ผลของปยอนทรยและปยเคมตอคณภาพของขาวขาวดอกมะล 105

โดย

นายอภวฒน อนทรนก

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วทยาศาสตรมหาบณฑต (เทคโนโลยการเกษตร) ภาควชาเทคโนโลยการเกษตร

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผลของปยอนทรยและปยเคมตอคณภาพของขาวขาวดอกมะล 105

โดย

นายอภวฒน อนทรนก

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วทยาศาสตรมหาบณฑต (เทคโนโลยการเกษตร) ภาควชาเทคโนโลยการเกษตร

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

EFFECTS OF APPLICATION OF ORGANIC AND CHEMICAL FERTILIZER ON QUALITY OF RICE KHAO DAWK MALI 105

BY

Mr. APHIWAT INNOK

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE (AGRICULTURAL TECHNOLOGY)

DEPARTMANT OF AGRICULTURAL TECHNOLOGY FACULTY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2015

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอวทยานพนธ ผลของปยอนทรยและปยเคมตอคณภาพของขาวขาวดอก มะล 105

ชอผเขยน นายอภวฒน อนทรนก ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย สาขาวชาเทคโนโลยการเกษตร

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก อาจารย ดร.พกตรเพญ ภมพนธ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม อาจารย ดร.อรประภา เทพศลปวสทธ ปการศกษา 2558

บทคดยอ

การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 จากแปลงเกษตรกร ต าบลสงขะ อ าเภอ

สงขะ จงหวดสรนทร โดยสมเกบตวอยางขาวเปลอกจากนาขาวใชปยอนทรยภายใตมาตรฐานสนคาเกษตรอนทรย (มกษ. 9000-2552) โดยใสปยมลสกร (ไนโตรเจนรอยละ 2.7) อตรา 50 กโลกรม/ไร คดเปนปรมาณไนโตรเจนทงหมด 1.35 กโลกรม/ไร และนาขาวใชปยเคมภายใตระบบมาตรฐานสนคาเกษตร (มกษ.4400-2552) โดยใสปยสตร 16-16-8 และ 46-0-0 อตรา 25 และ 15 กโลกรม/ไร ตามล าดบ คดเปนปรมาณไนโตรเจนทงหมด 10.9 กโลกรม/ไร ผลการศกษา พบวา ขาวทไดรบปยอนทรยมน าหนก 100 เมลด ปรมาณอะไมโลส ปรมาณโปรตน และปรมาณไนโตรเจนในเมลดนอยกวาขาวทไดรบปยเคม จงมผลท าใหขาวทไดรบปยอนทรยมความนมเหนยวมากกวาขาวทไดรบปยเคม สอดคลองกบการประเมนคณภาพการยอมรบของผบรโภค พบวา ขาวทไดรบปยอนทรยมคณภาพการยอมรบดานนมเหนยวมากกวาขาวทไดรบปยเคม นอกจากน ขาวทไดรบปยอนทรยยงมปรมาณสารฟนอลกทงหมดและคารโบไฮเดรตสงกวาขาวทไดรบปยเคมอกดวย อยางไรกตาม การใสปยทงสองชนดนไมมผลท าใหเกดความแตกตางดานคณภาพทางกายภาพ ปรมาณไขมน และ สารความหอม (2-AP) ในเมลด จากนนจงศกษาผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 โดยบรรจขาวกลองทไดรบปยอนทรยและปยเคมในถงลามเนตปดผนกสญญากาศ และเกบรกษาในอณหภมหองเปนเวลา 12 เดอน พบวา ระยะเวลาการเกบรกษาไมมผลตอน าหนก 100 เมลดและปรมาณโปรตนในเมลดขาว โดยขาวทไดรบปยอนทรยยงคงมน าหนก 100 เมลดและปรมาณโปรตนนอยกวาขาวทไดรบปยเคมเชนเดยวกบเมอเรมเกบรกษา สวนปรมาณสารประกอบฟนอลลกทงหมด

(2)

ปรมาณไขมน และการสลายตวในดาง พบวา ลดลงตามระยะเวลาการเกบรกษา แตไมแตกตางจากเมอเรมเกบรกษา โดยขาวทไดรบปยอนทรยยงคงมปรมาณสารประกอบฟนอลกทงหมดมากกวาขาวทไดรบปยเคม และขาวทไดรบปยอนทรยกยงคงมปรมาณไขมนและการสลายตวในดางไมแตกตางกบขาวทไดรบปยเคม นอกจากน ระยะเวลาการเกบรกษากมผลท าใหปรมาณวตามนบ 1 สารความหอม (2-AP) และความคงตวของแปงสก ลดลงเชนเดยวกน แตมความแตกตางจากเมอเรมเกบรกษา โดยเมอเรมเกบรกษา ขาวทไดรบปยอนทรยและขาวทไดรบปยเคมมปรมาณวตามนบ 1 สารความหอม (2-AP) และความคงตวของแปงสกเทากน แตเมอมการเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน พบวา ขาวทไดรบปยอนทรยมปรมาณวตามนบ 1 นอยกวาขาวทไดรบปยเคม แตมสารความหอม (2 -AP) และความคงตวของแปงสกมากกวาขาวทไดรบปยเคม จงท าใหขาวทไดรบปยอนทรยมกลนหอมและความนมเหนยวมากกวาขาวทไดรบปยเคม ซงสอดคลองกบผลการทดสอบทางประสาทสมผส พบวา ขาวทไดรบปยอนทรยมคณภาพการยอมรบของผบรโภคดานลกษณะทปรากฏ กลนหอม และความนมเหนยวมากกวาขาวทไดรบปยเคม อยางไรกตาม พบวา ระยะเวลาการเกบรกษามผลท าใหปรมาณคารโบไฮเดรต ปรมาณอะไมโลส และคณภาพการหงตม เพมขนจากเมอเรมเกบรกษา ดงนน ผลการทดลองนจงชใหเหนวา ความแตกตางดานปรมาณธาตอาหารของการใสปยอนทรยและปยเคมมผลตอคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกในจงหวดสรนทร ค าส าคญ: ขาวขาวดอกมะล 105, จงหวดสรนทร, ปยเคม, ปยอนทรย

(3)

Thesis Title Effects of Application of Organic and Chemical Fertilizer on Quality of Rice Khao Dawk Mali 105

Author Mr. Aphiwat Innok Degree Master of Science Major Feld/Faculty/University Agricultural Technology

Faculty of Science and Technology Thammasat University Thesis Advisor Dr. Phakpen Poomipan Thesis Co-Advisor Dr. Ornprapa Thepsilvisut Academic Years 2015

ABSTRACT

Comparing quality of Khao Dawk Mali 105 (KDML105) rice variety from rice field in Tambon Sungkha, Amphor Sungkha, Surin province. Paddy was randomly collect from 2 rice fields. The rice field applying organic fertilizer was maintained under Organic Agricultural Standard (TAS 9000-2009) by application of pig manure (2.7 %N) at rate of 50 kg/rai. There was 1.35 kg of total N/rai. The rice field applying chemical fertilizer was produced under Thai Agricultural Standard (TAS 4400-2009). This was introduced with chemical fertilizer by 16-16-8 and 46-0-0 at rate of 25 and 15 kg/rai, respectively. There was 10.9 kg of total nitrogen (N)/rai. The results showed that the rice applied by organic fertilizer had lower in 100-grain weight, amylose, protein and N content than those of the rice applied by chemical fertilizer. This leads to more tenderness of the rice applied by organic fertilizer than the rice applied by chemical fertilizer. Similarly to quality of consumer acceptance, the rice applied by organic fertilizer was higher in acceptances of tenderness. In addition, the rice applied by organic fertilizer also had higher total phenolic compounds and carbohydrate content. However, both type of fertilizer did not effect on rice physical quality, fat and aroma compound (2-AP). After that, the effect of storage period on quality of KDML 105 applying organic and chemical fertilizer was studied. Brown rice

(4)

was packed in vacuum nylon laminate and stored for 12 months at room temperature. The results showed that storage period did not effect on 100-grain weight and protein content. The rice applied by organic fertilizer remained lower in 100-grain weight and protein content than rice applied by chemical fertilizer as the start of storing. The total phenolic compounds, the fat content and the alkaline test were decreased by storage period of time but did not differ from the start of storing. The rice applied by organic fertilizer still had higher in total phenolic compounds than the rice applied by chemical fertilizer. The fat content and alkaline test still did not differ between the rice applied by organic and chemical fertilizer. Moreover, the storage period also had decreased vitamin B1 content, aroma compound (2-AP) and gel consistency. There was shown difference result from the start of storing. At the starting, vitamin B1 content, aroma compound (2-AP) and gel consistency of the rice applied by organic and chemical fertilizer was not significant difference. However, at 12-months storing, the rice applied by organic fertilizer had lower vitamin B1 content but higher in aroma compound (2-AP) and gel consistency than the rice applied by chemical fertilizer. This leads to less aroma and tenderness of the rice applied by chemical fertilizer. According to consumer sensory analysis, the results had shown that the rice applied by organic fertilizer was higher in acceptances of appearance, aroma and tenderness than the rice applied chemical fertilizer. Therefore, the results indicated that the difference in nutrient supply of organic and chemical fertilizer application had resulted in the quality of KDML105 rice growing in Surin province. Keywords: Chemical fertilizer, Khao Dawk Mali 105, Organic fertilizer, Surin province

(5)

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณ อาจารย ดร. พกตรเพญ ภมพนธ อาจารยทปรกษาหลกวทยานพนธทไดกรณาเสยสละเวลาอนมคาในการแนะน า ใหความร และแนวทางการแกไขจนกระทงวทยานพนธเลมนเสรจสมบรณได และขอขอบพระคณ อาจารย ดร. อรประภา เทพศลปวสทธ อาจารยทปรกษารวมวทยานพนธ ทไดเสยสละเวลาอนมคาในการเปนกรรมการ และตรวจสอบวทยานพธ และแนะน าการปรบปรงแกไข จนท าใหวทยานพนธเลมนเสรจสมบรณ

ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. สมชาย ชคตระการ และผชวยศาสตราจารย ดร. จฑามาศ รมแกว ทกรณาเสยสละเวลาอนมคาในการเปนกรรมการ และตรวจสอบวทยานพนธ พรอมทงใหขอคดเหน และค าแนะน าในการแกไขวทยานพนธใหดยงขน

ขอขอบคณ คณพสมย โพธศร ทชวยตดตอประสานงานตาง ๆ จนท าใหการด าเนนการเกยวกบการท าวทยานพนธส าเรจลลวงไปไดดวยด และขอขอบคณ บคคลาการทกทานของภาควชาเทคโนโลยการเกษตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร รวมไปถง เพอนๆ พๆ นองๆ ภาควชาเทคโนโลยการเกษตร และภาควชาเทคโนโลยการอาหาร ทใหความชวยเหลอในดานตางๆ จนท าใหวทยานพนธเลมนเสรจสมบรณ

ขอขอบคณ เกษตรกร อ.สงขะ จ.สรนทร ทสนบสนนตวอยางขาวขาวดอกมะล 105 เพอใชท าการทดลองในงานวจยครงน

ขอขอบคณทนสนบสนนการวจยจากกองทนวจยมหาวทยาลยธรรมศาสตร ภายใต “ทนวจยทวไป” ตามสญญาเลขท ทน 43/2558 และทนวจยสนบสนนจากโครงการสงเสรมการ วจยอดมศกษาและการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต ของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ประจ าปงบประมาณ 2558

สดทายนขอกราบขอบพระคณ พอและแมของขาพเจาทคอยใหก าลงใจ และก าลง พรพยเพอสนบสนนขาพเจาในการท าวทยานพนธจนส าเรจไดดวยด นายอภวฒน อนทรนก

(6)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (11) สารบญภาพ (13) บทท 1 บทน า 1

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงค 3 1.3 ขอบเขตงานวจย 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 4

2.1 ขาว 4 2.2 โครงสรางของเมลดขาว 4

2.2.1 เปลอกนอกหรอแกลบ 5 2.2.2 สวนทบรโภคไดหรอขาวกลอง 5

2.2.2.1 เยอหมผล 5 2.2.2.2 เยอหมเมลด 5

(7)

2.2.2.3 ชนอลโรน 5 2.2.2.4 คพภะ 5 2.2.2.5 เอนโดสเปรม 5

2.3 คณภาพขาว 5 2.3.1 คณภาพทางกายภาพ 5

2.3.1.1 สของเมลดขาวเปลอก 6 2.3.1.2 สขาวกลอง 6 2.3.1.3 ขนาดรปรางเมลด 6 2.3.1.4 ลกษณะทองไข 6 2.3.1.5 ความขาวของขาวสาร 7 2.3.1.6 ความใสของขาวสาร 8

2.3.2 คณภาพทางเคม 8 2.3.2.1 คารโบไฮเดรต 8 2.3.2.2 โปรตน 9 2.3.2.3 ไขมน 9 2.3.2.4 ความคงตวของแปงสก 9 2.3.2.5 คาการสลายเมดในดาง 10

2.4 ขาวขาวดอกมะล 105 11 2.5 ผลของการใสปยอนทรยและปยเคมตอการผลตขาว 11 2.6 ผลของการใสปยอนทรยและปยเคมตอคณภาพขาว 13 2.6.1 ปยอนทรย 13 2.6.2 ปยเคม 14 2.7 มาตรฐานสนคาเกษตร 14

2.7.1 มาตรฐานสนคาเกษตรอนทรย (มกษ. 9000-2552) 14 2.7.1.1 หลกการของเกษตรอนทรย 14 2.7.1.2 ขอก าหนดวธการผลตพชอนทรย 15 2.7.1.3 การผลตขาวอนทรย 17

2.7.2 มาตรฐานสนคาเกษตร (มกษ.4400-2552) 19 2.8 การเปลยนแปลงของขาวระหวางการเกบรกษาขาว 21

2.8.1 การเปลยนแปลงทางกายภาพ 21 2.8.2 การเปลยนแปลงทางเคม 22

(8)

2.8.2.1 การหายใจ 22 2.8.2.2 องคประกอบของแปงและน าตาล 22 2.8.2.3 โปรตนและกรดอะมโน 23 2.8.2.4 ไขมน 24 2.8.2.5 การเปลยนแปลงความหนดของน าแปงสก 25

2.8.3 การเปลยนแปลงคณภาพการหงตม 26 2.8.4 การเปลยนแปลงทางเคมกายภาพ 28

บทท 3 อปกรณและวธการ 29

3.1 การทดลองท 1 การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดย 29 ใสปยอนทรยและปยเคม

3.1.1 พนทศกษา 29 3.1.2 การวเคราะหผล 30

3.1.2.1 คณภาพผลผลตของขาว 30 3.1.2.2 คณภาพทางกายภาพของขาว 30 3.1.2.3 คณภาพทางเคมของขาว 30 3.1.2.4 คณภาพทางโภชนาการ 33 3.1.2.5 คณภาพการหงตม 34 3.1.2.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภค 35 3.1.2.7 การวเคราะหปรมาณธาตอาหารในเมลดขาว 35

3.1.3 การวเคราะหผลทางสถต 37 3.2 การทดลองท 2 ผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 37

ทปลกโดยใสปยอนทรยและปยเคม 3.2.1 การวางแผนการทดลอง 37 3.2.2 การวเคราะหผลการทดลอง 37

3.2.2.1 คณภาพผลผลตของขาวขาวดอกมะล 105 37 3.2.2.2 คณภาพทางกายภาพของขาวขาวดอกมะล 105 37 3.2.2.3 คณภาพทางเคมของขาวขาวดอกมะล 105 37 3.2.2.4 คณภาพทางโภชนาการของขาวขาวดอกมะล 105 38 3.2.2.5 คณภาพการหงตมของขาวขาวดอกมะล 105 38

(9)

3.2.2.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภค 38 3.2.3 การวเคราะหผลทางสถต 38

3.3 สถานทท าการทดลอง 38 3.4 ระยะเวลาในการทดลอง 39

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล 40

4.1 ผลการวจย 40 4.1.1 การทดลองท 1 การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 40

ทปลกโดยใสปยอนทรยและปยเคม 4.1.1.1 คณภาพผลผลตของขาวขาวดอกมะล 105 40 4.1.1.2 คณภาพทางกายภาพ 41 4.1.1.3 คณภาพทางเคม 42 4.1.1.4 คณภาพการหงตม 43 4.1.1.5 ปรมาณธาตอาหารในเมลด 44 4.1.1.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภค 45

4.1.2 การทดลองท 2 ผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพขาวขาว 46 ดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรยและปยเคม

4.1.2.1. คณภาพผลผลตขาวขาวดอกมะล 105 46 4.1.2.2 คณภาพทางกายภาพของขาวขาวดอกมะล 105 47 4.1.2.3 คณภาพทางเคมของขาวขาวดอกมะล 105 51 4.1.2.4 คณภาพความหอม 60 4.1.2.5 คณภาพการหงตมของขาวขาวดอกมะล 105 61 4.1.2.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภค 66

4.2 อภปรายผล 67 4.2.1 การทดลองท 1 การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดย 67

ใชปยอนทรยและปยเคม 4.2.2 การทดลองท 2 ผลของปยอนทรยและปยเคมตอการเปลยนแปลง 69

คณภาพของขาวขาวดอกมะล 105 ในระหวางการเกบรกษา

(10)

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 73

5.1 สรปผลการวจย 73 5.2 ขอเสนอแนะ 74

รายการอางอง 75 ภาคผนวก 87 ประวตผเขยน 90

(11)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ขนาดเมลดจ าแนกตามความยาว 7 2.2 รปรางเมลดจ าแนกโดยใชสดสวน ความยาวตอความกวาง 7 2.3 การแบงประเภทขาวตามปรมาณอะไมโลส 8 2.4 การแบงประเภทขาวตามความคงตวของแปงสก 10 2.5 การประเมนคาการสลายเมลดในดาง 10 2.6 ความสมพนธของคาการสลายเมลดในดางกบอณหภมในการเกดเจลาตไนเซชน 11 3.1 สมบตของดนในพนทศกษา 29 4.1 คณภาพผลผลตขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยไดรบปยอนทรยและปยเคม 40 4.2 คณภาพทางกายภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยไดรบปยอนทรยและปยเคม 41 4.3 คณภาพทางเคมของขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยไดรบปยอนทรยและปยเคม 42 4.4 คณภาพการหงตมของขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยไดรบปยอนทรยและปยเคม 43 4.5 ปรมาณธาตอาหารพชในเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม 44 4.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภคตอขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปย 45

อนทรยและปยเคม 4.7 น าหนก 100 เมลด (กรม) ของขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม 46 ระหวางการเกบรกษา 4.8 ความหนา (มลลเมตร) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 47 ปยเคมระหวางการเกบรกษา 4.9 ความกวาง (มลลเมตร) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 48 ปยเคมระหวางการเกบรกษา 4.10 ความยาว (มลลเมตร) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 49 ปยเคมระหวางการเกบรกษา 4.11 สดสวนระหวางความยาวตอความกวาง (เทา) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 50 ทไดรบปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.12 ความชน (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคมใน 51 ระหวางการเกบรกษา

(12)

4.13 ปรมาณโปรตน (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 52 ปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.14 ปรมาณไขมน (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 53 ปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.15 ปรมาณเสยใย (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 54 ปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.16 ปรมาณเถา (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 55 ปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.17 ปรมาณคารโบไฮเดรต (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรย 56 และปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.18 ปรมาณอะไมโลส (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 57 ปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.19 ปรมาณสารฟนอลกทงหมด (Total phenolic) (มลลกรมแกลลค/กรม) ของเมลด 58 ขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.20 ปรมาณวตามนบ 1 (มลลกรม/100 กรม) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบ 59 ปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.21 ปรมาณสาร 2-อะเซทล-1-ไพโรลน (2-AP) (ppm) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 60 ทไดรบปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.22 การขยายปรมาตร (เทา) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 61 ปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.23 การยด (เทา) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม 62 ในระหวางการเกบรกษา 4.24 การอมน า (กรม) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม 63 ในระหวางการเกบรกษา 4.25 การสลายตวในดางของเมลด (คะแนน) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบ 64 ปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.26 ความคงตวของแปงสก (มลลเมตร) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบ 65 ปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา 4.27 คณภาพการยอมรบของผบรโภคตอขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ 66 ปยเคมในระหวางการเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน

(13)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 โครงสรางของเมลดขาว 4 ภาพผนวกท หนา 1 กราฟสารละลายมาตรฐานกรดแกลลค 88 2 กราฟสารละลายสารละลายมาตรฐานไทอามน (วตามนบ 1) 88 3 กราฟสารละลายสารละลายมาตรฐาน 2-อะเซทล-1-ไพโรลน (2AP) 89 4 กราฟสารละลายสารละลายมาตรฐานอะไมโลส 89

1

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

ขาวทไดรบความนยมในการบรโภคเปนอยางมาก มอย 2 ชนด คอ Oryza glabberina ทมถนก าเนดในประเทศในทวปแอฟรกา และ Oryza sativa L. ทมถนก าเนดในทวปเอเชย แตขาวทมถนก าเนดในเอเชยมกไดรบความนยมมากกวา จงนยมเพาะปลกทวไปในเอเชย รวมทงยโรป อเมรกา และออสเตรเลย (บรสทธ, 2537)

ส าหรบในประเทศไทย ขาวขาวดอกมะล 105 เปนขาวไทยทไดรบความนยมจากผบรโภคทงภายในและตางประเทศ เนองจากมเนอสมผสทเหนยวนมและมกลนหอมเปนลกษณะเดนทส าคญซงกลนหอมเกดจากสารระเหย 2-อะเซทล-1-ไพโรลน (2AP) ในเมลดขาว (Bergmann et al., 2000; Buttery et al., 1983; Mahatheeranont et al., 2001) ทขนอยกบพนธกรรม สภาพแวดลอม และการเขตกรรมการเพาะปลก (Singh, 2000) จากงานวจยของ Tamaki et al. (1989) พบวา กลนหอมของขาวจะแปรผนตามระยะการสกแกของขาว โดยขาวขาวดอกมะล 105 จะมกลนหอมสงทสด หากเกบเกยวเมอ 3-5 สปดาหหลงออกดอก และ งานวจย Yoshihashi et al. (2004) พบวา ความเครยดเนองจากการขาดน าในระยะขาวสะสมแปงและอณหภมต าในระยะสกแก กเปนปจจยทางสภาพแวดลอมทมส าคญตอการผลตสารระเหย 2AP ของขาวเชนเดยวกน นอกจากนจากการศกษาความเหมาะสมของแหลงปลกและปจจยทมผลตอกลนหอมของขาว พบวา กลนหอมของขาวมความสมพนธกบปรมาณธาตอาหารทไดรบจากการใสป ยและคณสมบตของดน รวมทงสภาพดนฟาอากาศ เชน ภมอากาศ และปรมาณน าฝน เปนตน (Efferson, 1985)

อยางไรกตาม ปจจบน ขาวทผลตภายใตระบบเกษตรอนทรยเรมเปนทนยมเพมขน เนองจากผบรโภคหนมาใสใจดานสขภาพมากขน จงเลอกบรโภคสนคาทไมใชสารเคม ซงขาวอนทรย เปนขาวทผลตโดยหลกเลยงการใชสารเคม หรอสารสงเคราะหตางๆ เชน ปยเคม สารควบคมการเจรญเตบโตของพช สารก าจดวชพช สารปองกนก าจดแมลง และศตรของขาว ในทกขนตอนทผลต (กรมการขาว, 2549) จงท าใหเปนทตองการของผบรโภคทรกสขภาพเปนอยางมาก ซงการผลตขาวอนทรยนน ยงสงผลดตอดนเนองจากการใสปยอนทรยในการปลกขาวจะชวยใหดนโปรง เพมความพรนใหแกดน ท าใหการระบายน า และอากาศในดนดขน ทงชวยใหดนอมน า และดดซมธาตอาหารพชดขน (มกดา, 2545) ซงเมอปลกขาวโดยใสปยอนทรยเปนระยะเวลานานจะท าใหผลผลตขาวเพมขนและดนมความอดมสมบรณยงขน ตางจากการใสปยเคมทในระยะยาวจะท าใหดนเสอมสภาพ

2

และเกดการสะสมของสารพษในดน (เกษมศกด, 2547ข) ซงจากการศกษาการใชแกลบและขเถาแกลบเพอเปนปยในนาขาว พบวา การใชแกลบและขเถาแกลบตดตอกน 21 ป ท าใหอนทรยวตถในดนเพมขนและท าใหผลผลตขาวเพมขน (ประเสรฐ และคณะ, 2542) ซงการใสปยอนทรยนนจะชวยสงเสรมระบบของรากขาว ซงท าใหชวยเพมผลผลตของขาว (Yamazaki and Harada, 1982) และ Abe et al. (1995). ไดรายงานวา การใสปยหมกฟางขาวชวยเพมปรมาณของรากขาวอกดวย นอกจากน ดวงใจ และคณะ (2556) ศกษาอทธพลของธาตอาหารพช ซลเฟอร แคลเซยม แมงกานส และแมกนเซยมตอปรมาณ สารหอม 2-Acetyl-1-Pyrroline ผลผลตและคณภาพเมลดของขาวขาวดอกมะล 105 พบวาจลธาตเหลานมสวนส าคญตอปรมาณสารหอม 2AP โดยเฉพาะธาตแมงกานส จงเปนผลท าใหขาวทปลกโดยการใสปยอนทรยมการสรางสารหอม 2AP มากขน อกทง อ านาจ และคณะ (2540) พบวา ขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยไนโตรเจนในอตราทใหผลผลตสงกวารอยละ 80 ของผลผลตสงสด จะมผลท าใหความหอม ความนมเหนยว และความเลอมมนของขาวลดลง

ดงนน จะเหนวาการใสปยและธาตอาหารในดนเปนปจจยหนงทมผลตอคณภาพของขาว ซงการใชปยภายใตระบบมาตรฐานสนคาเกษตร (มกษ.4400-2552) และมาตรฐานสนคาเกษตรอนทรย (มกษ. 9000-2552) ก าหนดใหมการใชปยแตกตางกน จงมผลท าใหปรมาณและคณภาพขาวแตกตางกนไปดวย โดยพบวา การใสปยเคมจะใหผลผลตขาวสงกวาการใสปยอนทรย (เกษมศกด, 2547ข) แตเกดผลเสยในระยะยาว โดยจะท าใหดนเสอมคณภาพและมสารพษตกคาง (เกษมศกด, 2546) ตางจากปยอนทรยทชวยปรบปรงบ ารงสมบตทางกายภาพและเคมของดนใหดขน จงท าใหเกดผลดตอดนและพชในระยะยาว (สถาบนวจยขาว, 2542) ซงในปจจบนผบรโภคใหความใสใจในเรองสขภาพและสงแวดลอมกนมากขน ท าใหพชอนทรยไดรบความนยมเพมมากขนดวย และจากการศกษาของ อครพล และคณะ (2553) พบวา ร าขาวอนทรยมฤทธการตานอนมลอสระสงกวาในร าขาวเคม ซงจะเหนไดวาการใสปยสงผลตอคณภาพของผลผลตขาว ดงนนการศกษานจงไดเปรยบเทยบคณภาพของขาวกลองขาวดอกมะล 105 ทไดจากการเพาะปลกโดยใชปยอนทรยตามมาตรฐานสนคาเกษตรอนทรย (มกษ. 9000-2552) และจากการเพาะปลกโดยใชปยเคมตามมาตรฐานสนคาเกษตร (มกษ.4400-2552) ในจงหวดสรนทร ซงเปนแหลงปลกขาวขาวดอกมะล 105 ทมชอเสยงของประเทศ และศกษาผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพของขาวกลองขาวดอกมะล 105 ทไดจากการเพาะปลกโดยใสปยอนทรยและปยเคม

3

1.2 วตถประสงค

1. เพอเปรยบเทยบผลของการใสปยอนทรยและปยเคมตอคณภาพของขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกในจงหวดสรนทร

2. เพอศกษาผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพของขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม 1.3 ขอบเขตงานวจย

ศกษาผลของการใชปยอนทรยตามมาตรฐานสนคาเกษตรอนทรย (มกษ. 9000-2552) และการใชปยเคมตามมาตรฐานสนคาเกษตร (มกษ.4400-2552) ตอคณภาพผลผลต คณภาพทางกายภาพ คณภาพการหงตม คณภาพทางเคม และคณภาพการยอมรบของผบรโภคของขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกในจงหวดสรนทร และศกษาผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพของขาว โดยบรรจขาวกลองในถงลามเนต (LLDPE/Nylon) หนา 100 ไมโครเมตร ปดผนกแบบสญญากาศ เกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ทอณหภมหอง 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงผลของการใสปยตอคณภาพของขาวขาวดอกมะล105 2. ทราบถงผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพของขาวขาวดอกมะล 105

4

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

2.1 ขาว

ขาว สามารถจ าแนกไดตามถนก าเนดและตามความนยมในการบรโภคเปน 2 ชนดคอ Oryza glabberina มถนก าเนดในประเทศในทวปแอฟรกา และ O. Sativa มถนก าเนดในทวปเอเชย O. sativa มการเพาะปลกทวไปในทวปเอเชยและแถบตะวนออกกลาง เชน ยโรปอเมรกาและออสเตรเลย ซงถอวาเปนชนดทนยมปลกและใชเปนอาหารมากกวาชนดแรก ขาวเอเชยแบงตามสภาพทางภมศาสตร (Ecogeographic Races) ได 3 กลม (บรสทธ, 2537) คอ

(1) Indica group ไดแก ขาวเมลดยาวและยาวปานกลาง (long and medium grains) ปลกทวไปในบรเวณแถบเขตรอน (tropical regions) เชน ไทย อนเดย ฟลปปนส เปนตน

(2) Japonica group ไดแก ขาวเมลดสน (short grains) ปลกโดยทวไปในบรเวณแถบกงรอน (sub-tropical regions) เชน ประเทศจน ตอนเหนอญปน และเกาหล

(3) Javanica group ไดแก ขาวเมลดกวางและหนา ปลกในบรเวณเสนศนยสตร เชน ชวาและพมา เปนตน 2.2 โครงสรางของเมลดขาว

ภาพท 2.1 โครงสรางของเมลดขาว ทมา : Juliano (1993)

5

2.2.1 เปลอกนอกหรอแกลบ (hull) เปนสวนทปองกนเมลดขาวจากเชอราและแมลงในระหวางการเกบรกษาสวนนมน าหนกเฉลยประมาณรอยละ 20 ของน าหนกเมลด ขาวเปลอกประกอบดวย palea และ lemma เชอมกนโดยโครงสรางพเศษทเรยกวา hook-shaped ชนนอกของเปลอกม trichomes ส าหรบแกลบมกมองคประกอบภายในสวนใหญเปน ลกนน (รอยละ 30) เซลลโลส (รอยละ 25) และเถา (รอยละ 21) ดงนนสวนนจงมคณคาทางโภชนาการต า

