anne sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesi

1

ANNE SÜTÜ VEANNE SÜTÜ VE

0-1 YAŞ BEBEK 0-1 YAŞ BEBEK

BESLENMESİBESLENMESİ

Diyetisyen Diyetisyen Ebru ADADIOĞLUEbru ADADIOĞLU

2

Büyüme; anne karnındaki yaşamdan başlayarak adölesan(ergenlik)dönemin sonuna kadar devam eden süreçte vücudun ve organların ölçüm değerlerinin düzenli olarak artmasıdır. Büyüme genetik ve çevresel etmenlerden(beslenme, enfeksiyonlar, sosyo-ekonomik durum..vb) etkilenir.

BÜYÜME VE GELİŞME NEDİR?BÜYÜME VE GELİŞME NEDİR?

Hazırlayan:Dyt.Ebru ADADIOĞLU

3

Büyümenin izlenmesinde ve değerlendirilmesi amacıyla; *yaşa göre boy uzunluğu

* boya göre ağırlık

*yaşa göre ağırlık değerlendirilmelidir.

Gelişme, vücudun yapabileceği beceri sayısının artmasıve bu becerilerin giderek daha mükemmel yapılmasısürecidir.


4

• Yenidoğan bi bebek yaklaşık 3000-3500gr ağırlığında, 50cm boyundadır.

• İlk 6ayda ortalama 800gr, 7.aydan 1yaşa kadar ortalama 500gr ağırlık

kazanımı olmalıdır.

6

Doğumdan itibarenUygun besinlerle iyi beslenmiş Bir çocukhastalıklara karşı dirençlidir.

Anne sütünde Yeni doğanı, dış çevredekiMikroorganizmalara Karşı koruyucu Bağışıklık maddeleri bulunur.


7

SÜT ÇOCUĞUNDA BESLENME SÜT ÇOCUĞUNDA BESLENME ŞEKİLLERİŞEKİLLERİ

ANNE SÜTÜ İLE BESLENMEANNE SÜTÜ İLE BESLENME


•Her bebek için en iyi, en doğal ve en taze besin. •Her zaman, temiz ve mikropsuz. •Daima hazır ve bedava. Özel harcama gerektirmez. •Tamamıyla ve kolaylıkla sindirilir. •İshal, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür. •Bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlardan korur. •Allerjiye karşı koruyucudur ve bebeğinizi pişikten korur.

8

SÜT ÇOCUĞUNDA BESLENME ŞEKİLLERİ

ANNE SÜTÜ İLE BESLENME


•Bebeklerin daha zeki olmasını sağlar.•Kemik ve diş gelişiminde önemli rol oynar. •Bebeğin su ihtiyacını tam olarak karşılar, ayrıca su verilmesine gerek yoktur. •Doğumdan sonra gelen ağız sütü, bebeği hastalıklardan korur. •Bebekle anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar. •Emzirme, annenin sağlığını korur, meme ve rahim kanseri olma riskini azaltır.

9

EMZİRMEYİ ENGELLEYEN ANNE VE BEBEK HASTALIKLARI

• Meme abseleri

• Kabakulak

• Aids

• Hepatit B

• Emzirirken gebe kalma

• Yarık damak,yarık dudak

• Pamukçuk

• Fenilketonüri

• Doğumda dişi olan bebek

10

KOLOSTRUM - GEÇİŞ SÜTÜ - OLGUN SÜT

Doğumdan hemen sonra ilk 5 günde salgılanankoyu sarı renkteki süte kolostrum adı verilir.

Kolostrum· Beta karotenden dolayı sarımsı renktedir.· Yağ ve karbonhidrat içeriği düşüktür.· Protein, potasyum, magnezyum, kalsiyum içeriği yüksektir.· Antikorlardan (enfeksiyon hastalıklarına karşı koruyucudur.)zengindir.Kolostrum 5-10 günler arasında geçiş sütü,3. Haftadan sonra olgun süt özelliğini alır.


