55 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

ฟารมสนน ขำาศร ถอวาเปนฟารมโคนมรายหนง

ท อ.ส.ค. เขาไปเยยมเยอนเปนประจา เพราะถอวาเปน

ฟารมโคนมตนแบบทมการจดการไดดเยยม โดยเฉพาะ

ดานอาหารโคนม วนนทมงานวารสารโคนมจงอยากนา

เสนอการพฒนา และแนวความคดทเรยกไดวา กาวขาม

คาวา เกษตรกรผเลยงโคนมไปสความเปนนกธรกจโคนม

ของคณสนน ขาศร เกษตรกรทเคยตองเหนอยทาทก

อยางในฟารม ทกวนนดวยระบบการจดการ กสามารถ

ทาใหฟารมโคนมขยายเปนธรกจ ทสาคญคอ ลกชายท

เพงเรยนจบกตดสนใจกลบมาชวยงานคณพอไดอยาง

ไมมขอเกยงงอน

สนน ขาศรแผนกถายทอดเทคโนโลยการเลยงโคนมฝายวจยและพฒนาการเลยงโคนม

ขอมลพนฐานเจาของฟารม นายสนน ขาศรชอฟารม N&T brother farmทอย 100/1 หม 11 ต.หนองหญาขาว อ.สคว จ.นครราชสมา 30140พนททงหมด 300 ไร (แบงเปน 200 ไร สาหรบโรงเรอนและปลกหญา ใชระบบนาฝน, 100 ไร สาหรบปลกหญา ใชระบบนาบาบด จากโรงงาน) แรงงาน 9 คน (แรงงานครวเรอน 2 คน, แรงงานจาง 7 คน แบงเปน รดนม 5 คน, อาหาร 1 คน, ทวไป 1 คน)จำานวนโค 140 ตว (เฉพาะเพศเมย ทงหมด นอกจากนยงมการเลยงโคเพศผไวดวย) โครดนม 60 ตว โคหยดรด 20 ตว โคสาวทอง 25 ตว โครน, โคสาวไมทอง, ลกโค 35 ตวอาหารโค TMR (หญาเนเปยรเปนหลก, เปลอกขาวโพด, ฟางฯ)ฝกอบรม การเลยงโคนม (อ.ส.ค.) รนท 204

ครอบครวขำาศร

...จากเกษตรกรสนกธรกจโคนม

สมภาษณสมภาษณ

คอกพกแบงฝงโครด และโคหยดรด รถจายอาหารสามารถวงได

55 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

...จากเกษตรกรสนกธรกจโคนม

56 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

กาวแรกของการเขาชมฟารม เพราะเหตททมงานฯ ไปถงฟารมกอนเวลา

นดหมายเลกนอย ทาใหเราไดมโอกาสเดนชมพนท

สวนตางๆ ในฟารมของคณสนน สงทเหนสรางความ

ประทบใจใหกบทมงานฯ มาก เพราะความสะอาด

ภายในฟารม การจดเกบอปกรณทเปนระเบยบเรยบรอย

การจดการของเสยภายในฟารม รวมถงภาพทเหนแมโค

อาหาร TMR

กน TMR ซงไดทราบภายหลงวา ทฟารมจะจาย TMR

ใหกนตลอดเวลา ทาใหเราไมเหนโคผอม โคนอนปลก

โคขนฟภายในฟารมแหงนเลย

คณสนนและภรรยาเลยงโคนมมากปเรมเลยงตงแตป 2545 ในชวงระยะ 2 ปแรก

ใหเพอนชวยดแล ยงไมไดมาทาเอง ผมวาขอดของอาชพ

การเลยงโคนมคอ ธรกจนเปนธรกจทเหนอยดานเดยว

กอนทผมจะเรมอาชพนไดทดลองทาอะไรมาหลายอยาง

เชน ในพนทนผมเคยไดลองปลกขนน องน นอยหนา

ออกจาหนาย ซงบางครงขายได บางครงขายไมได หรอ

ขายไดราคาตา การตลาดไมด แตอาชพการเลยงโคนม

ผมคดวา เปนอาชพการเกษตรทมการตลาดคงท ราคา

ตอนนอยทกโลกรมละ 18 บาท ทสาคญคอ คณมกาลง

การผลตไดเทาไหร 5 ตน 10 ตน กสามารถขายไดใน

ราคา 18 บาท มเพมราคาพเศษดวยถาคณมการจดการ

ทด นานมมคณภาพ แตถาคณจดการไมด คณภาพ

นานมไมด กโดนตดราคาเหมอนกน ซงผมคดวา อาชพน

จะเหนอยกเปนเรองของการจดการ ถาสามารถจดการ

เรองตางๆ ได เรากอยรอดไดกบอาชพน ผลตนานมได

วนละ 10 กวาถง กมความสขแลว ขายไดหมดแนนอน

ไมมธรกจการเกษตรไหนทมประกนราคาไวใหอยาง

อาชพการเลยงโคนม

อปกรณจดวางอยางมระเบยบ

56 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

คอกรดนมระบบไปปไลน

57 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

คณสนนและภรรยา

ครอบครว ขำาศร

คณสนนคดวา ชวงไหนยากทสดในการทำา

อาชพเลยงโคนมชวงทกาลงจะโต จากฟารมโคนมทเคยทาขนาดเลก

พอเรมจะโต กจะเปนชวงทเรมมปญหามากขน เชน เรองคนงาน เรองคาใชจายหรอปญหาตางๆ ทหลายอยางยงไมเขาระบบ เราจะจายเงนออกไปเพอลงทนอะไร เพมเตมมากนกกไมได เพราะปรมาณนานมยงมนอย

