วิชุกรานต์ ชนะศิลป์*, พบ. · พบการท...

ปจจยเสยงสมพทธทมผลกบการท�างานของไตลดลงในต�ารวจ 12 แหงจงหวดพงงา

Wichukran Chanasil ,M.D.

Department of Family Medicine,

Phang-nga Hospital,

Phang-nga Province,

Thailand. 82000

วารสาร วชาการแพทยเขต 11Reg

2 5 5 9Med J 2016

;30

: 225 - 235

Risk factors for kidney damage in policeman 12 station,Phang-nga.

วชกรานต ชนะศลป*, พบ.

Abstract Chronic kidney disease (CKD) is a major public health problem in Thailand. But no data of the CKD prevalence has been reported in Phang-nga province. A retrospective descriptive study of 585 policeman who working in 12 station Phang-nga district since January 18,2016 was performed to evaluate risk factors for kidney damagein these policemen. Statistical used for analyzing data were mean ,standard deviation, Student t-test ,Chi-square ,Odds ratio (OR) and 95% Confidence Interval .The results were Total of 585 policeman,diabetic type II 9.7%,high uric acid 36.9%,high systolic blood pressure 30.3%, high diastolic blood pressure 43.3%,high cholesterol 71.6%,high LDL 84.6%,high triglyceride 46.5%,low HDL 46.5%,eGFR 60-89 mL/min/1.73m3 56.8% ,eGFR<60 mL/min/1.73m3

3.8%,eGFR 30-59 mL/min/1.73m3 3.6%. Age 50 years, BMI>25, Urine protein 2+-4+, glucose<100 mg%,high uric acid were the risk of reduce estimated glomerular filtration rate(eGFR<90 mL/min/1.73m3) but high blood pressure (10 hypertension) and Dyslipidemia not relative to reduce estimated glomerular filtration rate(eGFR<90 mL/min/1.73m3).

Keywords : kidney damage

บทคดยอ

โรคไตเรอรง (chronic kidney disease, CKD) เปนโรคทเปนปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศไทยแตยง

ไมมรายงานการศกษาในประชากรจงหวดพงงา การศกษานเปนการศกษายอนหลง โดยมวตถประสงคเพอศกษา ปจจย

เสยงสมพทธทมผลกบการท�างานของไตลดลงในต�ารวจ 12 แหงจงหวดพงงา ท�าการศกษาในกลมตวอยางทเปนต�ารวจใน

จงหวดพงงาในชวงระหวางวนท 18 มกราคม 2559 ถงวนท 20 พฤษภาคม 2559 จ�านวน 585 คน วเคราะหขอมลโดยใช

สถต รอยละ คาเฉลย ,Chi-square ,Odds ratio ผลการศกษา พบภาวะน�าตาลในเลอดสงรอยละ 9.7 มภาวะยรกสง

รอยละ 36.9 พบ ภาวะความดนโลหต Systolic สง รอยละ 30.3 ภาวะความดนโลหต Diastolic สง รอยละ 43.3 มภาวะ

ไขมนในเลอดผดปกต พบไขมนรวมคอเลสเตอรอล ผดปกต รอยละ 71.6 ไขมน LDL ผดปกต รอยละ 84.6 ไขมนไตรกล

เซอรไรดผดปกต รอยละ 46.5 ไขมน HDL ผดปกตรอยละ 17.1 ความชกและระยะของการท�างานของไตลดลงสวนใหญ

พบการท�างานของไตลดลง (eGFR 60-89mL/min/1.73m3 และมโปรตนรวในปสสาวะ) รอยละ 56.8 โดยพบการท�างาน

226 วชกรานต ชนะศลปวารสารวชาการแพทยเขต 11

ปท 30 ฉบบท 4 ต.ค. - ธ.ค. 2559

นพนธตนฉบบค�ารหส : การท�างานของไตลดลง

ของไตลดลง (eGFR<60 mL/min/1.73m3) รอยละ 3.8 การท�างานของไตลดลง (eGFR 30-59 mL/min/1.73m3) เทากบ

รอยละ 3.6 ความสมพนธและความเสยงสมพทธคณลกษณะทวไป ภาวะน�าตาลในเลอดสง ภาวะยรกในเลอดสง ภาวะ

ไขมนในเลอดสงกบการท�างานของไตลดลงพบวา อายมากกวา 50 ป ดชนมวลกาย(BMI) มากกวา 25 Urine protein

2+-4+Glucose นอยกวาหรอเทากบ 100 mg% ภาวะยรกสง เสยงตอการท�างานของไตลดลง (eGFR<90) อยางมนยส�าคญ

ทางสถตท .05 การสบบหรมความสมพนธกบการท�างานของไตลดลงอยางมนยส�าคญทางสถตท.05(c2=7.767,p=.007)

แตไมใชปจจยเสยงตอการท�างานของไตลดลง (eGFR<90) (OR=.621,95%CI =.444-.869) เปนปจจยปองกนการท�างาน

ของไตลดลง สวนความดนโลหตสงและไขมนในเลอดผดปกต พบวาไมมความสมพนธกบการท�างานของไตลดลง

(eGFR<90)

บทน�า

โรคไมตดตอเรอรงปจจบนเปนปญหาส�าคญทว

โลกสงผลกระทบรนแรงทงดานเศรษฐกจสงคมและการ

พฒนาในประเทศตางๆองคการสหประชาชาตจงก�าหนดให

โรคไมตดตอเรอรงเปนวาระส�าคญทรฐบาลของประเทศ

ตางๆตองเรงรดด�าเนนการสถตผ เสยชวตจากกลมโรค

NCDs ในป พ.ศ. 2552 พบวาสาเหตการเสยชวตของ

ประชากรโลกทงหมด มถง 63% ทเกดจากกลมโรค NCDs

และทส�าคญกวานนคอ กวา 80% เปนประชากรของประเทศ

ทก�าลงพฒนา ส�าหรบประเทศไทยจากสถตป พ.ศ. 2552

พบวามประชากรเสยชวต จากกลมโรค NCDs มากกวา

300,000 คน หรอ คดเปน 73% ของการเสยชวตของ

ประชากรไทยทงหมดในปพ.ศ.2552 คดเปนมลคาความเสย

หายทางเศรษฐกจถง 200,000 ลานบาทตอป ทงสถตการ

เสยชวตดงกลาวยงแสดงวาประเทศไทยมผ เสยชวต

มากกวาคาเฉลยของทงโลกและมแนวโนมจะสงขน เรอยๆ

ในอนาคต(1)

