แผนการจัดการเรียนรู้...

87

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ชนประถมศกษาปท 4 - 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554

หนวยการเรยนรท 1 ประวตศาสตรนาร ระยะเวลาในการสอน......................ชวโมง

1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสำคญของเวลา และยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทาง

ประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ

ตวชวด

ป. 4/1 นบชวงเวลาเปนทศวรรษ ศตวรรษ และสหสวรรษ

ป. 4/2 อธบายยคสมยในการศกษาประวตศาสตรของมนษยชาตโดยสงเขป

ป. 4/3 แยกแยะประเภทหลกฐานทใชในการศกษาความเปนมาของทองถน

ป. 5/1 อธบายความสำคญของวธการทางประวตศาสตร ในการศกษาเรองราวทางประวตศาสตรอยางงาย

ป. 5/2 นำเสนอขอมลจากหลกฐานทหลากหลายในการทำความเขาใจเรองราวสำคญในอดต

ป. 5/3 อธบายความแตกตางระหวางความจรงกบขอเทจจรงเกยวกบเรองราวในทองถน

ป. 6/1 อธบายความสำคญของวธการทางประวตศาสตร ในการศกษาเรองราวทางประวตศาสตรอยางงาย

ป. 6/2 นำเสนอขอมลจากหลกฐานทหลากหลายในการทำความเขาใจเรองราวสำคญในอดต

2. จดประสงคการเรยนร

1. บอกความแตกตางของการนบวน เวลา เปนทศวรรษ ศตวรรษ และสหสวรรษได

2. อธบายยคสมยในการศกษาทางประวตศาสตรได

3. เปรยบเทยบศกราชตามระบบตางๆ ทใชศกษาประวตศาสตรและการใชคำเพอนบชวงเวลาได

4. เลา และอธบาย ความสมพนธของเหตการณตางๆ ทเกดขนในทองถน และในประเทศไทยได (โดยศกษา

จากประวตศาสตร)

5. บอกความสำคญ และวธการทางประวตศาสตรในการศกษาเรองราวตางๆ ได

6. อธบาย แยกแยะ ความแตกตาง ระหวางขอเทจจรงกบความคดเหนเกยวกบเหตการณทางประวตศาสตรได

7. ตงประเดนคำถามทางประวตศาสตร และบอกขอด ขอจำกดของหลกฐานชนตนและชนรองทาง

ประวตศาสตรได

8. ศกษา และรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ เพอตอบคำถามทางประวตศาสตรอยางมเหตผล

9. นำเสนอขอมลทหลากหลาย เพอทำความเขาใจเรองราวในอดตได

10. ระบเหตและผล รวมทงผลกระทบทหลากหลายของเหตการณตางๆ ได

88

3. กระบวนการจดการเรยนร

กจกรรมโรงเรยนตนทาง กจกรรมโรงเรยนปลายทาง

1. คณครและนกเรยนรวมกนศกษาความเปนมาของประวตศาสตรไทยจากหนงสอ

ภาพ ภาพถาย แผนภม ซด จากสอหลากหลายทคณครและนกเรยนชวยกนจดหา

มา

จากการอานประวตศาสตรตามทคณครกำหนดให นกเรยนสามารถบอก

ความแตกตางของการนบวน เวลา เปนทศวรรษ ศตวรรษ และสหสวรรษได ทงน

เรองราวในประวตศาสตรตอนนนมตวเลขบอกเปนจลศกราช พทธศกราช ฯลฯ

พรอมทงเปรยบเทยบกบปฏทน เพอใหเกดความเขาใจ และเขยนรายงานเปน

ประวตศาสตรกรงสโขทย กรงศรอยธยา กรงเทพฯ ประกอบการเรยนร

ปฏบตตามโรงเรยนตนทาง

– ศกษา คนควาประวตศาสตร

ของชมชนของนกเรยน

– นำเสนอหนาชนเรยนและ

รวบรวมเปนเลม

2. ศกษาประวตเมองหลวงตางๆ ของไทย รวมทงเมองทนกเรยนอาศยอย ม

เหตการณสำคญอะไรบาง เกดขนเมอไร มภาพประกอบ

การศกษา ควรแบงกลมนกเรยนไปศกษาเรองแตกตางกน เชน กลมท 1

ศกษาเรองกรงสโขทย กลมท 2 ศกษาเรองกรงศรอยธยา และพระมหากษตรย/

เหตการณ กลมท 3 ศกษาเรองกรงธนบร และพระเจาตากสนมหาราช กลมท 4

ศกษาเรองกรงเทพมหานคร และพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช และเหตการณ

