Ostra biegunka u dzieci

Antybiotyki – ja na TAK

Prof. dr hab. n med. Piotr Albrecht

Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM

Generalnie jestem na nie!

Definicja WHO

• Karmione sztucznie

• Trzy lub więcej wolnych

stolców/dobę

• Stolec zawierający krew, śluz lub

ropę

• < 10 (14) dni

Farthing M et al. Acute diarrhea in adults and children: a global perspective. J Clin

Gastroenterol. 2013;47(1):12-20.

Ostra biegunka - etiologia

• Wirusy (40-55%; 60%)

• Bakterie (10%; 30%)

• Pasożyty (>0%; ok. 6-10%)

Farthing M et al. Acute diarrhea in adults and children: a global perspective. J Clin

Gastroenterol. 2013;47(1):12-20.

Wirusy

• Rotawirusy (40 - 50% wszystkich)

• Adenowirusy

• Caliciwirusy

• Astrowirusy

• Norowirusy

Farthing M et al. Acute diarrhea in adults and children: a global perspective. J Clin

Gastroenterol. 2013;47(1):12-20.

Bakterie

• Salmonella

• Shigella

• Campylobacter jejuni

• Escherichia coli

• Yersinia enterocolitica

• Aeromonas hydrophila

• Staphylococcus aureus

Guarino A et al. ESPGHAN/ESPID Evidence-Based Guidelines for the

Management of Acute Gastroenteritis in Children in Europe Expert

Working Group. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2008;46(5):619-21.

Klinka biegunek bakteryjnych

• Przebieg samoograniczający się

• Przewlekanie się (Salmonella, Shigella, Yersinia,

Campylobacter, EPEC, EAEC)

• Zespół hemolityczno-mocznicowy (HUS) E. coli 0157 H7 (EHEC/STEC)

• Rzekomobłoniaste zapalenie j. grubego

Clostridium difficile)

• Posocznica (Salmonella)

Biegunki pasożytnicze

• Giardia lamblia

• Entamoeba histolytica

• Cryptosporidium parvum

• Strongyloides stercoralis

Guarino A et al. ESPGHAN/ESPID Evidence-Based Guidelines for the

Management of Acute Gastroenteritis in Children in Europe Expert

Working Group. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2008;46(5):619-21.

Farmakoterapia ostrej biegunki

• Biegunki w większości nie wymagają

farmakoterapii!

• Chemio- i antybiotykoterapia:

– krew, śluz i ropa w stolcach + gorączka >380

– < 3 m.ż.

– posocznica (zak. uogólnione)

– obniżona odporność (wrodzona/nabyta)

– przewlekła choroba p.pok.

– cholera, lamblioza, Shigellosis

Pieścik-Lech M et al. Review article: the management of acute

gastroenteritis in children. Aliment Pharmacol Ther. 2013;37(3):289-303.

Farmakoterapia empiryczna

Norfloksacyna 2 x 400 mg/24 h

Ciprofloksacyna 2 x 500 mg/24 h

Ofloksacyna 2 x 300 mg/24 h

> 14 r.ż.

Kotrimoksazol po TMP 10 mg/kg/d i SMX

50 mg/kg/d w dwóch dawkach< 14 r.ż.

Ceftriakson iv 50-100 mg/kg/24 h

Cefotaksym iv 75-100 mg/kg/24 h

< 3 m.ż.

Gorączka >380C

+

krwista biegunka i/lub leukocyty w kale

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Farmakoterapia celowana

Etiologia I rzut Alternatywa

E. Coli

EPEC, ETEC,

EIEC,

EHEC (STEC),

EAEC

<3. m.ż.:

Ceftriakson iv. 50-100 mg/kg m.c./dobę

lub

Cefotaksym iv. 75-100 mg/kg m.c./dobę

<14. r.ż.:

KotrimoksazolTMP 10 mg/kg/d i SMX 50 mg/kg/d 2 x

dziennie 5-7 dni

>14. r.ż.

Norfloksacyna, ciprofloksacyna

ofloksacyna

Ciprofloksacynapo:

20-30 mg/kg/day 4

x dziennie 5-10 dni

EHEC (E. coli 0157 H7) – nie leczyć antybiotykiem – ↑ryzyka HUS!