โรคไตเรอรง (Chronic kidney disease; CKD)

เปนโรคทพบไดบอยและไมสามารถรกษาใหหายขาดไดใน

ปจจบนโรคนเปนปญหาสาธารณสขทวโลกรวมทงเปน

ปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศไทยความชกของ

ผ ปวยไตวายเรอรงในประเทศสหรฐอเมรกามปรมาณ

เพมขนเรอยๆ ในปค.ศ. 1988-1994 พบความชกของไตวาย

เรอรงระยะท 3-5 เทากบรอยละ 5.63 แต ค.ศ. 1999- 2004

พบความชกเพมขนเปนรอยละ 8.04(2) สมาคมโรคไต

นานาชาต(International Society of Nephrology :ISN)

คาดวาในอก 19 ป หรอ ค.ศ. 2025 โรคไตเรอรงจะเปน

สาเหตการเสยชวตมากถง 36 ลานคนตอป โรคไตวายเรอรง

เปนโรคทไมสามารถรกษาใหหายขาดได จงพบวา ผปวย

โรคนมอตราการเสยชวตสงถงรอยละ 29.0(3)

ภาคใต พ.ศ. 2548 พบมอตราปวยไตวายเรอรง

ตอแสนประชากร เทากบ 122.02 ป 2552 เทากบ 234.17

ในระดบจงหวดพงงา พบอตราปวยไตวายเรอรงตอแสน

ประชากร ป 2548 เทากบ 206.86 ป 2552 เทากบ 345.7

จะเหนวาทงในภาพรวมและระดบประเทศพบมแนวโนมสง

ขนเรอยๆ และจงหวดพงงา พบอตราปวยไตวายเรอรงสง

กวาภาพรวมระดบประเทศมาก(4)

ต�ารวจเปนวชาชพทใหบรการประชาชนตลอด 24

ชวโมงตอวนลกษณะงานเปนการเขาเวรกะท�าใหการพก

ผอนนอนหลบไมเปนเวลาบางสวนตองสมผสมลภาวะและ

สภาพอากาศทเปลยนแปลงพบกบผรบบรการทหลากหลาย

และชวโมงในการท�างานทยาวนานซงนอกจากจะท�าใหเกด

ความเครยดแลวยงสงผลตอพฤตกรรมสขภาพ Violanti

และคณะ(5) ไดท�าการศกษากบต�ารวจมลรฐนวยอรคจ�านวน

100 นาย พบวา เมอเปรยบเทยบกบคนทวไปในวยเดยวกน

พบวาต�ารวจจะมคา BMI สงกวา (คาเฉลย BMI 29.8 กก/

ม2) Ramey(6) ไดศกษาความสมพนธระหวางการเกดโรค

หวใจปจจยเสยงตอการเกดโรคหวใจรวมทงความเครยด

และการรบร เกยวกบภาวะสขภาพในต�ารวจชายจาก 9

มลรฐในสหรฐอเมรกาจ�านวน 2,818 นาย เปรยบเทยบกบ

ผชายทวไปในมลรฐเดยวกนทมปจจยเสยงจ�านวน 9,650

คนและทเปนโรคหวใจจ�านวน 3,147 คนผลการวจยพบวา

ต�ารวจมอบตการณการเกดคลอเลสเตอรอลสงมน�าหนกเกน

และสบบหรมากกวาประชาชนทวไปดงนนขาพเจาจงสนใจ

ปจจยเสยงสมพทธทมผลกบการท�างานของไตลดลงในต�ารวจ 12 แหงจงหวดพงงา 227Reg 11 Med JVol. 30 No. 4

ทจะศกษา ความชกของโรคเรอรงกบปจจยเสยงสมพทธตอ

การท�างานของไตลดลงในต�ารวจ 12 แหงจงหวดพงงาเพอ

น�าขอมลทไดมาท�าการสรางเสรมสขภาพปองกนการด�าเนน

ของโรคจนถงภาวะไตวายระยะสดทายในโอกาสตอไป

วตถประสงคเพอศกษา

1.ความชกของภาวะน�าตาลในเลอดสง ภาวะยรก

ในเลอดสง ภาวะไขมนในเลอดผดปกต ในต�ารวจ 12 แหง

จงหวดพงงา

2.ความสมพนธและปจจยเสยงสมพทธระหวาง

คณลกษณะทวไป อาย ดชนมวลกาย(BMI) สดสวนรอบเอว

ตอรอบสะโพก(WHR) ประวตการสบบหร ภาวะความดน

โลหตสงระดบน�าตาลในเลอด ภาวะยรกในเลอดสง ภาวะ

ไขมนในเลอดผดปกต กบการท�างานของไตลดลง

(eGFR<90) ในต�ารวจ 12 แหงจงหวดพงงา

วธด�าเนนการวจย

ในการศกษาครงนรปแบบการวจยเปนแบบยอน

ไปขางหลงและบรรยาย (retrospective, descriptive

study)

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรเปาหมายคอต�ารวจทปฏบตงานใน

จงหวดพงงา จ�านวน 12 สถานต�ารวจ

กลมตวอยางคอต�ารวจทปฏบตงานในจงหวด

พงงา จ�านวน 12 สถานต�ารวจ ทอายมากกวา 35 ป ตงแต

วนท 18 มกราคม 2559 ถงวนท 20 พฤษภาคม 2559 จ�านวน

585 คน

การเลอกกลมตวอยาง

ผ ว จยใช วธการเลอกตวอย างแบบเจาะจง

คณสมบต (Purposive sampling) จากการตรวจสอบขอมล

ทบนทกไวในเวชระเบยนของต�ารวจพงงาทมารบบรการ

ตรวจสขภาพประจ�าป 2559แลวคดเลอกผทมคณสมบต

ตามเกณฑการคดเขาและการคดออกดงตอไปน

เกณฑการคดเขา (Inclusion criteria)

