gebe astimlilarda İlaÇ uyumu deĞİŞİyor mu?

İNSU YILMAZ 1 FERDA ÖNER ERKEKOL 2 ŞEVKİ ÇELEN 3 MÜJDEGÜL ZAYIOĞLU 3 ZEYNEP MISIRLIGİL 1 DİLŞAD MUNGAN 1

1- ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ABD ALLERJİ BD CEBECİ ANKARA2- ATATÜRK GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ALLERJİ ÜNİTESİ, ANKARA3- DR. ZEKAİ TAHİR BURAK KADIN SAĞLIĞI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

Giriş

Astım, gebelik komplikasyonuna sıklıkla neden olan kronik hastalıklardan birisidir

Gebe kadınların % 4-8 ‘i astım ile komplike olmaktadır

Astımın ve gebeliğin birbiri üzerinde etkileri bulunmaktadır

Gebeliğin astıma etkisi

• 1/3 daha iyi seyir • 1/3 değişiklik yok • 1/3 daha kötü seyir

• Gebelik öncesi astım ne kadar ağırsa gebelikte kötü seyir olasılığı daha yüksek

Juniper EF, Newhouse MT. Asthma and Immunological Diseases in Pregnancy and Early Infancy. NY, MD, 1993: 401-427

Gebelikte Astım Kontolü Yetersiz ise Anne ve Fetüs için Tehlikeli Olabilir

Maternal Komplikasyonlar Fetal Komplikasyonlar

•Preeklampsi•Hipertansiyon•Toksemi•Hiperemesis gravidarum

•Perinatal mortalite•Intrauterin büyümede geç gelişme•Prematüre doğum•Düşük doğum ağırlığı•Neonatal hipoksi

Ann Allergy Asthma Immunol 2005;95;234-8

Gebe astımlılarda İnhaler steroidler ve β2 agonistler ile yapılan çalışmalarda anne ve fetus üzerine artmış risk saptanmamıştır

Rehberler gebelikte astım tedavisinin devamını önermektedir

Astımlı kadınların gebelikte astım tedavilerini kestiği yada azalttığı saptanmıştır

Hekimler ve gebe astımlıların gebelikte ilaç kullanımı güvenirliliği ile ilgili endişeleri bulunmaktadır

Gebelikte astım ilaçları ve uyum

AmaçPrimer:

Gebeliğin astım üzerindeki etkisi;Astımlı gebelerin gebelik sürecindeki

astımla ilgili tutum ve davranışlarını belirlemek

Sekonder:Astımın gebelik üzerindeki etkisi;

Gebelik komplikasyonları ve fetüsün değerlendirilmesi

Materyal MetodDr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma

Hastanesi’sine doğum eylemi nedeniyle başvuran gebeler32 astımlı gebe, 121 astımlı olmayan gebe

Doğum eylemi gerçekleşmeden önce veya sonra yüz yüze anket uygulandıGebelik seyri ve astımla ilgili tutum ve davranışları ve astım seyrini

değerlendirildi

Doğum sonrası bebeğe ait özelliklerKadın doğum doktoru tarafından kayıt

Anket -1- Gebelikle ilgili

•Doğum haftası•Doğum ağırlığı•Apgar•Malformasyon

•Gebelik komplikasyonları Gestasyonel diyabet Gestasyonel hipertansiyon Pre-eklampsi Eklampsi •Doğum şekli•Doğum komplikasyonu

•Malformasyonlu çocuk için risk faktörleri Röntgen çekimi Ek hastalıklar Kullandığı ilaçlar Rh uyuşmazlığı Gebelikte enfeksiyon Gebelikte sigara kullanımı Gebelik öncesi sigara kullanımı Eş akrabalığı

Bebeğe ait özellikler

•Yaş , eğitim, meslek•Geçmiş gebelik öyküsü

•Gravite, Parite•Abortus, D/C•Konjenital problemi olan çocuk öyküsü

Anket -2- Astım özellikleri

Gebelikten önceki bir yıl içerisindekiAstım ilaçları ve dozlarıHastaneye yatış sayısıAcil servis başvuru sayısıSistemik steroid kullanım sayısı

Gebelikteki Astım ilaçları ve dozlarıHastanaye yatış sayısıAcil servis başvuru sayısıSistemik steroid kullanım

sayısı

•Şikayet süresi•Tanı süresi•Düzenli takip süresi•Takip edildiği merkez

•Sizce gebelikte astımınız gebelik öncesine göre nasıldı?•Daha iyi •Değişmedi •Daha kötü