สำคญๆ กลมท 5 ศกษาเรองประวตเมองสำคญอนๆ หรอเมองทนกเรยนอาศยอย

ในหวขอตางๆ เชน กอตงเมอไร มความสำคญอยางไร ภมประเทศ ประวตศาสตร

ทสำคญ ฯลฯ

กลมนกเรยนรายงานหนาชน และแลกเปลยนความคดเหน อธบายความ

สมพนธของเหตการณตางๆ ทเกดขนในทองถนและในประเทศไทย

– ศกษาคนควาประวตศาสตร

ชาตไทยสมยตางๆ

– นำเสนอหนาชนเรยนและ

รวมเลม

– แลกเปลยนเรยนร

– จดนทรรศการ

3. ศกษาประวตศาสตรทมเหตการณสำคญๆ ของประเทศไทย เชน

3.1 สมยกรงศรอยธยา ตอนเสยกรงทง 2 ครง เพราะเหตใด วเคราะหขอเทจจรง

เปรยบเทยบกบเหตการณบานเมองในสมยปจจบน

3.2 สงครามกชาต ในสมยสมเดจพระนเรศวรมหาราช และสมยพระเจาตากสน

มหาราช

3.3 สงคราม 9 ทพ ในสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช

3.4 การสรางบานแปลงเมอง ในสมยรชกาลท 1 แหงราชวงศจกร (คนไทยถก

กวาดตอนไปเปนเชลยศกทพมามากถง 30,000 คน) ผคนจากไพรบาน

พลเมอง พระบรมวงศานวงศ พระมหากษตรย บานเมองเตมไปดวยซาก

ปรกหรกพง เถาถาน ผสมเลอดและชวต (จากจดหมายเหต มหากษตรา

ธราชฯ - กรต เกยรตยากร บรรณาธการ) และความหมายของชอเตมของ

กรงเทพฯ

3.5 การตงกรงธนบรเปนราชธาน สมยพระเจาตากสนมหาราช

– วเคราะหเหตการณบานเมอง

ปจจบน เปรยบเทยบกบสมย

ใดบางในประวตศาสตร

– รวบรวมธรรมะเกยวกบการ

รรกสามคค

– มความสำคญตอคนในชาต

หรอไม เพราะเหตใด

– รวบรวมพระบรมราโชวาท

พระราชดำรสทสอนในเรอง

น

89

ภาคผนวก

ความคด ความเชอ และศาสนา

เมอเรมมมนษยชาตขนในโลก มนษยกเชอวามอำนาจบางอยางอยเหนอโลกทเราอาศยอย ศาสนาตางๆ ไดทำให

ความเชอนมสาระ จรงจง และถาวร กอใหเกดพธกรรมและศาสนพธทซบซอน ขณะทนกการศาสนาไดเถยงกนเรองสจ

ธรรม นกปรชญากพยายามทำความเขาใจโลก ในเชงวตถธรรม โดยถอตรรกศาสตรเปนเครองมอแสวงหาความรและ

ความมนใจในความรนน

ศลปะและการออกแบบ

ศลปะ คอการแสดงออกทางอารยธรรมทประจกษไดดวยสายตา ทกยค ทกสมย ลวนมมรดกทางศลปะไวเปน

ทจดจำ รำลกถงจตรกรและประตมากร ทำใหเราปตและตนตาตนใจไปกบผลงานทแสดงออกถงตวตนของพวกเรา

และขณะเดยวกนกสะทอนภาวะตางๆ ของมนษยดวย ชางภาพ บนทกความเปลยนแปลงทางสงคมขณะทจบภาพอารมณ

และเหตการณในแตละชวง นกออกแบบจดรปทรงและแตงแตมสสนใหกบโลกประจำวนของเรา และมบทบาท

ตอเสอผาทเราสวมใส และบานทเราอยอาศย ถาปราศจากศลปนเหลาน ชวตของเราคงอบเฉาและหมนมว

สถาปตยกรรมและวศวกรรม

ความตองการพนฐานของมนษยทจะมทพกพงอาศยและความปรารถนาทจะบชาเทพเจา กอใหเกดสง

ปลกสรางหลากหลายรปแบบ ตงแตบาน และอาคารสำนกงาน ไปจนถงโบสถ วหาร และพระราชวง สงปลกสราง

ทงหลายลวนสะทอนวถชวตและวฒนธรรมของผสรางและผใชสอย ความเชยวชาญของวศวกรชวยสานความคดฝน

ของสถาปนก หลอหลอมความงามและประโยชนใชสอยเขาดวยกน

สงคมมนษย

สมองมนษยทววฒนาการไปมากกวาสญชาตญาณตามธรรมชาต ดงทพบในสตวอนๆ ทำใหบรรพบรษของเรา

สามารถสรางภาษาทซบซอน และรจกการตงถนฐาน เปนชมชนทเปนระเบยบ สงคมแตละแหงในโลก พฒนามาตางกน

ตามเงอนไขทางประวตศาสตร และวฒนธรรมของตน แตทกสงคมมสายใยของระบบเครอญาตทละเอยดซบซอน และม

