ความหลากชนิดของผีเสื้อกลางวันบริเวณ...
TRANSCRIPT
ความหลากชนดของผเสอกลางวนบรเวณ เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง
จงหวดอทยธาน
นายธาน การนทร สาขาการจดการสตวปาและทงหญา
ภาควชาชววทยาปาไม คณะวนศาสตร
ปจจบนผเสอกลางวนในประเทศไทย คาดวานาจะมไมนอยกวา 1,300 ชนด แบงออกเปน 5 วงศหลกๆ
Family Papilionidae (วงศผเสอหางตง)
Family Pieridae (วงศผเสอหนอนกะหล า)
Family Nymphalidae (วงศผเสอขาหนาพ)
Family Lycaenidae (วงศผเสอสน าเงน )
Family Hesperiidae (วงศผเสอบนเรว)
บทน า
บทบำทของผเสอกลำงวนในธรรมชำต ระยะตวหนอน - กนใบพชเปนอาหาร
- เปนอาหารของนก ระยะตวเตมวย
- ชวยผสมเกสร
บทน า (ตอ)
ศกษาความหลากชนดของผเสอกลางวน
เปรยบเทยบความสมพนธของผเสอกลางวนในแตละชนดปา
ใชเปนขอมลเบองตนในการวางแผนจดการอนรกษผเสอกลางวน และสงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษในเขตรกษาพนธสตวพนธ สตวปาหวยขาแขง
วตถประสงค
เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง จงหวดอทยธาน : บรเวณส านกงานเขต
ระยะเวลาในการศกษา เรมตงแต เดอน กรกฎาคม-ตลาคม พ.ศ.2555
พนทท าการศกษา
เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง จงหวดอทยธาน : บรเวณส านกงานเขต
ระยะเวลาในการศกษา เรมตงแต เดอน กรกฎาคม-ตลาคม พ.ศ.2555
พนทท าการศกษา
อปกรณและวธการ หนงสอคมอผเสอ
อปกรณกำรบนทกขอมล
อปกรณเกบรกษำผเสอ
กลองถำยภำพ
สวงจบแมลง
เครองระบพกดภมศำสตร
ก ำหนดเสนทำงส ำรวจ ปำดบแลง ปำเบญจพรรณ ปำเตงรง
ท ำกำรส ำรวจดวยวธส ำรวจแบบ Point Count โดยเวนระยะหำงแตละ Point เปนระยะทำง 100 เมตร
ใชสวงจบผเสอกลำงวนเพอเกบตวอยำงและบนทกขอมล
วธการ
คำดชนควำมหลำกหลำยของชนดผเสอกลำงวน (Shannon-Wiener Index)
คำดชนควำมสม ำเสมอของชนดผเสอกลำงวน (Evenness Index)
คำดชนควำมคลำยคลงของผเสอกลำงวนในแตละชนดปำ (Similarity Index)
การวเคราะหขอมล
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
PAPILIONIDAE PIERIDAE NYMPHALIDAE LYCEANIDAE HESPERIIDAE
4
10
32
11
2 4
10
41
11
2
สกล ชนด
ผลและวจารณ ความหลากชนดผเสอกลางวน พบจ านวน 68 ชนด 59 สกล 5 วงศ
กราฟแสดงจ านวนชนดและสกลของผเสอในแตละวงศ
ผลและวจารณ (ตอ)
13.59
12.56
9.45
8.42
5.61
5.32
3.55
3.55
3.25
2.66
2.22
1.92
1.92
1.92
1.62
1.62
1.48
1.33
1.33
1.18
0 5 10 15
ผเสอหางตมจดชมพ ผเสอหนอนคนธรรมดา
ผเสอเณรสาหร ผเสอเณรธรรมดา
ผเสอจรกาเหลอบฟา ผเสอขาวแคระ
ผเสอกะลาสธรรมดา ผเสอตาลจดตาหา ผเสอขาวหางรว
ผเสอปลายปกสมใหญ ผเสอหางตงธรรมดา
ผเสอกระทกรกธรรมดา ผเสอจรกาหนอนยโถ
ผเสอวาวฟาปกใส ผเสอตาลพมสจดเรยง ผเสอแตมแสดธรรมดา
ผเสอจรกาด าขาว ผเสอตาลพมพาดขาว
