ทำำไมส ิ่งม ีช ีวติต ้องก ิน อำหำร ?

1. เพ ื่อให ้ได ้มำซึ่งพล ังงำน2. เพ ื่อให ้ได ้อ ินทร ีย ์สำรส ำำหร ับน ำำมำใช้ส ังเครำะห์ ส่วนประกอบต่ำงๆ ของร ่ำงกำย3. เพ ื่อให ้ได ้สำรอำหำรที่จ ำำเป ็น

ตำ่งๆ ที่ร ่ำงกำยไม่สำมำรถสังเครำะห์ข ึ้นเองได้

แบ่งส ิ่งม ีช ีว ิตตำมกำร จัดหำอำหำร

เป ็น 2 ประเภท ได้แก ่1.Autotroph2.Heterotroph

ออโตโทรป (autotroph) คอื ส ิ่งม ีช ีว ิตชนิดท ี่สำมำรถสร ้ำงอำหำรได้เองจำกกระบวนกำรส ังเครำะห์ดว้ยแสง

ออโตโทรป (autotroph)

เฮเทอโรโทรป (heterotroph) คือ ส ิ่งม ีช ีว ิตชนิดท ี่ไม ่สำมำรถสร ้ำงอำหำร

ได้เอง ต ้องก ินส ิง่มชี ีว ิตอ ื่นเปน็อำหำร

เฮเทอโรโทรป (heterotroph)

กำรย่อยอำหำรคืออะไร

กำรย ่อยอำหำรคืออะไร

กำรย ่อยอำหำร (digestion) คอื กระบวนกำรเปล ี่ยนแปลง ขนำดโมเลก ุลของสำรอำหำรจำกขนำดใหญ่ให ้ม ีขนำดเล ็กลง

จนกระทั่งเซลล ์สำมำรถดูดซึมไปใช้ประโยชน์ได ้

กำรย ่อยอำหำร (digestion)

กำรยอ่ยอำหำรแบ่งออกเปน็

กำรย่อยภำยในเซลล์

Intercellular digestionกำรย่อยภำยนอก

เซลล์extercellular

digestionกำรย ่อยเช ิงกลmechanical digestion

กำรย ่อยเช ิงกลmechanical digestionกำรย ่อยเช ิงเคม ีchemical digestion

กำรย่อยอำหำรม ี 2 ประเภท คอื

1. กำรยอ่ยอำหำรเชงิกล(mechanical digestion)

2. กำรย ่อยอำหำร เช ิงเคม ี

(chemical digestion)

กำรยอ่ยเชงิกล (mechanical digestion) เปน็กำรเปล ี่ยนแปลงขนำดโมเลก ุลสำร

อำหำรให้เล ็กลง แต ่ย ังไม ่เล ็กท ี่สดุ โดยกำรบดเค ีย้วหร ือบบีตวัของกล ้ำมเน ือ้ทำงเด ินอำหำร

กำรย ่อยเช ิงกล

การยอ่ยเชงิเคม ี (chemical digestion) เปน็การเปล ี่ยนแปลงขนาดโมเลก ุลของสาร

อาหารให้เล ็กลง โดยใชเ้อนไซมเ์ข ้าชว่ย เพ ื่อให ้ได ้โมเลก ุลท ี่เลก็ท ี่สดุ เพ ื่อท ี่เซลล ์

สามารถดูดซมึไปใชป้ระโยชน์ได ้

การยอ่ยเช ิงเคม ี

การยอ่ยอาหารเก ิดข ึ้น 2 ตำาแหน่ง คอื

1. การยอ่ยภายนอกเซลล์(extracellular digestion)

2. การยอ่ยภายใน เซลล ์

(intracellular digestion)

การยอ่ยภายนอกเซลล์ (extracellular digestion) เปน็กระบวนการที่มกีารสร ้างและหลั่งเอนไซมอ์อกจากเซลล์เพ ื่อท ำาการย ่อย

อาหาร จนมีขนาดโมเลก ุลเลก็สดุแล ้วจ ึงเก ิดการดูดซ ึมเข ้าส ูเ่ซลล ์และน ำาไปใชป้ระโยชน์