เรามองดเมอกอนน ในชวงทฟารมเกษตรกรรวมตวกนไปขอขนราคานานม มการเทนมทรมถนนมตรภาพ (หนา อ.ส.ค.) เกษตรกรหลายทานทไปดวยกน กลบมาเลยงทาไมแทนทปรมาณนานมจะเพมขน แตกลบหายไป เกษตรกรผเลยงโคนมลดจานวนลงไปเรอยๆ อยางฟารมของผม ปนมปรมาณนานมอยท 1 ตน ปหนาผมคาดหวงวา ปรมาณนานมจะตองเพมขนเปน 1.3-1.4 ตน ปตอไปตองขนเปน 2 ตน 3 ตน 4 ตน ไปเรอยๆ แตทาไมความจรงไมเปนอยางนน ซงในจดน ผมคดวา สงเหลานคอ วงจรของมน เชน รอบหนงป ปรมาณนานมจะมการเพมขนเรอยๆ จนถงจดหนง กจะเรมลดลงนดหนอย แลวกจะเรมเดนหนาขนไปอก ถามการจดการการดแลโคนมทด วงจรจะเปนอยางน การทปรมาณนานมมการลดลงในรอบหนงป กเพราะเปนชวงเวลาทฟารมนนๆ ถงจดทตองหยดรดนม หรอดรายโคออก แตถาฟารมทมประสทธภาพ จะตองมการจดการใหโคทเปนลกคอกขยบขนมาเปนโคสาวทองเพอทจะมาแทนทกลมโคทตองหยดรดนม จากนนพอโค

กลมนคลอดลก กจะเปนโคกลมใหมทจะมาตอยอดตอไป ทนปรมาณนานมกจะเพมสงขนจากปรมาณสดสวน ฝงโค อยางฟารมของผม กประสบปญหาเหมอนกน เชน ในป 2555 มปรมาณนานมอยท 1.3 ตน เราตงใจไววา ป 2556 ปรมาณนานมจะเพมขนไปท 2 ตน แตปลายป 2555 เกดปญหาไขเหบในฟารมทาใหตองเสยโครดนมไป 50 ตว ปรมาณนานมจาก 1.3 ตน จงลดลงมาเหลอประมาณ 500 กวากโลกรม อนนกเปนตวแปรอยางหนง เรองโรคภยไขเจบ เรองอาหาร ทาใหเราคด ทจะตอยอดหรอจากตรงนนไมได

ฟารมคณสนนเรมใชอาหาร TMR ตงแต

เมอไหร กลางป 2554 แตการกนอาหาร TMR ตองบอก

วาเปนอาหารทเหนผลทนท ปรมาณนานมเพมขนทนท และมคาเฉลยสงขนเรอยๆ สวนทอยในรางกายโคซงเปนเรองของสขภาพกดขนเชนกน จากเมอกอนทเคยใชอาหารผสม อาหารเมด คาเฉลยปรมาณนานมจะ อยท 14-15 กโลกรมตอตวตอวน ถาใชอาหารสตรเดมๆ ไปเรอยๆ สกระยะคาเฉลยกจะลดมาอยท 13 กโลกรม ตอตวตอวน จนเมอเปลยนมาใชอาหาร TMR คาเฉลย นานมกขนมาท 15 กโลกรมตอตวตอวน และกเพมขนเรอยๆ จนถง 16-17 กโลกรมตอตวตอวน ซงอาจจะมองวา คาเฉลยปรมาณนานมไมไดสงมากนก แตสงทเหนไดชดเจนคอ ปรมาณนานมจะคอนขางนงกระจาย ตลอดทงป