ผเสอแพนซสตาล ผเสอหนอนพทรา
% ทพบ
ผลและวจารณ (ตอ)
13.59
12.56
9.45
8.42
5.61
5.32
3.55
3.55
3.25
2.66
2.22
1.92
1.92
1.92
1.62
1.62
1.48
1.33
1.33
1.18
0 5 10 15
ผเสอหางตมจดชมพ ผเสอหนอนคนธรรมดา
ผเสอเณรสาหร ผเสอเณรธรรมดา
ผเสอจรกาเหลอบฟา ผเสอขาวแคระ
ผเสอกะลาสธรรมดา ผเสอตาลจดตาหา ผเสอขาวหางรว
ผเสอปลายปกสมใหญ ผเสอหางตงธรรมดา
ผเสอกระทกรกธรรมดา ผเสอจรกาหนอนยโถ
ผเสอวาวฟาปกใส ผเสอตาลพมสจดเรยง ผเสอแตมแสดธรรมดา
ผเสอจรกาด าขาว ผเสอตาลพมพาดขาว
ผเสอแพนซสตาล ผเสอหนอนพทรา
% ทพบ
ผลและวจารณ (ตอ)
13.59
12.56
9.45
8.42
5.61
5.32
3.55
3.55
3.25
2.66
2.22
1.92
1.92
1.92
1.62
1.62
1.48
1.33
1.33
1.18
0 5 10 15
ผเสอหางตมจดชมพ ผเสอหนอนคนธรรมดา
ผเสอเณรสาหร ผเสอเณรธรรมดา
ผเสอจรกาเหลอบฟา ผเสอขาวแคระ
ผเสอกะลาสธรรมดา ผเสอตาลจดตาหา ผเสอขาวหางรว
ผเสอปลายปกสมใหญ ผเสอหางตงธรรมดา
ผเสอกระทกรกธรรมดา ผเสอจรกาหนอนยโถ
ผเสอวาวฟาปกใส ผเสอตาลพมสจดเรยง ผเสอแตมแสดธรรมดา
ผเสอจรกาด าขาว ผเสอตาลพมพาดขาว
ผเสอแพนซสตาล ผเสอหนอนพทรา
% ทพบ
ผลและวจารณ (ตอ)
13.59
12.56
9.45
8.42
5.61
5.32
3.55
3.55
3.25
2.66
2.22
1.92
1.92
1.92
1.62
1.62
1.48
1.33
1.33
1.18
0 5 10 15
ผเสอหางตมจดชมพ ผเสอหนอนคนธรรมดา
ผเสอเณรสาหร ผเสอเณรธรรมดา
ผเสอจรกาเหลอบฟา ผเสอขาวแคระ
ผเสอกะลาสธรรมดา ผเสอตาลจดตาหา ผเสอขาวหางรว
ผเสอปลายปกสมใหญ ผเสอหางตงธรรมดา
ผเสอกระทกรกธรรมดา ผเสอจรกาหนอนยโถ
ผเสอวาวฟาปกใส ผเสอตาลพมสจดเรยง ผเสอแตมแสดธรรมดา
ผเสอจรกาด าขาว ผเสอตาลพมพาดขาว
ผเสอแพนซสตาล ผเสอหนอนพทรา
% ทพบ
ผลและวจารณ (ตอ)
13.59
12.56
9.45
8.42
5.61
5.32
3.55
3.55
3.25
2.66
2.22
1.92
1.92
1.92
1.62
1.62
1.48
1.33
1.33
1.18
0 5 10 15
ผเสอหางตมจดชมพ ผเสอหนอนคนธรรมดา
ผเสอเณรสาหร ผเสอเณรธรรมดา
ผเสอจรกาเหลอบฟา ผเสอขาวแคระ
ผเสอกะลาสธรรมดา ผเสอตาลจดตาหา ผเสอขาวหางรว
ผเสอปลายปกสมใหญ ผเสอหางตงธรรมดา
ผเสอกระทกรกธรรมดา ผเสอจรกาหนอนยโถ
ผเสอวาวฟาปกใส ผเสอตาลพมสจดเรยง ผเสอแตมแสดธรรมดา
ผเสอจรกาด าขาว ผเสอตาลพมพาดขาว
ผเสอแพนซสตาล ผเสอหนอนพทรา
% ทพบ
ผลและวจารณ (ตอ) จ านวนชนดและจ านวนตวของผเสอกลางวนในแตละชนดปา
22
36
42
30
38 37
25 28 28
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
ปำดบแลง ปำเบญจพรรณ ปำเตงรง
% ตวทพบ จ ำนวนชนด จ ำนวนสกล
ผลและวจารณ (ตอ) ตารางแสดง การวเคราะหคาดชนความหลากหลาย และคาดชน ความสม าเสมอของผเสอกลางวนในแตละชนดปา
ชนดปา คาดชนความหลากหลาย คาดชนความสม าเสมอ
ปาดบแลง 2.79 0.82
ปาเตงรง 2.79 0.77
ปาเบญจพรรณ 3.16 0.86
ผลและวจารณ (ตอ) ตารางแสดง การวเคราะหคาดชนความคลายคลงของผเสอกลางวน ในแตละชนดปา
ชนดปา ปาดบแลง ปาเตงรง ปาเบญจพรรณ
ปาดบแลง 100 59.70 64.70
ปาเตงรง - 100 64.00
ปาเบญจพรรณ - - 100
ผลและวจารณ (ตอ) ตารางแสดง การวเคราะหคาดชนความคลายคลงของผเสอกลางวน ในแตละชนดปา
ชนดปา ปาดบแลง ปาเตงรง ปาเบญจพรรณ
ปาดบแลง 100 59.70 64.70
ปาเตงรง - 100 64.00
ปาเบญจพรรณ - - 100
หางตมจดชมพ 19.33 %
เณรสาหร 14.67 %
หนอนคนธรรมดา 9.33%
เณรธรรมดา 7.33 %
จรกาเหลอบฟา 6.67 %
ผเสอกลางวนทพบมากทสดในปาดบแลง
ขาวแคระ 12.40 %
เณรธรรมดา 9.92 %
จรกาเหลอบฟา 8.68 %
เณรสาหร 7.02 %
ฟาวาวปกใส 5.37 %
ผเสอกลางวนทพบมากทสดในปาเบญจพรรณ
หางตมจดชมพ 19.33 %
เณรสาหร 14.67 %
หนอนคนธรรมดา 9.33%
เณรธรรมดา 7.33 %
จรกาเหลอบฟา 6.67 %
หนอนคนธรรมดา20.07%
หางตมจดชมพ 17.25 %
เณรสาหร 9.15 %
เณรธรรมดา 8.10 %
กะลาสธรรมดา 7.04 %
ผเสอหำงตมจดชมพ
ผเสอเณรสำหร
ผเสอหนอนคนธรรมดำ
ผเสอเณรธรรมดำ
ผเสอจรกำเหลอบฟำ
ผเสอกลางวนทพบมากทสดในปาเตงรง
หางตมจดชมพ 13.59 %
หนอนคนธรรมดา12.56%
เณรสาหร 9.45 %
เณรธรรมดา 8.42 %
จรกาเหลอบฟา 5.61 %
ผเสอกลางวนทพบมากทสด ทงสามชนดปา
หนอนคนธรรมดา20.07%
หางตมจดชมพ 17.25 %
เณรสาหร 9.15 %
เณรธรรมดา 8.10 %
กะลาสธรรมดา 7.04 %
สรปผลการศกษา ความหลากชนดของผเสอกลางวน • พบผเสอกลางวนทงหมด 68 ชนด ในจ านวน 5 วงศ วงศทพบจ านวนชนดมากทสดคอ วงศ Nymphalidae ( 41 ชนด 32 สกล) คดเปน 60 เปอรเซนตของชนดผเสอกลางวนทพบทงหมด วงศทพบจ านวนชนดนอยทสดคอ วงศ Hesperiidae ( 2 ชนด 2 สกล) คดเปน 3 เปอรเซนตของชนดผเสอกลางวนทพบทงหมด
• การเปรยบเทยบความหลากของชนดผเสอกลางวนในแตละชนดปา จากการศกษาพบชนดผเสอกลางวนในปาเบญจพรรณมากทสดคอ 38 ชนด
รองลงมาคอปาเตงรงและดบแลง พบ 37 และ 30 ชนดตามล าดบ
จากการวเคราะหคาดชนความหลากหลายและคาดชนความสม าเสมอ ของผเสอกลางวน ปาเบญจพรรณมคาดชนความหลากหลายและคาดชนความสม าเสมอมากทสด
คาดชนความคลายคลง ปาเบญจพรรณกบปาดบแลง มความคลายคลงกนมากทสดถง 64.70% รองลงมาคอ ปาเตงรงกบเบญจพรรณ (64.00%) และปาเตงรงกบดบแลง (59.70%) ตามล าดบ
สรปผลการศกษา (ตอ)
จากการศกษาครงนพบผเสอกลางวนเพยง 68 ชนด เนองดวยเวลาทมจ ากด จงควรมการศกษาเพมเตมตอเนองใหครอบคลมทกฤดกาล เพอขอมลทแมนย าและเปนตวแทนทด
และเนองจากการศกษาครงน ไดศกษาความหลากชนดของผเสอกลางวนเพยงอยางเดยว จงควรมการศกษาถงความสมพนธของพชอาหารกบชนดของตวหนอนและตวเตมวย เพมเพอใหเกดความเขาใจในธรรมชาตมากยงขน
ขอเสนอแนะ
ขอขอบคณ
• ผชวยศาสตราจารย ดร.วฒนชย ตาเสน อาจารยทปรกษาโครงงาน • อาจารยภาควชาชววทยาปาไม คณะวนศาสตร ทกทาน • เจาหนาและผชวยสถานวจยเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง • พๆ เพอนๆ และนองๆ ทชวยในการเกบขอมลภาคสนาม