ได้ เชน่ เห ็ด รา แบคทีเร ีย และส ิง่มชีวี ิตช ัน้สงูท ั่วๆไป

การยอ่ยภายนอกเซลล์

การยอ่ยภายในเซลล์ (intracellular digestion) เปน็กระบวนการนำาอาหารเข ้าส ูภ่ายใน

เซลล ์ แล ้วจ ึงมกีารยอ่ยอาหารให้มขีนาด เล ็กท ี่สดุภายในเซลล์น ัน้ พบในพวก

โพรทิสต ์ ฟองนำ้า และ ไฮดรา เปน็ต ้น

การย ่อยภายในเซลล์

ทางเด ินอาหาร

มีก ีล่ กัษณะอะไรบ ้าง

ทางเด ินอาหาร

มีก ี่ลกัษณะอะไรบ ้าง

ทางเด ินอาหารของสิ่งม ีช ีว ิต

Digestionชอ่งปากกากอาหารออก

Digestion ปาก (mouth) ทวารหนัก (anus)

อาหารเข ้า

อาหารเข ้า กากอาหารออก

Digestionชอ่งปากกากอาหารออก

Digestion ปาก (mouth) ทวารหนัก (anus)

อาหารเข ้า

อาหารเข ้า กากอาหารออก

ทางเด ินอาหารแบบไมส่มบูรณ์ (incomplete digestive tract)

ทางเด ินอาหารแบบสมบูรณ์ (complete digestive tract)

ทางเด ินอาหารของสิ่งม ีช ีว ิต

ทางเด ินอาหารของสิ่งม ีช ีว ิต มี 2 แบบ คือ

1. ทางเด ินอาหารแบบ ไม ่สมบูรณ์

( incomplete digestive tract)

1. ทางเด ินอาหารแบบ ไม ่สมบูรณ์

( incomplete digestive tract)

2. ทางเด ินอาหารแบบ สมบรูณ์

(complete digestive tract)

2. ทางเด ินอาหารแบบ สมบูรณ์

(complete digestive tract)

ทางเด ินอาหารแบบไม่สมบรูณ์( incomplete digestive tract) เปน็ทางเด ินอาหารที่ม ีล ักษณะเป ็นถ ุงท ี่ม ีทาง

เป ิดทางเด ียว (ปากทวารหนักเป ็นทางเด ียวก ัน) เช ่น สตัว ์ในไฟลัม ไนดา

เร ีย แพลทีเฮลม ินเทส

ทางเด ินอาหารแบบไม่สมบ ูรณ์

ทางเด ินอาหารแบบสมบรูณ์( complete digestive tract) เปน็ทางเดนิ

อาหารที่ม ีล ักษณะเปน็ท ่อ ม ีช ่องเปดิ 2 ทาง คือ ช ่องปาก และ ทวารหนัก ท ่อ

เด ินอาหารแบบนี้อาจจะม ีการคด งอ ม้วนหร ือพบั เช ่น สตัว ์ในไฟลัมอาร ์

โทรโพดาและคอร ์ดาตา

ทางเด ินอาหารแบบสมบูรณ์

• Extracellular digestionExtracellular digestion•Heterotroph Heterotroph • Autotroph (some bact.)Autotroph (some bact.)

การย่อยอาหารของจ ุล ินทร ีย ์การย ่อยอาหารของจ ุล ินทร ีย ์การย ่อยอาหารของจ ุล ินทร ีย ์การย ่อยอาหารของจ ุล ินทร ีย ์

การย่อยของอะม ีบา

ร ูปแสดงการยอ่ยอาหารของอะมบีา

ลักษณะการย ่อยอาหารของ อะม ีบาล ักษณะอย่างไร

ล ักษณะการย ่อยอาหารของ อะม ีบาล ักษณะอย่างไรมไีหลของไซโทพลาซึมท ำาให ้เก ิดเปน็

โครงสร ้างท ี่เร ียกว ่าเท ้าเท ียมไปโอบล้อม โมเลก ุลของอาหาร เก ิดเปน็ ฟ ูด แวควิ

