACT This paper aims to analyze character behavior with Sigmund Freud's psychoanalytic

theories. Data was collected from 2 selected titles of literature i.e. Luk Nai Loi Bap by Ngao Jun and The Blood Daughter Fall of the House That Love Cannot Cure by Arunwadee Arunmas to use in character analysis.

From the study, it was found that characters from such two titles behaved or expressed their sentiment diversely. In regard to unconsciousness, it was depicted as a nightmare, demonstrating a condition which they were facing. As for rebellion, they avoided to meet psychologist or told the truth to psychologist as they feared that what they have told could backfire on them. Regarding instinct, they felt that their family abandoned them leading to sentimental expression i.e. self-harm with suicidal intention. Given these aspects, however, the characters still desired love and warmness from the family, all of which was a motivation for moving on. Moving on to the personality, these characters showed the will to live in childhood by groping for mother breast and expressed their desire to be loved and desired a perfect family moreover, being thinking of right and wrong, they attempted to restrain themselves by blocking all their feelings not to hurt other people and themselves. In the aspect Oedipus complex, the mother attempted to drive her child out because of her jealousy and selfishness making the child grief, however, with approval owing to love. These 2 titles utilized animal symbolism representing the characters in order to depict and describe the sentiment caused and affected by the surrounding people.

Keyword : Character behavior, psychoanalysis, literature and psychology

2 This is a part of the article "Characters’ behavior in the literature with Sigmund Freud's

psychoanalytic theories in2 titles of literature i.e. Luk Nai Loi Bap by Ngao Jun and The Blood Daughter Fall of the House That Love Cannot Cure by Arunwadee Arummaz” (Bachelor s Degree), Thai Language program, Humanities and Social Sciences, Suan Sunandha Rajabhat University, 2017




~ 199 ~

บทน า วรรณกรรมกบจตวทยามความสมพนธและ

ลกษณะทเกยวของกนกบพฤตกรรมของมนษย ท าใหวรรณกรรมทถายทอดเรองราวออกมาในเร องน นๆ ของน ก เข ยนเป นเร องท สามารถเ ช อ ม โย ง ให เข า ก บ จ ต ว ท ย า ได ด ง เช น วรรณกรรมเรอง รกในรอยบาป ชอง เงาจนทร และ การล มสลาย ของสถาบ นครอบครวท ความรกไมอาจเยยวยา ของ อรณวด อรณมาศ ท ล กษณะเด นของนวนยาย ท ง 2 เร อง ท ม ต วละครหล กและต วละครรอง ต างแสดงพฤตกรรมทมอาการทางจตออกมาในรปแบบตาง ๆ อยางตวละครฉนในเรอง รกในรอยบาป ทตวละครฉนแสดงภาวะทางจตในรปแบบของความฝนเปนหลก เนองจากตวละครมภาวะจตไรส านกระหวางอดตและปจจบนในรปแบบของความเจ บปวดต อครอบครว ขณ ะเด ยวก น การลมสลายของสถาบนครอบครวทความรกไมอาจเยยวยา ตวละครลดาแสดงภาวะจตไรส านกดวยความเปนแมของนางหมาในในการกดกนลกของตวเองดวยความอจฉา ท าใหตวละครลด าต อ งอ ย ก บ ค วาม เจ บ ป วด ใน ป จ จ บ น ไมตางกบตวละครฉนนนเอง

จากการศ กษางานวรรณ กรรม ผ ว จ ยสามารถศกษาทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยดได เน องจาก จตไรส านก เปนภาวะท ช วยในการอธบายพฤตกรรมทตวละครแสดงความรสกนกคดออกมาในรปแบบการกระท า ดงท ทฤษฎจตว เค ราะห ขอ งซ กม น ต ฟ รอยด (Sigmund Freud) เปร ยบจ ตท งสาม เป น 3 ระด บ ค อ จตส านก (Conscious) จตกงส านก (Preconscious) และจตใตส านก (Unconscious) และจตท ง 3 น ตางมอทธพลตอความรสกนกคดของมนษยใน

การแสดงพฤตกรรมท งดานบวกและดานลบออกมา โดยเปรยบจตท งสามสวนน กบภเขาน าแขงทลอยอยในทะเล แมจะโผลพนน าสมผสได แตกเขาใจยาก

วตถประสงคของการวจย

งานวจยฉบบนมวตถประสงคเพอวเคราะหพฤตกรรมตวละครโดยใชทฤษฎจตวเคราะห ของ ซกมนต ฟรอยด (Sigmund Freud)

สมมตฐานการวจย

น ว น ย า ย เร อ ง ร ก ใน ร อ ย บ า ป ข อ ง เงาจ นท ร แ ละ การล ม สล ายของสถาบ นครอบ คร วท ค ว าม ร ก ไม อ าจ เย ย วยา ขอ ง อรณวด อรณมาศ สะทอนภาวะจตไรส าน ก บ คล กภ าพ ส ญ ชาตญ าณ ต า งๆ รวม ไป ถ ง ปมเอดปส ตามทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยดซงสภาวะทางจตน าไปสโศกนาฏกรรมความรกและความลมสลายของสถาบนครอบครวของ ตวละคร

วธการด าเนนงาน การด าเนนงานวจยในคร งน เปนงานวจย

เช ง เอกสาร ใช การพรรณ นาบทความโดย มขนตอนการวจย ดงน

1.ก ารค น คว าข อม ล จ าก เอกส ารและงานวจยท เก ยวของกบจตวทยาของฟรอยดทสามารถน าไปใชงานในงานวจย