2.2.2 สวนทบรโภคไดหรอขาวกลอง (brown rice หรอ dehulled rice) แบงออกเปนชนๆ ดงน

2.2.2.1 เยอหมผล (pericarp) เปนสวนผวนอกของขาวกลองมความหนาประมาณ 10 ไมโครเมตร หรอประมาณรอยละ 4-5 ของน าหนกเมลด ผวชนนอกมลกษณะเปนคลน

2.2.2.2 เยอหมเมลด (seed coat) เปนสวนทอยตอจากชนเยอหมผลเซลลชนเดยวมความหนาประมาณ 0.5 ไมโครเมตร

2.2.2.3 ชนอลโรน (aleurone layer) มลกษณะเปนเซลลรปรางคลายสเหลยมลกบาศกผนงเซลลหนาในอลโรนเซลลม proteinaceous, aleurone grains และ lipid bodies มากทสดจ านวนชนของอลโรนจะแตกตางกนออกไปตงแต 1-7 ชน ขนอยกบพนธของขาวและต าแหนงของเมลดโดยอลโรนบรเวณ ventral ม 2-3 ชน สวนบรเวณ dorsal ม 4-7 ชน และขาวพนธเมลดสนมแนวโนมทจะมจ านวนชนของอลโรนเซลลมากกวาขาวพนธเมลดยาว

2.2.2.4 คพภะ (embryo) เปนสวนทจะเจรญเปนตนออนตอไปประกอบดวย embryonic axis (epicotyl, mesocotyl หรอ hypocotyl และ redicle) และ scutellum สวนนมโปรตน ไขมน เถา และวตามน ในปรมาณสงแตไมมแปง

2.2.2.5 เอนโดสเปรม (endosperm) คอ สวนทเปนขาวสารซงมแปงเปนองคประกอบหลกอยประมาณรอยละ 84-93 แปงขาวจะอยรวมกนเปนกลม (starch compound) กลมแปงหลายๆ กลมจะอยรวมกนเปน micelles โดยมกลมโปรตน (protein bodies) แทรกอยภายในเมลด (อรอนงค, 2532; Juliano, 1985b, 1993) 2.3 คณภาพขาว

2.3.1 คณภาพทางกายภาพ (กญญา, 2541) คอ คณสมบตตางๆของเมลดทสามารถมองเหนหรอ ชง ตวง วดได เชน น าหนกเมลด (grainweight) สขาวเปลอก (hull color) สขาวกลอง (pericarp color) ขนาดและรปรางเมลด (graindimension) ลกษณะทองไข (chalkiness) ความใสขนของขาวสาร (graintranslucency) ความแกรงของเมลด (grain hardness) ความขาวของขาวสาร (whiteness of milled rice) และคณภาพการส (milling quality) เปนตน ส าหรบน าหนกเมลด

6

สามารถประเมนได 2 แบบ คอ น าหนกตอปรมาตรมหนวยเปน กรมตอลตรหรอกโลกรมตอถง และ น าหนกตอจ านวนเมลดซงนยมรายงานเปนน าหนก 100 เมลดหรอน าหนก 1,000 เมลด เปนตน น าหนกเมลดเปนลกษณะทถกควบคมโดยพนธกรรมและแปรปรวนไปตามขนาดและรปรางของเมลด ชนดของดน การใสปย ความชนและสภาพภมอากาศ จากการตรวจสอบน าหนกขาวเปลอก 100 เมลดของขาวไทยจ านวน 344 พนธ พบวา มน าหนกแปรปรวนระหวาง 1.62-4.17 กรม ซงน าหนกเมลดมความสมพนธกบความยาวและความกวางของเมลด

2.3.1.1 สของเมลดขาวเปลอก (hull color) เปนลกษณะประจ าพนธซงมสวนในการตงชอพนธขาวในอดต สของเมลดขาวเปลอกเมอยงออนและเมอสกแกมกมสตางกน เชน เมลดขาวเมอยงออนจะมเปลอกสขาว และเมอสกแกอาจเปลยนเปนสเหลองทองน าตาลออนหรอน าตาลเขมไดหรอเมลดขาวเมอยงออนมสแตกตางกนแตเมอเมลดแกเปลอกอาจเปลยนเปนสเดยวกนได สของเมลดขาวเปลอกทพบ มทงสขาว (white) สฟาง (staw) น าตาลออนถงเขม (light to dark brown) รองน าตาล (brown furrows) กระน าตาล (brown spots) น าตาลแดง (reddish brown) และมวงหรอด า (shades of purple or sooty black) เปนตน

2.3.1.2 สขาวกลอง (pericarp color) แสดงออกทเยอหมผลส าหรบสวนทเปนแปง (endosperm) ของขาวทกชนดมสขาวเสมอถงแมขาวกลองจะเปนสอนกตามขาวกลองอาจมสแตกตางกน เชน ขาวแดง น าตาลเขม น าตาลเทา และมวงเกอบถงด า สขาวกลองมผลตอคณภาพการส คอ ขาวกลองทมสเขมตองใชเวลาในการขดร านานหรอใชแรงกดมากเพอท าใหสวนของร าทเปนสเขมหลดออกซงอาจท าใหเกดขาวหกมากมปรมาณขาวเตมเมลดนอย ดงนนขาวกลองทมสออนจงเปนทตองการ

2.3.1.3 ขนาดรปรางเมลด (grain dimension) เปนลกษณะประจ าพนธมความแตกตางกนขนกบ พนธและสภาพพนทปลก ขนาดรปรางเมลด ไดแก ความยาว (length) ความกวาง (width) ความหนา (thickness) และรปราง (shape) ของเมลด เชน ขาวอนดกามรปรางเมลดเรยว ขาวจาปอนกามรปรางเมลดสนและกลม สวนขาวจาวานกามเมลดกวางและหนา เปนตน (ตารางท 2.1, 2.2)

2.3.1.4 ลกษณะทองไข (chalkiness) มชอเรยกตางๆ กน เชน ขาวทองปลาซว ขาวทองขาวหรอขาวจอกก ทองไขในเมลดขาว หมายถง จดขนขาวคลายชอลคในสวนทเปนแปงของเมลด (endosperm) เกดจากการจบตวอยางหลวมๆ ของเมดแปง (starch granule) กบโปรตน (protein body) ลกษณะทองไขในเมลดเปนลกษณะทไมตองการในการคาขาว เนองจากขาวทเปนทองไขมากเมอน าไปสท าใหขาวหกมากหรอไดปรมาณขาวเตมเมลดนอย (head rice yield) ลกษณะทองไขในเมลดขาวม 3 ชนด คอ

7

(1) white center หมายถง ทองไขทเกดขนตรงกลางของสวนทเปนแปงในเมลด (endosperm)

(2) white belly หมายถง ทองไขทเกดขนทางดานขางหรอดานทองของเมลดดานเดยวกบคพภะ

(3) white back หมายถง ทองไขทเกดทางดานหลงของเมลดหรอดานตรงขามกบคพภะ ขาวไทยสวนใหญเปนทองไขนอยยกเวนขาวขนน าและมกเปนชนด white belly สวน white center และ white back มนอยหรอเกอบไมมเลย ตารางท 2.1 ขนาดเมลดจ าแนกตามความยาว

ขนาดเมลด ความยาว (มลลเมตร) ยาวมาก

ยาว คอนขางยาว ปานกลาง

คอนขางสน สน

มากกวา 7.500 7.060-7.500 6.610-7.059 6.101-6.609 5.510-6.100

นอยกวา 5.500 (กญญา, 2541) ตารางท 2.2 รปรางเมลดจ าแนกโดยใชสดสวน ความยาวตอความกวาง

รปรางเมลด ความยาวตอความกวาง เรยว

ปานกลาง ปอม

มากกวา 3.0 ขนไป 2.1-3.0

นอยกวา 2.0 (กญญา, 2541)

2.3.1.5 ความขาวของขาวสาร (milled rice whiteness) หมายถง ขาวทผานการขดสจนเปนขาวสารแลวมสขาวเสมอ เพราะเหลอสวนทเปนแปง (endosperm) ของเมลด

8

แตขาวสารอาจมความขาวแตกตางกนขนอยกบปจจยหลายอยาง เชน ระดบการส องคประกอบทางเคมภายในเมลดขาว และระยะเวลาการเกบรกษาขาวเปลอก

2.3.1.6 ความใสของขาวสาร (grain translucency) ความใสของขาวสารเปนคนละลกษณะกบทองไข ซงหมายถง ความทบแสงหรอความใสของเนอขาวสารทงเมลดโดยจะสงเกตเหนความแตกตางไดในขาวเจา สวนในเมลดขาวเหนยวทแหงมกมลกษณะขาวขนเพยงอยางเดยวความใสของขาวสารนน อาจขนอยกบพนธขาว และสภาพพนทปลก ซงพบวา ในขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกในภาคตะวนออกเฉยงเหนอจะมเมลดใสกวาขาวทปลกในภาคกลาง

2.3.2 คณภาพทางเคม 2.3.2.1 คารโบไฮเดรต (carbohydrate) แบงออกเปน 4 กลม คอ แปง

(starch) เฮมเซลลโลส (hemicellulose) เซลลโลส (cellulose) และน าตาล (sugars) คารโบไฮเดรตทส าคญในขาวคอ แปงซงประกอบดวยอะไมโลสและอะไมโลเพคตน (อรอนงค, 2532; Juliano, 1985b)

ปรมาณอะไมโลส (amylose content) เปนปจจยส าคญทท าใหขาวมคณสมบตตางกน มผลตอผลตภณฑแปรรปจากขาวและมความส าคญตอการประเมนคณภาพการหงตมและคณภาพของขาวสก แมวาในขาวจะมอะไมโลสนอยกวาอะไมโลเพคตนแตโดยทวไปนยมแบงประเภทขาวโดยถอปรมาณอะไมโลสเปนหลก ซงอตราสวนของอะไมโลสและอะไมโลเพคตนเปนปจจยส าคญทท าใหขาวสกมคณสมบตแตกตางกน โดยสถาบนวจยขาวนานาชาต (International Rice Research Institute, IRRI) ไดแบงขาวออกตามปรมาณอะไมโลสเปน 5 กลม ไดแก ขาวเหนยว ขาวเจาอะไมโลสต ามาก ขาวเจาอะไมโลสต า ขาวเจาอะไมโลสปานกลาง และขาวเจาอะไมโลสสง (งามชน, 2538; Goodman and Rao, 1984) (ตารางท 2.3)

ตารางท 2.3 การแบงประเภทขาวตามปรมาณอะไมโลส

ประเภทขาว ปรมาณอะไมโลส (รอยละ) ลกษณะขาวสก ขาวเหนยว

ขาวเจาอะไมโลสต ามาก ขาวเจาอะไมโลสต า

ขาวเจาอะไมโลสปานกลาง ขาวเจาอะไมโลสสง

1-2 2-9 9-20 20-25 25-33

เหนยวมาก เหนยว นม เหนยว นม

นม คอนขางเหนยว รวน แขง

ทมา: Juliano (1982)

9

ปรมาณอะไมโลเพคตน (amylopectin content) เปนสวนประกอบหลกในแปงขาว ค านวณไดโดยทางออมจากปรมาณอะไมโลส ซงอตราสวนระหวางอะไมโลสกบอะไมโลเพคตนเปนปจจยทส าคญตอคณภาพและเนอสมผสของขาวสก (Villareal et al., 1976) นอกจากนโครงสรางของอะไมโลเพคตนยงมผลตอคณสมบตของขาวสกอกดวยโดยอะไมโลเพคตนทมสายยาวจะมความสามารถในการจบกบองคประกอบอนๆทอยในเมลดขาว เชน โปรตน และไขมนไดมากกวาอะไมโลเพคตนสายสน จงมผลยบยงความนมของขาวสก (Ong and Blanshard, 1995)

2.3.2.2 โปรตน (protein) โดยทวไปเอนโดสเปรมของขาวเจามโปรตนประมาณรอยละ 4-14 ซงมากเปนอนดบสองรองจากแปง โปรตนในเมลดขาวพนธขาวดอกมะล 105 มอยประมาณรอยละ 7.81 ซงมกขนอยกบฤดกาลเพาะปลก (Leach et al., 1959) โปรตนจะเกาะอยบรเวณพนผวของเมดแปง ท าใหเกดประจบนพนผวเมดแปงทมผลตอการกระจายตวของเมดแปงและมผลตอการเปลยนแปลงของอตราการดดซบน า อตราการพองตว และอตราการเกดเจลาตไนเซชน ซงท าใหเกด Millard reaction ระหวางการท าปฏกรยาของกรดอะมโนกบน าตาลรดวซ ท าใหสและกลนของผลตภณฑเกดการเปลยนแปลง (กลาณรงค, 2542)

2.3.2.3 ไขมน (lipid) ไขมนในเมลดขาวพบในสวนร า (bran) มากทสด คอประมาณรอยละ 20 ของน าหนกแหง ในสวนของขาวสารมไขมนประมาณรอยละ 1.5-1.7 สวนใหญอยในรปของ non-starch lipids กรดไขมนอมตวทส าคญ ไดแก linoleic oleic และ palmitic acids (Juliano, 1993) สวนไขมนทพบในเอนโดสเปรมแบงเปน 2 ชนด คอ starch lipids เปนไขมนทอยในเมดแปงประกอบดวยกรดไขมนอสระรอยละ 32 และ lysophosphatidyl choline รอยละ 68 (Morrison et al., 1984) และ non-starch lipids เปนไขมนทกระจายอยในเอนโดสเปรมแตมโครงสรางตางกน คอ มองคประกอบหลกทเปนทง triglycerides และไขมนทไมมขวอนๆ เชน ไขมนทรวมอยใน spherosome (Thomas and Atwell, 1999) องคประกอบของ non-starch lipids (รอยละ 82-91) ไดแก triglycerides รอยละ 73-82, phospholipids รอยละ 7-10, glycolipids รอยละ 2-8 และพบวา ขาวสารชนด non-waxy (มปรมาณอะไมโลสรอยละ 24 และ 29) มสดสวนของ starch lipids มากกวา และ non-starch lipids นอยกวา เมอเทยบกบขาวสารชนด waxy (มปรมาณอะไมโลสรอยละ 2) นอกจากน Choudhury and Juliano (1980) รายงานวา ไขมนสามารถรวมตวกบอะไมโลสไดเปน amylose-lipid complex ทไมละลายน าท าใหแปงมแนวโนมลดการพองตวและการละลายเมอใหความรอนสามารถละลายน าไดมากขน (Oates, 1997)

2.3.2.4 ความคงตวของแปงสก (gel consistency) ขาวบางพนธทมปรมาณอะไมโลสเทากนอาจมความแขงของขาวสกแตกตางกนทงนเนองจากคณสมบตของแปงสกมอตราการคนตวไมเทากนท าใหแปงสกมความแขงและออนแตกตางกน สถาบนวจยขาวนานาชาต (IRRI) จงไดคดหาวธการทดสอบคณภาพในการรบประทานใหแนชดยงขน เรยกวา gel consistency test โดย

10

อาศยหลกการท าใหแปงใส โดยการตมในสารละลายดางแลวท าใหเยนทอณหภมหองและวดระยะทางทแปงสกไหลไปเม อวางบนพนราบ ซ งแบงขาวตามความคงตวของแปงสกดงตารางท 2.4 (Champange et al., 1973; Juliano, 1985a)

2.3.2.5 คาการสลายเมดในดาง (alkali spreading value) เปนการทดสอบการแตกตวของเมลดขาวโดยการแชเมลดขาวในสารละลายโปแตสเซยมไฮดรอกไซด (Juliano et al., 1982; Juliano, 1985a) แสดงในตารางท 2.5 และคาการสลายเมลดในดางจะมความสมพนธกบอณหภมในการเกดเจลาตไนเซชน (ตารางท 2.6) ตารางท 2.4 การแบงประเภทขาวตามความคงตวของแปงสก

ความคงตวของแปงสก ระยะทางทแปงไหล (มลลเมตร) แขง

คอนขางแขง ปานกลาง

ออน

ต ากวา 35 36-40 41-60

มากกวา 60 ทมา : Juliano (1985a) ตารางท 2.5 การประเมนคาการสลายเมลดในดาง

คะแนน ลกษณะการสลายของเมลด 1 2 3 4 5 6 7

เมลดไมเปลยนแปลง เมลดพองตว เมลดพองตว มแปงกระจายออกจากเมลด แตไมโดยรอบหรอแคบ เมลดพองตว มแปงกระจายออกจากเมลด โดยรอบและกวาง เมลดแตกปรทางขวางหรอทางยาว แปงกระจายออกโดยรอบและกวาง เมลดสลายรวมกบแปงทกระจายออกมา เมลดสลายจนหมด แปงใส

ทมา: Juliano (1985a)

11

ตารางท 2.6 ความสมพนธของคาการสลายเมลดในดางกบอณหภมในการเกดเจลาตไนเซชน

คาการสลายเมลดในดาง อณหภมในการเกดเจลาตไนเซชน องศาเซลเซยส 1-3 4-5 6-7

สง ปานกลาง

ต า

มากกวา 74 70-74

นอยกวา 69 ทมา: Juliano (1985a) 2.4 ขาวขาวดอกมะล 105

ขาวขาวดอกมะล 105 เปนพนธขาวทไดจากการบรบปรงและคดเลอกพนธโดย นายสนทร สหะเนน ทไดท าการรวบรวมขาวจากอ าเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา เมอ พ.ศ. 2493-2494 จ านวน 199 รวง ปลกเปรยบเทยบพนธทสถานทดลองขาวโคกส าโรง แลวปลกเปรยบเทยบพนธในทองถน ภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จนไดสายพนธขาวดอกมะล 4-2-105 ซงเลข 4 หมายถง สถานทเกบรวงขาว คออ าเภอบางคลา เลข 2 หมายถงพนธทดสอบท 2 คอ ขาวดอกมะล และเลข 105 หมายถง แถวหรอรวงท 105 จากจ านวน 199 รวง (กรมการขาว, 2558) ขาวขาวดอกมะล 105 เปนชอทผบรโภคและผคาขาวนยมเรยกวา “ขาวหอมมะล” โดยเพยนมาจาก “ขาวดอกมะล” และมชอทางการวา “ขาวขาวดอกมะล 105” ความหมายคอ ขาวพนธนจดอยในประเภทขาวขาวเพราะขาวเปลอกมสขาวหรอสฟางและมกลนหอมคลายกลนดอกมะล และหมายเลข 105 หมายถงขนตอนการปรบปรงพนธ (สนทร, 2539) ซงขาวขาวดอกมะล 105 มลกษณะ คอเปนขาวเจาพนธไวแสงประเภทขาวเบาล าตนสงประมาณ 140-150 เซนตเมตร มตนและใบคอนขางเลกใบยาวสเขยวออน การแตกกออยในเกณฑดทนตอความแหงแลงดนเปรยวและดนเคมไดด 2.5 ผลของการใสปยอนทรยและปยเคมตอการผลตขาว

ขาวทไดจากการผลตแบบเกษตรอนทรย เปนการผลตทหลกเลยงการใชสารเคมหรอสารสงเคราะหตางๆ เชน ปยเคม สารควบคมการเจรญเตมโตของพช สารควบคมและก าจดวชพช สารปองกนก าจดโรคแมลงและศตรขาวในทกขนตอนการผลต และระหวางการเกบรกษาผลผลต แตใชสารอนทรย เชน ปยพชสดในการปรบปรงความอดมสมบรณของดน เพอใหตนขาวมความอดมสมบรณแขงแรงตามธรรมชาต ทนตอโรคและแมลงศตรพช หากมความจ าเปนใหใชสารสกดจากพช

12

ธรรมชาตตามทบญญตทใหใชได ผลผลตทไดจะมคณภาพด ท าใหชาวนาและผบรโภคมสขภาพทดและเปนการท าเกษตรทยงยน (สถาบนวจยขาว, 2542)

เกษมศกด (2546) ไดใหขอสรปเกยวกบผลดและผลเสยของการปลกขาวอนทรยพนธขาวดอกมะล 105 ไวดงน

ผลตอสภาพเศรษฐกจของเกษตรกร มผลด คอ ตนทนการผลตลดลงโดยเฉพาะจากการไมใสปยเคมและสารเคมควบคมศครพชขายขาวไดราคาสงท าใหมรายไดเพมขน สวน ผลเสย พบวา โดยทวๆไปการปลกขาวอนทรยใหผลผลตเฉลยต า

ผลตอสภาพสงคมของเกษตรกร พบวา มผลด โดยท าใหเกษตรกรไดบรโภคขาวทปลอดภยและมสขภาพกายและจตดขนทงนเพราะมความวตกกงวลตอการเกดโรคภยไขเจบทมสาเหตมาจากการปนเปอนของสารเคมในผลตผลขาวลดลง แตมผลเสย คอ ตองใชเวลาในการปลกดแลและบ ารงรกษาขาวอนทรยมากขนท าใหมเวลาดแลครอบครวและเวลาในการไปหารายไดสมทบจากทางอนนอยลง

ผลตอสภาพแวดลอม มผลด คอ ท าใหสงแวดลอมท เกยวของกบสภาพนเวศของสงมชวตรวมทงเกษตรกรในพนทมสภาพดขนและรวมทงสภาพแวดลอมท เกยวของกบระบบการเกษตรโดยทวไปดวย สวนผลเสย คอ การฟนฟสภาพแวดลอมโดยการปลกขาวอนทรยเหนผลชาและจ าเปนตองอาศยความรวมมอของชมชนและตองอาศยงบประมาณสนบสนนจากภาครฐและหรอเอกชนดวย

อยางไรกตาม เมอเปรยบเทยบผลของการใสปยอนทรยและปยเคมตอของการปลกขาวตามประเดนตาง ๆ พบวา ขาวอนทรยผลผลตขาวจะเพมขนมากถามการปลกขาวอนทรยมากกวา 5 ปขนไปสวนในระยะ 5 ปแรก ของการปลกขาวอนทรยผลผลตขาวเฉลยจะลดลงหรอยงไมเพมขนอยางเดนชด ขาวเคมทงในระยะสนและระยะยาวผลผลตขาวจะเพมขนมากกวาการปลกขาวอนทรยสวนจะเพมมากนอยแคไหนกขนอยกบปจจยสงแวดลอมทเกยวกบดน ปย พช สภาพภมอากาศ และการปฏบตดแล วาจะมความเหมาะสมเพยงใด (เกษมศกด, 2547ข)

นอกจากน การผลตขาวอนทรยในระยะสนมการเปลยนแปลงสภาพทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรจะยงไมเหนผลชดเจน สวนในระยะยาวการเปลยนแปลงสภาพทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกร จะเหนผลชดเจนมากขน เชน ท าใหเกษตรกรมรายไดเพมขนอยางยงยน รวมทงอาจมสภาพสขอนามยทดขนดวย พนทนาอนทรยมสภาพนเวศทดขนและดนในพนทนาอนทรยมความอดมสมบรณมากขนเปนตน สวนผลของการผลตขาวเคมในระยะสน พบวา มการเปลยนแปลงสภาพทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรเหนผลชดเจน สวนระยะยาวการเปลยนแปลงสภาพทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรจะเหนผลชดเจนเชนกน แตในขณะเดยวกนอาจเกดผลกระทบในทางลบตดตามมา เชน ท าใหเกษตรกรเปนหนสนมากขน จากการใชสารเคมทมราคาแพงและอาจม

13

โรคภยไขเจบมากขนหรอมสภาพสขอนามยทไมดเหมอนเกษตรกรทปลกขาวอนทรย และท าใหมสารเคมตกคางในดน ในแหลงน าธรรมชาต และในระบบนเวศ (เกษมศกด, 2544, 2547ก, 2547ข) 2.6 ผลของการใสปยอนทรยและปยเคมตอคณภาพขาว

2.6.1 ปยอนทรย ปยอนทรยทเกษตรกรนยมใช ไดแก ปยหมก ปยพชสด และปยคอก ซงปยแตละ

ชนดจะสงผลตอพชแตกตางกน ซงรายงานของศนยวจยขาวสรนทร พบวา การใสปยหมกฟางขาว ปยคอก หรอปยพชสด อตรา 1,000 กโลกรม/ไร ไดผลผลตขาวไมแตกตางกน ซงใหผลผลตอยระหวาง 479-514 กโลกรม/ไร การใสแกลบอยางเดยวใหผลผลต 441 กโลกรม/ไร ต ากวาใสปยอยางอน และการใชปยหมกฟางขาว ปยคอก อตรา 1,000 กโลกรม/ไร ใหผลผลตไมแตกตางจากการใสปยเคมอตรา 6-4-4 กโลกรม/ไร (กรรณการ และคณะ, 2552)

การศกษาการใชแกลบและขเถาแกลบ พบวา การใชแกลบและขเถาแกลบตดตอกน 21 ป ท าใหอนทรยวตถในดนเพมขนและท าใหผลผลตขาวเพมขน (ประเสรฐ และคณะ, 2542) และการใสโสนแหง อตราทเพมขนตงแต 0-600 กโลกรม/ไรจะท าใหผลผลตขาวเพมขนตามอตราปยทใสเพมขน (มณเฑยร และคณะ, 2542) ซง ประเสรฐ และคณะ (2542) ไดรายงานวา กาใชปยหมกฟางขาว 12 ป ท าใหอนทรยวตถ ฟอสฟอรส และก ามะถน เพมขนอยางชดเจนในดนนาทสถานทดลองขาวราชบร สถานทดลองขาวพมาย และสถานทดลองขาวสรนทร การใสปยหมกฟางขาวในสองปแกรจะใหผลผลตขาว กข 7 เพมขนไมมากกนก แตเมอใสปยหมกฟางขาวในปทสาม ผลผลตขาวจะเพมขนอยางชดเจน และการใชปยหมกฟางขาวตดตอกน 12 ป (พ.ศ. 2519-2530) ทสถานทดลองขาวราชบร 20 ป (พ.ศ. 2519-2538) ทสถานทดลองขาวพมาย และ 22 ป (พ.ศ. 2519-2540) ทสถานทดลองขาวสรนทร พบวา ปยหมกฟางขาวอตราทเพมขน ใหผลผลตขาวเพมขนจนถงอตราสงสดทใชในการทดลอง คอ 2,000 กโลกรม/ไร และผลผลตของขาวจะเพมขนตามอตราสวนของปยหมกฟางขาว เมอใสปยหมก 1,000 กโลกรม/ไร จะใหผลผลตเพมขนรอยละ 32 และใหปยในอตรา 2,000 กโลกรม/ไร ใหผลผลตเพมขนรอยละ 49 นอกจากนการใสปยหมกยงชวยใหสงเสรมการดด ฟอสฟอรส ใหสงขนไดอกดวย (ประเสรฐ, 2543) ซงการใสปยอนทรยนนจะชวยสงเสรมระบบของรากขาว ซงมปฏสมพนธโดยตรงกบการเพมผลผลตของขาว (Yamazaki and Harada, 1982) และ Abe et al. (1995). ไดรายงานวา การใสปยหมกฟางขาวชวยเพมปรมาณของรากขาว

14

2.6.2 ปยเคม การใชปยเคม ควรค านงถงอตราปย ชนดของปย และการใสอยางถกตองเพอไม

ท าใหเกดความเสยหายตอพช เพราะถาใสในปรมาณมากเกนไปจะสงผลเสยตอพชได โดยปยเคมแตละสตรจะสงผลตอการปลกขาวทแตกตางกน

การศกษาของ Perezc et al. (1996) การใสปยไนโตรเจนในระยะออกดอก ชวยเพมปรมาณโปรตนในเมลดขาว และผลผลตขาวไดถงรอยละ 30-60 นอกจากนการใสปยไนโตรเจนยงชวยในการปรบปรงคณภาพเมลด และโภชนาการของเมลดขาวไดอกดวย นอกจากนการใสปยไนโตรเจนยงชวยในการปรบปรงคณภาพเมลด และโภชนาการของเมลดขาวไดอกดวย การใสปยไนโตรเจนยงมผลท าใหจ านวนกอขาวเพมขน จงสงผลตอจ านวนรวงตอพนท จ านวนขอดอกตอรวง และจ านวนเมลดตอรวง เพมสงขนดวย (Von Uexküll, 1993)

ดานของอทธพลของฟอสฟอรส และโพแทสเซยม มการศกษานอยกวาธาตไนโตรเจน การใสปยฟอสฟอรส และโพแทสเซยมในนาขาว พบวา เมอน าขงปรมาณฟอสฟอรสในสารละลายดนจะเพมขนในชวง 4-10 สปดาห หลงจากดนถกน าทวม จะเพมขนมากหรอนอย ทงนขนอยกบคาความเปนกรด-ดางของดน และปรมาณฮวมสในดน ซงเมอปลกขาวในสภาพน าขง ขาวจะไมตอบสนองตอปยฟอสฟอรสเลย (Ponnamperuma, 1972) สวนโพเทสเซยม ขาวทปลกในทลมทเปนดนเหนยว จะมปรมาณโพแทสเซยมในรป K+ ทแลกเปลยนประจดในดนไดสง จงมกจะไมพบขาวขาดธาตโพแทสเซยม แตถาในดนรวนปนทราย ปรมาณธาตโพแทสเซยมอาจไมเพยงพอ หาปลกขาวตดกนเปนเวลานาน จงตองใสปยโพแทสเซยมเพมใหแกขาว (วโรจ, 2531) ซงการใสปยโพแทสเซยมโดยการหวานอตรา 13-21 กโลกรม/ไร สามารถเพมผลผลตขาวนาดอนใหสงขนได (Fageria, 1990) 2.7 มาตรฐานสนคาเกษตร (ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต, 2559)

2.7.1 มาตรฐานสนคาเกษตรอนทรย (มกษ. 9000-2552) 2.7.1.1 หลกการของเกษตรอนทรย

เกษตรอนทรยตองเปนไปตามหลกการดงน (1) พฒนาระบบการผลตไปสแนวทางเกษตรผสมผสานทมความ

หลากหลายของพชและสตว (2) พฒนาระบบการผลตทพงพาตนเองในเรองของอนทรยวตถและธาต

อาหารภายในฟารม (3) ฟนฟและรกษาความอดมสมบรณของดนและคณภาพน าดวย

15

อนทรยวตถ เชน ปยคอก ปยหมก และปยพชสดอยางตอเนองโดยใชทรพยากรในฟารมมาหมนเวยนใชใหเกดประโยชนสงสด

(4) รกษาความสมดลของระบบนเวศและความยงยนของระบบ (5) ปองกนและหลกเลยงการปฏบตทท าใหเกดมลพษตอสงแวดลอม (6) ยดหลกการปฏบตหลงการเกบเกยวและการแปรรปผลผลตทเปน

