Εισήγηση Βαρβάρα Πετριδου Το ταξίδι της...

Διήμερο Επιμορφωτικό Βιωματικό Σεμινάριο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τίτλο :

«Η θέση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο σημερινό σχολείο»

Συνεργασία Α΄/θμιας & Β΄/θμιας Εκπ/σης Γ΄Αθήνας & Β΄/θμιας Εκπ/σης Β΄Αθήνας

«Το ταξίδι της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης»

Πετρίδου ΒαρβάραΥπεύθυνη Π.Ε., Δ.Δ.Ε. Β΄Αθήνας

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

• Η περιβαλλοντική εκπαίδευση ασχολείται με περιβαλλοντικά προβλήματα και θέματα που είναι αφενός οι διαταραχές και οι δυσλειτουργίες των “συστημάτων υποστήριξης της ζωής” οι οποίες έχουν προκύψει από διαχειριστικές πρακτικές και παρεμβάσεις του ανθρώπου και αφετέρου τα κοινωνικά προβλήματα που συνδέονται με αυτές τις διαταραχές.

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

• Eκπαιδευτικό κίνημα - δεκαετία του ΄60• η χωρίς όρια οικονομική ανάπτυξη διατάραξε

τα όρια της οικολογικής και κοινωνικής ισοροπίας & δημιούργησε περιβαλλοντικές καταστροφές και κοινωνικές ανισότητες και κρίνεται ως βασική αιτία για τα σύγχρονα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

• Προκειμένου να επιλυθούν τα περιβαλλοντικά ζητήματα και να δρομολογηθεί η αειφόρος ανάπτυξη απαιτούνται ριζικές αλλαγές στις σύγχρονες κοινωνίες, αλλαγές στο τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την σχέση άνθρωπος - κοινωνία - φύση.

Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία

Διαμόρφωση σωστής στάσης απέναντι στο περιβάλλον και ενεργοποίηση των μαθητών.

Βασικοί στόχοι της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, είναι να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές και να καλλιεργήσουν την κριτική τους σκέψη σχετικά με τις

• περιβαλλοντικές, • κοινωνικές • πολιτιστικές• οικονομικές παραμέτρους των σύγχρονων ζητημάτων

Κοιν

ωνί

α

Περ

ιβάλ

λον

Αειφόρος Ανάπτυξη

Οικ

ονομ

ία

Eκπαίδευση

Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία - Στόχοι

• Δημιουργία νέων προτύπων• Διαχείριση νέων προτύπων• Πρόγραμμα Π.Ε. με ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας• Υλοποίηση οράματος για καλύτερη παιδεία• Διαπαιδαγώγηση παιδιών & γονέων• Αφύπνιση της περιβαλλοντικής συνείδησης των παιδιών• Συνδυασμός φαντασίας & δημιουργικής σκέψης

Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία - Στόχοι

• διάπλαση αυτόνομων και ενεργών πολιτών οι οποίοι είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι & κατέχουν τη σχετική γνώση

• συνειδητοποίηση της σοβαρότητας των ζητημάτων, αλλά κυρίως διάθεση των απαιτούμενων ικανοτήτων και θέληση προκειμένου να γίνουν παράγοντες αλλαγών στην κατεύθυνση της επίλυσης τους

Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία - Στόχοι

• Ενεργή ανταπόκριση• Διερεύνηση και κριτική σκέψη• Συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης

αποφάσεων • δυναμική και δημοκρατική παρέμβαση στα

κοινωνικά δρώμενα

Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία - Στόχοι

• οράματα και αξίες που βοηθούν τους μαθητές να διαπραγματεύονται

• ατομική και συλλογική σχεδίαση των κοινωνικών όρων της αειφορίας

• Αυτόνομος προσδιορισμός του παρόντος τους και επαγρύπνιση για το μέλλον των γενεών που θα έρθουν

Περιβάλλον και Αειφορία– Διεθνείς διασκέψεις & Συνέδρια

• Διακυβερνητική διάσκεψη Στοκχόλμης «Το περιβάλλον του ανθρώπου», 1972

• Σύνδεση της αειφόρου ανάπτυξης με την εκπαίδευση : Δεκαετία του ΄80

• Διεθνής Διάσκεψη Ρίο ντε Τζανέϊρο, «Περιβάλλον & ανάπτυξη», 1992 – διακήρυξη του Ρίο & Ατζέντα 21 (σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη)