2. การศกษาทฤษฎจตวทยาของฟรอยดเพอไปวเคราะหพฤตกรรมตวละคร

3. การศ กษาและว เค ราะห ข อม ล งาน นวนยาย จ านวน 2 เรอง ไดแก รกในรอยบาป




~ 200 ~

ของเงาจนทร และ การลมสลายของสถาบนครอบ คร วท ค ว าม ร ก ไม อ าจ เย ย วยา ขอ ง อรณวด อรณมาศ

4. ขนตอนการวเคราะหพฤตกรรมตวละครวามลกษณะทแสดงออกมาตรงตามทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยดอยางไร

5. สรปผลงานวจยและเรยบเรยง

ขอบเขตการวจย งานวจ ยชนน จะศกษาพฤตกรรมของตว

ละครโดยใชทฤษฎจ ตวเคราะหของฟรอยด จ านวน 2 เรอง

1.รกในรอยบาป (2558) ของเงาจนทร 2.เรองการลมสลายของสถาบนครอบครวท

ค ว า ม ร ก ไ ม อ า จ เ ย ย ว ย า (2559) ข อ ง อรณวด อรณมาศ

แนวคดทใชในการวเคราะห

แนวคดและทฤษฎท ใช ในการวเคราะหพฤตกรรมตวละครในวรรณกรรม คอ ทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยด (Sigmund Freud)

ผลการวจย การว เคราะห “พฤต กรรมต วละครใน

วรรณกรรม :การศกษาเชงจตว เคราะห ” ใน นวนยาย จ านวน 2 เรอง ดงน รกในรอยบาป ของ เงาจนทร และ การลมสลายของสถาบนครอบครวทไมความรกไมอาจเยยวยา ของ อรณวด อรณมาศ ผวจยสรปผลการศกษาได ดงน

1.ภาวะจตไรส านก : ฝนทหลอกหลอน เดกทกคนตางมเรองราวทพบในแตละวน

ท แตกตางกน ท าให เด กเหล าน นม ความฝน ท แตกต างก น ไปด วย แม พ วก เขาจะได ร บ ความรก ความเอาใสใจ แตความรสกเหลานนไมเคยชวยเยยวยาใหเหลาตวละคร ในวยเดกไดเลย แมกระท งต วละครในวรรณกรรมอยาง รกในรอยบาป และ การลมสลายของสถาบนครอบคร วฯ ต วละครเอกท ง 2 เร อ งต างม ความฝนซ าไปซ ามาวกวนอย ก บเร องเดม ๆ ท าใหร วา ความฝนท ตวละครฝนถงมนทกคน เปนกญแจส าคญทน าไปหาปมปญหาวาแทจรงแลว ตวละครอยางพวกเธอมภาวะทางจตทอยลกในสวนของจตส านกท เรยกวา จตไรส านก เนองจากความฝนทตวละครในวรรณกรรมทง 2 เรองพบท าใหรวา มนษยไดรบอทธพลมาจากจตไรส านกมากทสด เพราะโดยปกตสงทมนษยแสดงออกมามกถกควบคมจากจตส านก แตถาเม อใดจตส านกขาดการควบคมจนกลายเปนภาพความฝน น นหมายถงความผดปกตของจ ต ใจ (ย ศ ส น ต ส ม บ ต , 2 5 5 0 : 32-36) ดงตวอยางในเรอง รกในรอยบาป วา

“นหลอนหลบอยหรอตนอย ดเหมอนหลอนไมเคยตนจากความฝนมานานมากแลว หรอ

มนจะเปนแบบนนชวชวต แลวเดกนนกรองไห บบรดหวใจราว กบเสยงกรดรองของสตวบาดเจบ

นนคอเสยงรองไหของหลอนเองไหม” (2558: 1)




~ 201 ~

จากข อความข างต นท าให เห นว า ลดา ไมเขาใจภาวะของจตทหลบหรอตนอย เธอต งค าถามกระท งจตท หล บอย น นแสดงวาเธอ ไม เคยหลบหรอต นไดสนทเหมอนท วไปเลย เพราะผเขยนเตมค าวา “ชวชวต” สวนเสยงเดกทรองไห กแสดงความเปนตวเธอไดอยางชดเจน เพราะลดาเองไมเคยมความสขกบการมชวตอยในโลกทเธอยงไมเคยไดหลบอยางจรง ๆ สกท และเสยงรองทลดาบอกวามนคอเสยงของสตวทบาดเจ บค าว า “บาดเจ บ” ค อ รอย ท ลดา เปนคนสรางเพราะฉะนนมนกไมตางอะไรกบสงทเธอคดวา เสยงรองนนเปนเสยงของเธอ หรอจรงๆแลวเสยงรองนนเปนเสมอนตวลดาทกรดรองมนดวยความเจบปวด

ใน ขณ ะ ท ก า รล ม ส ล าย ขอ งส ถ าบ นครอบครวฯ ตวละครฉนไดแสดงภาวะรางกายทหลบใหลแตจตใจไมไดหลบไปดวย โดยแสดงความฝนทวนเวยนมาตลอดชวต 20 ปของเธอดวยประโยคเปดเรอง ดงขอความ

เมอคนฉนฝนรายอกแลว ภาพในฝนมนตดอยในความทรงจ าชดเจนสามารถล าดบความรสกตางๆ ได แรกๆ กเคลมไป เหน

หนาคนนนคน น จ าไดวาเปนเพอนใหมท โรงเรยน

...คงจะเปนสถานททพวกเขาอยทสกแหงบนโลก ไมแนใจวาเคยไปมากอนหรอเปลา...หลงจาก พยายามนกอยนาน ภาพท

