ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... ·...

43
รายงานการสัมมนาเวทีคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ไทย-จีน ——中泰战略智库论坛 จัดโดย 主办 มูลนิธิการวิจัยยุทธศาสตร์ระหว่างประเทศแห่งชาติจีน 中国国际战略研究基金会 ศูนย์วิจัยยุทธศาสตร์ไทย-จีน สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติไทย 泰国国家研究理事会泰中战略研究中心 ศูนย์วิจัยปัญหาทะเลจีนใต้แห่งประเทศจีน มหาวิทยาลัยนานกิง 南京大学中国南海问题研究协同创新中心 ณ มหาวิทยาลัยนานกิง มณฑลเจียงซู สาธารณรัฐประชาชนจีน 22 กรกฎาคม 2561 ยุทธศาสตร์อ นโด-แปซ ท่าทีของจีนและมุมมองของไทย 印太战略:中国的态度与泰国的视角

Upload: others

Post on 26-Jun-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

รายงานการสมมนาเวทคลงปญญาดานยทธศาสตรไทย-จน ——中泰战略智库论坛

จดโดย 主办

มลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน 中国国际战略研究基金会

ศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตไทย 泰国国家研究理事会泰中战略研究中心 ศนยวจยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจน มหาวทยาลยนานกง

南京大学中国南海问题研究协同创新中心

ณ มหาวทยาลยนานกง มณฑลเจยงซ สาธารณรฐประชาชนจน 22 กรกฎาคม 2561

ยทธศาสตรอนโด-แปซฟก ทาทของจนและมมมองของไทย

印太战略:中国的态度与泰国的视角

Page 2: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

1

คณะผจดท ารายงานสรปการสมมนา

ทปรกษา : พลเอกสรสทธ ถนดทาง ผอ านวยการศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน สรปและเรยบเรยง : น.ส.ยวด คาดการณไกล คณะท างานจดท าขอเสนอ ศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน ถอดความ: นายปานท ทองพวง ผชวยนกวจย สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต มหาวทยาลยรงสต สนบสนนโดย: ศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

ผเขารวมสมมนา

ผเชยวชาญฝายไทย

ศาสตราจารย(พเศษ) ดร.เอนก เหลาธรรมทศน

อดตเอกอครราชทตสมปอง สงวนบรรพ

พลเอกสรสทธ ถนดทาง

พนตร ดร.สรศกด งามขจรกจ

นายแพทยชาญวทย วสนตธนารตน

นางสาวยวด คาดการณไกล

ผเชยวชาญฝายจน

พลตร หลหนง

ศาสตราจารย ดร. จเฟง

รองศาสตราจารย ดร.หยนฉวน

นาวาอากาศโท หยาง จงอ ศาสตราจารย เฉง ฮน ผง

นายจางเหลย

Page 3: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

2

สารบญ บทสรปส าหรบผบรหาร 5 รายงานสาระส าคญของเวทคลงปญญาดานยทธศาสตรไทย-จน 7 รายงานเนอหาการน าเสนอในเวทคลงปญญาดานยทธศาสตรไทย-จน กลาวตอนรบ 13

โดย พลตร หล หนง กลาวแนะน า 14 โดย ศาสตราจารย (พเศษ) ดร.เอนก เหลาธรรมทศน นโยบายอนโดแปซฟกกบผลตอไทยและเอเชยตะวนออกเฉยงใต 15

โดย พลเอกสรสทธ ถนดทาง การพฒนาความสมพนธจน อาเซยน กบยทธศาสตรอนโดแปซฟก 17

โดย ศาสตราจารย ดร.จ เฟง ยทธศาสตรอนโดแปซฟก: มมมองจากประสบการณดานการตางประเทศ 20

โดย พลตร หล หนง ยทธศาสตรอนโดแปซฟกและนโยบายการตางประเทศของสหรฐ 23

โดย อดตทานทตสมปอง สงวนบรรพ ยทธศาสตรอนโดแปซฟกกบผลตอเอเชยตะวนออกเฉยงใต 26

โดย นาวาอากาศโท หยาง จงอ อภปรายและถามตอบ 29

สรปและเสนอแงคดบางประการตอความรวมมอระหวาง Think Tank ไทยจนในอนาคต 32 โดย ศาสตราจารย (พเศษ) ดร.เอนก เหลาธรรมทศน กลาวสรปการสมมนา 34

โดย พลตร หล หนง กลาวสรปการสมมนา 36

โดย ศาสตราจารย ดร.จ เฟง ภาคผนวก ภาคผนวก 1 ก าหนดการสมมนา 39 ภาคผนวก 2 รายชอผเขารวมสมมนา ทงฝายไทย และฝายจน 41

Page 4: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

3

Page 5: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

4

ภาพการสมมนาในเวทคลงปญญา ณ มหาวทยาลยนานกง

Page 6: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

5

บทสรปส าหรบผบรหาร เรอง ยทธศาสตรอนโด-แปซฟก ทาทของจนและมมมองของไทย

ยทธศาสตรอนโดแปซฟก ความจรงแลวพฒนาตอยอดจากนโยบาย Rebalancing ในเอเชย

แปซฟก ขณะน ย งเปนเพยงแนวคดไมมรายละเอยด แตเปาหมายหลกคอตองการปดลอมจน

เนองมาจากการเตบโตทางเศรษฐกจของจนกลายเปนสงทาทายตอสหรฐในฐานะมหาอ านาจโลก

ทงไทยและจนเหนรวมกนวา การประกาศยทธศาสตรอนโดแปซฟกนกลบเปนการสะทอนความ

ออนแอของสหรฐมากกวา เพอตองการใชยทธศาสตรนในการบนทอนและกอกวนจน สงเกตไดวา

ขณะน สหรฐม Hard Power ลดลง ก าลงทหารไมไดเพมขน การเตบโตทางเศรษฐกจกลดลง ขณะทจน

ก าลงทะยานขน

อยางไรกตาม จนเองกไมประมาท จนยอมรบวาสหรฐยงเปนมหาอ านาจโลกหมายเลขหนง การ

ลดลงของ Hard Power เปนการลดลงแบบสมพทธ สหรฐยงสามารถรบมอและควบคมภมภาคนไดอยาง

เตมก าลง เพยงแตสหรฐเกรงวาการทจนใหญขน การใช Hard Power เพยงล าพงสหรฐอาจจะรบมอ

ไมได และไดเตรยมรบมอกบผลกระทบทจะตามมาของการใชนโยบายอนโดแปซฟกของสหรฐ โดย

ประเมนเปนสองแนวทาง คอ กรณเลวรายทสดกจะเกดความแตกแยกทางยทธศาสตรในภมภาค

ประเทศตางๆจะจบกลมสรางพนธมตรกนขนมาใหม จะน ามาซงปญหาความมนคงทวภมภาคดวย อก

กรณคอการแตกแยกทางเศรษฐกจในภมภาค ไมมความรวมมอทางเศรษฐกจ ซงจนบอกวาพยายามจะ

หลกเลยงกรณทเลวรายทสด

หากประเมนทาทของพนธมตรอนโดแปซฟก โดยเฉพาะอนเดยเวลานกปรบเปลยนทาท ไมได

กระตอรอรนมากนก เพราะเกรงจะสงลกระทบตอผลประโยชนของประเทศและความฝนของอนเดยท

ตองการจะบรรลได ส าหรบประเทศในกลมเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไมวาจะเปนมาเลเซย สงคโปรและ

อนโดนเซย ตางกรสกวายทธศาสตรนเตมเปนดวยกลนอายของการเมองในภมภาค และกลววาจะเกด

ความปนปวนในภมภาค และประเทศเลกๆในเอเชยจะไดรบผลการะทบเปนสวนใหญ

Page 7: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

6

จนยงมองวา อาเซยนไมเพยงแตเปนการรวมกลมของประเทศเลกๆ แตเปนมหาอ านาจขนาด

กลางทสรางสรรค จงไดเสนอวา หน ง จนจะเคารพความเปนศนยกลางของอาเซยน (ASEAN

Centrality) ในการก าหนดทศทางของความรวมมอหรอโครงสรางของความมนคงในภมภาคของเรา และ

เหนวาในอนาคตอาเซยนตองแสดงบทบาททส าคญในเรองความมนคงของภมภาคนดวย สอง จนยง

ยนยนวา หากสหรฐด าเนนยทธศาสตรอนโดแปซฟกอยางไมโปรงใสและไมใหจนเขารวม ประเทศจนจะ

ไมยอมรบและจะสใหถงทสด สาม ทรมปมนโยบายทพยายามท ารายระเบยบโลก จนรสกแปลกมากท

สหรฐอเมรกาท าลายกฎกตกาทตนสรางขนมา

สดทาย ทประชมทงฝายไทยและจนเหนชอบทจะมความรวมมอกนตอไป เนองจากเหนวาใน

อนาคตความสมพนธไทย-จนจะสลบซบซอนมากขน ตองอาศยการแลกเปลยนอยางใกลชดและความ

ไววางใจกน โดยเฉพาะการแลกเปลยนเรยนรรวมกนระหวาง นกคด นกวชาการ ปญญาชนระหวางสอง

ประเทศ ทงในรปการจดประชม การวจย การศกษาและฝกอบรม เพอยกระดบปญญา ความร ความ

เขาใจทงสองฝายใหใกลกน ลกซงและกวางขวางมากขน และในฐานะทไทยจนเปนชาวเอเชยดวยกน

ควรทจะพฒนาการฑตและการตางประเทศใหสมพนธกนทเปนแบบเอเชยมากขนดวย

Page 8: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

7

สรปสาระส าคญของเวทคลงปญญาดานยทธศาสตรไทย-จน เรอง

ยทธศาสตรอนโด-แปซฟก ทาทของจนและมมมองของไทย

ในการประชมเรองยทธศาสตรอนโด-แปซฟก ระหวางศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน ศนยวจย

ปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจน มหาวทยาลยนานกง และมลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศ

แหงชาตจน เปนความรวมมอครงแรกในการจดเวทคลงปญญาเพอแลกเปลยนความเขาใจในประเดน

ยทธศาสตร ณ มหาวทยาลยนานกง เมอวนท 22 กรกฎาคม 2561 มสาระส าคญสรปไดดงน

1. มมมองและทาทของฝายไทย

เรองอนโดแปซฟก ส าหรบประเทศไทยแลวเพงมการตนตวกนในหมนกวชาการดานความ

มนคงเมอตนปน เปนค าทเปลยนจาก เอเชยแปซฟก ไปส อนโดแปซฟก นยยะของเรองนเปนการ

รกษาเปาหมายเดมตอเรองยทธศาสตร Containment ของสหรฐ ไทยจงเหนวาสหรฐอเมรกานาจะคง

เปาหมายยทธศาสตร Pivot to Asia เพยงแตเปลยนวธการและค าพด

ฝายความมนคงของไทยมองวา เรองนเปนความทาทายทางการทต ทงในแงภมรฐศาสตรและ

การเมองระหวางประเทศ มการดงอนเดยและออสเตรเลยเขามารวม ซงทงคมศกยภาพดาน Blue

Water Navy เพราะฉะนน จงถอวามความส าคญตออาเซยนดวย สวนผลกระทบทจะเกดขนนน อาจจะ

ท าใหอาเซยนมปญหาเรองความรวมมออยางสนตในพนททจะตองรกษาเสถยรภาพไวใหได แมจะมการ

ดงออสเตรเลยหรออนเดยเขามากตาม อยางไรกตาม กขนอยกบระดบความสมพนธของอาเซยนทม

กบสหรฐ อนเดย และออสเตรเลย

ในดานบทบาทของไทยนน ความสมพนธไทย-อนเดยยงด าเนนตอไปได เชอวาจะไมมปญหา

ใดๆ ในดานความมนคง ดานความรวมมอไทยเคยมการฝกรวม จนกระทงน าไปสความพรอมในการ

สรางทางดวนเชอมสามประเทศ (Trilateral Highway Project) ระหวางอนเดย พมา และไทย สวน

ความสมพนธไทย-สหรฐจะยงคงอยในระดบเดมตอไป เชน การแลกเปลยนทางการฝกและการศกษา

ส าหรบความสมพนธไทยกบจนนน ฝายความมนคงไทยเหนวา หนง ความสมพนธอยในระดบ

ลกซงมาก มการแลกเปลยนในการฝกอบรม จนถงการพฒนาเทคโนโลยดานการปองกนประเทศรวมกน

แลว สอง มการพฒนาเปนความรวมมอภายใตกรอบความรวมมอ Belt and Road Initiative ทจะ

กอใหเกดความเชอมโยงในพนท และสาม ความรวมมอทางดานการพฒนาในทะเลจนใต โดยเฉพาะดาน

Page 9: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

8

การวจยทางทะเล ปจจบนกองทพเรอของจนและไทยไดพฒนารวมกนไปมาก ในเรองการฝกและ

เตรยมการพฒนารวมในอาวไทย ดงนน จงเชอมนวา ถาจะท าใหเกดความมนคงยงยนดานการพฒนา

ตองอาศยความรวมมอทางทะเลมากขนดวย เพอลดความไมแนนอนดานความมนคงในภมภาคนใหนอย

ทสด

ขอสงเกตจากฝายไทย

ยทธศาสตรอนโดแปซฟกน ไทยมขอสงเกตวาอาจเปนยทธศาสตรชนยอดซงเรายงไมเขาใจหรอ

เปลา หรอความจรงแลวเปนยทธศาสตรทสะทอนความออนแอของสหรฐ แลวท าใหสหรฐคดยทธศาสตร

อะไรทแนบเนยนกวานไมออก

ส าหรบประเทศทถกดงเขารวมยทธศาสตรอนโดแปซฟก ไมวาอนเดย ญป น ออสเตรเลย ดแลว

ยงรวมตวแบบไมหนกแนน และประเทศเหลานยงตองพงจน เพราะเศรษฐกจของตวเองยงไมแขงแกรง

และเชอวาอาเซยนกคงไมตามอนโดแปซฟกมากนก ยกเวนเวยดนาม

หากมองสหรฐอเมรกาในดาน Hard Power นนลดลงไปมาก เศรษฐกจกลด การทหารกไมเพม

ในสภาวะทอ านาจของสหรฐลดลงเชนน เขาจงใชยทธวธทางการระหวางประเทศบนทอนและกอกวนจน

โดยไมตองใช Hard Power มากนก ในแงนกเทากบเปนการทดสอบจนทางการทตและยทธศาสตรกได

ขอเสนอจากฝายไทย

ถาจนรอบคอบระมดระวงและรกษาความสมพนธทดกบประเทศตางๆ ในภมภาคน และหมน

แลกเปลยนความคดเหนกน การรกทางยทธศาสตรของสหรฐซงเปน Soft Power กจะไมคอย

ไดผล

ความสมพนธไทย-จนนบวนจะสลบซบซอนยงขน ตองใชการแลกเปลยนอยางใกลชดและ

จะตองมความไวใจกน ดงนน จงควรเพมเตมความสมพนธระหวางคนทมวชาการ และคนทม

ประสบการณดานความสมพนธไทย -จนใหมากยงขน อยางเรอง Belt and Road เรอง

Indo-Pacific เปนเรองทซบซอนอยางมาก จ าเปนตองยกระดบความรความเขาใจของฝายไทย

ในอนาคตไทยควรจะพยายามมาหาความร มาแลกเปลยนกบเพอนมตรชาวจนทเปนปญญาชน

เปนนกวชาการมากขน ไมใชรจ กแตนกวชาการดานความสมพนธระหวางประเทศของ

ตะวนตกเทานน ควรรจกนกวชาการชนน าของจนดานความสมพนธระหวางประเทศดวย

ไทยและชาวเอเชยควรจะรวมกบจนพฒนาความรและปญญาดานการทตและการตางประเทศ

ใหสมพนธกน ในลกษณะทเปนแบบเอเชยมากขน

Page 10: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

9

2. มมมองและทาทจากฝายจน

สหรฐก าหนดยทธศาสตรอนโดแปซฟกขนมานน เพอรบมอกบการเตบโตของจน มเปาหมาย

ตองการปดลอมจน โดยแนวคดนจะสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางประเทศในภมภาคนสามขน

ไดแก ขนแรกคอ Strategic Regrouping การจดกลมใหมทางยทธศาสตรในภมภาค ขนทสองคอ

Strategic Realigning การผกมตรใหมระหวางประเทศตางๆ ในภมภาค และขนทสามคอ Strategic

Redirecting การก าหนดทศทางใหมทางยทธศาสตรของแตละประเทศ ขณะน สหรฐไดด าเนนการในขน

แรกดวยการจดกลมประเทศทางยทธศาสตรคอ สหรฐ ญป น อนเดยและออสเตรเลย และก าลงเขาสข น

ทสอง สรางการผกมตรใหม ซงมเพยงสหรฐและญป นทกระตอรอรนในเวลาน

การปรบความสมพนธของฝายจนกบญป น อนเดยและออสเตรเลย เมอไมนานมาน จน

โดยประธานาธบดสจนผง ไดเชญ โมด นายกรฐมนตอนเดยมาเยอนจนท าใหความสมพนธจนกบอนเดย

ดขน จนยงปรบปรงความสมพนธกบญป น เพอไมใหญป นไปตดตามใกลชดสหรฐอเมรกามากเกนไป

แลวจนกไปบอกออสเตรเลยวา จนกบออสเตรเลยเปนคคาทส าคญมาก ขอใหออสเตรเลยอยาใช

นโยบายใกลชดกบสหรฐอเมรกามากเกนไป

จนมองวายทธศาสตรอนโดแปซฟกน เปนสงทส าคญมากในการก าหนดโครงสรางความมนคง

ของภมภาคเราในอนาคต ไมเพยงแตเกยวของกบความสมพนธระหวางจนกบสหรฐเทานน แตยง

เกยวของกบปญหาความมนคงรวมกนทวภมภาค อยางไรกตาม หากสหรฐด าเนนยทธศาสตรอนโดแปซฟกอยางไมโปรงใสหรอไมใหจนมสวนรวม จนจะไมยอมรบและจะสถงทสด

การคาดการณผลทจะตามมา

จนไดคาดการณถงผลทจะตามมาจากการด าเนนยทธศาสตรอนโดแปซฟกไวสองกรณ คอ

หน งคอ กรณทเลวรายทสด จะเกดความแตกแยกทางยทธศาสตรของภมภาคเราได คอ

สหรฐอเมรกา ญป น ออสเตรเลย และบางประเทศในอาเซยน จะจบกลมสรางพนธมตรใหมกนขนมา

กลายเปนนาโตแหงเอเชย ซงจะท าใหองคการความรวมมอเซยงไฮ ซงน าโดยจนและรสเซย จะเนน

บทบาททางการทหารมากขน สวนอนเดยนนจะไมเขาขางใครงายเกนไป นเปนกรณทจนไมตองการ

เหน เพราะท าใหภมภาคของเราแตกแยก และอาจจะน าเราเขาสยคสงครามเยนใหม

สองคอ กรณทแมจะไมเกดความแตกแยกทางยทธศาสตรความมนคง แตอาจจะเกดความ

แตกแยกทางเศรษฐกจในภมภาค ไมมความรวมมอทางเศรษฐกจเกดขน

Page 11: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

10

ขอสงเกตจากฝายจน

แนวคดอนโดแปซฟกของสหรฐ

ตนฉบบของยทธศาสตรอนโดแปซฟกของสหรฐอเมรกา มาจากนโยบาย Rebalance ซง

แนวคดหลกคอจดก าลงเปนรปสามเหลยม ประกอบดวย สหรฐอเมรกา ญป นและเอเชยตะวนออกเฉยง

ใต โดยมสหรฐอเมรกาเปนกองหนา รวมกนปดลอมหรอถวงดลอ านาจของจนในเอเชย สวนยทธศาสตร

อนโดแปซฟก มแนวคดหลกคอจดก าลงเปนรปสเหลยมประกอบดวย สหรฐอเมรกา ญป น อนเดย

ออสเตรเลย โดยมญป นกบอนเดยอยแนวหนา สหรฐอเมรกากบออสเตรเลยอยแนวหลงหรอเปนกองหลง

ซงสเหลยมนน (อนเดย ญป น อเมรกา ออสเตรเลย) เอเชยอาคเนยจะอยกบอนเดย ญป นนน ถาเอเชย

อาคเนยไมสนใจเรองน ญป นกไมมความหมาย กเหมอนหายไปสองมม เพราะญป นใหความส าคญกบ

อาเซยนมาก เขามอกนโยบายหนงทมาปดลอมจนคอเอเชยแอฟรกา คอมสองทางมาชวยสหรฐปดลอม

จน แตหากเอเชยอาคเนยไมใหความรวมมอกบญป น ญป นกไมอยากเขารวมในยทธศาสตรน กถอวา

ญป นหายไปดวย

ทาทของอนเดย และประเทศอนๆ

หลงจากผน าอนเดยเยอนรสเซยและจน ท าใหวนนทาทอนเดยเปลยนแปลงพลกจากหนา

มอเปนหลงมอ จากชวงเรมตนในปทแลวทออกอาการดใจมาก อนเดยคดวาหากถกวางไวในแนวหนา

เปนตวปะทะกบจนตามยทธศาสตรอนโดแปซฟก อนเดยกมอาจบรรลความฝนของอนเดยได เพราะ

จะตองรกษาอตราการเตบโตทางเศรษฐกจไวท 7% ตอป

ส าหรบกลมประเทศอาเซยนตางกมทาทระแวงสงสย ไมกระตอรอรนตอแนวคดน และ

ทาทของประทศในเอเชยอาคเนยกไมชดเจน

Hard Power ของสหรฐ

จนไดตงขอสงเกตวา การทสหรฐเปลยนชอกองบญชาการกองก าลงเอเชยแปซฟกเปน

กองบญชาการอนโดแปซฟก กลบปรากฏวากองก าลงสหรฐในภมภาคนลดลง แสดงวาเปลยนแตชอ

ไมไดเปลยนเนอหาสาระ อยางไรกตาม แม Hard Power ของสหรฐลดลง แตเปนการลดลงแบบสมพทธ

สหรฐยงคงเปนหมายเลขหนง ยงสามารถรบมอกบสงครามภมภาคไดอยางเตมก าลง เพยงแตในเอเชย

หากสหรฐรบมอกบจนทเปนยกษใหญเวลาน ถาใชแต Hard Power กไมอาจรบมอได ตองใชทง Soft

Power และ Hard Power รวมกน

Page 12: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

11

ขอเสนอของฝายจน

เนองจาก ความสมพนธระหวางจนกบอาเซยนจะส าคญมากขนในอนาคต อาเซยนตองแสดง

บทบาททส าคญในการก าหนดโครงสรางความมนคงของภมภาค เพอไมใหยทธศาสตรอนโดแปซฟก

สงผลกระทบทางลบตอภมภาคน

จนและประเทศในกลมอาเซยนทเกยวของตองใจเยน ตองมนโยบายหรอวธการตอบรบอยาง

เหมาะสม พยายามรวมมอกนรกษาความมนคงและสนตภาพทมมาอยางยาวนาน

จนเหนชอบใหมความรวมมอระหวาง Think Tank ไทยกบจนเพอสานตอการประชมครงน ใน

สามรปแบบ คอ หนง จดเวทสมมนาสองฝายระหวางศนยวจยไทย-จนกบมลนธการวจยยทธศาสตร

ระหวางประเทศแหงชาตจน ภายใตการดแลของพลตรหลหนง สลบกนเปนเจาภาพ สอง จดเวทสมมนา

ระหวางศนยวจยไทย-จนกบศนยวจยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจน มหาวทยาลยนานกง ภายใตการ

ดแลของศ.ดร.จเฟง ซงจะเนนศกษาดานการทตจนกบอาเซยน สาม การแลกเปลยนนกศกษาใน

หลกสตรปรญญาโทดานความสมพนธระหวางประเทศทสอนเปนภาษาองกฤษ

Page 13: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

12

Page 14: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

13

กลาวตอนรบ

โดย พล.ต.หลหนง(李宁 少将致辞)

รองประธานมลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน

กราบเรยน ศ .ดร.เอนก เหลาธรรมทศน พรอมคณะ ในนามทผมเปนรองประธานมลนธ

ยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน และอดตผแทนการทหารจนประจ าสหภาพยโรป ขอตอนรบทก

ทาน ผมรสกยนดอยางยงทไดเขารวมประชมครงน ในหวขอเรอง ยทธศาสตรอนโดแปซฟก นน เปน

ประเดนทไมชดเจนในมมมองผม หมายความวามความหมายทไมชดเจน และไมชดวาใครเปนผเสนอ

ในสภาพปจจบนทโลกเตมไปดวยความเปลยนแปลงและมหลายสงทไมแนนอนนน นเปนโอกาสด

ทเราไดมาพดคยกนในวนน เพอแลกเปลยนวายทธศาสตรอนโดแปซฟกคออะไรแน

ส าหรบการประชมในวนน ถาสามารถสรปไดในสามประเดนตอไปนไดจะดมาก ไดแก

1) เราสามารถบอกไดวายทธศาสตรอนโดแปซฟกคออะไร

2) ทาทและวธการตอบรบตอยทธศาสตรดงกลาวของสหรฐ

3) จะรกษาสนตภาพของภมภาคและสรางความสมานฉนทสมดลของอ านาจในภมภาคนได

อยางไร

ประเดนส าคญทจะพดคยกนในวนนคอ ทาทของประเทศจนและมมมองของไทย ถาความ

คดเหนของสองประเทศนแตกตางกน ถอวาเปนเรองธรรมดา แตเราจะพยายามแลกเปลยนความคดกน

เพอหาจดยนรวมของเราทงสองฝาย ตอประเดนน ดร. จเฟง ไดเตรยมตวมาอยางด ดร. จเฟงถอวาเปน

ผเชยวชาญในเรองตางๆ และมชอเสยงมากในประเทศจน มลนธยทธศาสตรเคยไดยนชอเสยงของ ดร.