1.ต�ารวจสงกดพนทจงหวดพงงา 2.อายมากกวา

35 ป 3.มขอมลผลการตรวจรางกายทวไปครบถวน ดงน

อาย น�าหนก สวนสง รอบเอว รอบสะโพก ประวตการ

สบบหร ความดนโลหต 5.มขอมลผลตรวจปสสาวะ และ

เลอดหลงจากงดอาหารมาแลวมากกวาหรอเทากบ 12

ชวโมงตอไปนครบถวนไดแก ระดบน�าตาลในกระแสเลอด

ระดบ BUN Creatininee GFR ระดบไขมนคลอเรสเตอรอล

รวมระดบไขมนไตรกลเซอไรดระดบไขมนเอชดแอล

โคเลสเตอรอลระดบไขมนแอลดแอลโคเลสเตอรอลระดบ

กรดยรกในเลอด

เกณฑการคดออก (Exclusion criteria)

หญงตงครรภหรอใหนมบตรผลการตรวจปสสาวะ

พบ WC > 5 ,RC>5, Epithelial cell >5

ผลการศกษา

กลมตวอยางทงหมด 585 คน พบเปนเพศชาย

มากกวาเพศหญง โดยพบเพศชาย รอยละ 97.61 เพศหญง

รอยละ 2.39 อายเฉลย 47.34 6.16 ป อายมากกวาหรอ

เทากบ 50 ป รอยละ 30.77 ดชนมวลกายเฉลย 24.95 3.37

ดชนมวลกายมากกวา 25.0 รอยละ 43.76 เสนรอบเอว

ตอรอบสะโพก มากกวา 0.9 รอยละ 48.9 มการสบบหร

รอยละ 41.9 ดงตารางท 1

ตารางท 1 คณลกษณะทวไปของกลมตวอยาง (n=585)

เพศ

ชาย 571 97.61

หญง 14 2.39

อาย (X=47.34 ป ,S.D.= 6.16)

35-49 ป 405 69.23

50-60 ป 180 30.77

คณลกษณะทวไป จ�านวน รอยละ


ปท 30 ฉบบท 4 ต.ค. - ธ.ค. 2559

ตารางท 1 คณลกษณะทวไปของกลมตวอยาง (n=585) (ตอ)

ดชนมวลกาย (BMI) (X=24.95,S.D.=3.37)

มากกวา 25.0 256 43.76

นอยกวา 25.0 329 56.24

เสนรอบเอว/สะโพก (Waist-hip ratio) (X=.89,S.D.=.05)

นอยกวาหรอเทากบ 0.9 299 51.1

มากกวา 0.9 286 48.9

การสบบหร

สบบหร 245 41.9

ไมสบบหร 340 58.1

คณลกษณะทวไป จ�านวน รอยละ

ปจจยเสยงในภาวะตางๆ พบวา

กลมตวอยางทงหมด 585 คน ผลตรวจปสสาวะ พบ urine protein ผดปกต รอยละ 17.9 Urine sugar

ผดปกต รอยละ 3.8 ตรวจพบโรคเบาหวานชนดท 2 รอยละ 9.7 มภาวะยรกสง รอยละ 36.9โรคความดนโลหตสงระยะ

แรกเรม (primary hypertension) แบงเปนความดนโลหต Systolic สง รอยละ 30.3 ความดนโลหต Systolic เฉลย

134.09+17.08 mmHg. ความดนโลหต Diastolic สง รอยละ 43.3 ความดนโลหต Diastolic เฉลย 88.99 13.09 mmHg.

ไขมนในเลอดผดปกต พบวา ไขมนรวมคอเลสเตอรอล ผดปกต รอยละ 71.6 ไขมน LDL-cholesteral ผดปกต รอยละ 84.6

ไขมนไตรกลเซอรไรดผดปกต รอยละ 46.5 ไขมน HDL-cholesteralผดปกตรอยละ 17.1 ดงตารางท 2

ตารางท 2 จ�านวนและรอยละของผลการตรวจปสสาวะผดปกต โรคเบาหวานชนดท 2 กรดยรกสง ไขมนในเลอดผดปกต

โรคความดนโลหตสง (n=585)

ผลการตรวจปสสาวะผดปกต

1 UrinepH > 7.0 65 11.1

2 urine protein 1+- 4+ 105 17.9

3 urine sugar 1+- 4+ 22 3.8

โรคเบาหวานชนดท 2

4 FBS >126 mg% 57 9.7

ภาวะกรดยรกในเลอดสง

5 Uric > 7 mg/dl 216 36.9

ไขมนในเลอดผดปกต

6 Cholesterol >200 mg/dl) 419 71.6

7 LDL >100 mg/dl) 495 84.6

8 HDL <40 mg/dl) 100 17.1

9 Triglyceride >150 mg/dl) 272 46.5

ล�าดบท ตวแปร จ�านวน (คน) รอยละ


ตารางท 2 จ�านวนและรอยละของผลการตรวจปสสาวะผดปกต โรคเบาหวานชนดท 2 กรดยรกสง ไขมนในเลอดผดปกต

โรคความดนโลหตสง (n=585) (ตอ)

ล�าดบท ตวแปร จ�านวน (คน) รอยละ

โรคความดนโลหตสง(10Hypertension)

10 ความดนโลหต Systolic>140 mmHg. 177 30.3

11 ความดนโลหต Diastolic>90 mmHg. 254 43.3

เมอพจารณาความชกและระยะของการท�างานของไตลดลงจ�าแนกตามระดบ eGFR ค�านวณโดยใชสตร

CKD-EPI พบวา กลมตวอยางมการท�างานของไตปกต (eGFR>90 และไมพบการรวของโปรตนในปสสาวะ) รอยละ 33.1

สวนใหญพบการท�างานของไตลดลง (eGFR 60-89mL/min/1.73m3 และมโปรตนรวในปสสาวะ) รอยละ 56.8 โดยพบ

การท�างานของไตลดลง(eGFR<60 mL/min/1.73m3 ) รอยละ 3.8 การท�างานของไตลดลง (eGFR 30-59 mL/min/1.73m3)

เทากบรอยละ 3.6 ดงตารางท 3

ตารางท 3 จ�านวนและรอยละการท�างานของไตลดลง จ�าแนกตามระดบ eGFR (n =585)