58 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

ทำาไมถงคดทำาอาหารTMR อาหาร TMR เปนอาหารทตอบโจทยไดอยาง

สาเรจรป คอ หนง ใชแรงงานคนนอย สอง เปนอาหาร

ทครบสตร กอนหนานทฟารมกใชอาหารขนและอาหาร

หยาบจายแยกกนเหมอนเกษตรกรทวไป คอ ใหกนตอน

รดนม ถาอยากใหไดปรมาณนานมมากกตองอดอาหาร

ขนใหกนเตมท 1 ชวโมง ตวไหนกนหมดกอนกจะเพม

ใหอก ถามอาหารเหลอกจะเอาไปใหโคสาว ใหลกโคกนตอ

คาเฉลยนานมเดอนนนจะอยท 17 กโลกรมตอตว

ตอนนนมโครดนมอยประมาณ 17-20 ตว ผลเปนอยางไร

รอดตอนเงนนมออก ปรากฏวา เงนคานมเราได 210,000

บาท แตคาอาหารไปท 170,000 บาทแลว

หรอถาฟารมไหนประหยดไมเลยงอยางคณสนน

กจะใหกนอาหารขนนอย กนฟางทงวน กากมนเตมท

ใหอมไวกอน ปรมาณนานมทไดกจะนอย คาเฉลยตา

ทสาคญคอ โคจะโทรม เกษตรกรกคดวา ไมเปนไร คอยๆ

ใหมนโทรมแลวกน ขอใหมกาไรไวกอน เปนอยางนน

แตอาหาร TMR ของทฟารมจะใชหญาเนเปยร

เปนหลก ซงถาตองซอหญาเอง คาใชจายกจะสง

ประมาณ 100,000 บาทตอเดอน เฉพาะคาหญา อยาง

ผมมแปลงหญากตดทอนสวนนไปได วตถดบอนๆ กซอ

ไดในราคาไมแพง เชน หวมนเราซอมาหนเอง กากเบยร

กากมนอะไรตางๆ ซงพอจดการเปนสตรตายตวอยางน

คณคาอาหารกจะคงทตลอดทงป เราจายไว 24 ชวโมง

โคทฟารมจะไดกนอยางนตลอด ในเมอเราสามารถคม

เรองอาหารได ผลผลตกจะตามมา อาจจะมบางอยางท

เราไมสามารถควบคมได ขนอยกบตวโค ถาไดกนดแลว

เนอตวดแลว อวนแลว ยงไมใหนานม เรากตองขาย

คดทงออกจากฟารมไป แตถาโคยงผอมมาก การจดการ

ไมด แลวจะเอานานมจากเขาบอกไดเลยวา ไมได!!