วธการธรรมชาต ประหยดพลงงาน และสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด (7) รกษาความหลากหลายทางชวภาพ ของระบบการเกษตรและระบบ

นเวศรอบขางรวมทงการอนรกษแหลงทอยอาศยตามธรรมชาตของพชและสตวปา (8) รกษาความเปนอนทรยตลอดหวงโซการผลต แปรรป และจ าหนาย (9) หลกเลยงการใชสารเคมสงเคราะหตลอดกระบวนการผลต แปรรป

และเกบรกษา (10) ผลตผล ผลตภณฑ หรอสวนประกอบของผลตภณฑ ตองไมมาจาก

การดดแปรพนธกรรม (11) ผลตภณฑหรอสวนประกอบของผลตภณฑ ตองไมผานการฉายรงส

2.7.1.2 ขอก าหนดวธการผลตพชอนทรย (1) ขอก าหนดวธผลตพชอนทรยตองใหน ามาใชปฏบตตลอดระยะการ

ปรบเปลยนเปนเวลาอยางนอย 12 เดอน กอนปลกส าหรบพชลมลก และ 18 เดอนกอนเกบเกยวผลตผลอนทรยครงแรกส าหรบพชยนตน โดยระยะการปรบเปลยน นบตงแตผผลตไดน ามาตรฐานนไปปฏบตแลว และสมครขอรบการรบรองตอหนวยรบรอง

(2) ในกรณทมหลกฐานแสดงไดวาไมมการใชสารเคมหามใชในพนททขอการรบรอง มาเปนเวลานานเกนกวา 12 เดอนส าหรบพชลมลก และ 18 เดอนส าหรบพชยนตน ผผลตสามารถขอลดระยะการปรบเปลยนลงโดยการยอมรบจากหนวยรบรอง แตระยะเวลานบจากการยนขอรบการรบรองจนหนวยรบรองใหการรบรองผลตผลวาเปนอนทรย จะตองไมนอยกวา 6 เดอน

(3) หนวยรบรองอาจพจารณาเพมระยะการปรบเปลยนทนานกวาทก าหนดใน ขอ 1 หากมขอมลจากประวตการใชพนทแสดงวาไดมการใชสารเคมในปรมาณมากมากอนหนานน

(4) ถาฟารมทไมไดเปลยนเปนเกษตรอนทรยพรอมกนทงหมด ผผลตสามารถทยอยเปลยนพนทบางสวนได แตตองเปนพชตางชนดหรอตางพนธทแยกแยะความแตกตางของผลตผลได มการแบงแยกพนทและกระบวนการจดการใหชดเจน และผลตผลเกษตรอนทรยจะตองไมปะปนกบผลตผลจากพนททไมใชเกษตรอนทรย

16

(5) พนททท าเกษตรอนทรยแลวตองไมเปลยนกลบไปท าการเกษตรทใช สารเคม

(6) ผผลตตองมมาตรการปองกนการปนเปอนทอาจมาจากทางดน น า อากาศ เชน สงกดขวาง ท าคนกน หรอปลกพชเปนแนวกนชน เพอปองกนการปนเปอน จากแปลงขางเคยง หรอจากแหลงมลพษ โดยวธการตองเหมาะกบความเสยงทจะเกดการปนเปอน

(7) ตองรกษาหรอเพมระดบความอดมสมบรณของดนและกจกรรมทางชวภาพทเปนประโยชนในดน ไดแก มการปลกพชตระกลถว การใสปยพชสด การใชพชรากลกในการปลกหมนเวยน การใสวสดอนทรยทเปนผลพลอยไดจากแปลงปลกพชหรอฟารมปศสตวทปฏบตตามมาตรฐานน การเรงปฏกรยาของปยอนทรยอาจใชเชอจลนทรยหรอวสด จากพชทเหมาะสมไดการใชสงทไดจากการเตรยมทางชวพลวต (biodynamic preparations) จากหนบด ปยคอก เปนตน

(8) การควบคมหรอปองกนก าจดศตรพช โรคพช และวชพชตองด าเนนการโดยใชมาตรการใดมาตรการหนงหรอหลายมาตรการรวมกน ไดแก การเลอกใชพนธพชทเหมาะสมการปลกพชหมนเวยนการใชเครองมอกล การเพาะปลกการอนรกษศตรธรรมชาตของศตรพชโดยจดหาทอยอาศยให เหมาะสม เชน แนวปาละเมาะ แนวรวตนไมพมเตย และแหลงอาศยของนก การมแนวกนชน เพอรกษาความหลากหลายทาง ชวภาพทเปนแหลงอาศยของศตรธรรมชาตของศตรพชการรกษาระบบนเวศ เชน ท าพนทปองกนการชะลางของดนการปลกพชหมนเวยน การใชศตรธรรมชาตรวมถงการปลอยสงมชวตทท าลายศตรพชได เชน ใชตวห า (predator) และตวเบยน (parasite) การใชสงทไดจาการเตรยมทางชวพลวตจากหนบด ปยคอก หรอวสดจากพช การคลมหนาดนและการรกษาหญาดวยการตดแตง (ไมใชการไถออก)การก าจดวชพชโดยใชสตวเลยง โดยในกรณพชอาหาร ตองระวงปองกนการปนเปอนของ จลนทรยกอโรคจากมลสตวส สวนทบรโภคไดของพช การควบคมโดยวธกล เชน การใชกบดกหรอใชไฟลอ และใช เสยงขบไล

(9) เมลดพนธหรอสวนทใชขยายพนธ ตองมาจากระบบการผลตแบบเกษตรอนทรย ยกเวนในกรณจ าเปนทแสดงใหเหนวาหาเมลดพนธหรอสวนทขยายพนธทเปนไปตามขอก าหนดไมได อาจอนโลมใหใชเมลดพนธ หรอสวนทใชขยายพนธจากแหลงทวไปได โดยเมลดพนธหรอสวนทใชขยายพนธนนตองไมผานการใชสารเคม กรณทหาเมลดพนธหรอสวนทใชขยายพนธทไมใชสารเคมไมได จะตองมวธการก าจดสารเคมออกอยางเหมาะสมกอนน ามาใช และตองไดรบการยอมรบจากหนวยรบรองหรอหนวยงานทมอ านาจหนาทเกยวของ

(10) พชและสวนของพชทใชบรโภค ซงไดจากธรรมชาตจดวาเปนผลตผลอนทรยตอเมอมคณสมบต ดงน ผลตผลมาจากบรเวณทมการก าหนดขอบเขตชดเจนวาเปน พนทธรรมชาต โดยเปนพนททไมเคยใชท าการเกษตรหรอไม เคยใชสารเคมทหามใชอยางนอย 3 ป และการเกบเกยวผลผลตนนจะตองผานการตรวจรบรองจากหนวยรบรอง การเกบเกยวผลตผลจาก

17

ธรรมชาต ตองไมกอใหเกดผลกระทบตอสภาพแวดลอมและระบบนเวศในพนทดงกลาวรวมทงไมม ผลกระทบตอการคงรกษาพนธพชนนในบรเวณนนไว

2.7.1.3 การผลตขาวอนทรย ขาวอนทรย เปนการผลตขาวทหลกเลยงการใชสารเคม หรอสารสงเคราะห

ตางๆ เชน ปยเคม สารควบคมการเจรญเตบโตของพช สารก าจดวชพช สารปองกนก าจดแมลง และศตรของขาว ในทกขนตอนทผลต และระหวางการเกบรกษาผลผลต แตเนนการใชสารอนทรย เชน ปยพชสด ปยคอก ปยหมก ในการปรบปรงความอดมสมบรณของดนเพอใหตนขาวมความแขงแรง และสมบรณตามธรรมชาต สามรถตอนทางตอโรค และแมลงศตรไดด (กรมการขาว, 2549) หากมความจ าเปนตองใชสารก าจดศตรพชแนะน าใหใชวสดจากธรรมชาต หรอสกดจากพชตามบญชทอนญาตใหใชได และใชตามค าแนะน าของกรมวชาการเกษตร หรอค าแนะน าในฉลากทขนทะเบยนอยางถกตอง ทงนเพอไมใหเกดอนตรายและมสารพษตกคางปนเปอนในผลผลต ในดน และในน า (กระทรวงเกษตร และสหกรณ, 2552)

การผลตขาวอนทรยนนจะตองอาศยความร ความเขาใจดานระบบธรรมชาต ระบบทรพยากร ระบบการจดการ และดแลแปลงของตนเอง และสงแวดลอม เพอใหเกดศกยภาพสงสดในการปลกขาวในระบบอนทรยทตองพงสงแวดลอมเปนหลกในการผลต เทคโนโลยทเกยวของกบการผลตขาวอนทรยทส าคญ คอ ชนด และพนธ การจดการทงในแปลง และหลงเกบเกยวทเหมาะสมตอการผลตในระบบอนทรย (แสวง, 2548)

ปจจยส าคญในการปลกขาวอนทรย คอ การเลอกพนททมความอดมสมบรณ และตองรกษาระดบความอดมสมบรณของดนเพอรกษาระดบผลผลต ใหมความยงยน โดยเฉพาะการจดการธาตอาหารหลกของพข พนทนาขาวอนทรยจะตองไมเผาตอซง ฟางขาวและเศษซากพช รวมทงควรหาวสดอนทรยจากพนทขางเคยงใสเพมเตมเขาไปดวย การปลกพชตระกลถวจะชวยเพมความอดมสมบรณในระยะยาว ควรปลกพชคลมดนในระยะไมปลกขาว นอกจากเปนการปองกนการสญเสยหนาดนแลว ยงเปนการเพมอนทรยวตถใหแกดนอกดวย (กรมการขาว, 2549)

ปยอนทรย คอ สารประกอบอนทรยทมธาตอาหารพชเปนองคประกอบ และเปนสารปรบปรงดน ท าใหดนมสมบตทางกายภาพดขน มแหลงก าเนดมาจากสารอนทรย เชน ปยคอก ปยหมก และปยพชสด เปนตน ปยอนทรยจะมธาตอาหารทส าคญ ไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม ในปรมาณต า เนองจากปยอนทรย หรอปยธรรมชาตเปนปยทมความเขมขนของธาตอาหารต า จงตองใชในปรมาณมาก และตอเนองอยางนอยเปนเวลา 1-2 ป ปยอนทรยจะชวยปรบสภาพโครงสรางทางกายภาพของดน และสามารถเพมปรมาณไนโตรเจนในดนได เชนเดยวกบการใสปยไนโตรเจน (Mamail, 2004) และปลดปลอยธาตอาหารใหกบพชอยางชาๆ ดงนน การใสปยอนทรยจ าเปนตองใชในปรมาณสง

18

ปยอนทรยมคณสมบตชวยปรบปรงคณสมบตทงกายภาพของดนใหโปรง รวนซยท าใหระบายน าไดด ขณะเดยวกนปยอนทรยมคณสมบตในการดดซบน าไวไดมาก ดนทปลกพชมานาน และขาดอนทรยวตถ ดนจะแนนทบ การระบายน าไมด เมอแหงจะแขง การใสปยอนทรยเปนการท าใหแรธาตทพชดดดงเอาไปใชจากดนเตมกลบคนลงในไรนา เปนการชะลอการสญเสยปยเดมของดนใหนอยลง (ประเสรฐ, 2543) อนทรยวตถทไดจากการใสปยหมก ปยคอก และปยพชสด ลงในดนอยางตอเนองเปนการเพมธาตอาหารใหแกดนโดยตรง การใสอนทรยวตถ ซงชวยบ ารงดนโครงสรางดน ท าใหดนมสภาพทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพช (สภาพร, 2549)

ปยพชสด หมายถง ปยทไดจากการไถกลบพช และคลกเคลาลงสดน เพอปรญปรงสมบตของดนใหดขน โดยไดจากการปลกพชบางชนด เมอเจรญเตบโตถงระยะทพชเรมออกดอกถงระยะดอกบาน จะไถกลบลงในดน หรอไดจากการไถกลบเศษซากพชจากตอซงพชทเหลอทงในไรนา หลงจากซากพชยอยสลายโดยสมบรณจงปลกพชหลก ซงจากรายงานของ สรชย และคณะ (2542) กลาววา การปลกพชตระกลถวเปนวธการทเหมาะสมทสดในการผลตขาวอนทรย เพราะไดธาตอาหารเพยงพอตอความตองการส าหรบการเจรญเตบโตของขาว ตนทนการผลตต าสามารถท าไดอยางตอเนองในนาหวานขาวแหงสามารถหวานถวเขยวไดดวยซงจะชวยควบคมวชพชไดด เมอมน าขงตนถวเขยวจะตายเปนปยพชสดไปในตว สวนในดนทมการระบายน าไมด ควรใชโสนอฟรกน หวานหรอยอดกอนปกด าขาวประมาณ 70 วน และไถกลบขณะทตนโสนมอาย 50-55 วน กจะไดธาตอาหารทเพยงพอตอการเจรญเตบโต

ปยคอกเปนปยอนทรยทไดจากมลสตวตางๆ ทอยในรปของเหลว และของแขงสวนใหญจะเปนมลสตวเลยง เชน มลวว ไก เปด และสกร เปนตน มลสตวเหลานจะประกอบดวยอจจาระ และปสสาวะของสตว ซงเปนสวนของซากพช และสตวจากอาหารสตวทผานกระบวนการยอย ปสสาวะกจะเปนสวนประกอบของเกลอ และสารอนทรยทละลายน าได ซงเปนแหลงธาตอาหารของพช ปยคอกทไดจากสตวตางชนดกนจะมปรมาณธาตอาหารทแตกตางกน ปยคอกมลไกเปนปยคอกทมรมาณธาตอาหาร คอ ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม ในปรมาณทสงกวาปยคอกทไดจาก มลโค กระบอ และเปด (มกดา, 2545) มการศกษาการใสปยคอกในขาว 2 พนธ คอ ขาวขาวดอกมะล และ กข 23 พบวา ปยมลไกสามารถเพมผลผลตขาวไดอยางมนยส าคญในขาวพนธ กข 23 โดยใสปยมลไก อตรา 300 กโลกรมตอไร และจะใหผลผลตสงสดเมอใสปยมลไกในอตรา 600 กโลกรมตอไร สวนในขาวพนธขาวดอกมะล 105 นนจะตอบสนองตอปยมลไกเมออาย 14 วน หลงปกด า ใสในอตรา 300-600 กโลกรมตอไร สามารถเพมผลผลตขาวไดรอยละ 16-32 และ 33-34 ตามล าดบ และในการใสปยมลโคอตรา 1,600 กโลกรมตอไร กอนปกด า 1 สปดาห จะชวยเพมผลผลตขาวขาวดอกมะล 105 เปน 361.6 กโลกรมตอไร จากไมใสปย คอ 260.8 กโลกรมตอไร ซงเทยบเทากบการใสปยไนโตรเจน 8 กโลกรมตอไร (Haefele et al., 2006)

19

ปยหมก หมายถง ปยทไดจากการน าเศษซากพช ซากสตว และวสดตางๆ ทเปนอนทรยวตถทมนษยน าไปทงเปนชยะ โดยผานการหมกสารอนทรยในใหสลายตวผพงตามธรรมชาต โดยน าสงเหลานนมากองรวมกน รดน าใหชน แลวปลอยทงไวใหเกดการยอยสลายตวโดยกจกรรมของจลนทรย ซงมคณสมบตในการปรบปรงดน ท าใหดนโปรง เพมความพรนใหแกดน ท าใหการระบายน า และอากาศในดนดขน ทงชวยใหดนอมน า และดดซมธาตอาหารพชดขน (มกดา, 2545) ซงปยหมกจากฟางขาวสามารถชวยใหดนมอนทรยวตถเพมขน ชวยใหการดดธาจไนโตรเจนของพชดขน ท าใหการเจรญเตบโตของราก และตนสงขน เปนผลใหมผลผลตเพมขน (กองปฐพวทยา กรมวชาการเกษตร, 2547) และจากรายงานของ วาร และคณะ (2543) พบวา การใชฟางขาวอตรา 2,000 กโลกรมตอไร สามารถเพมผลผลตของขาวขาวดอกมะล 105 และมเมลดดเพมขนเฉลยรอยละ 77.8

2.7.2 มาตรฐานสนคาเกษตร (มกษ.4400-2552) มเกณฑการปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบขาวหอมมะลไทย ไดแก

1. แหลงน า น าทใชปลกตองไดจากแหลงทไมมสภาพแวดลอมซงกอใหเกดการปนเปอนวตถหรอสงทเปนอนตราย

2. พนทปลก ตองเปนพนททไมมวตถหรอสงทเปนอนตรายทจะท าใหเกดการตกคางหรอปนเปอนในขาว

3. การใชวตถอนตรายทางการเกษตร ผปฏบตงานตองมความรพนฐานในการใชวตถอนตรายทางการเกษตรทถกตองและปลอดภยใหใชตามค าแนะน าของกรมการขาวหรอกรมวชาการเกษตรและค าแนะน าในฉลากท ขนทะเบยนอยางถกตองกบกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ หามใชวตถอนตรายทระบในทะเบยนวตถอนตรายทางการเกษตรทหามใชและกรณทผลตเพอสงออกหามใชวตถอนตรายทางการเกษตรทประเทศคคาหามใช

4. การจดการคณภาพในกระบวนการผลตกอนการเกบเกยว ขาวเปลอกทเกบเกยวและนวดแลวมขาวพนธอนปนไดไมเกนสดสวนโดยน าหนกรอยละ 5 และเมอกะเทาะเปนขาวกลอง มขาวเมลดแดงปนไดไมเกนสดสวนโดยน าหนกรอยละ 1 การผลตเพอใหไดขาวเปลอกตรงตามพนธ การเลอกเมลดพนธทมคณภาพตรงตามพนธ และมาจากแหลงผลตเมลดพนธทเชอถอได การจดการการปลกและการดแลเพอลดปรมาณขาวเรอและขาวพนธอนปนและมการบนทกขอมล จ านวนตนของขาวพนธอนปนใหมไดไมเกนรอยละ 2 การปองกนก าจดศตรพช และความเสยหายของผลตผลจากศตรพช ส ารวจการเขาท าลายของศตรพชทมผลตอขาว มการปองกนก าจดศตรพชและขาววชพชอยางมประสทธภาพดวยวธทเหมาะสมตามค าแนะน าของกรมการขาวหากใชวตถอนตรายทางการเกษตรใหใชตามขอก าหนด

20

5. การเกบเกยวและการปฏบตหลงการเกบเกยว เกบเกยวในระยะเวลาทเหมาะสมเพอใหขาวเปลอกมคณภาพการสทไดขาวเตมเมลดและตนขาว ไมต ากวาเกณฑขนต าทก าหนดตามมาตรฐาน โดยเกบเกยวทระยะการเกบเกยวเมอ รวงขาวมอาย 25 วน ถง 35 วนหลงวนออกดอกหรอ รวงขาวอยในระยะพลบพลง ซงเมลดขาวเปลอกในรวงสกเหลองไมนอยกวาสามในสสวนของรวง อปกรณ เครองมอ และภาชนะบรรจทใชในการเกบเกยวและนวดขาวตองไมกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพของผลตผล และไมท าใหเกดการปนของขาวพนธอน วธการเกบเกยวตองไมกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพของผลตผล และไมท าใหเกดการปนของขาวพนธอนกรณนวดดวยเครองหรอเกบเกยวดวยเครองเกยวนวด ถาเกยวขาวพนธอนมากอนตองก าจดขาวพนธอนทตกคางในเครองออก หากไมไดจ าหนายเปนขาวเปลอกสดใหเรมลดความชนภายใน 24 ชวโมงหลงการเกบเกยว วธการลดความชนตองไมท าใหเมลดขาวเปลอกเกดการแตกหกจนสไดขาวเตมเมลดและตนขาวต ากวาขอก าหนดในมาตรฐานสนคาเกษตรเรองขาวหอมมะลไทย เมลดขาวเปลอกแหงส าหรบการซอขายตองมความชนไมเกนรอยละ 15 และส าหรบการเกบรกษาตองไมเกนรอยละ 14

6. การขนยายการเกบรกษาและการรวบรวมขาวเปลอก อปกรณ ภาชนะบรรจและพาหนะทใชในการขนยายและการเกบรกษาตองสะอาดสามารถปองกนผลกระทบตอคณภาพของขาวเปลอกและปองกนการปนเปอนจากอนตรายและสงแปลกปลอมทมผลตอความปลอดภยในการบรโภครวมทงไมท าใหเกดการปนของขาวพนธอน สถานทเกบรวบรวมและสถานทเกบรกษาตองถกสขลกษณะสะอาดและมการถายเทอากาศดสามารถปองกนการปนเปอนจากอนตรายและสงแปลกปลอมทมผลตอความปลอดภยในการบรโภคและปองกนการปนของขาวพนธอนได วธการขนยายการเกบรกษา และรวบรวมขาวเปลอกตองไมท า ใหขาวเปลอกเสยหายและท าใหเกดการปนของขาวพนธอนและกรณผลตขาวหลายพนธ ตองมการจดการเพอปองกนการปนของขาวตางพนธได ขาวเปลอกทอยระหวางการเกบรกษาและขนยายตองมการระบขอมลรหสหรอเครองหมายใหสามารถทราบแหลงทมาของขาวเปลอกได

7. การบนทกขอมลและการตามสอบ ไดแก แหลงทมาของเมลดพนธ แหลงน าใช การเตรยมดน การก าจดตนของขาวพนธอนปน การส ารวจการเขาท าลายของศตรพชและการจดการ การใชวตถอนตรายทางการเกษตร การเกบเกยวและการนวดขาว การลดความชนขาวเปลอก การบรรจขาวเปลอกและการเกบรกษา แหลงทมาและการจ าหนายขาวเปลอก

21

2.8 การเปลยนแปลงของขาวระหวางการเกบรกษาขาว

การเกบรกษาขาวมผลตอการเปลยนแปลงทางคณภาพโดยการเปลยนแปลงนเกดขนตามธรรมชาตกบองคประกอบ 4 ชนด คอ แปง โปรตน ไขมน และกรดฟนอลก ขาวทอยระหวางการเกบรกษาเกดการเปลยนแปลงทางเคมโดยเมดแปงจบกนแขงแรงขน และกรดไขมนอสระทเกดจากกระบวนการไฮโดรไลซสของไขมนจบกบอะไมโลส มผลใหเนอสมผสของขาวสกเปลยนไป นอกจากนไฮโดรเจนเปอรออกไซดทเกดจากกระบวนการออกซเดชนของไขมนมผลใหสารระเหยจ าพวกสารประกอบคารบอนลเพมขน และเรงการเกดออกซเดชนของโปรตนท าใหเกดกลนหน นอกจากนกระบวนการออกซเดชนของโปรตนยงมผลท าใหโครงสรางภายในเกดการเปลยนแปลงท าใหการพองตวของเมดแปงลดลง เนอสมผสของขาวสกเปลยนไป (Juliano, 1985a) นอกจากน Zhou et al. (2002) รายงานวา การปลดปลอยกรดฟนอลกท าใหเกดการเปลยนแปลงของเซลลวอลลทงหมดท าใหเซลลวอลลแขงแรงขน ขณะเดยวกนกไปมผลกระทบกบกจกรรมของสารตานการเกดออกซเดชนในการสรางกรดไขมนอสระทสามารถสรางสารเชงซอนกบอะไมโลสระหวางการเกบรกษา

2.8.1 การเปลยนแปลงทางกายภาพ

เมอเกบรกษาขาวเปลอกและขาวกลองพนธขาวดอกมะล 105 ทอณหภม 37 องศาเซลเซยส พบวา ความชนของขาวเปลอกต ากวาการเกบรกษาทอณหภม 25 องศาเซลเซยส ซงมผลท าใหไดปรมาณขาวและขาวกลองเตมเมลดมากกวา และการเปลยนแปลงสของเปลอกขาวและสวนของเอนโดเสปรมรวมทงสของขาวกลองมคาเพมมากขน โดยการเปลยนแปลงเหลานจะเพมมากขนเมอระยะเวลาในการเกบนานขน (เพลงพณ, 2541; ละมล, 2541)

การเปลยนแปลงสของขาวเปลอกเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพทเหนไดชดระหวางการเกบรกษาขาว โดยมรายงานวา stack burning หรอการเกดความรอนของขาวเปลอกจะเกดมาจากสวนของเอมบรโอและการหายใจของจลนทรยเปนผลใหเกดสเหลองหรอสซดในขาว (Philips et al., 1988b, 1989; Yap et al., 1990) นอกจากนขาวเปลอกทเกบเกยวเมอมความชนสงมากกวารอยละ 20 จะท าใหเชอราเจรญไดด และการใหความรอนแกเมลดมากกวา 65 องศาเซลเซยส เปนภาวะทเหมาะสมในการเกดสเหลอง (Philips et al., 1988a; NRI, 1991) ซง Villareal et al. (1976) ไดท าการทดลองเกบรกษาขาวทอณหภม 29 องศาเซลเซยส เปนเวลา 6 เดอน พบวา ขาวมคาความขาว (whiteness) ต ากวาขาวทเกบทอณหภม 2 องศาเซลเซยส

ปจจยหลกทกระทบตออตราการเกดสเหลองของขาว คอ อณหภม และ water activity (Gras et al., 1989) และยงพบวาขาวเปลยนเปนสเหลองอยางเหนไดชดหลงจากเกบรกษาเปนเวลา 6 ถง 12 เดอน (Chrastil, 1990a) เมอศกษาการเปลยนแปลงสในสภาวะความชนคงท

22

พบวา อณหภม และระยะเวลา มผลท าใหขาวเกดสเหลองเพมขนและท าใหความหนดสงสดของน าแปงลดลงแตความชนไมมผลกระทบอยางมนยส าคญ สภาวะการเกบขาวทอณหภมสงและเวลายาวนานมผลรวมกนแสดงใหเหนวากระบวนการเกดสเหลองมผลกระทบตอคณสมบตการน าไปใชงานของขาว (Dillahunty et al., 2000a)

2.8.2 การเปลยนแปลงทางเคม 2.8.2.1 การหายใจ การหายใจ (respiration) เปนกระบวนการทางเมตาโบลซม

ทเกยวของกบ kernels of grains เหมอนกบทพบในจลนทรยไดความรอน น า และคารบอนไดออกไซดจากการเกดออกซเดชนของน าตาล

C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6H2O + 677.2 cal.

