atrama issue 07

ลขสทธเจาของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล270 ถนนพระรามหก แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพมหานคร 10400

ตดตอกองบรรณาธการ @Ramaโทรศพท 0-2201-1514 ,0-2201-2127 ,0-2200-4959atrama.magz@gmail.com, www.ra.mahidol.ac.th

สวสดคะคณผอานถาเปรยบเทยบกบเดก@Ramaฉบบนกมอายครบ1ปพอดเปรยบกบเดกกเปนวยทกำาลงหดเดน..@Ramaพรอมทจะกาวเดนตอไปกบทกทานดวยจตใจมงมนทจะนำาเสนอเนอหาสาระดดทางดานสขภาพจากทมงานของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด วงเวยนแหงชวตจากวยเดกสวยชรา ไมวายากดมจนรวยลนฟาแคไหนกคงหนสจธรรมนไปไมพน..มเกดกตองมแกมเจบกตองมตายเปนเรองธรรมดา .. แตสงทเราเลอกไดคอ จะเตรยมตวเขาสวยชราอยางไร ใหมความสขทงกายและใจพรอมๆกบมสขภาพด .. โรคทมาพรอมกบวยชรามอยมากมายหลายโรค ใน@Rama ฉบบนจะยกตวอยางบางโรคทพบบอยหรอสามารถปองกนไดถารจกดแลตวเองใหดถาทกทานพรอมแลวเรามาเรมอานกนเลยนะคะ.. เนองจากใกลถงวนผสงอายแหงชาตและวนครอบครว เนอหาฉบบนเราจะเนนเรองราวเกยวกบผสงอายเปนหลกไมวาจะเปนคอลมนHealth Stationเรองกระดกออนในขอเสอมเมอเราอายมากขนคงหนไมพนโรคนแนๆลองตดตามอานดนะคะ..คอลมนHealthy Eatingตดตามอานกนวาอาหารรสเคมมผลเสยตอการเกดโรคไตอยางไร ผทชอบรบประทานเคมหามพลาดบทความน ..คอลมนBehind the Sceneบทเพลงจากชวตจรงของหญงชราชาวเหนอคนหนง “อยคำา” ซงคณจรล มโนเพชร สามารถสรางบทเพลงทไพเราะพรอมกบสอเรองราวของหญงชราผนไดเปนอยางดลองเขาไปอานกนดนะคะแลวจะเขาใจทมาทไปของเพลง..คอลมนOne Day Offวนหยดสดสปดาหนลองพาคณพอคณแมไปเทยวเกาะทไมไกลจากกรงเทพฯเทาไรอยทศรราชานเอง “เกาะสชง” ทกำาลงเปนสถานททองเทยวทคนนยมไปกนมาก โดยเฉพาะหลงจากละครชอดงไปถายทำาทเกาะน..คอลมนBeauty-Full เมออายมากขนกคงหนไมพน รวรอยจดดางดำา และฝาบนใบหนา แตทำาอยางไรใหมนเกดขนนอยทสด.. ฉบบนเรามวธการปองกนโรคนมาฝากกนคะทงทายกนทคอลมนBelieve it or not? กบความเชอทวากนยาคมนานๆ เสยงมะเรงเตานมจรงหรอไม?เรามคำาตอบใหทานทนคะ ใกลจะถงวนสงกรานตกนแลวถาจะไปเลนนำากนทไหนกขอใหระมดระวงกนดวยนะคะและทสำาคญเทยวเสรจแลวอยาลมกลบบานไปกราบคณพอ คณแม หรอผสงอายทบานดวยนะคะ การททานไดเหนลกๆหลานๆมาเยยมแคนกทำาใหทานเปนสขใจแลวคะ

อ.พญ.โสมรชช วไลยคบรรณาธการ @Rama

Editor’s Talk

ทปรกษากองบรรณาธการศ.นพ.วนตพวประดษฐรศ.พญ.จรพรเหลาธรรมทศนผศ.นพ.ภาวทยเพยรวจตรพชรภรนนทนมต

บรรณาธการอ.พญ.โสมรชชวไลยค

หวหนากองบรรณาธการดนยองควฒนวทย

กองบรรณาธการนลนธรอรณรตนสาธตอณหกะกตยาสวรรณสทธธนรตนชศกดฉตรนชดไทยมลนธรามาธบดฯ

ฝายออกแบบพชชาโภคง

ฝายชางภาพและอเลกทรอนกสชนะภยลมสวรรณเกสร

ฝายพสจนอกษรทพยสดาตนเตมเกยรตณฐกฤตากนเกต

ฝายการตลาดและโฆษณากมลวรรณไทยรตนนภสนนทกสเวช

ฝายการเงนกตตมาทศนประเสรฐ

ฝายจดสงและสมาชกระวนชวบญกลธนวรรณแสงสวรรณ

พมพท บรษทเอส.เอน.มเดยแอนดแพคจำากด17 ซอยประชาอทศ 19/1 ถนนประชาอทศแขวงราษฎรบรณะเขตราษฎรบรณะกรงเทพฯ10140

Varieties Corner : เม อวนทเรา “แก”Surrounding : ออกกาลงกายนนดกบสมองอยางไร เมอเขาสวย ‘ผสงอาย’Beauty-Full : ทาอยางไรใหไร “ฝา”Believe it or not? : กนยาคมนานๆ เส ยงตอมะเรงเตานมจรงหรอไมHealth Station : กระดกออนในขอHealthy Eating : บทบาทของอาหารเคมตอการเกดโรคไตi-Style : ภาพจา (เปน)Behind the Scene : อ ยคา .. จากทวงทานองสเร องราว Easy Living : เช อไหมวา...ทกขเพราะความคดOne Day Off : วนเดยวเท ยวศรราชา เกาะลอย เกาะสชงGiving and Sharing : ความหวง...ในชวตใหมEducation Talk : พระคณของ “คร (แพทย)”Rama Today : “พระดาบสสญจร” หนวยแพทยเคล อนท พระราชทาน Research Inspiration : อ.พญ.สรนทร ฉนศรกาณจน กบงานดาน ผสงอาย: สมองเสอมและอลไซเมอร

Content

เมอกาลเวลาเปลยนอะไรๆกเปลยนอายของคนเรากเปลยนไปเหมอนกน เรมจากเปนเดกทารก เขาสวยเดกจนไปถงวยหนมสาวกาวเขาสวยทำางานและกเกอบมาจนสดทางคอวยชราเปนเรองไมมทางหลบเลยงไดไมวาจะมอำานาจมอทธพลอยางไรคณกไมสามารถหนพนอายและกาลเวลาไปได ไมไดหมายความวาความรวงโรยทางสงขารเปนสงไมดถาเราคดใหดรอยเหยวยนทบงบอกถงความแกนนยงบอกอะไรเราไดอกมากมาย

เมอวนทเรา

สข-ทกขเกดขนไดกบทกวย

แคเราพรอมรบ

กบสงตางๆทผานเขามาอยางม

“สต” เทานนเอง

VarietiesCorner เฉากวย

รอยยนตามรางกายนนยงไดบอกอกวาพวกเขาไดผานอะไรตางๆ มามากมาย ประสบการณทดและเลวราย ทเกบและจดจำามาสอนลกหลานเพอใหจำาใสใจและเปนบทเรยน แตปจจบนเมอโลกพฒนามากขนกทำาใหบางคนกลวความแกเฒาซงจรงๆแลวมนไมไดนากลวเลยสกนดแคเราตงสตอยบนความจรงทงหลายแลวเรากสามารถเตรยมรบมอทจะอยกบมนไดอยางมความสข

เมอกลบมาดทบานเรา ปจจบนเทรนดการตลาดสำาหรบผสงอายกำาลงมาแรง เนองจากเปนกลมทมกำาลงซอและการแขงขนยงไมสงมากโดยสนคายอดนยมสำาหรบกลมเปาหมายนคอสนคาเพอสขภาพตางๆบรการดานสขภาพการรกษาพยาบาลไมวาจะเปนโรงพยาบาลหรอแพทยทางเลอกอนๆรวมถงอาหารเพอสขภาพจากผลสำารวจประเทศไทยเปนประเทศมคนแกมากทสดในอาเซยนพบคนอายเกน65ปมมากถง12.59%คาดวาอก20ปขางหนาประเทศไทยจะเปนสงคมสงวยระดบสดยอดและพบวาคนไทยมการเตรยมความพรอมเพอวยสงอายทมคณภาพเพยงรอยละ34.2

การเตรยมความพรอมในทนหมายถงความพรอมในทกๆดานไมวาจะเปนสขภาพการเงนทอยอาศยและการรเทาทนสขภาพเปนเรองทเราตองดแลตวเองอยแลวไมวาจะเปนคนในวยใดแตถาเราอยากดดไมมโรคภยกแคตองมวนยในตนเองมากขนทงการออกกำาลงกายอยางสมำาเสมอการตรวจสขภาพเปนประจำาปทกปสำาหรบคนทมโรคประจำาตวกทำาตามทหมอสงอยางเครงครดกเปนการรบมอดานสขภาพแลวดานการเงนกเปนเรองททกคนรดอยแลววาคนๆหนงจะตองเกบออมไวเพอไวใชในภายภาคหนาการเกบออมคอการไมฟมเฟอยประหยดรจกคดรจกใชจายอยางมสตและการรเทาทนเปนสงทสำาคญมากการทคนวยนจะสนใจขาวสารเปนสงทดมากเพราะในเมอสงคมมการพฒนากาวลำามากขนไมไดหมายความวาจตใจของทกๆคนจะพฒนาตามเพราะยงมมจฉาชพอกมากทเหนผสงอายเปนเหยอแตถามความรรอบตวเรากจะไมโดนหลอกงายๆ

ทกลาวมาทงหมดนเปนการเตรยมรบมอเมอเขาสวยสงอายซงไมไดเปนเรองไกลตวเลยถาเราสามารถเตรยมรบกบมนไดตงแตเนนๆ..เรากสามารถอยกบมนไดอยางมความสข..

ออกกำ ลงกายนนดกบสมองอยางไร เมอเขาสวย ‘ผสงอาย’ ปจจบนทวโลกพบผสงอายเปนโรคสมองเสอมไมนอยกวา25ลานคนและอาจมจำานวนเพมมากขนกวา5ลานคนตอป

ทนาเปนหวงกคอ ยคนเปนยคทมความเจรญของเครองมอเทคโนโลยทใชประโยชนไดหลายอยางในชนเดยวอาจทำาใหเกดผลเสยทคาดไมถงและไมรตว โดยเฉพาะการใชเครองมอชวยจำาชวยคดแทนการใชสมอง ทพบบอยในชวตประจำาวน เชน บนทกเบอรโทรศพทในโทรศพทมอถอรองเพลงตามคาราโอเกะใชเครองคดเลขแทนการใชสมองคำานวณทำาใหสมองขาดการใชงาน เซลลประสาทขาดการกระตนอยางตอเนอง จนเกดปญหาทชาวบานเรยกวาสมองเปนสนมตามมาได

ความจรงเกยวกบสมองของมนษย เรามสวนประกอบของเนอและนำาเซลลประสาทในเนอสมองมจำานวนลดลงเรอยๆตามอายทเพมขนจรงอยทความจำาทดไมวองไวหรอลมงายเกดขนจากเซลลทลดลงตามอาย แตเซลลสมองกมความสามารถอยางหนงคอการปรบตวโดยใหเซลลอนๆชวยกนทำางานโดยการสรางเครอขายการโยงใยของเสนประสาทเปรยบเหมอนตนไมม 1 ลำาตน แตเวลาโตขนมานนแตกกงกานสาขาออกมากมาย

“ลมงาย คดชา นกชอคนไมคอยออก สมองไมไวเหมอนแตกอน แกกวานเราจะเปนสมองเสอมมย”

