araŞtirma yÖntemleri ve teknikleri• dünya’da her şey için, uygarlık için, yaşam için,...

ARAŞTIRMAYÖNTEMLERIveTEKNIKLERI

DersDeğerlendirme•  %40Vize•  %20Dersiçisunumlar•  %40Proje•  TeslimEdilecekler:•  Projeraporunun.pptxsunumdosyasi•  .docveya.docxuzanBlıprojeraporu•  Varsaekkaynaklar

•  Sunumlar25-30dakikayıgeçmeyecekşekildehazırlanmalı(sunumvesoru-cevapsüresi)

Dersİçeriği•  Bilim,biliminözellikleri,bilimseltopluluk,bilimseltopluluğunnormları

•  Bilimseldüşünce,bilimselyöntem•  Kuram,toplumsalkuram•  Sorunçözmenindayanakları•  Bilimintemelişlevleri;keşfedici,tanımlayıcıveaçıklayıcıaraşBrmalar

•  AraşBrma,toplumsalaraşBrma•  NicelvenitelaraşBrmalardaaraşBrmasüreci•  TemelveuygulamalıaraşBrmalar 3

İçerik:1.BilimvebilimselaraşBrmakavramlarınıtanımlama

2.Bilgiedinmeyollarınısıralama3.Bilimselliğinölçütlerinisayma4.Biliminamaçlarınıaçıklama5.AraşBrmalarıamaçlarınagöresınıflandırma6.AraşBrmalarıyöntemlerinegöresınıflandırma

7.BilimselaraşBrmalarınaşamalarınısayma

•  Dünya’daherşeyiçin,uygarlıkiçin,yaşamiçin,başarıiçinenhakikimürşitilimdir,fendir.İlimvefenharicindemürşitaramakgaflettir,cehalettir,delalettir.

Mustafa Kemal Atatürk •  İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir. Sen

kendini bilmezsin, ya nice okumaktır.

Yunus Emre

BilimBilim,bellibirkonudakikavramlarbütünüdür.Bilim,diğerbilgiedinmeyollarıylakarşılaş@rıldığında;

Tarafsız Doğru

Güvenilir

bilgisağlar.

Bilim Dalları •  BilimdallarıTÜBİTAKtara[ndanFrasca]Kılavuzu’na(2002)dayanılarakşuşekildesınıflandırılmaktadır.

DoğaBilimleri

MühendislikveTeknoloji

TıbbiBilimler

TarımsalBilimler

SosyalBilimler

BeşeriBilimler

Matematik ve Bilgisayar Bilimleri . Fiziki Bilimler . Kimya Bilimleri . Dünya ve İlişkili Çevre Bilimleri . Biyoloji Bilimleri . Genetik

. İnşaat Mühendisliği . Elektrik Mühendisliği . Elektronik . Diğer Mühendislik Bilimleri

.Temel Tıp . Klinik Tıp . Sağlık Bilimleri

. Tarım .Ormancılık . Balıkçılık ve İlişkili Bilimler .Veterinerlik

.Psikoloji .Ekonomi . Eğitim Bilimleri . Diğer Sosyal Bilimler

. Tarih . Diğer Beşeri Bilimler

Bilimselliğin Ölçütleri

(a)  Gözlenebilirlik (b)  Ölçülebilirlik (c)   İletilebilirlik (d)  Tekrarlanabilirlik (e)   Sağlanabilirlik

Gözlenebilirlik:

•  Bilimselbilgigörgül(emprical)olandır.Görgül,gözlemedayalıolandır.Bilimselbilginingörgülolması,gözlemleryoluylabilginindoğruluğununyadayanlışlığınınkanıtlanabilirolmasıdemek]r.

Ölçülebilirlik:

• Ölçme; herhangi bir değişkenin niteliğini,niceliğini ya da derecesini saptama ve sayısal olarak belirtme işidir. Ölçme, gözlemleri, bu gözlemlerdeki farklılıkları yansıtacak şekilde sayılarla temsil etme, sayılara dönüştürme işlemidir.

