carrying capacity

Carrying Capacityขดความสามารถในการรองรบไดดานนนทนาการของพนทอทยานแหงชาต

โดย ดร.ทรงธรรม สขสวาง ผอ านวยการสถาบนนวตกรรมอทยานแหงชาตและพนทคมครอง

เทยว อทยานแหงชาต อยางไร ใหยงยน

“เหตใดจงตองมการก าหนดขดความสามรถใน การรองรบไดดานนนทนาการของพนทอทยานแหงชาต”

เพอคงความอดมสมบรณของสภาพพนทและสงแวดลอม ความสวยงามของสภาพธรรมชาตในพนทอทยานแหงชาตใหคงอยตอไปเพอใหลกหลานภายหนา

“ขดความสามารถในการรองรบไดดานนนทนาการของพนทอทยานแหงชาตคออะไร?”

ระดบการใชประโยชนสงสดดานนนทนาการซงพนทอทยานแหงชาตสามารถรองรบได โดยไมกอใหเกดผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตทเกนมาตรฐานทก าหนดไว

“ก าหนดขดความสามารถในการรองรบไดดานนนทนาการของพนทอทยานแหงชาตเพออะไร?”

เพอการจดการแหลงนนทนาการใหสามารถเออประโยชนในการประกอบกจกรรมนนทนาการของนกทองเทยวไดเหมาะสม โดยทไมท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

“ขดความสามารถในการรองรบไดดานนนทนาการในพนทอทยานแหงชาตจ าแนกเปนกดาน?”

จ าแนกเปน 5 ดานเพอใหครอบคลมการจดการควบคมผลกระทบดานตางๆ

1. ขดความสามารถดานนเวศวทยา

2. ขดความสามารถดานกายภาพ

3. ขดความสามารถดานสงอ านวยความสะดวก

4. ขดความสามารถดานจตวทยา

5. ขดความสามารถดานสงคมวฒนธรรม

ขดความสามารถในการรองรบไดดานนเวศวทยาหมายถง จ านวนนกทองเทยวสงสดทไมท าใหระบบนเวศ

หรอสงแวดลอมเสอมโทรมไปจนยากแกการฟนฟ เชน ชนดพนธสตวปา ชนดพนธพชลด ดนพงทลาย เกดมลพษในแหลงน า

“ไมมระบบสงแวดลอมใดทจะคงทนตอการใชประโยชนอยางไมจ ากด”

ขดความสามารถในการรองรบไดดานกายภาพหมายถง จ านวนนกทองเทยวสงสดทขนาดเนอทของแหลงนนทนาการ

สามารถรองรบได เชน จดชมทวทศนบนยอดเขา มพนทจ ากด ๑๐ ตร.ม. สามารถรองรบนกทองเทยวทจะยนชมทวทศนสงสดในครงหนงๆได ๕ คน โดยค านวณจากขนาดพนททใชยนชมทวทศน ๒ ตร.ม.ตอคน เปนตน

ขดความสามารถในการรองรบไดดานสงอ านวยความสะดวกหมายถง จ านวนนกทองเทยวสงสดทสงอ านวยความสะดวกใน

แหลงนนทนาการสามารถรองรบไดในชวงเวลาหนงๆ เชน ทจอดรถ บานพก หองน า เปนตน

ขดความสามารถในการรองรบไดดานจตวทยาหมายถง จ านวนนกทองเทยวสงสดในแหลงทองเทยวในชวงเวลาหนง

ทท าใหนกทองเทยวไดรบประสบการณทมคณภาพและไดรบความพงพอใจ เปนการสอบถามความคดเหนของนกทองเทยวตอจ านวนคนทพบ พฤตกรรมของนกทองเทยวคนอน ความรสกแออด เปนตน

ขดความสามารถในการรองรบไดดานสงคมวฒนธรรมหมายถง จ านวนนกทองเทยวสงสด รปแบบกจกรรมการ

ทองเทยว และการพฒนาเพอรองรบกจกรรมการทองเทยวทราษฎรในชมชนทองถนยอมรบได โดยไมเกดความรสกดานลบและไมสรางผลกระทบหรอกอใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรมในชมชนในทศทางทไมพงปรารถนา

หลกในการก าหนดขดความสามารถในการรองรบไดดานนนทนาการของแหลงทองเทยวในอทยานแหงชาต

ขดความสามารถในการรองรบไดในแตละดานจะถกน ามาพจารณารวมกนเพอก าหนดขดความสามารถสงสดทพนทนนๆจะสามารถรองรบได ตวอยาง เชน• ขดความสามารถดานนเวศวทยาสามารถรองรบนกทองเทยวไดสงสด 200 คนตอวน• ขดความสามารถดานกายภาพ รองรบนกทองเทยวไดสงสด 300 คนตอวน• ขดความสามารถดานสงอ านวยความสะดวก 500 คนตอวน• ขดความสามารถดานจตวทยา 250 คนตอวนส าหรบแหลงทองเทยวแหงนจะสามารถรองรบนกทองเทยวไดคอ 200 คนตอวน โดยปจจยจ ากดอยทขดความสามารถในการรองรบดานนเวศวทยา