ปรากฏอยกเลอนหายไป (2559:7)

จากขอความขางตนการเปดเรองดวยค าวา “เมอคนฉนฝนรายอกแลว” แสดงวาตวละคร ฝน ดวยเรองราวเหมอนเดมซ าไปซ ามาวนเวยนเหมอนทกคนและการทตวละครเหนเพอนใหมทโรงเรยน น าจะเปนท ท ท าให ต วละครมความสข แต ก ระยะสนเทานน เพราะ ฝนกลบเปลยนสถานทไป กเหมอนความสขไดยตลงแคทโรงเรยนและเรมใหมกบสถานทท เปนสวนของจตไรส านกทกดทบความรสกทงหมดในยามตน

2. ภาวะตอตาน ภาวะตอตาน เปนภาวะทฟรอยดไดคนพบ

และใหค าอธบายไววา ความยากล าบากทคนไขตองประสบในการเลาหรอระบายความในใจเก ยวกบเหตการณในอดตของตน เปนเพราะกระบวนการตอตานเกดข นในจตใจของลดา (ย ศ ส น ต ส ม บ ต ,2 5 4 2 :1 1) ด งข อ ค ว า ม ในวรรณกรรมเรอง รกในรอยบาป วา

หมอชดตะวนซงเปนจตแพทยทรกษาหลอนเคยบอกหมออญชนะวา การหมดสตของลดาการเสแสรง เพอหลกหนการเผชญหนากบความจรงทหลอนหวาดกลว หรอละอาย หรอ

รสกวาเปนบาป เปนภาวะเกบกดทฟรอยด ใชค าวา resistance and repression

(2558 : 55-56) จากขอความขางตนท าใหเหนวาหมอชด

ตะวนเหนสงทลดาพยายามหลบซอนตวเองจากทกคน แมกระทงการพดคยกบหมอทางจตเวชเอง

ใน ขณ ะ ท ก า รล ม ส ล าย ขอ งส ถ าบ นครอบครวฯ ต วละครอยางฉนแสดงสภาวะ




~ 202 ~

อารมณทหลบหลกการพดคยถงปญหาดานจตกบหมอจตแพทย ดงขอความ

ฉนยงตองคยกบจตแพทยทกวนองคารและพฤหส...แพทยกใหฉนบอกความคบของ

ใจทกอยาง ตงแตท าไม?... จนถงกลบไปพกผอนซะ วนหลงเจอใหม ฉนเลาเรองแม

เลาเรองโรงเรยน เรองบานซ าไปซ ามา แตไมเคยบอกเรองตลอดเวลาทฉนอยใน

โรงพยาบาลฉนไดท าอะไรบาง (2559:69)

จาก ข อ ค ว าม ข า งต น แ ส ด ง ให เห น ว า ตวละครฉน พยายามปดบงเร องทเธอประสบ มาโดยตลอด ในการพ ดค ยก บหมอจ ต เวช เน องจากเธอไมตองการใหใครมารบร กบการกระท าทเธอพยายามท าในโรงพยาบาล เพราะสงทเธอกลวมากทสด คอ ทกคนจะรบรจตใจของเธอและท ารายเธออยาทเธอก าลงเผชญอยกบมนตงแตเดก เพราะฉะนนตวละครฉนจงเลาแตเรองคนอน โดยไมบอกอาการและสงทอย ในจตใจใหหมอจตแพทยรบร

3. สญชาตญาณของตวละคร สญชาตญาณในตวละคร เปนภาวะอารมณ

ทถกระบายออกมาในรปแบบของการแสวงหาความสขและพฤตกรรมทกาวราว ตวละครจะแสดงพฤตกรรมทเปนสญชาตญาณเหลานขนอยก บส งท ต วละครร ส กพ งพอใจท จะระบายพฤตกรรมเหลานออกมา ดงน

3.1สญชาตญาณแสดงภาวะทมความสข แ ส ด ง อ อ ก ด ว ย อ า ร ม ณ ท า ง เ พ ศ

(พ รห ม มญ ช อม าต ย กล , 2 5 36 :3 4 -3 6 ) เปนการแสวงหาความสขขนพนฐานของมนษย

เพอตอบสนองความตองการตวเอง ดงขอความในเรอง รกในรอยบาป

“หลอนเหนเขากดรมฝปากลางดวยทาท ขมใจ ลดาฝนเอาวาเขาอาจจะจบหลอน”

ท าใหเหนวา ลดาแสดงอารมณทพอใจอยาง

มากทเขาและทนไดอยทามกลางหมดาว จนท าใหหลอน เกดความรส กและอารมณ ทางเพศทตองการรอยจมพตของทน

3.2 พฤตกรรมกาวราวของตวละคร ตวละครในวรรณกรรมท ง 2 เร อง เป น

พฤตกรรมทโดดเดนมาก เนองจากตวละครตางเจบตวกบส งท ต วละครเจอต งแตจ าความได ไมวาจะเปนสงทเกดกบคนอนหรอตวละครเปนผกระท าความเจบปวดเหลานน ท าใหตวละครแ ส ด งพ ฤ ต ก ร รม ท ก า ว ร า ว ด ง ข อ ค ว า ม รกในรอยบาป วา

“หลอนไมไดยนเสยงเขา เหมอนท

หลอนไมไดยนเสยงกรดรองอยางนาเวทนาของลกสาวเชนกน”

(2559 : 95)