แตละกงมการเชอมการทำางานกบกงของเซลลสมองอนอนๆนนหมายถงเมอเซลลหนงสญเสยการทำางานไปเซลลอนๆกยงคงพอชวยกนทำางานแทนกนได

อกเรองหนงทนาสนใจอยากเลาใหฟงเปนการศกษาในผปวยทไดรบอบตเหตทางไขสนหลงทำาใหประสาททรบความรสกในสวนทตำากวา...ไมทำางานผลคอความรสกหรอการเคลอนไหวทไดรบการควบคมจากประสาทสวนนนตายไป เหมอนคนทเปนอมพฤกษทขาทงสองขางขยบไมได ไมรสกเจบ ไมรสกรอนหนาว ในบางรายมความรสกผดปกตไป พดงายๆ คอ นอกจากจะไมมแรงเคลอนไหวไมไดแลว การรบรความรสกตางๆ กผดปกตไปดวยผปวยกลมนนาเหนใจมาก เพราะโดยมากเกดจากอบตเหตและกยงมสตสมปชญญะดอย แตตองมามความพการนอกจากนแลวยงมปญหาเรองการขบถาย ทเลามาคอมความพยายามจะชวยฟนฟไขสนหลงของผปวยเหลานดวยการกระตนโดยใชพลงงานสนผลทเกดขนนาสนใจมากคอผปวยทไดรบพลงงานกระตนนในระยะหนงสามารถกลบมาเคลอนไหวและรบรความรสกไดดขน

Surroundingแพทยหญงจตตมาบญเกดภาควชาเวชศาสตรครอบครวและโครงการพฒนาศกยภาพประชากรไทยคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

สมมตฐานในเรองนทไดรบการพสจนแลวคอการทสมองไดรบพลงงานกระตนจากพลงงานสนทเหมาะสมเพยงพอเชนกนกบทไขสนหลงซงกเปนเสนประสาทเหมอนสมองไดรบจากเครองกระตนการสนสมองจะมความสามารถการปรบตวซอมแซมกงกานตางๆของเซลลประสาททปวยไปใหทำางานดขนไดมงานวจยทพบวาการกระตนใหเกดขบวนการคดวเคราะหเชงจนตนาการบอยๆจากสงแวดลอมความคดและบคคลรอบขางสามารถชวยในเรองนไดเชนกน

การกระตนใหเกดชวนการคดวเคราะหเชงจนตนาการสามารถเกดขนไดโดยผานประสบการณตรงหมายความวาเมอมการกระตนเกดขนจากสงแวดลอมเชนหลงเกษยณจากการรบราชการทหารแลวคณลงทานหนงยงอาสาเขาไปชวยงานสหกรณการเกษตร ซงมความรความสนใจในเรองนอยแลว ซงแตกอนทานกไดมการพดคยแลกเปลยนกบกลมเพอนรวมกบชวยกนคดปลกตนไมพนธใหมขนมา

จากตวอยางจะเหนวาแมวาคณลงไมไดทำางานแลวแตมความสนใจในบางอยางอยและไดออกไปหาขอมลเพมเตมจากผอนจนเกดความคดวเคราะหขนแลวนำาไปปฏบตใหเหนผลรวมดวยปจจยทสำาคญในสงกระตนนคอเพอนความคดใหมและผานประสบการณจากการปฏบตเอง

สมองของเรานนลอยอยในนำา ซงเปนนำาทหลอเลยงสมอง และปองกนไมใหสมองไดรบแรงกระแทกโดยตรงจากกะโหลกศรษะ ทกทาทเรามการเคลอนไหว กอใหเกดพลงงานสงมาถงสมองในรปแบบของพลงงานสนอยตลอดเวลา สมองนอกจากจะสงใหเราเคลอนไหวและออกกำาลงกายแลว

ยงไดรบประโยชนในรปแบบของพลงงานสนกลบคนมาดวย

ถาใครอยากมความจำาทดชะลอความเสอมของสมองกคงตองพยายามใหสมองเรานนไดรบพลงงานทมากระตนเพยงพอและสมำาเสมอซงไดจากการออกกำาลงกายเคลอนไหวทแปรรปมาเปนพลงงานสนทวารวมกนกบการไดรบการฝกคดจากสงแวดลอมใหมๆจากผคนรอบขางเกดการคดจนตนาการมการสอสารรวมกบเกดการปฏบตผานประสบการณตรงดวยตนเอง

“”

คณผหญงหลายๆ คน คงจะรสกกงวลกบปญหาตางๆ บนใบหนามากเปนพเศษ ทงเรองสว กระ รอยดำา รวมถงปญหาฝาบนใบหนา คอลมน Beauty-Fullฉบบนมาทำาความเขาใจกบ“ฝา”กนเถอะ

“ฝา” ทำ อยางไรใหไร

ลกษณะของฝา ฝา มลกษณะคอเปนรอยสนำาตาลดำาทมกเกดบนใบหนาบรเวณแกมหนาผากจมกบรเวณเหนอรมฝปากและคาง บางครงฝาอาจลามมาบรเวณคอและปลายแขนดานนอกทถกแสงแดดปญหาของฝามกจะพบบอยในเพศหญงมากกวาเพศชายโดยมกพบในหญงสาวถงวยกลางคน

...............................

BeautyFull รศ.พญ.เพญพรรณวฒนไกร

หนวยโรคผวหนงภาควชาอายรศาสตรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

ฝาเกดจากการเพมจำานวนของเซลลทสรางเมดสเมลานนในชนผวหนงซงนอกจากจะมจำานวนเพมขนแลว เซลลเหลานยงขยนทำางานสรางเมดสเมลานนเพมขนมากกวาปกตจงกอใหเกดปนนำาตาล-ดำาขนปจจยสำาคญททำาใหเกดฝา 1)แสงแดดเปนปจจยสำาคญทสดในการเกดฝาโดยแสงอลตราไวโอเลตชนดเอชนดบและแสงทสามารถมองเหนไดดวยตาเปลาจะสามารถกระตนใหฝาดำาคลำาขนหรอกลบเปนซำาอยไดบอยๆ 2)ฮอรโมนเชนในผหญงตงครรภหรอผทรบประทานยาคมกำาเนดจะมโอกาสเกดฝาไดมากผทเปนฝาอาจสงเกตวาหนาคลำาลงในระยะใกลมประจำาเดอนเนองจากผลของฮอรโมนนนเอง 3)สารเคมบางอยางเชนสนำาหอมทมอยในเครองสำาอาง 4)ความเครยดรวมทงการอดนอน

สาเหตการเกดฝา

การรกษาฝา

ตวยาทใชรกษา

วธการดแลเมอเปนฝา วธการดแลตนเมอเปนฝาควรหลกเลยงปจจยทสงเสรมใหเกดฝาเชนเลยงการรบประทานยาคมกำาเนดและเครองสำาอางทสงสยทสำาคญคอการหลกเลยงแสงแดดโดยเฉพาะในชวง10.00–15.00น.หากจำาเปนตองสมผสกบแดดควรปองกนผวดวยหมวกปกกวางกางรมรวมกบการใชยากนแดดชวย

ในดานของการรกษาฝากอนอนตองเขาใจวาการรกษาฝาใหหายขาดเปนเรองยากและฝาเมอเปนแลวมกจะเปนๆหายๆยาทรกษาฝาเทาทมอยในปจจบนกยงไมมทไดผล100%หรอทำาใหฝาหายขาดและมกจะตองใชยาหลายๆชนดรวมกน

1.ยาทมฤทธลดการสรางเมดสโดยไมทำาลายเซลลสรางเมดสเชนไฮโดรควโนนกรดวตามนเอยาทาสเตยรอยดซงยาทกลาวมานนสำานกงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.)ไมอนญาตใหผสมและจำาหนายอยในเครองสำาอางทวไป เพราะถอวาเปนยาทมโอกาสเกดผลขางเคยงสง เชน เกดอาการระคายผว หนาแดง ไวตอแสงแดดหนาบางสวขนขนขนหรอเสนเลอดฝอยขนจงควรใชภายใตการดแลอยางใกลชดของแพทยผวหนงเทานน 2.สารทมคณสมบตลดการสรางเมดสในหลอดทดลองทมฤทธออนกวายาในกลมเเรกแตผลขางเคยงนอยกวาซงมผสมอยในเครองสำาอางตางๆเชนสารกรดโคจคไลโคไรซอารบตนและวตามนซเปนตน 3.สารอนๆเชนกรดอะซเลอกกลมกรดไฮดรอกซทงเอเอชเอและบเอชเอการทำาทรทเมนตใชรวมในการรกษาฝาไดแตตองระวงเพราะมความเปนกรดจงอาจระคายผวและอาจทำาใหแสบคนเมอใชความเขมขนสงได

คำาแนะนำาในการรกษาฝาไมควรซอยาฝาใชเองเพราะอาจทำาใหเกดผลขางเคยงสงไดหากใชไมระมดระวงและในระหวางรกษาฝา ควรพบแพทยเปนระยะ ตามคำาแนะนำา เพอปรบยาใหเหมาะสมนอกจากนไมควรหยดทายาฝาทนทเพราะฝาอาจกลบคลำาขนอกไดควรใหแพทยแนะนำาการปรบหรอลดยาใหเหมาะสม แนวทางการรกษาทดทสดคอการมาพบแพทยผวหนงและควรมาพบแพทยผวหนงตามนดอยางสมำาเสมอเพราะการรกษาตองใชเวลาในการรกษาอยางตอเนองและตดตาม

คำ แนะนำ และการรกษา

กนยาคมนานๆเสยงตอมะเรงเตานมจรงหรอไม?

การกนยาเมดคมกำาเนดพบวาเพมความเสยงตอการเปนมะเรงเตานมแตนอยมากคะความเสยงเพมขนในผทเรมใชตงแตวยรนแตพบวาความเสยงจะลดลงเรอยๆหลงหยดกนจนเทาคนปกตเมอหยดกนเกน10ป

ดงนน ผทกนยาเมดคมกำาเนดอย ควรตรวจเตานมเปน

อยางนอยดวยตวเองอยางสมำาเสมอ หากพบกอนเนอหรอถงนำา

ควรปรกษาแพทยหากเปนถงนำาหรอเนองอกธรรมดาทไมใชมะเรง

กยงสามารถใชยาเมดคมกำาเนดชนดทมฮอรโมนตำาได ภายใตการ

ดแลของแพทยคะ

จรงๆ แลวขอดคอแมจะเสยงมะเรงเตานมเพมขนเลกนอย แตชวยปองกนมะเรงรงไขกบมะเรงเยอบโพรงมดลกไดดมากๆ

นอกจากจะชวยคมกำาเนดแลวประโยชนของยาเมดคมกำาเนดยงมอกมากมายไดแกลดอาการปวดประจำาเดอนลดปรมาณประจำาเดอน ทำาใหประจำาเดอนมาสมำาเสมอ ลดอาการกอนมรอบเดอน และบางชนดยงชวยตานสว ตานฝารกษากลมอาการpolycysticovariansyndromeทไขไมตกสวผวมนจะมขนดก นอกจากน ยงมขอดอกคอ เมอหยดยาคมแลว เดอนตอไปโอกาสตงครรภเทาคนปกตไดเลย ไมตองรอฤทธยาหมดแบบยาฉดคะ

Believe Itor Not ?

จรงหรอไม ใชหรอเปลา ?ผศ.พญ.อาบอรณเลศขจรสขภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยาคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

อวยวะในรางกายของคนเรา สวนใดทมความสำ คญในการรองรบนำ หนกตว?

