duurzaam & hedendaags bouwen - · pdf filekwantiteit –stadsvlucht gezinnen + vraag...
Post on 19-Feb-2018
219 Views
Preview:
TRANSCRIPT
DUURZAAM & HEDENDAAGS
BOUWEN
‘3011’ – contactdag voor duurzame Vlaamse steden en gemeenten
• Inleiding
• Wat is duurzaamheid en waar staan we ?
• Voorstel IOK plangroep en duurzaamheidsteam
• op bestaand weefsel: verbouwing, heropbouw, nieuwbouw
• nieuwe projectgebieden/verkavelingen
Toegelicht: Gewest (GSA), Provincie Antwerpen , Kamp C, Platform Dubolimburg, Infodag IOK, Vlinter, 3011 contactdag…
a. Voorkom onnodig gebruik -beperk de energievraag/materiaalgebruik/
ruimtegebruik
b. Gebruik eindeloze bronnen –hernieuwbare energie/recycleerbaar materiaal/
herbestemming
c. Ga efficiënt om met eindige bronnen
1. HANTEREN VAN HET TRIAS ECOLOGICA PRINCIPE
Wat is DUURZAAM BOUWEN ?
DUURZAAM BOUWEN HOUDT NIET OP AAN DE VOORDEUR !
3. HOOG INZETTEN OP WOON- EN LEEFKWALITEIT
(cfr stads/centrumvlucht)
4. STREVEN NAAR DUURZAME MOBILITEIT
Duurzaamheid is meer dan compactheid, energie- en waterhuishouding. Een aantrekkelijke woonomgeving en
een hoge woonkwaliteit zijn evenwaardige duurzaamheidsaspecten.
2. AANDACHT VOOR DE NATUUR - ZUINIG OMGAAN MET WATER EN
GRONDSTOFFEN (C2C)
DUURZAAMHEID wordt voor het overgrote deel al geboekt
vóór men begint te bouwen
• het opstellen van een DOORDACHT
stedenbouwkundig PLAN met aangepaste
voorschriften
De milieubelasting en duurzaamheid van een wijk
wordt in belangrijke mate bepaald door:
• de juiste locatie en oriëntatiekeuze – respect
voor de omgeving, het bestaand landschap
en duurzame mobiliteit
• de kwaliteitsvolle inrichting van de
woonomgeving – woon- en leefkwaliteit
• sociaal aspect: betaalbaar wonen, voor alle
doelgroepen
Compactheid: minder energievraag,
minder materiaalgebruik, efficient
ruimtegebruik kleinere
betaalbare kavels en woningen
TE WEINIG VOLGENS DE EUROPESE EN VLAAMSE
RICHTLIJNEN
Vlaanderen: sterke groei in initiatieven op bouwniveau (condensatieketel, pv-
cellen, dakisolatie) maar ONTBREKEN van een INTEGRALE
STEDENBOUWKUNDIGE AANPAK zoals in bvb in Duitsland en Nederland.
Startschot werd eind vorige eeuw reeds gegeven :
• 1997: Structuurplan Vlaanderen ‘streven naar een duurzame ontwikkeling’
13 jaar geleden
• 1997: Ondertekening Kyoto-protocol ‘broeikasgassen verminderen’
• 2002: Europese richtlijn ‘minimumeisen energieprestatie gebouwen’
• 2003: Fiscaal voordeel energiebesparende maatregelen
• 2009: Ontwerp Europese richtlijn ‘2021 nieuwbouw – bijna nulenergiewoning’
NOG 11 jaar !!! van kracht midden 2010
2010: 2014 schone energie bij nieuwbouw verplicht ? (voorstel minister)
Vervolg Kyoto-protocol: nieuwe klimaattop ? (Kopenhagen Mexico)
Waar staan wij nu ?
Waar ligt het probleem ?Teveel vraag naar open bebouwing (minst duurzame bouwwijze - compactheid)
De Vlaming heeft een uitgesproken, historisch gegroeide, voorkeur voor een
vrijstaande woning omgeven door groen – destijds in de hand gewerkt door een
doelbewust politiek beleid.