พธกรรมทบงบอกวาคนแตละคนจะมชวงเปลยนแปลงในชวตแตละขนอยางไร

ชาวอะบอรจนล ชนพนเมอง มนษยกลมแรกทตงถนฐานในทวปออสเตรเลย มจำนวนราว 750,000 คน เมอ

ชาวยโรปอพยพไปตงรกรากใน ค.ศ. 1788 คำวาอะบรจนลยงอาจหมายถง กลมชนพนเมองทเกาแกทสดของดนแดนใดๆ

กได เขายงชพดวยการลาสตวและเกบของปา (Hunter-gathere) อพยพมาจากตอนใตของทวปเอเชย เมอ 50,000 - 60,000

ปมาแลวเปนอยางนอย ปญหาหลกของพวกเขาคอเรองกรรมสทธในทดน เขามชวตผกพนกบเรองวญญาณทเกยวของ

กบ “หวงฝน” ซงเปนชวงเวลาอนรงโรจนของการสรางสรรคสงตางๆ เมอครงทตนไม สตว และมนษยถอกำเนดขนใน

โลก ในอดตนน เขามภาษาพดตางกนถง 600 ภาษา (ปจจบนไดสญหายไปแลวถง 2 ใน 3) และยงมวฒนธรรมทแตกตาง

หลากหลายกนมาก แตพวกเขากรสกถงความเปนพวกเดยวกนอยางเหนยวแนน

90

วฒนธรรม (Culture)

ทศนะ แบบแผน ขนบธรรมเนยม ความเชอ และคณคาททำใหคนกลมหนงแตกตางจากกลมอน วฒนธรรม

ถายทอดจากคนรนหนงไปยงอกรนหนงดวยการใชภาษา วตถสงของ พธกรรม สถาบนและดานอนๆ ของชวตประจำวน

นกมานษยวทยาเหนวา สงทเปนหวใจของวฒนธรรม คอ การใชภาษา การทำเครองมอเครองใช และการควบคม

จดระเบยบความประพฤต เปนสงททำใหมนษยมความแตกตางจากสตว

ประวตศาสตรโลก

โลกปจจบนกอรปรางขนจากเหตการณในอดต จกรวรรดและอารยธรรมมากมายเจรญรงเรอง แลวลมสลายไป

สงครามนบครงไมถวนไดเปลยนโฉมหนาของแผนทโลกมาโดยตลอด และการปฏบตครงแลวครงเลา ไดสงผลใหเกด

สงคมทเสรหรออาจเปนสงคมทกดขมากกวาเดม นอกจากน ปจเจกบคคลอนหลากหลายไมวาจะเปนจเลยส ซซาร

มหาตมะคานธ หรอเหมา เจอตง ตางกมสวนเปลยนแปลงกระแสแหงประวตศาสตรและสงผลกระทบมาถงตวเรา ณ

วนนทงสน

โลกและสงแวดลอม

โลกของเราผานมหาวฏจกรแหงการกอกำเนดและการทำลายลางมากกวา 4,000 ลานปแลว ชวตมนษยยงคง

ขนอยกบความปรานของปรากฏการณธรรมชาตทเราไมอาจควบคมได ทวาความเขาใจเรองสงแวดลอมทมมากขน

กลบกลายเปนสงทาทายมใหกจกรรมนานาชนดของมนษยไปคกคามสมดลอนเปราะบางของธรรมชาตทคำจนชวต

ทงหลายบนโลก

(คดบางตอนจาก สารานกรมรอบรรอบโลก, รดเดอรสไดเจสท)

สมยตำนานและนทานปรมปรา

ภาคใตแหลมมลาย ไทย (Thai Malay Peninsula) เปนดนแดนเกาแกและมชอเสยงทสดแหงหนงในภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใต เมองโบราณตางๆ ถอกำเนดขน มกจะมเทพนยายเทวปกรณ (Myth) เชนคมภรปญจตนตระ หรอ

นยายปกรณม ของพราหมณอนเดยใต หรอเปนตำนาน (Legend) หรอนยายนทานปรมปราพนบาน (Folklore) บอกเลา

เรองประวตความเปนมาประจำเมองนนๆ เสมอ จนดคลายกบจะเปนดนแดนเทพนยาย (Fairyland Kingdom) เปนท

สงสถตของเทพยดาเทวปกรณ หรอกลายเปนอาณาจกรมหศจรรยแหงยคทอง เนองจากลวนไดรบอารยธรรมความเจรญ

จากอนเดยมาแตแรกตง จากจน และจากชนชาตอน ตามลำดบประวตศาสตรอนหลากหลายยาวนาน ในจนตนาการความ

ทรงจำจงมแตความศวไลซงดงาม เนองดวยเอกลกษณทางสภาพภมศาสตรเปนแหลมทยนยาวลงไปในทะเล ตงขวางอย

กงกลางเปนชมทางแยก (Cross road) ระหวางอนเดยกบจน จงเปนศนยกลางแหลงชมชนตลาดการคานานาชาต หรอ

จดนดพบแลกเปลยน ถายทอด (Market Place) ระหวางพอคานกเดนทางจากตะวนตก กบตะวนออก ตลอดจนมสภาพ

