ระบบโครงกระดูก(skeleton...

• หัวข้อเรื่องที่ศึกษา

• 1. โครงสร้างของระบบโครงกระดูก • 2. หน้าที่ของระบบโครงกระดูก • 3. ชนิดของกระดูก รูปร่างและข้อต่อ • 4. การเคลื่อนไหวของข้อต่อ • 5. การเสริมสร้างระบบโครงกระดูก

ระบบโครงกระดูก(Skeleton system)

ระบบกระดูก (Skeletal System)

หน้าที่ของกระดูก

1. ช่วยรองรับอวัยวะต่างๆ ให้ทรงและตั้งอยู่ในต าแหน่งที่ควรอยู่ (Organ of support) 2. เป็นส่วนที่ใช้ในการเคลื่อนไหว เช่น พาร่างกายย้ายจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง (Instrument of locomotion) 3. เป็นโครงของส่วนแข็ง (Framework of hard material) 4. เป็นที่ยึดเกาะของกล้ามเนื้อต่างๆ และ Ligament เพื่อท าหน้าที่เป็นคานใหก้ล้ามเนื้อท าหน้าที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหว

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• หน้าที่ของกระดกู

• 5. ช่วยป้องกันอวัยวะส าคัญไม่ให้ได้รบัอันตราย เช่น สมอง ปอด และหัวใจ เป็นต้น

• 6. ทาให้รา่งกายคงรปูได้ (Shape to whole body)

• 7. ภายในกระดูกมีไขกระดกู (Bone marrow) ที่ท าหน้าที่ผลติเม็ดเลอืด (Blood cell)

• 8. เป็นทีเ่กบ็แร่ธาต ุCalcium ในร่างกาย

• 9. ป้องกันเส้นประสาทและหลอดเลือดทีท่อดอยู่ตามแนวของกระดกูนัน้

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• 1. ส่วนที่มีชีวิต เป็นสว่นท่ีท ำให้กระดกูเหนียวแน่นและยืดหยุน่สำมำรถท ำลำยด้วยควำมร้อนได้ ประกอบด้วยเซลล์กระดกู เส้นเลือด เย่ือประสำท

• 2. ส่วนที่ไม่มีชีวิต เป็นสว่นท่ีท ำให้กระดกูมีควำมแข็งแรง สำมำรถท ำลำยด้วยกรดได้ ประกอบด้วยแคลเซียมคำร์บอเนต แคลเซียมฟอสเฟต ซึง่เป็นสำรท ำให้กระดกูแข็งแรง มีปริมำณสองในสำมของเนือ้กระดกู

แบ่งตามลักษณะกระดกู

• 1. กระดูกยาว (Long bone) • » กระดูกต้นแขน • » กระดูกต้นขา • 2. กระดูกสั้น (Short bone) • » กระดูกข้อมือ • » กระดูกข้อเท้า • » กระดูกสะบ้า • 3. กระดูกแบน (Flat bone) • » กระดูกหน้าอก • » กระดูกกะโหลก • 4. กระดูกรูปแปลก (Irregular bone) • » กระดูกสันหลัง • » กระดูกสะโพก

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• กระดูกแกนกลาง ประกอบดว้ยกะโหลกศรีษะ คอ กระดูกสนัหลัง กระดกูซี่โครง ก้นกบ และเอว รวม 80 ชิ้น

• กระดูกรยางค์ เป็นกระดกูที่เจริญออกมาจากกระดกูแกนกลาง ประกอบดว้ย กระดูกแขน ขา สะบัก ไหปลาร้า ข้อมือ ฝ่ามือ นิ้วมือ นิ้วเท้า กระดูกเชิงกราน รวม 126 ชิ้น

• - กระดูกที่แทรกอยู่ระหว่างกระดูกรยางค์กับกระดกูแกนกลาง ท าให้การทางานของส่วนตา่งๆสมบรูณย์ิ่งขึ้น เชน่ กระดูกในหชูั้นกลาง กระดูกขากรรไกร จมูก ใบหู