ขอเขา และ ขอเทา ซงอวยวะทงสองสวนน มลกษณะการใชงานทตางกน ไมวาจะเปนงอ การพบ แตสำ หรบขอเขาแลว การรองรบนำ หนกตวมกจะเปนปญหาไดมาก

โดยเฉพาะอยางยง สงทอยภายในขอเขา กคอ “กระดกออน”

ความสำาคญของกระดกออนในขอ

กระดกออนในขอหรอกระดกออนขอตอเปนกระดกออนทหมอยทปลายกระดก สวนทอยในขอตอ ทำาหนาทชวยใหการเคลอนไหวขอเปนไปอยางสะดวก ราบรน ไมสะดดหรอฝดขด กระดกออนขอตอจงมโครงสรางทผดแผกจากกระดกอนๆ หรอมผวทมนวาว มความหนาพอสมควร และแขงแรงพอทจะรองรบนำาหนกหรอแรงกระแทกไดสงๆกระดกออนยงมคณลกษณะพเศษคอกระดกออนขอตอจะไมมหลอดเลอดไปเลยง แตไดรบสารอาหารจากนำาหลอเลยงทผลตจากเยอบขอทเรยกวา ไขขอ ซงจะไปเคลอบอยระหวางผวขอทงสองดานและยงชวยใหการเคลอนไหวทำาไดงายขนดวยโดยทวไปกระดกออนขอตอสามารถใชงานไดตลอดอายขยของแตละคน

กระดกออนอยในสวนใดของรางกายบาง

กระดกออนในขอหรอกระดกออนขอตอ จะมอยเฉพาะในขอตอทมไขขอเทานน เนองจากตองมไขขอมาหลอเลยง สวนกระดกออนทพบในตำาแหนงอนๆเชนดงจมกหรอใบหนนจะมความยดหยนมากนอกจากนนยงมกระดกออนเสนใยทพบไดทหมอนกระดกสนหลงหรอระหวางกระดกหวหนาวซงเปนขอตอทมการเคลอนไหวนอยกระดกออนเหลานจะมคณสมบตและโครงสรางทแตกตางกนอยางสนเชงดงนนหากพดถงขอเสอมเราจะหมายถงกระดกออนในขอหรอกระดกออนขอตอซงหากเรยกสนๆวากระดกออนอาจทำาใหสบสนได

กระดกออนในขอ

HealthStation รองศาสตราจารยววฒนวจนะวศษฐ

ภาควชาออรโธปดกสคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

จะทราบไดอยางไรวากระดกออน เรมมความผดปกตแลว

เมอกระดกออนขอตอเกดการเสอม ผวนอกทเปนมนวาวเรยบจะเรมแตกเปนเสนใยฝอยเลกๆซงเปนการปรแยกทมองไมเหนดวยตาเปลาเมอโรคดำาเนนตอไปจะแตกเปนรองลก ผวขอจะเรมขรขระและลกลงไปถงชนกระดก ผวขอจะบางลง และสญเสยไปจนหมด เหลอแตกระดกแขง ซงในภาพเอกซเรย จะเหนชองระหวางขอแคบลงและมปมกระดกงอกยนออกมารอบๆขอ อาการแสดงของโรคขอเสอมคออาการปวดซงจะปวดในลกษณะปวดเสยวลกๆขดตงในขออาการจะมากขนเมอมการเคลอนไหวมากๆ หรออากาศเยนหรอตอนเชาหลงตนนอนผปวยอาจจะเดนไดชาลงการเคลอนไหวลดลงมเสยงกรอบแกรบในขอขอบวมกลามเนอรอบๆขอลบเลกลงและเมอโรคลกลามรนแรงจะทำาใหขอผดรปถาเปนขอเขาเสอมรนแรงมกจะพบขาโกงหรอขาฉงรวมดวย

กระทำามากๆ และซำาๆ ทกวน เชน งานทตองคกเขาบอยๆนงยองๆหรอยกของหนกและไมควรทำากจกรรมตางๆบนพนเชนการลอมวงกนขาวการซกผารดผาหรอการใชสวมซมทตองนงยองๆ

มกพบขอเสอมในผทอายเทาใด

โรคขอเสอมจะมความสมพนธอยางมากกบอายโดยทวไปขอเสอมจะเรมพบมากในชวงอาย40ปขนไปและพบมากขนเรอยๆจนถงรอยละ60 ในกลมทอายมากกวา65ปขนไปอยางไรกตามไมไดหมายความวาโรคขอเสอมเกดจากการเปลยนแปลงตามวย หรอเปนผลจากการใชงานมานานและสกหรอตามธรรมชาต แตโรคขอเสอมจะมการเปลยนแปลงในเซลลและในเนอกระดกออนขอตอ อยางเปนขนตอน จนทำาใหโครงสรางและการทำางานของกระดกออนเสยไปซงตดตามดวยกระบวนการซอมแซมกระดกออนและปรบแตงกระดก เนองจากมการซอมแซมและการปรบแตงกระดก ขอเสอมจงไมจำาเปนตองลกลามเสมอไปซงแตกตางกนไปในแตละคนและในแตละขอ บางครงจะลกลามรวดเรวทขอหนงแตขออนๆเปนไปอยางชาๆใชเวลานานหลายปหรอบางครงอาจจะดขนเองนนคอมการซอมแซมใหคนสภาพเดมและอาการปวดลดลงได มการศกษาทสำาคญและนาสนใจมากคอ เมอตดตามผปวยโรคขอเสอมไปนานๆมากกวา10ปขนไปดวยภาพรงสพบวาขอเสอมไมลกลามมากขนประมาณ1ใน3และรอยละ10มภาพรงสดขนกวาเดมอยางไรกตามภาพรงสทพบกไมสมพนธกบอาการแสดงของผปวยโดยตรงดงนนจงเปนเรองยากสำาหรบแพทยผดแลทจะพยายามอธบายการดำาเนนโรคหรอพยากรณโรคแตททราบแนชดคอปจจยเสยงททำาใหขอเสอมลกลามเรวเชนการบาดเจบตอขอการบดหมนขอหรอมแรงกระทำาซำาๆขออกเสบเกาตและความผดปกตตามระบบประสาทและกลามเนอ

วธการรกษาในปจจบน

ในปจจบนยงไมมวธทจะซอมแซมหรอทดแทนกระดกออนขอตอทสกหรอไปไดอยางมประสทธภาพจดประสงคการรกษาคอใหความรแกผปวยวา โรคขอเสอมไมใชโรครายแรงหรอกอใหเกดทพพลภาพมากมาย

เมอเกดการเสอมสกหรอ ควรปฏบตตวอยางไร

สงสำาคญทตองปฏบตคอหลกเลยงปจจยเสยงตางๆททำาใหขอเสอมลกลามโดยเฉพาะปจจยภายนอกทสามารถควบคมได เชน ความอวนหรอนำาหนกตวมความสมพนธอยางสงกบขอเสอมโดยเฉพาะขอเขาการลดนำาหนกลงได5กโลกรมจะลดความเสยงตอขอเขาเสอมลงไดครงหนง หลกเลยงการใชงานทตองรบแรง

ภาพรงสขอเขาเสอมขางซาย ชองระหวางผวขอแคบลง มปมงอก หรอหนปนทขอบขอตอ สวนบนของกระดกแขงดานในยบลงและกลายเปนกระดกแขงทำาใหเกดลกษณะขาโกง

การหลกเลยงปจจยเสยงททำาใหขอเสอมลกลาม เชนควบคมนำาหนกตว หรอลดนำาหนกลงบาง การรบประทานอาหารใหครบทกหม โดยเฉพาะกลมวตามนการออกกำาลงกายหรอกายบรหาร เพอใหขอยดหยนไดด เพมความแขงแรงของกลามเนอรอบๆ ขอ ควรเปนการออกกำาลงกายทไมปะทะ และเปนกฬาทผอนคลายเชนวายนำาปนจกรยานและการเดนเรวเปนตนการออกกำาลงกายอยางถกตองและสมำาเสมอจะชะลอการเสอมและลดอาการปวดไดอยางมาก ยาและอาหารเสรมบางชนด อาจจะเปลยนโครงสรางกระดกออนขอตอไดแตออกฤทธชามราคาแพงและในกรณขอเสอมรนแรงกไมควรใช การรกษาโดยวธผาตด เปลยนขอเขาเทยมจะสามารถระงบอาการปวดในผปวยทรบประทาน

ยาแกปวด ลดอกเสบแลวไมไดผล ในปจจบนมภาวะแทรกซอนและอตราตายจากการผาตดนอยมากและดวยความกาวหนาทางการแพทย เทคนคการผาตดในปจจบนเปนการผาตดแบบแผลเลกและใชคอมพวเตอรชวยนำาทางทำาใหมความแมนยำาในการผาตดมากรวมกบมการบาดเจบตอเนอเยอนอย ผปวยจะฟนตวจากการผาตดไดเรวกวาและไดประสทธผลทดกวา

โรคขอเสอมมโอกาสรกษา ใหหายขาดไดหรอไม

ในชวง 10 ปทผานมา การศกษาวจยโรคขอเสอมไดแสดงใหเหนวาขอเสอมเปนภาวะทเกดความผดปกตตางๆ ทขอตอมากกวาการสกหรอจากการเปลยนแปลงตามวยเทานนการเปลยนแปลงทเกดขนทกระดกออนขอตอและกระดกเกดขนอยางเปนขนตอนหากสามารถคนพบความผดปกตทขนตอนใดกสามารถหาวธใหมๆ ในการปองกนหรอรกษาขอเสอมได ซงมความเปนไปไดทจะรกษาหรอชะลอการลกลามของขอเสอม ปจจบนนกวจยไดคนพบวายนหลายตวทมความสมพนธกบโรคขอเสอม และประเมนวาโรคขอเสอมถกกำาหนดดวยพนธกรรมถงรอยละ60ในอนาคตแพทยอาจจะสามารถคดกรองผปวยทมโอกาสเสยงตอการเกดขอเสอมไดสงดวยการเจาะเลอดตรวจหายนทสำาคญตอโรคเพอใหความรและแนะนำาการปองกนโรคใหกบแตละคน

ควรหลกเลยงอาหารประเภทใดบาง

ควรหลกเลยงอาหารทมแคลอรสง ททำาใหนำาหนกตวเพมการรบประทานอาหารทถกตองควรจะรบประทานใหครบทง 5 หม ในปรมาณทเหมาะสม หมอาหารในกลมวตามนเชนวตามนอวตามนซเบตาแคโรทนทเปนสารตานอนมลอสระและชวยสรางคอลลาเจนพบวาการรบประทานวตามนเหลานขนาดสง จะชวยชะลอการลกลามของขอเสอมไดเลกนอยทนาสนใจคอมการศกษาวจยหนงในอเมรกาพบวาผทระดบวตามนดในเลอดตำาจะมความเสยงตอการลกลามของขอเสอมไดสงกวาผทระดบวตามนดสง ดงนน นอกจากจะตองรบประทานอาหารใหครบทกหมในปรมาณทเหมาะสมแลว การออกกำาลงกายกลางแจงกควรจะปฏบตอยางสมำาเสมอดวย

เปรยบเทยบขนาดแผลผาตดภายหลงจากเปลยนขอเขาเทยมระหวางแบบดงเดม(ขางซาย)และแบบแผลเลก

การผาตดเปลยนขอเขาเทยมแบบแผลเลก

โรคความดนโลหตสงและโรคไตเรอรงเปนปญหาทางสาธารณสขทสำาคญของคนไทย จากการศกษาความชกของโรค พบวามประชากรไทยทเปนความดนโลหตสงไดถง 1ใน4ของผใหญหรอกวา10ลานคนและพบวา มประชากรไทยเปนโรคไตเรอรงประมาณ 7ลานคนโดยสวนมากเปนโรคไตระยะเรมตนซงถาความดนโลหตสงไมไดรบการรกษาทถกตองจะทำาใหเกดโรคแทรกซอนตามมาเชนหวใจวายอมพาต และความเสอมจากการทำางานของไตนำาไปสภาวะไตวายหลกสำาคญในการดแลรกษาผปวยโรคเหลานคอควบคมความดนโลหตรกษาเบาหวาน รวมทงปองกนภาวะแทรกซอนทางหวใจและหลอดเลอด