เปนสะพาน (Land Bridge) สำหรบการอพยพเดนทางผานของผคนเผาตางๆ นบแตยคดกดำบรรพ ทงฝายเหนอ (แผนดน

ใหญ) และดนแดนกลมเกาะฝายใต (Cluster) จำเปนตองอาศยแหลมมลายเปนเสนทางคมนาคมเดนทางขนลองผาน

ไปมาเสมอ แผนดนแหลมทองนจงมผคนตกคางอยหลายรน และปรากฏหลกฐานทางอารยธรรมมากมายหลายยคสมย

บานเมองเปนแบบพหสงคม หรอสงคมทมหลายชนเผา มความหลากหลายทางเชอชาตและวฒนธรรม แตมความ

กลมกลนอยรวมกนไดอยางสนตสข ไมมการเมองเขามาเกยวของ

91

เรองนทานตำนานเปนเรองพนฐาน เรองเกาแก ทมนษยจดจำแตงขนในมตของกาลเวลา สถานท และ

เหตการณอนตางๆ กน เจอปนอภนหารจรงบางไมจรงบาง เลาตอกนมาแตยคกอนประวตศาสตรถงสมยประวตศาสตร

อทธพลอนเดย

อนเดยเปนชาตทมอารยธรรมเกาแกและตดตอกบชาตอนมาชานาน รวมทงแหลมมลายภาคใต หมเกาะ

อนดามน (หนมาน) หรอเกาะนาคา (นาคเปลอย) อนเปนทพระรามเคยมดำรจะใชเปนฐานยกทพไปตกรงลงกา

ในยคแรก ชาวอนเดย ชาวเปอรเซย อาหรบ ชาวยโรป กรก โรมน จะรจกสวรรณภม (เอเชยตะวนออกเฉยงใต)

วาเปน “ดนแดนแหงความฝน” เตมไปดวยนยายผจญภย อยสดขอบฟา เตมไปดวย “ทองคำ” มในคมภรชาดก เชนเรอง

พระมหาชนก

ชาวอนเดยมบทบาทสำคญทสดทงทางการคาและศลปวฒนธรรม ไดเอาศาสนา ศลปวทยา และคตตางๆ มา

เผยแพรมากมาย เชน คตเทวราชา ธรรมราชา การปกครองจกรมณฑล ชอบานนามเมอง การสบสนตตวงศ การถอ

ศาสนาบรรพต ภาษา ตวอกษร หนงสอวรรณคด คมภรธรรมศาสตร จกรวรตตน ตำนานพระธาต ฯลฯ ชาวอนเดยไดมา

ตงรกรากแตงงานกบคนพนเมองกลายเปนชนชาตพนธผสม และไดเปนกษตรยปกครองเมองในสมยเรมแรกดวย ดงนน

จงอาจเรยกวฒนธรรมยคแรกนไดวาเปนอารยธรรมยคอนโด - มลาโยโปลนเชยนกได ทงพทธและพราหมณทมาเผยแพร

แขงขนกน กไมมความขดแยงกน จนผสมกลายเปนฮนด - พทธ

อทธพลศรวชย และชวามลาย

1. เรองกษตรย หรอเจาเมอง ดงเดมจำนวนไมนอยเปนชาวชวาและมลาย เชน เมอแรกตงเมอง 12 นกษตร

เจาเมองตางๆ มกเปนคนมลาย เมองไชยา เมองพระเวยง (นคร) เมองพทลง เมองสงขลา ฯลฯ เนองจากความเปน

เครอญาตกน จงมความเกยวพนกนสบมา เพงมาเรมหางเหนกนเมอชาวมลายปลายแหลมเปลยนไปนบถอศาสนาอสลาม

ในพทธศตวรรษท 21 - 22 มาน

2. เรองศรวชย มเขาศรวชยอยทอำเภอพนพน จงหวดสราษฎรธาน เปนปญหาวาเพงเรยกหรอเรยกมาแต

โบราณ

เรองอาณาจกรศรวชย พ.ศ. 2469 สมเดจกรมพระยาดำรงราชานภาพ ตามแผนทภาพวดบนคาบสมทร

สทงพระทขนวดพระโคะ เมองพทลง พ.ศ. 2158 มชอหมบาน “ศรวชย” (ปจจบนเรยกศรชย) อยใกลคลองสทงพระ

อำเภอสทงพระ จงหวดสงขลา

3. ตำนาน มนทานพนบานเลาทมาของสถานทตางๆ คลายกนวา เมอครงโบราณนำทะเลทวมสงกวาปจจบน

มาก ภเขาหลายลกเคยเปนเกาะอยในทะเล เชน “เขาสายสมอ” (ไชยา) “เขากำปน” (ยะลา) เรองการไปมาคาขาย การ

แตงงาน ประเพณ การละเลน ฯลฯ ไทยกบมลายแยกกนไมออก

อทธพลเขมร

1. เมองพระเวยง มหลายเมอง เชน ตะกวปา (อำเภอกะปง) ไชยา เวยงสระ และนครศรธรรมราช มมากอน