โอล แลว้ไปรวมกับไลโซโซม(lysosome)ซึ่งม ีเอนไซมย์ ่อยอาหารเพ ื่อให ้ได ้โมเลก ุลขนาดเล ็กท ี่สดุแล ้วจ ึงด ูดซ ึม

การย่อยของอะม ีบา

การยอ่ยของพาราม ีเซ ียม

ล ักษณะการย ่อยอาหารของอะม ีบา ลักษณะอยา่งไร

ล ักษณะการยอ่ยอาหารของอะม ีบา ลักษณะอยา่งไร

พาราม ีเซ ียมใช้ซ ิเล ีย(cilia)บริเวณช่องปาก(oral groove) โบกพัดอาหารเข ้า

ทางร ่องปาก อาหารจะเข ้าไปในไซโท พลาซึมในสภาพที่เปน็ฟดูแวค ิวโอล ซึ่ง

จะเคล ื่อนที่ไปตามการไหลของไซโทพลาซึม(cyclosis) และจะถ ูกยอ่ยด ้วยเอนไซมจ์ากไลโซโซม

การย่อยอาหารของสัตว ์ท ี่ไมม่ ีทางเด ินอาหาร

1. เซลล์ปลอกคอ (Choanocyte) หรือ collar cell2. เซลล์อะมโีบไซต์ (Amoebocyte)

การยอ่ยของฟองนำ้าอาศยั เซลล์ 2 ชนดิคือ

การย่อยอาหารของสัตว ์ท ี่ม ีทางเด ินอาหารแบบไม่

สมบูรณ์การย่อยอาหารของไฮดราการยอ่ยอาหารของไฮดรา

เซลล์ท ีม่คีวามเก ี่ยวข้อง กบัการยอ่ย

เซลล์ท ีม่คีวามเก ีย่วข ้อง กับการยอ่ย

1. เซลล์ต ่อม (Gland cell) มกีารหลั่งเอนไซม์

ออกมาย่อย ภายนอก เซลล์ (extracellular

digestion) 2. Nutritive cell มกีารนำาโมเลก ุลสารอาหารเข ้าไปยอ่ย

ภายในเซลล์(intracellular digestion)

พลานาเรยีพลานาเรยีพลานาเร ียพลานาเร ีย

การย่อยอาหารของพยาธ ิ

ใบไม ้(Flukes)

การย ่อยอาหารของพยาธ ิต ัวต ืด(Tapeworm)

การย่อยอาหารของสัตว ์ท ี่ม ีทางเด ินอาหารสมบูรณ์

(Complete digestive tract)

ไส ้เด ือนไส ้เด ือนไส ้เด ือนไส ้เด ือน

การยอ่ยอาหารของพวกแมลง(Insect)

การยอ่ยอาหารของพวกแมลง(Insect)

การย ่อยอาหารของแมลง(Insect)

ปาก(mouth)

ต่อมนำ้าลาย(salivary gland)

คอหอย(pharynx)

หลอดอาหาร(esophagus)กระเพาะพัก

อาหาร (crop) กึ๋น (gizzard)

hepatic caeca

กระเพาะอาหาร(stomach)

ลำาไส ้เล ็ก (small intestine) ทวารหนกั (anus)

ปาก(mouth)

หลอดอาหาร(esophagus)

กระเพาะอาหาร(stomach)

ลำาไส ้ (intestine) ตับ (liver)

ถุงน ำ้าด ี (gall bladder)

ทวารหนกั (anus)

การย ่อยอาหารของพวกสัตว ์ป ีก(Aves)

การย ่อยอาหารของพวกสัตว ์ป ีก(Aves)

มีการย ่อยเช ิงกล (Mechanical digestion) โดยการบดอาหารที่ก ึ๋น(gizzard) และ การย่อยเชงิเคม ี(Chemical digestion) โดยการหลัง่

เอนไซม์มาย ่อยที่ล ำาไส ้เลก็ ซ ึ่งจ ัด เป ็นการย ่อยภายนอกเซลล์ (extra

cellular digestion)

ปาก (ท)

ปาก(mouth)

คอหอย(pharynx)

