ศูนย์วิจัยพรรณไม้หายากภาคใต้ 2553 07-28...

น.ส.มณรตน อนพนธ 49064993

แนวคดในการวางผง

อาคารวางดานยาวตามแนวเหนอ-ใต ตามหลกการออกแบบทวไปทตองการลดการน าความรอนเขาในอาคาร

ผงแสดงคณะวทยาศาสตร

ขอมลโครงการ

ชอโครงการ : สวนปฏบตการวจย ภาควชาพฤกษศาสตร คณะวทยาศาสตร ม.เกษตรศาสตร

ทตงโครงการ:อาคารวทยาศาสตร 25 ป คณะวทยาศาสตร ม.เกษตรศาสตร (วทยาเขตบางเขน)

วตถประสงคของโครงการ

เพอใชในการเรยนการสอนดานปฏบตการของภาควชา ทงระดบปรญญาตร และโท รวมทงใชในงานวจยของอาจารยและนสตภายในภาคดวย

แนวคดดานประโยชนใชสอย

ในสวนหองปฏบตการทใชในการเรยนการสอน ม 2 ลกษณะ

1.หองปฏบตการดานกายภาพ จะเปนโตะปฏบตการ ทวไป ใชในการศกษาดานกายภาพของพช ซงไม ไดใชสารเคม

2. หองปฏบตการดานเคม - ชวเคม ทมการใช สารเคม ลกษณะคลายแบบแรก แตจะมชน วางสารเคมไวดวย

หองปฏบตการทใชในการวจย จะจดเปน zone

แยกตางหาก มหองปฏบตการสรระวทยา ซงเปนลกษณะ หองกงอเนกประสงค เนองจากขอจ ากดดานพนท

หองเตรยมสารอาหารอยตดกบหองเตรยมสารเคม อปกรณ และภาชนะตางๆทใชส าหรบการเพราะเชอ และเพาะเลยงเนอเยอจะถกน ามาตมฆาเชอทน และเกบไวใชงานตอไป

หองเพาะเลยงเนอเยอจะอยดานในสด แบงเปน 2 สวนไดแก สวนเตรยมงานอยดานหนากนระหวางทางเดนสวนท 2 มการควบคมเรองความสะอาด โดยการเขาถงจะตองผานสวนเตรยมงานดานหนากอน แลวจงเปลยนรองเทา และเสอ

ตเกบตวอยางแหง ตเกบตวอยางดอง

สวนของ Herbarium หรอสวนทเกบตวอยางแหงมการควบคม อณหภมความชนและกนแมลง ลกษณะการท างาน จะมการน าตวอยางพชทไดมาอดเปนแผง แลวน าไปตากแดดหรออบใหแหง จากนนจงอาบน ายา และเกบเขาแฟมในตเกบ โดยจดหมวดหมตามล าดบสายพนธ สวนผลของพชบางชนด จะแยกเกบ โดยใชวธการดอง และน าไปเกบในตทมลกษณะเปนชนวาง

สวนปลกพชนอกอาคาร และเรอนเพาะ แบบชวคราวเปนลกษณะแบบ Knockdown สามารถถอดประกอบได เปนโครงเตนทน าหนกเบา และเคลอนยายได

สวน Nursery ทใชเพาะเลยงตนออนจะเปนอาคาร แยกออกมา เปนอาคารโปรงภายในแบงเปนหลายสวน

Nursery ( เรอนเพาะช า)

Greenhouse (เรอนกระจก)

Case Studyสวนพฤกษศาสตร สมเดจพระนางเจาสรกต

สวนพฤกษศาสตร สมเดจพระนางเจาสรกต

ขอมลโครงการ

ชอโครงการ : สวนพฤกษศาสตร สมเดจพระนางเจาสรกตทตงโครงการ : ตงอยในพนทบรเวณชายเขต

อทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย ในเขตต าบลแมแรม อ.แมรม จงหวดเชยงใหม

พนทโครงการ : ประมาณ 6,500 ไร

วตถประสงคของโครงการ

1.เปนศนยอนรกษพชพนธของประเทศไทย โดยเฉพาะไม ประจ าถน กลวยไม ไมมคาทางเศรษฐกจ ไมสมนไพร ไมหายาก และไมทก าลงจะสญพนธ 2.เปนศนยสงเสรมในการศกษาคนควาวจย และฝกอบรม ทางดานพฤกษศาสตร3.เปนแหลงพกผอนหยอนใจของประชาชน