• Διάσκεψη του Κιότο, 1998 – Πρωτόκολλο του Κιότο• Διάσκεψη Γιοχάνεσμπουργκ 2002 – αειφόρος ανάπτυξη• Διεθνής διακυβερνητική διάσκεψη στο Παρίσι, 2007 – κλίμα• Διεθνής Διάσκεψη στο Μπαλί, 2007 – κλιματικές αλλαγές• Διάσκεψη Ναγκόγια (2010) – βιοποικιλότητα

Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία– Διεθνείς διασκέψεις & Συνέδρια

• «Περιβάλλον & Κοινωνία : Εκπαίδευση για την ευαισθητοποίηση των πολιτών για την αειφορία», Θεσσαλονίκη, 1997

• «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για ένα αειφόρο μέλλον – Εταίροι για τη δεκαετία της ανάπτυξης για την αειφόρο ανάπτυξη», Αχμενταμπάντ, 2007

• Παγκόσμια Διάσκεψη UNESCO Ναγκόγια 2014 (Education for Sustainable Development Learning Today for a Sustainable Future)

Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία

• Σύμφωνα με την UNESCO, τα έτη 2005-2014 έχουν οριστεί ως η «Δεκαετία της εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη»

• Θεματικό έτος 2005-2006: «Νερό – Γαλάζιος Πλανήτης»• Θεματικό έτος 2006-2007: «Καταναλωτισμός &

Περιβάλλον»• Θεματικό έτος 2007-2008: «Δάσος – Πράσινος

Πλανήτης»• Θεματικό έτος 2008-2009: «Γεωργία, Διατροφή &

Ποιότητα Ζωής»

Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία

• Θεματικό έτος 2009-2010: «Ενέργεια- Ανανεώσιμες Πηγές & Τοπικές Κοινωνίες»

• Θεματικό έτος 2010-2011: «Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα»

• Θεματικό έτος 2011-2012: «Υγεία & Παραγωγικές Διαδικασίες»

• Θεματικό έτος 2012-2013: «Ανθρωπογενές Περιβάλλον & Αειφόρος Διαχείριση»

• Θεματικό έτος 2013-2014: «Ενεργοί Πολίτες»

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - λειτουργία

• Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) λειτουργεί θεσμοθετημένα από το 1990 στα ελληνικά σχολεία και γίνεται σε εθελοντική βάση.

• Άρθρο 111, Νόμος 1892 (ΦΕΚ) 31-07-90 – Εκσυγχρονισμός Α΄/θμιας & Β΄/θμιας Εκπ/σης «Η περιβαλλοντική εκπαίδευση αποτελεί τμήμα των προγραμμάτων των σχολείων Β΄/θμιας Εκπ/σης»

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - λειτουργία

• Άρθρο 111, Νόμος 1892 (ΦΕΚ) 31-07-90• Χρηματοδότηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής

εκπαίδευσης• Ίδρυση ΚΠΕ• Καθήκοντα & αρμοδιότητες υπευθύνων Π.Ε.

Υ.Α./3026/27-08-90 (συνεδρίες κάθε μήνα για αλληλοενημέρωση & αξιολόγηση των προγραμμάτων, συνεργασία με τους συντονιστές του Σ.Ε.Π., ενημέρωση εκπαιδευτικών στα σεμινάρια νεοδιορίστων)

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - λειτουργία

ΦΕΚ 629, Υ.Α. 4867/1992

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - λειτουργία

ΦΕΚ 629, Υ.Α. 4867/1992

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - λειτουργία

ΦΕΚ 629, Υ.Α. 4867/1992

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - λειτουργία

ΦΕΚ 629, Υ.Α. 4867/1992

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - λειτουργία

ΦΕΚ 629, Υ.Α. 4867/1992

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - λειτουργία

1993 : Ίδρυση του 1ου ΚΠΕ – ΚΠΕ Κλειτορίας

ΦΕΚ 306/ Υ.Α. 2352/29-04-1993

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – Εκπαιδευτικές επισκέψεις

• ΦΕΚ 1513/5959/2001, Υ.Α. Γ2/4832/28-11-90• 1 εργάσιμη & 1 ή 2 αργίες – κατά περίπτωση (ή 2

εργάσιμες αν η απόσταση είναι >300χλμ)• Έως 2 επισκέψεις – μέχρι και το τελευταίο

Σαββατοκύριακο πριν τις διακοπές του Πάσχα • Υ.Α. 107632/02-10-2003• 2 εργάσιμες & 1 ή 2 αργίες, μέχρι & 2 εβδομάδες πριν