พทธศตวรรษท 16 - 18 เมออทธพลเขมรเขามาทงทางการเมอง ภาษา และศลปวฒนธรรม กมาสวมบทบาททบเมองเกา

2. เมองบนไทสมอ คอ เมองไชยา ปจจบนพบหลกฐานทงโบราณวตถ โบราณสถาน ศลาจารก มอาย

พทธศตวรรษท 15 - 16 จนถงสมยนครวด นครธม จำนวนมาก รวมทงศลปะจามปา

92

3. เมองสะทงพระ หรอจะทงพระ พบศลปกรรมเขมรหลายอยาง แมในชนอยธยา ยงพบจารกกลปนาภาษา

เขมร ในยานนดวย

4. เมองตระชน คอ บานนาขอม ตำบลสชล อำเภอสชล จงหวดนครศรธรรมราช ตำนานวามเรอสำเภาเขามา

จอดคาขายเสมอ

อทธพลลงกา

1. เรองนางเลอดขาว หรอแมเจาอยหว

2. เรองตำนานพระธาต เรองพระบาท

3. เรองพระเจาศรธรรมโศกราช (เรยกชอกษตรยทครองนครทกองค)

4. เรองการสรางพระบรมธาตเจดย

5. เรองกา 4 เหลา

6. เรองกำเนดพระพทธรปและสงศกดสทธ

7. เรองพระบฏ และประเพณแหผาขนหมองคพระธาต

8. เรองตำนานพธตรษ (พธสวดภาณยกษ) พธสารท (ทำบญอทศสวนกศลแกบรรพบรษ)

*และยงมอทธพลจน อทธพลวรบรษ อทธพลนทานวรรณคด และอทธพลพนบาน

(คดบางตอนจาก แลใต ดประวตศาสตรในสวรรณภม : ประทม ชมเพงพนธ)

หมายเหต

ภาคผนวกทคดบางตอนมาใหน เพอเปนตวอยางแกคณครในการสงเสรมใหนกเรยนคนควา มใชใหอานจาก

ตำราเลมเดยว การไดศกษาจากหนวยยอย เชน ประวตศาสตรทองถน จะทำใหเขาใจประวตศาสตรของประเทศไทย

ไดงายขน

ดงนน จงควรสงเสรมใหนกเรยนไดอานหนงสอหลายๆ เลม ในเรองเดยวกน เพอใหรจกวเคราะหหาเหตผล

หนงสอทเปนหลกในการคนควา คอ สารานกรมไทยสำหรบเยาวชนฯ ทงเลมใหญ และฉบบเสรมการเรยนร

คณครควรไดอานทกเลม และสงเสรมใหเดกไดอานนอกเวลา

_________________________________________

93

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ชนประถมศกษาปท 4 - 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554

หนวยการเรยนรท 2 เรอง ววฒนาการทางประวตศาสตร ระยะเวลาในการสอน......................ชวโมง

1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบนในดานความสมพนธและการ

เปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสำคญและสามารถวเคราะหผลกระทบทเกดขน

ตวชวด

ป. 4/1 อธบายตงหลกแหลงและพฒนาการของมนษยกอนประวตศาสตรและยคประวตศาสตรโดยสงเขป

ป. 4/2 ยกตวอยางหลกฐานทางประวตศาสตร ทพบในทองถนทแสดงพฒนาการของมนษยชาต

ป. 5/1 อธบายอทธพลของอารยธรรมอนเดยและจนทมตอไทย และเอเชยตะวนออกเฉยงใตโดยสงเขป

ป. 5/2 อภปรายอทธพลของวฒนธรรมตางชาตทมตอสงคมไทยปจจบนโดยสงเขป

ป. 6/1 อธบายสภาพสงคม เศรษฐกจและการเมองของประเทศเพอนบานในปจจบน

ป. 6/2 บอกความสมพนธของกลมอาเซยนโดยสงเขป

2. จดประสงคการเรยนร

1. ศกษาปญหาการเมองระหวางประเทศ ทเกยวของกบประวตศาสตร ยกตวอยางเชน กรณปราสาทเขา

พระวหาร และบอก อธบายขอเทจจรงได วเคราะหขาวได

2. ศกษานโยบายตางประเทศ บนเวทความสมพนธระหวางประเทศ และบอกได อธบายได

3. บอกความหมายของอโคโมส (ICOMOS มาจาก Internation Council on Monument and Site แปลวา สภา

