ship construction ders_notu_sevilay_can

Post on 10-Nov-2014

4.131 Views

Category:

Documents

20 Downloads

Preview:

Click to see full reader

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 1

“Gemilerin Sınıflandırılması”

1.hafta

Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 2

KAYNAKLAR

1. S.CAN&Ü.ÜLGEN, „ Gemi İnşaatı I ’, İTÜ Denizcilik Fak.,2003

2. K.VAN DOKKUM, „Ship Knowledge.A Modern Encyclopedia‟ DOKMAR.,2003

3. Teoman ÖZALP, “Özel Gemilerin Yapısı”, İTÜ,1978

4. Kemal KAFALI, “Gemi Formunun Statik ve Dinamik Esasları I- II-III”, ITU,1982

5. D.J.EYRES, “Ship Construction” , Plymouth Polytechnic, London, 1984

6. H.J.PURSEY, “Merchant Ship Construction” , University of Southampton, Glasgow,1983

7. Robert TAGGART , “ Ship Design and Construction” , SNAME , New York, 1980

8. http://web.nps.navy.mil/~me/tsse/NavArchWeb/

9. http://www.ship-technology.com/

10. http://www.fas.org/man/dod-101/sys/ship/index.html

11. http://www.gidb.itu.edu.tr/staff/odabasi

12. http://www.gidb.itu.edu.tr/staff/kadir

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 3

GEMİ TANIMI

•Teknik tanım olarak

Gemi, suda yükü, yolcuyu ve personeli mümkün olduğu kadar

emniyetli, hızlı ve ekonomik olarak taşımak amacıyla yapılmış

yüzen vasıtadır.

•Yasal tanım olarak

Gemi , kürekten başka alet ile yola çıkabilen, adı, tonajı ve

işlevi ne olursa olsun, her türlü deniz aracıdır.

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 4

GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI

1) SEVK ŞEKİLLERİNE GÖRE

2) İNŞAATLARINDA KULLANILAN MALZEMEYE GÖRE

3) KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

4) ÇALIŞTIKLARI DENİZLERE GÖRE

5) ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 5

1-SEVK ŞEKİLLERİNE GÖRE

A) Kendi Kendilerini Sevk Edemeyen Gemiler

B) Kendi Kendilerini Sevk Edebilen Gemiler

i) Doğal Enerji ile Sevk Edilen Gemiler

ii) Makinalı Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 6

2- İNŞAATLARINDA KULLANILAN

MALZEMEYE GÖRE

a) Ağaç gemiler

b) Çelik gemiler

c) Beton gemiler

d) Maden alaşımlı gemiler

e) Cam takviyeli plastik (CTP) malzemeden inşa edilen gemier

f) Kompozit malzemeden inşa edilen gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 7

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

A) Savaş Gemileri

B) Ticaret Gemileri

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 8

Uçak&Helikopter Gemileri

Bu gemilere, birlikte harekata katıldıkları

diğer deniz unsurlarına hava ve denizaltı

savunma desteği sağlayan yüzer

havaalanları diyebiliriz. Hızları 40-50

knot‟a ulaşabilen uçak gemileri Amerika,

Rusya, İngiltere, Fransa gibi ülkelerin

deniz kuvvetlerinde ana komuta ve kontrol

gemisi olarak görev yapmaktadırlar.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 9

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

Uçak Gemisi Independence

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 10

Muhripler

Muhripler, 5 000 ile 10 000 ton arasındaki su üstü savaş

gemileridir.NATO ve bağlı deniz kuvvetlerindeki muhripler

genellikle su üstü ve denizaltı harbi maksatlı gemilerdir.

Hızları ortalama 22 knot dolaylarındadır.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 11

DD21 ZUMWALT CLASS MULTIMISSION DESTROYER, USA

(Muhrip)

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 12

DD21 ZUMWALT CLASS MULTIMISSION DESTROYER, USA

(Muhrip)

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 13

Fırkateynler

• Fırkateynler, genellikle 3000-4000 ton arasında tasarlanan , hava, su

üstü, su altı harbi silah ve teçhizleri ile donatılmış , yüksek sürat ve

manevra kabiliyeti olan gemilerdir.Genellikle gaz türbini, dizel veya

dizel-gaz türbini kombine sevk sistemleri ile sevk edilirler.

YAVUZ SINIFI FIRKATEYNLER

(MEKO-200 - TRACK I)

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 14

LA FAYETTE FRIGATES, FRANCE

Fırkateyn

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 15

Korvetler

Korvetler, hücumbot ile fırkateyn arasında, 1000-2000 tonluk, 70-80

metre boyunda yüksek sürat ve manevra kabiliyetine sahip su üstü

savaş gemileridir. Hızları 30 knot civarındadır.

VISBY CLASS CORVETTE, SWEDEN

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 16

Hücumbotlar

Hücumbotlar, 200-800 ton ağırlığında, 40-50 metre boyunda olan bu küçük ve süratli

savaş gemileridir. Yuvarlak karinalı olabilecekleri gibi V veya çeneli baş formuna da

sahiptirler. G/M platformu ve torpido bot olarak görev yapabilirler.

KILIÇ SINIFI HÜCUMBOTLAR

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 17

MURATREİS SINIFI DENİZALTILAR

(GUPPY II A)

Boyutlar (Boy-En-

Draft) (93,2 x 8,2 x 5,2) mt

Deplasman Tonaj Satıhta : 1848 t. Dalmış : 2440 t.

Ana Tahrik Dizel-Elektrik/ 3 Fairbanks Dizel/ 4500HP/ 2 Pervane

Sürati 17 kts satıhta / 14 kts dalmış

Seyir Siası Satıhta 10 kts / 12000 nm

Personel 9 Subay - 76 Astsubay/Er

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 18

NSSN VIRGINIA CLASS SUBMARINE

(Denizaltı)

Displacement, dived 7,300 tons

Length 377 feet

Beam 34 feet

Propulsion one GE PWR S6W

two turbines, one shaft, pump jet propulser

Speed, dived 28 knots

Cruise missiles 12 Vertical Launch Systems, VLS, tubes for Tomahawk SLCM

Anti-ship missile Sub Harpoon

Torpedo tubes 4 x 21 inch

Mission Deep ocean antisubmarine warfare, littoral warfare

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 19

SSN774 VIRGINIA CLASS SUBMARINE (Denizaltı)

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 20

Ç-302 SINIFI MEKANİZE

VASITA ÇIKARMA ARAÇLARI (LCM)

Boyutlar (Boy-En-

Draft) (22,4 x 6,4 x 2,5) mt

Deplasman Tonaj Tam yük : 113 t.

Ana Tahrik 2 Dizel / 660 HP / 2 Pervane

Sürati 9,5 kts

Personel 1 Astsubay , 9 Er

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRESAVAŞ GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 21

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRETİCARET GEMİLERİ

A) Yolcu gemileri

B) Yük gemileri

a) Değişik Yük Taşıyabilen Yük Gemileri

(General Cargo Ships)

b) Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 22

Konteyner Gemileri

Standartlaştırılmış boyutlarda büyük kutular şeklinde olan ve konteyner (cantanier) paket taşıyıcılarla yük taşıyan genel maksatlı yük gemileridir. Bu konteynerler tır kamyonlarında veya demiryolu ile taşınabilecek boyuttadırlar. Bu tip gemiler, konteynerleri konteyner ambarlarında veya güvertede taşıyabilecek şekilde dizayn edilirler.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 23

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

Konteyner Gemileri

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 24

Düşey

hücreli K

ontey

ner g

emileri

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 25

Ro-Ro (Roll on Roll off) Gemileri

Tır, kamyon, vagon gibi tekerlekli taşıyıcılarla yük taşıyan gemilerdir.Tır ve kamyon taşıyan gemilere treyler gemisi (Triler Ship) de denilmektedir.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 26

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

Ro-Ro

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 27

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 28

LASH, SEABEE Gemileri

Bu gemiler esasen konteyner gemileridir. Ancak taşıdıkları konteynerler standart konteynerlerden daha büyük olup yüzebilme özelliğine sahiptirler.Böylece limana bağlanmadan denize yükleme ve boşaltma yapabilirler. Örneğin; standart 20 ft’lik konteynerlerin hacimsel kapasiteleri 1200 ft3 olmasına karşın, yüzebilen standart LASH kapasitesi 20 000 ft3 , SEABEE’ninki ise 40 000 ft3 dür. Bu tip gemilere “Barge Carrying Ships” de denilmektedir.