การท�างานของไตปกต 90 194 33.1

การท�างานของไตลดลง 90 แตมโปรตนรวในปสสาวะ 37 6.3

การท�างานของไตลดลง 60-89 และมโปรตนรวในปสสาวะ 332 56.8

การท�างานของไตลดลง 45-59 17 2.9



ระยะของการท�างานของไต eGFR (mL/min/1.73m3) จ�านวน (คน) รอยละ

เมอท�าการทดสอบความสมพนธและหา

ความเสยงสมพทธ(Odds ratio) ระหวาง คณลกษณะ

ทวไป ผลการตรวจปสสาวะ และผลการตรวจโรค

เรอรงกบการท�างานของไตลดลง (eGFR<90) พบวา

อายมความสมพนธกบการท�างานของไตลดลง

อยางมนยส�าคญทางสถตท.05(c2=30.38,p=<.001) และ

พบวาอายมากกวา 50 ป เสยงตอการท�างานของไตลดลง

(eGFR<90) 2.99 เทาของอายนอยกวา 50 ปอยางมนย

ส�าคญทางสถต (95%CI =2.010-4.466)

ดชนมวลกาย(BMI) มความสมพนธกบการท�างาน

ของไตลดลงอยางมนยส�าคญทางสถตท.05(c2= 4.247,

p=.048)และพบวาดชนมวลกาย(BMI) มากกวา 25 เสยง

ตอการท�างานของไตลดลง (eGFR<90) 1.425 เทาของดชน

มวลกาย(BMI) นอยกวา 25 อยางมนยส�าคญทางสถต

(95%CI =1.017-1.996)

Urine protein 2+-4+มความสมพนธกบการท�างาน

ของไตลดลงอย างมน ยส� าคญทางสถตท . 05 (c2

=4.343,p=.037) และพบวากลมตวอยางทม Urine protein

2+-4+ เสยงตอการท�างานของไตลดลง (eGFR<90)

3.040 เทา ของผทไมมหรอม Urine protein 1+ อยางม

นยส�าคญทางสถต (95%CI =1.016-9.101)

ระดบน�าตาลในเลอด กบการท�างานของไตลดลง

พบวา ระดบน�าตาลในเลอดนอยกวาหรอเทากบ 100 mg%

มความสมพนธกบการท�างานของไตลดลงอยางมนยส�าคญ

ทางสถตท.05(c2=7.812,p=.007) และพบวากล ม

ตวอยางทม ระดบน�าตาลในเลอดนอยกวาหรอเทากบ 100

mg% เสยงตอการท�างานของไตลดลง (eGFR<90) 1.654

เทา ของผทมระดบน�าตาลในเลอด มากกวา 100 mg%

อยางมนยส�าคญทางสถต (95%CI =1.161-2.357) แต

พบวา ระดบน�าตาลในเลอดมากกวาหรอเทากบ 126 mg%


ปท 30 ฉบบท 4 ต.ค. - ธ.ค. 2559


ทางสถตท .05(c2=8.955,p=.004) แตไมใชปจจยเสยงตอ

การท�างานของไตลดลง (eGFR<90) (OR=.436,95%CI

=.251-.760)เปนปจจยปองกนการท�างานของไตลดลงและ

Urine sugar 1+-4 มความสมพนธกบการท�างานของไต

ลดลงอยางมนยส�าคญทางสถตท .05(c2=7.877,p=.010)

แตไมใชปจจยเสยงตอการท�างานของไตลดลง (eGFR<90)

(OR=.290,95%CI =.117-.724) เปนปจจยปองกนการ

ท�างานของไตลดลง

ภาวะยรกในเลอดสง พบวา ภาวะยรกในเลอดสง


ทางสถตท .05(c2=12.648,p=.001) และพบวากลม

ตวอยางทม Uric มากกวาหรอเทากบ 7 mg/dl เสยงตอการ

ท�างานของไตลดลง(eGFR<90) 1.654 เทา ของผทม Uric

นอยกวา 7 mg/dlอยางมนยส�าคญทางสถต (95%CI

=1.331-2.711)

การสบบหรความสมพนธกบการท�างานของไตลด

ลงอยางมนยส�าคญทางสถตท.05(c2=7.767,p=.007) แต

ไมใชปจจยเสยงตอการท�างานของไตลดลง (eGFR<90)

(OR=.621,95%CI =.444-.869) เปนปจจยปองกนการ

ท�างานของไตลดลง

สวนภาวะความดนโลหตสงและไขมนในเลอดผด

ปกต พบวาไมมความสมพนธกบการท�างานของไตลดลง

(eGFR<90) ดงตารางท 4

ตารางท 4 ความสมพนธและปจจยเสยงสมพทธระหวาง เพศ อาย ดชนมวลกาย(BMI) สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก

(WHR) ประวตการสบบหร ระดบน�าตาลในเลอดภาวะยรกในเลอดสง ภาวะความดนโลหตสงและไขมนในเลอดผดปกต

กบ การท�างานของไตลดลง(eGFR<90) ในต�ารวจ 12 แหงจงหวดพงงา (n =585)

อาย (มากกวาหรอเทากบ 50 ป/ 139/215 2.99** 2.010-4.466 30.380* <.001

นอยกวา 50 ป)

BMI (>25.0/<25.0) 167/187 1.425** 1.017-1.996 4.247* .048

WHR >.9/<.9) 177/177 1.119 .803-1.560 .443 .561

ภาวะความดนโลหตสง (10Hypertension)

Systolic Blood pressure 116/238 1.358 .941-1.961 2.681 .122

(>140/<140) mmHg.

Diastolic Blood pressure 155/199 1.039 .743-1.451 .049 .892

(>90/<90) mmHg.

ประวตการสบบหร (สบ/ไมสบ) 132/222 .621 .444-.869 7.767* .007

ปสสาวะผดปกต

Urine pH (>7.0/<7.0) 6/348 .779 .235-2.584 .167 .922

Urine protein (2+-4+)/0-1+) 18/336 3.040** 1.016-9.101 4.343* .037

Urine sugar (1+-4+)/ไมพบ) 7/347 .290 .117-.724 7.877* .010

น�าตาลในเลอด

Glucose (<100/>100) 258/96 1.654** 1.161-2.357 7.812* .007

Glucose (>126/<126) 24/330 .436 .251-.760 8.955* .004

ขอความ จ�านวนคน

eGFR<90(n=354)

Odds

ratio(OR)

95% Confidence

interval

c2 p-value


ตารางท 4 ความสมพนธและปจจยเสยงสมพทธระหวาง เพศ อาย ดชนมวลกาย(BMI) สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก

(WHR) ประวตการสบบหร ระดบน�าตาลในเลอดภาวะยรกในเลอดสง ภาวะความดนโลหตสงและไขมนในเลอดผดปกต

กบการท�างานของไตลดลง(eGFR<90) ในต�ารวจ 12 แหงจงหวดพงงา (n =585) (ตอ)

ขอความ จ�านวนคน

eGFR<90(n=354)

Odds

ratio(OR)

95% Confidence

interval

c2 p-value

ภาวะยรกสง

Uric (> 7 /<7) mg/dl 151/203 1.900** 1.331-2.711 12.648* .001

ไขมนในเลอดผดปกต

Cholesteral (>200/<200) 257/97 1.128 .783-1.627 .419 .580

Triglyceride (>150/<150) 162/192 .928 .666-1.294 .194 .722

HDL (<40/>40) 67/287 1.401 .889-2.207 2.124 .179

LDL (>100/<100) 306/48 1.417 .901-2.226 2.294 .130

*มนยส�าคญทางสถตท.05

บทวจารณ

ปจจยเสยงในภาวะตางๆ

จากการศกษานพบโรคเบาหวานชนดท 2 รอยละ

9.7 ซงสงกวารายงานความชกของเบาหวานในประชากร

ไทยอาย 35 ปขนไปมรอยละ 9.6 และรอยละ 50 ของผปวย

เหลานไมทราบวาตนเองเปนเบาหวาน (ไมไดรบการ

วนจฉย)(7)อาจเนองจากกลมตวอยางในการศกษานสวน

ใหญมอายมาก อายเฉลย 47.34 6.16 ป และพฤตกรรม

เสยงมมาก วถชวตการท�างานมแตความเรงรบ ขาดความ

สมดล เชน เนนการรบบรโภคเพอทจะไปใหทนกบภารกจท

ตองท�า หรอบรโภคมากเกนควร แตขาดการเคลอนไหว

ออกแรง ขาดการออกก�าลงกาย ความเครยดสง สบบหร

และบรโภคเครองดมแอลกอฮอลมากขน ท�าใหอตราการ

พบภาวะน�าตาลในเลอดสง เพมสงขนได

จากการศกษาน พบภาวะความดนโลหตสง

Systolic สง รอยละ 30.3 ความดนโลหต Systolic เฉลย

134.09 17.08 mmHg. ความดนโลหต Diastolic สง รอยละ

43.3 ความดนโลหต Diastolic เฉลย 88.99+13.09 mmHg.

ซงสงกวาผลส�ารวจความชกผททราบวาตนเองมภาวะความ

ดนโลหตสง ในชวงอาย 35-64 ป เฉลยพบรอยละ17.53(8)

อาจเนองจากวชาชพต�ารวจตองเดนทาง ตองตดสนใจและ

เผชญกบภาวะเครยดเกอบตลอดเวลา ท�างานเขาเวรกะ

การพกผอนนอย ไมเปนเวลา ชวตตองอยกบความอดทน

ตลอดเวลา ประกอบกบพฤตกรรมสขภาพ วถชวตทองถนม

การรบประทานอาหารรสจด รสเคม เปนวถชวตปกตจงพบ

วามภาวะความดนโลหตสงมากกวาทอนๆ

จากการศกษานพบไขมนในเลอดผดปกต โดย

ไขมนรวมคอเลสเตอรอล ผดปกต รอยละ 71.6 ไขมน LDL

ผดปกต รอยละ 84.6 ไขมนไตรกลเซอรไรดผดปกต รอยละ

46.5 ไขมน HDL ผดปกตรอยละ 17.1สอดคลองกบการ

ศกษาของ Ramey(6) ทศกษาความสมพนธระหวางการเกด

โรคหวใจปจจยเสยงตอการเกดโรคหวใจรวมทงความเครยด

และการรบร เกยวกบภาวะสขภาพในต�ารวจชายจาก 9

มลรฐในสหรฐอเมรกาจ�านวน 2,818 นายเปรยบเทยบกบ

ผชายทวไปในมลรฐเดยวกนทมปจจยเสยงจ�านวน 9,650

คนและทเปนโรคหวใจจ�านวน 3,147 คนผลการวจยพบวา

ต�ารวจมอบตการณการเกดคอเลสเตอรอลสงมน�าหนกเกน

และสบบหรมากกวาประชาชนทวไป

จากการศกษานพบภาวะกรดยรกสง (Uric > 7

mg/dl) พบรอยละ 36.9 สงกวาการศกษาของอตนช

ดวงแกว มาศ ไมประเสรฐ และพฒนา เตงอ�านวย พ.ศ.

2553(26) ศกษาในกลมประชาชนทเขารบการตรวจรางกาย

ประจ�าปทโรงพยาบาลพญาไท 2 กรงเทพฯ จ�านวน 12,820

คน อาย 20 ป ขนไป พบภาวะกรดยรกในเลอดสง (Hyper-


ปท 30 ฉบบท 4 ต.ค. - ธ.ค. 2559

uricemia) รอยละ 10.68 เมอจ�าแนกตามเพศพบวาเพศชาย

มภาวะกรดยรกในเลอดสงรอยละ 17.23 สงกวาการศกษา

ของวฑรย โลสนทร ทท�าการศกษาความชกของกรดยรกใน

เลอดสงและความสมพนธกบกลมอาการเมตาโบลคใน

ผใหญไทยทมารบการตรวจสขภาพประจ�าปโรงพยาบาล

จฬาลงกรณ(9) เมอ 16 ปกอน พบความชกกรดยรกสง

รอยละ 10.6 สงกวาความชกของภาวะกรดยรกในเลอดสง

ในมณฑลหยางเจาประเทศจนพบรอยละ 16.9 โดยความ

ชกของภาวะกรดยรกในเลอดสงในเพศชายมากกวาเพศ

หญงโดยพบรอยละ 23.7 ในเพศชายและรอยละ 5.3 ใน

เพศหญง(10) ในไตหวน(11) พบรอยละ 31.2 แตจากการ

ทบทวนวรรณกรรมในประเทศไทยมการศกษาเกยวกบ

ความชกของการเกดภาวะกรดยรกในเลอดสงและความ

สมพนธระหวางโรคอวนลงพงและภาวะกรดยรกในเลอดสง(12)