การโบราณสถานระหวางประเทศ) และหนาทได

4. ศกษาและบอกสาเหตปญหาชายแดนไทยและเขมรได

5. ศกษาและเขยนรายงานเกยวกบอทยานแหงชาต เขาพระวหารได ตามหวขอตอไปน

– ลกษณะภมอากาศ

– พนธไมและสตวปา

– ปราสาทเขาพระวหาร

– ปราสาทโดนตวล

– ผามออแดง

– บาราย หรอ ทำนบสระตราว

ฯลฯ

94

3. กระบวนการจดการเรยนร

กจกรรมโรงเรยนตนทาง กจกรรมโรงเรยนปลายทาง

1. นกเรยนรายงานขาวทรวบรวมเกยวกบปราสาทเขาพระวหาร และรวมสนทนา

เกยวกบปญหาทเกด ประวตศาสตรความเปนมาของปราสาทเขาพระวหาร

ปฏบตตามโรงเรยนตนทาง

– กลมนกเรยนศกษาคนควาจาก

ขอมลสอตางๆ ภาพตางๆ และ

วเคราะหปญหาวธการปองกน

ปญหาไมใหลกลามใหญโต

– ศกษาจากปญหาชายแดนใน

ทองถน (ถาม) และควรปองกน

อยางไร

– การใหขอมลนกเรยน ควรคน

ควาจากแหลงขอมลทเชอถอได

และตรงไปตรงมา

– ศกษาธรรมะประกอบในการ

ตดสนขอมลขาวสาร ดงตอไปน

1. คนผเปนสตวประเสรฐ

พฒนาตน โดยเฉพาะเดกและ

เยาวชนผ เปนสมาชกใหมของ

มนษยชาต พงมคณสมบตตนทน

7 ประการ

1. กลยาณมตร แสวงแหลงปญญา

และแบบอยางทด

2. สลสมปทา (ทำศลใหถงพรอม)

มวนยเปนฐานของการพฒนา

ชวต

3. ฉนทสมปทา (ทำฉนทะใหถง

พรอม) มจตใจใฝร ใฝสราง

สรรค

4. อตตถสมปทา (ทำตนใหถง

พรอม) มงมน ฝกตนเองจน

เตมสดภาวะทความเปนคนจะ

ใหถงได

5. ทฏฐสมปทา คอหลกเหตปจจย

มองอะไรตามเหตและผล

2. กลมนกเรยนชวยกนศกษา คนควา เขยนแผนท หาภาพจากหนงสอพมพ

อนเตอรเนต มาจดบอรด

3. เขยนผงความคด (Mind Mapping) เกยวกบอทยานแหงชาต เขาพระวหาร เชน

(สำหรบคณคร)

4. ถาไมสามารถจดในเวลาได ควรจดกจกรรมนอกเวลา เชน เชญวทยากรมา

บรรยาย ศกษาจากหองสมดโรงเรยนและชมชน สมภาษณผรหลายๆ กลม

รวบรวมขอมล จดทำสมดภาพ เขยนรายงาน บอกแหลงทมา เชน ขอมลจาก

รฐบาล จากการอภปรายของพรรคฝายคาน ขอมลจากหนงสอพมพ ขอมลจาก

อนเตอรเนต ฯลฯ เพอใหนกเรยนไดวเคราะหขอมลทถกตอง ไมหลงเชอโดยงาย

เปนผมเหตผล และมวจารณญาณ

5. กลมนกเรยนชวยกนสรป เขยนรายงาน และรายงานหนาชน พรอมจด

นทรรศการ ขอมลทนำเสนออาจหลากหลาย เพอทำความเขาใจเรองราวในอดต

อาจสรปเปนความคดเหนทแตกตาง แตควรวเคราะหสาเหตทแทจรง เพอหาขอ

แกไข รวมถงระบเหตและผล คอผลกระทบตอประเทศไทย ตอประชาชน

ชายแดนทตามมา และเสนอวธแกปญหาทไมใชความรนแรง แตใหรเทาทนโลก

6. ทำโครงงานเกยวกบอทยานแหงชาตเขาพระวหาร เกยวกบการทองเทยวเชง

อนรกษ

7. วเคราะหหนาทและคณธรรมของผบรหาร ทหาร กองทพไทย ผนำทองถน

ประชาชน นกเรยน

ปราสาทเขาพระวหาร

ปราสาทโดนตวล

ผามออแดง

ภาพสลกนนตำ

ชองอานมา

สถปค

เขาสตตะโสม

บารายหรอสระตราว

เขอนหวยขนน

แหลงตดหน

นำตกไทรยอย

ถำฤาษ

ชองตาเฒา

ชองโพย

สภาพภมประเทศ

นำตกหวยตา

พนธไมและสตวปา

ลกษณะภมประเทศ

อทยานแหงชาต เขาพระวหาร

95

กจกรรมโรงเรยนตนทาง กจกรรมโรงเรยนปลายทาง

8. วดผล - ประเมนผล จากการแสดงความคดเหน ผลงาน - โครงงาน การรวม

ทำงานกลม การพด การอภปราย และการรกษาสมบตของสวนรวม

6. อปปมาทสมปทา ตงตนอยใน

ความไมประมาท

7. โยนโสมนสการสมปทา ฉลาด

คด แยบคาย ใหไดประโยชน

และความจรง

ภาคผนวก

นโยบายตางประเทศ

เปนกรอบทรฐใชสำหรบดำเนนปฏสมพนธกบตวแสดงอนๆ บนเวทความสมพนธระหวางประเทศ โดยม

เปาหมายสำคญอยทการรกษาและแสวงหาผลประโยชนขนพนฐาน ไดแก

1. การรกษาความมนคงของเอกราช อธปไตย และบรณภาพแหงดนแดน

2. การพฒนาความเจรญ โดยเฉพาะอยางยงความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