LASH

SEABEE

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 29

Tankerler

Parlayabilen dökme sıvı yük taşımak için inşa edilmiş veya sonradan bu hale getirilmiş yük gemilerine tanker denir. II Dünya savaşında geliştirilmeye başlanmış, 1940’larda 25 000 DWT’dan 50 000 DWT’a kadar tankerler inşa edilmiştir. Daha sonraki yıllarda 500 000 DWT’luk süper tankerler inşa edilmiştir.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 30

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

Tankerler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 31

Değ

işik b

oyutlard

a tankerler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 32

Kuru Dökme Yük Taşıyıcı Gemiler ve OBO’lar

Herhangi bir paketleme veya kutulamaya gerek kalmadan, direkt olarak özel ambarlara yüklenebilen demir cevheri (10 ft3 / ton), hububat (100 ft3 / ton) gibi değişik özgül ağırlıklı yükler taşıyabilen gemilerdir. Bu yüklerden sadece birini taşıyan kuru dökme yük gemilerinin yanısıra hepsini beraber taşıyan gemiler de inşa edilmektedir. Bu gemiler cevher ve tahıl gibi iki çeşit kuru dökme yük taşıyabildikleri gibi kuru ve sıvı yükleri de ( kömür ve petrol ) ayrı ayrı tanklarda olmak üzere bir arada taşıyabilmektedirler. Bu gemilere Oil/Bulk/Ore kelimelerinin ( Petrol/ Dökme yük/ Cevher ) baş harflerinden oluşan OBO gemileri denilmektedir.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 33

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

Kuru Dökme Yük Taşıyıcı Gemiler ve OBO’lar

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 34

OB

O‟lard

a yüklem

e koşu

lları

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 35

Dökme yük gemilerinde değişik kesitler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 36

LNG ve LPG Tankerleri

Parlayıcı özelliği olan doğal gaz yaklaşık -162 0C de sıvılaştırılmış olarak özel basınçlı depolarda taşınır. Bu gemiler aynı özelliklere sahip olup sıvılaştırılmış olarak petrol türevi gazlar taşırlar. LNG/LPG tankerler ile taşınan yükler basınçlama , soğutma veya her iki yöntemin birlikte uygulanmasıyla sıvılaştırılırlar.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 37

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 38

LN

G tan

kerleri için

değ

işik k

esitler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 39

Balıkçı Gemileri

Balık, balina ve denizde yaşayan diğer faydalı canlıların avlanılmasında kullanılan gemilerdir. Açık deniz balıkçı gemileri sahil balıkçı gemilerinden daha büyük ve daha uzun süre denizde kalabilecek şekilde dizayn edilirler. Avlanan deniz ürünlerinin limana dönüşe kadar depolanabilmesi için buz odası bölmesi mevcuttur. Ayrıca; avlana ürünlerin işlenmesini sağlayacak imkanlarla da donatılmış okyanus tipi balıkçı gemileri de vardır. Balıkçı gemilerine endüstriyel gemiler de denilmektedir.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 40

Feribotlar (Ferryboats)

Ferry, nehirde, kısa mesafelerde , limanlar veya adalar arası yük ve yolcu taşıyan araç anlamına gelir.Ancak günümüzde uzun mesafelerde de iki liman arası yolcu ve/veya araç taşıyan feribotlar mevcuttur.

3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE

TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 41

4- ÇALIŞTIKLARI DENİZLERE GÖRE

A) Açık Deniz Gemileri

B) Kapalı Deniz Gemileri,

C) Açık ve Kapalı Deniz Gemileri

D) Göl ve Nehir Gemileri,

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 42

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE

A) Hidrostatik Kuvvetler Yardımı ile Yüzen Gemiler

B) Hidrodinamik Kuvvet Yardımı ile Yüzen Gemiler

C) Aerostatik Kuvvet Yardımı ile Yüzen Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 43

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREHİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

A) Klasik Deplasman Gemileri

B) Özel Deplasman Gemileri

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 44

A) Derin Deplasman Gemileri

B) Çok Tekneli Gemiler

i) İki tekneli gemiler (katamaran)

ii) SWATH katamaranlar

iii) Dalga yarıcı katamaranlar

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREHİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 45

Katamaran

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREHİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 46

SWATH Katamaran

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREHİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 47

Dalga YarıcıKatamaran

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREHİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 48

KINGCAT M270

The style of this new yacht is striking and it will be the focus of attention in any

marina. Whilst it is the dramatic exterior which will draw the admiring glances, the

real innovation of the Kingcat lies in the way it embodies the latest technology to

advance motor yacht design. Incorporated into the Kingcat is cutting edge technology

which uses the latest composite techniques for construction and the latest electronics

for control. http://www.yachting-asia.com/AsianMarine/Issue06/powerline.cfm

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 49

A) Ayaklı Gemiler (Hydrofoil)

B) Kayıcı Tekneler

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREHİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 50

Ayaklı Tekneler (Hydrofoil)

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREHİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 51

Kayıcı Tekneler

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREHİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 52

A) Hava Yastıklı Tekneler

B) Hava Yastıklı Katamaran Tekneler (SES)

C) Su Yüzeyinde Kanat Etkili Gemiler (WIG, Ram Wing)

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREAEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 53

Howercraft

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREAEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

HAVA YASTIKLI TEKNELER

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 54

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREAEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

HAVA YASTIKLI KATAMARAN TEKNELER -SES

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 55

5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖREAEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

Su Yüzeyinde Kanat Etkili Gemiler

(WIG, Ram Wing)

( Wing In Ground Effect )

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 56

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 57

HAVA DESTEKLİ

Air Cushion Vehicle (ACV)

Surface Effect Ship

AYAK DESTEKLİ

Hydrofoil

Jet Foil

DEPLASMAN TEKNELERİ

Monohulll

Catamaran

Swath

Kayıcı TeknePlanning Hull Hydrofoil Wing Ship

S.E.S A.C.V Swath

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 58

Advanced Marine Vehicles

Monohulls Hovercraft MultihullsHydrofoils

Round Bilge

Semi-Displacement

Hull

Hard Chine

Planing

Hull

Deeply

Submerged

Hydrofoil

Surface

Piercing

Hydrofoil

Surface Effect

Ship

(SES)

Air cushion

Vehicle

(ACV)

Catamaran Small Waterplane

Area Twin Hull

Ship

SWATH

6/25/2010 Sevilay CAN 1

“Gemi geometrisi ve katsayılar”

Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.

6/25/2010 Sevilay CAN 2

6/25/2010 Sevilay CAN 3

Hull: The structural body of a ship including shell plating, framing, decks and bulkheads.

Afterbody : That portion of a ship’s hull abaft midships.

Forebody: That portion of a ship’s hull forward midships.

Bow : The forward of the ship

Stern : The after end of the ship

6/25/2010 Sevilay CAN 4

Port :The left side of the ship when looking forward

Starboard : The right side of the ship when looking forward

Design Waterline (DWL) or Load Waterline (LWL) : The waterline at which the ship will float

when loaded to its designed draught.

6/25/2010 Sevilay CAN 5

Forward Perpendicular (FP) : The vertical line at the point of intersection of the LWL and the

forward end of the immersed part of the ship’s hull.

BaĢ Dikey – BaĢ kaime – Fore Peak (FP) : Gemi baş bodoslaması ile dizayn su hattının

kesiştikleri noktadan dizayn su hattına dik olarak geçen düşey doğru

After Perpendicular (AP) : The vertical line at the point of intersection of the LWL and the

centerline of the rudderstock.

Kıç Dikey – Kıç kaime – Aft Peak (AP) : Dümen rodu ekseni ile dizayn su hattının kesiştiği

noktadan dizayn su hattına dik olarak geçen düşey doğru

6/25/2010 Sevilay CAN 6

Midships (⊗) : The point midway between the forward and after perpendiculars.

Mastori – Midships () : Baş ve kıç dikeyler arası uzaklığın ortası

Centerline (CL) : A straight line running from bow to stern, midway between the sides of the

ship. All transverse horizontal dimensions are taken from the centerline.

Orta Simetri Düzlemi – Centreplane (CL) : Gemiyi boyuna yönde sancak ve iskele olarak iki

simetrik parçaya bölen düzlem

6/25/2010 Sevilay CAN 7

Baseline (BL) : The horizontal line parallel to the design waterline, which cuts the midship

section at the lowest point of the ship. The vertical heights are usually measured from the

baseline.

Temel Hattı – Kaide Hattı – Baseline (BL) : Gemi boyunca dip kaplaması ile simetri

düzleminin kesiştiği hat. Bu genellikle yatay bir doğru olmakla birlikte balıkçı gemisi veya

romorkör gibi kıçta büyük bir pervane yuvasına sahip olması gereken gemi tiplerinde kıça

eğimli olabilir

6/25/2010 Sevilay CAN 8

Midship Section : The transverse section with the largest underwater area. The midship

section is usually halfway between the AP and the FP.

Orta Kesit - Midship Section : Gemi boyunca en büyük alana sahip kesittir. Genellikle bu

kesit gemi ortasında yani mastoride yer alır ancak bazı hallerde daha kıça veya çok daha nadir

olarak başa kaymış olabilir

6/25/2010 Sevilay CAN 9

GEMİ GEOMETRİSİ

Güverte Sehimi – Deck Camber : Gemi ana güvertesi üzerinde bordadan orta simetri

düzlemine doğru ölçülen yükseklik farkıdır. Standard bir değer olarak gemi

genişliğinin 1/50’si alınabilir.

6/25/2010 Sevilay CAN 10

ġiyer Hattı – Sheer Line : Gemi ana güverte profilinin orta simetri düzlemi üzerindeki

izdüşümüdür. Şiyerin en düşük noktası genellikle mastoridedir ve özellikle başa doğru şiyer

profili artar. Modern gemilerde şiyer hattı daha nadir olarak kullanılmaktadır .

6/25/2010 Sevilay CAN 11

GEMİ GEOMETRİSİ

6/25/2010 Sevilay CAN 12

Tam Boy – Length Overall (LOA): Geminin XOZ düzleminde baş bodoslamadaki en dış

nokta ile kıç bodoslamadaki en dış noktadan geçen dikeyler arasındaki mesafedir

Dikeyler Arası Boy – Length Between Perpendiculars (LBP): Baş ve kıç dikeyler arasındaki

yatay uzaklıktır

Su Hattı Boyu – Length of Waterline (LWL): Geminin dizayn su hattında yüzerken başta ve

kıçta su ile temas eden en uç noktaları arasındaki yatay uzaklıktır

6/25/2010 Sevilay CAN 13

GEMİ GEOMETRİSİ

Batık Boy – Length Overall Submerged (LOS ) : Geminin dizayn su hattı altında

kalan kısmında başta ve kıçta en uç noktalar arasındaki yatay uzaklık olup

yumrubaşlı gemilerde önem kazanan bir boy değeridir.