ผลการศกษาพบวาความชกของภาวะกรดยรกในเลอดสง

เทากบรอยละ 10.6 ในประชากรไทยโดยทพบผชายมความ

ชกของภาวะกรดยรกในเลอดสง (18.4%) มากกวาผหญง

(7.8%)ภาวะกรดยรกในเลอดสงอาจเกดขนจากการสราง

กรดยรกมากเกนไปกรดยรกเปนผลจากขบวนการสลายสา

รพวรนในรางกายซงสารพวรนเกดจากการสลายโปรตนของ

รางกายผทมกรดยรกสงเกดจากความผดปรกตของยนใน

การสลายสารพวรนและสวนส�าคญของกรดยรกในรางกาย

เกดจากสรางขนเองจากขบวนการเมตะบอลสซมจาก

อาหารทรบประทานเขาไป ซงเปนสวนนอยหรอ มการขบ

ยรกออกนอยเกนไปรางกายมขบวนก�าจดกรดยรก คอ ขบ

ออกทางระบบทางเดนอาหารและซงการขบออกทางระบบ

ทางเดนอาหารจะขบออกไดประมาณ 1 ใน 3 ของปรมาณ

กรดยรกทรางกายสรางไดในแตละวนสวนทเหลออก 2 ใน

3 เปนการขบออกทางไตหากไตท�างานไมดการขบสารพวร

นกจะไมดตามท�าใหเกดการคงของสารพวรนในรางกาย

ท�าใหเกดยรกสงไดซงในการศกษานกลมตวอยางมการ

ท�างานของไตลดลงมาก จงสงผลตอการคงคางของสาร

พวรนในรางกายไดเนองจากขบออกไมทน(13)

ความชกการท�างานของไตลดลง

การท�างานของไตลดลง (eGFR<60 mL/

min/1.73m3) ในการศกษาน พบรอยละ 3.8 ตามสตร

CKD-EPI สอดคลองกบการศกษาความชกของโรคไตเรอรง

ระยะตางๆ ในผทมารบบรการตรวจสขภาพทโรงพยาบาล

มหาราชนครราชสมา อาย 20 ป ขนไป โดยสวนใหญอาย

อยในชวง 40-59 ป พบความชกของโรคไตเรอรงระยะท 3

ถงระยะท 5 รอยละ 3.4(14) ตามสตร MDRD แตนอยกวาท

รายงานของ Inter Asia study ทศกษาในประเทศไทยพบ

ร อยละ 13.4 (15) ต�ากว าความชกไตวายเรอรงของ

ประเทศไทยทท�าไวทกองทพอากาศ(16) ซงท�าการตรวจ

บคลากรกองทพอากาศไทยจ�านวน 15,612 คนมอายเฉลย

45.2 8 ป (คาพสย 19-65 ป) เปนชาย 82%โดยอาศยการ

วนจฉยโรคไตเรอรงจากการค�านวณอตราการกรองของไต

โดยสมการ MDRD ทมคานอยกวา 60 mL/min/1.73 m2

ของพนทผวกาย (หรอตาม K/DOQI CKD staging ตงแต

ระยะท 3 ขนไป)พบวามความชกของโรคไตเรอรงเปน 4.6%

และมโรครวมทส�าคญไดแกโรคเบาหวาน (8.2%) ความดน

โลหตสง (45.8%) hypercholesterolemia (28.2%)และ

proteinuria (1.8%)และต�ากวาการศกษาทสหรฐอเมรกาท

พบไตวายเรอรงระยะท 3 ขนไป รอยละ 4.7 ตามล�าดบ(18)