3. การรกษาและสรางเสรมชอเสยงเกยรตภมของชาต (จาก บทนำ : นโยบายตางประเทศของไทย ศกษา

กระบวนการกำหนดนโยบายของรฐบาล พลเอกชาตชาย ชณหะวณ ตอปญหากมพชา; ผลงานวจย

นายสนย ผาสข)

ประเทศในเอเชยอาคเนย ซงมถนทตงในคาบสมทรอนโดจน กมสภาพไมแตกตาง พมาและมาเลเซยกลายเปน

เมองขนขององกฤษ ขณะทญวน ลาว และเขมร ตกเปนเมองขนของฝรงเศส

มเพยงราชอาณาจกรสยาม หรอประเทศไทยของเราเพยงประเทศเดยวทสามารถรอดปากเหยยวปากกาในชวง

นนมาไดดวยความปรชาสามารถของบรรพบรษไทย โดยเฉพาะพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 5)

แตกระนนเพอแลกกบเอกราชของชาตไทยโดยรวม บางครงกหลกเลยงไมไดทจะตองเฉอนเขตแดนจำนวนหนงใหกบ

ฝรงเศสและองกฤษ

แตการสญเสยดนแดนทสรางความเจบชำใหกบประเทศไทยมากทสดของประวตศาสตรชาตไทยนาจะหน

ไมพนการสญเสยอธปไตยเหนอเขตแดน “ปราสาทพระวหาร” เพราะไมไดเกดขนจากความจำเปนทตองเฉอนดนแดน

บางสวนเพอแลกกบความอยรอดโดยรวมของประเทศ

แตเปนการสญเสยดนแดนทเกดขนจากความไววางใจและความออนประสบการณของประเทศในสมยนนทยง

ไมมความชำนาญในการจดทำแผนทดพอ

การปกปนเขตแดนใหมระหวางไทยและฝรงเศส ในป 2450 ฝรงเศสจงเปนผจดทำแผนทแตเพยงผเดยว และได

ตดพนทเขาพระวหารทเปนของไทยตามสนธสญญาทใช “สนปนนำ” ในการแบงเขตแดน ใหกลายเปนเขตแดนของ

กมพชา และยงเปนหลกฐานสำคญซง “ศาลโลก” ตดสนใหไทยแพคดในป 2505 ซงไทยสงวนสทธไมยอมรบ (คำนำเขา

พระวหาร : อนชา แปะพรรณวรรณ แหง นสพ. ไทยรฐ)

96

อโคโมส เปนองคกรททำหนาทในการประเมน ICOMOS เปนคำยอ คำวา อ ตวไอภาษาฝรงเศสออกเสยงวา อ

มาจากคำวา Internation Council on Monument and Site ถาแปลเปนภาษาไทย “สภาการโบราณสถานระหวางประเทศ”

องคกรนเปน NGO เปนองคกรอสระทเขาตองการใหเปนองคกรทไมขนกบใครเลย เพราะวาตองการความเปนกลางใน

การมาชวยประเมนแหลงมรดกโลก แตในทางปฏบตจรง ในกรณเขาพระวหาร มนกหลกเลยงเรองการเมองไปไมพน แต

วาโดยความตงใจโดยหลกการแลว มนตองเปนองคกรอสระซงมไดมหนาทโดยตรงสำหรบการประเมนมรดกโลกเทานน

แตทำหนาทในการสงเสรมสนบสนนใหเกดการประชาสมพนธแนวคดเรองการอนรกษโบราณสถานใหกระจายทวไป

ซงพอเกดองคกรนขนมา ประเทศไทยเราไดสมครเปนสมาชก เนองจากปญหาทเกดขนในประเทศสมาชกทงหลายยงม

นโยบายใหมขน ใหกระตนใหประชาชนสวนใหญมสวนรวมในการอนรกษดวย แทนทจะมแตนกวชาการชนสงทคอยให

คำปรกษาอยางเดยว เพอใหเครอขายในประเทศของเราแขงแรง ใหความรทกระดบ สรางกจกรรมทกรปแบบ ให

ประชาชนทวไปไดเขามาสมผสกบโบราณสถาน ใหไดรบขอมลทนาสนใจ โดยเฉพาะอยางยงความไมชอบมาพากล

บางประการในการประเมนคณคามรดกโลกของยเนสโก การประเมนเขาพระวหารเปนมรดกโลก เบองตนเขาตดตอ