ทำาไมมนใจวา การเปลยนมาใชอาหาร

TMR จะทำาใหฟารมอยรอดปญหาหลกของทฟารม คอ คนงาน เราจงพยายาม

จะหาเครองจกร หาทางทาอยางไรใหผอนแรงคนงาน

เพอใหเขาอยกบเราได ไมตองรอใหใครมาบอกวามนด

อยางไร เรามองแยกเปนสองสวน คอ อาหารขนและ

อาหารหยาบอยในตวเดยวกน...แคนนเอง ซงถาใน

อาหารทใหโคกนม 2 ตวอยดวยกน กนาจะจบ ซง TMR

เปนแบบนน

คนงานรดนม

รถผสมอาหาร TMR

รถจายอาหาร TMR

59 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

และเรองคนงานกเปนหวใจทเราคอนขางระวง

เพราะงานในฟารมจะเปนลกษณะงานทตอกยาอย

เรอยๆ เชา-เยน ทาอยอยางน ไมตองคนงานหรอก

ตวเราเอง ถาไมมลกนองตองเขาฟารม เชา-บายไป

ไหนไมไดเหมอนกนถงเวลาคนงานออก เปลยนคนโค

กเปลยนไปดวย ตวไหนเปนเตานมอกเสบทอยในการ

ควบคมดแลรกษา คนงานใหมมาไมร กตองใชระบบใหม

จะสงเกตวา คนงานรดนมทฟารม ทงทเปนระบบรดนม

แบบไปปไลนทาไมถงตองใชคนงานในสวนนจานวนมาก

(5 คน) เพราะเราพยายามผลดใหเขามวนหยด แลวก

ปองกนไว เผอมคนลาออกกจะไมเดอดรอน คนงานทน

ในหนงเดอนจะไดหยดคนละ 2 วน ซงกตอบโจทยเรอง

การจดการของเราเองดวย

เปลยนมาใช TMR ชวงแรกมปญหามาก

ไหมสวนใหญจะเปนปญหาเรองเครองจกร ตวสตร

อาหารเราไดมาจากหลายทาง จาก มหาวทยาลย

ขอนแกน จาก อ.ส.ค. จากกองอาหารสตวปากชอง

กจะพยายามหาดจากทนนทน ถารวาตรงไหนใครเกง

กจะเจาะเขาไปเลย

ตอนททาป 2554 เปนฟารมรนแรกๆ ทคดทา

เครอง TMR ในเมองไทย พอดเรามหญา และไดขาวเรอง

TMR กไปดเครองจกร เปนการจดประกายความคดให

เรากลบมาทาทฟารม จะเรยกวา เปนจงหวะและโอกาส

ทมาพรอมๆ กน กไดโอกาสจากการไปดงานทเสงสาง

ไปดเขาปลกหญา เหนโรงงานแปงปลอยนาเสยให

เกษตรกร เขาตดหญาทงเลอกแตสวนยอดไปใหสวนสตว

แตชวงโคนตนอวบๆ ทงนน ทางสคว โรงงานเขากม

แนวความคดในลกษณะอยางนเหมอนกน มโครงการ

10 กวาลาน จะลงทนเดนทอนาใหดวย เราเลยตดสนใจ

ไปซอทดนตดกบบอบาบดนาเสยของเขา โรงงานก

จดการเดนทอนาสงมาใหในทดนของเรา โดยทเราไม

ตองทาอะไรเลย ชวงแรกโรงงานลงทนคาทอนพนธหญา

ปลกใหเราดวย ซงประโยชนทเขาจะไดกคอ หนงได

ระบายนาทผานการบาบดทง แทนทโรงงานจะตองไป

เสยเชาทดนเพอระบายนาทง กสงเขาทดนของเราซง

ปลกหญาชวยดดนา บาบดนาใหเขา เราไดประโยชน

เขากไดประโยชนรวมกน ทาใหเรามหญาซงเปนวตถดบ

หลกเพยงพอ เครอง TMR กไปท อ.ส.ค. มบรษท

มาโชวเครองจกร เรากอาศยเกบแนวคดมาปรบใช

ทาเครองจกรของเราเองหมดไป 2 แสนกวาบาท

ใชเวลาปรบตวนานไหมไมนาน เมอกอนผมใชอาหารขน อาหารผง

ประมาณ 10 ตนตอเดอน ใชกบโครดทงหมด ทนกเปน

ชวงเวลาคาบเกยวทวา อาหารผงมาสง เครองจกรผสม

หญาสดสารองไวสาหรบผลตอาหาร TMR

อาหาร TMR จายไวใหโคกนตลอดเวลา

61 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

แตกเรมลง คดวา เดอนนนาจะลงตาสดแลวอยท 900

กโลกรม ทนกรอเวลาทปรมาณนานมจะขนกจะขนแรง

เพราะโคเราสมบรณแลว โคสาวกทองแลว โคหยดรด

กดรายออกแลว การกนอาหารกเตมท

อกอยางโคหยดรดของทฟารม หรอโคสาวทอง

ใครมาเหนกบอกวา จะออกลกไดหรอเปลา เพราะอวน

มาก แตแปลก เพราะทสงเกตด อาหาร TMR ไมไดทาให

ลกอวนมาก ถงคะแนนรางกายโคนม (BCS) ของแมจะ

สง แตกไมทาใหลกตวใหญเกนไป กเปนไปตามธรรมชาต

จากเมอกอนทอบรมกบ อ.ส.ค. อาจารยบอกวา ตอน

ทองอยาใหอาหารขนมากเพราะถาใหอาหารขนมาก

เกนไป ลกทคลอดออกมาจะตวโต มความเสยงสง หรอ

เวลาใหอาหาร หลกสตรเมอกอนจะตองใหนมนาอาหาร

คอ ถาโคใหนานม 20 กโลกรม เราตองจายอาหาร 10

กโลกรมมานงคดด กวา ถาใหแบบนอาหารจะตามนม

ตลอด ทนถานานมลด กจะตองลดอาหาร นานมกจะยง

ลดลงอก เรากตองลดอาหารลงอก แลวจะเหลออะไรก

ตองเอาคะแนนรางกายโคนม หรอ BCS มาชวยพจารณา

ประกอบกนไปในแตละชวงระยะการใหนมของแมโค

สตรอาหาร TMR ฟารมสนน ขำาศร

ววรดนม (12-13% โปรตน)

- หญาเนเปยปากชอง 1 800

- กากมน 500

- กากเบยร 240

- มนเสน 200

- กากถวเหลอง 110

- ฟาง 85

- เกลอ 20

- แรธาต อ.ส.ค. 20

- พรมก อ.ส.ค. 2.5

- ยเรย 10

ฟารมคณสนนมการจดการฝงโค และการ

จดการอาหารอยางไรตอนนเราแยกฝงโคออกเปน 4 ฝง มโครดนม

ไมไดแบงนมมากนมนอย โครน จะม 2 รน คอ ตงแต

6 ถง 14-15 เดอน แลวก 15 เดอนขนไป ทเตรยมผสม

อกชดคอ โคสาวทอง และโคหยดรดนมจะอยรวมกน

ชดสดทายคอโคเพศผซงเปนลกคอกทเลยงขนไวขายเนอ

สวนการจดการอาหารนน ทฟารมจะใหอาหาร

สตรเดยวกนทงโคทใหปรมาณนานมมาก และโคทให

ปรมาณนานมนอย อยางของทอนเขาจะแบงโคนมมาก

ใหอาหารสตรหนง โคนมนอยใหอาหารอกสตรหนง เพอ

ความประหยด แตผมคดวา อาหารสตรทใชอยมโปรตน

อยท 13% ซงใหกนเตมททงวน แลวทดสอบดจากโค

ทมปรมาณนานมอยท 37-38 กโลกรมตอตวตอวน

เขาสามารถอยได ปรมาณนานมไมลดลง สวนโคทให

คอกลกโค

คอกพกลกโค และโครน

62 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

นานมนอย อาหาร TMR 13% โปรตน ทไดกนเขาไปก

จะอยในตวเขา ไปบารงสขภาพของโคใหดขน โคกจะ

เรมสมบรณมากขนทฟารมจะไมมการแยกขนโค เพราะ

เราคานงวา ฟารมเราจะเลยงโคใหดอยตลอดตงแต

คลอดออกมาเลย ชวงแรกจะใหกนอาหารเมดของลกโค

พอถง 6 เดอน จะหยานม เรมกนอาหาร TMR ตลอด

24 ชวโมง โปรตน 13% พอเปนโคสาวทอง อาหาร TMR

จะเปนอกสตรหนง โปรตนอยท 10-11% ใหกนตลอด

24 ชวโมงเหมอนกน จากทเราดแลเขาอยางน โคสาวพอ

คลอดออกมา คาเฉลยนานมจะอยท 20 กวากโลกรม

แลวคะแนนรางกาย หรอ BCS กไดดวย

เราทาฟารมเราคดวา ถาประหยดกบโค เราได

แนๆ สามารถตดคาใชจายตางๆ ทงไปได ทนโคกจะ

ตอบสนองเราโคจะเรมประหยดกบเรา ปรมาณนานมก

จะใหนอย สขภาพกไมด ไมตองใครอนหรอกตวผมเอง

เมอกอนน อาหารตองประหยด ไมกลาขาดทน ตองเอา

กาไรเทานน เทาน วางเปาหมายไวเลย แมโคตอนแรกก

ไมเปนไร ยงใหนานมไดลดลงนดหนอย ทนตอนทายๆ

พอเรารดนานมดงออกจากรางกายเขาไปมากๆ โคกแย

อนาคตกไมม แตทางฟารมผมเคยไดเดอนละ 5 แสน

บาท กาไรอาจจะเหลอประมาณ 1 แสน หรอไมถงแสน

ผมกรบได แตผมคดวา กาไรของผมทงหมดกจะยงคง

อยในตวโค พอเขาสมบรณกจะใหผลผลตเราเอง ตอนน

ปรมาณนานมผมอยท 1 ตน ปหนาผมมองไปท 1.6-1.7

ตน เพราะโคในฟารมผมพรอมแลว

ทำาไมถงกลาลงทนกบการทำาฟารมโคนม

ทงเครองจกร ทงระบบ ทงวธคดทกสง

ทกอยางผมคดวา เกยวกบโอกาสของเราดวยนะ คอ เราม

เงนทนมา จนวนนพดไดเตมปากเลยวา ไมเหลอแลว...

(หวเราะ)... ตอนนทฟารมเปนหนสหกรณอยหนงลาน

เพราะเราขยายไปทาโรงเลยงโคขนเพมเตม เพราะ

อาหาร TMR มอยในมอ ลกโคตวผกมอยแลวทาใหเรา

สามารถตอยอดได แทนทลกโคตวผจะขายไดราคาตวละ

พน กสามารถขน ผมคดวาประมาณหนงปเราไดเงนจาก

เขา 2-3 หมนบาท ผมตงเปาวา ภายใน 2 ป โคตวผของ

ฟารมจะขายไดราคาอยท 5 หมนบาท ซงถาเทยบกบ

ตวเมยกไมไดนอยหนากนเลย เหมอนเราลงทนแค

โรงเรอนอยางเดยว กมผลผลตปอนใหเราโดยทไมตอง

ลงทนอะไร เพราะอาหารเรามเหลออยแลว

การผสมอาหาร TMR สาหรบโคขน

63 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

คณสนนคดวา ตวเองเปนนกธรกจโคนมไหมผมคดวา ฟารมของเรากาวขามคาวาเกษตรกร

มาแลว เพราะเรามองไปทการทจะตองมคนงาน

มเครองจกร มการพฒนาแมโครดนม ซงคาดหวงกบ

ปรมาณนานมในอนาคต เปาหมายอยทจะตองไมตากวา

2 ตนแลว เพราะฟารมทเราจดการจะโตแบบธรรมชาต

ทกอยางเขาระบบแลว ตอนนเลยกลายเปนเหมอน

คนขเกยจ แตกตองบงคบตวเองใหออกมาดเหมอนกน

ทงไมได เราเตบโตจากฟารมเกษตรกร เปนการเตบโต

แบบแขงแรง เพราะเราคอยๆ โต

การพฒนาในอนาคตทต ง เปาหมาย

ปรมาณนำานมใหเพมขนไมตำากวา 2 ตน

จะทำาอยางไรมนขนโดยธรรมชาต ตอนนเรารดนมอย 60 ตว

คาเฉลยนานมอยท 16-17 กโลกรมตอตวตอวน ปหนา

จะมโครดนมเพมขนจากโคสาวทอง และโคหยดรด

อยทประมาณ 100 ตว เพอหมนเวยนซงเปนโคทโต

ในฟารมเราเอง

สวนเทคโนโลยอนๆ กมยงดๆ อย อาจจะไดไป

ดงาน แตกยงไมเปนทางการ รวมๆ กคดวา นาจะมอง

ไปทเครองจกรเกยวกบเรองอาหาร เรองการดแลคอก

การจดการตางๆ แตตอนนพยายามจะไมใหเสยเลอด

(เสยเงน) เพราะเลอดไหลออกจะหมดตวอยแลว...

(หวเราะ)...อยางทคอกพกโค ไดคยกบ ดร.นวนน

จนทประสาร (หวหนาแผนกวชาการโคนม อ.ส.ค.)