บทบาทของอาหารเคมตอการเกด โรคไต

HealthyEating ผศ.ดร.พญ.อตพรองคสาธต

พญ.กชรตนวภาสธวชผศ.นพ.สรศกดกนตชเวสศรภาควชาอายรศาสตรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

บทบาทของอาหารเคมตอการเกด โรคไต

อปสรรคทสำาคญททำาใหการควบคมความดนโลหตไมไดตามเปาหมายคอ การบรโภคเกลอปรมาณมากมการเตมเกลอหรอนำาปลาในการปรงรสชาตอาหารใหมรสเคม โดยเฉพาะคนไทยมพฤตกรรมการบรโภคเกลอสงถง 2 เทาของปรมาณทรางกายตองการ และผลเสยทตดตามมากบอาหารเคมกคอ “โซเดยมสง” ซงการรบประทานอาหารทมโซเดยมสงสงผลเสยทงทำาใหความดนโลหตสงเพมการรวของโปรตนในปสสาวะและยงสงผลเสยตอไตโดยตรง

จากการศกษาพบวาคนทรบประทานอาหารทมโซเดยมสงเปนประจำามโอกาสเปนโรคหวใจและเสยชวตสงกวาคนทรบประทานอาหารทมโซเดยมในปรมาณทเหมาะสมดงนนเราจงควรมาทำาความรจกสงทเรยกวาโซเดยมเพอใหทราบถงบทบาทตอรางกายและวธการลดปรมาณโซเดยมในอาหารไดอยางถกตอง

โซเดยมคออะไร

โซเดยมเปนหนงในเกลอแรทสำาคญในรางกาย ทำาหนาทควบคมสมดลของเกลอแร การกระจายตวของนำาในสวนตางๆของรางกาย ควบคมสมดลของกรด-ดาง ควบคมการเตนของหวใจและชพจรมผลตอความดนโลหตและการทำางานของเสนประสาทและกลามเนอรางกายของเราไดรบโซเดยมจากอาหาร ซงมกอยในรปของเกลอโซเดยมคลอไรด ทำาใหมรสชาตเคมมกใชเพอปรงรสหรอถนอมอาหารเชนนำาปลากะปนอกจากนโซเดยมยงแอบแฝงอยในอาหารรปแบบอนแตไมมรสชาตเคมเชนผงชรสผงฟเปนตน

ผลของการรบประทานโซเดยมสงตอรางกาย

การรบประทานโซเดยมในปรมาณทมากหรอนอยเกนไปลวนสงผลเสยตอรางกายจากการสำารวจของกรมอนามยรวมกบสถาบนโภชนศาสตรมหาวทยาลยมหดล พบวาคนไทยสวนใหญรบประทานโซเดยมมากถงสองเทาของปรมาณทแนะนำาซงผลเสยของการรบประทานอาหารทมโซเดยมสงมดงน

1) เกดการคงของเกลอและนำาในอวยวะตางๆ แมวาโซเดยมมความจำาเปนตอรางกายแตหากมโซเดยมมากเกนไปทำาใหเกดการคงของเกลอและนำาในรางกายในผทสขภาพแขงแรงไตยงสามารถกำาจดเกลอและนำาสวนเกนไดทนแตในผปวยโรคไตเรอรงซงมกจะไมสามารถกำาจดเกลอและนำาสวนเกนในรางกายไดทำาใหเกดภาวะคงของเกลอและนำาในอวยวะตางๆเชนแขนขาหวใจและปอดผลทเกดขนทำาใหแขนขาบวมเหนอยงายแนนหนาอกนอนราบไมไดในผปวยโรคหวใจนำาทคงในรางกายจะทำาใหเกดภาวะหวใจวายมากขน 2) ทำาใหความดนโลหตสง การรบประทานโซเดยมมากเกนไปทำาใหความดนโลหตเพมขนโดยเฉพาะในกลมผสงอายผปวยโรคไตเรอรงคนอวนและผปวยโรคเบาหวานภาวะความดนโลหตสงทำาใหเกดผลเสยตอหลอดเลอดในอวยวะตางๆเชนหวใจและสมองเกดโรคหลอดเลอดหวใจตบตนโรคอมพฤกษอมพาตตามมานอกจากนยงพบวาในผทเปนโรคความดนโลหตสงอยแลว หากรบประทานโซเดยมในปรมาณทเหมาะสมควบคกบยาลดความดนโลหตสามารถลดความดนโลหตไดดกวาผทรบประทานยาลดความดนโลหตแตไดรบโซเดยมเกนกำาหนด

3) เกดผลเสยตอไต จากการทมการคงของนำาและความดนโลหตสงทำาใหไตทำางานหนกขนเพอเพมการกรองโซเดยมและนำาสวนเกนของรางกายผลทตามมาคอเกดความดนในหนวยไตสงขนและเกดการรวของโปรตนในปสสาวะมากขนนอกจากนยงกระตนใหรางกายสรางสารบางอยางเหลานซงทำาใหไตเสอมเรวขน

โซเดยมอยในอาหารประเภทใดบาง

อาหารทมปรมาณโซเดยมสง สวนใหญมกมรสชาตเคม ดงนนจงควรหลกเลยงอาหารทกชนดทมรสชาตเคมนอกจากนยงมอาหารทมโซเดยมสงแตไมเคมซงเรยกวามโซเดยมแฝงทำาใหเรารบโซเดยมโดยไมรตวดงนนจงควรทำาความรจกอาหารประเภทนไวดวย จากการสำารวจพบวาปรมาณโซเดยมทไดรบสวนใหญมาจากขนตอนการปรงอาหารมากกวาการเตมนำาปลาหรอเกลอเมออาหารถกปรงเสรจแลวเราสามารถแบงอาหารทมโซเดยมเปนสวนประกอบไดดงน

1) อาหารแปรรปหรอการถนอมอาหาร ไดแกอาหารกระปองทกชนดอาหารหมกดองอาหารเคมอาหารตากแหงเนอเคมปลาเคมปลาราผกดองและผลไมดองเปนตน

2) เครองปรงรสชนดตางๆไดแกเกลอ(ทงเกลอเมดและเกลอปน)นำาปลามปรมาณโซเดยมสงคนทตองจำากดโซเดยมไมควรทานซอสปรงรสตางๆเชนซอวขาวเตาเจยวนำาบดกะปปลาราปลาเจาเตาหยซอสหอยนางรมซอสมะเขอเทศซอสพรกนำาจมตางๆทมรสเปรยวๆหวานๆซอสเหลานแมจะมปรมาณโซเดยมไมมากเทากบนำาปลาแตคนทตองจำากดโซเดยมกตองระวงไมใหกนมากเกนไปดวย

3) ผงชรส แมเปนสารปรงรสทไมมรสเคมแตกมโซเดยมเปนสวนประกอบอยดวยประมาณรอยละ15ของสวนประกอบ

4) อาหารกระปองตางๆ เชน ผลไมกระปอง ปลากระปอง และอาหารสำาเรจรปตางๆ ขนมกรบกรอบเปนตนอาหารเหลานมการเตมเกลอหรอสารกนบดมโซเดยมในปรมาณทสงมาก

5) อาหารกงสำาเรจรปเชนบะหมโจกขาวตมซปตางๆทงชนดกอนและชนดซอง

6) ขนมตางๆ ทมการเตมผงฟ (Baking Powder หรอ Baking Soda) เชนขนมเคกคกกแพนเคกขนมปงซงผงฟทใชในการทำาขนมเหลานมโซเดยมเปนสวนประกอบ(โซเดยมไบคารบอเนต)รวมถงแปงสำาเรจรปทใชทำาขนมเองกมโซเดยมอยดวยเพราะไดผสมผงฟไวแลว

7) นำาและเครองดมนำาฝนเปนนำาทปราศจากโซเดยมแตนำาบาดาลและนำาประปามโซเดยมปนอยบางในจำานวนไมมากนกสวนเครองดมเกลอแรยหอตางๆมการเตมสารประกอบของโซเดยมลงไปดวยเพราะมจดประสงคใหเปนเครองดมสำาหรบนกกฬาหรอผทสญเสยเหงอมากไมใชประชาชนทวไปสวนนำาผลไมบรรจกลองขวดหรอกระปอง กมกมการเตมสารกนบด (โซเดยมเบนโซเอต) ลงไปดวยทำาใหนำาผลไมเหลานมโซเดยมสง ดงนนหากตองการดมนำาผลไมควรดมนำาผลไมสดจะดกวา

เราจะลดปรมาณโซเดยมในอาหารลงไดอยางไร ปรมาณโซเดยมทเหมาะสมในการบรโภคไมควรเกน 2,400 มลลกรมตอวน เทยบเปนปรมาณเกลอโซเดยมคลอไรดหรอเกลอแกงได 1 ชอนชาหรอเทยบเปนปรมาณโซเดยมในเครองปรงอนๆ ไดดงตวอยาง ในตารางท1แสดงปรมาณโซเดยมในเครองปรงตางๆ

ตารางท 1 ปรมาณโซเดยมในเครองปรงตางๆ

เครองปรงรส ปรมาณ โซเดยม(มลลกรม)

ผงปรงรส 1ชอนชา 950

ผงชรส 1ชอนชา 600

ซอสหอยนางรม 1ชอนโตะ 420-490

นำาปลา/ซอว/ซอสปรงรส 1ชอนชา 400

ผงฟ 1ชอนชา 340

ซอสพรก/นำาจมไก 1ชอนโตะ 220

หากรบประทานอาหารทมปรมาณโซเดยมเหลาน3มอตอวนจะทำาใหไดรบโซเดยมมากเกนความตองการของรางกาย นอกจากนหากเราเตมนำาปลาเพมเขาไปอก กจะเปนการเพมปรมาณโซเดยมอกถงชอนชาละ 500มลลกรม สงผลใหรางกายไดรบโซเดยมปรมาณสงขนไปอก ดงนนหลกการทสำาคญในการลดปรมาณโซเดยมทรบประทานไดแก

1. หลกเลยงการใชเกลอในการปรงอาหาร และเลอกเตมเครองปรงใหโซเดยมไมเกนปรมาณทกำาหนดการเลอกรบประทานอาหารทมหลายรสชาตเชนแกงสมตมยำาใหรสหวานเปรยวหรอเผดเพอชวยเพมรสชาต

2.หลกเลยงอาหารประเภทดองเคมเชนไขเคมปลาเคมปลาแดดเดยวอาหารหมกดองปลาสมแหนมและอาหารแปรรปจำาพวกไสกรอกกนเชยงหมหยอง

3.ไมเตมผงชรส

4.นำาซปตางๆเชนกวยเตยวมกมปรมาณโซเดยมสงควรรบประทานแตนอยหรอเทนำาซปออกบางสวนแลวเตมนำาเพอเจอจางลง

5.ตรวจดปรมาณโซเดยมตอหนวยบรโภคบนฉลากของอาหารสำาเรจรปและขนมถงเพอจะไดหลกเลยงอาหารทมปรมาณโซเดยมสงไดถกตอง

อาหารเคมและอาหารทมโซเดยมสงถอเปนมหนตภยเงยบทเปนอนตรายตอสขภาพความเคยชนในการรบประทานอาหารรสเคมจดของคนไทยนนปรบเปลยนไดยากแตไมใชวาเปนไปไมไดเพราะเมอเกดความเคยชนแลว ลนของเรากจะไมโหยหารสเคมอกตอไป เราจงควรมาสรางนสยกนจดอยางถกวธกนตงแตวนน เพอลดการเกดโรคแทรกซอนตางๆและเพอสขภาพทดตามมาดวย