Dillahunty et al. (2000b) ศกษาผลกระทบของความชนและอณหภมทมตออตราการหายใจของขาวพนธ Bengal และ Cypress พบวา การตอบสนองของการหายใจทมตออณหภมจะขนอยกบความชนและแปรผนไปตามพนธขาว อตราการหายใจเพมขนเมอความชนเพมขนจากรอยละ 15-25 และยงพบวามการหายใจสงสดทความชนรอยละ 20-25 ทอณหภม 50 องศาเซลเซยส และแนะน าใหเกบขาวเปลอกทความชนต ากวารอยละ 15 เพอใหมอตราการหายใจต า

2.8.2.2 องคประกอบของแปงและน าตาล องคประกอบทางเคมของขาวทอยในระหวางการเกบรกษาเกอบไมมการเปลยนแปลงกลาวคอ ปรมาณแปง อะไมโลส และโปรตน ไมมการเปลยนแปลงแตกระบวนการบางอยาง เชน กระบวนการไฮโดรไลซสหรอดเกรเดชน อาจเกดขนได เชน การเปลยนแปลงปรมาณน าตาลรดวซและปรมาณน าตาลนอนรดวซ (อรอนงค, 2532; Juliano, 1985a) ซงมรายงานวา การเกบรกษาขาวสารในภาชนะปดผนกท 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 3 เดอน ทความชนรอยละ 14.7 ภายใตสภาวะสญญากาศบรรจโดยใชกาซไนโตรเจน และกาซคารบอนไดออกไซดและทความดนบรรยากาศมผลเลกนอยตอปรมาณน าตาลรดวซ (Yanai et al., 1979) และจากการศกษาผลของสภาวะการเกบรกษาทมตอกระบวนการเกดขาวเกา (ageing process) เมอเปรยบเทยบสภาวะการเกบรกษาในภาชนะบรรจตางๆ พบวา การเกบรกษาทความชนรอยละ 15.7 ในภาชนะสญญากาศท าใหน าตาลรดวซเกดการเปลยนแปลงเลกนอย (Juliano, 1985a) และยงมรายงานวา การเกบรกษาไมมผลกระทบตอปรมาณแปงทงหมดรวมทงปรมาณอะไมโลสและอะไมโลเพคตนในขาว (Qiu et al., 1998) เชนเดยวกนรายงานของ ปารชาตและสธ (2537) ทท าการศกษาการเกบรกษาขาวพนธ กข 1 (ขาวอะไมโลสต า) สพรรณบร 60 (ขาวอะไมโลสปานกลาง) และเหลองประทว 123 (ขาวอะไมโลสสง) ทอณหภมหอง พบวา ปรมาณอะไมโลสคอนขางคงท และในขาวเหนยวยงพบวา ปรมาณอะไมโลส และโปรตนของขาวเหนยวไมมการเปลยนแปลงตลอดเวลาการเกบรกษาท 28-30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 4 เดอน (Noomhorm et al., 1997)

23

ภทรพร (2540) ศกษาการเปลยนแปลงคณภาพขาวสารทเกบในสภาพออกซเจนต าในถง 4 ชนด คอ ถงพลาสตกสาน ถงโพลเอทลน ถงไนลอน และถงอะลมเนยมฟอยล เปนเวลา 6 เดอน พบวา คาความขาวของขาวสาร อณหภมแปงสก เถา แปง และอะไมโลส ไมมการเปลยนแปลงทกสภาวะการเกบ และพบวามปรมาณน าตาลรดวซมากในขาวสารทเกบในถงพลาสตกสานสวนในสภาวะอนพบน าตาลคอนขางคงท นอกจากนระยะเวลาการเกบมผลใหกจกรรมของอะไมเลส การละลายของแปง และคาความคงตวของแปงสกลดลงโดยการเปลยนแปลงเหลานเกดขนคอนขางชาเมอเกบทอณหภมต า

เพลงพณ (2541) ทดลองเกบขาวเปลอกพนธขาวดอกมะล 105 ทอณหภม 25 และ 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 7 เดอน พบวา ปรมาณอะไมโลสไมเปลยนแปลงตลอดเวลาการเกบรกษาในทกสภาวะ

2.8.2.3 โปรตนและกรดอะมโน ปรมาณโปรตนทงหมดโดยสวนใหญมรายงานวา ไมเปลยนแปลงในระหวางการเกบรกษา และพบวามการเปลยนแปลงเลกนอยของอตราสวนระหวางอลบมน : กลอบลน : โพรลามน : กลเตนลน (โอไรเซนน) โดยเฉพาะทอณหภมสงมผลใหกรดอะมโนลดลง (Juliano, 1985a) เมลดขาวสญเสยปรมาณอะมโนไนโตรเจนอสระของเยอหมชนนอกระหวางการเกบซงสมพนธกบ Millard-type non-enzymatic browning ซงการสญเสยอะมโนไนโตรเจนอสระจะเกดขนพรอมกบการสญเสยความขาว (whiteness) ของขาว (Barber, 1972)

Hamaker and Griffin (1990) ศกษาการเปลยนแปลงโอไรเซนนในขาว พบวา การแตกหกของพนธะไดซลไฟด (-SS-) ของโปรตน (จากการเตม dithiothreitol ลงไปในแปงขาว) หรอการเกดไฮโดรไลซสของโปรตน โดยโปรตเนสท าใหความหนดสงสดของน าแปงมคาลดลง

Chrastil (1990b) รายงานวา จ านวนพนธะไดซลไฟดและน าหนกโมเลกลเฉลยของโอไรเซนนเพมขนอยางมนยส าคญระหวางการเกบเมลดขาว โดยการเปลยนแปลงนชวยลดการละลายของโปรตนและการสรางพนธะระหวางโอไรเซนนและโมเลกลแปงอยางผนกลบไดท าใหขาวมความเหนยวตดกนลดลง และยงพบวา เปปไทดทมน าหนกโมเลกลต าของโอไรเซนนมจ านวนลดลงระหวางการเกบรกษา แตเปปไทดทมน าหนกโมเลกลสงมจ านวนเพมขนระหวางการเกบรกษาเมลดขาว (Chrastil and Zarins., 1992) ซงโอไรเซนนในขาวทเกบอณหภม 38 องศาเซลเซยส มปรมาณ free thiolgroups และน าหนกโมเลกลสงกวาโปรตนทพบในขาวทเกบเกยวใหม (Qiu et al., 1998) และจากการศกษาการเปลยนแปลงคณภาพการหงตมขาวพนธกข 1 (ขาวอะไมโลสต า) สพรรณบร 60 (ขาวอะไมโลสปานกลาง) และเหลองประทว 123 (ขาวอะไมโลสสง) โดยเกบรกษาทอณหภมหอง พบวา ปรมาณโปรตนไมเปลยนแปลงตลอดการเกบรกษา (ปารชาตและสธ, 2537)

Teo et al. (2000) ทดลองเกบแปงขาว (rice flour) และ isolated starch ทอณหภมตางๆ เปนเวลา 4 สปดาห พบวา ความหนดของน าแปงทไดจากแปงขาวเพมขนเมอ

24

อณหภมและเวลาในการเกบเพมขน fresh flour paste มคาความหนดสงสดต ากวา isolated starch และมความหนดเพมขนอยางชาๆ แตคงทกวา isolated starch paste และไมพบการเปลยนแปลงใดๆ ใน isolated starch และพบวา starch-oryzenin interaction ลดลงระหวางการเกบจงมอทธพลตอความหนดของน าแปงดวย แตไมมากนกเนองจากแปงมความส าคญอยางยงตอคณสมบตการไหลดงนน pasting behavior ของ aged rice flour จงใกลเคยงกบ isolated rice starch เมอทดลองเตม isolated oryzenin ลงใน isolatedstarch (reconstituted flour) พบวา pasting behavior ใกลเคยงกบแปงขาว (aged flour 35 องศาเซลเซยส, 14 สปดาห)

2.8.2.4 ไขมน การเสอมสภาพของไขมนเกดขนได 2 ทาง คอ เกดจากการยอยโดยเอนไซมไลเปสทมอยในเมลดและการเกดออกซเดชนโดยเอนไซมไลปอกซเดสหรอจากออโตออกซเดชน โดยทวไปไขมนกบเอนไซมทพบในเมลดไมไดอยในบรเวณเดยวกนจงไมเขาท าปฏกรยากนไดงาย เอนไซมไลเปสพบในเปลอกหมเมลดสวนไขมนสะสมในชนอะลโรน เอมบรโอ และเนอเมลด ดงนนการเกบรกษาเมลดในสภาวะทดจงเกดการเสอมเสยไดยาก แตถามเหตใหเมลดเสยหายหรอเกดรอยแผลเชน การขดสหรอการบดใหเปนแปงมผลท าใหเอนไซมท าปฏกรยากบไขมนเกดเปนกลเซอรอล และกรดไขมนอสระเปนเหตใหเกดสารทใหกลนเหมนหนได (อรอนงค, 2538) และการยอยสลายไขมนภายในเมลดขาวจะท าใหเกดกรดไขมนอสระเพมมากขนซงมผลตอการเกดกลนหนในเมลดขาว (Tsuzuki et al., 1994) ซง Juliano (1985a) ไดรายงานวา กระบวนการออกซเดชนเกดจากกรดไขมนไมอมตวถกออกซเดชนไปเปนสารประกอบเปอรออกไซดและเปลยนเปนสารประกอบคารบอนลหลายชนด เชน อะซตลดไฮด โปรพานล เพนทานล และเฮกซานล การเพมของกรดไขมนอสระและสารประกอบคารบอนลท าใหเกดกลนหนของกรดไขมนไมอมตว เชน กรดโอเลอก กรดลโนเลอก และกรดลโนเลนก มปรมาณลดลงซงการเกบในอณหภมและความชนสงท าใหเกดการเปลยนแปลงไดเรว

กรดไขมนอสระในขาวกลองเพมขนเมอเกบรกษาขาวในทมความชน และอณหภมสง โดยเกดจากเอนไซมเปนสวนใหญนอกจากน ยงพบวา อตราการเกดกรดไขมนอสระลดลงเมอเกบขาวกลองในสภาวะความชนต าหรออณหภมต าหรอทง 2 ภาวะรวมกน ท าใหเกบขาวไดนานขนเปนการลดอตราการเกดกจกรรมของเอนไซมและท าใหเกบขาวกลองไดนานขน (Hunter et al., 1951)

Sowbhagya and Bhattacharya (1976) รายงานวา สภาวะการเกบรกษา คอ อณหภม และแสง มผลอยางมากตออตราการเกดไฮโดรไลซสและออกซเดชนของไขมนในขาว ซงขาวทสกดไขมนออกดวยเฮกเซนเปนการลดปรมาณกรดไขมนไมอมตว จงชวยลดการเกดออกซเดชนทท าใหเกดกลนหนของขาวระหวางการเกบรกษา แตไมท าใหคณภาพในการหงดขน นอกจากนการเกบรกษาขาวสารในทมแสงทอณหภมหองชวยเรงการเกดปฏกรยาออโตออกซเดชนในสภาวะความชนปกตหรอความชนสงและชวยชะลอ onset of oxidation ในขาวนงรวมทงในขาวสารดวย

25

ซงระดบการสมผลอยางมากกบออโตออกซเดชนในขาว และขาวทไมไดผานการสจะมความเสถยรมาก เนองจากมสารตานการเกดออกซเดชน แตอตราการเกดออโตออกซเดชนเพมขนอยางมากเมอขาวไดรบการสเพมขน แตในขาวนงกลบพบวาไดรบผลกระทบจากระดบการสเพยงเลกนอย

Yasumatsu and Moritaka (1964) ศกษาการเปลยนแปลงชนดของกรดไขมนในขาว 10 พนธ ระหวางการเกบรกษาขาวกลองทอณหภมหองเมอเกบขาวนาน 120 วน พบวา กรดลโนเลอกมปรมาณเพมขนเลกนอย แตกรดโอเลอกและกรดปาลมตกกลบมปรมาณลดลงในขณะทปรมาณไขมนในขาวกลองทง 10 พนธ ไมเปลยนแปลงขาวทเกบรกษาทอณหภมหอง พบวา กรดโอเลอกมปรมาณสงกวากรดลโนเลอกเมอเทยบกบขาวทเกบรกษาในอณหภม 9 องศาเซลเซยส อยางไรกตาม การเกบรกษาขาวทความชนสงท าใหการเจรญของจลนทรยเพมมากขนกมผลใหกรดไขมนอสระเพมมากขนเชนกน (Ramarathnam and Kulkarin., 1983)

งามชน (2536) พบวา การเกบขาวสารในสภาพเปดหรอในถงพลาสตกทอากาศผานไดไมควรเกบไวนานเกน 4 เดอน เพราะขาวเรมเกดกลนสาบและมกลนหอมลดลง การเกบขาวกลองมผลใหปรมาณกรดไขมนเพมสงขนอยางชดเจนใน 4 เดอนแรก

ละมล (2541) ไดท าการทดลองเกบขาวกลองพนธขาวดอกมะล 105 ทอณหภม 25 และ 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 7 เดอน จากการตรวจวดปรมาณไขมนทงหมดของขาวพบวา ไมมความแตกตางกนทง 2 สภาวะ แตปรมาณกรดไขมนอสระในขาวกลองลดลงโดยขาวเกบทอณหภม 25 องศาเซลเซยส มคาสงกวาขาวทเกบรกษาทอณหภม 37 องศาเซลเซยส

2.8.2.5 การเปลยนแปลงความหนดของน าแปงสก Juliano et al. (1987) พบวา ระหวางการเกบรกษาความคงตวของแปงสกลดลง คอ เจลแขงขนซงการเปลยนแปลงนเกดขนอยางรวดเรวภายใน 3 เดอนแรก แตเมอเกบรกษาขาวไวนานถงเดอนท 18 ความคงตวของแปงสกจะเทากบขาวทเกบรกษาเปนเวลา 5 เดอน ซงสอดคลองกบการทดลองของ Villareal และคณะ (1976) ทพบวา ระยะเวลาการเกบรกษามผลท าใหความคงตวของแปงสกเพมขน นอกจากนอณหภมในการเกบรกษายงมผลรวมกนโดย พบวา ขาวทเกบรกษาทอณหภมสง (29 องศาเซลเซยส) มความคงตวของแปงสกคอนขางแขง (38 มลลเมตร) สวนขาวทเกบรกษาทอณหภมต า (2 องศาเซลเซยส) มความคงตวของแปงสกปานกลาง (41 มลลเมตร) และพบวา ความคงตวของแปงสกยงมความสมพนธกบอณหภมในการเกดเจลและความหนดของแปงสก โดยทวไปขาวทมความคงตวของแปงสกแขง (hard gel consistency) มอณหภมในการเกดเจลต า (นอยกวา 70 องศาเซลเซยส) กวาขาวพวกทมความคงตวของแปงสกปานกลาง (mediumgel consistency) ซงมอณหภมในการเกดเจลทประมาณ 70-74 องศาเซลเซยส (Juliano et al., 1964)

26

Indudhara et al. (1978) รายงานวา การเปลยนแปลงความหนดของแปงสกระหวางการเกบรกษาขาวเนองมาจากอตราสวนของอะไมโลสตออะไมโลเพคตน โดยขาวทมอะไมโลสสง เกดการเปลยนแปลงไดเรวและมากกวาขาวทมอะไมโลสต า

ละมล (2541) ทดลองเกบขาวกลองพนธขาวดอกมะล 105 ทอณหภม 25 และ 3 องศาเซลเซยส เปนเวลา 7 เดอน พบวา คาความคงตวของเจลขาวกลองมคาลดลงทง 2 สภาวะ โดยขาวทเกบทอณหภม 37 องศาเซลเซยส มคาลดลงมากกวาคณสมบตดานความหนด พบวา คาความหนดสงสดของน าแปงทมาจากขาวทเกบรกษาทอณหภม 25 องศาเซลเซยส มคาเพมขนตลอดระยะเวลาการเกบรกษา สวนทอณหภม 37 องศาเซลเซยสมคาเพมขนในเดอนแรก หลงจากนนลดลงโดยตลอด คาความหนดสดทายและคา setback มคาเพมขนตามระยะเวลาการเกบรกษา โดยทอณหภม 37 องศาเซลเซยส มคาความหนดสดทายและคา setback สงกวาทอณหภม 25 องศาเซลเซยส และพบวา คา pasting temperature ของขาวทเกบทอณหภม 37 องศาเซลเซยส มคาสงกวาขาวเกบทอณหภม 25 องศาเซลเซยส

เพลงพณ (2541) ทดลองเกบขาวเปลอกพนธขาวดอกมะล 105 ทอณหภม 25 และ 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 7 เดอน พบวา ความคงตวของเจลเพมขนตามระยะเวลาการเกบโดยมคาเพมขนมากทอณหภม 37 องศาเซลเซยส ระยะเวลาและอณหภมในการเกบรกษาไมมผลตอคาการสลายเมลดในดางสวนการเปลยนแปลงคาความหนด พบวา คา setback และคาความหนดสดทายเพมขนรวมทงความหนดสงสดของขาวโดยตวอยางขาวเกบทอณหภม 37 องศาเซลเซยส มคาเพมขนมากกวาท 25 องศาเซลเซยส ตรงขามกบ pasting temperature ทมคาลดลงตามเวลาในการเกบโดยขาวเกบทอณหภม 37 องศาเซลเซยส มคาลดลงมากกวาทอณหภม 25 องศาเซลเซยส

Sowbhagya and Bhattacharya (2001) ทดลองเกบขาวเปลอกทอณหภมหองเปนเวลา 51 เดอน พบวา คา breakdown ลดลงตามระยะเวลาการเกบซงตรงขามกบคา setback ทเพมขนการเปลยนแปลงนเกดขนอยางรวดเรวในตอนตนแลวลดลงอยางชาๆ ในเวลาตอมาแตไมมแนวโนมหยดเปลยนแปลงแมหลงจากการเกบรกษาเปนเวลา 4 ป

2.8.3 การเปลยนแปลงคณภาพการหงตม การพองตว (swelling quality) ระหวางการหงของขาวใหมและขาวเกาพบวา

ขาวเกาเพมความยาวไดมากกวาขาวใหม โดยทเซลลไมแตกโดยสวนปลายของเมลดตามแนวแกนยาว (terminal portions along the long axis) และสวนทองของเมลดตามแนวทสน (ventral segment along the short axis) มแนวโนมขยายตวไดดกวา เซลลวอลลของขาวใหมเปราะและแตกงายกวา ในขณะทเซลลวอลลของขาวเกาคงรปรางไดดกวาแมขยายใหญขน (Desikachar and Subrahmanyan., 1960) และมรายงานวา การเกบรกษาขาวสารในภาชนะปดผนกทอณหภม 30

27

องศาเซลเซยส เปนเวลา 3 เดอน ทความชนรอยละ 14.7 ภายใตสภาวะสญญากาศหรอใชกาซไนโตรเจนคารบอนไดออกไซดและทความดนบรรยากาศมผลเลกนอยตอความแขงทวดจากเนอสมผสและความเหนยวของขาวสวย (Yanai et al., 1979)

Juliano (1985a) ศกษาสภาวะการเกบรกษาทมผลในกระบวนการเกดขาวเกา (ageing process) พบวา การใชกาซไนโตรเจนเกบรกษาขาวกลองเพอชวยรกษาคณภาพการรบประทานของขาวสวย และสามารถเกบไดนานถง 2 ปทอณหภม 10 องศาเซลเซยส โดยไมมความแตกตางกนทางคณภาพระหวางขาวกลองทเกบโดยใชไนโตรเจนหรอใชกาซคารบอนไดออกไซดเมอเปรยบเทยบสภาวะการเกบรกษาในภาชนะบรรจตางๆ พบวา การเกบรกษาทความชนรอยละ 15.7 ในภาชนะสญญากาศท าใหความแขงและความเหนยวตดกนของขาวเกดการเปลยนแปลงเลกนอยตามดวยการบรรจโดยใชแกสและการบรรจทมอากาศตามล าดบ

Chrastil (1990a) รายงานวา ขาวเกบรกษาทอณหภม 37 องศาเซลเซยส มการดดซบน าและการพองตวของเมดแปงเกดขนไดดกวาขาวทเกบรกษาทอณหภมต า ตรงขามกบความเหนยวซง พบวา ขาวทเกบรกษาไวทอณหภมต ากวามความเหนยวมากกวาขาวทเกบรกษาไวทอณหภมสง

งามชน (2536) พบวา การเกบขาวสารในสภาพเปดหรอในถงพลาสตกทอากาศผานไดไมควรเกบไวนานเกน 4 เดอน เพราะขาวเรมเกดกลนสาบและมกลนหอมลดลงเมอทดลองเกบ ขาวเปลอก ขาวกลอง และขาวสารพนธขาวดอกมะล 105 ในสภาพหองปกตและในหองเยนทอณหภม 15 องศาเซลเซยส เปนเวลา 0, 2, 4, 6, 8 และ 10 เดอน พบวา การเกบขาวทอณหภมหองเกดการเปลยนแปลงมากกวาทอณหภม 15 องศาเซลเซยส ท าใหขาวสกทง 3 ชนด มเนอสมผสทแขงขนความเลอมมนและความเหนยวลดลงเวลาทใชหงตมนานขนน า ขาวใสขน และขาวสกมกลนหอมลดลง

ปารชาตและสธ (2537) ศกษาการเปลยนแปลงคณภาพการหงตม ขาวพนธกข 1 (ขาวอะไมโลสต า) สพรรณบร 60 (ขาวอะไมโลสปานกลาง) และเหลองประทว 123 (ขาวอะไมโลสสง) โดยเกบรกษาทอณหภมหอง พบวา คาการสลายเมลดในดาง และความคงตวของเจลไมเปลยนแปลง แตอตราการยดตว การขยายตวทางปรมาตร คาการดดซมน า และเวลาการหงตมขาวสกเพมขนตามระยะเวลาการเกบรกษา แตปรมาณของแขงทงหมดทละลายไดในน าทใชหงลดลง

งามชน (2538) รายงานวา การเกบรกษาท าใหขาวมความแขงแรงและทนตอแรงกระแทกเพมขนเมอน าขาวไปขดสจะท าใหไดปรมาณขาวเตมเมลดสงกวาขาวใหมการเกบรกษาทอณหภมสงมผลใหขาวมความแขงและทนตอแรงกระทบไดสงกวาขาวทเกบรกษาทอณหภมต ากวาอาจเนองมาจากการเกบรกษาท าใหผนงเซลลของเอนโดสเปรมมความแขงแรงเพมขน (Shibuyaet al., 1982) นอกจากนปรมาณขาวเตมเมลดยงขนอยกบชนดของขาวโดยขาวเมลดสนเมอน าไปขดสได

28

ปรมาณขาวเตมเมลดมากกวาขาวเมลดยาว ทงนเนองจากขาวเมลดสนมความหนามากกวาจงท าใหทนตอการขดสไดสงกวาขาวเมลดยาว (Methews and Sparado, 1976)

ภทรพร (2540) ศกษาการเปลยนแปลงคณภาพขาวสารทเกบในสภาพออกซเจนต าในถง 4 ชนด คอถงพลาสตกสาน ถงโพลเอทลน ถงไนลอน และถงอะลมเนยมฟอยลเปนเวลา 6 เดอน พบวา การเปลยนแปลงอตราการขยายปรมาตรขาวสกความหนดสงสดของแปงสกคาความคงตวของแปงสกความแขงของขาวสวยและปรมาณเมลดเหลองเพมขนพรอมกบระยะเวลาการเกบสวนปรมาณของแขงในน าขาวและความเปนกรด-ดางของแปงมคาลดลงโดยการเปลยนแปลงเหลานเกดขนคอนขางชาเมอเกบทอณหภมต า

2.8.4 การเปลยนแปลงทางเคมกายภาพ การศกษาผลของกระบวนการหลงการเกบเกยวทมผลตอเนอสมผสของขาวสก

พนธตางๆ ไดแก ผลของสภาวะการอบแหง ความชนสดทาย และระดบการส พบวา ในขาวขดสปกตทอบแหงจนมความชนรอยละ 15 มคณสมบตของเนอสมผสทางดานความแขงสงกวาและคาความเหนยวตดกน ความเหนยว และความยดหยนต ากวาเมอเทยบกบขาวทอบแหงจนมความชนรอยละ 12 ตรงขามกบขาวทผานการขดสมาก พบวา ขาวทอบแหงจนมความชนรอยละ 15 มคาความแขงต ากวาและความเหนยวตดกน ความเหนยว และคาความยดหยนสงกวา เมอเทยบกบขาวทอบแหงจนมความชน รอยละ 12 (Champagne et al., 1998)

Daniels et al. (1998) พบวา คณสมบตการหง และความหนดสงสดสมพนธกบอณหภมในการเกบรกษาขาวและระยะเวลาการเกบแบบไมเปนเชงเสนและมผลกระทบของ interactions ระหวางพารามเตอรหลงการเกบเกยวตอคณสมบตของขาว

Meullenet et al. (2000) ทดลองหาผลของสภาวะหลงการเกบเกยว ไดแกความชนของขาวเปลอก อณหภม และชวงเวลาในการเกบ ทมผลตอคณภาพทางประสาทสมผสของขาวเมลดยาวพนธ Cypress โดยใชการทดสอบชมโดยผผานการฝกมาแลว พบวา สภาวะหลงการเกบเกยวมผลกระทบอยางมนยส าคญตอคณภาพทางประสาทสมผสของขาว

Perdon et al. (2001) ทดลองหาผลกระทบของระดบการสทมตอคณสมบตของน าแปงในขาวเมลดยาวปานกลาง (Bengal และ Orion) และขาวเมลดยาว (Cypress และ Kaybonnet) ตรวจวดดวย Brabender และ RVA (Rapid Visco Analyzer) พบวา ขาวทกพนธมพนผวและปรมาณไขมนทงหมดลดลงเมอระดบการสเพมขนและคาความหนดสงสดเพมขนพรอมกบระดบการสโดยมการเปลยนแปลงในขาวเมลดยาวปานกลางมากกวาในขาวเมลดยาว แตระดบการสไมมผลตอคาความหนดสดทายของขาวทกสายพนธคาความหนดสงสดและความหนดสดทายทเพมขนพรอมกบระดบการสอาจมาจากกจกรรมของอะไมเลส

29

บทท 3 อปกรณและวธการ

3.1 การทดลองท 1 การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรย

และปยเคม

3.1.1 พนทศกษา สมเกบตวอยางขาวเปลอกของขาวขาวดอกมะล 105 จากแปลงเกษตรกร

ต าบลสงขะ อ าเภอสงขะ จงหวดสรนทร จ านวน 2 แปลง แปลงละ 10 กโลกรม ซงสมบตของดนในพนทสมเกบตวอยางขาว แสดงในตารางท 3.1 และมรายละเอยดการใสปย ดงน

แปลงท 1 ใสปยอนทรยตามระบบมาตรฐานสนคาเกษตรอนทรย (มกษ. 9000-2552) โดยใสปยมลสกร (ไนโตรเจนรอยละ 2.7) อตรา 50 กโลกรม/ไร รองพนกอนหวานซงคดเปนปรมาณไนโตรเจนทงหมด 1.35 กโลกรมไนโตรเจน/ไร

แปลงท 2 ใสปยเคมตามระบบมาตรฐานการผลตสนคาเกษตร (การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบขาวหอมมะลไทย: มกษ.4400-2552) ซงมการใสปยเคมสตร 16-16-8 อตรา 25 กโลกรม/ไร รองพนกอนหวานขาว และใสปยเคมสตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรม/ไร เมอขาวมอาย 20 วนหลงจากขาวงอก ซงคดเปนปรมาณไนโตรเจนทงหมด 10.9 กโลกรมไนโตรเจน/ไร ตารางท 3.1 สมบตของดนในพนทศกษา สมบตดน นาขาวใสปยอนทรย นาขาวใสปยเคม Soil texture Silt Silt pH (1:1)1/ 4.90 4.60 EC (1:5)2/ (dS cm-1) 0.02 0.04 Organic matter3/ (%) 0.69 1.40 Available P4/ (Bray II, mg kg-1) 6.00 8.00 Extractable K5/ (mg kg-1) 8.00 21.00 Extractable Na5/ (mg kg-1) 30.00 35.00

1/1:1, soil:H2O,2/1:5,soil:H2O,3/Walkley and Black method, 4/BrayII,5/สกดดวย NH4OAc, pH 7.0

30

3.1.2 การวเคราะหผล น าเมลดขาวเปลอกมาสใหเปนขาวกลองแลวน ามาวเคราะหผล ดงน

3.1.2.1 คณภาพผลผลตของขาว โดยท าการสมเมลดขาวกลองมาจ านวน 100 เมลด จากนนน ามาชง แลวบนทก

3.1.2.2 คณภาพทางกายภาพของขาว โดยวดความกวาง ความยาว และความหนาของเมลดขาวกลองโดยใชเวอรเนยคาลปเปอรและค านวณสดสวนระหวางความยาวตอความกวางของเมลดขาวกลอง

3.1.2.3 คณภาพทางเคมของขาว ไดแก (1) ปรมาณอะไมโลส ตามวธ iodine calorimetric โดยบดเมลด

ขาวสารใหเปนแปง ชงแปงมา 0.1 กรม ใสในขวดรปชมพ (volumetric flask) ขนาด 100 มลลลตร เตมเอทลแอลกอฮอลความเขมขนรอยละ 95 ปรมาณ 1 มลลลตร แลวเขยาเบาๆเตมสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด 1 นอรมล ปรมาณ 9 มลลลตร ตมในอางน าควบคมอณหภม (น าเดอด) 10 นาท ท าใหเยน แลวปรบปรมาตรดวยน ากลน ใหเปน 100 มลลลตรน าสารละลายแปงมาท าปฏกรยาใหเกดส โดยดดน าแปงมา 5 มลลลตร ใสในขวดรปชมพขนาด 100 มลลลตร ทมกรดอะซตก 1 นอรมล ปรมาณ 1 มลลลตร และสารละลายไอโอดน 2 มลลลตรปรบปรมาตรเปน 100 มลลลตร ดวยน ากลน ทงไวทอณหภมหอง 20 นาท อานคาการดดกลนแสนท 620 นาโนเมตร เปรยบเทยบคาการดดกลนแสงจากกราฟมาตรฐาน เพอใหทราบปรมาณอะไมโลสของตวอยางโดยการท ากราฟมาตรฐาน (Standard Curve) มวธการดงนชงอะไมโลสบรสทธ 40 มลลกรม ท าเชนเดยวกบการวเคราะหอะไมโลสในตวอยาง ปเปตสารละลายอะไมโลสมาตรฐาน ใสในขวดรปชมพขนาด 100 มลลลตร ปรมาณ 1, 2, 3, 4 และ 5 มลลลตร ตามล าดบ ทงหมด 5 ขวดเตมกรดอะซตตก 1 นอรมล ปรมาณ 0.2, 0.4, 0.6, 0.8 และ 1.0 มลลลตร ตามล าดบเตมสารละลายไอโอดน 2 มลลลตร ปรบปรมาตรเปน 100 มลลลตร ดวยน ากลน ทงไว 20 นาท อานคาการดดกลนแสงท 620 นาโนเมตร น าคาการดดกลนแสงมาเขยนกราฟความสมพนธกบรอยละของปรมาณอะไมโลส (juliano, 1971)

(2) ปรมาณไขมน ตามวธการของ AOAC (2000) โดยชงตวอยางขาวกลองทแหง 3 กรม (ตวอยางทไดจากการหาปรมาณความชน) หอตวอยางดวยกระดาษกรองใสลงใน thimble แลวปดดวย fat-free glass wool เพอปองกนตวอยางลอยออกจาก thimble ใส thimble ทบรรจตวอยางลงใน Soxhlet extraction tube ทอบแหงและทราบน าหนกของ tube ทแนนอนใส petroleum ether ประมาณ 150 มลลลตร หรอใหทวมตวอยาง ลงใน extraction tube น าไปสกดไขมน โดยตงสภาวะในการสกด ดงน Extraction temperature 150 องศาเซลเซยส Boiling time 30 นาท Sovent reduction A: 5x15 มลลลตร Extraction time 80 นาท Solvent reduction B: 8 นาท Solvent reduction C: 5 นาท Solvent reduction interval 3 นาท Solvent reduction

31

phase 3 วนาท น าสวน ether ทละลายไขมนทสกดไดไปไล ether ออกโดยใหความรอนบน water bath ภายใตตควนเมอไล ether ออกหมดแลว ใหน าไขมนทแยกไดไปอบท 100 องศาเซลเซยส นาน 30 นาท ทงใหเยนใน desiccator แลวน าไปชงหาน าหนกค านวณหาปรมาณไขมนในตวอยาง

ไขมน (รอยละ) = x 100

(3) ปรมาณโปรตน ดวยวธ kjeldahl method (kjeldahl, 1883) โดย

ชงตวอยางขาวกลอง ประมาณ 1-1.5 กรม (บนทกน าหนกทแนนอน) ใสลงใน kjeldahl flask ขนาด 500 มลลลตร (ท าการทดลอง 2 ซ า และ blank ควบคดวย) เตม 0.5 กรม CuSO45H2O, 5 กรม K2SO4 และ 25 มลลลตร Conc. H2SO4 ลงใน kjeldahl flask ตามล าดบวาง Kjeldahl tube บน digester ยอยตวอยางโดยใหความรอนทระดบต ากอน (ประมาณ 180 องศาเซลเซยส) รอจนควนจางลง จงเพมอณหภมเปน 250 องศาเซลเซยส ใหความรอนนานประมาณ 15 นาท หลงจากนนจงเพมอณหภมเปน 350 องศาเซลเซยส จนไดสารละลายสฟาใสของแอมโมเนยมซลเฟต หลงจากการยอยเสรจสมบรณ ยกชดตวอยางทงชดขนวางพกตงสารละลายไวใหเยน เตมน ากลน 100 มลลลตร (อยางระมดระวง เนองจากเปนการเตมน าลงในสารละลายเขมขน) เตม boiling chip หรอ glass beads ลงไป 2-3 ชน ตอ distilling flask เขากบ Distillation Unit โดยทปลายอกดานหนงของ condenser จมอยใตระดบของสารละลาย Boric acid รอยละ 4 ปรมาตร 50 มลลลตร ทบรรจใน flask ขนาด 250 มลลลตร หยด methyl red-bromocresol green indicator ลงใน boric acid 2-3 หยด สงเกตสของสารละลาย boric acid จะมสมวง-แดงเตม NaOH รอยละ 50 ปรมาณ 75 มลลลตร ลงไปใน distilling flask ผสมสารละลายใหเปนเนอเดยวกน ปรมาณ NaOH ทเตมลงไปจะตองมากเกนพอ โดยสงเกตจากสารละลายจะมสด า ถาปรมาณทก าหนดไมมากเกนพอใหเพมปรมาณ NaOH ทใชตงระยะเวลาการกลนนาน 6 นาท (ปรมาตร condensate ประมาณ 150 มลลลตร) (สารละลาย boric acid จะเปลยนจากสแดง-มวงเปนสเขยว) ใชน ากลน rinse สารละลายทคางบรเวณปลาย condensate และ receiver ลงส flask ของ condensate น าสารละลายทไดไปไตเตรตกบสารละลาย HCl ททราบความเขมขนทแนนอนประมาณ 0.1 นอรมล แลวใช methyl red-bromocresol green เปน indicator ทจดยตสารละลายจะเปลยนจากสเขยวเปนแดง-มวง บนทกปรมาตรของสารละลาย HCl ทใชค านวณรอยละของ crude protein ในตวอยางขาว