BulgularOlguların genel özellikleri

Astımlı gebe Astımı olmayan gebe

Yaş 28.7 25.6*

Ev hanımı %96.9 %82.6*

İlköğretim %59.5 %65

Sigara içme %12.5 %14.9

C/S %25 %52*

* P<0.05

Astımlı gebelerin astım açısından takip durumu

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

düzenli takip düzenli takipte değil

Astımlı gebelerin ilaç kullanımıgebelik öncesi astım ilaç

kullanım yüzdeleri

SABA

ICS

ICS+LABA

LTRA+LABA

LABA

%40

%16

%32

%4 %8

gebelik öncesi astım ilaç kullanım yüzdeleri

SABA

ICS

ICS+LABA

LTRA+LABA

LABA

%40

%16

%32

%4 %8

gebelikte astım ilaç kullanım yüzdeleri

%40

%16

%32

%4 %8

Gebelik öncesi ve sonrası astım ilaçlarını düzenli kullanma

0

10

20

30

40

50

60

gebeliköncesi

gebelikte

%48

%36

Astım özellikleri

0%5%

10%15%20%25%30%35%40%45%50%

hastane yatışı oral steroid kullanımı

acil sevis başvuru

gebelik öncesi

%12,5%18,8

%46,9

Astım özellikleri

0%5%

10%15%20%25%30%35%40%45%50%

hastane yatışı oral steroid kullanımı

acil sevis başvuru

gebelik öncesi

gebelikte

%12,5

%21.6

%18.8

%46.9

Tüm olgularda gebelik ve fetusa ait veriler

Astımlı gebe Astımı olmayan gebe

Doğum komplikasyonu

%9.4 %14.9 P>0.05

Gebelik komplikasyonu

%28.1 %19.8 P>0.05

Apgar skoru (yüksek)

%100 %97.5 P>0.05

Doğum ağırlığı (gr)

3315 3245 P>0.05

Doğum haftası 38.5 38.6 P>0.05

Malformasyon %0 %2.5 P>0.05

22%

14%

sigara içen

gebelik öncesi gebelikte

Gebelik öncesi ve gebelikte sigara içme oranları

Gebelikte sigara kullananlarda bebek doğum ağırlığı, gebelikte sigara kullanmayanlara göre düşük bulundu (p<0.05).

2900

3000

3100

3200

3300

doğum ağırlığı

sigara içmeyen

sigara içen

Gebelikte astım seyrinin değerlendirilmesi

Sizce gebelikte astımınız gebelik öncesine göre nasıldı?

daha iyi

daha kötü

değişiklik yok

% 28 % 28

% 44

Tartışma

Gebelikte astım ilaçlarına uyum-IGebelik süresince günlük semptomu olan gebelerin yalnızca

yarısının herhangibir kontrol edici ilaç kullandığı,

Gebelik öncesi kontrol edici ilaç kullanan astımlı kadınların yarısının gebelikte kontrol edici ilaçlarına devam ettiği raporlanmıştır

Astımlı kadınların % 39’unun gebelikte astım tedavilerini kestiği yada azalttığı saptanmıştır (%33’ü doktoruna danışmadan)

Asthma education and outcomes for women of childbearing age. Case manager 2003;14:58-61

Immunol Allergy Clin North Am. 2006;26:29-62

Gebelikte astım ilaçlarına uyum-II

8149 astımlı gebeAstımlı gebelerde gebeliğin 5. ve 13. haftaları arasında

astım ilaçları kullanımında anlamlı derecede azalma

İlk trimesterde; İnhaler kortikosteroid %23Kısa etkili β2 agonist %13 Sistemik kortikosteroid %54 azalmış reçetelenme

American journal of Obstetrics and Gynecology (2006) 195, 149-53

SonuçGebe astımlı olgularda kontrol edici ilaç kullanım oranı gebelik

öncesi dönemden farklı değildi, her iki dönemde de olguların yaklaşık yarısı kontrol edici ilaç kullanıyordu

Ancak gebelikte düzenli ilaç kullanımı gebelik öncesine göre artmıştı

Olguların yaklaşık yarısı astımlarının gebelik öncesine göre daha kötü seyrettiğini ifade ediyordu

Hastaneye yatış, acil başvurusu ve sistemik steroid kullanımı açısından gebelik öncesi ve gebelik süresince fark yoktu

Sonuç

Gebelik sırasında hastane yatış /acil başvuruları ve astımın kötüleşmesi göz önüne alındığında hekimlerin ve astımlı gebelerin gebelik öncesi dönem ve gebelik süresinde astım kontrolü hakkında bilgilendirilmeleri gerekir

Astımlı gebelerin gebelik nedeniyle astım ilaçlarını bırakma eğiliminde olmadıklarını, hatta bir grubunun daha düzenli kullanmaya başladıklarını göstermektedir