โจทยคอ...“...ผสงอาย...”เลยตง“คำาถาม”ในหวเพอใหไดมาซง“คำาตอบ”ในใจสำาหรบนำามาใชเขยน“ตนฉบบ”คอลมนนแตเอะ!?!ผมจะเขยนอะไรนะ?เมอตะกนคดไดแวบๆแตตอนนลมซะแลวเออคอวาคอ!!!!...“...ขอใหถอประโยชนสวนตนเปนทสอง ประโยชนของเพอนมนษยเปนกจทหนงลาภ ทรพย และเกยรตยศจะตกแกทานเอง ถาทานทรงธรรมแหงอาชพไวใหบรสทธ..”พระราชดำารส...สมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรมพระบรมราชชนกแฮ!!!!ไมมอะไรหรอกครบผมเปดประเดมเรมตนบทความดวยพระราชดำารสของ“พระบดา”คำาสอน“เตอนสต”ทอยในหวใจของ“ลกมหดล”ทกคนเพราะตองการเขยนไวใหอาน“กนลม”แคนนเอง

ลงจำ�รสและปาสมพศจากภาพยนตรเรอง�“ความจำ�สน...แตรกฉนยาว”

I-Styleสาธตอณหกะ

พอพดถงเรองการลมมอยวนหนง...ไดมโอกาสดภาพยนตรไทย(บกซนมา)ทางชองเจดสทวเพอคณเรอง“ความจำาสน...แตรกฉนยาว” เปนหนงดๆทสะทอนภาพของคำาวา“อยากจำากลบลม อยากลมกลบจำา”ไดอยางนาสนใจดานหนงคอ“รกวยรน”ทอยากลมแตกลบจำาและอกดานหนงฉายภาพ“รกวยชรา”ทอยากจำาแตกลบลมหลงดหนงเรองนเสรจมประเดนททำาใหผม“ขบคด”อยจดหนงโดยเฉพาะมม“อยากจำากลบลม”ของตวละครในเรองเปนฉากแสดงระหวางลงจำารส(กฤษณเศรษฐธำารงค)และปาสมพศ(ศนสนยวฒนานกล)ครก“สงวย”ทสดทายความสวยงามแหงรกจำาตอง“พายแพ”ใหกบ“สงขาร”ของชวต“อาการหลงลม”จากโรคอลไซเมอรเดนหนาคกคามลงจำารสจนเกดเปนอปสรรครกท“เลอนลาง”และตองจากไปในทสดซงในเรองมการเลอกใช“ภาพจำา”ทเปนความทรงจำาดๆของตวละครนำามาใช“แกปญหา”อาการหลงลมใหฟนคนบรรเทาลงแฮม!เรองราวเปนประมาณไหนกรณาหาซอแผนหนงมาดตอกนเองนะครบ

ครบ!“ภาพจำา”มประโยชนมากโดยเฉพาะกบการชวยแกอาการ“หลงลม”ของผปวยความจำาเสอมอลไซเมอรในวยผสงอายมขอมลทางการแพทยระบไววา...หนงในขนตอนการรกษาโรคความจำาเสอมนอกจากการบำาบดดวยยาแลวการบำาบดทาง“จตสงคม”กเปนอกหนงทางออกทตองใชควบคกนไปยกตวอยางเชนศลปบำาบดดนตรบำาบดภาพถายหรอเรองราวสำาคญของอดตซงเหลานคอ“ภาพจำา”แทบทงสน

จะเชาหรอคำ�ไมสำ�คญเทาอารมณภาพและความร สก

แลวภาพจำาอยางภาพถายชวยลดอาการหลงลมไดจรงหรอ?ผมตงคำาถามขนในใจทนท!!แตพอนกถงเหตการณหนงในชวงวนเกษยณทผานไปในขณะทยนดพรเซนเทชน“รปเกา”ของพๆผเกษยณเหลานนอยความคดแวบหนงผดขนมาในหวและมนแอบกระซบบอกผมวาความพเศษอยางหนงของ“ภาพถาย”คอมนเปนเครองบนทก“อดต” มนไมเคยบนทก“ปจจบน”ไมมแมเรองราวแหง“อนาคต” กดชตเตอรปบเรากจะไดภาพของอดตปบแลวยง“นวกลม”ยงเคยบอกไวครบวา“ภาพถาย”ทกภาพลวนม“สาร”แฝงอยภายในและมกบรรจ“สาระภาพ”ไวในตวเองมากมายดวยเชนกนถงแมภาพบางภาพนนไมอาจบอกชวงเวลาไดชดเจนแตทกภาพลวนแทรกสอดเรองราวความเปนไปในอดตไวใหหวนคด“นกถง”อยางมากมายอยเสมอรวมทง“สาร”ทหลงออกมาจากภาพถายเหลานนยงเปนยาขนานเอกสำาหรบใชบำาบดทกขบำารงสขใหกบ“สมองปกต”ของเราไดอกดวย

ไมเชอลองสครบ!ยามใดทเราม“ทกข”ลองกลบไปดภาพถายของเราในอดตเราจะไดเจอเรองราวขางหลงภาพเหลานนทมนพรอมกระซบบอกเราเบาๆวาดส!ภาพในอดตภายใตหนาเปอนยมทเหนวนนนเราทกขแสนทกขขนาดไหน...เรายงผานมนมาถงวนนไดเลยฉะนนเมอภาพถายคอสงทบนทกอดตและมเรองราวอยในตวผมจงมนใจวาภาพถายถอเปน“ภาพจำา”ทสำาคญและมประโยชนรวมถงเปนอกหนง“ตวเลอก”ทมศกยภาพเพยงพอตอการกระตน“เตอนความจำา”ใหกบ“สมอง”ของคนเราโดยเฉพาะชวงวย...“ชรา”ดวยเหตนละมงครบทกวนนผมจงมกจะขยนดภาพถายเปนพเศษเพอกระตนเตอนความจำาใหกบสมองทดจะฝอไปตามระยะทางทเฉยดเขาใกล“หลกส”(บางเขน555)และทกครงหากจะตองเดนทางเพอไปทำาสงหนงสงใดผมจงไมเคยพลาดทจะตงใจตระเตรยมกลองถายรปไปดวยเสมอเพอหวงจะเกบภาพและเรองราวไวใชเตอนความจำาใหกบสมอง...เมอวนนนมาถง

ครบ!!แตทกครงพอถงจดหมายปลายทางสงหนงทเกดขนกบผมเปนประจำาและเปนไปโดยอตโนมตแบบไมทนตงตวนนคอ...ผมลมกลองTTเอาะ!!!!!!ผม“ลม”ไปเลยวาตองเขยนเรอง“สรางเสรมสขภาพ” และตองเกยวของกบ“ผสงอาย”ในฉบบนงนเอางละกนครบ…ผมขอสรปวา“ผสงอาย”กบ“สมองเสอม”มกมาคกน“โรคอลไซเมอร”กบ“รกษาไมหายขาด”อนนชวรทสด“หลงลม”กบ“ภาพจำา”พอชวยกนได“สรางเสรมสขภาพ”กบ“หมนฝกสมอง”หามละเลยเดดขาดสดทาย...“ถายภาพ”กบ“ปนหนาแอบแบว” ทกททกเวลากจกรรมหลกทควรทำาสำาหรบถายเกบไวดยามชรา...โอเคมย?

ภายนอกดไมมอะไร�แตในภาพมเรองราวมากมายใหหวนคด

เพลง อยคำ� .. คำ�รอง/ทำ�นอง/ขบรอง จรล มโนเพชร

อยคำา อยคำา อยคำา

อยคำา คนแก ทาทางใจด ลกผวบม อยตวคนเดยวเมอแลงแดดออน อยคำา กำาเคยว เกยวผกบง ใสบงกลางหนอง ตากฝากอฟาง หลงกงมกกอง อยกลางหนอง จนมดจนคำาแลวแกกแบง ผกบงเปนกำา สงขาประจำา เลยงตวสบมา อยคำา เคยบอก เลาความเปนมา ลกผวกอนหนา นนอยตวยกนแลวมาวนหนง ผวแกกพลน มาตายละกน เหลอเพยงลกสาว

อยคำ� แตแลวแหมบเมน มเรองออฉาว ลกสาวหนตวย ปอจาย อยคำา เลยอย คนเดยวเปลยวดาย ตกใจ ตกกาย ปนองบม อยคำา อยคำา อยคำา อยคำา คนแก ทาทางใจด ลกผวบม เปนดเอนดลำา แลงนแดดออน บหนอยคำา เกยมาประจำา อยคำาไปไหน หมผกบงยอดซม เซาซบบไหว เปนจะได ไปแลวอยคำา ฟามดมวหมน เมฆฝนครมดำา เสยงพระอานธรรม ขออยคำา ไปด อยคำา อยคำา อยคำา

... จ�กทวงทำ�นองสเรองร�ว ...

BehindThe Scene

เรองเลาจากหมออ.พญ.โสมรชชวไลยคภาควชากมารเวชศาสตรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

เมอครงยงเดกฉนเคยไดยนคณพอเปดเพลงโฟลคซองในรถ จำาไดแตวาเนอรองของเพลงนนเปนภาษาเหนอ ลำาพงภาษาเหนอกเปนภาษาทเพราะฟงเสนาะหอยแลว เมอประกอบกบเสยงเกากตารคลออยเบาๆขางหลงรสกวามนเพราะจบใจจรงๆฉนมารทหลงวาคนรองชอ“จรล มโนเพชร”นกรองชาวลานนาทมชอเสยงจนเปนทรจกของคนทงประเทศในขณะนนขณะทนงรถไปโรงเรยนสายตาทอดยาวไปบนถนนเหนคณยายคนนงกำาลงเดนขามถนนพรอมเพลง“อยคำา”ดงขนมาสะกดใหฉนนงนงและฟงเนอหาเพลงนนดวยความตงใจปกตแลวฉนจะฟงเพลงแคเพยงผานๆไปไมคอยไดสนใจเนอหาเพลงเทาไรแตเพลงนกลบเปนเพลงทฉนฟงแลวกลบมความรสกตามเปลาเลยเพลงไมไดเกยวของกบ“อกหกรกคด”แตอยางใดเพลงนเปนเรองเลาของคณยายคนนงชอ“คำา”ซงอาศยอยทางเหนอ(ปกตแลวคำาวา“อย”ภาษาเหนอแปลวาคนสงอาย)..อยคำาเคยมครอบครวแตสามกมาเสยชวตไปกอนสวนลกกหนตามผชายไปอยคำาเลยอยคนเดยวไมมญาตทไหนงานทอยคำาทำาประจำากคอเกบผกบงไปขายหาเลยงตวเองถงแมตาจะฟาฟางแลวกตามแลวมวนหนงอยคำากหายไปไมมใครเหนอยคำาอกมารอกทอยคำากเสยชวตไปแลว..ฟงเพลงนแลวทำาใหฉนเศราและรสกเหมอนมอะไรมาจกอยทคอหอยถงกบนงองไปชวขณะเลยทเดยว..คณจรลมโนเพชรถายทอดเพลงนออกมาไดดทงเนอเพลงและทวงทำานอง ฉนไดมโอกาสอานบทความของคณมานดอชวงศผจดการสวนตวของคณจรลมโนเพชรซงเลาทมาของเพลงนไวอยางนาสนใจจงขอยกบางขอความททานเขยนไวมาใหเราไดอานกน

วนนนเวลาเยนแลวเรานงอยบนรถไฟชนสองตนอนเพอกลบบานเชยงใหมรถไฟกำาลงวงผานยานทงรงสตตะวนกำาลงตกดนทหนองนำามคนเฒาคนหนงกำาลงพายเรอเกยวยอดผกบงเปนภาพชวตทงดงาม จรลมโนเพชรลวงมอลงไปในกระเปาสะพายแตคงไมทนใจจงบอกผมวา...“คณมานด ขอกระดาษผม สกแผน” ผมใจรอนพอกนดวยรวาคงเปนเรองดวนสำาคญผมไดเลอกฉกเนอทกระดาษสขาวของหนงสอพมพจากนนไมนานจรลมโนเพชรไดยนกระดาษแผนนนใหพลางกมลงหยบกตารแลวเลนเพลงใหฟง นอกจากผมแลวคงมผโดยสารทนงอยใกลๆกนในโบกนนไดยนเพลงอยคำาเปนครงแรกในโลกน... “คณมานด อยคำา มชวตจรงๆ นะ แตชวตแกไมไดเศราอยางในเพลงนะ แกเปนอยทมความสข ลกผวไมม ทกวนในตอนสาย แกจะหาบกระจาดสองใบ ออกตระเวนไปตามบานเพอรบอาหารไปถวายทวด