โปรตน (รอยละ) =

โดยท V = Volume of used Titrant; N = Normality of Titrant; F = Kjeldahl factor = 6.25

32

(4) ปรมาณความชน โดยใช Hot-air oven (AOAC, 2000) ชงตวอยางขาวมาประมาณ 5 กรม ใสใน Aluminium dish ทอบแหงและทราบน าหนกทแนนอนบนทกน าหนกตวอยางพรอม Aluminium dish จากนนน าไปอบใหแหงทอณหภม 100-102 องศาเซลเซยส ใน Hot-air oven นานประมาณ 3 ชวโมง น าออกมาจากตอบและปลอยใหเยนใน Desiccator และชงน าหนก น าไปอบซ าหลายๆ ครง จนไดน าหนกคงท (คงทไดแตกตางกนไมเกน 0.05 กรม) ค านวณหาปรมาณความชน

ปรมาณความชน (รอยละ) = x 100

(5) ปรมาณเถา ตามวธการของ AOAC (2000) โดยชงตวอยางขาว

กลองบด 10 กรม ใสใน crucible น าไปเผาโดยใชใหความรอนบน hot plate จนไมมควนด า กอนน าไปเผาในเตาเผาน าตวอยางทไดไปเผาในเตาเผาทอณหภม 550 องศาเซลเซยส จนกระทงไดเถาสขาว เอาออกจากเตาเผา ท าใหเยนใน desiccators แลวชงหาน าหนกเถาค านวณหาปรมาณเถาของอาหาร

เถา (รอยละ) = x 100

(6) ปรมาณเสนใย (Crude fiber) ตามวธการของ AOAC (2000) โดย

ชงตวอยางขาวทบดละเอยดและผานการสกดไขมนออก ประมาณ 2 กรม (บนทกน าหนกทแนนอน) ใสใน beaker ขนาด 600 มลลลตร เตม boiling H2SO4 รอยละ 1.25 ปรมาณ 200 มลลลตร ลงในตวอยาง ใส boiling chip ลงไป 2-3 ชน เพอปองกนการเดอดแบบ Bumping น าไปตอกบเครองยอยทเตรยมพรอมไวและตมเปนเวลา 30 นาท ใชเขยา beaker เปนระยะ เพอไมใหตวอยางเกาะทผนง beaker เอา beaker ออกจากเครองยอยแลวน าตวอยางไปกรองผานเครองกรองลางกากดวยน ากลน โดยการ rinse ดวยน ากลนทเดอด 50-75 มลลลตร กรองผานเครองกรองท าซ าอยางน 3 ครง หรอจนหมดกรด น ากากทลางแลวใสใน beaker 600 มลลลตร แลวเตม 200 มลลลตร boiling NaOH รอยละ 1.25 แลวตมเปนเวลา 30 นาทน ากากมากรอง ลางดวย 25 มลลลตร boiling H2SO4 รอยละ 1.25 ท าซ า 3 ครง ตามดวยน า 50 มลลลตร 3 ครง และ Alcohol 25 มลลลตร น ากากทไดไปใสใน crucible ท าใหแหงโดยอบทอณหภม 130±20 องศาเซลเซยส นาน 2 ชวโมง ท าใหเยนใน desiccator แลวชงน าหนก น าไปเผาใน muffle furnace ทอณหภม 300±15 องศาเซลเซยส นาน 30 นาท ท าใหเยนใน desiccators ค านวณหาปรมาณเสนใยโดย

33

เสนใย (รอยละ) = x 100

(7) ปรมาณคารโบไฮเดรต ดวยวธการค านวณ หาไดจากสตร คอ

ปรมาณคารโบไฮเดรต (รอยละ) = 100 - ความชน - โปรตน - เถา - ไขมน – เสนใย (AOAC, 2000) (8) ปรมาณสารความหอม 2-acetyl-1-pyrroline (2-AP) ซ ง

ดดแปลงวธการวเคราะหจาก Sriseadka et al. (2006) ดวยเทคนค เฮดสเปช-แกสโครมาโทรกราฟ (HS-GC) โดยท าการบดตวอยางขาวกลองดวยเครองปนไฟฟา จากนนน าตวอยางขาวกลองบดมา 1.00 กรม ใสในขวดตวอยาง headspace vial และเตมสารมาตรฐานภายใน คอ 2,6-ไดเมทธลพรดน (2,6-DMP) ความเขมขน 500 ppmปรมาตร 1 ไมโครลตร จากนนปดฝาขวดตวอยางดวย PTFE/silicone septum และ aluminum crimp cap และน าไปวเคราะหหาปรมาณสาร 2AP ดวยเครองแกสโครมาโทรกราฟ รน 6890 ยหอ Agilent Technology

3.1.2.4 คณภาพทางโภชนาการ ไดแก (1) ปรมาณสารประกอบฟนอลกทงหมด โดยดดแปลงวธการจาก

lqbal et al. (2005) เรมจากการบดตวอยางขาวกลองใหละเอยดแลวน าตวอยางขาว 3 กรม มาท าการสกดตว ดวยเอทานอล ความเขมขน รอยละ 80 ปรมาณ 30 มลลลตร แชทงไวเปนเวลา 24 ชวโมง จากนนท าการกรองดวยกระดาษกรองเบอร 1 แลว น าเขาเครอง Rotaty Evaporator แลวปรบปรมาตรเปน 5 มลลลตร หลงจากนนน าตวอยางทสกดมาท าการเจอจาง 5 เทา ดวยเอทานอล ความเขมขน รอยละ 80 แลวปเปตตวอยางมา 200 ไมโครลตร เตม Folin-Ciocalteu phenol reagent ความเขมขน รอยละ 10 ปรมาณ 800 ไมโครลตร และโซเดยมคารบอเนต (Na2CO3) ความเขมขน รอยละ 7.5 ปรมาณ 2 มลลลตร จากนนเตมน าปราศจากไอออน (DI) ปรมาณ 4 มลลลตร ทงไวในทมด 2 ชวโมง หลงจากนนน ามาวดคาดดกลนแสงท 760 นาโนเมตร ดวยเครอง UV-VIS spectrophotometer ค านวณปรมาณสารฟนอลกโดยเทยบกบกราฟของสารละลายมาตรฐานกรดแกลลค

(2) ปรมาณวตามนบ 1 โดยดดแปลงวธการจาก AOAC (2012) เรมจากการเตรยมตวอยางโดยการชงตวอยางแปงขาวทบดละเอยดมา 5 กรม เตม n-hexane 4 มลลลตร และน า Deionized ปรมาณ 16 มลลลตร ผสมใหเขากนโดยใชเครอง Homogenized ทความเรวรอบ 12,000 รอบ/นาท นาน 3 นาท แลวน าไปปนเหวยง ท 5,000 รอบ/นาท นาน 30 นาท หลงจากนนน าสารทไดไปหาวตามนบ 1 ดวยเครอง HPLC

34

3.1.2.5 คณภาพการหงตม ไดแก (1) ความคงตวของแปงสก โดยวธการของ Cagampang et al.

(1973) เรมดวยการบดเมลดขาวใหละเอยดเปนแปง (ขนาด 300 เมช) ปรมาณ 0.1 กรม ใสลงในหลอดแกว (ขนาด 11 X 100 มลลเมตร) เตมสารละลายเอทานอล รอยละ 95 ผสมสารสน าเงนโบรมไทมอล (Bromthymol blue) รอยละ 0.025 (น าหนก/ปรมาตร) จ านวน 0.2 มลลลตร และโพแทสเซยมไฮดรอกไซด 0.2 นอรมล จ านวน 2 มลลลตร ผสมใหเขากนดวยเครองเขยาผสม ปดหลอดแกวดวยลกแกว ตมในน าเดอด 8 นาท น าขนจากน าเดอดทงใหเยน 5 นาท ผสมอกครง ท าใหเยนในน าแขง 20 นาท วางหลอดบนกระดาษกราฟเปนเวลา 1 ชวโมง เพอวดการไหลของเจลในหลอดแกวเปนมลลเมตร

(2) การสลายตวในดางของเมลดขาว (ดดแปลงจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2555) สมเมลดขาวกลองมา 27 เมลด แบงใสจานแกวใส จ านวน 3 จานๆ ละ 9 เมลด แลววางบนพนราบทมกระดาษสด า เตมสารละลายโปแตสเซยมไฮดรอกไซด ความเขมขนรอยละ 1.7 ใหทวมเมลดขาวโดยเตมประมาณ 30 มลลลตร ตงทงไวทอณหภมหอง 23 ชวโมง แลวบนทกผล

(3) การยดตวของเมลดขาว ตามวธการของ Juliano (1985c) โดยสมเมลดขาวสารเตมเมลด 20 เมลด วดความยาว 10 เมลด ค านวณเปนคาเฉลยตอเมลด น าขาว 20 เมลดใสตะแกรงแชน าเยน 30 นาท น าขาวในตะแกรงลงตมในน าเดอด 10 นาท ยกตะแกรงจากน าเดอด จมในน าเยน เทขาวลงในจานพลาสตกทมฝาปด เลอกเมลดทตรง 10 เมลด วดความยาวแลวค านวณอตราการยดตวของขาวสกจากสมการ

อตราการยดตวของขาวสก =

(4) การขยายปรมาตรของขาวสก ตามวธการของ Juliano (1985c)

โดยท าการหงขาวในภาชนะทวดปรมาตร หรอความสงของขาวสารทคงทเทากน ดวยน าปรมาณคงท และเวลาหงคงทในอางน าเดอด เมอขาวสกวดปรมาตร หรอสวนสงทขาวขยายตวขน เปรยบเทยบอตราการขยายปรมาตร

อตราการขยายปรมาตร =

35

(5) การอมน าของขาวสก ตามวธการของ Juliano (1985c) โดยน าขาวสาร 1 กรม มาชงน าหนกคงทของขาวสาร แลวค านวณผลตางของน าหนกทเพมขนของขาวสกกบขาวสาร หลงหงเสรจเปนเวลา 30 นาท

3.1.2.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภค โดยวธ 9-point hedonic scale test ซงใหคะแนนจาก 1-9 ซงเรยงล าดบดงน ไมชอบมากทสด (1) ไมชอบมาก (2) ไมชอบปานกลาง (3) ไมชอบเลกนอย (4) บอกไมได (5) ชอบเลกนอย (6) ชอบปานกลาง (7) ชอบมาก (8) และชอบมากทสด (9) ตามล าดบ โดยประเมนคณภาพการยอมรบของผบรโภคในดานตาง ๆ ไดแก ลกษณะทปรากฏรสชาตกลนหอม ความนมเหนยว และความชอบโดยรวม จากผเชยวชาญ จ านวน 5 คน และผบรโภคทวไป จ านวน 30 คน

3.1.2.7 การวเคราะหปรมาณธาตอาหารในเมลดขาว ไดแก (1) ปรมาณไนโตรเจน ตามวธการของ ศรสม (2547) โดยเรมจากการ

ยอยตวอยาง ดวยการชงตวอยางเมลดบดจ านวน 0.4 กรม ลงในหลอด test tube ขนาด 75 มลลลตร เตม H2SO4 conc. จ านวน 5 มลลลตร แลวน าไป digest ท digestion block ภายใต fume hood โดยควบคมอณหภมท 330 องศาเซลเซยส เปนเวลา 2 ชวโมง หลงจากนนน า digestion tube ออกจาก digestion block ทงไวใหเยน เปนเวลา 15 นาท แลวหยด H2O2 4-5 หยด ลงใน digestion tube และน าไป digest ตออก 5 นาท น า digestion tube ออกจาก digestion block ทงไวใหเยน ถาสารละลายยงไมใส หยด H2O2 4-5 หยด ลงใน digestion tube แลวน าไป digest ตออก ท าซ าจนกระทงสารละลายใสไมมตะกอน น า digestion tube ออกจาก digestion block แลวทงไวจนกระทงสารละลายเยน แลวปรบปรมาตรเปน 50 มลลลตร ดวยน ากลน เขยาใหเขากน น าสารละลายทไดมากรองดวยกระดาษกรอง ใสลงในขวดพลาสตกเพอเกบไวทดลองตอไป ท า Blank พรอมกบตวอยาง สารละลายทไดน าไปวเคราะหหาปรมาณไนโตรเจน โดยไปเปตสารละลายทไดจากการ digest เมลดขาว ปรมาณ 10 มลลลตร ใสลงใน distillation flask เตม NaOH ความเขมขนรอยละ 40 ลงไป 5 มลลลตร แลวท าการกลน ไนโตรเจนซงอยในรป (NH4)SO4

จะถกเปลยนไปเปนแอมโมเนยม เกบแอมโมเนยททกลนไดซงจะออกมาในรปของแอมโมเนยมไฮดรอกไซดในสารละลาย boric acid indicator 5 มลลลตร กลนจนกระทงสารละลายใน flask ซงบรรจ boric acid indicator มปรมาตร 30 มลลลตร Titrate สารละลายทกลนไดนดวย standard 0.01 H2SO4 ท า blank พรอมตวอยางและค านวณตามสตร ไนโตรเจน (รอยละ) = ml acid used x Normality of std. acid x 0.014 x 50 x 100

Weight of plant sample x ml. of aliquot

36

(2) การวเคราะหปรมาณฟอสฟอรส ตามวธการของ ศรสม (2547) โดยเรมจากการยอยตวอยางตามวธการในขอ 3.1.2.7 (1) จากนน ไปเปต aliquot ทไดจากการยอยสลายตวอยางมาจ านวน 3 มลลลตร ใสลงใน test tube เตมน ากลน 3 มลลลตร เตม ammomium molybdate ความเขมขนรอยละ 5 และ ammonium metavanadate อยางละ 1 มลลลตร เขยาแลวทงไว 20 นาท จงน าไปวดความเขมขนของสเหลองทเกดขนดวยเครอง spectrophotometer ทความยาวคลน 440 นาโนเมตร ท า blank พรอมตวอยางและค านวณตามสตร

ฟอสฟอรส (รอยละ) = mg PL-1 from std.curve x 8 x 50 x 10-4 x 100 Weight of plant sample x ml of aliquot

(3) การวเคราะหปรมาณโปแตสเซยม ตามวธการของ ศรสม (2547) โดยเรมจากการยอยตวอยางตามวธการในขอ 3.1.2.7 (1) จากนนวเคราะหโดยใช Flame photometer เจอจางสารละลายตวอยางดวยน ากลนในอตราสวน 1:10 วดความเขมขนของสารละลายมาตราฐานเพอเปรยบเทยบกบปรมาณโปแตสเซยมในสารละลายตวอยาง สวนการเตรยมสารละลายมาตราฐาน เรมจากน า stock standard solution (1,000 ppm K) ชงโพแทสเซยมคลอไรด (KCl) ทผานการอบแหงท 110 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง จ านวน 1.9067 กรม ละลายในน ากลน 200 มลลลตร เตมกรดไนตรกเขมขนลงไป 12 มลลลตร แลวปรบปรมาตรเปน 1 ลตร ดวยน ากลน เกบในตเยนทอณหภม 4 องศาเซลเซยส เพอเอาไวเตรยม standard solution ทมความเขมขน 100 ppm K (intermediate solution) โดยการปเปต 10 มลลลตร จาก stock solution 1,000 ppm K ลงใน volumetric flask 100 มลลลตร ปรบปรมาตรเปน 100 มลลลตร ดวยน ากลน จากนนน ามาเตรยมสารละลายมาตรฐานความเขมขน 0, 2, 4, 6, 8, 10 และ 12 ppm K วเคราะหโดยใช Flame photometer จากนนน ามาท ากราฟมาตรฐานระหวางคาความเขมขนของสารละลายมาตรฐานกบคาการเปลงแสง ซงปรมาณโปแตสเซยมในสารละลายตวอยาง ค านวณไดจากสตร

โปแตสเซยม (รอยละ) = ความเขมขนของโปแตสเซยม x ปรมาตรสารละลายตวอยาง น าหนกพช

(4) การวเคราะหปรมาณซลเฟอร ตามวธการของ ศรสม (2547) โดยชงตวอยางเมลดขาวบด 10 กรม ใสลงใน erlenmeyer flask ขนาด 125 มลลลตร เตมน ายาสกด acetate-acetic solution ลงไป 25 มลลลตร เขยานาน 30 นาท เตม activated charcoal ลงไปครงชอนชาแลวเขยาประมาณ 3 นาท แลวกรองน าสงทกรองไดไปหาปรมาณซลเฟตโดยการดด

37

ตวอยางมา 5 มลลลตร (บนทกปรมาตรทแนนอน) ใสลงไปใน volumetric flask ขนาด 50 มลลลตร ท าใหเปนกรดเกลอ โดยเตมกรดเกลอลงไป 2-3 หยด แกวง flask เพอในสารผสมกน เดม ผลก BaCl2

ลงไป 0.5 กรม เขยาทนทนาน 1 นาท เตม gum acacia ลงไป 2 มลลลตร ปรบปรมาตรเปน 50 มลลลตร ดวยน ากลน เขยา 1 นาท ตงทงไว 5 นาท วดทความยาวคลน 450 นาโนเมตร ท า blank พรอมตวอยาง

3.1.3 การวเคราะหผลทางสถต โดยเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคณภาพขาวทไดรบปยอนทรยและเคมดวย paired T-test โดยใชโปรแกรมส าเรจรป statistical analysis system (SAS Version 9) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 3.2 การทดลองท 2 ผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดย

ใสปยอนทรยและปยเคม 3.2.1 การวางแผนการทดลอง

วางแผนการทดลอง 2X4 Factorial in Completely Randomized Design (CRD) จ านวน 3 ซ าโดยมปจจยศกษา 2 ปจจย ไดแก

ปจจยท 1 คอ ขาวกลองขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม ปจจยท 2 คอ ระยะเวลาการเกบรกษา ไดแก 0, 4, 8 และ 12 เดอน โดยน า เ มล ด ข าวกล อ งจากการทดลองท 1 มาบร รจ ใน ถ งลาม เ นต

(LLDPE/Nylon) หนา 100 ไมโครเมตร ปดผนกแบบสญญากาศ บรรจถงละ 600 กรม และเกบรกษาไวทอณหภมหอง หลงจากนนท าการวเคราะหผลทก 4 เดอน เปนระยะเวลาทงสน 12 เดอน

3.2.2 การวเคราะหผลการทดลอง โดยท าการวเคราะหผลการเปลยนแปลงของคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ดงน

3.2.2.1 คณภาพผลผลตของขาวขาวดอกมะล 105 โดยบนทกน าหนก 100 เมลด

3.2.2.2 คณภาพทางกายภาพของขาวขาวดอกมะล 105 ไดแก ความกวาง ความยาว ความหนา ของเมลดขาวกลอง และสดสวนระหวางความยาวตอความกวางของเมลดขาวกลอง

3.2.2.3 คณภาพทางเคมของขาวขาวดอกมะล 105 ไดแก (1) ปรมาณอะไมโลส วธ iodine calorimetric (juliano, 1971) (2) ปรมาณไขมน ตามวธการของ AOAC (2000) (3) ปรมาณโปรตน วธ kjeldahl method (kjeldahl, 1883)

38

(4) ปรมาณความชน โดยใช Hot-air oven (AOAC, 2000) (5) ปรมาณเถา ตามวธการของ AOAC (2000) (6) ปรมาณเสนใย (Crude fiber) ตามวธการของ AOAC (2000) (7) ปรมาณคารโบไฮเดรต ดวยวธการค านวณของ AOAC (2000) (8) ปรมาณสารความหอม 2-acetyl-1-pyrroline (2-AP) ดดแปลง

วธการวเคราะหจาก Sriseadka et al. (2006) 3.2.2.4 คณภาพทางโภชนาการของขาวขาวดอกมะล 105 ไดแก

(1) ปรมาณสารประกอบฟนอลกทงหมด วธการ lqbal et al. (2005) (2) ปรมาณวตามนบ 1 ดดแปลงวธการจาก AOAC (2012)

3.2.2.5 คณภาพการหงตมของขาวขาวดอกมะล 105 ไดแก (1) ความคงตวของแปงสก โดยวธการของ Cagampang et al. (1973) (2) การสลายตวในดางของเมลดขาว ดดแปลงจากกระทรวงเกษตร

และสหกรณ (2555) (3) การยดตวของเมลดขาว ตามวธการของ Juliano (1985c) (4) การขยายปรมาตรของขาวสก ตามวธการของ Juliano (1985c) (5) การอมน าของขาวสก ตามวธการของ Juliano (1985c)

3.2.2.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภค เมอเกบรกษาขาวเปนระยะเวลา 12 เดอน โดยวธ 9-point hedonic scale test เพอประเมนคณภาพการยอมรบของผบรโภคในดานตาง ๆ ไดแก ลกษณะทปรากฏรสชาตกลนหอม ความนมเหนยว และความชอบโดยรวม

3.2.3 การวเคราะหผลทางสถต น าขอมลมาวเคราะหความแปรปรวน (analysisof variance) ตามแผนการทดลองและเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมโดยวธ Ducan’s multiple range test (DMRT) โดยใชโปรแกรมส าเรจรป statistical analysis system (SAS Version 9) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 3.3 สถานทท าการทดลอง

หองปฏบตการปฐพวทยา ภาควชาเทคโนโลยการเกษตร และ หองปฏบตการเทคโนโลยการอาหารภาควชาเทคโนโลยการอาหารคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต และแปลงปลกขาวของเกษตรกร อ าเภอสงขะ จงหวดสรนทร

39

3.4 ระยะเวลาในการทดลอง ตงแต มกราคม พ.ศ. 2558 ถง พฤษภาคม พ.ศ. 2559

40

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล

4.1 ผลการวจย

4.1.1 การทดลองท 1 การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใช ปยอนทรยและปยเคม

4.1.1.1 คณภาพผลผลตของขาวขาวดอกมะล 105 การใสปยเคมมผลท าใหคณภาพผลผลตของขาวขาวดอกมะล 105 ใน

ดานน าหนกขาวเปลอก 100 เมลดและน าหนกขาวกลอง 100 เมลด มากกวาอยางมนยส าคญทางสถต เมอเปรยบเทยบการปลกขาวขาวดอกมะล 105 โดยใสปยอนทรย โดยพบวา เมลดขาวเปลอก 100 เมลดจากนาขาวทมการใสปยเคมมน าหนกเฉลย 2.36±0.03 กรม ซงมากกวาอยางมนยส าคญทางสถตเมอเปรยบเทยบกบเมลดขาวเปลอก 100 เมลดจากนาขาวทมการใสปยอนทรย ซงมน าหนกเฉลย 2.23±0.02 กรม เชนเดยวกนกบ เมลดขาวกลอง 100 เมลดจากนาขาวทมการ ใสปยเคมทมน าหนกเฉลย 2.13±0.02 กรม ซงมากกวาอยางมนยส าคญทางสถตเมอเปรยบเทยบกบเมลดขาวกลอง 100 เมลดจากนาขาวทมการใสปยอนทรย ทมน าหนกเฉลย 2.09±0.01 กรม แตอยางไรกตาม การใสปยทแตกตางกนทงสองประเภทนน ไมมผลตอน าหนกเมลดขาวเปลอกและน าหนกเมลดขาวกลอง (ตารางท 4.1) ตารางท 4.1 คณภาพผลผลตขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยไดรบปยอนทรยและปยเคม

คณภาพผลผลตขาวขาวดอกมะล 105 การใสปยในนาขาว P-value

ปยอนทรย ปยเคม น าหนกเมลดขาวเปลอก (กรม/เมลด) 0.027±0.002 a 0.026±0.002 a 1/ 0.057 น าหนกเมลดขาวกลอง (กรม/เมลด) 0.025±0.003 a 0.024±0.002 a 0.184 น าหนกเมลดขาวเปลอก 100 เมลด (กรม) 2.230±0.020 b 2.360±0.030 a 0.038 น าหนกเมลดขาวกลอง 100 เมลด (กรม) 2.090±0.010 b 2.130±0.020 a 0.040 1/คาเฉลย±คาเบยงเบนมาตรฐานในแนวนอนตามดวยตวอกษรตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ T-test

41

4.1.1.2 คณภาพทางกายภาพ การใสปยอนทรยและปยเคมไมมผลตอคณภาพทางกายภาพของขาว

ขาวดอกมะล 105 โดยพบวา ความกวางของเมลดขาวท ใสปยอนทรยและปยเคมมคาเฉลย 2.01±0.05 และ 2.02±0.05 มลลเมตร ตามล าดบ ความยาวของเมลดขาวทใสปยอนทรยและปยเคมมคาเฉลย 7.53±0.22 และ 7.59±0.19 มลลเมตร ตามล าดบ สวนความหนาของเมลดขาวท ใสปยอนทรยและปยเคมพบวา มคาเฉลย 1.67±0.04 และ 1.66±0.05 มลลเมตร ตามล าดบ และสดสวนระหวางความยาวตอความกวางของเมลดขาวทใสปยอนทรยและปยเคมมคาเฉลย 3.74±0.15 และ 3.76±0.18 มลลเมตร ตามล าดบ (ตารางท 4.2) ตารางท 4.2 คณภาพทางกายภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยไดรบปยอนทรยและปยเคม

คณภาพทางกายภาพขาวขาวดอกมะล 105 การใสปยในนาขาว P-value

ปยอนทรย ปยเคม ความกวาง (มลลเมตร) 2.02±0.05 a 2.01±0.05 a1/ 0.34 ความยาว (มลลเมตร) 7.59±0.19 a 7.53±0.22 a 0.66 ความหนา (มลลเมตร) 1.66±0.05 a 1.67±0.04 a 0.84 สดสวนระหวางความยาวตอความกวาง (มลลเมตร) 3.76±0.18 a 3.74±0.15 a 0.63 1/คาเฉลย±คาเบยงเบนมาตรฐานในแนวนอนตามดวยตวอกษรตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ T-test

42

4.1.1.3 คณภาพทางเคม เมอประเมนดานคณภาพทางเคมของขาวขาวดอกมะล 105 พบวา การ

ใสปยเคมในการปลกขาวขาวดอกมะล 105 มผลท าใหปรมาณอะไมโลส และปรมาณโปรตนในเมลดขาวมสงกวาการใสปยอนทรยอยางมนยส าคญทางสถต แตในทางตรงกนขาม การใสปยอนทรยในการปลกขาวขาวดอกมะล 105 มผลท าใหปรมาณคารโบไฮเดรตในเมลดขาวมสงกวาการใสปยเคมอยางมนยส าคญทางสถต นอกจากนพบวา การใสปยทแตกตางกนทงสองประเภทในการปลกขาวขาวดอกมะล 105 ไมมผลตอปรมาณไขมน และปรมาณสารความหอม (2-AP) กลาวคอ ปรมาณไขมนในขาวทใสปยเคม และปยอนทรยนนมคาเฉลยรอยละ 3.95±0.23 และ 3.92±0.21 ตามล าดบ และปรมาณสารความหอม (2-AP) ในขาวทใสปยเคมและปยอนทรยมคาเฉลย 4.00±0.15 และ 4.09±0.08 ppm ตามล าดบ นอกจากน เมอประเมนดานคณภาพทางโภชนาการของขาวขาวดอกมะล 105 พบวา การใสปยอนทรยในการปลกขาวขาวดอกมะล 105 สงผลท าใหปรมาณสารประกอบฟนอลกทงหมดในเมลดขาวมสงกวาการใสปยเคมอยางมนยส าคญทางสถต แตอยางไรกตาม พบวา การใสปยทแตกตางกนทงสองประเภทในการปลกขาวขาวดอกมะล 105 ไมมผลตอปรมาณวตามนบ 1 กลาวคอ ปรมาณวตามนบ 1 ในขาวทใสปยเคม และปยอนทรยมคาเฉลย 0.46±0.02 และ 0.42±0.02 มลลกรม/100 กรม ตามล าดบ (ตารางท 4.3) ตารางท 4.3 คณภาพทางเคมของขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยไดรบปยอนทรยและปยเคม

คณภาพทางเคมของขาวขาวดอกมะล 105 การใสปยในนาขาว P-value

ปยอนทรย ปยเคม อะไมโลส (รอยละ) 17.71±1.01 b 20.05±0.39 a1/ 0.02 ไขมน (รอยละ) 3.92±0.21 a 3.95±0.23 a 0.90 โปรตน (รอยละ) 6.82±0.21 b 7.71±0.04 a 0.02 คารโบไฮเดรต (รอยละ) 74.55±0.02 a 72.72±0.20 b 0.01 สารความหอม (2-AP)(ppm) 4.09±0.08 a 4.00±0.15 a 0.42 สารฟนอลกทงหมด (มลลกรมแกลลค/กรม) 1.02±0.03 a 0.86±0.04 b 0.01 วตามนบ 1 (มลลกรม/100 กรม) 0.42±0.02 a 0.46±0.02 a 0.12 1/คาเฉลย±คาเบยงเบนมาตรฐานในแนวนอนตามดวยตวอกษรตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ T-test

43

4.1.1.4 คณภาพการหงตม การใสปยอนทรยและปยเคมไมมผลตอคณภาพการหงตมของขาวขาว

ดอกมะล 105 พบวา ความคงตวของเจลในขาวทใสปยอนทรยและปยเคมมคาเฉลย 65.50±12.12 และ 70.83±2.88 มลลเมตร ตามล าดบ สวนการสลายตวในสารละลายดางของขาวท ใสปยอนทรยและปยเคม พบวา มคาเฉลยเทากบ 4.83±0.28 และ 5.00±0.00 คะแนน ตามล าดบ และการยดตวของเมลดขาวสกของขาวทใสปยอนทรยและปยเคมมคาเฉลย 1.03±0.09 และ 1.13±0.13 เทา ตามล าดบ การขยายปรมาณของเมลดขาวสกในขาวท ใสปยเคม และปยอนทรย พบวา มคาเฉลย 2.07±0.35 และ 2.23±0.20 เทา ตามล าดบ และการอมน าของเมลดขาว ในขาวทใสปยเคม และปยอนทรยมคาเฉลยรอยละ 114.05±8.23 และ 115.66±9.28 ตามล าดบ (ตารางท 4.4) ตารางท 4.4 คณภาพการหงตมของขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยไดรบปยอนทรยและปยเคม

คณภาพการหงตมขาวขาวดอกมะล 105 การใสปยในนาขาว P-value

ปยอนทรย ปยเคม ความคงตวของเจล (มลลเมตร) 70.83±2.88 a 65.50±12.12 a 1/ 0.49 การสลายตวในสารละลายดาง (คะแนน) 5.00±0.00 a 4.83±0.28 a 0.37 การยดตวของเมลดขาวสก (เทา) 1.13±0.13 a 1.03±0.09 a 0.69 การขยายปรมาตรของเมลดขาวสก (เทา) 2.23±0.20 a 2.07±0.35 a 0.18 การอมน าของเมลดขาวสก (รอยละ) 115.66±9.28 a 114.05±8.23 a 0.83 1/คาเฉลย±คาเบยงเบนมาตรฐานในแนวนอนตามดวยตวอกษรตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ T-test

44

4.1.1.5 ปรมาณธาตอาหารในเมลด การใสปย เคมและป ยอนทรยไมมผลตอปรมาณธาตฟอสฟอรส

โพแทสเซยม และซลเฟอร ในเมลดขาวขาวดอกมะล 105 โดยปรมาณฟอสฟอรสในขาวท ใสปยเคม และปยอนทรยมคาเฉลยรอยละ 0.57±0.25 และ 0.55±0.01 ตามล าดบ สวนปรมาณโพแทสเซยมในขาวทใสปยเคมและปยอนทรยมคาเฉลยรอยละ 0.18±0.06 และ 0.18±0.02 ตามล าดบ และปรมาณซลเฟอรในขาวทใสปยเคม และปยอนทรยมคาเฉลยรอยละ 0.05±0.01 และ 0.03±0.00 ตามล าดบ ยกเวนปรมาณไนโตรเจนในเมลดขาวทพบวา การใสปยเคมมผลท าใหขาวขาวดอกมะล 105 มปรมาณไนโตรเจน (รอยละ 1.27±0.05 ) มากกวาการใสปยอนทรย (รอยละ 1.07±0.05) (ตารางท 4.5) ตารางท 4.5 ปรมาณธาตอาหารพชในเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม

ปรมาณธาตอาหารในขาวขาวดอกมะล 105 การใสปยในนาขาว P-value

ปยอนทรย ปยเคม ปรมาณไนโตรเจน (รอยละ) 1.07±0.04 b 1.27±0.02 a1/ 0.04 ปรมาณฟอสฟอรส (รอยละ) 0.55±0.01 a 0.57±0.25 a 0.92 ปรมาณโพแทสเซยม (รอยละ) 0.18±0.02 a 0.18±0.06 a 1.00 ปรมาณซลเฟอร (รอยละ) 0.03±0.01 a 0.05±0.01 a 0.07 1/คาเฉลย±คาเบยงเบนมาตรฐานในแนวนอนตามดวยตวอกษรตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ T-test

45

4.1.1.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภค การประเมนคณภาพการยอมรบของผบรโภคโดยผเชยวชาญ ตอขาว

ขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคม และปยอนทรย พบวา ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรย ไดคะแนนประเมนดานลกษณะทปรากฏ (7.8±1.6 คะแนน) ความนมเหนยว (7.8±1.1 คะแนน) และความชอบโดยรวม (7.8±1.1 คะแนน) มากกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคมแตอยางไรกตาม คะแนนประเมนในดานรสชาต และกลนหอม ไมมความแตกตางระหวางขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคม และปยอนทรย สวนการประเมนคณภาพการยอมรบของผบรโภคโดยผบรโภคทวไป ตอขาวกลองหอมมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคม และปยอนทรย พบวา ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรย ไดคะแนนประเมนดานความนมเหนยว (7.5±1.0 คะแนน) มากกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคมเลกนอยแตไมมความแตกตางกนทางสถตเชนเดยวกนกบคะแนนประเมนในดานลกษณะทปรากฏ รสชาต กลนหอม และความชอบโดยรวม ซงไมมความแตกตางกนทางสถตระหวางขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคม และปยอนทรย (ตารางท 4.6)

ตารางท 4.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภคตอขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม คณภาพการยอมรบ

ของผบรโภค การใสปยในนาขาว

ปยอนทรย ปยเคม P value

ประเมนโดยผเชยวชาญ ลกษณะทปรากฏ ชอบมาก (7.8±1.6 a) ชอบปานกลาง (7.2±1.1 a) 0.501 รสชาต ชอบปานกลาง (7.4±1.3 a) ชอบปานกลาง (7.0±0.0 a) 0.541 กลนหอม ชอบปานกลาง (7.4±0.5 a) ชอบปานกลาง (6.8±1.1 a) 0.305 ความนมเหนยว ชอบมาก (7.8±1.1 a) ชอบเลกนอย (6.0±1.2 b) 0.019 ความชอบโดยรวม ชอบมาก (7.8±1.1 a) ชอบปานกลาง (7.0±0.7 a) 0.178 ประเมนโดยผบรโภคทวไป ลกษณะทปรากฏ ชอบมาก (7.5±0.8 a) ชอบมาก (7.7±1.0 a) 0.104 รสชาต ชอบปานกลาง (7.1±1.6 a) ชอบปานกลาง (7.1±0.9 a) 0.309 กลนหอม ชอบปานกลาง (7.4±1.4 a) ชอบปานกลาง (7.4±1.0 a) 0.840 ความนมเหนยว ชอบมาก (7.5±1.0 a) ชอบปานกลาง (7.4±1.0 a) 0.758 ความชอบโดยรวม ชอบมาก (8.0±1.0 a) ชอบมาก (7.6±0.7 a) 0.726 1/คาเฉลย±คาเบยงเบนมาตรฐานในแนวนอนตามดวยตวอกษรตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ T-test

46

4.1.2 การทดลองท 2 ผลของระยะเวลาการเกบรกษาตอคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรยและปยเคม

4.1.2.1. คณภาพผลผลตขาวขาวดอกมะล 105 น าหนกขาวกลอง 100 เมลด ของขาวกลองทใสปยเคมและใสปย

อนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน พบวา ทขาวกลองทใสปยเคมทระยะเวลาการเกบรกษา 4 เดอน มคาสงทสด คอ 2.15±0.02 กรม แตไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองท ใสปยเคมทระยะเวลาการเกบรกษา 0 8 และ 12 เดอน รวมไปถงขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนเวลา 8 และ 12 เดอน ซงมคาเทากบ 2.13±0.02, 2.14±0.01, 2.14±0.01, 2.12±0.01 และ 2.13±0.01 กรม ตามล าดบ สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มของคาน าหนกขาวกลอง 100 เมลดต าทสดคอ 2.08±0.04 กรม ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน ซงมคาเทากบ 2.09±0.01 เดอน (ตารางท 4.7)

ตารางท 4.7 น าหนก 100 เมลด (กรม) ของขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม

ระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 2.09±0.01 b 2.13±0.02 a 1/ 2.11±0.03 A2/

4 2.08±0.04 b 2.15±0.02 a 2.12±0.04 A 8 2.12±0.01 a 2.14±0.01a 2.14±0.01 A 12 2.13±0.01 a 2.14±0.01 a 2.14±0.01 A

คาเฉลย 2.10±0.02 B 2.14±0.01 A3/ P value ชนดปย <0.001 ระยะเวลา 0.13 ชนดปย*ระยะเวลา 0.07 C.V. (%) 0.96 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

47

4.1.2.2 คณภาพทางกายภาพของขาวขาวดอกมะล 105 (1) ความหนาของเมลดของเมลดขาวขาวดอกมะล 105

ดานความหนาของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองทใสปยเคมและขาวกลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มความหนาสงทสด คอ 1.78±0.07 มลลเมตร ซงไมแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน และขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปน ระยะเวลา 12 เดอน ซงมคาเทากบ 1.74±0.06 และ 1.76±0.04 มลลเมตร ตามล าดบ สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 4 เดอน มคาเฉลยต าทสด คอ 1.66±0.05 และ 1.66±0.08 มลลเมตร ตามล าดบ ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 4 เดอน ซงมคาเทากบ 1.70±0.04, 1.67±0.04 และ1.69±0.05 มลลเมตร ตามล าดบ (ตารางท 4.8) ตารางท 4.8 ความหนา (มลลเมตร) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม

ระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 1.66±0.05 c 1.67±0.04 c1/ 1.66±0.04 C2/

4 1.66±0.08 c 1.69±0.05 bc 1.67±0.07 C 8 1.70±0.04 bc 1.74±0.06 ab 1.72±0.06 B 12 1.76±0.04 a 1.78±0.07 a 1.77±0.05 A

คาเฉลย 1.69±0.07 A 1.72±0.08 A3/ P value ชนดปย 0.08 ระยะเวลา <0.001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.87 C.V. (%) 3.55 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

48

(2) ความกวางของเมลดของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ดานความกวางของเมลดขาวกลองของขาวกลองทใสปยเคมและขาว

กลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน พบวา ขาวกลองทใสปยอนทรย และขาว กลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาสงทสด คอ 2.14±0.06 และ 2.14±0.08 มลลเมตร ตามล าดบ ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองท ใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน และขาวกลองท ใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน ซงมคาเทากบ 2.09±0.07 และ 2.08±0.07 มลลเมตร ตามล าดบ สวนขาวกลองท ใสปยเคมท เกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาต าทสด คอ 2.01±0.05 มลลเมตร ซงไมมความแตกตางทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 8 เดอน ซงมคาเทากบ 2.02±0.07,2.08±0.07 และ 2.07±0.06มลลเมตร ตามล าดบสวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มคาเทากบ 2.05±0.07 มลลเมตร (ตารางท 4.9) ตารางท 4.9 ความกวาง (มลลเมตร) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม

ระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 2.02±0.07 bc 2.01±0.05 c1/ 2.01±0.07 C2/

4 2.05±0.07 bc 2.08±0.07 abc 2.07±0.07 B 8 2.09±0.07 ab 2.07±0.06 bc 2.08±0.07 B 12 2.14±0.06 a 2.14±0.08 a 2.14±0.07 A

คาเฉลย 2.07±0.08 A 2.07±0.08 A3/ P value ชนดปย 0.90 ระยะเวลา <0.001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.70 C.V. (%) 3.47 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

49

(3) ความยาวของเมลดของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ดานความยาวของเมลดขาวกลองของขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบ

รกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มความยาวสงทสด คอ 7.63±0.22 มลลเมตร ซงไมแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 8 เดอน รวมไปถงขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0, 4, 8 และ 12 เดอน ซงมคาเทากบ 7.59±0.19, 7.43±0.18, 7.53±0.22, 7.44±0.18, 7.55±0.23 และ 7.51±0.25 มลลเมตร ตามล าดบ สวนขาวกลองท ใสปย อนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มคาต าทสด คอ 7.31±0.11 มลลเมตร ซงไมมความ แตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน และขาวกลองทใส ปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน (ตารางท 4.10) ตารางท 4.10 ความยาว (มลลเมตร) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม

ระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยเคม ปยอนทรย 0 7.53±0.22 a1/ 7.59±0.19 a 7.56±0.20 A2/

4 7.44±0.18 ab 7.31±0.11 b 7.37±0.17 B 8 7.55±0.23 a 7.43±0.18 ab 7.49±0.21 AB 12 7.51±0.25 a 7.63±0.22 a 7.57±0.23 A

คาเฉลย 7.50±0.22 A3/ 7.49±0.21 A P value ชนดปย 0.69 ระยะเวลา 0.01 ชนดปย*ระยะเวลา 0.14 C.V. (%) 2.73 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

50

(4) สดสวนระหวางความยาวตอความกวาง ของเมลดขาว ขาวดอกมะล 105

ดานความยาวตอกวางของเมลดขาวกลอง ขาวกลองทใสปยเคม และขาวกลองทใสปยอนทรยมความแตกตางกนทางสถต เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาสงทสดคอ 3.76±0.18 เทา ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา12 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา0, 4 และ 8 เดอน ซงมคาเทากบ 3.69±0.34, 3.74±0.15, 3.58±0.14 และ 3.65±0.17 เทา ตามล าดบ สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาต าทสดคอ 3.50±0.15 เทา ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 8 เดอน ซงมคาเทากบ 3.57±0.14, 3.55±0.08 เทา (ตารางท 11) ตารางท 4.11 สดสวนระหวางความยาวตอความกวาง (เทา) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบ

ปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 3.76±0.18 a 3.74±0.15 ab1/ 3.75±0.17 A2/

4 3.57±0.14 bcd 3.58±0.14 abcd 3.58±0.14 B 8 3.55±0.08 cd 3.65±0.17 abcd 3.60±0.14 B 12 3.69±0.34 abc 3.50±0.15 d 3.59±0.27 B

คาเฉลย 3.65±0.22 A 3.62±0.18 A3/ P value ชนดปย 0.55 ระยะเวลา 0.01 ชนดปย*ระยะเวลา 0.12 C.V. (%) 5.22 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

51

4.1.2.3 คณภาพทางเคมของขาวขาวดอกมะล 105 (1) ความชนของเมลดขาวขาวดอกมะล 105

ความชนของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองทใสปยเคม และขาวกลองทใสปยอนทรยมความแตกตางกนทางสถต เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาสงทสด คอ รอยละ 13.48±0.03 สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มคาต าทสด คอ รอยละ 11.27±0.03 สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0, 4, 8 และ 12 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษา เปนระยะเวลา 8 และ 12 เดอน มคาเทากบ รอยละ 12.53±0.05, 12.16±0.03, 12.84±0.01, 12.97±0.09, 12.02±0.02 และ 12.02±0.02 ตามล าดบ (ตารางท 4.12) ตารางท 4.12 ความชน (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคมใน

ระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 12.53±0.06 d 13.48±0.03 a1/ 13.00±0.55 A2/

4 12.16±0.03 e 11.27±0.03 g 11.72±0.51 C 8 12.84±0.01 c 12.02±0.02 f 12.43±0.47 B 12 12.97±0.09 b 12.02±0.02 f 12.50±0.55 B

คาเฉลย 12.62±0.33 A 12.20±0.86 B3/ P value ชนดปย <0.0001 ระยะเวลา <0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา <0.0001 C.V. (%) 0.37 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

52

(2) ปรมาณโปรตนของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ปรมาณโปรตนของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองท ใสปย

เคมและขาวกลองทใสปยอนทรยมความแตกตางกนทางสถต เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาสงทสด คอ รอยละ 7.71±0.04 ซงไมม ความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองท ใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน และขาว กลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4, 8 และ 12 เดอน ซงมคาเทากบ รอยละ 7.05±0.04, 7.42±0.57, 7.47±0.02 และ 7.50±0.02 ตามล าดบ สวนขาวกลองท ใสปยอนทรยทเกบรกษา เปนระยะเวลา 8 เดอน มคาต าทสด คอ รอยละ 6.68±0.04 ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0, 8 และ 12 เดอนซงมคาเทากบ รอยละ 6.82±0.21, 6.68±0.04, 6.94±0.04 ตามล าดบ (ตารางท 4.13)

ตารางท 4.13 ปรมาณโปรตน (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ

ปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 6.82±0.21 d 7.71±0.04 a1/ 7.26±0.53 A2/

4 7.05±0.04 abc 7.42±0.57 abc 7.23±0.39 A 8 6.68±0.04 d 7.47±0.02 abc 7.08±0.46 A 12 6.94±0.04 cd 7.50±0.02 a 7.22±0.32 A

คาเฉลย 6.87±0.17 B 7.53±0.25 A3/ P value ชนดปย 0.0003 ระยะเวลา 0.64 ชนดปย*ระยะเวลา 0.39 C.V. (%) 3.04 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

53

(3) ปรมาณไขมนของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ปรมาณไขมนของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองทใสปยเคม และ

ขาวกลองทใสปยอนทรยมความแตกตางกนทางสถต เมอเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มคาสงทสด คอ รอยละ 4.26±0.40 ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 4 เดอน ซงมคาเทากบ รอยละ 3.92±0.21, 3.95±0.23 และ 3.79±0.21 ตามล าดบ สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาต าทสด คอ รอยละ 3.31±0.03 ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4, 8 และ 12 เดอน ซงมคาเทากบ รอยละ 3.45±0.07, 3.79±0.21, 3.66±0.08 และ 3.46±0.03 ตามล าดบ (ตารางท 4.14) ตารางท 4.14 ปรมาณไขมน (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม

ในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 3.92±0.22 ab 3.95±0.23 ab1/ 3.94±0.19 A2/

4 4.26±0.40 a 3.79±0.21 abc 4.03±0.38 A 8 3.45±0.07 bc 3.66±0.08 bc 3.56±0.14 B 12 3.31±0.04 c 3.46±0.04 bc 3.39±0.09 B

คาเฉลย 3.73±0.44 A 3.72±0.22 A3/ P value ชนดปย 0.85 ระยะเวลา 0.006 ชนดปย*ระยะเวลา 0.15 C.V. (%) 5.42 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

54

(4) ปรมาณเสนใยของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ปรมาณเสนใยของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองทใสปยเคมและขาว

กลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาสงทสด คอ รอยละ 0.92±0.01 สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน มคาต าทสด คอ รอยละ 0.01±0.00 ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน ซงมคาเทากบ รอยละ 0.04±0.02 สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 12 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0, 4 และ 12 เดอน มคาเทากบ รอยละ 0.69±0.01, 0.17±0.01, 0.79±0.01, 0.68±0.12 และ 0.17±0.04 ตามล าดบ (ตารางท 4.15) ตารางท 4.15 ปรมาณเสนใย (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม

ในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 0.92±0.01 a 0.79±0.01 b1/ 0.86±0.07 A2/

4 0.69±0.01 b 0.68±0.12 b 0.69±0.07 B 8 0.04±0.02 d 0.01±0.00 d 0.03±0.02 D 12 0.17±0.01 c 0.17±0.04 c 0.17±0.03 C

คาเฉลย 0.46±0.39 A 0.41±0.36 A3/ P value ชนดปย 0.10 ระยะเวลา <0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.34 C.V. (%) 11.11 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

55

(5) ปรมาณเถาของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ปรมาณเถาของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองท ใสปยเคมและ

ขาวกลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 8 เดอน มคาสงทสด คอ รอยละ 1.35±0.04 และ 1.35±0.01 ตามล าดบ ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 8 เดอน ซงมคาเทากบ รอยละ 1.32±0.02 และ 1.30±0.07 ตามล าดบ สวนขาวท ใสปยเคมท เกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาต าทสด คอ รอยละ 1.20±0.01 ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 12 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน ซงมคาเทากบ รอยละ 1.25±0.02, 1.24±0.01 และ 1.23±0.01 ตามล าดบ (ตารางท 4.16)

ตารางท 4.16 ปรมาณเถา (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคมใน

ระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 1.25±0.02 bcd 1.32±0.02 ab1/ 1.29±0.04 A2/ 4 1.35±0.04 a 1.23±0.01 cd 1.29±0.07 A 8 1.35±0.01 a 1.30±0.07 abc 1.33±0.05 A 12 1.24±0.01 cd 1.20±0.01 d 1.22±0.02 B

คาเฉลย 1.30±0.06 A 1.27±0.06 A3/ P value ชนดปย 0.07 ระยะเวลา 0.01 ชนดปย*ระยะเวลา 0.02 C.V. (%) 2.52 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

56

(6) ปรมาณคารโบไฮเดรตในเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ปรมาณคารโบไฮเดรตของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองทใสปยเคม

และขาวกลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน มคาสงทสด คอ รอยละ 75.63±0.09 ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4, 8 และ 12 เดอน และขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ซงมคาเทากบ รอยละ 75.59±0.24, 75.53±0.19, 75.63±0.04 และ 75.35±0.12 ตามล าดบ สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาต าทสด คอ รอยละ 72.72±0.20 สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 4 เดอน มคาเทากบ รอยละ 74.55±0.02 และ 74.47±0.51 ตามล าดบ (ตารางท 4.17) ตารางท 4.17 ปรมาณคารโบไฮเดรต (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรย

และปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 74.55±0.02 b 72.72±0.20 c1/ 73.63±0.09 C2/

4 74.47±0.51 b 75.59±0.24 a 75.04±0.72 B 8 75.63±0.09 a 75.53±0.19 a 75.59±0.14 A 12 75.35±0.12 a 75.63±0.04 a 75.49±0.18 A

คาเฉลย 74.76±0.88 B 75.10±0.89 A3/ P value ชนดปย 0.02 ระยะเวลา <0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.02 C.V. (%) 0.30 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

57

(7) ปรมาณอะไมโลสในเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ปรมาณอะไมโลสของขาวกลอง พบวา ขาวกลองทใสปยเคมและขาว

กลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มคาสงทสด คอ รอยละ 22.63±0.21 ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองท ใสปยอนทรยทเปนรกษาเปนระยะเวลา 4, 8 และ 12 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษา เปนระยะเวลา 8 และ 12 เดอน ซงมคาเทากบ รอยละ 22.29±0.84, 22.46±0.15, 21.08±2.32, 21.87±0.17 และ 22.25±0.56 ตามล าดบ สวนขาวกลองท ใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะ 0 เดอน มคาต าทสด คอ รอยละ 17.81±1.01 สวนขาวกลองทใหปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาเทากบ รอยละ 20.05±0.39 (ตารางท 4.18) ตารางท 4.18 ปรมาณอะไมโลส (รอยละ) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ

ปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยเคม ปยอนทรย 0 20.05±0.39 b1/ 17.81±1.01 c 18.93±1.40 B2/

4 22.63±0.21 a 22.29±0.84 a 22.46±0.58 A 8 21.87±0.17 a 22.46±0.15 a 22.17±0.35 A 12 22.25±0.56 a 21.08±2.32 ab 21.67±1.64 A

คาเฉลย 21.71±1.08 A3/ 20.91±2.26 A P value ชนดปย 0.07 ระยะเวลา <0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.12 C.V. (%) 4.61 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

58

(8) สารฟนอลกทงหมด (Total phenolic) ของเมลดขาวขาวดอกมะล105

ปรมาณสารฟนอลกทงหมด (total phenolic) ของเมลดขาวกลองขาวดอกมะล 105 พบวา ขาวกลองทใสปยเคมและขาวกลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาสงทสด คอ 1.52±0.03 มลลกรมแกลลค/กรม สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาต าทสด คอ 0.62±0.01 มลลกรมแกลลค/กรม ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองท ใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน ซงมคาเทากบ 0.69±0.01 มลลกรมแกลลค/กรม สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4, 8 และ 12 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 4 เดอน มคาเทากบ 1.02±0.03, 0.77±0.01, 0.84±0.02, 1.31±0.09 และ 0.86±0.04 มลลกรมแกลลค/กรม ตามล าดบ (ตารางท 4.19) ตารางท 4.19 ปรมาณสารฟนอลกทงหมด (Total phenolic) (มลลกรมแกลลค/กรม) ของเมลดขาว

ขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 1.52±0.03 a 1.31±0.09 de1/ 1.42±0.13 A 2/

4 1.02±0.03 c 0.86±0.04 d 0.94±0.09 B 8 0.77±0.01 e 0.69±0.01 f 0.73±0.05 C 12 0.84±0.02 de 0.62±0.01 f 0.73±0.12 C

คาเฉลย 1.04±0.30 A 0.87±0.28 B3/ P value ชนดปย <0.0001 ระยะเวลา <0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.04 C.V. (%) 4.40 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

59

(9) ปรมาณวตามนบ 1 ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ปรมาณวตามนบ 1 ของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองท ใสปยเคม

และขาวกลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษา เปนระยะเวลา 0 และ 4 เดอน มคาสงทสด คอ 0.46±0.02 และ 0.46±0.03 มลลกรม/100 กรม ตามล าดบ ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองท ใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน และขาวกลองท ใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 8 เดอน ซงมคาเทากบ 0.44±0.02, 0.42±0.01 และ 0.43±0.01 มลลกรม/100 กรม ตามล าดบ สวนขาวกลองท ใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาต าทสด คอ 0.38±0.01 มลลกรม/100 กรม ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 4 เดอน และขาวทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ซงมคาเทากบ 0.42±0.01, 0.41±0.01 และ 0.40±0.02 มลลกรม/100 กรม ตามล าดบ (ตารางท 4.20) ตารางท 4.20 ปรมาณวตามนบ 1 (มลลกรม/100 กรม) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบ

ปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 0.42±0.01 abc 0.46±0.02 a1/ 0.45±0.03 A2/

4 0.41±0.01 bc 0.46±0.03 a 0.44±0.04 A 8 0.43±0.01 ab 0.44±0.02 ab 0.44±0.01 A 12 0.38±0.01 c 0.40±0.02 bc 0.39±0.02 B

คาเฉลย 0.42±0.02 B 0.45±0.03 A3/ P value ชนดปย 0.01 ระยะเวลา 0.02 ชนดปย*ระยะเวลา 0.46 C.V. (%) 4.35 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

60

4.1.2.4 คณภาพความหอม ปรมาณสารความหอม (2-AP) ของเมลดขาวกลอง พบวา ขาวกลองทใส

ปยเคมและขาวกลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาสงทสด คอ 4.09±0.08ppm ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน ซงมคาเทากบ 4.00±0.15 ppm สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาต าทสด คอ 1.60±0.06 ppm สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4, 8 และ 12 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 8 เดอน มคาเทากบ 3.13±0.10, 2.25±0.10, 1.96±0.04, 2.74±0.06 และ 2.04±0.04 ppm ตามล าดบ (ตารางท 4.21) ตารางท 4.21 ปรมาณสาร 2-อะเซทล-1-ไพโรลน (2-AP) (ppm) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ท

ไดรบปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 4.09±0.08a 4.00±0.15 a1/ 4.05±0.12 A2/

4 3.13±0.10 b 2.74±0.06 c 2.94±0.22 B 8 2.25±0.10 d 2.04±0.04 e 2.15±0.13 C 12 1.96±0.04 e 1.60±0.06 f 1.79±0.20 D

คาเฉลย 2.86±0.87 A 2.60±0.95 B3/ P value ชนดปย <0.0001 ระยะเวลา <0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.04 C.V. (%) 3.29 1/1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

61

4.1.2.5 คณภาพการหงตมของขาวขาวดอกมะล 105 (1) การขยายปรมาตรของเมลดขาวขาวดอกมะล 105

การขยายปรมาตรของเมลดขาวกลองของขาวกลองทใสปยเคมและขาวกลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน พบวา ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มคาสงทสด คอ 2.78±0.10 เทา ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน ซงมคาเทากบ 2.60±0.12 เทา สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน มคาต าทสด คอ 1.95±0.17 เทา ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน ซงมคาเทากบ 2.07±0.09 เทา สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0, 8, 12 และขาวกลองทใสปยเคมทเปนรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาเทากบ 2.23±0.13, 2.24±0.12, 2.46±0.06 และ 2.23±0.21 เทา ตามล าดบ (ตารางท 4.22)

ตารางท 4.22 การขยายปรมาตร (เทา) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ

ปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 2.23±0.13 cd 2.07±0.09 de1/ 2.15±0.14 C2/

4 2.78±0.10 a 2.60±0.12 ab 2.70±0.14 A 8 2.24±0.12 cd 1.95±0.17 e 2.09±0.20 C 12 2.46±0.06 bc 2.23±0.21 cd 2.35±0.19 B

คาเฉลย 2.43±0.26 A 2.21±0.29 B3/ P value ชนดปย 0.002 ระยะเวลา <0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.85 C.V. (%) 5.92 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

62

(2) การยดของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 การยดของเมลดขาวกลองของขาวกลองทใสปยเคมและขาวกลองท

ใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน พบวา ขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาสงทสด คอ 1.55±0.27 เทา ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองท ใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 และ 12 เดอน ซงมคาเทากบ 1.25±0.21 และ 1.52±0.16 เทา ตามล าดบ สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มคาต าทสด คอ 0.92b±0.05 เทา ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0, 4 และ 8 เดอน และขาวกลองท ใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 8 เดอน ซงมคาเทากบ 1.13±0.20, 1.03±0.06, 1.25±0.21, 1.03±0.35 และ 1.04±0.02 เทา ตามล าดบ (ตารางท 4.23)

ตารางท 4.23 การยด (เทา) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคมในระหวาง

การเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 1.13±0.20 b 1.03±0.35 b1/ 1.08±0.26 B2/

4 1.03±0.06 b 0.92±0.05 b 0.98±0.08 B 8 1.25±0.21 ab 1.04±0.02 b 1.15±0.18 B 12 1.52±0.16 a 1.55±0.27 a 1.54±0.20 A

คาเฉลย 1.24±0.24 A 1.14±0.32 A3/ P value ชนดปย 0.24 ระยะเวลา 0.001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.79 C.V. (%) 16.93 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

63

(3) การอมน าของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 การอมน าของเมลดขาวกลองของขาวกลองทใสปยเคมและขาว

กลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน พบวา ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน มคาสงทสด คอ 2.38±0.18 กรม สวนขาวทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาต าทสด คอ 1.14±0.08 กรม ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 และ 8 เดอน และขาวทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 8 เดอน ซงมคาเทากบ 1.16±0.09, 1.26±0.03 และ 1.22±0.07 กรม ตามล าดบ สวนขาวทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน และขาวทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 12 เดอน มคาเทากบ 2.16±0.17, 2.15±0.05 และ 1.84±0.06 กรม (ตารางท 4.24)

ตารางท 4.24 การอมน า (กรม) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและปยเคม

ในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 1.16±0.09 d 1.14±0.08 d1/ 1.15±0.08 C2/

4 2.38±0.18 a 2.15±0.05 b 2.26±0.18 A 8 1.26±0.03 d 1.22±0.07 d 1.25±0.05 C 12 2.16±0.17 b 1.84±0.06 c 2.00±0.21 B

คาเฉลย 1.74±0.57 A 1.59±0.44 B3/ P value ชนดปย 0.004 ระยะเวลา <0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.08 C.V. (%) 6.49 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

64

(4) การสลายตวในดางของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 การสลายตวในดางของเมลดของขาวกลองทใสปยเคมและขาว

กลองทใสปยอนทรย เมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน พบวา ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาสงทสด คอ 5.00±0.00 คะแนน ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 8 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0, 4 และ 8 เดอน ซงมคาเทากบ 4.70±0.17, 4.36±0.35, 4.83±0.28, 4.63±0.28 และ 4.73±0.30 คะแนน ตามล าดบ สวนขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาต าทสด คอ 3.14±1.05 คะแนน ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ซงมคาเทากบ 3.40±0.67 คะแนน (ตารางท 4.25)

ตารางท 4.25 การสลายตวในดางของเมลด (คะแนน) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปย

อนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 5.00±0.00 a 4.83±0.28 a1/ 4.91±0.20 A2/