หลอดอาหาร(esophagus

) ถุงพ ักอาหาร

(crop)กระเพาะ

อาหาร(stomach)

กึ๋น(gizzard)

ลำาไสเ้ล ็ก(small

intestine)

ลำาไสใ้หญ่(large

intestine)

ทวารหนกั(anus)

สัตว ์เล ี้ยงล ูกด ้วยนำ้านม(Mammal)

สัตว ์เล ี้ยงล ูกด ้วยนำ้านมทีก่นิเน ือ้ส ัตว ์เล ี้ยงล ูกด ้วยนำ้านมทีก่ ินพชื

esophagus

stomach

liver

Small intestine

large intestine

Anus

Bladder

mouth

mouth

anus

intestine omasum

esophagus

reticulumabomasumrumen

ผ้าข ี้ร ิ้วผ ้าข ี้ร ิ้ว ร ังผ ึ้งร ังผ ึ้ง

กระเพาะสามสิบกล ีบกระเพาะสามสิบกล ีบ

กระเพาะจร ิงกระเพาะจร ิง

การย ่อยอาหารของว ัวการยอ่ยอาหารของว ัว

มกีารยอ่ยเชงิกล (Mechanical digestion) โดยการบดเค ีย้วท ี่ปาก และการบดอาหารที่กระเพาะสว่นเรต ิค ิวล ัม(reticulum)และโอมาซัม(omasum)

มีการยอ่ยเช ิงกล (Mechanical digestion) โดยการบดเค ี้ยวท ี่ปาก และการบดอาหารที่กระเพาะส ่วนเรต ิควิล ัม(reticulum)และโอมาซมั(omasum) มีการยอ่ยเช ิงเคม ี (Chemical digestion)

ที่บร ิเวณกระเพาะจร ิง(Abomasum) โดยการปล่อยเอนไซม์

ออกมายอ่ยสารอาหาร เช ่น โปรตีน เปน็ต ้น

มกีารยอ่ยเชงิเคม ี (Chemical digestion) ทีบ่ร ิเวณกระเพาะจร ิง

(Abomasum) โดยการปล่อยเอนไซม์ ออกมายอ่ยสารอาหาร เช ่น

โปรตีน เปน็ต ้น

การยอ่ยอาหารของว ัวการย ่อยอาหารของว ัว

การยอ่ยอาหารที่ร ูเมน(rumen)

การยอ่ยอาหารที่ร ูเมน(rumen)มีแบคทีเร ียและโพรโทซวัชว่ยยอ่ย

สลายเซลลูโลสให้ละเอ ียด และยงั สามารถสังเคราะห์กรดไขมัน และ กรด

อะม ิโนได้ดว้ย

การยอ่ยอาหารของว ัวการยอ่ยอาหารของว ัว

การยอ่ยอาหารที่เรต ิควิล ัม(reticulum)

การยอ่ยอาหารที่เรต ิควิล ัม(reticulum)

มกีารยอ่ยเช ิงกล (mechanical digestion) โดยทำาหน้าท ี่บดและผสม

อาหาร และมกีารยอ่ยเซลลโูลสโดยจุล ินทร ีย ์

การย ่อยอาหารของว ัวการยอ่ยอาหารของว ัว

การยอ่ยอาหารที่โอมาซัม(Omasum)

การยอ่ยอาหารที่โอมาซมั(Omasum)

มีการย ่อยเช ิงกล (mechanical digestion) โดยทำาหน้าท ี่บดและ

ผสมอาหาร และมีการย ่อยเซลลโูลสโดยจุลนิทร ีย ์

การยอ่ยอาหารของว ัวการยอ่ยอาหารของว ัว

การยอ่ยอาหารที่แอบโบมาซมั(abomasum)

การย ่อยอาหารที่แอบโบมาซมั(abomasum)

มีการยอ่ยเช ิงเคม ี (chemical digestion) มีการยอ่ยโปรตีนที่ได ้จากกระบวนการ

หมักท ี่สว่นนี้ม ีจ ุล ินทร ียท์ ี่จะช ่วยยอ่ยอาหารให้ได ้สมบ ูรณ์ย ิง่ข ึ้น