“จรล มโนเพชร”ศลปนโฟลคซองคำ�เมอง

เมอพระฉนเพลแลว อาหารทเหลอ จะประทงชวตแกไปอกวนหนง จากนนกจะลางจานชาม ทำาความสะอาดกอนทจะกลบบาน ซงอยไมไกลจากวด และไมหางจากบานผม ทประตเชยงใหมเทาไร” “แลวมนเกยวอะไรกบ ผกบง”ผมถามดวยความสนใจ “บานทแกอาศยอยมหนองนำา แกกอาศยเกบยอดผกบงไปขายบาง แจกบาง บางวนตอนเยนๆ หลงเลกเรยน ผมมกจะไปหาแก ไปนงคยกน แกมกจะเลาเรองเกาๆ ใหฟง อยคำา เปนคนมความสขครบ” “สองสามวนแลว ไมมใครเหนหนาแก ผมบกไปถงบาน จงพบวาแกนอนตายไปแลว ผมเปนคนบอกผใหญใหรเรอง และชวยกนทำาศพให” “ทำานองเพลงละ มนเกดเมอไร”ผมทราบวาจรลมโนเพชรมกจะแตทำานองเพลงกอนแตงคำารอง “พระเจา แตงไวนานแลว...” ผมทำาหนางงๆ “สมยเดกๆ ผมชอบไปโบสถศาสนาครสต ชอบไปเทยวเลน หาเพอนและชอบฟงเพลงสวดในโบสถ รจกทำานองนมาตงแตเดกๆ เปน เพลงฮม เพลงสวดในโบสถ เปนเพลงประกอบศาสนกจของชาวครสต และรดวยวา เปนเพลงท ปเตอร แอนด พอล แมร สรางเปนเพลงเพลงหนง แต อยคำา ของผม ผมดดแปลงทำานองบาง ถาไมดดแปลง กจะไมมทางเขากบ วรรณยกตของภาษาคำาเมองไดหรอก” เพลงอยคำาไดรบความนยมอยางรวดเรวไมมสกครงทจรลมโนเพชรอยบนเวทจะไมไดรองเพลงอยคำาและไมมสกครงทจรลมโนเพชรจะไมพดประโยคน “กลบบ�นไปเยยมญ�ตผใหญ ไปเยยมอย ทบ�นเนอ”

ฉนคดวาเพลงนมนมความหมายแฝงในตวมนเองตอนเดกๆฉนรสกเศราไปกบเรองราวของอยคำาเพราะรสกวาชวตอยคำาชางโดดเดยวอยคำานาจะเหงาเพราะไมมญาตพนองหรอลกหลานทไหนคนทฟงเพลงอยคำาของคณจรลมโนเพชรจบแลวคงคดถงผสงอายทบานมากขนไมวาจะเปนคณพอคณแมหรอปยาตายายนกใกลจะถงวนสงกรานตแลวนะคะเราอาจจะจำาไดแตเทศกาลสนกสนานรนเรงการละเลนการสาดนำาแตจรงๆแลวในชวงวนหยดสงกรานตนมวนผสงอายแหงชาตและวนครอบครวรวมอยดวยเพอใหพวกเราไดกลบไปกราบเทาคณพอ คณแมหรอปยาตายายทบานกนบาง อยางนอยปละครงกยงด ไดระลกถงพระคณททานไดเลยงดและอบรมสงสอนเราใหเตบโตมาไดจนทกวนน

อยางไรกตามอกมมมองหนงทฉนไดจากเพลงน..คอการเกดแกเจบตายลวนเปนเรองธรรมดาคนทเกดมาทกคนยอมหนไมพนในสจธรรมในขอนเกดมาแลวกคงหนไมพนเรองความเจบปวยในทสดเรากตองแกและกตองตายไมวายากดมจนอยางไรทางทดเราเตรยมตวรบกบสงทจะเกดขนใหดทสดจะดกวาตงใจทำาความดละเวนความชวเกบสะสมบญไวแตเนนๆเมอเราแกเราจะไดเปนคนแกทมความสขทงกายและใจ..

EasyLiving รศ.นพ.ชชวาลยศลปกจ

ผอำานวยการศนยจตตปญญามหาวทยาลยมหดลและอาจารยภาควชาจตเวชศาสตรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

มาสชงตองหามพลาด

น เลย...รถสกายแลป

เรอโดยสารท รอคอยให บรการ

ทก 1 ช วโมง(คนแน นเหมอนกนนะ)

สะพานอษฎางคในพระจฑาธชราชฐาน

บรรยากาศดมากๆ ปลายสะพานมปลาวาย

อย ด วยแนะ

ขอเปนท น แหละท งเลนน ำาทะเลและด มด ำา

กบบรรยากาศสงบๆ ทามกลางอาทตยอสดง

ตะลอนจนมาถงจดน ในชวงพระอาทตย

ตรงศรษะพอดแอบบนวาแดดรอนจบใจ

เราเลยมแตภาพบรรยากาศไกลๆมากฝากกน

Givingand Sharing

คำ วาให ไมสนสดมลนธรามาธบดฯ

“หมอ” สรรพนามทหลายคนใชเรยกชาย-หญงสวมชดสขาวยาวคลมเขาทคอยสอบถามหรอตรวจอาการรวมทงใหคำาแนะนำาตางๆแกผปวยภาพเหลานเปนภาพทเกดขนเปนกจวตรทกวนในโรงพยาบาล ซงเปนสถานททำางานตรวจรกษาแนะนำาใหคำาปรกษาแกผปวยแตจะมสกกคนทจะรถงความเปนมากอนทจะมาเปนหมอทคอยรกษาในเวลาทเราเจบปวย

จะไมมหมอทคอยชวยเหลอผปวยในวนน หากขาดคนสำาคญทคอยถายทอดวชาความรความสามารถทางการแพทย การวนจฉยโรคและรกษาโรคตางๆ ใหแกหมอนนคอครของหมอหรออาจารยแพทยผเปรยบเสมอนพอแมหรอญาตสนทคนหนงของนกศกษาแพทยซงไมไดเปนแคผถายทอดวชาความร แตยงเปนผทคอยดแลอบรมสงสอนระเบยบวนยในการดำารงชวตการวางตวเทคนคการคนควาหาความรแมกระทงการเตรยมตวสอบใหแกนกศกษาแพทยและแมกระทงหลงจบการศกษาไปแลวอาจารยแพทยกยงคอยใหกำาลงใจคอยเปนทปรกษาและใหความชวยเหลอลกศษยอยตลอดเวลา เปนความสมพนธกนระหวางศษยกบครซงไมมวนเปลยนแปลง

พระคณของ “คร (แพทย)”

EducationTalk ธนรตนชศกด

ดวยสำานกในพระคณของครทไดบมเพาะตนกลาตนนอยๆ เปนเวลา 6 ปในรวโรงเรยนแพทย จงจดใหมพธอำาลาอาจารยของนกศกษาแพทยชนปท6เพอเปนการแสดงออกถงความกตญญกตเวทตาของศษยทมตออาจารยซงเปรยบเสมอนพอแมคนท 2 ขน ในงานปจฉมนเทศสำาหรบนกศกษาแพทยประจำาป2555

วนท 18 กมภาพนธ ทผานมา ในพธปจฉมนเทศสำาหรบนกศกษาแพทยชนปท6รนท43ณหอประชมอารวลยะเสว ไดจดใหมพธอำาลาอาจารยของนกศกษาแพทยชนปท 6 และมการบรรยายในหวขอ “การแพทยกบสงคมไทยยคปจจบน” “กาวแรกของการประกอบวชาชพเวชกรรม” และ“ประสบการณจากรนพ” โดยมการฉายวดทศนประมวลภาพการเรยน ความทรงจำาและกจกรรมตลอดระยะเวลา 6 ป ในรวคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด ซงเตมไปดวยบรรยากาศรกและอนอบอนระหวางครกบศษยซงสามารถเรยกนำาตาจากวาทคณหมอกนถวนหนา

ความรสกจากตวแทนนกศกษาแพทย

ณธชา เศรษฐธนา นกศกษาแพทยชนปท 6“ตลอด6ปทอยทนไดรบประสบการณตางๆมากมายรวมถง เพอนทดกจกรรมทดคร-อาจารยทด และสงแวดลอมทดๆประสบการณทงหมดนคงจะหาทไหนไมไดอกแลวนอกจากรวรามาธบดหากยอนกลบไปถามสกกครงกคงจะตอบเหมอนเดมวาขอเลอกเรยนทน”

กฤษณสมภพ เตชะวรตมะ นกศกษาแพทยชนปท 6 “รสกดใจทเรยนจบและภมใจทจะไดไปเปนแพทยจรงๆตงใจไววาจะเปนแพทยทเสยสละอยางเตมทเพอประชาชนทกคนและคนททกขยากทเจบปวยรามาธบดแหงนสอนใหเราเตบโตมาตลอด6ปจนกลายเปนหมอทพรอมจะออกไปดแลผปวยทกคนสอนใหเราทกคนกลาคดกลาแสดงออกมความมนใจในตวเองสามารถแสดงความคดเหนตางๆไดในหลกเหตผลและวชาการสามารถปรกษาพดคยถงปญหาตางๆไดกบรนพและอาจารยทกทาน”

นคงเปนความหมายของคำ วา...ศษยม “คร”

กจกรรมการออกหนวยแพทยเคลอนท เปนหนงในกจกรรมทคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดลไดยดถอปฏบตในการใหบรการการรกษาพยาบาลแกผปวยตามชนบทในจงหวดตางๆทวทงประเทศมาอยางยาวนานโดยเฉพาะอยางยงการใหบรการการรกษาพยาบาลรวมกบโครงการพระดาบสสญจรซงเปนโครงการหนงในพระราชดำารของของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชในชอ“หนวยแพทยเคลอนทพระราชทาน”ซงคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดลไดสนองตามพระราชดำารในการใหบรการรกษาพยาบาลเปนประจำาอยางตอเนอง

จากการทคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ไดมโอกาสจดหนวยแพทยเคลอนทพระราชทานในโครงการพระดาบสสญจรของมลนธพระดาบสและโครงการพระราชทานความชวยเหลอแกประชาชนกพบหลากหลายปญหาทางดานสาธารณสขในประชาชนโดยเฉพาะในกลมเดกเลกและผสงอาย

หนวยแพทยเคลอนทพระราชทาน“พระดาบสสญจร”

RamaToday กตยาสวรรณสทธ

นพ.ณรงคฤทธมศยาอานนทรองผอำานวยการโรงพยาบาลรามาธบด

นพ.ณรงคฤทธมศยาอานนทรองผอำานวยการโรงพยาบาลรามาธบด ในฐานะผดแลจดทมแพทยเคลอนท จงไดนำาทมแพทยจากภาควชาตางๆของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ออกหนวยแพทยเคลอนทพระราชทานโดยมประชาชนเขารบการปรกษาโรคและรกษาโรคเฉลยราว200-300คนตอพนทโดยตรวจพบโรคทเขามาทำาการรกษาไดแกโรคทางอายรกรรมตางๆโรคปวดขอ-ปวดเมอยตามตว โรคทางจกษ โรคทางกมารเวชศาสตร และโรคทางทนตกรรมเปนตน