4 4.70±0.17 a 4.63±0.28 a 4.67±0.21 A 8 4.36±0.35 a 4.73±0.30 a 4.56±0.36 A 12 3.40±0.67 b 3.14±1.05 b 3.28±0.80 B

คาเฉลย 4.37±0.70 A 4.33±0.87 A3/ P value ชนดปย 0.88 ระยะเวลา 0.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.71 C.V. (%) 11.43 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

65

(5) ความคงตวของแปงสกของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ความคงตวของแปงสกของขาวกลองทใสปยเคมและขาวกลอง

ทใสปยอนทรยเมอเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน พบวา ขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน มคาสงทสด คอ 70.83±2.88 มลลเมตร ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 0 เดอน ซงมคาเทากบ 65.50±12.12 มลลเมตร สวนขาวกลองท ใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน มคาต าทสด คอ 5.56±2.51 มลลเมตร ซงไมมความแตกตางกนทางสถตกบขาวกลองท ใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ซงมคาเทากบ 8.90±3.60 มลลเมตร สวนขาวกลองทใสปยอนทรยทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 8 เดอน และขาวกลองทใสปยเคมทเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 และ 8 เดอน มคาเทากบ 55.93±10.68, 37.23±7.09, 41.20±3.85 และ 33.23±12.09 มลลเมตร ตามล าดบ (ตารางท 4.26)

ตารางท 4.26 ความคงตวของแปงสก (มลลเมตร) ของเมลดขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรย

และปยเคมในระหวางการเกบรกษา

ระยะเวลาการเกบรกษา (เดอน)

การใสปยในนาขาว คาเฉลย

ปยอนทรย ปยเคม 0 70.83±2.88 a 65.50±12.12 ab1/ 68.16±8.41 A2/

4 55.93±10.68 b 41.20±3.85 c 48.56±10.80 B 8 37.23±7.09 c 33.23±12.09 c 35.23±9.14 C 12 8.90±3.60 d 5.56±2.51 d 7.23±3.33 D

คาเฉลย 43.23±24.83 A 36.37±23.58 B3/ P value ชนดปย 0.04 ระยะเวลา <.0001 ชนดปย*ระยะเวลา 0.57 C.V. (%) 19.87 1/คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐานตามดวยตวอกษรตวพมพเลกทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 2/คาเฉลยในแนวตงทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT 3/คาเฉลยในแนวนอนทตามดวยอกษรพมพใหญทตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ DMRT

66

4.1.2.6 คณภาพการยอมรบของผบรโภค การประเมนคณภาพการยอมรบของผบรโภคตอ ขาวขาวดอกมะล

105 ทปลกโดยใสปยเคม และปยอนทรยทระยะเวลาเกบรกษา 12 เดอน พบวา การประเมนโดยผเชยวชาญดานลกษณะทปรากฏ รสชาต กลนหอม ความนมเหนยว และความชอบโดยรวม ขาวกลองทใสปยอนทรยไดรบความยอมรบมากกวาขาวกลองทใสปยเคม โดยการประเมนดานลกษณะทปรากฏ รสชาต กลนหอม ความนมเหนยว และความชอบโดยรวมของขาวกลองท ใสปยอนทรย เทากบ 8.2±0.4, 8.2±0.4, 8.2±0.4, 8.2±0.4 และ 8.1±0.0 คะแนนตามล าดบ สวนขาวกลองท ใสปยเคม มคาเทากบ 7.0±0.0, 6.8±0.4, 6.6±0.5, 6.8±0.7 และ 6.8±0.4 คะแนน ตามล าดบ สวนการประเมนโดยผบรโภคทวไป พบวา ลกษณะทปรากฏ รสชาต กลนหอม ความนมเหนยว และความชอบโดยรวมของขาวกลองทใสปยอนทรยไดรบการยอมรบมากกวาขาวกลองท ใสปยเคม โดยการประเมนดานลกษณะทปรากฏ รสชาต กลนหอม ความนมเหนยว และความชอบโดยรวมของขาวกลองทใสปยอนทรย เทากบ 8.4±0.5, 7.9±0.5, 8.0±0.6, 8.3± 0.8 และ 8.3±0.5 คะแนน ตามล าดบ สวนขาวกลองทใสปยเคม มคาเทากบ 7.5±0.7, 6.6±0.9, 6.8±1.3, 6.9±1.2 และ 6.8±1.0 คะแนน ตามล าดบ (ตารางท 4.27) ตารางท 4.27 คณภาพการยอมรบของผบรโภคตอขาวขาวดอกมะล 105 ทไดรบปยอนทรยและ

ปยเคมในระหวางการเกบรกษาเปนเวลา 12 เดอน

คณภาพการยอมรบ ของผบรโภค

การใสปยในนาขาว

ปยอนทรย ปยเคม P value

ประเมนโดยผเชยวชาญ

ลกษณะทปรากฏ ชอบมาก (8.2±0.4 a) ชอบปานกลาง (7.0±0.0 b) 1/ 0.004

รสชาต ชอบมาก (8.2±0.4 a) ชอบปานกลาง (6.8±0.4 b) 0.005 กลนหอม ชอบมาก (8.2±0.4 a) ชอบปานกลาง (6.6±0.5 b) 0.003 ความนมเหนยว ชอบมาก (8.2±0.4 a) ชอบปานกลาง (6.8±0.7 b) 0.005 ความชอบโดยรวม ชอบมาก (8.1±0.0 a) ชอบปานกลาง (6.8±0.4 b) 0.004

ประเมนโดยผบรโภคทวไป ลกษณะทปรากฏ ชอบมาก (8.4±0.5 a) ชอบมาก (7.5±0.7 b) 0.001 รสชาต ชอบมาก (7.9±0.5 a) ชอบปานกลาง (6.6±0.9 b) <0.001 กลนหอม ชอบมาก (8.0±0.6 a) ชอบปานกลาง (6.8±1.3 b) 0.009 ความนมเหนยว ชอบมาก (8.3± 0.8 a) ชอบปานกลาง (6.9±1.2 b) 0.005 ความชอบโดยรวม ชอบมาก(8.3±0.5 a) ชอบปานกลาง(6.8±1.0 b) <0.001 1/คาเฉลย±คาเบยงเบนมาตรฐานในแนวนอนตามดวยตวอกษรตางกนมความแตกตางอยางมนยส าคญท P<0.05 โดยวธ T-test

67

4.2 อภปรายผล

4.2.1 การทดลองท 1 การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใชปย

อนทรยและปยเคม ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคม มคณภาพผลผลต ไดแก น าหนก 100

เมลด ดกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยอนทรย ทงนเนองจาก ปยเคมมอตราการปลดปลอยธาตอาหารเรวกวาปยอนทรย และสามารถละลายออกมาใหอยในรปทเปนประโยชนตอพช พชจงสามารถดดใชธาตอาหารจากปยเคมไดทนท ในขณะทอตราการปลดปลอยธาตอาหารของปยอนทรยจะเปนไปอยางชา ๆ เนองจาก ธาตอาหารพชสวนใหญอยในรปของสารประกอบอนทรย ตองผานกระบวนการยอยสลายของจลนทรยในดนเสยกอน จงจะปลดปลอยธาตอาหารออกมาใหอยในรปสารประกอบอนนทรย ซงพชสามารถดดไปใชได ท าใหอตราการปลดปลอยธาตอาหารในปยอนทรยเกดขนชากวาปยเคม (อ านาจ, 2548; Choi, 2003) อกทงเกษตรกรทปลกขาวขาวดอกมะล 105 โดยใสปยอนทรย ยงใชในอตราการใหธาตอาหารต ากวาเกษตรกรทปลกขาวขาวดอกมะล 105 โดย ใสปยเคม ซงจะเหนไดจาก ปรมาณไนโตรเจนในเมลดขาวทปลกโดยการใสปยเคมมากกวาการใสปยอนทรย ดงนน ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคมจงมคณภาพผลผลตดกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยอนทรยซงสอดคลองกบงานวจยของ อนทรา (2547) พบวา ผลผลตขาวทมการใสปยเคมไดผลผลตตอไรสงกวาการใสปยอนทรย โดยมผลผลตเฉลยเทากบ 384 และ 309 กโลกรมตอไร ตามล าดบ ซงมความแตกตางกนประมาณรอยละ 20

ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคม มปรมาณโปรตนในเมลดมากกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยอนทรย ทงนเปนผลมากจากอตราการปลดปลอยธาตอาหารทแตกตางกนระหวางปยทงสองประเภท รวมทงความแตกตางดานอตราการใสปยของระบบการผลตขาว ซงท าใหขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคมไดรบไนโตรเจนมากกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยอนทรย ดงนน จงพบวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคม มปรมาณโปรตนในเมลดมากกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยอนทรย สอดคลองกบงานวจยของ อนทรา (2547) พบวา ปรมาณโปรตนในขาวทใสปยเคมจะมากกวาขาวทใสปยอนทรย แตจากการประเมนคณภาพการยอมรบในการบรโภคทงจากผเชยวชาญและผบรโภคทวไป พบวา ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคมมความเหนยวนมนอยกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยอนทรย เนองจากโปรตนทสวนนอกของเมลดเปนตวขดขวางการซมของน าเขาไปภายในเมลดขาว จงสงผลใหขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคมมความนมเหนยวลดลง (อ านาจ และคณะ, 2539) นอกจากน จากการศกษายงพบวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคมม

68

ปรมาณอะไมโลสมากกวาการใสปยอนทรย ซงเปนอกปจจยหนงทมผลท าใหขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคมมความนมเหนยวลดลงดวยเชนกน เนองจากปรมาณอะไมโลสมผลตอการดดซม น าของเมลดขาว จงสงผลท าใหขาวทมปรมาณอะไมโลสสงสามารถดดซมน าไดนอยกวาขาวทมปรมาณอะไมโลสต า (งามชน และคณะ, 2547) แตอยางไรกตาม พบวา ปรมาณคารโบไฮเดรตในขาวทใสปยเคม มคานอยกวาขาวทไดรบปยอนทรย อาจเนองมาจากปรมาณโปรตนในขาวทใหป ยเคมมปรมาณมากกวาขาวทใหปยอนทรย จงท าใหอตราสวนของปรมาณคารโบไฮเดรตในขาวทใหปยเคมมคานอยลง ดงนนจะเหนไดวา เมอหงตมขาวทปลกโดยใสปยอนทรยจะไดขาวทมเนอสมผสนมเหนยวมากกวาขาวทปลกโดยใสปยเคม

นอกจากน ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรยยงมคณคาทางโภชนาการมากกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยเคม โดยเฉพาะปรมาณสารประกอบฟนอลกทงหมด ซงมคณคาทางโภชนาการในดานของสารส าคญนน จะพบไดมากในสวนของร าขาว โดยขาวกลอง ทไมไดขดสสวนของร าขาวออกไปจะมคณคาทางโภชนาการสง โดยพบวา ในร าขาวอนทรยม ปรมาณสารประกอบฟนอลกทสงกวาในร าขาวเคมอยางมนยส าคญทางสถต (อครพล, 2553) ซงสารประกอบฟนอลกในขาวเปนสารทมคณประโยชนเปนอยางมาก เนองจากมบทบาทเปนสารตานอนมลอสระทส าคญ (Vichapong et al., 2010, Shen et al., 2009) และมรายงานวา ระบบของการปลกขาวมผลท าใหปรมาณของสารประกอบฟนอลก แกมมาออรซานอลและแอลฟาโทโคเฟอรอลแตกตางกน (Abdul-Hamid and Luan, 2000) ซงในพชอน ยงพบความแตกตางของสาร ประกอบทอยในพชทปลกดวยระบบทตางกนเชนกน ดงรายงานของ Mitchell และคณะ (2007) ไดท าการศกษามะเขอเทศทปลกจากระบบเกษตรอนทรยและแบบใสปยเคม พบวา การปลกแบบระบบเกษตรอนทรยมระดบของ quercetin และ kaempferol มากกวามะเขอเทศทปลกแบบใสปยเคม เชนเดยวกบการศกษาของ Perez-Lopez และคณะ (2007) ไดศกษาผลของการปลกพชแบบระบบอนทรยปลกแบบผสมผสานและปลกแบบใสปยเคมตอระดบของสแรธาตและแคโรทนอยดของพรก พบวา การปลกแบบระบบอนทรยมระดบของสแดง สเหลองปรมาณแรธาตและแคโรทนอยดทสงกวาการปลกแบบอน และยงพบวาการปลกระบบอนทรยนท าใหพรกมสารตานอนมลอสระทส าคญในปรมาณทสงอกดวย

อยางไรกตาม การใสปยทแตกตางกนทงสองประเภทไมมผลตอคณภาพทางกายภาพ คณภาพการหงตม และคณภาพทางเคมบางประการ ไดแก ปรมาณไขมนและปรมาณสารความหอม (2-AP) ทงนเนองจาก ปรมาณสารความหอม (2-AP) ในขาวขาวดอกมะล 105 จะขนอยกบสภาพแวดลอม และการจดการการเพาะปลก (singh, 2000) โดยปจจยทางสภาพแวดลอมทส าคญทท าใหเกดการผลตสารความหอม (2-AP) ของขาว ไดแก ความเครยดเนองจากการขาดน าในระยะขาวสะสมแปง และ อณหภมต าในระยะสกแก (Yoshihashi et al., 2004) รวมทงความเครยด เนองจาก

69

ความเคมของดน (Lutts et al. 1996) ซงจะมผลท าใหปรมาณสารความหอม 2-AP เพมขนได (Itani et al., 2004) ดงนน ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรยและปยเคมในจงหวดสรนทร ซงอยในเขตทมฝนตกนอยและมขอจ ากดดานการชลประทาน จงไดรบอทธพลจากความเครยด เนองจากการขาดน าซงเปนปจจยทางสภาพแวดลอมทท าใหเกดการผลตสารความหอม 2-AP สวนในดานของปรมาณไขมนในเมลดขาว สามารถพบไดมากทสดในสวนของร าขาว ซงจากงานวจยของ อครพล (2553) พบวา ปรมาณไขมนในขาวทใสปยอนทรย และใสปยเคม ไมมความแตกตางกนทางสถต

4.2.2 การทดลองท 2 ผลของปยอนทรยและปยเคมตอการเปลยนแปลงคณภาพ ของขาวขาวดอกมะล 105 ในระหวางการเกบรกษา

ขาวขาวดอกมะล 105 เกบรกษาในรปของขาวกลอง บรรจในถงลามเนต(LLDPE/Nylon) หนา 100 ไมโครเมตร ปดผนกแบบสญญากาศแลวเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ดานคณภาพผลผลต และคณภาพทางกายภาพของเมลดนน ทงขาวทใสปยอนทรย และขาวทใสปยเคมไมมความแตกตางกนในดานของ ความหนา กวาง ยาว และน าหนก 100 เมลด แตในดานของ ความยาวตอความกวาง ขาวทใสปยอนทรยมคาทสงกวาขาวทใสปยเคม ทระยะเวลาการเกบรกษา 12 เดอน ทงนจากการทดลอง พบวา ขาวทใสปยอนทรยสามารถอมน าไดดกวาขาวทใสปยเคม ซงอาจเนองมาจาก คาความยาวตอความกวาง ของขาวทใสปยอนทรยมคาทสงกวาขาวทใสปยเคม

ดานของคณภาพการหงตม การขยายปรมาตร การยดของเมลด การสลายตวในดาง และความคงตวของแปงสก ของขาวทงสองแบบไมมความแตกตางกนทางสถต แตส าหรบการอมน า พบวา ขาวทใสปยอนทรยมการอมน าทดกวาขาวท ใสปยเคม เมอเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ซงเหนไดวาคณภาพโดยรวมแลวขาวทงสองแบบมความคลายคลงกนเปนอยางมาก ยกเวนการอมน าของเมลด ซงอาจเกดจากปรมาณโปรตนทมอยสงในขาวท ใสปยเคม จงท าใหขาวทใสปยเคมมการอมน าทต ากวาขาวทใสปยอนทรย เนองจากโปรตนทอยสวนนอกของเมลดเปนตวขดขวางการซมของน าเขาไปภายในเมลดขาว (อ านาจ และคณะ, 2539) และเมอระยะเวลาการเกบรกษาเพมขนจะสงผลท าใหความคงตวของแปงสกเพมขน (เพลงพณ , 2541; Villareal et al, 1976) ซงปรมาณโปรตน และอะไมโลสยงสงผลตอสมบตดานความหนดของแปงสกอกดวย (Lin et al., 2011) ซงปจจยดงกลาวมผลตอคณภาพการหงตมของขาวเปนอยางมาก

ดานคณภาพทางเคม ปรมาณ ไขมน เสนใย เถา คารโบไฮเดรต อะไมโลส และวตามนบ 1 ของขาวทงสองแบบ พบวา ไมมความแตกตางกนทางสถต ทอายการเกบรกษา 12 เดอน และ พบวา คณภาพทางเคมของขาวทง 2 แบบ มแนวโนมทลดลงตามอายการเกบรกษาทเพมขน แตปรมาณอะไมโลสนนจะเพมขนเมอเกบรกษาเปนระยะเวลา 4 เดอน และจะมปรมาณคอนขางคงทจนครบอายการเกบรกษา 12 เดอน ซงมรายงานวา ขาวขาวดอกมะล 105 เมอเกบรกษาเปนระยะเวลา

70

7 เดอน พบวา ปรมาณอะไมโลสโดยเฉลยในเดอนท 1 และเดอนท 7 ไมมความแตกตางกนทางสถต (เพลงพณ, 2541) สวนปรมาณโปรตน พบวา ขาวทใสปยเคมมปรมาณโปรตนทสงกวาขาวทใสปยอนทรย และในดานความชน ปรมาณสาร2-อะเซทล-1-ไพโรลน (2-AP) และปรมาณฟนอลกทงหมด ขาวทใสปยอนทรยมคาทสงกวาขาวท ใสปยเคม เมอเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน ซงการเปลยนแปลงความชนของขาวนนจะเปลยนแปลงไปตามสภาพอากาศภายนอก และฤดกาล (Chrastil, 1990) เนองจากเกบไวทอณหภมหอง สวนปรมาณโปรตนทสงของขาวทใสปยเคมนน อาจเนองมาจากปรมาณปยไนโตรเจนทมอยสงในปยเคม จงมผลตอการสรางโปรตนในเมลดขาว (Juliano, 1993) ท าใหปรมาณโปรตนในเมลดขาวมสงกวาขาวทใสปยอนทรย เนองจากปยอนทรยมปรมาณไนโตรเจนต ากวาปยเคมมาก โดยแปลงนาทมการใสปยเคมสามารถใหปรมาณธาตไนโตรเจนแกขาวไดมากกวาแปลงนาทมการใสปยอนทรย ดงนน ขาวทไดรบปยเคมจงมปรมาณโปรตนสงกวา ซงมผลท าใหเมลดขาวดดซมน าไดนอยลง สงผลใหขาวสกมความนม และความเหนยวลดลง (ลนดา, 2537) สอดคลองกบผลการประเมนการยอมรบของผบรโภค ซงการประเมนจากทงผเชยวชาญ และผบรโภคทวไปตางยอมรบวา ขาวทใสปยอนทรยมความนมเหนยวมากกวาขาวทใสปยเคม และยงมรายงานวา ขาวทมโปรตนสงมผลท าใหขาวสกมความแขงมากขน และความเหนยวของขาวลดลง (Hamaker & Griffin, 1993; Derycke et al., 2005; Xie et al., 2008) สวนปรมาณฟนอลกทงหมด ขาวทใสปยอนทรยมคาทสงกวาขาวทใสปยเคมตลอดอายการเกบรกษา 12 เดอน และขาวทงสองแบบมปรมาณฟนอลกทงหมดลดลงตลอดอายการเกบรกษา สอดคลองกบ Thanajiruschaya et al. (2010) ท าการทดลองผลของอายการเกบรกษาตอปรมาณสารตานอนมลอสระในขาว พบวา ขาวมปรมาณสารฟนอลกลดลงตลอดอายการเกบรกษาเปนเวลา 7 เดอน จากการทดลองเหนไดชดวาการใสปยทแตกตางกนท าใหปรมาณสารฟนอลกในขาวมความแตกตางกน ซงมรายงานวา ระบบของการปลกขาวมผลท าใหปรมาณของสารประกอบฟนอลก แกมมาออรซานอล และแอลฟาโทโคเฟอรอล แตกตางกน (Abdul-Hamid and Luan, 2000) เชนเดยวกบรายงานของ Mitchell et al. (2007) ไดท าการศกษามะเขอเทศทปลกจากระบบเกษตรอนทรยและแบบใสปยเคม พบวา การปลกแบบระบบเกษตรอนทรยมระดบของสารตานอนมลอสระประเภท quercetin และ kaempferol มากกวามะเขอเทศทปลกแบบใสปยเคม และยงมรายงานการศกษาในพรกทท าการศกษาผลของการปลกพชแบบระบบอนทรยปลกแบบผสมผสาน และปลกแบบปยเคมตอระดบของส แรธาต และแคโรทนอยด ซงพบวา การปลกแบบระบบอนทรยมระดบของสแดง สเหลอง ปรมาณแรธาต และแคโรทนอยดทสงกวาการปลกแบบอน และยงพบวาการปลกระบบอนทรยท าใหพรกมสารตานอนมลอสระทส าคญในปรมาณทสงอกดวย (Perez-Lopez et al., 2007) และในขาวทใสปยอนทรยนนยงมการลดลงของปรมาณสารฟนอลกในอตราทต ากวา (ลดลงรอยละ 44.73) ขาวทใสปยเคม (ลดลงรอยละ 52.67) (ตารางท 4.28) อกดวย สวนปรมาณสาร 2-อะเซทล-1-ไพโรลน (2-AP) พบวา ขาวทงสองประเภทมปรมาณสาร 2-AP ลดลง

71

ตามอายการเกบรกษาทเพมขน การลดลงของปรมาณสาร 2-AP นนเนองจาก สาร 2-AP เปนสารทไมเสถยร และระเหยไดงายเมออยในททมอณหภมสง (ทนกร, 2548) ซงระยะเวลาการเกบรกษามผลท าใหปรมาณสาร 2-AP ลดลง (wongpornchai et al., 2004; Mahatheeranont et al., 2001) และการชะลอการสญเสยปรมาณสาร 2-AP นนสามารถท าไดโดยการเกบรกษาขาวไวในททมอณหภมต า (พสกร และคณะ, 2546) และจากการทดลองจะเหนไดวากอนการเกบรกษาปรมาณสาร 2-AP ของขาวทใสปยเคม และของทใสปยอนทรยมปรมาณทไมแตกตางกน แตเมอเกบรกษาเปนระยะเวลานาน ปรมาณสาร 2-AP ของขาวทงสองแบบจะลดลงตามระยะเวลาการเกบรกษาทเพมขน แตขาวท ใสปยอนทรยมการลดลงในอตราต ากวา (ลดลงรอยละ 52.67) ขาวทใสปยเคม (ลดลงรอยละ 60.00) จนท าใหปรมาณสาร 2-AP เหลออยสงกวาเมอเกบรกษาเปนระยะเวลานาน ซงเหตทขาวท ใสปยอนทรยมอตราการสญเสยปรมาณสาร 2-AP ทชานน อาจเนองมาจากการมปรมาณสารฟนอลกทงหมดทสง เพราะสารฟนอลกมบทบาทเปนสารตานอนมลอสระ (Vichapong et al., 2010, Shen et al., 2009) ซงอาจชวยชะลอการเสอมสภาพของขาว สงผลใหขาวมการสญเสยปรมาณสาร 2-AP ในอตราทชาลง และสาร 2-AP ยงเปนสารใหความหอมหลกในขาวพนธขาวดอกมะล 105 อกดวย (Mahatheeranont et al., 2001)

ดานการยอมรบของผบรโภคทประเมนโดยผเชยวชาญ และประเมนโดยผบรโภคทวไปทอายการเกบรกษา 12 เดอน พบวา ดานลกษณะทปรากฏ รสชาต กลนหอม ความนมเหนยว และความชอบโดยรวม ขาวทใสปยอนทรยไดรบการยอมรบจากผบรโภคทงสองประเภทมากกวาขาวทใสปยเคม ซงอาจเนองมาจาก ขาวทใสปยอนทรยมสาร 2-AP ทสง และยงมการอมน าทด จงท าใหขาวมความนม จงท าใหเปนทพงพอใจของผบรโภค ซงตางจากขาวทใสปยเคม ทมปรมาณโปรตนทสง จงท าใหขาวมความแขงขน ประกอบกบการมปรมาณสาร 2-AP ทนอยกวาขาวทใสปยอนทรย จงท าใหผลการประเมนการยอมรบของผบรโภคต ากวาขาวทใสปยอนทรย

จากการศกษาวจยในครงนยงพบอกวา เมอเปดถงบรรจขาวทอายการเกบรกษา 12 เดอน ออกมาเพอท าการทดลอง พบวา ขาวทใสปยอนทรยยงคงมกลนหอมอย แตขาวทใสปยเคมนนไมเหลอกลนหอมอยเลยและเรมมกลนเหมนหน ซงจากการส ารวจความแปรปรวนของคณภาพขาวหอมมะล 105 ในจงหวดสรนทร 27 ตวอยาง พบวา มปรมาณสาร 2-AP อยท 2.32-4.46 ppm (เฉลย 3.33 ppm) (กฤษณา และคณะ, 2557) ซงขาวทใสปยเคมทอายการเกบรกษา 12 เดอน มปรมาณสาร 2-AP เหลออยประมาณ 1.60 ppm และขาวไมมกลนหอมอยเลย แตขาวทใสปยอนทรยมปรมาณสาร 2-AP เหลออยประมาณ 1.96 ppm และยงคงมกลนหอมอย ซงในขาวทใสปยเคมทอายการเกบรกษา 8 เดอน มปรมาณสาร 2-AP เหลออยประมาณ 2.04 ppm จงอาจสรปไดวา ในการเกบรกษาขาวกลองขาวดอกมะล 105 ทบรรจในบรรจในถงลามเนต (LLDPE/Nylon) หนา 100

72

ไมโครเมตร ปดผนกแบบสญญากาศทอณหภมหอง สามารถเกบรกษาไดเปนระยะเวลา 8 เดอน แตในขาวทใสปยอนทรยสามารถเกบรกษาไดเปนระยะเวลา 12 เดอน โดยทขาวยงคงมความหอมอย

73

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย

การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรยและปยเคม พบวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคมมคณภาพผลผลตดานน าหนก 100 เมลด ปรมาณอะไมโลส โปรตน และไนโตรเจนในเมลดมากกวาการใสปยอนทรย ซงท าใหขาวมความแขงมากขน ในทางตรงกนขาม การใสปยอนทรยมผลท าใหขาวขาวดอกมะล 105 มปรมาณอะไมโลสต าลง และมปรมาณคารโบไฮเดรตมากกวาการใสปยเคม จงท าใหขาวมความนมเหนยว สอดคลองกบการประเมนคณภาพการยอมรบในการบรโภคทงจากผเชยวชาญและผบรโภคทวไป ทพบวา ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยอนทรยมความโดดเดนในดานความนมเหนยวมากกวาขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยเคม นอกจากน ขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใสปยอนทรยยงมคณคาทางโภชนาการมากกวาการใสปยเคม แตการใสปยทแตกตางกนทงสองประเภทน ไมมผลท าใหเกดความแตกตางตอคณภาพทางกายภาพของเมลด คณภาพการหงตม รวมทงคณภาพทางเคมบางประการ ไดแก ปรมาณไขมนและปรมาณสารความหอม (2-AP)

การเปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยใสปยอนทรยและปยเคมในระหวางการเกบรกษา พบวา ระยะเวลาการเกบรกษาไมมผลตอคณภาพผลผลต (น าหนก 100 เมลด) และปรมาณโปรตนในเมลดขาว โดยขาวทไดรบปยเคมยงคงมน าหนก 100 เมลดและปรมาณโปรตนมากกวาขาวทไดรบปยอนทรยเชนเดยวกบเมอเรมเกบรกษา สวนปรมาณสารประกอบฟนอลลกทงหมด ปรมาณไขมน และการสลายตวในดาง พบวา ลดลงตามระยะเวลาการเกบรกษา แตไมแตกตางจากเมอเรมเกบรกษา โดยขาวทไดรบปยเคมยงคงมปรมาณสารประกอบฟนอลกทงหมดนอยกวาขาวทไดรบปยอนทรย และขาวทไดรบปยเคมกยงคงมปรมาณไขมนและการสลายตวในดางไมแตกตางกบขาวทไดรบปยอนทรย นอกจากน ระยะเวลาการเกบรกษากมผลท าใหปรมาณวตามนบ 1 สารความหอม (2-AP) และความคงตวของแปงสก ลดลงเชนเดยวกน แตมความแตกตางจากเมอเรมเกบรกษา โดยเมอเรมเกบรกษา ขาวทไดรบปยเคมและขาวทไดรบปยอนทรยมปรมาณวตามนบ 1 สารความหอม (2-AP) และความคงตวของแปงสกเทากน แตเมอมการเกบรกษาเปนระยะเวลา 12 เดอน พบวา ขาวทไดรบปยเคมมปรมาณวตามนบ 1 มากกวาขาวทไดรบปยอนทรย แตมสารความหอม (2-AP) และความคงตวของแปงสกนอยกวาขาวทไดรบปยอนทรย จงท าใหขาวทไดรบปยเคมมกลนหอมและความนมเหนยวนอยกวาขาวทไดรบปยอนทรย ซงสอดคลองกบผลการทดสอบทาง

74

ประสาทสมผส พบวา ขาวทไดรบปยเคมมคณภาพการยอมรบของผบรโภคดานลกษณะทปรากฏ กลนหอม และความนมเหนยวนอยกวาขาวทไดรบปยอนทรย อยางไรกตาม พบวา ระยะเวลาการเกบรกษามผลท าใหปรมาณคารโบไฮเดรต ปรมาณอะไมโลส และคณภาพการหงตม เพมขนจากเมอเรมเกบรกษา และจากการทดลองยงพบวา ขาวทใสปยอนทรยสามารถเกบรกษาไดนานกวาขาวทใสปยเคม ซงสามารถเกบไดนานถง 12 เดอน โดยทขาวยงคงมกลนหอมอย ในขณะทขาวทใสปยเคมอาจเกบรกษาไดนานเพยง 8 เดอน เทานน

5.2 ขอเสนอแนะ

การท าความสะอาดขาวกอนท าการทดลองเปนเรองส าคญ ควรมการคดแยกสงปลอมปนของจากขาว และควรคดตวอยางใหมความสม าเสมอกน โดยเฉพาะปรมาณขาวหกและขาวเตมเมลด เพราะขาวทมการหกจะสงผลตอคาการวเคราะหตางๆ ถาตวอยางมปรมาณขาวหกทตางกนมากเกนไป จะสงผลตอความคลาดเคลอนของผลการทดลองได

จากการทดลองแสดงใหเหนวา ถาตองการเกบรกษาขาวเพอใชในการบรโภคเปนระยะเวลานาน ควรเลอกขาวทใสปยอนทรย เนองจากมปรมาณสารประกอบฟนอลกทงหมดสงท าใหชวยชะลอการเสอมคณภาพของขาวไดด เหนไดจากปรมาณสาร 2-AP ทลดลงไดอตราทชา จงท าใหขาวทใสปยอนทรยยงคงมกลนหอม ถงแมจะเกบรกษาเปนระยะเวลาถง 12 เดอน

75

รายการอางอง

หนงสอและบทความในหนงสอ กลาณรงค ศรรอต. 2542. การสงเคราะหและองคประกอบของแปง. ภาควชาเทคโนโลยชวภาพ.