แสดงใหเห นวาหลอนถกดดกลนหายไป ในจตใตส าน กแลวย ายความร ท งหมดไปอย สวนท ไรส านกแทน เพราะเสยงกรดรองของเกาลดยงไมอาจจะยบยงหลอน ขณะทสายตาของหลอนยงลมตาอย แตสตของหลอนไดหลดลอย ไป แ ล ว ท า ให ล ด า ไม อ าจ จะห ย ด ย งพฤต ก รรมท ก า วร าวออกมาได ในขณ ะท การลมสลายของสถาบนครอบครวฯ พฤตกรรมกาวราวเปนสงท ตวละครฉนแสดงพฤตกรรมเห ล า น อ อ ก ม าต ล อ ด ท ง เร อ ง เน อ งจ า ก




~ 203 ~

ตลอดชวงอาย ความเจบทตวละครฉนไดรบเปน ส งเดยวพ เธอรบร มาตลอด ท าใหตวละครฉนแสดงพฤตกรรมทรนแรงกาวราว ดงขอความ

ไมมทไหนขายเขมฉดยาแมแตเลมเดยวใหฉน แตกระนนกยงไมวายคดถงวธรอยแปดทจะท าใหตวเองหายไปจากโลกแบบนมนวล

ทสด หากไดเขมมาแลวจะท าอะไรกบมน ตองซอตวยาทมพษมาฉดเขาเสนหรอ ?

(2559 : 23)

จากขอความขางตนเปนการแสดงพฤตกรรมท เตม ไปด วยอารมณ ท รนแรงของต วละคร ทพยายามคดหาวธฆาตวตาย ตวละครทคดแตแผนการเพอก าจดตวเอง แมจะไมมใครขายใหเธอ แตไมอาจทจะท าใหตวละครฉนลดละเลกทจะพยายามหาวธทฆาตวเอง

4. บคลกภาพของตวละคร บคลกภาพตามคดของฟรอยดประกอบไป

ดวย 3 ระบบดวยกนท เรยกวา ID Ego และ Super ego ททงสามระบบประกอบเขาดวยกน (พรหมมญช อมาตยกล, 2536:19:32) ดงหวขอตอไปน

4.1 ความสขขนพนฐาน ID สงทผลกดนใหตวเองไดในสงทตวเองตองการ

ดงขอความ ในเรอง รกในรอยบาป วา “หนนอยทงตนเตนและหวนกลว ทกคน

หวเราะเสยงดงแจมใส” (2558:126-127)

แสดงใหเหนวา เดกแทบจะหลดไปโลกของตวเอง เพราะเม อเวลาเราทกคนมความสข เรามกจะลมพนททอนตราย นอกจากน ID ยงเปนสนดานดบทมนษยท าใหตวเองพงพอใจ ดงน

4.1.1 พฤตกรรมโตตอบ มนษยทกคนตางมการตอบสนองตอสง

เรา ดงขอความ ในเรอง รกในรอยบาป วา ถานหนลมปวยลง เดกชายจบไข

แลวก เซ องซม เขาไม เขาใจวาท าไมจ ๆ ยายเนยม ตองมาตายในสภาพอนนากลวเชนนน

(2558 : 257) จากขอความขางตนแสดงให เหนวา

ความรสกของการจากลาบคคลอนเปนทรก ท าใหเดกคนหนงแปรเปลยนจากเสยงรองไหเปนความเจบปวด ท าใหเหนวา ความเสยใจทถานหนรสกเปนภาวะอารมณของมนษยทวไป ในขณะท การลมสลายของสถาบนครอบครวฯ พฤตกรรมทโตตอบขนพนฐานส าหรบเดกคอการดดนมจากอกแม ดงขอความ

บอยครงทฉนควานหาอกของแมแลวถกผลกออกฉนรองไหและถกต...บางทเนนอก

ของแมกเปดชวนใหฉนอยากดดกน แตรสชาตทแทรกรมฝปากเลกๆนนเขาไป คอรส

ขม (ขมของบอระเพด) ขมจนอยากจะอวก แตนนมาฉน สะอดสะเอยนอกของ

(2559:14-15)

จาก ข อ ค ว าม ข า งต น แ ส ด ง ให เห น ว า ตวละครฉนมความปรารถนาอยางมนษยทวไป




~ 204 ~

ในเรองของการกน และตวละครฉนกมปฏกรยาโตตอบเม อส งท เธอโหยหากลบถกแทนทดวย รสขม ซงเหตการณของ ID น นเปนจดเรมตนของพฤตกรรมความคดและการกระท าของ ตวละครฉนทมความคดวา แมรงเกยจเธอ แมพยายามผลกไสไลสงเธอดวยการหาวธไมให เธอกนนม

4.1.2 แสวงหาความพงพอใจ ตวละครฉนแสดงความพงพอใจในการ

ขบสญชาตญาณ ดงขอความ ในเรอง การลมสลาย ของสถาบนครอบครวฯ วา

เสยดาย ฉนเคยมความสขอยกนมานานเทาไหร...ฉนจะไดเหนภาพความทรงจ าเรนลบมาจากไหนอก เวลาแหงความสขของฉน

จะไมเกดขนอกแลว (2559 : 106)

จากขอความขางตนแสดงใหเหนวา

ตวละครมพฤตกรรมทแสวงหาความพงพอใจหรอหวนคดถงความทรงจ าด ๆ จากสารเสพตด เพ อจะไดลมปจจบนแลวนกหาอดตท ซอนอยภายใตความทรงจ าของตวละครฉน