นพ.ณรงคฤทธมศยาอานนทกลาวถงความเปนมาททางคณะไดเขารวมโครงการของมลนธพระดาบสวา โครงการพระดาบสสญจร เปนโครงการของมลนธพระดาบสทดำาเนนการใหความชวยเหลอแกประชาชนตามทองถนทอยหางไกลความเจรญ ซงทางคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด ไดมโอกาสเขารวมในการออกหนวยแพทยเคลอนทพระราชทานกบโครงการพระดาบสสญจร เปนระยะเวลาตอเนองทกเดอนมาหลายปแลวคณะฯไดมงเนนการใหความชวยเหลอแกประชาชนทอยหางไกล ในดานการตรวจสขภาพและใหความรดานสขภาพถงแมจะเปนชวงเวลาระยะสนๆกตามอกสวนคอ ไดรวมกบมลนธพระดาบสในการใหประโยชนกบสงคม

“เราในฐานะทเปนบคลากรทางดานสขภาพ เรามหนาทในการสรางเสรมสขภาพ ในการรกษาโรค และเราอยในฐานะทมความสามารถชวยเหลอเขาได การใหของเราคอการใหประชาชนมสขภาพทดแขงแรงไมเจบปวย นนคอสงทเรามงหวงทจะใหกบสงคมตลอดไป”

อนง การออกหนวยแพทยเคลอนทพระราชทาน ไดรบความรวมมอเปนอยางดจากแพทยในภาควชาตางๆไดแกภาควชากมารเวชศาสตรภาควชาอายรศาสตรภาควชาจกษวทยาภาควชาออรโธปดกสภาควชาโสตศอนาสกวทยาเปนตนและยงไดรบความรวมมอเปนอยางดจากงานทนตกรรมในการใหบรการตรวจรกษาฟนฟรตลอดจนคณะเจาหนาทจากฝายเภสชกรรมฝายวศวกรรมบรการงานบรหารโรงพยาบาลงานอาคารสถานทและยานพาหนะงานรกษาความปลอดภยและงานสอสารองคกรในการเปนกลไกสำาคญยงตอการลงพนทใหการรกษาผปวยเปนอยางดเสมอมา

เนองดวยจำานวนประชากรทมากขนในปจจบนหลายคนกคงจะรอคอยการเตบโตของคนรนใหมทอาจมองวาเปนความหวงในการพฒนาดานตางๆในอนาคตแตหลายคนกำาลงลมกลมคนในวยผสงอายไปหรอเปลา?

อ.พญ.สรนทร ฉนศรกาญจนกบงานวจยดานผสงอาย: สมองเสอมและอลไซเมอร

ResearchInspiration ดนยองควฒนวทย

ผสงอายทเคยสรางคณงามความด สรางสงตางๆ ทเปนเหมอนตนแบบในการดำาเนนชวตของใครหลายคนคอลมน Research Inspirationฉบบนขอนำาเสนอ บทสมภาษณ อ.พญ.สรนทร ฉนศรกาญจน หวหนาหนวยเวชศาสตรผสงอาย ภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ผททำางานวจยดานผสงอายและเขไาใจการดแลผสงอายโดยเฉพาะดานสมองเสอมและอลไซเมอรจนเปนทยอมรบในวงการแพทย

ทำ ไมถงสนใจงานดานผสงอาย

ผสงอายเปนวยทมความซบซอนเกนกวาทเราจะเขาใจอาจารยมองวากเปนเพยงผใหญทอายมากขนหากเทยบกนทางดานรางกายในผสงอายเมอสก20ปทแลวกบวนนมนกจะไมเหมอนกนแลวเมอตอนอาย20ปปวดทองกนยาชนดนแลวหายแตพออายมากขนแลวกนยาชนดเดยวกนเขาอาจไมหายแตอาจเสยชวตไดความรอยหรอและความเสอมของรางกายกมมากขนซงไมใชแคคำาวาแกอยางเดยวจงตองเขาใจวามการเปลยนแปลงอะไรไปอยางไรอกเรองทสำาคญคอใจและความคดคนบางคนเมอสงอายขนความคดกจะเปลยนไปบางเรองอาจจะเยนลงบางเรองอาจจะยอมกนไดหรอยอมกนไมไดผสงอายนนผานการทำางานมาเยอะประสบความสำาเรจมาเยอะมลกมเตาแลวจงมความซบซอนเมออายมากขนซงครอบครวกมความสำาคญกบผสงอายคอนขางมากอยเหมอนกน

อาจารยสนใจศาสตรทางดานผสงอาย ในเรองอะไรบาง

เรองศาสตรของผสงอายนนในความเปนจรงแลวไมคอยทราบกนคนจะมความรสกวาอาย52ใชยาแบบนอาย70ใชยาแบบนนเราพบวาจรงๆแลวไมใชในเบองตนนนการสอนหรอทำาความเขาใจวาผสงอายตองมการดแลตองคดและเขาใจเขาเปนอยางมากอาจารยไดทำาการสอนนกศกษาแพทยรามาฯเกยวกบการดแลผสงอายแตอนทจะกาวไกลมากขนจะตองมการสอนความรซงพยาบาลจะเปนคนทมความรในเรองการดแลผสงอายมากพยาบาลจะรในเรองนดถาหากคนไขมการเปลยนแปลงอะไรไปพยาบาลจะบอกหมอไดหมด

แลวในการทำ งานวจยดานผสงอายเปนอยางไร

สวนงานวจยนนมนไมงายไมเหมอนสมยกอนตองทำางานวจยดวยตวคนเดยวซงไมเหมอนกบการลงตรวจทเราทำาอะไรคนเดยวไดเองแตการทำาวจยถาทำาคนเดยวนนลำาบากมากตองมทมคดอยางเดยวไดแตจะไปไดลำาบากเรองของงานวจยจะทำาไดกตอเมอมความพรอมมนกวจยทเกงๆทมรมเมอถงเวลาทเขาตองการทมเขากจะดงเราเขาไปในรมซงเขาจะหาทหาทางหาเงนทนให อยางทอาจารยทำากเรมตนจากศ.นพ.รชตะรชตะนาวน(อดตคณบด)ใหโอกาสซงตวอาจารยสนใจในเรองกระดกพรนกเลยเปนงานแรกทไดทำามการลงทนตรวจวดมวลกระดกทำาการศกษาระดบแคลเซยมดแลเรองอาหารอาจารยกไดหาทมเจาหนาทคอมชวยหากลมเปาหมายซงมพยาบาลใหการชวยเหลอจดควตรวจเกบขอมลให และเราจะตองกำาหนดจำานวนคนทเขารวมโครงการของเรากำาหนดระยะเวลาในการทำาโครงการอาจจะเผอไวบางจะไดมเวลาซงถาไมมนกวจยรมเกาคอยดงนกวจยรมใหมมนกจะไมกางมนจะทำางานวจยออกไมได หวขอเดนๆ ทเคยทำ วจยมามอะไรบาง

อาจารยเคยทำาเรองกระดกพรนอยระยะหนง พอทมกระดกพรนอยตวแลว อาจารยกเขามาทำาเรองสมองเสอมตอนแรกเรมตนจากสภาสถานผสงอายสนใจทอยากจะทำางานวจยกไดมาพดคยกนอาจารยกบอกวาอยากทำา

เรองสมองเสอมเพราะมความเปลยนแปลงทางดานรางกายและจตใจหลายเรองมากการดแลกยากมากในเมอทำาเรองการดแลผสงอายไดแลวการทำาเรองสมองเสอมกนาจะทำาไดจรงๆแลวมรายละเอยดเยอะมากในการทำางานดานผสงอายทงเรองรางกายจตใจตวญาตผปวยและอารมณ หลงจากนนกคดหาเครองมอในการวดแบบสอบถามเพออยากรวา ใครทมความผดปกตอะไรของสมองบาง เปนแบบสอบถามจากตางประเทศทเราเอามาพฒนาใหเขากบคนไทยกมทงขอดขอดอยขอดอยกคอระดบการศกษาของคนไขถาคนไขเขยนไมไดสอสารไมไดกทำาไดยาก สวนงานททำาอยตอนนจะเปนเรองสมองเสอม-อลไซเมอรซงในผปวยอลไซเมอรเรากอยากรวาเขามลกษณะอยางไรทาทางการกนวตามนเสรมพนธกรรมเปนอยางไรในคนไขทเรามอยในมอและเรากอยากรวาอาการของคนไขสมองเสอมซงจะมาเมอเปนแลวนนมเหตปจจยจากอะไร อกสงหนงททำาอยกคออยากรวาเมอเวลาผานไปจะมคนปกตกลมหนงทสมองจะคอยๆแยลงเมออายมากขนอยางเชนหากตดตามคนทอาย70ถง80ปจำานวนคนประมาณครงหนงในชวง10ปนจะเปนอลไซเมอรเรากอยากรวาอะไรเปนเหตใหเกดอาการ และจะวดจากผลเลอดเพอคาดเดาอาการ รวมทงตดตามผลการตรวจประสทธภาพสมองและปจจยทเกยวกบสภาพสมองในผสงอาย ซงตองใชเวลาทำาหลายป งานนกอยในโครงการพฒนาศกยภาพประชากรไทยดวยทำามาเปนปท 4แลว ในปนเราจะทำาการตรวจซำาดวยวธการเดมจะทำาใหเราทราบวาคนนกนยาเปนปบแตอาการแยลงกวาอกคนคนนรปรางผอมกวาคนนแตเขาเปนเพราะเกดจากปจจยอะไรการออกกำาลงกายการพกผอนพนธกรรมอาหารการกนและปจจยเรองวตามนการนอนหลบดไหมซงเราจะถามจากคนไขเปนหลกและเลอกทำาในคนอาย50ปโครงการนเองกตงระยะเวลาไว12-15ปใชเงนเปนหลกลานบาทมจำานวนผเขารวมโครงการ384คนคาใชจายตอคนละราว20,000บาท นอกจากนยงมงานของรศ.พญ.จรพรเหลาธรรมทศนภาควชารงสวทยาททำาเรองแผนทสมองสวนอกเรองนนอาจารยไดเขาไปมสวนรวมในการทำารวมกบอ.พญ.ดาวชมพนาคะวโรภาควชาจตเวชศาสตรในการเขาไปทำาการฝกสมองดแลคนไขทไดรบอบตเหตทางสมองซงสมองจะไมกลบมาเหมอนเดมและมความบกพรองไปโดยเรามวธการฝกสมองอย

สวนตว อาจารยมวธแกลมหรอฝกสมองอยางไร

บางครงอาจารยขลมลมกญแจพวกเลกอาจารยกจะใชวธการทไมทำาใหลมกคอเอาใสไวในรองเทาเลยพอเราใสรองเทาเรากจะเจอกญแจทำาใหไมลมสวนการฝกสมองเรากตองมวธการเรมตนในการฝกอยางในบางครงเราเจอคนทเรารจกเจอกนบอยแตไมเคยจำาชอไดสกทไมไดใสใจวาชออะไรนนแปลวาเรากไมไดตงใจทจำากเลยจำาไมไดในบางเรองเราอยากจะจำาแตจำาไมไดกมบางเรองมนมการกระทบกระเทอนจตใจเรากลบจำาไดดอารมณกมสวนพวกความชอบหรอไมชอบกสงผลใหจำาไดหรอไมได ปญหาสำ คญของผสงอาย

จรงๆแลวตวโรคไมคอยนากงวลเทาไหรแตเรองการดแลผปวยสมองเสอมจะนากงวลมากกวาบางครงจะเหนแมลกทะเลาะกน แมเปนสมองเสอมมอาการหวาดระแวง เพราะสามโชครายเสยชวตไป กสงผลกระทบกระเทอนทางใจจนจำาไมไดวาสามหายไปซงกทำาใหลกๆดแลไดลำาบากเปนลกษณะจำาไดแตเรองเกาแตเรองใหมจำาไมได ลกกจะเครยด คนไขกลมนจะบนทกเรองใหมลงในสมองนอยมาก อาจารยมองวาคนไขเหลานนาสงสารถาเปนโรคอน เวลาญาตพามากจะไมเทาไหร แตถาเปนคนไขสมองเสอมจะมอาการอยนงไมคอยไดคนไขพวกนหนาตากปกตเหมอนพวกเราแตกกวนตลอดทำาเปนไมรเรองบางครงมารอหมอนานๆกจะอาละวาดเพราะไมเขาใจวามารออะไรจงตองทำาความเขาใจในตวคนไขมากๆ