Paralel Gövde – Parallel Body (LP) : Gemi ortasında orta kesidin hiçbir değişikliğe

uğramadan uzandığı bölgedir.

LOS

LP

CL CL

6/25/2010 Sevilay CAN 14

GEMİ GEOMETRİSİ

Derinlik – Depth (D) : Gemi ortasında temel hattı ile ana güverte arasındaki düĢey

uzaklıktır.

Su Çekimi – Draught (T) : Geminin temel hattı ile yüzdüğü su hattı arasındaki

düĢey uzaklıktır. Bu değer trimin mevcut olması durumunda gemi boyunca

değiĢken olabilir.

Fribord – Freeboard (f) : Gemi ortasında dizayn su hattı ile ana güverte arasındaki

düĢey uzaklıktır. Fribord derinlik ile su çekimi arasındaki farka eĢittir.

6/25/2010 Sevilay CAN 15

GEMİ GEOMETRİSİ

Kalıp GeniĢliği – Moulded Breadth (BM ) : Geminin en geniş kesitinde sancak ve

iskele bordalar arasındaki yatay uzaklıktır.

Su Hattı GeniĢliği – Breadth of Waterline (BWL ) : Geminin yüzdüğü su hattında ve

en geniş kesitinde sancak ve iskele bordalar arasındaki yatay uzaklıktır.

LWL

6/25/2010 Sevilay CAN 16

Gemi Hacim Merkezinin Boyuna Konumu (L.C.B ) : Geminin boy doğrultusunda su altı

hacim merkezi veya Archimedes kuvvetlerinin uygulama merkezi olan B noktasının kıç

dikeye AP’ye olan yatay uzaklığıdır.

6/25/2010 Sevilay CAN 17

K

B

Gemi Hacim Merkezinin DüĢey Konumu (KB) : Geminin su altı hacim

merkezinin tabandan yüksekliğidir. Gemiyi yüzdüren Archimedes

kuvvetlerinin bileşke değeri bu noktada etkiler

6/25/2010 Sevilay CAN 18

• Deplasman hacmi (): Geminin yüzdüğü su hattı altında kalan gövdesinin hacmidir.

• Deplasman (): Deplasman, gemi gövdesinin su içinde işgal ettiği hacimdeki su ağırlığına eşittir. Yani:

=

dir. Burada: suyun yoğunluğudur. Yaklaşık hesaplamalarda

=1.025 t/m3 alınır. Hassas hesaplamalarda (gemilerin meyil deneyi gibi) dansimetre aparatı ile suyun yoğunluğu tespit edilmelidir. değeri denizlerimizde ortalama olarak aşağıdaki gibidir.

Karadeniz : = 1.014 t/m3

Marmara : = 1.020 t/m3

Akdeniz : = 1.030 t/m3

6/25/2010 Sevilay CAN 19

GEMİ FORM KATSAYILARI

(NARİNLİK KATSAYILARI)

GEMĠ GEOMETRĠSĠNĠN TAM OLARAK TANIMLANABĠLMESĠ ĠÇĠN BAZI BOYUTSUZ KATSAYILAR KULLANILIR.

BUNLAR BĠR GEMĠNĠN GERÇEK BOYUTLARINDAN SÖZ ETMEKSĠZĠN FORMU HAKKINDA, NARĠN GEMĠ , DOLGUN GEMĠ, GĠBĠ GENEL GEOMETRĠK ÖZELLĠKLERESAHĠP GRUPLARA AYRILABĠLMESĠNĠ SAĞLARLAR.

AYRICA GEMĠLERĠN DENGE, GÜÇ VE MUKAVEMET ĠLE DĠZAYN HESAPLARINDA KULLANILIRLAR.

GEMĠ FORM KATSAYILARI:

1) BLOK KATSAYISI(CB)2) ORTA KESĠT NARĠNLĠK KATSAYISI(CM)3) PRĠZMATĠK KATSAYISI(CP)4) SU HATTI NARĠNLĠK KATSAYISI(Cwp)5) DÜġEY PRĠZMATĠK KATSAYI(CVP)

6/25/2010 Sevilay CAN 20

GEMĠNĠN SUALTI FORMUNUN DOLGUN YA DA NARĠN

OLUġUNU TANIMLAYABĠLMEK ĠÇĠN GEMĠNĠN SUALTI

HACMĠNĠN, GEMĠ ĠLE AYNI BOY ,GENĠġLĠK VE DRAFTA

SAHĠP OLAN BĠR DĠKDÖRTGEN PRĠZMANIN HACMĠNE

ORANIDIR.

CB=/L.B.d

BLOK KATSAYISI

6/25/2010 Sevilay CAN 21

Gemi orta kesitinin dolgunluğu, gemi orta kesit alanının geniĢliği geminin

o kesitteki geniĢliğine, yüksekliği o kesitteki draftına eĢit bir dikdörtgenin

alanına oranı olarak ifade edilen “orta kesit narinlik katsayısı”

CM ile tanımlanır.

ORTA KESİT NARİNLİK KATSAYISI

CM=AM/B.d

AM

6/25/2010 Sevilay CAN 22

Gemi su altı hacminin ,gemi orta kesidi Ģeklinde sabit taban alanına sahip

boyu gemi boyuna eĢit dik prizmanın hacmine oranına

“prizmatik katsayı” denir.

PRİZMATİK KATSAYISI

CP= CB/C M VEYA CP= / L. AM

6/25/2010 Sevilay CAN 23

Geminin yüzdüğü su alanının bu su hattındaki gemi geniĢliği ve boyunun

çarpılmasıyla bulunacak alanına oranına denir.

SU HATTI ALAN KATSAYISI

CWP=AWP / L.B

6/25/2010 Sevilay CAN 24

Geminin su altı hacminin ,geminin dizayn su hattı alanına eĢit tabanı olan

,yüksekliği ise gemi draftına eĢit bir prizmanın hacmine oranı

“düĢey prizmatik katsayı olarak tanımlanır.

DÜŞEY PRİZMATİK KATSAYISI

CVP= CB/C WP VEYA CP= / AWP .T

6/25/2010 Sevilay CAN 25

R

4R

Örnek1: AĢağıda en kesiti verilen L boyunda bir lastik botun form

katsayılarını bulunuz.

PROBLEMLER

6/25/2010 Sevilay CAN 26

R

4R

6/25/2010 Sevilay CAN 27

Örnek2: AĢağıda en kesiti verilen L boyunda eĢ kenar üçgen Ģeklindeki

dubanın form katsayılarını bulunuz.

PROBLEMLER

5m

6/25/2010 Sevilay CAN 28

5m

6/25/2010 Sevilay CAN 29

Örnek3: AĢağıda en kesiti verilen 100m boyunda sabit kesitli dubanın

form katsayılarını bulunuz.

PROBLEMLER

1m

10m

1.5m

6/25/2010 Sevilay CAN 30

10m

1.5m

6/25/2010 Sevilay CAN 31

PROBLEMLER

Örnek4: Su hattı boyu 60m, geniĢliği 10m, su çekimi 4.5m olan bir geminin

form katsayıları CB=0.52, CM=0.72 ve CWP=0.63 olarak

verilmektedir.Geminin tam ortasına sonradan 15m boyunda bir paralel

gövde eklenmektedir. Su çekiminin değiĢmediğini varsayarsakyeni form

katsayılarını bulunuz.

6/25/2010 Sevilay CAN 32

PROBLEMLER

Örnek5: Temel geometrik özellikleri aĢağıda verilen gemiye ait form

katsayılarını hesaplayınız.

Su hattı boyu LWL 200m

Su hattı genişliği BWL 22m

Su çekimi T 7m

Prizmatik Katsayı CP 0.75

Yüklü su hattı alanı AWP 3500m2

Deplasman tonajı 23 000t

Deniz suyu yoğunluğu 1.025 t/m3

6/25/2010 Sevilay CAN 33

PROBLEMLER

6/25/2010 Sevilay CAN 34

1.Kaimeler arası boy aĢağıdakilerden hangisidir?

a)LBA

b)LWL

c)LPB

d)LBP

e)LOA

7.Yük gemilerinde , gemi ortasındaki sehim, B gemi geniĢliği olmak üzere

........ dir.

a)B/30

b)B/40

c)B/50

d)B/20

e)B/75

6/25/2010 Sevilay CAN 35

8.Güvertenin baĢ-kıç yönünde yükselen egrisine ......... denir.

a)Öksüz kemere

b)Şiyer

c) Sehim

d)Stralya

e)Fribord

9.AĢagıdaki gemilerden hangisinde sehim bulunmaz?

a)Tanker

b)Yat

c)Balıkçı

d)Buz Kıran

e)Tren Ferisi

6/25/2010 Sevilay CAN 36

10.Blok katsayısı CB ,aĢağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?

LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı geniĢliği, T = Draft

a)Geminin sualtında kalan hacminin, gemi ağırlığına oranı

b) Geminin sualtında kalan hacminin, suhattı alanına oranı

c) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları LWL, BWL, T’den oluşan prizmaya oranı

d) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları LWL, BWL’den oluşan dikdörtgene oranı

e) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları T, BWL’den oluşan dikdörtgene oranı

11.Bütün narinlik katsayıları eĢit olan bir geminin su hattı altında kalan formu nasıldır?

a)Üçgen prizma

b)Dikdörtgen prizma

c)Yarım daire

d)Küre

e)Koni

6/25/2010 Sevilay CAN 37

12. Orta kesit narinlik katsayısı CM ,aĢağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?

LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı geniĢliği, T = Draft

a)Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları BWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı

b) Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları LWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı

c) Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları BWL ve LWL olan diktörtgenin alanına oranı

d) Geminin mastorideki kesit alanının, suhattı alanına oranı

e) Geminin mastorideki kesit alanının, su altı hacmine oranı

13. Suhattı alanı narinlik katsayısı CWP ,aĢağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?

LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı geniĢliği, T = Draft

a) Geminin suhattı alanının, boyutları BWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı

b) Geminin suhattı alanının, boyutları LWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı

c) Geminin suhattı alanının, boyutları BWL ve LWL olan diktörtgenin alanına oranı

d) Geminin suhattı alanının, orta kesit alanına oranı

e) Geminin suhattı alanının, su altı hacmine oranı

6/25/2010 Sevilay CAN 38

14.Orta kesit narinlik katsayısı hesabında aĢağıdakilerden hangisi

kullanılır?

a)Deplasman

b)Gemi ağırlığı

c)Gemi derinliği

d)Gemi boyu

e)Orta kesit alanı

6/25/2010 Sevilay CAN 39

18. KG sembolu neyi tanımlamaktadır?

a) Yüzme merkezinin yatay konumu

b) Ağırlık merkezinin yatay konumu

c) Ağırlık merkezinin dikey konumu

d) Sephiye merkezinin dikey konumu

e) Sephiye merkezinin yatay konumu

30-Bir geminin sualtı hacim merkezinin tabandan yüksekliğine ne denir?

a)KG

b)BM

c)KB

d)GM

e)GG1

6/25/2010 Sevilay CAN 40

31-Bir geminin boyuna deplasman hacim merkeziaĢağıdakilerden

hangisidir?

a)LCF

b)LCG

c)LCB

d)LCC

e)LLF

6/25/2010 Sevilay CAN 41

6/25/2010 Sevilay CAN 42

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 1

Endaze,Fribord,Tonaj

Gemi İnşatı ve Deniz Müh.

6/25/2010 Sevilay CAN 2En kesitler

Su hatları

Batoklar

GEMİ GEOMETRİSİ

6/25/2010 Sevilay CAN 3

ENDAZE

Gemi mühendisliğinde,bir gemi formunun kağıt üzerinde belirli bir ölçekle,teknik resim kuralları yardımıyla gösterilmesine gemi endazesi veya gemi resmi denir.

Başka bir deyişle,üç boyutlu eğrisel yüzeylerden meydana gelmiş gemi formunun iki boyutlu kağıt üzerinde gösterilmesidir.

Gemi endaze resmi başlıca üç kısımdan oluşur.Bunlar;

En Kesit Eğrileri

Batok Eğrileri

Su Hattı Eğrileri

Diyagonal

6/25/2010 Sevilay CAN 4

Su hatları ve Diyagonal

En kesitler

Batoklar

6/25/2010 Sevilay CAN 5

6/25/2010 Sevilay CAN 6

ENDAZE - En Kesitleri

En Kesit Eğrileri

Geminin boyuna simetri düzlemine ve su hattı düzlemine dik olan düzlemlerle gemi gövdesinin arakesitlerini veren eğrilerdir.

Genellikle eşit aralıklarla birbirine paralel olan bu düzlemler üzerinde elde edilen arakesit eğrileri merkez düzleme göre simetrik olduğundan, kağıt üzerinde yarılarının çizilmesi yeterlidir.Bu nedenle,en kesit eğrilerinde genellikle sağ tarafta geminin baş dikey en kesitinden gemi ortasına kadar olan en kesit eğrilerinin yarısı, sol tarafta ise gemi ortasından kıça kadar olan en kesit eğrilerinin yarısı gösterilir

6/25/2010 Sevilay CAN 7

ENDAZE - Su Hattı Eğrileri

Su hattı eğrileri

su hattı düzlemine paralel düzlemlerle gemi gövdesinin arakesit eğrileridir.

6/25/2010 Sevilay CAN 8

ENDAZE – Batok Eğrileri

Batok Eğrileri

Gemini boyuna simetri düzlemine paralel ve bu düzlemden gemi bordasına doğru eşit aralıklarla alınmış düzlemlerle gemi yüzeyinin ara kesitlerinin oluşturduğu eğrilerdir.Bu eğrilere Profil planı da denir.

Geminin merkez düzlemindeki arakesitine, Şiyer Planı veya güverte hattı da denmektedir.

6/25/2010 Sevilay CAN 9

ENDAZE – Diyagonal Eğriler

Diyagonal Eğriler

Bu eğriler, yüklü su hattı ile simetri ekseninin kesiştiği noktayı,sintine dönüm noktasına birleştiren çapraz düzlemlerle geminin ara kesitidir.

Diyagonal

Diyagonal

Düzlemi

6/25/2010 Sevilay CAN 10

6/25/2010 Sevilay CAN 11

OFSET TABLOSUOFFSET TABLOSU Yarı Genişlikler (mm)

Su hattı BL WL1/2 WL1 WL2 WL3 WL4 WL5

Posta no

0 0.00 0.00 0.00 0.00 250 350

1/2 0.00 0.00 500 620 740 825 860

1 500 800 1070 1280 1480 1630 1750

2 1100 1700 2100 2350 2520 2630 2730

3 1625 2425 2850 3070 3200 3270 3340

4 1980 2880 3300 3500 3620 3370 3700

5 2170 3070 3480 3680 3770 3770 3770

6 2170 3070 3460 3660 3740 3720 3720

7 1920 2900 3330 3550 3650 3650 3650

8 1250 2300 3025 3350 3500 3500 3500

9 450 1150 2170 2850 3170 3180 3180

91/ 2 165 325 950 2220 2820 2870 2870

10 0.00 0.00 0.00 0.00 1950 2200 2200

6/25/2010 Sevilay CAN 12

Ligth Ship(LS): Gemi bünyesindeki sabit ağırlıklar ( tekne, makina, outfit (donatım))

TONAJ

Gemiler, tiplerine bağlı olarak ya hacimsel (Gross, Net Tonnage) yada ağırlık olarak (Dicplacement, DeadWeight, Lightweight) olarak sınıflandırılırlar.

Displacement Tonnage(Deplasman Ton):

DeadWeight(DWT): Deplasman ve LS arasındaki fark olan DWT, kargo, yakıt,yağ,tatlı su, ambar, yolcu ve esyası,murettebattan oluşur.

6/25/2010 Sevilay CAN 13

6/25/2010 Sevilay CAN 14

6/25/2010 Sevilay CAN 15

6/25/2010 Sevilay CAN 16

6/25/2010 Sevilay CAN 17

6/25/2010 Sevilay CAN 18

6/25/2010 Sevilay CAN 19

6/25/2010 Sevilay CAN 20

Tanımlar

Gemi boyu %85 derinlikte ölçülen LBP veya aynı derinlikteki LWL nin %96 sından büyük olanıdır.

Baş dikey (FP) geminin %85 derinlikte baştaki en uç noktası, kıç dikey (AP) ise dümen rodunun eksenidir.

Fribord güvertesi havaya yada denize açık ve su geçmez perdelerin uzandığı en üst sürekli güvertedir.

Güverte çizgisi (300 x 25 mm) boyutlarında olup fribord güvertesini tanımlar.

Fribord derinliği fribord güvertesi levhasının üzerinden ölçülür.

Fribord markası 25 mm kalınlığında 300 mm çapında bir daire olup bu daire 450 x 25 mm

6/25/2010 Sevilay CAN 21

T

T

6/25/2010 Sevilay CAN 22

6/25/2010 Sevilay CAN 23

6/25/2010 Sevilay CAN 24

6/25/2010 Sevilay CAN 1

“Omurga, Dip, Döşek Yapısı”

Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.

PRUVA (STEM)

ANA GÜVERTE(MAĠN DECK)

BAġÜSTÜ-BAġKASARA(FORE CASTLE DECK)

KIÇ ÜSTÜ(POP DECK)

MĠYAR GÜVERTE(STANDARD COMPASS DECK)

ALT GÜVERTE(LOWER DECK)

FĠLĠKA GÜVERTEBOAT DECK

KÖPRÜÜSTÜ GÜVERTE(BRIDGE DECK)

CAN FĠLĠKASI(LIFE BOAT)

BAġ OMUZLUK(Port Bow)PORT SIDE

STARBOARD SIDE

GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR

(SHIP CONSTRUCTION SKETCHES AND NOTES)

GEMĠ YÖNLERĠ VE GÜVERTELERĠ ( SHIP DIRECTIONS AND DECKS )

KIÇ OMUZLUK(STARBOARD QUARTER)

12345

AMBAR (HOLD)

AMBAR AĞZI(HATCH)

AMBAR KAPAĞI(HATCH COVER)

BAġ DĠREK

GRANDĠ DĠREĞĠ(MAIN MAST)

FUEL OIL TANKI

DIESEL OIL TANKI

LUB. OIL TANKI

ANA MAKĠNE(MAIN ENGINE)

BAġ PĠK TANKI(FORE PEAK TANK)

BALLAST TANKI

KIÇ PĠK TANKI(AFT PEAK TANK)

PERVANE(PROPELLER)

DÜMEN YELPAZESĠ(RUDDER FRAME)

KIÇ ÜSTÜ BAġALTI

BULP

BAġ BODOSLAMA

BAġ ÜSTÜ

BAġ TARAF

KÖPRÜÜSTÜ(BRIDGE)

YAġAM MAHALĠ(ACCOMMODATION)

BACA(FUNNEL)

KIÇ TARAF

SU SEVĠYESĠ

GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR

GEMĠ GENEL YAPISI ( SHIP GENERAL STRUCTURE )

6/25/2010 Sevilay CAN 4

GEMĠ BÜNYESĠNDE ETKĠYEN YÜKLER

Gemi üzerinde etkiyen en belirgin yükler

geminin kendi ağırlık dağılışı ile sephiye

kuvveti arasındaki farktan doğan yüklerdir.