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Red Book 2015 30-th edition

Farmakoterapia celowana

Etiologia I rzut Alternatywa

Salmonella <3. m.ż.:

Ceftriakson iv. 50-100 mg/kg m.c./dobę

lub

Cefotaksym iv. 75-100 mg/kg m.c./dobę

<14. r.ż.:

Kotrimoksazol po:

TMP 10 mg/kg/d i SMX 50 mg/kg/d 2 x

dziennie 5-7 dni

>14. r.ż.

Norfloksacyna, ciprofloksacyna

ofloksacyna

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Red Book 2015 30-th edition

Farmakoterapia celowana

Etiologia I rzut Alternatywa

Shigella Azytromycyna po:1 dzień - 12 mg/kg m.c./dobę

2-5 dzień– 6 mg/kg m.c./dobę

1 x dziennie; 5 dni

Ciprofloksacyna po:

20-30 mg/kg/dobę 2 x

dziennie 7-10 dni

Ampicylina po, iv:

100 mg/kg/dobę 4 x

dziennie 7 dni

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Farmakoterapia celowana

Etiologia I rzut Alternatywa

Campylobacter Erytromycyna po:

<14. r.ż.

20-50 mg/kg m.c./dobę; 5-7

dni

>14. r.ż.

2 x 500 mg/dobę; 5 dni

Azytromycyna po:

10 mg/kg/dobę 1 x

dziennie 3-5 dni

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Red Book 2015 30-th edition

Farmakoterapia celowana

Etiologia I rzut Alternatywa

Yersinia spp. <14. r.ż.:

Kotrimoksazol po:

TMP 10 mg/kg/d i SMX

50 mg/kg/d w dwóch dawkach

5-7 dni

>14. r.ż.

Norfloksacyna,

ciprofloksacyna, ofloksacyna

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Red Book 2015 30-th edition

Farmakoterapia celowana

Etiologia I rzut Alternatywa

Clostridium

difficile

Metronidazol po:

<14 r.ż.

30 mg/kg m.c./dobę; 10 dni

>14 r.ż.

4 x 250 mg; 10 dni

Wankomycyna po:

<14. r.ż. 40 mg/kgm.c./dobę;

10 dni

>14. r.ż.

4 x 500 mg; 10 dni

Fidaksomycyna po:

dorośli 2 x 200 mg 10 dni

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Red Book 2015 30-th edition

Farmakoterapia celowanaEtiologia I rzut Alternatywa

Giardia

intestinalis

Tinidazol po:

<14. r.z.

50 mg/kg m.c./dobę

jednorazowo

>14. r.ż.

2 g jednorazowo

Metronidazol po:

15 mg/kg m.c./dobę;

5-7 dni

Furazolidon po:

6 mg/kg m.c./dobę;

7-10 dni

Nitazoksanid po:

1-3. r.ż. 100 mg 2 x dz

4-11. r.ż. 200 mg 2 x dz

>12. r.ż. 500 mg 2 x dz

przez 3 dni

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Red Book 2015 30-th edition

Farmakoterapia celowana

Etiologia I rzut Alternatywa

Cryptosporidium

parvum

Nitazoksanid po:

1-3. r.ż. 100 mg 2 x dz

4-11. r.ż. 200 mg 2 x dz

>12. r.ż. 500 mg 2 x dz

przez 3 dni

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin

2014 r., wydanie I.

Red Book 2015 30-th edition

Farmakoterapia celowanaEtiologia I rzut Alternatywa

Vibrio cholerae Doksycyklina po:

>8/12 r.ż.

1 doba 200 mg, następne 1 x

100 mg 5-10 dni

Kotrimoksazol:>12 r.ż.

800 mg sulfometoksazolu +

160 mg trimetoprimu 2 x

dziennie

<12 r.ż.

30 mg/kg/dobę

sulfometoksazolu + 6

mg/kg/dobę trimetoprimu 2 x

dziennie

Erytromycyna

Guarino A et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014; 59(1):132-52.

Albrecht P, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Czelej, Lublin 2014 r.,

wydanie I.

Red Book 2015 30-th edition

Biegunka podróżników

• Azytromycyna

• Fluorochinolony >18 r.ż. (>14 r.ż.)

• Rifaksymina

Red Book 2015 30-th edition

Podsumowanie

• Większość biegunek ma charakter

samoograniczający się – bez

antybiotyku

• Antybiotykoterapia empiryczna i

celowana tylko w wybranych

przypadkach

• Podstawa - skuteczne leczenie

objawowe

Dziękuję za uwagę