4.1.3 โหยหาไออน ต วล ะค รแ ส ด งค ว าม โห ยห าด าน

ความรสกของการจากไปของคนทรก ดงขอความทวา ทามกลางความมดฉนพาดแขนขางหนงวางไว

บนอกแม บอกใหแมชวย กอดฉนทเถอะ ตลอดมาพอไมเคยกอดฉนสกครงเลย ตอนน

ไมมพอแลว แมชวยกอดฉนท... (2559:117-118)

จากขอความท าใหเหนวาตวละครม

ความรสกโหยหาความรกจากพอและแม ท าให ต วละครอย างฉนแสดง ID ท ม ค วามอยาก ความต อ งก ารความร ก จากอ อมกอดของ พอและแม เพราะไมวาจะชวงอายไหนพอและแมกเปนสงเดยวทเธออยากไดมาตลอด แตแมกเลอกทจะผลกไสเธออกครงและครงนเปนครงทเธอ โดดเดยวมากทสด

4.1.4 แรงกระตนใหรสก ตวละครใชแรงกระตนเปนสงเดยวท

ท าใหตวเองยงรวายงมชวตอย ดงขอความ ...รสกตว รสกวาขณะทฉนก าลงเจบอยนน ฉน

ยงมชวตอย แตหากฉนอยเฉยๆ โดยทไมท าอะไรสกอยางมนกจะเปนชวงชวตทซมเซาหดห

(2559 : 121)

จากข อค วามข า งต นท า ให เห น ว า ตวละครใชความเจบเปนแรงกระตนเพอรบรวาตวเองยงมชวตอย ตวละครจะรสกตวทกครงทไดรบความเจบปวด แตตองเปนความเจบทตวเองเปนคนสรางขนมา

4.2 การระบายความตงเครยด (Ego) การระบายความเครยดเปนอกส งหน งท

ท า ให ต วล ะครได ร ส กถ งค วามปลดปล อย ดงขอความในเรอง รกในรอยบาป วา

หลอนโกรธอยางสดระงบทเกาลดปลอยลกโปงใหลองลอยไปจ านวนมาก นนเปน




~ 205 ~

ลกโปงของทน หลอนสบสนอกครงระหวางความจรงกบความฝน หลอนควาตวลกสาว

เหวยงลงกบพนโดยแรง (2558:94)

จากขอความขางตนท าให เห นวา ลดา

มอารมณทโกรธจนสามารถท ารายลกสาวของต ว เ อ ง อ ย า ง แ ม ห ม า ท เ ธ อ ช อ บ ฝ น ถ ง จนจตไรส านกของเธอท าหนาท แทนจตส านก เปนเหตท าใหลกสาวของเธอตองมารบอารมณของเธอแทน ในขณะท การลมสลายของสถาบนครอบครวฯ ตวละครฉนเลอกวธการระบายดงน

4.2.1 การท ารายสตว ตวละครฉนระบายความรสกในรปแบบ

ของความอ ดอ นจนกลาย เป นความร ส กท ลมจตส านกไปชวขณะดงขอความ

นาคงระงบอารมณไมอยเดนลวมาทฉน

กระแทกมอทไมไดแบทบลงกลางหลงของฉน ฉนยนก ามอแนน น าตาซม ลมไปสนทเลยวา

ในมอของตวเองไมไดวางเปลา (2559:17-18)

จากข อความข า งต นท า ให เห น ว า

ตวละคร อยางฉน มความรสกโกรธและตองการระบายกบอะไรกได ในขณะนนในมอของเธอ มหนอนไหมทเธอพยายามจะแอบยายไปปลอย สดทายเธอกไมทนคดเพราะจตไรส านกของเธอ สงผลท าใหเธอลมหนอนไหมแลวดงความสนใจทงหมดไปทความรสกโกรธแทน จนท าใหเธอเผลอก ามอทมหมอนไหมจนตาย

4.2.2 การเขยนผานตวอกษร

ตวละครมวธการระบายความรสกผานการเขยนบนทกทไมประจ าของตวเอง โดยการเลาเรองราวความรสก ผานตวอกษร ดงขอความ

“จตแพทยของขาพเจา พกนไมรเปนไงคะ...หมอเคยสงสยมยคะวา คนเราเกดมาจากอะไรในฐานะทหมอในฐานะทหมอ แตหน

คดวาชวตของคนเราคอ ผลพลอยไดจากกามารมณ

(2559:106-107)

จากขอความทตวละครคยกบจตแพทยของฉน ท าใหเหนวาตวละครตงค าถาม ถามในบนทกของตวเองดวยค าพดและทาทางทแสดงอารมณเหมอนกบการเยาะเยยชวตตวเอง ซ งเป นการระบายความร ส กต วอ กษร โดยท ตวละครรสกวาตวเองยงปลอดภย หากความลบน มแคตวเองและจตแพทยของเธอ

4.3 ความรสกผดชวด Super ego ความรส กผ ด ชวด Super ego เปนการ

แสดงออกสดทายทท าใหตวละครรสกและส านกความผด ดงขอความในเรอง รกในรอยบาป วา

แคนกเหนภาพเดกหญงแสนสาวลอย ละลว ผมปลวกระจายอยกลางอากาศ ลดา

ตวสน หลอนจงกลวตนเองอยางทสด ดงนนเพอปองกน เรองราวอนเลวราย

เกาลดจะตองไปอยเสยทอน (2558 : 115)

จากขอความขางตนท าใหเหนวาแมลดา

จะมความคดทอยากจะฆาเกาลดมากขนาดไหน เธอยงมความรสกทลกลงไปในสวนจตไรส านก




~ 206 ~

นนอกในเร องการกดกนลกเหมอนนางหมาใน ลดายงมความร ส กกลวส งท เธออาจจะพลาด ท าส งท ค ด ม าต ลอด จ งพ า เก าล ด ไป อย ท อารามใหญ ในขณะท การลมสลายในสถาบนครอบครวฯ