11

ANNE SÜTÜ İLE İNEK SÜTÜNÜN BİLEŞİMLERİ:ANNE SÜTÜ İLE İNEK SÜTÜNÜN BİLEŞİMLERİ:(100 ml)(100 ml)

Enerji ve besin öğeleriEnerji ve besin öğeleri Anne SütüAnne Sütü İnek Sütüİnek SütüSu 87 87

Enerji (kal) 69 61

Laktoz(g) 7,2 4,3

Yağ (g) 4,1 3,0


12

Enerji ve besin öğeleri Enerji ve besin öğeleri Anne Sütü Anne Sütü İnek Sütüİnek SütüProtein(g) 0,8-1,3 3,3

Whey/Kazein 60/40 20/80Kazein 0.20 2,60Whey Proteinleri 0,64 0.70• Laktoferrin 0,17 eser• a Laktoalbumin 0,25 0,12• b Laktoglobulin - 0,30

*Anne sütünün protein miktarı inek sütünden daha düşüktür.Anne sütü proteini örnek protein olarak tanımlanır.


13

Yağlar· Elzem yağ asitleri beyin gelişimi

Hücre zarı yapısıYağda eriyen vitaminler ve hormonların taşıyıcısı

Büyüme ve gelişme

KarbonhidratlarLAKTOZ SÜT ŞEKERİ

·Laktoz yavaş ve kolay sindirildiğinden kan şekerini iyi düzenler.·Laktozun yapısında bulunan galaktoz, beyin ve sinir hücrelerinin yapısında yer alan maddelerin oluşumunu sağlar.


14

Vitaminler

· K ve D vitamini dışında bütün yağda ve suda eriyen vitaminlerin miktarı yeterlidir.Bebeklere ilk yıl içindeözellikle kış aylarında ve güneşten yararlanamadıklarında 400 IU/gün D vitamini verilmelidir. Suda eriyen vitaminlerin miktarı;

- annenin özellikle yakın zamandaki beslenme şekli ile ilgilidir.

Yağda eriyen vitaminlerin miktarı;- annenin genel beslenmesi- annenin vücut depoları ile ilgilidir.


15

Mineraller

· Kalsiyum ve fosfor · Sodyum, potasyum, klor, magnezyum bebek için yeterli miktardadır.


16

Enerji ve besin öğelerEnerji ve besin öğeler Anne Sütü Anne Sütü İnek Sütüİnek Sütü

VitaminlerRetinol (mcg) 60 35B karoten(mcg) 27 22Tiamin(mg) 0.02 0.04Riboflavin(mg) 0.03 0.19Niasin(mg) 0.22 0.08B12(mcg) 0.10 0.30B6(mg) 0.01 0.04Folik asit(mcg) 5.0 5.0C Vit.(mg) 3.7 1.5


17

Enerji ve besin öğeleriEnerji ve besin öğeleri Anne SütüAnne Sütü İnek Sütüİnek Sütü

MinerallerMinerallerSodyum(mg)Sodyum(mg) 1414 35-90 35-90Potasyum(mg)Potasyum(mg) 5858 110-170 110-170Kalsiyum(mg)Kalsiyum(mg) 3434 110-130 110-130Fosfor (mg)Fosfor (mg) 14 14 90-100 90-100Magnezyum(mg)Magnezyum(mg) 3.03.0 9-14 9-14DemirDemir (mg)(mg) 0.07 0.07 0.03-0.06 0.03-0.06Çinko(mg)Çinko(mg) 0.280.28 0.2-0.6 0.2-0.6İyot (mcg)İyot (mcg) 3.03.0 4.7 4.7


18

Anne sütünü saklama koşulları:

• Sağılan anne sütü temiz bir cam kapta(kapağı ve cam şişesi 5 dakika süreyle kaynatılmış) oda ısısında 6 saat, buzdolabında 24 saat saklanabilir. Gerektiği zaman anne sütünün bulunduğu cam kap, sıcak bir su içine konularak ısıtılıp bebeğe verilebilir.


19

MEMEDEN KESME ·ilk 4-6 ay tek başına anne sütü ile beslenmelidir.·Ek besinler 4-6 ayda başlanır. Ancak anne sütü verilmeye devam edilir.·Ek besinlerle birlikte anne sütü, çocuk 2 yaşına gelinceye kadar verilmelidir.


20

EK BESiNLERE ERKEN BAŞLANMASI ·Anne sütünün azalmasına neden olur.

·Süt çocuğunun hastalıkları önleyici faktörlerden daha az yararlanmasına neden olur.

•Ek besinlerin erken verilmesi ve olumsuz çevre koşulları ishal başta olmak üzere çeşitli hastalık etkenlerinin yeni doğanın vücudunagirmesini kolaylaştırır.


