konvulsiyonlu çocuğa hemşirelik yaklaşimi(fazlası için )

Sürekli (tonik) ya da

aralıklı (klonik)

istemsiz kas

kontraksiyonlarıdır.

Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus inpediatric emergency. Indian J Pediatr 2012; 79(4):510–517.

Konvülziyon

Nöbet;Beyindeki aĢırı ve düzensiz nöronal

deĢarjlardan kaynaklanır.

nörolojik durumda değişiklik gelişme durumuna bağlıdır.

bilinçte ve

beynin hangi bölgesinden orjin aldığına

Nöbetin klinik görünümü;

Potts BL, Mandleco (2007). Pediatric nursing caring for children and their families.p.1053-1107

Insidans

GeliĢmiĢ ülkelerde: 40-70/100.000

GeliĢmekte olan ülkelerde: 60-124/100.000

Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus inpediatric emergency. Indian J Pediatr 2012; 79(4):510–517.

Insidans

16 yaĢına kadar yaklaĢık %1 oranında çocuk, ateĢ

olmaksızın en az bir nöbet geçirmekte (grade B)

Afebril nöbeti olan çocukların yaklaĢık %50’sinde

nöbet rekürrensi meydana gelmekte (grade B)

Baumer JH. Evidence based guideline for post-seizure management in children presenting acutely to secondary care. Arch Dis Child 2004;89:278–280.

Ülkemizde yapılan bir çalışmada;

Çocuk Acil Servisine,

Akut nöbet (75) ve

Nöbet benzeri olaylar (32) çocuk

Retrospektif çalışmada Etyolojik nedenler incelendi;

Epilepsi tanısı 28 çocuk (%37 )

İlk afebril nöbet 9 çocuk (%12)

Akut semptomatik nöbet tanısı 7 çocukta (%9.3)

Acil serviste nöbet rekürrensi 15 çocukta (%20) gözlendi.

Senkop %17 en sık karşılan non-epileptik fenomen olarak

belirlendi.

Saz U ve ark. Acute first seizures and seizure-like events in the pediatric emergency unit. Ege Journal of Medicine / Ege Tıp Dergisi 2010; 49(3):193-196.

Nöbet geçiren bir çocuğun acil

müdahalesinde EKĠP

YAKLAġIMI oldukça

önemlidir.

Nöbetle karşılaşan hemşirenin, diğer

sağlık profesyonelleri ile birlikte çok hızlı bir şekilde nöbeti

tanımlaması ve uygun girişimlerde

bulunması gerekir.

İşler A, ve ark. Modüler eğitim modeli ile epileptik nöbeti olan çocuğa yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Neur 2011; 6(2):39-46.

Pediatri kliniğinde çalıĢan hemĢire;

Çocuğun nöbet tipine göre gerekli malzemelerin

hazırlığından ve her şiftte kontrolünden sorumludur.

Clore E.T. Seizure precautions for pediatric bedside nurses. Pediatric Nursing

2010;36(4):191-195.

Evet Hayır

Klinik semptomlar?

Solunum yetersizliğine neden olmayan motor

semptomlar

(myoklonik hareketler)

Solunum yetersiziğineneden olmayan minör motor hareketler (sabit bakıĢ, gözlerini kırpma)

Hasta AED ilaçlarını almadı mı?

Rutin güvenlik önlemlerini sürdür (yatak kenarlıklarını

kaldır)

Rutin güvenlik önlemlerini sürdür (yatak kenarlıklarını kaldır)

Solunum yetersizliğine neden olan semptomlar

(tonik-klonik hareketler)Atonik nöbetler

*HemĢire gerekli malzemelerin hazırlığından ve her Ģift değiĢiminde

kontrolünden sorumludur.

MALZEMELER*

Oksijen maskesi, balon maske, Aspirasyon kateteri, KardiyopulmonerMonitör, Nabız oksimetre cihazı, Nöbet

yastıkları

EvetHayır

Nöbet öyküsü?

HASTA BAŞINDA NÖBETE YÖNELİK GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

Kaynak: Clore E.T. Seizure precautions for pediatric bedside nurses. Pediatric Nursing 2010;36(4):191-195.

Acil tedavi prensibidir.

Nöbetin erken kontrolünün sağlanması

Sadece nöbetin oluşturacağı

nöronal hasarı değil,

nöbetin tekrar ortaya çıkmasını da

engelleyebilmektedir

Nöbetin kontrol altına alınması

Nöbet geçiren çocuğa hızlı veetkin bir şekilde yaklaşılmalıdır

Bu yaklaşım 4 basamaktan oluşmaktadır:

4. Nöbet semiyolojisinin değerlendirilmesi

3. Nöbet nedeninin araĢtırılması

2. Nöbetin durdurulması

1. Acil Stabilizasyon (ABC)

NÖBETĠ OLAN ÇOCUĞA YAKLAġIM.docx

1. ACİL STABİLİZASYON

1. AIRWAY

(Hava yolu açıklığını sağla)

2. BREATHING

(Solunumu değerlendir)

3.CIRCULATION

(Dolaşımı düzenle)

Baş yan

çevrilir

Hava yolu açıklığı sağlanır (airwaytakılır)

Dişler kilitlendiyse

açmaya çalışılmamalıdır

Orofarenksaspire edilir

%100 oksijen verilir.

1. AIRWAY :(Hava yolu açıklığını sağla)

Dişler kilitlendiyse;

Hava yolu açıklığını sağlamak için nazofarengeal

kateter yerleĢtirilir ve sekresyonlar aspire edilir.

Maske ile %100 oksijen verilir.

Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus in pediatricemergency. Indian J Pediatr 2012; 79(4):510–517.

2. BREATHING(Solunumu değerlendir)

Hasta siyanoze

veya solunumu

yetersiz ise

ambu ile solunumu sağlanır.

Elbiseleri gevşetilir.

Gerekirse entübasyoniçin hazırlık

yapılır.

Yetersiz ventilasyon ya da yetersiz

oksijenizasyon bulguları varsa;

yetersiz göğüs hareketleri

oskultasyonda zayıf hava girişi

takipne

zayıf solunum eforu

santral siyanoz ya da

oksijen saturasyonu <%90) varsa

• balon maske ile solunum desteği sağlanır.

Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus in pediatric emergency. Indian J Pediatr2012; 79(4):510–517.

Endotrakeal Entübasyon Endikasyonları:

• Ciddi hipoksi (bradikardi, hipotansiyon, zayıf

perfüzyon)

• Balon maske ile yapılan solunum desteğinde

baĢarısızlık

• Çocukta intrakraniyal basınç artıĢı bulguları

• Refraktör status epileptikus (yeterli benzodiazepin

ve fentoin tedavisine rağmen nöbetin devam etmesi)

Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus in pediatric emergency. Indian J Pediatr2012; 79(4):510–517.

3.CIRCULATION

(Dolaşımı düzenle)

Damar yolu açılır

Tetkik amaçlı kan alınır

Intravenöz hidrasyon sağlanır

AteĢ varsa kontrol altına alınır.

Çocuk monitorize edilerek yaĢam bulguları izlenir.

Nöbetin baĢlama zamanı, süresi kayıt edilir.

3.CIRCULATION

(Dolaşımı düzenle)

Afebril nöbetlerde eğer çocuk nöbet

geçirmeye devam ediyorsa ya da tamamen

uyanık olmadıysa parmak ucundan kan

glukoz ölçümü yapılmalı (grade D)

Baumer JH. Evidence based guideline for post-seizure management in children presentingacutely to secondary care. Arch Dis Child 2004;89:278–280.

İlk afebril nöbeti olan tüm çocukların nöbet

anında kan basıncı ölçülmelidir (Delphi

konsensus, yayımlanmış kanıt yok)

İlk basit afebril nöbet sonrasında EEG’ye

gerek yok (grade B)

Baumer JH. Evidence based guideline for post-seizure management in children presentingacutely to secondary care. Arch Dis Child 2004;89:278–280.

2. NÖBETİN DURDURULMASI

5 yaş < 5 mg,

5 yaş >10 mg ya da

0.3-0.5 mg/kg rektal diazepam

uygulanır.

İşler A, ve ark. Modüler eğitim modeli ile epileptik nöbeti olan çocuğa yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Neur 2011; 6(2):39-46.

Uzamış nöbetlerin ve status epileptikusun yönetiminde bukkalmidazolamın nöbetleri kontrol alma (%70) ve nöbetlerintekrarlama (%8) oranları ile rektal diazepamdan daha etkinolduğu belirtilmektedir. Uzamış nöbetlerin tedavisinde etkinliğive güvenirliği nedeniyle bukkal midazolamın ilk seçenekolarak tercih edilmesi önerilmektedir.

3.NÖBET NEDENİNİN ARAŞTIRILMASI

Yakın zamanda kafa travması?

Ateşli bir hastalık?

Herhangi bir toksik madde ile temas?

İlaç kullanımı?

Başka bir hastalığı var mı?

Ailede nöbet öyküsü?

Çocuğun ilk nöbeti ise

Antiepileptik kullanıyor mu?

Hangi dozda?

En son ne zaman ilaç aldı?

Fizik muayene ve

Ayrıntılı nörolojik muayene yapılmalıdır.

Tekrarlayan nöbetleri varsa

Fizik muayenede dikkat edilmesi gereken noktalar

Kafa travmasını düşündüren bulgular

(saçlı deride hematom),

SSS enfeksiyonunu düşündüren bulgular (ense

sertliği, döküntü)

Elektrolit dengesizliğini düşündüren bulgular

(dehidratasyon)

KİBAS bulguları (papil stazı, retinal hemoraji)

Metabolik hastalık düşündüren bulgular

(hepatomegali, metabolik asidoz, saç rengi

değişiklikleri, anormal koku).

Fizik muayenede dikkat edilmesi gereken noktalar

Nöbeti olan çocuğa yaklaşımda, Semiyolojik NöbetSınıflaması doğrultusunda hazırlanan modüler eğitimprogramının, pediatri kliniklerinde çalışan sağlıkprofesyonelleri (asistan hekim, hemşire ve EEGteknisyeni) için oldukça etkili olduğu belirtilmektedir.

Nöbet geçiren çocuğa uygulanması gereken ilk giriĢimler

ÖNTEST SONTEST

İşler A, ve ark. Modüler eğitim modeli ile epileptik nöbeti olan çocuğa yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Neur 2011; 6(2):39-46.

4. NÖBET SEMĠYOLOJĠSĠNĠN

DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

Semiyolojik Nöbet Sınıflaması

iktal nöbet semiyolojisine dayanmaktadır

• Nöbet, hasta ya da gözlemciler tarafından anlatılarak

• doğrudan video monitorizasyon kayıtları incelenerek

oluşturulmuştur.

• Hiçbir EEG bulgusu ya da test sonucu sınıflamayı

etkilememektedir !!!

1. AURA

2. OTONOMĠK NÖBET

3. DĠALEPTĠK NÖBET

4. MOTOR NÖBET

5. ÖZEL NÖBETLER

SEMĠYOLOJĠK NÖBET SINIFLAMASI

Gözlem,

Video-EEG Monitorizasyon

Anamnez çok önemlidir.