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• จ านวนของกระดูก (Number of bone) • จ านวนของกระดูกทั้งหมดในร่างกาย หมายถึง กระดูกในผู้ใหญ่ที่เจริญเต็มที่แล้ว มี

ทั้งสิ้น 206 ชิ้น โดยแบ่งเป็นส่วนต่างๆ ดังนี้ • กะโหลกศรีษะ ( Cranium) 8 ชิ้น • กระดูกหน้า (Face) 14 ชิ้น • กระดูกหู (Ear) 6 ชิ้น :กระดูกโคนลิ้น (Hyoid bone) 1 ชิ้น • กระดูกสันหลัง 26 ชิ้น • กระดูกหน้าอก (Sternum) 1 ชิ้น • กระดูกซี่โครง (Ribs) 24 ชิ้น • กระดูกแขน (Upper extremities) 64 ชิ้น • กระดูกขา (Lower extremities) 62 ชิ้น

• กระดูกแตล่ะชิ้นจะมีเอ็นเรยีกว่า ลิกาเมนต ์(Ligament) ซึ่งมีความเหนียวมากยึดติดกันท าให้กระดกูเคลือ่นไหวได้ในวงจ ากัด

• บริเวณทีก่ล้ามเนื้อยึดติดกับกระดูกยังมีเอ็นเปน็เนื้อเยื่อเกีย่วพนัเรียกว่า เท็นดอน (Tendon) ช่วยยึดกล้ามเนื้อให้ติดกระดูก

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• กระดกูสันหลัง มีหน้าที่ค้าจุนร่างกายมีกระดกูชิน้เล็กๆ เป็นข้อๆ แต่ละข้อมีแผ่นกระดกูอ่อน เรียกว่า หมอนรองกระดกู รองรับ ป้องกันการเสียดสีขณะเคล่ือนไหว และยังมีเอน็และกล้ามเนือ้ยดึต่อกันแต่ละข้อท าให้บดิตัว เอียงตัว ก้มตัว และโน้มตัวได้

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• กระดูกแกนกลางของร่างกาย (Axial skeletal) มีทั้งหมด 80 ชิ้น • 1. กระดูกกะโหลกศรษีะ (Cranium) • กระดูกหน้าผาก (Frontal bone) 1 ชิ้น • กระดูกดา้นข้างศรษีะ (Parietal bone) 2 ชิ้น • กระดูกขมับ (Temporal bone) 2 ชิ้น • กระดูกท้ายทอย (Occipital bone) 1 ชิ้น • กระดูกขื่อจมูก (Ethmoid bone) 1 ชิ้น • กระดูกรูปผีเสื้อ (Sphenoid bone) 1 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System) • 2. กระดูกใบหน้า (Bone of face) • กระดูกสันจมูก (Nasal bone) 2 ชิ้น • กระดูกกัน้ช่องจมูก (Vomer) 1 ชิ้น • กระดูกข้างในจมูก (Inferior concha) 2 ชิ้น • กระดูกถุงน้าตา (Lacrimal bone) 2 ชิ้น • กระดูกโหนกแกม้ (Zygomatic bone) 2 ชิ้น • กระดูกเพดาน (Palatine bone) 2 ชิ้น • กระดูกขากรรไกรบน (Maxillary) 2 ชิ้น • กระดูกขากรรไกรล่าง (Mandible) 1 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• 3. กระดูกห ู(Bone of ear)

• กระดูกรูปฆ้อน (Malleus) 2 ชิ้น

• กระดูกรูปทัง่ (Incus) 2 ชิ้น

• กระดูกรูปโกลน (Stapes) 2 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• 4. กระดูกโคนลิ้น (Hyoid bone) 1 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• กระดูกสันหลัง (Vertebrae)