21

EK BESiNLERE GEÇ BAŞLANMASI

– Yetersiz beslenme sonucu büyüme ve gelişim geriliği

– Yetersiz lif tüketimi sonucu kabızlık

– Çiğneme ve yutmayı öğrenmede problemler;

22

Anne Sütü Alan Çocuklarda Ek Gıdalara Geçiş

İlk 6 ay sadece anne sütü

6. ayı dolunca (ilk başlanacak ek gıda yoğurttur) • Anne sütü • Yoğurt • Meyve suyu, sebze suyu • Yumurta sarısı (1/4 oranında) • Pekmez


23

7. ayı dolunca • Anne sütü • Yumurta sarısı (tam) • Ekmek içi, pirinç, pirinç unu, sütlü mama • Meyve suyu • Yoğurt • Et (tavuk eti, balık eti, dana eti) • Sebze püre veya sebze çorba • Pekmez


24

8. ayı dolunca • Anne sütü • Kıymalı, sebzeli iyi ezilmiş ev yemekleri • Kahvaltıda; tam yumurta veya pastörize peynir(tuzu

alınmış) • Kurubaklagil(kuru fasulye, nohut, mercimek)

çorbaları veya ezmeleri • Meyve suyu veya meyve püresi, • Pekmez • Süt veya yoğurt


25

9. ayı dolunca : Artık aile sofrasına, çocuğa uygun kaşık, çatal kullanarak oturabilir. Ancak günlük menüsünde aşağıdakiler mutlaka olmalıdır.

• Anne sütü • Ev yemekleri • Tarhana, mercimek çorbası, unlu ve yoğurtlu çorbalar • Günde 500 ml. süt veya yoğurt • Pastörize peynir • Yumurta • Etler (tavuk eti, balık eti, dana eti) • Taze meyve veya meyve suyu

• **Çocuğun bir günlük menüsünde, ayına uygun olarak, yukarıda belirtilen besinlerin hepsinden mutlaka bulunmalıdır.


26

YENİ DOĞANIN BESLENMESİNDE BULUNAN BESİNLERİN ÖZELLİKLERİ · Sindirim sistemi fonksiyonuna uygun olmalıdır. · Dişleri çıkmaya başladıktan sonra yumuşak besinler yarı-katı olarak verilebilir. · Anne sütüne benzetilmiş hazır ticari mamalar veya hayvan sütleri ya da yoğurt tüketimi kolay temel besin maddeleridir. · Ek besinlere başlandığında da çocuğun temel besini yine süt-yoğurt olmalıdır.


27

· Günlük toplam verilen besin miktarı çocuğun enerjisini vebesin ögelerini sağlamalıdır. · Çocuğa verilecek besinlerin, temizlik ve sağlık koşullarına uygun olarak hazırlanması gereklidir.

- Uzun süre pişirme- Pişirilmiş besinin suyunu dökme- Kavurma, kızartma- Acılı-baharatlı, tuzlu yiyecekler sakıncalıdır.


28

Enerji ve Besin Ögelerinin Süt Çocuğu için Önemi

Besin Ögesi ve Önemi

Enerji * büyüme ve gelişme, metabolik olayların devamı, besin ögelerinin vücutta etkin kullanımıProtein* hücre ve dokuların yapıtaşı olarak, büyüme- gelişme,hücre yenilenmesi, bağışıklık sistemiCHO* enerji verir, kas çalışması ve su düzeniYağ* enerji verir, yağda eriyen vit. kullanımı, beyin gelişimi, vücut ısısının denetimi


29

VİTAMİNLERİN GÖREVLERİ:

A vitamini•Büyüme, gelişme, bağışıklık sistemi,• GörmeD vitamini* Kemik gelişimiE vitamini* Hücre zarını korumaK vitamini* Kanın pıhtılaşmasıC vitamini* Bağışıklık sistemi gelişimi, epitel doku yapımı, çeşitli vitaminlerin (B1, B2, A, E) kullanımıB grubu vitaminler* Kansızlığın önlenmesi,sinir sisteminin korunması


30

MİNERALLERİN GÖREVLERİ: Kalsiyum* Kemik yapımıFosfor* Kemik yapımıDemir* Kansızlığın önlenmesiÇinko* Enzim sistemi, büyüme ve gelişme, bağışıklık sistemiSodyum* Hücre çalışmasıPotasyum* Hücre çalışması


31

Anne sütü alamayan çocuklarda beslenme:

• İlk 6 ayda anne sütü almayan bebeklerin beslenmesinde ilk tercih, mamaların verilmesidir.

• Mama ile beslenme en az 6 ay, mümkünse 1 yaşına kadar sürdürülmelidir.