Onaantrekkelijke dichtere bebouwing (meest duurzame)
Het beleid heeft gekozen voor een verdichtingsstrategie en aantrekkelijk maken van
steden en kernen - MAAR in de realiteit heeft de kwaliteit moeten inboeten op de
kwantiteit – STADSVLUCHT GEZINNEN + VRAAG NAAR LANDELIJK WONEN
• rijwoning heeft een negatieve bijklank gekregen – keuze voor appartement
• kwaliteitsloze appartementsbouw (opbrengstarchitectuur)
• nog volgens een oud bebouwingsprofiel en klassieke verkavelingsprincipes
• geen aandacht voor zonoriëntatie en ruimtelijke krachtlijnen
• veel aanvragen stedenbouwkundige afwijkingen voor woonkwaliteit
• parkeerproblematiek: inname waardevolle ruimte (achtertuin/binnengebied)
Traditioneel verkavelen
• te weinig aangepaste
verkavelingstypologieën om de
gewenste dichtheden te halen
• inboeten op kwaliteit
• nog steeds gebruik van klassieke
verkavelingsprincipes
• ontbreken van een doordacht plan
• geen aandacht voor zonoriëntatie
(tuin – glaspartij – lichtinval) en
ruimtelijke krachtlijnen
• vroeger: te ruimteverkwistend (grote
percelen 5 – 8 w/ha)
• geen aandacht voor nuttig en
efficiënt ruimtegebruik
• nu: dezelfde bouwtypologieën op
kleinere percelen
Geraardsbergen
Bij RUP’s, verkavelingsplannen, een bouw- of
een stedenbouwkundig project voor bestaande
bebouwing en nieuwbouw:
Aanbieden alternatieve hedendaagse duurzame
bouwprofielen voor bestaande bebouwing tot
nieuwbouw in open tot gesloten bebouwing:
• dat Innovatief is
• dat Transformeert met hedendaagse
bouwvormen
• met als doel Integratie van duurzaamheids- en
leefbaarheidsaspectenITI-profiel
HOE NU VERDER ?Herontdekking van de woonvormen met een
hedendaagse benadering.
TRANSFORMATIE VAN HET BESTAAND BOUWWEEFSEL
- verbouwingen, heropbouw, nieuwbouw www.renovatie2020.be – www.energiesparen.be
Wat is het standaardprofiel ?Bij gesloten bebouwing tot halfopen, soms bij open bebouwing EENZELFDE PROFIEL
Maximale bouwperimeter
Max 75 m²
Tuinzone bouwzone tuinzone
kelderzone
Wat is er mis mee ? Getrapt principe, beperkte bouwdiepte en bouwhoogte
• hokjes architectuur door draagmuren/verwarming
• bij inpandige garage weinig ruimte op gelijkvloers
• zolder als bergruimte
• te weinig ruimte voor het voorzien van voldoende isolatie –
achterbouw moeilijk te gebruiken als leefruimte
Beperkte licht- en zoninval
• te weinig warmtewinsten zon in de gevelkamers
• geen licht en warmtewinsten in de middenkamers
• beperking op woonkwaliteit – als gevolg profiel
wordt niet maximaal benut (minder compact)
Schaduwhinder op de achterbouw en bij
buren
• beperkte lichtinval (via dak) op gelijkvloers
door uitbouw verdieping
• bouwprofiel kan niet maximaal benut worden
• vraag naar zuidoriëntatie van
leefruimten/tuinen/terrassen maar door
standaardprofiel meestal niet mogelijk
Teveel op maat van appartementsbouw: overschrijding draagkracht
Wat is het alternatief ?
Het aanbieden van flexibele hedendaagse duurzame
bouwprofielen : ITI-profiel
Een ITI-profiel is geen nieuw star standaardprofiel maar een flexibel alternatief op
maat van de gewenste bouwtypologie (gesloten, gekoppeld, open) en de
omgevingsomstandigheden. Het ITI-profiel speelt in op de gewenste diversiteit van
een woonomgeving, zo kan een verkaveling bestaan uit meerdere ITI-profielen.
Verhoging bouwhoogte: + 1 m (6 > 7 m)
van zolder (berging) naar
leefruimte (min 2 slaapkamers - duplex)
hogere leefruimten
meer ruimte voor isolatie (passieve woning – 50 cm buitenschil)
Voorbeeld van omvorming van het standaardprofiel naar een ITI-
profiel voor gesloten bebouwing
Diepere bouwdiepte hoofdbouw (oplossing voor smalle percelen)
2 ruime kinderkamers onder dak tot 3 kinderkamers
1 ruime slaapk. en badk. op verdieping
Ruimte op verdieping
nog nodig ?