İletilebilirlik •  Aktarılmakistenenintamolarakanlaşılmasını,ifadeedilmekistenendenbaşkasınınanlaşılmamasınıiçerir.

•  İfadeleriniletilebilirolmasınısağlamanınyoluise,işevuruktanımlarkullanmaktır.

•  İşevuruktanım,soyutveöznelolankavramlarınanlaşılabilmesiiçinsomutifadelerkullanılmasıdır.

Tekrarlanabilirlik Yapılan gözlemler ve

alınanölçümler, benzeri bir eği]mdengeçmiş, aynı araç-gereç ve teknik imkanları kullanan diğerkişilerce de tekrar edilebilmelidir. Bilimsel çalışmalar,başkalarıtara[ndandatekrarlanabildiğinde,kişiyebağımlıveöznelolmadurumundanuzaklaşır,nesneyebağımlıhalegelir.Budurumdagüvenirliğinyüksekolmasıdemek]r.

Sağlanabilirlik/ Test Edilebilirlik:

•  Hipotezlerin ya da olaylar arasında var olduğu düşünülenilişkilerin doğruluğu araşBrılabilmeli, sınanabilir nitelikteolmalıdır.Diğerbirdeyişlesonuçların,önesürülenhipoteziveiddia edi len i l işki ler i destekleyip desteklemediğigösterilebilmelidir. Bunun için de uygun analiz tekniklerikullanılmalıdır.

Bilimselaraştırma,sistematikveritoplamaveanalizetmesürecidir.

A.  Araştırmaların Amaca Göre Sınıflandırılması

B. Araştırmaların Yönteme Göre Sınıflandırılması

A.AraştırmalarınAmacaGöreSınıLlandırılması

1. Temel Araştırmalar 2. Uygulamalı Araştırmalar 3. Değerlendirme Araştırmaları 4. Araştırma ve Geliştirme (AR-GE)

5. Eylem Araştırmaları

1.TemelAraştırmalar•  Temel araşBrmalar, kuram (teori) geliş]rmeyi ya da varolankuramlarısınamayıamaçlamaktadır.Kuramgeliş]rmekavramsal bir süreç]r ve uzun zaman içerisinde pek çokaraşBrmayapmayıgerek]rir.

•  Birsorunuçözmek,•  Yenibirürünortayakoymak,•  Yenibiryöntemveyateknolojiortayakoymak,

•  Yenibirbilgiortayakoymak,•  Ekonomikfaydasağlamak.

2.UygulamalıAraştırmalar•  Bir kuramı uygulamak ve sınamak yada uygulamada yaşanan sorunlarıçözmek üzere gerçekleş]ri lena r a ş B rma l a r d ı r . G e n e l l i k l euygulamadaki bir sorunun çözümüneodaklanır ve elde edilen bulgular busoruna i l i şk in karar vermedeyararlıdır.

3. Değerlendirme Araştırmaları

•  DeğerlendirmearaşBrmaları,herhangibirprogram,ürünyadauygulamanın niteliğini, etkililiğini, özelliklerini ve değerinibelirlemeküzeresistema]kolarakveritoplamaveanalizetmesürecidir. Diğer araşBrmaların tersine, değerlendirmearaşBrmalarında yeni bir bilgi arayışından çok var olanprogram,ürünveuygulamalarlailgilikararvermeyeodaklanır

4. Araştırma ve Geliştirme (AR-GE)

Üre]lmişbilginindenemeliuygulamasıileprobleminçözümündeetkiliolabilecek

niteliktegeçerliğidenenmişsomutürünlergeliş]rmeyiamaçlayanaraşBrmalardır.

Teknolojiningeliş]rilmesibüyükölçüdeAR-GEaraşBrmalarınınbirürünüdür.

5.EylemAraştırmaları• Aslında uygulamalı araştırmaların bir parçasıdır.