Ticaret gemileri değişik ambar yükleriyle seyir

yapacağından ve geminin her draft ve trim durumu için sephiye

kuvveti dağılımı değişeceğinden iki kuvvet dağılımının ortaya

çıkaracağı kesme kuvvetleri ve eğilme momentleri de

değişkenlik arz edecektir.

Sakin su konumu

BoĢ gemi

Ağırlık dağılımı

Sephiye eğrisi

KiriĢin deformasyonu

6/25/2010 Sevilay CAN 5

GEMĠYE ETKĠ EDEN KUVVETLER

1 – STATİK KUVVETLER

Gemi ağırlığı (yük dağılımı)

Su basıncı, kaldırma kuvveti

Havuzlamadaki kuvvetler

Karaya oturmada oluşan kuvvetler

2- DİNAMAİK KUVVETLER

Gemi hareketlerinden oluşan kuvvetler (Baş-kıç vurma vs)

Titreşimden doğan zorlamalar

Dalga vs.

6/25/2010 Sevilay CAN 6

DALGA TEPESĠ VE DALGA ÇUKURUNDA BĠR GEMĠNĠN SARKMASI VE ÇÖKMESĠ

SARKMA ÇÖKME

Bir gemiyi etkiliyen en kötü durum boyu, gemi boyuna eĢit dalganın, tepesi veya çukurunda bulunmasıdır.Gemi bir kiriĢ gibi düĢünüldüğünde dalga tepesindeyken sarkma-hogging, dalga çukurundayken çökme-sagging durumu oluĢacaktır.

Weight – agırlık

Buoyancy – sephiye

Buoyancy curve - sephiye eğrisi

Wave crest – dalga tepesi

Still water – sakin su

Tension – çekme

Compression – basma

Amidship – gemi ortası

6/25/2010 Sevilay CAN 7

6/25/2010 Sevilay CAN 8

6/25/2010 Sevilay CAN 9

6/25/2010 Sevilay CAN 10

GEMĠ ELEMANLARI

Gemi bünyesi bir dış kabuk ve bu dış kabuğu içten destekleyen elemanlardan

oluşur.

Bu elemanlar birincil veya ikincil elemanlar olarak ikiye ayrılabilir.

Birincil elemanlar gemi bünyesinin tümünü veya önemli bir bölümünü etkileyen

yüklere karşı geminin bünyesel bütünlüğün korumasına katkı yapan elemanlardır.

Bu tür elemanların tipik örnekleri gemi dış kaplaması

(güverte, borda ve dip), tülaniler (merkez ve yan), döşekler (dolu ve boş), posta ve

kemereler v.s.

İkincil elemanlar ise genelde lokal yüklere karşı mukavemeti sağlayan elemanlar ile

birincil elemanları destekleyen ve onların devamlılığını sağlayan elemanlardır. Bu

tip elemanların tipik örnekleri küçük teçhizat temelleri ve braketler gibi

elemanlardır.

6/25/2010 Sevilay CAN 11

1-Güverte altı Derin tülani

2-Üst güverte kaplaması

3-Güvertealtı tülanileri

4-Derin kemere

5-Güverte braketi

6-Posta

7-Ara güverte kaplaması

8-Kemere

9-Borda kaplaması

10-Sintine braketi

11-Merkez omurga

12-Yan tülani

13-Dip ve içdip tülanileri

14-Dolu döşek

15-İç dip kaplaması

16-Dip kaplaması

17-Enine perde

18-Perde stifneri

19-Puntel

GEMĠ YAPI ELEMANLARI

6/25/2010 Sevilay CAN 12

GEMĠ YAPI ELEMANLARI

6/25/2010 Sevilay CAN 13

GEMĠ ELEMANLARI

1. Merkez Tülani (Görder)2. Yan Tülani (Görder)3. Boyuna Dip Tülani4. Boyuna İçDip Tulani5. Dolu Döşek6. Levha Omurga7. A sacı sırası8. Dip Kaplama9. Sintine Sacı10. Borda Kaplama11. Borda Üst Sacı12. Şiyer Sacı13. İç Dip Sacı14. Sintine Braketi15. Gasset Sacı16. Ambar Postası

17. Ara Güverte Postası18. 2. Güverte Kemeresi19. Kemere Braketi20. 2. Güverte21. Üst Güverte22. Stringer Sacı23. Tripping Braketi24. Güverte Derin Kemere25. GüverteTülanisi26. Güverte Görderi27. Ambar Mezarnası28. Öksüz Kemere29. Web Posta

6/25/2010 Sevilay CAN 14

DĠP YAPININ BOYUTLANDIRILMASINA ETKĠ EDEN FAKTÖRLER

Geminin dip yapısı, karşıladığı yüklere bakıldığında mukavemet açısından önemli bir kısmını oluşturduğu görülmektedir. Geminin büyüklüğune ve çalışma koşullarına göre farklılıklar gösteren dip yapısının etki altında kaldığı zorlamalar şunlardır:

Gemi dalga tepesindeyken su basıncı zorlaması

Gemi dalga çukurunda iken su basıncı zorlaması

Tank iç basıncı

Gemi havuzlanmasında ve denize indirme sırasında oluşan kuvvetler

Gemi baş tarafında dövünme hareketinden oluşan hidrodinamik dalga kuvvetleri

Kıç tarafta pervane tarafından oluşturulan titreşim zorlamaları

6/25/2010 Sevilay CAN 15

OMURGA

Konstrüksiyon şekillerinin geliştiği bugün de bile omurganın oldukça

önemli bir yeri vardır. Çünkü omurga geminin dibindeki en takviyelerini

birbirine bağlamakta ve dipteki yerel yüklemelerden kaynaklanan

gerilmeleri, uygun bir şekilde geniş bir alana yaymaktadır. Çok geniş

gemilerin birden fazla omurga ile takviye edildiği görülmektedir.

Omurganın havuzlamadaki yeri çok önemlidir.

Dört değişik tip omurga mevcuttur. Bunlar:

Lama Omurga

Levha Omurga

Kutu Omurga

Yalpa Omurga

6/25/2010 Sevilay CAN 16

1-LAMA OMURGA

Lama omurga, özel gemi tipi olan bazı yelkenli gemilerde, romorkörlerde,

balıkçı gemilerinde ve yatlarda kullanılmaktadır. Su basıncı ile, havuzlama

süresinde doğan havuzlama basıncını uzun bir boyda döşeklerle ve iç

omurgalara dağıtarak değişik gerilmeleri dağıtma görevini görür. Bu nedenle

lama omurga, önemli bir boyuna mukavemet elemanıdır.

6/25/2010 Sevilay CAN 17

2- LEVHA OMURGA

Bugün bazı özel tipte olanların dışında, gemiler levha omurga olarak inşa

edilmektedir . Levha omurga bir dış kaplama sırasıdır. Orta iç tulani ile

beraber bir boyuna mukavemet elemanı olduğu gibi, kalınlığının arttırılması

ile karaya oturmada ve deniz darbelerinde gemi dibinin mukavemetini

arttırır.

6/25/2010 Sevilay CAN 18

3- KUTU OMURGA

Kutu omurga, makine dairesi perdesinden baş çatışma perdesine kadar uzanır

ve çift dip boru devrelerinin taşınması amaçlı yapılırlar. Bu şekilde, boru

devrelerinin et kalınlıkları daha ince alınabilir. boru ve valf kaçaklarına daha

kolay erişilebilir. Kıç tarafta borular şaft tünelinden geçtigi için kutu

omurgaya gerek yoktur.Kutu omurganın genişliği 1.83 m’ye kadar alınabilir

6/25/2010 Sevilay CAN 19

4-YALPA OMURGA

Yalpa Omurgaları, denizli havalarda gemi yalpasını azaltmak yönünden

kullanılırlar. Omurgalar sintine dönümü üzerinde gemi kaplamasına aşağı

yukarı dik konumda bağlanan saclardan yapılmakta olup, geminin orta

bölümünde ve belirli bir boyda olurlar. Çünkü yalpa süresinde gemi

karinası üzerindeki suyun en fazla hareket ettiği bölüm geminin orta

gövdesidir. Bu omurgalar yalpayı azaltsa da gemi boy mukavemeti

üzerinde belirli etkileri yoktur.

6/25/2010 Sevilay CAN 20

DĠP YAPISI

1- TEK DİPLİ GEMİLER

2- ÇİFT DİPLİ GEMİLER

6/25/2010 Sevilay CAN 21

1- TEK DĠPLĠ GEMĠLER

Boyut olarak daha küçük gemilerde tek dip kullanılmaktadır. Tek dipli

gemilerde iç omurgalar görevi, gemi dibine etki yapan kuvvetleri geniş bir

alana yaymak, dip düzleminin mukavemetini arttırmak ve döşekleri eğilme

veya katlanmaya karşı korumaktır.