ต�ากวาการศกษาของลนา(19) พบวาความชกของผปวยโรค

ไตเรอรงระยะท 3-5 เปน 8.9% ต�ากวาการศกษา Thai SEEK

Study เปนอยางมากซงพบได 8.6% ต�ากวาการศกษาความ

ชกของโรคไตเรอรงในประเทศอนเดยในปพ.ศ.2556(20)ใน

ประชากร 5,588 คนพบความชกของโรคไตเรอรงระยะท 3-5

รวม 5.9% ต�ากวาการศกษาเพอเปรยบเทยบความชกของ

โรคไตเรอรงในเชอชาตตางๆในประเทศสงคโปร(21)ซง

ประกอบดวยเชอชาตหลกคอจนมลายและอนเดยพบวา

ความชกของประชากรทมโรคไตเรอรงระยะท 3-5 เทากบ

5.5% ต�ากวาการศกษาความชกของโรคไตเรอรงในประเทศ

เกาหลใตในปพ.ศ.2552(22)ในประชากร 2,356 คนทมอาย

มากกวา 35 ปพบความชกของโรคไตเรอรง 13.7% โดยเปน

โรคไตเรอรงระยะท 1-5 เทากบ 2.0%, 6.7%, 4.8%, 0.2%

และ 0% ตามล�าดบ

เมอพจารณาการท�างานของไตลดลงทกระยะ

(ระยะท 1-5) ในรายงานนพบสงมาก อาจเนองจากกลม

ตวอยางมการท�างานหนก ออกก�าลงกายมาก เขาเวรกะ

การพกผอนนอย ภาวะเครยดสะสมมาก ประกอบกบดวย

ลกษณะพนท วถชวตรบประทานอาหารรสจดและรสเคม

รสมนจด นอกจากนยงพบวากลมตวอยางมการสบบหรมาก

ถงรอยละ 41.6 ซงจากการศกษาพบวาการสบบหรมความ

สมพนธกบการท�างานของไตลดลง (eGFR<90) อยางม

นยส�าคญทางสถต ประกอบกบพฤตกรรมการรบประทาน


อาหารรสจด ตามวถชวตคนภาคใต เชน รสเคมจด รสมน

จดชอบรบประทานอาหารทใสกะทในอาหาร จงอาจเปน

สาเหตท�าใหพบวากลมตวอยางมการท�างานของไตลดลง

มาก โดยสวนใหญลดลงในระยะเรมตน (eGFR60-89 mL/

min/1.73m3) สงกวาการศกษาความชกของโรคไตเรอรงใน

ประเทศอนเดยในปพ.ศ.2556(20) ในประชากร 5,588 คนพบ

ความชกของโรคไตเรอรง 17.2% โดยแจกแจงเปนโรคไต

เรอรงระยะท 1-5 เทากบ 7%, 4.3%, 4.3%, 0.8%และ 0.8%

ตามล�าดบสงกวาการศกษาเปรยบเทยบความชกของโรคไต

เรอรงในเชอชาตตางๆในประเทศสงคโปร(21) ซงประกอบดวย

เชอชาตหลกคอจนมลายและอนเดยพบวามความชกรวม

เทากบ 15.6% ของประชากร (11.4% ในเชอชาตจน 18.6%

ในเชอชาตมลายและ17.6% ในเชอชาตอนเดย) สงกวาการ

ศกษาความชกของโรคไตเรอรงในประเทศเกาหลใตใน

ปพ.ศ.2552(22) ในประชากร 2,356 คนทมอายมากกวา

35 ปพบความชกของโรคไตเรอรง 13.7%

ปจจยเสยงสมพทธตอการท�างานของไตลดลง

จากผลการศกษา พบวา อายมากกวา 50 ป เสยง

ตอการท�างานของไตลดลง 2.99 เทาของอายนอยกวา 50

ปอยางมนยส�าคญทางสถต อาจเนองจากอายมากขน

รางกายมการเสอมสภาพมากโดยเฉพาะกลมตวอยางมการ

ใชรางกายในการท�างานหนกในชวงอายนอย การอดนอน

เนองจากเขาเวรกะตองเฝาระวงภยใหกบประชาชนตลอด

เวลา เมออายมากขนรางกายมการเสอมสภาพมาก จงสง

ผลตอการเสอมของการท�างานของไตลดลงมากดวย

สอดคลองกบการศกษาของ ฉตรประอร งามอโฆษและ

คณะ (2007: S37-42)(23) ในประเทศไทยทพบวา อายม

ความสมพนธกบภาวะแทรกซอนทางไตสอดคลองกบการ

ศกษาของชตมา กาญจนวงศ (2551:20-29)(17) ท�าการ

ศกษาทโรงพยาบาลล�าปางพบวา อายมาก คอ ปจจยท

เกอหนนใหเกดไตเสอม

ดชนมวลกาย(BMI) มความสมพนธกบการท�างาน

ของไตลดลงอยางมนยส�าคญทางสถตท .05 สอดคลองกบ

การศกษาของ Mokdad AH et al., 2001ทพบวา โรคอวน

มความสมพนธตอการเพมขนของความเสยงในการปวย

เปนโรคเรอรงหลายชนดเชนโรคเบาหวาน(6)

ระดบน�าตาลในเลอดกบการท�างานของไตลดลง

พบวา ระดบน�าตาลในเลอดนอยกวาหรอเทากบ 100 mg%


ทางสถตและพบวากลมตวอยางทมระดบน�าตาลในเลอด

นอยกวาหรอเทากบ 100 mg% เสยงตอการท�างานของไต

ลดลง (eGFR<90) 1.654 เทา ของผทมระดบน�าตาลใน

เลอดมากกวา 100 mg% อยางมนยส�าคญทางสถตแตพบ

วา ระดบน�าตาลในเลอดมากกวาหรอเทากบ 126 mg%

ไมใชปจจยเสยงตอการท�างานของไตลดลงเปนปจจย

ปองกนการท�างานของไตลดลงอธบายไดวาระดบน�าตาล

ในเลอดทพอเหมาะมผลตอการท�างานของเซลลในรางกาย

และของไต การทน�าตาลในเลอดนอยจงอาจท�าใหการ

ท�างานของไตลดลงได

จากการศกษาน พบวา การสบบหรไมใชปจจย

เสยงของการท�างานของไตลดลง แตกตางกบบทความเรอง

การดแลสขภาพโรคไตเรอรง ของศนยโรคไต โรงพยาบาล

บ�ารงราษฎร ทวา การสบบหรเปนการน�าสารพษเขาไปใน

รางกายและกอใหเกดอนตรายเกอบทกอวยวะ(ศนยโรคไต

โรงพยาบาลบ�ารงราษฎร.(2559)(24) แตกตางกบการศกษา

ในประเทศองกฤษ (UKPDS กรป) พบวาปจจยเสยงของ

การตรวจพบอลบมนในปสสาวะ (albuminuria) คอการสบ

บหร แตกตางกบการศกษาของ Ravid M et al (1998:998-

1004) (25) ทพบวาประวตสบบหร (smoking)เปนปจจยเสยง

ทมความสมพนธกบการเกดภาวะแทรกซอนทางไต (Dia-

betic nephropathy)

ภาวะยรกสง มความสมพนธกบการท�างาน

ของไตลดลงอยางมนยส�าคญทางสถต และกลมตวอยางท

ม Uric สง เสยงตอการท�างานของไตลดลง 1.654 เทา ของ

ผทม Uric นอยกวา 7 mg/dl อาจเนองจากกรดยรกเปนผล

จากขบวนการสลายสารพวรนในรางกาย สารพวรนใน

รางกาย 2 ใน 3 ถกขบออกทางไตหากไตท�างานไมดการขบ

สารพวรนออกจากรางกายกจะไมดตามท�าใหเกดการคง

ของสารพวรนในรางกายดวย ซงการทพบกรดยรกใน

เลอดสง จงอาจพบวาการท�างานของไตลดลงมากดวย

เชนกน (13)

สรป

จากขอมลดงกลาวขางตนแสดงใหเหนถงปญหา

สขภาพของอาชพต�ารวจไทยทท�างานหนก การพกผอนนอย

การดแลสภาพนอย วถชวตทตองผจญกบภาวะเครยด


ปท 30 ฉบบท 4 ต.ค. - ธ.ค. 2559

ตลอดเวลา การเขาเวรกะตลอด เมออายมากขนเกน 50 ป

ขนไปสขภาพโดยเฉพาะการท�างานของไตลดลงมากโดย

ตรวจพบในระยะเรมตนเพอคณภาพชวตทดในวยสงอาย

ต�ารวจไทย จงควรไดรบการดแล สรางเสรมสขภาพและ

ปองกนการเกดภาวะไตวายเรอรง อยางใกลชดตงแตอาย

นอยๆและควรไดรบการใหความส�าคญดานสขภาพมาก ใน

โอกาสตอไป

เอกสารอางอง

1. กลมโรค NCDs . (Accessed on October.18, 2016,

at http:// www.thaihealth.or.th/microsite/catego-

ries/5/ncds/2/173/176-กลมโรค+NCDs.html

2. Coresh J, Selvin E, Stevens LA, Manzi J, Kusek

JW, Eggers P, et al. Prevalence of chronic kidney

disease in the United States. Jama 2007; 298(17):

2038-47.