คณะอตสหกรรมเกษตร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. หนา 9-34. ประเสรฐ สองเมอง. 2543. การใชปยอนทรยในนาขาว. กลมงานวจยความอดมสมบรณของดน

และปย ขาว และธญพชเมองหนาว กองปฐพวทยา กรมวชาการเกษตร, กรงเทพฯ. 84 หนา มกดา สขสวสด. 2545. ปยอนทรย. บรษท อมรนทร พรนตง แอนด พบลชชง จ ากด (มหาชน),

กรงเทพฯ. 215 หนา. สถาบนวจยขาว. 2542. การวจยและพฒนาเทคโนโลยการผลตขาวอนทรย. ชมนมสหกรณทางเกษตร

แหงประเทศไทย. กรมวชาการเกษตร, กรงเทพฯ. 77 หนา. อ านาจ สวรรณฤทธ. 2548. ปยกบการเกษตรและสงแวดลอม. ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร,

กรงเทพฯ. 156 หนา. อรอนงค นยวกล. 2532. เคมธญญหาร. ภาควชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหาร

คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 148 หนา. บทความวารสาร กระกรวงเกษตรและสหกรณ. 2552. การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบขาวหอมมะลไทย.

ส านกงานมาตรฐาน สนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. เลม 129 พเศษ 186 ง, กรงเทพฯ. 62 หนา.

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2555. มาตรฐานสนคาเกษตร 4004-2555 (ขาว). ส านกงานมาตรฐาน สนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. เลม 129 พเศษ 173 ง, กรงเทพฯ. 39 หนา.

กรรณกา นากลาง สรมา ปนศร วราภรณ วงศบญ ประเสรฐ ไชยวฒน สวาง โรจนกศล ววฒน องคะ ประดษฐ องอาจ วระโสภณ จนตนา หสวายกล ชนนทร เภสชชา และ เภสช ลวดเงน. 2552. การจดการการใชปยเคมรวมกบปยอนทรยเพอลดการเสยงในการผลตขาว. เอกสารประกอบการประชมแถลง ผลงานกลมศนยวจยขาวภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ. กรมการขาว ส านกวจยและพฒนาขาว. หนา 149-163.

76

เกษมศกด แสนโภชน. 2544 . เกษตรอนทรยสรนทร. ส านกงานจงหวดสรนทร. กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย.

_______________. 2546. เกษตรอนทรยสรนทร. ส านกงานจงหวดสรนทร. กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย.

_______________. 2547ก. คมอปฏบตการโครงการเกษตรอนทรย จงหวดสรนทร. ส านกงาน จงหวดสรนทร. กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย.

_______________. 2547ข. มาตรฐานเกษตรอนทรยสรนทร มก.สร. 2547. ส านกงานจงหวดสรนทร. กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย.

กฤษณา สดทะสาร และคณะท างานโครงการวจยการส ารวจความแปรปรวนของคณภาพขาวหอม มะล. 2557. การส ารวจความแปรปรวนของคณภาพขาวหอมมะล. ใน: การประชมวชาการขาวและธญพชเมองหนาว กลมศนยวจยขาวภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ประจ าป 2557 วนท 19 – 21 มนาคม 2557 ณ โรงแรม รอยลแมโขงหนองคาย, หนองคาย. 25 หนา.

งามชน คงเสร. 2536. การปรบปรงคณภาพขาวเพอการบรโภคและสงออก. ในเอกสารการประชม ทางวชาการป 2536. ศนยวจยขาวปทมธาน, จงหวดปทมธาน. หนา 81-87.

งามชน คงเสร. 2538. การปรบปรงคณภาพขาวสารเพอการบรโภคและสงออก. ในเอกสารการ ฝกอบรมหลกสตรการวเคราะหคณภาพขาวทางเคม. ศนยวจยขาวปทมธาน, จงหวดปทมธาน. 23 หนา.

ดวงใจ สรยาอรณโรจน, พรรณ จตตา, พชราภรณ รกชม, องคณา กนทาจนทร, กลยา บญสงา, สวฒน เจยระคงมน, วราภรณ วงศบญ, ประเสรฐ ไชยวฒน, ธาน ชนบาน, ธญวราภรณ ปรงฆอง และอสระพงศ บตรจนทร. 2556. อทธพลของธาตอาหารพช ซลเฟอร แคลเซยม แมงกานส และ แมกนเซยมตอปรมาณสารหอม 2-Acetyl-1-Pyrroline ผลผลตและคณภาพเมลดของขาวขาวดอกมะล 105. ประชมวชาการขาวกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอฯ ประจ าป 2556.

ประเสรฐ สองเมอง วทยา ศรทานนท กรพล ลมสมวงศ อนนท สขสวสด ดเรก อนตาพรม กรรณกา นากลาง และสวาง โรจนกลกศล. 2542. การใชแกลบและขเถาเพอเพมผลผลตขาว. รายงานผลการคนควาวจยความอดมสมบรณของดน ปยขาว และธญพชเมองหนาว. ประจ าป 2536-2539. กลมงานวจยความอดมสมบรณของดน ปยขาว และธญพชเมองหนาว. กองปฐพวทยา. กรมวชาการเกาตร. กระทรวงเกษตรและสหกรณ หนา 1-11.

บรสทธ สมฤทธ. 2537. ขาวญปนในประเทศไทย. ขาวสารเกษตรศาสตร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปท 39. ฉบบท 4. หนา 1-5.

77

พสกร เจยตระกล เมธน เหวซงเจรญ และ ศภศกด ลมปต. 2546. ผลของอณหภมและระยะเวลาการ เกบรกษาตอลกษณะเนอสมผสของขาวขาวดอกมะล 105. วารสารวทยาศาสตรเกษตร ปท 34 ฉบบท 4-6 (พเศษ). หนา 149-152.

มณเฑยร จนดา สมศกด เหลองศโรรตน และเสนห ฤกษวร. 2542. อทธพลของปยอนทรยและปยเคม ทมตอสมบตของดนและผลผลตขาวในดนนาชดนครปฐม. รายงานผลการคนควาวจยความอดมสมบรณของดนและปยขาวและธญพชเมอนหนาว ประจ าป 2536-2539. กลมงานวจยความอดมสมบรณของดน ปยขาว และธญพขเมองหนาว กองปฐพวทยา กรมวชาการเกษตร. กระทรวงเกษตรและสหกรณ. หนา 72-89.

วาร ไชยเทพ สร สวรรณเขตนคม สภาณ จงด สวภาพ และวเชยร เพงค า. 2543. ผลของการใส ฟางขาวตอการเปลยนแปลงไนโตรเจนในดนนา การเจรญเตบโต และผลผลตขาวอนทรย ขาวดอกมะล. รายงานประจ าป 2543 สถานทดลองขาวสนปาตอง กรมวชาการเกษตร. หนา 194-200.

สนทร สหะเนน. 2539. สนทร สหะเนน ผคนพบขาวหอมมะล 105. กสกร. ปท 69. ฉบบท 3. หนา 243-244.

สรชย จงพพฒนชย ปรศนา หาญวรยะพนธ บญดษฐ วรนทรรกษ นพรตน มวงประเสรฐ และ ทว คปตกาญจนากล. 2542. การวจยและพฒนาเทคโนโลยการผลตขาวอนทรย. กรมวชาการเกษตร สถาบนวจยขาว , กรงเทพฯ. 77 หนา.

แสวง รวยสงเนน. 2548. สถานภาพ และประเดนปญหาในระบบการผลต และการตลาดขาว อนทรย. รายงานฉบบสมบรณ โครงการเสวนาเพอพจารณาโจทยวจยเกษตรอนทรย มหาวทยาลยขอนแกน. 64 หนา.

อ านาจ สวรรณฤทธ สมชาย กรฑาภรมย สภาพ บรณากาญจน วารณ วารญญานนท พชร ตงตระกล ศรชย สมบรณพงษ ทรงศกด รฐปตย สมพนธ รตนสภา ปญญา รมเยน ทรงชย วฒนพายพกล กรรณกา นากลาง สวาง โรจนกศล และ พทกษ พรอไรสนท. 2540. ผลของปยไนโตรเจนตอคณภาพเมลดขาวขาวดอกมะล 105. ประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 35, กรงเทพมหานคร.

Abdul-Hamid, A. and Y.S. Luan. 2000. Functional Properties of Dietary Fibre Prepared from Defatted Rice Bran. Food Chemistry. 68: 15-19.

Abe, J., Songmuang, P. and Harada, J. 1995. Root growt of paddy rice with application organic materials as fertilizers in Thailand. JARQ Vol. 29. No. 2:77-82.

AOAC. 2000. Official Method of Analysis of AOAC international. 17thed. The Association of Official Analytical Chemists. Gaithersburg. Maryland.

78

AOAC. 2012. Official Methods of Analusis of AOAC International 19th edition, AOAC International, Maryland, USA. Method No. 942.32, Thianine; (Vitamin B1) in Human and Pet Foods.

Barber, S. 1972. Milled Rice and Change during Aging. In Rice: Chemistry and Technology. 1 st ed. Houston, D.F. (ed.). American Association of Cereal Chemists. St. Paul. pp. 215-263.

Bergmann C.J., Delgado J.T., Bryant R., Grimm C., Cadwallader K.R., and Webb B.D., 2000. Rapid Gas Chromatographic Technique for Quantifying 2-Acetyl-1-Pyrroline andHexanal in Rice (Oryza sativa L.). In: Cereal chemistry. 77(4): 454-458.

Buttery R.G., Ling L.C., Juliano B.O., and Turnbaugh J.G., 1983. Cooked rice aroma and 2-acetyl-1-pyrroline. J. Agric. Food Chem. 31: 823-826.

Cagampang B. G., Perez. C. M. and Juliano B. O.1973. A gel consistency test for eating quality rice. J. Sci. Food Agric. 24: 1589-1594.

Champagne, E.T., Brenda, G.L., Bong Kee Min, Vinyard, B.T., Bett, K.L., Franklin E. Barton II,Webb, B.D., McClung, A.M., Moldenhauer, K.A., Linscombe, S., Mckenzie, K.S. and Kohlwey, D.E. 1998. Effect of Postharvest Processing on Texture Profile Analysis of Cooked Rice.Cereal Chem. Vol. 75. pp. 181-186.

Choudhury, N.H. and Juliano, B.O. 1980. Effect of Amylose Content on the Lipids of Mature Rice Grain. Phytochemistry.Vol. 19. pp. 1385-1389.

Chrastil, J., 1990a. Chemical and Physicochemical Changes of Rice during Rice Storage at Different Temperatures.J. of Cereal Sci. Vol. 11: 71-85.

Chrastil, J., 1990b. Protien-Starch Interactions in Rice Grain: Influence of Storage on Oryzenin and Starch.J. of Agri. and Food Chem. Vol. 38: 1804-1809.

Chrastil, J. and Zarins, Z.M. 1992. Influence of Storage on Peptide Subunit Composition of Rice Oryzenin. J. of Agri. Food Chem., Vol. 40: 927-930.

Daniels, M.J., Marks, B.P., Siebenmorgen, T.J., Mcnew, R.W. and Meullenet, J.F. 1998. Effects of Long-grain Rough Rice Storage History on End-use Quality.J. of Food Sci. Vol. 63: 832-835.

79

Derycke, V., Veraverbeke, W.S., Vandeputte, G.E., Man, W., Hoseney, R.C. & Delcour, J.A. (2005). Impact of proteins on pasting and cooking properties of nonparboiled and parboiled rice. Cereal Chemistry, 82: 468-474.

Desikachar, H.S.R. and Subrahmanyan, V. 1960. Expansion of New and Old Rice during Cooking.Cereal Chem. Vol. 36: 385-391.

Dillahunty, A.L., Siebemorgen, T.J. and Mauromoustakos, A. 2000a.Effect of Temperature. Exposure Duration, and Moisture Content on Color and Viscosity of Rice. Cereal Chem. Vol. 78: 559-563.

Dillahunty, A.L., Siebenmorgen, T.J., Buescher, R.W., Smith, D.E. and Mauromoustakos, A., 2000b. Effect of Moisture Content and Temperature on Respiration Rate of Rice.Cereal Chem. Vol. 77: 541-543.

Efferson, J.N. 1985. Rice quality in world markets. In: IRRI (ed.) Rice Grain Quality and Marketing. IRRI. Manila. 1-13.

Fageria, N.K., R.J. Wright, V.C. Baligar, J.R.P. Carvalho. 1990. Upland rice response to potassium fertilization on a Brazilian oxisol. Fertilizer Research 21(3): 141-147.

Goodman, D.E. and Rao, R.M., 1984. Amylose Content and Puffed Volume of Gel Rice. J. of Food Sci. Vol. 49: 1204-1205.

Gras, P.W., Banks, H.J., Bason, M.L. and Arriola, L.P. 1989. A Quantitative Study of the Influences of Temperature.Water Activity and Storage Atmosphere on the Yellowing of Milled Rice. J. Cereal Sci. Vol. 9: 77-89.

Haefele, S.M., K. Naklang, D. Harnpichitvitay, S. Jearakongman, E. Skulkhu, P. Romyen, S. Phasopa, S. Tabtim, D. Suriya-arunroj, S. Khunthasuvon, D. Kraisorakul, P. Youngsuk, S.T. Amarante, and L.J. Wade. 2006. Factors affecting rice yield and fertilizer response in rainfed lowlands of northeast Thailand. Field Crops Research 98: 39-51.

Hamaker, B.R. and Griffin, V.K. 1990. Changing the Viscoelastic Properties of Cooked Rice through Protein Disruption. Cereal Chem. Vol. 67: 261-264.

Hamaker, B.R. & Griffin, V. K. 1993. Effect of disulfide bondontaining protein on rice starch gelatinization and pasting. Cereal Chemistry. 70: 377-380.

Hunter, I.R., Houston, D.F. and Kester, E.B. 1951. Development of Free Fatty Acids during Storage of Brown (Husked) Rice. Cereal Chem. Vol. 26: 232-239.

80

Indudhara, S.Y.M., Sowbhaya, C.M. and Bhattacharya, K.R. 1978. Changes in the Physicochemical Properites of Rice with Aging. J. Sci. Food and Agri. 29: 627-639.

Iqbal, S., Bhanger, M.I. and Anwar, F., 2005, Antioxidant Properties and Components of Some CommerciallyAvailable Varieties of Rice Bran in Pakistan, Food Chemistry, 93(2): 265-272.

Juliano, B.O., 1971. A Simplified Assay for Milled Rice Amylase. Cereal Science Today. 16(10): 334-338.

Juliano, B.O., 1985a. Criteria and Tests for Rice Grain Qualities.in Rice Chemistry and Technology. Juliano, B.O. (ed.). 2nd ed., The American Association of Cereal Chemists Inc. St. Paul. Minnsesota. USA. pp. 495-501.

Juliano, B.O., 1985b. The Rice Grain and its Cross Composition. In Rice Chemistry and Technology. Juliano, B.O.(ed.).The American Association of Cereal Chemists, Inc. Minnesota. pp. 17-58.

Juliano, B.O. 1985c. Rice: Chemistry and Technology, 2nd ed. American Association of Cereal Chemists,St. Paul, Minnesota. 774 p.

Juliano, B.O., 1993. Grain Structure, Composition and Consumer Criteria for Quality. In Rice in Human Nutrition. Juliano, B.O.(ed.). FAO Food and Nutrition Series.No. 26, 478 p.

Juliano, B.O., Bantista, G.M., Lugay, J.C. and Reyes, A.C., 1964. Studies on the Physicochemical Properities of Rice. J. Agri and Food Chem. Vol. 12: 131-138.

Juliano, B.O., Blakency, A.B., Butta , I., Castillo, D.T., Choudhury, N.H., Iwasaki, T., Shibuya, N., Kongseree, N., Lapis, E.T., Murty, V.V.S., Paule, C.M., Perez, C.M. and Webb, B.D. 1982. International Cooperative Testing of the Alkali Digestibility Values for Milled Rice. Vol. 34: 21-26.

Juliano, B.O., Villareal, R.M., Perez, C.M., Villareal, C.D., Takeda, Y., Hizukuri, S. and Kagoshima. 1987. Variety differences in Properties among High Amylose Rice Starchs. Starch/Starke.Vol. 11: 390-339.

Kjeldahl, Johan Z. 1883. A new method for the determination of nitrogen in organic bodies. Analytical Chemistry 22. 366 p.

81

Leach, H.W., McCowen, L.D. and Schoch, T.J. 1959. Structure of the Strach Granules. I. Swelling and Solubility Patterns of Various Starches.Cereal Chem. Vol. 36. pp. 534-544. Leloup, V.M., Colonna, P. and Buleon, A., 1991. A. Influence of Amylose-Amylopectin Ratio on Gel Properties. J. of Cereal Sci. pp. 1-13.

Mahatheeranont, S., Keawsa-ard, S. and Dumri, K. 2001. Quantification of the rice aroma compound, 2-Acetyl-1-pyrroline. in Uncooked Khao Dawk Mali 105 brown rice. J. Agric. Food Chem. 49: 773-779.

Mamail. C.P. 2004. Organic fertilizer in rice: myths and fact. All about Rice 1(1): 1-5. Methews, J. and Spadaro, J.J. 1976. Breakage of Long-Grain Rice in Relation to Kernel

Thickness.Cereal Chem. Vol. 53: 13-19. Meullenet, J.F., Marks, B.P., Hankind, J.A., Griffin, V.K. and Daniels, M.J. 2000. Sensory

Quality of Cooked Long Grain Rice as Affected by Rough Rice Moisture Content, Storage Temperature.and Storage Duration. Cereal Chem. Vol. 77: 259-263.

Mitehell, A.E.Hong, Y.J. KOH, E. Barrett, D.E. Denison, R.F and Kaffkas, S. 2007. Ten- year Comparison of the Influence of Organic and Conventional Crop Management Practices on the Content of Flavonoids inTomatoes. Agricultura and Food Chemistry. 55: 6154-6159.

Morrison, W.R., Milligan, T. P. and Azudin, M.N. 1984. A Relationship between the Amylose and Lipid Contents of Starches from diloid Cereals. J. Cereal Sci. Vol. 2: 257-271.

Noomhorm, A., Kongseree, N. and Apitanapong, M., 1997. Effect of Ageing on the Quality of Glutinous Rice Crackers. Cereal Chem. Vol. 74: 12-15.

NRI (Naural Resources Institute). 1991. Post harvest Discoloration of Cereal Grains. In Report on Operational Programmes : 1989-1991. Chatham Naritime, Chatham, Kent, U.K., NRI. pp. 256-258.

Oates, C.G., 1997. Towards an Understanding of Starch Granule Structure and Hydrolysis. Trends in Food Science and Technology, Vol. 8: 375-382.

Ong, M.H. and Blanshard, J.M.V. 1995. Texture determinants in cooked. Parboiled rice. I: Rice starch amylose and the fine stucture of amylopectin. J. of Cereal Science. Vol. 21: 251-260.

82

Perdon, A.A., Siebenmorgen, T.J., Mauromoustakos, A., Griffin and Johnson, E.R. 2001. Degree of Milling Effects on Rice Pasting Properties. Cereal Chem. Vol. 78: 205-209.

Pérez-López, A.J. López-Nicolas, J.M. Núnez-Delicado, E. Amor, F.M. Carbonell- Barrachina, A.A. 2007. Effects of agricultural practices on color, carotenoids composition, and minerals contents of sweet peppers. cv. Almuden. Agricultura and Food Chemistry. 55: 8158–8164.

Philips, S., Mitfa, R. and Wallbridge, A., 1989.Rice Yellowing during Drying Delays. J. of Stored Products Research.Vol. 25: 155-164.

Philips, S., Widjaja, S., Wallbridge, A. and Cooke, R.,1988a. Rice Yellowing during Post harvest during by Aeration and during Storage. J. of Stored Products Research.Vol. 24: 173-181.

Philips, S.I., Twiddy, D.R. and Reilly, P.J.A. 1988b. Post Harvest Discoloration of Rice. Poster Presented of the Society for Applied Microbiology Conference, July, 1988. Qui, M.F., Jin, T.C. and Zhou, R.F. 1998. The Change of Oryzenin and Starch Components during Rice Ageing Process. J. of the Chinese Cereals and Oils Association, Vol. 13: 12-15.

Ponnamperuma, F.N. 1972. The chemistry of submerged soils. Advances in Agronomy 24: 29-96.

Shen, Y., Jin, L., Xiao, P., Lu, Y. and Bao, J. 2009. Total phenolics, flavonoids, antioxidant capacity in rice grain and their relations to grain color, size and weight. Journal of Cereal Science. 49: 106-111.

Shibuya, N., Iwasaki, T. and Kannondai, Y.M. 1982. Effect of the Enzymetic Removal of Endosperm Cell Wall on the Gelatinization Properties of Aged and Unaged Rice Flours. Starch. Vol. 9: 300-303.

Singh, R.K., U.S., Singh and Khush, G.S. 2000.Aromatic Rices of other Countries. AromaticRices. Oxford & IBH Publishing Co. Pvt. Ltd. New Delhi. 281 p.

Sowbhagya, C.M. and Bhattacharya, K.R. 1976. Lipid Autooxidation in Rice. .J. of Food Sci. Vol. 41: 1018-1023.

83

Sriseadka, T., Wongpornchai, S. and Kitsawatpaiboon, P. 2006. Rapid method for quantitative analysis of the aroma impact compound. 2-Acetyl-1-Pyrroline. in fragrant rice using automated headspace gas chromatography. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 54: 8183-8189.

Tamaki, M., M. Ebata, T. Tashiro and M. Ishikawa. 1989. Physicoecological studies on quality formation of rice kernel. II. Effect of ripening stage and some ripenind conditions on free amino acids in milled kernel and in the exterior of cooked rice. Jpn. J. Crop Sci. pp. 70-695.

Teo, C.H., Karim, A.A., Cheah, P.B., Norziah, M.H. and Seow, C.C. 2000. On the Roles of Protein and Starch in the Ageing of Non-Waxy Rice Flour. Food Chem. Vol. 69: 229-236.

Thanajiruschaya, P., Doksaku, W., Rattanachaisit, P., and Kongkiattikajorn, J. 2010. Effect of storage time and temperature on antioxidant components and properties of milled rice. KKU Research Journal. 15: 843-851.

Thomas, D.J. and Atwell, W.A. 1999. Starch Structure. In Starches, Eagan Press. Minnesota. USA. pp. 1-11.

Tsuzuki, W., Asuminoto, H.K., Kobayashi, S. and Suzuli, T. 1994. Esterase Activity and Free Fatty Acids Accumulation in the Bran of Selected Rice Cultivars. Cereal Chem., Vol. 71: 162-165.

Vichapong, J., Sookserm, M., Srijesdaruk, V., Swatsitang, P. and Srijaranai, S. 2010. High performance liquid chromatographic analysis of phenolic compounds and their antioxidant activities in rice varieties. LWT - Food Science and Technology. 43: 1325-1330.

Villareal, R.M., Resurreccion, A.P., Suzuki, I. and Juliano, B.O. 1976. Changes in Physicochemical Properties of Rice during Storage.Starch.Vol. 28: 88-940.

Von Uexküll, H.R. 1976. Aspects of Fertilizer Use in Modern, High-Yield Rice Culture. IPI-Bulletin No. 3 International Potash Institute. CH-3048 Worblaufen-Bern, Switzerland. 74 p.

Wongpornchai, S., Dumri, K., Jongkaewwattana, S. and siri, B. 2004. Effect of drying methods and storage time on the aroma and milling quality of rice (Oryza sativa L.) cv. Khao Dawk Mali 105. Food Chemisty. 87: 407-414.

84

Xie, L., Chen, N., Duan, B., Zhu, Z. & Liao, X. (2008). Impact of proteins on pasting and cooking properties of waxy and non-waxy rice. Journal of Cereal Science, 47: 372-379.

Yasumatsu, K. and Moritaka, S. 1964. Fatty Acid Compositions of Rice Lipid and Their Changes during Storage.Agri. and Biol. Chem. Vol. 28: 257-264.

Yamazaki, K. and Harada, J. 1982. The root system formation and its possible bearings on grain yield in rice plants. Japan Agriculture Research Quarterly. Vol. 15: 153-160.

Yanai, S., Ishitani, T and Kojo, T. 1979.Influence of Gaseous Environment on the Hermetic Storage of Milled Rice. Nippon Shokuhin Kogyo Gakkaishi, Vol. 26: 145-150.

Yoshihashi, T. Nguyen, TTH and Kabaki, N. 2004. Area dependency of 2-acetyl-1- pyrroline content in an aromatic rice variety. Khao Dawk Mali 105. JARQ 38: 105–109.

Zhou, Z., Robards, K., Helliwell, S. and Blanchard, C. 2002. Aging of Stored Rice: Changes in Chemical and Physical Attributes. J. of Cereal Sci. Vol. 35: 65-78.

วทยานพนธ

ทนกร สเสยดคา. 2548. การวเคราะห 2-อะเซทล-1-พโรลน โดยตรงในเมลดขาวดวยเฮดสเปซ- แกสโครมาโตรกราฟ. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. 181 หนา.

ปารชาต สขตานนท และสธ พรสวรรควงศ. 2537. การเปลยนแปลงคณภาพหงตมขาวเมอเกบรกษา ทอณหภมหอง. ปญหาพเศษวทยาศาสตรบณฑต. สาขาวทยาศาสตรการอาหาร. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. 406 หนา.

เพลงพณ ศวาพรรกษ. 2541. ผลของอณหภมและระยะเวลาการเกบรกษาตอการเปลยนแปลง ปรมาณอะไมโลส คณสมบตทางกายภาพและเคมของขาวสารพนธขาวดอกมะล 105. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยหลงการเกบเกยว. คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. 56 หนา.

85

ภทรพร ธญญาวนชกล. 2540. ผลของภาชนะบรรจและสภาพการเกบรกษาตอคณภาพขาวสาร. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบญฑต. สาขาวทยาศาสตรการอาหาร คณะอตสาหกรรมเกษตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. หนา 44-105.

ละมล วเศษ. 2541. ผลของอณหภมและระยะเวลาการเกบรกษาตอการเปลยนแปลงปรมาณไขมน คณสมบตทางกายภาพและเคมของขาวกลองพนธขาวดอกมะล 105. วทยานพนธปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยหลงการเกบเกยว. คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. หนา 45-51.

ลนดา พงศผาสก. 2537. การผลตขาวเคลอบกลนหอม. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรการอาหาร ภาควชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหารมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 136 หนา.

สภาพร สนศรวฒนา. 2549. อทธพลของการใชปยเคมทมผลตอการเพมผลผลต คณภาพของขาว ขาวดอกมะล 105 และคณสมบตของดนชดรอยเอด. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน. 92 หนา.

อครพล ศรกล. 2553. องคประกอบทางเคมและฤทธการตานอนมลอสระของร าขาวอนทรยและร า ขาวเคม. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการอาหาร. มหาวทยาลยมหาสารคาม. 137 หนา.

สออเลกทรอนกส

กรมการขาว กระทรวงเกษตร และสหกรณ. องคความรเรองขาว. 2558. http://brrd.in.th/rkb/varieties/index.php-file=content.php&id=19.htm (สบคนเมอ 2 สงหาคม 2558).

กรมการขาว กระทรวงเกษตร และสหกรณ. 2549. หลกการผลตขาวอนทรย. แหลงทมา: http://www.ricethailand.go.th/rkb/data_010/rice_xx2- 10_organic_new_index.html. [28 พฤษภาคม 2559]

กองปฐพศาสตร กรมวชาการเกษตร. 2547. การใชปยอนทรยในนาขาว. แหลงทมา: http://www.doa.go.thrritechm3.htm. [28 พฤษภาคม 2559]

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. 2559. การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบขาว หอมมะลไทย. แหลงทมา: http://www.acfs.go.th/standard/system_standards.php. [28 พฤษภาคม 2559]

86

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. 2559. เกษตรอนทรย เลม 1. แหลงทมา: http://www.acfs.go.th/standard/system_standards.php. [28 พฤษภาคม 2559]

87

ภาคผนวก

88

ภาพผนวกท 1 กราฟของสารละลายมาตรฐานกรดแกลลค

ภาพผนวกท 2 กราฟของสารละลายมาตรฐานไทอามน (วตามนบ 1)

89

ภาพผนวกท 3 กราฟของสารละลายมาตรฐาน 2-อะเซทล-1-ไพโรลน (2AP)

ภาพผนวกท 4 กราฟของสารละลายมาตรฐานอะไมโลส

90

ประวตผเขยน

ชอ นายอภวฒน อนทรนก วนเดอนปเกด 29 พฤศจกายน 2532 วฒการศกษา วท.บ. (เทคโนโลยการเกษตร) มหาวทยาลยธรรมศาสตร ภมล าเนา 195/1 หม 1 ต.หวหวาย อ.ตาคล จ.นครสวรรค 60140 ทนการศกษา พ.ศ. 2558: กองทนวจยมหาวทยาลยธรรมศาสตร ภายใต

“ทนวจยทวไป” ตามสญญาเลขท ทน 43/2558 ประจ าปงบประมาณ 2558 และ ทนวจยสนบสนนจากโครงการสงเสรมการวจยอดมศกษาและการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต ของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ประจ าปงบประมาณ 2558

ผลงานวชาการ อภวฒน อนทรนก พกตรเพญ ภมพนธ และ อรประภา อรประภา เทพศลปวสทธ, 2559, การ

เปรยบเทยบคณภาพขาวขาวดอกมะล 105 ทปลกโดยการใชปยเคมและปยอนทรยในจงหวดสรนทร, วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 24 (5): หนา 766-776.

ประสบการณท างาน พ.ศ. 2557: QA Lab Supervisor บรษท สรรเสรญ แอนด ซนส จ ากด