Orta iç omurga gemi boy ekseni üzerinde olan, yan iç omurgalarda orta iç

omurganın her iki yanında bulunan elemanlardır. Bunlarmümkün olduğu

kadar başa ve kıça uzatılırlar.

6/25/2010 Sevilay CAN 22

2- ÇĠFT DĠPLĠ GEMĠLER

Çift-dip in uygulanması ile,

denizciliğin artması yanında,

geminin boy ve en mukavemeti de

önemli derecede artmıştır. Çift

dibin bulunması özellikle yolcu

gemilerinde denizde can

güvenliğini sorununu da

çözümlemiştir.

Bugün için çift-dip yalnız safra

suyu için kullanılmamaktadır.

Kazan suyu, tatlı su, makinalar

için yakıt, kazanlar için yakıt ve

yağlama yağları da çift- dibin

içerisine yerine göre alınmaktadır.

Bir çok döşekler su geçmez veya

yağ geçmez olarak inşa edilerek

orta ve yan iç tulanilerle beraber,

çift dip tanklarını oluştururlar.

6/25/2010 Sevilay CAN 23

DÖġEKLER

Geminin enine mukavemetinde en önemli elemanlarından biri de döşeklerdir.

Kalınlıkları, sınıflandırma kuruluşları tarafından saptanmış olan bu

döşeklerin her biri ayrı ayrı postalara bağlanır ve orta iç tulanide kesilirler.

120 m’nin üzerindeki gemiler için boy mukavemeti daha önemli olduğu için

boyuna sistemde inşaa edilirler.

İç dip ve dip kaplama arasında enine halkanın alt kısmını oluşturan döşeklerin

görevi, boy istikametine giden merkez omurga ve yan tülaniler arasını mukavemet

yönünden takviye eden, ambar (veya tank) yüklerinin dağılımını temin eden

elemanlardır.

Enine konstrüksiyon sisteminde üç tip döşek vardır:

1) Dolu Döşek

2) Boş Döşek (Braketli Döşek)

3) Su Geçirmez Döşek

6/25/2010 Sevilay CAN 24

DOLU DÖġEK

Bunlar, makine dairesinde, kazan yataklarının perdelerin altında, geminin baş ve kıç gövdesinde baştan başlayarak ¼ L uzunlukta ve şaft yatakları altında her postada bir olmak üzere konulurlar , ancak aralarındaki uzaklık 3.0 metreyi geçmemelidir. Bu durumda dolu döşeklerin arasına braketli döşekler gelir.

6/25/2010 Sevilay CAN 25

EN

ĠNE

SĠS

TE

MD

E B

D

OLU

ġE

K

BO

YU

NA

SĠS

TE

MD

E B

D

OLU

ġE

K

6/25/2010 Sevilay CAN 26

BOġ DÖġEK

Dolu döşeklerin istenmediği yerlerde braketli (boş) döşekler kullanılır. Bir braketli döşek, gemi dibinin içi üzerindeki posta ve Çift-dip kaplaması altındaki ters posta ile gemi ortasında, posta, ters posta ve orta iç tülani arasındaki bir braket levha ve yanda, posta, ters posta ve marcin levhası arasındaki bir braket levhadan meydana gelir

6/25/2010 Sevilay CAN 27

EN

ĠNE

SĠS

TE

MD

E B

D

OLU

ġE

K

BO

YU

NA

SĠS

TE

MD

E B

D

OLU

ġE

K

6/25/2010 Sevilay CAN 28

SU GEÇĠRMEZ DÖġEK

Su geçirmez döşeklerin fonksiyonu, çift-dip içerisindeki tankları

sınırlandırmakta olup su geçirmez perdelerin altına konurlar. Bu

döşek levhaların kalınlıkları, normal döşek levhalarının

kalınlıklarından 2 mm daha kalın olmalıdır

6/25/2010 1

“Tekne kaplama,Posta,Güverte ve

diğer elemanlar”

Gemi İnşaa ve Deniz Müh.

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 2

OMURGA

Lama Omurga Levha Omurga

Kutu Omurga Yalpa Omurga

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 3

DİP YAPISI

Tek Dipli Gemiler

Çift Dipli Gemiler

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 4

DÖŞEKLER

1-Dolu Döşek

2-Boş Döşek

3-Su geçirmez Döşek

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 5

GEMİ KAPLAMASI

Dış kaplama; geminin dip, sintine, borda ve güvertesini çevreleyen levhalardan

oluşan, geminin su geçirmez dış kılıfıdır.Enine ve boyuna mukavemet elemanlarıyla

desteklenen tekne kaplamasının en alt kısmına, dip (bottom), her iki yandaki

duvarlara borda (side) ve üst taraftaki kaplamaya güverte (deck) denir

Görevleri:

1. Suyun içeriye geçmesini

engeller ve geminin yüzmesini

sağlar.

2. Su basıncı ile oluşan gerilmeleri

karşılar.

3. Denizli havada oluşan

gerilmeleri (basma-çekme)

karşılar.

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 6

Dip kaplamasının orta sacına, levha omurga (flat plate keel)

Omurgadan güverteye kadar sac sıraları sırasıyla A, B, C,... diye ismlendirilir.

Omurganın hemen yanındaki sac sırasına burma sac sırası (Garboard stroke)

Dip kaplamayla borda kaplamasının birleştiği yerdeki sac sırasına sintine dönüm sacı (bilge stroke);

Bordanın en üst sac sırasına şiyer sacı (sheer stroke) denir ve güverte kaplamasına güverte stringer

sacı (deck stringer) ile bağlanır.

Başa ve kıça doğru kaplanan borda kaplamaları; başta baş bodoslamayı (stem), kıçta ise kıç

bodoslamayı (stern) oluşturur.

GEMİ KAPLAMASI

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 7

GEMİ KAPLAMASI AÇILIMI

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 8

TEKNE KAPLAMASI TAKVİYELERİ

Tekne kaplaması birbirini kesen mukavemet elemanlarıyla takviye edilir.Bu

takviyelerin enine olanlarına enine postalama (transvers framing), boyuna

olanlara ise boyuna postalama (longitudinal framing) denir.

Enine postalama elemanları arasına döşekleri (floors), postaları (frames),

güverte kemerelerini (beam) koyabiliriz.

Bu döşek–posta–kemere yapısı tekneyi halka gibi saran bir bütün

oluşturdugundan posta halkası (frame ring) denir.

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 9

BORDA YAPISI

1-Borda kaplaması; 2-Güverte kaplaması;

3-Borda stringeri; 4-Derin posta; 5-İç dip

kaplama; 6-Sintine braketi

POSTA

Tekne kaplamasının her iki yanındaki kaplamaya borda

(side)denir. Bordanın mukavemetini artırmak için

postalarla takviyelendirilir.

Postanın boyutu, gemi yüksekliği,postanın taşınmayan

aralık mesafesi,posta arası,draft gibi faktörlerle belirlenir.(

posta taşınmayan boy, çift dibin üzerinden alt güverteye

kadar olan mesafedir)

Enine posta sisteminin yanısıra harp gemilerinde,

tankerlerde ve maden cevheri gemilerinde boyuna sistemde

de kullanılmaktadır.

Modern gemilerde, güverte ve dip yapıda boyuna sistem,

borda da ise enine sisteme göre inşaa edilmektedir.Çünkü

tarafsız eksenden uzak olan dip ve güvertede boyuna

gerilmeler daha fazla olmaktadır.

Bordadaki postalar ise her geminin maruz bulunabileceği

enine zorlamaya karşı bir takviye meydana getirmektedir.

Baş çatışma perdesinden başa, kıç çatışma perdesinden kıça

posta arası 610mm den fazla olmamalıdır.Diger yerlerde

535-955mm arasında değişir.

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 10

Posta elemanı çeşitleri

Lama

Kösebent

Holanda profili

U köşebent

Derin Posta

Derin postalara sac postalar veya belirli aralıklarla konan postalarda denebilir. Makine ve kazan dairelerinde, kuruzlarda ve tulani posta sistemi üzerine inşa edilen gemilerde kullanılır. Bunların, derin kemereler ile beraber boyutları sınıflandırma kuruluşları tarafından verilir. Yük gemilerinde 6 postada bir,makina dairelerinde titereşim düşünülerek her 4 postada bir,kuruzlarda 5 postada bir konur.

DERİNPOSTA

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 11

BORDA YAPISI

1-Borda kaplaması; 2-Güverte kaplaması;

3-Borda stringeri; 4-Derin posta; 5-İç dip

kaplama; 6-Sintine braketi

POSTA

Postaların taşınmayan aralık boyunu

azaltmak amacıyla boyuna

mukavemet elemanı olan borda

stringerleri kullanılır.

Tekne kaplamasının içeri çökmesini

önlemekle beraber esas fonksiyonları,

postaları eğilmeden muhafaza

etmektir.BORDA STRİNGERİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 12

Tankerlerde enine ve boyuna sistemde borda ve

sintine yapısı

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 13

Enine ve boyuna sistemde en kesit örnekleri

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 14

Dökme yük ve konteyner orta kesitleri

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 15

Genel yük gemilerinde

orta kesit yapısı

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 16

GÜVERTE

Çift dip kaplamasından sonra geminin

genişliğinde ve boyuna devam eden

ikinci bir yatay düzlemdir.En üsteki

devamlı güverteye Ana Güverte denir.