กเลยคดทาหลงคาเพมออกไป หมดไปหลายแสน เจอ

พายชารดไป กตองจายเพมอกหลายแสน แตทเราทา

เพราะเราอยากใหโคไดอยสบายขน แลวกมโครงการ

ตดพดลม มไอนา เพอระบายอากาศ ชวยปรบเรอง

ความเปนอยของโค ตอนนทฟารมจะเรมมองไปทความ

สบายของโคมากกวา เพราะพอเขาอยสบาย ปรมาณ

นานมกนาจะเพมขน สตรอาหารกคงจะใหเขมกวาน

โปรตนจรงๆ ทคานวณไวใหอยท 16% แตกตองยอมรบวา

เรากมประหยดไปบาง โปรตนเลยอยท 13% ถาปรบ

ใหโปรตนในอาหารถงตามทตงไว ปรมาณนานมกนา

จะตามมา เราตงเปาหมายไวท 20 กโลกรมตอตวตอวน

ถามเกษตรกรไดอานไดฟงมมมองนแลว

อยากทำาอาหาร TMR บาง แตไมมเงนทน

คณสนนอยากแนะนำาอยางไรถาใหแนะนา ผมคดวา ฟารมเลกสามารถปลก

หญาเองได เพราะถาตองซอหญาคงไมไหว อยางผมคด

ตนทนซอหญา กโลกรมละ 1.20 บาท วนหนงใชไม

ตากวา 2 ตน แลวยงมกากถวเหลอง และวตถดบอยางอน

อก เฉพาะคาหญาเดอนหนงกรวมแสน ทนถาเปนฟารม

ขนาดเลกกจะลาบาก เพราะปรมาณการซอนอย ราคา

กอาจจะไมไดสวนลดมากนก แตถาคดจะทากตองปลก

หญาเอง แลวกขววอยาไปหวงขายมากนก เพราะตอนน

หวงขายขววกนเหลอเกน คดดวา ปลกหญาไมบารง

ปลอยไปตามธรรมชาต แลวจะไดอะไร ขววทฟารมรวม

100 คนรถ ผมเอาลงแปลงหญาทงหมด ใหหมนเวยนสง

ขววกลบคนแปลงหญา เรากจะไดหญาคณภาพดกลบ

มาใหโคกน มหญาแลว กตองมการตด หน ผสมอาหาร

โดยทถาเปนฟารมเลกมโคประมาณ 10 กวาตวผมวา

ทาได ใชกากถวเหลอง กากเบยร โรยเปนชน แลวใช

พลวตกจายใหโคกนกเปน TMR ไดเหมอนกน แตกตอง

64 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

เหนอย ถอวาแลกกน เพราะคณภาพนานม องคประกอบ

นานมของผมไดบวก กโลกรมละประมาณ 50 สตางค

บวกผลเซลลเมดเลอดขาวดวยกไดเพมอก 20 สตางค

เดยวนสหกรณจะมเรององคประกอบนานม และไขมน

นมมาพจารณาเพมเงนคานมใหดวย อยางไขมนทฟารม

จะอยท 4 กวา เปนผลจากอาหารโดยตรงกไดเงนเพมขน

อก 45-55 สตางคตอกโลกรม

เกษตรกรหลายคน ใครมาดงานทฟารมกบอกวา

อยากจะทาเหมอนผม ทนพอดในรายละเอยดเจอราคา

เครองจกร ขนาดเครอง TMR ผมซอมอสองจากนอก

มาซอมทาอะไรกตก 5 แสนบาทแคนกคดหนกแลว

ตรงนถงเปนตวทขบเคลอนลาบาก เขากตองยอมใช

ระบบเกาๆ ในการเลยงดโคนม ตอนแรกกคนเลยงโค

ตอนหลงกลายเปนโคเลยงคน ลกเปดเทอม อยากได

รถใหม สงตางๆ เหลานลวนดงเงนจากโคออกไป เวลา

ไมมเงนกขายโคสาว ราคาไมตากวา 55,000 บาท