ความเปนมา สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถ เลงเหนวา ปจจบนปาไมของประเทศไทยนนลดลงอยางมาก จงได

จดตงสวนพฤกษศาสตรนขนมา เพอท าการวจยถงการลดลงของปา และการเกบรกษาพรรณไมหายาก เพอการศกษาในอนาคต และ

เปนสวนพฤกษศาสตรสากลแหงแรกของประเทศไทยดวย

1. ออกแบบวางผงตามสภาพพนทซงเปนทราบและทสงสลบกนเปนชนๆ มการจดวางอาคารในพนททเหมาะสมโดย มทางสญจรทเชอมถงกนได

2.ในสวนพนทอาคาร ตองการใหสวนตอนรบ และสวนบรการสาธารณะ เปนอาคารกลมแรก เพอการบรการและ การเขาถงทสะดวกและรวดเรว

3.มการจดวางอาคารเพอการพกผอน และเปนจดชมววเพอถายรปได

ผงแสดงทางสญจรและอาคาร

แนวคดในการวางผง

กลมอาคารเรอนกระจกทมการจดแสดงพรรณไมหลากชนดทตองออกแบบโดยค านงสดสวนของมนษยไปพรอมกบสดสวนของตนไม โดยมการควบคมอณหภมและความชนทพอเหมาะ

โครงสรางและระบบทตองใชในโครงการ 1.โครงสรางตวอาคารเรอนกระจกเปนโครงสราง Truss ทออกแบบเปนลกษณะจวธรรมดาทใชวสดเหลกเคลอบสารกนสนม 2.ผนงและหลงคา เนองจากตวอาคารใชแสดงพรรณไมทตองการแสงแดดอยตลอดเวลา วสดทใชนนจะตองโปรงใส ซงในโครงการนใชกระจกทนตออณหภมทสงได และเปนวสดทเกบความรอนไดด 3.การควบคมสภาพอากาศในอาคารแสดงพรรณไม ในเขตรอน มอปกรณดงน ระบบปลอยละอองน าอนเพอเพมความชนในอณหภมทพอเหมาะกบตนไม -อปกรณวดความชนใหคงทอยท 70%

-อปกรณวดอณหภมใหคงทอยระหวาง 25-35 องศาเซลเซยส -อปกรณปรบระดบความเขมของแสงโดยจะมเวลาก าหนด เพอใหแสงท สองเขามาในอาคารมปรมาณทเหมาะสม โดยจะเปนลกษณะมานตาขายเลอนมาเปดเพอลดแสงลง

การออกแบบเทคโนโลยอาคาร

การด าเนนการและหนาทรบผดชอบของบคคล(ผงบรหารองคกร)

-ประชาสมพนธ-ธรการ-การคลง-พสด-ทะเบยน-อาคารสถานท และพาหนะ

-งานวจย-ฝายเจาหนาท-หอพรรณไม-แปลงทดลอง

-ฝกอบรม-หองสมด-นทรรศการ

-รานคา-โรงอาหาร-ตงแคมป-สวนพฤษศาสตร

-หองพกนกวจย-ซอมบ ารง-งานสวน-งานรกษาความปลอดภย-งานท าความสะอาด

กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

ส านกวจยและพฒนาการปาไม

ศนยวจยพรรณไมหายากภาคใต

ฝายวจย

ผชวยหวหนาศนย

เลขานการ

ฝายวชาการ ฝายบรการสาธารณะ ฝายบรการฝายอ านวยการ

1) ลกษณะกจกรรมในโครงการโครงการนด าเนนงานอยภายใตหนวยงานกรมปาไม และมการใหบรการกบหนวยงานภายนอก และบคคลทวไป โดยมรปแบบของกจกรรมดงน

การใหบรการแกสาธารณะชน

1.พนทสวนของสวนพฤกษศาสตรของโครงการเปดใหคนภายนอกเขามาศกษา

หาความร พกผอนหยอนใจ และนกทองเทยวสามารถตงแคมปได

2.รานคาทใหบรการแกคนทมาเยยมชมโครงการ ไดแก รานอาหารซงรองรบทง บคคลภายนอกและบคลากรของโครงการ รานหนงสอ ทางดานพชตางๆทงทางดานวชาการจนถงการเพาะเลยง และการจดตกแตงสวน เปนตน รานจ าหนายพนธพช เปนการสงเสรมการอนรกษพรรณไมททางศนยฯ เพาะเลยงขนใหกบผทสนใจ