Görevleri:

Yükün korunmasını,yolcu ve

mürettebatın yerleştirilmesini sağlar

Üst kısmın su geçirmezliğini sağlar

Boy mukavemetine katkı sağlar

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 17

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 18

GÜVERTE ALTI TAKVİYELERİ

POSTA

KEMERE BRAKETİ

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 19

KEMERELER

Bordadan bordaya güverteyi taşıyan konstrüksiyon elemanıdır.Güverte

kemereleri konstrüksiyonu için değişik köşebentler kullanılabilir. Geminin

büyüklüğüne göre, eşit kenarlı köşebent, eşit kenarlı olmayan köşebent, düz

lama, balblı lama kemere olarak kullanıldığı gibi en fazla Hollanda profilleri

kullanılmaktadır. Kemerenin bir faydası da iki borda arasında bağlantıyı

kurmaktır.

Boyutlandırmadaki faktörler:

Güvertenin tipi (yolcu güvertesi, yük güvertesi, en üst güverte veya ara

güverte gibi)

Gemi ortasında kemerelerin uzunlukları, (gemi genişliği)

Puntel sıra sayısı, (kemerelerin taşınmayan aralık boyu)

Kemere arası uzaklığı

Gemide başka bir çelik güvertenin bulunup bulunmaması

Güverte üzerindeki veya güverte altındaki yükün varlığı (asma yük taşıyan

gemiler)

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 20

ENİNE POSTALAMADA ANA VE ARA GÜVERTE

1-Üst güverte kaplaması; 2-Kemere; 3-Parampet; 4- Borda kaplaması; 5-Posta; 6-Enine perde; 7-Puntel; 8-Derin güverte altı tulanisi; 9-Mazerna; 10-Gladora güverte kaplaması

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 21

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 22

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 23

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 24

6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 25

“Ġtici Sevk Sistemleri”

Gemi İnşaa ve Deniz Müh.

1Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 2

Ġtici Sevk Sistemi

TransmissionPrime

Mover

Fuel

Thrust

Propeller

3Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

Effective Power, EHP

EHP where [lbs], [ft/sec]550

EHP where [lbs], [knots]325.6

TT

T KT

R VR V

R VR V

PE=RTV, where RT=total resistance and V=speed.

4Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

ĠTĠCĠ SEVK SĠSTEMLERĠ

• Pervaneler bazı paremetrelere ve gemi arkasındaki akış

şartlarına göre dizayn edilir. Buna rağmen yinede bazı

düzensizlikler ile karşılaşılabilir. Buna göre itme kuvvetini,

manevra kabiliyetini ve verimini artırmak, kavitasyonu

azaltmak vs. için değişik pervane ve sistemleri

geliştirilmiştir.

5Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

1. PĠÇ KONTROLLÜ PERVANELERPiç kontrollü pervanelerde kanatların göbeğe nazarankonumları isteğe göre değiĢtirilebilir. Sistemin esası pervanegöbeğinde bulunan hidrolik pistonlara dayanmaktadır veböylece pervane kanadının piçi istenildiğindedeğiĢtirilebilmektedir.

Sabit kanatlı bir pervane, ana makinanın sağladığı gücübelirli bir yükte en iyi verimle kullanabilmesine karĢın, piçkontrollü bir pervanede bu hususun değiĢen yüklerde desağlanmasına imkan verir. Bu tip pervanelerde tornistanyapma imkanıda mevcuttur.

Kontrol edilebilir piçli pervanelerin avantajları vedezavantajları kısaca Ģöyle sıralanabilir:

• Çok iyi hızlanma, ivmelenme, duruĢ ve manevra kabiliyeti

• Sabit itiĢ kabiliyetinin her yükleme Ģartı altında eldeedilebilmesi

• Pervane piçlerinin değiĢimi ile gemi hızı, dönme hızıdeğiĢtirilmeksizin ayarlanabilir.

• Çok komplikedirler

• Ġmalat masraflarının yüksek olmaktadır

• Daha fazla bakım ve onarım istemektedir6Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 7

2. NOZULLU PERVANELER

Sabit kanatlı veya piç kontrollu pervanelerin etrafına bir korttanburu konulması ile sevk verimi daha iyi sonuç vermektedir.Yüksek itiĢli yüklemelerde düĢük verimlilik ve düĢük itme gücügereken hallerde ise yüksek verimlilik değerleri ile karĢılaĢılır. Busebeple itiĢ yüklemelerini düĢürerek pervane verimliliğini artırmakmümkündür.

ĠtiĢ yüklemesini değiĢtirmenin bir diğer yöntemide pervaneninetrafına bir halka koymak süreti ile pervaneyi nozul içerisindeçalıĢan bir pervane haline dönüĢtürmektir. Bu üniteye KORT-NOZZLE da denilmektedir

Kort nozullu pervaneler ya sabit olarak ya da dikey bir eksenetrafında belirli bir açıya kadar dönecek tarzda yapılır. Döner tipnozullar sabit tiplere göre bazı üstünlüklere sahiptirler. Pervaneetrafında açısını değiĢtirebilen nozul suyu istenilen yöne yayarakhem uniform bir akıĢ sağlamakta hem de dönüĢte nozulunsağladığı ek kuvveti tekne bünyesine döndürülen açıdailetmektedir.

Yüksek yükleme katsayılarında nozullu pervane veriminozulsuzdan daha fazladır. Bu fazlalık %8-15 mertebelerinde güçkazancı olarak geri dönmekte veya gemi hızında artıĢgözlenmektedir.

8Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 9

Nozzle Configurations

Regular duct

Asymmetrical (vertically and

circumferentially) duct

10Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

3. TANDEM PERVANELER

Herhangi bir sebeple pervanenin çapının sınırlanması söz konusu olursa (draft vb.), bu

durumda yükleme faktöründe artıĢ göze çarpar. Aynı zamanda yük iki veya daha çok

pervane arasında paylaĢtırmak suretiyle hafifletilir. Eğer pervaneler aynı yönde

dönüyorsa bu sisteme TANDEM pervane sistemi adı verilir.

Genelde tandem pervaneler, zıt dönüĢlü pervaneler ile kıyaslanmalarında; tandem

pervanelerin performansları aynı kanat yüzeyi alanına sahip olan zıt dönüĢlü pervaneye

göre daha iyi durumdadır. Zıt dönüĢlü pervanelerde ise verimlilik güç katsayısının ve

çapının artıĢı ile doğru orantılı olarak artmaktadır.11Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

Zıt dönüĢlü pervane sisteminde farklı yönlerde dönen iki adet pervane aynı Ģaft ekseni üzerinde

bulunmaktadır. Makina gücünün bir kısmı pervanelerden bir tanesine, diğer kısmı ise diğer

pervaneye verilmektedir. Zıt dönüĢlü pervanede amaç suya bırakılan rotasyonel enerjinin yok

edilmesidir. Yani birinci pervanenin izinde çalıĢan ikinci pervane rotasyonel hızı yok etmelidir. Ġlk

pervane izinde çalıĢan pervanenin çapıda iz içinde bulunması gerektirdiğinden daha küçük çaplı

olmaktadır. Bu ayrıca kavitasyon riskide azaltmaktadır. Zıt dönüĢlü pervaneler torpido gibi yönsel

dengenin önemli olduğu yerlerde ayrıca tercih edilmektedir.

4. ZIT DÖNÜġLÜ PERVANELER

12Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

5. GRĠM TEKERLEK PERVANELERĠ

Pervane arkasında serbest olarak dönebilen ve

pervane çapından büyük olan bir kanat seti yada

tekerleği olarak tarif edilebilir. Bu sevk sisteminin Ģu

avantajları vardır:

Pervane arkasında su akıĢı ile bırakılan enerjiyi

itme kuvvetine çevirir. Yani rotasyonel enerji

kaybını azaltır.

Tekerlek arkasında buluna dümen daha az direnç

gösterir.

Gemiye daha iyi durma kabiliyeti sağlar.

Pervane gerisine takılan bu teker genel olarak

pervane çapından %20 kadar daha büyüktür. Bu

sistemin en önemli kullanma alanlarını kargo

gemileri oluĢturmaktadır. 13Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

6. ÜST ÜSTE BĠNDĠRĠLMĠġ PERVANELER

Ġki Ģaft ve bunlara bağlı bulunan ve üst üste gelen ikipervaneden oluĢan sevk sistemidir. Bu sistem çok yaygınolarak kullanılmaz. Teorisi daha çok deneyler yapılarakincelenmiĢtir. AĢağıdaki belirgin farklılıkları içerir:

1. Toplam jet alanı daha küçüktür. Bu ideal verimde düĢüĢdemektir.

2. Pervaneler yoğunlaĢmıĢ iz içinde çalıĢırlar ve bu tekneveriminin artmasına sebep verir.

3.Aralarındaki mesafesi küçük olan Ģaftlar pervaneye yeterlidesteği sağlayamaz.

4. Aynı yönde dönen pervaneler sayesinde rotasyonel enerjikayıpları önlenir.

5. Pervaneler birbirlerini etkileyebilmekteler.

Genel sevk verimi normal pervaneden daha yüksektir bunakarĢın titreĢim ve kavitasyona sebep vermektedir

Üst üste bindirilmiĢ pervaneler dolgun gemi kıçında daha çokverim sağlar. Çünkü iz enerjisini kazanmada daha çok etkisibulunmaktadır.

14Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

7. PERVANE-STATOR SEVK SĠSTEMĠ

Potansiyel enerji kaybını azaltmak ve pervane torkunu dengelemek için genelde stator veya benzeri

sevk araçları kullanılarak gerçekleĢtirilir. Statorun kullanılması, aynı vazifeyi gören zıt dönüĢlü

pervanelere göre daha ucuz ve mekanik olarak daha kolay olduğu için tercih edilebilir

Pervane arkasına yerleĢtirilen stator pozitif bir itme sağlayarak toplam sevk verimini artırır. Ön stator

ise aksine negatif bir itme meydana getirir, fakat pervaneye gelen akıĢkan akımında değiĢiklik yaptığı

için pervanenin veriminin artıĢına sebeb verir.