ทฟารมมคนมาถามใหราคา 60,000 บาท แตเราไมขาย

เพราะอนาคตของฟารมอยทโคสาวเหลาน

ตอนนอยากบอกเกษตรกรใหใจถง ตองยอม

ขาดทนบางในบางชวง เดอนนผมมรายไดจากการขายนม

อยท 6 แสนกวาบาท คาใชจายตองม 4 แสนกวาบาท

เหลอประมาณแสนกวาบาท ถาเทยบกบฟารมเลกๆ

เขาเหลอมากกวาผมอก แตผมมองอนาคตวา ผมจะม

โคสาว โคสาวทอง โคหยดรดนม เตรยมไวในฟารมพรอม

แลว ผมมองไปทอนาคต ปรมาณนานม 1.6-1.7 ตน

สงนมมรายไดเดอนละลาน ถงตอนนนเราจะเหลอ

เยอะเลย จากสตรท อ.ส.ค. ใหไว โครดนมตองอย

ท 80% ของฝงแม ผมเหนกาไรในอนาคตแนนอน

ไมตองถง 80% หรอก แค 50% กมกาไรแลว

มมมมองอยางไรเกยวกบการพฒนาอาชพ

การเลยงโคนมของเกษตรกรบานเราผมวา มนเกยวกบเรองอาหารดวย ตอไปฟารม

ขนาดเลกจะลาบาก อยางอาหารขนคณเชอไหมวา ราคา

วตถดบปรบตวลงมากแลว แตราคาอาหารขนกลบไม

ปรบลดลง ทาใหการทฟารมของผมซงมการผสม TMR

ใชเองไดเปรยบมาก เมอกอนตนทนกากถวเหลองอยท

21 บาทตอกโลกรม ตอนนลดลงเหลอ 14 บาท ขณะท

ราคาอาหารกลบไมยอมปรบลง แตกจะมโปรโมชน ซอ

30 ถงแถม 1 ถง แจกเสอ แจกอะไรวากนไป ไมยอม

ลดราคา ซงเกษตรกรเสยเปรยบ มนเสน ผมซอหวมน

กโลกรมละ 2.3 บาท เอามาตากแหง หรอไมทนแหงก

ผสมไดแลว กโลกรมละ 4 บาทกวา นาหนกหายไปครง

หนง เพราะตากแหง ซอมนเสนจากสหกรณ กโลกรมละ

7 บาทกวา แลวคณรไหม โคทไดกนมนเสนนอวนตาย

เลยนะเพราะพวกนพลงงานเยอะ นานมกได สงเหลาน

ทาใหเรามนใจวา เราจะไปไดด แตถาเกษตรกรยงไมยอม

เปลยนแปลง ยดหลกการเกาๆ ไมยอมรบอะไรใหมๆ ก

จะลาบาก ใหกนแตอาหารขน ปรมาณนานมกไมขน แลว

กไมเชอ ยงมาบอกผมอกวา ผมไมใหกนอาหารขน ใหกน

แตอาหารผสมหญา แลวจะไดนานมไดอยางไร เขามาด

บางทเขากไมเชอ คาอาหารสาเรจรปทฟารมเราบางท

เดอนละ 1,000 กวาบาท ไมเกน 2,000 บาท

มอะไรทอยากจะแนะนำาเกษตรกรมอใหม

ทจะเขาสธรกจการเลยงโคนมผมกอยากจะแนะนาวา ตองอดทน ทาโคนมอยา

คาดหวงวา จะตองไดกาไรทนท คณตองรจกใหกบโค

กอน แลวโคกจะใหเราเอง หลกการงายๆ ทกวนนผม

ไมไดคาดคะเนหรอกวา วนนนานมจะขนหรอไม แตผม

ใหอาหารโคของผมเตมท ดแลดทสดทกตว แลวพรงน

คอยวากน บางทเขาอาจจะยงไมใหเรากได แตวนหนง

เขาพรอมเขากจะใหเราเอง

“นงคยกนมาสกพก หนมาเหนลกชายคณสนน

นงอยไมหาง จงเลยบๆ เคยงๆ ถาม กไดเหนถงอก

กาวของการพฒนา และเชอวา อนาคตของฟารมน

คงไปไดอกไกล โดยเฉพาะเมอลกชายตดสนใจเขามา

ชวยงาน”