3.จดกจกรรมแสดงตางๆ เชน งานแสดงพรรณไม

พฤตกรรมของผใชโครงการ

การใหบรการดานการศกษา

1.หองสมดพฤกษศาสตร ใหบรการคนควาขอมลทงทางหนงสอ นตยสาร

และสอตางๆ เชน วดโอ คอมพวเตอรมลตมเดย

2.งานนทรรศการใหความรเกยวกบพรรณไมในดานตางๆ

เชน การจ าแนกพช ลกษณะส าคญของพรรณไม

3.งานสมมนาของกลมผสนใจทางดานพฤกษศาสตร

4.การฝกอบรมระยะสน ส าหรบบคคลทวไป นกเรยน และนกศกษา

5.การฝกอบรมทางวชาการส าหรบผมความรเฉพาะทงในสาขา

และนอก สาขาพฤกษศาสตร

6.การประชมทางวชาการในสาขาพฤกษศาสตร

การคนควาวจย

1. ดานการจ าแนกสายพรรณไม

-งานจ าแนกสายพรรณไม

-ศกษาการววฒนาการ การปรบตว

2. ดานกายวภาค (โครงสรางของพช)

-ศกษาองคประกอบของพรรณไม

-ศกษา และเปรยบเทยบลกษณะทางกายภาพของพรรณไมแตละชนด

-ศกษาเนอเยอ ลกษณะภายใน พฒนาการของสวนตางๆ ในพรรณไม

3.ดานชวเคม

-ศกษาองคประกอบทางเคมของพรรณไม

-ศกษากระบวนการทางเคมของพรรณไม

4.ดานพนธกรรม

-ศกษารหสพนธกรรม

-การผสมพนธ และการผสมขามพนธ

-การกลายพนธ

5.ดานกายภาพ

-ศกษาการเจรญเตบโต

-ศกษาความสมพนธกบดน ฟา อากาศ

6.ดานอนรกษพรรณไม

-การเพาะเลยงเนอเยอ

-การทดลองเพาะปลก-การขยายพนธ

2) ประเภทผใชโครงการ

1.บคลากรในโครงการ

1.1 บคลากรทวไป

-ผบรหารศนยวจย คอยควบคมดแล และรบผดชอบในโครงการ

-เจาหนาท และพนกงานทวไปของโครงการ เชน เจาหนาทธรการ เจาหนาทหองสมด เปนตน

1.2 บคลากรเฉพาะ

-นกวชาการ ท าการฝกอบรม และบรรยาย

-นกวจย ท าการคนควาวจยในหองปฏบตการ

-ผชวยนกวจย

-เจาหนาทเทคนค ควบคมเครองมอ และอปกรณพเศษตางๆ

2.บคคลภายนอก

2.1 บคคลทวไป-ประชาชน ทเขามาชมงาน ชมสวนพฤกษศาสตรหรอมาหาความร-นกเรยน นกศกษา ทมาทศนศกษา หรอมาหาขอมล

-นกทองเทยวทเขามาตงแคมป พกแรมภายในสวนพฤกษศาสตร

2.2 ผฝกอบรม-นกเรยน นกศกษา และคนทวไป-เจาหนาทและอาจารยจากหนวยงานตางๆ

2.3 ผรวมโครงการ-นกวชาการ ทมารวมประชมวชาการ-นกวจยภายนอก ทมาใชขอมล และเครองมอ

ความสมพนธของพนทใชสอยในโครงการ (Functional Relationship Diagram )