จเฟง มาแลว วนนถอเปนโอกาสดทได ดร. จเฟง มารวมแลกเปลยนในวนน นอกจากน ผเขารวมงาน

ครงนยงมนกวจยหลายทานทมาจากมลนธยทธศาสตร ฯ

ตอไปนผมขอแนะน าผเขารวมงานฝายจน ทานแรก ศ.ดร. จเฟง ผอ านวยการศนยวจยทะเลจน

ใตแหงประเทศจน และผอ านวยการสถาบนวจยความสมพนธระหวางประเทศ มหาวทยาลยหนานจง

ตอไป รศ.ดร. หย ฉวน นกวจยพเศษ มลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศ แหงประเทศจน และ

ศนยวจยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจน มหาวทยาลยหนานจง ถดไป นาวาอากาศโท หยาง ทงอ

นกวจยสถาบนวทยาศาสตรการทหารแหงประเทศจน ถดไป ศ . เฉน หานผง ผอ านวยการสถาบนวจย

เอเชยตะวนออกเฉยงใต ศนยวจยทะเลจนใตแหงประเทศจน มหาวทยาลยหนานจง ถดไป จา ซง

ผส อขาวหนงสอพมพเหวนฮยเปา ประจ านครวอชงตน สหรฐอเมรกา ถดไป จางเหลย นกวจยมลนธการ

วจยยทธศาสตรแหงชาตจน

Page 15: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

14

กลาวแนะน า โดย ศ.(พเศษ) ดร.เอนก เหลาธรรมทศน

อธการวทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประธานทปรกษาคณะกรรมการศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน

ผมขอกลาวในนามสมาชกฝายไทยทงหมดวา ตนเตนทจะไดมาฟงทานจเฟงและทานหลหนงให

แงคดและขอมลกบเราจากมมมองของจนเกยวกบเรองอนโดแปซฟก คณะฝายไทยของเราทมาในวนน

มาจากหลากหลายองคกร ผมเองเคยเปนประธานปฏรปประเทศดานการเมอง เปนสมาชกสภาปฏรป

แหงชาต และเปนประธานสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต

ซายมอของผมคอ พลเอกสรสทธ ถนดทาง ผอ านวยการศนยวจยยทธศาสตรไทยจน ของสภา

วจยแหงชาต ซงผมเปนประธานทปรกษาของทาน และเคยเปนผอ านวยการวทยาลยปองกน

ราชอาณาจกรของไทย และเปนนายทหารไทยทานแรกทจบการศกษาจากโรงเรยนเสนาธการทหารจน

ขวามอของผม อดตเอกอครราชทตสมปอง สงวนบรรพ อดตเอกอครราชทตไทยประจ ากรงพนมเปญ

และฮงการ เคยด ารงต าแหนงรองอธบดกรมเอเชยตะวนออก กระทรวงการตางประเทศ เกษยณมาสป

แลว ปจจบนด ารงต าแหนงคณบดสถาบนการทตและการระหวางประเทศ มหาวทยาลยรงสต เปน

นกการทตทมความช าชองเกยวกบประเทศเพอนบานทงหมดของไทย และสนใจประเทศจนมาตลอด

ถดไป พนเอก ดร.สรศกด งามขจรกลกจ แหงโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา ซงสมเดจ

พระเทพรตนราชสดา ทานทรงด ารงต าแหนงหวหนาภาควชาประวตศาสตร โรงเรยนนายรอยพระ

จลจอมเกลา เปนผบงคบบญชาโดยตรงของพนเอก ดร.สรศกด หวงวาในอนาคต พวกเราทมาวนนจะม

โอกาสไดรบเชญจากพนเอกสรศกดไปเยยมโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลาดวย ถดไป นพ. ชาญวทย

วสนตธนารตน แหงส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาวะ มหนาทใหทนวจย ถดไป คณ

ยวด คาดการณไกล พดภาษาจนได รองประธานสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต มาในครงน

ดวยความชวยเหลอของหย ฉวน เรองอนโดแปซฟกนน ในประเทศไทย ส าหรบผสนใจเรองการ

ตางประเทศจรงๆ เพงจะไดยน เพราะฉะน น เราจงตงใจมาเตมท เพอทจะฟงวาจนคดอยางไร

ขอขอบคณอกครง

Page 16: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

15

นโยบายอนโดแปซฟกกบผลตอไทยและเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดย พลเอกสรสทธ ถนดทาง

ผอ านวยการศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน

เรยนทานนายพลหลหนง ทานจเฟง และทกทาน ในนามของศนยวจยยทธศาสตรไทยจน

ขอขอบพระคณอกครง ทใหโอกาสทงคณะมาสรางความสมพนธกบสถาบนของทานในครงน ในฐานะท

ศนยวจยยทธศาสตรไทย-จนเปนคลงสมองทางการของรฐบาลไทย เราจงปรารถนาอยางยงทจะ

แลกเปลยนและแบงปนมมมองเรองความรวมมอของเราทงสองประเทศ โดยเฉพาะสถาบนคลงปญญา

ตางๆ เพอทจะน าเสนอทาทและจดยนทส าคญทงสองฝายใหรฐบาลทราบตอไป วตถประสงคทงสาม

ประเดนททานเสนอมาจงตรงกบเรา เรมตงแตวา เราเขาใจความหมายของค าวาอนโดแปซฟกตรงกน

หรอไม อยางไร และเราจะมจดยนทตรงกนหรอไมอยางไร และไปส สงทวา เราจะชวยกนสราง

เสถยรภาพและความมนคงในภมภาคไดอยางไร ผมจงขอสรปสนๆ ในสามประเดนเพอใหเกดการ

แลกเปลยนมมมองและทาท โดยเฉพาะในฐานะทผมอยในฝายความมนคงของประเทศ และเปนฝาย

วชาการ กจะเสนอมมมองทางวชาการตอประเดนน

ประเดนแรก ความส าคญและความเขาใจในความหมายของฝายความมนคงของเรา ดงท ศ .ดร.

เอนก กลาววาเรองอนโดแปซฟกเพงมการตนตวกนในหมนกวชาการดานความมนคงเมอตนปน เมอเรา

ไดทราบถงการเปลยนแปลงทาทจากค ากลาวของนกวชาการความมนคงของสหรฐ ในการเปลยนจากค า

วาเอเชยแปซฟกไปสอนโดแปซฟก ซงเราเขาใจนยยะของเรองนวาเปนการรกษาเปาหมายเดมของ

สหรฐ เรองยทธศาสตร Containment ฝายความมนคงของไทยจงมองวาเปนความทาทายทางการทต

ซงมองไดทงเรองภมรฐศาสตรและการเมองระหวางประเทศ เรมมการดงอนเดยและออสเตรเลย ซงทง

คมศกยภาพดาน Blue Water Navy เพราะฉะนน เรองนจงถอวามความส าคญตออาเซยนดวย สวน

ประเดนความส าคญทมากไปกวานนคอ สหรฐอเมรกาเองมยทธศาสตร Pivot to Asia ซงกนาจะคง

เปาหมายนอย เพยงแตเปลยนวธการและค าพด

ประเดนทสอง ทฝายความมนคงมองวา ผลกระทบทจะเกดขนตออาเซยนและประเทศตางๆ

เชน อาเซยนโมเดลอาจจะมปญหาเรองความรวมมออยางสนตในพนททจะตองรกษาเสถยรภาพไวใหได

ดวย แมจะมการดงออสเตรเลยหรออนเดยเขามากตาม อยางไรกตาม เรองนขนอยกบระดบ

ความสมพนธของอาเซยนทมกบสหรฐ อนเดย และออสเตรเลย ทางกลมความมนคงของอาเซยนหวงวา

ทสหรฐประกาศวาอนโดแปซฟกเปนเรองของความโปรงใสและเปดเผย จงนาจะยดมนในสงทพดไว

Page 17: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

16

ประเดนทสาม บทบาทของไทยควรจะเปนอยางไรตอประเดนดงกลาว เน องจากไทยม

ความสมพนธกบทงอนเดย สหรฐ ญป น ออสเตรเลย เพราะฉะนน ความสมพนธไทย อนเดยยงด าเนน

ตอไปไดโดยเชอวาจะไมมปญหาใดๆ ในดานความมนคง ในดานความรวมมอทเราเคยมการฝกรวม

จนกระทงไปสความพรอมในการจะสรางทางดวนเชอมสามประเทศ (Trilateral Highway Project)

ระหวางอนเดย พมา และไทย สวนความสมพนธไทย-สหรฐตอประเดนนจะยงคงอยในระดบเดมตอไป

เชน การแลกเปลยนทางการฝกและการศกษา

ในฐานะทรฐบาลเองอยในชวงทจะตองแสดงจดยนทส าคญ ผมจงขอสรปทาทความสมพนธกบ

จน ดงน

หนง เรองความสมพนธของความมนคงไทย-จนนนอยในระดบลกซงมาก โดยมการแลกเปลยน

ในการฝกอบรม จนถงการพฒนาเทคโนโลยดานการปองกนประเทศรวมกนแลว

สอง การพฒนาเปนความรวมมอภายใตกรอบความรวมมอ Belt and Road Initiative ทจะ

กอใหเกดความเชอมโยงในพนท

สาม ความรวมมอทางดานการพฒนาในทะเลจนใต โดยเฉพาะความรวมมอการวจยทางทะเล

ปจจบนกองทพเรอของจนและไทยไดพฒนารวมกนไปมาก เรองการฝกและเตรยมการพฒนารวมเรอง

อาวไทย เพราะฉะนน ฝายความมนคงเชอมนวา เพอใหเกดความมนคงยงยนดานการพฒนาตองอาศย

ความรวมมอทางทะเลมากขน เพอลดความไมแนนอนในดานความมนคงในภมภาคนใหนอยทสด

Page 18: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

17

การพฒนาความสมพนธจน อาเซยน

กบยทธศาสตรอนโดแปซฟก โดย ศาสตราจารย ดร.จเฟง

ผอ านวยการศนยวจยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจน มหาวทยาลยหนานจง

กราบเรยน ศ.ดร.เอนก เหลาธรรมทศน พลเอกสรสทธ ถนดทาง อดตเอกอครราชทตสมปอง

และคณะ รวมทงทานหลหนง ยนดตอนรบทกทานอกครงในโอกาสทมาเยยมศนยวจยทะเลจนใต

อนโดแปซฟกเปนโจทยทใหญมากในปจจบน ประเทศจนจะมมมมองอยางไร มขอเสนออยางไร

ความสมพนธจน-อเมรกาจะเปลยนแปลงอยางไร นจะเปนสงส าคญมากตอความมนคงและเจรญรงเรอง

ของภมภาคเอเชยแปซฟกในอกยสบปขางหนา

เหตทสหรฐอเมรกาก าหนดยทธศาสตรอนโดแปซฟกขนมานน ค าตอบของผมงายมาก คอเพอ

รบมอกบการเตบโตของประเทศจน ความจรงแลวยทธศาสตรอนโดแปซฟกเปนเรองทธรรมดามาก

เพราะในประวตศาสตร เพอใหมความมนคงและเพอการพฒนาของประเทศตวเอง มหาอ านาจตางๆกจะ

มการเปลยนแปลงนโยบายของตนใหมการถวงดลอ านาจ ซงสาระส าคญของกคอ การจดกลมใหมทาง

ยทธศาสตร ยทธศาสตรอนโดแปซฟกจะส าเรจหรอไม ไมไดขนอยกบสหรฐอเมรกาผเดยว แตจะม

เครองจกรสองเครอง คอ สหรฐอเมรกากบญป น ความจรงแลวในสประเทศ คอ สหรฐอเมรกา ญป น

อนเดย และออสเตรเลยนน สหรฐอเมรกาและญป นเปนสองประเทศทกระตอรอรนทสด ส าหรบ

ออสเตรเลยนนเพงจะ active สองสามปทผานมา สวนอนเดยยงไมคอยกระตอรอรนนก ประเทศใน

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตยงไมคอยมทาททแนชดตอยทธศาสตรอนโดแปซฟก เพราะยงไมทราบ

