auris - media en maatschappij€¦ · social media en cyberpesten de overstap ging geruisloos...
TRANSCRIPT
nieuwe bibliotheekEen lokaal, speciaal ingericht voor boeken en lezen, compleet met comfortabele banken en een zitzak. Dat is de nieuwe bibliotheek op het Auris College utrecht. Begin februari is deze ruimte spetterend geopend met een knal en een feestelijk drankje. Studenten van de Hogeschool voor de Kunsten utrecht gaven die dag een doorlopende toneelvoorstelling waar alle leerlingen van hebben genoten. Bovendien was er een logo-ontwerpwedstrijd. De prijs voor het mooiste logo ging naar Max de Mooij.
Alles stroomt. Dat de rivier steeds weer nieuwe dingen met zich mee voert en nooit hetzelfde is, zag de Griekse filosoof Heraclitus al. En dat geldt zeker in deze tijd voor onze sector. Het onderwijs en de zorg zijn in beweging. Ontwikkelingen binnen po, vo en mbo zijn van invloed op het beleid en de toekomst van Auris. Er worden nieuwe samenwerkings
Panta rheiverbanden gevormd, cluster 2 zal in dit complexe veld zijn plaats moeten bepalen. Het geeft interessante en noodzakelijke bewegingen als het gaat om aansluiting en verbinding. Een voorbeeld van een nieuwe verbinding is dat De Weerklank uit Leiden en Alphen aan de Rijn en Cluster 2 AED Leiden aansluiting zoeken bij Auris. Dit is een mooie ontwikkeling,
we zoeken elkaar op omdat we elkaar iets te bieden hebben.
Voor de zorg en begeleiding geldt dat gemeenten moeten worden toegevoegd aan het lijstje van belangrijke gespreks en contractpartners. Gemeenten die ook te maken hebben met het kabinetsbeleid van taken afstoten, versoberen en bezuinigen. Een voorbeeld hiervan is de decentralisatie van de jeugdzorg. Ook de in 2011 vervallen indicatiestelling voor AWBZzorg en het inzakken van de markt voor arbeidstoeleiding zijn zaken die een beroep doen op het probleemoplossend vermogen van Auris.
Oplossingen dienen zich vaak niet tegelijkertijd aan met de zaken die op ons af komen. Gelukkig hebben we binnen Auris genoeg ondernemende geesten. Wij staan bekend om onze vernieuwende constructies in het onderwijs en de afgelopen jaren heeft Auris voortvarend een plek in de zorgmarkt veroverd. Het doel van dit alles is natuurlijk een effectieve en efficiënte dienstverlening aan de cliënt. Dat kunnen we doen dankzij medewerkers die inzet tonen, bevlogen en flexibel zijn. Dus laat die rivier maar stromen. Dick de Boer
50.000 Leerkrachten uit het onderwijs demon streerden 6 maart in de Amsterdam Arena. Onder hen een groot aantal Auriscollega’s. Op de Aurisscholen werd ook actie gevoerd. De leerlingen van de Auris Dr. M. Polanoschool en Auris Taalplein trokken met een lawaaitocht door de buurt. Leerlingen van het Auris College Rotterdam dansten tegen de bezuiniging. Echter het mocht niet baten, de regering heeft haar plannen niet gewijzigd. De bezuiniging op Passend Onderwijs gaat naar alle waarschijnlijkheid gewoon door.
‘Het blijft een gunst om in de ‘keuken’ te kijken bij een leerkracht of remedial teacher. Ik kom met mijn expertise, maar leer ook elke keer weer van hen. Deze wisselwerking maakt mijn werk als ambulant dienstverlener boeiend. Samen op zoek gaan naar datgene wat werkt. Ervaringen weer doorgeven aan anderen. Zelf ben ik enthousiast om coteaching daarbij als werkvorm toe te passen. Het levert veel voordelen op als ik mij kwetsbaar opstel in hun ‘keuken’ en concrete voorbeelden laat zien. Ik merk dat leerkrachten dit motiveert tot handelen. Dankzij de kwaliteitsgelden van Auris kon ik hier een filmpje over maken. Kijk op www.auris.nl.’ Annemarijn van der WoudeAmbulant Dienstverlener Regio Midden
ik@auris
170 HzVolgens deskundigen geeft 170 Hz een lage toon die sommige doven nog net kunnen horen. Hogere tonen zullen de meeste doven niet meer horen. Eigenlijk een arbitrair getal, maar vrijdag
23 september de aanleiding voor een feest: de speelfilm met deze titel ging in de Utrechtse Schouwburg in première. Twee dove jongeren die het moeilijk hebben met hun ouders
en zichzelf, brengen een tijd door op een verlaten onderzeeër. Ze leren elkaar beter kennen en door flashbacks krijgt het publiek hun verhaal te zien. In de film wordt niet gesproken. De hoofdrolspelers zijn geduren de een half jaar intensief gecoacht door docenten van de Hoge school Dovenstudies, tolken NGT en dove jongeren. Het gaat in de film vooral om de beelden en de gezichtsuitdrukkingen van de spelers: de mogelijkheden die mimiek en gebaren hebben om een boodschap over te brengen.Onze collega’s Mariëtte Spierings en Jan Wit gaven advies aan regisseur Joost van Ginkel. De film won in 2011 Het Gouden kalf voor de Film 1 Publieksprijs.
Auris.com maart 2012 jaargang 10 | nr.
o.a.
pagina
2pagina
4pagina
5Social media en cyberpesten De overstap ging geruisloos Directeur bedrijfsvoering Gijs van der Laan
Auris.com is een personeelsblad voor alle medewerkers van de Koninklijke Auris Groep
In d
eze
uitg
ave
41
In de bioscoop vanaf maart 2012Op tv bij de VPRO in 2013
i
2 | maart 2012 Auris.com
‘Het ging om twee leerlingen uit groep 7 en 8 van onze school,’ vertelt Sabina Pot, directeur
van de Auris Ammanschool. ‘Via de chatfunctie binnen Hyves heeft de ene jongen de andere bedreigd. Dat gebeurde buiten schooltijd, vanaf de computers bij hen thuis. De jongen die de bedreigingen ontving, schrok enorm en waarschuwde zijn moeder die direct de school belde. Wij hebben de bewuste jongen de volgende dag geconfronteerd met zijn gedrag. Toen hij toegaf, hebben we ook zijn vader gevraagd naar school te komen. In overleg is de jongen een dag van school verwijderd en met een flink pak huiswerk naar huis gestuurd. We wilden een statement maken.’
Veilig leren HyvenOpvallend genoeg werkten de leerlingen ten tijde van het incident met het Hyves lespakket: Veilig leren Hyven. Sabina Pot: ‘Omgaan met social media is iets nieuws, wij willen daar als school niet in achterblijven. Helaas brengen social media ook minder leuke dingen met zich mee. Na het incident met de bedreigingen heb ik in onze bovenbouwklassen een donderpreek gehouden om duidelijk te maken dat we dit soort zaken absoluut niet tolereren. Maar je kunt je afvragen tot hoever de verantwoordelijkheid van de school reikt. De bedreigingen werden niet tijdens schooltijd geuit en de computers stonden niet in onze school. We hebben er wel bewust voor gekozen het thema pesten breder op te pakken. Zo heeft bijvoorbeeld Harmen van Straaten, de auteur van ‘Echte helden pesten niet – Super Jan’, bij ons het voorleesontbijt verzorgd.’
Protocol?Sabina is benieuwd of ook andere scholen en diensten binnen Auris te maken hebben met de nadelen van social media. ‘Ik weet dat er her en der regels worden opgesteld, momenteel wordt bij Gemeenschappelijke Diensten in Gouda geïnventariseerd welke regels er zijn. Vervolgens lijkt het mij goed een Aurisbreed protocol te ontwikkelen, zodat we samen één lijn kunnen trekken.’ Ook het Auris College Goes denkt na over de juiste omgang met social media. Incidentele ruzies, bijvoorbeeld via msn, worden door de mentor in de klas besproken. De mentor legt dan de afspraken nog eens uit. Die lopen uiteen van: ‘Praat op social media alleen over jezelf’, en ‘Communiceer alleen positieve dingen’, tot ‘Geef geen persoonlijke gegevens aan anderen’. Het Auris College Goes vindt voorlichting over social media van groot belang. Belangrijkste boodschap: social media zijn leuk, maar kunnen ook gevaarlijk zijn. Dingen kunnen anders overkomen dan je bedoelt en je moet goed letten op de bescherming van je privacy en die van anderen.
OpvoedtaakBamber Delver, coauteur van het boek ‘Pesten is laf’ en directeur van de Nationale Academie voor Media en Maatschappij sluit zich hier volledig
•Oudersmetvragenovercyberpestenkunnenterechtop www.dekinderconsument.nl Deze stichting organiseert o.a. ouderavonden over dit onderwerp.
•DeNationaleAcademievoorMediaenMaatschappijbiedtdetraining Mediawijsheid aan en (speciaal voor het onderwijs) de nieuwe opleiding: Social Media Professional. Er is ook een Summerschool. Zie www.mediaenmaatschappij.nl
•Hetboek‘Pestenislaf’istekoopviawww.mediawijsheidwinkel.nl • ‘Autismeindedigitalewereld,risico’senkansen’.Eentrainingvoor
ouders van kinderen met autisme die zorgen en vragen hebben over het computergebruik van hun zoon of dochter. Er is ook een training voor professionals. Voor beide doelgroepen is een reader beschikbaar. [email protected]
Social media zijn hot! Maar soms ook heel vervelend
Cyberpesten hoe gaan we daarmee om?
bij aan. ‘Het onderwijs heeft een belangrijke opvoedtaak in het weerbaar maken van kinderen, ook op het gebied van social media. De rol van docenten is veranderd. Vroeger was de leraar degene die de kennis in huis
had en die overdroeg aan zijn klas. Die tijd is voorbij. Docenten bepalen niet langer de mate van kennis van leerlingen. Sommige kinderen zijn in het gebruik van internet en social media veel vaardiger dan hun docent.
Bovendien weten ze soms over een bepaald onderwerp al ontzettend veel, bijvoorbeeld omdat ze informatie via Google hebben opgezocht. Dat is een omslag, die voor sommige leerkrachten misschien lastig is. Maar ze hoeven zich niet te schamen! Stel je open, wees nieuwsgierig en enthousiast! Dat vinden leerlingen belangrijk in een docent. Het is niet erg als je een bepaalde functie van Twitter nog niet kent, als je maar wel bereid bent te blijven leren. Voor je eigen ontwikkeling, maar ook voor de opvoedtaak die je hebt.’
Omarm de social mediaMet ‘Pesten is laf’ heeft Delver een algemeen boek geschreven over
cyberpesten in Nederland. Volgens de auteur is het boek juist voor de doelgroep van Auris ook interessant. ‘Voor veel doven en slechthorenden zijn social media een ideale manier om te communiceren. Vanuit je eigen wereld achter de computer kun je chatten met iedereen, ook met die leuke meiden die je anders misschien niet durft aan te spreken. Niemand merkt dat je stottert of hakkelt, het levert je veel op. Maar als je een slachtoffer bent van cyberpesten, kunnen social media je ook sterk isoleren. Daarom is het belangrijk dat scholen geen reservaat worden en zich hiervoor afsluiten. Omarm de social media! Gebruik ze in een educatieve omgeving.’
‘Ik maak je dood!’ en ‘Mijn vader wacht je op!’ Twee fikse bedreigingen die een leerling van de Auris Ammanschool onlangs op zijn computerscherm kreeg, gestuurd door een medeleerling. Ouders en school kwamen erachter en traden op. Maar een volgend incident is niet uit te sluiten. Wat kun je doen?
Wintersport
Binnen Auris Onderwijs zijn veel verschillende stages mogelijk. Er is een breed scala aan leeftijden voorhanden: van peuters en kleuters tot basisschoolleerlingen en leerlingen in het voortgezet onderwijs. Ook bij Auris Zorg vinden velen een stageplek. In deze rubriek laten we drie stagiaires aan het woord over hun ervaringen.
Aandacht voor interactie‘Het leek mij interessant om te ervaren hoe de manier van lesgeven is in het speciaal onderwijs en hoe de leerkracht de leerling ondersteunt in zijn ontwikkeling. Daarom koos ik als stageplaats de Auris Prof. Groenschool. Het valt me op dat de leerkrachten heel rustig spreken in eenvoudige zinnen met ondersteunende gebaren. Er is veel aandacht voor de interactie en de communicatie van de leerlingen. Ik geef in groep 8 de Leefstijllessen. Het bijzondere aan Leefstijl is dat de leerlingen aan het denken worden gezet over maatschappelijke of sociale onderwerpen. Ik vind het erg mooi dat ik de leerlingen, door deze methode in te zetten, bewust kan maken van hun omgeving. Het digibord is een goed hulpmiddel om de lesstof visueel te maken. Tevens begeleid ik zelfstandig een rekengroep uit groep 6 en observeer ik participerend bij muziek en danslessen. Het is een uitdaging om creatief te zijn, goed te observeren, methodisch te werken en dingen duidelijk te vertellen.’
Lise van de Brug Student Sociaal Pedagogische Hulpverlening Hogeschool utrecht, in Amersfoort
maart 2012 | 3Auris.com
Het contact vasthouden‘Het werken met de kleuters uit groep 3 en 4 ligt mij goed, omdat ik die leeftijdsgroep erg leuk vind. Aan het begin van deze stage wist ik nog niets van kinderen met communicatieproblemen. Het is mooi om echt contact te krijgen met de leerlingen. Dat gebeurt bijvoorbeeld door ondersteunende gebaren te gebruiken. Soms is het moeilijk om dat contact vast te houden als de leerlingen helemaal in hun spel opgaan. Ook met andere groepen kan ik goed opschieten. Ik geef op de Auris Bertha Mullerschool verschillende lesonderdelen lichamelijke opvoeding aan groep 3 tot en met 8, dus ik krijg als bewegingsagoog een heel breed beeld van het onderwijs op een speciale basisschool.Ik heb het erg naar mijn zin in deze stage, maar toch denk ik niet dat in het onderwijs mijn toekomst ligt. De keuzevakken binnen mijn studie zijn fitness en sportmassage. Dat wekt mijn interesse voor de studie fysiotherapie. Als ik word ingeloot, hoop ik daarin verder te studeren.’
Kim MeijerStudent SportcollegeROC Midden nederland
Boeiend om NmG toe te passen‘Binnen de Auris Peuterbehandelgroep Kikker in Dordrecht heb ik contact met verschillende disciplines. Ik volg samen met de pedagogisch medewerksters die voor de groep staan de dagstructuur van de peuters. Ik verzorg een kringactiviteit, observeer bij vrij spel en assisteer bij het eten. Van de logopedist leer ik tijdens de lessen groepslogopedie wat ik kan toepassen in het kringgesprek. De ouderbegeleidsters organiseren een keer per maand een themaochtend voor alle ouders. Ik heb voor zo’n ouderbijeenkomst een film gemaakt van allerlei activiteiten van de kinderen. Dat gaf veel herkenning bij ouders en leidde tot het uitwisselen van ervaringen en het beantwoorden van vragen. Bij Auris Gezinsbegeleiding in Rotterdam leerde ik veel van de huisbezoeken. Ook hielp ik bij het organiseren van de Familiedag en de Lotgenotendagen. Nu geef ik zelfstandig spelbegeleiding aan huis bij een meisje van vier jaar. Het is boeiend om Nederlands met Gebaren toe te passen en te zien dat de communicatie verbetert.’ Simone Hoogendoorn Student PedagogiekHogeschool Rotterdam
3Communicatie staat vooropIn de rubriek
3 stellen we
drie personen
centraal
die vanuit
verschillende
hoeken hun
mening geven
over hetzelfde
onderwerp.
Saint François Longchamps ligt in een prachtig wintersportgebied. Het is al jaren een goede traditie om met de schoolverlaters van Auris College Goes en Utrecht daar in januari een week te verblijven. Eenendertig leerlingen waren het deze keer. De appartementen liggen direct aan de piste zodat de skipret al vanaf de drempel kon beginnen, begeleid door zeven leerkrachten en drie skileraren waaronder één snowboardleraar. De snowboarders maakten een geweldige dagtocht: van Saint François Longchamps naar Valmorel en weer terug naar het dorp. Het gebruik van de cabinelift was een hele ervaring. Na een stel zware afdalingen kwam iedereen doodmoe maar voldaan
thuis. Op de pistes rond het appartement konden de leerlingen steeds vakkundiger naar beneden komen. Alleen op vrijdag niet: door een sneeuwstorm sloten ’s middags de liften. Er is toen een sportieve
wandeling gemaakt. Het reizen per bus naar Frankrijk met winterweer is altijd een groot avontuur en kost de nodige tijd. Maar dat ben je weer snel vergeten als je de foto’s ziet!
In het midden van de negentiende eeuw was Dr. M. Polano geneesheer in Rotterdam en later hoogleraar in de chirurgie in Leiden. Hij had twee ernstig slechthorende kinderen, Eduard en Marianne. Voor hen wilde hij in Rotterdam aangepast onderwijs verzorgen. Hij stelde een vergelijkend onderzoek in naar de verschillende methoden van onderwijs voor auditief beperkte kinderen in Europa. Hij concludeerde dat de methode die gebruikt werd in Aken het meest geschikt was. Het was de ‘Ammansche methode van het afzien van de lippen’, gebaseerd op de denkbeelden van de Zwitserse arts J.C. Amman. Polano stelde David Hirsch aan als huisonderwijzer; deze leerkracht kwam uit Aken (zie foto).In een woonhuis in het centrum van Rotterdam stichtte Polano in 1853 een school: ‘Inrigting voor Doofstommen Onderwijs’. In 1862 had een groep belangstellenden voldoende geld ingezameld om een schoolgebouw te realiseren achter de Coolsingel. De school veranderde in 1953 van naam: het Rudolf Mees Instituut. In 2003 werd een nieuw gebouw geopend voor onderwijs aan leerlingen met een auditieve beperking onder de naam Dr. M. Polanoschool.
Bron: Van Horen Zeggen jrg. 2003, nr. 1 en 2
Wie
was
...
...Dr. M. Polano
Werkweek schoolverlaters
Dimitri
De kracht van de keten
Bijna alle processen binnen Auris verlopen in een aantal stappen en vormen zo een keten. De schakels in die keten moeten op elkaar aansluiten en soepel in elkaar overlopen. In het artikel over Dimitri van den Nieuwendijk zie je hoe Auris en Kentalis twee organisaties die gespecialiseerd zijn in diagnostiek, zorg en onderwijs voor mensen met beperkingen in horen en communiceren op professionele wijze samenwerken.
Judith van den NieuwendijkMoeder van Dimitri
‘Alleen maar
vooruitgang’
‘Onze zoon had bij zijn geboorte een moeilijke start en liep met alles achter. In tegenstelling tot zijn leeftijdgenootjes sprak Dimitri maar een beperkt aantal woorden. Hij was vaak niet te verstaan en wees dan aan wat hij wilde. Mijn omgeving vond dat ik me niet druk moest maken, maar ik was er niet gerust op. Via de kinderarts kwamen we bij een logopedist terecht die Dimitri kon behandelen. Hierna kon hij wel losse klanken oppikken, maar het lukte hem niet om deze klanken achter elkaar te zetten. Hij ging voor nader onderzoek naar het Audiologisch Centrum van Auris. Daar bleek dat hij ESM heeft. Ik was opgelucht dat zijn problematiek werd erkend.Toen ging het snel. Na een maand kon hij al terecht op de Vroegbehandeling van Kentalis (De Medeklinker) in Overschie. Wel wennen. Een ventje van drie jaar dat vier dagen per week met de taxi naar school gaat. Maar dankzij een intensieve begeleiding maakte hij al snel meer geluid en sprak hij zoetjesaan meer woordjes. Hij leerde gebarentaal en dat hielp. Voordat hij vier werd, bezochten we een gewone basisschool. Die durfde het niet aan. Gelukkig, denk ik achteraf. Dimitri gaat nu fluitend naar school. Het mooie is dat de Vroegbehandeling intussen onder één dak zit met de Taalfontein, op loopafstand van ons huis. Prijzenswaardig vind ik de geruisloze overgang naar de nieuwe groep. Ik zie alleen maar vooruitgang bij Dimitri!’
Lia GroenenboomLeerkracht kleutergroep Auris taalfontein
‘Hij kende ons al
van gezicht’
‘Dimitri kwam na een paar keer wennen eind vorig jaar in de kleutergroep. De overstap ging soepel omdat hij ons al van gezicht kende en zijn nieuwe klasgenootjes regelmatig tegenkwam op de gang. Bovendien had Dimitri op De Medeklinker ondersteunende gebaren geleerd en was hij vertrouwd met zaken als beurtgedrag en rustig blijven zitten in de kring. De doorgaande lijn in zijn ontwikkeling kon bij ons gewoon worden voortgezet en daarmee werd de kans op terugval klein. Dimtiri is overigens de eerste leerling van de Medeklinker die op de nieuwe locatie doorstroomde naar onze kleutergroep. Dat zullen er in de toekomst meer worden; prettig voor het kind en voor ons omdat ze al gewend zijn aan speciaal onderwijs.Inmiddels draait Dimitri goed mee in de klas. In het begin was hij erg moe. De kinderen krijgen namelijk een intensief (taal)verwervingsprogramma. Dimitri blijft voor lopig op woensdag thuis. Hij doet enthousiast mee in de groep en pikt dingen snel op.’
Wendy BrobbelPersoonlijk begeleider de Medeklinker van Kentalis
‘Overstap ging
probleemloos´
Na bijna een jaar intensieve behandeling op de Vroegbehandeling van de Medeklinker kreeg Dimitri, die met een spraaktaalachterstand binnenkwam, meer plezier in het communiceren. Dimitri oefende graag de articulatieoefeningen die hij bij logopedie leerde. De logopedische behandeling maakt onderdeel uit van de dagelijkse behandeling en heeft een grote meerwaarde. Dimitri groeide in de communicatie met andere kinderen en het samenspelen. Zijn concentratie verbeterde en hij was toe aan de overstap naar school. Deze overgang ging in kleine stapjes. Hij kon in een vertrouwde omgeving rustig wennen aan zijn nieuwe juf en groep. Bijkomend voordeel is dat onze kinderen net als op de Taalfontein schoolse vaardigheden en ondersteunende gebaren leren. Verder draait onze logopedist af en toe mee in de kleutergroep. Positief is ook dat wij goed overleg hebben met de pedagogisch medewerkers van de Taalfontein. Prettig dat bij de dagelijkse gang van zaken rekening wordt gehouden met elkaars normen en waarden. Alles droeg bij aan een probleemloze overstap naar Auris Taalfontein.´
4 | maart 2012 Auris.com
Dimitri van den Nieuwendijk (4) heeft ESM en ging vorig jaar van de Vroegbehandeling van Kentalis naar de kleutergroep van Auris Taalfontein in Rotterdam. Deze overgang ging geruisloos. De organisaties
zitten sinds oktober 2011 in hetzelfde gebouw en ook het onderwijsaanbod sluit goed op elkaar aan.
Gijs vertelt enthousiast over zijn eerste honderd dagen bij Auris. Het liefst was hij net als het vorige kabinet ‘het land ingegaan’ en had hij alle vestigingen van Auris bezocht, maar daar is nog geen tijd voor geweest. Gijs: ‘Er lagen hier in Gouda veel zaken die direct opgepakt moesten worden. Maar de komende maanden wil ik de locaties zeker gaan bezoeken.’
Onderwijs en zorg‘Auris sprak me aan door de combinatie van zorg en onderwijs. Onderwijs kende ik uit mijn vorige baan bij een cluster 4organisatie, maar zorg was nieuw voor mij. Bij Auris heb je te maken met verschillende geldstromen, regelgeving en manieren van verantwoording afleggen. Dat vind ik een mooie complexe combinatie en die spreekt mij aan. Ik maak namelijk graag moeilijke dingen makkelijk.’
Geen last van systemen‘Dat geldt ook voor bedrijfsvoering. Ik vind dat wij er voor moeten zorgen dat collega’s in het primaire proces geen last hebben van het systeem. De medewerkers van financiën, ICT, inkoop en huisvesting moeten de dienstverlening aan de interne klant zo soepel mogelijk laten verlopen. Het zou eigenlijk heel simpel moeten zijn: als je in de klas een digibord hebt en je wilt onderwijssoftware installeren dan moet dat gewoon werken. En als een manager een actueel overzicht wil hebben van de financiën van zijn school moet hij dat direct kunnen inzien.’
Meer afstemmingZover zijn we echter nog niet. Er zijn grote problemen geweest met de migra tie van de email en nog steeds is een aantal ICTproblemen niet opgelost. Gijs: ‘Dit is inderdaad een heet hangijzer. Het heeft in dit
maart 2012 | 5Auris.com
Moeilijke dingen makkelijk maken
proces ontbroken aan goede communicatie en de gevolgen van de implementatie zijn onderschat. Een aantal zaken is wel bereikt: iedereen kan nu vanuit huis werken en de meeste scholen hebben glasvezel voor snel internet. Maar er is ook nog een aantal problemen dat we moeten oplossen. Wat we in ieder geval snel gaan starten is een ICTgebruikersoverleg. Medewerkers kunnen dan meepraten over zaken die zij van belang vinden
Nieuwe directeur bedrijfsvoering Gijs van der Laan
Op 22 maart 2012 is de officiële opening voor de leerlingen en genodigden.
Mini symposium ‘Samen sterk voor Taal en Spraak’ in Amersfoort
De Ster van de NSDSK in Hilversum en De Taalkring hebben een gezamenlijke huisvesting in een van de gebouwen van de schoolvereniging Alberdingk Thijm aan de Emmastraat. Op vrijdagmiddag 20 januari jl. was er open middag. De gasten konden een kijkje nemen in de klassen waar presentaties te zien waren over het ESMonderwijs in de kleutergroepen en de begeleiding van behandelgroepen. Het regioteam van Auris Dienstverlening Houten was aanwezig en gaf informatie. Er was belangstelling uit verschillende hoeken: van de buurtschool twee straten verderop tot vertegenwoordigers van logopedistenpraktijken uit de omgeving. Ook waren er gasten van Audiologische Centra, het Samenwerkingsverband, Raad van Toezicht en Raad van Bestuur van Auris, Pento, NSDSK en Verenigde scholen Alberdingk Thijm. Directeur van Auris Taalkring Margo van Berlo proostte met de aanwezigen op de samenwerking. Gertrude van den Brink sprak uit hoofde van de Raad van Bestuur van de NSDSK de gasten toe.
als het gaat om ICT. Zo komt er meer afstemming met de eindgebruikers.’ Strakker‘Het komende jaar werken we vooral aan de basis. Die moet op orde. Na honderd dagen is mijn indruk dat het allemaal wel wat strakker kan bij Auris. Toen ik hier begon, moest ik veel zelf uitzoeken. Veel procedures en afspraken zijn niet vastgelegd of niet makkelijk te vinden. Dat was ik
niet gewend, ik kom uit een organisatie waar het allemaal strak geregeld is. Een van de zaken die ik daarom snel wil oppakken is een handboek facilitaire zaken. Hierin kun je vinden waar je met welk facilitair probleem terecht kunt. Bijvoorbeeld
vragen over kapot meubilair, een printer die niet werkt of een tlbalk die flikkert. Ook de lancering van het nieuwe sharepoint intranet en het digitaliseren van de facturen en post heeft hoge prioriteit. Ik heb het heel erg naar mijn zin bij Auris, voel me als een vis in het water. De medewerkers staan open om zaken beter en slimmer te doen. Bedrijfsvoering kan daar een waardevolle bijdrage aan leveren.’
‘Auris sprak me aan door de
combinatie van zorg en onderwijs’
Open middag in Hilversum
In het nieuwe Aurisgebouw in Amersfoort aan de Hoog landse wegNoord zijn Auris Zorg en de Auris Prof. Groenschool ondergebracht. Begin dit jaar zijn ze verhuisd en inmiddels voelt iedereen zich thuis in het nieuwe gebouw.
Op maandagmiddag 13 februari organiseerden de school en de zorgafdeling een minisymposium voor externen. Zeker 230 gasten bezochten het symposium. De hoofd lezing werd verzorgd door Rob Zwitserlood die het publiek een kijkje gaf in de onderzoekswereld die zich bezighoudt met ESM. Daarna waren er verschillende keuzeprogramma’s. De reacties van de bezoekers spreken voor zich: ‘De presentaties waren goed en leerzaam en de ontvangst was geweldig. Leuk om deel uit te mogen maken van dit netwerk!’ ‘Ik heb het erg naar mijn zin gehad en weer het nodige opgestoken en een beetje genetwerkt. Volgens mij is het een goed idee om jaarlijks zo iets te organiseren.’ ‘Alles super geregeld, leuke en informatieve workshops, lekkere hapjes, mooie school, enthousiaste sprekers en een hoop gezellige mensen!’
6 | maart 2012 Auris.com
Dit is een spannend jaar voor Auris. Reguliere taken moeten we gaan uitvoeren met minder mensen. Daarnaast ontwikkelen we nieuwe arrangementen, werken we aan het masterplan zorg, zetten we in op een effectievere cliëntbenadering, wordt
de entree voor onderwijs en zorg herzien en nemen we de kostprijzen onder de loep. Ook gaan we vanaf dit jaar werken vanuit een regiostructuur. Het wordt ook een emotioneel en ingrijpend jaar. De gevolgen van de bezuiniging op Passend Onderwijs voor onze organisatie en collega’s worden helaas steeds sterker voelbaar. Ondanks deze negatieve ontwikkeling vraagt dit van ons in het dagelijks werk: inzet, bevlogenheid en flexibiliteit. Daar is kracht, verbinding en vertrouwen voor nodig. De eisen die van buiten komen en de blik van de omgeving beïnvloeden sterk het Aurisbeleid. De soms kritische blik van buiten helpt om te focussen en de zaken ‘aan de binnenkant’ beter te organiseren. We zullen meer dan voorheen op maat zorg en onderwijs moeten gaan leveren. Hieronder lees je een samenvatting van de belangrijkste onderwerpen uit het beleidsplan van Auris voor 2012.
De cliënt centraalOnze cliënten zijn niet meer alleen de kinderen, leerlingen en hun ouders, maar ook andere professionele organisaties. Bijvoorbeeld de samenwerkingsverbanden binnen Passend Onderwijs. We willen voor hen een betrouwbare, zichtbare en toegankelijke partner zijn. Structureel zicht krijgen op de waardering van onze diensten door onze cliënten is noodzakelijk. Dit doen we door bijvoorbeeld een klanttevredenheidsonderzoek. We kunnen daardoor de positie van de cliënt en de doelgroep structureel in kaart brengen. Aan de andere kant verwachten onze cliënten, de samenleving, de politiek, de inspectie en de zorgverzekeraar dat wij resultaten kunnen aantonen. We moeten dus onze resultaten vaker delen en zichtbaarder maken.
Passend Onderwijs De wet op Passend Onderwijs wordt naar verwachting begin maart 2012 aangenomen en gaat per 1 augustus 2013 in. We bereiden ons voor op deze wet door mee te doen aan ontwikkeltrajecten binnen bijvoorbeeld Siméa. We passen de organisatiestructuur van Auris aan en verkennen nieuwe mogelijkheden zoals commerciële dienstverlening. Een ander gevolg van de wet is dat de indicatie anders
gaat verlopen. Wij zijn voortaan zelf verantwoordelijk voor de toelating van cliënten. Het doel van de nieuwe entree is dat de cliënt die behoort tot de doelgroepen van Auris op snelle en effectieve wijze informatie, voorlichting en advies ontvangt en toegang krijgt tot diagnostiek en/of een behandelroute. Dit vraagt een omslag van het bestaande systeem naar een nieuw systeem dat uiterlijk op 1 augustus 2013 in werking moet zijn. Dan vervalt namelijk de indicatiestelling van de Commissie voor Indicatiestelling (CVI) en moet de Commissie van Onderzoek (CvO) de taken hebben overgenomen.
Financiering onderwijs en zorgVanaf augustus 2013 krijgt cluster 2, dus ook Auris, budgetfinanciering. Dit betekent dat de overheid één bedrag vaststelt waarmee we onze taken moeten uitvoeren. Was vroeger het leerlingaantal van belang, in de nieuwe regeling bepaalt dat slechts het kleinste deel van het budget, namelijk de basisfinanciering. Het toepassen van de juiste criteria, een goede doorstroom van leerlingen bevorderen en werken aan de kostprijs per product zijn belangrijke opgaven voor ons in 2012. Budgetfinanciering geeft wel meer vrijheid om keuzes te maken en het onderwijs en de begeleiding op onze manier in te richten. Echter de invoering van budgetfinanciering valt samen met een massieve bezuiniging. Deze raakt ons diep in het hart. De nood zakelijke
reorganisatie die hiervan het gevolg is, vormt in 2012 een zware opgave voor ons allemaal. Er gaat ook veel veranderen in de financiering van de zorg, zoals de aanpassingen van de AWBZ en mogelijk nieuwe bezuinigingen voor de zorg. Hier bereiden wij ons op voor. Er dienen zich ook nieuwe mogelijkheden aan: de WMO en mogelijk andere inkomstenbronnen. In 2012 moeten we keuzes maken om bepaalde zaken wel of juist niet meer te doen. Er moet in de toekomst een goede verhouding komen tussen kosten en opbrengsten.
Nieuwe producten, maatwerk, arrangementenAuris ontwikkelt in 2012 en 2013 een portfolio met nieuwe producten en arrangementen. Dit betreft zowel producten voor de gesubsidieerde markt als voor de commerciële markt. Het doel is dat we de cliënt een helder en gestandaardiseerd portfolio met producten, diensten en arrangementen kunnen bieden. We kunnen dan met de cliënt heldere afspraken maken over de wijze waarop wij hem gaan helpen. Het wordt mogelijk om nog beter maatwerk te leveren.
Kwaliteit met ‘extra plus’Kwaliteit volgens de geijkte normen voldoet in de toekomst voor ons niet meer. We moeten kwaliteit leveren met een ‘extra plus’. Dit maakt ons onderscheidend in het veld. Kwaliteit met een ‘extra plus’ leveren, kan alleen met zeer goede kennis van de wensen en eisen van cliënten, cliëntgroepen en de omgeving. We moeten dus precies weten wat de wensen van onze klanten zijn. In 2012 ligt de focus daarom sterk op behoud en verbetering van kwaliteit. We brengen de kwaliteit in kaart, leggen die vast en brengen daar samenhang in aan. We zoeken daarbij nadrukkelijk de samenwerking met onze partners Pento en NSDSK binnen ‘Partners in Verstaan’.
Samenvatting Jaarplan 2012
De krachtvan buiten en van binnen
Doelgroepen notitie
Vanuit de politiek, belangen en cliëntgroepen wordt aangedrongen op helderheid van Auris over de doelgroepen. Welke leerlingen met autisme horen thuis in cluster 2? Wat is nu precies ESM? Hoe gaan jullie om met CIleerlingen? Auris geeft daarover helderheid in haar notitie ‘Doelgroepenbeleid’. Hierin worden onze doelgroepen beschreven en lees je de bijbehorende compe tenties die een medewerker nodig heeft om met deze doel groepen te kunnen werken. Deze notitie vind je op intranet en internet.
Siméa en Passend Onderwijs
Met de komst van Passend Onderwijs ontstaat het landelijk speciaal onderwijs voor visueel, auditief en/of communicatief beperkte leerlingen van cluster 1 en 2. Er moeten zogenoemde instellingen gevormd worden.
De brancheorganisaties Siméa (cluster 2) en VIVIS (cluster 1) hebben samen nagedacht over hoe het landelijke speciaal onderwijs vorm en inhoud moet krijgen binnen de instellingen.
De belangrijkste taken van een instelling op een rijtje.
Het verzorgen van onderwijs: op een school voor speciaal onderwijs of voortgezet
speciaal onderwijs op een nevenvestiging van één van onze scholen via speciale programma’s in groepen in het
regulier onderwijs.
Het verzorgen van diensten: ambulante dienstverlening in het regulier
onderwijs consultatie en advies ontwikkeling en overdracht van expertise.
Binnen onze sector doet Siméa uitspraken over: het toelaten tot handelen en de entreefunctie onderwijsarrangementen en maatwerk het landelijk kwaliteitskader voor het cluster 2
onderwijs.
Meer weten? Download de brochure ‘Herinrichting onderwijs cluster 2’ van intranet of www.auris.nl.
Zorg: ‘Verbindend vernieuwend’
Cliëntenorganisaties, aanbieders van zorg in de sector voor mensen met een zintuiglijke beperking en het ministerie van VWS hebben binnen ‘Verbindend Vernieuwend’ een plan van aanpak vast gesteld waarin staat dat ze de komende drie jaar werken aan antwoorden op twee vragen.1. Wat leveren de instellingen voor zintuiglijk
beperkten aan zorgproducten en op welke wijze zouden die gefinancierd moeten worden?
2. Hoe kunnen we de expertisefunctie van de sector verder uitbouwen en deze breder beschikbaar stellen aan andere organisaties met cliënten met bijkomende zintuiglijke en/of communicatieve beperkingen?
Inmiddels zijn er twee publicaties verschenen. De eerste is een extern onderzoek waaruit duidelijk wordt dat in de zorg voor zintuigelijk beperkten sprake is van zorgvormen die lang niet altijd passen in de reguliere wet en regelgeving binnen de AWBZzorg. De tweede publicatie is het rapport ‘Expertise ZG Geoogmerkt en Geoormerkt’. Hierin wordt ingegaan op de bijzondere en internationaal erkende expertisefunctie van de zorg in de sector voor zintuigelijk beperkten.
maart 2012 | 7
Strategisch meerjarenplanAuris heeft als ambitie om tot de top van zorg en onder wijs voor auditief en communicatief beperkten te behoren. Om daar te komen, heeft Auris een meerjarenbeleidsplan: ‘Elkaar Verstaan’ (zie intranet en internet). In dit plan zijn de resultaten neergelegd die we in 2015 bereikt willen hebben voor cliënt en medewerker op het gebied van kennisontwikkeling, bedrijfsvoering en organisatie. Daarbij horen kernwaarden. Inmiddels hebben die binnen Auris steeds meer inhoud en gewicht gekregen; ze staan echt ergens voor.
HerontwerpOm onze cliënten daadwerkelijk te bereiken, moet Auris in de regio zichtbaar, bereikbaar en aanwezig zijn. Daarom zijn we vanaf 1 januari 2012 georganiseerd in regio’s. Binnen de regio’s gaat het om een gerichtheid naar buiten. In de regio staat de cliënt centraal en kunnen we maatwerk leveren in de eigen omgeving van de cliënt. Werken vanuit de regio wordt in 2012 en daarna niet alleen zichtbaar in de structuur van de organisatie maar ook in onze cultuur en ons gedrag. Dat wil zeggen: korte lijnen tussen organisatie en cliënt en tussen bestuur en regio. Hierbij hoort directe invloed en sturing op de keten van zorg en onderwijs. In de ‘nieuwe’ Auris cultuur ligt de nadruk op gemeenschappelijkheid, creativiteit, flexibiliteit en resultaatverantwoordelijkheid. Een belangrijke randvoorwaarde is dat de gemeenschappelijke diensten als Bedrijfsvoering, Kwaliteit & Dienstverlening en HR kwalitatief hoogwaardige diensten in samenhang aanbieden. In 2012 is er dus veel aandacht voor verbetering van informatiestromen en systemen.
Wil je meer lezen, download dan het jaarplan 2012 ‘De kracht van buiten en van binnen’ van intranet.
Auris.com
Haal het beste uit onze leerlingen en cliënten, medewerkers en organisatie. Zo luidt kort door de bocht de opdracht aan Auris. Wij staan voor een kwalitatief hoogwaardige dienstverlening in onderwijs en zorg. We doen dit in een tijd van economische teruggang en massieve bezuinigingen in het onderwijs. Daarnaast zijn er onzekerheden over en wijzigingen in de financiering van de zorg in behandelgroepen en gezinsbegeleiding (AWBZ) en de audiologische centra (ZVW).
van buiten en van binnenAuris-kernwaarden
De cliënt en zijn omgeving staan centraal. Verbinding maken zowel intern als extern. Rekenschap afleggen over het geleverde resultaat is een absolute voorwaarde.
De missie en visie van Auris vind je op intranet en internet.
Nieuwe organisatiestructuur Auris In de nieuwe organisatie is de afdeling O&O opgegaan in Kwaliteit en Dienstverlening. Marjan Bruins is als directeur binnen K&D verantwoordelijk voor onderzoek en daarnaast geeft ze leiding aan het project Entree.
De afdeling PR en Communicatie valt direct onder de Raad van Bestuur.
Koninklijke Auris GroepOrganogram februari 2012
Raad ven toezicht Han Beers Voorzitter
Raad van Bestuur Dick de Boer
Voorzitter
Regio MiddenRegio WestRegio Zuid
Directieteam: Peter Strating (voorzitter)
Willian HeestersMattanja HienschMarcel Provoost
Directieteam: Rianne Doeleman (voorzitter)
Marco van EsAlice Geessinck
Peter MeijsSabine Pot
Madeleine StassenPetra Steneker
Directieteam: Margo van Berlo (voorzitter)
Andre BraunPetra van Dalsen
Paul de HaanAlie de Jonge
HR Jessica van Wingerden
Directeur
Auris De Kring
Auris College Goes
Auris Dienstverlening
Goes
Auris Ammanschool
Auris Dienstverlening
Rotterdam
Auris Bertha Muller
School
Auris Prof. Groenschool
Auris taalkring
Auris Zorg
Auris College utrecht
Auris Dienstverlening
Houten
Auris College Rotterdam
Auris Zorg/ Auris
Audiologisch Centrum
Auris taalfontein
Auris taalplein
Auris Hildernisseschool
Auris Dr. M. Polanoschool
Auris Zorg/ Auris
Audiologisch Centrum
Bedrijfsvoering Gijs van der Laan
Directeur
Kwaliteit & Dienstverlening Erik van Lingen
Directeur
Audiologisch Centrum utrecht
Pento/Auris Hans van Dijk
Memo
8 | maart 2012 Auris.com
IN Karline TimmermansMedewerker afdeling O&O
‘Op de afdeling Onderzoek, Ontwikkeling & Ondersteuning (O&O) heb ik sinds januari de taken van mijn voorgangster overgenomen. Voordien was ik werkzaam bij een opleidingsinstelling voor pensioenprofessionals. In de afgelopen weken ben ik bij een aantal locaties van Auris op kennismakingsbezoek geweest. Wat me opvalt is dat iedereen openstaat om informatie te delen en te leren van elkaar. Vol passie vertelt eenieder over zijn rol binnen Auris. Ik ben betrokken bij de Auris Academie. Daar loopt nu de Leergang Auris Accent: ‘Horen en Taal’ voor leerkrachten en pedagogisch begeleiders. Na afronding kunnen ze versneld instromen in de Master SENopleiding van Hoge school Utrecht. Verder loopt op alle Auris SOscholen en zorg locaties de training ‘Met woorden in de weer’ voor de implementatie van het Viertaktmodel. Tijdens de workshop voor lexiconcoördinatoren merkte ik dat er op de locaties al veel successen zijn gerealiseerd. Daarnaast werk ik aan projecten
Leerlingen kunnen zich op deze school talig ontwikkelen in een veilige omgeving. Ze doen hier niet alleen veel kennis op maar leren ook allerlei vaardigheden. We hebben een leuk, betrokken team. Kenmerkend is de typisch Rotterdamse mentaliteit: geen woorden maar daden. Daar ben ik trots op. Als secretaris van de Gemeenschappelijke Medezeggenschaps Raad (GMR) van Auris kijk ik ook over de grenzen van de school heen in het belang van alle cliënten en medewerkers. Ik voel me, samen met de andere GMRleden, betrokken en verantwoordelijk. We geven kritisch advies of instemming over de plannen van het bestuur. De communicatie met onze achterban zou nog wel beter kunnen. Joost van den Kerkhof, intern begeleider Auris Dr. M. Polanoschool
Colofon Auris.com is een blad voor medewerkers van de Koninklijke Auris Groep. Het blad verschijnt vier keer per jaar. Aan nr. 41 werkten mee: Anneleen Arnolds, Minnekus de Groot, Ite Wolters, Robert Bekman,
Daniëlle Hermans (Tekst en Spel) en Nathalie Pagie (Subliem communicatie). Fotografie: Peter Strating, Hans Oostrum Fotografie, Paul van der Klei, Wouter de Wild. Illustratie: Henk Kemperman. Redactieraad: Cora Blad, Robert Bekman, Peter Jorritsma, Henny Konings, Karin Neijenhuis en Wilja de Vries. Eindredactie: Minnekus de Groot PR en Communicatie Koninklijke Auris Groep. Vormgeving: Peter van der Burg (Sagittarius Ontwerpen). Druk: De Eendracht. Dit blad is een uitgave van de Koninklijke Auris Groep, www.auris.nl. Redactieadres: postbus 808, 2800 AW Gouda. Telefoon: 0182 59 10 00. Email: [email protected]. Het volgende nummer verschijnt in juni 2012.
die onder Programma Vergroting Leeropbrengsten vallen zoals de implementatie van leerlijnen en het ontwikkelperspectief.’
OUT Karin NeijenhuisDiagnostisch en wetenschappelijk onderzoeker Audiologisch Centrum Rotterdam
‘Tijdens mijn promotieonderzoek ontwikkelde ik (ondersteund door een werkgroep audiologen) de ‘Nijmeegse testbatterij’. Met deze tests probeer je inzicht te krijgen in auditieve verwerkingsproblemen (AVP). Ik wilde graag weten wat de waarde van dergelijke tests was in de diagnostiek van personen met luisterproblemen. Daarom sloot het werk bij Auris goed aan op mijn kennisgebied. Ik gaf ook cursussen over AVP aan medewerkers van audiologische centra, deed onderzoek en publiceerde artikelen.Tegelijkertijd was ik in dienst bij Hoge school Rotterdam, waar ik nu een uitbreiding van mijn aanstelling heb aanvaard. Ik ga me concentreren op onderwijs aan studenten van de opleiding logopedie. Ik geef college
over onderzoeksvaardigheden, evidencebased handelen en fonetiek (technische beschrijving van de spraak). Ik organiseer de doorstroomminor voor studenten die na het HBO een wetenschappelijke opleiding willen volgen. De directe verbinding met cliënten valt weg maar via de studenten en contacten met andere professionals houd ik daar voldoende voeling mee. De werksfeer, de werkplek en de collega’s van Auris heb ik altijd als plezierig ervaren.’
TaalStaal
De Koninklijke Auris Groep organiseert op 9 november 2012 samen met Pento en de NSDSK (Partners in Verstaan), de Univer-siteit Utrecht en Hogeschool Utrecht een internationaal weten-schappelijk congres TaalStaal. De keynote speaker, Simon Fisher, één van de directeuren van het Max Planck instituut zal ingaan op de genetische component van ESM. Judy Clegg uit Engeland geeft een lezing over de gevolgen van ESM op latere leeftijd. We presen-teren een taalstaal, een taalsample, een momentopname van de stand van zaken rond ESM. Meer informatie binnenkort op www.auris.nl/taalstaal.
In
Ik voel me...
Out
Regelmatig vertrekken en komen er collega’s. In de rubriek In&Out vertellen een nieuwe en een vertrekkende collega over hun verwachtingen en ervaringen.
De vogelHet was Werelddierendag op de school waar ik jaren geleden werkte.
Marieke heeft de vogel van haar broer meegenomen. Het beestje zit
in een kooi en bezit een prachtige lange staart.
Na het konijn van Jasper is de vogel van Marieke aan de beurt.
Ze vertelt met veel enthousiasme over de vogel: hoe hij heet, hoe hij
verzorgd moet worden en wat hij eet en drinkt.
Eén van de kinderen vraagt of de vogel thuis wel eens door de kamer
vliegt.
Oh ja, dat is geen probleem volgens Marieke, als de deuren en ramen
maar goed gesloten zijn.
Een heel bevlogen vogel dus.
Dan begint het gesmeek of de vogel niet even uit de
kooi mag. Ik ben onverbiddelijk, het gebeurt niet,
het is veel te riskant. Wie wel eens voor een klas met
smekende kinderen heeft gestaan, weet dat het heel
moeilijk is om dan toch niet overstag te gaan.
Uiteindelijk geef ik toe en daar gaat de vogel. De kinderen
joelen en schreeuwen en het beestje wordt wild. In paniek
vliegt het tegen de ramen en fladdert daarna onrustig en
aangeslagen rond.
Ik krijg de klas rustig en beveel Marieke de vogel te vangen.
Maar die laat zich zomaar niet vangen.
Het wordt een hele jachtpartij tot Marieke eindelijk roept:
‘Ik heb hem!’.
Voordat ik opgelucht kan ademhalen zie ik het verbijsterde
gezicht van Marieke. De vogel is gevlogen en zij staat met alleen
de staart in haar handen.
Gelukkig krijgen we de vogel te pakken; hij ziet er raar uit
zonder staart. Ik voel me schuldig en met angst wacht ik de
reactie van haar broer af.
Gelukkig valt dat mee. Er wordt mij verzekerd dat de staart vanzelf
weer aan zal groeien. De ouders kunnen er smakelijk om lachen.
Ik niet. Ik vergeet dat wanhopige gezichtje van Marieke nooit.
Aan dit verhaal moest ik denken toen ik las over de training: ‘Werken
aan bevlogenheid’.
Roep ik straks ook, net als Marieke: ‘Ik heb hem’?
Of ben ik zelf die bevlogen vogel die enthousiast rondvliegt en zich
maar moeilijk laat vangen?
Ite WoltersAmbulant Dienstverlener
Column