3. Collins, A J. The hemoglobin link to adverse out-

comes. Advanced Studies in Medicine,2003;3(3):14

–17.

4. สถตสาธารณสข,(2558).

5. Violanti JM, Burchfiel CM, Miller DB, Andrew ME,

Dorn J, Wactawski-Wende J, et al. The Buffalo

Cardio-Metabolic Occupational Police Stress

(BCOPS) Pilot Study: Methods and Participant

Characteristics.AnnuEpidemiol 2006;16:148-56.

6. Ramey SL. Cardiovascular disease risk factors

and the perception of general health among male

law enforcement officers: Encouraging behavioral

change. AAOHN J.2003;51(5):219-26.

7. วชย เอกพลากร.สถานการณโรคเบาหวาน.2549.[คน

เมอ 29 พฤศจกายน 2559 จาก http://www.hiso.or.th]

8. กมลทพย วจตรนทรกล.aunual report 2015 bureau

of non communicable disease.[คนเมอ 29

พฤศจกายน 2559 จาก http://www.thaincd.com]

9. วฑรย โลสนทร.ความชกของกรดยรกในเลอดสง.และ

ความสมพนธกบกลมอาการเมตาโบลคในผใหญไทย

ทมารบการตรวจสขภาพประจ�าป.ภาควชาเวชศาสตร

ปองกนและสงคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย;กรงเทพ:

2543.

10. Cai, Z., Xu, X., Wu, X., Zhou, C., & Li,

D.Hyperuricemia and the metabolic syndrome in

Hangzhou. Asia Pac J ClinNutr 2009, 18(1), 81-87.

11. Chen, L.K., Lin, M.H., Lai, H.Y., Hwang, S.J.,

&Chiou, S.T.Uric acid: A surrogate of insulin resist-

ance in older women. Maturitas2008 , 59, 55-61.

12. Lohsoonthorn, V., Dhanamun, B., & Williams, M.A.

Prevalence of Hyperuricemia and its Relationship

with Metabolic Syndrome in Thai Adults Receiving

Annual Health Exams. Archives of Medical Re-

search2006, 37, 883–889.

13. สเมธ เถาหมอ. (2550). โรคเกาทและการดแลอาหาร

ของผทเปนโรคเกาท.คนเมอ 10 พฤศจกายน 2554,

จากhttp://www.vibhavadi.com/web/health_detail.

php?id=109

14. สชาต เจนเกรยงไกร (2551) ท�าการศกษาความชกของ

โรคไตเรอรงระยะตางๆในผทมารบบรการตรวจสขภาพ

ทโรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา.เวชสารโรง

พยาบาลมหาราชนครราชสมา. 2551;32(1) :158-165.

15.Perkovic V, Cass A, Patel AA, Suriyawong paisal

P, Barzi F, Chadban S, et al. High prevalence of

chronic kidney disease inThailand. Kidney Int

2008; 73: 473-9.

16. Chittinandana A, Chailimpamontree W, Chaloeip-

hap P. Prevalence of chronic kidney disease in

Thai adult population. J Med Assoc Thai 2006; 89

Suppl 2: S112-20.

17. ชตมา กาญจนวงศ.(2551).Diabetic nephropathy in

type 2 diabetic patients at Lampang Hospital.

ล�าปางเวชสาร 2551,1:20-29

18. Coresh J, Astor BC, Greene T, Eknoyan G, LeveyAS.

Prevalence of chronic kidney disease and

decreased kidneyfunction in the adult US

population: Third National Health and Nutrition

Examination Survey. Am J Kidney Dis 2003; 41:

1-12.

19. Ong-ajyooth L, Vareesangthip K, Khonputsa P,

Aekplakorn W. Prevalence of chronic kidney

disease in Thai adults : a national health survey.


BMC Nephrol2009 ; 10 : 35.

20. Singh AK, Farag YMK, Mittal BV, Subramanian KK,

Reddy SRK, Acharya WN, et al. Epidemiology

and risk factors of chronic kidney disease in India

– results from the SEEK (Screening and Early

Evaluation of Kidney Disease) study. BMC Neph-

rology 2013 ; 14 : 114-125.

21. Sabanayagam C, Lim SC, Wong TY, Lee J, Shankar

A, Tai S. Ethnic disparities in prevalence and

impact of risk factors of chronic kidney disease.

Nephrol Dial Transplant 2010 ; 25 : 2564-70.

22. Kim S, Lim CS, Han DC, Kim GS, Chin HJ, Kim SJ,

et al. The prevalence of chronic kidney disease

(CKD) and the associated factors to CKD in urban

Korea : a population-based cross-sectional

epidemiologic study. J Korean Med Sci2009 ; 24

(Suppl) : S11-21.

23. ฉตรประอร งามอโฆษ และคณะ(2007: S37-42) .ปจจย

ทมความสมพนธกบภาวะแทรกซอนทางไต.

24. ศนยโรคไต โรงพยาบาลบ�ารงราษฎร.(2559).การดแล

สขภาพโรคไตเรอรง.URL :http://www.Bumrungrad.

com/th/[สบคนเมอวนท 4 มถนายน 2559]

25. Ravid M, Brosh D, Levi Z, Bar-Dayan Y, Ravid D,

Rachmani R.(1998).Use of enalapril to attenuate

declinein renal function in normotensive, normoal-

buminuric patients with type 2 diabetes mellitus:

a randomized, controlled trial. Ann Intern Med

1998; 128: 982-88

26. อตนช ดวงแกว มาศ ไม ประเสรฐ และพฒนา

เตงอ�านวย.(2553). ความชกของภาวะกรดยรกใน

เลอดสงและความสมพนธตอระดบไขมนในเลอด

ผดปกต โรคเบาหวานชนดท 2 และความดนโลหตสง

ในประชากรท รบการตรวจร างกายประจ�าป ท

โรงพยาบาลพญาไท 2 กรงเทพฯ.นสตปรญญาโท

สาขาวชาเวชศาสตร ชะลอวยและฟ นฟสขภาพ

มหาวทยาลยแมฟาหลวง.

วิชุกรานต์ ชนะศิลป์*, พบ. · พบการท...

Documents