τη λήξη των μαθημάτων (Γυμνάσια)• Συμμετοχή μόνον μαθητών Ε΄& ΣΤ΄τάξης Δημοτικού

(για την Α΄/θμια)

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – Εκπαιδευτικές επισκέψεις

• Υ.Α. 107632/02-10-2003• Αριθμός συνοδών εκπαιδευτικών :• 8-20 μαθητές : 2 εκπαιδευτικοί• 21-40 μαθητές : 3 εκπαιδευτικοί• 41-60 μαθητές : 4 εκπαιδευτικοί• Υ.Α. 126807/14-11-2003• Έγκριση μετακινήσεων μαθητών στα ΚΠΕ – Δ/ντής

Διεύθυνσης ΣΕΠΕΔ (Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων)

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – Εκπαιδευτικές επισκέψεις

• Υ.Α.129287/Γ2/10-11-11, Άρθρο 3 Φ.Ε.Κ.2769/02-12-2011

• Έως 2 επισκέψεις σε Κ.Π.Ε. 2 έως 4 ημερών (οι δυο αργίες)

• Σύμφωνα με τις κατά έτος οδηγίες της αρμόδιας Δ/νσης του Υπουργείου

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση –Εμβέλεια ΚΠΕ – Επισκέψεις Σχολείων

• Υ.Α. 127236/03-10-2008• ΚΠΕ Χερσαίων περιοχών : 60% σχολεία νομών

εμβέλειας – 40% σχολεία εκτός εμβέλειας• ΚΠΕ Νησιωτικών περιοχών : ανεξαρτήτως

ποσοστού• Υ.Α. 154927/Γ7/07-12-2010• Εμβέλειες ΚΠΕ που ισχύουν έως σήμερα

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – Θεματικά Δίκτυα

• Υ.Α. 66272/04-07-2005• Ίδρυση και λειτουργία Θεματικών Δικτύων

Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης• Υ.Α.127856/29-11-2006• Εθνικά, Περιφερειακά, Τοπικά, Διεθνή

Δομές Υποστήριξης της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

• Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης–Από το 1991 εφαρμόζεται ο θεσμός του

Υπευθύνου ΠΕ σε κάθε Διεύθυνση Εκπαίδευσης της χώρας–Αποστολή των Υπευθύνων ΠΕ είναι η

υποστήριξη και επιμόρφωση των καθηγητών και η διάδοση των προγραμμάτων ΠΕ που υλοποιούνται στα σχολεία

Δομές Υποστήριξης της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

• Κέντρα Περιβαλλοντικής ΕκπαίδευσηςΑπό το 1993 εως σήμερα έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν 50 Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε όλη τη χώραΗ βασική αποστολή τους είναι :

• -H υποδοχή και εκπαίδευση των μαθητικών περιβαλλοντικών ομάδων

• -H επιμόρφωση των εκπαιδευτικών με σεμινάρια και ειδικές δράσεις

• -H επιμόρφωση των ενηλίκων, στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης, με σκοπό την αλλαγή στάσης ζωής, την προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας ζωής και τη διαμόρφωση ενεργοποιημένων πολιτών.

Βιβλιογραφία

• Φλογαΐτη, Ε. (1993). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αθήνα: Ελληνικές Πανεπιστημιακές Εκδόσεις, (Ελληνικά Γράμματα, 1998).

• Φλογαΐτη, Ε. & Δασκολιά Μ. (2004) «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Σχεδιάζονταςένα αειφόρο μέλλον» στο Αγγελίδης, Π. & Μαυροειδής, Γ. (επιμ.) Εκπαιδευτικές Καινοτομίες για το Σχολείο του Μέλλοντος. Αθήνα: Τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός, 281-302.

Βιβλιογραφία

• Φλογαίτη, Ε. (2006) Εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

• Λιαράκου, Γ. & Φλογαΐτη, Ε. (2007) Από την περιβαλλοντική εκπαίδευση στην εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη. Προβληματισμοί, Τάσεις και Προτάσεις. Αθήνα: Νήσος.

Βιβλιογραφία

• Φλογαϊτη Ε., Λιαράκου Γ., Εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη, από τη θεωρία στην πράξη, ΚΠΕ Αρχανών 2009

• Φέρμελη Γ., Ρουσσομουστακάκη Μ., Χατζηκώστα Κ., Γκαίτλιχ Μ., Οδηγός Ανάπτυξης διαθεματικών δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης