oral pathology

,In The Name Of GOD

پاتولوژی دهانجراحی نظری

دکتر سیدهادی حسینیمتخصص جراحی فک و صورت

http://www.slideshare.net/hadidezyan/

اصول تشخیص افتراقی و نمونه برداری

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

اصول بیوپسی

بیوپسی بافت نرم

بیوپسی بافت سخت و استخوان

ارجاع بیماران

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

تاریخچه پزشکی و سالمت بیمار

تاریخچه ضایعه

( معاینات بالینیclinical examination)

( بررسی رادیوگرافیradiographic examination)

ارزیابی آزمایشگاهی

ارزیابی پاتولوژیک

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

تاریخچه پزشکی و سالمت بیمار

اهمیت ارزیابی سیستمیک:

تاثیر مشکالت سیستمیک بر بیماران و درمان های دندانپزشکی و 1(جراحی

ضایعات پاتوSلوژیک ممکن است تظاهری از بیماری سیستمیک 2(باشند

بنوان مثال؛

)a وجود ضایعات دهانی در بیماران مبتال بهCrohn disease

)bاحتمال بروز بدخیمی در زخم های مزمن بیماران سیگاری

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

تاریخچه ضایعه

در ارزیابی اختصاصی ضایعه موارد زیر باید بررسی شوند؛مدت زمان بروز ضایعه و یا مدت زمان آگاهی بیمار از وجود ضایعه

بررسی تغییرات سایز ضایعه از لحاظ شدت و سرعت و تهاجم

بررسی تغییرات ماهیت و جنس ضایعه

بررسی عالیم و نشانه( های signs and symptomsضایعه )

بررسی عالیم عمومی همراه ضایعات

بررسی سابقه دستکاری و آسیب به ضایعه

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

اقسام معاینات بالینی شامل:

دقpercussion

مشاهدهinspection

لمسPalpation

سمعauscultation

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

ک ضایعهSمحل آناتومیممکن است بیانگر منشا پاتولوژیک توده را مشخص کند1.

ممکن است مرتبط با اجزا اناتومیک ناحیه مثل اپیتلوم یا غدد بزاقی و... 2.باشد

ممکن است بیانگر علت بروز توده باشد مثل ضایعات موجود در نواحی تحت 3.تروما

ممکن است رابطه ضایعه با دندان را مشخص کند4.

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی ( معاینات بالینیclinical examination)

ویژگی و نمای فیزیکی ضایعهانواع فرم فیزیکی ضایعات پاتولوژیک

بول تجمع مایع در زیر اپیتلوم پوست یا مخاط اروژن زخم خراشیدگی سطحی با غشاماکول تغییر رنگ سطح بدون برجستگیندول توده بزرگ قابل لمس و برجستهپاپول توده کوچک قابل لمس و برجستهزخم از بین رفتن اپیتلوم سطحی

وزیکول تجمع مایع و تاولهیپرپالزی افزایش کمیت بافتیهیپرتروف

یافزایش حجم بافتی

کراتوز افزایش کراتین و الیه شاخی اپیتلیوملکوپالکی تغییرات مخاطی بصورت الیه سفید

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

اندازه و شکل ضایعه

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

ضایعه منفرد یا متعدد

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

نمای سطح ضایعهصاف یا لوبوله و ناکنظم

زخمی

ج پوسته شدهSاسالفینگ یا نسو

غشای خشکیده یاscab

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination) رنگ ضایعه

)نمای آبی رنگ که با فشار سفید می شود )دیاسکوپی

اریتماتوز باشد

چند رنگ باشد

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

حدود ضایعه و تحرک ضایعهچسبیده باشد یا آزاد و متحرک بتشد

منشا از استخوان یا از بافت نرم:حاشیه ضایعه

oصافoبرجستهo...

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

( تموجfluctuation) احساس موج در ضایعه که حاوی مایع محصور در دیواره های

ضایعه می باشد

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

وجود نبض در ضایعه

ممکن است در ارزیابی لمس یا استتسکوپیک صدا ها و عالیم زیر مشخص شود:

(thrillلرزش )•

(murmurمورمور )•

(bruitجهش خون )•

(pulsنبض )•

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination) بررسی غدد لنفاوی

هیچ بررسی پاتولوژیک دهانی بدون بررسی غدد لنفاوی کامل نیست

عفونت1.

انتشار التهابی2.

متاستاز3.

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

( معاینات بالینیclinical examination)

بررسی غدد لنفاویروش معاینه غدد لنفاوی:

لمس گردن بصورت دوطرفه با سه انگشت میانی

خلف گردن قدام گردن ساب منتال تحت فکی پس سر سوپرا کالویکل

موارد تشخیصی:

قوامتندرنساندازهمحلتحرکچسبندگی

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

معاینات رادیو گرافیکoپانورامیکoپری اپیکالoاکلوزالoCT و CBCToلترال و پستریورانتریور سفالومتریoMRIoسیالوگرافیoسونوگرافی

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

ارزیابی های آزمایشگاهیآزمایشات خون و ادرار

برای برخی ضایعات که اثرات سیستمیک دارند مثل:

هیپرتیروئیدیسم که با ارزیابی سطح آلکالین فسفاتاز و کلسیم و فسفر تایید می شوند

مالتیپل میلوما با ارزیابی پروتئین بنس جونز سرم تایید می شوند

تومور ژانت سل که با ارزیابی کلسیم و آلکالین فسفاتاز ارزیابی میشوند

معاینات بالینی و روشهای تشخیصی

ارزیابی های پاتولوژیکی ضایعاتی که شک به منشا تروماتیک دارندSبرا

روز ضایعه 14با حذف عامل تروماتیک ممکن است تا فروکش کند

اصول بیوپسی

:بیوپسی

برداشتن مقداری از نسج بدن مو جود زنده برای ارزیابی های هسیتولوژیک و پاتولوژیک

اصول بیوپسی

روش های بیوپسی:(cytologyسیتولوژی )1.(Aspiration Biopsyبیوپسی آسپیراسیون )2.(Incisional Biopsyبیوپسی انسیژنال )3.(Excisional Biopsyبیوپسی اگسیژنال )4.

انواع بیوپسی سیتولوژی دهانی

اکسفلیاتیو سیتولوژیExfoliativeجمع آوری سلولهای متفلس شده و کنده شده از ضایعه

بعلت ارزش پایین تشخیصی بعهوان روش جنبی انجام می شود

( براش بیوپسیOral brush biopsy cytology)با استفاده از یک برس مخصوص سلولهای سطح ضایعه

جمع آوری می شوددر ارزیابی ضایعات پیش سرطانی مفید است

Brush Cytology Biopsy

نمونه برداری با استفاده از برس مخصوصبرداشتن سلول از هر سه الیه اپی تلوم انتقال نمونه بر روی الم اگر مشخص شود نمونه حاصل از هر سه الیه تهیه نشده است

بیوپسی تکرار می شودنمونه مناسب بیانگر تغییرات دیسپالستیک در بافت می باشد:اعالم نتیجه بصورت

عدم نیاز به جراحیمنفینیاز به جراحیمثبتنیاز به جراحیآتیپیکال

Brush Cytology Biopsy

نمی تواند بعنوان جایگزین برای بیوپسی ها باشد بلکه بصورت درمان کمکی انجام می شود

مزیت:انجام آن بصورت سرپایی

بدون درد و خونریزیتکرار راحت

Aspiration Biopsy

کشیدن محتویات داخل ضایعه بوسیله سوزن تزریق:انواع

Aspirationتشخیص مایع یا هوا در داخل ضایعه :FNAبیرون کشیدن مواد و سلول ها از داخل ضایعه :

توسط متخصصبخصوص برای توده های عمقی و گردن

Aspiration Biopsy

آسپیراسیون مایع و هوا توسط سیتولوژی و کشت و حساسیت میکروبی و شیمیایی

ارزیابی می شوددر تو ده های داخل استخوانی

مایع(زرد و کاهی straul colored fluidبیانگر کیست )مایع چرکی بیانگر آبسههوا بیانگر کیست های ترومایی:خون بیانگر

ضایعات عروقیضایعات آنوریسمی و ژانت سلی

Aspiration Biopsy

موارد تجویز برای همه ضایعات تو خالی غیر از موکوسل:انجام تکنیک

بی حسی موضعی انجام می شود سی سی آماده می شود5 یا 10سوزن به مرکز ضایعه وارد شده و محتویات کشیده می شود در صورت وجود مانع استخوانی می توان آنرا سوراخ

کرد

Incisional Biopsy

برداشت قسمتی از ضایعه توسط جراحی:موارد تجویز

سانتی متر1ضایعات بزرگتر از ضایعات در اطراف ساختار های آناتومیکضایعات بدخیم

Incisional Biopsy

:تکنیک جراحیانجام بی حسی و برشبریدن قسمتی از ضایعه بصورت وج مانندحصول قسمتی از بافت سالم اطرافدقت در جهت حصول عمق مناسب بافت

Excisional Biopsy

برداشت کامل ضایعه بصورت جراحیممکن است خود درمان قطعی ضایعه نیز باشد:موارد تجویز

سانتی متر1ضایعات کوچکتر از ضایعات رنگی و عروقی

:تکنیک جراحی میلیمتری3 تا 2برداشتن تمام ضایعه با حاشیه برداشتن عمق بافت بیشتر از ضایعه

اصول بیوپسی نسج نرم

قابل انجام توسط دندانپزشکبر طبق اصول کلی جراحی انجام می شود:تکنیک جراحی

بی حسیثابت کردن بافت نرمهموستازانسیژنترمیم بافتحاشیه جراحیحفظ نمونهبستن محل جراحیگزارش بیوپسی

تکنیک جراحی بیوپسی نسج نرم

:بی حسیماده بی حسی ن�باید داخل ضایعه تزریق شود انتخاب محل تزریق بی حسی یک سانتی متر دورتر از حاشیه

ضایعه

:ثابت کردن بافت نگهداشتن ب�افت نرم متحرکاستفاده از قالب یا بخیه های نگهدارنده

تکنیک جراحی بیوپسی نسج نرم

:هموستازاحتیاط در استفاده از ساکشن در هنگام بیوپسی

:انسیژن

باید بسورط عمقی انجام شود نه سطحیاستفاده از تیغ ارجح به برش با کوتر است لیزرCO2نیز کاربد دارد 3حاشیه سالم در ضایعات خوش خیم تاmm 5 و در بدخیم تاmm می

باشد

تکنیک جراحی بیوپسی نسج نرم

:ارسال نمونه برابر نمونه20% یا فرمآلدهید با حجم 10حفظ نمونه در فرمالین

تکنیک جراحی بیوپسی نسج نرم

:بستن محل جراحیبهتر است بصورت اولیه بسته شود در صورت لزوم باید اطرافUnderminedشود در لثه و کام می توان بدون بستن از ترمیم ثانویه بهره بردمی توان از پک جراحی برای پوشاندن استفاده کرددر زبان نیاز به بخیه های محکم و قوی وجود دارد

گزارش بیوپسی

پر کردن برگه مخصوصتکمیل پرونده پزشکی بیمارگزارش سابقه و تاریخچه ضایعهگزارش محل ضایعه و محل بیوپسی روز بعد14 تا 10فراخوانی بیمار

اصول بیوپسی ضایعات استخوانی

اغلب ضایعات داخل استخوانی فکین عامل دنتال دارنداگر پس از رفع عوامل دنتال برطرف نشدند نیاز به بررسی دارند درمان اغلب شامل دسترسی و حذف و ارسال برای پاتولوژیست

است در صورت گسترش به بافت نرم احتمال بدخیمی وجود دارد و

نیاز به انسیژنال بیوپسی است

بیوپسی آسپیراسیون از ضایعات رادیولوسنت

ضایعات لوسنت داخل استخوانی الزم است ابتدا تست آسپیراسیونشوند

اینکار می تواند لزوم ارجاع به متخصص را مشخی کندخون جهنده نشانه ضایعه عروقی و نیاز به ارجاع می باشد

فلپ دسترسی

برای دسترسی به ضایعه استخوانی نیاز به فلپ موکوپریوستالfull thicknessمی باشد

رعایت اصول جراحی و طراحی فلپ الزامیستبرش دور از اجزای حیاتی و روی استخوان باشدفاصله برش تا ضایعه کمترین میزان ممکن باشد 5-4بین حاشیه برش و استخوان حداقلmmفاصله باشد

پنجره دسترسی استخوان

نیاز به ایجاد پنجره در استخوان کورتیکال برایدسترسی به ضایعه می باشد

با فرز جراحی بوجود می آید و با رانژور بزرگترمی شود

:معیار های اندازه پنجره عناصر آناتومیک, ریشه و دندان مجاور, عروق و

اعصاب مجاور

برداشتن نمونه از داخل استخوان

بیوپسی انسیژنال اگر ضایعه بصورت کامل باکپسول آن خارج شد

کشیدن کورت بصورتی که قسمت محدب آن بهطرف دیوار کیست باشد

شستشو و پاکسازی حفره

گزارش بیوپسی

ارسال ضایعه به پاتولوژیستجواب ضایعات استخوانی دیرتر حاضر می شود

بعلت زمان الزم برای دکسفیه دن استخوان قبل ازبرش الم

ارجاع بیوپسی به متخصص

:سالمت بیمارمشکالت سیستمیک

:مشکالت جراحیدید و دسترسی ناکافیوسعت ضایع�همجاورات آناتومیکاحتمال خونریزی

احتمال بدخیمی

با تشکر از توجه شما

http://www.slideshare.net/hadidezyan/