เตรยมตวอยางไร เพอการทองเทยวอยางมความสขและธรรมชาตยงคงอย

• จองบานพกและสถานทพกแรมประเภทตางๆลวงหนา ส าหรบแหลงทองเทยวทม การก าหนดจ านวนนกทองเทยว ส าหรบการพกคางคน• แหลงทองเทยวบางแหงทมความเปราะบางออนไหวสง และ/หรอ มพนทจ ากดในการรองรบนกทองเทยว ควรเลอกเดนทางแบบกลมขนาดเลก• ศกษาเสนทางส าหรบการเดนทางทองเทยวในแตละครง เพอปรบเปลยนเสนทาง ในกรณสถานททจะไปจ านวนนกทองเทยวเตมหรอแออด• เลอกเดนทางทองเทยวในชวงวนธรรมดา เพอหลกเลยงความแออด

ทานจะชวยใหการก าหนดขดความสามารถในการรองรบไดของพนทอทยานแหงชาตประสบผลส าเรจไดอยางไร

ปฏบตตามกฎระเบยบของอทยานแหงชาตรวมทงแนวทางในการทองเทยวทถกตองเหมาะสม เชน จองทพกลวงหนา หลกเลยงการเดนทางในชวงเทศกาล น าขยะออกมาทงนอกเขตอทยานแหงชาต เปนตน

Carrying Capacity อทยานแหงชาตหมเกาะสมลน

ขดความสามารถดานนเวศวทยา (ECC) ในพนทอทยานแหงชาตหมเกาะสมลน

จดเกบขอมล

จ านวนนก

ทองเทยว

เฉลย

จ านวนนก

ทองเทยว

สงสด

ความแออดเฉลย

ระดบความแออด

1/

ระดบขดความสามารถในการรองรบดานจตวทยา

Below CC(ระดบ

ความแออด 0-3)

Approach CC

(ระดบความแออด

3+-6)

Exceed CC

(ระดบความ

แออด>6)

PsCC ปจจบน (เฉลย)

PsCC ปจจบน (สงสด)

1. ชายหาดเกาะเมยง

96 2114.0

(n=222)ปานกลาง

< 59 59 – 70 > 70 Exceed CC

Exceed CC

2. ชายหาดเกาะสมลน

125 1403.6

(n=83)ปานกลาง

< 63 63 – 83 > 83 Exceed CC

Exceed CC

ขดความสามารถในการรองรบดานจตวทยาของอทยานแหงชาตหมเกาะสมลน บรเวณชายหาด

ขดความสามารถในการรองรบไดดานกายภาพ (PCC) ของหาดทรายในอทยานแหงชาตหมเกาะสมลน

ขดความสามารถในการรองรบไดดานสงอ านวยความสะดวกประเภทหองน าหองสขา (FCC) ของอทยานแหงชาตหมเกาะสมลน

ขดความสามารถในการรองรบการใชประโยชนดานนนทนาการในภาพรวม (Total Recreation Carrying Capacity)

ขดความสามารถในการรองรบไดของอทยานแหงชาตเขาแหลมหญา-หมเกาะเสมด

แหลงทองเทยว สามารถรองรบไดจ านวนคนตอชวงเวลาหาดทรายแกว 2,931 หาดอาวลกโยน 312หาดอาวไผ 1,740หาดอาวพทราและอาวทบทม 589หาดอาววงเดอน 427หาดอาวชอ 251หาดอาวแสงเทยน 42หาดอาวลงด า 98 หาดอาวหวาย 147 หาดอาวกว 68 หาดอาวปะการง 25 หาดอาวพราว 509หาดเกาะกฏ 120หาดแมร าพง 22,872

จดด าน า สามารถรองรบไดจ านวนคนตอชวงเวลา อาวหวาย 88 อาวกวหนานอก 150

อาวกวหนาใน 180 เกาะจนทร 19

แหลมเรอแตก 144 เกาะทะล 715 เกาะทายคางคาว 45

พนทกางเตนท สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน หาดทรายแกว 126 หาดอาวลกโยน 81

เกาะกฏ 138 เขาแหลมหญา 6 เสนทางศกษาธรรมชาต สามารถรองรบไดจ านวนคนตอชวงเวลา เกาะกฏ 23 เขาแหลมหญา 70