Nöbet Semiyolojisini

Belirlemede;

Nöbetin başlangıcı, bitişi

Sıklığı

Süresi

Nöbete eşlik eden diğer etmenler

Çocuğun psikomotor gelişim basamakları

Nöbetin karakteristik özellikleri

Uykuda ve uyanıklıkta gelişi

Semiyolojik çalıĢmada

Pediatri kliniğinde çalışan doktor ve hemşirelerin

nöbet ile ilgili yaşadıkları sorunlar;

Doktorların %55’i,

Hemşirelerin %90’ı nöbet tipini belirlemede ve

nöbeti tanımlamada sorunlar yaşadığını,

Doktorların %30’u, hemşirelerin %5’i nöbet

semiyolojisini bilmediklerini ifade etmiştir.

Isler A, and et al. Semiologic seizure classification: The effectiveness of a modular educationprogram for health professionals in pediatrics. Epilepsy and Behavior 2008; 13(2): 387-390.

Modüler Eğitim Programı doğrultusunda hazırlanan SSC’nin, genel pediatri

kliniklerinde çalışan sağlık profesyonelleri tarafından nöbet tiplerinin doğru

tanımlanmasında oldukça etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Isler A, Basbakkal Z, Serdaroglu G, Tosun A, Polat M, Gokben S, Tekgul, H. Semiologic seizure classification: The effectiveness of a modular education program for health professionals in pediatrics. Epilepsy and Behavior 2008; 13(2): 387-390.

Nöbet sonrası gözlem ve destek:

Çocuğa rahat, sakin ve güvenli bir ortam

sağlanır.

Uyku bilinç ve genel durumu izlenir.

Yaşam bulguları değerlendirilir

(mümkünse monitorizasyona devam edilir).

Nöbet Sonrası Gözlem ve Destek

İlaçlar uygun solüsyonlar ile hazırlanmalı

Örneğin IV fenitoin sadece normal saline

solüsyon ile sulandırılmalı ve asla glukoz

içeren solüsyonlar ile sulandırılmamalıdır.

Nöbet Sonrası Gözlem ve Destek

Uygulanan ilaçların yan etkileri izlenir, acil

durumlar için önlem alınır.

Örneğin hemşire IV fenitoin uygulamasının

çocukta hipotansiyon ve kardiyak aritmiye

neden olabileceğini bilmeli ve hastayı

izlemelidir.

Çocukta stres ve endişe yaratabilecek

durumlar azaltılır, güvende olduğu hissettirilir.

Yaşına uygun aktivitelere katılımı sağlanmalı

İşlem öncesi açıklama yapılmalı

Nöbet Sonrası Gözlem ve Destek

Ebeveyn Eğitimi

Hemşire atravmatik bakım ve aile merkezli

bakım çerçevesinde, ebeveynlerin yaşadıkları

anksiyete ve korkuyu etkili bir şekilde gidermeye

çalışmalı

Ebeveynler taburculuk sonrası çocuğun evde

bakımı ve oluşabilecek nöbet sırasında çocuğun

bakımı konusunda hazırlanmalıdır:

Ebeveyn Eğitimi

Güvenlik önlemi

Neleri gözlemleyecekleri

Devamlı kullanılacak ilaçlar (etkileri ve yan etkileri)

Nöbet öncesi, nöbet sırasında ve sonrasında

nasıl davranmaları gerektiği

Nöbet anında çocuğa rektal diazepam

uygulamasının nasıl yapılacağı

Bilgi gereksinimi olan konularda bilgi verilmelidir.

HemĢire Nöbeti Olan Çocuğun HemĢirelik Bakım Planında;

Santral sinir sistemi disfonksiyonu ve nöbet tipine sekonder motor kontrol yetersizliğine bağlı Yaralanma Riski

Motor aktivite (tonik-klonik nöbet) ve bilinç düzeyinin bozulması, hava yolu açıklığının sürdürülememesine bağlı Aspirasyon ve Etkisiz Solunum Örüntüsü Riski

Yaşamı tehdit eden bir hastalığa sahip olması ve nöbet aktivitesi kısıtlılığına bağlı ailede Anksiyete/Korku gibi hemşirelik tanılarına yer vermelidir.

TEġEKKÜR EDERĠM …

•ANTALYA