• กระดูกสนัหลังส่วนคอ (Cervical vertebrae) 7 ชิ้น

• กระดูกสนัหลังส่วนอก (Thoracic vertebrae)12 ชิ้น

• กระดูกสนัหลังส่วนเอว (Lumbar vertebrae) 5 ชิ้น

• กระดูกกระเบนเหน็บ (Sacrum) 1 ชิ้น

• กระดูกกน้กบ (Coccyx) 1 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• 6. กระดูกทรวงอก (Sternum) 1 ชิ้น

• 7. กระดูกซี่โครง (Rib) 24 ชิ้น

กระดูกกะโหลกศรีษะ

ส่วนต่างๆของกระดูกสันหลัง

กระดูกกระเบนเหน็บ

กระดูกก้นกบ

กระดูกซี่โครง

กระดูกหน้าอก

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• กระดูกรยางค์(Appendicular skeletal)ประกอบดว้ย กระดูก 126 ชิ้น

• 1. กระดูกไหล่ (Shoulder girdle)

กระดูกไหปลารา้ (Clavicle) 2 ชิ้น

กระดูกสะบกั (Scapular) 2 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• 2. กระดูกตน้แขน (Humerus) 2 ชิ้น

• 3. กระดูกปลายแขน (Bone of forearm)

กระดูกปลายแขนท่อนใน (Ulna) 2 ชิ้น

กระดูกปลายแขนท่อนนอก (Radius) 2 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• 4. กระดูกข้อมือ (Carpal bone) 16 ชิ้น

• 5. กระดูกฝา่มือ (Metacarpal bone) 10 ชิ้น

• 6. กระดูกนิ้วมือ (Phalanges) 28 ชิ้น

ระบบกระดกู (Skeletal System)

• 7. กระดูกเชิงกราน (Hip bone) 2 ชิ้น

• 8. กระดูกต้นขา (Femur) 2 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• 9. กระดูกหน้าแขง้ (Tibia) 2 ชิ้น

• 10. กระดูกนอ่ง (Fibula) 2 ชิ้น

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• 11. กระดูกข้อเทา้ (Tarsal bone) 14 ชิ้น

• 12. กระดูกฝา่เทา้ (Metatarsal bone) 10 ชิ้น

• 13. กระดูกนิว้เท้า (Phalanges) 28 ชิ้น

กระดูกรยางค์แขน/ขา

กระดูกไหปลาร้า และกระดูกสะบัก

กระดูกเชิงกราน

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• ข้อต่อเป็นส่วนเชื่อมต่อกันระหว่างกระดูกกับกระดูก หรือระหว่างกระดูกกับกระดูกอ่อน หรือระหว่างกระดูกอ่อนด้วยกัน ท าให้ร่างกายเคลื่อนไหวได้หลายทิศทาง ข้อต่อที่เชื่อมต่อกระดูกแต่ละชิ้นในร่างกายมนุษย์แบ่งออกเป็น 2 ประเภท

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• ข้อต่อ (Joint)

• 1.ข้อต่อที่เคลื่อนไหวไม่ได้ เป็นข้อต่อที่ประกอบดว้ยกระดูก 2 ชิ้น หรือบางสว่นของกระดูกมารวมกัน โดยมีเนื้อเยื่อหรือกระดกูอ่อนแทรกอยู่ ท าหน้าที่ยึดกระดกูเอาไว้ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ เช่น รอยต่อของกะโหลกศีรษะ

ระบบกระดูก (Skeletal System)

• ข้อต่อ (Joint)

• 2.ข้อต่อที่เคลื่อนไหวได้ เป็นข้อต่อที่ประกอบด้วยกระดูกตั้งแต่ 2 ชิ้นขึ้นไป และที่หัวและท้ายของกระดูกจะมีกระดูกอ่อนมาหุ้มเพื่อช่วยให้ข้อต่อเคลื่อนไหวได้สะดวก

ข้อต่อแบบบานพับ

ข้อต่อแบบเลื่อน

ข้อต่อแบบอานม้า

ข้อต่อแบบเดือย

ข้อต่อแบบลูกบอลกลมในเบ้า

ตัวอย่างข้อต่อที่เคลื่อนไหวได้