ฉนใหอาหารหนอนพวกนนจงมโอกาสไดสมผสกบมน จบขนมาเลน ตวมนนมนมไตอยในมอไมนากลวอะไรเลย ตอมาฉนกจบมนเลนบอยขน จนชนมอ นกสงสาร ทมนตองอยแตในกระดง ไมชากถกตม ฉนจงแอบหยบหนอนบางตวลงมาปลอยตามตนไมวนละ สามสตว

(2559:17)

จากข อความขางต นท าให เห นว าการมปฏสมพนธหรอไดส มผสค นเคยกบส ง ๆ น น จะท าใหจตใจของมนษยออนโยนและรจกการปลดปลอย อยางทตวละครฉนปลอยหนอนไหมพวกนน และประโยคทวา

“ฉนท าอยางน บอย ๆ เพราะ

ไมอยากเหนตวแกของมนตองลอยฟอง อยในหมอรอน”

ท าใหร วาตวละครคดแคจะท ารายตวเอง

แตไมไดคดรวมหมายถงผอนดวย 4.4 ปมเอดปส ปมทเกยวของกบความรสกทหวงแหนสงทรก

และเกลยดชงผลวงเขามาแทนทพนทตนเอง ซงป ม เอ ด ป ส ห ร อ อ เล ค ต ร า พ บ ได ใน เร อ ง รกในรอยบาป เพยงเรองเดยวเทานน ดงขอความ

“เกาลดชอบหมอ...” ลดาเอยออนโยน...“ เกาล ดกบหมอต างชอบกนและก นตางหาก...” เขาพดอยางจะอวดตน “ทกคนชอบเกาลดกนทงนน ไมมใครชอบลดาสกคน...” หลอนพด เหมอนเสแสรงอจฉา แตดวยใจลดา อจฉาลกนอยท เรมพรมตาหลบใน ออมแขนหมอ...ลดาคดอยางแคน...ทนใดนนหลอนพดหวนๆ แทบจะ กระชาก เดกไปจากออมแขนเขา

(2558:89)

จากขอความขางตนท าใหเหนวาลดาแสดงพฤตกรรมออกมาในรปแบบปมเอดปส หรออเลคตรา ซงฟรอยดอธบายไววา เดกผชายหรอเดกผหญงจะมปมนในการรกพอหรอแมมากกวากน และลดากแสดงปมเอดปส หรออเลคตราโดยการทหลอนอจฉาลกของตวเอง เพราะตวละครเกาลดเปนเดกทมแตคนรกทงๆ ทเดกคนนเปนลกของเธอ การททกคนเอาแตเอนดและเรยกหาแตแมหนเกาลดท าใหลดาไมชอบใจจนท าใหลดาเผลอหรอตงใจทจะกระชากเดกนอยออกจากออมแขนทควรจะเปนทของเธอไมใชเดกทไมรเรองอยางเกาลดนนเอง

4.5 สญลกษณภาพแทนตวละคร นวนยายทง 2 เรองตางมภาพแทนตวเอง

เปนสตว โดย รกในรอยบาป ม หมา กงกายกษ และโคโมโด ทผแตงใหสตวเหลานเปนภาพแทนต ว ล ะ ค ร อ ย า ง ล ด า น าย ค ณ ะ แ ล ะ ท น ในขณะท การลมสลายของสถาบนครอบครวฯ มสตวอยาง หนอนไหม กบ ไก และนก ทตางเปนภาพแทนตวละครฉนและตวละครพอแมและญ าต พ น อง ซ งส ตว เหล าน เป น เสม อน




~ 207 ~

ภาพแทนทตวละครหลกทงสองตางกถกกระท าจากสงเหลานทงสน

สรปและอภปรายผล การศกษาพฤตกรรมของตวละครโดยใช

ทฤษฎจ ตว เคราะห ของฟรอยด (Sigmund Freud) เปนการศกษาเกยวกบพฤตกรรมของตวละครในเร อง “การลมสลายของสถาบนครอบครวท ความรก ไม อาจเยยวยา” ของ อรณวด อรณมาศ และ “รกในรอยบาป” ของเงาจนทร โดยมจดม งหมายในการวเคราะหพฤตกรรมตวละครแสดงออกผานจตเคราะหของฟรอยด จ านวน 2 เร อ ง ผลการศ กษาสามารถอธบายสงทตวละครทง 2 เรองแสดงพฤตกรรมตามหลกจตวเคราะหอยางมเหตและผลทสอดคลองกนอยางเปนทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยดไดอยางมระบบและสมพนธกนตลอดทง 2 เรอง นนเอง

พฤตกรรมของตวละครทแสดงออกนนมลกษณะทแสดงออกในเรองจตวเคราะหตามแบบทฤษฎของฟรอยด อยางเชน รกในรอยบาป ทตวละคร ถกถายทอดความคดและพฤตกรรมผานผเขยน ซงผเขยนอยาง เงาจนทร ก าหนดพฤตกรรมให ต วละครมสภาวะจต ในชวงท ตวละครหลบใหลหรออยในหวงความคดทไมมใครสามารถลวงร ไดนอกจากตวละครอยาง ลดา นายคณะ ทน หรอแมกระทงกบลกของเธอเองอยางถานหน ทมชวงอารมณ ความรสก และจตไรส านกทถกถายทอดออกมาในรปแบบความฝน ท ตวละครรบร เร องราวแตเพยงผเดยวและไมสามารถท จะถายทอดความร สกหรอระบายกบใครได แมกระท งหมอจตเวชอยางหมอชดตะวนเองกตามทพยายามหลอกลอ