Grote eet- en leefruimte in relatie met tuin
Minder schaduwhinder op dak
achterbouw als bij buur
Zonlicht op verdiepingsniveau
Herprofilering achterbouw op basis duurzaamheid en woonkwaliteit
Verhoging achterbouw
hogere leefruimten
meer ruimte voor isolatie en zon/licht
mogelijkheden voor groendaken
Vb ITI-profiel voor gesloten bebouwing
Tuinbedekkingsmateriaal/alternatieve energie
MAXIMALE BOUWPERIMETER
Alternatieve energie
kelderzone
standaardprofiel alternatief ITI-profiel
Flexibel, uitbreidbaar en
aanpasbaar (levenslang wonen)
Wat als ik mijn bestaande woning wil ver/herbouwen ?
Voorstel – bouwheer twee keuzes laten
1. Volgens het standaardprofiel
2. OF volgens een ITI-profiel
Wat als mijn achtergevel zuidgericht is en daarom toch
gebruik wil maken van een hogere achterbouw ?Omwille van de juiste oriëntatie wordt er hiervoor ook een ITI-profiel aangeboden
Een ITI-profiel stimuleert duurzaam bouwen maar verplicht geen uitsluitend
moderne architectuur, het profiel aat klassieke tot moderne bouwstijlen toe, mits
het verenigbaar is met de omgeving.
Ik wil een klassieke woning met zadeldak, kan dit nog ?
Wat als ik een praktijkruimte of een zorgwoning of
meegroeiwoning of een patiotuin op gelijkvloers wil ?
Max. 80 %
VWD NAAR DUURZAAMHEID: bvb extra isolatie, verplicht groendak,…
Voor dergelijke gevallen is in specifieke omstandigheden (diepe percelen, in
handelsas, centrumgebied,…) een alternatief ITI-profiel mogelijk
Kan dit ITI-profiel ook voor halfopen bebouwing gebruikt
worden ?Bij halfopen bebouwing tot gekoppelde bebouwing: vb eenzelfde ITI-profiel, dezelfde
voorwaarden voor alternatieven
Hoe vertaalt een ITI-profiel zich naar open bebouwing ?Bij open bebouwing in bestaande wijken: om zijtuinen mogelijk te maken en de woning af te
stemmen op zonoriëntatie: volgend ITI-profiel
Hellende daken 45/35°
laagenergiewoning
Voorbeeld gesloten bebouwing - traditioneel versus ITI
Woonopp: 137 m² (164 m²)
Volume: 544,25 m³
Schilopp: 478 m²
Verliesopp: 262,64 m²
Compactheid: 2,07
Woonopp: 192 m²
Volume: 685 m³
Schilopp: 566, 71 m²
Verliesopp: 292,7 m²
Compactheid: 2,34
Woonopp: 164 m²
Volume: 573 m³
Schilopp: 465,9 m² (- 2,6 %)
Verliesopp: 236,7 m²
Compactheid: 2,42 (+ 17 %)
Vb 5 meter perceelsbreedte: standaard arbeiderswoning
Vb 7 meter perceelsbreedte: indeling binnenruimten bij zelfde bouwdiepte gelijkvloers
Voorbeeld open bebouwing - traditioneel versus ITI
201 m²
484 m² (+ 140 %)
201 m²
Zuidgerichte leefruimte en RUIME tuin
Van 7,2 are naar 4 are tot 3,6 are
met tuinbreedte van 6 m.