มาทอโคโมสไทย เรากสงชอคนไปใหเขา แตกลายเปนอนเดยเปนผประเมน

รายงานการประเมนเปนประเดน แมวาโดยขอเทจจรงคนททำขอมลนเขารหรอไมรวา ปราสาทเขาพระวหาร

มนไมไดจบแคตวอาคาร แตมนยงหมายถงโบราณสถานอนๆ ทเกยวของ ทมนตอเนองและเขามาอยในเขตไทยจรงๆ มน

เปนบรบทเดยวกน มนควรจะกลาวถงในลกษณะทางวชาการทเปนหนงเดยวกน เอกสารทางวชาการทเขาเขยนไม

พยายามบดเบอนวาโบราณสถานทอยลำเสนเขตแดนเขามา ไมมอะไรสำคญตอเนองกบเขาเลย เขากลบไปเมคขอมลทาง

วชาการขนมา เพอใหมนเปนประโยชนตอกมพชา เขาไดเปลยนแปลงขอมลทางวชาการเพอใหเหนวา เขตทเขาเสนอ

เทานนทมความสำคญ เพอแสดงใหเหนวาเขามความชอบธรรมทจะไดครอบครองมรดกโลกแหงนแตเพยงฝายเดยว

เทานน

จรงๆ แลวมนมขอมลทางวชาการหลายอยางทผดพลาด ยกตวอยาง สระตราว มนคอบารายของปราสาท มน

คอสงทสรางขนมาโดยมนษยพรอมกบการกอสรางปราสาทพระวหาร เพอใหเปนแหลงนำ นำศกดสทธในการประกอบ

ศาสนกจของปราสาท เขากกลบใหขอมลวามสระนำอยในฝงไทย แตเปนสระนำธรรมชาต หรอทางขนซงเราเหนวาม

บนไดขนาดใหญ มหวนาคประดบอยอยางใหญโต กกลบบอกวาอนนเปนสงกอสรางทสรางขนในยคหลง

ฝรงเศสแหงปลายบรพาทศกลบถกกดกน ไมใหเขารวมทมงานทงๆ ทเปนผรจรงเรองเขมร กลบเปนเจาหนาท

จากกระทรวงวฒนธรรม ซงเปนฝายตรงขาม ในการเมองระดบภายในประเทศของฝรงเศสเอง

จรงๆ แลวคณคาของปราสาทพระวหาร สมควรจะเปนมรดกโลกอยางยง ดวยทตง ปราสาทเขาพระวหาร ตง

อยบนภเขาซงเปนหนาผาดานหนง มการออกแบบทเนนการเขาถงเปนระยะๆ แตสงทคนนกถงไมไดนกถงปราสาทจรงๆ

ตราบใดกตามทยงมขอตกลงเรองเขตแดนทชดเจนไมได พนททอางสทธของสองประเทศ มนกจะเปนประเดนอยตลอด

ไมสามารถบรหารจดการ คอ ไมสามารถซอมแซมปราสาทได ถาไทยเราไมทำอะไร ยอมใหเขาผานไป กเทากบเราเสย

อำนาจอธปไตยในดนแดนนนไป

(บางตอน วส โปษยะนนทน : คณคาชวตในความวจตรของวนวาน;

สกลไทย รายสปดาห, ฉบบท 2813, 16 กนยายน 2551)

97

อทยานแหงชาตเขาพระวหาร

ตงอยในพนทปาสงวนแหงชาต เขาพระวหาร จงหวดศรสะเกษ และจงหวดอบลราชธาน

สภาพภมประเทศทวไป

สวนใหญเปนเทอกเขาตามแนวทวเขาพนมดงรก กนชายแดนไทย - กมพชา พนทปกคลมดวยปาดบแลง

ปาเบญจพรรณ และปาเตงรง มสตวปาจำนวนมาก มเนอท 81,250 ไร เปนพนทปาไมชายแดนเพอการอนรกษ หาม

เขาไปและอาศยอยโดยเดดขาด เนองจากเปนปาไมและเปนแหลงตนนำลำธาร มโบราณสถานสำคญทางประวตศาสตร

ปราสาทเขาพระวหาร

ตงอยบนเทอกเขาพนมดงรก (ดองเรก) ภาษาเขมรแปลวา ภเขาไมคาน กนพรมแดนไทยกบกมพชา มความสง

จากพนดน 547 เมตร

**อทยานแหงชาตเขาพระวหาร มแหลงทองเทยวทนาสนใจและมความสำคญในดานประวตศาสตร และ

ความสวยงามของทศนยภาพทอยในฝงไทย และสามารถเดนทางทองเทยวไดตลอดทงป ประกอบดวยปราสาทโดนตวล

ผามออแดง ภาพสลกนนตำ สถปค บาราย หรอทำนบสระตราว แหลงตดหน ถำฤาษ ชองตาเฒา ชองโพย นำตกและ

ถำขนศร ชองอานมา ฯลฯ

(คดบางตอนจาก เขาพระวหาร : อนชา แปะพรรณวรรณ)

_________________________________________