วา ยทธศาสตรอนโดแปซฟก ความจรงเปนแคค าเรยกเฉยๆ หรอเปนนโยบายทแนชด

ยทธศาสตรนจะส าเรจหรอไมขนอยกบวาจะผกพนธมตรไดส าเรจหรอไม เวลานสหรฐไดเขาส

ข นตอนการสรางพนธมตรใหม สงส าคญทสดคอทาทของอนเดย มขาววาประธานาธบดทรมปจะไปเยอน

อนเดย ครงแรกก าหนดไวในเดอนพฤษภาคม 2018 ตอมากเปลยนเปนมถนายน 2018 เวลานกยงไมร

วาจะไปหรอไม เพราะวาปญหาเกาหลกลายเปนปญหาทส าคญมาก ท าใหเรองนตองชะลอออกไป

เพราะฉะนน ประเทศจน โดยประธานาธบดสจนผง กเชญ โมด นายกรฐมนตรอนเดยมาเยอนจนทเมอง

อฮ น ในเดอนพฤษภาคม 2018

เพอความมนคงของภมภาค ประเทศมหาอ านาจตางๆ ไดมปฏกรยากนอยางนาสนกมาก เปน

เกมการเมองทนาจบตามาก ประเทศจนเวลานไดปรบปรงความสมพนธกบญป น ไมใหญป นไปตดตาม

ใกลชดสหรฐอเมรกามากเกนไป แลวจนกไปบอกออสเตรเลยวา เวลานจนกบออสเตรเลยมความสมพนธ

Page 19: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

18

ทางการคากนอยางมาก ประเทศจนเปนคคาทส าคญมากของออสเตรเลย ดงนน ขอใหออสเตรเลยอยา

ใชนโยบายใกลชดกบสหรฐอเมรกามากเกนไป ฉะนน ยทธศาสตรอนโดแปซฟกจงเปนสงทส าคญมากใน

การก าหนดโครงสรางความมนคงของภมภาคเราในอนาคต ไมเพยงแตเกยวกบความสมพนธระหวางจน

กบสหรฐเทานน แตเกยวกบปญหาความมนคงทวภมภาคของเรา หลายประเทศไมเพยงแตจน กก าลงด

อยวาเรองนจะพฒนาไปในทศทางใด

เวลาน ไมวาความสมพนธจน-ไทยกด ความสมพนธจน-อาเซยนกด ตองมความคดทแนชด

ส าหรบทศทางความสมพนธของเราทงสองฝายในดานความมนคงและการพฒนารวมกน เราตอง

พยายามหลกเลยงกรณทรายทสดในการก าหนดปรบปรงยทธศาสตรของเราใหม

กรณทเลวรายทสดคอ ความแตกแยกทางยทธศาสตรของภมภาคเรา คอ สหรฐอเมรกา ญป น

ออสเตรเลย และบางประเทศในอาเซยน กจะจบกลมสรางพนธมตรใหมกนขนมากลายเปนนาโตแหง

เอเชย ซงจะท าใหองคการความรวมมอเซยงไฮ ซงน าโดยจนและรสเซย จะเนนบทบาททางการทหาร

มากขน ภาพทเลวรายทสดคอ เขาจะจบกลมใหม เรากจะจบกลมใหม สวนอนเดยนนจะไมเขาขางใคร

งายเกนไป อนเดยจะไมเขาขางอเมรกา และจะไมเขาขางจน เขาจะมเอกลกษณของเขา นเปนกรณท

เราไมตองการเหน เพราะท าใหภมภาคของเราแตกแยก และอาจจะน าเราเขาสยคสงครามเยนใหม

กรณทสอง แมจะไมเกดความแตกแยกทางยทธศาสตรความมนคง แตอาจจะเกดความแตกแยก

ทางเศรษฐกจในภมภาค ซงจนพยายามผลกดน RCEP แตไมส าเรจ และจนพยายามขยายใหเปนกรอบ

TPP นคอกรณทเกดความแตกแยก ไมมความรวมมอทางเศรษฐกจ ในภมภาคน

สรปแลว ประการแรก ยทธศาสตรอนโดแปซฟก เปนเรองปกตธรรมดา ทมหาอ านาจตางๆ ใช

เพอแบงปนอ านาจ เปนสงทเกดตามสถานการณทแทจรง ในขณะทประเทศจนเขมแขงขน สหรฐอเมรกา

ยอมมนโยบายมาตอตานหรอรบมอ โดยสาระส าคญของยทธศาสตรอนโดแปซฟกคอการปดลอมจน

ตงแตการน าเสนอแนวคดหรอนโยบายอนโดแปซฟกออกมา ไดสงผลกระทบตอความสมพนธระหวาง

ประเทศในภมภาคนสามขน

ขนแรกคอ Strategic Regrouping การจบกลมใหมของประเทศตางๆ ในภมภาค

ขนทสองคอ Strategic Realigning การผกพนธมตรใหมระหวางประเทศตางๆ ในภมภาค

ขนทสามคอ Strategic Redirecting การก าหนดทศทางยทธศาสตรของแตละประเทศใหม

ในฐานะทเปนคลงปญญา(Think Tank) เราจะไมยนดเฉยๆ เราตองพยายามเสนอแนวคดเพอ

หลกเลยงมใหเกดสถานการณทเลวรายสองแบบทกลาวมา

เพราะฉะนน ความสมพนธระหวางจนกบอาเซยนจงส าคญมาก อาเซยนไมเพยงแตเปนการ

รวมกลมของประเทศเลกๆ แตเปนมหาอ านาจขนาดกลางทสรางสรรค ผมจะใหขอเสนอสามขอ คอ

Page 20: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

19

ประการทหนง หากจะเกดการจดกลมใหมของประเทศตางๆ ในภมภาคของเรา เราจะ

เคารพความเปนศนยกลางของอาเซยน (ASEAN Centrality) ในการ

ก าหนดทศทางของความรวมมอหรอโครงสรางความมนคงในภมภาคของ

เรา เพราะฉะนน ถาไมตองการใหยทธศาสตรอนโดแปซฟกสงผลกระทบ

ทางลบตอความรวมมอในภมภาค อาเซยนตองมบทบาททส าคญมากใน

อนาคตทจะก าหนดโครงสรางความมนคงของภมภาคเรา

ประการทสอง ไมวาในใจของสหรฐอเมรกาจะมเปาหมายหลกของยทธศาสตรอนโดแปซฟก

อยางไร หากสหรฐอเมรกาท าอยางไมโปรงใสหรอไมใหจนมสวนรวม

ประเทศจนจะไมยอมรบและจะสจนถงทสด

ประการทสาม ในศตวรรษท 21 การเมองโลกและการเมองภมภาคสนกมาก ประธานาธบด

ทรมปมนโยบายทพยายามท ารายระเบยบโลกเสรนยม และเปลยนทกสง

ทกอยางทสหรฐอเมรกาสรางขนมาเอง ในฐานะทเปนนกวชาการท

ศกษาวจยดานความสมพนธระหวางประเทศ เหนวาเปนเรองทแปลกมาก

ทสหรฐอเมรกาท าลายกฎกตกาทตนสรางขนมา

เมอป 1998 ประธานาธบดคลนตนเดนทางเยอนจนและเดนทางไปแสดงปาฐกถาทมหาวทยาลย

ปกกง ขณะนน กระผมเปนรองศาสตราจารยทมหาวทยาลยปกกงกไปฟงปาฐกถาน ประทบใจมาก

เพราะคลนตนไดกลาววา อนาคตของจน จนตองเขาในประชาคมโลกภายใตการน าของสหรฐอเมรกา ซง

กระผมประทบใจมาก เพราะสหรฐอเมรกามทาททยนดตอนรบใหจนเขารวมในกลมของเขา

วนนสหรฐอเมรกากลาววา จนท ารายระเบยบโลกเสรนยม นนไมจรง เพราะประเทศจนเปน

มหาอ านาจทก าลงอยในขนผเรยน เปนศษยอย จนยงไมไดเปนผน าของโลก ความสมพนธระหวางจน

กบสหรฐ หรอจนกบอาเซยนนนส าคญมาก

สดทายน ขอสรปในประโยคเดยวคอ ไมวาภายหนาสถานการณโลกจะเปลยนแปลงไปเชนไร

จน ไทย และประเทศในกลมอาเซยนตองรวมกนพยายามแสวงหาความเจรญมนคงใหแกภมภาคของเรา

น เพราะมนเปนของเราเอง

Page 21: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

20

ยทธศาสตรอนโดแปซฟก มมมองจากประสบการณดานการตางประเทศ

โดย พล.ต.หลหนง(李宁 少将致辞) รองประธานมลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน

ยทธศาสตรอนโดแปซฟกท าใหประเทศทเกยวของรสกตนตระหนก จงขอสรปใหชดเจนยงขน

ผมเหนดวยกบความคดเหนของ ศ .ดร.จเฟง ยทธศาสตรอนโดแปซฟกเปนรปแบบการแขงขนของ

ประเทศมหาอ านาจยกษใหญ แตผมคดวามนเปนขอคดมากกวารปแบบการแขงขน เพราะฉะนน ใน

ประเดนนผมคดวามนเปนรปแบบใหมของนโยบาย Pivot to Asia ดงทพลเอกสรสทธกลาว

เมออาทตยทแลว ผมมโอกาสเดนทางเยอนฮาวาย ซงเปนศนยบญชาการกลางในภมภาคอนโด

แปซฟก ไดพบกบขาราชการระดบสงหลายทาน และเมอเดอนมถนายนผมไดมโอกาสเดนทางเขารวม

ประชม Shangri La Dialogue ทประเทศสงคโปร ทนนผมมโอกาสไดแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบ

นโยบายอนโดแปซฟกกบนายกรฐมนตรโมดของอนเดย

ตอไปนเปนความคดเหนสวนตวของผมเกยวกบยทธศาสตรอนโดแปซฟก

ถงเวลานยทธศาสตรอนโดแปซฟกยงเปนเพยงแนวคด ยงไมมเนอหาสาระทแนชด เปาหมาย

ของยทธศาสตรนกคอปดลอมประเทศจน เมอกอน นโยบาย Pivot to Asia กตองการจะปดลอมประเทศ

จนในเอเชยแปซฟกแตกไมประสบความส าเรจ เนองจากจนละทงชองแคบมะละกาแลว และเดนทางเปน

เสนตรงไปยงมหาสมทรอนเดยเลย สหรฐจงตองขยายขอบเขตการปดลอมประเทศจนไปยงอนเดย

เพราะฉะนน ขอบเขตการปฏบตการของสหรฐอเมรกาเกยวกบยทธศาสตรอนโดแปซกนน เวลานอยท

มหาสมทรอนเดย ในป 1970 เกดสงครามระหวางอนเดยกบปากสถาน กองบญชาการทหารเรอภมภาค

แปซฟกไดสงก าลงไปยงมหาสมทรอนเดยเพอขมขอนเดยใหถอนทหารออกจากปากสถาน เพราะฉะนน

ผมคดวาการเนนถงประเดนอนโดแปซฟกในวนนไมมความหมายอะไรมาก เนองจาก นบแตนนแลว

กองก าลงทางเรอของสหรฐอเมรกาสามารถครอบคลมไปทงมหาสมทรอนเดยและมหาสมทรแปซฟก

นโยบาย Rebalance ของสหรฐอเมรกาซงเปนตนฉบบของยทธศาสตรอนโดแปซฟก เปนดล

แบบรปสามเหลยม ประกอบดวย สหรฐอเมรกา ญป น และเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยม

สหรฐอเมรกาเปนกองหนา รวมกนปดลอมหรอถวงดลอ านาจของจนในเอเชย นคอแนวคดหลกของ

Page 22: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

21

ยทธศาสตร Rebalance จดก าลงเปนรปสามเหลยม สวนยทธศาสตรอนโดแปซฟกเปนรปสเหลยม1

ประกอบดวย สหรฐอเมรกา ญป น อนเดย ออสเตรเลย โดยมญป นกบอนเดยอยแนวหนา สหรฐอเมรกา

กบออสเตรเลยอยแนวหลง เปนกองหลง นคอแนวคดของยทธศาสตรอนโดแปซฟก แตไมมเนอหาสาระ

อยางไรกตาม สหรฐยงใชมหาสมทรอนเดยกบชองแคบมะละกาไปบบคอประเทศจนอกดวย

ตอไปนขอพดทาทของอนเดยทมตออาเซยน

ทาทอนเดยมการเปลยนแปลงเลกนอย ในปทแลวทยทธศาสตรอนโดแปซฟกออกมา อนเดย

รสกดใจมาก โดยรสกวาตนมบทบาทส าคญมากยงขนในยทธศาสตรน แตเมอผานระยะเวลาการปรบปรง

และการปฏสมพนธกบประเทศจนมาหลายรอบ เนองจากในชวงทส าคญถอไดวาผลประโยชนเปน

ตวชวด เปนตวน าทส าคญทสด อนเดยนนเปนประเทศทส าคญมากในการปดลอมหรอถวงดลอ านาจจน

ในมหาสมทร ฉะนน สหรฐอเมรกา ญป น และออสเตรเลย จงดงอนเดยไปอยในยทธศาสตรอนโด

แปซฟกในฐานะกองหนา สวนญป น ออสเตรเลย และสหรฐนนอยหางไกลเปนกองหลง ประเทศทอยใน

พสยกระสนของจนน นคออนเดย ในปทแลว ทอนเดยแสวงหาอาวธมากทสดนน สหรฐ ญป น และ

ออสเตรเลยไมไดสนใจ อนเดยจงตองหนไปซออาวธ ขปนาวธตอตานรถถงจากอสราเอล

อกดานหนงในการทอนเดยจะบรรลความฝนของอนเดยเชนเดยวกบจน จะตองรกษาอตราการ

เตบโตทางเศรษฐกจไวทรอยละ 7 ตอป อนเดยฝนวาจะมขนาดเศรษฐกจใหญอนดบสามของโลก แต

หากตนเองถกวางไวในแนวหนาใหเปนตวปะทะกบจนโดยตรงนน อนเดยไมมโอกาสทจะบรรลความฝน

ของอนเดย นโยบายการพฒนาเศรษฐกจและการพฒนาพลงงานของอนเดยจะไมประสบความส าเรจ

หากไมรวมมอกบจน มประเทศจน รสเซยและอหรานทสามารถชวยเหลออนเดยทางดานพลงงานได

เพราะสหรฐไมสามารถขายน ามนใหอนเดยได สวนญป นกไมมน ามนและกาซธรรมชาต เพราะฉะนน ใน

เรองยทธศาสตรอนโดแปซฟก ทาทของอนเดยเปลยนแปลงแบบพลกหนามอเปนหลงมอ ปทแลว

หลงจากผน าอนเดยเยอนรสเซยและมาเยอนจนตอจากนน ทาทของอนเดยเปลยนแปลงอยางชดเจน

1 พลตร หล หนง ไดขยายความเพมเตมวา สเหลยมคอ อนเดย ญป น อเมรกา ออสเตรเลย เอเชยอาคเนยอย กบอนเดย ญป นนน ถาเอเชยอาคเนยไมสนใจเรองน ญป นกไมมความหมาย กเหมอนหายไปสองมม เหตทบอกวาถาเอเชยอาคเนยไมเขารวม ญป นกไมมความหมาย เพราะญป นใหความส าคญกบอาเซยนมาก เขาพฒนาแนวคดของเขาคอ อสรภาพในญป นและอาเซยน แลวเขามอกนโยบายหนงทมาปดลอมจนคอเอเชยแอฟรกา เขามสองทางมาชวยสหรฐปดลอมจน แตหากเอเชยอาคเนยไมใหความรวมมอกบญป น ญป นกไมอยากเขารวมในยทธศาสตรน กถอวาญป นหายไป