แนวคดในการทำ งานวจยหนงชน

เราอยากร มนมของบางอยางทเรารจากการอานหนงสอ จากการเรยน เรากอยากรวามนจรงใชไหม มนจรงหรอเปลา ในตางประเทศกจะบอกวาปจจยทพบในผปวยสมองเสอมกคอ สงอาย เพศหญงเปนมากกวาเพศชายระดบการศกษานอยเปนมากกวาระดบการศกษามากอาจารยกอยากรวามนใชไหม และกมเรองอาหารการกนการนอนหลบการออกกำาลงกายสขภาพโดยรวมประวตครอบครว อาจารยเรมตนจากความอยากร บงเอญเรามคนไขแบบนอยเยอะแตถาเรารปจจยทแนนอนในอนาคตเรากจะสามารถปองกนได

อาจารยทำ งานวจยมา ไดคำ ตอบอะไรมาบางแลว

กคงไมใชคำาตอบแตมนมความนาสนใจอยทเราเองกรสกวานาสนใจซงมนนาจะพอชวยอะไรเราไดบางอยางชวง30ปททำางานวจยมาอยางนอยเรากไดรวาคนไขของเราทเราคดวาเปนปกตเนยกอาจมความผดปกตได อยางเชน คนทมาหาอาจารย ทำางานคาขายปกตไมมอาการใดๆ กอาจพบความผดปกตได แตอาจพบการเปลยนแปลงของสมองได

อาจารยตงเปาหมายในการทำ งานวจยหลงจากนอยางไร

อาจารยคดวาเราคลกคลอยกบคนไขสมองเสอมญาตของคนไขสมองเสอมเรากหวงวาอยากไดอะไรทเปนของคนไทยออกมาโดยไมมงหวงวาตองไดภายใน10หรอ20ปขางหนาเพยงแตหวงวาจะมอะไรออกมาบางไหมทจะทำาใหมขอมลเผยแพรออกไป เปนลกษณะบอกวาคณทำาแบบนนะจะไดไมสมองเสอมคณตองไมทำาแบบนสมองคณจะไดไมเสอม

กบบทบาทมากมาย อาจารยชอบบทบาทใดทสด

อาจารยมองวาตวอาจารยเองคงไมใชนกวจยอาจารยคดวาตวอาจารยเปนหมอนาจะดทสดเพราะอาจารยเหนความหลากหลาย เราเขาใจมตความคดของคนทสงวยได อาจารยจะเขาใจปญหาของคนไขไดมาก อาจเปนเพราะอยในชวงระหวางวยทผปวยมาพบกเปนไดสวนเรองการสอนกอาจารยคดวากสอนไดดสอนแลวเขาใจ

การใหความสำาคญกบผสงอายถอเปนเรองทควรกระทำาเพราะเมอพวกเขาเขาสวยนแลวอารมณความคดความรสก รวมถงรางกาย และโรคตางๆ จะเรมมการเปลยนแปลงไป ซงลกหลานควรใหการดแลเพอเปนการตอบแทนในสงทพวกเขาไดตงตนเปนแบบอยางมาให แตเหนอสงอนใดคอความเขาใจในสงทเขาเปนนนจะทำาใหการดแลเกดขนไดงาย

Activitiesกองบรรณาธการ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารเสดจเปนองคประธานเปดการประชมและรวมฟงปาฐกถาในงานประชมวชาการรางวลสมเดจเจาฟามหดลประจำาป2556(PrinceMahidolAwardsConference:PMAC2013)ภายใตหวขอสขภาพดหนงเดยว(OneHealth)โดยมMissUcheVeronicaAmazigoและSirMichaelDavidRawlinsผไดรบรางวลสมเดจเจาฟามหดลประจำาปนเปนผปาฐกถาพรอมกนนยงทรงทอดพระเนตรนทรรศการจากการประกวดภาพวาดในหวขอOneHealthและนทรรศการPosterPresentationเมอวนท31มกราคม2556ณหองแกรนดบอลรมชน22โรงแรมเซนทาราแกรนดเซนทรลเวลด

รศ.นพ.ธนยสภทรพนธรองคณบดฝายบรการและศ.นพ.อรามโรจนสกลผอำานวยการศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตน พรอมดวยคณะฯ ใหการตอนรบสอมวลชนจากประเทศบรไนในโอกาสเขาเยยมชมงานดานบรหารและการใหบรการของผปวยภายในศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตนเมอวนท4กมภาพนธ2556ณอาคารสมเดจพระเทพรตน

Prince Mahidol Awards Conference 2013

ตอนรบสอมวลชนจากประเทศบรไนเย ยมชมศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตน

อ.นพ.ภชงคลขตธนสมบตผชวยผอำานวยการโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดลเปนประธานกลาวเปดการอบรม เรองการบรการอยางไรใหมความสขซงจดขนสำาหรบเจาหนาทฝายโภชนาการระหวางวนท 16-17 กมภาพนธ 2556 ณ ผงหวานรสอรทจ.กาญจนบร เมอวนท 15กมภาพนธ 2556ณหอง623อาคารเรยนรวม

รศ.นพ.อดศกด ผลตผลการพมพ หวหนาศนยวจยเพอสรางเสรมความปลอดภยและปองกนการบาดเจบในเดก และอาจารยประจำาภาควชากมารเวชศาสตร รวมกบหนวยตรวจโรคเดก คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล บรรยายใหความรเรอง “กนขนมอยางไร ใหอรอยและปลอดภย”ซงไดรบความสนใจจากเดกๆและผปกครองเปนอยางมากเมอวนท3กมภาพนธ2556ณหนวยตรวจโรคเดกชน2อาคาร1คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

ภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยาจดการประชมวชาการและประชมเชงปฏบตการหวขอ “Hand inHandtowardstheNewEraofOB&GYN”ระหวางวนท30มกราคมถง1กมภาพนธ2556โดยภายในงานมการบรรยายเสวนา และWorkshop ทามกลางความสนใจจากผเขารวมประชมเปนจำานวนมากณหองประชมชน9อาคารเรยนและปฏบตการรวมดานการแพทยและโรงเรยนพยาบาลรามาธบด

นายพลากรสวรรณรฐองคมนตรรศ.นพ.ธนยสภทรพนธ รองคณบดฝายบรการ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลพรอมดวยผแทนหนวยงานมอบสงของพระราชทานใหแกราษฎรในโครงการพระราชทานความชวยเหลอโดยทมแพทยจากคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดไดใหบรการตรวจรกษาโรคทวไปและบรการทางทนตกรรมในพนทณอ.บานผอจ.อดรธานและอ.เชยงคานจ.เลยเมอวนท31มกราคมและ1กมภาพนธ2556

“กนขนมอยางไร ใหอรอยและปลอดภย”

งานประชม Hand in Hand towards the New Era of OB & GYN

การบรการอยางไรมความสข หนวยแพทยฯ พระราชทานจงหวดเลย และจงหวดอดรธาน

แสดงความยนดแดนพ.ววฒน โรจนพทยากร

งานกจการนกศกษารวมกบหลกสตรวทยาศาสตรบณฑตสาขาวชาความผดปกตของการสอความหมาย ภาควชาวทยาศาสตรการสอความหมายและความผดปกตของการสอความหมายคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด จดโครงการ “สอความหมายดวยสายใยเพอในหลวงครงท7”โดยมวตถประสงคเพอบำาเพญประโยชนถวายเปนพระราชกศลแดองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ และเปนการกระตนเตอนใหนกศกษาเหนถงความสำาคญของวชาชพตอผปวยระหวางวนท12-13มกราคม2556ณโรงเรยนระยองปญญานกลและโรงเรยนบรคไซดวลเลยรสอรทจ.ระยอง

ข อ แ ส ด ง ค ว า มย น ด แ ด น พ . ว ว ฒ น โรจนพทยากร ในโอกาสไดรบตำาแหนง“ผอำานวยการศนยนโยบายและการจดการสขภาพ”(Direc-tor of Center for HealthPolicyandManagement)

รศ.พญ.ประสาทนย จนทร ผชวยผอำานวยการอาวโส ศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตน เปนประธานกลาวเปดงาน“โครงการแบงรกปนยม”โดยไดรบเกยรตจากรศ.นพ.ธนยสภทรพนธรองคณบดฝายบรการรวมเสวนาพเศษเรอง“ภาพรวมการใหบรการของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด” ซงไดรบความสนใจจากประชาชนเปนอยางมากเมอวนท14กมภาพนธ2556ณอาคารสมเดจพระเทพรตน

รศ.พญ.จรพรเหลาธรรมทศนรองคณบดฝายสอสารองคกรเปนประธานกลาวเปดการประชมพฒนาเวบไซตของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล โดยม นพ.วทยา สงขรตน ผชวยคณบดฝายสอสารองคกร เปนผบรรยาย ทงนในการประชมไดมตวแทนจากหนวยงานตางๆ เขารวม เพอทำาความเขาใจและใหการดำาเนนการพฒนาเวบไซตของคณะฯเปนไปในทศทางเดยวกนเมอวนท25มกราคม2556ณหองประชม810Aอาคารเรยนและปฏบตการรวมดานการแพทยและโรงเรยนพยาบาลรามาธบด

โครงการสอความหมาย ดวยสายใยเพอในหลวง ครงท 7

โครงการแบงรก ปนยม

ประชมพฒนาเวบไซตของคณะฯ

คณสมพร โชตวทยาธร ผชวยคณบดฝายการพสด พรอมดวยผแทนจากคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ไดรวมบรจาคพสด อปกรณทางการแพทยใหกบผแทนจากโรงพยาบาลอางทอง อ.เมอง จ.อางทอง จำานวน 46รายการในโครงการพสดCharityเมอวนท15กมภาพนธ2556ณฝายการพสดชน2อาคารบำาบดนำาเสย

อาจารยพชญาทองโพธ ผ ชวยคณบดฝายสอสารองคกรพรอมดวย คณะเจาหนาทงานส อสารองคกร (ส วนงานCallCenter)คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลเขาศกษาดงานระบบการใหบรการทางโทรศพทณ ศนยบรการสอบถามขอมลธนาคารไทยพาณชยสำานกงานใหญจ.นนทบรโดยมคณชมพนชพมทาอฐผจดการศนยบรการลกคาใหการตอนรบเมอวนท13กมภาพนธ2556

โครงการพสด Charity ครงท 179

ศกษาดงานระบบการใหบรการทางโทรศพท

รางวลมหดลทยากร ประจาป 2555

ขอแสดงความยนดกบศาสตราจารยเกยรตคณแพทยหญงวนดวราวทยและศาสตราจารยเกยรตคณนายแพทยวจตร บณยะโหตระ ในโอกาสไดรบรางวลมหดลทยากร ประจำาป 2555 จากการคดเลอกของสมาคมศษยเกามหาวทยาลยมหดล ในพระบรมราชปถมภ

44 ปวนพระราชทานนาม

รศ.นพ.ธนยสภทรพนธรองคณบดฝายบรการคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดลและรศ.ดร.พรรณวดพธวฒนะรองคณบดฝายสรางเสรมสขภาพและวฒนธรรมพรอมดวยบคลากรรามาธบด นกศกษาแพทย พยาบาล รวมวางพานพมในงาน44ปวนพระราชทานนามมหาวทยาลยมหดลเมอวนท 1 มนาคม 2556ณ สำานกงานอธการบดมหาวทยาลยมหดลวทยาเขตศาลายา

ศ.เกยรตคณแพทยหญงวนดวราวทย

ศ.เกยรตคณนายแพทยวจตรบณยะโหตระ