โถงทางเขา

ฝายการคลง

ฝายธรการ

ฝายพสด

ฝายบรหารตดตอ สอบถามหองน า

ฝายอาคารสถานทและยานพาหนะ

สวนอ านวยการ

ทจอดรถ

หองปฏบตการชววทยา

หองปฏบตการชวเคม

หองเยน

หองมด

หองเตรยมตวอยาง

หองเกบของ

สวนท างานทพกคอย

หองน า

หอพรรณไม

แปลงทดลอง

สวนวจย

หองเพาะเชอ

หองเพาะเลยงเนอเยอ

หองเตรยมสารอาหาร

สวนวชาการ

โถงทางเขา

หองสมด

หองสมมนาและอบรม

หองบรรยาย

สวนพกคอย

หองเตรยมอปกรณ

หองพกวทยากร

หองน า

หองบรรยาย

หองบรรยาย

นทรรศการสวนท างาน

โถงพกคอย

สวนบรการสาธารณะ

ประชาสมพนธ

สวนพฤกษศาสตร

ตงแคมป

รานอาหาร

รานขายตนไม

หองน า

หองน า

สวนบรการ

หองเครองไฟฟา

หองเครองปมน า

หองระบบปรบอากาศ

หองระบบบ าบดน าเสย

หองท างานชาง

หองเกบขยะ

หองซอมบ ารง

สวนพกผอน

หองเกบของ

Lobby

MainEntrance

หองฝกอบรม

หองสมด

นทรรศการ

สวนพฤกษศาสตร

ตงแคมป

โรงอาหาร

รานคา

Laboratoryหอพรรณ

ไมแปลงทดลองเพาะช าload

Administration

Lobby Lounge

Information

หองพกนกวจย

Parking

Staff & service Parking

เจาหนาท นกวจย นกวชาการ นกทองเทยว ผอบรม ชางซอมบ ารง คนสวน

Service

รปแบบและลกษณะของศนยวจยในสวนหองปฏบตการทใชในการเรยนการสอน ม 2 ลกษณะ1.หองปฏบตการดานกายภาพ จะเปนโตะปฏบตการ ทวไป ใชในการศกษาดานกายภาพของพช ซงไม ไดใชสารเคม2. หองปฏบตการดานเคม - ชวเคม ทมการใช สารเคม ลกษณะคลายแบบแรก แตจะมชนวาง สารเคมไวดวย

รปแบบการจดอบรม ม 2 แบบ คอ 1.การบรรยายประกอบการสาธต 2.การฝกปฎบต

สรป ศกษาโครงสรางของศนยวจย เฉพาะในสวนเรอนเพาะปลก-สวนของอาคารเรอนกระจกเปนโครงสราง Truss -ผนงและหลงคาโปรงใส เพอตองการรบแสงแดด ซงกระจกสามารถทนตออณหภมทสงได-ภายในอาคารเรอนกระจก มระบบการควบคมสภาพอากาศตามความเหมาะสมของพรรณไม

ศกษาวธการหรอรปแบบการจดแสดงจะแบงตามชนดของพรรณไม

การศกษาวธการทดลอง เพาะปลก

-ในทางพชสวน nursery หมายถงอาคารสถานท หรอพนท ทใชเพอการขยายพนธ(propagation) การผสมพนธ (breeding) และการปฏบตดแลตนพชในระยะเรมตน-ใชเพอการปฏบตดแล และการพฒนาตนพชทกประเภท รวมถงสถานทขายสงและขายปลกกลาไมทพรอมจะน าไปปลก-ตงแตมการตดตงระบบการใหน า มเรอนกระจกขนาดใหญ ทมการควบคมอณหภมใหเหมาะกบสภาพตามธรรมชาตของพช ท าใหการเพาะเลยงพนธไมประสบความส าเรจเปนอยางด เชน nursery ทใชเพาะเลยงไมดอกไมประดบประเภทหวในประเทศเนเธอรแลนดซงเปนทรจกมาชานาน-เรอนเพาะช าสมยใหมทด าเนนการโดยทมงานผเชยวชาญ มการตดตงอปกรณอ านวยความสะดวก ใหประโยชนทงในดานการคนควาทดลอง และการผลตในปรมาณมาก ๆ (mass production) สามารถผลตเมลดพนธ ตนกลาของพนธไมตามความตองการและมคณภาพไดเพยงพอกบความตองการของผจดสวนตามบาน ผปลกไม

1.Nursery (เรอนเพาะช า)

• เรอนกระจก เปนเรอนโรงบดวยกระจกทปดมดชด ใชส าหรบปลกพชในสภาพทมการ ควบคมอณหภม ความชนในอากาศ และการระบายอากาศใหคงทอยเสมอ• ขนาดของเรอนกระจกมตงแตหองเลก ๆ ทชวยใหตนพชจ านวนไมมากนกผานพนฤดหนาว (ในประเทศเขตหนาว) จนกระทงเปนโรงเรอนปรบอณหภมทมขนาดใหญมาก (hothouse หรอ conservatory) ครอบคลมพนทหลายเอเคอร (1 เอเคอร = 2.5 ไร) ใชเพอบงคบใหไมผล หรอไมดอก ออกนอกฤด• สมยกอนใชเรอนกระจกเพอชวยใหตนพชผานพนฤดทอากาศหนาวเยน (cold seasons) เพาะปลกพชเขตรอน (tropical plants) และไมผลทมความทนทานนอย แตในศตวรรษน มการใชเรอนกระจก