เพอใหตวละครอยางลดาบอกความฝนและสงทอย เหนอการควบคมของเธอใหหมอไดรบร แตลดามสภาวะท ยากเกนกวาจะแกไขหรอไดรบการรกษา เพราะความคด ความรสกของเธอถกคมขงดวยความคดของนางหมาในท ค อยอย ภ าย ในต ว เธอและจะป กป อ ง เธอ กเหมอนเมอถกกระทบจตใจอยางตอนทายของเลมท ลดาเหนวาหมออญชนะรกกบลกสาวของตวเอง ส งท เธอท าไดคอการแสดงตนวา อย เหนอกวาการน นกคอ จาฝง ท ตองท าให ทกคนยอมรบและสนใจโดยการหาวธก าจดเก าล ด ด ว ย ก า รท า ร า ย ต ว เอ ง ใน ข ณ ะ ท นายคณะหรอทน ท ม สญลกษณเปนก งกาท อยในตระกลเดยวกบมงกรดวยกนทงค ท าใหเหนวาสภาวะจตของท งค เปนเหมอนกงกาทสามารถเปล ยนส เปล ยนแปลงตวเองตามส ญ ชาตญ าณ ของน กล าห ร อหลบซ อนภ ยอนตรายในแบบฉบบของมน ดวยการแสดงใหเห น ว าต ว เอ งอ ย เห น อ ห ว ง โซ อ าห าร โด ย การข มขวญและก ดกนนางหมาในท ค ดว าตวเองแกรงพอ แตใครจะรสงทพวกเขาก าลงเป น จะคอยกดก นด วย เขาด วยความฝ นท ตามล าความจร งด วยการฆ าต วละครด วย ความจรงอนโหดราย ท าใหเหนวาความฝนไมไดเปนเพยงฝนทเกดขนอยางลอย ๆ หากแตความฝนสามารถบอกเรองราวพวกเขาทแสดงออกมาใหเกดพฤตกรรมทหาความสข ระบายและสงทเกดความรสกผดชอบชวดแมตวละครในเรอง รกในรอยบาป จะมพฤตกรรมแสดงผดชอบชวดไมมาก เน องจากการสภาวะจตใจ ถ ก ค ม ข ง ด ว ย ส ต ว ป ร ะ ห ล า ด ร า ย ท ม แ ตสญชาตญาณสตว ขณะเดยวกนตวละคร ลดา ทน นายคณะ ทถกควบคม แตเดกชายถานหน




~ 208 ~

ทพฤตกรรมความฝนเหมอนกนไมไดกลายรางหร อม จ ต ใจท ถ กค มด วยส ต ว เพราะฉะน นความรสกทถานหนเปลยนไดคอการออกหางจากบคคลเหลาน และเรมชวตทวดอารามใหญก บ เกาล ด ไต รภ ม ต าล ย าย เน ย มท ค อยชวยเหลอและเยยวยาสภาพจตใจ แตสวนลก ๆ ภายในจตใจกไมไดสามารถท าใหถานหนเลกทจะฝนถงเหตการณทคอยตามหลอกได ถานหนแคดกวาตรงทไมมสตวประหลาดเปนตวบงคบจตใจอยางลดา ทน นายคณะ แคนนเอง

จ า ก ก า ร ศ ก ษ า พ ฤ ต ก ร ร ม ต ว ล ะ ค ร ร กในรอยบาป ท าให เห นว าต วละครตางมสภาวะจตทเหมอนกนกบเร อง การลมสลายของสถาบนครอบครวทความรกไมอาจเยยวยา ท ต วละครฉน เป นผ ถ ายทอดเร องราวและความรสกตวเองคลายกบบนทกทไมประจ าวนของตวละคร โดยผ เขยนให ฉน เปนเสมอน เดกทกคนทอยในภาวะแบบน สภาพแวดลอมแบบนหรอครอบครวทไมไดสมบรณแบบ ฉน ซงเรอง การลมสลายของสถาบนครอบครวทความรกไมอาจเยยวยา ท าใหเหนวาครอบครวเปนเรองทละเอยดออนยากทจะท าความเขาใจหรอใหผอนเขามาแทรกแซงได เพราะตวละครฉ น เป น ท ม สภ าวะจ ตท เห ม อน ก บ ร ก ใน รอยบาป ในเรองของความฝนทฝนซ าไปซ ามาก บ เร อ ง เด มๆ แต เร อ ง การล ม สลายของสถาบนครอบครวท ความรกไมอาจเยยวยา ต วละครฉ นต า งก บ ร ก ในรอยบาป ต รงท ต วละครฉ น ม ภ าวะอารมณ ท ร น แรงและกาวราวมากกวาตรงท ฉ น พยายามท ารายตวเองเพอปองกนความรสกตวเอง แตในขณะทลดามงทจะท ารายคนอน นายคณะกท ารายค น อ น ท น ก ท า ร า ย ค น อ น ท า ให เห น ว า