Sonuç olarak statorun verdiği kazanç kendi direncinden fazla olduğu durumlarda bu sevk sistemi

normal pervaneye göre daha verimli olmaktadır.

15Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

8. TVF (Tip Vortex Free) PERVANELER

• Pervane kanadı sonuna levha eklenerek pervane kanadı üzerindeki

sirkülasyon dağılımı istenilen Ģekilde ayarlanabilir. Kanat uçları aĢırı yük

çekebilmek için bu levhaların yerleĢtirilmesi ile verim artıĢı %5’e kadar

çıkartılabilmektedir.

16Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

9. Z-SÜRÜġLÜ SEVK SĠSTEMĠ

Kort nozullarını pervane ile birlikte bir blok teĢkil

edecek tarzda birleĢtirmek suretiyle elde edilir.

Makinalar teknenin ortasında, pervane sistemi kıç

tarafta olduğu için, Ģaft yolunun oluĢturduğu çizgi Z

harfine benzediğinden Z sürüĢlü sevk sistemi adını alır.

17Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

10. ĠZ DÜZENLEYĠCĠ NOZUL

Ġz dengeleyici nozul ilk defa Schneekluth tarafından gemi arkasındaki akım

ayrıĢmasını ve teğetsel hız bileĢenlerini azaltarak, pervanenin üst kısmına

gelen akımı düzenlemek ve hızlandırmakla verim artıĢını sağlamak

maksadıyla teklif edilmiĢtir . Ġlk defa 1982’de gemiye takılan cihaz, bu

zamana kadar bir çok gemiye uygulanmıĢtır. Halen matematiksel olarak

dizayn edilemeyip daha çok model deneyleri yardımı ile test ve dizayn

yapılmaktadır

Wake distributor

18Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

11. ASĠMETRĠK KIÇ

Asimetrik kıç, pervane hareketlerinden kaynaklanan akım etkilerini

azaltmak maksadı ile düĢünülmüĢtür. 1965-1968 yılları arasında yapılan

model testlerinde %5 ile %7 arasında bir güç azaltılması ölçülmüĢtür.

Asimetrik kıç uygulaması blok katsayısı büyük olan gemilerde daha iyi

sonuçlar vermektedir . 1982 ile 1987 yılları arasında 30 gemiye

uygulanmıĢtır. Blok katsayısı 0.55-0.84 arası olan gemilerde yapılan

uygulamalar sonucunda %5-%9 arası iyileĢme gözlenmiĢtir .

19Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

• Göbek finleri pervane göbeğinin üzerine

ve kanat gerisine ufak düz levhalar

şeklinde yerleştirilirler. Bu finlerin sayısı

pervane kanat sayısına eşit olup belli bir

piç açısına sahiptirler. Bunları

yerleştirmekteki amaç, göbek etrafındaki

girdabı ve kinetik enerji kayıplarını

azaltarak pervane verimini artırmaktır.

12. PERVANE GÖBEK FĠNLERĠ

20Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

• Bunlar, genellikle tek gövdeli gemilerin arka kısmına

yerleştirilen hidrodinamik fin sistemleridir. Dağıtıcıların

amacı, pervaneye gelen akım hatlarını düzenlemek ve

dolayısı ile pervane verimini artırmaktır. Bu finler

eğriseldirler ve giriş uçları gelen akım hatlarına paralel

olacak şekilde yerleştirilirler. Pervane verimini

artırmakla beraber aynı zamanda gemi direncini

azaltmakta da etkilidirler.

13. GROTHUES DAĞITICILARI

21Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

Pervane Sistemi Kullanıldığı Yer Güç

Tasarrufu

(%)

Avantajları Dezavantajları

İz Dengeleyici

Nozul

CB>0.6 olan tekneler 6 - 10 pervane veriminde artış, gemi

kıçında akım ayrışmasında azalma,

titreşimlerde azalma

düşük blok katsayılı

gemilerde kullanılamama

Piç Kontrollu

Pervane

yüksek hız ve manevra

gerektiren romorkör,

balıkçı ve savaş gemileri

vs.

yüksek manevra, sabit itme ve her

seyirde ana makina gücünü

kullanabilme

komplike yapı, pahalıdır ve

daha fazla onarım ister

Nozullu Pervane özellikle romorkör ve ağ

çeken balıkçı gemileri

8 -15 ağır yük için gerekli makina gücü

azalır ve dönen tip, dümen istemez

ve manevra kabiliyeti artar

ilave dirence sebep olur,

pahalıdır ve büyük tonajlı

gemilerde verim düşer

Tandem Pervane buz kıranlar, LNG

taşıyan gemiler, çekiciler

ve ufak tekneler

5 - 14 seyir emniyeti, iyi manevra ve yakıt

tasarrufu

tekil pervane dezavantajları

sayılabilir

Grim tekerlekli

pervaneler

tüm klasik gemiler 10 - 15 verim artışı, çalışan gemilere de

uygulanabilir

kirlenme ve hasar nedeni ile

servis performansında

önemli bozulmalar

olmaktadır

Asimetrik kıç blok katsayısı büyük olan

tüm klasik gemiler

5 - 7 pervaneye gelen su akımını

düzenlediğinden titreşimler azalır,

güç tasarrufu sağlar

sadece blok katsayısı yüksek

olan gemilerde yeterli verim

artışı sayılabilir

Grothues

dağıtıcıları

düşük L/B ve yüksek

B/d’li gemiler

2 - 9 akım hatlarını düzenler ve verim

artışı sağlar 22Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

Propeller Efficiencies

Comparison

23Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

KAYNAKLAR

• “Ġtici Sevk Sistemleri” Ders notları , Prof.Dr.Mesut

Güner, YTU Makine Fak. Gemi Ġnsaa Bölm.

• Integration of Naval engineering System “Propellers”

Naval Postgraduate School http://web.nps.navy.mil/~me/tsse/TS4001/docs_lectures.htm

• “Save Energy depend on Propeller”, Ali KuĢoğlu, ĠTÜ

Denizcilik Fak., Makine Bölm.

24Sevilay CAN 2008&2009 Güz25.06.2010

Vessel NomenclatureThe guide to better understanding !

Made by E.S.Choi TSS Manager Chokwang Jotun Ltd.

Improved vessel understanding – why ?

CURIOUSNESS- understanding location of area to be painted- improved customer credibility- improved “self confidence”

Presenter
Presentation Notes
There are many of you that has never visited a NB Yard There are many of you that has not been into a DD more than 2 times - in a suit Very few of you have been into a WBT – while painting CURIOUSNESS WILL GIVE YOU CREDEBILITY !!!

Process of construction

http://www.daewooshipbuilding.com/

Vessel Nomenclature - index• Container vessel• LNG (Liquefied Natural Gas)• Bulk carrier (BC)• Crude Oil Tanker (COT)• Product Carrier (PC)+ Engine room – miscellaneous• Glossary of vessel/shipping

Container vessel

Slim contour – high speed

Bow thruster

Cargo measured in TEU

Very narrow WBT

Container vessel

Presenter
Presentation Notes
Why LNG ? Why do they liquefy the gas ? (1/600 parts of the volume)

Container vessel

Presenter
Presentation Notes
Why LNG ? Why do they liquefy the gas ? (1/600 parts of the volume)

LNG vessel !

Two vessel types “Moss” and “Membrane”

Cargo measured in m3

Very expensive vessels, 300-400 million US$

LNG is typically 95% Methane (CH4)

Transported in liquid phase at -1630C (1/600 of gas volume)

Flammable when mixed with air (5-15% LNG, balance air)

Typical project value (paint) 2-2,5 million US$

Liquefied Natural Gas (LNG)

LNG vessel

LNG vessel

LNG vessel

LNG vessel

LNG vessel

Bulk CarrierThe work horse of the shipping world

Fat and blunt shape

Carry dry cargos like coal, iron ore, grain, scrap etc.

Speed about 13-14 knots

Shorter life expectancy due to rough treatment

Bulk carrier

Bulk carrier

Bulk carrier

Crude Oil Tanker Typical speed 14 knots

All sizes from 1000 to 500 000 Dwt

A VLCC can typically carry 2 million barrels of crude oil (approx 300 000 Dwt)

Main shipping out ports: Arabian gulf and west-Africa

Crude Oil Tanker

Crude Oil Tanker

Crude Oil Tanker

Product Carriers (PC) Typical speed 15 knots

Typically 30k to 50k Dwt (Handy max)

Coated or stainless steel tanks that can carry a vide range of products

The owners aims for long life of operation as the vessels are expensive

Product Carrier

Product Carrier

Product Carrier

Engines

The above is the main engine for a medium size container vessel:

Number of cylinders – 12

Power – 93120 BHP at 104 rpm (“burns” at least 200 tones of HFO/day)

Miscellaneous areasThis is possibly the most difficult areas to relate to!

Bollard, sunken bit, fairlead, davit etc

Painting wise they may not be important, but they represent an important part of the marine vocabulary

GlossaryApprox. 50 pages of glossary covering most relevant words/expressions

Summary/conclusionThis is a guide to better understanding of how a vessel is “painted” from new build, please use it to improve your credibility towards your customers.

Your “curiousness” in this field will be seen by most customers as very positive, and it will increase our “hit rate” on makers list

Curiousness - Understanding - Credibility

top related