Eylem araştırmalarının amacı, sorunları çözmek, uygulamaları geliştirmek ve belli bir konuda karar vermeye yardımcı olmaktır. Temel amacı, bilime katkıda bulunmaktan çok bir sorunu çözmektir. • Eylem araştırmaları çok yönlü katılım ile görüş

birliği ya da ona yakın bir anlaşma sağlayabilen önlemlerin ortaya çıkartılmasıdır. Belli bir yer ve katılanlarla sınırlı ürünler verir. Bu nedenle elde edilen sonuçlar yerel niteliklidir.

B. Araştırmaların Yönteme Göre Sınıflandırılması•  Bircokyontembulunmaktadir.•  Aras]rmaicerikvekonusunagoredegismektedir.•  DeneyselAraşBrmalar:Herhangibirmateryaliişlemetabitutarakveyaişlemetabitutmadanoluşturulmusbirortamdadeğişkenveetkenlerinindenetlenmesi,sonucunizlenmesi•  AlanAraşBrmaları:İncelemeninincelenenvarlıklarındoğalortamlarındayapılması•  TanıBcıAraşBrmalar:BelirlibirbilgikümesininilgiduyulanbazıözelliklerininaraşBrılması•  İsta]s]kAraşBrmaları:İsta]s]kbiliminintekniklerininkullanılabileceğiaraşBrmalardır.

BilimselAraştırmalarınAşamaları•  1.Araş@rmaKonusunuBelirleme:•  2. Problemi Ortaya Koyma •  3. Kaynak Taraması Yapma:

•  4. Hipotezler Yazma: • 5. Araştırma

Yöntemini Belirleme: • 6. Evren ve

Örneklemi Belirleme:

•  7. Ölçü Araçlarını Belirleme/Hazırlama: •  8. Araştırmayı Gerçekleştirme: •  9. Verileri Analiz Etme: •  10. Araştırmayı Raporlaştırma:

Ölçmestandartları• Uluslararasıstandartlarauygunşekildeölçerek• Tartarakveyasayarakrakamolaraktespit• Busayıdeğerlerinikullanarak,birdeğişkeninanaeğiliminibelirleyerek

BilimselAraştırmalarınYapılmaveYayınlanmasıSürecindeAşağıdakiEtikKurallaraUyulmasıGerekir

1.   Araş@rmacıbeklediğideğil,gözlemlediğisonuçlarısunmalı,2.   Araş@rmacıaraş@rmanıntümsüreçlerindeobjekRfolmalı,3.   Araş@rmadabulunmayanverilerveuydurmalarverilmemeli,4.   Araş@rmadafaydalanılanbilgi,metotvefikirlerinkaynağının

gösterilmesi,5.   Araş@rmasürecindekişilerdentoplananbilgileringizliliği

korunmalı,6.   Özelhaya@ngizliliğikorunmalıvesaygıduyulmalı,7.   Araş@rmanınkendiiçerisindeeRkbirkurallardizisioluşturulmalı,8.   Araş@rmasonuçlarıtarafsızşekildeanalizedilerekyorumlanmalıdır,9.   Araş@rmasonuçlarınıntaraflıyorumlanmasınaaletolunmamalı,10.   Araş@rmayapankişiaraş@rmasonucunutoplumdaça@şma

oluşturacakşekildesunmamalıdır.

İnovasyon•  Fizikiveişlevselözellikleridahaöncebilinmeyen,ekonomikdeğeriolanbirmalveyahizmeRortayaçıkarmavebilgininekonomikvetoplumsalfaydayadönüştüğüsüreçRr.

Ar-Ge•  Türkiye'deAr-Gefaaliyetlerindekamukuruluşlarıveüniversitelerinönemlibirpayıbulunmaktadır.ÜniversitelertoplamAr-Geharcamalarının%69'unuyaparkenkamukuruluşlarınınpayı%13;özelsektörünpayı%18'dir.

TürkiyeBilimselveTeknikAraş@rmaKurumu(TÜBİTAK)

TürkiyeTeknolojiGelişRrmeVaka(TTGV)

KüçükveOrtaÖlçekliSanayiGelişRrmeveDesteklemeİdaresiBaşkanlığı(KOSGEB)