การลมสลายของสถาบนครอบครวทความรกไมอาจเยยวยา เปนเร องท ตวละครอยางฉนไดรบผลกระทบเรองครอบครวมากกวาในเรองของจตใจ ซง ตวละครอยางฉน เปนตวละครทคอนขางซบซอนและแสดงออกอยางเดกทวไปปกต เพยงแตเธอมความคดและความรสกทรนแรงและหาวธท จะฆาตวตายทกวน เพราะส งท ถ กกระท าจากคนรอบขางท าให เขาใจอารมณและความรสกของเดกคนหนง ตงแตจ าความไดส งท ไดยนเสมอมาคอ “แมคดจะท าแทงเธอออก แตเธอเกงมากพอท จะไมตาย” ท าใหเหนวาค าพดเชนนกบเดกทยงไมบรรลนตภาวะ จะตความความหมายแบบนไดอยางไร นอกจากน ามนเกบไปคดและแสดงออกมาในรปแบบทท ารายตวเองเพอไมใหจตใจถกท ารายจากคนรอบขางอก ซงกคอ “เลอด” เลอดทพอกบแมเปนคนท าใหเธอเกดมา เลอดทเปนน านมของแม แมทใหเดกอยางเธอดมกนจนถงวนทเธอรบรวาแมพยายามผลกไสเธอตงแตเธอยงไม ล มตาดโลก ท าให ต วละครอยางฉ นมอารมณท รนแรงและสญชาตญาณทกาวราวตลอดเวลา ขณะเดยวกนเธอกมมมท รบรถงความรสกผดชอบชวดในเรองของบาปบญทตวละครอยางเธอพยายามชวยเหลอสตวทพอ แม นา ยาย ทจบมาเพอหาประโยชนจากมน เธอพยายามจะปล อยม นแต อ กด านหน งส ต วเหลานนกสะทอนความเปนตวละครฉนดวย ในเรองของการมชวตทแสดงออกมาในภาพทถกถายทอดโดยการกระท าจาก พอ แม นา ยาย เธอจงคดวาสตวเหลานนไมไดตางอะไรกบเธอเลย ทแมคลอดออกมาเพอให เลยงตว นากบยาย เลยงเพอใหท างานบานและดแลนอง พอท




~ 209 ~

เลยงเพอชวยพอหาอาหารมาใหนกของพอและพดจาดถกแมกบเธอนนเอง

นอกจากนสงททง 2 เรองแตกตางกนคอ ป ม เอด ป ส ส าม ารถพ บ ได ใน เร อ ง ร ก ใน รอยบาป แตไมพบใน การลมสลายของสถาบนครอบครวทความรกไมอาจเยยวยา เนองจาก ลดา จากเรอง รกในรอยบาป แสดงปมเอดปสเม อลกสาวอยางเกาลดถกช นชมจากใคร ๆ หรอ เกาลดได รบความรกจากหมออญชนะ ท าให ต วละครอยางลดา แสดงพฤตกรรมทโกรธและเม อไดเหนภาพของเกาลดท อย กบหมอสดทายเธอกเลอกไมไดทจะเกลยดเกาลด สดทายเธอจงเลอกก าจดลกสาวอยางเกาลดดวยการท ารายตวเองเพอเรยกรองความสนใจ ในขณะท การลมสลายของสถาบนครอบครวทความรกไมอาจเยยวยา ตวละครอยางฉนไมไดแสดงปมเอดปส เพราะทกคนเกลยดชงเธอ พสาวกอย คนละท ไมมใครเหนใจเธออยางทเดกคนหนงจะไดรบในชวงอายเทาตวละครฉน ท าใหเรองการลมสลายในสถาบนครอบครว ฯ ไมพบปมเอดปส

จากการศกษาท งสองเร องท าใหเหนวา เปนไปตามทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยด มเพยงบางจดทแตกตางจากสงทฟรอยดกลาวไวอยาง ภาวะตอตานทฟรอยดบอกวาสวนใหญคนทมภาวะตอตานจะทจากประสบการณเรองเซ กส ซ ง ร ก ในรอยบาป ปรากฏส งท ลด าตอตานดวยเร องเซกส แต การลมสลายของสถาบนครอบครวทความรกไมอาจเยยวยา ตว

ละครอยางฉนมภาวะตอตานท ไม ไดมาจากประสบการณเร องเซกสแตมาจากครอบครว ท าใหเหนวาพฤตกรรมของตวละครทเกดขนทง 2 เรอง มประเดนทตรงกบทฤษฎของฟรอยดและบ างป ระ เด นก ไม ได ต รงต ามทฤษฏ ท ฟรอยดไดกลาวไว

ขอเสนอแนะ ควรขยายการศ กษาด านจ ตว เค ราะห

ใน ว รรณ ก รรม เร อ งอ น ๆ ห ร อ ใช ท ฤษ ฎ ท า ง จ ต ว ท ย า ท ฤ ษ ฎ อ น ว เ ค ร ะ ห ต ว บ ทวรรณกรรม เพ อใหเขาใจความคดจตใจและพฤตกรรมของมนษยมากขน

เอกสารอางอง พรหมมญช อมาตยกล.(2536).จตศาสตรวเคราะห

นกจตวทยาเอกของโลก ซกมนต ฟรอยด . กรงเทพฯ:เอส. เอม.เวอรคท เพรส

ยศ สนตสมบต.(2550).ฟรอยดและพฒนาการ ของจตวเคราะห :จากความฝนสทฤษฎสงคม .กรงเทพฯ : ส าพมพมหาวทยาลย ธรรมศาสตร

อรณวด อรณมาศ.(2559).การลมสลายของสถาบนครอบครวทความรกไมอาจเยยวยา.กรงเทพฯ: วศลยา

อ าไพ สงขสข.(2558).รกในรอยบาป.กรงเทพฯ: แพรวส านกพมพ

พฤติกรรมตัวละครในนวนิยาย...

Documents