65 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

ทำาไมถงคดมาชวยคณพอคณแมทำางานผมเพงเรยนจบปรญญาตรมาประมาณ 4 เดอน

แตมาชวยฟารมไดประมาณ 2 เดอน จบศลปกรรมการ

ผลตสอ (แอนเมชน) กกลบมาอยบาน ผมคดวา ถงงาน

ฟารมตอนนจะหนกหนอย เพราะพอใหผมเรมดวยการ

เปนลกนองของลกนองอกทหนง แตอกหนอยพอเราร

เรองในฟารมมากขน ฟารมของเราขยายใหญขน เรากจะ

มเวลาวางมากขน กคอยเทยวตอนนนกได แลวอกอยาง

ผมคดวา อาชพนเปนอาชพทพอทามา ตงแตผมยายมา

อยมธยมทน ตอนกลบบานผมกเหนเขาทาทกวน บางท

กมาชวยทากไมไดเหนอยอะไรมาก แลวกไดอยบาน

กคดวา ทาได อยได มองเหนอนาคตทน

ถาคณพอคณแมยงเลยงโคแบบเดม ไมได

มระบบรดนมแบบไปปไลน มเครองผสม

จายอาหารแบบ TMR คดวาจะทำาไหมกอาจจะตองมาทา เพราะพอแมเหนอย แตกคงด

อกทวา ถาเราจะทาพอจะทาอยางไรตอ กคงจะคดยาก

กวาตดสนใจยากกวา

ทกวนนมหนาทอะไรในฟารมบาง ตอนนเชามาจดการเรองคอก ทาความสะอาด

ดนขววในสวนทรถไถเขาไมได

(คณพอ) จะใหเขาเอาเหลกดนขวว ใหเขารวา ขวว

มนหนก งานมนเหนอย แลวงานผสมอาหารกตองยก

ของเอง จะไดรวา ยกของมนหนก เวลาเขามาเปนลกพ

เขาจะรวา งานของลกนองหนก ถาหนกเกนไปจะอย

ไมได แตถาเรายงยกไหว ทาไหว กจะใชลกนองได บอก

ไดวาเราเคยยกมาแลว ทฟารมของเราจะพยายามคดวา

ทาอยางไรใหลกนองสบายทสด ขณะทงานในฟารมกยง

ไปได ใชลกนองมาก แตขอใหฟารมสะอาด เปนระเบยบ

เรยบรอย ปรมาณนานม คณภาพนานมตองด อาหารให

โคตองอม ไมใชวา สบายแตคณไมผสมอาหาร ทนผสม

อาหารใชเวลาประมาณชวโมงหนงจบ

(คณแม) ทกวนตองเรมงาน มาถงคอกกอนคนงาน

ทแรกไมคดวา เขาจะกลบมา กยงบอกวา ตามใจนะลก

ถาอยากทางานหาประสบการณในสายทเรยนมากอน

กได สวนหนงกดใจ สวนหนงกเสยใจ พเปนคนกรงเทพฯ

ตงแตเกด พอมาอยตรงนกเหงา อะไรกไมสะดวก

พอลกบอกจะกลบ เรากคดแลววา ลกจะเหมอนเราไหม

สงสารลก แตพอเขากลบมา เรากมกาลงใจขน ทแรกคดวา

ตวเองไมอยากมอายยนมากนก แตตอนนกลบอยาก

อายยน จะไดอยเปนเพอนลกไปนานๆ เพราะลกอย

ตรงน ถาเราไมอย เขากคงเปนเหมอนเรา คงเหงา

(คณพอ) ตอนแรกกไมคดวาเขาจะมาทา แตผม

วางแผนไววา เดอนหนงกาไรสทธเดอนละแสน สองแสน

สามแสน คณจะเอาไหม ถาคณไมเอา ผมทาไมไหวกเลก

ขายฟารมเอาเงนเกบ ผมไมเดอดรอน สวนหนงแนนอน

66 วารสารโคนม กรกฎาคม-กนยายน 2558

ตองแบงใหลก แตสวนหนงผมกตองเอาไวใชตอนแก

กจบการทาฟารมของเรา แตถาเขามองเหนวา พอสราง

ไวขนาดนไมไดงายๆ เมอกอนพอสรางมารดนมเสรจ

กลบมาตองตดหญา ตองทาอะไรสารพดกวาจะได

กนขาว พอกนขาวเสรจไมไดนอน เพราะใกลเวลาตอง

จายอาหาร ตองเตรยมของรดนม ทงวน ทกวน เมอกอนน

ผมทาเหมอน อ.ส.ค. ทกอยาง อ.ส.ค. ฝกมาอยางไร

สงสอนอยางไร ผมทาอยางนน ต 3 เอาโคเขาคอก

จายอาหาร โคกน 1 ชวโมง ต 4 อาบนาโค 1 ชวโมง

ต 5 เรมรดใชเครองรด อก 2 ชวโมงครงถงไดไปสงนม

ผมไปสงนม แมบานลางคอก ขดกนอยนน โคทฟารม

กบเลบนไมตองบอกสะอาดมาก จนลกนองออกไปพด

ตอวา ฟารมนขดไปจนกระทงตนวว สะอาด ขดหมด

แลวเวลารดนมกตองชงนานมทกตว กโลตงอยไกล

คนหวกกลามขน เดนไปเดนมาหมดวน กลายเปนปญหา

เรองคนงานไมไหว จนตองบอกวา บางอยางตองปลอยวาง

กบคนงานบาง แตขนตอนหลกๆ ตองทา เชด ตรวจ รด

จม ชง บนทก ลาง ตองทาทกวน ทกมออยางอาจารย

บอกวา ตรวจนานมดวย CMT ทาอาทตยละครงกพอ

แตกบอกอาจารยไปวา ไมไดหรอก ตองตรวจอาทตยละ

2 ครง เพราะถาอาทตยละครง ตอไปกจะเปน 2

อาทตยครง ทนอกหนอยกจะไมตองตรวจ ใชวธบบดกร

สวนมากเลยงกนเกง บอก ผมไมตองตรวจหรอกครบ

ถวยตรวจนม บบนมดกรแลววาเปนอยางไร เรอง

คณภาพนานมนขนาดตรวจนมอยตลอดยงโดนเลย

เพราะโคทเปนโรคเตานมอกเสบแบบไมแสดงอาการ

กม เราตองแบง ตองจดการ ตองทาละเอยด อนไหน

ตรวจไมผาน ตองเอาไวใหลกโคกน ทฟารมจะมคน

มาดงานตลอด ถาเราทาไมด เขาไปบอกปากตอปาก

อยาไปกนนมฟารมน ไมสะอาด เราเสย ทกวนนแฟนผม

ยงคดอยเลยวา กลนขลกโคจะจดการอยางไร ปรบตรง

ไหน อยางไรคดทกวน

การไดมาเยยมชมฟารมของครอบครวขำาศร

วนน ถอวาเปนกำาไรชวตทดอกอยางหนง เพราะ

นอกจากจะไดฟงความคดเหนของคนทพฒนาตนเอง

จากเกษตรกรธรรมดาจนกลายเปนนกธรกจโคนม

ทเลยงตนเองไดอยางด ยงไดเหนภาพความสขของ

ครอบครวทกลบมาอยกนพรอมหนา เปนความประทบใจ

ทอยากจะเหนในครอบครวฟารมโคนมบานเรานะคะ