32

MAMALAR

Hazır mama kullanılırken dikkat edilmesi gereken noktalar:· Mama kutuları açıldıktan sonra, ağzı kapalı olarak buzdolabında saklanmalıdır.· Çocukların ayına ve ağırlıklarına göre kutu üzerindeki tarifeye göre hazırlanmalıdır.· Tarifede belirtilen miktarda su eklenmelidir.· Eklenen su önceden kaynatılmış, ılıtılmış olmalıdır.· Mama ateşte pişirilmemelidir.


33

Anne sütü alamayan çocuklarda beslenme:

0-1 ay • Mama yada İnek sütü (1 çay bardağının yarısına süt, yarısına

kaynatılıp soğutulmuş su konularak, içine 1 tatlı kaşığı şeker, 1 çay kaşığı sıvı yağ ilave edilmeli)

2 ay • Mama yada İnek sütü (1 su bardağına 2/3 süt, kalanına

kaynatılıp soğutulmuş su konularak, içine 1 tatlı kaşığı şeker, 1/2 tatlı kaşığı sıvı yağ ilave edilmeli)


34

3 ay • Mama yada İnek sütü (sulandırılmayacak, şeker ve yağ ilave

edilmeyecek) • Yoğurt

4 ay • Mama yada500cc süt yoğurt • Sebze çorba (Tuz kullanmayın, 1 tatlı kaşığı sıvı yağ ilave edin) • Meyve suyu (Taze sıkılmış elma veya şeftali ile başlayın)

5 ay • Yumurta sarısı (Katı kaynamış 1 çay kaşığı ile başlayın) • Sebze çorbası, yoğurt çorbası, mercimek çorbası • Mama yada Günde toplam 500cc süt yoğurt • Meyve püre veya meyve suyu


35

6 ay • Tam yumurta sarısı (Katı kaynamış) • Sebze çorbası, yoğurt çorbası, mercimek çorbası, tarhana

çorbası • Meyve püresi • Muhallebi • Mama yada Günde toplam 500cc süt yoğurt

7 ay • Tam yumurta • Kıyma, tavuk, balık ezmesi • Kurubaklagil ezmeleri • Günde toplam 500cc süt yoğurt • Meyve püresi


36

8 ay • Tam yumurta • Kıyma tavuk, balık, ezmesi • Kurubaklagil yemekleri • Günde; 500cc süt yoğurt • Mevsim meyveleri • Sebze yemekleri

9 ay • Artık aile sofrasına, çocuğa uygun kaşık, çatal kullanarak

oturabilir. • Çocuğunuzun bir günlük menüsünde, ayına uygun olarak,

yukarıda belirtilen besinlerin hepsinden mutlaka bulunmalıdır.Hazırlayan:Dyt.Ebru ADADIOĞLU

37

TAMAMLAYICI BESİNLERE ALIŞTIRMA ·Tamamlayıcı besinlerin çocuğun sindirim sistemine uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir.

·Bir günde 1’den fazla ek besin verilmemelidir.

·Her yeni denenecek besinin miktarıönce birkaç tatlı kaşığı olmalıdır.

·Yeni verilen besin, çocuk aç iken verilmelidir.


38

·Lezzeti beğenilmeyen, kusma yada ishal gibi durumlara neden olan besinler birkaç gün beklenip tekrar denenmelidir.

·Yemek suyu ve et suyu tek başına tamamlayıcı besin değildir.

·Çay, kolalı içecekler,hazır çorbalar çocuklara verilmemelidir.


39

• 1 yaşından önce yemeklere tuz ve şeker ilavesi yapılmamalıdır.

• 1 yaşına gelmiş çocuğun yemekleri iyotlu tuz (ailede herkesin yediği yemekler) ile pişirilmelidir. Tuz yemek piştikten sonra konmalıdır.

• Beslenmenin yeterliliği, çocuğun ayına uygun gereken kiloyu almasıyla anlaşılır. Bu nedenle çocuk düzenli aralıklarla sağlık kontrollerine getirilmelidir. Sağlık ocaklarımızda büyüme takipleri persentil(büyüme) grafikleriyle yapılmaktadır.


40

HER ANNENİN BEBEĞİNE VEREBİLECEĞİHER ANNENİN BEBEĞİNE VEREBİLECEĞİ

EN DEĞERLİ ARMAĞAN EN DEĞERLİ ARMAĞAN

ANNE SÜTÜDÜR…ANNE SÜTÜDÜR…

41

TEŞEKKÜRLER…

anne sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesi

Health & Medicine