ขดความสามารถในการรองรบไดของอทยานแหงชาตเขาใหญ

กลมแหลงทองเทยวประเภทน าตก สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกสารกา 1,764 น าตกกองแกว 4,050 น าตกผากลวยไม 3,975 น าตกเหวสวต 4,023 น าตกเหวไทร 3,870 น าตกเหวประทน 405 น าตกเหวนรก 1,683 น าตกตะครอ และน าตกสลดได 32,500 แกงหนเพง 2,700

เสนทางศกษาธรรมชาต สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวนจดชมทวทศนผาเดยวดาย 210 กโลเมตรท 33 - จดจอดรถหนองผกช 900 ดงตว-หอดสตวหนองผกช 1,053 ดงตว-หอดสตวสายศร 675 สถานทกางเตนทผากลวยไม-น าตกเหวสวต 675 น าตกกองแกว 360น าตกสารกา 160หองอาบน า – หองสขา สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวนน าตกสารกา 1,656น าตกกองแกว 1,188น าตกผากลวยไม 3,264น าตกเหวสวต 1,620น าตกเหวนรก 918น าตกตะครอและน าตกสลดได 2,880แกงหนเพง 1,536

พนทกางเตนท สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกผากลวยไม 1,932 น าตกตะครอและน าตกสลดได 1,440แกงหนเพง 2,700

ขดความสามารถในการรองรบไดของอทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย

แหลงทองเทยว สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน หมบานชาวเขาเผามง ดอยปย 2,500 วดพระธาตดอยสเทพราชวรวหาร 16,100 อนสาวรยพระครบาศรวชย 2,000 พนทเลนน าตก สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกหวยแกว 2,448 น าตกมณฑาธาร 1,040 น าตกแมสา 1,660 น าตกตาดหมอก 125 น าตกหมอกฟา 240 เสนทางศกษาทางธรรมชาต สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกหวยแกว 135 น าตกมณฑาธาร 810 น าตกหมอกฟา 510 ยอดดอยปย 720

หองอาบน า – หองสขา สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกหวยแกว 600 น าตกมณฑาธาร 612

น าตกแมสา 3,876 น าตกหมอกฟา 1,122

น าตกตาดหมอก 306 ยอดดอยปย 1,680

พนทกางเตนท สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกมณฑาธาร 452

น าตกแมสา 90น าตกหมอกฟา 510ยอดดอยปย 606

ลานจอดรถ สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกหวยแกว 6,260 น าตกมณฑาธาร 4,816

น าตกแมสา 32,752 น าตกหมอกฟา 2,656

น าตกตาดหมอก 1,712 ยอดดอยปย 664

ขดความสามารถในการรองรบไดของอทยานแหงชาตหมเกาะสรนทร

เสนทางศกษาธรรมชาต สามารถรองรบไดจ านวนคนตอชวงเวลาอาวชองขาด - หาดไมงาม 86

จดด าน าแนวปะการง สามารถรองรบไดจ านวนคนตอชวงเวลาเกาะรหรอเกาะสตอค 68

อาวจาก 375 อาวไมงาม 120

อาวแมยาย 56

เกาะมงกร 135

อาวสเทพ 225

อาวเตา 150

อาวผกกาด 56

เกาะตอรนลา 105

หนแพ 375

หองอาบน า – หองสขา สามารถรองรบไดจ านวนคนตอชวงเวลา อาวชองขาด 32 หาดไมงาม 72 พนทกางเตนท สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน หาดไมงาม 766หองพก สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน อาวชองขาด 54 โรงอาหาร (มานง) สามารถรองรบไดจ านวนคนตอชวงเวลา อาวชองขาด 60 หาดไมงาม 252 ทนจอดเรอ สามารถรองรบไดจ านวนคนตอชวงเวลา

อาวชองขาด 945 หาดไมงาม 315

ขดความสามารถในการรองรบไดของอทยานแหงชาตเอราวณ

พนทเลนน าตก สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกเอราวณ 2,464 เสนทางศกษาธรรมชาต สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน ปาดบแลงมองไล 180 เอราวณ (ปาไผ) 270 เขาหนลานป 240

ถ าวงบาดาล 120 เสนทางเดนขนน าตกและถ า สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกเอราวณ 8,850 ถ าพระธาต 2,375เสนทางเดนศกษาธรรมชาตในถ า สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน ถ าพระธาต 75 ถ าวงบาดาล 180

พนทกางเตนท สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกเอราวณ 600 หองอาบน า - หองสขา สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน น าตกเอราวณ 7,884

ถ าพระธาต 336ลานจอดรถ สามารถรองรบไดจ านวนคนตอวน

น าตกเอราวณ 3,990 ถ าพระธาต 8,000 ถ าวงบาดาล 4,272

ขอบคณครบ