ผลตพชผก และขณะนการผลตพชโดยอาศยเรอนกระจกมมลคาหลายลาน USD ตอป

2.Greenhouse (เรอนกระจก)

การทองเทยวเชงนเวศ (Ecotourism) คอการทองเทยวอยางมความรบผดชอบในแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถน และแหลงวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศ โดยมกระบวนการเรยนรรวมกน ของผทเกยวของ ภายใตการจดการสงแวดลอมและการทองเทยวอยางมสวนรวมของทองถน เพอมงเนนใหเกดจตส านกแหงการรกษาระบบนเวศอยางยงยน

ขอบเขตของการทองเทยวเชงนเวศ ครอบคลมองคประกอบ 4 ดาน(มต)

1. องคประกอบดานพนทการทองเทยวในแหลงทองเทยวทเกยวเนองเปนธรรมชาตเปนหลก มแหลงทองเทยว ทเปนเอกลกษณเฉพาะถน

2. องคประกอบดานการจดการ การทองเทยว ทมความรบผดชอบ ไมมผลกระทบตอสงแวดลอมและสงคม มการจดการทยงยน

3. องคประกอบดานกจกรรมและกระบวนการการทองเทยวทเออตอกระบวนการเรยนร โดยมการศกษาเกยวกบสภาพแวดลอมและระบบนเวศ

4. องคประกอบดานการมสวนรวม เปนการทองเทยวทค านงถงการมสวนรวมของประชาชนและชมชน เพอกอใหเกดผลประโยชนตอทองถน

การวเคราะหท าเลทตงโครงการ

เนองจากโครงการนเปนโครงการทมกจกรรมเกยวกบการศกษา วจย อนรกษพรรณไม และเปนสถานทพกผอนหยอนใจ ดงนนโครงการนควรเลอกทตงโครงการทมศกยภาพและมหนวยงานสนบสนนงานวจยดวย ซงโครงการนไดด าเนนงานภายใตสงกดทรพยากรธรรมชาต ในสวนของส านกงานวจยและพฒนาการปาไม

หนวยงานทเกยวของ

หนวยปฏบตการสวนภมภาค (ส านกบรหารพนทอนรกษท 4)

จ.สราษฎรธาน 1.สถานวจยสตวปาคลองแสน

2.สถานทดลองปลกพรรณไมปา

หนวยปฏบตการสวนภมภาค (ส านกบรหารพนทอนรกษท 5)

จ.นครศรฯ 1. สบก. 5

1.1การมสวนรวมของชมชนดงเดมใน พนทอนรกษ

หนวยปฏบตการสวนภมภาค (ส านกบรหารพนทอนรกษท 5)

จ.ตรง 1.สถานวจยนเวศวทยาปาไมกนตง

หนวยปฏบตการสวนภมภาค (ส านกบรหารพนทอนรกษท 6)

จ.พทลง 1. สถานพฒนาและสงเสรมการอนรกษสตว ปาทะเลนอย

หนวยปฏบตการสวนภมภาค (ส านกบรหารพนทอนรกษท 6)

จ.พทลง 1. สถานพฒนาและสงเสรมการอนรกษสตว ปาทะเลนอย

หนวยปฏบตการสวนภมภาค (ส านกบรหารพนทอนรกษท 6)

จ.สงขลา 1.ศนยเมลดพนธไมปาภาคใต อ.หาดใหญ

2.สถานทดลองปลกพรรณไมปาสงขลา

หนวยปฏบตการสวนภมภาค (ส านกบรหารพนทอนรกษท 6)

จ.นราธวาส 1.สถานวจยสตวปา ปาพร-ปาฮาลา-บาลา

หนวยปฏบตการสวนภมภาค (ส านกบรหารพนทอนรกษท 6)

จ.ปตตาน 1. กลมวชาการ

อนดบ จงหวด เนอทปาไม(ตร.กม.)

1 สราษฎรธาน 3,011

2 นครศรธรรมราช 1,229

3 ตรง 935

4 นราธวาส 685

5 สงขลา 572

THE END