Page 23: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

22

ครงนผมไดมโอกาสไปคยกบผน าอนเดยท Shangrila Dialouge ทสงคโปร ผมถามทานถงนยาม

หรอความหมายของยทธศาสตรอนโดแปซฟก ซงโมดไดตอบมาสค า คอ การเจรจาพดคย (Dialouge)

ความรวมมอ (Cooperation) สนตภาพ (Peace) และความร ารวยรงโรจน (prosperity) นคอความ

เขาใจของผมตอยทธศาสตรอนโดแปซฟก ถอวามความคลมเครอไมชดเจนในเรองยทธศาสตรอนโด

แปซฟกมาตลอด

ผมไดไปพบกบเจาหนาทชนสงของสงคโปร มาเลเซย และอนโดนเซย พวกเขาตางรสกวาสงน

ไมใชยทธศาสตรเปนแตเพยงแนวคด ซงเตมไปดวยกลนอายของการเมองภมภาค พวกเขาตางรสกกลว

วาประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตถกจดไวอยทชายขอบของยทธศาสตรการแขงขนของเอเชย ใน

เมออดตนน พวกเขาเปนประเทศในอาเซยนอยในความสมดลทคอนขางมนคง แตวนนกลวทจะถกตงไว

ทชายขอบของยทธศาสตร อกดานหนงพวกเขากกลวทจะเกดความปนปวนในภมภาค เพราะฉะนน ผท

ไดรบผลกระทบสวนใหญจะเปนประเทศเลกในเอเชย

ในปจจบนสหรฐอเมรกาไดดงเอาประเทศขนาดใหญมาเปนเสาค ายทธศาสตรในเอเชย ถา

แนวโนมยงเปนเชนนตอไป ยอมจะท าลายความสมดลของทางการทหารในภมภาค

โดยสรป กลมประเทศในอาเซยนตางมทาทระแวงสงสย และไมกระตอรอรนตอ “แนวคด” อนโด

แปซฟก (ไมใชค าวายทธศาสตร) หากยทธศาสตรนกลายเปนจรงขนมา ประเทศในเอเชยอาคเนยไม

ตองการจะเขารวมในยทธศาสตรน ดงนน สเสาของยทธศาสตรนจงหายไปสองแลว คอ อนเดย และ

เอเชยอาคเนย

ยทธศาสตรนเปนแคแนวคด ไมมอนาคต เนองจาก หนง ทาทของประเทศในเอเชยอาคเนยไม

ชดเจน สอง การเปลยนกองบญชาการกองก าลงเอเชยแปซฟกเปนกองบญชาการอนโดแปซฟก กลบ

ปรากฏวากองก าลงของสหรฐในภมภาคน ลดลง และ สาม ในฐานะทสหรฐเปนผรเรมแนวคดอนโด

แปซฟกและเปลยนชอกองบญชาการ จากกองบญชาการเอเชยแปซฟกเปนกองบญชาการอนโดแปซฟก

จะเหนวามแตเปลยนชอ แตไมมการเปลยนแปลงเนอหาสาระส าคญ

ฉะนน ผมจงเหนดวยกบขอคดเหนของ ศ .ดร.จเฟง คอตองมจตใจทเปนธรรมดาตอการ

เปลยนแปลงของยทธศาสตรน ถาหากสหรฐด าเนนยทธศาสตรนอยางจรงจง จนจะตอตานจนถงทสด

ความคดเหนสวนตวของผม ขอสดทายคอ ยทธศาสตรอนโดแปซฟกถงปจจบนนยงเปนเพยง

แนวคด ผมเสนอวาไมวาจนหรอประเทศในกลมอาเซยนหรอประเทศอนๆ ทเกยวของตองใจเยนอยา

ตนเตนเกนไป ตองมนโยบายหรอวธการทตอบรบอยางเหมาะสม พยายามรวมมอกนรกษาความมนคง

และสนตภาพทมมานมนานกวาสบปแลว

ผมขอจบโดยยมค าพดของประธานเหมาค านงครบ “ไมวาลมจะพดมาแรงเพยงใด คลนจะใหญ

ขนาดไหนกตาม ผมกเหมอนเดนเลนในสวนหลงบานผม”

Page 24: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

23

ยทธศาสตรอนโดแปซฟกและนโยบายการตางประเทศของสหรฐ โดย อดตทานทตสมปอง สงวนบรรพ

กรรมการทปรกษาศนยวจยยทธศาสตรไทย- จน

The concept of the so-called Free and Open Indo-Pacific Strategy, the term itself originally derives from the geographical domain, is still weak in the strategic sense.

Actually I also share both Prof. Zhu Feng’s and General Li Ning’s views. So far India has not yet expressed any strong support of the idea, although it agreed to the

idea when Modi separately met with Prime Minister Abe and President Trump. It was just an agreement in general, not a firm position. Australia has certainly expressed general policy because it is a close and probably a permanent ally of the United States. They cannot escape, but to support. Then only Japan and US are primary supporters of the concept, and of course this is because of China. On the part of Japan, it focuses more on economic side. It is hard to believe that Japan is capable enough to exercise militarily in the Pacific Ocean, apart from merely limited area surrounding the country. On the part of US, the reason they came up with the concept partly because of its economy, partly because of China’s rise. The US’s pretext is to promote or to protect the security and stability in the Asia-Pacific from a coercion power, meaning China. The US’s arguments are unconvincing. Obviously, no one would believe that the Trump administration will follow the principles of free and open. At this juncture, it is very difficult to materialize the said concept because of the reasons mentioned-above. The so-called Asia Reassurance Initiative act is probably more interesting. This Act is under the consideration of the US Congress. They claim that this act will last 40 years. The first objective of this act is to strengthen the US security commitment to its allies, to help its partnerships build capacity to deter an aggression, presumably China. The second one is to promote sustained economic engagement and securing the US market access. This point is unrealistic in a sense that Trump has already withdrew the US from the Trans-Pacific

Page 25: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

24

Partnership (TPP) and there is no clear direction in terms of economic grouping because of the American First policy. The third one is to promote the democratic system and human rights.

The point concerning the role of Southeast Asian nations, there has not had any receptive reactions from ASEAN when the concept came up. Some quarters, some scholars, some government officials might be afraid of what is going on. Having studied in depth, this idea will not bring any excitement to the region much because India has no firm position and China’s role has already been expanding. China’s BRI was well received by almost all ASEAN members. Several major countries from different continents have expressed their willing to participate in this Initiative, including Japan lately.

As Gen Li Ning said this is just a concept, not a strategy. The US just tried to

demonstrate that it remains a dominant power in this region. Another point that deserves mentioning, the US cannot force countries in this region for a political change into democratic system. American scholars themselves already warned the administration not to force small countries in this region to be democratic. American Scholars have as well warned that the US cannot stop China’s rise and effort the policy of BRI. And if the US is trying to materialize this concept into strategy, the US has to be very consistent. So far we don’t see any consistency on the part of the US.

Now I turn my remarks into Thai.

ในเรองของการถวงดลอ านาจซงเปนแนวคดของตะวนตก ทผานมาในประวตศาสตรโลกเกอบสองรอยปมา แนวคดดลแหงอ านาจใชอธบายการเมองโลกไดด ตะวนตกพยายามใชแนวคดทฤษฎนทวโลก แตทฤษฎแนวคดนยงไมสามารถใชไดกบประเทศในเอเชย โดยเฉพาะเอเชยตะวนออก เพราะวาประเทศในเอเชยตะวนออก รวมทงเอเชยอาคเนยมวธการของตนเองในทางการทต การทหลายประเทศในเอเชยและอาเซยนสามารถยนหยดมาไดถงทกวนน เปนเพราะวาชาวเอเชยมวธการของตนเองทแตกตางจากทฤษฎดลแหงอ านาจ การแสวงหามตรของประเทศในเอเชยมใชการแสวงหามตรเพออ านาจ ซงในประเดนน กรณของจนเหนไดชด เรองน โยงไปถงเรองวฒนธรรมของเอเชยทมความแตกตางกบวฒนธรรมของตะวนตก หากพจารณาใหถองแทแลว ไมแนใจวาฝายตะวนตกมวฒนธรรมหรอไม ตะวนตกมแนวปฏบตและคานยม และพยายามเอาคานยมเหลานไปบงคบใชกบคนทวโลก ในขณะทแตละประเทศมคานยมและวฒนธรรมของตนเอง

Page 26: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

25

สงหนงทนาศกษา คอ เหตใดจนจงแตกตางเรองการแสวงหามตรหรอเรองการตางประเทศและการทต นบตงแตพรรคคอมมวนสตจนขนมามอ านาจ เปนทปรากฎชดวา จนไดแสดงความพรอมทจะเจรจากบทกฝาย ทกเรอง ทกโอกาส ในขณะทตะวนตกด าเนนนโยบายทางการทตเชงบงคบ ถาประเทศใดหรอหนวยใดไมยอม เขากจะใชอ านาจบงคบดงทเหนไดในยคอาณานคมหรอยคจกรวรรดนยม ในขณะทเอเชยใหความส าคญกบความสมพนธระหวางกน จากพฒนาการทางการทตและการตางประเทศทผานมาของอาเซยน ท าใหอาเซยนไมไดตนเตนกบยทธศาสตรทสหรฐพยายามท าเรองอนโดแปซฟก มเหตผลทส าคญคอ ปจจยทางเศรษฐกจททกฝายพงพาซงกนและกนมความใกลชดกนมากขนรวมทง จน-ญป น, จน-ออสเตรเลย, จน-อนเดย, จน-อาเซยน, อาเซยน-ญป น, อาเซยน-อนเดย, สหรฐเองอยในวงจรน ถงแมวาสประเทศใหญคอ สหรฐ ญป น อนเดย ออสเตรเลย สามารถท าแนวคดนใหเปนยทธศาสตรได แตยทธศาสตรนจะไปไดไมไกล ตราบใดทไมมอาเซยนเขาไปมสวนรวม อยางท ศ.จเฟงกบ พลตรหลหนงไดกลาวไว อาเซยนคงไมตกเปนเครองมอของสประเทศน ถงแมอาเซยนเปนอ านาจขนาดกลาง แตวาอาเซยนจะไมประมาท โดยการประเมนตวเองสงเกนไป ในขณะเดยวกนจะไมประเมนตวเองต าเกนไป อาเซยนจะรกษาระดบบทบาทในทางสรางสรรค

Page 27: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

26

ยทธศาสตรอนโดแปซฟกกบผลตอเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดย นาวาอากาศโทหยาง จงอ

นกวจยสถาบนวทยาศาสตรการทหาร

ทจะพดตอไปนเปนความเหนสวนตวของผม

ประการแรก ขอเสนอแนวคดเกยวกบสาเหตทสหรฐอเมรกาเสนอนโยบายอนโดแปซฟก

สาเหตส าคญทสดคอ สหรฐอเมรกาเปนกงวลดานยทธศาสตรตอสถานการณความมนคงและขด

ความสามารถของเขาเอง พดถงสถานการณทวโลกหรอสถานการณในภมภาคกได กมแนวโนมทอาจจะ

ไมเปนประโยชนตอการพฒนาของสหรฐอเมรกา เมอสปทแลวไดเกดวกฤตเศรษฐกจโลก เราพบวา ตอน

นนเจดประเทศภายใตการน าของสหรฐอเมรกาไมสามารถจดการสถานการณวกฤตในสมยนน แลวใน

สงครามอรกและอฟกานสถาน อเมรกาถอวาตนประสบความลมเหลว ท าใหประเทศในโลกทสาม

ตลอดจนพนธมตรของอเมรกาเกดขอสงสยวา ระบบโลกภายใตการน าของสหรฐอเมรกาจะเดนไปไดไกล

แคไหน ในขณะเดยวกน กลมประเทศ BRICS มการเจรญเตบโตพรอมกน เพราะฉะนน ท าใหเราเหนวา

ยคนไดเปลยนจากโลกยคเดมเขาสอกยคหนง ซงกคอไมไดมสหรฐอเมรกาประเทศเดยวเปนผน า แตม

ประเทศหลายฝาย หลายขว มาเปนผน าพรอมกน ซงเปนสงทไมเคยปรากฏขนตงแตหลงสงครามโลก

ครงทสอง

ดวยการพฒนาของ AI สหรฐอเมรกากไมคอยมความมนใจกบการเปลยนแปลงทจะมาถงจาก

การพฒนาของ AI ล าพงภายในประเทศเขาเองกเกดปญหาทรายแรงมาก มความขดแยงระหวางกลม

อตสาหกรรมเกากบกลมอตสาหกรรมใหม ฝายหลงมตวแทนคอ ซลคอน วลเลย (Silicon Valley) ซงจะ

ท าใหสหรฐอเมรกาประสบปญหาคอ ไมมศกยภาพในการแขงขนกบมหาอ านาจอกประเทศหนงใน

อนาคต

ประการทสอง ในระหวางการแขงขนทางยทธศาสตรระหวางจนกบสหรฐอเมรกา การ

เจรญเตบโตของประเทศจนถอเปนสงทาทายฐานะผน าโลกของสหรฐอเมรกา แตประเทศจนไมเหมอน

เยอรมนหรอญป นทสหรฐอเมรกาไปตอสในสมยสงครามโลกครงทสอง และจนกไมเหมอนโซเวยตท

อเมรกาไปตอสดวยในสมยสงครามเยน เวลานเมอจดพรวมของจนเทากบรอยละ 70 ของจดพรวมของ

สหรฐอเมรกา ถอวาเปนการทาทายสหรฐอเมรกาในทางเศรษฐกจ

Page 28: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

27

ถาหากกลาวถงดานการทหาร จนกมการพฒนาทางดานทหาร โดยยทธศาสตร Anti-Access /

Area-Denial (A2/AD) ของจน กทาทายการเปนผน าทางทหารของสหรฐในภมภาคเอเชยแปซฟก ในอก

แงหนง จนกบอเมรกาซงเปนมหาอ านาจใหญทสดสองประเทศในโลกกมผลประโยชนรวมกนทางการ

คาขายและภาคสวนอนๆ เพราะฉะนน ไมวาสหรฐอเมรกาจะตอสกบจนอยางเตมก าลงหรอเขาจะมา

รกษาผลประโยชนของเขาเอง สหรฐกจะเสยหายทงสองทาง ซงสหรฐอเมรกาใชนโยบาย Engagement

and Containment เขาอยากจะก าหนดทศทางใหจน แตสดทายพบวา ผลกลบพฒนาไปในอกดาน

หนง แลวความสามารถของจนกกลายเปนสงททาทายฐานะของสหรฐอเมรกาเอง วถทางการพฒนาของ

สหรฐจงเปนทสงสย หรอบางประเทศไมเชอวถทางการพฒนาของอเมรกา แตวถทางการพฒนาของจน

ประสบความส าเรจ อเมรกาเกรงวาจนจะเผยแพรหรอพยายามขยายใหประเทศอนๆ มาใชหรอ

เลยนแบบวถทางการพฒนาของจน

ประการทสาม นโยบายการตางประเทศของอนเดยในระยะเวลาทผานมานน ดวยการพฒนา

เศรษฐกจของอนเดย ท าใหอนเดยมความมนใจในตวเองมากขนเรอยๆ และอนเดยหวงวาจะท าใหตนเอง

เปนมหาอ านาจทมบทบาทส าคญ ในขณะเดยวกน ฝายอนรกษนยมในรฐบาลกมจดยนทมทาททแขง

กราวตอกจการตางประเทศมากขน ในความคดเหนของผม คดวารฐบาลอนเดยอาจจะเขาใจผดวา เมอ

จนจะแกปญหาไตหวน โดยการรวมใหไตหวนกลบคนมาเปนสวนหนงของจนแลว กจะหนไปแกไข

ปญหาชายแดนระหวางจนกบอนเดย ป 2017 เกดการปะทะทภมภาค Doklam ระหวางจนกบอนเดย

เหตการณนนเปนสงทจนคาดไมถง เปนการกระท าทบาๆ บอ ๆ ของอนเดย จนนอยใจและไมเขาใจ

อนเดยเลย ในสมยโอบามา อเมรกาและอนเดยมความสมพนธแนนแฟนขนทกท เพราะขอคดของอนเดย

บางครงกเหมาะกบความตองการของอเมรกา

ยทธศาสตรอนโดแปซฟกกบแนวทางพฒนา

ถงแมเขาเรยกชอ เปนอกชอหน ง แตวามนกคอนโยบายปดลอมจนโดยสหรฐอเมรกา

เพราะฉะนน เราเขาใจวามนเปนการพฒนาตอยอดยทธศาสตรเดมเรอง Rebalancing ในเอเชยแปซฟก

ถาเราวเคราะหจากความเขาใจของสหรฐตอการพฒนาของจน เราเชอวานโยบายหรอยทธศาสตรทจะมา

ปดลอมการพฒนาของจนโดยสหรฐอเมรกาจะไมลดลง จะยงคงสภาพแบบนตลอด ในรายงานความ

มนคงแหงชาต (National Security Strategic Report) ของสหรฐ ทเขาใชค าวาอนโดแปซฟก อยในสวน

ของยทธศาสตรภมภาค (Regional Strategy) ฉะน น เราสามารถมองเรองน เปนยทธศาสตรระดบ

ภมภาคชวคราวของเขา และนาจะมพฒนาการในสองดาน

Page 29: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

28

ดานแรกคอ ความรวมมอทางทหาร ระหวางสประเทศ สหรฐอเมรกา อนเดย ญป น ออสเตรเลย

จะมความรวมมอทางการทหารแนนแฟนขน โดยเฉพาะ อนเดย เพราะวาสหรฐอเมรกากบญป นและ

ออสเตรเลยนนเปนพนธมตรกนอยแลว แตอนเดยไมใชพนธมตรเดมของสหรฐ

ดานทสองคอ ทางเศรษฐกจจะมความรวมมอทางดานเศรษฐกจ เพราะกลมพนธมตรทจะกอตง

ขนนน หนงตองมภยคกคามรวมกน และตองมผลประโยชนทางเศรษฐกจรวมกน ตองมสองอยางนถงจะ

กอรปพนธมตรได โดยเฉพาะในกรณทจนไดเสนอขอรเรมแถบและเสนทางแลว ถงแมสหรฐจะไมม

นโยบายหรอยทธศาสตรทมาแทนนโยบายของจนได อยางไรเขากตองเสนอแนวคดทมาแขงขนกบ

นโยบายของจน

อนาคตของยทธศาสตรอนโดแปซฟก

หนง สหรฐอเมรกานนเปนมหาอ านาจระดบโลก เพราะฉะนน เขาจะไมทมเทก าลงสวนใหญของ

เขามาในภมภาคของเรา สอง ทาทของสประเทศ คอ สหรฐอเมรกา อนเดย ญป น ออสเตรเลย ทมตอจน

นนไมไดเหมอนกนทกอยาง สาม ภายในสหรฐอเมรกาเองกมการแตกแยกหลายฝาย ทาทกตางคนตาง

คด สดทายเขาจะรวมก าลงมาตอตานจนนน จะประสบความส าเรจขนาดไหนตองดตอไป

ผลกระทบของอนโดแปซฟกตอเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ในชวงแรกของยทธศาสตรอนโดแปซฟกนน เราเขาใจวามนจะน าโอกาสทดมาสประเทศตางๆ ใน

ภมภาคน ชวงแรกๆ ในการแขงขนระหวางมหาอ านาจนน เขาจะใชนโยบายในการไปผกมตรหรอม

นโยบายทเปนมตรกบประเทศทอยในภมภาคระหวางมหาอ านาจสองฝาย เหมอนวาเปดโอกาสให

ประเทศในภมภาคนอาจจะไดรบผลประโยชนจากมหาอ านาจทงสองฝาย แตวาชวงหลงๆ เนองดวย

มหาอ านาจเขาอาจจะใชความพยายามดงเพอนในกลมเอง ท าใหภมภาคนอาจจะเกดความแตกแยก

Page 30: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

29

อภปรายและถามตอบ

อ. เอนก : ยทธศาสตรอนโดแปซฟกนเปนยทธศาสตรชนยอดซงเรายงไมเขาใจหรอเปลา หรอความจรง

แลวเปนยทธศาสตรทสะทอนความออนแอของสหรฐ เพราะวาดทจนแกไขในเวลาอนไมนานนน อนเดย

กออกมาแลว ญป นนนกออนลงแลว และหากเปลยนนายกรฐมนตรไมใชอาเบะ กลมครนไดเหมอนกน

แลวเศรษฐกจญป นกไมด สวนออสเตรเลยกรอยวาตองพงพงจนมาก ออสเตรเลยกคงไมหนกแนน สวน

อาเซยน หนงกยงไมคอยรอะไร สองอาเซยนกเกยวพนกบจนทางเศรษฐกจมากขนทกท ความสมพนธ

กบสหรฐและญป นกนอยลงไปเรอยๆ เพราะฉะนน โดยทไมตองเปนนกยทธศาสตรชนยอดอะไร

อาเซยนกคงไมตามอนโดแปซฟกมากนก ยกเวนเวยดนาม เพราะฉะนน สวนตวผมมองวานาจะเปน

ความออนแอของสหรฐ ทคดยทธศาสตรอะไรทแนบเนยนกวานไมออก แตเนองจากผมไมไดตดตาม

สหรฐมากนก จงอยากจะถามศาสตราจารยจเฟงซงรเรองสหรฐมากกวาวาอนโดแปซฟกอาจจะเปน

ยทธศาสตรทเรามองไมเหน ทชาญฉลาดมาก อาจจะเปนเชนนนไดไหม

จเฟง: ผมกเหนดวยวา นคอการแสดงความออนแอของสหรฐ ในฐานะทเปนนกวชาการทมองตอปญหา

ของสงคม ตอปญหาระหวางประเทศ เรามกจะคดในแงรายทสด ไมไดคดในแงด ขอรเรมนของสหรฐถก

เสนออกมาในฐานะทสหรฐเปนผมอ านาจ มความสามารถรวบรวมทรพยากรทางยทธศาสตรในเอเชยได

ถงจะเปนผทเสนอแนวคดนออกมาได การทสหรฐน าเสนอแนวคดอนโดแปซฟกนออกมา คอ การจด

กลมใหมทางยทธศาสตร แลวสหรฐไดสรางกลไกเจรจาสฝาย ระหวางสหรฐอเมรกา อนเดย ญป นและ

ออสเตรเลย น เปนกลไกเจรจาทางยทธศาสตร ถอไดวาเปนการบงบอกใหจนและประเทศอนๆ ใน

ภมภาคทราบวา สหรฐอเมรกาสามารถทจะรวบรวมทรพยากรทางยทธศาสตรในเอเชยได สาเหตทสหรฐ

น าเสนอยทธศาสตรนแสดงใหเหนการไมมความเปลยนแปลงทางอ านาจทางยทธศาสตรของสหรฐทมอย

ในเอเชยมาตลอด การเปนผน าทางยทธศาสตรในเอเชยยงเปนสหรฐ ยงไมมการเปลยนแปลง นคอ

สาเหต เขาน ามาบอกอกครง วาผมยงเปนผน า ยงเปนผทเลอกไดในภมภาคนอยนะ ถอวานเปนการ

เตอนใจประเทศจนอกครงวาเรายงตองมงมนตอสตอไป

อ.เอนก : ผมกลบคดวาสหรฐอเมรกานน Hard Power ลดลงไปเยอะ เศรษฐกจกลด การทหารกไม

เพม ถาสหรฐอเมรกาประกาศเรองนเมอสกยสบปทแลว นาเปนหวง แตในสภาวะทอ านาจของเขาลดลง

เขาใชยทธศาสตรและยทธวธทางการระหวางประเทศบนทอนและกอกวนจนโดยไมตองใช Hard Power

อะไรมากนก เพราะคราวกอนทสหรฐใชยทธศาสตรปกหมดเอเชย กท าใหจนและเอเชยปนปวนระดบ

Page 31: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

30

หนงแลว ตอนนพดเรองอนโดแปซฟกอกกท าใหเราปนปวนไปไมใชนอย ผมวาอนนเปนการทดสอบจน

ทางการทตและยทธศาสตร

จเฟง: ผมเหนดวย

อ.เอนก: เพราะฉะนน ถาจนรอบคอบ ระมดระวงและรกษาความสมพนธทดกบประเทศตางๆ ใน

ภมภาคน และหมนแลกเปลยนความคดเหนกน การรกทางยทธศาสตรของสหรฐซงเปน Soft Power ก

จะไมคอยไดผล

จเฟง: อนนเหนดวยมากนะครบ ขอบคณมากครบ เปนประเดนทยอดเยยมมาก ผมจะจ าเอาไว

หลหนง: ทานมแงมมแนวคดทเปนเชงยทธศาสตรมากๆ นะครบ สบกวาปทผานมาการด าเนน

ยทธศาสตรของสหรฐกด าเนนตามททานพดนะครบ นโยบายปกหมดเอเชยของสหรฐเตมไปดวยหลาย

มตทงการทต วฒนธรรม การทหาร คอมทง Hard และ Soft Power แตคดวา Hard Power นนคอ

จดส าคญทสดในยทธศาสตรปกหมดเอเชย

อ.เอนก : แลวผมกมแงคดทไดจากการพดคยกบทานทตสมปองบอย คอ จนตองพยายามใจกวางกบ

ไทยและอาเซยน อยางไทยนนจะใหไทยทงสหรฐ ทงยโรป ทงญป นมากนกกไมได

หลหนง: เขาใจดครบ นโยบายปกหมดเอเชยหรอ Rebalance ของสหรฐทด าเนนการในหลายปมาน

ปรากฏวาไมคอยมใครสนบสนน เพราะเปาหมายส าคญของนโยบายนคอ ตองการใหประเทศในเอเชย

ปะทะกนเอง ชวงเวลาทรอนรนทสดของนโยบาย Rebalance ของสหรฐในเอเชยกคอ กรณจนกบ

ฟลปปนสแยงชงหมเกาะสคารเบอรโร (Scarborough Shoal) ในทะเลจนใต แตวาหลงจากความสมพนธ

ระหวางจนกบฟลปปนสไดฟนฟดขน ถอไดวาหลกยดของสหรฐในนโยบายปกหมดเอเชยหลดหายไป

หมด สรปคอ อยางท ทาน อ.เอนก กลาว ในจดนถาสหรฐตองการมารบกวนใจของบรรดาประเทศใน

เอเชย ถาหากวาเราไมตนเตน ตนตระหนกมากเกนไป เรารกษาการแลกเปลยนพดคยเจรจาอยางทเคย

เปนมา กจะไมเกดความปนปวนขนในภมภาคเอเชย

กลบไปสอกประเดนหนงททานกลาววา การคดเรองแนวคดอนโดแปซฟกนขนมาแสดงวาสหรฐคด

อะไรไมออก แสดงใหเหนวา Hard Power ของสหรฐลดลง ประเดนนผมไดมการแลกเปลยนกบ ดร.จ

เฟง วา Hard Power ของสหรฐลดลงกจรงอย แตวาเปนการลดลงแบบสมพทธ สหรฐยงคงเปน

Page 32: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

31

หมายเลขหนงอย สหรฐยงสามารถทจะรบมอสงครามภมภาคไดอยางเตมก าลง ไมมอะไรลดลง ไมวาจะ

เปนสงครามในลเบยหรอซเรย สหรฐยงสามารถทจะควบคมไดอย เพยงแตวาตอประเดนในเอเชยทสหรฐ

ไปรบมอกบประเทศจนทเปนประเทศยกษใหญขนาดน ถาหากใชกองก าลง Hard Power ล าพงเขาไม

สามารถทจะรบมอไดแลว เพราะฉะนน เขาจงตองใชทง Soft และ Hard power

ส าหรบประเดนสดทาย ททานกลาวถงเรองการเลอกฝาย ขอบอกวาประเทศจนเปนประเทศทใจ

กวางมาก ประเทศใดกตามในโลกสามารถเลอกฝายโดยค านงถงผลประโยชนของตวเองได ประเทศจน

คดวาประเทศใดกตามสามารถทจะพฒนาความสมพนธกบประเทศอนๆ ไดโดยอยภายใตหลกการหา

ประการ นนหมายถงอยรวมกนอยางสนตและสงบสข

Page 33: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

32

สรปและเสนอแงคดบางประการ

ตอความรวมมอระหวาง Think Tank ไทยจนในอนาคต โดย ศ.(พเศษ) ดร.เอนก เหลาธรรมทศน

อธการวทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประธานทปรกษาคณะกรรมการศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน

ผมกลาวแทนพวกเราไดวา วนน เราไดประโยชนมาก ผมนนไดมาคยกบนกวชาการและ

ผบรหารของจนตงแตปลายๆ ทศวรรษ 1980 กไดเหนวาประเทศจนเปนตวอยางของประเทศมหาอ านาจ

ทสนใจความคดเหนของประเทศเพอนบานอยเสมอ ไดแลกเปลยนกนกบหลายๆ องคกร หลายๆ ระดบ

มาเกอบสามสบป แตครงนจดเปนครงหนงทผมเองรสกวาไดรบประโยชนมากทสด ทเปนเชนนน

เพราะวาเราเนนทเนอหาสาระเปนหลก เราไมคอยไดเนนเรองพธกรรมพธการ กบอกอยางหนงเกดจาก

ความไววางใจของทงสองฝาย บางเรองเรากตามไมทนกระแสโลกหรอกระแสของจน กเปนประโยชนท

เราไดมารบฟง และหลายครงเรากมอะไรทอยากจะแนะน าใหเพอนมตรชาวจนของเรา โดยเฉพาะททาน

ใหเกยรตวาอาเซยนเปนศนยกลาง (Centrality) และไทยกเปนสวนหนงของอาเซยน แลวเรากพอจะ

เขาใจความรสกจดยนของเพอนบานอาเซยนของเราไดมาก อนนเรากจะชวยไดในสวนน

ทานสมปองไดเกรนไปแลววา การตางประเทศของพวกเราชาวเอเชยนนไมเหมอนตะวนตก

ของตะวนตกนนเขาจะสนใจค าแถลงกบสนธสญญา แตของพวกเราทเราอยกนมาไดเปนรอยเปนพนป

เพราะเราใกลชดสนทสนมรจกรใจสมพนธกนมายาวนาน ทนความสมพนธไทย -จนทเปนความสมพนธ

ทวไปผมวาดมาก แตทอยากจะใหเพมเตมคอความสมพนธระหวางคนทมวชา คนทมประสบการณดาน

ความสมพนธไทย-จน ผมคดวาตองเพมตรงน ตามแบบวฒนธรรมไทยนนเราขเกรงใจ แตวากบจนนน

เรากมความสนทสนมมากกวามหาอ านาจอนๆ อนนพดแบบจรงใจ แตเรากยงอดเกรงใจไม ได ภาพท

เปนทางการนน จนพดอะไรเราไมคอยขดหรอก แตถาคยกนแบบสนทสนมแลวนนเรามอะไรจะ

ตอบสนอง ทจะคย ทจะใหค าแนะน า หรอทจะขดแยงนนเรากลา เพราะฉะนน ผมคดวาความสมพนธ

แบบนส าคญ เพราะวาทจนท ามาไดกบกลมตางๆ ในสงคมไทยเปนกลมทไมใชเปนกลมทคดเขยนพด

เทานน

แตทผมอยากจะใหรกษาความสมพนธเปนพเศษคอ รกษาความสมพนธกบคนทคด คนทเขยน

คนทพดใหมากขน เหตใดผมจงเสนอเชนน เพราะวาความสมพนธไทย-จนจะสลบซบซอนยงขน และมน

Page 34: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

33

ตองใชการแลกเปลยนอยางใกลชด และจะตองมความไวใจกน ผมกอยากจะฝากเอาไววาใหชวยคด

โครงการตางๆ ทจะท าใหสวนทพดคดเขยนในสงคมไทย ไดใกลกบพวกทคดเขยนพดในจน อยางเรอง

Belt and Road กด เรอง Indo-Pacific กด เปนเรองทผมคดวาสลบซบซอนอยางมาก จ าเปนตอง

ยกระดบความรความเขาใจของฝายไทย แตวาส าหรบคนไทยโดยทวไปนน ชอบคนจนรกประเทศจน แต

ระยะหลงนนกเรมกลวจน เพราะวาจนใหญเหลอเกน เจรญเรวเหลอเกน แตเรากบอกตวเองวาเราอย

ใกลๆ จนมาเปนพนปแลว เราไดเรยนรทจะอยกบมหาอ านาจทย งใหญมานานแลว เรากเชอวาคนจนใน

ปจจบนกไมตางจากคนจนในอดต คอถงแมวาเราจะเปนชาตทเลกกวาแตวาจนกยกยองใหเกยรตเสมอ

แลวไทยกอยากจะเขาไปรวมอะไรกบของจน ไมวาจะเปน Belt and Road หรอทจนบอกวาใหเรา

ระมดระวงเรองอนโดแปซฟก เรากอยากจะเขารวม คนไทยนนพรอมทจะปรบตวอยเสมอ แลวเขากร

ดวยวา ผลประโยชนของชาตคออะไร สมยทสหรฐอเมรกาเขามาในเอเชยอาคเนย เรากคบหากบอเมรกา

แตเรากไมไดเปนฝรง เรากไดความรจากฝรงไมใชนอย ตอนนเราอาจจะเหนวาจนยงใหญ แตเรากยนดท

จะเปนมตรกบจนเสมอ

แตเรารวาในความสมพนธไทย-จนนนอะไรเปนผลประโยชนทดทสดของเรา คดวาเราตองรจก

จนใหมากขน เพราะฉะนน ในอนาคตคดวาเราจะพยายามสงนกศกษาหรออาจารยของเราทดทสด ทเกง

ทสดมาหาความร มาแลกเปลยนความรกบเพอนมตรชาวจน ทเปนปญญาชนเปนนกวชาการ ไมใชรจก

แค Henry Kissinger หรอ Zbigniew Brzezinski แตตองรจกจเฟง(Zhu Feng) ตองรจกจางเหวยเหวย

(Zhang Wei Wei) ดวย ผมคดวาพวกเราชาวเอเชยควรจะรวมกนกบจนพฒนาความรและปญญา

พฒนาการทตและการตางประเทศใหสมพนธกน ทเปนแบบเอเชยมากขน วนนผมไดอะไรกลบไปเยอะ

เลย แลวคณะของเราเทาทผมสดบตรบฟงกพอใจมาก ทานสรสทธคงจะเขยนรายงานถงรฐบาลไทยได

ศนยวจยยทธศาสตรไทย-จนนนมหนาทใหค าแนะน ารฐบาลไทยเกยวกบความสมพนธไทย-จน แลวทาน

ทตสมปองกคงแนะน าอะไรในฐานะทเปนคนเกาคนแกของกระทรวงการตางประเทศ แนะน าคนทยงอย

ในกระทรวงการตางประเทศในอกหลายๆ เรองทส าคญ หวงวาในโอกาสตอไปจะไดตอนรบทาน จเฟง

ทานหลหนง และทกๆ ทานทนงอยตรงนทประเทศไทย คราวทแลวเราไดตอนรบทานจางเหวยเหวยไป

แลว หวงวาในโอกาสตอไปเราจะไดตอนรบทานหลหนง ทานจเฟง ขอขอบคณครบ

Page 35: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

34

กลาวสรปการสมมนา

โดย พล.ต.หลหนง(李宁 少将致辞)

รองประธานมลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน

ผมขอกลาวในนามของมลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน ผมเหนดวยกบค า

กลาวของทานอาจารยเอนก ค ากลาวของอาจารยเตมไปดวยความเปนมตรตอความสมพนธจน-ไทย จน-

ไทยเปนเพอนเปนมตรกนตงพนกวาป และสามารถพดวาเราเปนญาตพนองกน ไมวาวฒนธรรมหรอ

ศาสนากใกลเคยงกน สามารถพดไดวาเราเปนแบบอยางหนงของการอยรวมกนระหวางเพอนบาน

ประเทศเราทงสองตงแตไหนแตไรกใหความชวยเหลอซงกนและกน และใหความเขาใจตอกน เราไมม

ความขดแยงทางดานผลประโยชนใดๆ ถาพดวาไมมปญหากอาจจะไมเชง กมปญหาบางแตวากเหมอน

เวลาเรากนขาว เราใจรอนเกนไปฟนกดโดนลน แตแผลกหายไดเรวมาก ไมมปญหา เพราะฉะนน

ความสมพนธระหวางจน-ไทยนน เราตองการรกษาใหเปนไปอยางนตลอดไป สวนความคดเหนสวนตว

ของผมนน ทานคดดมากกบคนไทย คนไทยนนมน าใจ มความเมตตา และถอมตว เปนชนชาตทย งใหญ

มวฒนธรรมอนงดงาม เพราะฉะนน ผมหวงวามลนธฯ ของเราจะมความรวมมอแลกเปลยนกบศนยวจย

ยทธศาสตรไทย-จนอยางตอเนอง

เมอสกครในชวงพก ผมไดแลกเปลยนความเหนกบพลเอกสรสทธ ตอนทผมท างานใน

กระทรวงกลาโหมของจน สามสบปกอน พบวาการแลกเปลยนดานการทหารระหวางจน-ไทยมการไปมา

หาสกนบอยมาก นายทหารจน-ไทยเมอพบหนากนกเหมอนพนองกน ฉะนน ผมคดวาการไปมาหาสกน

เปนสงทดและเปนพนฐานของความสมพนธฉนมตร เมอสกครไดอานเอกสารของศนยวจยไทย-จน ม

หนาทหรอเปาหมายสบขอ สบขอในนน ฝายเรายนยอมใหความรวมมอทงสบขอนน บทบาทของมลนธ

เรากใกลเคยงกบบทบาทของศนยวจยไทย-จน ถาไปหาในอนเทอรเนตอาจจะไมเจอมลนธฯ ของเรา แต

เราใหค าแนะน ากบรฐบาลเรองนโยบายการตางประเทศโดยตรง และรฐบาลกมอบหมายใหเราไปศกษา

คนควาวจยเรองนโยบายการตางประเทศ ความรวมมอของเราสามารถเปนไดทกเรอง เชน เราม

โครงการวจยรวมกน โดยฝายไทยตองการใหเราชวยศกษาหรอท าการวจยในเรองอะไร หรอเราอยากให

ฝายไทยชวยศกษาวจยในดานใด หรอคณะเราไปเยยมไทย คณะไทยไปเยยมจนกท าไดทกอยาง

ส าหรบประเทศจน ประเทศไทยถอเปนประเทศทส าคญมากในภมภาคเอเชยอาคเนย ในเอเชย

และในโลก เปนเกยรตของมลนธ ฯ ของเราทมโอกาสไดมาแลกเปลยนกบเพอนมตรทงหลายในประเดน

Page 36: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

35

ความมนคงในภมภาค ความสมพนธและความรวมมอระหวางจน-ไทยนนไมไดมงไปท าลายประเทศอน

วตถประสงคของเราคอ พทกษสนตภาพของภมภาค รกษาความสมพนธระหวางสองประเทศ และรกษา

เสถยรภาพของภมภาคเรา

ผมพรอมทจะตอนรบทกทานทปกกงครบ

Page 37: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

36

กลาวสรปการสมมนา โดย ศาสตราจารย ดร.จเฟง

ผอ านวยการศนยวจยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจน มหาวทยาลยหนานจง

เมอไดฟงค ากลาวของ อ.เอนก และพลตร หลหนง แลว รสกประทบใจมาก ผมสรปประเดนส าคญ

สามประการเกยวกบความสมพนธไทย-จน ไดดงตอไปน

หนง ทงสองประเทศมประวตศาสตรและวฒนธรรมทใกลเคยงกน

สอง ทงสองประเทศอยในเอเชยตะวนออก มทต งทางภมศาสตรทใกลกน ผมอยากเลาเรองทได

เจอมาใหทานฟงสกเลกนอย มครงหนงผมมโอกาสไปบรรยายทเมองจาการตา ประเทศอนโดนเซย ผม

กลาวกบผฟงชาวอนโดนเซยวา แตละปมนกทองเทยวจนไปทองเทยวประเทศอนโดนเซยจ านวนสอง

ลานคน เขารสกดใจมากเมอไดยนตวเลขแลว แตเมอผมกลาวถงวาในแตละปมนกทองเทยวไปเทยว

เมองไทยประมาณสบลานคน คนอนโดนเซยไดฟงแลวตกใจมาก เขาสงสยวาเหตใดมนกทองเทยว

จ านวนมากขนาดนเดนทางไปทองเทยวทประเทศไทย นกศกษามหาวทยาลยจาการตาฟงแลวรสกตกใจ

ผมกอธบายวา เนองจากความสมพนธระหวางไทยกบจนแนบแนนกวาความสมพนธระหวางจนกบ

อนโดนเซย

สาม ทงสองประเทศตองมองกนในมมมองทไมเหมอนอดต อยางท อ เอนก ไดกลาวมาวา

ความสมพนธไทย-จนนน ตอไปจะมความสลบซบซอนมากยงขน เพราะฉะนน เราควรตองศกษาวจย

กนและกนใหลกซงและกวางขวางกวาน ในอดต ประเทศจนไปศกษาไทย สวนใหญในดานภาษา

วฒนธรรม ประวตศาสตร แตในยคตอไป เราควรหนไปศกษาการตางประเทศ ยทธศาสตร และ

วฒนธรรมการเมองของประเทศไทยใหมากขน ผมหวงวาการสมมนาในวนนจะเปนจดเรมตนของความ

รวมมอระหวางเรา ผมคดวาความรวมมอของเราทงสองฝายมสามวธการ ไดแก

วธการแรก เปนความรวมมอทอยภายใตการน าของพลตรหลหนง จะมการจดการสมมนา

ระหวางสองฝายมากยงขน จดทปกกงหรอกรงเทพฯ กได สวนหนวยงานทผม

สงกดคอ ศนยศกษาปญหาทะเลจนใต ซงศนยของเรามนกวชาการหลายทานทม

ความสามารถ เชน อาจารย Chen Hanping เปนอาจารยทสอนภาษาเวยดนาม

และพดภาษาเวยดนามได เปนนกวชาการดานเวยดนามศกษา สวนอาจารย Yu

Page 38: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

37

Qun นน เกงทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ กเปนนกวชาการทมความสามารถ

เชนกน

วธการทสอง คอ ในนามความรวมมอระหวางศนยวจยของผมกบฝายไทย เนองจากศนยวจย

ของผมศกษาทางการทตจนกบอาเซยน ทกปมการจดสมมนาในรปแบบตางๆ

เปนจ านวนหลายครง

วธการทสามกคอ เราตองพฒนาหลกสตรปรญญาโททสอนในภาษาองกฤษมากขน สมยกอนน

เมอรฐบาลจนจดหลกสตรปรญญาโทใหคนในเอเชยอาคเนยมาเรยนในจนนน

สวนใหญจะเนนกลมลกหลานคนจนโพนทะเล ซงผมวาไมคอยส าเรจเทาไร

ฉะนน เมอผมเปนผอ านวยการศนย ผมจงเปลยนรปแบบความรวมมอตรงน คอ

สงเสรมใหจดหลกสตรปรญญาโททสอนในภาษาองกฤษขนมา และไมเนนเฉพาะ

ลกหลานคนจนโพนทะเลอยางเดยว แตเปดโอกาสใหคนไทยหรอคนเอเชย

อาคเนยทวไปดวย

วฒนธรรมเอเชยนนมจดหนงทแตกตางจากวฒนธรรมของตะวนตก นนคอ เราคดวาผใหญกบ

ผนอยมความแตกตางกน เราเคารพผใหญ เราเคารพผทมอายมาก ในวนนทานอ.เอนกอายมากกวาผม

เพราะฉะนน ผมเคารพทานมาก และสดทายหวงวาทกทานมความสขในการเทยวชมนครหนานจง

อาหารของหนานจงอรอยมาก

Page 39: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

38

ภาคผนวก

Page 40: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

39

ภาคผนวก 1 วาระการสมมนา (会议议程)

0900-0910 介绍与会嘉宾

กลาวแนะน าแขกผมเกยรตทรวมเวทการสมมนา 0910-0920 中国国际战略研究基金会副理事长

李宁 少将致辞 กลาวตอนรบ โดย พล.ต.หล หนง รองประธานมลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน

0920-0950 泰国国家研究理事会泰中战略研究中心主任 素拉实·塔纳汤 上

将致辞并做主题发言 发言题目:“印太战略对泰国及东南亚之影响”) กลาววตถประสงคของการสมมนา และน าเสนอในหวขอ นโยบายอนโด-แปซฟกกบผลตอไทยและเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดย พลเอกสรสทธ ถนดทาง ผอ านวยการศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน

0950-1020 南京大学中国南海问题研究协同创新中心执行主任 朱锋教授 主题发言 发言题目:“中国与东盟关系的深化和发展: 我们需要总结什

么样的经验?”) ปาฐกถาในหวขอ การพฒนาความสมพนธจน-อาเซยน : เราควรสรปบทเรยนจากประสบการณไดอยางไร? โดย ศาสตราจารย ดร. จเฟง (Zhu Feng) ผอ านวยการศนยวจยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจน มหาวทยาลยหนานจง

1020-1045 前泰国驻柬埔寨大使、泰国泰中战略研究中心顾问委员 颂邦·沙

宛班 发言(发言题目:“印太战略与美国外交政策”) น าเสนอในหวขอ ยทธศาสตรอนโด -แปซฟกและนโยบายการตางประเทศสหรฐฯ โดยอดตเอกอครราชทต สมปอง สงวนบรรพ กรรมการทปรกษาศนยวจยยทธศาสตรไทย -จน ทปรกษาสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

1045-1100 茶歇 พกผอน ๑๕ นาท 1100-1120 中国人民解放军军事科学院 杨聪毅 助理研究员 发言

发言题目:“印太战略及其对东南亚地区的影响”) น าเสนอในหวขอ ยทธศาสตรอนโดแปซฟกกบผลตอเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดย รศ. นาวาอากาศโท หยาง ชงอ นกวจยสถาบนวทยาศาสตรการทหารแหงจน

1120-1150 前泰国国家政治改革委员会主席、泰国国家战略智库研究院院长

Page 41: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

40

阿内·劳塔玛塔 主题发言

发言题目:“关于未来中泰智库合作若干思考”) น าเสนอ แงคดบางประการตอความรวมมอระหวาง Think Tank ไทยกบจนในอนาคต โดย ศ.(พเศษ) ดร. เอนก เหลาธรรมทศน อดตประธานคณะกรรมการปฏรปประเทศดานการเมอง ประธานคณะกรรมการทปรกษาศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน อธการวทยาลยรฐกจ ม.รงสต และประธานสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต

1150-1230 交流发言 แลกเปลยนความคดเหน

1300-1430 午餐 รบประทานอาหารกลางวน

Page 42: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

41

ภาคผนวก 2 รายชอผเขารวมประชม

รายชอผเขารวมประชมฝายไทย (泰方与会代表名单)

序号 ล าดบ

姓名 รายชอ

职务 ต าแหนง

1 阿内·劳塔玛塔 教授、博士 ศ.(พ เศษ ) ดร.เอนก เห ลาธรรมทศน

前泰国国家政治改革委员会主席、中泰战略

研究中心顾问委员会主席、国家战略智库研

究院院长、兰实大学公共管理学院大院长 ประธานคณะกรรมการทปรกษาศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน อดตประธานคณะกรรมการปฏรปประเทศดานการเมอง ประธานสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต อธการวทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

2 素拉实·塔纳汤 上将 พลเอกสรสทธ ถนดทาง

泰国国家研究理事会中泰战略研究中心主任 ผอ านวยการศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

3 颂邦·沙宛班 前大使 อดตเอกอครราชทต สมปอง สงวนบรรพ

前泰王国驻柬埔寨等国大使、中泰战略研究

中心顾问委员会委员、国家战略智库研究院

顾问 กรรมการทปรกษาศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน ทปรกษาสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต และ คณบด สถาบนการทตและการตางประเทศ วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

4 绍拉萨·安卡昭恩

衮奇 博士、上校 พนเอก ดร.สรศกด งามขจรกลกจ

帕尊宗告尉官学校历史学系副主任 รองผอ านวยการ กองวชาประวตศาสตร และ อาจารยประจ ากองวชาประวตศาสตร สวนการศกษา โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา

5 尤沃迪·卡甘盖 女士 นางสาวยวด คาดการณไกล

国家战略智库研究院副院长、中泰战略研究

中心战略咨询团队成员 คณะท างานจดท าขอเสนอศนยวจยยทธศาสตรไทย-จน รองประธานสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

6 缇达拉·塔纳汤 女士 นางธดารตน ถนดทาง

素拉实·塔纳汤 上将夫人 ผตดตาม

7 詹威·瓦善塔纳拉 医生 นพ.ชาญวทย วสนตธนารตน

泰国健康促进基金会办公室第七办公室主任 ผอ านวยการส านก 7 ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

Page 43: ยทุธศาสตรอ์ินโด แปซิฟิก ท่าที ... · 2018-08-30 · ความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐจะยังคงอยู่ในระดับเดิมต่อไป

42

รายชอผเขารวมประชมฝายจน (中方与会代表名单)

序号 ล าดบ

姓名 รายชอ

职务 ต าแหนง

1 李宁 少将 พล.ต.หล หนง

中国国际战略研究基金会副理事长,

前中国驻欧盟使团军事代表 รองประธานมลนธยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน อดตผแทนการทหารประจ าสหภาพยโรปประเทศจน

2 朱锋 教授 ศาสตราจารย ดร.จเฟง

南京大学中国南海研究协同创新中心主

任、国际关系研究院院长 ผอ านวยการศนยวจยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจนมหาวทยาลยหนานจง

3 杨聪毅 空军中校 นาวาอากาศโท หยาง ชงอ

军事科学院战略研究院外国军事研究所研

究员 นกวจยสถาบนวทยาศาสตรการทหารแหงจน

4 虞群 副教授 รองศาสตราจารย ดร.หยฉวน

中国国际战略研究基金会特约研究员、南

京大学中国南海研究协同创新中心研究员 นกวจย(พเศษ)มลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน และ ศนยวจยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจนมหาวทยาลยหนานจง

5 成汉平 教授 ศาสตราจารย เฉง ฮน ผง

南京大学中国南海研究协同创新中心东南

亚研究所所长 ผอ านวยการสถาบนวจยเอเซยตะวนออกเฉยงใต ศนยวจ ยปญหาทะเลจนใตแหงประเทศจนมหาวทยาลยหนานจง

6 张垒 นาย จาง เหลย

中国国际战略研究基金会研究员 นกวจย มลนธการวจยยทธศาสตรระหวางประเทศแหงชาตจน