Woonoppervlakte: 210 m²
Volume: 801 m³
Verliesopp.: 574,23 m²
Compactheid: 1,395
verharding woongebouw: 132 m²
verharding toegang/bijgebouwen: 193 m²
Totaal verhardingsopp: 325 m²
Woonoppervlakte: 210 m²
Volume: 728 m³
Verliesopp.: 460 m² (- 25 % materiaalgebruik)
Compactheid: 1,58 (+ 13 %)
verharding woongebouw: 105 m² (-25 %)
verharding toegang/bijgebouwen: 76 m² (-150 %)
Totaal verhardingsopp. bij groendak op bijgebouwen: 131 m² (-150%)
7. Mobiliteit op maat van de wijk
NIEUWE BUURTEN – NIEUWE WIJKENOp maat gemaakte en economisch verantwoorde verkavelingen en woonprojecten
Ontwerpstrategie IOK plangroep & duurzaamheidsteam:
1. Bestaand landschap en ruimtelijke krachtlijnen als kader:
IDENTITEIT VAN DE WIJK BEPALEN
2. Zuidgericht verkavelen en aandacht voor compact bouwen
3. Flexibel plan en voorschriften: mogelijkheden creëren
5. Aandacht voor waterbeheer
6. Ruimte voor groenvoorzieningen en buitenruimten
4. Mix van ITI-typologieën en doelgroepen
RUIMTELIJKE KRACHTLIJNEN VASTLEGGEN
ZUIDGERICHT VERKAVELENTuin met tuingevel, dak met pv-cellen maximaal zuidgericht
Voorbeelden van ITI-profielen voor
open bebouwing
Voorbeeld van ITI-profielen voor gekoppelde bebouwing:
Voorbeeld van ITI-profielen voor gesloten bebouwing:
Voorbeeld van ITI-profielen voor gesloten bebouwing:
Zuidgericht verkavelen met mix van ITI- typologieën
Behalen van de woningdichtheden, inclusief kwalitatieve openbare ruimten
Behalen van de sociale en bescheiden doelstelling (grond- en pandendecreet)
Bereik van verschillende doelgroepen
AANDACHT VOOR WATER, GROEN,
PRIVATE- EN PUBLIEKE RUIMTE
VOLDOENDE publieke ruimte, te realiseren door intensieve laagbouw: ontspanning,
sport, spel, ontmoeting, …
Water: hergebruik-hemelwaterput, infiltratie tuinen-groendaken-bekkens
Groen: bomen, erfafscheidingen, groendaken, tuinzones, …
RUIME private buitenruimte: zuidgerichte tuinen en terrassen (als zonwering)
Mobiliteit op maat – terugdringen van autoverkeerAandacht voor fiets- en voetgangersverbinding (traag netwerk): doorwaadbaarheid
Aandacht voor de ontsluiting van de bouwkavel en woning op dit traag netwerk:
Publieke ruimte meer als verblijfsruimte
Privaat parkeren maximaal uit straatbeeld
Parkeren op eigen terrein, maximaal uit straatbeeld
Sint-Janneke
Herentals
Voorbeeld traditioneel verkavelen versus duurzaam hedendaags verkavelen
Woondichtheid (24): 12 w/ha
Plein/park: -
Woondichtheid (32): 18 w/ha
Plein/park: 2 pleinen/parkjes
Duurzaam bouwen ≠ DUUR = Hedendaags bouwen Hogere compactheid bouwvolume
Investeringskost: lagere bouwkost (10 tot 25 % minder)
Leefkost: lagere energiekosten (minder energievraag)
Terugverdientijd: DIRECTE WINSTGoede oriëntatie en lokatie van het gebouw op perceel, efficient ruimtegebruik
Investeringskost: geen (kleinere betaalbare kavels)
Leefkost: lagere energiekosten (winsten zonnewarmte)
Terugverdientijd: DIRECTE WINST
Flexibel en uitbreidbaar/aanpasbaar bouwen (levenslang wonen)
Investeringskost: lagere bouwkost (bouwen op maat van behoefte)
Leefkost: lagere energiekosten (afhankelijk van de bouwgrootte)
Terugverdientijd: DIRECTE WINST (bouwen op maat van budget)
Mogelijkheden tot passief bouwen
Investeringskost: hogere bouwkost (meer isolatie, ventilatie, …)
Leefkost: lagere energiekosten ( 75 – 85 % lager)
Terugverdientijd: < 14 jaar
Mogelijkheden voor plaatsing zonnecellen
Investeringskost: hogere bouwkost (installatie zonnecellen)
Leefkost: lagere energiekosten
Terugverdientijd: < 7 jaarMogelijkheden voor inrichting groendak
Investeringskost: hogere bouwkost (tot 80 euro/m² extensief groendak)
!!! 2 x langer levensduur dakbedekking
Leefkost: lagere energiekosten (verwarming winter/verkoeling zomer)
Hoe implementeren?Rol van de overheid:
Beleid gemeente
- ITI-profiel als nieuwe of alternatieve richtlijn
- verankeren in stedenbouwkundige voorschriften
Sensibiliseren/informeren/promoten
- infobrochures in het gemeentehuis, via gemeentelijke website en infobladen
- info door de gemeentelijke stedenbouwkundige dienst
- vb halfjaarlijkse infoavond voor kandidaat (ver)bouwers + infobrochures
- vb jaarlijkse infoavond voor architecten en projectontwikkelaars +
infobrochures
Rol van derden:
begeleiding door Kamp C/Dubolimburg, architect(energiedesk.) –…
begeleiding, advisering bij planning door Duurzaam studiebureau/IOK
Zijn er nog vragen?
LET THE ITIFICATION BEGIN !!!!
top related